Inhoud Zorgproblemen kennen, herkennen en uiteindelijk ook erkennen in de totale zorgketen! Jos Schols, Judith Meijers, Donja Mijnarends en Ruud Halfens
DEEL 1 DEEL 2 •
RELEVANTIE?
•
ZORGPROBLEMEN en LPZ (INTERNATIONAL)
•
AWARENESS LEIDEND TOT KWALITEITSVERBETERING
•
ER IS NOG MEER…
• ONDERVOEDING WETENSCHAP NOODZAKELIJK VOOR TOPZORG!
• VALLEN • SARCOPENIE
DE OUDERE
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
De bevolkingspiramide draait om Inhoud DEEL 1 DEEL 2 •
RELEVANTIE?
•
ZORGPROBLEMEN en LPZ (INTERNATIONAL)
•
AWARENESS LEIDEND TOT KWALITEITSVERBETERING
•
ER IS NOG MEER…
• ONDERVOEDING WETENSCHAP NOODZAKELIJK VOOR TOPZORG!
• VALLEN • SARCOPENIE
DE OUDERE
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Het probleem is bekend…………
Maar de uitdagingen nemen toe!
1
Eerst Rutte 1, nu Rutte 2…!
Ageing in place; zoveel mogelijk thuis….. Ouderen, ook fragiele, moeten zo lang mogelijk in hun eigen leefomgeving blijven en er hun eigen leven blijven leiden….!
Oost West, Thuis Best…; voorkomen of uitstellen van definitieve institutionalisatie van kwetsbare ouderen; voorwaar……een uitdaging!
De overheid wil af van de “Nanny State”; de pamperende overheid! • Ouderen moeten zelf meer het heft in handen nemen...en voor een groot deel zelf hun zorg gaan regelen
Veroudering
Leeftijd
Orgaan(functie)
Ziekte
• Zorgverleners moeten meer zorgen dat i.p.v. zorg overnemen… • Samen optrekken!
Levensstijl
Levensstijl Japanse (114) erkend als 's werelds oudste vrouw 27/02/13, 13:34 − bron: AP
Levenstijl
De 114-jarige Japanse Misao Okawa is erkend als de oudste vrouw ter wereld. Okawa, die volgende week 115 hoopt te worden, nam woensdag een officieel certificaat van Guinness World Records in ontvangst. Okawa woont in een verzorgingshuis in Osaka. Ze zag op 5 maart 1898 het levenslicht. Gevraagd naar het geheim van haar zeer hoge leeftijd zei ze: 'Je moet goed op je gezondheid passen.'
2
Hoe gezond zijn de ouderen? • Belangrijkste somatische ziekten: coronaire hartziekten, beroerte, COPD, kanker, diabetes mellitus, kanker, rheumatische klachten en visusstoornissen
Wel gewonnen jaren, maar niet allemaal gezonde jaren!
• Langdurig lichamelijke beperkingen: 55-64 jaar: > 30% 75-84 jaar: ~ 75% 85 plus: ~ 95% • Depressie: • Dementie:
55-84 jarigen: 15% 55-84 jarigen: 11% RIVM en SCP
Een integraal conceptueel model van kwetsbaarheid (Gobbens, Schols et al., 2010)
Proactieve ouderenzorg in community betekent… • Tijdig opsporen van kwetsbare ouderen… • Anticiperen op medische en zorgproblemen… • Zinvolle preventieve interventies inzetten…
Vaak voorkomende relevante zorgproblemen!
Inhoud DEEL 1 DEEL 2 •
RELEVANTIE?
•
ZORGPROBLEMEN en LPZ (INTERNATIONAL)
•
AWARENESS LEIDEND TOT KWALITEITSVERBETERING
•
• ONDERVOEDING WETENSCHAP NOODZAKELIJK VOOR TOPZORG!
