Jaarverslag 2006
Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen
254558_VVNH_JV06_omslag.indd omsl1
10-05-2007 08:50:46
VERENIGING VAN NEDERLANDSE HOUTONDERNEMINGEN VVNH Postbus 1380 1300 BJ Almere Westeinde 6 1334 BK Almere-Buiten Tel. 036-5321020 Fax 036-5321029
Internet www.vvnh.nl
E-mail
[email protected]
PROFIEL VVNH De Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH) is de overkoepelende organisatie van 280 groothandelsbedrijven in hout. De grote meerderheid van alle werknemers in de bedrijfstak (circa 8.000) is werkzaam bij deze bedrijven. Daarmee kan worden gesteld dat de VVNH de houthandelsbranche kwalitatief en kwantitatief representeert. Bovendien zijn verenigingen die branchesegmenten vertegenwoordigen, als buitengewoon lid bij de VVNH aangesloten. Buitengewone leden zijn: de Nederlandse Vereniging van Houtagenten (circa 30 leden), de Algemene Vereniging Inlands Hout (circa 25 leden) en de Vereeniging van Importeerende Groothandelaren in Hout (circa 10 leden). In verband met de mondiale handel in (de herkomst van) hout is de VVNH betrokken bij een groot aantal internationale organisaties, zoals: - Union pour le Commerce des Bois Durs dans l’UE (UCBD) - Union pour le Commerce d’Importation de Panneaux en Bois (UCIP) - Europese Naaldhoutconferentie - Confédération Européenne des Industries du Bois (CEI-Bois) - Fédération Européenne du Négoce de Bois (FEBO). De VVNH is als ondernemersorganisatie lid van het Nederlands Verbond van de Groothandel.
Het afgelopen jaar heeft de ontwikkeling van Beleidsplan VVNH 2006-2009. ‘De wortels van hout’ centraal gestaan. Deze is de opvolger van, ‘Een gezonde toekomst voor hout. Beleidsplan VVNH 2003-2005’. Het beleidsplan is opgebouwd uit een missie, een gedragscode en een lijst van activiteiten voor de komende jaren. De missie bestaat uit de volgende onderdelen: • De VVNH werkt aan een sterk en positief imago van hout en houtproducten en bevordert een financieel gezonde positie van de houtsector in Nederland. • De VVNH stimuleert de handel in hout dat aantoonbaar afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen, en zorgt ervoor dat de leden rekening houden met de belangen van medewerkers en van het milieu, zowel in Nederland als in de productielanden. • De VVNH stimuleert het gebruik van hout door te investeren in innovaties, nieuwe houttoepassingen, onderzoek naar nieuwe houtsoorten, opleidingen en onderwijs. • De VVNH vervult haar belangenbehartigende rol door een proactieve, transparante en constructieve opstelling. • De VVNH hanteert een bindende gedragscode voor alle aangesloten leden en voert op basis hiervan een erkenningsregeling in. De missie is vertaald in een gedragscode die onder andere regelt dat de VVNH-leden uitsluitend hout op de Nederlandse markt brengen, dat voldoet aan de geldende wet- en regelgeving (zowel nationaal als internationaal overeengekomen). Alle leden van de VVNH hebben de gedragscode getekend. Een van de belangrijke doelen die bestuur en leden hiermee op het oog hebben, is het uitbannen van illegale kap en van de handel in illegaal geproduceerd hout. Verantwoord ondernemen is de leidraad voor het geformuleerde beleid van de VVNH.
2
254558_VVNH_JV_2006.indd 2
10-05-2007 08:38:37
Inhoudsopgave Voorwoord
4
– Activiteiten en standpunten
5
– Product- en Milieuzaken
5
– Sociale Zaken
12
– Sectie Algemeen
15
VVNH-secties • Sectie Hardhout
16
• Sectie Naaldhout
18
• Sectie Plaatmateriaal
20
• Sectie Technische Zaken
22
• Sectie Centrum Hout
24
Organisatorische Zaken
29
Erevoorzitters, ereleden, besturen, commissies e.d. per 31 december 2006
30
3
254558_VVNH_JV_2006.indd 3
10-05-2007 08:38:40
Voorwoord
2006 mag voor onze vereniging gerust een ingrijpend jaar worden genoemd. Diverse cruciale onderwerpen speelden dit jaar. Dit varieerde van een zeer hectische houtmarkt tot de totstandkoming en presentatie van het VVNH-beleidsplan 2006-2009. ‘De wortels van hout’, dat in 2006 aan staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Pieter van Geel is aangeboden. De leden van de VVNH willen blijven voldoen aan de eisen die de maatschappij aan de herkomst en levering van hout en plaatmaterialen stelt. We zoeken daarbij actief naar samenwerking met de voor Nederland belangrijke producentenlanden en relevante partners. De samenvoeging van VVNH en Centrum Hout vergde in het verslagjaar een extra ledenvergadering met presentatie van de nieuwe begroting. Bestuur en secretariaat zijn erin geslaagd bij tegenvallende inkomsten zonder contributiestijging een evenwichtig pakket te bieden van door de vereniging uit te voeren activiteiten. De integratie werd per 1 januari 2006 een feit, tegelijkertijd met de totstandkoming van de verzelfstandigde afdeling Opleidingen van Centrum Hout in het nieuw opgerichte Hout Opleidings Centrum (HOC). Beide organisaties zijn samengebracht in het verenigingsgebouw: VVNH en Centrum Hout/Het Houtblad op de eerste verdieping, HOC op de tweede. Voor de benedenverdieping zijn nieuwe huurders gevonden. Andere onderwerpen die in de leden- en
bestuursvergaderingen naar voren kwamen, waren Het Houtblad, aanpassing van het reglement op de Bindend Advies Commissie, het langzaam verloren gaan van vakmanschap in de houthandel, en het belang van houtopleidingen, brandveiligheid van gebouwen, Timber Trade Action Plan (TTAP), Helpdesk Gecertificeerd Hout, CE-markering constructiehout, BRL/Keurhout en Jaarverslag en jaarrekening 2005. Aan het einde van het verslagjaar telde de vereniging 280 leden (filialen inbegrepen). Ten opzicht van het einde van het vorige verslagjaar is het aantal gedaald van 288 in 2005 naar 280 in 2006. Het is een trend die ons noopt hard na te denken over de toekomst van onze vereniging. We kijken naar mogelijkheden de betrokkenheid en inbreng van de leden te vergroten. Tegelijkertijd zijn in 2007 de eerste oriënterende gesprekken gepland met de vereniging van bouwmaterialenleveranciers HIBIN, de Emballage- en Palletindustrievereniging (EPV) en de Algemene Vereniging Inlands Hout (AVIH) om de mogelijkheden van samenwerking te onderzoeken. Met de huidige trend van afnemend ledenaantal en verbreding van het assortiment van onze leden is een basisverbreding niet alleen noodzakelijk, het is de beste manier om ook in de toekomst de dienstverlening van de vereniging zeker te stellen. Namens bestuur en directie VVNH Cees Boogaerdt
4
254558_VVNH_JV_2006.indd 4
10-05-2007 08:38:42
Activiteiten en standpunten PRODUCT-
EN
MILIEUZAKEN
Terugblik 2006 Beleidsplan VVNH 2006-2009. ‘De wortels van hout’ Het nieuwe door de leden in november 2005 vastgestelde beleidsplan werd tijdens de Houtdag op 8 maart 2006 uit handen van VVNH-voorzitter Cees Boogaerdt door staatssecretaris van VROM Pieter van Geel in ontvangst genomen. De implementatie van
de legaliteits- en duurzaamheidsdoelstellingen is het afgelopen jaar voortvarend ter hand genomen. Daarnaast is in nauwe samenwerking met de Vereniging van Houtskeletbouwers (VHSB) een start gemaakt met de uitvoering van het meerjarige Promotieplan Houtskeletbouw, dat mede invulling geeft aan het realiseren van de VVNHdoelstellingen op het gebied van promotie en voorlichting. Een selectie van de gestarte beleidsplanactiviteiten staat weergegeven in tabel 1.
Tabel 1: Gestarte activiteiten Beleidsplan VVNH 2006-2009 Hoofdstuk 4: De herkomst van hout Implementatievoorstel opstellen en uitvoering opstarten VVNH-gedragscode en -sanctiesysteem stringent hanteren VVNH-rapportagesysteem ‘duurzaam geproduceerd hout’ professionaliseren en externe controle instellen Branche- en koepelorganisaties actief informeren over beleidsvoornemens VVNH en betrekken bij de uitvoering van de activiteiten Legaliteits- en duurzaamheidsdoelstellingen nationaal en internationaal communiceren Timber Trade Action Plan (TTAP-1), gericht op Indonesië, Maleisië, Kameroen en Gabon, uitvoeren Timber Trade Action Plan (TTAP-2), gericht op Brazilië, Bolivia, Guyana, China en Suriname, opstarten en uitvoeren Informatie en consultatiebijeenkomsten met ngo’s, ministeries en politici organiseren Werkzaamheden Keurhout continueren; website actualiseren en in het Engels vertalen, documenten actualiseren Bestaande landenstandaarden voor duurzaam bosbeheer door het CvD van Keurhout laten beoordelen Hoofdstuk 5: Onderzoek en ontwikkeling De sterkteklassen en brandeigenschappen van diverse houtsoorten bepalen en vaststellen De nog ontbrekende technische eigenschappen van naaldhout onderzoeken en aanvullen De slipweerstand van houten dekdelen vaststellen Relatief onbekende houtsoorten onderzoeken op hun geschiktheid voor verschillende toepassingsmogelijkheden Mogelijkheden voor hout in de renovatiesector inzichtelijk maken en benutten De prestaties van de afwerksystemen voor houten gevelbekleding vaststellen Mogelijkheden voor kwaliteitsverbetering en onderhoudsvermindering inzichtelijk maken Naaldhout en -producten in de houtskeletbouw (hsb) stimuleren De implementatie van de houtconstructienormen Eurocode 5 begeleiden De implementatie van CE-markering op diverse houtproducten begeleiden Hoofdstuk 6: Promotie en voorlichting Promotieactiviteiten van Centrum Hout continueren WoodChallenge, de ontwerpprijs voor studenten, uitreiken Ontwerpprijzen voor interieurarchitecten en houtinnovaties uitreiken Bestaande en nieuwe houttoepassingen promoten Bekende en minder bekende houtsoorten promoten Speciale aandacht besteden aan de positieve aspecten van naaldhout Het Houtblad, het medium voor de houtpromotie Websites VVNH en Centrum Hout actualiseren en inzetten voor promotie en voorlichting
5
254558_VVNH_JV_2006.indd 5
10-05-2007 08:38:46
Activiteiten tegen illegale kap en de import van illegaal gekapt hout Timber Trade Action Plan (TTAP-1 en -2) Het door de Europese Commissie financieel gesteunde project voor het legaliseren van een substantieel deel van de houtstromen uit Indonesië, Maleisië, Kameroen, Gabon en Congo-Brazzaville is het afgelopen jaar door VVNH, Engelse en Belgische collega-organisaties en de Tropical Forest Trust (TFT) voortvarend ter hand genomen. Tijdens de startbijeenkomst bij de VVNH op 26 januari 2006 zijn alle VVNH-importeurs, houtagenten en belanghebbenden over het project geïnformeerd. Zoals afgesproken hebben alle deelnemende VVNH-leden al hun relevante leveranciers vóór 1 maart 2006 aan het secretariaat gemeld. Zo werden in de genoemde landen de relevante leveranciers geïdentificeerd en werd door de TFT personeel aangesteld om hen op legaliteit te kunnen beoordelen. Ondanks personeelswisselingen binnen de TFT en de veranderde marktomstandigheden in Indonesië ligt het project op schema. Het afgelopen jaar is - eveneens in samenwerking met de Belgische en Engelse partners bij de EU een soortgelijk projectvoorstel ingediend voor Brazilië, Bolivia, Guyana, Suriname en China. Dit zogeheten TTAP-2project werd in september 2006 gehonoreerd, waarmee eind 2010 vanuit in totaal tien landen een substantieel deel van het hout als aantoonbaar legaal kan worden geïmporteerd. Van de totale TTAP-2-projectbegroting van circa € 7 miljoen verklaarde de EU zich bereid ongeveer de helft te financieren; na een aanvraag van VVNH gaf ook de Nederlandse overheid financiële steun. De VVNH-legaliteitsdoelstellingen worden naar verwachting door de TTAP-1- en -2-projecten gerealiseerd.
bijeenkomsten werden de VVNH-activiteiten gepresenteerd. Op 27 september 2006 voerde een VVNH-delegatie overleg met de Maleisische minister van Plantation, Industries and Commodities, de heer Datuk Peter Chin Fah Kui, omdat de VVNH door de Nederlandse overheid eerder was gevraagd een actieve rol te spelen in het contact met Maleisië inzake de invoering van het Europese FLEGT-beleid. De activiteiten van Stichting Keurhout worden elders in dit verslag beschreven. Seminar TTAP Brussel Op 10 november 2006 hield het TTAP-bestuur een goed bezocht seminar over de ontwikkelingen in diverse landen op het vlak van het verantwoord aankopen van hout. Er werd voor gepleit al die ontwikkelingen zoveel mogelijk tot geharmoniseerd beleid te laten leiden. ‘Roadshow’ Malaysia Samen met de Engelse collega’s organiseerde de VVNH seminars in Kuala Lumpur, Kuching en Kota Kinabalu om de Maleisische houtwereld te informeren over de Europese stand van zaken, gedragscodes en zogenoemde responsible purchasing policies. De belangstelling van Maleisische zijde was zeer goed.
