JKKN@G==L KNC
JKKN@G==L K NC
=NPO3L%=,"?"A1
/0 0
/003%,""1
=NPOL=?A
JKKN@G==L KNC
"1
JKKN@G==L K NC
%, " /0 03 A =NPOL=?
JKKN@G==L KNC
NC G==L K JKKN@
JKKN@G==L K NC
OL=?A
JKKN@G==L KNC
=NPOL=?A
/003%,""1
=NPOL
/0 03 %
JKKN@G==L K NC
3%, " "1
NC G==L K JKKN@
NC G==L K JKKN@
A ? = L O =NP 1
2013 NC G==L K JKKN@
" " , % 3 /0 0
INHOUD NK2013 1. SAMENVATTING 1.1 Deelnemende kunstenaars 1.2 Samenwerkingen 1.3 Locaties 1.4 Fondsen en sponsors
pag 1 pag. 2 pag. 3 pag. 4 pag. 5
2.
pag. 6 pag. 6 pag. 8 pag. 12
ACTIVITEITEN 2.1 Dus Niet Brommen 2.2 Kunstrand van Dordt 2.3 Not About Paprikas
3. PR EN PUBLIEKSBEREIK
pag. 14
4. ORGANISATIE 4.1 Transitie NK
pag. 18 pag. 20
BIJLAGEN Jaarrekening 2013 NK documentaires The Voice of Dordrecht publicatie
“Na zo veel verheven kunst is het hoog tijd voor wat volks vermaak, en dat bieden Noordkaap en Volle Band. Deelnemers gaan achterop de scooter, Zundapp of Puch van een Dordtse hangjongere, proppen een koptelefoon op de oren, en horen en voelen vervolgens een absurde soundscape vol verkeersbordnamen, terwijl de jongeren als een gek door de stad scheuren. Dat klinkt gek, maar het is geweldig. Als scootergroep voel je je al snel oppermachtig, de bezochte hangplekken aan de rivier en op verlate parkeerplaatsen zien er prachtig uit, en de samples zorgen voor de broodnodige vervreemding.” Review op muziekwebsite Eclectro.nl | Inge Janse, mei 2013
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
1. SAMENVATTING Noordkaap (NK) is een professioneel gerunde presentatie-instelling uit Dordrecht dat lokaal en internationaal kunstprojecten programmeert en kunstwerken produceert. NK staat bekend om zijn gelaagde, thematische jaarprogramma’s, waar in nauwe samenwerking met kunstenaars actuele maatschappelijke thema’s worden vertaald naar projecten in de openbare ruimte, bijzondere tentoonstellingen, publicaties en documentaires. Kunst in een onverwachte context en in het hier-en-nu plaatsen staat centraal bij NK. Evenals collega instellingen in het hele land, werd NK in 2013 getroffen door de forse bezuinigingen op de cultuursector. Concreet betekende dit dat het besteedbare budget van 210.000 euro (in 2012) slonk naar 50.000 euro in 2013. Hoewel dit ingrijpende gevolgen had voor de organisatie, was NK niet van plan weg te gooien wat het in de afgelopen jaren zorgvuldig en succesvol opgebouwd had. En dankzij de financiële ondersteuning van de Gemeente Dordrecht kon de stichting wel actief blijven in haar thuisstad. NK deed dit door zich te concentreren op een aantal activiteiten en heeft geprobeerd daarbij zo min mogelijk in te leveren op de kwaliteit van de afzonderlijke projecten. NK2013 Door uitsluitend in de openbare ruimte te presenteren, kon NK de projecten direct in aanraking brengen met een breed publiek. Het programma ging van start met ‘Dus Niet Brommen’, een expeditie in opdracht van het festival Urban Explorers. Met een groep jongeren werd het festivalpubliek meegenomen op een auditieve scootertour door de binnenstad. Kunstenaarsgroep Volle Band uit Amsterdam maakte in samenwerking met NK een op maat gesneden expeditie. Achter op de scooter ervoer men de stad op verrassende wijze en werden vooroordelen tussen verschillende doelgroepen, tijdens een rit van ongeveer een half uur, geslecht. Vanaf juni was NK actief met een nieuw initiatief op De Stadswerven. De Stadswerven wordt de nieuwe wijk nabij de binnenstad. In het zuidelijke deel, dicht tegen de binnenstad aan, vormt zich een cultureel cluster. Het voormalige gebouw van het Gemeentelijk Energiebedrijf is verbouwd tot het Energiehuis, een bijzondere locatie voor podiumkunsten. Schuin tegenover het Energiehuis, aan de oever van het Wantij, komt een bioscoop. Stadswerven Noord wordt omgeven door het water van de Merwede en het Wantij. In 2018 zullen hier de eerste woningen gerealiseerd zijn. Terwijl de grond bouwrijp gemaakt wordt, trekken kunsthal DordtYart en de Ark van Noach al publiek naar het gebied. Om de Stadswerven gedurende de bouwperiode tijdelijk te verlevendigen en te betrekken bij de culturele voorzieningen van de binnenstad, ondersteunde de gemeente het nieuwe project de ‘Kunstrand van Dordt’. Yvo van der Vat (kunstcollectief Baracca en voormalig KunstCommandos) vroeg NK om hem te helpen bij het realiseren van de startfase. Met locale maatschappelijke en culturele partners, en ondersteund door Stichting Doen, werd er een fysieke ontmoetingsplek opgericht waar het publiek de komende jaren actief betrokken wordt bij een breed cultuurprogramma. NK sloot het jaar af met het event ‘Not About Paprikas’, een unieke live-documentaire die vertoond werd in het nieuwe filmtheater Cinema The Movies in Dordtse binnenstad. Not About Paprikas was één van de resultaten van NK’s Europese tour over de opkomst van het Populisme. De documentaire brengt het kunstenaarsverzet in Boedapest in beeld. Tijdens de première werd de film gecompleteerd door live-muziek van de Hongaarse band The Gentry Sultan. Na afloop ging het publiek met elkaar in gesprek en werd algauw een relatie gelegd met het Nederlandse cultuurbeleid en de invloed van het Populisme op de cultuursector. Doorlopend bleef NK als netwerkorganisatie voor maatschappelijk geëngageerde kunst actief via social media, via deelname aan symposia, een speeddate met jonge kunstenaars en via diverse bijeenkomsten in binnen en buitenland. Vanuit haar rol als netwerkorganisatie werd in 2013 een aantal projecten geconcretiseerd. Zoals het uitwisselingsproject tussen Het Wilde Weten in Rotterdam en de Opekta Ateliers in Keulen en Dordtse deelname aan het culturele programma ‘Here and There’ in twincity Hastings (GB). NK werkte op verschillende niveaus samen met partners uit de culturele sector en daarbuiten. Oude bekenden waren o.a. Werkplaats Oost, jongerenwerk De Twern en het Urban Explorers Festival. Nieuwe samenwerkingen ontstonden met kunstenaarscollectief Baracca, WORM Rotterdam, het filmfestival Short4Dordt, het BuitenGewoon Collectief en Cinema The Movies. Na het wegvallen van de inkomsten uit het Mondriaan Fonds in 2013 heeft NK in overleg met Maatschappelijke Ontwikkeling/Gemeente Dordrecht, een herzien programma met een herziene begroting ingediend. Dankzij de toekenning daarvan, is het gelukt om zichtbaar te blijven in de stad en om een bijdrage te leveren aan de uitstraling van de stad. De activiteiten van 2013 zijn uitgebreid omschreven in hoofdstuk 2.
