kabelraad informatiebulletin van kabelraden.nl
verschijnt vier maal per jaar
07
april 2005
Commotie over verdwijnen Limburgse RTL uit analoog pakket Op 9 februari jl. werd de analoge uitzending van het Duitse RTL via de kabel in Limburg gestopt. Het was het gevolg van de beslissing van Essent Kabelcom om het (vrijblijvende) advies van de programmaraad over het standaardpakket voor 2005 op te volgen. Dit advies was in het voorjaar van 2004 opgesteld. RTL is in Limburg overigens nog wel te ontvangen: in het digitale pakket van TV Home (geen extra kosten, wel een digitale kabelontvanger nodig), via satelliet (samen met 60 andere Duitse zenders; digitale satellietontvangstset nodig) en in een groot deel van Limburg via DVB-T (samen met 23 andere Duitse zenders via de digitale ether, kosteloos, digitale etherontvanger en antenne nodig). Toch waren de reacties op het stopzetten van de analoge doorgifte zeer fel en emotioneel. Inmiddels heeft de programmaraad Limburg besloten in zijn voorlopig advies 2006 RTL weer te adviseren in het standaardpakket, ten koste van de Duitse zender SWR. Naar aanleiding van de situatie sprak Kabelraad met Essent Kabelcom (Bert Rondas & René Wingen) en met de nieuwe voorzitter van de programmaraad Ellie Wijman. Ellie Wijman van de programmaraad Limburg: Hoe zou u de gang van zaken omschrijven rondom de advisering? ‘Het was een prettige vergadering, waar we met voldoening op terug kunnen kijken: constructief en tegelijkertijd eensgezind. We starten altijd met een aantal basiszenders. We evalueren dan of we deze willen handhaven of een andere invulling geven. Als de criteria niet gewijzigd zijn, noch de verdere informatie en de kijkcijfers, dan blijft dat aanbod ongewijzigd. Daar hebben we meestal niet veel
problemen mee ook al hoor je soms dat er wat veel commerciële zenders in het basispakket zitten. In het vrijblijvende advies (standaardpakket) kijken we vooral wat er mist om de pluriformiteit te waarborgen. Vorig jaar hadden we het probleem dat we zelf in 2003 Rai Uno hadden geadviseerd. Dat is niet overgenomen door Essent Kabelcom; Essent heeft Rai Uno eraf gegooid. Daar is toen commotie over ontstaan. Gelet op die reacties vonden wij dat we Rai Uno in het advies moesten handhaven. Dan ga je kijken wat dat dan betekent voor het totaal en toen bleek dat we een zender te veel hadden. In het Limburgse beschikten we over zes Duitse zenders, dat lijkt een over-aanbod. Dan ga je plussen en minnen en krijg je een prioriteitenlijstje waar RTL onderaan stond.” Essent stelde dat de kijkcijfers van RTL laag waren, terwijl het toch in Duitsland de populairste zender is. Wat voor cijfers waren dit? “Dat zijn de bereikcijfers die Essent uit eigen onderzoek haalt. Je hebt ook marktaandeelcijfers, maar over RTL hadden we geen andere cijfers beschikbaar. Je probeert alles mee te nemen. Ik weet dat mijn man opmerkte “wat hebben jullie nu klaar gemaakt?” In februari begon de commotie? “Je houdt niet voor mogelijk wat er toen over ons heen is gekomen. Het was bar en boos.
Het heeft de indruk gewekt dat wij als een tsunami over Limburg heen gerold zijn en niet gekeken hebben naar het belang van mensen en ze compleet het bestaan onder de voeten hebben weggehaald.” Hoe is de procedure eigenlijk gegaan? “Wij hebben na het opstellen van de adviezen een persbericht gestuurd en op de website geplaatst. Vervolgens was er in april 2004 een maand inspreekmogelijkheid. Het aantal reacties was dermate laag dat er geen aanleiding was het advies om te gooien. Het advies is naar Essent Kabelcom gegaan en daarna lag het niet meer aan ons. Na een jaar komen we weer bij elkaar en gaan we opnieuw kijken”. Lees verder op pagina 4
Dorine Baas
zender rondom muziek en [programma’s over] persoonlijkheden, red.), terwijl The Box voor jonge vrouwen en in combinatie met urban echt relevant wil zijn voor die doelgroep. We denken dat het geen probleem is dat vier zenders van één groep zijn. RTL, de publieke omroep en SBS hebben ook drie zenders, wij vier. Voor de kijkers moet de ondernemersconstructie niet uitmaken. Wij proberen onze doelgroepen maximaal te bedienen en geen overlap te hebben. Uiteindelijk willen we voor The Box ook kijken of de zender ook via satelliet en Digitenne/KPN (DVB-T) kan uitzenden, naast de kabel. Voor de kabel willen we uiteindelijk voor The Box net als met TMF, Nickelodeon en MTV 100 % van de kabelhuishoudens bereiken binnen niet al te lange termijn. Dat is afhankelijk van programmaraden en kabelexploitanten.” DdJ
The Box nu anders! Sinds 11 april is The Box duidelijk anders geworden. Na een langdurig proces van overname van het moederbedrijf van The Box door Viacom/MTV, heeft de zender haar format en programmering alsmede de organisatorische invulling gewijzigd. Dorine Baas, de nieuwe ‘zenderbaas’ van de muziekzender legt uit. “The Box had een vrij onduidelijke positionering, deed veel in vrijheid. Eigen beleid kan heel erg leuk zijn maar ik geloof in een duidelijke positionering. The Box had al zelf besloten dat het tijd was voor verandering.” De zender die gebouwd is op regionale ‘muziekboxen’ heeft nu 88% kabeldistributie. De grootste verandering is de invulling van een programmablok van 17 tot 20 uur onder de naam ‘Alex on the Box’. In het najaar zal dit programmablok worden uitgebreid. “In principe blijft er nu bijna 21 uur muziek (geregionaliseerd, op aanvraag, red.). De muziek wordt een mix van vooral urban en urban-gerelateerde hitmuziek (waaronder R&B, reggae, hiphop, soul maar ook bijv. Anouk, maar geen verdere rock, red). Wij verstaan onder urban alles wat met grootstedelijkheid te maken heeft.” Volgens de zender moet de muziek meer rekening houden met het gevoel van het moment, de nieuwe vormgeving van het tv-station moet daarbij ook meer
2
gevoel geven dan het oude statische imago. Voor de clipaanvragen is het overigens de bedoeling de tarieven voor aanvragen op termijn iets goedkoper te maken. Dorine Baas vervolgt: “Muziek blijft de kern, maar we hebben gekeken naar wat de doelgroep (meiden van 16 tot 24 jaar) leuk vindt. Daarom komen we met een muziekgerelateerde soap die zich bij een radiostation afspeelt, Alex FM. Echt, tastbaar en persoonlijk.” Uit de programmering blijkt verder dat het dagelijkse lifestyleprogramma Moccah eveneens de persoonlijke en interactie-benadering moet volgen: muziek, mode, eten en sport moeten samen met liefdesonderwerpen dagelijks