Op uitnodiging van het ministerie van LNV nam de heer P.A. van den Heuvel op 29 mei 2006 deel aan de ITTO-conferentie te Merida (Mexico) en aan de FLEGT-bijeenkomst van de Joint Working Group op 12 mei 2006 te Kuala Lumpur (Maleisië). Tijdens beide
6
254558_VVNH_JV_2006.indd 6
10-05-2007 08:38:48
Activiteiten gericht op duurzaam bosbeheer en certificering VVNH-rapportageformulier en het Probos-rapport Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2005 Het VVNH-rapportageformulier 2005 is door het merendeel van de leden ingevuld en aan Stichting Probos te Wageningen gestuurd. Probos inventariseerde niet alleen de hoeveelheden geïmporteerd hout en plaatmateriaal, maar - op verzoek van het ministerie van VROM - tevens de geïmporteerde hoeveelheden van de overige hout- en papierbranches in Nederland, waaronder de Emballage- en Palletindustrievereniging (EPV) en de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken (VNP). Het genoemde rapport geeft daarmee een zo volledig mogelijk overzicht van de geïmporteerde hoeveelheden hout en plaatmateriaal en bovendien van het aandeel duurzaam geproduceerd hout, al dan niet gecertificeerd, op de Nederlandse markt. De analyse wijst uit dat in 2005 circa 13% van het totale volume geïmporteerd hout en plaatmateriaal gecertificeerd duurzaam geproduceerd op de markt werd aangeboden. Ongeveer 36% was afkomstig uit gecertificeerde duurzaam beheerde bossen, maar werd zonder certificaat aan de Nederlandse (professionele) consument verkocht. Het volledige rapport is te vinden op de VVNHwebsite: www.vvnh.nl/publicaties. De productsectiebesturen Hardhout, Naaldhout en Plaatmateriaal besloten het afgelopen jaar met ingang van 2007 alle importeurs te verzoeken per kwartaal hun rapportage aan een externe consultant te melden, zodat snel tussentijdse resultaten voorhanden zijn van de implementatie van het VVNH-beleidsplan. BRL voor duurzaam bosbeheer en certificering Het proces dat op 10 januari 2002 startte naar een beoordelingsrichtlijn (BRL) voor het actualiseren van de Nederlandse minimumeisen (LNV, februari 1997) voor duurzaam
bosbeheer en certificering werd in 2006 voortgezet. Het BRL-document werd door alle betrokken partijen eind 2005 vastgesteld, waarna begin 2006 de betrokken milieuorganisaties om hen moverende redenen besloten uit het overleg te stappen. De wens van VVNH en houtbedrijfsleven voor een objectieve meetlat voor duurzaam bosbeheer bleef echter onveranderd klinken. Het ministerie van VROM en staatssecretaris Van Geel werden verzocht het proces - samen met onder andere de VVNH - tot een goed resultaat te brengen. VROM meldde op 16 oktober 2006 officieel dat het College voor de Gelijkwaardigheidstoetsing (CvG) werd geïnstalleerd. De benoemde commissieleden zijn: prof. dr. Helias Udo de Haes (voorzitter), dr. Gerard Persoon (Centrum voor Milieuzaken CML Leiden), dr. Kees Burger (UvW), dr. Hans ter Steege (UvU), ir. Eric Lammerts van Bueren (consultant en lid CvD Keurhout), dhr. Jan Nico van der Stadt (oud-voorzitter VVNH), drs. Dick Hortensius (NEN en lid CvD Keurhout). Het CvG toetst de bruikbaarheid van de BRL aan de hand van een vergelijking met enkele landenstandaarden, te weten: PEFC- Finland, -Duitsland, FSC-Zweden, -Brazilië, CSA en MTCC. De resultaten zijn naar verwachting in de zomer 2007 gereed. Bedrijvendag politici en ambtenaren VVNH bezocht op 15 augustus 2006 vanuit Amsterdam samen met genodigde politici en ambtenaren van VROM en LNV per boot PontMeyer en Houthandel Van de Stadt te Zaandam. De genodigden werden geïnformeerd over de activiteiten voortkomend uit het VVNH-beleidsplan. De ambtenaren werden op deze wijze volledig geïnformeerd en voorbereid op het gesprek dat op 21 augustus 2006 met hun bewindspersonen plaatsvond. Bewindspersonenoverleg VROM en LNV Op 21 augustus 2006 voerde een VVNHdelegatie, bestaande uit de heren C. Boogaerdt, J.N. Wilkens, A.I. de Boer en P.A. van den Heuvel, overleg met staatssecretaris Van Geel (VROM) en minister Veerman (LNV) en hun ambtenaren. Tijdens het
7
254558_VVNH_JV_2006.indd 7
10-05-2007 08:39:01
gesprek is het implementatievoorstel van het VVNH-beleidsplan gepresenteerd. Dit geeft invulling aan de VVNH-duurzaamheidsdoelstellingen. De uitvoering van de voorfase zal in 2007 resulteren in een nauwkeurige beschrijving van het bos en het bosbeheer in de voor VVNH-leden belangrijkste producentenlanden. Deze actuele beschrijvingen leggen onvolkomenheden bloot die in de daaropvolgende uitvoeringsfase kunnen worden weggenomen. De beide bewindslieden zegden inhoudelijke en financiële steun toe voor de uitvoering van het VVNH-voorstel. Overleg EZ inzake Birma Staatssecretaris Van Gennip (Economische Zaken) nodigde de VVNH en de belangrijkste importeurs van teak uit voor een gesprek over het overheidsbeleid de handel met Birma te ontmoedigen. Dit gesprek resulteerde er uiteindelijk in dat de VVNH - mede namens de betreffende bedrijven - zich bereid verklaarde deel te nemen aan het overleg dit beleid uit te voeren.
Implementatie VVNH Beleidsplan, Hoofdstuk 5 ‘Onderzoek en ontwikkeling’ In het kader van de onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten werd in het verslagjaar het volgende uitgevoerd. Hout in de renovatiesector Een onderzoek in opdracht van de VVNH door Bouwhulpgroep Eindhoven liet zien welke acties zinvol zijn om het houtgebruik in de renovatiesector te stimuleren. Het rapport scheidt de professionele (huur)markt en de particuliere opdrachtgever. De professionele markt is met het optimaal inzetten van bestaande technieken goed te bedienen, zeker als de gekozen oplossingen binnen concepten worden gerealiseerd. Bij de particuliere opdrachtgever speelt naast het technische product ook een procesmatige kant een rol, waarin marketing en klantbenadering van belang zijn. Dit vraagt om aanpassing in de werkwijze. Kleine aannemers en klusbedrijven kunnen deze rol goed vervullen. Grote investeringen voor technische innovaties in de professionele (huur)markt lijken door een trendverschuiving naar dit particulier opdrachtgeverschap vooralsnog niet
zinvol. De resultaten van het vooronderzoek zijn gecommuniceerd naar de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten (NBvT), de Vereniging Van Houtskeletbouwers (VHSB) en het sectiebestuur Centrum Hout. Geadviseerd wordt promotieacties van Centrum Hout richting lokale aannemers en klusbedrijven te continueren. Het sectiebestuur Centrum Hout werd eveneens op de hoogte gesteld van de resultaten van een HPR-Bouwonderzoek dat inzicht geeft in het daadwerkelijk groeiende aandeel van hout in renovaties voor de koopsector. Acties in navolging van de publicaties De Verbouwing en de diverse Houtwijzers over renoveren met hout worden ontwikkeld. Brandgedrag houtsoorten Mede in opdracht van de sectie Hardhout zijn bilinga en niové dekdelen bij het Centrum voor Brandveiligheid van TNO getest op brandgedrag. Dekdelen met een minimumdikte van 30 mm voldeden ruim aan brandklasse Cfl-s1: ze mogen daardoor worden toegepast in vluchtwegen als galerijen. De uitkomst maakt aannemelijk dat veel meer houtsoorten Cfl halen. Er wordt daarom gekeken naar de mogelijkheden om samen met andere partijen een testprogramma te laten verrichten, teneinde op basis van volumieke massa en houtdikte tot algemene uitspraken te komen over het voldoen aan de eisen Cfl en wellicht Bfl.
8
254558_VVNH_JV_2006.indd 8
10-05-2007 08:39:03
Prestaties niet-filmvormende afwerkingen Op VVNH-initiatief en in overleg met SHR Hout Research te Wageningen en een aantal verffabrikanten is onderzoek geïnitieerd naar de prestaties van niet-filmvormende afwerkproducten op massief houten gevelbekledingen. Doel is de levensduur te voorspellen van beschermingssystemen voor gevelbekledingen en de invloed van kleur en houtbewerking daarop (geschaafd, fijn bezaagd). De producten worden getest op western red cedar, verduurzaamd vuren en drie verschillende fabrikaten thermisch gemodificeerd hout. Er doen zeven beitsproducten mee aan het onderzoek. In 2006 is het snelverweringsonderzoek uitgevoerd. De buitenexpositie is eind 2006 ingezet en duurt minimaal twee jaar. Door publicatie van (een deel van) de onderzoeksresultaten kan beter naar de markt worden gecommuniceerd over de prestaties van afgewerkte gevelbekleding. De eerste rapportage geeft een overzicht van de resultaten van het snelverweringsonderzoek en de applicatiegegevens van de rabatdelen voor de buitenexpositie. Verdere uitwerking van de resultaten, ook in relatie tot de buitenexpositie en de te verwachten onderhoudsbehoefte van de verschillende verfsystemen, volgt later. Geschiktheid houtsoorten voor geveltimmerwerk In opdracht van de Sectie Hardhout deed SHR Hout Research onderzoek naar de mogelijke geschiktheid van angelim amargoso, jequitiba rosada en bossé voor geveltimmerwerk. Cambara werd onderzocht voor mogelijke andere toepassingen in geveltimmerwerk (glaslat, rabat). Van de onderzochte houtsoorten lijken angelim amargoso, jequitiba rosada en bossé potentie te hebben voor gecertificeerd geveltimmerwerk. Over angelim amargoso zijn echter nauwelijks literatuurgegevens beschikbaar, wat tot extra bepalingen zal leiden voor het vervolgtraject om tot gecertificeerd geveltimmerwerk te kunnen komen. Na rapportage van de eerste fase is besloten tot vervolgonderzoek van genoemde houtsoorten. Afronding vindt plaats omstreeks mei 2007.
Sterkteklassebepaling van houtsoorten TNO-Bouw en Ondergrond voerde in opdracht van de Sectie Hardhout onderzoek uit naar de sterkteklasse van zeven houtsoorten. De resultaten waren als volgt: - Angelim vermelho: D50 (groeigebied Brazilië) - Bilinga:
D35 (groeigebied Ghana)
- Groenhart:
D60 (groeigebied Guyana)
- Mukulungu:
D40 (groeigebied Kameroen)
- Okan/denya:
D50 (groeigebied Kameroen en Ghana)
- Piquia:
D40 (groeigebied Brazilië)
- Tali:
D60 (groeigebied Kameroen)
Inventarisatieproblemen met gevelbekledingen Na overleg in november 2006 met diverse deskundigen over het voorkomen van schades bij naaldhouten gevelbekleding (zoals raising grain, afschalen, sterke vervorming en sterke krimp) fiatteerde het sectiebestuur Naaldhout het onderzoeksplan Optimalisatie houten gevelbekledingen. Het project richt zich op: 1. Schaafproces 2. Basismateriaal; vochtopname- en krimpen zwelgedrag 3. Vochthuishouding in de delen (houtvochtgehalte bij bewerking en montage, invloed verduurzamings- en drogingsproces, invloed afwerking, invloed bouwproces). Het onderzoek wordt in 2007 uitgevoerd door SHR Hout Research en TNO.
