Kansen creëren, grondrechten garanderen. Jaarverslag 2012

Kansen creëren, grondrechten garanderen

Jaarverslag 2012

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker

Riso in 2012

Contact

Beste lezer

Over dit jaarverslag

Na enkele jaren van afwezigheid pakken we terug uit met een jaarverslag. Een jaarverslag voor onze partners, voor jou. We hebben hier heel wat goede redenen voor.

Riso Vlaams-Brabant biedt je graag dit jaarverslag aan als interactieve PDF. Het is misschien even wennen. Hoe werkt het? Je kan het menu bovenaan aanklikken om direct naar de juiste pagina te surfen. Je kan zien welke pagina je bezoekt doordat het menu rood gemarkeerd is. Onze projecten staan volgens thema bij ‘Riso in 2012’. Via een submenu kan je surfen op thema of terug naar het projectoverzicht. Klik op het logo voor de inhoudstafel. Bezoek de websites van de projecten via het blauwe pijltje. Scrollen gaat natuurlijk ook. Veel leesplezier!

Riso is een organisatie met vele gezichten. Vaak ken je er één, twee, maximaal drie. Niemand kent alle achttien gezichten. Achttien, want dat is het aantal projecten dat het voorbije jaar werd opgezet door Riso-medewerkers. Dit jaarverslag geeft je de kans om snel met de rijkdom van Riso en de projecten kennis te maken. Wie zijn ze, wat doen ze? Maatschappelijk kwetsbare groepen zijn de kern van onze projecten. Zonder hun inzet en betrokkenheid kunnen we geen verandering realiseren. Net door steeds opnieuw samen met hen situaties van achterstelling en sociale uitsluiting bloot te leggen, kunnen we het beleid beïnvloeden. Dit jaarverslag is dan ook een ode aan hun kracht, doorzettingsvermogen en vertrouwen in onze organisatie.

Direct naar projecten

Inhoudstafel Voorwoord 1

Al deze projecten werken samen met heel wat lokale partners. Ze gaan dan ook terecht prat op hun sterke lokale verankering. Riso voert zijn projecten nooit alléén uit. De strijd tegen armoede en sociale uitsluiting kan je niet alleen winnen. Samenwerking staat voorop. Dit jaarverslag is dan ook een dikke dank u aan iedereen die in de praktijk meegeschreven heeft aan de resultaten van 2012.

Riso in cijfers 3 In de kijker: Ieders stem telt 4 Riso in 2012 5 projecten huisvesting 6 projecten armoede 9 projecten samenleven 12 projecten onderwijs 19 projecten gezondheid 22 Partneralfabet 25 Sector Samenlevingsopbouw 25 Contact 26

Riso zou Riso niet zijn zonder de 39 gedreven medewerkers die zich elke dag weer inzetten voor dat waarin zij geloven: een samenleving die armoede uitbant, een samenleving die iedereen insluit, een samenleving die kansen creëert en grondrechten garandeert. Tot slot danken we alle besturen en sponsors die onze werking financieel mogelijk maken, dag in dag uit. We hopen met dit jaarverslag een nieuwe traditie te starten. Wil je meer weten? Contacteer ons dan! Dirk Masquillier, directeur Riso Vlaams-Brabant

-2-

Voorwoord

Riso in cijfers

Riso in 2012

11 1 19 18 5

{ 3

projecten werken aan grondrechten

provincie

In de kijker

gemeenten

2

3

Riso in 2012

3

Contact

projecten armoede

7

projecten samenleven

projecten gezondheid

projecten huisvesting Meise

Aarschot

Boortmeerbeek Grimbergen Vilvoorde

projecten onderwijs

Asse Leuven Roosdaal Lennik

Tervuren Sint-Pieters-Leeuw

Gooik Galmaarden

Beersel

Pepingen Bever

Tienen

Herne

Halle

0,40 FTE Armoede in Beweging 5,78 FTE Stedenfonds Leuven

projecten

thema’s > huisvesting > armoede > samenleven > onderwijs > gezondheid

17

18,37 FTE Middelen decreet Samenlevingsopbouw

structurele partners

Sector in 2013:

1

39

5,00 FTE Halle, Meise, Aarschot, Grimbergen

nieuwe huisstijl

1,90 FTE Sociale Maribel

-3-

1,50 FTE Gesco

medewerkers

Personeelsmiddelen

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker

Riso in 2012

Contact

sociale stemkeuze. Meer dan 280.000 mensen legden de test af. We organiseerden vormingen over de verkiezingen, stemmen met de stemcomputer, waar staan partijen voor, ….

Ieders stem telt 14 oktober 2012: gemeenteraadsverkiezingen. De instituten van de sector Samenlevingsopbouw grepen de gemeenteraadsverkiezingen aan om sociale thema’s en de noden van maatschappelijk kwetsbare groepen op de politieke agenda te plaatsen. Ze deden dat met het project Ieders stem telt! Lokale besturen hebben immers tal van hefbomen ter beschikking die het leven van mensen die kampen met één of meerdere vormen van maatschappelijke achterstelling, ingrijpend kunnen verbeteren.

Blik op 2013 De gesprekken met de lokale coalities over de opmaak van bestuursakkoorden en beleidsplannen lopen verder. Onze medewerkers houden hun contacten met de politieke partijen warm. Ze betrekken hen bij de activiteiten van projecten en buurtwerkingen. Voor de verkiezingen van 2014 werken we samen aan een gelijkaardig project.

Het project ‘Ieders stem telt’ kreeg een plaats binnen de bestaande programma’s en strategische acties van elk instituut. Ieders stem telt kende sterke partnerschappen met lokale en regionale partners. Dit krachtig project stond als een huis. Onze medewerkers en de politieke wereld zijn dichter naar elkaar toe gegroeid. Dit geldt ook voor mensen uit de doelgroep die actief meegewerkt hebben. Partners uit het welzijnswerk en het sociaal-culturele werk weten elkaar sneller te vinden. We vinden intussen onze prioriteiten terug in bepaalde partijprogramma’s.

www.iederstemtelt.be

Acties in 2011 en 2012 2011: In Vlaams-Brabant werden 600 mensen binnen 38 groepen naar hun mening gevraagd over beleidsvoorstellen. In 4 steden in Vlaams-Brabant werden partnerschappen gesmeed: CAW’s, de verenigingen waar armen het woord nemen, Centra voor Basiseducatie, Vormingplus, Welzijnsschakels, mensen uit de integratiesector en het jongerenwerk werden actief betrokken. Trekkersgroepen in deze steden werkten onder leiding van Riso. 2012: 5 prioriteitennota’s (Halle, Leuven, Tienen, Vilvoorde en Vlaams-brabant) zagen het daglicht. Het politiek lobbywerk startte: persmomenten, gesprekken met (afgevaardigden van) politieke partijen, individuele contacten met politici, ludieke acties, … In september en oktober 2012 vonden 5 politieke debatten plaats in Vilvoorde, Leuven en Halle. Het ruime publiek en kwetsbare mensen werden gesensibiliseerd met de online sociale stemtest. Die stemtest geeft inzicht in een -4-

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker

Riso in 2012

Contact

Riso in 2012 Ontdek onze activiteiten van het afgelopen jaar volgens thema. Je kan elk project aanklikken voor meer uitleg.

projecten huisvesting

projecten armoede Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting (Vilvoorde)

Erm ‘n Erm (Tienen)

