Ik ben de opstanding en het leven Het evangelie naar Johannes 11: 1-44 dinsdag 20 oktober 2015 1
Inleiding •
Doel – –
•
dat je gelooft dat Jezus de Christus, de Zoon van God is dat je, gelovend, het leven hebt in zijn naam.
Tekenen (tot hier toe) 1. 2. 3. 4. 5. 6.
•
(Joh 20:31):
water in wijn (2:1-12) genezing zoon van een hoveling (4:46-54) genezing 38-jaar verlamde (5:1-18) voeding van de 5000 (6:5-13) Jezus lopend op de zee (6:16-21) Genezing van de blinde (9: 1-41)
“Ik ben …” (tot hier toe): – – – –
het brood van het leven (6:35,48,51) Het licht van de wereld (8:12) De IK BEN (8:58; vgl Ex 3:14) DE GOEDE HERDER (10: 11) / DE DEUR VOOR DE SCHAPEN (10:7)
dinsdag 20 oktober 2015
2
Inleiding
dinsdag 20 oktober 2015
3
INLEIDING Tekst is in drie delen te verdelen. In die volgorde van die delen zullen we door de tekst gaan: 1. Lazarus is ziek in Bethanië , maar Jezus is daar niet. Hij is in aan de overkant van de Jordaan (vgl. 10:40) waar Hij Zijn openbare leven begon (nl. “waar Johannes eerst doopte”). Bethabara* in Perea (vgl. 1: 28). Later doopte Johannes in Enon (3: 23). (vers 1 – 16) 2. Jezus in Bethanië, gesprek met Martha en Maria, reactie van de joden (vers 17 – 37). 3. De opwekking van Lazarus. Gevolg: geloof en verdeeldheid. (vers 38 – 46) Tot slot: Lazarus als symbool (type) van de natuurlijke mens *meeste vertalingen geven hier Bethanië in Perea dinsdag 20 oktober 2015
4
inleiding
dinsdag 20 oktober 2015
5
Deel 1 -Een geweldig hoofdstuk en een geweldig wonder -Een prachtige illustratie van Jezus als God en als mens -Maria en Martha kennen we, maar Lazarus is ‘onbekend’; ook in de andere evangeliën -Zijn naam (gr/lat) is in het Hebreeuws Eleazar = God helpt -Lazarus was mogelijk een welgesteld, gezien man: graf in een rots, vele mensen die bezoek brachten na zijn dood -Belangrijk is dat hij een broer was van Maria en Martha (die we wel ‘kennen’) en (vers 3) dat de Heer hem liefheeft -Toen hij ziek werd, stuurden zijn zussen een bode naar Jezus. Die had Lazarus lief, maar liet toch toe dat hij ziek werd. De bode sturen is een geloofsdaad van de zussen -Zij geloofden natuurlijk dat Jezus hem beter kon maken (vers 32), maar Jezus blijft –twee dagen- op de plaats waar Hij verbleef. Waarom? dinsdag 20 oktober 2015
6
Deel 1 -Het ziek worden en het opwekken van Lazarus had een doel (vers 4): God wil Zijn Zoon verheerlijken. -Een mooi aspect van hoofdstuk 11 is dat we de menselijke kant van Jezus verwoord zien: liefde, vriendschap, verdriet -Jezus wacht twee dagen -Dan wil Hij toch naar Judea -De discipelen stellen Hem daar vragen over i.v.m. gevaar (vgl. 10: 39) -Het antwoord van de Heer is Goddelijk: Hij bepaalt het tijdstip (vgl. 9:4) en het gaat om het grote plan dat Jezus’ werk beheerste -’Slaap’ wordt door leerlingen slecht begrepen; in vers 14 is Jezus concreter en in vers 15 geeft Hij de hoofdreden (geloof!), maar Thomas denkt nog steeds over het gevaar. (vers 16), maar hij is dapper. 7 dinsdag 20 oktober 2015
Deel 2 -De vier dagen heeft een betekenis voor de joden: ontbinding -Veel joden bezoeken Maria en Martha; Bethanië is maar drie km Van Jeruzalem; voor Jezus een onveilige omgeving (troosten behoorde tot de verplichte liefdewerken en duurde 7 dagen). -Uit vers 20 blijken weer de karakterverschillen tussen beide zussen die we ook kennen uit Lucas -Uit vers 21 en 22 blijkt het grote geloof van Martha: zij weet o.m. dat Jezus alles ontvangt van Zijn Vader -De uitspraak van Jezus (vers 23) wordt door Martha geïnterpreteerd als betrekking hebbend op de toekomst (vers 24) -Maar Jezus bedoelt: ‘nu’!