Implementatie VVNH Beleidsplan, Hoofdstuk 6 ‘Promotie en voorlichting’ In het kader van de promotie- en voorlichtingsactiviteiten werd in het afgelopen jaar het volgende uitgevoerd. Imago-onderzoek Hout In opdracht van Centrum Hout deed USP te Rotterdam eind 2006 opnieuw een imagoonderzoek naar hout en houtproducten; de eerste peiling dateert uit 2000. Het onderzoeksrapport is voorgelegd aan de verschillende besturen en tijdens een VVNH-ledenvergadering toegelicht door USP. Het sectiebestuur Centrum Hout zal het in 2007 verder ter hand nemen en analyseren.
9
254558_VVNH_JV_2006.indd 9
10-05-2007 08:39:10
Promotieplan Houtskeletbouw Centrum Hout en de Vereniging van Houtskeletbouwers voeren gezamenlijk het Promotieplan Houtskeletbouw 2006-2009 uit. Het plan voorziet in het opstellen en publiceren van achtergrondinformatie over gezondheidsaspecten, brandveiligheid en CO2reductie. Een eerste nieuwsbrief over brandveiligheid in een hsb-woning zag het licht, net als enkele thema-artikelen in Het Houtblad. Een gezamenlijke stand op Bouwbeurs 2007 is uitgewerkt en diverse websites zijn geoptimaliseerd. Nieuwe Houtwijzers ‘Hout en brand’ en ‘Sterktegegevens van hout’ Centrum Hout publiceerde twee nieuwe brochures in de serie Houtwijzers. ‘Hout en brand’ geeft antwoord op veelgestelde vragen uit de bouwpraktijk over de Bouwbesluiteisen en de prestaties van hout en plaatmaterialen bij ‘de bijdrage tot de brandvoortplanting’ en ‘rookproductie’ in relatie tot Nederlandse en Europese brandklassen. Behandelde toepassingen zijn gevels en beloopbare oppervlakken van vloeren, trappen en hellingbanen. De Houtwijzer ‘Sterktegegevens van hout’ behandelt de Europese sterkteklassen voor massief en gelamineerd hout en geeft een overzicht van de indeling van onderzochte houtsoorten (met bijbehorende visuele sortering) in een bepaalde sterkteklasse. Veel van de loofhoutsoorten zijn op initiatief van de Sectie Hardhout onderzocht. Tevens geeft de publicatie uitleg hoe hout visueel of machinaal op sterkte kan worden gesorteerd. De brochure geeft de constructeur de nodige materiaalwaarden om constructieve berekeningen uit te voeren.
Overigen Bedrijfsverpakkingen Nederland BVNL/(BVM) Op 1 januari 2006 trad het Besluit Beheer Verpakkingen papier en karton in werking. Dit vervangt de in het verleden gehanteerde verpakkingsconvenanten voor terugdringing van de hoeveelheid verpakkingsmateriaal op de Nederlandse markt. Stichting Bouwverpakkingen Milieu (BVM), waarbij de
meeste VVNH-leden waren aangesloten, startte medio 2006 met het inzichtelijk maken van het gunstigste toekomstscenario voor haar deelnemers. Uit de inventarisatie bleek dat een nieuwe, breed gedragen organisatie zich zou moeten richten op business-tobusinessverpakkingen. Eind 2006 werd daarom Stichting Bedrijfsverpakkingen Nederland (BVNL) opgericht, samen met de ondernemersorganisatie voor de technologisch-industriële sector FME, de Vereniging van Handelaren in Bouwmaterialen in Nederland HIBIN en het Nederlands Verbond Toelevering Bouw (NVTB). Deze richt zich op het voldoen aan de wettelijke verplichtingen tegen minimale kosten. De BVM-deelnemers (en daarmee de VVNH-leden) zijn op 14 september 2006 tijdens een seminar over de stand van zaken geïnformeerd. In december 2006 besloot het BVM-bestuur de stichting BVM per 1 januari 2007 tot nader orde ‘te laten slapen’. Besluit Bouw en Houtbedrijven (Wet Milieubeheer) Voor de buitenopslag van hout hield het ministerie van VROM in 2005 nog vast aan het gewraakte criterium ‘afstand van 7,5 m tot de erfgrens’. Hiervan ondervonden vele houtondernemingen en palletfabrikanten onnodig hinder. Gedurende 2006 werd na verschillende overlegrondes het criterium uiteindelijk gewijzigd in ‘afstand tot het dichtstbijzijnde kwetsbare object’. Zonder de veiligheid aan te tasten kregen hierdoor houthandelaren en palletbedrijven een grotere flexibiliteit op de werf. Staatssecretaris Van Geel stuurde een circulaire aan alle gemeenten met het verzoek de voorgestelde versoepeling toe te passen. Het genoemde besluit wordt samen met enkele andere samengevoegd tot één zogeheten Activiteitenbesluit.
Houttechnische onderwerpen en activiteiten Kalibratieproject Eurocode 5 Binnen niet al te lange tijd zal in Nederland Eurocode 5: Houtconstructies gaan gelden. De Europese norm voor houtconstructies zal NEN 6760 - TGB Houtconstructies vervangen. Studies naar het effect hiervan en de
10
254558_VVNH_JV_2006.indd 10
10-05-2007 08:39:13
aansturing vanuit het Bouwbesluit zullen dit in goede banen leiden. Zo moet worden voorkomen dat constructies niet nodeloos zwaarder of juist te licht worden uitgevoerd. Speciaal daarvoor staan de Eurocodes toe dat per land de veiligheidsfactoren worden vastgesteld, waarbij de Europese Commissie nadrukkelijk heeft verzocht zo min mogelijk van de voorgestelde waarden af te wijken. Voor Nederland heeft de TU Delft in opdracht van Centrum Hout/VVNH en NEN een vergelijkingsstudie uitgevoerd. Een aantal constructiebureaus en instituten heeft vergelijkingsberekeningen gemaakt tussen TGB en Eurocode. Omdat Nederland goed uit de voeten kan met de voorgestelde veiligheidsfactoren en berekeningsmethodieken in de Eurocode, zijn deze ook opgenomen in de recent opgestelde en begin 2007 te publiceren Nationale Bijlage bij Eurocode 5. Om de industrie op de overgang voor te bereiden, hebben de TU’s Delft en Eindhoven gezamenlijk een PAO-cursus voor 45 geïnteresseerden gegeven. Hierin zijn de verschillen tussen TGB Houtconstructies en Eurocode 5
nader toegelicht voor zowel Eurocode 5, deel 1-1 Houtconstructies Algemeen als Eurocode 5, deel 1-2 Houtconstructies - Brand.
Tabel 2: Toegelaten gebieden KeurhoutDuurzaam
Beschikbare rapporten VVNH en Centrum Hout hebben door de jaren heen veel (technische) onderzoeken laten uitvoeren. Een lijst met beschikbare rapporten is te vinden op het besloten gedeelte van de VVNH-website. Leden kunnen de rapporten ook bij het secretariaat opvragen.
Toegelaten areaal Keurhout-SFM Landen
Areaal
Aantal
gecertificeerd
COC-
(ha.)
certificaten
Oostenrijk
3.921.000
11
Canada
4.148.163
23
730.000
3
Finland
22.144.082
33
Gabon
1.185.656
4
Zweden
5.038.308
8
37.167.209
82
Chili
Totaal volume
Tabel 3: Toegelaten gebieden KeurhoutLegaal Toegelaten areaal Keurhout-LET Landen
Areaal
Aantal
gecertificeerd
COC-
(ha.)
certificaten
Maleisië
4.436.067
27
Totaal
4.436.067
27
CE-markering CE-markering van houtproducten blijft een belangrijk onderwerp. De VVNH volgt en beïnvloedt de ontwikkelingen actief in normcommissies. Verder is in 2006 een goed bezochte informatiebijeenkomst gehouden over CE-markering van hout voor constructieve toepassingen. Het secretariaat verzorgde tevens diverse lezingen en vakbladartikelen over het onderwerp en hielp bij het opzetten van cursussen door het Hout Opleidings Centrum (HOC). Vanaf 1 september 2006 is CE-markering op constructiehout mogelijk geworden. De cursussen Implementatie CEmarkering, Specialist Naaldhout en Erkend Sorteerder zijn in 2006 van start gegaan. Er heeft overleg plaatsgevonden met medewerkers van VROM over CE-markering op constructiehout, omgaan met bestaande voorraden, invoeringsdatum en risico op valse concurrentie.
Elektronische VVNH-post Nu computergebruik in de gehele vereniging in 2006 een feit werd, is in het verslagjaar besloten alle correspondentie, waaronder vergaderstukken en de Mededelingen, per mail aan de (bestuurs)leden te sturen. Keurhout In 2006 heeft Keurhout op diverse fronten voortgang geboekt. Het College van Deskundigen heeft begin 2006 de laatste hand gelegd aan het ‘Keurhout Protocol for the Validation of Certification Systems’ (KHSYS) om volledige landensystemen ineens te beoordelen. Op basis hiervan werd op 26 september 2006 PEFC-Finland (FFCS) met ruim 22 miljoen ha bos (her)toegelaten tot het Keurhout-systeem. In april werd op basis
11
254558_VVNH_JV_2006.indd 11
10-05-2007 08:39:15
Tabel 4 : Importvolume Keurhout 2006 Importvolume Keurhout 2006 (m3) Houtsoorten en keur
1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
totaal 2006
1 747
3 246
2 991
2 119
10 103
Plaatmateriaal
10 455
2 359
10 626
5 193
28 633
Totaal KH-Duurzaam
12 202
5 605
13 617
7 312
Keurhout-Duurzaam Massief
38 736
Keurhout-Legaal Massief
648
2 363
3 213
4 046
Totaal volume
10 270
49 006
van het protocol voor duurzaam bosbeheer (KH-SFM) een extra gebied van ruim 280.000 ha bos in Gabon toegevoegd. Eind 2006 omvatte Keurhout in totaal ruim 37 miljoen ha duurzaam beheerd bos in zeven landen. De deelnemers importeerden hieruit circa 36.000 m3 hout en houtproducten als Keurhout-Duurzaam (zie tabel 2 t/m 4). Daarnaast werden op basis van het protocol voor legale herkomst (KH-LET) diverse toetsen en evaluaties uitgevoerd, resulterend in een toegelaten areaal van 4,4 miljoen ha (MTCC) gecertificeerd bos, met een bijbehorend aantal Keurhout-Legaal toegelaten MTCC-COC-houders van 27. Er werd ruim 10.200 m3 meranti uit Maleisië als KeurhoutLegaal door de deelnemers ingeboekt. Twaalf MTCC-COC-houders verzochten Keurhout om acceptatie als Keurhout-Legal logo-user. Het handelsketencontrolesysteem van Keurhout werd verder uitgebreid. Vanaf 1 juni gold het proportionaliteitsbeginsel en werd multi-site certificering voor bedrijven mogelijk. Het is een van de wijzigingen in het nieuwe Keurhout Protocol voor de controle op de handelsketencertificering, dat het oude Keurhout Handboek voor deelnemers vervangt. Het aantal deelnemers Keurhout steeg in 2006 van 66 naar 103 (en tien aspirantleden). Naast het importvolume zal in 2007 naar verwachting ook het aantal deelnemers verder stijgen nu Finland is toegelaten. De effectieve naamsbekendheid van Keurhout bij de zeven belangrijkste doelgroepen is circa
36% te zijn. Ter vergelijking: FSC (66%), MTCC (ca. 6%) en PEFC (4%). De website keurhout.nl werd in 2006 gebruiksvriendelijker en volledig tweetalig (NederlandsEngels). De site telt dagelijks ruim zestig geïnteresseerden.
