Juridische aspecten van e-commerce
Juridisch kader
√ Algemeen verbintenissenrecht √ Wet Marktpraktijken en consumentenbescherming √ Wet elektronische handel (informatie en doorzichtigheid) √ Wet elektronische handel (reclame) en Spam-KB √ Privacywet (persoonsgegevens)
Algemeen verbintenissenrecht √ Geldigheid √ Toestemming – Volwaardig – Rechtsgevolgen beogend – Geuit – Ten aanzien van de tegenpartij √ Handelingsbekwaamheid √ Voorwerp (duidelijke productomschrijving) √ Oorzaak
Algemeen verbintenissenrecht
√ Consensualisme (akkoord van de partijen over zaak en prijs) √ Plaats en tijd totstandkoming (real time communicatie) – Plaats en tijdstip waarop de aanbieder de aanvaarding vernam of kon vernemen – Het contract is de wil van de partijen (artikel 1134 B.W.) = herroepingsrecht √ Bindende kracht
Contractsvrijheid √ ! Openbare orde en goede zeden √ ! Dwingend recht • Algemene consumentenbescherming √ Voorlichting consument √ Onrechtmatige bedingen √ Opleggen algemene voorwaarden
Wet Marktpraktijken √ √ √ √
Toepassingsgebied: overeenkomsten op afstand In verhouding verkoper –consument (B2C) Systematiek en regelmaat vereist Geen gelijktijdige fysieke aanwezigheid partijen (bij sluiten overeenkomst)
Wet Marktpraktijken
√ Verkoop √ Van goederen of diensten √ Via een verkoopssysteem van de verkoper (! eBay, Kapaza,…) √ Zonder gelijktijdige fysieke aanwezigheid √ Door middel van communicatietechnieken op afstand
Algemene informatieplicht √ √ √ √ √ √ √
Identiteit onderneming en het geografisch adres Belangrijkste kenmerken goed of dienst Prijs Leveringskosten Wijze van betaling, levering, uitvoering Herroepingsrecht (ook indien niet van toepassing) Procedure van terugneming of teruggave met vermelding van de daaraan verbonden kosten √ Kosten van de techniek voor communicatie op afstand (bv. 0900, sms) √ Geldigheidsduur aanbod of prijs √ Minimumduur overeenkomst
INF
O
Specifieke informatieplicht • Wat?
Bevestiging van de bestelling
• Hoe?
Schriftelijke/duurzame drager (website?)
• Inhoud?
Identiteit, prijs, leveringskost, wijze van betaling, levering, uitvoering overeenkomst, herroepingsrecht, minimumduur OVK, omschrijving goed/dienst, adres, dienst na verkoop, waarborg, opzegging
• Wanneer?
Uiterlijk bij de levering (goederen)/ vóór de uitvoering (diensten)
• Sanctie?
Verlenging bedenktermijn tot geen betaling meer kunnen eisen
Herroepingsrecht
√ Recht van de consument om de overeenkomst te beëindigen zonder betaling van boete of opgave van motief √ Binnen de 14 kalenderdagen – Voor goederen: vanaf de dag na de levering – Voor diensten: vanaf de dag na afsluiten overeenkomst
Herroepingsrecht
Voor opeenvolgende leveringen begint de herroepingstermijn te lopen de dag na de eerste levering Termijn minimaal 14 kalenderdagen ! Bij sanctiemechanisme : te rekenen “vanaf de dag van”
Herroepingsbeding
• De consument heeft het recht aan de verkoper mee te delen dat hij afziet van de aankoop, zonder betaling van een boete en zonder opgave van motief binnen 14 kalenderdagen vanaf de dag die volgt op de levering van het product of het sluiten van de dienstenovereenkomst
Uitzonderingen op herroepingsrecht Levering van diensten waarvan uitvoering begonnen is voor het einde van de herroepingstermijn (consultatie online databank) Goederen op maat van de klant of die door hun aard niet kunnen worden teruggezonden, snel kunnen bederven of verouderen Dagbladen, tijdschriften, magazines Weddenschappen en loterijen Audio- video-opnamen en softwaredownloads Home caddy/Collivery Diensten logies, vervoer, restaurantbedrijf en vrijetijdsbesteding
Uitzondering op herroepingsrecht
In de uitzonderingsgevallen gevallen dient de onderneming overeenkomst volgende clausule te vermelden: De consument beschikt niet over het recht om van de aankoop af te zien
Sancties
Sancties informatieplicht √ Bij uitoefening herroepingsrecht: kosten terugzenden niet bij koper √ Verlening herroepingstermijn tot 3 maanden i.p.v. 14 kalenderdagen Sancties bij niet vermelden herroepingsrecht Er is herroepingsrecht afgedwongen aankoop! Er is geen herroepingsrecht toch 3 maanden (betwist RL)
Voorschot en betaling door de consument
√ Principe: •
Handelaar kan een voorschot of integrale betaling eisen voor het verstrijken van de herroepingstermijn
Uitvoering van de overeenkomst √ Bestelling uitvoeren binnen de 30 dagen √ Geen uitvoering binnen 30 dagen
klant heeft mogelijkheid overeenkomst te ontbinden
Uitzondering onderneming heeft goed al verzonden of heeft al aanvang genomen met het verstrekken van de dienst
Verzending en terugzending van de producten
√ Risico bij verkoper √ Belang van algemene voorwaarden! √ Terugzending vragen per koerier of aangetekende zending?
