Jaarverslag Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten
2010 Thema: Kwaliteitsregister
NVDA timmert hard aan de weg met kwaliteitsregister doktersassistent Het jaar 2010 stond voor de Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten (NVDA) in het teken van het kwaliteitsregister voor doktersassistenten. Dit register legt hun professionaliteit straks objectief en betrouwbaar vast. Een belangrijke stap op weg naar de BIG-registratie van doktersassistenten, vertellen voorzitter Gerda van Baggem en directeur Jellie Klaver. Ondanks brede politieke steun voor de registratie van het beroep in de Wet BIG (zie ook pagina 4), heeft de NVDA dit eerste speerpunt uit haar Visiedocument 2009-2011 nog niet gerealiseerd. Dat is echter absoluut geen reden om bij de pakken neer te zitten, aldus Gerda van Baggem en Jellie Klaver. Vooruitlopend op de BIG-registratie heeft de NVDA het afgelopen jaar grote stappen gezet naar een kwaliteitsregister. Daarin leggen gediplomeerde doktersassistenten hun bij- en nascholing vast. Van Baggem: ‘Met de taakherschikking wordt een steeds Jellie Klaver, directeur
Gerda van Baggem, voorzitter
groter beroep op de doktersassistent gedaan. Het is dus essentieel je deskundigheid op peil te houden en bij te blijven met de nieuwste ontwikkelingen. Alleen zo kunnen we de kwaliteit van ons werk garanderen.’
De NVDA werkt in het ‘Visiedocument 2009-2011’ de volgende zes doelstellingen uit: 1. H et beroep van dokterassistent moet wettelijk worden verankerd in de Wet BIG. 2. D e essentiële positie van de doktersassistent in de eerstelijnszorg moet duidelijker zichtbaar worden. 3. V oor de beroepsgroep moet een registratiesysteem worden opgezet, met daaraan gekoppeld een verplichte bij- en nascholing. 4. D e opleiding van doktersassistenten moet naar een adequaat niveau. 5. O m de bereikbaarheid van huisartsenpraktijken te verbeteren, is in ieder geval uitbreiding van het aantal doktersassistenten nodig. 6. E en stevige positie van de doktersassistent vraagt om één CAO voor de eerste lijn.
Klaver vertelt hoe het werkt: ‘Er zijn twee registratiemomenten. Allereerst de inschrijving van je diploma, waarbij je meteen ook onze beroepscode ondertekent. Na vijf jaar volgt een herregistratie. In de tussentijd werkt elke geregistreerde doktersassistent aan een portfolio. Je moet in die vijf jaar minimaal honderd punten uit nascholing en overige activiteiten halen en voldoende uren gewerkt hebben. Ook het begeleiden van stagiaires of meedoen in een NVDA-commissie levert punten op.’ Voorjaar 2011 spreken de leden zich uit over het concept. Als zij akkoord gaan, kan het kwaliteitsregister in de zomer worden geopend. Voorzitter Van Baggem noemt het register ook relevant voor de patiënt. ‘Die weet straks zeker dat hij te maken heeft met een professional die met beide benen in de praktijk staat, en die haar vakkennis en deskundigheid goed op orde heeft.’
3
Profilering van beroep én vereniging Resultaten:
bijvoorbeeld aan bloeddrukmeting, vaccinaties, oren uitspuiten en uitstrijkjes. De meeste
> concept Kwaliteitsregister uitgewerkt
artsen juichen dit toe: zo hebben ze meer tijd voor complexere zorgvragen van patiënten.
> politiek pleidooi voor BIG-registratie
De Landelijke Vereniging Georganiseerde eerste lijn (LVG), Landelijke Huisartsen Vereniging
> communicatieadviseur aangesteld
(LHV) en de Vereniging Huisartsenposten Nederland (VHN) staan dan ook achter het pleidooi van de NVDA.
Concept Kwaliteitsregister uitgewerkt
Op 24 juni 2010 stuurde de NVDA een brief aan de leden van de Tweede Kamer om het
Vooruitlopend op opname van het beroep doktersassistent in de Wet op de beroepen in de individuele gezond-
pleidooi voor een BIG-registratie kracht bij te zetten. Daarop kwamen uiteenlopende
heidszorg (Wet BIG) heeft de NVDA een kwaliteitsregister ontwikkeld, met een puntensysteem voor verplichte
antwoorden. Onverdeeld positief waren VVD, PvdA, SP en GroenLinks. Voor de VVD past
bij- en nascholing. Dit register is een belangrijke ambitie uit het Visiedocument 2009-2011. In het register wordt
de registratie bij de voortgaande taakherschikking, en GroenLinks noemt het een bevesti-
bijgehouden hoeveel en welke scholing een doktersassistent heeft gevolgd. Belanghebbenden kunnen het inzien
ging van de grote rol van doktersassistenten in medische processen. Het CDA juicht het
om te kijken of zij de benodigde bij- en nascholingen met succes heeft afgerond. Registratie garandeert dat de
NVDA-kwaliteitsregister toe, maar wil nog nader onderzoeken of ook een BIG-registratie
doktersassistent een vakbekwame professional is.
nodig is. Ook D66 twijfelt nog en vraagt zich af of de taken van de doktersassistent zo
Via het vakblad De Doktersassistent heeft de vereniging leden opgeroepen voor een speciale werkgroep. Deze
complex zijn dat dit bescherming van het beroep vereist. De PVV ten slotte stelt weliswaar
NVDA-werkgroep, die begin 2010 van start is gegaan, heeft zich het afgelopen jaar vooral gericht op het
dat de doktersassistent een belangrijke kracht is in de eerstelijnszorg, maar vindt een
ontwikkelen van instroomcriteria en criteria voor herregistratie. De werkgroep is in 2010 vijf maal bijeen geweest
BIG-registratie niet nodig.
en heeft in eerste instantie gekeken naar de beroepsregisters van verpleegkundigen, apothekers- en operatie assistenten. Uiteindelijk is besloten het kwaliteitsregister voor de doktersassistent onder te brengen bij het Kwaliteits-
Communicatieadviseur aangesteld
register Beroepen in de zorg (KABIZ).
