-
Come-On Studie Informatiebundel Interventiegroep - Vlaanderen
Inhoudstafel
-
0
Inhoudstafel Inhoudstafel ............................................................................................................................................ 1 Afkortingen .............................................................................................................................................. 2 Onderzoeksequipe .................................................................................................................................. 3 Consortium KU Leuven - UCL................................................................................................................... 4 Contactpersoon ....................................................................................................................................... 5 Samenvatting van de studie .................................................................................................................... 6 Selectie van bewoners............................................................................................................................. 8 Geïnformeerde toestemming................................................................................................................ 11 Gegevensverzameling ........................................................................................................................... 15 Webapplicatie ....................................................................................................................................... 17 Administratie ......................................................................................................................................... 18 Interventie ............................................................................................................................................. 20 Component 1 : training & educatie ....................................................................................................... 21 Component 2: lokaal overleg ................................................................................................................ 24 Component 3: multidisciplinair patiëntenoverleg ................................................................................ 25 Interventiegroep : woonzorgcentra ...................................................................................................... 26 Planning ................................................................................................................................................. 27 Vergoeding ............................................................................................................................................ 31
Inhoudstafel
Checklist voor elke zorgverlener ........................................................................................................... 32
1
Afkortingen Apr. : Apotheker CRA : Coördinerend Raadgevend Arts HA : Huisarts VPK : Verpleegkundige
Afkortingen
WZC : Woonzorgcentrum
2
Onderzoeksequipe
Anne Spinewine Klinisch (ziekenhuis)apotheker Professor Klinische Farmacie (UCL)
Veerle Foulon Apotheker Professor Farmaceutische Zorg (KU Leuven)
Goedele Strauven Apotheker – PhD student (KU Leuven)
Onderzoeksequipe
Pauline Anrys Ziekenhuisapotheker – PhD student (UCL)
3
Consortium KU Leuven - UCL Benoit Boland Geriater Universitair ziekenhuis Saint-Luc Olivia Dalleur Klinisch (ziekenhuis)apotheker (geriatrie) UCL Anja Declercq Sociologe en economiste - Experte BelRAI KU Leuven Jean-Marie Degryse Huisarts – Professor in huisartsgeneeskunde KU Leuven - UCL Jan De Lepeleire Huisarts – Professor in huisartsgeneeskunde KU Leuven Valérie Lacour Offinica apotheker – Werkcolleges faculteit farmacie UCL Jean Macq Arts - Professor in public health en organisatie van de gezondheidszorg UCL Steven Simoens Professor farmaco-economie KU Leuven
Thérèse Van Durme Verpleegkundige – Onderzoeksmedewerker UCL UCL Kris Vanhaecht Verpleegkundige – Doctor in public health KU Leuven
Consortium KU Leuven - UCL
Niko Speybroek Professor epidemiologie en statistiek UCL
4
Contactpersoon VLAANDEREN Contactpersoon Goedele Strauven E-mail adres
[email protected] Telefoonnummer 016/32.00.19
WALLONIË
Contactpersoon Pauline Anrys E-mail adres
[email protected] Telefoonnummer
Contactpersoon
0496/61.81.44
5
Samenvatting van de studie De “COME·ON” studie staat voor « Collaborative approach to Optimise MEdication use for Older people in Nursing homes». Deze nationale studie, die 17 maanden zal duren, wordt gesponderd door het RIZIV en wordt wetenschappelijk begeleid door de universitaire onderzoeksequipe UCL- KU Leuven.
Doel Het doel van deze studie is te komen tot een rationeel en efficiënt geneesmiddelengebruik in woonzorgcentra.
Doelstelling
Rationeel voorschrijfgedrag Efficiënt en oordeelkundig GM-gebruik in WZC Efficiënt medicatiemanagement Volume (↓ aantal geneesmiddelen) Besparingen Uitgaven (↓ kosten)
Om deze doelstelling te bereiken worden drie onderzoeksvragen gesteld :
Hoe kan het gebruik van het formularium geoptimaliseerd worden?
Hoe kan het geneesmiddelen gebruik in WZC geoptimaliseerd worden?
Samenvatting van de studie
Hoe kan het medicatiemanagement geoptimaliseerd worden?
Wat is de impact van een multidisciplinair overleg?
6
Studie design De studie wordt opgezet als een cluster controlled trial. Het gaat dus om een multicentrische studie die zal plaatsvinden in 63 woonzorgcentra (WZC) verspreid over België. 33 woonzorgcentra maken deel uit van de controlegroep; dit houdt in dat zij de gebruikelijke zorg zullen verder blijven toedienen en dat geen enkele interventie op niveau van het woonzorgcentrum zal plaatsvinden. In 30 andere woonzorgcentra, die tot de interventiegroep behoren, zullen de verschillende onderdelen van de interventie uitgetest worden.
Samenvatting van de studie
In elk van de 63 deelnemende WZC zullen 35 bewoners geselecteerd worden die minimum 65 jaar zijn en voldoen aan de inclusiecriteria. In totaal zullen zo’n 2205 bewoners deelnemen aan deze studie.
