Interne staatshervorming:
Hoe zit dat nu?
WELKOM
Koen Loete Voorzitter Resoc Meetjesland, Leiestreek en Schelde
Welkom& inleiding
Programma
Kris Snijckers Raadgever binnenlands bestuur Kabinet Minister Bourgeois
Geert Bourgeois Viceminister-president Vlaams minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand
Infomoment rond interne staatshervorming 20.10.2010 Evergem – Organisatie: RESOC Meetjesland, Leiestreek en Schelde en Streekplatform+ Meetjesland
A. B. C.
Voortraject Groenboek: Visie en Strategie Bestuursforum: Timing en Proces
Inventarisatie en consultatie ◦ CAG, VVSG en VVP hebben voorstellen geformuleerd (mei 2010)
Analyse van voorstellen ◦ Toetsing van voorstellen aan regeerakkoord (meijuni 2010)
Groenboek ◦ Groenboek door Vlaamse regering goedgekeurd op 23 juli 2010
Verrommeling op het intermediaire niveau Mismatch tussen maatschappelijke en bestuurlijke schalen Teveel detailsturing, toezicht en controle Verkokering bij de Vlaamse overheid Onduidelijke en overlappende bevoegdheidsverdeling Gebrek aan bestuurskracht/draagkracht bij lokale besturen
Structuur
Bestuurlijke organisatie
Cultuur
Processen
Schaalvergroting lokale besturen ◦ Vrijwillige fusie ◦ Samenwerking gemeente – OCMW ◦ Shared service centers
Regioscreening ◦ Intermediaire structuren clusteren binnen regio’s ◦ Vlaamse en provinciale afbakeningen hierop afstemmen
Bevoegdheidsverdeling ◦ Klemtoon op Vlaanderen en steden en gemeenten ◦ Provincies leggen focus op grondgebonden bevoegdheden
Vertrouwen • Sturing op outputs en effecten • Financiering via fondsen
• Centrale kaderstelling • Financiering via eigen fiscaliteit • Horizontale democratische verantwoording
Centrale sturing & controle
Lokale autonomie
• Sturing op inputs en activiteiten • Financiering via specifieke subisidies • Verticale verantwoordingsbureaucratie
Interbestuurlijke chaos • Beleidsconcurrentie • Fiscale concurrentie
Wantrouwen
Sectorale plannen verdwijnen en worden geïntegreerd in één meerjarenplan voor de hele bestuursperiode Afschaffing specifiek toezicht ◦ Specifiek toezicht = vormen van toezicht in sectorale regelgeving
Afschaffing koppelsubsidies ◦ Koppelsubsidies = subsidies die een bestuursniveau verplicht is te betalen n.a.v. een beslissing op een ander bestuursniveau (bv. onroerend erfgoed)
Vlaamse overheid Ondersteunende activiteiten Outputs Primaire activiteiten Provincie Ondersteunende activiteiten Outputs Primaire activiteiten Gemeente Ondersteunende processen Outputs Primaire activiteiten
Maatschappelijk effect
Vlaamse overheid Ondersteunende activiteiten Outputs Primaire activiteiten
Maatschappelijk effect
Provincie Gemeente Ondersteunende activiteiten Outputs Primaire activiteiten
Nieuwe rol gouverneur om processen Vlaamse overheid af te stemmen op lokale besturen
Begeleider indien processen tussen verschillende diensten mank lopen Overlegplatform tussen verschillende diensten Ad hoc coördinatieopdrachten
Algemeen regeringsbeleid Bestuurszaken Financiën en Begroting Internationaal Vlaanderen Economie, Wetenschap en Innovatie Onderwijs en Vorming Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Cultuur, Jeugd, Sport en Media Werk en Sociale Economie Landbouw en Visserij Leefmilieu, Natuur en Energie Mobiliteit en Openbare Werken Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend erfgoed
Integratie ◦ Versterking lokaal integratiebeleid
