Het Volle Leven Deel II
De bijdrage van Positieve Psychologie & Filosofie aan de kwaliteit van het leven Deel II, Versie 0, 2013
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Voor Maurice & Daniël
2
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Mensen zijn niet verschillend, alleen hun gedachten zijn anders.L.H. 2013 3
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Van Moeten Naar Willen Naar Zijn Dat is ons pad. 4
L.H. 2013
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Hoe kunnen wij veranderen door het zijn van de ander te zien als de uitdaging voor onze persoonlijke contributie . L.H. 2013 5
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
The unexamined life is not worth living. Socrates, in Plato,
Dialogues, Apology Greek philosopher in Athens (469 BC 399 BC) 6
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
It is nobler to declare oneself wrong than to insist on being right especially when one is right. Friedrich Nietzsche (1844 1900), Thus Spoke
Zarathustra
7
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Do not spoil what you have by desiring what you have not; but remember that what you now have was once among the things you only hoped for. Epicurus (341 BC - 270 BC)
8
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
The greater the difficulty the more glory in surmounting it. Skillful pilots gain their reputation from storms and tempests. Epicurus (341 BC 270 BC) 9
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Blessedness is not the reward of virtue, but virtue itself; neither do we rejoice therein, because we control our lusts, but contrariwise, because we rejoice therein, we are able to control our lusts. Baruch Spinoza (1632 1677), The Ethics
10
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
All the objects pursued by the multitude not only bring no remedy that tends to preserve our being, but even act as hinderances, causing the death not seldom of those who possess them, and always of those who are possessed by them. Baruch Spinoza (1632 - 1677), On the
Improvement of the Understanding 11
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Inhoud Inleiding
13
Algemene beschouwing/Doel
14
Sectie I, Ideeën
15
De Paradox van het leven
15
Bewustzijn / Bewustzijn Index
20
Quatum Emotie
26
Zelfvertrouwen II
27
Kromdenken en Rechtdenken
34
Liefde en Passie
41
Angst
44
Gelukboeken
56
Haat
36
Zijn
39
Religie
43
Balans
45
Van EGO beschadiging naar EGO groei
47
Positieve Filosofie
49
Sectie II, Werkdocumenten
51
Diverse PDF documenten
Epiloog
12
65
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
INLEIDING Welkom in dit 2e boek over het volle leven. Ik hoop dat het eerste boek u heeft gegeven wat u zocht. Dit 2e boek is niet een op zich zelfstaand boek, maar een duidelijke uitbreiding/vervolg op boek I. Als u dit boek als eerste in handen heeft. Wil ik u wijzen op het bestaan van boek I, als u dit eerst doorleest, vindt u dit boek een natuurlijke vervolgstap. In boek I zijn de belangrijkste thema’s neergezet en uitgewerkt. De onderwerpen die later zijn gekomen of een natuurlijke ontwikkeling hebben gehad vinden hun plek in dit boek. Omdat na het uitbrengen van boek – na een aantal revisies – kwamen er nieuwe, verbeterde inzichten en nieuwe ideeën waarvan ik het idee heb dat ze een toegevoegde waarde hebben en het daardoor verdienen op in een free e-book te worden opgenomen dat u makkelijk op uw tablet of laptop kunt lezen. De idee is dat dit een finale uitbreiding is en dat er niet – althans niet heel veel – additionele items zullen komen, omdat ik mij wil richten op een ander terrein en dit laat voor wat het is. Ik wens u een fantastisch leven, vol geluk, plezier, vriendschap, gezondheid ( mentaal en fysiek), vol uitdagingen, prestaties, liefde, contributie en passie.
L.H.