1.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
1.1 DEELNEMENDE KUNSTENAARS Dennis de Bel | Rotterdam De Bel studeerde Interactive Media aan de Willem de Kooning Academie, Rotterdam en voltooide de Master Media Design en Communicatie aan het Piet Zwart Instituut. Hij is docent aan de Willem de Kooning Academie en creëert zijn eigen werk onder het Dilly Dally Foundry label. Zijn werk is geïnspireerd door alternatieve productiemethoden, met een vleugje van het dagelijks leven. Associaties gemaakt tussen alledaagse objecten en media resulteren in hybride vormen en nieuwe media. Herkenbaar, maar subtiel en slim. Zijn werk positioneert zich tussen kunst, industrieel ontwerp, product en (non)object. Redesign, DIY en hacken. Gentry Sultan | Boedapest László Horváth, Ivan Buharov, Szabolcs Vereb en Gergely Kovács. Gentry Sultan is ontstaan uit de in 1998 opgerichte Pop Ivan band. Het Hongaarse kunstenaarsduo de Buharov Brothers zijn de drijvende kracht achter de band die stijlen en sferen (Latino ritmes met elementen van de moderne thunder-jazz en hedendaagse composities) combineert. Hun muziek maakt de surrealiteit en ondoorgrondelijkheid van Hongarije voelbaar. De muziek is opgebouwd uit eenvoudige en vriendelijke deuntjes, samengesteld uit diverse samples. Door het vervormen van de instrumenten klinkt ze toch minder onschuldig en eerder unheimisch. Of als een samenspel van harp en betonmolen, zoals de artiesten het zelf typeren. Tegelijk doen de toegevoegde geluiden denken aan het vak van de Gerauschmacher (foleyartiest) bij oude films. Mede hierdoor ontstond het idee om de band uit te nodigen voor een speciaal afgestemde muziekperformance tijdens de première van NK’s documentaire Not About Paprikas. Marco Douma | Rotterdam Multidisciplinair/ multimediair hedendaagse kunstenaar, die werkt met digitale media. Douma is verbonden aan WORM Rotterdam en geeft regelmatig workshops. Michel Banabila | Amsterdam Banabila is muzikant en woont en werkt in Rotterdam. Hij combineert invloeden uit de wereldmuziek met experimentele elektronica, sample-collages, atmosferische ambient en jazz. Met ‘VoizNoiz-urban sound scapes’ brak hij internationaal door via het Engelse Pork Recordings en het Amerikaanse Tonecasualties. ‘Voiznoiz III’ (2003), een samenwerkingsproject met Eric Vloeimans, werd bekroond met een Edison. Zijn recenter werk wordt steeds vaker in opdracht geschreven voor theater, onder andere Orkater-producties, televisie, film en video. Peter Taylor | Rotterdam Taylor is filmprogrammeur bij Worm Rotterdam en lid van het IFFR-selectiecomité voor korte films. Hij reist de hele wereld over om seminars te geven. Prins Guerrilla | Dordrecht Prins Bovenkamer is een nomadisch huiskamerrestaurant in Dordrecht waar je hééél lekker kunt eten. Prins Guerrilla is kok Jilles Kuppens, die duurzame diners serveert op bijzondere plekken in Dordrecht. Hij werkte onder andere in driesterren restaurant de Karmeliet in Brugge. Radboud Mens | Amsterdam Geluidskunstenaar uit Amsterdam wiens werk is geworteld in de breedste definitie van hedendaagse muziek. Mens maakt gebruik van elektronische technologie om microscopische processen hoorbaar te maken. Sven Prince | Leerdam en Jorrit Spoelstra | Rotterdam De documentairemakers van ‘Genre the Vie’ zijn begonnen als fietskoerier in Rotterdam. Door hun werkzaamheden hebben ze een specifieke relatie opgebouwd met hun directe omgeving. Ze kregen de indruk dat naarmate de tijd vorderde hun perspectief op de omgeving veranderde en de waardering voor de ruimte om hen heen groeide. Prince studeerde sociale geografie en planologie aan de Universiteit Utrecht en Spoelstra haalt inspiratie uit de interactie tussen fiets en ruimte als regisseur en editor van documentaires. In de Open Air bioscoop van NK presenteerde zij hun nieuwste film, na een gezamenlijke fietstocht van Rotterdam naar Dordrecht.
2.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
Tim Leyendekker | Rotterdam Leyendekker studeerde in 2005 af aan de Willem de Kooning Academie Rotterdam. Daarna volgde hij een masteropleiding aan het Sandberg Instituut in Amsterdam. Leyendekker heeft een tweeledige praktijk als filmmaker en beeldend kunstenaar. Hij onderzoekt de conceptuele en formele grenzen van het medium film. Hij is onder meer programmeur bij het Internationale Filmfestival Rotterdam en stelde met Peter Taylor een programma samen voor de Open Air bioscoop op de Kunstrand. Volle Band | Amsterdam Vier kunstenaars Daan Dirk de Jonge, Didier Jansen, Olle Kruyt en Sjoerd Leijten vormen het kunstproject Volle Band. Met hun multimediale fietsen organiseren zij performances en fietstoeren. Op verschillende typen fietsen worden geluid-, beeld- en computermodules geplaatst die de vrijheid geven om allerlei audiovisuele producties uit te voeren. Hierbij kan data over wifi tussen de fietsen worden verstuurd en worden sensoren op de fietsen ingezet die de fiets zélf tot een dynamisch instrument te maken. Volle Band werkte voor NK voor het eerst met brommers tijdens het U.E. festival. In het najaar deden zij een fietsperformance op de Kunstrand. 1.2 SAMENWERKINGEN Baracca | Dordrecht | Den Haag Baracca is een nomadisch kunstenaarsinitiatief en maakt tentoonstellingen in leegstaande panden in Den Haag en Dordrecht. Mede oprichter is de beeldend kunstenaar Yvo van der Vat, die samen met Nico Parlevliet, Manuela Porceddu en Jeroen Niemeijer het community-art project KunstCommando vormde. Vanuit KunstCommando ontwikkelde Yvo de eerste ideeën voor een kunst-strand op De Stadswerven. Samen met NK werd dit plan omgezet naar de Kunstrand (lees: kunst-rand) van Dordt. Ici et Là-Here and There | Hastings (UK) Hastings is één van de vijf partnersteden van Dordrecht. Christine Gist benaderde NK voor een uitwisselingsproject: ‘Ici et Là-Here and There’. Kunstenaars uit diverse steden realiseerden in de openbare ruimte installaties. NK bemiddelde de Dordtse kunstenaar Yvo van der Vat. De tentoonstelling werd, na Hastings, vervolgd in Duinkerken, regionale culturele hoofdstad Nord-Pas de Calais 2013. Ingenieursbureau Drechtsteden | Dordrecht Ingenieursbureau Drechtsteden is het ontwerp- en raadgevend ingenieursbureau voor de Drechtsteden. Het geeft advies, ontwerpt en voert projecten uit op het gebied van infrastructuur, ruimtelijke inrichting en gebouwen. In alle werkzaamheden staat duurzaamheid voorop. Het Ingenieursbureau voert de projectleiding t.b.v. gebiedsontwikkeling op De Stadswerven en was een belangrijke partner bij de basisinrichting van het terrein van de Kunstrand. Jongerenwerk De Twern | Dordrecht Verzorgt in alle wijken van Dordrecht straatwerk, gericht op contact leggen met hangjongeren en het stimuleren van werk, scholing en zinvolle tijdsbesteding. Bij de aanpak van maatschappelijke problemen kiest De Twern voor samenwerking met andere professionals in de wijk, met vrijwilligers en bewoners. Sinds 2011 werkt NK samen met de jongerenwerkers en brengt de jongeren actief in contact met internationale en lokale kunstenaars en hedendaagse kunstprojecten. Bijvoorbeeld in ‘The Voice of Dordrecht’ (2011-2012) en ‘Dus Niet Brommen’ (2013). Short4Dordt | Dordrecht Peter van den Nieuwendijk van het filmfestival Short4Dordt benaderde NK om mee te denken over een nieuwe filmwedstrijd Dordt Shorts. Samen met Marco van Schardenburgh (iDordt), jongeren van BuitenGewoon, Jan Kryszons (NK) en het team van Short4Dordt, werd een nieuw format ontwikkeld. In de stad zijn veel groepen jongeren die op hun eigen creatieve wijze gebruik maken van de binnenstad. Met Dordt Shorts krijgen zij een podium en kunnen ze laten zien hoe zij naar de stad kijken. Met het maken van korte films kunnen zij in beeld brengen wat mooi, lelijk, leuk of interessant is aan Dordrecht. In 2014 worden de winnaars in Cinema The Movies bekend gemaakt. Urban Explorers | Dordrecht Het Urban Explorers Festival is een meerdaags cross-over festival voor vernieuwende en hedendaagse beeldende kunst, popmuziek en dans waarin de bezoeker meer is dan alleen maar toeschouwer. In mei 2013 realiseerde NK de expeditie ‘Dus Niet Brommen’, i.o.v. het festival.