de meiden van nu aanspreken. Daarnaast wordt een aantal Engelstalige series uitgezonden. Het nieuwe format krijgt één jaar de tijd zich te bewijzen. Jochem de Jong, distributieverantwoordelijke voor MTV Networks over de nieuwe zender: “MTV, TMF en The Box bestaan allen 10 jaar en zitten dus al geruime tijd naast elkaar op de kabel. Het zou raar zijn als je met drie zenders hetzelfde in de markt zou doen. Als je het over muziek hebt, moet je kijken naar de verschillen in muziekgenres. Ten tweede is de relevante doelgroep belangrijk. TMF en MTV hebben een goede positionering bij hun doelgroep (resp. de grootste (hit)muziek voor jongNederland bij TMF en MTV als jongeren-
Swart op wit Heerlijke Nieuwe Wereld Het fijne van winkelen in Nederland is dat je je overal in Nederland thuis kunt voelen. Albert Heijn, Blokker, C&A, Dixons, Etos, Free Record Shop, Gall en Gall, Hema, ING Bank, Jamin, Kruidvat, Lucardi, McDonalds, Phone House, Rabobank, Specsavers, TPG, V&D, We, Xenos, Zeeman. Zowat een alfabet dat in iedere binnenstad terugkomt. De wens om de klanten te bedienen met een lichte, opgewekte presentatie heeft geleid tot een vertrouwde architectuur die haar hoogtepunten vindt in Nieuwegein, Zoetermeer en Almere, maar die we nergens in Nederland hoeven te missen. Natuurlijk is het in wat oudere binnensteden onvermijdelijk dat het strakke beeld wordt verstoord door overblijfselen uit het verleden die om sentimentele redenen in stand zijn gehouden. Goed geplaatste reclame in allerlei vormen maakt hier vaak veel goed. Ik realiseerde me hoe groot het effect van reclame in Nederland is toen ik in Salzburg was. Daar zijn alle ondernemers gedwongen traditionele smeedijzeren uithangborden te gebruiken. Zo gaan de moderne ketens onopvallend verloren in de ouderwetse sfeer. Oostenrijkers, hè. In onze binnensteden zit hier en daar nog een verdwaalde zelfstandige die het niet heeft begrepen en zijn familiebedrijf voort wil zetten. Het marktmechanisme lost dit eenvoudig op. De nabijheid van de grote namen uit het alfabet levert veel bezoekers op. Dat betekent potentieel veel omzet, zodat de waarde van het pand snel omhoog schiet. Of het nu gaat via onbetaalbare huren of een geboden prijs die niet valt te weigeren, uiteindelijk zullen de dissonanten vertrekken. Op den duur kunnen ook alleen de grote namen zich een plaatsje tussen de grote namen permitteren. Het is belangrijk dat deze ontwikkeling niet wordt belemmerd, want dan krijg je toestanden als in Maastricht: allerlei plaatselijke winkeliers maken het de landelijke ketens onmogelijk het vertrouwde strakke beeld neer te zetten. Echte ondernemers zijn net burgemeesters geworden: ze moeten een keten hebben. Vooral in de straatjes buiten het centrum kun je nog zien waarom vroeger ondernemers in de detailhandel kleine zelfstandigen werden genoemd. Een van de meest zorgwekkende ontwikkelingen in wijken met veel buitenlanders is het ontstaan van allerlei kleine winkeltjes met vreemd aanbod. Het is onbegrijpelijk en ook wel verontrustend dat zelfs autochtonen dit soort winkels blijken te bezoeken. Maar als we de ontwikkelingen in de forensengemeenten erbij betrekken, klaart het beeld weer op. Alle kritiek uit de vorige eeuw dat de vrije markt tot een onoverzichtelijke jungle zou leiden, bleek volledig ongegrond. Het marktmechanisme leverde juist een heel herkenbaar stadsbeeld op. De eenvormigheid van de moderne woonwijk werd wonderwel weerspiegeld in het stadshart. In al onze voorkeuren is keurig en kleurig voorzien. En het had nog veel mooier kunnen zijn! In Nederland is de vrije markt nog beknot door de ruimtelijke ordening. Bestemmingsplannen belemmeren dat er bij snelwegknooppunten hypermarkten konden ontstaan, waar temidden van uitgestrekte parkeerplaatsen onafzienbare winkeloppervlakten optimaal zijn afgestemd op de behoeften van de consument. In Engeland en Frankrijk zijn er fraaie voorbeelden waar volledige binnensteden nauwelijks meer door winkels worden ontsierd, omdat iedereen efficiënter terecht kan bij een hypermarkt buiten de stad. Een goede les om te onthouden. Die les gaat verder dan de stedelijke ontwikkeling. Ook op de kabel zullen de beste resultaten ontstaan als we de markt helemaal vrij spel geven. De ondernemers weten immers altijd het beste wat wij willen… Marco Swart, Voorzitter Kabelraden.nl
3
Commotie over verdwijnen Limburgse RTL uit analoog pakket vervolg van pagina 1 Tussentijds wijzigen zoals dat in Maastricht is gebeurd, was dat een optie? “Ik weet niet of dat verstandig is. Als je je nu laat leiden door dit soort commoties waar blijf je dan? Wij vonden dat we de procedure zorgvuldig hebben gevoerd. We vonden dat we mensen veel mogelijkheden hebben gegeven, dat ze daar geen gebruik van maken, dat is hun goed recht. Maar... dan moeten ze niet knotteren als naderhand iets ten nadele uitpakt. En dat verwijt heb ik vooral naar de mensen die zich in de politiek met ons besluit bemoeid hebben: jullie nemen ook politiek en democratische besluiten waar een bepaald traject aan vooraf gaat. En na de besluitvorming, als de commotie dan groot is, worden die besluiten ook niet zomaar teruggedraaid. “ “Pas als de zender van de kabel is en mensen als ze gaan zappen opeens Rai Uno zien vragen ze zich af wie er aan de zender heeft gezeten. Dan krijg je de commotie en dat is als een lawine over ons heen gekomen. Het kwam uit alle hoeken van Limburg. En het grappige is dat zelfs mensen uit Brunssum protesteerden dat ze RTL niet meer op de kabel hadden; mensen lezen dat in de krant en dachten dat ook voor hen gold. Maar Brunssum heeft een eigen kabelnet en die hebben nog RTL. We hebben verwensingen gehad, men had hun onrecht aangedaan. Ik kan dat niet plaatsen en ben misschien veel te nuchter” Waarom zoeken mensen geen alternatieven voor de kabel als ze graag die zender willen? “Het punt is dat al die alternatieven geld kosten. Mensen voelen zich alsof ze iets is afgenomen en om het terug te krijgen moeten ze geld investeren. Dat is verrijking van Essent en voelt als diefstal. We zouden zelfs omgekocht zijn. Het is heel ver gegaan. Er is natuurlijk gemeld dat men ook op andere manieren RTL kon ontvangen. Mensen met een smalle beurs kunnen het zich soms niet veroorloven”. Wat is de les die u als programmaraad heeft geleerd? “We gaan nu anders met een aantal zaken om, bijvoorbeeld met de publicatie van het zenderaanbod. En ik probeer nu toch wat meer publiciteit te maken rond vergaderingen om zo meer mensen gelegenheid te geven daar aanwezig te zijn en inspraak te leveren. We hebben ook in de regionale kranten extra advertenties geplaatst om ons beleid uit te leggen. Op zich hadden en hebben we een goede verstandhouding met Essent Kabelcom, we kunnen binnen redelijke marges doen en laten wat we willen. Er was wel wat miscommunicatie omdat Essent onze telefoonnummers bleek door te geven aan klanten, terwijl dat niet aan ons was gemeld. Dat moet je eigenlijk even afstemmen, en gelukkig is dat nu goed afge-
4
Ellie Wijman
lopen. De communicatie bij Essent moet wel anders, daar zijn we dan wel mee bezig.