13
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Algemene beschouwing/doel Het doel van dit boek ( deel II ) en het vorige ( deel I) is de door mij opgedane kennis te delen met anderen in de hoop dat deze informatie u helpt in het leven van het volle leven, het streven naar een maximale levensvervulling en het optimaal functioneren in de maatschappij. Positieve Psychologie is nieuw fenomeen dat waarschijnlijk over 10-20 jaar een volledig geaccepteerde universitaire studie is, die monidaal door duizenden studenten zal worden gevolgd. Op dit moment is er een duidelijke acceptatiefase waarin de bestaande –negatieve- psychologie zijn bestaansrecht en universele rechtsgelding bevecht, terwijl PP slechts een aanvulling is op de NP, waarbij PP het spectrum van +/- 0 tot +10 bestrijkt ( mentaal welzijn ) terwijl NP van +/- 0 tot -10 bestrijkt ( mentaal onwelzijn). Sinds Sigmund Freud zijn theoriën op papier zette – in het begin van de 20e eeuw – is er het een en ander veranderd. S.F. was juist in zijn tijd, alleen zijn we nu 100 jaar verder en in de mondiale maatschappij significant veranderd. Freud heeft heel belangrijk werk gedaan, alleen is het nu tijd om een vervolgstap te maken, vanuit het negatieve spectrum naar het positieve spectrum. Een belangrijk verschil met een eeuw geleden is dat de algemene psychische conditie van de gemiddelde mens sterk verbeterd is, waardoor er ruimte is gekomen om niet alleen met negatieve zaken bezig te zijn, maar dat er ook ruimte is voor de positieve zaken in het leven. Het doel van dit boek is het presenteren van de ideeën die het niet hebben gered in deel I.
14
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Sectie I, Ideeën De Paradox van het leven Het leven kan je zien als een paradox -een ogenschijnlijke tegenstelling- het actuele, daadwerkelijke leven, het actuele leven, het echte leven is het leven dat nu plaatsvindt. Het actuele/reele vindt nu plaats. Maar wat wij doorgaands doen is, bezig zijn met het leven in het verleden of het leven in de toekomst, maar zelden met het leven nu. Wij zijn vaak bezig om het actuele leven ondergeschikt te maken aan het gewenste/gedroomde/gewilde/beloofde leven. De waarde van het actuele leven wordt gedevalueerd in het licht van het toekomstige leven. Hierbij is het toekomstige leven, niet noodzakelijk het leven na de pensionering of een situatie over 5 of 10 jaar. Een goed voorbeeld hiervan is dat veel mensen naar het weekend toeleven als de enige twee dagen van de week dat ze echt leven. Hierdoor wordt de werkweek als een noodzakelijk iets gezien dat overleefd moet worden om weer te komen tot aan het volgende weekend. Dit als praktisch voorbeeld, van hoe veel mensen denken en handelen. We zijn dus uiteindelijk de hele dag bezig met het denken en handelen om zaken in de toekomst beter te maken, omdat we ontevreden zijn over het heden. De toekomst is daarom positief ( of het verleden) en het heden is inferieur/niet optimaal zien. Hieruit ontstaat de eeuwige jacht/strijd/zoektocht naar het optimale zijn, het Shangri-La zonder dit ooit te bereiken!