3.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
Werkplaats Oost | Dordrecht In 2011 heeft Werkplaats Oost een oude Ambachtsschool op de Reeweg Oost gerenoveerd. De ruimte is beschikbaar voor zowel de buurt als voor kleinschalige culturele en experimentele activiteiten. De stichting programmeert samen met derden waaronder De Twern, stichting Toendra en Do Not X Ray. Er worden akoestische concerten, filmvertoningen, theatervoorstellingen, inloopavonden voor jongeren en cursussen gehouden. NK betrok Werkplaats Oost bij de plannen voor de Kunstrand en werkt regelmatig met hen samen. 1.3 LOCATIES Cinema The Movies | Dordrecht In september 2013 opende het nieuwe filmtheater Cinema The Movies in een 17e eeuws monumentaal pand in het Hofkwartier (het historische centrum van Dordrecht). Regelmatig is The Movies Dordrecht betrokken bij andere activiteiten, die de stad levendig maken. De première van Not About Paprikas vond plaats in de grote zaal van de bioscoop. De Stadswerven | Kunstrand Dordrecht “Stadswerven blijft zich de komende jaren verder ontwikkelen. Zo komt er een bioscoop en parkeerplaats. Toch is het nu al een plek die het bezoeken meer dan waard is. Met verschillende bezienswaardigheden, zoals de Kunstrand, DordtYart en de Ark van Noach, is er genoeg te beleven. Ook Villa Augustus is zeker een bezoekje waard, met haar prachtige uitzicht op de kades van zowel Stadswerven-Noord als –Zuid,” aldus promoot de gemeentelijk website de nieuw te bouwen wijk De Stadswerven. Die Färberei | Kreisjugendring München (D) Die Färberei is een instelling van de Kreisjugendring-München. Jongeren en jong volwassenen (14-28 jaar) krijgen er ruimte om hun kunst te presenteren en zich tot professionele kunstenaars te verhouden. Die Färberei initieert, organiseert en brengt jonge kunst en jeugdcultuur samen. In 2013 vond een vervolg plaats van NK’s jongerenproject de Plastic People Party. Kunstenaar Johannes Brechter, voerde de workshops ditmaal uit met jongeren uit München, waarbij het project in Dordrecht model stond. Grotekerksplein 1C | projectruimte NK Dordrecht Gelegen boven de Dordtse Jazzsociëteit programmeerde NK een jaar tentoonstellingen in het hart van historisch Dordrecht met uitzicht op de Grote Kerk. In mei stelde NK haar projectruimte ter beschikking aan het festivalrestaurant van Urban Explorers. Wegens de maandelijkse kosten, moest NK in augustus 2013 helaas het huurcontract met het Vastgoedbedrijf beëindigen. Sindsdien staat het leeg. KOP | Breda KOP begeeft zich op het grensgebied van entertainment en musea. Met thematische groepsexposities maakt KOP verbanden tussen kunst, vormgeving en hedendaagse beeldcultuur op een toegankelijke wijze zichtbaar. KOP biedt ook studentenavonden, netwerkborrels en werkpresentaties. Voor de tweede maal was NK in 2013 te gast op de jaarlijkse speeddate voor startende kunstenaars en vormgevers. Kuipershaven | projectruimte NK Dordrecht In maart 2013 liep het sponsorcontract met de Indofin Group voor de stalling van de containers van NK ten einde. NK verhuisde naar haar huidige locatie op de Kuipershaven. Daar staan de containers en heeft NK werkruimte. Onderzocht wordt of hier kleine publieksactiviteiten gerealiseerd kunnen worden. Roodkapje | Rotterdam “We create exhibitions based on our artistic policy theme. We explore perspectives on a better, future society through art. Next to that we serve great food in our restaurants Magnetronbar & Burgertrut. In March 2012 Roodkapje got married to WORM.” NK programmeerde een try-out concert met The Gentry Sultan (HU). University of Brighton | Hastings (UK) I.h.k.v. het uitwisselingsproject met partnerstad Hastings werd het symposium ‘Transnational’ georganiseerd in de Universiteit van Brighton. Projectassistent Inge Hoonte van NK was een van de sprekers en gaf een presentatie over de Europese tour van NK.
4.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
Malieveld Collectief, Kunstrand
videostill performance ‘Media Luna’, Mr. & Mrs. Gray
1.4 FONDSEN EN SPONSORS Het programma NK2013 is mogelijk gemaakt door de Gemeente Dordrecht, afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling en het Urban Explorers Festival, door particuliere giften en voor een klein deel uit kaartverkoop. Het project Not About Paprikas is mede mogelijk gemaakt door een eigen bijdrage van de filmmaker. Kunstrand2013 is mogelijk gemaakt door Baracca, NK, Werkplaats Oost, Stichting Doen, Ingenieursburau en de Gemeente Dordrecht.
5.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
2. ACTIVITEITEN 2.1 DUS NIET BROMMEN datum: 10 t/m 12 mei 2013 residency Volle Band: 2 t/m 12 mei 2013 locatie: Binnenstad Dordrecht kunstenaars: Volle Band (Daan Dirk de Jonge, Olle Kruijt, Didier Jansen en Sjoerd Leijten), Amsterdam deelnemers: Marco Jongmans, Annemarie Obispo, Nourdin el Haji, Milo Troch, Jezriël Bendt, Chris Degenaar, Chayenne Eugenia, Simon de Bruyn, Bart den Dekker, Ali, Jeffrey, Merlijn Amaro, Yassir, Ghizlane en Joshua documentaire: https://vimeo.com/69721249 i.s.m: U.E. Festival, De Twern met dank aan: STEIM Amsterdam deelnemende jongeren: 15 deelnemend publiek: 72 kunstenaars: 4 Het Urban Explorers festival nodigde NK uit een expeditie te ontwikkelen in de historische binnenstad van Dordt. Dit werd de spraakmakende scootertour ‘Dus Niet Brommen’ i.s.m. kunstenaars van het collectief Volle Band uit Amsterdam. Dordtse jongeren kregen de hoofdrol en die werden geworven via het Jongerenwerk De Twern en via een oproep in de krant. Als ware toergidsen namen in totaal 15 jongeren het publiek achterop hun eigen scooter of brommer. Vooraf werd gezamenlijk een route uitgestippeld langs favoriete hangplekken in de oude binnenstad. Plekken waar toeristen of andere bezoekers van de stad normaal gesproken niet komen, en zeker niet op zo’n verafschuwde, al dan niet, opgevoerde brommer. Met deze expeditie wilde NK de belevingswereld van de jongeren open stellen voor het festivalpubliek en hen iets van de brutale spanning laten voelen, die je ervaart als je in een groep door de openbare ruimte beweegt. De jongeren namen als Dordtse gastheer/vrouw, wildvreemde bezoekers achterop. Over en weer een redelijk intieme ervaring. Want jezelf overleveren aan een scooterjongere, niet wetende waar je naartoe gaat, jezelf vastgrijpend in de bocht of op de rotonde, dat levert een intense ervaring op. Het Amsterdamse kunstcollectief Volle Band werd gevraagd een hoorspel te ontwikkelen voor de scootertour. Zij hadden tot nu toe alleen gewerkt met fietsen.
