MAGAZINE VOOR MUSICI EN ACTEURS JULI 2015
INTERVIEW BENJAMIN HERMAN
‘Je moet er hard aan trekken en goed voor ogen hebben wat je wilt’ VIJF VRAGEN AAN...
Alexander Beets GOUDEN NOTEKRAKER
Format Gouden Notekraker vernieuwd
COLOFON
VAN DE REDACTIE
NORMA naburige rechten musici en acteurs Bezoekadres Jacob Bontiusplaats 9 1018 LL Amsterdam Postadres Postbus 2995 1000 CZ Amsterdam 020 - 627 27 98
[email protected] www.stichtingnorma.nl Redactie Wisso Wissing (hoofdredacteur) Betty Harsveld (eindredacteur) Maaike Boomstra Olga Meijer Met medewerking van: Carolien de Boer Joey Cramer Joe Jay de Haas Diederik Mos Chantal Werensteijn Vormgeving: T2 Ontwerp, Katwijk Druk: Boeijinga, Apeldoorn Fotografie: Monique Shaw (cover, p. 4, 6, 9 en 15) Jan Willem de Blok (p. 14) Minke Faber (p. 14) Hans Speekenbrink (p. 14) Thomas Huisman Fotografie (p. 16) Anne Noa Moolhuysen (p. 18)
2
Op 1 juli heeft NORMA het vertrouwde pand aan de Louise Wentstraat 186 in Amsterdam verlaten. We hebben hier de afgelopen 10 jaren met veel plezier onze werkzaamheden uitgevoerd, maar het is nu tijd voor een nieuwe omgeving. Op de achterzijde van dit nummer ziet u het nieuwe pand waarin wij gevestigd zijn en staat ons nieuwe adres vermeld. Ons telefoonnummer, de e-mailadressen en de postbus blijven ongewijzigd. Alle aangeslotenen en relaties nodigen we alvast van harte uit voor de feestelijke opening van ons nieuwe kantoor op maandag 13 juli aanstaande. Een uitnodiging volgt uiteraard, maar voor meer informatie zie alvast elders in dit nummer. Op 21 september a.s. organiseert NORMA samen met Sena Performers wederom de uitreiking van de Gouden Notekraker . Als u aangesloten bent bij NORMA of Sena kunt u stemmen op uw favoriete acteurs en muzikanten voor zowel de Zilveren als de Gouden Notekraker. Het format van de Notekraker is dit jaar vernieuwd. Nieuw is dit jaar de uitreiking van de Zilveren Notekraker. Dit is een aanmoedigingsprijs voor aanstormend talent. Voor de Zilveren Notekraker volgt uit de eerste stemronde direct de winnaar. De wijze van stemmen is ook nieuw dit
jaar. Zo is er nu een longlist waarop onze aangeslotenen kunnen stemmen. Uit deze eerste stemronde volgen de drie genomineerden in de vertrouwde categorieën muziek (musici) en televisie (acteurs). In de tweede stemronde kiezen de aangeslotenen de twee winnaars. Met de Gouden Notekraker eren acteurs en musici elkaar voor de meest opvallende artistieke prestaties en smaakmakers van het seizoen. De Gouden Notekraker is nog steeds de enige prijs die wordt toegekend door je collega’s en niet door een jury. Ik zie u graag tijdens de uitreiking op 21 september, vertrouwd als altijd in Paradiso, Amsterdam. Waar wij u ook graag treffen is op de negende editie van de Jazzdag, die dit jaar plaats vindt op 26 en 27 juni aanstaande in LantarenVenster, Hotel New York, Kantine Walhalla en het Jazz Museum in Rotterdam. Net als voorgaande jaren is NORMA ook dit jaar weer sponsor van dit mooie evenement en zult u onze medewerkers treffen tijdens het conferentieprogramma op 26 juni. Niet geheel toevallig staan in dit nummer van NORMA Nieuws interviews met jazzmuzikanten Benjamin Herman en Alexander Beets. We zien u graag bij onze stand op de Jazzdag! Wisso Wissing Directeur NORMA
NORMA NIEUWS
INHOUD
IN DIT NUMMER
4 BENJAMIN HERMAN ‘Ik had veel eerder een eigen label moeten beginnen’
14 UITREIKING Gouden en Zilveren Notekraker
JULI 2015
10 VERHUIZEN Norma verhuist per 1 juli 2015
16 ALEXANDER BEETS Vijf vragen aan...
11 INTERNATIONAAL Overeenkomst met Noorwegen en Turkije
21 VAN DE REPARTITIE Wij beantwoorden uw vragen
3
‘Ik had geen zin om mijn hele leven naast de telefoon te wachten tot andere mensen mij zouden bellen.’
INTERVIEW BENJAMIN HERMAN
HET BEGINT ALLEMAAL MET GOED KUNNEN SPELEN Saxofonist Benjamin Herman is één van de meest productieve muzikanten uit de Jazz en Crossover scene. Naast vijftien albums met zijn band ‘New Cool Collective’ (NCC), heeft hij inmiddels zestien solo albums op zijn naam staan, waarnaast hij ook de tijd vindt om bijna iedere avond op te treden, in binnen- en buitenland. In 2001 won de NCC de Gouden Notenkraker en Benjamin won als solist de Boy Edgar prijs in 2006.