Leefkwaliteit van ouderen in het Pajottenland

Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven)

Kleinschalig en solidair wonen (Vlaams-Brabant)

Nevermind


projecten onderwijs Dorpsspiegel (Pajottenland)

Buurtwerk Opsakee (Meise)

Schoolopbouwwerk Kamileon (Leuven)

Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen)

Wijkwerking Aarschot

Schoolopbouwwerk Halle

Buurtwerk Casablanca (Leuven)

Volkstuinen Zellik

Buurtwerk Halle


partneralfabet Bewegen Op Voorschrift (Leuven)

sector Samenlevingopbouw Wijkgezondheidscentrum Vierkappes (Tienen)

Gezondheid in het Pajottenland

-5-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Blik op 2013 In 2013 starten we een extra huurdersgroep op in de wijk Kassei, in samenwerking met de wijkwerking en het OCMW. Tegelijk schiet het wijkoverkoepelend Vilvoords Huurdersplatform uit de startblokken: vertegenwoordigers van huurdersgroepen Pallieter, Far-West, Houtem en Kassei zullen maandelijks samenkomen om de stuurgroep van Vivas voor te bereiden.

Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting Bewonersparticipatie betekent: participatie van sociale huurders aan het beleid van de sociale huisvestingsmaatschappij waar ze huren. Met andere woorden: beleidsparticipatie. De Vlaamse regering schept ruimte voor bewonersparticipatie, maar bepaalt niet hoe bewonersparticipatie in de praktijk te organiseren. Er is nood aan werkbare benaderingen, instrumenten en methodieken om bewonersparticipatie in de sociale huisvesting concreet gestalte te geven. Het opbouwwerk heeft hier een taak. Sociale huurders moeten georganiseerd worden en hun plaats als beleidspartner afdwingen.

Inhoudelijke uitdagingen voor de huurdersgroepen vormen het nieuwe Masterplan dat Inter-Vilvoordse uit de crisis moet halen. Wat staat er in de verschillende wijken te gebeuren? Hoe wordt de leegstand aangepakt? Welke renovatieplannen krijgen prioriteit?

Werkingsgebied: Vilvoorde In het kader van de Dag van de Sociale Huurder op 5 oktober 2013 geven huurders zelf inhoud aan de sociale aspecten van sociale huur en het terug op gang brengen van de rechtstreekse dialoog met Inter-Vilvoordse.

Resultaten in 2012 De uitbreiding van de huurderswerking in de wijk Houtem, naast Far-West en Centrum is een feit in 2012. Het idee van een wijkoverkoepelend platorm vond stilaan ingang bij de huurders en beleid.

weblog

Net als vorige jaren brachten we onze viermaandelijkse Huurderskrant uit. De input krijgen we van de huurdersgroepen. Langs deze weg informeren we alle huurders in de wijken. We organiseerden voor de tweede keer een Dag van de Sociaal Huurder. Deze dag stond in het teken van de lokale verkiezingen: lijsttrekkers debatteerden over de toekomst van sociale huisvesting in Vilvoorde. Naar aanleiding van het doorlichtingsrapport van de inspectie over sociale huisvestingsmaatschappij Inter-Vilvoordse trok een delegatie huurders naar het kabinet en de inspectie om hun bezorgdheid over de huurdersbelangen te uiten.

Lees meer over huisvesting: • Leefkwaliteit van ouderen in het Pajottenland • Kleinschalig en solidair wonen (Vlaams-Brabant)

-6-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Het campingterrein in Boortmeerbeek wordt verder ontwikkeld in samenwerking met provincie, gemeente en vzw Habito. De publicatie ‘Campingwonen: zo veel meer dan een marginaal verschijnsel’ geeft een helder zicht op problemen en oplossingen voor het wonen van deze groep.

Kleinschalig en solidair wonen Het wonen van kansengroepen geraakt niet echt uit het slop. De achterstand aan sociale woningbouw wordt – ondanks alle nieuwbouw – alleen maar groter. De druk op de private markt neemt toe en veel eigenaars stoppen als verhuurder. Tegelijk verstrengen onze woonnormen en zijn ze steeds meer op maat gesneden van wie geld heeft. Vergeten groepen in dit beleid zijn campingbewoners, woonwagenbewoners en de steeds groter wordende groep van noodkopers.

In overleg met Stad Aarschot is een nieuwe visie op de toekomst van het woonwagenterrein ontwikkeld en zijn de eerste stappen gezet om het terrein en het wonen weer kwaliteitsvol te maken. Er zullen kwaliteitsvolle woonwagens ontworpen en aangekocht worden. Woonwagens die voldoen aan de belangrijkste normering rond veiligheid, duurzaamheid, laag energieverbruik, …

Woonwagenbewoners worden zelden genoemd in lokale woonbeleidsplannen. Vlaams-Brabant telt een 300-tal gezinnen woonwagenbewoners. Riso inventariseerde de problemen, inzichten, standpunten en oplossingsmogelijkheden van deze mensen. Ad hoc werd met lokale besturen en andere partners een aantal concrete probleemsituaties opgelost. Zo groeide het vertrouwen en werd het opbouwwerk een aanspreekpunt in tandem met de provinciale woonwagenwerker. Ondertussen beweegt er wat, op verschillende niveaus. Binnen enkele gemeenten rond concrete woonwagenterreinen; in de provincie met een uitbreiding van de ruimtelijke plannen (PRUP) met woonwagenterreinen.

Blik op 2013 Voor 2013 staat er heel wat op het getouw: • Participatie bij de sociale woonconcepten voor omgevormde terreinen • Pilootprojecten voor constructies te Zemst en Aarschot • Evaluatie en planning acties beheer Floreal 1, waaronder mobiele moestuintjes op de camping • Participatie bij de Provinciale Ruimtelijke Uitvoeringsplannen en draaiboeken

Campingbewoners, noodkopers en kwetsbare groepen kloppen aan om ook hun recht op wonen te garanderen. Bij de Vlaamse overheid ontstaan de eerste beleidsmaatregelen voor alternatieve woonvormen. Meer gedifferentieerd denken over de ontwikkeling van het woonbeleid is nodig. Uiteindelijk willen we bereiken dat het beleid initiatieven ontwikkelt voor het realiseren van het grondrecht wonen. Ook als dit kleinschalig wonen is.

website

Werkingsgebied: Provincie Vlaams-Brabant Lees meer over huisvesting:

Resultaten 2012 Er is politiek draagvlak op provinciaal niveau voor het betaalbaar en kleinschalig wonen, ook in woonwagens. Binnen de Provinciale Ruimtelijke Uitvoeringsplannen worden terreinen voor woonwagens afgebakend en het familiaal samenwonen is binnen de voorschriften voorzien.

• Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting (Vilvoorde) • Leefkwaliteit van ouderen in het Pajottenland

-7-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Het woonzorgcentrum Mater Dei bleek sterk geïnteresseerd in ons project en de doelstellingen. Vanuit die interesse tekenden we een gezamenlijk traject uit voor 2013.