15
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
16
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
De eeuwige zoektocht/jacht naar het optimale zijn, het optimale lichaam, de optimale relatie, de optimale kinderen, de optimale baan, de optimale carriere, de optimale partner, de optimale investering, de optimale kennissen, de optimale sport, het optimale huis, het optimale land, de mooiste kleren, de mooiste schoenen, de mooiste vakantie, de mooiste auto, de knapste man, de knapste vrouw, het mooiste interieur, de mooiste zeilboot, de mooiste motorboot, het mooiste vakantiehuis, de beste opleiding, etc. De vraag die je je dient te stellen is wat je motiveert om te bereiken wat je wilt bereiken. De vraag is wat maakt wat je nu hebt, voelt, ervaart, denkt inferieur aan iets anders. Wat maakt je actuele leven en alles wat zich daarin afspeelt inferieur aan een -nieuw- gewenst toekomstige situatie. Je kunt jarenlang blijven jagen naar die ene prachtige baan, of die ene fantastische partner, en alles wat er tussentijds voorbij komt afdoen als ontoereikend/inferieur. Alleen betekent dit, dat er alleen gratificatie in de toekomst zal zijn, mogelijk zal zijn, en dat alles -en vaak iedereen- hier aan ondergeschikt is, met als gevolg dat het ontspannen, het genieten, het gelukkig zijn, het ervaren van een emotionele en fysieke balans, pas in de toekomst kan plaatsvinden. Het gevolg hiervan is, dat de energie die wordt gebruikt om de positieve/ideale/prachtige/machtige/succesvolle/rijke toekomst te realiseren, niet beschikbaar is, om het nu te ervaren en het positieve van het nu te ervaren. Als dit 3, 6 of uiterlijk 12 maanden duurt is het allemaal nog wel vol te houden, en is er nog sprake van een duidelijk te overzien termijndoel met genoegdoening. Maar als het deze periode overstijgt dan is het -bijzonder- lastig om alle energie te reserveren voor de verre toekomstige doelen. Op een gegeven moment -vaak geheel onverwacht- zal er een -enorme en diepe- burn-out plaats vinden!
Hyperlink : http://www.youtube.com/watch?v= tMF52n7dfmA
17
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Wat u zich dient te realiseren dat is een veelvoud van uw motieven en behoeften zijn geinduceerd -veroorzaakt- door maatschappelijke interacties -door vader,moeder, broers,zussen, familie, oma, opa, meester,juffrouw, collegae, leidinggevende, premier, pastoor, dominee, Paus, Imam, etc. Het gaat er om, u te waarschuwen, of u te attenderen op het falen van SISYHOS arbeid. Het gaat er om de balans te vinden. Door u te realiseren dat u niet noodzakelijk alles hoeft te doen volgens de sociaal opgelegde regels, kunt u er voor kiezen om uw eigen pad te volgen, wat inherent meer kans biedt op geluk. Zie hiervoor ook het 5 kwadranten Coaching diagram. Dit diagram toont u op eenvoudige grafische wijze hoe u omgaat met het heden, verleden en toekomst. Waar het om gaat is de balans te vinden tussen de acceptatie van het heden en het werken aan de toekomst. Omdat het zeker niet het idee is dat iedereen een gevoel van lethargie dient te ervaren en vervalt in volkomen passiviteit. Het leven, het volle leven, is het actieve/interactieve leven. Groei is essentieel voor het ervaren van geluk, zonder groei kan er nauwelijks of geen sprake zijn van authentiek, intrinsiek, duurzaam ervaren geluk. De grote uitdaging ligt daarin dat iedereen voor zich dient te bepalen waar zijn of haar pad ligt en waar hij of zij naartoe dient te streven. Het gaat er om doelen te stellen, reële doelen, deze op papier vast te leggen en te delen met vrienden en kennissen en vervolgens consequent te werken aan het bereiken van deze persoonlijk belangrijke doelen. En als een of meerdere doelen worden behaald, dan is het belangrijk deze te vieren! Dus acceptatie van het heden, maar parallel het identificeren van groeidoelen in de toekomst. En daar tussen de balans te vinden. Dit is het aller moeilijkste in het leven.
18
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
19
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Bewustzijn Index [ B.I.] / Consciousness Index [ C.I.] Het bewustzijn is een veel besproken onderwerp, maar slechts weinigen weten hierover een gefundeerde theorie/verklaring te geven. Het onderbewustzijn was iets dat Freud enorm intrigeerde en onderdeel was van zijn theorie van de onderdrukte emoties, vooral sexueel van aard. Ja het onderbewustzijn is een balngrijk fenomeen, daar heb ik reeds eerder in een ander hoofdstuk over geschreven. Het bewustzijn als wetenschappelijk fenomeen heeft mij pas recentelijk beroerd. De reden hiervoor was dat ik op eeen gegeven moment het inzicht verworf -waarvan ik denk dat het juist is- dat het bewustzijn het belangrijkste psychologische kenmerk van ons zijn is.. Reflectie, dromen, nadenken, verwerken, leren, ontdekken en onderkennen vindt o.a. In het onderbewustzijn plaats, zeer belangrijk, onmisbaar voor ons zijn, maar het bewustzijn is het fenomeen dat de buitenwereld waarneemt en dat onze rol in dit leven bepaald.
