Inspiratiesessies en workshops Planetree Nederland Conferentie 2014 Overzicht per 5 februari
Inhoud Planetree componenten ............................................................................................... 3 Workshops (10:50 – 12:20 uur) .............................................................................. 4 a.
Planetree in actie – Planetree Nederland .............................................................. 4
b.
Succesvol realiseren wat de moeite waard is met de WilDoe methode – Jim van den Beuken............................................................................................................ 5
Inspiratiesessies ..................................................................................................... 6 Inspiratiesessies ronde 1 (10:50 – 11:30 uur) ......................................................... 6 c.
Gesprekstool ter stimulatie van open communicatie en verandervermogen - Cardia .... 6
d.
Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond? – Martijn Kilsdonk (Stichting Groenhuysen) ............................................................ 6
e.
Samen aan Zet, kleinschalig werken binnen Thuiszorg Pantein – Thuiszorg Pantein .... 7
f.
Groen en Gezond op De Meent, Een Buurtproject – Zorggroep Almere ...................... 7
g.
Het hart van 5 Zuid – Gemini Ziekenhuis .............................................................. 8
h.
Levensboeken – GGZ Haagstreek ........................................................................ 9
i.
Shared Decision Making – Dorothea Wild, arts ...................................................... 9
Inspiratiesessies ronde 2 (11:40 – 12:20 uur) ....................................................... 11 j.
RGM (Ronnie Gardiner Methode) Zet het brein in beweging – Werkt voor Ouderen ....11
k.
Groenbeleving – Centra voor Psychisch Herstel .................................................... 11
l.
Met een Planetree kompas op reis in de thuiszorg – Rivas Zorggroep en Zorggroep Almere ...........................................................................................................12
m.
Inforium als tool bij shared decision making - Flevoziekenhuis ............................ 12
n.
De kracht van bewegen! – Sevagram..................................................................13
o.
Innoveren mét en vanaf de werkvloer – Maasziekenhuis Pantein ............................. 13
p.
Beter van Kunst - HagaZiekenhuis ......................................................................14
Inspiratiesessies ronde 3 (13:40 – 14:20 uur) ....................................................... 15 q.
Een persoonlijke en holistische benadering van ieder kind: de ontwikkeling van de nieuwe Kinderkliniek in Almere ..........................................................................15
r.
Duurzaamheid – Spaarne Ziekenhuis ..................................................................15
1
s.
Samen Verschil Maken (SVM) als verbetermethodiek op teamniveau – Warmande.....16
t.
De cliënt als ZZP regisseur – Zorgcentra Pantein .................................................. 17
u.
De cliënt centraal op de High & Intensive Care Unit (HIC) - GGzE ........................... 17
v.
De 7 bronnen van arbeidsvreugde – Fatima Zorg.................................................. 18
w.
Games en ouderenzorg, breng de funfactor in beweging – Centrum voor wonen en zorg Kerkakkers (Stichting Groenhuysen) ........................................................... 18
x.
Global influences on Patient-Centered Care: Improving Outcomes and Experiences Around the World – Planetree, Inc ......................................................................19
y.
Van Borgen naar Betrekken naar Merkbaar Beter - Mavim .....................................19
2
Planetree componenten Bij de meeste omschrijvingen van de inspiratiesessies wordt aangegeven welke Planetree componenten hier onderdeel van uitmaken. De componenten worden genoemd bij nummer. In deze lijst vind je terug waar elk nummer voor staat: Betere Zorg 1. Menselijke interactie en liefdevolle bejegening 2. Eigen keuze en verantwoordelijkheid door informatie en educatie 3. Uitstekende behandeling en zorg 4. Gezond eten, drinken en bewegen 5. Aanvullende zorg en zingeving Helende Omgeving 6. Menswaardige technologie 7. Architectuur en interieur leveren een bijdrage aan gezondheid en heling 8. Vrienden, familie en gemeenschap spelen een positieve rol Gezonde Organisatie 9. Tevreden cliënten 10. Tevreden en gemotiveerde medewerkers 11. Gezonde financiële resultaten 12. Goede marktpositie en relaties met belanghebbenden
3
Workshops
(10:50 – 12:20 uur)
Tijdens ronde 1 en 2 van de inspiratiesessies vindt een tweetal workshops plaats. Deze workshops duren 1,5 uur en per workshop kunnen maximaal 60 personen deelnemen.