Voor een goede belangenbehartiging is een duidelijke profilering en positionering van de
De eerder door het NVDA-bestuur voorgestelde overgangsregeling voor doktersassistenten met veel werkerva-
doktersassistent belangrijk. Nieuwe functies in het veld en de daarmee samenhangende
ring maar zonder diploma, is door de leden afgewezen. Voor opname in het kwaliteitsregister is een diploma
taakverschuivingen maken dat urgenter dan ooit. Om een proactiever communicatiebeleid
noodzakelijk en moet de beroepscode onderschreven worden.
mogelijk te maken, is in het voorjaar van 2010 een communicatiemedewerker aangesteld. Jantina ter Veer is één dag in de week voor de NVDA beschikbaar. Zij zet zich onder meer
Politieke lobby voor BIG-registratie
in voor het positioneren van de doktersassistent bij politiek en publiek. Ook heeft zij een
Ook in 2010 heeft de NVDA gepleit voor opname van het beroep doktersassistent in de Wet BIG. De beroeps
taak in het zorgen voor draagvlak bij de leden over de koers van de NVDA. Ter Veer was
uitoefening van de doktersassistent is nog altijd niet wettelijk geregeld, terwijl het vak zich sterk heeft ontwikkeld,
eerder werkzaam als communicatieadviseur bij het ministerie van OCW. Naast haar
onder meer door de taakherschikking in de gezondheidszorg, De mbo-4 geschoolde doktersassistent beoordeelt
NVDA-werk is zij freelance tekstschrijver.
de zorgvraag (triage), geeft advies en verricht veel voorkomende, eenduidige medische handelingen. Denk 4
5
Het NVDA-kwaliteitsregister garandeert de patiënt dat de doktersassistent een professional is die haar vakbekwaamheid op orde heeft. Paul Habets, vice-voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV), over de rol van de doktersassistent in de patiëntenzorg.
‘Nascholing en kwaliteitsregister gaan hand in hand’ In de moderne praktijk is de doktersassistent de spin in het web, aldus Paul Habets van de LHV. ‘Ze is een onmisbare schakel tussen patiënt en zorgverleners. De doktersassistent anno 2011 is allround inzetbaar. Ze moet dus in de eerste plaats een generalistische professional zijn.’
‘Een assistent die zich bijschoolt, blijft groeien in haar vak’
Habets noemt de doktersassistent cruciaal in de zorg voor patiënten met chronische aandoeningen. ‘Als je een keer met een verstuikte enkel naar de dokter komt, is het fijn als je adequaat wordt opgevangen. Maar voor een chronische patiënt is de assistent vaak een heuse vertrouwenspersoon, die jouw persoonlijke situatie door en door kent. Voor deze patiënt moet je niet alleen vriendelijk zijn. Je moet ook de juiste vragen weten te stellen en goede antwoorden kunnen geven.’ Het bestaande competentieprofiel van de doktersassistent is volgens Habets ‘uitgebreid en compleet’. De assistent moet vaardigheden hebben op communicatief, administratief en organisatorisch vlak. En ze heeft medisch-inhoudelijke kennis nodig. ‘De basisopleiding is te kort om je dat allemaal eigen te maken. In de praktijk leer je veel bij, maar voortdurende bij- en nascholing is onmisbaar.’ Het kwaliteitsregister markeert de noodzaak van een gedegen nascholingsprogramma, opgezet vanuit de beroepsgroep zelf, zegt Habets. ‘De NVDA biedt doktersassistenten kansen om hun werk steeds te verbeteren. Een lidmaatschap is niet gratis, maar ook daar kan een werkgever best wat in betekenen.’
6
Ontwikkelingen in opleiding en beroep Resultaten:
opleiding straks zelf betalen. Zo’n 60.000 mensen boven de 30 volgen een mbo-opleiding, waarvan een derde
> werkplekken, opleiding en stage in kaart gebracht
een deel in de zorg. Daar zitten ook aankomende doktersassistenten bij.
> Campagneteam Doktersassistent voor een betere arbeidsmarkt > opleiding triage-assistent dagpraktijk geaccrediteerd
‘Campagneteam Doktersassistent’ opvolger arbeidsmarktproject In 2010 is het Project Arbeidsmarkt Doktersassistent, waarmee VHN, LHV, LVG en NVDA het tekort aan dokters-
Waar werken doktersassistenten?
assistenten in de huisartsenzorg willen aanpakken, omgedoopt tot ‘Campagneteam Doktersassistent’. De
In 2010 werkten in ons land ongeveer 26.000 doktersassistenten, waarvan zo’n 20.000 in de eerstelijns gezond-
doktersassistent komt daarmee op een aansprekende manier voorop te staan. In 2010 heeft het campagneteam
heidszorg. Naast de huisartsenpraktijk, werken doktersassistenten op huisartsenposten, in ziekenhuizen en
vacaturemonitoren uitgezet, waarmee met vijf korte vragen geïnformeerd werd naar de behoefte aan goede
jeugdgezondheidszorg, bij de GGD en bij arbodiensten. Ook werken zij in verpleeghuizen, zelfstandige behandel-
assistenten. Zo ontstond een duidelijk beeld van waar de grootste knelpunten zitten. Ook in 2011 wordt er weer
centra en bij de bloedbanken.
gemonitord om te zien of er structurele problemen zijn in bepaalde regio’s. Het campagneteam maakt een Toolkit Stagebegeleiding en Stageorganisatie plus een handboek. Bovendien schrijft het team een Profielschets Dokters-
Hoe worden doktersassistenten opgeleid?
assistent 2020. Al deze producten worden nog voor de zomer van 2011 opgeleverd.