7
Selectie van bewoners Inclusie- en exclusiecriteria Zowel in de interventie- als in de controlegroep zullen in elk woonzorgcentrum 35 bewoners geselecteerd worden om deel te nemen aan de Come-On studie. Voor aanvang van de studie, heeft de CRA alle huisartsen die patiënten behandelen in het WZC gecontacteerd om hun akkoord te vragen voor deelname aan deze studie. Enkel bewoners van wie de behandelende huisarts zich akkoord heeft verklaard tot deelname aan deze studie kunnen geïncludeerd worden in de Come-on studie. Bewoners moeten minstens 65 jaar zijn om te kunnen deelnemen. Bewoners die onder het palliatief statuut vallen of in revalidatie of in kortverblijf zitten zullen niet kunnen deelnemen aan de studie (dit zijn nl. exclusiecriteria). In totaal zullen bijgevolg 2205 bewoners deelnemen aan deze studie.
INCLUSIE
EXCLUSIE
-
Bewoners van deelnemende WZC
-
Palliatief statuut
-
Waarvan hun behandelende huisarts
-
Revalidatie / kortverblijf
toestemming heeft gegeven
-
Weigering tot deelname
-
≥ 65 jaar
Selectie van bewoners Waar ? De selectie van bewoners zal in elk WZC gedaan worden door een medewerker van de wetenschappelijke onderzoeksequipe (Goedele Strauven). Wanneer ? Een datum zal bij het begin van de studie voorgesteld worden. Met wie ? De contactpersoon en/of verpleegkundige en/of de CRA moet(en) hierbij aanwezig zijn.
Een lijst maken van de huisartsen die zich akkoord hebben verklaard om deel te nemen aan de Come-On studie. Een lijst van bewoners met hun behandelende huisarts maken (inclusief de geboortedatum van de bewoners) Een kopie van de geïnformeerde toestemming aan de bewoner bezorgen na ondertekening Hoe? De bedoeling van deze selectie is om een lijst van 35 bewoners te bekomen voor ongeveer 12 verschillende (indien mogelijk) huisartsen. Hiervoor werd een beslissingsboom opgesteld.
Selectie van bewoners
To Do :
8
Selectie van bewoners
Algoritme
9
Selectie van bewoners
A
10
Geïnformeerde toestemming Elke geselecteerde bewoner moet schriftelijke toestemming geven om deel te kunnen nemen aan deze studie. Hiervoor moet hij/zij een geïnformeerde toestemming ondertekenen. Dit document werd opgesteld aan de hand van een officiële template en is vrij omvangrijk. Een beknopte samenvatting van de belangrijkste informatie is hieronder te vinden: (a) Samenvatting van de inhoud zoals beschreven in het document van de geïnformeerde toestemming; (b) Samenvatting van de voornaamse informatie die gecommuniceerd dient te worden naar de bewoner of zijn respectievelijke vertegenwoordiger toe.
A. Samenvatting van de inhoud zoals beschreven in het document van de geïnformeerde toestemming Inleiding
Het woonzorgcentrum heeft beslist om deel te nemen aan een studie met als doel na te gaan hoe het geneesmiddelengebruik in woonzorgcentra geoptimaliseerd kan worden.
In elk woonzorgcentrum zullen 35 bewoners geselecteerd worden om deel te nemen.
De toestemming van de bewoner of zijn/haar wettelijke vertegenwoordiger is vereist om deel te kunnen nemen aan deze studie.
Het is belangrijk dat, vooraleer de bewoner toestemming geeft tot deelname aan deze studie, hij kennis neemt van alle informatie opdat hij willens en wetens een beslissing kan nemen. Dit noemt ‘geïnformeerde toestemming’ geven.
Studie
Nationale studie (België)
63 woonzorgcentra, verspreid over heel België (Wallonië, Vlaanderen, Brussel-Hoofdstedelijk Gewest & Duitstalige Gemeenschap), nemen deel aan deze studie.
De studie is opgezet door twee Belgische universiteiten (UCL & KUL) en is gefinancierd door het RIZIV.
17 maanden
Doelstelling
De impact nagaan van een multidisciplinair overleg tussen de behandelende huisarts, de leverende apotheker en de verzorgende verpleegkundige op de kwaliteit van het voorschrijfgedrag en geneesmiddelengebruik in woonzorgcentra.
Geïnformeerde toestemming
Duur van de studie
11
Interventie
Gedurende de studie zullen de behandelende huisarts (van de respectievelijke bewoner), de leverende apotheker en de verpleegkundige elke 3 maanden samenkomen om het therapeutisch behandelplan (gebaseerd op het medisch dossier en de gezondheidstoestand) te bespreken.
Indien gedurende het verloop van de studie, de bewoner opgenomen wordt in het ziekenhuis, wordt aangeraden een extra overlegmoment in te plannen naar aanloop van terugkeer naar het woonzorgcentrum. Een extra overlegmoment kan eveneens ingepland worden indien de bewoner palliatieve zorgen zal (beginnen te) krijgen.
Het doel van dit overleg is de medicamenteuze behandeling in detail te analyseren om ervoor te zorgen dat alles gedaan wordt om deze behandeling te optimaliseren. Er kunnen wijzigingen aangebracht worden aan de medicatie zelf (zoals bijvoorbeeld verminderen van het aantal geneesmiddelen of dosisaanpassingen, op maat van de gezondheidstoestand), maar ook aan de opvolging van de behandeling (bvb. controle van de bloeddruk of van de bloedsuikerwaarden).