Ons bewustzijn, is in principe niets anders dan een complexe neurale netwerksructuur die tot uiting komt in bewust denken en vervolgens handelen, Ons bewustzijn is makkelijk vergelijkbaar met het Cache geheugen van de Quad-Core ( i7 ) Processor van de laptop of desktop. Waar het onderbewustzijn het RAM geheugen en de harde schijf ( schijven ) . De cache van de processor is relatief klein tov van het interne RAM en zeker ten aanzien van de capaciteit van de harde schijf. Hier zit een factor 100 tot een factor 100.000 tussen. Dit geeft aan dat ons bewustzijn maar hee kort beperkte fenomenen kan waarnemen, intepreteren en handelen sturen. Daar zit de crux van de werking van het bewustzijn. Het is van bijzonder gelimiteerde capaciteit en het kan pas iets opvolgends behandelen als het voorgaande is verwijderd uit de CACHE.
Vroeger had ik het romatische idee dat alleen door een monnik in Tibet te worden dat je echt een maximaal bewustzijn zou kunnen bereiken -gelijk aan Gautama Siddharta/Boeddha. Allen sta ik niet meer achter deze gedachte. Het bewuistzijn is niet meer dan een samenstelsel van neurale signalen vanuit de verschillende hersengebieden die een totaalbeeld voor de individu representeren.
20
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Uw bewustzijn is uw actuele, momentane psychologische representatie van de werkelijkheid en uw complexe functioneren hier in. Wat ik mooi vindt om te horen dat er door meeste mensen wordt gesproken over ervaringen als : ik was mij er niet bewust van, ik heb het onbewust gedaan, hij heeft een laag bewustzijnsniveau... Natuurlijk is het zo,dat je 80% van de zaken in je leven onbewust uitvoerd. Alleen is het de kunst om je bewustzijn te vergroten. Van alcohol en drugs is het bekend dat het bewustzijn onderdrukkende middelen. Van drugs wordt gezegd dat het geestverruimend is, dat is op zekere hoogte ook zo, alleen vindt er voornamelijk een verhoogde receptiviteitt voor persoonlijke ervaringen, en wordt de buitenwereld, en de signalen die hier vanuit worden afgegeven niet of sterk vermindert waargenomen, en navenant ook minder op gereageerd. Vooral bij alcohol is het duidelijk dat het bewustzijn sterk wordt benadeeld in het objectief en effectief beoordelen van situaties die zich buiten het individu in de omgeving van het individu plaatsvinden. Wanneer je na een biertje of 10 ( of 15 ) in de auto stapt om naar huis te rijden, is het vooral je onderbewustzijn dat zorgt dat je weer thuis komt ( op de automatische piloot) alleen als er iemand ineens oversteekt kan het onderbewustzijn deze nieuwe situatie niet zo snel ordenen en de gewenste actie coordineren. Met als gevolg een -soms- dodelijk ongeluk, een ongeluk datt voorkomen had kunnen worden. Bewustzijn is, omdat het besloten ligt in de hersenen een fenomeen dat onderhevig is aan ontwikkeling, iets dat flexibel/plastisch is. Bewustzijn in de mens heeft een duidelijk stabiel groeiproces -gedurende de kleuter/kinderjaren (0-12 jaar ) , om daaarna exponentieel groeiproces te ervaren ( 12-23 jaar ) om daarna een -redelijk- stabiele waarde aan te houden (25-65 jaar) en vervolgens weer te verkleinen -ouderdom, leeftijd 65-85 , het laatste proces is licht degressief. Zoals voor alles wat mensen betreft zijn er uitschieters naar boven, maar even zo vele naar beneden, dit ontkracht niet het principe maar is een standaard fenomeen dat de algehele hypothese niet doet wankelen. Zeer recent heb ik ontdekt dat er op dit gebied een meneer actief is die een duidelijke visie heeft en dit in meerdere boeken heeft opgeschreven. Dit is de Amerikaanse professor, Dr. Daniel C. Dennett , doceert aan de Tufts Universiteit in Medford , MA, USA, Hij is professor in de Filosofie. http://ase.tufts.edu/cogstud/incbios/dennettd/dennettd.htm Ik zal een of twee boeken lezen van deze schrijver om een beter begrip van de materie te krijgen – verwachtte afronding eind 2013, midden 2014. Mogelijk dat hierdoor dit stuk herioen moet worden, of gedeeltelijk aangepast of aangevuld. De boeken die interessant zijn, vindt u in de sectie boeken.