In 2009 begonnen 1677 leerlingen aan de opleiding, een toename van 12 procent ten opzichte van 2008. Met 25
Het campagneteam wijst erop dat de partijen in het veld samen verantwoordelijk zijn voor voldoende stage-
procent vormen doktersassistenten de grootste groep binnen de opleiding Assisterenden Gezondheidszorg. In
plaatsen. In alle werkvelden zijn gekwalificeerde nieuwe collega’s hard nodig.
2010 haalden 3600 leerlingen hun diploma. Daarnaast is een onbekend aantal leerlingen afgestudeerd aan particuliere instellingen als de LOI. Van de afgestudeerde doktersassistenten gaat 40 procent werken in de
Opleiding triage-assistent dagpraktijk geaccrediteerd
huisartsenzorg en 25 procent in een ziekenhuis. De rest vindt een baan bij de jeugdgezondheidszorg, een
De doktersassistent is de eerste professional met wie de patiënt te maken krijgt. Triage zorgt ervoor dat deze
arbodienst of elders in de zorg. Een deel stroomt door naar het hbo.
patiënt de juiste zorg op het juiste moment krijgt aangeboden. Het is een belangrijk middel om de patiënten-
Het aantal plaatsen voor Beroepspraktijkvorming (BPV, voorheen ‘stageplaatsen’) is opnieuw met 5 procent
stroom te reguleren. Bovendien verbetert het de kwaliteit van zorg, omdat iedereen in de praktijk zo beter kan
gestegen, maar dit is niet voldoende. De huisartsenzorg is terughoudend met stages voor eerstejaars, omdat die
doen waar hij of zij goed in is. De NVDA noemt triage een aanvullende specialisatie. Een doktersassistent met
veel begeleiding nodig hebben. De beschikbare plaatsen worden maar voor 60 procent benut. Ze worden dus
triagediploma beschikt immers over bijzondere competenties en vaardigheden.
niet het hele jaar door stagiaires vervuld. Vooral in Noord-Oost Nederland kunnen ROC’s moeilijk BPV-plaatsen
Sinds 2010 is er ook een erkende opleiding van de triage-assistent in de dagpraktijk. Uit een vergelijking door Calibris
vinden. Zij sturen eerstejaars soms niet op stage, voeren studentenstops in of starten geen BBL-klassen meer.
blijkt dat de diploma-eisen aan de triage-assistent in de dagpraktijk hoger zijn dan de eisen in het VHN-profiel van een
De NVDA betreurt dit, omdat zo het aantal nieuwe collega’s niet zal toenemen.
triage-assistent in de huisartsenpost. De VHN stelt weliswaar dat triage in een huisartsenpost aanvullende kennis en vaardigheden vereist, maar specificeert dat verder niet. Calibris concludeert dat de opleidingen voor dagpraktijk en
Een nieuw knelpunt zijn de aangekondigde bezuinigingen in het mbo. Boven de 30 jaar moeten mensen hun
huisartsenpost identiek zijn, maar dat examinering en diploma-onderhoud zwaarder zijn in de dagpraktijk.
8
9
Daphne Oude Luttikhuis werkt als doktersassistent in de jeugdgezondheidszorg. Volgens haar is het cruciaal dat alle werkvelden goed zijn vertegenwoordigd in het kwaliteitsregister. Dan bestrijkt de nascholing straks ook het hele spectrum van het vak.
Laten zien dat je echt professioneel bent Het werk in de jeugdgezondheidszorg (JGZ) is erg afwisselend, vertelt Daphne Oude Luttikhuis. ‘Vooral het directe contact met kinderen is erg leuk. Het gaat om veel meer dan het meten van lengte en gewicht. We geven bijvoorbeeld ook vaccinaties en doen mee met hoofdluisprogramma’s.’ De JGZ is volop in beweging, waardoor de plek van de doktersassistent nog belangrijker wordt. ‘Het is de bedoeling dat alleen de kinderen met mogelijke problemen doorgaan naar de verpleegkundige of de jeugdarts. Dat betekent dat wij een grotere rol krijgen in het signaleren van ontwikkelingsproblemen.’ Verantwoordelijk werk, zegt Oude Luttikhuis, waarvoor je goed op de hoogte moet zijn van wat een ‘normale’ ontwikkeling is. Het is belangrijk om vanuit de beroepsvereniging je stem goed te laten horen, benadrukt ze. ‘Voor onze collega’s in de JGZ hebben we veel weten de bereiken. Zo hebben we een competentie profiel voor onze sector opgezet. En we denken mee over nieuwe richtlijnen en protocollen binnen de JGZ.’ Om alle benodigde kennis en kunde op niveau te houden, is het volgens Daphne Oude Luttikhuis essentieel dat elke doktersassistent zich regelmatig bijschoolt. ‘Denk in ons werkveld alleen al aan het invoeren van het elektronisch kinddossier. Het kwaliteitsregister verplicht ons als ware om allemaal ons vak goed bij te houden. Zo bewijzen we – zowel tegenover onze cliënten als het team – dat we professionele zorgverleners zijn.’
‘Door de NVDA zijn we al lang geen onder geschoven kindje meer’
Voor en door de leden
Beleidsdagen NVDA-bestuur en kantoormedewerkers kwamen op 18 en 19 maart 2010 in het Baarnse conferentiecentrum Drakenburg bijeen voor de jaarlijkse beleidsdagen. Er is gesproken over inhoudelijke thema’s, zoals de positie en de belangenbehartiging van praktijkondersteuners en de voortgang op verschillende intenties en voornemens uit het visiedocument 2009-2011. Ook kwamen verenigingsthema’s aan de orde, zoals het activeren van regio’s.