Indien de bewoner dit wenst, kunnen de voorgestelde wijzigingen van medicatie besproken worden met hem of zijn wettelijke vertegenwoordiger na het overleg.
Deelname van de bewoner
Voorafgaand aan het overleg, is het mogelijk dat het verzorgend personeel of de arts enkele vragen zal stellen aan de bewoner om te peilen naar de verwachtingen van de medicamenteuze behandeling en kennis te nemen van eventuele problemen die de bewoner ondervindt door zijn medicatie.
De bewoner of zijn wettelijke vertegenwoordiger zal niet deelnemen aan de overlegmomenten. Deze worden enkel bijgewoond door de behandelende huisarts, de apotheker en de verpleegkundige.
Indien de bewoner deelneemt aan deze studie, zou hij/zij moeten weten dat :
Deze studie pas van start is gegaan na evaluatie door een ethische commissie.
Deelname is vrijwillig. Er is en zal op geen enkele manier sprake zijn van dwang. Voor deelname is ondertekende toestemming nodig.
De gegevens die in het kader van deelname verzameld worden, zijn vertrouwelijk. Bij de analyse en publicatie van de resultaten is anonimiteit verzekerd. De gegevens zullen zullen daarom gecodeerd worden (de identiteit zal vervangen worden door een identificatiecode in de studie). Deelname aan de studie betekent dat de bewoner ermee akkoord gaat dat de betrokken zorgverleners (huisarts, apotheker, verpleegkundige) gegevens over hem/haar verzamelen en met elkaar zullen delen en dat onderzoeksmedewerkers van het consortium KU Leuven - UCL die gebruiken voor onderzoek en in het kader van wetenschappelijke en medische publicaties.
Het verzamelen en delen van gegevens gebeurt via een beveiligde webapplicatie.
De bewoner heeft het recht om aan de betrokken zorgverleners te vragen welke gegevens zij over hem/haar hebben verzameld en waarvoor ze gebruikt worden in het kader van de studie. De bewoner heeft het recht om deze gegevens in te kijken en om verbeteringen te laten aanbrengen indien ze foutief zouden zijn.
Geïnformeerde toestemming
12
Een verzekering is afgesloten voor het geval dat de bewoner enige schade zou oplopen in het kader van deelname aan deze studie.
Geen enkele kost zal de bewoner aangerekend worden voor deelname aan deze studie.
Risico’s en ongemakken
Er zijn geen gekende risico’s of ongemakken die de bewoner zou kunnen ondervinden tijdens deelname aan deze studie. Enkel zal enige tijd gevraagd worden (om bvb. enkele vragen te beantwoorden).
Er zijn geen extra kosten verbonden bij deelname aan deze studie.
Voordelen
Het doel van het overleg is trachten de medicamenteuze behandeling nog meer te optimaliseren evenals de levenskwaliteit.
Alle informatie, die via deze studie verkregen wordt, zal bijdragen tot een verbeterd geneesmiddelengebruik bij bewoners in woonzorgcentra.
Stopzetting van de deelname
Deelname is vrijwillig.
Zelfs nadat het formulier van de geïnformeerde toestemming ondertekend is, heeft de bewoner op elk moment gedurende de studie het recht zich terug te trekken voor welke reden dan ook, zonder zich te moeten verantwoorden.
Indien men de deelname aan deze studie wenst te stoppen, dient men wel de CRA of het verzorgend personeel van het woonzorgcentrum op de hoogte te brengen van deze beslissing.
Indien beslist wordt niet langer deel te nemen aan de studie, zal dit geen enkele impact hebben op de zorg, evenals niet op de relatie met de CRA en andere zorgverleners.
Indien de bewoner deelneemt aan deze klinische studie, zouden wij hem/haar willen vragen :
Ten volle mee te werken voor een correct verloop van de studie.
Geen informatie over de gezondheidstoestand, de geneesmiddelen die de bewoner gebruikt of de symptomen die de bewoner ervaart te verzwijgen.
Niet deel te nemen aan een andere gelijkaardige klinische studie (optimalisatie van medicamenteuze
De bewoner kan voor bijkomende informatie steeds de arts-onderzoeker (i.e. CRA) contacteren of een medewerker van de onderzoeksequipe (zie contactgegevens hierboven).
Geïnformeerde toestemming
behandeling) tijdens deelname aan de huidige studie.
13
B. Samenvatting van voornaamste informatie die gecommuniceerd dient te worden naar de bewoner of zijn respectievelijke vertegenwoordiger toe
Het woonzorgcentrum neemt deel aan een studie, georganiseerd door 2 Belgische universiteiten (KU Leuven en UCL).
Gedurende 12 maanden van het project zal de behandelende arts, de leverende apotheker van het woonzorgcentrum evenals de verpleegkundige elke 3 maanden samenkomen om de medicamenteuze behandeling te bespreken. Het doel van dit overleg is trachten het therapeutisch behandelplan nog meer te optimaliseren (bvb. nagaan of alle geneesmiddelen nog steeds noodzakelijk zijn, eventueel proberen het aantal geneesmiddelen te verminderen,…)
Ondertekende toestemming is noodzakelijk zodat de huisarts de medicatie kan bespreken met de apotheker en de verpleegkundige.