21
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
22
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
23
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Naast dat het bewustzijn gedurende het leven van de jonge mens die zich ontwikkeld om op de leefttijd van ca. 23 een -voorlopig- maximum te bereiken. Is het ook zo dat het IQ en de daar aan gerelateerde studie/opleiding/school een significante invloed heeft op het bewustzijn. Maar eigenlijk is dat een niet helemaal zuivere benadering of uitleg. De complexiteit van de hersenen, de basisstructuur -die bij de geboorte wordt vastgelegd op basis van het genetische materiaal van de vader en moeder - bepaald eigenlijk alles -bijna alles. Dus voor een -zeer- groot gedeelte is bij de geboorte al vastgelegd welk IQ, EQ en BI het individu zal hebben. De plasticiteit van de hersenen geven hier de mogelijkheid om de marges op te rekken. Maar nooit mag het natruurlijk zo zijn, dat als iemand roept dat het toch allemaal al voorbestemd is, dat je helemaal niet meer zou kunnen doen. Links onder een grafiek maken voor de Bewustzijn Index B.I. Voor Lager Onderwijs , VMBO, MBO, VWO, HBO, Universiteit, Promotie.. Doordat bij mensen die een VMBO opleiding doen er sprake is van een minder dan gemiddelde drang tot leren/studeren, er minder kwalitatief goede routines via het bewustzijn tot het onderbewustzijn doordringen. Het gevolg hiervan is dat het bewustzijn vaak en langdurig bezig is met het overkomen van actuele en momentane uitdagingen. Wanneer iemand een universitaire studie heeft afgemaakt , dan zou het normaal zo moeten zijn dat er een bovengemiddelde hoeveelheid effectieve routines zijn verhuisd naar het onderbewuztzijn en dat daardoor het bewustzijn meer vrijheid heeft om actuele, noodzakelijke, bedreigende acties te voleinden. Wat het vervelend maakt is dat als je een VMBO studie hebt gedaan, het daarna lastig om een significante stijging van de BI te realiseren. Hier staat tegenover dat er relatief veel mensen zijn met een universitaire graad die een overbelast bewustzijn hebben -door slechte opvoeding/persoonlijke ontwikkeling) ,
[dit onderwerp is nog in ontwikkeling en moet nog verder uitgewerkt en bestudeerd worden] Professionele instituten die zie bezig houden met bewustzijn: Sorry, alles is in het Engels. http://www.consciousness.arizona.edu/ http://www.consciousness.arizona.edu/mission.htm Film over bewustzijn, ziel , dood ... http://www.huffingtonpost.com/2012/10/28/soul-after-death-hameroffpenrose_n_2034711.html http://en.wikipedia.org/wiki/Consciousness http://consc.net/online http://consc.net/online#.8
24
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
25
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Quantum Emotie
[onderwerp wordt nog verder uitgewerkt 2013/2014]
26
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
ZELFVERTROUWEN [van onzeker naar Zelfverzekerheid] Voor een gelukkig leven is zelfvertrouwen onmisbaar! Een gezonde hoeveelheid zelfvertrouwen maakt dat je in staat bent je leven vorm te geven zoals jouw dat het beste uitkomt. Zelfvertrouwen komt voort uit het vertrouwen in jezelf : in je lichaam, in je geest, in de fysieke capaciteiten, je mentale capaciteiten, je sterkte ( fysiek en mentaal), je innerlijke schoonheid, je uiterlijke schoonheid, je vriendenkring, je werk/studie, je sport(en), je hobbies, je kleding, je bezittingen, je doelen, je woonomgeving, je collegae/mede-studenten, gezinsleden, je ouders, je innerlijke dialoog, je externe dialoog... De lijst is eindeloos. Wat ik hiermee wil aangeven dat je effectieve, authentieke, intrinsieke, duurzame zelfvertrouwen is afhankelijk van misschien wel 100 factoren. Waarvan je er zelf tussen de 5 en 45 zelf kunt vormgeven/beinvloeden.