a. Planetree in actie – Planetree Nederland Tijdens deze workshop zal je kennismaken met Planetree en leer je begrijpen wat de basisprincipes van Planetree zijn: Wat is Planetree wel en wat is het niet? Verkennen en toepassen van Planetree in de dagelijkse praktijk; Planetree doen we al! versus Planetree doen we al? Doelgroep Aan deze sessie kan iedereen deelnemen die meer te weten wil komen over het ontstaan, het nut en de kracht van Planetree. Vooral medewerkers van zorginstellingen die nog geen Planetree deelnemer zijn nodigen wij van harte uit! Ben je al deelnemer en wil je (nog) meer van Planetree te weten komen, ben je uiteraard ook welkom. Hoe ziet de inhoud van de sessie eruit? Kennismaken met Planetree: o.a. het ontstaan, het integraal model, het netwerk, de clusters en de 12 Planetree Componenten. Uitleg Planetree implementatietraject Planetree in de praktijk; SAMEN VERKENNEN EN DOEN Gelegenheid tot het stellen van vragen Wat zijn de beoogde doelen van de workshop? Inzicht en begrijpen van de basisprincipes van Planetree Inspiratie opdoen & ervaringen uitwisselen in de groep Het zetten van de eerste of de volgende stap in de eigen organisatie Carolin Rolvink en Marij Naarding, trainers & adviseurs Planetree Nederland
4
b. Succesvol realiseren wat de moeite waard is met de WilDoe methode – Jim van den Beuken In deze workshop staat Van Willen naar (beter) Doen centraal. Het gaat over mogelijkheden ontdekken en realiseren, waarde creëren, balans vinden, merkbaar beter en hulpmiddelen. Wat kunnen deelnemers verwachten In deze levendige workshop ga je op zoek naar wat merkbaar beter kan in je eigen leven of werk. Planetree gaat over meetellen en meedoen als mens. In de zorg zijn er iedere dag mooie maar ook zware of lastige momenten. Professioneel en persoonlijk moeten we daarin voortdurend keuzes maken die de toekomst beïnvloeden. Met Ja en Nee krijg je een nieuw perspectief op regie nemen, ruimte geven en zie je helder hoe je grenzen beter kunt beschermen. Verder maak je kennis met de WilDoe methode, een hulpmiddel om te realiseren wat de moeite waard is en de rest te laten. Dit helpt je om het best mogelijke uit iedere situatie te halen en om actief aan de slag te gaan met jezelf, je organisatie of de wereld. Jim neemt je mee op platgetreden paden en nieuwe perspectieven. Deze workshop is gebaseerd op Jim’s nieuwste boek: Ja en Nee, realiseren wat de moeite waard is met de Wildoe methode (Lannoo, zie webshop Planetree) en de NextStep app. Voor wie Iedereen. Leerpunten/wat neem je mee naar huis Een nieuwe manier om te helpen realiseren wat ertoe doet Duidelijker Ja en Nee zeggen met hoofd, hart en voeten Regie geven en nemen over leven, werk of ziekte Nieuw hulpmiddel voor shared decision making/zorgleefplannen Jim van den Beuken, oprichter en bestuurder Planetree Nederland
5
Inspiratiesessies In 3 rondes van 40 minuten worden een aantal mooie mensgerichte initiatieven aan de deelnemers gepresenteerd.
Inspiratiesessies ronde 1 (10:50 – 11:30 uur) c. Gesprekstool ter stimulatie van open communicatie en verandervermogen - Cardia Open communicatie en een groot verandervermogen van medewerkers en management zijn van groot belang in tijden van stelselwijzigingen in de langdurige zorg om tevreden cliënten en medewerkers te houden en de organisatie gezond te houden. Om open communicatie en verandervermogen te stimuleren is een praktische en eenvoudige tool ontwikkeld dat breed inzetbaar is. Het kaartenspel (ontwikkeld door Manuela Lucas, teamleider zorg bij Cardia (VVT)) brengt medewerkers in gesprek over verschillende aspecten van zorg en organisatie. Het kaartenspel biedt ruimte om deze onderwerpen vanuit verschillende oogpunten te bespreken (bv. proces of mensen). De interactieve communicatie zet medewerkers aan het denken met resultaten op houding en gedrag. Zodoende worden goede oplossingen met groot draagvlak gevonden. Deelnemers worden geïnformeerd over de aanleiding van het maken van het kaartspel, en leren de opzet kennen van het kaartspel en de resultaten die verwacht mogen worden bij zowel medewerkers in het primaire proces als in het kader. Deze sessie vereist geen kennis van Planetree. Deze sessie omvat Planetree componenten 1, 2, 3, 9 en 10. Dr. Ir. Marleen Otoide-Vree, teamleider Beleid, Kwaliteit en Communicatie/PR en coördinator Planetree
d. Effect van Planetree op kwaliteit en tevredenheid, wetenschappelijk aangetoond? – Martijn Kilsdonk (Stichting Groenhuysen) Iedereen die werkt met Planetree herkent de positieve effecten van het mensgericht werken en bovenal het plezier wat hiermee tussen cliënt en zorgverlener kan ontstaan. In 2013 is een literatuuronderzoek en pilot veldonderzoek verricht naar de vraag of het ook wetenschappelijk aantoonbaar is dat Planetree leidt tot een hogere kwaliteit van zorg, een grotere cliënttevredenheid en een grotere medewerkertevredenheid. De resultaten hiervan worden gepresenteerd en er wordt stilgestaan bij de mogelijkheden voor vervolgonderzoek. Deze sessie omvat Planetree componenten 3, 9, 10 en 12. Martijn Kilsdonk, manager Behandeling en Begeleiding en Planetree coördinator
6
e. Samen aan Zet, kleinschalig werken binnen Thuiszorg Pantein – Thuiszorg Pantein Deze inspiratiesessie zal gaan over het kleinschalig werken binnen Thuiszorg Pantein. De sessie zal zowel theoretisch als interactief worden ingevuld. De inhoud van de sessie Inleiding en het ontstaan van kleinschalig werken binnen Thuiszorg Pantein, waarbij de koppeling gelegd wordt naar de componenten van Planetree. Aanpak van kleinschalig werken middels een interactief gedeelte met de deelnemers. Ervaringen delen. Afronding Doelgroep De doelgroep zijn medewerkers/staf/ondersteunende diensten en managers van de Thuiszorg. Wat neem je mee naar huis? Inzicht in het proces kleinschalig werken binnen de Thuiszorg. Bewustzijn van de thema’s observeren & de dialoog aangaan met de klant. Gerichter kunnen omgaan met het stellen van open vragen/ doorvragen en luisteren. Deze sessie omvat Planetree componenten 1, 2, 9 en 10. Miranda Janssen-van Helvoirt, verpleegkundige / trainer Planetree Thuiszorg Pantein
f. Groen en Gezond op De Meent, Een Buurtproject – Zorggroep Almere De kern van dit buurtproject is om een nu nog deels afgesloten binnentuin van De Toonladder geschikt te maken om een waardevolle ontmoetingsplek voor jong en oud, bewoner en buurtbewoner te creëren waarin ruimte is voor spelen, recreëren, ontmoeten, genieten en werken als in een buitenplaats. Uniek is de geschiedenis van De Toonladder*, leefgemeenschap van ouderen. Deze leefgemeenschap wordt door dit project verbonden met de buurt. Het initiatief daartoe is ontstaan rond de inauguratie van Dinand Ekkel als lector Groen en Gezond bij de CAH (maart 2012). Inhoud van de sessie Na een korte presentatie over het plan van aanpak en de keuzes die daarbij gemaakt zijn worden de deelnemers uitgedaagd deze kritisch te bevragen. Door het principe van “geven en ontvangen” te volgen hopen we een vruchtbare inspiratiessessie te hebben. Voor wie is deze sessie bedoeld? Dit is een inspiratiesessie voor mensen en instellingen die het gebruik van het groen in hun omgeving willen integreren in de zorg voor mensen.