Hun verblijf van ca. 5 dagen in de project-ruimte van NK aan de Kuipershaven, leverde de gewenste synergie op tussen de programmeurs, de kunstenaars, de technici én de jongeren. Volle Band maakte een surrealistische, opzwepende soundscape, waarbij allerlei verkeersgeboden en andere gebodsborden in de openbare ruimte het terugkerend element waren. Vandaar ook de titel Dus Niet Brommen. Deze expeditie reed juist wél door steegjes en over het grind. En de deelnemende scooters waren meer dan irritante, scheurende dingen. Volle Band maakte er muziekinstrumenten van. Iedere bijrijder kreeg een helm met een headphone, aangesloten op een radiootje. Elke scooter had een computer met een piëzo-element, waarmee de trillingen van de motoren opgepikt werden. Via een draadloos netwerk werd dit naar de centrale radio scooter gestuurd. Volle Band mixte vanaf die centrale radioscooter met een controlepaneel de klanken. Deze live-mix werd vervolgens via een FM zender weer de ether in gestuurd, zodat de jongeren en het publiek het geluid via de radiozender konden oppikken. Er werd dus live uitgezonden via een radiozender. De scooters vormden een ensemble die op audiovisuele wijze het stedelijke domein verkende. Pruttelend door pittoreske steegjes, denderend over desolate parkeerterreinen en draaiend op rotondes, ontvouwde
6.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
zich een zorgvuldig geconstrueerde compositie. Een interactief hoorspel van akoestische, sensorische en motorische elementen. Er werden drie tours per dag georganiseerd, telkens voor 12 deelnemers. De jongeren hebben in totaal 72 bezoekers meegenomen door hun eigen stad voor een onvergetelijke tour. “Het was echt heel erg leuk, ik heb echt genoten”, Sander van der Zee (bijrijder)
“Ja, een rotonde bezet houden, da’s een goeie”, Merlijn Amarro (deelnemer)
jongeren verzamelen bij NK op de Kuipershaven
“Na de eerste voorstelling kwamen de jongeren steeds meer in de route. En ik zag dat ze vrijheid namen, zonder onverantwoordelijk te worden”,
Sjoerd Leijten (Volle Band)
startpunt voor Museum Simon van Gijn, Nieuwe Haven
7.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
2.2 KUNSTRAND VAN DORDT “Het stadsprogramma Levendige Binnenstad strekt zich ook uit over de Stadswerven. Dit gebied wordt niet gekenmerkt door historische bebouwing, maar is door haar ligging, functioneren en uitstraling mede bepalend voor het functioneren van het geheel van het stedelijk centrum van Dordrecht. In Stadswerven wordt naast woningbouw gewerkt aan een cluster van voorzieningen van allure met een nationale aantrekkingskracht. Het is belangrijk dat er een goede samenhang en afstemming is tussen de ontwikkelingen op de Stadswerven en het programma Levendige Binnenstad.” Bron: Startnotitie Levendige Binnenstad, maart 2012
Om de Stadswerven gedurende de bouwperiode tijdelijk te verlevendigen en te betrekken bij de culturele voorzieningen van de binnenstad, stelde de gemeente een braakliggend terrein ter beschikking aan kunstcollectief Baracca. De Kunstrand is een nieuwe ontmoetingsplaats, die voor een lange periode tijdelijke activiteiten biedt voor inwoners van de stad, toeristen en de zich ‘vervelende’ jeugd van de Staart en omgeving. De komende acht jaar kan Kunstrand uitgroeien tot een creatieve broedplaats, met in de lente en zomermaanden een rijk gevuld programma. Kunstrand wil zo een concrete bijdrage leveren aan de beleving van de nieuwe wijk en aan het aanbod van beeldende kunst programmering in de stad. Baracca nodigde NK en Werkplaats Oost uit om gezamenlijk invulling te geven aan het eerste seizoen en in de lente van 2013 werd hiermee een start gemaakt. In de startfase heeft NK haar knowhow ingezet voor de basisinrichting van het terrein en de realisatie van het activiteitenprogramma. Er werden vergunningen aangevraagd en NK werkte mee aan een aanvraag bij Stichting Doen. Er werd nauw samengewerkt met het Ingenieursbureau om het terrein gebruiksklaar te maken. Denk aan het vlak maken van het terrein d.m.v. stelconplaten, aanleg stroomvoorziening, toiletvoorziening, etc. In aanloop naar het officiële startschot op 20 juli vond een aantal kleine activiteiten en bijeenkomsten plaats, die snel opgepikt werden door de lokale media en nieuwsgierige Dordtenaren en wijkbewoners. De mobiele projectruimte van NK diende als ontmoetingsplek, werkplaats, open air bioscoop én voor het eerst ook als keuken van Prins Guerrilla. DOE HET ZELF EN NEEM WAT VAKER DE FIETS Gelet op de tijdelijkheid, en haar aanjagende functie, binnen de stedelijke ontwerpopgave van een nieuwe eigentijdse stadswijk, koos NK ervoor om de thema’s duurzaamheid en DIY op de agenda te plaatsen. Deze thema’s kon NK op een plek als de Kunstrand omzetten naar de praktijk via verschillende artistieke kanalen. Met aandacht voor de opleving van de fietscultuur, DIY in elektronica en muziek, locaal consumeren en recyclen.
workshop zandkastelen bouwen, met op de achtergrond plaatsing van de stelcomplaaten
wethouder Sleeking in gesprek met Mike Reinierse
8.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
De programmering bestond uit drie hoofdpijlers: Ontmoetingsmomenten door Baracca, het Dordt eet Dordt festival door Werkplaats Oost en de Open Air bioscoop van NK. Organisatorisch waren de medewerkers van de drie instellingen actief bij de uitvoering van alle drie de programma lijnen. Door elkaar aan te vullen groeide de samenwerking op allerlei gebieden: PR, technische realisatie, workshopbegeleiding, vormgeving, bemanning van de bar, communicatie met de buurt, catering, et cetera.
KUNSTRAND OPENT datum: 20 juli 2013 kunstenaars: Olaf Mooij, Mike Reijnierse, Daan den Houter, Damian van der Velden bezoekers: 200
Op 20 juli werd de Kunstrand officieel geopend, door wethouder Piet Sleeking, die het publiek vanuit de DJ mobiel van kunstenaar Olaf Mooij te woord stond. Aansluitend verzorgde de geluids- en lichtkunstenaar Mike Rijnierse (Den Haag) de openingsceremonie Via De Twern werden jongeren uit de omliggende met zijn Claxon Concert. De bio barbeque serveerde wijken op laagdrempelige wijze betrokken bij het gebakken visjes, en aan de waterkant verrezen twee programma. Er werden bbq’s georganiseerd, hanggigantische opgestoken duimen uit het zand, een momenten met dj’s en sportactiviteiten. Deelnemers zandsculptuur van beeldhouwster Damian van der konden actief meedoen aan de vormgeving van de Velden. Op het grasveld klom het publiek op de High plek in een aantal workshops. Hoe maak je van Tea Tables van de Rotterdamse kunstenaar Daan den afvalmateriaal duurzame zitelementen? Er werd van Houter, die als een landmark de Kunstrand op de gedachten gewisseld over de mogelijkheid van mobiele kaart zetten. Bezoekers konden met hun mobieltje moestuintjes. Naar aanleiding van het culinaire ‘Dordt eigen muziek draaien over de DJ mobiel. De Dordtse eet Dordt’ festival, met louter Dordtse ingrediënten, Trabantclub werd ingeschakeld als ludieke taxilijn tusconcludeerde de organisatie dat het publiek verlegen sen De Stadswerven en de binnenstad en het centraal zat om een fijne plek waar je samen kunt eten en station. Het startschot werd druk bezocht door een drinken. gemengd publiek; vaste kunstbezoekers van de samenOm de functionaliteit van het terrein te optimaliseren werkende organisaties, buurtbewoners, mensen van de gaf NK daarom opdracht voor het maken van een gemeente en jongeren die eerder deel hadden genoschetsontwerp voor een buitenkeuken. Kunstenaar men aan de workshops of die uit nieuwsgierigheid op Floris Visser ontwierp een stoere, hufterproef keuken, alle reuring af waren gekomen. uitgerust met basisvoorzieningen. Het is de bedoeling dat mensen uit de buurt, vissers en jongeren, maar ook reizigers die op de (toekomstige) camperparkeerplaats verblijven, zelf gebruik gaan maken van de keuken. In overleg met het Ingenieursbureau wordt momenteel onderzocht of deze keuken daadwerkelijk geplaatst kan worden. Kunstrand was niet alleen uitgangspunt voor nieuwe producties door kunstenaars, vormgevers en instellingen. Kunstrand faciliteerde ook bestaande projecten. Zo vond er het eerste Stadswervenfestival plaats op initiatief van schouwburg Kunstmin. Kunstmin nodigde het Nieuw Utrechts Toneel (NUT) uit met de locatievoorstelling ‘Geluk’.
schetsontwerp Taria Oase, Floris Visser
Piet Sleeking (l), Yvo van der Vat (r) met de DJ mobiel
zandsculpltuur, Damian van der Velden
9.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
DIY MET WORM ROTTERDAM datum: 6 en 7 september 2013 kunstenaars: Radboud Mens, Michel Banabila en Marco Douma, KinoKino met Peter Taylor, Tim Leyendekker, Dennis de Bel samenwerking: WORM.filmwerkplaats Rotterdam bezoekers: 70 kunstenaars: 6 Hét podium voor DIY-cultuur uit Rotterdam was een weekend lang te gast op de Kunstrand. Mede geïnspireerd door de kennismakingsdag met Rotterdamse culturele initiatieven o.l.v. Han Bakker, heeft NK een tastbare uitwisseling gerealiseerd met Rotterdam. Het containerdorp van De Kunstrand, direct gelegen aan de rivier, heeft een opvallend grootstedelijke uitstraling en vormde voor die uitwisseling de perfecte setting. NK nodigde Worm Rotterdam uit om samen een weekend te organiseren met film, muziek en performance. Worm koos ervoor om een versie van hun Filmwerkplaats in Dordrecht te organiseren. Wereldwijd bestaat er een hechte community met meer dan 30 DIY filmlabs; allemaal initiatieven en collectieven door kunstenaars opgezet om het werken met en het vertonen van analoge film mogelijk te houden nu het medium commercieel is dood verklaard. WORM.filmwerkplaats is onderdeel van dit netwerk. Er werd een selectie korte digitale en 16mm films vertoond in de autovriendelijke open air bioscoop van NK. Daarna vond een optreden plaats van geluidskunstenaars Radboud Mens en Michel Banabila, begeleid met beeld van videokunstenaar Marco Douma. Op zaterdag presenteerden Peter Taylor (KinoKino en IFFR) en Tim Leyendekker twee films: Cinthia Marcelle’s hypnotiserende korte film ‘O Século’ (The Century, 2011) http://artreview.com/features/cinthia_ marcelle/ en de Braziliaanse speelfilm ‘Neighbouring Sounds’ van Kleber Mendonça Filho. Neighbouring Sounds gaat over een flatgebouw en hoe de levens van haar bewoners langzaam met elkaar verstrengeld raken. De avond werd afgesloten door een spannende DJ set van mediakunstenaar Dennis de Bel.