TEKST OLGA MEIJER
Hoe heb je jouw carrière opgezet? Had je een vastomlijnd plan of heb je je laten adviseren? Nadat ik cum laude was afgestudeerd aan het Hilversums Conservatorium, ben ik in New York gaan studeren. Bij terugkomst had ik ontzettend veel werk, werd ik veel gevraagd om mee te spelen in bands. Toen begon langzamerhand het idee post te vat-
JULI 2015
ten dat het zo prettig zou zijn als ik op eigen naam een club zou kunnen bellen om daar te kunnen spelen. En dat lukt niet als je alleen maar met andere mensen meespeelt. Ik speelde met te gekke muzikanten hoor, maar het was altijd andermans muziek en als ik ideeën aandroeg om de muziek te verbeteren, dan kreeg iemand anders dus de credits. Ik vond dat ik die ideeën
5
dan beter voor mijn eigen muziek kon gebruiken en ervoor te zorgen dat ik, op de lange termijn, een oeuvre zou opbouwen. Daarnaast geeft het spelen in andermans bands ook stress - en ik zat zeker in zes van die bands - omdat iedere bandleider jouw loyaliteit verwacht. Nog steeds probeer ik om die reden mijn deelname aan OPP’s,
6
Other People’s Projects, tot het minimum te beperken. Tot 1999 heb ik voor NCC echt bijna alles zelf geregeld, was ik iedere week mensen ‘bij elkaar aan het bellen’. Een echt plan had ik niet, het was voornamelijk heel veel telefoneren. In elke band is iemand nodig die de dingen doet die moeten gebeuren: de gigs regelen, achter de pers aan,
repetities plannen enzovoort. ‘Als ik het niet doe, doet niemand het’, zo was mijn gedachte. Veel gedoe, waar ik na zes jaar dan ook geen zin meer in had. Doordat jij alles regelt, word je namelijk ook de outsider van de band. Dat vond ik heel vervelend en later heb ik die taken bij de band zelf neergelegd. Naast NCC, ben ik in 1996 begonnen
NORMA NIEUWS
met albums onder mijn eigen naam uit te brengen. Van een belastingteruggave kon ik een aantal dagen een opnamestudio boeken. Inmiddels werkte ik wel samen met bevriende organisatoren, Ronald Keizer en Vincent Kruger. Dat was het begin, allemaal vanuit het idee dat ik geen zin had om mijn hele leven naast de telefoon te wachten tot andere mensen mij zouden bellen.
Na vele kleine platenmaatschappijen, zitten we met NCC nu bij Dox Records. Mijn eigen albums licentieer ik weliswaar ook aan Dox, maar het blijven mijn eigen masters. Je maakt nagenoeg ieder jaar twee nieuwe albums. Hoe financier je dat dan? Mijn solo albums betaal ik met de gigs die ik doe en het geld dat via Buma, Sena en NORMA binnen komt. Ik adviseer jonge muzikanten ook altijd om veel zelf te schrijven, dan heb je op een zeker moment een oeuvre opgebouwd en dát genereert inkomen.
‘Ik adviseer jonge muzikanten ook altijd om veel zelf te schrijven, dan heb je op een zeker moment een oeuvre opgebouwd en dát genereert inkomen.’ Als je dingen over zou kunnen doen in je carrière, wat zou je dan anders aanpakken? Je leert van alle dingen die mis gaan. Zo had ik veel eerder een eigen label moeten beginnen. Vóór 2004 releaste ik mijn albums via platenmaatschappijen. Die kleine platenmaatschappijen gaan ofwel over de kop, óf ze bedenken iets waardoor ze je niet hoeven te betalen. Terwijl het maken van een album heel eenvoudig is: je moet een studio regelen en de muzikanten bellen. Een platenmaatschappij betaalde uitsluitend de studio en de muzikanten, vervolgens was je de masterrechten voor de rest van je leven kwijt. Nu betaal ik alles zelf.
JULI 2015
Hoe ver ben je bereid te gaan voor die financiering, zou je bijvoorbeeld ook sponsoring overwegen? Mijn album ‘Deal’ heb ik gemaakt van het geld dat ik met een reclameopdracht voor een Nederlands HiFi merk had verdiend. Een spot waarin ik iets moest vertellen over mijzelf. Daar kreeg ik goed voor betaald. Daarnaast heb ik meegewerkt aan een reclamecampagne voor een whisky merk, van dat geld heb ik een heel orkest opgenomen en ongeveer 30 dagen in een studio gezeten. De duurste plaat die ik ooit heb gemaakt. Dat is een soort sponsoring. Je kunt dat afwijzen omdat je dat niet smaakvol vindt, maar ik reken het altijd gelijk om naar studiodagen. Dan kan ik ook de studiotijd van muzikanten betalen. Dat vind ik heel
belangrijk: ‘You gotta pay the band’. Helaas is dat in het pop- en zélfs in het hit-circuit nog niet helemaal doorgedrongen. Als iemand op mijn plaat meespeelt, krijgt hij gewoon betaald. Vind je dat de zakelijke aspecten van het muzikanten vak moeten worden onderricht op de conservatoria en wat zou je dan benadrukt willen zien? Anders dan in mijn conservatoriumtijd, wordt daar nu veel meer aandacht aan besteed. Maar je moet je wel realiseren dat het zakelijk aspect de jonge muzikanten niet echt interesseert, die willen gewoon studeren en spelen. Dat had ik ook op het conservatorium, dat gelul over zaken was voor de foute types, dat was eigenlijk verdacht. Daar komt bij dat mijn grote voorbeelden, de mensen waarvan ik les kreeg, zich ook niet bezig hielden met een carrière. Volgens hen moest je je juist bij de muziek houden, ‘inside’. Het heeft lang geduurd voordat ik mij daar los van kon maken. Lange tijd heb ik me bij iedere gig afgevraagd of mijn leraar Ferdinand Povel, waar ik nog steeds mateloze bewondering voor heb, het wel goed zou vinden. NORMA is thans bezig om voor musici regelingen te treffen voor online gebruik van optredens en muziek in televisieprogramma’s. Haal jij inkomsten uit online verkoop van jouw albums? Ja, maar dat loopt via Dox Records aan wie ik mijn masters licentieer. Eén keer per jaar
7
ontvang ik statements waarvan de hoogte per jaar verschilt. Ben heel benieuwd hoe dat nu met Spotify is. Wij musici kunnen daar nu wel heel erg over zeuren, maar als consument ben ik heel blij met alle streamingsdiensten. Er gaat geen dag voorbij dat ik er geen gebruik van maak.