7
Door de aanpak van de Toonladder zichtbaar te maken kan daarvan geleerd worden. Daarbij dient opgemerkt te worden dat het project zich nog bevindt in de implementatie fase. *De Toonladder heeft het Planetree Label voor mensgerichte zorg sinds 2010. Deze sessie omvat Planetree componenten 4, 5, 7 en 8. Tine Goethals, manager De Toonladder en Victor van Zeeland, vrijwilliger
g. Het hart van 5 Zuid – Gemini Ziekenhuis Hoe kun je in alle omstandigheden waarin de zorg verkeert dichtbij je eigen hart blijven en hoe kun je samen het hart van jouw afdeling bepalen? Wij hebben deze lessen gegeven op onze afdeling omdat er veel onrust was. Veel bezuinigingen, onduidelijkheid, moeite en zorg. Wij merkten dat dit veel invloed had op de sfeer en op de manier van werken. Mensen waren bezorgd, mopperden, waren minder gemotiveerd. Er werd onderling en in groepjes veel gepraat over elkaar en de omstandigheden, maar niet met elkaar als team. Er ontstond een negatieve spiraal. Door deze lessen te verzorgen tijdens de teamdagen merken we dat we het verschil hebben kunnen maken: de spiraal is weer positief! Voor wie is deze sessie bedoeld? Deze inspiratiesessie is bedoeld voor iedereen die in de zorg werkt en te maken heeft met de enorme druk op de zorg door grote, moeilijke en/of opgelegde veranderingen, onrust, bezuinigingen etc. Voor iedereen die het gevoel heeft niet meer prettig te kunnen werken in het vak waar ooit voor gekozen is. Wat kun je verwachten van de sessie? De deelnemers kunnen verwachten dat ze ontdekken dat niet de omstandigheden bepalen hoe ze zijn en werken, maar dat ze dat zelf bepalen. Ze mogen ontdekken dat het hun hart voor de zorg is, dat bepaalt hoe ze verschil kunnen maken voor de patiënt en voor elkaar. Al zou er maar 5 minuten overblijven voor bijvoorbeeld de patiënt, hoe maak je dan in die 5 minuten het verschil? Tegelijk is er wel aandacht voor de vaak moeilijke omstandigheden. Deelnemers krijgen een korte interactieve les en daarna een toepassing door middel van “Over de streep”: een interactief gedeelte dat je aanzet tot nadenken over jezelf, je werk en hoe je verschil kunt maken in de zorg onder de huidige omstandigheden. Dit zet ook aan tot het maken van keuzes en het nemen van stappen. Je moet bewust een stap doen als je je antwoord op de vraag hebt bepaald. Leerdoelen Ontdekken waar je staat in de omstandigheden Ontdekken dat niet de omstandigheden jouw handelen en denken bepalen, maar jijzelf Inzicht in hoe je zelf het verschil kunt maken Ontdekken hoe je wilt werken als verpleegkundige met alle aanwezige moeilijke factoren en dit meenemen naar je eigen team
8
Leren hoe je “Over de streep” als tool kunt gebruiken om als team in gesprek te komen met elkaar.
Deze sessie omvat Planetree componenten 1, 2 en 10 Ina van den Eijk, hoofd afdeling Orthopedie en Olga Jansen, kwaliteitsmentor / verpleegkundige
h. Levensboeken – GGZ Haagstreek Sedert enkele jaren worden levensboeken gemaakt in de Langerdurende zorg. Cliënten vertellen hun levensverhaal aan een vrijwilliger, die vragen stelt en doorvraagt. De nadruk ligt op de goede herinneringen en op het mens-zijn, niet op het ziekteverhaal. De feiten moeten kloppen, maar de interpretatie blijft geheel en al die van de cliënt. Het wordt diens verhaal. Aan het einde van het proces krijgt de cliënt een tastbaar levensboek overhandigd, soms in het bijzijn van familie en vrienden. De ervaring leert dat clienten heel erg blij zijn met het proces en met het product. Het project sluit aan bij mensgerichte zorg, en bij aanvullende zorg en zingeving. Geestelijk verzorgers of maatschappelijk werkers kunnen een groep vrijwilligers trainen en begeleiden. Ervaringsdeskundigen met een passende achtergrond zouden dat ook kunnen doen. In Haagstreek begeleidt de ervaringsdeskundige een groep cliënten die zelf hun levensverhaal schrijven. In de sessie kun je zien wat er nodig is om zo’n levensboekenproject op te zetten en te begeleiden. Deze sessie omvat Planetree componenten 1, 2, 5 en 9 Drs. Jacqueline Weeda, humanistisch raadsvrouw (geestelijk verzorger) en coördinator Planetree
i. Shared Decision Making – Dorothea Wild, arts How to elicit patients‘ values, decision preferences and disease concepts Dorothea spreekt Engels, maar verstaat Nederlands. De dialoog kan dus gewoon in het Nederlands plaatsvinden. Doelgroep Physicians and other clinical providers of all specialties Healthcare administrators who may be interested in implementing SDM No prior knowledge of Planetree or Shared Decision Making (SDM) required Shared decision making (SDM) promises to combine efficient electronic resources with a values-based conversation between caregivers and patients. The goal of SDM is to reach decisions that are better aligned with patients' values, yet grounded in the best evidence available. Many tools are available to educate patients about choices, ranging from tools about simple surgical procedures to the decision to enter palliative care. However, before deploying these tools, there are prerequisites for an effective conversation about SDM: physicians need to elicit patients preferences about decision making styles, as well as their values and disease concepts. Having a conversation about decision style, values,
9
and disease concepts enables patients and providers to get "on the same page". The more life-changing the possible intervention is, the more important this groundwork is. This workshop will review tools to elicit preferences, and how to integrate them into the clinical encounter. Wat leer je in deze sessie: To be able to summarize the evidence on patients' decision making styles, values, and disease concepts To be familiar with phrases and tools that facilitate conversations about choices and preferences
Ways to integrate existing tools efficiently into a busy workflow.