DORDTSE INGREDIËNTEN MET PRINS GUERRILLA datum: 14 en 15 september 2013 initiatief: Werkplaats Oost kunstenaars: Jilles Kuppens (Prins Guerrilla), Remco Verkerk samenwerking: Baracca, Short4Dordt gasten: 80 Guerrilla Dining op de Kunstrand. Lokaal en lekker eten stond centraal tijdens een nieuw culinair evenement. Lokaal consumeren = transport reduceren. Prins Guerrilla en de Kunstrand zette samen een nieuw en uniek culinair evenement op poten. Het publiek kreeg een exclusief drie-gangen-menu met enkel Dordtse ingrediënten voorgeschoteld. Tijdens het eten werden onder meer de mogelijkheden van een collectieve groentetuin op de Stadswerven voor het volgend seizoen besproken. De open air bioscoop vertoonde een selectie korte films uit het archief van Short4Dort. Short4Dordt is hét korte-filmfestival voor jongeren in de leeftijd van 9 tot 25 jaar uit de Drechtsteden. UIT HET PERSBERICHT: “De maaltijden worden samengesteld en bereid door keukenprins Jilles Kuppens, (...) voor deze nieuwe uitdaging sloeg hij de handen ineen met onder meer Kunstrand (Baracca, NK en Werkplaats Oost) en Remco Verkerk (winnaar Groen Lintje 2013). Verkerk was meteen enthousiast omdat, zo zegt hij, het heel belangrijk is om zaken als eten en werken lokaal af te laten spelen. Transport, dat steeds belastender wordt voor het milieu, kan zo gereduceerd worden. Op de vraag of het gaat lukken om alles lokaal te vinden, zegt Jilles Kuppens dat het een grote uitdaging is, maar dat dat juist het evenement zo leuk en bijzonder maakt. Hij verheugt zich in ieder geval op het gebruiken van een breed scala aan lekkere (wilde) planten, groenten en bessen die het eiland te bieden heeft: sleedoorn en gele kornoeljes, maar ook op geteelde (bijzondere) groenten die je bij Vreeken in het zadenassortiment zou vinden en natuurlijk op honing en vis uit de Biesbosch. Ook is hij nog op zoek naar tips waar de lekkerste ingrediënten op het eiland te vinden zijn. Voor de locatie Kunstrand is niet zomaar gekozen. Enkele Dordtse initiatieven creëren hier, samen met Stichting DOEN en de gemeente, een nieuwe ontmoetingsplaats. Gedurende de zomer worden er met tal van partners diverse participatieprojecten opgezet rondom. ‘Dordt eet Dordt past perfect binnen Kunstrand,’ laat Jan Kryszons van NK weten, ‘het op gang brengen van een discussie over lokaal eten en Dordrecht is een onderwerp dat onze volledige aandacht verdient.’ Zo grijpen NK en Baracca ‘Dordt eet Dordt’ aan ter voorbereiding van stadstuintjes die op de Kunstrand gerealiseerd worden.”
10.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
de tijdelijke keuken in het NKComplex
FIETSPERFORMANCE VOLLE BAND De screening werd gevolgd door een performance door het Amsterdamse collectief Volle Band. NK had de fietskunstenaars gevraagd een nieuwe geluidsperformance te ontwikkelen die specifiek zou reageren op de verlaten parkeerplaats van De Stadswerven. Met twee geluidfietsen ontstond een sprookjesachtig muziekstuk. De fietsers maakten gebruik van de geheel verlaten parkeerplaats, doken op uit het duister, en reageerden via geluidscapes op elkaar. Hun bewegingen werden via een zender gevisualiseerd op een projectiescherm. De avond werd afgesloten met een Poetry slam en dj set door jonge Dordtse artiesten die verbonden zijn aan het BuitenGewoon Collectief.
‘... en het hoofdgerecht bestaat uit...’
DORDRECHTS EERSTE FIETS-IN-BIOSCOOP datum: 28 september 2013 initiatief: NK kunstenaars: Sven Prince, Jorrit Spoelstra, Volle Band samenwerking: Baracca, Werkplaats Oost, BuitenGewoon bezoekers: 30 kunstenaars: 6 Steeds meer steden wereldwijd (her)ontdekken de mogelijkheden van de fiets. De verduurzaming van de stad is daarbij een belangrijk thema. Het is echter de vraag in hoeverre de herontdekking van de fiets optreedt en wat de structurele gevolgen hiervan kunnen zijn voor de leefbaarheid van steden. De documentaire Genre de Vie gaat over steden die de fiets promoten als een vorm van vooruitgang, over de bijdrage van de fiets aan de leefbaarheid van steden en in het bijzonder over de rol van de fiets bij onze beleving en gebruik van ruimte. Op de Kunstrand realiseerde NK Dordrechts eerste fiets-in-bioscoop. Vanaf de bagagedrager kon het publiek er kijken naar de try-out van Genre de Vie, een documentaire door Sven Prince en Jorrit Spoelstra. In deze film staat hun onderzoek naar de wisselwerking tussen stad en fietser centraal. In relatie met het thema organiseerde NK vooraf een fietsrit van Rotterdam naar de Dordtse Kunstrand. Na afloop van de film vond een Q&A plaats met de makers.
JONGEREN EN DE LEVENDIGE BINNENSTAD “Met de komst van het Energiehuis, cinema The Movies en de geplande Wolff bioscoop, is al een eerste slag gemaakt ter versterking van het voorzieningenaanbod voor jongeren. Verder is er op verschillende momenten met jongeren gesproken over hun wensen en behoeften. (...) De gesprekken met stakeholders hebben al een aantal initiatieven opgeleverd, zoals een uitbreiding van het filmfestival Short4Dordt naar de binnenstad en het project Kunstrand, waar kunstenaars samen met bewoners aan projecten werken. Een ander initiatief, Skatestage, een podium voor en door jongeren, is uiteindelijk niet doorgegaan, omdat het onvoldoende lukte hiervoor jongeren te activeren.” uit: ‘Evaluatie programma Levendige Binnenstad’ (2013)
11.
%EN PROJECT VAN *EANNE
VAN DER (ORST EN .OORD
KAAP
DOCUMENTAIRE MET LIVE MUZIEK VAN 4HE 'ENTRY 3ULTAN (5
ZATERDAG NOVEMBER \ UUR \ CINEMA THE MOVIES DORDRECHT
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
2.3 NOT ABOUT PAPRIKAS
economische veranderingen door te voeren en ingrijpende maatregelen door te drukken bij de overheid, in datum: zaterdag 2 november 2013 de rechterlijke macht, de media en het onderwijs. residency Gentry Sultans: 28 okt t/m 3 nov 2013 90% van de media is in handen is van de overheid en preview: 31 oktober 2013 in Roodkapje Rotterdam de regering legt de schuld van deze crisis bij Europa, locatie: Cinema The Movies, Dordrecht kunstenaars: Jeanne van der Horst (regie & montage) bij de socialisten, bij de liberalen, de democraten, Joden en zigeuners. Het nationalisme viert hoogtij. Hans van den Ban (interview), Monica Aerden Na afloop van de voorstelling werden al gauw relaties (interview), Jan Kryszons (camera) gelegd tussen het radicale klimaat in Hongarije en het muzikanten: László Horváth, Ivan Buharov, actuele Nederlandse (cultuur)beleid. Wat is de invloed Szabolcs Vereb, Gergely Kovács van de populistische tendensen in de Nederlandse m.m.v.: Csaba Nemes (kunstenaar, Boedapest) politiek en hoe reageert de culturele sector in ons land Gerrit Willems (conservator moderne & hedendaar eigenlijk op? daagse kunst Dordrechts Museum) trailer: vimeo.com/81382608 bezoekers: 136 betalende bezoekers, 18 VIP’s
Not About Paprikas is een resultaat van NK’s recente Europese tour over de opkomst van het Populisme (2011-2012). Na München, Istanbul, Keulen en voor Lissabon, ging NK in juli 2012 naar Boedapest. Het culturele veld moet er zich verhouden tot een zeer sterke populistische macht. De kunstenaarsgemeenschap ging de straat op om te protesteren en velen besloten hun artistieke verbeelding volledig te richten op politieke onderwerpen. NK ging met hen in gesprek en in 2013 ging de filmmaker Jeanne van der Horst, samen met de interviewers, voor een tweede maal naar Hongarije. Zo kreeg de documentaire een vervolg, dat resulteerde in een film over politieke kunst en kunstenaarsverzet in Boedapest. Met openhartige gesprekken over de politieke situatie en (artistieke) reacties hierop. In Dordrecht werd de film tijdens een heel speciale voorstelling gecompleteerd met live muziek door de Hongaarse band The Gentry Sultan, die voor de gelegenheid een week in Dordt te gast was. In september opende het nieuwe filmhuis Cinema The Movies aan de Nieuwstraat in Dordrecht. Eigenaar Geert ter Steeg wil, naast zijn reguliere programmering, initiatief uit de stad stimuleren gebruik te maken van de bioscoop als podium voor alternatieve, eigenzinnige projecten en bijeenkomsten. De eerste verbinding met het Dordtse werd gelegd via dit project van NK en Jeanne van der Horst. De première vond plaats in de bijna uitverkochte grote zaal in aanwezigheid van veel Dordtse prominenten en bezoekers van buiten de stad. Het was een in meerdere opzichten zeer geslaagd event, mede dankzij de goede samenwerking met Ter Steeg, niet alleen door de hoge opkomst en de wijze waarop de film live begeleid werd door de Hongaarse band, maar ook door de discussies die na afloop onder het publiek ontstonden. Slechts weinig bezoekers waren bekend met de huidige situatie in Hongarije: Tijdens de verkiezingen van 2010 kreeg de centrumrechtse Fidesz partij een tweederde meerderheid. De populistische premier Viktor Orban en zijn Fidesz partij wende hun macht aan om pijnlijke
De première werd in de zaal afgesloten met een Q&A, waarbij conservator Gerrit Willems in gesprek ging met de Hongaarse kunstenaar Csaba Nemes, die speciaal voor deze avond naar Nederland was gekomen. De muzikanten van The Gentry Sultan waren bijzonder enthousiast over hun werkperiode in Dordrecht. Zij verbleven op een van NK’s vaste logeeradressen, in een appartement van mevrouw Maes aan de Wolwevershaven. Cinema The Movies had gedurende hun verblijf de filmlounge als oefenruimte ter beschikking gesteld. En het team van NK glansde, als vanouds, in de rol van Dordtse gastheer.