Leefkwaliteit van ouderen in het Pajottenland Het Pajottenland: de gemeentes Bever, Gooik, Galmaarden, Herne, Lennik en Pepingen. Het Pajottenland kent als landelijke omgeving eigen problemen. De projectverkenning in het Pajottenland en onderzoek naar armoede op het platteland schuiven huisvesting als één van de voornaamste knelpunten naar voor. De ‘Woonwinkel Pajottenland’ geeft een eerste antwoord met advies en sensibilisering. Armoede op het platteland is echter vaak verdoken en treft in het bijzonder ouderen. Daarbij trekken buurtvoorzieningen weg uit de regio. Ouderen hebben ook vaak een beperkte mobiliteit. Bovenop hun noden maakt dit de ouderen in deze regio erg kwetsbaar. Dit opbouwproject wil de vragen en noden van deze doelgroep in kaart brengen. Het doel? Kwetsbare ouderen formuleren beleidsaanbevelingen voor het lokale woon- en sociale beleid. De denkpistes moeten duurzaam zijn en zorgen voor een betere leefkwaliteit.

Blik op 2013 Het plan is om samen met Mater Dei en andere partners een maandelijkse activiteit te organiseren voor mensen van het Mater Dei en buurtbewoners. Daarnaast start Riso een leertraject op om enerzijds met ouderen het gesprek aan te gaan over alternatieve woon- en zorgvormen, over welzijn en hun oude dag. Anderzijds wil dit traject lokale besturen en stakeholders sterker bij het traject betrekken. Concreet zal een diverse groep ouderen een innovatief project uit elk van de 6 Pajotse gemeenten en 3 projecten elders in Vlaanderen bezoeken en haar ervaringen delen op een toonmoment, waarschijnlijk in woonzorgcentrum Mater Dei.

Werkingsgebied: Pajottenland website

Resultaten in 2012 Senioren, seniorenverenigingen en zorgverstrekkers werden gehoord. Tijdens twee rondetafels bespraken we de bevindingen. Meerdere deelnemers gaven aan dat de organisatie van de concrete zorg er niet op gericht is of toch minstens te weinig ruimte toelaat om de noden van de totale persoon aan bod te laten komen. Initiatieven, bijvoorbeeld gericht op sociale noden en op breder welzijn, staan meestal volledig los van het concrete zorgaanbod. Deze voorzichtige pistes vloeien hieruit voort: • Er moet bekeken worden of initiatieven gericht op zorgafstemming (SEL, Lokaal Multidisciplinair Netwerk, …) niet breder kunnen ingevuld worden (multi- en interdisciplinair) en of er gewerkt kan worden met meer bindende engagementen • De concrete woonvorm en de geografische inbedding ervan in de gemeente blijken cruciaal om passende antwoorden te formuleren voor deze vraag. Lokale besturen en andere stakeholders dienen daarom in te zetten op dorpskernversterking met aandacht voor een diensten- en woonaanbod, aangepast voor deze groeiende bevolkingsgroep.

Lees meer over huisvesting: • Bewonersparticipatie in de sociale huisvesting (Vilvoorde) • Kleinschalig en solidair wonen (Vlaams-Brabant)

-8-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Erm ‘n Erm In 2013 wordt Erm ’n Erm lid van het LOP (Lokaal Overlegplatform Onderwijs) en wordt de themagroep Wonen opgestart.

Erm ’n Erm is eind 2010 opgericht als Vereniging waar armen het woord nemen. De vereniging is een middel om mensen in armoede uit hun maatschappelijk isolement te halen, hun maatschappelijke positie te verbeteren en de toegankelijkheid tot grondrechten te vergroten. We willen bereiken dat mensen in armoede een vuist kunnen maken, armoede bespreekbaar kunnen maken en erkenning krijgen van het lokale bestuur en partners in functie van een participatief sociaal beleid dat gelijkheid als uitgangspunt neemt.

Absoluut hoogtepunt moet de Werelddag van verzet tegen armoede worden. We organiseren die dag een eerste uitgebreid dialoogmoment met het nieuwe bestuur van Tienen. weblog

Werkingsgebied: Tienen Resultaten in 2012 Erm ’n Erm werd in 2012 erkend als Vereniging waar armen het woord nemen (VWAHWN). Deze erkenning was de spreekwoordelijke kers op de taart na twee jaar keihard werken en de inzet van zo’n 15 vrijwilligers, allemaal mensen in armoede. Het aanbod van de werking werd uitgebreid, zowel voor kinderen als volwassenen. De werkgroep catering en feestelijkheden organiseert de wekelijkse Vrije Inloop waar zo’n 30 mensen op afkomen. Vanaf mei startte de kinderwerking op woensdagnamiddag. Gemiddeld nemen tussen de 8 en 12 kinderen deel. Op vrijdagnamiddag is er het naaiatelier. En sinds juni komt de praatgroep TiénsTiéns om de twee weken samen. Samen met BLM organiseerden we workshops over Photoshop en Facebook. Het theaterproject Bonkitasi Fanfare, een samenwerking tussen Riso, Erm ‘n Erm en Café Combinne, trok 2 maal een volle zaal in cc De Kruisboog. Blik op 2013 In 2013 willen we nieuwe doelgroepen aanspreken: we mikken daarbij op meer jongeren in samenwerking met Arktos, mensen met een fysieke beperking, mensen van een andere afkomst.

Lees meer over armoede: • Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven) • Nevermind

-9-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

In 2013 ondernemen we gerichte acties om nieuwe bezoekers aan te trekken en zo de diversiteit van en tussen de bezoekers en medewerkers te vergroten. We hebben aandacht voor de versterking en de uitbreiding van het persoonlijk netwerk van onze bezoekers.

Buurtwerk ‘t Lampeke Buurtwerk ’t Lampeke verbetert de leefbaarheid in de Ridderbuurt en streeft ernaar de cirkel van kansarmoede en sociale uitsluiting van mensen te doorbreken. Vanuit onze jarenlange samenwerking is een prioritair partnerschap ontwikkeld met Buurtwerk ’t Lampeke vzw. Dit partnerschap situeert zich onder andere op de domeinen onderwijs, maatschappelijke dienstverlening en wijkontwikkeling*.

website

Werkingsgebied: Leuven en Ridderbuurt Resultaten in 2012 Eind 2012 konden we afsluiten met een blauwdruk voor de oprichting van een coöperatieve sociale kruidenier in Leuven, de aanwerving van een coördinator en engagementen om verschillende winkel- en afhaalpunten in Leuven te openen. Wordt vervolgd in 2013. De ‘Leiders in cultuur’ informeerden gebruikers van cultuurbonnen over de mogelijkheden en het aanbod. Deze leiders in cultuur kregen een opleiding om dit te doen. Ze bevroegen mensen over het gebruik van de cultuurbonnen en hun deelname aan cultuur in het algemeen. Deze eerste actie werd zeker als positief ervaren.

*Noot: Buurtwerk ’t Lampeke vzw is een autonome organisatie, erkend als Vereniging waar armen het woord nemen, lokale dienst (buitenschoolse kinderopvang en preventieve gezinsondersteuning) en buurtwerking binnen het kader van het Stedenfonds. Buurtwerk ’t Lampeke heeft doorheen de jaren een buurtgerichte werking ontplooid voor alle leeftijden van kinderopvang over kinderen

De vrijwilligersploegen van het onthaal en het sociaal restaurant werden flink uitgebouwd. We investeerden in vorming van deze vrijwilligers. Voor de onthaalploeg gingen we dieper in op communicatievaardigheden, omgaan met moeilijke situaties en omgaan met verschillen. De keukenvrijwilligers volgden vorming over hygiëne en voedselveiligheid, gezonde voeding en het opstellen van gevarieerde menu’s.

jongerenwerking en buurthuiswerk. Er is een divers aanbod in de basiswerking, het projectwerk en het beleidswerk. Cultuurparticipatie, onderwijs, opvoeding, gezondheid, energie en recent ook wonen vormen belangrijke thematische invalshoeken van deze werking. Vanuit onze jarenlange samenwerking is een prioritair partnerschap ontwikkeld met Buurtwerk ’t Lampeke vzw.