Deze sessie omvat Planetree componenten 1, 2 en 10 Dorothea was tot vorig jaar chief hospitalist bij Griffin Hospital, Derby, USA, en hoofd van het ‘Practice Plan’ van de faculteit. Afgelopen 10 jaar heeft zij gewerkt aan het ontwikkelen, implementeren en evalueren van curricula op het gebied van arts-communicatie en programma’s op het gebied van patiëntgerichte communicatie. Dorothea is lid van de Planetree Arts Adviesraad.
10
Inspiratiesessies ronde 2 (11:40 – 12:20 uur) j. RGM (Ronnie Gardiner Methode) Zet het brein in beweging – Werkt
voor Ouderen RGM (Ronnie Gardiner Methode) is een multi-sensorische oefenmethode voor de hersenen die in 1993 in Zweden is geïntroduceerd binnen de gezondheidszorg. RGM is oorspronkelijk ontwikkeld voor mensen met hersenschade en wordt veelal ingezet bij behandeling van aandoeningen aan het centrale zenuwstelsel, zoals CVA en de ziekte van Parkinson. Bij kinderen en volwassenen zijn van RGM inmiddels ook de positieve effecten bekend bij leer-, lees- en/of concentratieproblemen en bij burn-out en/of depressie klachten. RGM is in 2012 in Nederland geïntroduceerd. Het doel van de methode is om de samenwerking tussen linker- en rechter hersenhelft te verbeteren en de aanleg van nieuwe verbindingen tussen verschillende hersengebieden (plasticiteit van het brein) te prikkelen. Mogelijke verbeteringen door RGM oefeningen zijn verbetering van de coördinatie, het geheugen, lezen en spraak, concentratie, de lichaamsbalans, zelfverzekerdheid, de motorische vaardigheden, het doorzettingsvermogen, sociale vaardigheden en een positieve stemming. RGM lessen worden op maat gemaakt en meestal uitgevoerd in groepsverband. De methode maakt op een speelse manier gebruik van onder meer ritme, muziek, beweging, spraak, gehoor en gevoel. Tijdens de inspiratiesessie maak je kennis met RGM, de achtergronden en doe je handson ervaring op met deze methode. Deze sessie omvat Planetree component 3 Donya Martin, logopediste
k. Groenbeleving – Centra voor Psychisch Herstel Groenbeleving is een nieuw en succesvol onderdeel binnen het zorgaanbod van de Centra voor Psychisch Herstel. Onze Centra voor Psychisch Herstel bieden mensen die oververmoeid zijn, uitgeput of depressief, de mogelijkheid om in korte tijd tot rust te komen en te herstellen. Het verblijf in de rustige en groene omgeving geeft hen die ruimte. Rust en herstel worden aangevuld met een trainingsprogramma gericht op een gezondere leefstijl, beter omgaan met problemen en versterking van het zelfvertrouwen. Ruim een jaar geleden ontstond bij ons de behoefte om een nieuwe module te ontwikkelen die zich richt op natuurbeleving. Natuurbeleving heeft een positief effect op de gezondheid en kan bijdragen aan het genezingsproces van de cliënt. Het maakt voor het effect dat de natuur heeft veel uit op welke aspecten in de omgeving mensen hun aandacht richten. We willen de cliënten daarom helpen gerichter waar te nemen. Wekelijks vindt de module Groen en Gezond plaats onder begeleiding van een behandelmedewerker uit ons team en een natuurgids. Tijdens deze inspiratiesessie willen we jullie een beeld schetsen van wat we doen en bovenal wat voor een positieve effecten de cliënten erbij ervaren.