Deelname is vrijwillig.
Zelfs nadat het formulier van de geïnformeerde toestemming ondertekend is, heeft de bewoner op elk moment gedurende de studie het recht zich terug te trekken voor welke reden dan ook, zonder zich te moeten verantwoorden.
De bewoner zelf zal niet deelnemen aan dit overleg.
Indien de bewoner dit wenst, kan hij/zij de behandelende huisarts of verpleegkundige vragen om na het overleg de voorstellen van wijziging van medicatie met hem/haar te bespreken.
Voor het overleg, is het mogelijk dat de verpleegkundige de bewoner enkele vragen zal stellen om te weten of alles goed verloopt/gaat met de medicatie.
Deelname aan de studie betekent dat de bewoner ermee akkoord gaat dat de betrokken zorgverleners (huisarts, apotheker, verpleegkundige) gegevens over hem/haar verzamelen en met elkaar zullen delen en dat onderzoeksmedewerkers van het consortium KU Leuven - UCL die
Het verzamelen en delen van gegevens gebeurt via een beveiligde webapplicatie.
De bewoner heeft het recht om aan de betrokken zorgverleners te vragen welke gegevens zij over hem/haar hebben verzameld en waarvoor ze gebruikt worden in het kader van de studie. De bewoner heeft het recht om deze gegevens in te kijken en om verbeteringen te laten aanbrengen indien ze foutief zouden zijn.
Geïnformeerde toestemming
gebruiken voor onderzoek en in het kader van wetenschappelijke en medische publicaties.
14
Gegevensverzameling Administratieve en demografische gegevens (leeftijd, geslacht, verzekerbaarheid,…), klinische gegevens (valincidenten, hypoglycemieën,...), comorbiditeiten (voorgeschiedenis, huidige aandoeningen,..), economische parameters (consultatie geneesheer-specialist, ziekenhuisopname,...) en de medicamenteuze behandeling zullen op 3 verschillende momenten verzameld worden; bij het begin van de studie, in het midden en op het einde van de studie.
Andere gegevens van het woonzorgcentrum (aantal bedden, aantal verpleegkundigen,…) evenals gegevens over de betrokken zorgverleners zullen ook verzameld worden.
Deze gegevens zullen gecodeerd worden. Dit houdt in dat de identiteit van de bewoner vervangen zal worden door een identificatiecode. Het zal voor onderzoeksequipe bijgevolg onmogelijk zijn om de bewoner te kunnen identificeren.
Het verzamelen en delen van deze gegevens (tussen de verschillende zorgverleners) zal vergemakkelijkt worden door een beveiligde webapplicatie.
Kwalitatieve gegevens zoals facilitatoren, barrières en de tevredenheid van zorgverleners evenals de kwaliteit van het multidisciplinair overleg en de trouw aan de interventie zullen ook worden verzameld.
Een lokale veiligheidsconsulent op niveau van het woonzorgcentrum moeten worden aangesteld die zal waken over het privacybeleid.
Gegevensverzameling
Een vergoeding is voorzien voor de tijd die nodig is om de gegevens van de bewoners te verzamelen.
15
Baseline
MFO 1
MFO 2
Midden van studie
MFO 3
MFO 4
Einde van studie
M1
M4-6
M7-9
M8
M10-12
M13-16
M17
Administratieve en demografische gegevens
Klinische gegevens
Comorbiditeiten
Medicatieschema
Economische parameters (hospitalisatie,…)
Gegevens woonzorgcentrum
Gegevens van de verschillende zorgverleners
Gegevens van het overleg
Gegevensverzameling Wie vult in?
LEGENDE = doorsturen van gegevens op vaste momenten (M1 – M8 – M 17) of na overleg = gegevens hoeven niet verzameld noch doorgegeven te worden aan de onderzoeksequipe = motiveren om gegevens bij overleg bij te houden, maar niet verplicht door te sturen = gegevens worden doorheen de studie bijgehouden, maar niet opgevraagd. Deze worden enkel opgevraagd op vaste aangegeven momenten
Nadat de gegevens ingevuld zijn, kunnen deze gedeeld worden met alle andere zorgverleners (weliswaar deze met een therapeutische relatie met de bewoner).
Gegevensverzameling
Welke zorgverlener welke gegevens kan en mag ingeven in de webapplicatie staat in de tabel hierboven aangeduid.
16
Webapplicatie
Een webapplicatie werd speciaal voor deze studie ontwikkeld. Beveiligde toegang is verzekerd dankzij het gebruik van de eID (authenticatie van de gebruiker) alsook door rolvalidatie via eHealth (nagaan of de zorgverlener wel degelijk erkend is als bvb. huisarts, apotheker,...). De webapplicatie voorziet verder rolgebaseerde toegang. Dit houdt in dat elke zorgverlener een aparte “rol heeft”. Niet elke zorgverlener kan alle verschillende gegevens ingeven. Zo kan bijvoorbeeld enkel een huisarts de comorbiditeiten voor zijn/haar patiënt ingeven, is de apotheker verantwoordelijk voor het medicatieschema en de verpleegkundige voor de klinische gegevens. In de tabel hierboven staat weergegeven wie welk soort gegeven kan en mag invullen. De CRA’s van de WZC zullen alle bewoners ingeven die aan de studie deelnemen. Verder zullen zij deze bewoners toewijzen aan hun behandelende huisarts, apotheker en verpleegkundige, de drie partijen die zullen deelnemen aan het multidisciplinair overleg en met wie de bewoner een therapeutische relatie heeft.