Resultaten:
Kaderoverleg en bestuurscursus
Veel aandacht was er voor een bespreking van de rollen en taken van het bestuur. Besloten is een extern
> kaderleden nauw betrokken bij beleid
De NVDA organiseert elk half jaar een zogeheten
deskundige in te schakelen om tot een heldere omschrijving van het takenpakket te komen.
> arbeidsvoorwaarden verder verbeterd
kaderoverleg, eens per jaar gecombineerd met een
> nieuwe hoofdredacteur voor De Doktersassistent
gezamenlijk uitje. De inzet van de kaderleden is
Regionale contactavonden voor doktersassistenten
> producten én regionale ontmoetingsmogelijkhe-
essentieel voor de positieverbetering van het beroep
Onder het motto ‘De NVDA komt naar je toe!’ organiseerden de regiobesturen van de NVDA in 2010 vijf regio-
van doktersassistent en praktijkondersteuner. Tijdens
nale NVDA-contactavonden. De regio’s Flevoland, Friesland, Groningen en Drenthe kwamen op 30 september bij
> zichtbaar aanwezig op congressen en symposia
de overleggen worden de belangrijkste actuele zaken
elkaar in Heerenveen. Utrecht en Gelderland hielden hun avond weer in Wageningen, en wel op 6 oktober. De
> individuele juridische steun voor de leden
besproken, bijvoorbeeld ontwikkelingen in de arbeids-
regio’s Den Haag, Rotterdam en Leiden hebben geen afdeling, vandaar dat de voorzitter en directeur hier zelf
markt, het kwaliteitsregister en regionale bij- en
een contactavond hebben georganiseerd. Dat gebeurde op 26 oktober in Leiden. Noord-Brabant koos op 17
De algemene ledenvergadering
nascholing. De NVDA-regio’s en de diverse commis-
november voor Vught en Limburg kwam op 11 november bijeen in Maasbree. De contactavonden zijn een groot
In 2010 daalde het aantal leden licht van 5246 naar
sies kunnen zelf ook agendapunten aandragen. Op 13
succes. Doktersassistenten en praktijkondersteuners vinden er ruimte voor ontmoeting, inspiratie en informatie.
5212. Het aantal abonnees van De Doktersassistent
en 27 november 2010 kregen de NVDA-kaderleden de
Ook zijn steeds de voorzitter en/of directeur aanwezig voor toelichting en advies. De contactavonden worden om
steeg daarentegen van 399 naar 414. Een belangrijke
gelegenheid op het NVDA-kantoor een tweedaagse
het jaar afgewisseld met het NVDA-congres. In 2011 komt er dus weer een landelijk congres.
bijeenkomst voor de vereniging is de algemene
bestuurscursus te volgen. Hieraan namen twaalf
ledenvergadering (ALV). Op 10 april 2010 vond de
kaderleden deel.
den voor leden
Voortgang CAO Huisartsenzorg
jaarlijkse ALV plaats in de vergaderruimte in het
Werknemersorganisaties, NVDA, Abvakabo FNV en CNV Publieke Zaak hebben een akkoord bereikt voor de
NVDA-kantoor. De leden hebben meegepraat over de
Ledenaantallen van 2006 tot en met 2010
CAO van 1 april 2010 tot en met 31 maart 2011. Het akkoord zorgt voor een behoud van de koopkracht voor
belangrijkste projecten van 2010, waarover ook dit
Jaartal
Leden
Abonnees
alle werknemers binnen de CAO. Bovendien verbetert de positie van gediplomeerd triage-assistent in de avond-,
jaarverslag bericht. Er is vooral gesproken over het
2006
5069
605
nacht- en weekenddiensten. De triage-assistent met VHN-diploma kreeg met ingang van 1 april 2010 een
arbeidsmarktproject, de voortgang rond het kwaliteits-
2007
5292
451
toelage van 2 procent, en ontvangt twee jaar na het behalen van het diploma en bij goed functioneren als
register en de ontwikkelingen in de CAO Huisartsen-
2008
5290
424
triage-assistent nog eens 2 procent. Dit geldt eveneens voor de triagist die naast de dagpraktijk nog werkt in de
zorg. Ook kozen de leden een nieuwe secretaris voor
2009
5246
399
avond-, nacht- en weekenddienst. De NVDA streeft ernaar dat de regeling uiteindelijk ook gaat gelden voor de
het bestuur, in de persoon van Hennie Romeijn.
2010
5212
414
triagist in de dagpraktijk, die haar diploma heeft behaald bij een door de NVDA gecertificeerde opleider. Zie verder pagina 16.
12
13
Corrie Huppelschoten is doktersassistent op een polikliniek voor huidaandoeningen. In het NVDA-bestuur zet ze zich in voor haar collega’s in de ziekenhuizen. Het kwaliteitsregister is volgens haar een grote stap op weg naar de formele erkenning van het vak.
De assistent als schakel in medisch teamwork Op een poli is een goed geschoolde doktersassistent de schakel tussen patiënt en arts. En nu artsen steeds meer delegeren, krijgt de assistent in het ziekenhuis een nog breder takenpakket, vertelt Corrie Huppelschoten. ‘Ik doe nog maar vrij weinig baliewerk. Ik ben ook veel bezig met zaken als zwachtelen, allergietests of het ondersteunen bij kleine ingrepen. En ik praat met patiënten over hun aandoening, bijvoorbeeld over de verzorging of over de impact ervan op hun leven.’ Voor haar is het duidelijk: als doktersassistent functioneert ze op hoog niveau mee in de poli. En daar hoort een gedegen bij- en nascholing bij. Huppelschoten heeft weliswaar een breed takenpakket, maar inhoudelijk is ze behoorlijk gespe cialiseerd. ‘In de loop van de tijd heb ik vooral veel kennis opgedaan op het terrein van de dermatologie. Maar ik ben altijd nieuwsgierig gebleven. Ook op andere fronten wil ik mijn kennis op peil houden. Zo volg ik bijvoorbeeld bijscholingen over neurologische onderwerpen, of over een meer algemeen thema als patiëntencommunicatie.’ Zeker nu de gezondheidszorg steeds meer teamwork wordt, moet je ervoor zorgen om breed georiënteerd te blijven, stelt ze vast.