Gentry Sultan in de oefenruimte van The Movies
Onze gasten op bezoek bij de Dordtse kunstenaar Liesbeth Bitter
12.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
Samen met Monica, Hans en Gerrit Willems. U gaat dat zodadelijk allemaal zien. En horen. U bent vanavond getuige van een bijzonder experiment. Een live-documentaire, met The Gentry Sultan. Jeanne vertelt daar straks zelf meer over. De kunstenaar Csaba Nemes is vanavond ook te gast. Na de voorstelling gaat Gerrit Willems met hem in gesprek.
try-out in Roodkapje, Rotterdam
UIT WELKOMSTWOORD DOOR KATJA DIALLO “U heeft besloten te komen kijken naar een film die niet over paprika’s gaat. Blijkbaar zijn we dus toch nog bereid om tijd te spenderen aan eigenaardige kunstvormen en ongemakkelijke onderwerpen. De film die we straks gaan zien is één van de resultaten van de Europese tour van Noordkaap. Vanuit een extreme verbazing over de politieke en maatschappelijke verschuivingen in Nederland en in Europa, ging Noordkaap met een groeiende tentoonstelling op zoek naar hoe kunstenaars omgaan met het opkomende Populisme. Noordkaap was actief in München, Istanbul, Keulen, Lissabon, Boedapest en Dordrecht (...) Op de helft van de tour stonden de kranten en het internet inmiddels bol van akelige berichten over de rechts-populistische regering van Viktor Orban: Hongarije kreeg een nieuwe grondwet, er kwam een omstreden mediawet, en extreem nationalisme bloeide op. En Europa waarschuwde dat dit EU land afgleed naar een dictatuur. Ik heb toen gekozen voor een afwijkend format: in Boedapest zouden we géén tentoonstelling op locatie maken: We moesten er verhalen verzamelen. Zoveel mogelijk, van mensen uit de culturele sector, van kunstenaars en activisten. Dit was, en is, een stad waar een bom onder ligt, een stad waar de kunst van Noordkaap niet welkom was, een stad die bedreigt. We nodigden journalist Monica Aerden uit. Hans van den Ban ging ook mee als interviewer. Jan Kryszons en Jeanne van der Horst pakten de camera’s in, en Marleen Oud, de vormgever van de NK Times, vloog hen achterna. Ons contact in Boedapest, kunstenaar Alexander Schikowski, regelde talloze ontmoetingen. In 10 dagen tijd werd het team overweldigd door de complexiteit van Hongarije, haar geschiedenis, haar taal, haar cultuur. De interviews werden gepubliceerd in de NK Times. In onze thuisstad Dordrecht maakten we een tentoonstelling met politiek geëngageerde kunst uit Hongarije. Daar werd ook de eerste versie van Not About Paprikas vertoond. Jeanne besloot echter dat dat niet het einde kon zijn van het project, want er was nog zoveel meer te vertellen. En dus keerde zij deze zomer terug.
Hoogstwaarschijnlijk roept deze film de nodige vragen op, niet alleen over dat eigenaardige Hongarije, maar ook over hoe wij Nederlanders vandaag omgaan met de kunsten en met ons cultuurbeleid. En natuurlijk over dit experiment van de filmmaker. U bent dan ook uitgenodigd om na afloop iets met ons te drinken en van gedachten te wisselen. Op vertoon van uw filmkaartje, krijgt u een, feitelijk door uzelf, gesubsidieerd drankje van het huis (...)”
‘Power is invisible until you provoke it’ Gerrit Willems in gesprek met Csaba Nemes
“Dank voor het toezenden van de film die ik met groeiende waardering heb gekeken. Ik heb in alle eerlijkheid nooit erg nauw contact gehad met de artistieke wereld in Boedapest en Hongarije en vond het dan ook zeer boeiend om een inkijk te krijgen in hoe mensen daar tegen de politieke situatie aankijken, hoe ze dat in hun werk verweven en hoe ze er ook persoonlijk en gevoelsmatig mee omgaan. Mooi gemaakt, interessant opgebouwd en op een of andere manier een krachtig verhaal.” Henk Hirs Henk Hirs is een Nederlandse journalist die woont en werkt in Boedapest. Hij schrijft over de politieke, economische en maatschappelijke ontwikkelingen in Hongarije. Hirs schreef een artikel voor de NK Times Boedapest in 2012 en werd geïnterviewd in Not About Paprikas in 2013.
13.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
4. PR EN PUBLIEKSBEREIK NK vindt het belangrijk om geëngageerde kunstvormen midden in de maatschappij te plaatsen. Confrontaties met een breed publiek zorgen voor bijzondere ontmoetingen en onverwachte relaties tussen mensen uit uiteenlopende (sub)culturen. NK bereikt niet alleen het reguliere kunstpubliek, maar juist ook mensen die weinig met kunst hebben. Door hen te betrekken bij projecten en interventies, wil NK enthousiasme voor beeldende kunst bij ‘de bevolking’ te vergroten. In 2013 is er vooral gezamenlijk met de partners aan de PR van de projecten gewerkt. Zo heeft de expeditie ‘Dus Niet Brommen’ veel aandacht gekregen in de lokale media en via social media, door mee te liften op de PR van het Urban Explorers festival. Resultaat daarvan was dat de expedities van NK beide dagen uitverkocht waren. Voor de activiteiten op de Kunstrand is de PR verzorgd door de drie instellingen: Baracca, Werkplaats Oost en NK. Met name het officiële startschot (dat onverwachts gepaard ging met hoogopgelopen discussies in de gemeenteraad) en een aantal spraakmakende activiteiten kregen behoorlijk wat aandacht in de lokale kranten. iDordt zond een wekelijks beeldverslag uit in aanloop naar de opening. Vanuit de buurt maakten leerlingen van de openbare Wantijschool, een reportage over Kunstrand, i.h.k.v. het project ‘Kijk mijn Wijk’. De programmering van de Open Air bioscoop werden ook via het netwerk van Worm Rotterdam gepromoot. Via het adressenbestand van Cinema The Movies, werd het landelijk filmtheater publiek uitgenodigd om een kaartje te kopen voor de première van Not About Paprikas. Verder werd de première aangekondigd via de website en filmladder van The Movies. Al met al kon er door deze samenwerkingen bespaard worden op de PR activiteiten in tijd en geld. Met name over het publieksbereik vanuit het Urban Explorer festival is NK zeer tevreden. Het scheelde veel inspanning voor de organisatie van NK, dat het festival zorg droeg voor voldoende publiek. PR MATERIAAL Voor de Kunstrand ontwierp Marleen Oud een logo en werden affiches en flyers verspreid. De Kunstrand kreeg een aparte website en Facebookpagina. Voor Not About Paprikas ontwierp Marleen Oud een logo en affiche. Het affiche werd in beperkte oplage in de Dordtse binnenstad verspreid. De expeditie voor Urban Explorers werd uitsluitend aangekondigd via het PR materiaal van het festival. SOCIAL MEDIA NK is actief op Facebook, You Tube, Vimeo en Twitter www.youtube.com/user/stichtingNK www.facebook.com/NK artspace (3033 vrienden op 23-01-2014) Op de website van iDordt werd veel aandacht besteed aan onze projecten, documentaires en aan de activiteiten op de Kunstrand. WEBSITES www.noordkaap.org www.kunstrand.nl Er werden 7 nieuwsbrieven van NK verspreid aan de 567 abonnees, het merendeel daarvan is afkomstig uit Dordrecht, Rotterdam en Amsterdam. ADVERTENTIES Er werden advertenties geplaatst op de website van kunsttijdschrift MetropolisM en Trendbeheer. Er was free publicity via social media, iDordt en de lokale huis-aan-huis bladen. DOCUMENTAIRES In 2013 werden twee documentaires afgerond die betrekking hebben op de Europese tour en het jongerenproject The Voice of Dordrecht (2011-2012). De documentaire ‘Closing Part’ werd voorzien van de professionele voice-over van ‘radiostem’ Günther Tomball. De film over de Europese tour met de eindtentoonstelling in Dordrecht verscheen ook in het Engels. De voice over bij de film over het jongerenproject werd ingesproken door de Dordtse Jezriël Bendt van het BuitenGewoon Collectief. De films werden uitgezonden op de lokale TV zender iDordt en vonden daarna het publiek via sociale media. Dvd’s werden gericht verspreid aan sponsors, deelnemers en andere belanghebbenden. Er werd één nieuwe documentaire gemaakt van het project ‘Dus Niet Brommen’, met onder meer een interview met de kunstenaars van Volle Band en natuurlijk reacties van het festivalpubliek op de scooterexpeditie.