SOCIALE ZAKEN Cao In het verslagjaar hoefde er niet onderhandeld te worden over een nieuwe cao: de in 2005 afgesloten overeenkomst, doorlopend tot 1 augustus 2007, werd op 17 maart van het verslagjaar algemeen verbindend verklaard. Het cao-boekje is begin april 2006 onder de leden verspreid. Onderdeel van de in 2005 afgesloten collectieve arbeidsovereenkomst vormde de nieuwe pensioenregeling. Invoering van de Wet fiscale behandeling VUT/prepensioen en introductie levensloop (VPL-wetgeving) schrapte per 1 januari 2006 de fiscale faciliteiten voor VUT- en prepensioenregelingen. Ongewijzigde voortzetting van de bestaande prepensioen- en toeslagregeling werd hierdoor onbetaalbaar. De prepensioenregeling kende een einddatum van 31 december 2006. Degenen die aan de voorwaarden hiervan voldeden, konden nog op de oude voorwaarden uittreden, mits die aanvraag voor 1 januari van het verslagjaar was ingediend. Hiervan maakten 229 personen gebruik. Met het eind aan de prepensioenregeling kwam de mogelijkheid
12
254558_VVNH_JV_2006.indd 12
10-05-2007 08:39:17
om in de ouderdomspensioenregeling de pensionering te vervroegen. Bij een volledige opbouw was pensionering met een uitkering van 70% van het gemiddeld verdiende salaris mogelijk op een leeftijd tussen 62,5 en 63 jaar. Hiertoe dienden de opgebouwde pensioenaanspraken opgehoogd te worden. Gebruikmakend van de fiscale mogelijkheden werd ook over de al verstreken jaren de franchise verlaagd (van € 18.163,- naar € 16.300,-) en werd het opbouwpercentage verhoogd van 1,75% naar 2,05%. De opgebouwde prepensioenaanspraken werden aan het ouderdomspensioen toegevoegd. Voor oudere werknemers werd een overgangsregeling gecreëerd. Werknemers die op 31 december 2004 57 jaar waren, konden uittreden op 62 jaar, die van 58 jaar konden dat op 61 jaar, en die van 59 of 60 jaar op 60 jaar. Cao-partijen gaven het Bedrijfstakpensioenfonds (BPF) de opdracht de afspraken in reglementen te verwerken. Op verzoek van het BPF-bestuur beoordeelde een deskundige werkgroep vooraf de reglementteksten. Vanwege de complexiteit duurde het nog tot oktober van het verslagjaar voordat het bestuur de reglementen goedkeurde. Veel hoofdbrekens kostte de zogenoemde motieVendrik. Die hield kortgezegd in dat bij uitstel van uittreding de uitkering actuarieel verhoogd diende te worden. Keer op keer kostten ongewenste situaties veel overleg. De nieuwe regeling betekende een aanzienlijke premieverhoging, ook voor al uitgetredenen. Met name voor de hoger gesalarieerden was de netto achteruitgang aanzienlijk. Een uitgetredene diende daarom een klacht in bij de Ombudsman voor pensioenen. Die verwees de kwestie naar de commissie van beroep van het pensioenfonds. Aan het eind van het verslagjaar had de commissie nog geen uitspraak gedaan. Over de nieuwe regeling werden de leden via het VVNH Mededelingenblad uitgebreid geïnformeerd; circa veertig personen bezochten drie voorlichtingsbijeenkomsten. Eind 2006 waren er nog 114 vutters en 596 geprepensioneerden: 229 personen maakten van de laatste mogelijkheid gebruik om in 2006 met prepensioen te gaan. Van de overgangsregeling werd geen gebruikgemaakt.
Levensloop Uit een offerteronde levensloopregeling bleken de aangeboden rentes ongeveer gelijk. Voor collectiviteiten wordt doorgaans een rente gegeven die 0,5% punt hoger ligt dan individuele regelingen. Om de leden van dienst te zijn, werd met verzekeraar Ohra en Rabobank een collectief contract gesloten. Robidus De organisatie Robidus haalt voor bedrijven te veel betaalde premies terug bij (overheids)instellingen. Ook worden alsnog subsidies aangevraagd. In het verslagjaar benaderde Robidus op afspraak leden om hun positie daarin door te nemen. Op het normale tarief van Robidus kon de VVNH een korting krijgen van 10%. De leden werden benaderd vanuit het secretariaat, dertig hadden belangstelling voor benadering door Robidus. Kinderopvang Vanuit het Fonds O.O.&A. werd de werkgeversbijdrage kinderopvang gefinancierd. Door de invoering van de Wet Kinderopvang kwam hieraan ultimo 2006 een einde. De werkgeversbijdrage aan het Fonds O.O.&A. zou daardoor ook komen te vervallen. In plaats daarvan zou er een hogere werkgeverspremie voor de WW komen. Cao-geschillencommissie In september kwam de cao-geschillencommissie eenmaal bijeen om de functiegroepindeling te behandelen. Een hoorzitting volgde nadat partijen over en weer schriftelijk hun standpunten uiteen hadden gezet. De vordering werd deels toegewezen. P&O-netwerk Het P&O-netwerk kwam in het verslagjaar tweemaal bijeen. Onderwerpen waren onder andere: VerzuimXpert, WGA, Atex-leidraad, HOC, collectieve verzekeringen en de nieuwe pensioenregeling. Het P&O-netwerk informeert elkaar over sociale onderwerpen en maakt informele contacten mogelijk. Het werd bovendien uitgenodigd voor bijeenkomsten over digitale arbomiddelen en de nieuwe pensioenregeling.
13
254558_VVNH_JV_2006.indd 13
10-05-2007 08:39:20
Loon- en salarisonderzoek Het secretariaat onderzocht wederom de werkelijk betaalde salarissen bij leden. Het aan de deelnemers gestuurde resultaat geeft inzicht in wat er per functie en per regio wordt betaald. De gegevens zijn ook nuttig bij de cao-onderhandelingen. Arboconvenant Het Arboconvenant tussen overheid en sociale partners beoogde de arborisico’s lawaai, houtstof, fysieke belasting en werkdruk te verminderen en het ziekteverzuim en de WAO-instroom terug te dringen. Hiervoor werd voor bedrijven een digitale meetkoffer ontwikkeld, met daarin een RI&E en een Plan van Aanpak. Met aanwezige verdiepingsmodules fysieke belasting, lawaai, houtstof en werkdruk kunnen bovendien knelpunten worden gesignaleerd. Een aantal bedrijven is in proefprojecten tot oplossingen gekomen. Terugdringen van ziekteverzuim en WAOinstroom is ondergebracht bij het sinds juli 2006 vanuit de Arbo Unie operationele Kennis- en Reïntegratiecentrum (KRC Hout). Een uitgebreide check heeft in zestien gevallen interventiemaatregelen opgeleverd tot versnelling van terugkeer. Binnen het convenant was een subsidiebedrag beschikbaar van € 250.000,- voor werkplekonderzoek, technisch advies en verbetermaatregelen. Helaas maakte maar een beperkt aantal bedrijven gebruik van de subsidiemogelijkheid; zestien ondernemingen kregen technische adviezen, dertig voor verbetermaatregelen. In totaal werd € 73.000,- aan subsidies uitgekeerd. Subsidies uit het Arboconvenant ondersteunden de bedrijfsbezoekers van KRC Hout die circa honderd houthandelsbedrijven op weg hielpen bij arbotechnische vraagstukken (waaronder de inspectiepunten van de Arbeidsinspectie). Met dezelfde gelden werd ook het softwareprogramma VerzuimXpert aangeschaft, waarmee verzuim beter kan worden beheerd. Het lukte niet meer de software nog in het verslagjaar operationeel te krijgen. Arbeidsinspectie De Arbeidsinspectie hield in het najaar een nationale inspectie bij houthandelsbedrijven. Een van het internet te downloaden brochure gaf vooraf de inspectiepunten aan.
Bedrijfsbezoekers vanuit het KRC Hout bezochten de bedrijven om ze op de inspectie voor te bereiden. Met name op het punt van dieselemissie van vorkheftrucks en vrachtwagens constateerde de Arbeidsinspectie tekortkomingen. Atex-richtlijnen Op 1 juli 2004 werden twee nieuwe Europese Atex-richtlijnen van kracht om stofexplosies te voorkomen. Om de gecompliceerde regels in de praktijk uit te kunnen voeren, ontwikkelde Stichting Keuringsbureau Hout op verzoek van de hout-, meubel- en timmerbranche een leidraad. Begin 2006 zag een papieren versie het licht, later volgde een digitale versie. Houtstofnorm De SER-subcommissie MAC-waarden heeft onder druk van o.a. de VVNH afgezien van een advies aan staatssecretaris van Sociale Zaken & Werkgelegenheid (SZ&W) de grenswaarde voor houtstof te verlagen van 2 naar 1 mg/m3. De Europese norm voor houtstof staat op 5 mg/m3. Via het NVG heeft de VVNH deze ‘nationale kop’ op Europese regels aan het kabinet gemeld. Stichting SIVAG Het paritair samengestelde bestuur van de Stichting Service Instituut Veiligheid, Arbeidsomstandigheden en Gezondheid (SIVAG) vergaderde in het verslagjaar viermaal. Zij hield zich onder meer bezig met de op 1 januari 2007 in te voeren nieuwe Arbowet, de aanschaf van het softwarepakket VerzuimXpert en het functioneren van het KRC Hout. SIVAG besloot een digitale arbotoolkit te laten ontwikkelen met daarin de arborisico’s in de houthandel en hoe die te beperken. De arbotoolkit is een voorloper van de arbocatalogus uit de nieuwe Arbowet, waarin de overheid slechts doelen stelt waaraan sociale partners invulling moeten geven. Het KRC Hout becijferde het ziekteverzuim in 2005 op 4,47% met een meldingsfrequentie van 0,94%. Een onafhankelijk bedrijfsarts rapporteerde over de door hem uitgevoerde checks op activiteiten van het KRC Hout tot vermindering van het ziekteverzuim. Het
14
254558_VVNH_JV_2006.indd 14
10-05-2007 08:39:22
bestuur werd voorts geïnformeerd over de onder verantwoordelijkheid van SIVAG vallende activiteiten van de Branche Begeleidingscommissie en de Commissie De Boer. Fonds O.O.& A. Het paritair samengestelde bestuur van het Fonds voor Onderzoek, Opleiding en Arbeidsverhoudingen in de houthandel (O. O.& A.) vergaderde in het verslagjaar drie keer. Subsidies werden toegewezen aan Centrum Hout, Hout Opleidings Centrum (HOC), FNV Bouw, Hout- en Bouwbond CNV, VVNH, Bedrijfscommissie Hout, Stichting SIVAG en Stichting WESP. Ook werden vanuit het fonds de collectieve ongevallenverzekering en kinderopvang bekostigd. Door de strengere eisen van het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid (SZ&W) inzake de algemeen-verbindendverklaring van cao-fondsen moesten de subsidieontvangende instellingen aantonen dat deze is besteed conform de statutaire bestedingsdoelen van het fonds. De stichtingen WESP en SIVAG konden het grootste deel van de subsidie verantwoorden, maar moesten over 2005 toch een bedrag terugstorten. De gelden voor het Fonds O.O.& A. worden bijeengebracht op basis van een cao-heffing die in het verslagjaar 1,4% bedroeg. Paritair Beraad Houthandel Het in de cao vastgelegde periodiek overleg tussen representanten van onze sociale partners en onze Sociale Commissie vond in het verslagjaar tweemaal plaats. De werkgeversdelegatie bestond uit de heren C. Boogaerdt, M. Bijl, W. Groen en H.J. van Meerten. Belangrijke gespreksonderwerpen waren de activiteiten van Stichting WESP en Centrum Hout, de netto-consequenties van de nieuwe pensioenregeling, aanpassing van de begrotingen Fonds O.O.& A. 2006 en 2007, de nieuwe Arbowet en de aanpassing van de pensioenregeling.
nieuwe pensioenregeling, WESP-activiteiten, evaluatie cao-onderhandelingen 2005, premieconsequenties nieuwe pensioenregeling bij hoger gesalarieerden en Pension Fund Governance binnen het bestuur van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de houthandel. Pensioenontwikkelingen en het draagvlak van ons pensioenfonds gaven de Sociale Commissie aanleiding Watson Wyatt Brans & Co. te vragen een speciaal op deze onderwerpen toegespitste cursus te maken. Die werd in februari 2007 gegeven.
SECTIES ALGEMEEN De sectiebesturen vormen sinds jaar en dag het klankbord voor het VVNH-bestuur. Zij zijn dan ook actief betrokken bij alle relevante discussies, zeker nu de houthandel aan verandering onderhevig is: niet alleen intern, maar ook gericht op mogelijke samenwerking met andere branches. Alle onderwerpen, variërend van de fusie met Centrum Hout tot de implementatie van het VVNH-beleidsplan, zijn met de sectiebesturen besproken of zijn door hen begeleid. Zie ook Organisatorische Zaken. Het samengaan per 1 januari 2006 van Centrum Hout en VVNH resulteerde onder andere in het nieuwe sectiebestuur Sectie Centrum Hout. Dit richt zich op de promotie en het voorlichtingsbeleid van zowel het Centrum als de VVNH. Alle promotionele werkzaamheden en activiteiten, voorheen door de productsecties behartigd, zijn naar het takenveld van dit nieuwe sectiebestuur verplaatst. De meer sectiespecifieke onderwerpen worden in de aparte sectiejaarverslagen besproken.