‘Artsen delegeren steeds meer naar de doktersassistent’
Corrie Huppelschoten vindt dat doktersassistenten soms te bescheiden zijn. ‘Nog altijd hoor ik collega’s in het land zeggen: ik ben “maar” doktersassistent. Terwijl je als goed gekwalificeerde doktersassistent echt gewicht in de schaal kunt leggen. Weet dus wat je waard bent!’
Voor en door de leden Vervolg van pagina 13.
Onderhandelen CAO Ziekenhuizen nog lastig
NVDA-website verrijkt met poll
Ondanks het ontbreken van de mogelijkheid om direct mee te onderhandelen over de CAO Ziekenhuizen, heeft
Naast het vakblad is de website een belangrijk communicatie-instrument van de vereni-
de NVDA de positie van de doktersassistenten in de ziekenhuizen nauwlettend gevolgd. Voor de looptijd van de
ging. Een telling van het sitebezoek leert dat er in 2010 maar liefst 87.811 unieke
huidige CAO ziet de NVDA geen problemen, maar het is de vraag op welke manier de vereniging voor een
bezoekers waren. In totaal bezochten 259.190 mensen de site, waarvan ruim 30 procent
nieuwe CAO aan de onderhandelingstafel terecht kan komen. Een belemmerende factor is dat brancheorganisa-
voor het eerst een kijkje kwam nemen. In het aantal bezoeken zit een duidelijk stijgende
tie NVZ geen beroepsgroepen wil uitnodigen.
lijn. De laatste maanden van 2010 kwamen er regelmatig meer dan duizend bezoekers per dag op de site. Er wordt gewerkt aan een koppeling van de ledenadministratie met
Vakblad De Doktersassistent: de wachtkamerspecial
de website, waardoor leden hun gegevens via de site kunnen wijzigen of aanvullen.
In 2010 zijn er weer zes nummers verschenen van het vakblad De Doktersassistent. Het blad informeert de
Nieuw op de site is een regelmatig geactualiseerde poll voor leden. De eerste poll ging
lezers over interessante ontwikkelingen in het vak en biedt een goed overzicht van relevant nieuws uit de
over een cruciale stelling over de toekomst van het vak: ‘Het beroep doktersassistent
gezondheidszorg. Ook houdt het bestuur de leden via een eigen rubriek op een toegankelijke manier op de
moet in de Wet BIG’. De leden stemden massaal vóór deze stelling. Inmiddels groeit het
hoogte van actuele zaken die hun beroep en de vereniging aangaan. Bij het meinummer verscheen dit jaar weer
aantal banners op de site. Een goed teken: blijkbaar zien derden de mogelijkheden om
een speciale bijlage, dit keer over scholing.
een groot publiek te bereiken via de NVDA-website.
Een bijzonder uitgave was het zesde nummer van deze jaargang. Onder de titel ‘Ontdek het talent van de doktersassistent’ presenteerde het vakblad een special voor in de wachtkamer. Doel van het nummer was de
Serviceproducten voor de dagelijkse praktijk
lezer breed te informeren over het beroep doktersassistent en zo meer begrip te kweken voor haar positie.
Ook in 2010 waren er verschillende producten beschikbaar die het werk van de dokters-
Daarnaast ondersteunde de special het NVDA-pleidooi voor opname in de Wet BIG.
assistent ondersteunen. Het boekje ‘Doktersassistent in het kader van de wet’ is nog altijd populair. Het legt op begrijpelijke wijze de wetten WGBO en BIG uit. De beroeps-
Nieuwe hoofdredacteur voor De Doktersassistent
code werd herdrukt. De in 2009 gestarte speciale cursus voor doktersassistenten
Medio 2010 heeft de NVDA afscheid genomen van hoofdredacteur Yvonne Sturkenboom van De Doktersassis-
rondom leefstijladvisering, is in 2010 voortgezet. De cursus is een voortvloeisel uit de
tent. Zij heeft zich drie jaar met enthousiasme ingezet voor ons vakblad. Haar taken zijn overgenomen door José
NVDA-deelname aan het Partnership Huisartsenzorg in Beweging, dat in 2010 overigens
Hoppenbrouwer, die ruime ervaring heeft met het samenstellen en redigeren van teksten. Ook is zij in deeltijd
zijn naam veranderde in Partnership Implementatie Leefstijladvisering (PIL).
werkzaam als doktersassistent. Zij heeft zich in korte tijd met veel inzet en creativiteit ingelezen in De Dokters
Na de totstandkoming van de Arbocatalogus van de LHV, waarbij de NVDA betrokken is
assistent en drukt inmiddels haar stempel op het redactionele beleid.
geweest, kwam in 2010 ook een ‘VHN Arbocatalogus’ beschikbaar. Deze catalogus is bedoeld om de verbetering van arbeidsomstandigheden op de huisartsenposten te ondersteunen. Zie verder pagina 20.
16
17
Annetta de Boer is een van de vijf doktersassistenten in de huisartsenpraktijk van Hollandscheveld. Haar takenpakket is breed en verandert nog elke dag. Reden om mee te doen met de ontwikkeling van het NVDA-kwaliteitsregister voor de doktersassistent.