Lees meer over armoede:

Blik op 2013 We zetten het project Leiders in cultuur verder.

• Erm ‘n Erm (Tienen) • Nevermind

-10-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

In het komend jaar pakken we nog het thema onderwijs aan als bijdrage aan het debat ‘Gelijke onderwijskansen: een zaak van iedereen’.

Nevermind Nevermind is een project met jongeren voor participatie in de Integrale Jeugdhulp. Heel wat maatschappelijk kwetsbare jongeren komen in de hulpverlening terecht. Hulpverleners en maatschappelijke instellingen vinden weinig aansluiting met de leefwereld van deze jongeren en het opbouwen van een vertrouwensrelatie verloopt vaak niet zo vlot. Wetenschappers spreken over een verbintenisproblematiek. Omgekeerd verliezen jongeren de verbinding met zichzelf, met hun omgeving, met de maatschappij en met hun toekomst. Dit project breekt een lans voor volwaardige participatie van jongeren.

We leggen de lat in elk geval hoog! Ons doel is in 2013 maatschappelijk kwetsbare jongeren op de kaart zetten in de Vlaamse Jeugdraad.

website

Werkingsgebied: Leuven Resultaten 2012 2012 stond in het kader van de organisatie van de Doe-dag participatie: een dag waar jongeren en werkers participatief met elkaar aan de slag gaan. Het motto: zeg niet wat je doet, maar doe wat je zegt. Nevermind en Cachet vzw, twee groepen van jongeren en jongvolwassenen met jeugdhulpervaring, sloegen de handen in elkaar. Samen met het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, bereidden we de dag voor. 2012 stond voor Nevermind in het teken van participatie in de Integrale Jeugdhulp. Daarnaast leverde Nevermind een bijdrage aan de Staten Generaal van het Agentschap Jongerenwelzijn. Blik op 2013 De vruchten van het voorbereidend werk kunnen geplukt worden in 2013: dan vindt de Doe-dag effectief plaats. We kiezen voor een dag vol actie! We willen alle spelers in de jeugdhulp ideeën geven door samen te proeven van werkwijzen om participatief met jongeren te werken. Door te doen, willen we iedereen goesting geven om dit uit te proberen binnen de eigen voorziening. Het ondertekenen van een charter waarmee we ons inzetten om participatief te werken met kinderen en jongeren is één van de hoogtepunten worden van deze Doe-dag. Nadien zullen we uitzoeken wat een vervolg kan zijn op deze dag.

Lees meer over armoede: • Erm ‘n Erm (Tienen) • Buurtwerk ‘t Lampeke (Leuven)

-11-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Dorpsspiegel

Het eindverslag bevat volgende aanbevelingen:

Het platteland kampt met andere problemen dan de stad. Die problemen zijn niet minder belangrijk. Denk maar aan betaalbare huisvesting, de minimale aanwezigheid van openbaar vervoer en kleine kruideniers die wegtrekken. Gevolgen? Jongeren laten het platteland achter zich. Ouderen kunnen in isolement raken. We zochten naar een methodiek die past bij het specifieke karakter van het platteland en kwamen uit bij de Dorpsspiegel.

•

•

• •

Dorpsspiegel is een methodiek waarmee de leefbaarheid van een dorp aan de hand van cijfers, woorden en beelden in kaart wordt gebracht. Het brede palet aan instrumenten maakt de methodiek geschikt om de diverse groepen in een gemeente te betrekken. Dorpsspiegel houdt het dorp letterlijk een spiegel voor en biedt bewoners en lokale actoren de mogelijkheid om de kwaliteit van leven in het dorp te verbeteren en dit beleid stelselmatig op te volgen. Dorpsspiegel is een bruikbare manier van werken om de participatie van burgers aan het beleid te bevorderen. Van belang is wel om de lokale context in het oog te houden bij de concrete uitwerking. Uiteindelijk willen we bereiken dat gemeenten en inwoners samen prioritaire leefbaarheidsproblemen bepalen en oplossingen realiseren.

• • •

Werkingsgebied: Pajottenland Resultaten 2012 Het project Dorpsspiegel werd eind 2011 afgerond in Gooik met een gespreksavond over mobiliteit. Ook de lokale besturen van de omliggende gemeenten werden hierop uitgenodigd. De gemeente heeft een overeenkomst afgesloten met Mobiel 21 voor een participatieproject rond het thema mobiliteit in 2012 en 2013.

Commitment: om te slagen dient het project gedragen te worden door zoveel mogelijk stakeholders, in het bijzonder door het volledige lokale bestuur, het ocmw en de gemeentediensten. Dorpsorganisaties en plaatselijke verenigingen hebben een cruciale rol in het welslagen van het project: hun betrokkenheid zorgt voor draagvlak, creativiteit en dynamiek. Dorpsspiegel heeft nood aan één projectleider. Een project als Dorpsspiegel heeft nood aan een duidelijke tijdsafbakening: enerzijds moet voor elke fase voldoende tijd voorzien worden voor een kwalitatieve uitvoering, anderzijds zijn deadlines essentieel om de dynamiek en het draagvlak te behouden, om samen werk te maken van concrete verbeteracties en deze op te volgen. Elke verbeteractie moet kunnen beschikken over een realistisch budget. De beschreven methodiek mag geen keurslijf zijn, maar is een belangrijke leidraad om alle fases te doorlopen en tot een geslaagd project te komen. Aandachtspunt: de schaal waarop Dorpsspiegel wordt uitgevoerd, dient voor elke gemeente nauwgezet bepaald te worden. De aard en aanwezigheid van kern- of deeldorpen; de aanwezigheid van verenigingen en diensten in deze deeldorpen of wijken: ze zijn bepalend om het juiste gebied af te bakenen waarop Dorpsspiegel wordt toegepast.

Lees meer over samenleven: • Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) • Buurtwerk Casablanca (Leuven) • Buurtwerk Halle • Buurtwerk Opsakee (Meise) • Wijkwerking Aarschot • Volkstuinen Zellik

Op basis van onze ervaringen in het Pajottenland maakten we een verslag met aanbevelingen voor de toepassing van de Dorpsspiegel in kleine landelijke gemeenten.

-12-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Het huidig activiteitenprogramma sturen we bij en bouwen we uit, zodat een vast weekaanbod ontstaat als antwoord op de verschillende noden en behoeften van de bewoners.

Buurtwerk ‘t Motje Wijk de Borgt is een van de armste wijken van Grimbergen. Er is sprake van verloedering, overlast, gebrek aan sociale contacten, integratieproblemen, armoede, … Het is dan ook essentieel dat deze problemen grondig geanalyseerd en besproken worden met de buurtbewoners en het beleid. Aanpakken van verschillende knelpunten is nodig.

Er wordt gewerkt aan een publicatie over de wijk: de geschiedenis en anekdotes over de Borgt komen in een brochure uit. Op die manier brengen we de diverse groepen samen in een gemeenschappelijk project.