Sociale Commissie De Sociale Commissie vergaderde in het verslagjaar driemaal. De heer C. Boogaerdt werd voor een nieuwe termijn herbenoemd. Belangrijkste bespreekpunten vormden de
15
254558_VVNH_JV_2006.indd 15
10-05-2007 08:39:25
Sectie Hardhout MARKTSITUATIE HARDHOUT 2006 Het hardhoutjaar 2006 was in vele opzichten een zeer interessant jaar. Geheel tegen de verwachtingen van de doorgewinterde houthandelaar in, kwam de bouw in het eerste kwartaal pas laat op gang. Het deed iedereen vrezen voor een goed resultaat. De afzet stagneerde, met een prijzenslag tot gevolg. De markt trok uiteindelijk aan, maar voordat er sprake was van prijs- en margeherstel, was de zomer al vrijwel aangebroken. De merantiprijzen stegen in rap tempo; degenen die de markt rustig volgden, boekten een goed resultaat. Zo was de verkoopprijs voor meranti standaard ‘3 x 5’ (80 x 130 mm) aan het begin van het jaar circa € 650,- per m3, terwijl dat in december bijna verdubbelde tot € 1.200,- per m3. Daarmee gaat 2006 als een van de beste jaren de boeken in. De verkrijgbaarheid bleef het hele jaar tot eind 2006 een hot item. Het doet vermoeden dat 2007 eenzelfde beeld zal laten zien. In de slipstream van de prijsontwikkelingen in het Verre Oosten liftten de Afrikaanse hardhoutsoorten mee naar een hoger prijsniveau. Dit was belangrijk voor de Afrikaanse producenten, die de laatste jaren door de zwakke dollar waren geconfronteerd met lager geprijsde substituten uit bijvoorbeeld Brazilië. De grond-, weg- en waterbouw (gww-sector)
kwam de tweede jaarhelft beter in het werk te zitten. De prijsstijgingen van Afrikaanse soorten als azobé, tali, dabéma en van Braziliaanse als cumaru, massaranduba en angelim vermelho werkten ook in dit marktsegment door. En ook hier speelt voor met name het Braziliaanse hout de al gemelde verkrijgbaarheidsproblematiek. Het duurzaam geproduceerde Afrikaanse waterbouwhout, voorzien van FSC-certificaat, vond in 2006 gretig aftrek, net als houtproducten met een certificaat voor aantoonbaar legale productie. Het brede scala tropische soorten vond het afgelopen jaar niet alleen toepas-
16
254558_VVNH_JV_2006.indd 16
10-05-2007 08:39:27
sing in de traditionele gww-toepassingen, maar ook veelvuldig in onder andere galerijen, bordessen en loopdekken in de gebouwde omgeving. De tuinhoutsector volgde de opwaartse trend van de andere marksegmenten. Deze sector blijft groot en belangrijk, ondanks een lager volumeniveau dan enkele jaren terug. Bangkirai was ook het afgelopen jaar de populairste houtsoort, maar vele andere soorten zijn inmiddels in opmars. Massaranduba en bilinga zijn al weer een tijdje vertrouwd, maar ook tali, cumaru, cambara, muiracatiara en anderen komen uitstekend over het voetlicht. En dat is een goede zaak voor zowel bos als markt. Na de zomer werd ook vloerhout goed verkocht, met eiken als meest gevraagd. Krapte leidde ook hier tot prijsstijgingen, naast die van de andere courante hardhoutsoorten in dit segment. De meubelmarkt vertoonde nog de effecten van het teruggelopen consumentenvertrouwen in de economie en van de verschuiving van de Nederlandse producties naar lagelonenlanden op de Balkan en het Verre Oosten. Vele van bovengenoemde ontwikkelingen zetten zich naar verwachting het komende jaar door en zullen hun stempel op 2007 drukken. Kortom, het belooft weer een interessant jaar voor het (hard)houtvak te worden.
ONTWIKKELINGEN Het gaat voor dit jaarverslag te ver alle door de sectie behandelde onderwerpen de revue te laten passeren. De belangrijke zijn elders in dit jaarverslag te vinden. We noemen enkel: onderzoek aan brandeigenschappen van (tropische) hardhoutsoorten met een voorstel voor een Europese gecoördineerde aanpak; samen met de NBvT onderzoek aan ‘nieuwe’ houtsoorten op hun geschiktheid voor geveltimmerwerk; overleg met de Maleisische minister van Plantation Industries and Commodities de heer Datuk Peter Chin Fah Kui; ledenbijeenkomst CEmarkering voor constructief toegepast (hard)hout; de concept-BRL voor duurzaam bosbeheer en certificering; de Keurhoutontwikkelingen zoals de goedkeuring van een groot aantal MTCC-certificaten; de voortgang van het ‘timber trade action plan’ TTAP-1project en de opstart van TTAP-2, gericht op aantoonbaar legaal hout. Europese koepelorganisatie Union pour le Commerce des Bois Durs dans l’EU (UCBD) De heer A. Wesselink woonde de vergadering van 6 juni 2006 te Bordeaux bij. Bij die op 27 oktober 2006 te Brussel waren zowel de heer A. Wesselink als de heer A.I. de Boer aanwezig.
BESTUUR In het verslagjaar deden zich geen bestuurswijzigingen voor.
17
254558_VVNH_JV_2006.indd 17
10-05-2007 08:40:00
Sectie Naaldhout MARKTSITUATIE NAALDHOUT 2006 Net als in 2005 zat ook in 2006 de bouwactiviteit in Nederland in de lift. Het aantal gebouwde woningen kwam uit op circa 75.000 (+10% ten opzichte van 2005). Hoewel de door de Nederlandse overheid gestelde doelen nog steeds niet worden gehaald, stijgt de bouwproductie al weer enkele jaren op rij. Dit verhoogt uiteraard de houtconsumptie in Nederland. Deze goede vraag, gecombineerd met een zeer beperkt aanbod, zorgde zeker vanaf april/mei voor een krapte op de markt. In de tweede helft van het jaar raakte de markt soms oververhit en stegen de houtprijzen in korte tijd naar grote hoogten. Voor 2007 is een verdere stijging van de bouwproductie voorzien. Remmende factor hierop is de begrensde beschikbaarheid van vakmensen in de bouw. Naast de gespecialiseerde houthandel neemt de bouwmaterialenhandel een steeds belangrijker positie in waar het gaat om de toelevering van hout naar de bouw. De internationale vurenhoutmarkt is normaliter een vrij rustige en stabiele beursplaats, waar prijsschommelingen beperkt blijven tot 5%. 2006 was niettemin zeer turbulent. De houtprijzen stegen - afhankelijk van kopmaat en kwaliteit - met zo’n 25% voor bouwhout tot 60% voor pallethout. Dergelijke prijsstijgingen zijn sinds de oliecrisis van de jaren 1970 niet meer voorgekomen. Een duidelijke specifieke reden is niet aan te geven, de oorzaak is meer een samenloop van omstandigheden, zoals: • een staking van zeven weken in Finland in het derde kwartaal 2005 zorgde voor een productiebeperking;
• een verandering van de belastingwetgeving per 1 januari 2006 leidde tot een prijsstijging van Fins rondhout; • Rusland en andere Oost-Europese landen verhoogden de exportbelasting op rondhout aanzienlijk; • de bouwactiviteit in heel West-Europa steeg explosief, met name de Scandinavische landen en Duitsland kropen uit een diep dal. Dit leidde tot een grote stijging van de naaldhoutconsumptie in Europa; • de politieke druk in veel landen om meer bio-energie te produceren, leidde ertoe dat energiebedrijven vrij plotseling als vragende partij toetraden op de internationale rondhoutmarkt, met felle prijsstijgingen tot gevolg; • door een zeer natte en warme herfst en winter in Noord- en Oost-Europa liep de rondhoutoogst grote achterstanden op, waardoor veel zagerijen genoodzaakt waren hun productie tijdelijk te verlagen of zelfs stil te zetten. Al deze factoren zouden op zichzelf slechts een rimpeling aan het prijzenfront veroorzaken, maar juist het samenvallen ervan zorgde voor een grote schaarste aan gezaagd hout. De voorraden daalden in hoog tempo in zowel de producerende als importerende landen, waardoor de prijzen fors opliepen. Deze situatie duurt naar verwachting ook in het eerste kwartaal van 2007 nog voort.
18
254558_VVNH_JV_2006.indd 18
10-05-2007 08:40:30
ONTWIKKELINGEN
BESTUUR
Onderwerpen die een nadere toelichting behoeven, worden elders in dit jaarverslag besproken. Hier wordt volstaan met een opsomming van de onderwerpen die het sectiebestuur Naaldhout in 2006 heeft behandeld: onderzoek naar de prestaties van naaldhout voor gevelbekleding; snelverweringsonderzoek aan naaldhout rabat; verschillende onderzoeken naar de eigenschappen van naaldhout door SHR Hout Research; onderzoek aan gelamineerd naaldhout (TNO/ SHR Hout Research); afronding project Hout in de renovatiesector; Promotieplan Houtskeletbouw 2006-2009; ledenbijeenkomst CE-markering op constructief toegepast (naald)hout; de beoordeling van de PEFC-landenstandaard van Finland en Zweden en de goedkeuring van de Finse standaard door het CvD van Keurhout.
De heren J. Wijma en A.F. Gooijer namen afscheid van het sectiebestuur. Zij werden op gepaste wijze bedankt voor hun inzet. De heren H.A. van Drimmelen en D.P. Wilkens (StoraEnso) traden toe tot het bestuur. Door verbreding van de belangenbehartiging werd het eerdere verzoek aan de Emballage- en Palletindustrie Vereniging (EPV) om een bestuursvertegenwoordiger naar het sectiebestuur af te vaardigen het afgelopen jaar gehonoreerd. De heer J. Drees (Satim BV) versterkte namens de EPV het bestuur.
Timber Committee (TC) en International Softwood Conference 2006 (ISC) Ter voorbereiding op komende ISC’s te Genève namen de heren J.N. Wilkens en P.A. van den Heuvel deel aan de van 3 t/m 6 oktober gehouden Timber Committee-vergadering. Namens de VIGH waren de heren P.H. van Drimmelen en A.J.B. de Jong Luneau aanwezig. Aan de ISC 2006 te Quebec nam namens de sectie de heer H.A.A.J. Gras deel. De heren P.H. van Drimmelen en A.J.B. de Jong Luneau waren namens de VIGH vertegenwoordigd. In 2007 wordt de ISC in Genève gehouden, gekoppeld aan de TC-vergadering.
19
254558_VVNH_JV_2006.indd 19
10-05-2007 08:41:05
Sectie Plaatmateriaal MARKTSITUATIE PLAATMATERIAAL 2006 2006 was een goed jaar voor houtachtige plaatmaterialen. Alhoewel deze positieve ontwikkelingen niet overal in gelijke mate werden ervaren, lieten volume en marge een forse stijging zien. Belangrijkste redenen hiervoor waren de aantrekkende economie, het toegenomen consumentenvertrouwen en grotere investeringen door bedrijven. De vraag overtrof soms het aanbod. Daarnaast werd de beschikbaarheid een stuk slechter door vooral een tekort aan grondstoffen (stammen) wereldwijd. Hierdoor moesten alle zeilen worden bijgezet om de klant op tijd van goederen te kunnen voorzien. Uiteraard had dit alles (zeer) grote prijsverhogingen tot gevolg. Begin 2006 heeft de Indonesische regering metterdaad een start gemaakt met het aanpakken van de illegale kap in het land. Ze deed dat op twee manieren: door geen kapvergunningen meer af te geven en alle transporten van stammen zodanig te controleren, dat de aanvoer naar de zagerijen volledig stil kwam te liggen. Hierdoor stokte de aanvoer van Indonesisch triplex gedurende een halfjaar volledig, met enorme prijsstijgingen voor Indonesian Hardwood Plywood (IHP) tot gevolg. Doordat Indonesië begin 2006 nog marktleider was, had deze situatie gevolgen voor de beschikbaarheid van triplex over de hele wereld. China nam weliswaar de positie als marktleider volledig over, maar had zelf onvoldoende stammen om het benodigde volume te produceren. De opgestarte stammenimport vanuit Papua-Nieuw-Guinea, Afrika en Indonesië, leidden tot een prijsexplosie van rondhout wereldwijd. Voor de Nederlandse markt betekent dit concreet dat IHP bijna uit het straatbeeld is verdwenen en is vervangen door met name een Chinese populierenplaat met een tropische/berken dekfineer. Ook de ontwikkelingen in okoumé in het tweede halfjaar gaven reden tot opwinding. De Chinezen besloten na de bouwvak tot een sterke exportreductie naar Nederland, waardoor we ons weer grotendeels moesten richten op de traditionele leveranciers. De
Fransen kwamen echter met een sterke prijsstijging voor okoumé vanwege een rondhouttekort. In Gabon ontstond een strijd om de stammen, waarbij op liggende partijen diverse malen overboden werd. De geschetste situatie in Indonesië had ook gevolgen voor de betontriplexen. De Russen en Finnen sponnen hier garen bij en waren eigenlijk al vroegtijdig uitverkocht. Daarnaast werd voorzichtig gestart met het importeren van Chinees populieren/berken-betontriplex. Hier moet evenwel nog wel degelijk het kaf van het koren worden gescheiden. Niet alle leveranciers kunnen aan de gewenste kwaliteitseisen voldoen. Constructietriplex is als enige in 2006 redelijk stabiel tot licht stijgend gebleven bij een goede beschikbaarheid. Dit gold zowel voor het Finse, Chileense als Braziliaanse materiaal. Oriented strand board (OSB), medium density fibreboard (MDF) en spaanplaat hebben een misschien nog wel turbulenter jaar achter de rug dan triplex. Waren begin 2006 de gestegen energiekosten en lijmen een probleem voor deze sector, in de loop van het jaar werd Nederland geconfronteerd met een relatief nieuwe grondstofconcurrent: de energiesector met hun vraag naar biomassa. Een belangrijke grondstof voor met name de spaanplaat- en MDF-industrie is afvalhout (pallets, afval zagerijen, resthout enzovoorts). Door de opkomst van de biobrandstofindu-
20
254558_VVNH_JV_2006.indd 20
10-05-2007 08:41:25
strie wordt dit volledig opgekocht door energiecentrales voor de opwekking van groene energie. Hierdoor worden spaanplaaten MDF-fabrieken gedwongen volledig over te schakelen naar stammen als grondstof. De onderlinge concurrentie op de inkoopmarkt van grondstoffen is daarbij naar ongekende hoogten gestegen. De stammenprijzen explodeerden, de beschikbaarheid werd extreem slecht. De stammen worden inmiddels vanuit heel West-Europa aangesleept om de fabrieken maar draaiende te houden. Deze onomkeerbare ontwikkeling zal de komende jaren steeds meer merkbaar worden.