bij aan de compositie. Maar ook bij stukken die helemaal af zijn, delen we de credits. Alleen op die manier kun je een promo [red.: Promotie-optreden voor radio of TV] doen zonder gezeik, je krijgt immers geen honorarium voor een promo – maar wel Buma. Het is zoveel simpeler, je moet alleen even je trots opzij zetten als een leuk ideetje hebt aangedragen.
‘Als je het zakelijk op een rij hebt, maar als je speelt als een krant dan zal niemand je serieus nemen.’ Met de NCC delen jullie de componistencredits in die zin dat jullie de composities gezamenlijk aanmelden bij Buma/Stemra. Wat is daarvoor de aanleiding? Op een gegeven moment waren we bijna tien jaar bij elkaar en hadden we al veel dingen meegemaakt. Het was de fase waarin het de bedoeling was dat we samen alles zouden regelen, dat ik het niet meer voor mijn rekening nam. Bij televisie optredens bijvoorbeeld, ging de keuze voor een bepaalde compositie, en dus de daarmee gemoeide rechten-opbrengsten voor de betreffende componist, een rol spelen die tot onvrede binnen de band leidde. Toen hebben we besloten om alle credits te delen, wat ook paste bij de tot stand koming van onze composities. Alle bandleden hebben ideeën, al dan niet uitgewerkt, en vervolgens dragen de andere bandleden
8
Studeer je nog veel? Ja, dat moet, anders vind ik het niet leuk meer. Af en toe geef ik workshops aan jonge muzikanten, ook over zakelijke onderwerpen en over de vraag hoe je nou met je talent en met je tijd moet om gaan. De bottomline van alles is: je moet studeren. Allemaal leuk en aardig als je het zakelijk op een rij hebt, maar als je speelt als een krant dan zal niemand je serieus nemen. Al je collegae spelen dan alleen maar met je omdat je geld mee brengt. En dat is voor mij nu juist zeer belangrijk, dat mijn collegae graag met me spelen. Dat ik genoeg repertoire-kennis heb en dat mijn chops goed zijn. Daar werk ik elke dag aan, anders zijn al die zakelijke dingen vergeefs. Het zakelijk moet ten dienste staan van het muzikale. Met die clinics probeer ik jonge muzikanten te laten nadenken over wat ze precies met muziek willen. Daar moeten ze in een vroeg stadium mee beginnen. Daar heb ik heel bewust over
nagedacht, niet gepland, maar ik kwam er snel achter wat ik het leukst vond. Dat is de hele avond spelen en soleren. Nog steeds speel ik hele nachten in kroegjes, daar kan ik me zó op verheugen. Na een paar jaar lesgeven aan het conservatorium ben ik daarmee gestopt omdat ik me realiseerde dat lesgeven echt een carrière op zich is. En een dergelijke academische carrière heb ik nooit nagestreefd. Ik wil ook niet als leraar worden gezien, ik wil dat mensen voor mijn muziek naar een club komen. Alexander Beets, die elders in dit nummer wordt geïnterviewd, heeft nog een vraag voor jou: Wat vind je het mooiste altsax nummer dat je kent? Dat vind ik heel moeilijk, ik ben natuurlijk Charlie Parker-idioot. ‘Charlie Parker live at Storyville’, dat hele album is fantastisch. Maar als het om geluid gaat, zijn er verschillende voorbeelden: Tom Scott met ‘Theme from Taxidriver’ en ‘August Moon’ van Benny Carter. Johnny Hodges, ben ik helemaal wild van, maar ook Jackie Mclean, die daar lijnrecht tegenover staat wat sound betreft, is één van mijn grootste helden. En zo kan ik nog een tijdje doorgaan; een onmogelijke keuze. Wil je zelf nog iets kwijt? Al die zakelijke dingen zijn alleen maar van belang als je goed speelt. Dat is net als met kleding, ik vind het leuk om mij mooi te kle-
NORMA NIEUWS
den en ben zelfs verkozen tot ‘best geklede man van het jaar’, door Esquire.
boven staat. Het is echter niet zo dat als je goed speelt, alles dan vanzelf gaat.