Verandering is mogelijk; dat willen we aan de buurtbewoners laten zien. De aanwezige positieve krachten wenden we aan: ondersteuning van de huidige groep vrijwilligers, aansporing van andere mensen uit de buurt om te vrijwilligen, het benutten van kennis en kunde van mensen zonder de problemen uit de weg te gaan…

website

Werkingsgebied: Grimbergen, wijk De Borgt Resultaten in 2012 Het aanbod van de buurtwerking omvat de kinderwerking, praatgroep Babbel Mot, vormingen over verkiezingen en opvoeding, ontmoeting voor senioren. Buurtbewoners zijn welkom voor koffie en een babbel of advies tijdens de permanentiemomenten van buurtwerkers, politie en OCMW. De werkgroep leefbaarheid en veiligheid werkte een voorstel uit voor de problemen rond afval en verkeersveiligheid in de wijk. Met een opruimactie werd de buurt aangespoord zorg te dragen voor de openbare ruimte.

Lees meer over samenleven: • Dorpsspiegel • Buurtwerk Casablanca (Leuven) • Buurtwerk Halle • Buurtwerk Opsakee (Meise) • Wijkwerking Aarschot • Volkstuinen Zellik

Blik op 2013 2013 wordt een planningsjaar voor de werking: de verdere samenwerking tussen gemeente, OCMW, buurtbewoners en Riso zal resulteren in een visienota en een meerjarenplan 2014-2016. Hiervoor starten we verschillende overleggroepen op en zal een grondige analysefase worden doorlopen.

-13-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Blik op 2013 In 2013 vieren we ’20 jaar buurtwerk’. Verschillende feestmomenten worden georganiseerd. We schrijven aan een publicatie met beelden uit de oude doos.

Buurtwerk Casablanca In de wijk Lolanden wonen heel verschillende mensen naast elkaar. In het buurtwerk willen we werken met die cultuurverschillen. Op die manier zorgen we voor ontmoeting en bouwen we aan divers samenleven in de wijk. Tegelijk vormen armoede, uitsluiting en de blijvende ongelijkheid in onze samenleving het vertrekpunt van onze werking. Kwetsbare bewoners verdienen dan ook een stem in het lokaal beleid.

De dialoogmomenten met het OCMW worden verdergezet. De thema’s onderbescherming en maatschappelijke dienstverlening staan op de agenda.

weblog

Werkingsgebied: Leuven, wijk Lolanden – Casablanca Resultaten in 2012 We zetten sterk in op het spanningsveld in de wijk: “recht op rondhangen versus recht op nachtrust”. We praatten over het thema in groep met jongeren en volwassenen. Samen met de stadsdiensten organiseerden we een knelpuntenwandeling. De Open Dialoog met mensen van het buurthuis, van ’t Lampeke en sociale werkers van het OCMW, is structureel verankerd. De werkgroep “Ons gedacht” is 15 keer samengekomen en zette Ieders stem telt mee op de kaart in Leuven. We werkten mee aan de activiteiten van de Dag tegen Armoede. Het Jeugdwerk nam in 2012 deel aan het Jeugd Welzijnsoverleg (JWO) te Leuven. Het buurthuis staat in voor 3 buurtmaaltijden per week voor telkens 60 personen; een wekelijks naaiatelier; huiswerkbegeleiding aan een 40-tal kinderen; speelpleinwerking voor kleuters, kinderen en jongeren. De meeste activiteiten organiseren we met de hulp van buurtvrijwilligers.

Lees meer over samenleven: • Dorpsspiegel • Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) • Buurtwerk Halle • Buurtwerk Opsakee (Meise) • Wijkwerking Aarschot • Volkstuinen Zellik

Samen met de sociale dienst van sociale huisvestingsmaatschappij Dijledal en de stad Leuven werkten we aan een afvalproject in de wijk.

-14-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Buurtwerk Halle

Contact


overzicht projecten

We komen tot een masterplan voor de wijk Vogelweelde en Nieuw Rodenem. Dit moet tot stand komen met alle betrokken diensten en een goed zicht geven op investeringen in deze wijken de komende jaren. Zo willen we alles op elkaar afstemmen: het speelruimteplan, de veranderende verkeerssituatie, het nieuw bouwproject van Woonpunt, de nieuwe ontmoetingsruimte Vogelweelde…

Buurtwerk Halle speelt in op verschillende uitdagingen in de Halse wijken. In Nieuw Rodenem ligt de focus op de communicatie tussen bewoners en sociale huisvestingsmaatschappij Zennevallei. In ‘t Windemoleken gaat er aandacht naar activiteiten voor tienermeisjes en de jongerenwerking. In ’t Windmoleken is er tevens nood aan meer speel- en ontmoetingsruimte en starten we een project rond ecologische tuinieren.

website

Werkingsgebied: de sociale woonwijken Windmoleken, Vogelweelde, Nieuw Rodenem Resultaten in 2012 Inspraak en objectieve cijfers lagen aan de basis voor de inrichting van een nieuwe speelruimte. Het werd een speelveld voor de kinderen ouder dan 6 jaar. Een groot voetbalveld wordt vervangen door een Panna voetbalkooi. Op een ander veldje werd gekozen voor een peuterspeeltuin, omzoomd door een veilige haag. In de wijk Windmoleken opende een nieuw jongerenhonk. Rondhangende jongeren in trappenhallen en portaaltjes krijgen een alternatief. Ze stonden zelf mee in voor het ontwerp en bouw van deze honk. Het jongerenlokaal kreeg in 2012 een fikse facelift. Het ecologische volkstuinencomplex werd aangepast aan mindermobielen in samenwerking met Pronatura en de Stad Halle. Lees meer over samenleven:

Blik op 2013 Via ‘Aerobic voor vrouwen’ komen heel veel vrouwen van allochtone origine in het buurthuis terecht. We zien het als een uitdaging om met deze vrouwen in 2013 meer aan de slag te gaan.

• Dorpsspiegel • Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) • Buurtwerk Casablanca (Leuven) • Buurtwerk Opsakee (Meise) • Wijkwerking Aarschot • Volkstuinen Zellik

In de wijken Vogelweelde en Nieuw Rodenem zoeken we antwoorden op een waaier van problemen: parkeren, sociale cohesie, overlast van jongeren, de communicatie met Woonpunt Zennevallei. We doen dat samen met de bewoners en met partners uit het werkveld. -15-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Buurtwerk Opsakee

met de plaatselijke jeugdbeweging het zwerfvuil in de wijk op.

De sociale woonwijk Oppem telt 75 koopwoningen en 103 huurwoningen. Diverse mensen wonen er kort bij elkaar: senioren, kansarme gezinnen, anderstaligen, alleenstaande mensen en veel jonge gezinnen met kinderen. Financiële problemen, taalproblemen en onstabiele gezinssituaties zorgen soms voor moeilijk gedrag en problemen op school.

In het najaar werden de eerste stappen gezet om de bewoners te bevragen omtrent de wijk en de werking van het buurthuis. De resultaten nemen we mee in het nieuwe meerjarenplan. Blik op 2013 2013 staat in het teken van het participatieproces rond het speelplein en de nieuwe bestemming van het oude voetbalpleintje. Bij de volwassenen zal dit gebeuren door middel van diepte-interviews. Bij de tieners en kinderen gebruiken we sociaal artistieke methodieken, zodat zij ook hun zeg kunnen doen.