De webapplicatie heeft twee doelstellingen :
Gegevensverzameling in het begin, midden en einde van de studie (M1 – M8 – M17). Uitwisseling van gegevens van de bewoner tussen de huisarts (die de comorbiditeiten zal invullen), de verpleegkundige (die verantwoordelijk is voor de administratieve en klinische gegevens) en de apotheker (die verantwoordelijk is voor het ingeven van de medicamenteuze behandeling van de bewoner).
Volgend materiaal is nodig voor het gebruik van de webapplicatie:
eID en kaartlezer Internet Computer Eigen dossier, gegevens,..
Technische ondersteuning
Webapplicatie
Een helpdesk is onder constructie voor technische support i.v.m. de webapplicatie.
17
Administratie Contracten De contracten voor de controle- en interventiegroep zullen verschillend zijn.
Controlegroep De controlegroep zal enkel een contract ondertekenen met de KU Leuven. Dit dient door de CRA en de directie ondertekend te worden en zal nadien ook ondertekend worden de de hoofdonderzoeker (Prof. Veerle Foulon) en de rector van de KU Leuven. Ondertekening dient in drievoud te gebeuren. Nadien zal één exemplaar, ondertekend door alle partijen, teruggestuurd worden naar het woonzorgcentrum.
Interventiegroep De interventiegroep zal, naast een contract met de KU Leuven, ook een contract met het RIZIV ondertekenen. Wat betreft het contract met de KU Leuven: Dit dient door de CRA en de directie ondertekend te worden en zal nadien ook ondertekend worden de de hoofdonderzoeker (Prof. Veerle Foulon) en de rector van de KU Leuven. Ondertekening dient in drievoud te gebeuren. Nadien zal één exemplaar, ondertekend door alle partijen, teruggestuurd worden naar het woonzorgcentrum.
CRA
Administratie
Directie
18
Organiseren van de studie op lokaal vlak
Binnen het WZC zal verder nog een samenwerkingsovereenkomst getekend worden met de verschillende partners die deelnemen aan het Come-On project. De organisatie hiervan zal verlopen via het RIZIV. Al de verschillende zorgverleners zouden intern goed geïnformeerd moeten worden en ook gemotiveerd moeten worden om zo goed mee te werken. De CRA vormt hierbij de ‘sleutelpersoon’. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat alle functies ingevuld zijn (o.a. ook de lokale veiligheidsconsulent in elk WZC)
Vergoeding Gegevensverzameling Multidisciplinair patiëntenoverleg Lokaal overleg Andere activiteiten (werkgroepen)
Administratie
19
Interventie Deze studie heeft als doel het nagaan van de impact van een complexe en veelzijdige interventie op het (on)oordeelkundig geneesmiddelengebruik in Belgische woonzorgcentra. De interventie wordt aanschouwd als een complexe interventie aangezien zij uit verschillende componenten is opgebouwd die met elkaar zullen interageren. De drie verschillende componenten van de interventie zijn de volgende :
Training & educatie
Lokaal overleg Multidisciplinair patiëntenoverleg
Component 1 : Training & educatie
Fiches
E-learning
Specifieke training voor apothekers
Specifieke training voor verpleegkundigen
‘On site’ training
Component 2 : Het lokaal overleg
Interventie
Component 3 : Multidisciplinair patiëntenoverleg
20
Component 1 : training & educatie Fiches Verschillende fiches zullen gemaakt worden rond diverse topics. Bijvoorbeeld ongewenste effecten van medicatie (anticholinerge neveneffecten, droge ogen, valrisico van medicatie,...), afbouwen van geneesmiddelen, orthostatische hypotensie,... Elke zorgverlener kan gebruik maken van deze viuseel aantrekkelijke fiches die een beknopt overzicht geven.
E-learning platform Een e-learning platform werd speciaal voor de Come-On studie gecreeërd. Deze e-learning is beschikbaar voor alle betrokken zorgverleners (CRA’s, huisartsen, apothekers en verpleegkundigen) bij de Come-On studie. De e-learning bestaat uit 4 modules:
Module 1: ouderen en geneesmiddelen + (on)oordeelkundig voorschrijven in woonzorgcentra Module 2: wat is een medicatiereview en hoe kan elke zorgverlener hiertoe bijdragen? Module 3: hoe voer je (multidisciplinair) een medicatiereview uit? Module 4: werken in teamverband
Opbouw modules De verschillende modules zijn opgebouwd uit de volgende elementen:
Introductie video's: thema van module Narrative powerpoints: theoretische aspecten Oefeningen Taken Experteninterviews: visie en ervaring van verschillende experten Tests
Een periode van 4 weken is voorzien om de e-learning af te werken (1 module per week). Elke module duurt maximaal twee uur. De tijd die nodig is om een module af te werken zal afhangen van de nood om te leren van iedere zorgverlener op zich. Om door te kunnen gaan naar een volgende module zijn bepaalde onderdelen verplicht. Zo is er op het einde van iedere module o.a. een test die men verplicht moet afleggen en bovendien is een minimumscore vereist vooraleer de volgende module te kunnen aanvatten.