11
Het voornaamste doel van deze presentatie is jullie te enthousiasmeren en te inspireren voor het implementeren van meer Groen binnen de eigen zorginstelling. Deze sessie omvat Planetree componenten 1, 2, 5, 7 en 9 Dagmar Stoffelen, creatief therapeut en activiteitenbegeleider en Jos van de Water, vrijwilliger (organiseert natuureducatieve wandelingen)
l. Met een Planetree kompas op reis in de thuiszorg – Rivas Zorggroep en Zorggroep Almere Thuis zorg krijgen is in alles anders dan in een intramurale zorgorganisatie. De verhoudingen liggen anders en het werken volgens de 12 componenten van Planetree moet in een andere context geplaatst worden: het privédomein van de cliënt. Toch zijn de internationale Planetree criteria onverkort op het hele veld van de zorg van toepassing. Bij Planetree Nederland zijn nagenoeg alle velden en zorgsoorten aangesloten. De universele Planetree criteria zijn toegankelijk gemaakt door met medewerkers “Best Practices ” te verzamelen en deze te vertalen naar een Kompas – Planetree in de thuiszorg. Er wordt in de sessie stilgestaan bij de werkwijze (hoe en waarom) om een Planetree Kompas voor de thuiszorg samen te stellen (wat en waarmee). Daarnaast worden praktijkervaringen die door medewerkers met het Kompas zijn opgedaan getransformeerd naar een Planetree werkwijze in de thuiszorg. Kortom: je leert zowel over de weg ernaartoe als ook over het eindresultaat. Sinds het presenteren van het Kompas zijn ook focusgroepgesprekken gehouden en de resultaten in de ogen van cliënten en hun familie worden ook gepresenteerd in deze workshop. Wil je aan de slag met Planetree in een ambulante sessie of verder meewerken aan de vormgeving van Planetree in de praktijk van de thuiszorg dan vind je hier het juiste platform! De universele criteria worden verdiept. Het bijzondere karakter van zorg in het privédomein wordt uitgewerkt en praktische tips en trucs worden aangereikt. Deze sessie omvat alle Planetree componenten Pia Velema, Planetree coördinator Zorggroep Almere en Joep Koch, programmamanager Planetree Rivas Zorggroep
m. Inforium als tool bij shared decision making - Flevoziekenhuis In deze inspiratiesessie vertellen twee KNO-artsen van het Flevoziekenhuis over het Inforium project. Zij leggen uit waarom patiëntenvoorlichting in veel ziekenhuizen niet meer goed aansluit bij de behoefte van patiënten en de vele mogelijkheden die het internet biedt. Om deze kloof te overbruggen zijn de KNO-artsen het Inforium project gestart. Inforium is een belangrijk middel om patiënten en hun naasten goede en betrouwbare informatie te geven over hun aandoening of behandeling. Goed geïnformeerde patiënten kunnen betere beslissingen nemen over hun behandeling en leefwijze. De patiënt krijgt meer regie over zijn/haar leven. De arts is naast behandelaar ook een deskundige adviseur die zorg op maat geeft. Patiënten krijgen via een beveiligde mail van hun arts toe-
12
gang tot relevante informatie (links en filmpjes) op de website van zowel het ziekenhuis als van BetrouwbareBron.nl. Op de website van de stichting BetrouwbareBron kunnen patiënten een breed aanbod van informatie vinden, gepubliceerd door een tiental medisch specialisten en (huis)artsen. Een website voor patiënten door artsen. De KNOartsen nemen u mee in de ontwikkeling en toepassing van Inforium. Voor wie is deze sessie bedoeld? Deze sessie is bedoeld voor alle zorgverleners die communicatie met en voorlichting aan hun patiënten kwalitatief beter, efficiënter en vooral meer patiëntgericht willen maken. De KNO-artsen hopen de deelnemers te inspireren om in de eigen organisatie nieuwe mensgerichte invulling te geven aan informatie en educatie van patiënten en hun naasten. Deze sessie omvat Planetree componenten 1, 2, 3, 6, 8, 9 en 10 Markus Oei en Marleen Vleming, beide KNO arts
n. De kracht van bewegen! – Sevagram Bewegen draagt nadrukkelijk bij aan de gezondheid van mensen, ook van ouderen die zorg nodig hebben. Bewegen heeft een positieve invloed op het fysiek, cognitief en sociaal functioneren. Het past daarmee uitstekend binnen de visie van Planetree. Bewegen is een middel om zorginstellingen te helpen bij het leveren van goede mensgerichte zorg. Er zijn duidelijk aanwijzingen dat bewegen een positieve invloed heeft op het verminderen van valincidenten en het verminderen van het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen. Het bevordert de zelfredzaamheid. Sevagram (h)erkent het nut van bewegen en wil haar cliënten dan ook letterlijk in beweging krijgen. Bewegen is binnen Sevagram onderdeel van het op de behoefte van de client afgestemde beweegaanbod en van de dagelijkse handelingen binnen de mensgerichte zorg. In deze sessie wordt toegelicht op welke manieren bewegen binnen Sevagram vorm heeft gekregen en hoe de cliënt daarbij centraal staat. Er zullen vele tips en praktijkvoorbeelden zijn, welke toepasbaar en/of te kopiëren zijn binnen andere zorgorganisaties. Deze sessie is bedoeld voor geïnteresseerden uit de zorgsector, zowel voor medici, paramedici, verpleging, verzorging, activiteitenbegeleiders alsook stafmedewerkers. Deze sessie omvat Planetree componenten 2, 4 en 9 Michel Bleijlevens, staffunctionaris
o. Innoveren mét en vanaf de werkvloer – Maasziekenhuis Pantein In iedere organisatie leven er bepaalde beelden: waarom hebben “ze” het op de andere afdeling veel rustiger dan bij ons, waarom duurt die bloeduitslag zo lang, moeten we dat nu écht allemaal registreren? In 2012 en 2013 zijn er bij het Maasziekenhuis een aantal innovatieteams aan het werk geweest die ideeën van de werkvloer omgezet hebben in verbeteringen. De teams bestonden ook uit medewerkers van de werkvloer, en dan breed samengesteld. Zo kon het dus vóórkomen dat een röntgenlaborant zich verdiepte in de IC. De teams deden onderzoek, werkten voorstellen uit, maakten implementatieplannen en boekten resultaten: het aantal no-shows op de poliklinieken werd terugge-