Onroerend erfgoed ◦ Afschaffen koppelsubsidies ◦ Vergroten gemeentelijke autonomie (gemeenten ontwikkelen eigen visie en beleid)
Leefmilieu en Natuur ◦ Vereenvoudiging subsidielandschap
Mobiliteit ◦ Provincies krijgen trekkingsrecht op fietsfonds
Samenstelling ◦ ◦ ◦ ◦
Kern Vlaamse regering Drie politieke vertegenwoordigers VVSG Drie politieke vertegenwoordigers VVP Voorzitter Commissie Efficiënte en Effectieve Overheid
Eerste bijeenkomst: 14 september 2010 ◦ Eerste algemene reactie op het Groenboek ◦ Afspraken over verdere aanpak en timing ◦ Werken op basis van amendementen op groenboek
Opgemaakt door Vlaamse regering, rekening houdend met ◦ Verslag Bestuursforum ◦ Parlementaire bespreking
Voor eind 2010
Vanaf januari 2011: implementatietrajecten
Koenraad De Ceuninck Onderzoeker Universiteit Gent
Kansen en bedreigingen bij fusies van gemeenten Dr. Koenraad De Ceuninck Centrum voor Lokale Politiek - CLP Universiteit Gent Infomoment rond i nterne s taatshervorming 20.10.2010 Evergem Orga nisatie RESOC Meetjesland, Leiestreek en Schelde en Streekplatform+ Meetjesland
De zoektocht naar de ideale schaal… als een zoektocht naar de ‘Heilige Graal’
Belang? ◦ Schaal is de ‘onderlegger’ van alle bestuurlijke activiteiten
Oude discussie
Momenteel opnieuw actueel (regeerakkoord, beleidsnota minister Bourgeois & groenboek)
Ook in België, oude discussie
Voortdurende daling van het aantal gemeenten: ◦ 1800 → 2.741 gemeenten ◦ 1830 → 2.498 gemeenten ◦ 1928 → 2.675 gemeenten ◦ Eerste pogingen tot fusies: jaren ’30 en ’50 ◦ 1960 → 2.663 gemeenten ◦ Eerste geslaagde samenvoegingen: jaren ’60 (op basis van de eenheidswet)
◦ 1971 → 2.379 gemeenten ◦ Structurele oplossing: wet van 23 juli 1971 ◦ 1977 → 596 gemeenten ◦ 1983 → 589 gemeenten Vlaanderen 308 Wallonië 262 Brussel 19
En nu?
Op het bestuurlijke veld is het ‘druk en rommelig’ (Agb’s, IGS, EVA’s en IVA’s, streekinitiatieven, resoc’s,…)
Interne staatshervorming → Vereenvoudigd bestuurlijk landschap
Vrijwillige fusies als instrument
Stimulansen van de Vlaamse regering ◦ Financiële bonus ◦ Juridische en administratieve ondersteuning
Zijn de gemeenten in Vlaanderen te klein? ◦ Internationaal gezien, kleine gemeenten (Noord – Zuid kloof) ◦ Gemiddelde Vlaamse gemeente telt 20.000 inwoners ◦ Gemiddelde Belgische gemeente telt 17.900 inwoners ◦ Grote diversiteit tussen Vlaamse lokale besturen (bron: Binnenband juni 2010)
Schaal is afhankelijk van het takenpakket ◦ Noord-Europa: uitbouw sociale welvaartstaat door lokale overheden (Denemarken, Zweden,…) ◦ Zuid-Europa: beperkt takenpakket (Frankrijk, Spanje,…)
Uitdaging: schakelen tussen schalen
Fusies als kans ◦ Sterkere gemeenten! ◦ Bestuurskracht ↑ ◦ Goed aanpakken! (politieke en administratieve steun) ◦ Uiteindelijk: politieke keuze
• Fusies als bedreiging – Sterkere gemeenten? – Bestuurskracht ↑ ? – Financiële draagkracht minstens even belangrijk – Gemeentelijke identiteit
Themagroep Provincie Locatie: Foyer Gespreksleider: Philippe De Coninck Deskundige: Raymond Van Loock
Themagroep Gemeenten Locatie: Cafetaria Gespreksleider: Annick Willems Deskundige: Jan Leroy
Themagroep Regiowerking Locatie:Auditorium Gespreksleider: Emma Van der Maelen Deskundige: Koenraad De Ceuninck
Prof. Dr. Aimé Heene Voorzitter Streekplatform+ Meetjesland
Met dank aan Dhr. Kris Snijckers Dhr. Koenraad De Ceuninck Dhr. Philippe De Coninck Dhr.Raymond Van Loock Mevr. Annick Willems Dhr. Jan Leroy Mevr. Emma Van der Maelen
Receptie Wij bieden u graag een glas aan in de foyer