• VALLEN
LPZ
• SARCOPENIE
ER IS NOG MEER…
DE OUDERE
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
3
DEEL 1
PREVALENTIE & KWALITEIT VAN DE VOEDINGSZORG Prevalentie en kwaliteit van zorg
The Dutch solution! The Dutch National Prevalence Measurement of Care Problems - LPZ (Maastricht University)
Methode Jaarlijkse Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen (LPZ); sinds 1998 Cross-sectioneel (ziekenhuizen, verpleeghuizen en thuiszorg) Meting per patiënt, met 2 zorgverleners
An annual independent multi-centre Measurement of Care Problems in Dutch health care organizations (hospitals, care homes and home care)
Vragenlijst op 3 niveaus (instelling, afdeling en patiënt) Internationaal (ook Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, straks ook Italië, Turkije en België) N > 60.000 patiënten
National Prevalence Measurement of Care Problems
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
DEEL 1
PREVALENTIE & KWALITEIT VAN DE VOEDINGSZORG Prevalentie en kwaliteit van zorg
Voorbeeld
Methode
Audit 2x per jaar (april/ november) Feedback SPSS, Excel, en Word tabbellen binnen 2 weken
ONDERVOEDING Eigen resultaten (Dasboard) en benchmark Landelijke rapportage algemene resultaten Beslisboom www.LPZ-UM.eu
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Prevalentie ONDERVOEDING landelijk
Screenen van ondervoeding
% 40 AlgZ
35
WZW 31,5
29,1
68
60
27,5 28,7
84
80 70
29,9
30
% 90
27,2
26,8
26,6
26,7
25,6
25
25,8
25,2
50
AlgZ
40
WZW
24,9
22,5
30
20,7
20
20
17,3
10
15
0 10
2011 2004
2005
2006
2007
2008
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
2009
2010
2011
LPZ 2004-2011
LPZ 2011 Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
4
Behandelen van ondervoeding
Kwaliteitsindicatoren ondervoeding
LPZ 2011 Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Het Dashboard
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Beslisboom
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Het Dashboard
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Beslisboom
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
5
Effect van audit en feedback
Inhoud DEEL 1 DEEL 2 •
RELEVANTIE?
•
ZORGPROBLEMEN en LPZ (INTERNATIONAL)
•
AWARENESS LEIDEND TOT KWALITEITSVERBETERING
•
ER IS NOG MEER…
• ONDERVOEDING WETENSCHAP NOODZAKELIJK VOOR TOPZORG!
• VALLEN • SARCOPENIE
DE OUDERE
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Effect van aandacht… en verbeterprogramma’s
Screenen op ondervoeding 84
% 90 80
84
75 68
70 60
52
50
50
AlgZ
40
WZW
30 20 10 0 2009
2010
2011 LPZ 2011
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Inhoud
Continueren jaarlijkse audit en feedback % 40
DEEL 1 AlgZ
35
DEEL 2
WZW 31,5 29,9
30 29,1
•
RELEVANTIE?
•
ZORGPROBLEMEN en LPZ (INTERNATIONAL)
•
AWARENESS LEIDEND TOT KWALITEITSVERBETERING
•
ER IS NOG MEER…
27,5 28,7
27,2
26,8
26,6
26,7
25,6
25
25,8
25,2
24,9
• ONDERVOEDING WETENSCHAP NOODZAKELIJK VOOR TOPZORG!
• VALLEN • SARCOPENIE
22,5 20,7
20
17,3
15
DE OUDERE 10 2004
2005
2006
2007
2008
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
2009
2010
2011
LPZ 2004-2011 Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
6
LPZ data ook bruikbaar voor kostenstudies
Inhoud DEEL 1
Normale voedingskosten = 319 miljoen Extra kosten ondervoeding = 279 miljoen
DEEL 2 •
RELEVANTIE?
•
ZORGPROBLEMEN en LPZ (INTERNATIONAL)
•
AWARENESS LEIDEND TOT KWALITEITSVERBETERING
•
ER IS NOG MEER…
• ONDERVOEDING WETENSCHAP NOODZAKELIJK VOOR TOPZORG!
• VALLEN • SARCOPENIE
Pp risico 800 euro Pp ondervoed 1000 euro
DE OUDERE
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Relatie tussen zorgproblemen
LPZ Doel Onderzoeken van de rol van ondervoeding, beperkte mobiliteit, en zorgafhankelijkheid in het voorspellen van vallers bij oudere thuiszorgcliënten.
LPZ
Design Secundaire analyse van LPZ data Populatie Nederland (N): 2971 cliënten thuiszorg Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Resultaten
Inhoud
Results
1. Univariaat: Vallers zijn vaker ondervoed dan niet vallers
DEEL 1 DEEL 2
2. Multivariaat: immobiele (OR 2.516 95%; CI 1.144-5.532), zorgafhankelijke (OR 1.684 95% CI 1.121-2.532) en ondervoede (OR 1.978 95% CI 1.340-2.920) oudere thuiszorgcliënten hebben een hogere kans om te vallen.
•
RELEVANTIE?
•
ZORGPROBLEMEN en LPZ (INTERNATIONAL)
•
AWARENESS LEIDEND TOT KWALITEITSVERBETERING
•
ER IS NOG MEER…
• ONDERVOEDING WETENSCHAP NOODZAKELIJK VOOR TOPZORG!