13
drongen, de wachttijd op de SEH verkort, het aantal niet-nuchtere patiënten voor de OK nam af etc. Deze workshop vertelt over het proces, wat ging goed, wat niet, de ervaringen van medewerkers en de uiteindelijke resultaten. Voor wie is deze sessie bedoeld? Deze inspiratiesessie richt zich op alle zorgverleners op diverse niveaus, functies en werkvelden die bezig zijn met het verbeteren van de zorg en de organisatie. Van uitvoerende medewerkers tot managers/bestuurders. Kennis van Planetree is niet noodzakelijk. Beoogde doelen Deelnemers weten aan het eind van de sessie op welke manier medewerkers optimaal ingezet kunnen worden bij het realiseren van verbeteringen in de zorg en organisatie. Deze sessie omvat Planetree componenten 2 en 10 Janneke van den Berg, beleidsmedewerker Kwaliteit, Veiligheid en Planetree en Arjan Wijnen, projectmanager
p. Beter van Kunst - HagaZiekenhuis In deze inspiratiesessie staat de implementatie van het project Beter van Kunst, kunsteducatie aan het bed centraal. Hiervoor is een partnerschap aangegaan tussen het kunstencentrum Koorenhuis en HagaZiekenhuis, beide uit Den Haag. Doel is patiënten in de gelegenheid te stellen hun gevoelens, gedachten en verhalen vorm te geven of te verbeelden door middel van kunst. Kunstdocenten gaan in gesprek met patiënten en vinden samen een weg naar die verbeelding van persoonlijke emoties, zorgen, passies, levensverhalen, etc. Het project Beter van Kunst bestaat uit beeldende kunst, muziek, schrijven en nieuwe media. Het project richt zich op klinische patiënten, die zowel kort als langdurig in HagaZiekenhuis verblijven en gevoelens van stress, verlies van gezondheid en regie, verdriet, eenzaamheid etc. ervaren. Het doel is dat zij ervaren hoe goed het voelt iets te kunnen maken of creëren, hun hobby weer op te pakken en daarbij, en dat is de hoofdzaak, de regie over hun leven te hervinden. Wat kunnen je verwachten van de (inhoud van de) sessie? Het delen van ervaringen van dit pioniersproject (financiën, organisatie, proces, communicatie, onderzoek naar effect, ontwikkeling naar structureel). Doelgroep van de sessie zijn zorgprofessionals met directe patiëntenzorg en zorgprofessionals die zich bezig houden met aanvullende zorg, voor zowel ziekenhuis- als geestelijke gezondheidszorg. Wat neem je mee naar huis? Een goed idee is het proberen waard, het vinden van juiste partner en financiers, inzicht in aanpak en methodiek, kansen en uitdagingen. Deze sessie omvat Planetree componenten 2, 5, 8, 9 en 12 Dina May van Leeuwen, Planetree coördinator HagaZiekenhuis en Bernadette Lieffering, projectleider Koorenhuis
14
Inspiratiesessies ronde 3 (13:40 – 14:20 uur) q. Een persoonlijke en holistische benadering van ieder kind: de ontwikkeling van de nieuwe Kinderkliniek in Almere De nieuwe Kinderkliniek in Almere is ontwikkeld vanuit de overtuiging dat kinderen en jongeren een eigen benadering nodig hebben die aansluit bij hun specifieke behoeften en vragen. Zij kunnen zich snel onveilig voelen, vooral wanneer ze terecht komen in een ‘volwassen’ wereld van ziekenhuizen en medische behandelingen. Een persoonlijk en serieus contact en een eerlijke en open communicatie is dan heel belangrijk. In Almere is iedereen daarop gericht en is een vriendelijke en prettige omgeving gecreëerd waar kinderen en hun ouders en verzorgers zich thuis voelen. De Kinderkliniek komt voort uit het Flevoziekenhuis Almere en uit de ideologie, de droom van collega’s dat het anders kan. Norbert van den Berg en Tim Vreede, de verantwoordelijke kinderartsen, pakten de unieke kans om plannen te ontwikkelen voor De Kinderkliniek, met steun van het Flevoziekenhuis. Samen met SVT Branding+ Design uit Amsterdam werd een apart, kindvriendelijk gebouw ontwikkeld dat alle ruimte geeft aan deze andere manier van werken. In deze inspiratiesessie vertellen Norbert van den Berg en Maaike van Rooden over de gedachten achter deze vernieuwing, over de uitgangspunten en de aanpak die uiteindelijk heeft geleid tot dit resultaat. Ook vertellen ze over de ervaringen tot nu toe en de reacties van de kinderen en jongeren, van ouders en verzorgers en van de medewerkers van de kliniek. De sessie is interessant voor iedereen die verantwoordelijk is voor de ontwikkeling en verbetering van de zorg en voor ieder die zich daarvoor wil inzetten. De ervaringen bij De Kinderkliniek in Almere kunnen een inspiratiebron zijn bij het nadenken over de mogelijkheden in de eigen organisatie. Want wat bij De Kinderkliniek werkt kan ook werken bij andere klinieken, ziekenhuizen en zorginstellingen en kan leiden tot een verbetering van de zorg. Deze sessie omvat alle Planetree componenten Dr. Norbert van den Berg, kinderarts en lid van de Raad van Bestuur van De Kinderkliniek Almere en Ir. Maaike van Rooden, senior consultant SVT Branding + Design Group
r. Duurzaamheid – Spaarne Ziekenhuis Het element “duurzaamheid” biedt niet alleen versterking van de onderdelen “People” (Betere Zorg en Helende Omgeving) en “Profit” (Gezonde Organisatie), maar wordt door onze organisatie tevens gezien als een belangrijke ondersteunende factor van het onderdeel “Planet” bij de verwezenlijking van de zorgvisie. Aan de hand van een masterclass worden deelnemers geïnformeerd over de mogelijkheden/kansen die een zorgvuldig omgaan met de Planeet Aarde biedt voor zowel patiënt, medewerker als organisatie. Medewerkers worden zich bewust van de noodzaak om binnen de 12 componenten van Planetree ook de gevolgen voor de aarde en het ziekenhuis mee te nemen/af te wegen. Waar moet je op letten? Wat zijn de do’s en dont’s? Wat zijn de leerdoelen/kansen/resultaten? Welke invloed heeft vervuiling (afval/CO² uitstoot) voor de “Planet” of onze organisatie? Kunnen wij daar als ziekenhuis in bijdragen en hoe doen wij dat dan?