overleg met de douane over de productomschrijving, die deze hanteert bij het vaststellen van het invoerrechtenpercentage. Vaak blijkt het lastig de geïmporteerde producten onder een eenduidige omschrijving te vangen. Het overleg leverde over en weer duidelijkheid op. Het afgelopen jaar is het bestuur nauw betrokken geweest bij TTAP-1 en -2. Suggesties voor het enthousiasmeren van de betrokken VVNH-importeurs en hun leveranciers werden ter harte genomen en aan TFT gecommuniceerd. Zoals elders in dit verslag al gemeld, zijn de belangrijkste leveranciers en importeurs bij deze projecten betrokken.
ONTWIKKELINGEN
Union pour le Commerce d’Importation de Panneaux en bois (UCIP) De vergadering van de Europese koepelorganisatie UCIP op 6 juni 2006 te Parijs werd bijgewoond door de heren R. Bus en H. Lozeman. De bijeenkomst van 9 december 2006 te Londen door de heren R. Bus en B.J. van Schelt.
De onderwerpen die het bestuur het afgelopen jaar behandelde, worden hier slechts beknopt beschreven. De belangrijkste komen elders in dit jaarverslag uitvoeriger aan bod. Het Greenpeace-rapport Sharing the Blame,…, dat de betrokkenheid van enkele bedrijven bij de import van vermeend illegaal geproduceerd Chinees triplex beschrijft, deed het bestuur volharden een TTAP-achtig project voor China op te zetten. In de loop van 2006 werd samen met de Timber Trade Federation het TTAP-2-voorstel, dat zich tevens op China richt, aan de EU ter beoordeling voorgelegd. Ook werd gesproken over het FEICverzoek aan de EU om de antidumpingsmaatregelen - al in 2004 ingesteld op okoumétriplex uit China - te verbreden tot nagenoeg alle van ‘rode’ houtsoorten vervaardigde plaatmaterialen. Het bestuur heeft samen met de UCIP zijn onvrede hierover aan de EU kenbaar gemaakt. Ook was er
BESTUUR Begin 2006 namen de heren H. Oving en J.J.C. Verhorst afscheid van het bestuur. De heren J. Schuil (Houthandel Smallingerland te Drachten) en W. van Ginkel (Verdouw Gouda Bouwproducten) namen hun plaats in. De heer H.A. van Drimmelen verruilde op voordracht het sectiebestuur Plaatmateriaal voor het sectiebestuur Naaldhout. De heer B.J. van Schelt (Houtgroep Van Drimmelen) volgde hem op. De heer H. Lozeman nam de voorzittershamer van de heer H.A. van Drimmelen over, de heer R. Bus werd gekozen tot vicevoorzitter.
21
254558_VVNH_JV_2006.indd 21
10-05-2007 08:41:44
Sectie Technische Zaken ONTWIKKELINGEN Het bestuur vergaderde in het verslagjaar viermaal. Onderwerpen die werden besproken waren de Atex-problematiek, CE-markering, houtstofnorm, E-commerce en nieuwe KVT-eisen. Geruime tijd stond het bestuur stil bij de toekomst van de sectie. Men formuleerde onderwerpen waarop de sectie actief kan zijn en besloot tot oprichting van een bedrijfsleidersnetwerk. Het bestuur werd voorts geïn-
formeerd over arbotechnische vraagstukken die binnen SIVAG en de Commissie De Boer speelden. Atex In opdracht van sociale partners in de houtbranches ontwikkelde Stichting Keuringsbureau Hout (SKH) te Wageningen een digitale Atex-leidraad die het onder andere eenvoudiger maakt om de Atex-richtlijnen explosieveiligheid van de werkomgeving en van arbeidsmiddelen na te leven. De sectie
22
254558_VVNH_JV_2006.indd 22
10-05-2007 08:41:57
werd betrokken bij de totstandkoming van deze leidraad, de opmerkingen werden verwerkt. Een conceptversie werd tijdens een bijeenkomst bij SKH aan de sectie gepresenteerd, net als de uiteindelijke versie. Bedrijfsleidersnetwerk Op initiatief van het bestuur werd er in het verslagjaar een bedrijfsleidersnetwerk opgericht. Dit heeft als doel om elkaar te informeren over onderwerpen die de sectie aangaan,
zoals machinale bewerking, droogproblematiek, logistiek en energie. Voor P&O’ers bestond een dergelijk netwerk al, nu kunnen ook bedrijfsleiders elkaar op informele wijze ontmoeten. Het nieuwe netwerk bleek in een behoefte te voorzien: 34 bedrijfsleiders gaven zich op, de eerste bijeenkomst was op 15 november. Onderwerp op de eerste, twintig deelnemers tellende voorlichtingsbijeenkomst was het verschil tussen Europese en Aziatische houtbewerkingsmachines. Hiervoor werden de heer R. de Groot van De Groot Houtbewerkingsmachines BV en de heer L. Vos van J.W. Vos BV uitgenodigd een uiteenzetting te geven. Het netwerk werd voorts uitgenodigd voor een voorlichtingsbijeenkomst van digitale arbomiddelen. CE-markering Het bestuur besprak diverse malen de consequenties van CE-markering voor de machinale bewerkingen. Om de leden van TZ goed over CE-markering te informeren werd besloten een door de heer A. Mooiman opgesteld document aan de leden van de sectie toe te sturen. Ook werden zij gewezen op de cursussen CE-markering.
BESTUUR Het bestuur van de sectie bleef in het verslagjaar ongewijzigd.
23
254558_VVNH_JV_2006.indd 23
10-05-2007 08:42:19
Sectie Centrum Hout CENTRUM HOUT Per 2006 is Centrum Hout onderdeel gaan uitmaken van de Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH). Het houdt zich sinds 1951 bezig met houtpromotie. De primaire taak van het Centrum is de promotie van en voorlichting over hout en houtproducten. De doelstelling luidt: het bevorderen van het verantwoord gebruik van hout in economisch, esthetisch, maatschappelijk en technisch opzicht. Voor het realiseren van deze taak ontplooit het activiteiten op het gebied van promotie, voorlichting en onderzoek. Doelgroepen zijn daarbij globaal gesproken mensen en organisaties die zijn gelieerd aan de bouw- en houtsector, zoals architecten, constructeurs, woningbouwverenigingen, aannemers, landelijke en lokale overheden, onderwijs, alsmede houthandel en timmerindustrie. De activiteiten van Centrum Hout vallen direct onder bestuur en directie van de VVNH. Ter vervanging van het oude CHbestuur is een sectiebestuur Centrum Hout gevormd dat plannen en ideeën aandraagt voor houtpromotie en voorlichting. Sectiebestuur Centrum Hout Vanuit het oude bestuur Centrum Hout zijn overgegaan de heren M. Harkes, J.Th.M. Noordman en W.G. Vermeer. Nieuw vanuit de houthandel zijn de heren
D.P. Wilkens en H.J. ten Bouwhuis (voorzitter). Vanuit andere disciplines zijn toegetreden: H. Ruijssenaars (architect), J.A. Mulie (timmerfabrikant), J.W.G. van de Kuilen (docent TU Delft). De heer O.J. Bosch is secretaris. Consulent hout en houtproducten Toegesneden kennisoverdracht op locatie bij architectenbureau, woningbouwcorporatie, projectontwikkelaar of aannemerij over alles wat met hout, houtproducten, ontwerp, bouw en onderhoud te maken heeft. Dit is de insteek van de in 2004 gestarte dienstverlening van de consulent Hout en houtproducten Otto Bosch. Hij legde in het verslagjaar circa 140 bezoeken af om te adviseren en te ondersteunen in het keuzeproces voor hout. Ook verzorgde hij diverse presentaties voor architectenbureaus, aannemers, Hout 2006 en architectuurstudenten aan de Academie voor Bouwkunst. Actuele onderwerpen waren: (nieuwe) houtsoorten, galerijen en andere houtconstructies, gevelbekledingen, kozijnen, loopdekken, houtskeletbouw/gevelsluitende elementen en gelamineerd hout. Niet alleen het aantal bezoeken nam dit jaar toe (+17%), ook in de toenemende contacten per mail of fax is te merken dat men de houtconsulent weet te vinden. Steeds frequenter worden details ter beoordeling of voor een second opinion toegezonden. De houthandel
24
254558_VVNH_JV_2006.indd 24
10-05-2007 08:42:29
schakelt steeds vaker de houtconsulent in voor onafhankelijk houtadvies richting potentiële architecten/opdrachtgevers.
HOUT
DIGITAAL
Steeds meer mensen gebruiken internet als bron voor houtinformatie. Naast de bestaande sites centrum-hout.nl en houtinfo.nl zien we een verdere groei (+ 50%) van de in 2004 gelanceerde website houtexpo.nl. Dit betreft een virtuele expositie van houtproducten. Houtexpo.nl biedt architecten en opdrachtgevers de mogelijkheid snel houtproducten en leveranciers te vinden. centrum-hout.nl en houtinfo.nl De algemene website centrum-hout.nl, met algemene informatie en activiteiten, trok dit jaar 23.000 bezoekers per maand (gemiddeld 760 per dag); t.o.v. 2005 is dat een toename van circa 14%. De met praktische houtinformatie gevulde houtinfo.nl trekt dagelijks gemiddeld 1.186 bezoekers, een stijging van liefst meer dan 300% vergeleken bij 2005. De verdeling van geraadpleegde onderwerpen luidt: houtsoorten, balkenschuif, uiterlijke kenmerken van de boom, plaatmaterialen en plaatwijzer, afmetingen van hout, houteigenschappen, gevelbekledingen, duurzaamheid van hout, duurzaam geproduceerd hout en kozijnen. Ook de digitale brochures in pdfformaat vinden gretig aftrek, zo worden de Houtwijzers gemiddeld 1.200 maal per maand gedownload (een stijging van 50%). De informatie wordt regelmatig geactualiseerd. Verweven met bovengenoemde sites is de webshop, waar per week ongeveer 25 klanten hun bestelling plaatsten (dat is de helft minder dan vorig jaar door het vooruit in plaats van achteraf moeten betalen).