Maar het begint allemaal met goed kunnen spelen, dan kun je alles maken. Dan kun je doen wat je wilt, dan is het zakelijke- of uiterlijke aspect een surplus waarmee je extra respect verdient. Als je er maar muzikaal
Je moet er hard aan trekken en goed voor ogen hebben wat je wilt. Daarbij heb ik een voorbeeld genomen aan oudere collegae waar ik mee speelde of speel. Hans Dulfer, John Engels, Rein de Graaff, Han Bennink
JULI 2015
en ook Engelse pianist Stan Tracey, waar ik een aantal jaar geleden een plaat mee heb opgenomen. Al die mensen spelen omdat ze het leuk vinden, ze spelen de muziek die ze zelf leuk vinden en ze studeren allemaal. Ze staan te popelen om te spelen. Zo’n leven heb ik altijd voor ogen gehad. ●
9
VERHUIZING
Op 1 juli aanstaande zal NORMA het vertrouwde pand aan de Louise Wentstraat 186 in Amsterdam verlaten. We hebben hier de afgelopen 10 jaren met veel plezier onze werkzaamheden uitgevoerd, maar het is nu tijd voor een nieuwe omgeving. Op 25 juni rijdt de verhuiswagen voor en wordt ons nieuwe adres
JACOB BONTIUSPLAATS 9 1018 LL AMSTERDAM 10
Onze telefoon- en faxnummers, e-mailadressen en de postbus blijven ongewijzigd. Op de nieuwe locatie zullen we zo snel mogelijk alles weer in de lucht proberen te krijgen, maar we zullen op donderdag 25 en vrijdag 26 juni minder bereikbaar zijn per telefoon en e-mail. Ook MyNORMA zal tijdelijk buiten werking zijn. Wij rekenen op uw begrip en verwachten vanaf maandag 29 juni volledig operationeel te zijn in ons nieuwe kantoor! ●
NORMA NIEUWS
INTERNATIONAL
NORMA SLUIT OVEREENKOMST MET TURKSE ZUSTER- EN NOORSE KOEPELORGANISATIE NORMA houdt zich ook bezig met de verbetering van de international
vertegenwoordigd 52 organisaties in 38 landen. Meerdere malen per jaar vinden uitwisseling van naburige rechten van uitvoerend kunstenaars. er vergaderingen plaats, waarbij alle zusterorganisaties wereldwijd aanwezig zijn. Hier worden afspraken gemaakt over de TEKST CHANTAL WERENSTEIJN internationale samenwerking, efficiënte uitwisselingen van rechten en er wordt gewerkt aan een gezamenlijk internationaal performer- en repertoire Zo zijn we lid van SCAPR (the Societies’ Council for the Collective database. NORMA speelt hier een actieve rol in. Management of Performers’ Rights ). SCAPR is de koepelorganisatie van collectieve beheersorganisatie over de gehele wereld. SCAPR Het verbeteren van de internationale uitwisseling doen we onder andere ook door bilaterale overeenkomsten te sluiten met andere zusterorganisaties wereldwijd. Zo hebben we dit jaar een overeenkomst gesloten met koepelorganisatie Norwaco in Noorwegen en de Turkse zusterorganisatie BIROY. De contacten met BIROY zijn ontstaan op een bijeenkomst van de Internationale Acteursfederatie FIA in 2012. BIROY voert actief rechtszaken tegen de overheid en kabelmaatschappijen. De wettelijke regeling in Turkije bestaat pas 4 jaar en is nog lang niet perfect dus er valt nog veel te regelen op dit terrein. Zo bestaat er wel een thuiskopieregeling, maar de door de consumenten betaalde heffingen komen niet terecht bij de rechthebbenden maar verdwijnen in een fonds. Deze overeenkomst is dan ook bedoeld om onze collega’s te steunen en de positie van Biroy in Turkije te versterken.
Janset Paçal (BIROY) en Wisso Wissing (NORMA)
JULI 2015
We hopen voor het einde van het jaar ook een overeenkomst te hebben gesloten met CopySwede in Zweden, Swissperform in Zwitserland en Abramus in Brazilië en een aantal andere Zuid-Amerikaanse landen. ●
11
ACTUEEL
KORT
NIEUWS
Popcorn Time in Groot-Brittannië en Israël verboden De vijf grootste Britse internetproviders moeten toegang tot de video- en torrentdienst Popcorn Time voor hun abonnees blokkeren. Dat besloot een Britse rechter eind april. De dienst ‘plukt’ films en series van het internet door middel van torrent-bestanden, waardoor gebruikers ze thuis kunnen ontvangen en bekijken. Hiervoor wordt echter geen toestemming van de rechthebbenden gevraagd. De originele versie van Popcorn Time werd al in maart 2014 onder druk van de Motion Pictures Association of America (MPAA) van het internet gehaald, maar de dienst ging verder in de vorm van zogenaamde ‘forks’: door derden geëxploiteerde versies van het platform. De Britse rechter heeft nu toegang tot twee van deze forks, alsook tot twee andere illegale streaming sites, geblokkeerd eveneens op verzoek van de MPAA. Ook in Israël heeft de rechter Popcorn Time geprobeerd te verbannen. Copyrightvechter ZIRA dwong voor de rechtbank in Jeruzalem eenzelfde verbod als in Engeland af, waardoor ook Israëlische providers de toegang tot de Popcorn Time sites moeten blokkeren.