dinsdag 20 oktober 2015
8
Deel 2 -Vers 25 en verder: Een van de grote veranderingen van het OT naar het NT was dat de ‘leer’ over de opstanding van de toekomst naar het heden werd gehaald: Martha keek naar de toekomst, haar vrienden naar het verleden (11:37), maar Jezus zegt dat de opstandingskracht er nu is. Jezus laat Zich aan Martha kennen als de opstanding en het leven, niet alleen in de toekomst, ook in het heden. Opstanding en leven hebben hun grond in Jezus en worden gegeven door Jezus. (vers 26)
dinsdag 20 oktober 2015
9
Deel 2 Jezus geeft de verzekering dat degenen die in Hem geloven niet de eeuwige dood zullen sterven (vgl. 1 Thes 4: 16 en 17) Martha belijdt in prachtige woorden haar geloof, ze heeft het niet meer over ‘weten’ maar over ‘geloven’ (27) In stilte roept ze haar zus. Maria gaat naar Jezus en vele joden gaan met haar mee en worden zo getuigen van het bijzondere wonder Ook Maria getuigt van haar geloof (32) maar reageert anders dan haar zus (32). Maar met Martha was er een diep gesprek, Maria kan maar 1 zin uitbrengen
dinsdag 20 oktober 2015
10
Deel 2 Jezus is innerlijk ontroerd. Zelden zien we emoties van Jezus. Hij was mogelijk ontroerd vanwege de zussen, mogelijk vanwege Lazarus. Hij zag ook de gevolgen van de zonde (dood, verdriet, rouw en tranen). Uitleggers spreken dan ook van verbolgenheid en verontwaardiging. Daarna gaan ze naar de plaats van het graf: opmerkelijk is dat Jezus geen goddelijke kracht gebruikt waar mensen dingen kunnen oplossen: plaats, steen
dinsdag 20 oktober 2015
11
Deel 2 -Uit vers 39 blijkt dat Martha de strekking van de woorden van de Heer Jezus toch niet helemaal door had; zij twijfelt over het weghalen van de steen. -In vers 40 wijst Jezus haar daar op: het wonder dat gaat plaatsvinden wordt hier nauw verbonden met de heerlijkheid van God
dinsdag 20 oktober 2015
12
Deel 3 -Geweldig tafereel om in te beelden: Jezus tussen Maria en Martha in. De joden daarbij en Lazarus liggend in de doeken. -Voor het wonder uit gaat de dankzegging (vers 41) -De eenheid van de Vader en Jezus (de gezondene) wordt benadrukt. -Vgl. ook vers 1-21 uit hoofdstuk 5: hieruit: “want zoals de Vader de doden opwekt en levend maakt, zo maakt ook de Zoon levend wie Hij wil”. -In vers 42 benadrukt Jezus ook dat dit alles plaatsvindt opdat de joden in Hem geloven; het wonder moest voor de omstanders het teken zijn van het feit dat Jezus de Messias is -Met luide stem wekt Jezus Lazarus op (geen handeling)
dinsdag 20 oktober 2015
13
Deel 3 -Zijn stem heeft macht om doden op te wekken (ook in de toekomst zal de Heer met een ‘bevelend roepen’ de doden opwekken) -Lazarus komt naar buiten. Hij is de getuige van de Godheid van de Heer. De omstanders zullen hun ogen niet geloofd hebben -De afwikkeling gaat snel. (Geen dankwoorden, geen verslag van de terugkeer naar Bethanië). Het gaat niet om Lazarus, niet om zijn verhalen. Het gaat om de Heer / Gods heerlijkheid -Vers 45 en 46: twee soorten reacties!
dinsdag 20 oktober 2015
14
Symboliek NT De situatie van Lazarus is uit te leggen als beeld: de natuurlijke mens is geestelijk dood: gestorven en begraven in de duisternis van het graf. Dood in misdaden en zonden. Wat de mens nodig heeft, is leven dat hij zichzelf niet kan geven. Hij kan zichzelf ook niet opwekken. Niemand van de omstanders kon iets doen voor Lazarus. Christus is de enige die kan zorgen voor een opstandingsleven. Zij die Zijn stem horen, die in Hem geloven, ontvangen het leven door en in Hem. Na de opwekking moet ieder mens vrijgemaakt worden zodat hij in vrijheid kan wandelen: los van de gebondenheid van het graf en van de belemmerende doeken. Zo maakt ook Jezus ons levend en vrij (van de wet, judaïsme, etc.).
dinsdag 20 oktober 2015
15
Vragen?
dinsdag 20 oktober 2015
16
gespreksvragen 1. Probeer je in te beelden dat je bij dit wonder aanwezig bent geweest. Welke beelden heb je daarbij? Wissel onderling ‘ervaringen’ uit. 2. Jezus wacht met Zijn reis naar Bethanië. Waarom? Was het gevaarlijk voor Hem in die streek? Speelde nog wat anders mee? 3. Wat kunnen wij leren van de beslissing van Jezus om niet meteen te gaan? 4. Wat betekent voor ons nu de uitspraak van Jezus “Ik ben de opstanding en het leven”? 5. Op welke wijze beschrijft/benadrukt de evangelist Johannes “geloof” in dit hoofdstuk? 6. Hoe kan geloof in de Heer je helpen bij ‘tragische’ gebeurtenissen in ons eigen leven, ziekte, dood, etc?
dinsdag 20 oktober 2015
17