Essent Kabelcom reageert op de kwestie: “We hebben voor ons eigen pakket een aantal criteria liggen vanuit de filosofie dat er beperkte analoge capaciteit is waarbinnen we een ieder iets moeten bieden van zijn of haar gading, oftewel een pluriform pakket. De programmaraad maakt uiteindelijk een eigen keuze. Na het definitieve advies gaan we ons intern beraden over de juistheid ervan. Dan leggen we het voor aan de directie (van Essent Kabelcom, red.) en dan wordt het als het goed is geaccordeerd. De programmaraden wordt voorgehouden dat als er iets in moet er ook iets uit moet. De speelruimte is niet groot. Uiteindelijk hebben we het laatste woord en dat willen we ook zo houden. We zullen uiteraard goede argumenten geven als we het advies niet zouden opvolgen. We nemen de programmaraad uiterst serieus, gaan serieus met de adviezen om en maken geen selectie rondom zenders vooraf.” Waarom nam Essent Kabelcom het advies rondom RTL over en daarmee ook de verantwoordelijkheid? “In dit geval doen we onderzoek op bereik en waardering (niet op marktaandeel, RTL was toen deze landelijke distributie had de best bekeken Duitse zender in Nederland, red.) en dan zie je dat de zender in Limburg het minst wordt gewaardeerd. Dit was een argument, maar ook de pluriformiteit heeft een rol gespeeld om dit advies over te nemen. We hebben puur gekeken naar het aantal Duitse zenders en niet naar het soort zenders” Hoe hebben jullie de zenderwijziging beleefd? “In eerste instantie hebben we vooraf de berichtgeving gedaan aan onze abonnees. Het RTL-verhaal sloeg in als een bom zodra men de zenderkaarten had. Binnen een paar dagen kwamen er een paar duizend reacties en
daardoor waren we overdonderd. We hadden in het begin ook problemen, bijvoorbeeld met onze klantenservice om iedereen goed te woord te kunnen staan. Het heeft tot nogal wat commotie in de pers geleid, ook ongenuanceerde berichtgeving natuurlijk. Door het Limburgs Dagblad is in Kerkrade een debat georganiseerd dat redelijk uit de hand liep. Men kwam vooral verbaal verhaal halen, niet om te argumenteren. Er waren verwensingen en er was geen mogelijkheid tot debatteren, het was emotioneel en vol verwijten. Dat kwam vooral door stemmingmakerij door de lokale politiek. Men beschouwt de kabel als nutsvoorziening, iets dat van ons is. Wij zouden willen dat de kabeldiensten wat commerciëler worden benaderd. Verder zijn we heel rustig gebleven, we kregen onlangs nog complimenten van de voorzitter van het Commissariaat voor de Media” Zijn de verontwaardigde kijkers op alternatieven overgestapt? “Er was bij het debat in Kerkrade een vertegenwoordiging van Satellietplatform Nederland, die meldde hoe fantastisch je terecht kunt bij de schotel. We zijn in ieder geval heel nieuwsgierig naar de effecten: eventuele opzeggingen van de kabel om bijvoorbeeld voor satelliet te kiezen of dat er meer dan elders TV Home wordt genomen. We hebben tot nu toe geen echte afwijkingen gezien in de cijfers. Eind maart bleek TV Home 10.154 kijkers te hebben; zo’n 3000 meer ten opzichte van begin januari. Overigens is het digitale kabelpercentage (2,75 %) beduidend lager dan andere Essent-provincies en hebben tariefsverhogingen niet tot ophef bij Essent Kabelcom geleid”. Welke lessen hebben jullie geleerd? “Dat we door de zure appel heen moeten en de komende jaren nog wel vaker dit soort discussies gaan krijgen. Anders krijgen we het digitaliserings-proces nog niet binnen 25 jaar erdoor. We hebben nu eenmaal te maken met een groot zenderaanbod en dat is voor mensen een nutsvoorziening; da’s een verworven goed. En we zullen straks toch in het zenderaanbod moeten snijden. En dan ontkom je er niet aan om primair naar dit soort zenders te kijken om over te hevelen naar het digitale pakket; we zouden het anders ook niet weten. We zullen ook goed naar onze communicatie kijken en je hebt best kans dat we daar meer zorg aan gaan geven. We laten nu te veel over aan de programmaraden en zullen meer aandacht moeten geven als we een wijziging doorvoeren om RTL-situaties te voorkomen. Wel is het zo dat concurrentie nieuwe kansen biedt”.
Michel de Winter
Bij een aantal programmaraden zijn vragen ontstaan over de jongerenradiozender van ID&T, Slam! FM. De zender ID&T Radio kreeg eind januari jl. de naam Slam! FM en heeft haar muziekkeuze aangepast en verbreed. Agentschap Telecom stelde als toezichthouder op etherfrequenties in een persbericht dat de radiozender ‘programmavoorschriften overtreedt’. Deze voorschriften hebben betrekking op het geclausuleerde FM-pakket dat de radiozender naast de kabel gebruikt. Volgens het Agentschap Telecom zou Slam! FM 10% te weinig muziek uitzenden en meer dan 100% aan toegestane hitmuziek overschrijden voor haar FM-pakket.