Er zijn in het verleden klachten geweest over het speelplein aan de rand van de wijk. De gemeente wil het speelplein verderop in de wijk heraanleggen. Het snelle verkeer in de wijk is een bron van last. Ten laatste neemt het zwerfvuil toe. Vuilnis blijft staan omdat het verkeerd gesorteerd is, of wordt niet op de juiste dag buiten gezet. Het zwerfvuil zorgt voor ongedierte en geurhinder.

We blijven druk uitoefenen op sociale huisvestingsmaatschappij Providentia om aan herstellingswerken te beginnen.

Buurtwerk Opsakee wil samen met de bewoners werken aan een aantrekkelijke leef- en woonomgeving.

Verder zal er nauwer samengewerkt worden tussen het buurthuis en de belangengroep. Zo kunnen we de gezamenlijke doelstellingen beter realiseren: informeren, sensibiliseren, belangen verdedigen,…

Werkingsgebied: Meise, wijk Oppem Resultaten in 2012 De kinderwerking speelde een hoofdrol in het buurthuis. We werkten thematisch: milieu & natuur, armoede, sport, pesten, week van de smaak… In samenwerking met de gemeentelijke sportdienst werd het aanbod van buurtsport verdergezet. Een weekend aan zee was ontspannend en leerrijk.

website

Lees meer over samenleven: Voor volwassenen waren er kookavonden en ontbijtdagen. Het ontbijt viel vooral bij senioren in de smaak. Vrijwilligers hielpen bij deze activiteiten en de kinderwerking. Café Combinne, het Nederlands praatcafé, vond plaats in het CVO te Wolvertem. Er werd een grote vrijwilligerspoel opgezet om de begeleiding week na week te verzekeren.

• Dorpsspiegel • Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) • Buurtwerk Casablanca (Leuven) • Buurtwerk Halle • Wijkwerking Aarschot • Volkstuinen Zellik

We deden mee met de gemeentelijke opruimactie. Wijkbewoners ruimden samen -16-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Blik op 2013 De wijkwerking wordt in 2013 overgedragen naar de dienst Welzijn van de stad Aarschot.

Wijkwerking Aarschot De Gijmelbergwijk is met zijn 208 woningen de grootste sociale woonwijk van Aarschot. Ten noorden van die wijk ligt een woonwagenpark met een tiental staanplaatsen. Het wijkcomité is nog onvoldoende een spreekbuis voor het beleid: communicatie met overheden en huisvestingsmaatschappij doet de buurtwerker zelf, vaak in samenspraak met de bewoners.

website

De Molendreefwijk kent een grotere sociale mix dan de Gijmelbergwijk. De wijk ontbeert een ontmoetingsplaats. Verder is het wijkcomité op zoek naar een goede manier om met de medebewoners te communiceren. Doel is dat bewoners een grotere impact hebben op hun woon- en leefomgeving. Werkingsgebied: Aarschot, met focus op de Gijmelbergwijk en Molendreefwijk Resultaten in 2012 De talentenbank is een feit! De talentenbank vind je op www.talentenbank.be maar ook op de markt of de kermis. Een 200-tal verenigingen werd opgenomen in de bank. Meer dan 90 vacatures naar vrijwilligerswerk zijn gepubliceerd en ruim 70 vrijwilligers werden geactiveerd. De talentenbank startte 2 grote evenementen op: Sing For the climate met 25 vrijwilligers en 500 deelnemers, en Lip Dub met 300 deelnemers. In de wijken bewoog het één en ander. Met 12 tieners uit de wijk werd een voetbalteam opgestart. Samen met de jongeren wordt een Lummelhoek gemaakt. Het voetbalterrein in de wijk werd verfraaid. De Molenbergdreef en Tuinwijk kregen een petanquebaan. De buurtwerker ondersteunde de organisatie van het buurtfeest, een rommelmarkt, Kommaraf, betrok de buurt bij de opening van ’t Hof van Vlaanderen, …

Lees meer over samenleven: • Dorpsspiegel • Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) • Buurtwerk Casablanca (Leuven) • Buurtwerk Halle • Buurtwerk Opsakee (Meise) • Volkstuinen Zellik

In de platformgroep armoede nemen armen het woord. Een platformgroep voor sociale woonwijken zag het daglicht. Beide groepen kregen ondersteuning. -17-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Volkstuinen Zellik

hoe ze willen samenwerken.

In Zellik bouwt Riso aan nieuwe volkstuintjes. Het project wil nieuwkomers op een actieve manier zelf mee vorm laten geven aan hun integratie, aan de leefbaarheid van de buurt en werken aan hun taalverwerving. De volkstuintjes zijn een prima middel om dat te bereiken. Mensen krijgen zo een ontmoetingsplek en een gemeenschappelijk doel.

Door de activiteiten met partners ontstaat er een dynamiek van mensen die willen deelnemen aan activiteiten in hun buurt. Tijdens deze ontmoetingen kunnen mensen positieve punten en knelpunten aangeven over de buurt waar ze wonen.

blogspot

Resultaten in 2012 In 2012 bereidden we het project voor: • Oprichting van de beleidsgroep: samenwerking met de gemeente Asse, VLM, Velt vzw, ANB en Riso. De beleidsgroep kwam in 2012 drie maal samen om de samenwerking, de grondverwerving, de inrichting van het terrein en de globale aanpak te bespreken. • Oprichting van een stuurgroep: partners maken kennis met het project, onderzoeken samenwerking en bedenken kanalen om kandidaat-tuinders aan te spreken. • Zowel Nederlandstalige als anderstalige tuinders worden gerekruteerd door de partnerorganisaties maar ook via persoonlijke contacten. Het terrein voor de volkstuin is gelegen in Zellik. Daarom worden voornamelijk deelnemers uit die buurt betrokken in het project. • Samen met Archeduc, Basiseducatie en Velt wordt het educatieve luik van het project uitgewerkt.

Lees meer over samenleven: Blik op 2013 In 2013 zetten we activiteiten op met scholen en organisaties die voordien vroegen betrokken te worden. Vanuit de startsituatie registreren we de vorderingen op niveau van taal, sociale contacten en kennis van tuinieren.

• Dorpsspiegel • Buurtwerk ‘t Motje (Grimbergen) • Buurtwerk Casablanca (Leuven) • Buurtwerk Halle • Buurtwerk Opsakee (Meise) • Wijkwerking Aarschot

Mensen leren tuinieren in de Nederlandse taal. De tuinders leren elkaar kennen en er ontstaat een groep die zich engageert. Vanuit participatie geven de tuinders aan -18-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Schoolopbouwwerk Kamileon

Contact


overzicht projecten

In de samenwerking met De Bron ligt de focus op contactmomenten tussen leerkrachten en allochtone ouders via maandelijkse koffie en thee- ochtenden; het opzetten van gezamenlijke doe-momenten, schoolrijpheid, kleuterparticipatie en het belang van participatie aan buitenschoolse activiteiten en meerdaagse uitstappen. Voor dit laatste werd samengewerkt met sleutelfiguren uit de wijk en de moskeevereniging Al Ihlsaan.

Onderwijsproblematiek. Daarmee gaat het Leuvense schoolopbouwwerk Kamileon in geselecteerde wijken aan de slag. Samen met ouders, scholen en wijkwerkingen. De schoolprestaties en de schoolcarrière worden immers in sterke mate bepaald door factoren in de thuissituatie. Die thuissituatie van kansarme gezinnen en de school worden gescheiden door een grote kloof. Daar bovenop vormt taal een extra barrière in de ontwikkeling van kinderen van anderstalige ouders. Veranderingen in het beleid van scholen, ouderbetrokkenheid en taal staan dus centraal in de aanpak.