15
Is het plaatsen van zonnecollectoren, zuiniger omgaan met energie (eerder het licht uitdoen), vervangen/recyclen van plastic bekers kostenbesparend en levert dat een bijdrage aan een “duurzaam” ziekenhuis c.q. planeet? Kortom, deelnemers wordt aan de hand van deze masterclass de kans geboden om een eigen bijdrage te leveren aan een “gezonde” organisatie en “leefbare” aarde. Zij worden “getriggerd” om daarvoor de eigen “cirkel van invloed” in te zetten en anders te denken en te kijken naar veranderingen/mogelijkheden. Sacha Robijn, stafmedewerker Facilitair Bedrijf
s. Samen Verschil Maken (SVM) als verbetermethodiek op teamniveau – Warmande “Samen verschil maken” (SVM) is een programma van Stichting Planetree Nederland en betekent doelgericht verbeteren en merkbare verbeteringen binnen 12 maanden. Je neemt samen met een groep collega’s verantwoording om stapsgewijze verbetering in de eigen werkomgeving te realiseren. Het programma bestaat uit vier bijeenkomsten waarin medewerkers voorbereid worden op het nemen van een volgende stap in het proces van doelen stellen tot invoeren “wat werkt” en “groot maken”. Er wordt onder meer gebruik gemaakt van instrumenten als de WilDoe matrix. Tussen de bijeenkomsten werkt ieder team aan het realiseren van de zelfgekozen verbeteringen die voor cliënten en henzelf bijdragen aan betere zorg, helende omgeving en gezonde organisatie. Als bron van de te kiezen verbeteringen kunnen bijvoorbeeld het (strategisch) jaarplan en de Planetree focusgroepen gebruikt worden. Doelgroep SVM is een programma dat in alle sectoren van de zorg gebruikt kan worden. De casus in deze inspiratiesessie betreft de VVT sector (ouderenzorg) Wat kun je verwachten van de (inhoud van de) sessie? Praktische uitleg van de methodiek Samen Verschil Maken aan de hand van de ervaringen bij Warmande. Bij Warmande is Samen Verschil Maken toegepast als verbetermethodiek bij vrijwel alle teams van de organisatie. In een periode van 12 maanden werden door bijna 100 medewerkers 22 verbeteringen uitgewerkt en geconcretiseerd. Naast de verbeterprojecten zelf werd ook het samen leren verbeteren ten doel gesteld. We zien hoe de participatie van alle lagen en disciplines echt bijdraagt aan een enthousiaste samenwerkingscultuur. Uitgangspunten waren: wat kun je zelf doen en wat ga je nu zelf ‘anders doen’ om dit om dit doel te bereiken. Kortom: focus op eigen kracht en initiatief nemen. Speerpunten: Kennismaken met de methodiek SVM Samenwerken in verbetertraject, hoe doe je dat? (o.a. doel kiezen, plannen, bijstellen, omgaan met weerstand en feedback geven, borgen van verbetering). Casus op verpleegunit ‘Boulevard’ Plaats van SVM-traject bij Implementatie Planetree binnen Warmande.
16
t. De cliënt als ZZP regisseur – Zorgcentra Pantein De cliënt heeft en houdt, waar mogelijk, de regie over de invulling van zijn ZorgZwaartePakket (ZZP). In deze inspiratiesessie zal het project ‘De cliënt als ZZP regisseur’ centraal staan. Het betreft een project dat toegepast kan worden in de VVT sector, waar cliënten woonachtig zijn met een ZZP. In de eerste fase van het project (reeds afgerond) hebben we ons gericht op ZZP 1, 2 en 3. Momenteel (fase 2) richten we ons op ZZP 4 en 6. Fase 3 (medio 2014) zal zich gaan richten op ZZP 5, 7 en hoger. Willen wij de cliënt weer de touwtjes in handen geven, dan is verandering noodzakelijk: Het veranderen van werkprocessen met bijbehorende documenten, gericht op van ontvangst tot afscheid. Het veranderen van cultuur; de omslag maken van hospitalisatie bij zowel medewerkers als cliënten naar een vraaggerichte cultuur, waarbij de cliënt, waar mogelijk, de regie heeft en houdt. De wijze waarop het gesprek met de cliënt wordt aangegaan. Wat neem je mee naar huis? Handvatten om medewerkers enthousiast te krijgen voor deze denk-/werkwijze. Handvatten ten aanzien van het kwantificeren van zorg. Voorbeelden van projectmatig communiceren. Je krijgt reacties van cliënten te horen ten aanzien van het kwantificeren van de zorg. Inzicht in inzet van mankracht en de bijbehorende tijdsinvestering. Inzicht in wat het oplevert (tevredenheid bij cliënten, medewerkers en bewustzijn) Deze sessie omvat Planetree componenten 1, 2, 9 en 10 Debby Geerts, hoofd Welzijn
u. De cliënt centraal op de High & Intensive Care Unit (HIC) - GGzE De HIC (High & Intensive Care unit) van de GGzE, die oktober 2012 zijn deuren opende, is één van de paradepaardjes van de GGzE. Door een intensieve begeleiding en door het gebruik van technische innovaties worden cliënten die in crisis verkeren geholpen. De combinatie van kwalitatief hoogstaande zorg en technologie heeft de opnameduur flink verkort en het aantal separaties spectaculair doen afnemen. Ook de intensieve samenwerking met ambulante Fact-teams heeft hieraan bijgedragen. High en Intensive care is een bijzonder zorgconcept. Het biedt een kader en middelen om cliënten in tijden van crisis met elkaar in contact te houden. Middelen waarvan de HIC van de GGzE onder andere gebruik van maakt zijn het gastvrijheidsbeleid (Planetree), preventie, risicotaxatie, en supportrooms met menswaardige technologie. Belangrijke uitgangspunten zijn het hebben van voortdurend contact met de cliënt, bieden van veiligheid, maximale informatieverstrekking aan cliënt en naasten, het creëren van een prettige omgeving, en bovenal zoveel als mogelijk de regie laten bij de cliënt tijdens zijn opname en behandeling, ondanks de vaak moeilijke omstandigheden.