Video-on-demand blijft groeien Video-on-demand diensten plukken de vruchten van een wereldwijd en nationaal aantrekkende markt. Dat blijkt uit een aantal ontwikkelingen in de eerste helft van 2015. Hieronder een kort overzicht. Netflix, de Amerikaanse video-on-demand (VOD) gigant, noteerde in mei recordcijfers op de beurs: het aandeel behaalde een recordprijs van 366,22 dollar, een stijging van maar liefst 85% tijdens de eerste helft van 2015. Ook kondigde de dienst, die zijn Europese hoofdkwartier sinds dit jaar in Amsterdam heeft ondergebracht, een geplande uitbreiding naar Spanje, Portugal en Italië aan. Netflix zal vanaf oktober in de Zuid-Europese landen beschikbaar zijn. De VOD-dienst is wereldwijd een groot succes; dankzij het grote aanbod van topfilms, series en documentaires heeft Netflix tot nu toe zo’n 62,3 miljoen abonnees binnengehaald. Ondertussen biedt de Nederlandse evenknie van Netflix, Videoland, sinds maart voor het eerst een serie in de ultrahoge 4k-resolutie uit. Het gaat om de door Videoland zelf geproduceerde serie De Zwarte Tulp, over twee families van tulpenkwekers waartussen een intense rivaliteit bestaat. De belangrijkste rollen worden vertolkt door Huub Stapel, Linda van Dyck en Anna Drijver. Het is voor Videoland, dat sinds april dit jaar volledig in handen van RTL is, de eerste in eigen beheer vervaardigde productie. Daarmee volgt het in de voetsporen van Netflix, dat al succes oogstte met zelfgemaakte series als House of Cards, Orange is the New Black en Bates Motel. Het VOD-abonnementsmodel blijkt een groot succes. YouTube kondigde in april al aan ook met een ’premium’ abonnementsdienst te komen, waarbij de abonnee geen reclamespotjes meer hoeft te bekijken.
12
NORMA NIEUWS
‘A fair internet for performers’ Meer dan 500.000 muzikanten, acteurs, zangers en dansers maken zich in Europa, onder het mom van ‘a fair internet for performers’, hard voor een eerlijke vergoeding voor het gebruik van hun werken op internet. Zij zijn op initiatief van AEPO ARTIS (de Europese koepelorganisatie van cbo’s van performers, waar ook NORMA bij is aangesloten) en de internationale federaties van acteurs en muzikanten, FIA en FIM en IAO, een petitie gestart. Via deze petitie wordt aandacht gevraagd voor het feit dat Europese uitvoerende kunstenaars in veel gevallen geen vergoeding ontvangen voor online gebruik van hun werken, succesvolle performers net zo min als minder succesvolle. Directe aanleiding voor dit initiatief is een recent gepubliceerd rapport van de Europese Commissie, waarin de strategie met betrekking tot de ‘digitale markt’ uiteen is gezet. Daarin worden echter geen concrete plannen ontvouwen voor het verzekeren van een vergoeding voor (online) on demand gebruik van muziek en film. De komende jaren zal online gebruik echter alleen maar belangrijker worden, ten koste van de traditionele manieren van kijken en luisteren naar film- en muziekwerken. Om alle uitvoerende kunstenaars te verzekeren van een wettelijk recht op een vergoeding voor online gebruik – en daarmee ook in de toekomst een uitgebreid en divers cultureel aanbod te waarborgen – is het van het grootste belang dat dit onderwerp zo snel mogelijk op de agenda komt in Brussel. Onlangs heeft NORMA voor Nederlandse uitvoerende kunstenaars die een hoofdrol vertolken een vergoedingsafspraak gemaakt voor video-on-demand gebruik in Nederland. Dat is een belangrijke eerste stap, maar NORMA blijft streven naar een wettelijke (Europese) verankering van een verplichte collectieve vergoeding voor alle uitvoerende kunstenaars en ten aanzien van alle werken. Zie voor meer informatie www.fair-internet.eu of de website van NORMA.
JULI 2015
Bezuinigingen op cultuur deels teruggedraaid Minister Jet Bussemaker (PvdA, Cultuur), heeft aangekondigd een aantal bezuinigingen op culturele instellingen te herzien. Daarvoor zal € 18 miljoen worden vrijgemaakt op de cultuurbegroting. Iets minder dan een derde van dat bedrag zal worden aangewend om een aantal musea te ondersteunen, zoals het Tropenmuseum. De vorige bewindspersoon op dit dossier, Halbe Zijlstra (VVD), had juist besloten de subsidie voor dit museum per 2017 volledig te stoppen. Ook andere sectoren kunnen extra inkomsten verwachten, zo kan het Metropole Orkest vanaf 2017 (wanneer de subsidie definitief zou stoppen) rekenen op een structurele geldstroom vanuit Den Haag. In de komende subsidieperiode (2017-2020) zal voor het Metropole Orkest ongeveer € 3 miljoen vrij worden gemaakt. Daarnaast wil de Minister extra investeren in de talentontwikkeling binnen de podiumkunsten. Deze sector werd door de bezuinigingen onder Zijlstra hard geraakt. Die pijn zal nu worden verzacht, met een budget van € 1,6 miljoen. Dat geld zal worden verdeeld door het Fonds Podiumkunsten. Ook de jeugdgezelschappen kunnen op een kleine tegemoetkoming rekenen ten opzichte van oude prognose, zij zullen € 0,8 miljoen extra ontvangen. Hoewel deze onverwachte extra gelden natuurlijk goed nieuws zijn voor de sector, valt het totaalbedrag van € 18 miljoen aanzienlijk lager uit dan het advies van de Raad van Cultuur over de volgende kunstenplanperiode Agenda Cultuur 2017-2020. De Raad stelde voor om € 29,5 miljoen voor de cultuursector uit te trekken. Eind juni komt Bussemaker haar beleid verdedigen in de Tweede Kamer.