Bewijslast
√ Bestaan van voorafgaande info verkoper √ Eerbiediging termijnen verkoper √ Instemming consument verkoper
Rechtskeuze
√ Principieel mogelijk √ Recht van lidstaat buiten EU nietig – Indien de overeenkomst een nauwe band vertoont met grondgebied EU-lidstaat
Verbod op default opties
= geen vooraf aangevinkte opties (bijkomende producten of diensten) Voorbeeld: de verkoper kan bij het boeken van een reis door een consument niet vooraf aanvinken dat de consument een bijkomende verzekering sluit en op die manier de consument die de verzekering niet wenst, te verplichten om de dienst weg te vinken
Wet Marktpraktijken (consumentenbescherming)
√ =integraal van toepassing - soldenwetgeving/sperperiode (betwist) - prijsaanduiding - uitverkoop - aankondigingen van prijsverminderingen (betwist) -…
Wet elektronische handel
Algemene informatieplicht √ √ √ √ √
Naam of handelsnaam Elektronisch postadres BTW-nummer / ondernemingsnummer Toezichthoudende autoriteit (indien van toepassing) Onderschreven gedragscodes (eventueel)
Wet elektronische handel
Voor gereglementeerde beroepen √ Beroepsvereniging of organisatie √ Beroepstitel √ Beroepsregels of deontologische code – wijze van toegang tot deze regels (bv. url)
Wet elektronische handel
Prijsaanduiding √ Duidelijk en ondubbelzinnig √ Vermelden of taks en leveringskosten zijn inbegrepen √ Wet marktpraktijken
Wet elektronische handel
Specifieke regels bij afsluiten contract Vóór plaatsen van order door de consument √ √ √ √ √
Beschikbare talen Technische stappen contractsluiting Manier om invoerfouten te corrigeren Archiveren overeenkomst Algemene verkoopsvoorwaarden
Reclame en Spam
= communicatie bestemd voor direct of indirect promoten van: √ Goederen en diensten √ Imago van een organisatie onderneming of persoon Die een commerciële, industriële of ambachtelijke activiteit of gereglementeerd beroep uitoefent.
Voorwaarden reclame
√ Reclame is duidelijk en onmiddellijk als zodanig herkenbaar of in het bericht wordt letterlijke vermeld dar het om “reclame” gaat √ Duidelijke identificatie verzender √ Verkoopbevorderende aanbiedingen zijn duidelijk als zodanig herkenbaar en de voorwaarden om er gebruik van te maken zijn transparant en makkelijk te vervullen.
Voorwaarden reclame
Reclame per elektronische post Wat? E-mail – chat –skype – sms – voicemail Beschemingsregeling? √ Voorafgaande toestemming ontvanger (opt-in) √ Verplichte mogelijkheid uitschrijving (opt-out)
Opt - in
Toestemming is: √ √ √ √
Voorafgaand Vrij Specifiek Geïnformeerd
Soft opt - in
Uitzonderingen op voorafgaande toestemming 1) Klanten √ Contactgegevens verkregen in het kader van een verkoop √ Gegevens worden uitsluitend gebruikt voor producten die men zelf levert (gelijkaardige producten) √ Mogelijkheid voor klanten om zich kosteloos te verzetten tegen het gebruik van hun gegevens
Soft opt – in
Uitzonderingen op voorafgaande toestemming 2) Rechtspersonen (bv. NV, BVBA, Comm.VA) √ Informatie moet voor rechtspersoon bedoeld zijn √ Verstuurd naar algemeen adres (bv. info@, sales@, bedrijf@,...)