Component 1 : training & educatie
Timing
21
Accreditatie Accreditatie is voorzien voor artsen en ziekenhuisapothekers (4 X 0.5 credit points). De mogelijkheden voor officina apothekers worden intussen bekeken. Voor de accreditatie zijn bepaalde onderdelen van de e-learning verplicht te volgen.
Training voor apothekers Specifieke training zal aan apothekers gegeven worden. Deze training zal begeleid worden door de onderzoeksequipe. Medicatiereview vormt het onderwerp van deze interactieve training dat aan de hand van (een mix tussen) theorie en casussen uitgelegd zal worden. Deze sessies zullen telkens in de namiddag doorgaan op volgende data en locaties:
GROEP
DATUM
LOCATIE
Groep 1
Donderdag 4/12/2014
Leuven
Groep 2
Donderdag 22/01/2015
Antwerpen
Groep 3
Donderdag 26/02/2015
Roeselare
Training voor verpleegkundigen Ook voor verpleegkundigen is specifieke training voorzien rond toediening van medicatie en ongewenste effecten van medicatie (twee thematische trainingen). De CRA en apotheker van het WZC zijn hier zelf verantwoordelijk voor en zullen deze training organiseren en leiden. Materiaal wordt hiervoor door de onderzoeksequipe ter beschikking gesteld. Dit bestaat uit presentaties en een steekkaart van ongewenste effecten van medicatie.
Tot slot zal door de onderzoeksequipe ook ‘on site’/lokale training gegeven worden in de woonzorgcentra zelf (groepen van 2 tot 4 WZC samen). Alle zorgverleners die meedoen aan de Come-On studie zijn welkom. Na de e-learning zal de theorie hier aan casussen getoetst worden, samen met de toepassing van de webapplicatie. Ook wordt er tijdens deze sessies een link gelegd met de taken die voor de e-learning gemaakt werden.
Component 1 : training & educatie
‘On site’ training in het woonzorgcentrum
22
GROEP
Groep 1A
GEMEENTE
NAAM WZC
Hasselt
Salvatorrusthuis VZW
Diest
WZC Huize SintAugustinus
Koersel
WZC Ocura
Heist-op-den-Berg
Woon- en zorghuis Ten Kerselaere
Groep 1B
Groep 2A
Bonheiden
WZC Den Olm
Geel
Huis Perrekes
Kalmthout
Seniorenresidentie Beukenhof vzw
Brasschaat
De Mick
Burcht (Zwijndrecht)
WZC Herleving (OCMW)/ WZC Craeyenhof (toekomstige benaming)
Sint-Niklaas
woonzorgcentrum TER WILGEN
Lochristi
WZC Sint Eligius, Vzw Zorg-saam Zusters Kindsheid Jesu
Groep 2B
Vollezele
De Zwaluw n.v.
Gent
WZC Tempelhof
Destelbergen
WZC Kouterhof
Poperinge
WZC HUIZE PROVENTIER
Ingelmunster
WZC Maria Rustoord
Knokke-Heist
WZC De Noordhinder (AV Het Dak)
De Haan
Zeecentrum De Branding vzw
Groep 3A
Groep 3B
Deze sessies zullen allemaal in de namiddag plaatsvinden.
LOCATIE
DATUM
Hasselt
Donderdag 11/12/2014
Heist-op-den-Berg
Donderdag 8/01/2015
Antwerpen/ Brasschaat
Dinsdag 27/01/2015
Lochristi
Donderdag 29/01/2015
Sint-MartensLatem
Maandag 02/03/2015
Roeselare
Donderdag 05/03/2014
Component 1 : training & educatie
Planning & indeling ‘on site’ training
23
Component 2: lokaal overleg Het lokaal overleg is bedoeld om te komen tot een set van interne aanbevelingen op niveau van het WZC over het gebruik van twee specifieke medicatieklassen. Het resultaat van deze overlegmomenten kan gebruikt worden tijdens het multidisciplinair patiëntenoverleg later in de studie. Dit lokaal overleg draagt ook bij tot het opstellen van een intern formularium. Twee meetings zullen hiervoor georganiseerd worden die telkens ongeveer 2 uur zullen duren. Het eerste lokaal overleg zal 1 maand voor eerste multidisciplinaire patiëntoverlegmomenten plaatsvinden en de tweede meeting in het midden van de studie. Alle zorgverleners, verbonden aan het woonzorgcentrum, zullen worden uitgenodigd (ook zorgverleners die niet bij de Come-On studie betrokken zijn). Op deze manier kan teamwork en communicatie geïnitieerd worden tussen de verschillende zorgverleners van eenzelfde woonzorgcentrum. De antidepressiva en de hypolipemiërende middelen zullen het onderwerp vormen van deze twee lokale overlegmomenten. Het eerste lokaal overleg heeft als doel een consensus bereiken over de specifieke medicatieklasse. I Indien deze sessie niet eindigt met een consensus, kan de discussie voortgezet worden tijdens het tweede lokaal overleg. De implementatie van de consensus van het 1e lokaal overleg zal geëvalueerd worden tijdens de tweede sessie. Er kan tijdens dit tweede lokaal overleg ook een tweede medicatieklasse besproken worden. De CRA, hoofdverpleegkundige en apotheker nemen de leiding tijdens dit lokaal overleg. Men verwacht als uitkomst een ‘visie’ of managementplan’ voor de behandeling van bepaalde indicaties. Daarnaast kan ook een lijst van voorkeurmolecules, maar ook ‘to avoid’ molecules opgesteld worden en een lijst met de (on)geschikte indicaties voor deze medicatieklassen. Wetenschappelijke ondersteuning wordt voorzien door de onderzoeksequipe. Dit omvat een presentatie met vragen die tijdens dit overleg aan bod kunnen komen, maar ook bestaande documentatie over de antidepressiva en hypolipemiërende middelen. Zo kunnen de CRA, de apotheker en de hoofdverpleegkundige zich optimaal voorbereiden op deze overlegmomenten.