• VALLEN • SARCOPENIE
DE OUDERE
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen
7
Department of Health Services Research
Department of Health Services Research
Verouderende spieren MaSS – Maastrichtse Sarcopenie Studie Donja M. Mijnarends, Judith M.M. Meijers, Ruud J.G. Halfens, Yvette C. Luiking, Sjors Verlaan, Sovianne Ter Borg, Jos M.G.A. Schols
• Sarcopenie = Verlies van spiermassa en functie • Hoe hoger de leeftijd, kwetsbaarheid en multimorbiditeit, hoe hoger de prevalentie • Negatieve gezondheidsuitkomsten • Meer zorggebruik
• Omkeerbaar(gedeeltelijk) From: selfdiscipline.com
National Prevalence Measurement of Care Problems
National Prevalence Measurement of Care Problems
Department of Health Services Research
Conceptueel model Karakteristieken
Definitie sarcopenie Gevolgen
Hoofd uitkomstmaat
Stap 1
Activiteit-level - Zittende levensstijl - Weinig gebruik van spieren
Voeding
Department of Health Services Research
Onafhankelijkheid↓ Sarcopenie ADL ↓ Spiermassa ↓ Spierkracht ↓ Functioneren ↓
Mobiliteit ↓
- Inadequate inname
Kwetsbaarheid↑
KvL ↓
- Medicatiegebruik
Valrisico ↑
- Maag/darmstoornisen
Zorg kosten ↑
Stap 2
Normale spiermassa: >8.50 kg/m2 (m) >5.75 kg/m2 (v)
Logaritme voor de opsporing van personen met sarcopenie ontwikkeld door de European Working Group of Sarcopenia in Older People (Cruz-Jentoft et al., 2010)
Conceptueel model van sarcopenie gebaseerd op Cruz-Jentoft et al. (2010)
National Prevalence Measurement of Care Problems
National Prevalence Measurement of Care Problems
Department of Health Services Research
Doel van de MaSS studie: Inzicht krijgen in:
Stap 2 of 3
Normale knijpkracht: ≥30 kg (m) ≥20 kg (v)
Department of Health Services Research
Project overzicht MaSS 20112012
Definiëren tools
Literatuur onderzoek naar valide en betrouwbare tools
- De prevalentie van sarcopenie - De kenmerken van sarcopene ouderen - De gezondheidsgerelateerde en economische
Oct. 2012
Uitvoerbaarheid testen
20132014
Studie
Cross-sectionele studie
20142015
Advies
Advies (voedings/bewegings) interventies
Pilot study
gevolgen
National Prevalence Measurement of Care Problems
National Prevalence Measurement of Care Problems
8
Department of Health Services Research
Fase I – Literatuur onderzoek
Methode - Meetinstrumenten
• Doel: uitvinden welke meetinstrumenten valide en betrouwbaar zijn voor bepalen sarcopenie
Oorzaken Ondervoeding Fysieke activiteit
Sarcopenie Spiermassa Spierkracht Functioneren Bio-elektrische impedantie
Department of Health Services Research
Knijpkracht
Ondervoeding Body Mass Index Mini Nutritional Assessment (MNA) Voedselvragenlijst Bloed afname (o.a. vit. D)
Spierkracht Knijpkracht (dynamometer)
Fysieke activiteit Physical Activity Scale for the Elderly (PASE)
Fysiek functioneren Short physical performance Battery (SPPB)
Short Physical Performance Battery (SPPB): balans, loopsnelheid, zit-sta test (5x) National Prevalence Measurement of Care Problems
Sarcopenie Spiermassa Spierkracht Functioneren
Spiermassa Bio-elektrische impedantie
Gevolgen Mobiliteit Kwetsbaarheid Kwaliteit v. Leven Vallen Functionere Kosten
Mobiliteit: Loopsnelheid Kwetsbaarheid: Tilburg Frailty Indicator (fysieke component) ADL: GARS vragenlijst Kwaliteit van leven: EQ-5D-5L Valrisico: vraag val geschiedenis Kosten gezondheidszorg: zelf ontwikkelde vragenlijst
+ evaluatie vragenlijst proefpersoon en onderzoeker National Prevalence Measurement of Care Problems
Department of Health Services Research
Fase II – Pilot studie
12
Department of Health Services Research
Methode - Populatie
Testen van de uitvoerbaarheid* van de meetinstrumenten om de prevalentie van sarcopenie, karakteristieken van sarcopene ouderen en de gevolgen te bepalen bij thuiswonende ouderen
1. Ouderen zonder zorg: thuiswonende ouderen zonder thuiszorg 2. Ouderen met zorg: thuiswonende ouderen met thuiszorg, ouderen in een aanleunwoning of verzorgingshuis
Inclusie criteria: RESULTATEN: Deelnemers:
≥ 65 jaar Alle metingen werden gescoord als haalbaar m.b.t.: Tijdsduur huisbezoek (niet te lang, niet te kort) (n=8)
Geen ernstige vorm van: artritis, hartinfarct, ziekte van het
Testen makkelijk uit te voeren (n=7).