Steeds bijleren in een veelkleurig beroep Van de administratie tot de planning, en van zorgadvies tot een ECG. Voor Annetta de Boer is geen dag hetzelfde. ‘In een laagdrempelige praktijk als de onze begint het al aan de telefoon. Ik doe veel meer dan simpelweg een afspraak noteren. Vanuit de vertrouwensband die ik met veel patiënten heb, wil ik ze ook een passend advies kunnen geven.’ Het takenpakket van de doktersassistent is nog volop in ontwikkeling. ‘Daar moet je open voor willen staan.’ De Boer heeft een ‘veelkleurig beroep’, zegt ze. ‘Met een collega doe ik een cardiovasculair spreekuur. Dat is erg leuk, ook omdat je een patiënt heel persoonlijk kunt begeleiden.’ Om dat goed te kunnen doen, is nascholing essentieel. ‘Ik heb in 1987 mijn diploma gehaald, en tussen toen en nu zit een wereld van verschil. Niet alleen vakinhoudelijk, maar bijvoorbeeld ook rond automatisering. De assistenten die nu van school komen zijn opgegroeid met computers. Als je wat ouder bent, moet je wat meer moeite doen om bij te blijven.’ Het meedenken over het kwaliteitsregister heeft Annetta de Boer veel tijd gekost. ‘Maar ik had het er graag voor over. Het is leuk om samen na te denken hoe we ons vak nog verder kunnen verbeteren.’ De Boer onderstreept het belang van een beroepsvereniging. ‘Je moet als beroepsgroep je stem laten horen. De NVDA zorgt voor een goede CAO. En vanuit het kwaliteitsregister kunnen we nu met z’n allen werken aan een goed nascholingspakket.’
‘Waarom zou alleen de huisarts op cursus moeten?’
Voor en door de leden
In het kader van de arbobepalingen over voldoende zicht op de werkplek, is er in het NVDA-kantoor een
Vervolg van pagina 17.
verouderde verlichting te vervangen. Ook is gekeken naar de geluidsniveaus en de uitstoot van printers, compu-
lichtmeting gedaan. Daaruit bleek dat er genoeg licht in de werkruimten aanwezig is. Toch is besloten de ters en kopieermachine. Alle niveaus zijn ruim binnen de norm gebleken. Wel heeft de telefooncentrale een ombouw gekregen, waardoor het geluidsniveau ervan tot een minimum is beperkt. Daarnaast is op enkele
De NVDA op congressen en symposia
werkkamers een luchtbevochtiger geplaatst.
Ook in 2010 is de NVDA aanwezig geweest op relevante congressen en symposia. Een overzicht: > Quadriceps-symposium, Zwolle, 4 februari 2010
Per 1 januari 2011 ziet de personele bezetting van het NVDA-kantoor er als volgt uit:
> Huisartsbeurs, Rotterdam, 6 maart 2010
> Jellie Klaver, directeur 80%
> JGZ Symposium 2010: de jeugdverpleegkundige in het CJG, Ede, 9 april 2010
> Eddie de Zoete, scholing en kaderondersteuning 60%
> Expertmeeting Quadriceps, Utrecht, 19 april 2010
> Jantina ter Veer, communicatie 20%
> LHV-Verkiezingsdebat, Den Haag, 19 mei 2010
> Jeannette Floor, medewerker secretariaat 20%
> Toekomstvisie praktijkondersteuning (LVG), Tiel, 14 juni 2010
> Mieke Buiter, medewerker secretariaat 35%
> NVDA-contactdag voor triage-assistenten in de huisartsenpost, De Bilt, 4 oktober 2010
> Cassandra Romijn, medewerker secretariaat 40%
> Zuidelijke Eerstelijnsdag, Eindhoven, 27 oktober 2010
> Thea van de Laar, ledenadministratie 50%
> NHG-congres, Groningen, 19 november 2010
> Anneke Post, financiële administratie 35%
> PON-conferentie ‘De Zorgstandaard Obesitas in de Praktijk’, Utrecht, 25 november 2010 > congres AG 25 jaar (opleidingen Assisterende in de Gezondheidszorg), Lunteren, 26 november 2010
Juridisch advies aan leden en vereniging
> Jaarcongres Jeugdgezondheidszorg, Ede, 16 december 2010
In 2010 is er aan juridische dienstverlening aan de leden 52 keer een beroep gedaan op juriste Jane Hermelink. In een flink aantal gevallen is de juridische advisering voortgezet na het door de NVDA betaalde juridisch advies
Kantoor en personeel
van een half uur. Het betrof dan meestal een einde van het dienstverband, waarvoor een procedure moest
Het in 2009 ingestelde teamoverleg met alle medewerkers is in 2010 gecontinueerd. Dit zeswekelijkse overleg
worden gevoerd of een regeling getroffen.
draagt bij aan een vruchtbare samenwerking en geeft iedereen meer inzicht in elkaars werkzaamheden. Zo zijn
Ook in 2010 hebben medewerkers van het NVDA-secretariaat veel advisering over de CAO en andere arbeids-
zaken beter op elkaar af te stemmen. Daarnaast is er elk kwartaal een apart overleg tussen directeur en secreta-
rechtelijke zaken gedaan. Hermelink overlegt hierover regelmatig met het secretariaat, waarbij thema’s aan de
riaat. Met alle medewerkers zijn ook dit jaar weer functioneringsgesprekken gehouden. Ook hebben directeur en
orde komen als vakantie(opname), levensfaseregeling, ziekte/zwangerschap, overname praktijk, salaris, scholing
voorzitter twee evaluatieve gesprekken gevoerd. Medewerkers en/of directie hebben in 2009 de volgende
en arbeidsconflicten (met daarbij al dan niet ontslag).
cursussen gevolgd:
In de juridische advisering aan de NVDA is in 2010 een aantal zaken aan de orde geweest. In alle gevallen heeft
> herhalingscursus bedrijfshulpverlening;
dit advies tot een oplossing geleid, zonder dat er (juridische) procedures voor nodig waren. Ten slotte heeft
> cursus zakelijke correspondentie.