De Taalcarava(a)n is een taalstimuleringsproject voor kinderen van Romzigeuners die op het woonwagenterrein in Leuven wonen. Begin 2012 startten de stedelijke Integratiedienst en Riso samen met dit project. Riso coördineert deze Taalcarava(a)n samen met een deskundige van het woonwagenterrein. Vrijwilligers geven een uurtje per week buitenschoolse begeleiding aan de kinderen, in de woonwagens zelf. We bieden zinvolle activiteiten voor de vrije tijd en activiteiten gericht op taalstimulering aan.

Werkingsgebied: Leuven Resultaten 2012 We werken met verschillende deelprojecten: stem geven aan allochtonen, Kleine Beer en Kikker (taalstimuleringsproject), project De School, Zomerschool, project huistaakbeleid en de Taalcarava(a)n. De samenwerking met de scholen De Bron en De School werd verdergezet.

Ook in 2012 organiseerde Kamileon, samen met de stad Leuven (Integratiedienst en dienst Onderwijs), het project ‘Zomerschool, Leuven speelt Nederlands’. De doelstelling blijft dezelfde: het vermijden van verdere taal- en schoolachterstand van kinderen met een niet-Nederlandse thuistaal. De zomerscholen werden de laatste drie weken van de zomervakantie georganiseerd, zodat het Nederlands terug opgefrist is tegen het begin van het schooljaar. We blijven er voor kiezen om te werken met een speelpleinformule, waarbij we vooral de aandacht richten op taal.

In de samenwerking met De School lag de focus op ouderbetrokkenheid. Samen werden koffie- en theemomenten opgezet met als belangrijkste thema’s: de werking van het CLB, wie heeft welke functie op school, het bijwonen van een lesje in de kleuterklas en 1ste leerjaar. De ondersteuning van de oudergroep werd verdergezet. Enerzijds wordt er info verstrekt over onderwijsgerelateerde onderwerpen. Anderzijds worden hier knelpunten benoemd en besproken, ondermeer over communicatie op school en huiswerkbeleid. Tot slot stapt De School mee in een traject rond huiswerkbeleid. Onder begeleiding van een expert werden een vormingssessie en een pedagogische studiedag voorzien voor het leerkrachtenteam. Ook de oudergroep stond expliciet bij dit onderwerp stil om hun concrete ervaringen te bundelen en terug te koppelen naar de school. Uiteindelijk doel is een meer afgestemd huiswerkbeleid.

Lees verder: blik op 2013

Lees meer over onderwijs: • Schoolopbouwwerk Halle -19-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Schoolopbouwwerk Kamileon

Contact


website

Blik op 2013 De expertise die we verworven hebben over taalstimulering en het werken met meertalige kinderen en ouders geven we door tijdens vormingsmomenten. We richten ons op werkingen waar met deze doelgroep gewerkt wordt: monitoren van speelpleinwerkingen en zomerscholen, studenten en leerkrachten… Zo delen we onze expertise en kunnen taalzwakke kinderen aansluiten bij de Zomerschool om hun Nederlands te oefenen in de vakantie. We versterken de contacten in de wijk met korte wekelijkse permanenties en op kleine schaal onderwijsondersteuning aan huis. We mobiliseren hierbij zoveel mogelijk partners om signalen en knelpunten in de wijk op te nemen. Denk maar aan problemen met woningen of specifieke noden van de Berbergemeenschap. Het huiswerkproject zal uitmonden in adviezen aan het LOP (Lokaal Overlegplatform Onderwijs).

Lees meer over onderwijs: • Schoolopbouwwerk Halle -20-

overzicht projecten

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

initiatieven voor ouders: we zorgden voor informatie en ondersteuning omtrent inschrijvingsrechten.

Schoolopbouwwerk Halle Nog steeds stellen we vast dat leerkrachten kansarmoede vaak niet (er)kennen of onderschatten. Kansarme ouders lijken in hun ogen weinig betrokken bij het schoolgebeuren. Allochtone leerlingen worden niet gezien als kansarme leerlingen: problemen krijgen eerder het kader van taal en cultuur. Communicatie met anderstalige ouders blijkt moeilijk.

Blik op 2013 De 3 prioritaire thema’s moeten verder worden uitgediept. We vergroten de focus op de doelgroepenwerking. In 2013 wordt een nieuwe studiedag opgezet :‘Communicatie leidt tot participatie’.

Tegelijk ervaren kansarme ouders met kinderen in het Halse basisonderwijs knelpunten bij huiswerk en communicatie tussen school en ouders. Het opzetten van dialoog met de scholen moet tot concrete oplossingen leiden.

website

Werkingsgebied: Halle Resultaten in 2012 In 2012 werkten we verder aan de 3 thema’s: huiswerkbeleid, taalstimulering en communicatie. Het thema huiswerkbeleid werd besproken tijdens contacten met ouders die aan het taalbad deelnamen. Hieruit bleek dat er toch een grote vraag is naar betaalbare huiswerkbegeleiding. We startten een traject over communicatie met maatschappelijk kwetsbare gezinnen. In de eerste fase werden schoolteam en ouders bevraagd over de schriftelijke communicatie van de school. Vanaf september 2012 werd er een nieuwe vorm van schriftelijke communicatie gehanteerd, die de basis vormde voor een nieuw communicatiebeleid. Als blikopener voor communicatie met maatschappelijk kwetsbare mensen organiseerden we de studiedag ‘Kansarmoede in het onderwijs’.

Lees meer over onderwijs:

Het inschrijvingsbeleid en de capaciteitsproblematiek leidden tot nieuwe

• Schoolopbouwwerk Kamileon (Leuven) -21-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Blik op 2013 Het Agentschap Zorg en Gezondheid en het kabinet van Minister Van Deurzen zijn enthousiast over de bereikte resultaten en financieren de volgende 2 jaar het project.

Bewegen Op Voorschrift Er is dan wel de wetenschappelijke vaststelling dat gezond bewegen werkt, toch blijkt het geen sinecure om maatschappelijk kwetsbare groepen aan te zetten om gezond te bewegen. Dit wordt vanuit sociologische hoek al geruime tijd naar voor geschoven als belangrijk knelpunt. Andere knelpunten zijn de financiële en culturele drempels van het reguliere sport- en beweegaanbod.

De uitdagingen die we hierbij samen formuleren zijn: • het bereiken van meer huisartsen en beweegcoaches • het bereiken van meer clubs en partners om naar door te verwijzen • een toename van het aantal deelnemers • het uitklaren van de rol van de beweegcoach • en het uitwerken van een systeem voor de betaalbaarheid

Werkingsgebied: Leuven Resultaten in 2012 Met extra middelen van Armoede in Beweging zet Bewegen op Voorschrift - kortweg BOV - maatschappelijk kwetsbare groepen aan tot bewegen. Een intense samenwerking tussen Leuvense armoedeorganisaties (armoedeverenigingen, buurt- en wijkwerkingen) en vijf groepspraktijken van huisartsen en de 2 Leuvense Wijkgezondheidscentra zette 150 mensen met succes aan tot bewegen. Een voorschrift voor bewegen van de arts en de inschakeling van een ‘beweegcoach’ staan hierbij centraal.

website

Het voorschrift blijkt voor velen een stimulans te zijn, zeker voor allochtonen. Ook de motiverende gespreksvoering door de beweegcoach is belangrijk in het starten en volhouden van het bewegen. Over het aanbod van beweging, zowel in reguliere sportclubs als in het beperkte eigen beweegaanbod, zijn de deelnemers over het algemeen tevreden. De deelnemers geven enkele mogelijke aanvullingen zoals badminton, salsa, basket. Ze onderstrepen hierbij het belang van de betaalbaarheid van de activiteiten, van de goede sfeer en een enthousiaste lesgever die hen op het gemak stelt. Ook belangrijk zijn de financiële tegemoetkomingen die de coach voor hen zoekt en regelt (sportcheques, tegemoetkoming via het Leuvens fonds vrijetijdsparticipatie, tussenkomst OCMW).