zenuwstelsel (Parkinson, MS), dementie
Sarcopene persoon (n=1) had enige moeite met zit-sta test
Niet rolstoelgebonden
Instructies duidelijk (n=8) Onderzoekers:
Geen pacemaker
Alle metingens werden gescoord als haalbaar m.b.t. werkprotocollen
National Prevalence Measurement of Care Problems
National Prevalence Measurement of Care Problems
Department of Health Services Research
Methode – Huisbezoek
Department of Health Services Research
Fase 3 crossectionele hoofdstudie
1. Introductie (10 min)
• The cross-sectionele studie (MaSS Maastricht Sarcopenia Study) loopt momenteel – eerste resultaten verwacht in het voorjaar van 2014
2. Bloedafname (10 min) 3. Spiermassa met bio-impedance (10 min) 4. Gewicht en lengte (10 min) Picture 3: Grip strength
5. Vragenlisten (25 min)
• Cross-sectionele studie n = 250
6. Knijpkracht (10 min) Ontbijt Afbeelding 1 - 2: Spiermassa meting
7. SPPB: balans, loopsnelheid, zit-sta test (20 min) 8. Vragenlijsten (15 min) 9. Evaluatie (10 min)
• Als basis voor het ontwerpen van zinvolle interventies
Totaal 120 min National Prevalence Measurement of Care Problems
13
National Prevalence Measurement of Care Problems
17
9
Er is een transformatieproces in de ouderenzorg aan de gang…
TedX EPILOOG…
3 issues:
Rutte 2 in 1 zin! Veel kwetsbare burgers verliezen hun ZZP en moeten zelf ZZP-er worden om hun zorgproblemen op te lossen! Een ZZP-er doet aan ZZP als ZZP Hij of zij Zoekt Zorg Privé als Zelfstandige Zonder Poen Zet dat niet iedere oudere op scherp?!
We zijn bezig onze ouderenzorg te verbouwen en een brug te slaan naar de toekomst
1.
Adequaat inspelen op demografische ontwikkelingen;
2.
Normaal als het kan (THUIS) en bijzonder als het echt moet;
3.
Kostenbeheersing en kosteneffectiviteit.
Ouderen zullen ongetwijfeld zelf actiever worden dan wel hiertoe empowered moeten worden. WETENSCHAP is daarbij noodzakelijk voor informeel en formeel ondersteunende topzorg! We moeten de problematiek van ouderen daartoe: • verkennen • kennen • herkennen • erkennen Om tot een zorg te komen, die echt bijdraagt aan de KvL van (fragiele) ouderen!
Die proactief is voor deze oudere…
10
Maar ook voor deze ouderen…
Om de participatie goed te houden, ook als het dreigt fout te lopen…
En als de breekbaarheid toeneemt...
En als het al bijna niet meer over houdt...
TedX-statements •
Multidisciplinair Evidence Based Practice en Practice Based Evidenceonderzoek dat oog heeft voor het perspectief van de oudere zelf en de zorgprofessional en ook nog voor het aspect van kosteneffectiviteit, leidt uiteindelijk tot een Value Based Ouderenzorg!
•
De beste uitvinding in het wetenschappelijk onderzoek in de ouderenzorg/ouderengeneeskunde is het fenomeen van de Academische Werkplaats!
•
Goede ouderenzorgprofessionals kun je onderverdelen in linkshandige en rechtshandige mensen die beiden het belang van een VB-Ouderenzorg inzien. Zij die dat niet of nooit inzien, zijn onhandige mensen!
•
Ook in het ouderenzorgonderzoek geldt dat een probleem pas echt een probleem wordt als het probleem achter het probleem gedefinieerd is!
•
De belangrijkste ingrediënt om een topper te worden in het ouderenzorg/ouderengeneeskundig onderzoek is de rest van het onderzoeksteam!
Dank voor Uw aandacht!
11