Hermelink voor De Doktersassistent een aantal artikelen geschreven aan de hand van het personeelshandboek van de LHV.
20
21
Ankie Polet werkt als doktersassistent op een arbodienst. Een praktisch beroep, waarvoor ze ook veel bij bedrijven over de vloer komt. Werken met mensen vereist volgens haar de allerhoogste vakbekwaamheid. Het kwaliteitsregister staat daarvoor borg.
Allrounder in de preventieve arbozorg Als doktersassistent komt Ankie Polet op kantoren om oogonderzoek te doen of in fabrieken voor een audiometrie of een longfunctietest. En als ze er toch is, prikt ze op verzoek iemands cholesterol of meet ze de bloeddruk. Ze is duidelijk een allrounder in de preventieve zorg. ‘In de arbodienst werk je met klanten, niet met patiënten. Maar ik doe veel meer dan een testje hier en metinkje daar. Vanuit het vertrouwen dat je hebt, komen mensen soms met hun hele levensverhaal bij mij.’
‘Binnen een beroepsvereniging leer je vooral ook van elkaar’
Bijblijven in je vak is een belangrijke motivatie voor Polet. Er zijn continu nieuwe ontwikkelingen waar de arbodiensten op inspelen. Als er een nieuwe sportkeuring wordt aangeboden, moet ze daar bijvoorbeeld goed mee kunnen werken. Na- en bijscholing houdt je bovendien alert, zegt ze. ‘Zeker onder hoge werkdruk moet je oppassen voor de sleur. Daar kun je slordig van worden. Wie regelmatig een cursus volgt, blijft bij de les.’ Ankie Polet twijfelde eerst of ze wel een zinvolle bijdrage kon leveren aan het kwaliteitsregister. Maar ze heeft er veel van geleerd. Ze vindt het belangrijk om mee te denken binnen de vereniging. ‘Er zijn niet veel assistenten uit de arbodienst actief. Het nascholingsaanbod voor onze groep is bovendien nog beperkt. Ik red het straks wel met extra punten voor stagebegeleiding en intercollegiale toetsing. Ons vakgebied hoort er helemaal bij. Alleen daarom al zouden al mijn collega’s lid moeten worden van de NVDA.’
NVDA: een competente gesprekspartner
meeting met de hogescholen over het nieuwe Competentieprofiel Praktijkondersteuners. Het is de bedoeling dat de hogescholen zoveel mogelijk hetzelfde pakket aanbieden en dezelfde eindtermen hanteren. Een levendige discussie maakte duidelijk dat het competentieprofiel beter op de veranderde praktijk moet worden aangepast. De hogescholen willen daaraan graag meewerken. Ook beseffen zij de noodzaak om dezelfde eindtermen te hanteren.
Resultaten: > vast bestuurlijk overleg met collega-organisaties
Stoppen met roken in basisverzekering
> deelname aan maatschappelijke initiatieven
Binnen het Partnership Stop met Roken heeft 2010 in het teken gestaan van de vergoeding van stoppen met
> Zorgstandaard Obesitas gepresenteerd
roken via de basisverzekering. Na veel aandringen ziet het ministerie van VWS in dat niet iedereen op eigen
> Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) toch onafhankelijk
kracht kan stoppen. Met ingang van 1 januari 2011 wordt de ondersteuning daarom vergoed. Voor de onder-
> bijdrage aan Nationale Meldweek Patiëntveiligheid
steuning moeten nu meer mensen worden opgeleid. VWS heeft het veld gevraagd een kwaliteitsregister op te stellen, waarin goed opgeleide ondersteuners zich kunnen laten registeren. Zo weten stoppers straks dat zij te
Prominent in bestuurlijk overleg
maken hebben met een professional, die gedegen begeleiding en ondersteuning kan geven.
Ook in 2010 nam de NVDA weer deel aan diverse bestuurlijke overleggen, onder meer met de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV), Vereniging Huisartsenposten Nederland (VHN), de Landelijke Vereniging Georgani-
Zorgstandaard Obesitas gepresenteerd
seerde eerste lijn (LVG) en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Daarbij is er steevast gesproken over
Het Partnerschap Overgewicht Nederland (PON) heeft zich in 2010 bezig gehouden met de ontwikkeling van de
beroepsinhoudelijke zaken. Met Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) zijn bovendien afspraken
Zorgstandaard Obesitas. De standaard werd op 25 november 2010 tijdens de conferentie ‘De Zorgstandaard
gemaakt over een duolidmaatschap V&VN-NVDA.
Obesitas in de Praktijk’ gepresenteerd aan alle PON-partners, aan de zorgverzekeraars en aan VWS.
Op 22 november 2010 stuurde de NVDA een zeer kritische brief aan LHV en NHG over hun concept-toekomst
Aanvankelijk zou het PON met de presentatie van de zorgstandaard worden opgeheven. Men wil echter verder
visie ‘Het (ondersteunend) team in de huisartsenvoorziening’. In dat concept kwam de rol van de doktersassis-
om ook een zorgstandaard voor kinderen te kunnen ontwikkelen. Het is nog niet duidelijk of hiervoor subsidie
tent onvoldoende tot uitdrukking en werd de positie van de praktijkondersteuner met een achtergrond als
wordt verleend.
doktersassistent amper gewaarborgd. Overleg hierover is nog gaande. Andere overlegpartners in 2010: het ministerie van VWS, Tweede Kamerleden, pensioenfonds PGGM, de
Overleg en ontwikkeling in de JGZ
Vereniging voor Sportgeneeskunde (VSG), Van Campen Consulting, ROC Eindhoven, Centrale Huisartsenpost
De jeugdgezondheidszorg (JGZ) is in 2010 stevig in beweging geweest, met name ook rond de oprichting van de
Nijmegen (CHN), Postgrade en Eldering Studios. In 2010 is de NVDA een samenwerking aangegaan met
Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). Helaas vinden sommige managers in de JGZ nog steeds niet dat de dokters-
Moeders voor Moeders. Deze organisatie helpt de kinderwens van paren met vruchtbaarheidsproblemen
assistent een belangrijke rol heeft binnen het CJG. Haar kwaliteiten en deskundigheid zijn echter cruciaal, onder
vervullen.
meer op het gebied van triage, screening van laag-risicogroepen en voorlichting. Het belangrijkste bezwaar van de managers is overigens dat de doktersassistent geen BIG-registratie heeft.