Slam! FM: ‘anders dan de andere radiostations’ Michel de Winter, directeur Slam! FM reageert tegenover Kabelraad. “Er is verschil van inzicht over hoe we ons programmavoorschrift dienen uit te voeren (daarbij gaat de onenigheid vooral over de definitie van de term ‘hitmuziek’ en ‘gesproken woord’, alsmede het gebruik van ‘radioedits’, red.). Hierover is al ruim een jaar onenigheid. Agentschap Telecom heeft een standpunt ingenomen en dat wordt door ons betwist. Uiteindelijk zal dat bij de rechter worden beslecht. Wat mij normaal lijkt in een democratie is dat als twee partijen een geschil hebben, niemand schuldig is tot het
tegendeel is bewezen en het onherroepelijk is vastgesteld. Als ik had gedacht dat wat het Agentschap Telecom stelt, ook waar is, dan zou ik niet een heel bedrijf op het spel zetten. Als het onherroepelijk zo mocht zijn wat gesteld wordt, dan passen we uiteraard de programmering aan. We hebben 95% kabeldekking. Doordat sommige mensen nu denken dat we mainstream zijn, is er veel onduidelijkheid. Wij draaien nog steeds 24 uur dancemuziek, richten ons op wat de jongeren van 15 tot 25 jaar aanspreekt. We brengen in ieder geval iets heel anders dan wat de andere grote radiostations draaien
en brengen een aanbod voor diegenen die zoeken naar pluriformiteit. Als mensen de persuitingen lezen, dan kan ik me voorstellen dat ze op het verkeerde been gezet worden en dat op oneigenlijke gronden beslissingen genomen kunnen worden door programmaraden. We zullen dit ook kenbaar maken als dat gebeurt.” Inmiddels heeft de Essent-programmaad Limburg in een voorlopig advies 2006 aangegeven Slam! FM in te willen ruilen voor Juize.FM (urbanstation van Radio538). Slam! FM heeft aangegeven hier bezwaar op te zullen aantekenen. Het is onduidelijk wanneer Agentschap Telecom een definitief besluit bekend zal maken en wanneer eventuele rechterlijke uitspraken verdere helderheid zullen geven. DdJ
DdJ
5
Nieuwe leden Raad van Advies:
KORT NIEUWS APR in gelijk gesteld door Commissariaat inzake Arte
Ronald Lavooi (Zuidoost Brabant) en Ellie Wijman (Limburg) kunnen we het beste met onze achterban communiceren, hoe verbeteren we onze deskundigheden en hoe spelen we goed in op toekomstige ontwikkelingen?.
Kabelraden.nl heeft sinds januari twee nieuwe leden in haar Raad van Advies, die wij graag aan u voorstellen. Begin 2004 is een rooster van afgetreden vastgesteld. Volgens dat rooster zijn Bert Janssen en Martin Teunissen per 31 december 2004 afgetreden. De sollicitatieprocedure om nieuwe leden te vinden begon met een brief naar alle programmaraden en berichten in onze nieuwsbrieven en Kabelraad. Hierop hebben 27 programmaraadsleden gereageerd. Genoeg voor nog veel meer Raden van Advies! Uiteindelijk is vooral gekeken naar de totale samenstelling van de Raad van Advies: een goede spreiding over kabelexploitanten, regio’s, omvang van de programmaraad en persoonlijke kenmerken (leeftijd, geslacht). Het bestuur heeft daarop besloten Ronald Lavooi (Zuidoost Brabant) en Ellie Wijman (Limburg) te benoemen.
Kan je iets vertellen over je eigen programmaraad? Wat zijn de belangrijkste vragen die bij jullie spelen? Ronald: De Regionale Programmaraad Zuidoost Brabant bestaat uit 11 leden en vertegenwoordigt ruim 280.000 aansluitingen uit 23 gemeenten in de regio. Jaarlijks wordt er advies uitgebracht aan UPC en aan Kabeltelevisie Waalre. Wegens afspraken uit het verleden (bepaald bij de verkoop van de kabelnetten) heeft de programmaraad Zuidoost Brabant een uitgebreide adviesbevoegdheid. Hierdoor kunnen er 26 televisiezenders en 32 radiozenders geadviseerd worden. De belangrijkste vraag welke op het ogenblik speelt bij de programmaraad Zuidoost Brabant is het spanningsveld tussen onze wettelijke taak versus de “wens” van de kabel-aangeslotenen. De abonnees maken duidelijk kenbaar dat alle Nederlandstalige commerciële (televisie)zenders erg ge-
6
Waarom heb je je aangemeld voor de Raad van Advies? Ronald: Onze programmaraad heeft veel profijt gehad van de kennis die Kabelraden.nl (verzameld) heeft. Meedenken over de aandachtsgebieden en activiteiten van Kabelraden.nl voor de komende belangrijke(!) periode leek me een uitdaging. Iedere raad heeft immers zijn eigen regels, werkwijzen, vragen en problemen. Ik wilde graag meedenken hoe Kabelraden.nl haar taak het beste kan blijven vervullen, rekening houdend met de behoeften van de programmaraden. Daarnaast leek het me ook een uitgelezen kans om mijn blikveld te verruimen. Ellie: Omdat ik het als een uitdaging zag om hiervoor te solliciteren. Daarnaast ben ik van mening dat vrouwen nog altijd ondervertegenwoordigd zijn in velerlei besturen en als je hieraan iets wil doen moet je of zelf er voor gaan, of zorgen dat meer vrouwen solliciteren. Daarnaast wil ik mijn kennis en ervaring inbrengen in de Raad van Advies
waardeerd worden. In de Mediawet staat echter duidelijk vermeld dat wij in ons advies uit dienen te gaan van een pluriforme samenstelling van het pakket programma’s voor algemene omroep. Dit houdt niet per definitie in dat alle Nederlandstalige commerciële zenders in het advies opgenomen dienen te worden! Dit is soms moeilijk uit te leggen. Daarnaast is de programmaraad zoekende naar een goede manier om zijn secretariële werkzaamheden te verrichten. Op het ogenblik wordt veel werk uit handen genomen door het SRE (Samenwerkingsverband Regio Eindhoven), maar door de toenemende professionalisering van de programmaraad en de toenemende hoeveelheid af te handelen stukken wordt de werkdruk voor zowel de secretaris alsmede voor het SRE erg groot. De programmaraad onderzoekt mogelijkheden om de werkdruk te verlichten. Ellie: Onze eigen programmaraad bestaat vanaf het begin uit maximaal 20 personen
die geselecteerd zijn uit 42 gemeenten die bij Essent zijn aangesloten. Helaas zitten er geen allochtonen in. Ook het aantal vrouwen is helaas teruggelopen, maar we hebben nu nog 5 vrouwen. Omdat er een wijziging van de Mediawet is ingegaan moeten we zodra de mogelijkheid zich voordoet terug naar 15. Reden dan ook om de huidige vacature niet op te vullen. Omdat een aantal gemeenten moeite had met enkele personen op de lijst (al of niet vanuit de eigen gemeente) heeft het meer dan een jaar geduurd voordat de PAR officieel in functie kon treden. Dit had tot gevolg dat we in het eerste jaar geen rechtsgeldig advies konden geven. Belangrijkste vragen bij ons zijn: welke criteria moeten we hanteren voor het al of niet “toelaten” van een (nieuwe) zender, hoe stellen we een zo pluriform mogelijk advies op, hoe kunnen we het beste inspelen op wensen vanuit de aangesloten abonnees, hoe