Maandag blijft traditioneel de drukste dag met ongeveer dertig vragen, inclusief de weekendvragen. De verhouding telefoon/email/overig bleef gelijk; de telefoon werd het meest gebruikt (60%), gevolgd door e-mail (36%) en fax/bezoek/post (4%). Er is door de jaren heen een duidelijk trend waar te nemen van een afnemend aantal telefonische vragen en een groeiend gebruik van e-mail en webraadplegingen. Helpdesk Gecertificeerd Hout In 2006 beantwoordde de Helpdesk Gecertificeerd Hout in totaal 235 vragen (+ 15% t.o.v. 2005; een verviervoudiging t.o.v. 2004). Vanuit houthandel, aannemerij, architectenbureaus en timmerindustrie werden de meeste vragen ontvangen, gevolgd door gemeenten, andere overheden, ingenieursbureaus en - in geringe mate - woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars. De partijen werden geïnformeerd over de inhoud, betrouwbaarheid en/of gelijkwaardigheid van de verschillende keurmerken (FSC, Keurhout-Duurzaam, Keurhout-Legaal, PEFC en MTCC), en voorts onder meer over beleidsbepaling, besteksomschrijvingen, houtsoortenkeuze en leveranciers. De vragen werden zowel mondeling als per e-mail afgehandeld. Op verzoek is ook een aantal lezingen en toelichtingen gegeven bij opdrachtgevers. De brochures, ontwikkeld ter ondersteuning van de Helpdesk (Stand van zaken - duurzaam bosbeheer en houtkeurmerken, vijf factsheets over keurmerken en de Leverancierslijst gecertificeerd hout), bleken zeer effectief en werden ook op de websites van Centrum Hout en VVNH in grote aantallen gedownload.
BEURZEN, Houtinformatielijn In 2006 ontving de telefonische helpdesk de Houtinformatielijn circa 130 vragen en bestellingen per week. Met de invoering per 1 juli van de nieuwe openingstijden nam het aantal telefoontjes iets af. De Houtinformatielijn (0900-5329946) is geopend op maandagen van 9 tot 12:30 uur en van 13:30 tot 16:30 uur. Op dinsdag t/m donderdag is zij geopend van 10 tot 12 uur. Vrijdag is zij gesloten.
SEMINARS, VOORLICHTINGS-
BIJEENKOMSTEN EN EVENEMENTEN
Houtdag 2006 Voor architecten is de Houtdag een gebeurtenis die ze niet mogen missen. Onder de titel Design & Construction hoorden circa 160 van hen in de Beurs van Berlage te Amsterdam diverse lezingen. Sprekers waren: Richard Leplastrier (Australië), James Cutler (Cutler Anderson Architects Bainbridge Islands/VS), Jaco D. De Visser (Jaco D. de
25
254558_VVNH_JV_2006.indd 25
10-05-2007 08:42:48
Visser Vreeswijk) en Ari Mashiach (Atelier Zeinstra van der Pol Amsterdam). De Houtarchitectuurprijs 2006 ging naar atelierwoning Kapkar/TAW-BW-5860 te Vught van Frank Havermans (Heeswijk). De Houtinnovatieprijs 2006 ging naar Tentech bv te Delft voor de constructieve toepassing van rondhoutstammen. De publieksprijs (via internetstemmen) ging naar Karelse Aptroot te Amsterdam voor het Tweelinghuis Houtigehage. Presentaties en lezingen In het kader van diverse projecten werden door Centrum Hout-medewerkers in het verslagjaar ruim vijftig lezingen gehouden voor meer dan 1.300 belangstellenden bij provincies, gemeenten, architecten, aannemerij, houthandel en het hoger technisch onderwijs. Hou’t bij Hout-projectseminars 2005 Centrum Hout hield vier projectseminars verspreid over het land. Het betreft korte informatieve middagbijeenkomsten met seminar en projectbezoek voor opdrachtgevers en ontwerpers. Centraal daarbij staan de houttoepassingen. Op 15 juni betrof dat Huis de Wiers van architect Jacco de Visser en op 6 juli Afvalzorg Nederland van Kerste-Meijer Architecten. Beide seminars trokken vijftig architecten en een enkele opdrachtgever. De uitreiking van WoodChallenge 2006 werd gecombineerd met een projectbezoek aan theater de Philharmonie te Haarlem van architect Frits van Dongen (de Architekten Cie.) met ruim 150 architecten en opdrachtgevers. Het jaar werd afgesloten met een gezamenlijk seminar met de Western Red Cedar Export Association in een schoolgebouw te Heerhugowaard, dat een hoofddraagconstructie van gelamineerd western red cedar heeft. Dit trok circa dertig geïnteresseerden. Vakbeurs Hout 2006 Evenals de afgelopen vijf edities van de internationale vakbeurs Hout in Ahoy’ Rotterdam heeft Centrum Hout weer het Houttheater georganiseerd (3 t/m 7 oktober 2006). In samenwerking met beursorganisator Rotterdam Tentoonstellingsbureau (RTB)
werd 60 m2 standruimte ingericht voor de promotie en voorlichting van hout en houtproducten. In totaal werden voor ruim 800 geïnteresseerden 62 korte lezingen gegeven over vijftien houtgerelateerde onderwerpen als CE-markering, sterktesortering, prestaties en voorbeelden nieuwe houtsoorten, duurzaam bosbeheer en keurmerken; tevens was er aandacht voor de activiteiten van de VVNH in het kader van haar beleidsplan. Studentenhoutprijs Woodchallenge 2006 Het stimuleren van het houtgebruik binnen het hoger technisch onderwijs door een prijsvraag is onderdeel van het VVNH-beleidsplan. Hiermee worden studenten, gesteund door hun docenten, gemotiveerd te excelleren in hout. De jury was blij verrast met de inspirerende diversiteit, toegenomen kwaliteit en inzet van de in totaal twaalf inzendingen. De jury heeft na rijp beraad drie projecten een eerste prijs uitgereikt: 1) 4WINE4FRUIT: een inzending van een gereed product door Anton van Dellen en Matthijs Achterberg, studenten van het HMC Rotterdam, met een goed marketingconcept; 2) Designing the dark: de inspirerende inzending van Tanno Olde Riekerink, student TU Eindhoven, stelt hout centraal in een binnenhuisontwerp voor de blinde medemens; 3) ‘IFD-vloersysteem’: een ontwerp van Lars Koops, student TU Eindhoven, voor een houten vloersysteem dat aan alle Bouwbesluit-eisen van geluidsisolatie, brandwerendheid etc. voldoet. De drie inzendingen getuigden van durf en visie (challengegehalte), innovatie en scoorden verder hoog op praktische uitvoerbaarheid, vormgeving en techniek, en niet te vergeten droegen ze belangrijk bij aan een positief imago van hout. De prijsuitreiking vond plaats op 9 november 2006 tijdens het projectseminar in de Philharmonie te Haarlem. De prijzen werden overhandigd door Arnold Koomen, namens de VVNH voorzitter van de WoodChallenge-jury. Alle inzendingen zijn te vinden op: www.centrum-hout.nl/woodchallenge.
26
254558_VVNH_JV_2006.indd 26
10-05-2007 08:42:51
Werkgroep Environmental Communications Eind 2005 schreef de Europese werkgroep Environmental Communications onder regie van CEI Bois de publicatie Tackle Climate Change: Use Wood. In dit ruim tachtig pagina’s tellende boekwerk word het belang van bossen, houtgebruik en de Europese houtverwerkende sector in relatie tot het terugdringen van het broeikaseffect wetenschappelijk onderbouwd en inzichtelijk gemaakt. In februari van het verslagjaar is dit boek overhandigd aan alle Europarlementariërs en werd een tentoonstelling gehouden in het parlementsgebouw te Brussel. Centrum Hout was in de werkgroep vertegenwoordigd. De tekst is ook te vinden op houtinfo.nl. Promotieplan Houtskeletbouw Centrum Hout en de Vereniging van Houtskeletbouwers (VHSB) voeren gezamenlijk het Promotieplan Houtskeletbouw 20062009 uit. Inmiddels is er achtergrondinformatie opgesteld over gezondheidsaspecten, brandveiligheid en CO2-reductie. Een eerste nieuwsbrief (over brandveiligheid in hsbwoning) zag het licht en enkele themaartikelen verschenen in Het Houtblad. Een gezamenlijke stand voor Bouwbeurs 2007 is uitgewerkt en de diverse websites zijn geoptimaliseerd. SBR-begeleidingscommissie Referentiedetails Om het verantwoord houtgebruik te bevorderen, is geparticipeerd in de serie SBR-
Referentiedetails voor Houtskeletbouw en Renovaties. De SBR-referentiedetails, met direct toepasbare bouwkundige detailleringen en ontwerp- en uitvoeringsaanbevelingen, worden veel gebruikt door ontwerpers, adviseurs, bouwers en in het onderwijs. De basisdetails ondersteunen bij het vertalen van de (veelomvattende en steeds wijzigende) abstracte regelgeving in goed ontworpen en vooral maakbare details voor de vele bouwkundige aansluitingen bij woningen. Naast inzicht in de ontwerpmogelijkheden en de uitvoeringstechniek wordt tevens alle informatie verstrekt over de bouwfysische kenmerken en eigenschappen van het detail. Hierdoor vermindert de kans op bouwfouten aanzienlijk en kan de kwaliteit van het eindproduct fors worden verhoogd. SKH-Commissie Toepassing Houtsoorten De Commissie Toepassing Houtsoorten (CTH) beoordeelt de geschiktheid van houtsoorten voor binnen- en buitentoepassingen. Houtsoorten kunnen alleen na een advies van deze commissie op de lijst van goedgekeurde houtsoorten voor geveltimmerwerk komen (SKH publicatie 99-05). Omdat er alleen KOMO-gecertificeerd geveltimmerwerk gemaakt kan worden met houtsoorten die voorkomen in deze publicatie, beschouwt de CTH het als een grote verantwoordelijkheid hierover als ‘adviescommissie kwaliteit’ gevraagd en ongevraagd advies te geven aan het college van deskundigen van SKH. De beoordelingsgrondslag van SKH en BRL 0823
27
254558_VVNH_JV_2006.indd 27
10-05-2007 08:42:54
van KIWA zijn in 2006 aangepast en nu technisch inhoudelijk volledig op elkaar afgestemd. NEN-commissie Hout (353001 - KVH) De sectiebesturen Naaldhout en Hardhout hebben actief bijgedragen aan de NENcommissie 353001. In relatie tot de CEmarkering van constructiehout is besloten voor visuele sterktesortering in Nederland de Scandinavische norm INSTA 142 te gebruiken. De Nederlandse versie zal in 2007 verschijnen onder de naam NEN 5499. De norm is in 2006 uitgegaan ter kritiek, en deze is besproken en verwerkt. De huidige NEN 5466 wordt vervolgens aangepast voor niet-constructieve toepassingen. Daarnaast zijn de KVH-normen voor western red cedar en Oregon pine aangepast en is gewerkt aan een algemene norm voor tropisch hardhout voor toepassingen die op dit moment niet onder NPR 5493 vallen.