14.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
PUBLICATIES In 2013 werd het project The Voice of Dordrecht afgerond met een tentoonstellingskrant. Deze werd verspreid onder de deelnemers en partners. IN 2013 WAS NK TE GAST BIJ 26-09-2013 symposium ‘Transnational’ | Hastings (GB) Universiteit van Brighton in Hastings, partnerstad van Dordrecht. Een symposium waarin de dynamiek van transnationale kunstprojecten door Nederlandse kunstenaarsinitiatieven werd besproken. Met: Inge Hoonte | projectmedewerker NK Jacqueline Heerema | directeur Satelliet Groep, Den Haag Chris Dobrowolski | Badgast residency 2011 Yvo van der Vat | kunstenaar /curator Baracca, Dordrecht Niels Post | kunstenaar en oprichter van Trendbeheer, Rotterdam 12-11-2013 KOP Speeddaten | stichting KOP | Breda Speeddate voor jonge kunstenaars en vomgever met: NK, MU (Eindhoven), De Stilte (Breda), Showroom MAMA (Rotterdam), KuS (Heerlen), Moira (Utrecht), Nest (Den Haag), Roodkapje (Rotterdam), Extrapool (Nijmegen) en KOP (Breda). deelnemende kunstenaars: 20 NK in Roodkapje | Rotterdam Om het Rotterdams publiek te attenderen op de première van ‘Not About Paprikas’ organiseerde NK voorafgaand een try out met een concert van The Gentry Sultan (HU) in Roodkapje. NKCOMPLEX De NKgele container met het logo op de zijkant is een opvallend object in het straatbeeld. Gedurende de zomermaanden stond de container op de Kunstrand en maakte daar deel uit van het ‘containerdorp’.
NKComplex arriveert op de Kunstrand
15.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
IN DE MEDIA: - ‘The shape of silence – Filippo Minelli’, door Nicola Bozzi, Elephant – The Art & Visual Culture Magazine, Issue 13 winter 2012/13
- ‘Tourgids bij Urban Explorers’, De Stem van Dordt, 10-04-2013
- ‘Noordkaap bromt door de binnenstad’, Dordt Centraal, 12-04-2013
- ‘Dordt is net de Efteling – Hoorspel op scooters tijdens Urban Explorers’, door Bram Verbrugge, Algemeen Dagblad, 11-05-2013
- ‘Op de fiets zie je de stad heel anders’, door Liesbeth Lindenhovius, Algemeen Dagblad, 24-09-2013
- ‘Artistiek verzet in The Movies’, Algemeen Dagblad, 29-10-2013
- ‘Livemuziek bij docu in filmhuis’, Dordt Centraal, 01-11-2013
- ‘Lege muren? Nee, blijkt na 1 jaar bezuinigen.’ NRC onderzoek naar presentatie-instellingen beeldende kunst door C. Kammer en D. van Lent, NRC Cultureel Supplement, 28-11-2013
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
http://www.eclectro.nl/2013/05/13/urban-explorers-festival-2013-de-zondag/ http://www.dockdordrecht.nl/agenda/kunstrand-van-dordt-startschot-van-een-nieuwe-plek-voor-de- stad/ https://cms.dordrecht.nl/stadswervennw/recreatie/kunstrand http://www.centrumdordrecht.nl/dagattracties/kunstrand http://www.worm.org/home/view/event/8710 Wolken TV, Kijk mijn Wijk: http://www.youtube.com/watch?v=j5XHFRBIHuE http://trendbeheer.com/2013/10/07/malieveld-kunstrand-dordrecht/ http://www.dordrecht.net/trefwoord/kunstrand http://rtvdordrecht.nl/nieuws/kunstrand-wordt-creatieve-ontmoetingsplek/ http://Idordt.nl/opening-kunstrand/ http://drimble.nl/regio/zuid-holland/drechtsteden/16983777/cultuur-overdekte-fiets-in-bios-op-kun strand.html http://allevents.in/rotterdam/genre-de-vie-try-out-screening-group-ride/356038654529465 http://dordrecht.nieuws.nl/nieuws/20130906/Nieuw-Dordts-culinair-evenement-op-Kunstrand Registration of the performance ‘Media Luna’: http://gulali.com/mmg/?tag=kunstrand http://www.dockdordrecht.nl/agenda/premiere-documentaire-not-about-paprikas/ http://www.diefaerberei.de/category/werkstatt/ http://idordt.nl/plastic-people-party/ http://remco-verkerk.blogspot.nl/2013/08/dordt-eet-dordt-9-augustus-2013.html http://www.dordrecht.net/agenda/2013-09-14-3139-dordt-eet-dordt-rondt-menu-af.html http://www.dordtduurzaam.nl/nieuws/archief/september-2013/dordt-eet-dordt-uniek-menu-met- puur-dordtse-ingredienten Oproep DordtShorts: http://idordt.nl/dordt-shorts-filmwedstrijd-voor-jongeren-met-visie/ http://www.deweekkrant.nl/agenda/2013/oktober/28/premi_egrave_re_not_about_paprikas
UITGEZONDEN OP iDORDT: - Noordkaap scooterexpeditie - Urban Explorers Festival 2013 https://www.youtube.com/watch?v=oizZ7whLT8k - Urban Explorers Festival 2013 - iDordt.tv verslag https://www.youtube.com/watch?v=wB6z9JSWVcQ - Kunstrand, een nieuw project op de stadswerven https://www.youtube.com/watch?v=mfd3VJRRvO8 http://idordt.nl/kom-naar-de-opening-van-de-kunstrand-20-juli-2013/
16.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
- - - -
Opening Kunstrand https://www.youtube.com/watch?v=ll4n7S_A7FE Ici et La, Here and There, Hastings - Dordrecht https://www.youtube.com/watch?v=uGs22UJAXfw Prins’ Guerrilla kookt Dordts https://www.youtube.com/watch?v=0L6kmRa_-iY Dordt eet Dordt http://idordt.nl/dordt-eet-dordt/
still uit: Prins’ Guerrilla kookt Dordts https://www.youtube.com/watch?v=0L6kmRa_-iY
still uit: Urban Explorers Festival 2013 - iDordt.tv verslag https://www.youtube.com/
17.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
4. ORGANISATIE HET TEAM VAN NK Katja Diallo | artistiek directeur Beeldend kunstenaar en curator. Diallo studeerde in 1997 af aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam. Eind 2003 richtte zij stichting NK op, als reactie op haar artistieke onderzoeksprojecten in Berlijn en Toronto rond het thema van de Creatieve Stad. Vanaf het begin ontwikkelt zij de programma’s en tentoonstellingsconcepten van NK en sinds 2011 is zij in loondienst van de stichting. Jan Kryszons | projectleider en curator Beeldend kunstenaar en curator. Maakt multimediale installaties, ontwikkeld sociale kunstprojecten en stelt tentoonstellingen samen. Kryszons studeerde in 2003 af aan de Kunstacademie Düsseldorf (Klasse Jetelova)en is projectleider en curator bij NK, daarnaast is ook actief als beeldend kunstenaar. In 2008 verhuisde hij vanuit Keulen naar Dordrecht. Roel Weenink | techniek en fotografie Weenink is geluidsman en technicus en verzorgt de techniek bij verschillende culturele instellingen en festivals. Binnen het NK team neemt Weenink de technische opbouw van de tentoonstellingen en kunstwerken op locatie voor rekening. Jeanne van der Horst | editor Filmeditor maakt met haar bedrijf Montagekid documentaires en korte films. Haar opdrachtgevers zijn oa. het Dordrechts Museum, DordtYart, Annemarie Strijbosch Filmproducties en NK. In 1988 studeerde zij af aan de Rotterdamse Kunstacademie. In 2004 organiseerde zij samen met Katja Diallo de festivals ‘Kruiend IJs’ op de Stadswerven en ‘Kick-Off’ (2005) in de Voorstraat-Noord. Tot 2010 was Van der Horst tentoonstellingscoördinator van kunstenaarsvereniging Pictura. Marleen Oud | grafisch vormgever Onafhankelijk grafisch ontwerper, runt het bedrijf ‘niet vouwen a.u.b.’, dat voornamelijk opdrachtgevers heeft uit