Component 2: lokaal overleg
Een vergoeding is voorzien per lokaal overleg per zorgverlener, betrokken bij de Come-On studie.
24
Component 3: multidisciplinair patiëntenoverleg Voor elke bewoner die deelneemt aan de studie, zal de huisarts, de apotheker en de verpleegkundige om de 3 maanden samenkomen om het medicatieprofiel van de bewoner te bespreken. Extra overlegmomenten kunnen georganiseerd worden na een ziekenhuisaopname of wanneer de patiënt overgaat naar palliatieve zorgen (deze 2 momenten zijn nl. vaak geassocieerd aan talrijke veranderingen in het medicatieprofiel). Een optimalisatie van het medicatieschema aan de hand van een gestructureerde medicatiereview wordt met dit multidisciplinair patiëntenoverleg beoogd. De duur van zo’n overleg wordt geschat op ongeveer 20 minuten per bewoner. Het is echter mogelijk dat het eerste overleg iets meer tijd in beslag kan nemen dan de volgende. Tijdens dit overleg kan een gestructureerde medicatiereview plaatsvinden aan de hand van een flowchart. Zo kunnen geneesmiddelen gelinkt worden aan de indicaties. Ieder geneesmiddel op zich kan individueel geëvalueerd worden. Daarnaast kan het medicatieprofiel als geheel ook kritisch bekeken worden. De drie zorgverleners samen zullen beslissen over de ‘te-ondernemen-interventies’. Zij zullen deze interventies registeren (via de webapplicatie) en bij een volgend overleg opvolgen. De CRA heeft hierbij een coördinerende rol. Hij zal de andere zorgverleners bijstaan en motiveren. De bewoners zelf zullen niet deelnemen aan deze overlegmomenten, maar het is de verpleegkundige die de bewoner vertegenwoordigt tijdens dit overleg. De genomen beslissingen kunnen door de huisarts of de verpleegkundige besproken worden met de bewoner of zijn/haar familie.
Component 3: multidisciplinair patiëntenoverleg
Een vergoeding is voorzien voor deelname aan elk overleg.
25
Interventiegroep : woonzorgcentra
Interventiegroep : woonzorgcentra
De woonzorgcentra werden ingedeeld in drie groepen. Elke groep zal de studie aanvatten met een maand interval ertussen. Hieronder kan u de planning voor deze 3 groepen terugvinden.
26
Planning GROEP INTERVENTIE 1 – interventiegroep : groep 1 2014 De CRA vraagt alle huisartsen van het WZC naar hun bereidheid tot deelname aan de studie
Juni 2014 Juli 2014 Augustus 2014 September 2014
Oktober 2014
November 2014
December 2014
Januari 2015
Februari 2015 Maart 2015 April 2015 Mei 2015 Juni 2015 Juli 2015 Augustus 2015 September 2015 Oktober 2015 November 2015 December 2015
Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4
10 september : ‘kick-off meeting’ Selectie van bewoners* Selectie van bewoners * Selectie van bewoners * Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners + gegevensverzameling Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners + gegevensverzameling Gegevensverzameling E-learning E-learning E-learning + opleiding voor apothekers* E-learning + ‘on site’ training in WZC*
2015 ‘on site’ training in WZC* Lokaal overleg Lokaal overleg Lokaal overleg Multidisciplinair patiëntenoverleg I
Multidisciplinair patiëntenoverleg II
Multidisciplinair patiëntenoverleg III gegevensverzameling Multidisciplinair patiëntenoverleg IV 2016
Planning
Januari 2016 Februari 2016 gegevensverzameling Maart 2016 *De projectmedewerker zal aanwezig zijn.
27
INTERVENTIE : groep 2 2014 De CRA vraagt alle huisartsen van het WZC naar hun bereidheid tot deelname aan de studie.