Wat zijn jullie ervaringen met Kabelraden.nl tot nu toe? Ronald: Kabelraden.nl heeft ons geholpen met het beantwoorden van diverse vragen die we hadden en heeft ons veel werk uit handen genomen. Het Handboek van Kabelraden.nl is een mooi gebundeld informatiewerk wat zeer nuttig is voor de programmaraad, maar ook voor bijvoorbeeld het ‘inwerken’ van nieuwe leden. Veel informatie waar vroeger niet 1-2-3 aan te komen was kan nu snel worden (terug)gevonden op de website van Kabelraden. De diverse door Kabelraden georganiseerde bijeenkomsten hebben ervoor gezorgd dat de programmaraad goed kennis heeft kunnen
nemen van (soms vergelijkbare) zaken welke spelen bij andere programmaraden. Door de krachten via Kabelraden.nl te bundelen kan er beter gecoördineerd en krachtiger opgetreden worden, zoals bijvoorbeeld bij de discussie over de door UPC tot 2 jaar verlengde adviestermijn van de radio adviezen. Ellie: De ervaringen zijn erg positief te noemen. Na aanvankelijke scepsis, is gebleken dat Kabelraden.nl in een behoefte voorziet en zeker als intermediair naar het CvdM van groot belang is. De bijeenkomsten zijn tot nu informatief en leervol gebleken. Wat zijn belangrijke zaken die volgens jullie door Kabelraden.nl moeten worden opgepakt? Ronald: Ik ben van mening dat Kabelraden.nl op het ogenblik de juiste weg bewandelt. Het is verstandig om nu al stil te staan bij de toekomst. De digitalisering is niet meer te stoppen en dit zal een grote invloed hebben op de programmaraden. Het is goed om hier nu al aandacht aan te besteden om er voor te zorgen dat de programmaraden zelf stilstaan bij hun positie in de toekomst en hier hun visie op aanpassen. Ook het signaleren, verzamelen en het richting overheid communiceren van knelpunten is en blijft een belangrijke taak van Kabelraden.nl. Ellie: Kijkend naar prioriteiten: • Meer duidelijkheid over de huidige wetgeving en consequenties hiervan voor de programmaraden. • Eigen financieringsmogelijkheden voor de programmaraden. • Toekomst van de programmaraden in relatie tot de digitale mogelijkheden op radio en TV gebied. Zeker gelet op een pluriform aanbod is het van groot belang dat programmaraden kunnen blijven bestaan om keuzes, gemaakt door de kabelmaatschappijen, kritisch te kunnen volgen en beoordelen.
Veel informatie waar vroeger niet 1-2-3 aan te komen was kan nu snel worden (terug)gevonden op de website van Kabelraden.
Op 29 maart 2005 heeft het Commissariaat voor de Media uitspraak gedaan in de door de APR aangespannen procedure tegen de kabelexploitant over doorgifte van ARTE. UPC wenst het door de APR uitgebrachte advies omtrent ARTE niet op te volgen en naar de mening van de APR is dat in strijd met de Mediawet. Het Commissariaat voor de Media heeft met zijn uitspraak de APR in het gelijk gesteld en geoordeeld dat er voor UPC geen zwaarwegende redenen zijn om af te wijken van het advies van de APR. Bovendien heeft het Commissariaat besloten de kabelexploitant een boete op te leggen van o100.000,- indien UPC niet vóór 1 september 2005 het advies van de APR opvolgt. In de volgende Kabelraad zullen wij deze uitspraak verder toelichten.
UPC programmaraden protesteren tegen verlengen radiotermijnen door UPC UPC heeft vorig jaar aan haar programmaraden kenbaar gemaakt dat zij de looptijd van de radio-adviezen wil verlengen naar 2 jaar. Gezamenlijk hebben 10 van deze programmaraden geprotesteerd tegen het verlengen van de geldigheidsduur van het radioadvies met 1 jaar. UPC heeft echter besloten haar plannen gewoon door te zetten tegen de zin in van de programmaraden. De programmaraden hebben daarop besloten zelf de looptijd van het advies gewoon op één jaar te houden. In 2006 zullen zij opnieuw advies uitbrengen voor de periode 2006-2007. Mocht UPC dit tweede advies naast zich neerleggen, dan zullen de programmaraden zich naar verwachting wenden tot het Commissariaat voor de Media om alsnog opvolging af te dwingen. De programmaraden menen immers dat het eenzijdig verlengen van de adviestermijn niet als een zwaarwichtige reden gezien kan worden. Wordt vervolgd...
7
Vijf vragen aan... Joop Atsma (CDA)
5
In de komende edities van de Kabelraad zullen wij politici en beleidsbepalers de ruimte geven om hun visie op programmaraden, nu en in de toekomst, te geven. Voor deze Kabelraad stelden we vijf vragen aan Joop Atsma, mediawoordvoerder voor het CDA in de Tweede Kamer. 1. Wat vindt u van de huidige opzet van programmaraden? Wij vinden het belangrijk dat er programmaraden zijn. Dat hebben we in meerdere debatten met het kabinet duidelijk gemaakt. Wat echter nog belangrijker is: als je kiest voor programmaraden, moet je deze raden ook duidelijke bevoegdheden geven. Bij voorkeur wettelijk verankerd.
2. Programmaraden hebben bij de behandeling van de wijziging van de Mediawet aangegeven behoefte te hebben aan meer bevoegdheden en een regeling voor financiële ondersteuning. Ziet u nog mogelijkheden om aan deze vragen te voldoen? Het voorstel om meer bevoegdheden toe te kennen aan de programmaraden, bleek zeer tot onze spijt geen meerderheid te kunnen krijgen binnen het parlement. Zodra duidelijk is dat er nu wél een bereidheid is om de bevoegdheden van programmaraden te vergroten, zijn wij graag bereid een initiatief in die richting te nemen.
3. Kabelexploitanten zijn druk bezig om digitale pakketten in te voeren. Denkt u dat ook het digitale aanbod onderhevig moet zijn aan een regeling voor consumenteninvloed? Of de programmaraden ook invloed op het digitale aanbod moeten hebben, hangt in de eerste plaats af van de plannen die de kabelexploitanten hebben.
4. Kunt u zich ook een dergelijke regeling voor andere infrastructuren voorstellen? Hangt er vanaf om welke infrastructuren het gaat. Soms kan het, maar lang niet altijd.