Deelname aan Quadriceps
In 2010 heeft vier maal een overleg plaats gevonden tussen de beroepsgroepen in de JGZ, VWS, de Inspectie
Quadriceps is een samenwerkingsverband van vijf organisaties die werken aan betere complexe verpleegkundige
voor de Gezondheidszorg en het Centrum Jeugdgezondheid. Uiteenlopende ontwikkelingen zijn daar besproken,
zorg voor mensen met een chronische aandoening. Op 19 april 2010 organiseerde Quadriceps een expert
zoals de bezuinigingen en de groeiende rol van de gemeenten in de zorg voor de jeugd. De commissie Jeugd
24
25
gezondheidszorg van de NVDA heeft in 2010 een competentieprofiel voor de doktersassistent in de JGZ aan de leden en aan stakeholders gestuurd. Het profiel ondersteunt de professionalisering van de doktersassistent in de
Missie
JGZ. Onafhankelijk expertisecentrum JGZ In 2010 zijn veel gesprekken gevoerd over de ‘uithuisplaatsing’ van het RIVM Centrum Jeugdgezondheid. De
De missie van de Nederlandse Vereniging van
Wat doet de NVDA voor haar leden?
beroepsgroepen maakten zich grote zorgen over de rol van werkgeversorganisaties ActiZ en GGD Nederland,
Doktersassistenten
Een greep uit de activiteiten van de NVDA:
die het beoogde Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) graag in huis wilden hebben. Daarmee zou het
De NVDA is de beroepsvereniging van en voor
> Juridisch advies bij problemen op het werk.
NCJ echter geen onafhankelijk instituut voor alle medewerkers in de JGZ kunnen zijn. Uiteindelijk is het NCJ per
dokterassistenten en praktijkondersteuners in Neder-
> Bij- en nascholingscursussen in de eigen regio.
1 oktober 2010 als zelfstandige stichting in Utrecht van start gegaan. Over een concept-beleidsplan van het NCJ
land. De NVDA staat voor goede zorgverlening en voor
> Een landelijk congres voor leden én niet-leden.
wordt in het voorjaar van 2011 een besluit genomen. De vorming van het NCJ heeft de ontwikkeling van de
individuele en collectieve belangenbehartiging van
> Zes keer per jaar het vakblad ‘De Dokterassistent’.
diverse richtlijnen in de JGZ overigens niet geblokkeerd. De ontwikkelde richtlijnen worden inmiddels van een
doktersassistenten. Samen zorgen we ervoor dat we
> Onderhandelingen met werkgevers over arbeids-
implementatieplan voorzien.
ons beroep goed kunnen uitoefenen en trots mogen
Het driekoppige NCJ-bestuur is samengesteld vanuit ActiZ, GGD Nederland en de beroepsgroepen. In 2011
zijn op ons vak. De vereniging laat de stem van de
wordt gekeken of het bestuur moet worden uitgebreid. De beroepsgroepen hebben erop aangedrongen de
doktersassistent en de praktijkondersteuner klinken in
Jeugdgezondheid Adviesraad weer in ere te herstellen.
de zorg. We zijn een competente gesprekspartner voor
voorwaarden. > Overleg met andere zorgpartijen over beroeps inhoudelijke ontwikkelingen.
de overheid en voor andere partijen in de gezondNationale Meldweek Patiëntveiligheid
heidszorg. In dit jaarverslag laat de NVDA zien wat zij
In de week van 27 september 2010 was de eerste Nationale Meldweek Patiëntveiligheid, een initiatief van VWS
in 2010 concreet heeft bereikt.
Kijk op www.nvda.nl of bel (030) 263 10 40.
en vijftien eerstelijns beroepsorganisaties. De NVDA was ook van de partij. Het melden van voorvallen is belangrijk om te kunnen zien waar verbetering mogelijk is. Alle medewerkers uit een praktijk konden melden, dus ook de doktersassistent. De NVDA heeft daarnaast meegedaan met de Meldactie Patiëntveiligheid van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF). De patiëntenkoepel onderzocht tussen 26 oktober en 14 november 2010 hoe patiënten de veiligheid van de zorg ervaren. Colofon Update folder borstkankeronderzoek
Dit jaarverslag is een uitgave van de Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten.
Hert Centrum Bevolkingsonderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft de
Tekst en eindredactie: Marc van Bijsterveldt
publieksinformatie over de screening naar borstkanker afgelopen jaar vernieuwd. Het RIVM wil daarmee bereiken
Vormgeving: AC+M, Maarssen
dat meer vrouwen gehoor geven aan de oproep voor dit bevolkingsonderzoek. De NVDA was vertegenwoordigd
Fotografie: René Voorsmit
in een klankbordgroep die de nieuwe foldertekst van commentaar heeft voorzien.
Drukwerk: DPP, Houten
26
Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten Othellodreef 91-93, 3561 GT Utrecht T 030 - 263 10 40 F 030 - 263 10 49 E
[email protected] www.nvda.nl april 2011