Juni 2014 Juli 2014 Augustus 2014 September 2014
Oktober 2014
November 2014
December 2014
Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4
Januari 2015
Februari 2015
Maart 2015 April 2015 Mei 2015 Juni 2015 Juli 2015 Augustus 2015 September 2015 Oktober 2015 November 2015 December 2015
Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4
10 september : ‘kick-off’ meeting
Selectie van bewoners* Selectie van bewoners * Selectie van bewoners * Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners + gegevensverzameling Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners + gegevensverzameling Gegevensverzameling
2015 E-learning E-learning E-learning + opleiding voor apothekers* E-learning + ‘on site’ training in WZC* ‘On site’ training in WZC* Lokaal overleg Lokaal overleg Lokaal overleg Multidisciplinair patiëntenoverleg I
Multidisciplinair patiëntenoverleg II
Multidisciplinair patiëntenoverleg III gegevensverzameling
Multidisciplinair patiëntenoverleg IV 2016
Planning
Januari 2016 Februari 2016 Maart 2016 gegevensverzameling *De projectmedewerker zal aanwezig zijn.
28
INTERVENTIE : groep 3 2014 De CRA vraagt alle huisartsen van het WZC naar hun bereidheid tot deelname aan de studie
Juni 2014 Juli 2014 Augustus 2014 September 2014
Oktober 2014
November 2014
December 2014
Januari 2015
Februari 2015
Maart 2015
April 2015 Mei 2015 Juni 2015 Juli 2015 Augustus 2015 September 2015 Oktober 2015 November 2015 December 2015
Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4
10 september : ‘kick-off’ meeting
Selectie van bewoners* Selectie van bewoners * Selectie van bewoners * Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners
2015 Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners + gegevensverzameling Geïnformeerde toestemming vragen aan bewoners + gegevensverzameling Gegevensverzameling E-learning E-learning E-learning E-learning + opleiding voor apothekers* ‘on site’ training in WZC* Lokaal overleg Lokaal overleg Lokaal overleg Multidisciplinair patiëntenoverleg I
Multidisciplinair patiëntenoverleg II Gegevensverzameling Multidisciplinair patiëntenoverleg III
Planning
2016 Januari 2016 Multidisciplinair patiëntenoverleg IV Februari 2016 Maart 2016 April 2016 gegevensverzameling *De projectmedewerker zal aanwezig zijn.
29
30
Planning
Vergoeding Gegevensverzameling Baseline
€17/zorgverlener/bewoner
3€/bewoner
Midden
€10/zorgverlener/bewoner
3€/bewoner
Einde
€10/zorgverlener/bewoner
3€/bewoner
Multidisciplinair patiëntenoverleg Overleg
€25/zorgverlener/ overleg €3.43/overleg
Opstartvergoeding
€1500
Lokaal overleg
€120/zorgverlener/overleg
Andere activiteiten (werkgroepen)
€60/uur
Maximum/WZC: €8000
Door wie? Vergoeding
De interventiegroep zal vergoed worden door
31
Checklist voor elke zorgverlener
CRA
Lijst maken met deelnemende huisartsen Lijst maken met bewoners (+ huisarts, + geboortedatum) Afspraak noteren met onderzoeksmedewerker voor bewonersselectie Coördineren vragen geïnformeerde toestemming Na informed consent, patiënten aanmaken in webapplicatie Toegangsbeheer: zorgveleners koppelen aan patiënten Zorgverleners informeren over en aansporen om gegevens in te geven van bewoners Gegegevens van WZC ingeven in webapplicatie (baseline gegevensverzameling)
Zorgverleners motiveren voor deelname e-learning Deelnemen aan e-learning Datum on-site training communiceren aan alle betrokkenen Deelnemen aan on-site training Training voor verpleegkundigen uitwerken en plannen
Deelnemen aan lokaal overleg Patiëntenoverleg opstarten en coachen
Checklist voor elke zorgverlener
Lokaal overleg plannen (eerste moment, zie kalender) en voorbereiden
32
(Hoofd)verpleegkundige
Assisteren bij lijst maken met bewoners (+ huisarts, + geboortedatum) Afspraak noteren met onderzoeksmedewerker voor bewonersselectie Vragen geïnformeerde toestemming Gegegevens van bewoners ingeven in webapplicatie (baseline gegevensverzameling)
Training volgen (e-learning) On-site training volgen Deelnemen aan specifieke training voor verpleegkundigen Collega’s motiveren voor training en materiaal implementeren in de praktijk Lokaal overleg plannen (eerste moment, zie kalender) en voorbereiden Deelnemen aan lokaal overleg Overleg voorbereiden
Checklist voor elke zorgverlener
Deelnemen aan overleg
33
Apotheker
Gegegevens van bewoners ingeven in webapplicatie (baseline gegevensverzameling)
Training volgen (e-learning) Deelnemen aan specifieke training voor apothekers On-site training volgen Lokaal overleg plannen (eerste moment, zie kalender) en voorbereiden Deelnemen aan lokaal overleg Overleg voorbereiden
Checklist voor elke zorgverlener
Deelnemen aan overleg
34
Huisarts
Gegegevens van patiënten ingeven in webapplicatie (baseline gegevensverzameling)
Training volgen (e-learning) On-site training volgen Deelnemen aan lokaal overleg Overleg voorbereiden
Checklist voor elke zorgverlener
Deelnemen aan overleg
35