5. Hoe denkt u over de toekomst van programmaraden? Er is heel lang gezegd dat programmaraden geen bestaansrecht meer zouden hebben als de digitaliseringsoperatie is voltooid. Immers, dan is er voor iedereen in potentie keuzevrijheid om het programma-aanbod zelf vast te stellen. Ik plaats daar vraagtekens bij.
8
Op 21 juli 2004 is een aantal wijzigingen in de Mediawet van kracht geworden, onder andere over de samenstelling van programmaraden. Om de onafhankelijke positie van programmaraden te versterken is bepaald dat een lid van de programmaraad niet in het bestuur van een omroepinstelling mag zitten of daarbij in dienst mag zijn. Bij de voorlichting over de nieuwe
wet heeft Kabelraden.nl van verschillende programmaraden vragen gekregen over de uitleg van deze bepaling in concrete situaties. Kabelraden.nl heeft in samenspraak met het Commissariaat voor de Media gekeken hoe om te gaan met de gevolgen van de gewijzigde Mediawet en heeft daartoe onderstaande beleidslijn opgesteld.
Toelichting Kabelraden.nl beleidslijn onafhankelijkheid leden programmaraden Toelichting De Mediawet bepaalt sinds 21 juli 2004 in artikel 82l lid 4: Met het lidmaatschap van een programmaraad zijn onverenigbaar: a. een lidmaatschap van een gemeenteraad in een gemeente die behoort tot het gebied waarop het advies van de programmaraad betrekking heeft, b. een lidmaatschap van een College van Burgemeester en Wethouders in een gemeente als bedoeld in onderdeel a. c. een binding met de aanbieder van een omroepnetwerk dat aanwezig is in het gebied waarop het advies van de programmaraad betrekking heeft, en d. een lidmaatschap van een bestuur of een betrekking, al dan niet tegen betaling, bij een instelling van de publieke omroep dan wel een commerciële omroepinstelling. Naar aanleiding van deze bepaling (vooral lid 4 onder d.) is enige onduidelijkheid ontstaan bij programmaraden. De uitleg van het begrip “betrekking” vroeg om een nadere toelichting van het Commissariaat voor de Media. Deze nadere toelichting is opgenomen in de brief van het Commissariaat d.d. 1 februari 2005. Een afschrift van deze brief is aangehecht (zie ook op de website). Kabelraden.nl heeft naar aanleiding van deze brief een gesprek gevoerd met het Commissariaat. Deze brief kunt u vinden op onze website. Daarin is nog een aantal zaken toegelicht. Het Commissariaat voor de Media wijst erop dat de bedoeling van het artikel 82l is om de schijn van een bijzondere voorkeur voor een bepaalde zender te vermijden. We zijn het erover eens dat dit gegeven zich moeilijk laat vatten in een strikte omschrijving. Het Commissariaat vertaalt echter “betrekking” als “betrokken bij”, en niet als “dienstbetrekking”. Het is de verantwoordelijkheid van de programmaraad waar de grens ligt. Het Commissariaat kan niet sanctionerend optreden als het meent dat die grens is overschreden. De programmaraad loopt echter het risico, bij overtreding, dat een kabelexploitant of een programma-aanbie-
der de samenstelling van de programmaraad aanvoert als een zwaarwichtige reden om van het advies af te wijken. Criteria Om programmaraden enige duidelijkheid te geven kunnen we in ieder geval het volgende melden. A. Dienstbetrekking of bijzondere relatie Indien er sprake is van een dienstbetrekking (al dan niet tegen betaling) bij een omroepinstelling, kan men geen lid worden van een programmaraad. Hier gaat het dus om een contract en een gezagsverhouding. Indien er sprake is van een bijzondere relatie met een omroepinstelling, die naar de buitenwereld, in het bijzonder degenen die afhankelijk zijn van of betrokken zijn bij het programmaraadadvies, de indruk wekt dat er een speciale band is met de desbetreffende omroepinstelling, kan dit niet gecombineerd worden met het lidmaatschap van de programmaraad. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om lidmaatschap van een ledenraad, adviesorgaan of bijzondere commissie. B. Medewerkers van bedrijven die diensten/producten leveren aan omroepen Medewerkers van een productiebedrijf, adviesbureau, vertaalbureau etc. die diensten/producten leveren aan omroepen (en in dienst zijn van die aanleverende organisatie) mogen lid zijn van een programmaraad. Dat wordt anders als het desbetreffende bedrijf programma’s aan één omroepinstelling levert. Dan is er weliswaar juridisch sprake van een andere werkgever, maar materieel kan de medewerker toch als behorend bij de desbetreffende omroepinstelling gezien worden. C. Freelancers De bepalingen onder A. en B. gelden ook voor freelancers. Als incidenteel een product/dienst (al dan niet van journalistieke aard) wordt geleverd aan een omroepinstelling is geen sprake van een betrekking. Voor het desbetreffende lid van de programmaraad én voor de buitenwereld zal dit dan niet voelen als een bijzon-
dere band met die omroepinstelling. Zodra die band er wel is, of lijkt te zijn, is er sprake van een “betrekking”. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als de diensten/producten slechts aan één bepaalde omroepinstelling worden geleverd, als dit met enige regelmaat gebeurt, of als het om gezichtsbepalende diensten/producten gaat (bijvoorbeeld perswoordvoering). Verdere afspraken De nieuwe wetsbepaling staat haaks op de oude, waarin juist de nadruk werd gelegd op het kennisniveau van de programmaraadsleden. Het is dus voorstelbaar dat in programmaraden mensen zijn aangesteld op basis van hun deskundigheid (onder de oude bepaling) die nu, volgens de nieuwe regels, een met het lidmaatschap van de programmaraad onverenigbare betrekking blijken te hebben. Het is niet de bedoeling om al deze kennis per direct uit de programmaraad te halen. Programmaraden moeten de kans krijgen om goed te blijven functioneren. Zij krijgen de tijd om nieuwe leden te zoeken. De gemeenteraad is verantwoordelijk voor benoeming en ontslag. De programmaraad moet, wanneer hij weet van strijdigheid met de wet, dit aan de gemeenteraad melden. Het is aan de gemeenteraad om te besluiten of het desbetreffende lid (direct) ontslagen wordt. Natuurlijk kan het lid ook zelf het besluit nemen om af te treden. In de andere gevallen waarin de programmaraad niet aan de bepalingen van de huidige wet voldoet (waar het gaat om het aantal leden of de benoemingstermijn) zal de programmaraad er naar moeten streven binnen een redelijke termijn aan deze eisen te voldoen. Natuurlijk kunt u altijd contact opnemen met Kabelraden.nl als u wilt overleggen over een specifieke situatie of meer informatie wilt hebben. Het Commissariaat heeft echter het laatste woord; als u op zoek bent naar een gezaghebbende uitspraak kunt u zich tot hem wenden.