13
NOTEKRAKER
UITREIKINGEN GOUDEN NOTEKRAKER EN ZILVEREN NOTEKRAKER
Op maandag 21 september aanstaande is het weer zover: de uitreiking van de Gouden Notekraker 2015. U weet wel: de jaarlijkse prijs waarmee collega’s elkaar eren voor de meest opvallende, artistieke, dan wel smaakmakende uitingen van het afgelopen seizoen. Traditioneel vindt de uitreiking plaats in Paradiso, Amsterdam.
TEKST CAROLIEN DE BOER
Nieuw! De Zilveren Notekraker Nieuw dit jaar is de uitreiking van de Zilveren Notekraker, een prijs voor een bijzonder aanstormend talent die een opvallende prestatie heeft geleverd afgelopen seizoen en waarvan u denkt dat wij er nog veel van gaan horen en zien de komende jaren! Deze prijs wordt, net als de Gouden Notekraker, uitgereikt in de categorieën Televisie en Muziek. Tot voor kort kon u via de website
14
uw stem uitbrengen op deze talenten; zoals we van u gewend zijn, heeft u dat ook dit jaar weer in grote getalen gedaan. Deze Zilveren Notekraker is bedoeld ter ondersteuning van ontwikkeling & opleiding van het talent dat door u gekozen is! Staat het al in uw agenda? Een afwisselende, feestelijke avond met jong toptalent en gearriveerde coryfeeën.
Gedurende deze avond kunt u genieten van filmpjes en muziek van genomineerden. Uiteraard zal de winnaar van de Zilveren Notekraker voor u optreden. Net als voorgaande jaren is er een open bar en vergeet u vooral niet tot het einde te blijven, dan kunnen uw voetjes namelijk van de vloer op de maat van een band met hoog artistiek verantwoord feestgehalte! Danspasjes gegarandeerd! De Gouden Notekraker De Gouden Notekraker is u bekend: de prijs die gegund wordt door collega-acteurs en muzikanten. De eerste uitreiking vond plaats in 1974. Dit jaar is alweer de 35e uitreiking van deze prestigieuze prijs.
NORMA NIEUWS
Nieuw dit jaar is, dat u de genomineerden bepaalde: er is massaal gestemd op de begin juni gepubliceerde longlist! De stemmen worden nu geteld en per categorie zullen weer drie van uw collega’s worden genomineerd. Wie uiteindelijk de genomineerden zijn, zullen wij u laten weten via een persbericht, de – geheel vernieuwde – website en onze social media kanalen. Houd deze berichten dus in de gaten, want u bepaalt de uiteindelijke winnaar!!
----------------------Save the Date: FEESTELIJKE OPENING NIEUWE KANTOOR -----------------------
Op www.goudennotekraker.nl kunt u alle informatie vinden over de Gouden Notekraker en de Zilveren Notekraker, de genomineerden, een stukje geschiedenis, de nominatiecommissie, oud-winnaars en nog veel meer! En volgt u ons al op Facebook? www.facebook.com/GoudenNotekraker We zien u graag op 21 september aanstaande! ●
Op 1 juli 2015 betrekt NORMA haar nieuwe kantoor in het INIT-gebouw in Amsterdam (zie verhuisbericht elders in dit nummer). Om u allen een kijkje in de keuken bij NORMA te geven, nodigen wij u graag uit voor de feestelijke opening op MAANDAG 13 JULI aanstaande, VANAF ONGEVEER 16.00 UUR. U zult hiervoor uiteraard nog een uitnodiging met meer details ontvangen, maar u kunt de datum alvast in uw agenda noteren. Mocht u zich al willen aanmelden, dan kan dat via
[email protected] onder vermelding van “Feestelijke opening NORMA”. De borrel zal plaats vinden in de manifestatieruimte van het INIT-gebouw, maar en rondleiding door het nieuwe kantoor zal natuurlijk niet ontbreken. Komt u een kijkje nemen?!?
JULI 2015
15
‘Luister politieke vrienden, wij moeten zorgen dat er wel gewoon een eerlijk speelveld wordt gecreëerd voor de muzikant.’
16
NORMA NIEUWS
INTERVIEW ALEXANDER BEETS
VIJF VRAGEN AAN... ALEXANDER BEETS Alexander Beets is een muzikale duizendpoot. Saxofonist in hart en nieren, docent op de Fontys Rockacademie en ondernemer. Hij startte boekingsen managementkantoor Maxanter Music Group BV en organiseert vele jazz evenementen. Binnenkort wordt hij voorgedragen voor de rol van voorzitter van de Ntb. We stelden hem de volgende vragen.
TEKST MAAIKE BOOMSTRA
Hoe kijk jij aan tegen de onderhandelingspositie van muzikanten in het algemeen? Er zijn heel veel musici en acteurs opgeleid en het werk voor die mensen is lang niet zo groot als het aanbod dat er is. Dan krijg je dat vraag en aanbod elkaar gaan vinden in een redelijk slechte onderhandelingspositie voor de muzikant, maar ook voor de acteur. In dat kader is het fantastisch dat een organisatie als de Ntb zegt, en daarbij overigens gesteund door de rechtenorganisaties NORMA en Sena, “Luister politieke vrienden, wij moeten zorgen dat er wel gewoon een eerlijk speelveld wordt gecreëerd voor de muzikant.”. Want als we dat niet doen, dan valt er geen droog brood meer te verdienen en is een reële vergoeding voor een prestatie gewoon helemaal weg.