Opt – out
= Mogelijkheid tot uitschrijven √ Kosteloos √ Zonder opgave van reden Verplichting dienstverlener – Ontvangstbewijs opt-out doorsturen – Maatregelen nemen om de wil van betrokken persoon na te leven – Mailinglijsten updaten
Bewijslast Reclame
Dienstverlener moet bewijzen dat de reclame via elektronische post door de ontvanger werd gevraagd
Privacy Privacyclausule Best practices apart vermelden √ Gegevens van de verantwoordelijke voor de verwerking √ Waarvoor ze worden gebruikt Gebruik voor direct marketing en procedure verzet (checkbox) Doorgave aan derden en procedure verzet (checkbox) √ Procedure voor aanpassing van de gegevens
Risico fraude met betaalkaarten
Bij handelaar! - Chargeback door kredietkaartmaatschappij (vb. 60d) Tips 1. Installeer een anti-fraudemodule op uw website! 2. Maak gebruik van 3D secure oplossingen 3. Ondertekende leveringsbon 4. Wacht met het verzenden van duurdere goederen tot 48 uren nadat u betaling hebt ontvangen de 5. Onderzoek voorafgaand aan de verzending elke transacties die afwijkt van de “gemiddelde aankoop”
UNIZO E-commercelabel
√ Vertrouwen in e-commerce versterken √ Zowel in B2C als in B2B relaties √ Duidelijke omschrijving van rechten en plichten van partijen √ Garanties bieden inzake transparantie van informatie, respect voor de verwerking van persoonsgegevens
Criteria voor het bekomen van een ecommercelabel √ Op basis van een auditprocedure (checklist) √ Positief rapport toekenning label of √ Negatief rapport ondernemer krijgt 1 maand de tijd om de nodige aanpassingen (opgenomen in rapport) door te voeren. - Indien geregulariseerd positief rapport - Indien niet geregulariseerd def. negatief rapport Om het label alsnog te verkrijgen moet de hele procedure worden heropgestart
Checklist websites Informatie op de site √Naam/handelsnaam √Telefoonnummer √E-mailadres (niet enkel contactformulier) √Ondernemingsnummer √BTW-nummer √Productbeschrijvingen √Vermeldingen van prijzen √Informatie over de leveringskost √Betalingsmethodes (+ evt. uitleg over de derde parijen) √Herroepingsrecht (ook vermelden indien niet van toepassing) √Procedure van terugneming √Geldigheidsduur aanbod
Enkel indien van toepassing √Minimumduur overeenkomst indien duurzame of periodieke levering √Toezichthoudende autoriteit √Gereglementeerd beroep (verwijzingen) √Onderschreven gedragscodes
Checklist websites Informatie bij het afsluiten van het contract √ Beschrijving bestelprocedure. √ Voorzien in een manier om invoerfouten te corrigeren. √ Verwijzen naar contractuele bepalingen en algemene voorwaarden.
Checklist websites Informatie achteraf √ Een volledig ontvangstbewijs √ Identiteit verkoper √ Omschrijving van de bestelde producten/diensten √ Prijs en leveringskost √ Wijze van betaling √ Contactgegevens dienst na verkoop
Checklist websites
• PRIVACY √ Gegevens van de verantwoordelijke voor de verwerking √ Waarvoor ze worden gebruikt √ Gebruik voor direct marketing en procedure verzet √ Doorgave aan derden en procedure verzet √ Procedure voor aanpassing van de gegevens
Voorstel Privacyclausule [Company] hecht belang aan uw privacy. Hoewel de meeste informatie op deze site beschikbaar is zonder dat er persoonlijke gegevens moeten worden verstrekt, is het mogelijk dat de gebruiker om persoonlijke informatie wordt gevraagd. Deze informatie zal enkel worden gebruikt in het kader van […bvb. klantenbeheer/direct marketing]. De gebruiker kan zich kosteloos en op verzoek, steeds verzetten tegen het gebruik van zijn gegevens voor direct marketing. Daartoe zal hij zich richten tot [company/adres/e-mailadres]. Uw persoonsgegevens worden niet doorgegeven aan derden. De gebruiker beschikt over een wettelijk recht op inzage en eventuele correctie van zijn persoonsgegevens. Mits bewijs van identiteit (kopie identiteitskaart) kunt U via schriftelijke, gedateerde en ondertekende aanvraag aan [company/adres/e-mailadres], gratis de schriftelijke mededeling bekomen van uw persoonsgegevens. Indien nodig kunt U ook vragen de gegevens te corrigeren die onjuist, niet volledig of niet pertinent zouden zijn.
Checklist websites Bijkomende informatie (voor rechtspersonen) !! zowel op website als op elk ander (elektronisch) stuk dat uitgaat van de vennootschap √ Nauwkeurige opgave van de maatschappelijke zetel √ De rechtsvorm (voluit of afgekort) √ Het ondernemingsnummer (desgevallend voorafgegaan door de notie BTW (BE) √ Het woord RPR of rechtspersonenregister √ Bevoegde rechtbank Voorbeeld rechtspersonen: NV NAAM Vennootschap Straat nummer postcode stad BTW BE 0123.456.789 RPR Zetel bevoegde rechtbank
UNIZO Starterspas UNIZO helpt je netwerk op te bouwen via de UNIZO Starterspas. Zo krijg je als UNIZO lid toegang tot exclusieve netwerkavonden en heb je recht op extra voordelen met de UNIZO Starterspas zoals: •Gratis boekhoudpakket •Gratis website-pakket •Gratis publireportage •EN NOG VEEL MEER! Ga naar het UNIZO Startersservice-paviljoen en geniet vandaag nog van het UNIZO lidmaatschap!
Antoon Schockaert Unizo Studiedienst