Lees meer over gezondheid:

In het najaar werd een beweegpsycholoog ingeschakeld om te werken rond het versterken van veerkracht en inzicht in intrinsieke motivatie en gedragsverandering.

• Wijkgezondheidscentrum Vierkappes (Tienen) • Gezondheid in het Pajottenland -22-

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


Wijkgezondheidscentrum Vierkappes De socio-economische status van mensen heeft een grote impact op hun gezondheid. Kansarme mensen leven minder lang en hebben een minder goede gezondheid. De slechtste woon- en werkomstandigheden zijn voor hen gereserveerd. Arm maakt ziek. Medische consumptie wordt uitgesteld. Ook de eerstelijnsgezondheidszorg kampt met een probleem van toegankelijkheid, niet alleen omwille van de kostprijs. Heel wat drempels hebben te maken met de omgang tussen gezondheidswerkers en kansarme groepen. De gezondheidskloof wordt steeds groter.

website

Werkingsgebied: Groot Tienen Resultaten 2012 In 2012 zetten we sterk in op communicatie naar patiënten en professionalisering van het onthaal. Dat bleken knelpunten bij de tevredenheidsenquête van 2011. Bij de enquête van 2012 komen deze punten sterker uit de bus, behalve de telefonische bereikbaarheid. Om efficiënt kwalitatieve zorg te bieden, werkt Vierkappes volledig digitaal. De papierloze praktijk verhoogt de efficiëntie van de consultaties en draagt bij aan ons preventiebeleid. WGC Vierkappes organiseerde 6 preventiecampagnes. Een nieuw beleidsplan en een nieuw organogram met functieprofielen kregen vorm. Op 31 december 2012 waren in totaal 1154 patiënten ingeschreven in WGC Vierkappes. De gemiddelde leeftijd is 32,2 jaar. 17% van alle patiënten heeft een buitenlandse nationaliteit. Met een gemiddelde groei van 19 patiënten per maand ontvangt WGC Vierkappes eind 2012 een forfaitair bedrag dat de loonkost van het centrum dekt. Lees meer over gezondheid:

Blik op 2013 Vierkappes is snel gegroeid als centrum. Dit plaatst het centrum al snel voor nieuwe uitdagingen: een goede beheers- en overlegstructuur, zoektocht naar nieuwe huisvesting, extra inzet op preventie en versterking van het verloningsbeleid.

• Bewegen op voorschrift (Leuven) • Gezondheid in het Pajottenland -23-

overzicht projecten

Voorwoord

Riso in cijfers


projecten armoede

In de kijker


Riso in 2012

projecten onderwijs

Contact


overzicht projecten

Gezondheid in het Pajottenland De volgende stap is zorgen voor basisdocumenten over de visie, structuur, werkvorm en financiën van het project. Nadien kan het proefproject opstarten.

De gezondheidskloof manifesteert zich ook in landelijke gebieden. Meerdere actoren wezen al op het nut om laagdrempelige, multidisciplinaire werkvormen te onderzoeken voor landelijke streken - naar analogie van het model van wijkgezondheidscentra. Dit project wil onderzoeken of en hoe zo’n model vorm kan krijgen in een landelijke context. Het project wil bijdragen tot een meer toegankelijke, kwalitatieve eerstelijnsgezondheidszorg in de regio Halle en het Pajottenland. Samen met de doelgroep, zorgverstrekkers, welzijnswerkers, inwoners en lokale besturen willen we bouwen aan een model waarbij samenwerking, preventie en toegankelijkheid sleutelwoorden zijn. Werkingsgebied: regio Halle en Pajottenland Resultaten 2012 Stakeholders werden op diverse manier gecontacteerd en geïnformeerd. Lokale besturen, zorgverstrekkers, belangenorganisaties en welzijnsorganisaties werden betrokken bij de werkgroepen. In mei 2012 organiseerden we een algemeen infomoment. De doelgroep werd benaderd via gezondheidsbabbels. Met een speelse methodiek brachten we hun kijk op gezondheid in kaart. In totaal werden een 12-tal groepen bevraagd. In het najaar besprak de stuurgroep van het project de omgevingsanalyse en modelontwikkeling. Een Vlaamse werkgroep (met mutualiteiten, VLM, VWGC, Vlaamse Overheid en Cera) bracht technische expertise samen ter ondersteuning van de pilootprojecten in Pajottenland en Meetjesland.

Lees meer over gezondheid: Blik op 2013 We plannen in 2013 bijeenkomsten van de nieuwe stuurgroep met een verduidelijking van het engagement van de partners.

• Wijkgezondheidscentrum Vierkappes (Tienen) • Gezondheid in het Pajottenland -24-

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker

Riso in 2012

Partneralfabet Armoede in beweging FOD Werkgelegenheid Gemeente Asse-Zellik Gemeente Grimbergen Gemeente Meise Generatie Rio Inter-Vilvoordse Huisvestingsmaatschappij Koning Boudewijnstichting OCMW Leuven Provincie Vlaams-Brabant Stad Aarschot Stad Halle Stad Leuven Stad Tienen Stad Vilvoorde Vlaamse Gemeenschap Welzijnszorg Sector Samenlevingsopbouw De sector Samenlevingsopbouw organiseert maatschappelijk kwetsbare groepen. Samen met hen pakken buurtwerkers en opbouwwerkers gemeenschappelijke problemen aan die te maken hebben met grondrechten of met de leefbaarheid in hun buurt, stad, dorp of streek. In de sector Samenlevingsopbouw zijn zo’n 300 mensen aan de slag over sociale grondrechten en de leefbaarheid in aandachtsgebieden. De acht regionale instituten begeleiden de buurt- en opbouwwerkers in ruim 140 lokale projecten in Vlaanderen en Brussel. Samenlevingsopbouw Vlaanderen ondersteunt op zijn beurt de werking en de medewerkers van de regionale instituten. www.samenlevingsopbouw.be Publicatie Jaaroverzicht Samenlevingsopbouw 2012 -2013

-25-

Contact

Voorwoord

Riso in cijfers

In de kijker

Riso in 2012

Riso Vlaams-Brabant Regionaal Instituut voor Samenlevingsopbouw Vlaams-Brabant Voorzitter: Johan De Vis Directeur: Dirk Masquillier Eenmeilaan 2 3010 Kessel-Lo Tel. 016 44 15 90 Fax 016 44 15 91 [email protected] www.risovlb.be

7 6

5

-26-

Contact

Kansen creëren, grondrechten garanderen. Jaarverslag 2012

Recommend Documents