17
Tijdens de inspiratiesessie willen wij door middel van het tonen van filmpjes en van dia’s illustreren wat we met bovenstaande beogen. De sessie zal een interactief karakter hebben waarbij we de deelnemers willen prikkelen en inspireren. Deze sessie omvat alle Planetree componenten Toine Lamberts, teamcoördinator, Joachim Mertens en Joris Hendrickx, beide psychiater
v. De 7 bronnen van arbeidsvreugde – Fatima Zorg Dit is een methode voor werken met plezier en goed presteren. Het gaat erom dat deelnemers ontdekken welke bron hen plezier geeft in het werk en welke niet. Vervolgens: hoe kun je de bronnen van arbeidsvreugde beter kan gaan benutten. Deze methode is bedoeld voor alle niveaus en functies van mensen die binnen een organisatie werken. Het kan individueel en op teamniveau gebruikt worden. Wat biedt deze sessie? Kennismaking met de zeven bronnen door middel van een korte presentatie. Welke zeven bronnen zijn er en wat houdt het in? Je kunt naar de zeven bronnen kijken vanuit het perspectief van de organisatie en vanuit het perspectief van de medewerker. Hoe komen deze samen? Wat neem je mee naar huis? Kennis over een methode die arbeidsvreugde in kaart brengt op een ongedwongen manier. Teams krijgen door deze methode helderheid in hun eigen functioneren. Deze sessie laat zien wat het voor teams kan betekenen en hoe ze een actieplan voor verbetering kunnen opstellen. Deze sessie omvat Planetree component 10 Wil Nelis, opleidingscoördinator
w. Games en ouderenzorg, breng de funfactor in beweging – Centrum
voor wonen en zorg Kerkakkers (Stichting Groenhuysen) Wat is gaming, hoe kijken ouderen naar games en welke kracht hebben games in het stimuleren van bewegen? Welke technologische ontwikkelingen zijn er en welke mogelijkheden en voordelen brengen deze voor onze cliënten? Ruim 7 jaar wordt er binnen onze organisatie gewerkt met het gebruik van games in behandelingen van cliënten. Games bieden spelelement, de uitdaging, stimulatie en vooral plezier. Deze elementen versterken in veel gevallen de intrinsieke motivatie om te bewegen. Ga je zelf maar na, in hoeverre ben jij gemotiveerd om uit jezelf te gaan bewegen? Het is in de meeste gevallen toch veel leuker om achter een bal aan te rennen of een wedstrijdje te doen wie het hardst kan fietsen. In nauwe samenwerking met het bedrijf Silverfit hebben we een wezenlijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de Silverfit beweegcomputer. Inmiddels wordt de Silverfit ook door andere (niet-behandel)disciplines gebruikt om meer beweegmomenten te creeren.
18
De ontwikkeling van technologie is enorm. Het is een is een uitdaging deze ontwikkelingen te volgen en te zien welke mogelijkheden dit voor ons als zorgmedewerkers biedt. Deze sessie is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in het gebruik van games en technologie in behandeling en stimulatie van bewegen. Er zal een state of the art beschrijving van gamegebruik in behandeling in gezondheidszorg gegeven worden, waarna de focus ligt op ouderenzorg. Ook zullen er voorbeelden gegeven worden van de inzet van games in behandeling en ter stimulatie van bewegen, ondersteund met video, en van technologische ontwikkelingen die wellicht ingezet kunnen worden om te komen tot mensgerichte zorg. Het doel van de sessie is om inspiratie te brengen om zelf aan de slag te gaan met games en technologie, en over technologische toepassingsmogelijkheden na te denken. Deze sessie omvat Planetree componenten 4, 5 en 6 Rolf van der Burgt, geriatrie fysiotherapeut
x. Global influences on Patient-Centered Care: Improving Outcomes and Experiences Around the World – Planetree, Inc Deze sessie is geheel Engelstalig The Institute of Medicine (2001) identifies patient-centered care, as care that is “respectful of and responsive to individual patient preferences, needs, and values and ensures that patient values guide all clinical decisions.” This is a universal concept that is relevant in all care delivery settings, cultures and countries. Participants in this session will learn more about the global forces shaping patientcentered care and how Planetree components are adaptable to different countries and cultures. Successful initiatives to improve the humanization of care delivered in acute, ambulatory and long-term care settings will be described. International case studies will be presented giving participants the opportunity to learn more about implementation strategies from around the globe. These practical strategies that improve both relationships and care outcomes will include ideas and tools that participants can use in their own organizations. Susan Frampton PhD, president of Planetree en Karin Jay, Senior Director, International Business Development and Operations, Planetree
y. Van Borgen naar Betrekken naar Merkbaar Beter - Mavim Bij Planetree draait het allemaal om het verlenen van betere zorg in een helende omgeving vanuit een gezonde organisatie. Drie aspecten van kwaliteit van zorg spelen daarbij een uitermate belangrijke rol, namelijk: de competenties van de zorgverlener (professionele kwaliteit), een cyclus van continue verbetering (organisatorische kwaliteit) en mensgerichtheid (relationele kwaliteit).
19
Hoewel Planetree vooral een kwestie is van bewustwording, gericht is op intermenselijke relaties en zich uit in het gedrag en de waarden van de zorgverleners en de cultuur van de organisatie, is het van belang om alle onderliggende aspecten zoals competenties, klantprocessen en verbetercycli zorgvuldig en systematisch te borgen. Het gaat immers om de afspraken, de spelregels, die je met elkaar maakt omtrent de bejegening en (medische) behandeling van de cliënt. Verankering en het inzichtelijk maken van deze afspraken biedt zekerheid en duidelijkheid aan alle zorgverleners en vormt de basis voor een proces van continu verbeteren, van merkbaar beter. Mede dankzij de gedrevenheid van Planetree-bestuurslid Cor Calis en in samenwerking met GGz Eindhoven, laat Mavim u tijdens deze inspiratiesessie zien hoe u eenvoudig het Planetree gedachtengoed inbedt binnen uw organisatie en hoe u met alle betrokken zorgverleners een merkbaar beter proces realiseert. De sessie is primair bedoeld voor bestuurders en beleidsmedewerkers. Deze sessie omvat Planetree componenten 3, 10 en 12 Jean-Jacques Vossen, Algemeen directeur Mavim
20
