Jeugdzorg en sport
Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut & Wageningen Universiteit)
[email protected]
Agenda Samenwerking jeugdzorg en sport: achtergrond en ervaringen Sport in de interventiepiramide van de jeugdsector Positief opvoed- en opgroeiklimaat Preventie & aanpak van opvoed- en opgroeiproblemen
Voorbeeld uit Rotterdam
Waarom samenwerking jeugdzorg en sport? Jeugd vaak gezien vanuit een pathogeen perspectief: probleem voor samenleving Sport is een positieve interventie, sport is iets ‘normaals’ (positive youth development) Positieve interventies lijken meer resultaat te hebben en wekken meer enthousiasme bij professionals Door decentralisatie meer aandacht voor informele netwerk en vroegtijdig signaleren, ook mogelijkheden voor nieuwe lokale samenwerking
Ervaringen samenwerking jeugdzorg en sport
Successen
Wensen
Interventiepiramide van de jeugdsector
Bron: Klein, van der M., Mak, J. & Gaag, van der R. (2011). Professionals en vrijwilligers(organisaties) rond jeugd en gezin. Utrecht: Verwey-Jonker Instituut.
Zorg voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat Noodzakelijk voor positieve invloed sport op ontwikkeling jeugd
Welke relaties tussen sport en ontwikkeling jeugd zijn wetenschappelijk aangetoond? Zelfregulatieve vaardigheden (plannen en reflecteren) Gevoel van controle over eigen leven Schoolprestaties Sociaal-culturele participatie op volwassen leeftijd (30)
Zorg voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat
Sportdeelname
Positieve ontwikkeling jeugd
Positief opvoed- en opgroeiklimaat
Zorg voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat Wat is een positief opvoed- en opgroeiklimaat? Klimaat gericht op persoonlijke ontwikkeling, plezier en samenwerking (in plaats van klimaat gericht op beter presteren dan anderen)
Uitdagende maar haalbare sportactiviteiten Invloed deelnemers op sportactiviteit Sociale steun van ouders
Hoe zorg je voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat? Ondersteuning van sportverenigingen bij de basis http://www.rotterdamsportsupport.nl/goudenregels
Hulp van een jeugdprofessional
Preventie & aanpak van opvoed- en opgroeiproblemen Signaleren van opvoed- en opgroeiproblemen Wat kan en wil een vrijwilliger? Hoe contact met jeugdprofessionals vormgeven? Sport in wijkteams?
Sport als interventie of onderdeel van interventie bij opvoed- en opgroeiproblemen
Preventie & aanpak van opvoed- en opgroeiproblemen: wat weten we al? Verbeteren sociaal- en emotioneel welbevinden bij jeugd met (tijdelijke) opgroeiproblemen Verminderen storend gedrag in de klas Verbeteren impulscontrole (ook: agressieregulatie) Maar: bij alle succesvol gebleken interventies is extra aandacht voor een positief opvoed- en opgroeiklimaat en/of voor het doel dat met sport wordt beoogd
Preventie & aanpak van opvoed- en opgroeiproblemen: wat is ervoor nodig? Hulpverleners die sport op het netvlies hebben Sportvereningen met een positief opvoed- en opgroeiklimaat Sportvrijwilligers die open staan voor pedagosiche ondersteuning
Samenwerking tussen hulpverleners en vrijwilligers van sportverenigingen Afhankelijk van organisaties en individuen Factoren op niveau van het samenwerkingsverband
Ervaringen uit de praktijk?
Voorbeeld: Rotterdam Jeugdzorg
Verenigingsondersteuning
Buurtsportcoach brengt belang van sport bij hulpverleners onder de aandacht
Pedagoog ondersteunt sportverenigingen bij verzorgen pedagogisch klimaat
Aandachtsfunctionarissen Sport die sportaanbieders in beeld hebben
Sportverenigingen die maatschappelijke activiteiten willen ondernemen hierbij ondersteunen
Buurtsportcoach zorgt
Verbindingen leggen tussen maatschappelijk actieve sportverenigingen en jeugdzorgorganisaties
Voorbeeld: Rotterdam Resultaten pedagogische ondersteuning voor sportvereniging Pedagogisch klimaat lijkt te zijn verbeterd Trainers ervaren ondersteuning als positief Alleen mogelijk als er bestuurlijk draagvlak voor is
Vierjarig onderzoek Wageningen UR Effecten sport op ontwikkelen jeugd in jeugdzorg Wat is het in de sport dat een mogelijk positieve ontwikkeling door de sport veroorzaakt/versterkt Samenwerking tussen jeugdzorg en sport
Samenwerking jeugdzorg en sport Institutionele factoren Persoonlijke factoren Organisatie van de samenwerking Healthy Alliances Raamwerk (Koelen e.a. 2012)
Organisatie van de samenwerking Flexibele tijdsplanning Denk aan tijdstippen dat vrijwilligers beschikbaar zijn
Duidelijke verdeling rollen en verantwoordelijkheden: blijf bij de kern! Zorg voor gedeelde doelen Sport: meer leden, sociaal imago, nieuwe vrijwilligers jeugdzorg: aansluiting bij nieuw sociaal netwerk
Zichtbare samenwerking Voorbeelden: Sportplustraject en Stichting Vitale Sportvereniging
Onafhankelijke begeleider van de samenwerking Buurtsportcoach
Tot slot Hetzelfde geldt voor andere sectoren Ouderenzorg GGZ Maatschappelijke opvang
Concrete vragen: www.wmotogo.nl
Jeugdzorg en sport
Niels Hermens (Verwey-Jonker Instituut & Wageningen Universiteit)
[email protected]