de culturele sector, zoals theatergezelschappen en festivals. Oud studeerde aan de Design Academy en is sinds 2007 nauw betrokken bij het programma van NK. Inge Hoonte | productie assistent Multimedia kunstenaar, studeerde in 2012 af aan de masteropleiding Networked Media Design, Piet Zwart Instituut. Als creative consultant werkte Hoonte o.a. met Labotanica in Houston, bij Red Poppy Music in New York en voor Bureau Venhuizen in Rotterdam. Inge Hoonte woont en werkt in Rotterdam en werkt sinds 2011 voor NK. Iris Ahaus | social media Ahaus is als vrijwilliger bij de NK betrokken en verzorgt sinds de communicatie via sociale media, zoals Facebook en Twitter. Zij doet dit naast haar werk bij FlexusJeugdplein, afd. Dordrecht, waar onder meer dak- en thuisloze jongeren terecht kunnen. Erwin Nijholt | financieel medewerker Nijholt is sinds 1990 zelfstandig ondernemer op het gebied van administratieve en financiële zaken. Zijn klantenkring bestaat voornamelijk uit culturele instellingen, waaronder het Centraal Museum en CASCO in Utrecht en sinds 2011 ook de stichting NK. Op projectbasis wordt regelmatig werk ingehuurd van ondernemingen, waaronder: Boy Bastiaans | Architectonische vormgeving & meubelmaker, Do Not X-Ray | audiovisuele producties, 4d-Filmvision | camera en internetapplicaties, Breda, Foofabriek | ontwerp website. RAAD VAN TOEZICHT: Ranti Tjan | voorzitter directeur van sundaymorning@EKWC (Europees Keramisch Werkcentrum) in Den Bosch Colin Huizing | algemeen lid senior curator in het Stedelijk Museum Schiedam vacature | penningmeester
18.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
VOORMALIG BESTUURSLEDEN Jantien Hadders, George Lawson, Anne Nigten, Pim de Jong, Janneke van Kersen, Bejank van Herwijnen, Jeanne van der Horst, Katja Diallo, Ton van Dalen, Jeannette Conrad, Jeroen Oosterhoff NK IS LID VAN Kunsten ‘92 | vereniging voor Kunst, Cultuur en Erfgoed De Zaak Nu | belangenvereniging presentatie instellingen INURA | International Network for Urban Research and Action Art Factories | Platform for research, action and solidarity for the development of art centres ALGEMEEN OVER NK NK produceert en presenteert actuele, geëngageerde kunst en maakt gebruik van presentatievormen die dicht op de huid van de samenleving zitten. NK is zowel binnen de reguliere kanalen van de kunstwereld als op onverwachte locaties in de stedelijke omgeving te vinden. In de loop der jaren heeft de stichting zich ontwikkeld tot een netwerkorganisatie die sociaal kritische kunstenaars en beeldmakers, werkzaam in diverse disciplines, samenbrengt. De stichting legt ook duurzame verbanden tussen partners uit zowel de culturele als uit de maatschappelijke sector. In onze projecten worden elitaire, reguliere kunstvormen samengebracht met populaire tendensen. Resulterend in grensoverschrijdende tentoonstellingen, videoproducties, publicaties en events met uitzonderlijke doelgroepen (zoals scootergangs, skaters, hangjongeren en amateur-artiesten). NK is actief in binnen- en buitenland. Haar thuisbasis bevindt zich, sinds de oprichting in 2003, in Dordrecht. Een veelvoud aan projecten, kunstenaars en locaties staan allemaal in dienst van dezelfde missie: publiek in contact brengen met contemporaine kunstprojecten. NK’s werkwijze onderscheidt zich van andere presentatie instellingen vanwege de nauwe samenwerking die opgebouwd wordt met de kunstenaars. Een belangrijk deel van de kunstenaars verbindt zich voor langere periode aan de organisatie. PROJECTEN O.A.: Kruiend IJs | Stadswerven (2004) Kick-Off | Voorstraat-Noord (2005) Eine Hausfrau kommt selten allein | Pictura (2006) Werkstatt | Voorstraat-Noord (2007-2009) SuperLaTief | Werkstatt (2008) Recyclism – There will be Dust | Werkstatt (2008) Pasta and Politics | Werkstatt (2009) Schwarzwald | Energiehuis (2010) Op het Lijf Geschreven | Dordrechts Museum a/d Haven (2010) Recycle X | Voorstraat Noord (2010) NK on Tour | München, Istanbul, Keulen, Boedapest, Lissabon, Dordrecht (2011-2012) The Voice of Dordrecht | Dordrecht (2011-2012)
19.
Stichting Noordkaap | inhoudelijk verslag NK2013
4.1 TRANSITIE NK 2013 was een jaar van reflectie: terugkijken en vooruitkijken! Nieuwe standpunten werden bepaald voor 2014-2015 en vervolgprojecten werden uitgewerkt met Dordtse en internationale partners. Zo werd met onze Duitse partner Die Färberei een vervolg ontwikkeld op de ‘Plastic People Party’, onderdeel van NK’s eigenzinnig jongerenproject ‘The Voice of Dordrecht’. De komende tijd werkt de organisatie aan een nieuwe visie en worden nieuwe verdienmodellen ontwikkeld en voorbereid. Daarbij wordt uiteraard rekening gehouden met het veranderend kunstklimaat en subsidiestelsel, en worden mogelijke toepasbare strategieën voor de toekomst nauwkeurig onderzocht. NK neemt daarbij de aanbevelingen uit het onderzoek ‘Nu is het Zaak’* ter harte en kijkt hoe het haar capaciteiten als presentatie-instelling beter kan benutten. Bijvoorbeeld door diensten aan te bieden op het gebied van conceptontwikkeling, uitvoering van tentoonstellingconcepten en event organisatie in opdracht van gemeenten en bedrijven. In 2014 start NK een aantal pilots via crowdfunding; is de ANBI-status aangevraagd om meer particuliere stakeholders te werven; wordt de website zo aangepast dat bezoekers direct zien wat NK is en welke diensten het aanbiedt en wordt toegewerkt naar een nieuw, duurzaam meerjarenprogramma. Naast alternatieve verdienmodellen, streeft NK ernaar om de landelijke en Europese fondsen te overtuigen om zich (opnieuw) te verbinden aan NK. Als thuisbasis blijft Dordrecht gehandhaafd en spant NK zich in om voor een langere periode (8 tot 10 jaar) vanuit een vaste projectruimte te programmeren. *‘Nu is het Zaak’, 2012. Wat zijn presentatie instellingen en wat hebben zij te bieden? Om dit in beeld te brengen, heeft DSP-groep i.o.v. belangenvereniging De Zaak Nu, hier onderzoek naar gedaan.
“De bezuinigingen hebben de kleinere initiatieven – in verhouding met publiekstrekkers zoals de grote musea – onevenredig hard getroffen. Omdat er vaak geen toereikende naamsbekendheid is, wordt het voor deze instellingen ook nog eens moeilijk om inkomsten door klassieke manieren van sponsoring te verwerven. Naast het vergroten van zichtbaarheid zal er daarom moeten worden gekeken naar alternatieve financieringsmodellen. Ook het bereiken van een grotere betrokkenheid bij het publiek en het ontwikkelen van vernieuwende presentatievormen (bijvoorbeeld buiten de traditionele tentoonstellingsruimte) spelen hierbij een belangrijke rol.” ‘Een zaak van verandering’ - Strategieën voor presentatie-instellingen – een verkennend onderzoek, dr. Jennifer Steetskamp | augustus 2013
Stichting Noordkaap | Kuipershaven 155 | 3311 am Dordrecht www.noordkaap.org
20.