Als je vindt dat je zelfvertrouwen laag is of lager dan gewenst, moet je je afvragen waardoor dit komt. Welke factoren zijn van invloed op je negatieve,lage zelfvertrouwen? Het beste is om een stuk papier te pakken en een pen en begin gewoon te schrijven over alles waar je ontevreden over bent, maak de lijst zo uitgebreid mogelijk en schrijf werkelijk alles op wat in je hoofd opkomt. Het beste is als je gedurende een week of zelfs 2, deze punten opschrijft, dan heb je een 27
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
goede start. Wat je vervolgens doet -na 2 weken- is opschrijven op een stuk papier, de manieren waarop je de zaken waarover je ontevreden bent kunt veranderen of verbeteren. Ook is het zo dat er sommige zaken zijn die je niet kunt veranderen -je zult ontdekken dat dit er best veel zijn! Dan kan je natuurlijk gedeprimeerd raken van de zaken die je niet kunt oplossen, veranderen of verbeteren. Dan kan je het beste naar de sectie KROMDENKEN gaan, om te zien of je daar een oplossing vindt voor deze problemen. Als je dan alle opties hebt opgeschreven om de vervelende, ongewenste situaties, gevoelens, relaties te verbeteren, kan je hiervoor een plan gaan opstellen. Het beste is als je maximaal 3 punten neemt die je wilt verbeteren en daarvoor een werkplan maakt. Wat ga je wanneer doen om wat op te lossen? Met behulp van wie doe je het? Wanneer start je? Wat heb je er voor nodig? Wanneer wil het dit afronden? Wanneer ben je geslaagd? Wat doe je als het niet lukt? Wie kan je nog meer helpen? Is er misschien een boek met tips? Is er iemand die je kan adviseren? Als je stap voor stap je stappenplan afwerkt, zal je merken dat er steeds een klein beetje verbetering komt. Je zelfvertrouwen zal steeds iets meer toenemen. Sporten is een heel belangrijk onderdeel van zelfvertrouwen, mensen die vaak sporten ( 1 tot 3 keer per week ) hebben vaak een positief humeur en zijn minder vaak ziek, hebben een lagere BMI , zijn meer ontspannen, slapen beter, eten beter, roken en drinken minder... Daarom is sporten een belangrijk onderdeel van een zelfvertrouwen verbetertraject. De reden hiervoor is dat je lichaam en je bewustzijn een intergraal onderdeel vormen, het een beinvloedt het ander! Als je lichaam gezond is, is je geest gezond. Door te sporten (waarbij je ook kunt starten met een simpele wandeling) worden belangrijke stoffen aangemaakt (hormonen zoals : adrenaline, noradrenaline, endorfine, dopamine, serotonine). Door de aanmaak van deze stoffen vindt er een gevoel van welbehagen plaats, ontspanning, rust, tevredenheid, voldoening... En ja, deze hormonen - en nog enkele andere- worden ook aangemaakt als je seks hebt. Alleen is dat een volgende stap en niet de eerste stap. Mensen met een groot zelfvertrouwen hebben vaker seks dan mensen met een laag zelfvertrouwen, hierdoor ontstaat ook een negatieve vicieuze cirkel - wanneer je zelfvertrouwen te laag is. Maar als je eerst zorgt dat je basis zelfvertrouwen op een voldoende hoog niveau is, dan volgt de rest vanzelf.