9
Wilt u meer met uw programmaraad dan alleen vergaderen? Kabelraden.nl kan een workshop “op maat” aanbieden aan programmaraden. Wij kunnen u in ca. 1,5 uur bijpraten over verschillende onderwerpen: “hoe maak ik een advies”, “communicatie met kijkers en luisteraars” en “welke zenders kunnen we adviseren”. Maar natuurlijk hoort u niet alleen ons verhaal aan. De bedoeling is om met uw eigen programmaraad een aantal zaken te bespreken, die misschien in de gewone vergaderingen niet aan de orde komen. Als u specifieke vragen heeft, of meer wilt weten over bepaalde onderwerpen, kunt u dat ook aangeven.
Publieke rechtenkwesties Nederland 1, 2 en 3 dreigden op zwart te gaan, maar uiteindelijk verdween alleen de Duitse (commerciële) zender RTL op 1 maart jl. bij o.a. Casema (inclusief het digitale pakket), CAI IJsselstein, CAS Hilvarenbeek, CAI Bleiswijk en Kabel Noord Oost Friesland (Dokkum). Wat is er aan de hand?
Aan het werk! Kabelraden.nl introduceert workshops voor programmaraden De workshops staan nog in de kinderschoenen. De eerste bijeenkomsten zullen we dan ook zeker nog nodig hebben om het programma te verbeteren. Maar als u het leuk vindt om nog uw stempel te kunnen zetten en uw eigen invulling te geven, is dit natuurlijk uw kans! Kortom, als u behoefte heeft om u samen met ons, maar vooral met uw eigen programmaraad, te verdiepen in het adviestraject, neem dan contact met ons op. De programmaraad AGGWW (Aalburg, Giessenlanden, Gorinchem, Werkendam en
Woudrichem) is al op die uitnodiging ingegaan. Omdat de workshop nog niet klaar was, hebben zij zich een dapper proefkonijn getoond. De voorzitter, Cor van Kesteren, vroegen wij kort naar deze ervaring. Was het leuk om te doen? Het was niet alleen heel leuk om dit te doen, maar voor ons ook buitengewoon leerzaam. Wij zijn als nog vrij jonge programmaraad, net gestart om in de eerste helft van dit jaar ons eerste (radio) advies te geven. De workshop had dan ook als item: Hoe kom ik tot een goed advies? Bijna alle leden waren, in hun eigen omgeving, aanwezig. Dat is iets wat bij een conferentie niet het geval is, en ieder krijg dan ook dezelfde informatie. De workshop heeft, in ons geval, vooraf aan een reguliere vergadering plaatsgevonden.
Denkt u dat de programmaraad er ook echt iets aan heeft gehad? Wat wij in de workshop geleerd hebben is gelijk in de praktijk toe te passen. Daarbij kan de workshop zich richten op de specifieke problemen bij een programmaraad. Mede door de workshop hebben wij de wijze van werken om tot een advies te komen aangepast aan het geleerde. Wat raadt u andere programmaraden aan die ook een workshop willen volgen? Indien er behoefte is om op bepaalde onderwerpen wat dieper in te gaan (buiten de vergaderingen om) dan gewoon een workshop beleggen. Deze dan goed voorbereiden en voor de workshop voldoende tijd nemen. Nog tips voor kabelraden.nl? De workshops zijn een goed initiatief, daar krijgen jullie veel werk mee! De resultaten kunnen ook voor andere programmaraden heel welkom zijn. Als voorbeeld noem ik de clustering van de radio zenders bij ons.
Tot 1 maart vertegenwoordigde de Nederlandse Omroep Stichting (NOS) de buitenlandse publieke zenders binnen het BUMA koepelcontract dat toen afliep. ARD, ZDF, WDR, RTL, NDR, SWR, Rai Uno, TVE Internacional, BBC 1, BBC 2, France 2 en France 3 (alsmede oorspronkelijk ook TF1), VRT Eén en VRT Ketnet/Canvas waren onderdeel van deze afspraak. De bijbehorende publieke radiozenders vielen ook binnen de regelingen. Binnen de afspraken vroeg de NOS geen doorgiftevergoeding voor de uitzending van Nederland 1, 2 en 3 en de publieke radiozenders, maar rekende wel een managementsvergoeding. Nu deze inkomsten en de ‘oude’ regeling zijn komen te vervallen wil de NOS zelf niet betalen voor het collectief van auteursrechten, maar is het van mening dat de kabelexploitanten die rekeningen dienen te voldoen. Het collectief bestaat uit Buma (muziek), Agicoa/Sekam (film & tv-producenten), Lira (tekstschrijvers) en Burafo (fotograven). Het gaat om 10 miljoen euro per jaar die de NOS in totaal vraagt voor doorgifte van haar zenders. Het collectief heeft inmiddels een rechtszaak aangespannen tegen de kabelaars omdat kabelaars ‘weigeren te betalen’ voor de doorgifte van
Zenders vragen vergoedingen aan nieuwe aanbieders Terwijl de discussie in de kabelsector over de auteursrechten woedt, vindt in Telecomland een discussie over andere doorgifterechten plaats. Bedrijven als Versatel, Tiscali, KPN, Wanadoo, Scarlet en anderen willen graag met xDSL televisietoepassingen starten dit jaar. En dus moeten ook daar doorgifteafspraken gemaakt worden, inclusief afspraken over betalingen. Gebleken is dat de grote zenders als Nederland 1, 2, 3, RTL 4, RTL 5, SBS 6, Net 5, Yorin, Veronica TV/Jetix betaling wensen voor de doorgifte van hun signalen. En daarmee is de situatie in Telecomland opeens gewijzigd. Voorheen betaalden commerciële zenders voor doorgifte via de kabel, nu zien de omroepen zichzelf als waardevol, en voor iets waardevols mag ook iets betaald worden. In de concurrentiestrijd zijn de zenders dan ook essentieel om te kunnen opboksen tegen de kabelaars: een pakket bij Versatel zonder de grote zenders bijvoorbeeld, maar wel met voetbal, is toch een beetje kaal. Op dit moment zijn er overigens voor zover bekend nog geen echte distributieovereenkomsten getekend tussen de telecombedrijven en de zenders.