HET HOUTBLAD/AFD. COMMUNICATIE Publicaties VVNH - Beleidsplan VVNH 2006-2009. ‘De wortels van hout’ (Herdruk) - Beleidsplan VVNH 2006-2009. ‘De wortels van hout’ (Engelse digitale versie) - Houtinformatiewaaier VVNH
- Implementatievoorstel VVNH-beleidsplan - VVNH Jaarverslag 2005 - Kostencalculatie in de houthandel (Ongewijzigde herdruk) Publicaties houtvoorlichting - Het Houtblad 1 t/m 8 - Houtwijzer Gevelbekleding Massief Hout (Gewijzigde herdruk januari en augustus) - Houtwijzer CE-markering Plaatmateriaal (Gewijzigde herdruk augustus) - Houtwijzer Naaldhout in de Bouw (Jongeneel-uitgave) - Leverancierslijst Gecertificeerd Hout - Centrum Hout Jaarverslag 2005 - Uitnodigingskaart Houtdag - De verbouwing (Jongeneel-uitgave) - HSB Dossier #1 Brandveiligheid Serie ‘Bomen over…’ - Bomen over okoumétriplex (2e gewijzigde druk) - Bomen over berkentriplex (2e gewijzigde druk) - Bomen over vurentriplex (2e gewijzigde druk) Overig - Tijdschriftartikel Quest: ‘Hout maakt Comeback’ - Tijdschriftartikel Industrial Insights
28
254558_VVNH_JV_2006.indd 28
10-05-2007 08:43:06
Organisatorische Zaken BESTUUR
EN
LEDENVERGADERING
Aan het einde van het verslagjaar telde de vereniging 280 leden (filialen inbegrepen). Ten opzicht van het einde van het vorige verslagjaar is het aantal gedaald van 288 in 2005 naar 280 in 2006. In 2006 kwam de ledenvergadering van de VVNH drie keer bijeen: op 8 maart, 22 juni en 9 november 2006. Het bestuur vergaderde in het verslagjaar acht keer. Er speelden diverse voor de vereniging cruciale onderwerpen. De ledenvergadering van 8 maart werd ingelast om een verantwoorde en goed gefundeerde begroting 2006 aan de leden voor te leggen. De integratie van Centrum Hout in de VVNH gaf vertraging. Al met al is het gelukt bij een vrijwel halvering van de inkomsten zonder een contributiestijging een evenwichtig pakket van door de vereniging uit te voeren activiteiten te bieden. De integratie werd met ingang van 1 januari 2006 een feit. De voormalige werknemers van Centrum Hout zijn bij hun VVNH-collega’s op de eerste verdieping van het pand in Almere ingetrokken. De Centrum Hout-collega’s van de afdeling Opleidingen zijn met het nieuw opgerichte Hout Opleidings Centrum (HOC) zelfstandig geworden. Ze zijn gevestigd op de tweede verdieping. De begane grond, die met de integratie is vrijgekomen, is per 1 januari 2007 verhuurd aan een uitzendbureau. De heer C.H.J. de Bruin, directeur Centrum Hout, heeft besloten terug te treden, mede gezien het feit dat de inhoud van zijn functie was gekrompen o.a. omdat de afdeling Opleidingen niet meer onder hem viel. Na zijn officiële afscheid op 28 juni 2006 is hij met ingang van 1 augustus 2006 met prepensioen gegaan. De heer W. Tijmensen, werkzaam voor de Houtinformatielijn van Centrum Hout, heeft in het verslagjaar eveneens met prepensioen afscheid genomen. In opdracht van de VVNH heeft Buro Brug Marktonderzoek te Waalwijk een onderzoek onder VVNH-leden uitgevoerd. Doel hiervan was inzicht te verkrijgen in het belang dat de leden toekennen aan de verschillende activi-
teiten van VVNH/Centrum Hout. Alle leden hebben een vragenlijst ontvangen die door 51% is ingevuld. Gezien de spreiding onder de leden mag het resultaat representatief worden genoemd. In de regionale bijeenkomst van maart 2007 wordt verder gesproken over de uitkomsten van de enquête. Voor de leden wordt een voortgangsverslag opgesteld, waarin vermeld staat welke activiteiten onder de aandacht zijn van het secretariaat. De leden kunnen in de vergaderingen hun vragen en opmerkingen hierover kwijt. De heer R. van de Bos van USP Marketing Consultancy heeft een toelichting gegeven op het onderzoek dat USP heeft uitgevoerd naar het imago van hard- en naaldhout in de burgerlijke en utiliteitsbouw in Nederland (Rapportage ‘Het imago van Hout, 1-meting t.b.v. Centrum Hout’). De opzet van het huidige onderzoek was om na te gaan of het imago t.o.v. het gelijksoortige onderzoek uit 2000 is veranderd. De resultaten worden in de diverse sectiebesturen bestudeerd en komen in 2007 weer aan de orde. Andere onderwerpen die in de leden- en bestuursvergaderingen naar voren kwamen, waren Het Houtblad, aanpassing van het reglement op de Bindend Advies Commissie, het belang van houtopleidingen en het verloren gaan van vakmanschap in de houthandel, brandveiligheid van gebouwen, Timber Trade Action Plan (TTAP), Helpdesk Gecertificeerd Hout, CE-markering constructiehout, BRL/ Keurhout, Jaarverslag en jaarrekening 2005. In de bestuursvergaderingen kwamen verder aan de orde het financiële verslag, de oprichting sectiebestuur Centrum Hout, benoemingen in de diverse sectiebesturen, regiobijeenkomsten, verhuur van het pand, gesprekken met EPV, PHN, HIBIN, NBvT, Birma en overleg met SH&M over opleidingen. In 2006 heeft de VVNH afscheid genomen van mevrouw S. Atmopawiro (secretariaat) en mevrouw W. Drent (post/repro). Mevrouw Atmopawiro is 27 jaar werkzaam geweest voor de VVNH. Mevrouw Drent is na een dienstverband van 14 jaar met prepensioen gegaan.
29
254558_VVNH_JV_2006.indd 29
10-05-2007 08:43:27
EREVOORZITTERS, ERELEDEN, BESTUREN, COMMISSIES E.D. PER 31 DECEMBER 2006 Erevoorzitters
Sectie Plaatmateriaal
K.W. Kuperus
H. Lozeman (voorzitter)
H.W.F. Scholte
R. Bus (vicevoorzitter)
J.N. van de Stadt
W. van Ginkel G.J. Jongh
Ereleden
B.J. van Schelt
P.H. van Drimmelen
F. Scholtens J. Schuil
BESTUURSCOLLEGES Sectie Technische Zaken Bestuur
P.H. van Drimmelen (voorzitter)
C. Boogaerdt (voorzitter)
Vacature (vicevoorzitter)
H.M.P. Gooskens
C. Boogaerdt
H.A.A.J. Gras
R. Goossens
A.A.C. Koomen
L. van Oorschot
W.G. Vermeer
M. Overbeek
J.N. Wilkens
H. van Rooijen
Sectie Hardhout
Sectie Bestuur Centrum Hout
A. Wesselink (voorzitter)
H.J. ten Bouwhuis (voorzitter)
L.A. Koop (vicevoorzitter)
M. Harkes
A. van den Berg, Mzn.
J.Th.M. Noordman
C. Boogaerdt
W.G. Vermeer
A. de Heij
D.P. Wilkens
E.J. Leeuw
H. Ruijssenaars
T.J. Trooster
J.A. Mullie
W.G. Vermeer
J.W.G. van de Kuilen
Sectie Naaldhout
Klankbordgroep VVNH
H.A.A.J. Gras (voorzitter)
C. Boogaerdt
A.J.H. van der Heijden (vicevoorzitter)
H.J. ten Bouwhuis
J. Drees (namens de EPV)
A.J.H. van der Heijden
H.A. van Drimmelen
H. Lozeman
P. Krook
A. Wesselink
J. Voet
J.N. Wilkens
D.P. Wilkens J.N. Wilkens
30
254558_VVNH_JV_2006.indd 30
10-05-2007 08:43:30
COMMISSIES
AFVAARDIGINGEN
Paritair Beraad Houthandel M. Bijl
Adviescommissie voor dispensatieaangelegenheden in de houthandel
C. Boogaerdt
F.A. de Boer
W.B. Groen
(plv. A.I. de Boer)
H.J. van Meerten
Sociale Commissie
Bedrijfscommissie voor de houtindustrie de industriële groothandel in hout
O. van Biezen
H.W.F. Scholte
M. Bijl
(plv. F.A. de Boer)
C. Boogaerdt P.J. van Drimmelen
Bedrijfstakpensioenfonds voor de houthandel
W.B. Groen
L.J. van Gerdingen
H.J. van Meerten
(plv. E. Los) W.B. Groen
Bindend Advies Commissie
(plv. vacature)
J.A.G. van Eimeren (voorzitter)
F.A. de Boer
D. van de Kamp (plv. voorzitter)
(plv. A.I. de Boer)
Y.R.R.R. Mul (plv. voorzitter) M.F. Koopmans
FEBO, Fédération Européenne du Négoce de Bois
K.W. Kuperus
P.A. van den Heuvel
J.C. Geerling
A.H. Stoit R. Thie P. Wiegman
Confédération Européenne des Industries du Bois (CEI-Bois) A.I. de Boer
Geschillencommissie CAO voor de Houthandel H.W.F. Scholte; indien de VVNH zelf partij is, treedt de heer R.W. Heinen, bestuursvoorzitter Centrale Bond van Meubelfabrikanten, op voor de werkgevers. Plaatsvervanging: vacature F.A. de Boer (secretaris)
Nederlandse Delegatie Internationale Naaldhout Conferentie (Quebec, oktober 2006) P.H. van Drimmelen (namens de VIGH) H.A.A.J. Gras A.J.B. de Jong Luneau (namens de VIGH)
Overleggroep Houtvoorziening en Houtproductie (OHH) P.A. van den Heuvel (plv. A.I. de Boer)
31
254558_VVNH_JV_2006.indd 31
10-05-2007 08:43:32
Platform Hout in Nederland (PHN) H.M.P. Gooskens (plv. P.A. van den Heuvel)
Stichting Service Instituut voor Veiligheid, Arbeidsomstandigheden en Gezondheid (SIVAG) M. Bijl
Stichting Bouwverpakking en Milieu (BVM)
A.F.G.J. van Eldijk
P.A. van den Heuvel (voorzitter)
F.A. de Boer
Stichting Bedrijfsverpakking Nederland (BVNL)
Stichting Werkgelegenheids- en Scholingsprojecten (WESP)
P.A. van den Heuvel (bestuurslid)
A.F.G.J. van Eldijk W.B. Groen
Stichting Fonds voor Onderzoek, Opleiding en Arbeidsverhoudingen in de houthandel (Fonds O.O.& A.)
A.I. de Boer
L.J. van Gerdingen
A.I. de Boer (voorzitter)
(plv. vacature)
P.A. van den Heuvel
Timber Trade Action Plan (TTAP)
F.A. de Boer (plv. A.I. de Boer)
UCBD, Union Pour Le Commerce des Bois Durs
Stichting Hout & Meubel (SH&M)
A. Wesselink
A.I. de Boer (Algemeen Bestuur)
A.I. de Boer (plv. P.A. van den Heuvel)
Stichting Keuringsbureau Hout (College van Deskundigen)
UCIP, Union pour le Commerce d’Importation de Panneaux en bois dans l’UE
A. Mooiman
R. Bus
Stichting Keuringsbureau Hout / Commissie Toepassingen van Houtsoorten (CTH)
H.A. Lozeman (plv. P.A. van den Heuvel)
A. Mooiman (voorzitter) P.A. van den Heuvel (agendalid)
Stichting Keuringsbureau Hout (Commissie Industrieel Timmerwerk) H.A. van Drimmelen (plv. P.A. van den Heuvel)
Stichting Nederlands Normalisatie-instituut (NEN), Normcommissie Hout A. Mooiman (voorzitter) H.A.A.J. Gras R. van der Veen Vacature
Stichting Nederlands Normalisatie-instituut (NEN), TGB Commissie A. Mooiman
32
254558_VVNH_JV_2006.indd 32
10-05-2007 08:43:34
SAMENSTELLING COLLEGE
VAN
ARBITERS
SECRETARIAAT
Hardhoutdeskundigen
Mw. H. Bergman-Wischnewsky (secretaresse/
J. Beenackers
administratie)
A. van den Berg Fzn.
Mw. R. Bodar-Lagrand (secretaresse/administratie)
C. Boogaerdt
A.I. de Boer (directeur)
F.B. Gast
F.A. de Boer (secretaris Sociale Zaken/Technische
K.W. Kuperus
Zaken)
M.W.J. Vollenberg
Mw. M. Bos (secretaresse/administratie) O.J. Bosch (houtconsulent)
Naaldhoutdeskundigen
Mw. A.A.M. Fleuren-de Bruijn (secretaresse/
E.D. de Vries
administratie)
J.N. Wilkens
J.J. de Groot (redacteur Het Houtblad/ afd. Communicatie)
Plaatmateriaaldeskundigen
Mw. M.W. de Heer-Koppelman (medewerkster
R. Broersma
administratie)
F. Scholtens
P.A. van den Heuvel (secretaris Product- en
J. Westland
Milieuzaken)
G.J. Jongh
Mw. N.R.M. Huis in ‘t Veld-Blessing (bladmanager Het Houtblad/afd. Communicatie)
Namens Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten
Mw. P.A.D. van Leth-Timmer (secretaresse/
Vacature
P. Loonstra (ICT-manager)
administratie) A. Mooiman (technisch secretaris)
Namens Centrale Bond van Meubelfabrikanten
E.D. de Munck (projectleider milieu en onderwijs)
R.J.H. van Dijk
administratie)
A. Fijma
R. Schweitz (administrateur)
P.C. Mulleman
K. de Vries (hoofdredacteur Het Houtblad/
Mw. A.A. Olthof-Thakoersingh (secretaresse/
hoofd Communicatie)
Juridische deskundigen J.A.G. van Eimeren Y.R.R.R. de Mul A.I. de Boer, secretaris
33
254558_VVNH_JV_2006.indd 33
10-05-2007 08:43:37
Uitgave Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen Almere Fotografie Centrum Hout/Het Houtblad Almere www.johnlewismarshall.com Ontwerp en druk Thieme Amsterdam © 2007 Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen Almere
34
254558_VVNH_JV_2006.indd 34
10-05-2007 08:43:39
254558_VVNH_JV_2006.indd 35
10-05-2007 08:43:41
Postbus 1380, 1300 BJ Almere Westeinde 6, 1334 BK Almere-Buiten Telefoon 036-5321020 Fax 036-5321029 Internet: www.vvnh.nl E-mail:
[email protected]
254558_VVNH_JV06_omslag.indd omsl4
10-05-2007 08:50:43