1
JULI 2015
Welke voorstellen in het wetsvoorstel ‘Auteurscontractenrecht’ (dat nu bij de Eerste Kamer ligt) zal de muzikant in de praktijk effectief helpen om zijn positie te verbeteren? Waar het om gaat is hoe uiteindelijk dat wetsvoorstel in de praktijk tot jurisprudentie en andere afspraken leiden. Ik denk dat een groot deel van de muziek- en entertainmentindustrie volledig gewend is geraakt aan het feit dat de muzikant zich eigenlijk zelden doet gelden als het gaat om zijn rechten. Alleen als je nu in ieder geval kunt zeggen “Kijk jongens, als jullie dit soort afspraken niet nakomen, dan is dat in strijd met de wet.”. Dat betekent dan dat plotseling allerlei mensen in paniek raken, want dan moeten ze dus een contract gaan heronderhandelen als er bijvoorbeeld een enorm succes gecre-
2
ëerd is (door de introductie van de bestsellerclausule red.). Dat vind ik een fantastische ontwikkeling. Ik zie studenten in hun eerste jaar van de Rockacademie gewoon hun hele repertoire wegtekenen voor 30/40 jaar, soms wel langer. Ik noem dat bijna defensief tekenen. Teken ze maar vast want dan hebben we ze alvast voor het geval het een succes wordt. Dat vind ik nou weer uitwassen. En op het moment dat het auteurscontractenrecht uiteindelijk een context biedt waarin je tegen dit soort uitwassen kan optreden, dan is dat geweldig. Wat is de belangrijkste les die je studenten op de Rockacademie geeft? Belangrijkste les is dat wij onze studenten leren te denken in een gemengde beroepspraktijk waarin ze hun geld moeten verdienen door in allerlei rollen actief te zijn. Dus de ene keer ben je sessiemuzikant, de andere keer sta je met je eigen band op een poppodium, dan sta je in een top 40-act, dan ben je weer aan het lesgeven, dan componeer je een stukje filmmuziek. Eigenlijk is het simpel als je een parallel trekt met het normale leven. Bijvoorbeeld een houtbewerker, die heeft een skill. En met het hout bewerken kan je heel veel verschillende din-
3
17
artistieke integriteit. Als je uiteindelijk niet in staat bent om iets te maken wat je zelf al mooi vindt en waarover is nagedacht, dan is de kans vrij klein denk ik, dat je daar een soort levensgenot uit kunt halen. Dat is wat anders dan een keer een hitje scoren. Laat ik het anders zeggen, als studenten dit vak kiezen omdat ze een beroep moeten kiezen, dan kunnen ze beter een ander vak kiezen, want dit vak heeft de allerslechtste arbeidsvoorwaarden die ik in mijn hele leven ergens ben tegengekomen. Dus die ondernemende attitude is belangrijk. In staat zijn om als rechtsaf niet gaat dan links te gaan. Als het performen niet lukt, dan kunnen we lesgeven. Dus het zijn eigenlijk een stelletje, noem het maar, muzikale kameleons die, als je ze belt, nooit nee verkopen. Hoe kijk jij aan tegen de jazz die er anno 2015 gemaakt wordt, en wie zie je op dit moment als de meest veelbelovende artiest? De kern van jazz is de improvisatie. Dat improvisatie component kom je eigenlijk in heel weinig andere muziekstijlen tegen. Het is niet alleen leuk om naar te luisteren, maar ook ontzettend leuk om te maken en een permanente stroom van ideeën de vrije hand te geven. Naast de gevestigde orde zoals Peter Beets en Benjamin Herman is er nu een hele nieuwe generatie in opkomst. Bijvoorbeeld de trompettist Teus Nobel is een hele goede. Sebastiaan van Bavel is
4
gen doen. Hij kan ervoor kiezen, afhankelijk van zijn eigen artistieke inbreng, afhankelijk van waar veel vraag naar is, om een kast te bouwen of een kunstwerk te maken of een stoel te repareren. We noemen dat de ondernemende attitude, waarbij het natuurlijk zo is dat alles vertrekt vanuit iemands
18
echt fantastisch en Miguel Rodríguez, een Spaanse pianist. Dat zijn allemaal gasten die net van het Conservatorium af zijn en die spelen helemaal geweldig. Saxofonist of ondernemer, in welke rol voel je het meest op je gemak? Eerlijk gezegd in beide. Ik heb het gevoel dat het gewoon de andere hersenhelft is die ik aanspreek. Ik kan prima allemaal dingen organiseren en dan sta ik op het podium en dan is het net alsof ik de switch maak. Dan heb ik het heerlijk naar mijn zin en sta ik fantastisch muziek te maken. Als ik alleen maar muziek zou maken, zou ik dat beperkt vinden en als ik alleen maar bezig ben met het creëren voor anderen, ja dan mis ik ook wat. Mijn genot zit er in dat ik niet hoef te kiezen. Ik doe het beiden. Ik speel denk ik zo’n 60 keer per jaar op het podium en ik zeg weleens gekscherend, je moest eens weten wat ik moet doen om op het hoofdpodium te mogen staan. Dan moet ik het hele festival organiseren. Ik doe dus Amersfoort jazz, Leusden jazz, Samui jazz, Bangkok jazz; hele mooie festivals. Maar ik kan ook net zo goed genieten als ik lekker aan de zijkant zit en achter de coulissen naar het concert van mijn broertje Peter zit te luisteren. Dan heb ik niet de urge om te zeggen: “Ik moet zo nodig op het podium staan”. Ik denk dat ik daar dan niet zoveel meer aan toe te voegen heb. ●