Nederland 1, 2 en 3 aldus het Collectief en spreekt van een gebrek aan toestemming. Met REKAM en 50 kleine kabelaars zegt het collectief wèl tot afspraken te zijn gekomen. Rob van Esch die namens de VECAI-leden het woord voert, meldt dat wel degelijk een aanbod is gedaan en noemt het kort geding een ‘verspilling van rechterlijke macht’. Hij meldt dat in Nederland meer betaald wordt dan in andere landen (zij het dat in andere landen de kabel meestal een andere rol speelt dan in Nederland, red.). De Tweede Kamer heeft uitgesproken dat voor Nederland 1, 2 en 3 en Radio 1, 2, 3FM, 4 en 747AM geen extra vergoedingen aan kabelaars en andere distributeurs gevraagd mogen worden, en evenmin aan de klanten voor ontvangst van deze zenders. De rechter zal wellicht op termijn uit moeten maken wie de kosten zal dragen. Voor de uitzending van de buitenlandse publieke zenders vinden de onderhandelingen nog plaats en zijn er tijdelijke
afspraken gemaakt (over de ‘eigen’ rechten). Met betrekking tot RTL hebben de individuele kabelaars een eigen afweging gemaakt het (voorlopige) aanbod van RTL wel of niet te aanvaarden. Essent Kabelcom blijft RTL in tegenstelling tot haar collega-kabelaars dus ook gewoon doorgeven in haar gebied (digitaal & analoog - waar beschikbaar). Het auteursrechtencollectief claimt ook de vergoedingen voor de rechten voor de buitenlandse publieke zenders en meldde dat ‘de kabelexploitanten met diverse omroepen over exclusiviteitcontracten spreken, om te beletten dat de programma’s van deze omroepen ook door anderen kunnen worden aangeboden aan het publiek, ondanks een waarschuwing van minister Brinkhorst in de Tweede Kamer.’ Bovendien claimt het Collectief dat bedragen ‘ver onder het oude niveau’ worden geboden door de kabelaars voor de buitenlandse publieke zenders. Onderhandelingen vinden overigens nog plaats waardoor het niet op korte termijn te verwachten is dat bij de kabelaars verdere zenders van de kabel zullen gaan. DdJ
“Mede door de workshop hebben wij de wijze van werken om tot een advies te komen aangepast” 10
11
Jurisprudentie In deze rubriek vindt u jurisprudentie die van belang is voor programmaraden. De uitspraken kunt u terugvinden op de site www.kabelraden.nl
Commissariaat geeft Casema gelijk: advies programmaraad LRVW kwam te laat en mag terzijde geschoven De programmaraad LRVW (Leidschendam, Rijswijk, Voorburg, Wassenaar en (kern)Nootdorp) heeft op 7 oktober een verzoek tot bestuurlijke handhaving gedaan bij het Commissariaat voor de Media. Casema weigerde de programma’s RTL Television, Arte en TVE in het basispakket op te nemen. Het Commissariaat heeft op 1 maart 2005 uitgesproken dat Casema inderdaad zwaarwegende redenen had om dit advies niet op te volgen. Om deze zaak te begrijpen moeten wij terug in het verleden. In 2004 lag de uitspraak van de rechtbank Den Haag over de bollenstreek zaak (HMG, SBS) bij de Raad van State. De rechtbank had de zenders en Casema weliswaar gelijk gegeven, maar de programmaraad LRVW wilde wachten met uitbrengen van een nieuw advies tot de Raad van State uitspraak had gedaan. Het oude (geldende) advies bevatte commerciële zenders, die nu volgens de uitspraak van de rechtbank niet meer doorgegeven konden worden in het basispakket. Casema had de programmaraad aangegeven dat zij op 1 september 2004 het tv-pakket ging aanpassen en dat zij daarom conform het huishoudelijk reglement van de programmaraad het advies voor 1 juni wilde ontvangen. Op dat moment was de uitspraak van de Raad van State (RvS) echter nog onbekend en de programmaraad zag daarin een reden om nog geen advies uit te brengen. In de uiteindelijke uitspraak van de RvS werd duidelijk dat de commerciële zenders niet meer door de programmaraad geadviseerd konden worden aangezien zij zich niet beschikbaar stellen voor het basispakket. Op 10 augustus 2004 deelt de programmaraad LRVW aan Casema mee kennis te hebben genomen van deze uitspraak en advies te zullen geven voor 1 september. Op 22 augustus worden in het nieuwe advies de commerciële zenders vervangen door RTL Television, Arte en TVE.
Echter Casema voert het gewijzigde advies niet op. De programmaraad is van mening dat Casema geen zwaarwichtige redenen heeft om van het advies af te wijken. Bovendien is de programmaraad van mening dat het huishoudelijk reglement een intern document is dat interne zaken regelt. De programmaraad meent tevens dat Casema haar programmaraden niet op gelijke wijze behandelt. Casema heeft het advies van de programmaraad Eemland wel opgevolgd. Deze programmaraad moest oorspronkelijk in januari adviseren, maar is ook na de uitspraak van de RvS met een herzien advies gekomen.
Standpunt Commissariaat Het Commissariaat is van mening dat deze zaak niet los kan worden gezien van de Bollenstreek zaak. Bij uitspraak van 25 november 2003 heeft de rechtbank geoordeeld dat er voor Casema zwaarwichtige redenen zijn om van het advies van de programmaraad Bollenstreek af te wijken, aangezien de zenders zich niet beschikbaar stelden. Hoewel het Commissariaat bij de RvS hoger beroep had ingesteld had Casema door deze uitspraak zwaarwichtige redenen om het advies van de programmaraad LRVW niet op te volgen. Gelet hierop was Casema bevoegd en genoodzaakt maatregelen te nemen om per 1 september 2004, de implementatiedatum voor tv, meergenoemde programma’s uit het basispakket te halen. Het Commissariaat overweegt dat het voor Casema, gelet op haar bedrijfsvoering, belangrijk is om ruim op tijd een advies van haar programmaraden te ontvangen. Het is een feit van algemene bekendheid dat in de contracten met programma-aanbieders een opzegtermijn van drie maanden is opgenomen. Indien op basis van het advies overeenkomsten met programma-aanbieders moeten worden opgezegd dan moet Casema minimaal drie maanden voor de implementatiedatum het advies van de programmaraad ontvangen. Evenzo geldt dat wanneer met
nieuwe programma-aanbieders contracten gesloten moeten worden. Van Casema kan dan ook niet in alle redelijkheid verlangd worden een advies, dat pas op 22 augustus wordt uitgebracht, per 1 september 2004 uit te voeren. Overigens houdt het commissariaat hierbij rekening met het feit dat Casema haar abonnees reeds had geïnformeerd. Het willen voorkomen van wederom een pakketwijzing is ook een goede grond voor de handelswijze van Casema. De door de programmaraad aangevoerde situatie rondom het advies van de programmaraad Eemland verschilt dusdanig van deze kwestie dat de programmaraad zich hier niet op kan beroepen.
COLOFON KabelRaad is een uitgave van Kabelraden.nl, Stichting Landelijk Steunpunt Programmaraden en verschijnt 4 keer per jaar. Leden van programmaraden en andere geïnteresseerden ontvangen KabelRaad gratis. Het abonnement is aan te vragen via e-mail (
[email protected]) of bij Kabelraden.nl, Olympia 1a/b, 1213 NS Hilversum, 035 6462848. KabelRaad verschijnt onder redactie van Kabelraden.nl en David de Jong (Dutch Media). Opmaak wordt verzorgd door Fonts +Files.