5
NORMA NIEUWS
REPARTITIE
Wat kunt u wanneer claimen bij NORMA? Als beloofd in de vorige editie van het NORMA Nieuws gaat het daarover in deze ‘Van de Repartitie’. De rubriek waarin veel gestelde vragen aan NORMA’s repartitieafdeling worden beantwoord. TEKST DIEDERIK MOS
Er zijn twee hoofdgroepen collectieve beheersorganisaties. Organisaties met één groep rechthebbenden, zoals b.v. NORMA met uitvoerende kunstenaars of organisaties met meerdere groepen. Een voorbeeld daarvan is Sena met producenten en uitvoerende kunstenaars. De vertegenwoordigde naburige rechten van NORMA zijn vervolgens onder te verdelen in verschillende categorieën. NORMA beheert in Nederland met name, maar zeker niet uitsluitend, de categorieën thuiskopie, leenrecht en kabelrechten. Binnen deze categorieën zit een audiovisueel en een audio component. De wijze waarop uw werk door derden wordt gebruikt bepaalt de categorie waaronder dat gebruik valt en daarmee de categorie waarbinnen u moet claimen. Hoe dat claimen of incasseren in elkaar steekt kan per categorie verschillen. Complex dus en voor de individuele performer behalve complex,
JULI 2015
zeer tijdrovend om invulling aan te geven. Daarom doen collectieve beheersorganisaties als NORMA dat voor u. Om dat te kunnen doen, moeten gegevens over gebruik en het repertoire van rechthebbenden aan elkaar worden gekoppeld. Het succes van deze matching is sterk afhankelijk van de gegevens die wij tot onze beschikking hebben. De huidige situatie vereist dat wij de gebruiksdata eerst moeten vormen en verrijken, voordat we ze kunnen inlezen in ons systeem. Dat is de reden dat u niet direct na het einde van een jaar via MyNORMA (ons portal) kunt claimen voor dat jaar. Dat kan wel via de papieren speellijsten. Echter, deze kunnen niet worden verwerkt voordat de gebruiksdata in ons systeem staan. Gelukkig heeft u drie jaar de tijd om te claimen voor een bepaald repartitiejaar alvorens wij het jaar afsluiten (sluiten voor claims en het volledige budget verdelen). De bovenstaan-
de uitleg impliceert wel dat nieuw – nog niet gebruikt materiaal (nog) niet te vinden is in MyNORMA. Immers de data in het portal heeft betrekking op werk dat door derden is gebruikt. Het systeem zal echter op korte termijn worden aangepast, zodat het mogelijk wordt dat u zelf uw werken aan de MyNORMA database kunt toevoegen. Zoals u vermoedelijk wel weet, vindt de verdeling van Thuiskopie Audio plaats op basis van download gegevens. Onze verdeling voor Thuiskopie Video vindt plaats op basis van kijkcijfers in combinatie met gegevens over uitgesteld kijken, die iets zeggen over de populariteit van het werk en de mate waarin het is thuisgekopieerd. Het is echter onhaalbaar om alle op Nederland gerichte tv-kanalen daarin te betrekken. Onhaalbaar, omdat het niet rendabel is. Daarom richt NORMA zich op de grootste tien publieke en commerciële zenders, plus maximaal vijf variabele zenders. Die vijf zenders worden elk jaar aangewezen op basis van content en marktaandeel. In de volgende editie van NORMA Nieuws zullen we nog dieper ingaan op het onderwerp repartitie. Als u tussentijds vragen heeft, kunt u altijd een e-mail sturen naar
[email protected]. ●
19
NORMA Jacob Bontiusplaats 9 1018 LL Amsterdam Postbus 2995 1000 CZ Amsterdam T
020 - 627 27 98
NORMA is de rechtenorganisatie die de creatieve inspanningen en prestaties van alle uitvoerend kunstenaars beschermt. Niemand uitgezonderd. NORMA zorgt ervoor dat u een eerlijke financiële vergoeding krijgt voor het gebruik van uw uitvoering. Zowel in Nederland als in het buitenland. Wanneer exploitanten geld verdienen met het openbaar maken van uw werk, heeft u in veel gevallen recht op een financiële vergoeding. NORMA zorgt ervoor dat u dat geld daadwerkelijk ontvangt én dat exploitanten bij één loket de exploitatierechten van duizenden uitvoerende kunstenaars kunnen regelen.
E
[email protected]
www.stichtingnorma.nl
NORMA lobbyt tevens voor betere wetgeving. In nauwe samenwerking met vakbonden, beroepsorganisaties en andere rechtenorganisaties maken wij ons elke dag sterk voor een betere wetgeving en voor een goede rechtspositie. Via de ondersteuning en financiering van sociale en culturele activiteiten willen wij daarnaast de culturele, maatschappelijke en professionele belangen van uitvoerend kunstenaars, verbonden aan het Nederlandse kunstenforum, verbeteren. Het kan zijn dat u wel aangesloten bent bij NORMA, maar uw collega nog niet. Als dat het geval is, kan hij / zij zich kostenloos aanmelden via www.stichtingnorma.nl.
20
NORMA NIEUWS