28
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Zelfvertrouwen is iets dat door de ouders aan het kind wordt overgedragen. Hierin schuilt gelijk een groot gevaar, want, wat als de ouders/verzorgers een laag of heel laag zelfvertrouwen hebben? De kans is groot dat het kind dan een gelijkend laag zelfvertrouwen zal ontwikkelen, helaas. De enige mogelijkheid die het kind heeft hier aan te ontsnappen is als het oudere broers of zussen heeft die hun situatie al overwonnen hebben, of familieleden die wel een gezond zelfvertrouwen hebben en het kind hiervan deelgenoot willen maken. School heeft natuurlijk ook een belangrijke rol in het vormgeven van het kind, waaronder ook het zelfvertrouwen, alleen kan de school -de juf/meester- hier maar beperkt in bijdragen. Hieronder een beeld van de ontwikkeling van het zelfvertrouwen over de levensjaren.
Wat belangrijk is te onderkennen is dat het zelfvertrouwen in het kind tot 8 jaar normaal groeit, daarna volgt de moeilijkste periode in het leven, tot 18 jaar is de kans op falen bijzonder groot, en wordt opgebouwde intrinsieke zelfvertrouwen medogenloos op de proef gesteld. Om daarna op een een vrij stabiel niveau te blijven.Na de leeftijd van 65 vindt er een langzame afbouw plaats. Hoe nu te zorgen dat je zelfvertrouwen op een voldoende hoog niveau is en blijft? Hieronder een werkdocument.
29
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
30
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Je zelfvertrouwen is een redelijk stabiel psychologisch fenomeen. Dat heeft voor- en nadelen. Het voordeel is, dat als er iets vervelends gebeurt je niet direct je volledige zelfvertrouwen kwijt bent, er staat tegen over, dat als het gedurende langere tijd steeds iets is afgenomen, dat het waarschijnlijk een even lange tijd zal kosten om het weer op te bouwen. Maar daarna zal het dan weer langere tijd stabiel blijven. Hoe een positief, duurzaam, robust, intrinsiek, volledig zelfvertrouwen te ontwikkelen? Ik zal proberen hiervoor een aantal handreikingen te doen. Eigenlijk is het best eenvoudig de methode- alleen de uitvoering is loodzwaar en enorm inspannend -omdat het nooit ophoudt!
Dhr. Dr. Cristopher J. Mruk heeft een heel goed boek geschreven -alleen is dit bedoeld voor therapeuten, en dus niet voor clienten. In zijn boek Self Esteem Research , theory and Practice ( zie ook tabblad BOEKEN II ) geeft hij uiteindelijk in een 4 kwadranten stelstel aan hoe het zelfvertrouwen is geconstrueerd ( getheoriseerd). Ik sta achter dit model. Het model komt er op neer dat je zelfvertrouwen in 4 verschillende categorieen kunt verdelen : 1. Duurzaam laag/zeer laag zelfvertrouwen ( competenties : zeer laag, waardigheid zeer laag ) , 2. Narcistisch ( competenties : zeer laag, waardigheid zeer hoog) , 3 , A-sociaal (competenties : zeer hoog, waardigheid zeer laag) , 4 Authentiek maximaal zelfvertrouwen (competenties : zeer hoog, waardigheid zeer hoog). De vraag is nu natuurlijk: hoe kom ik zo snel mogelijk van zeer laag naar zeer hoog betreffende competentie en ook waardigheid? Tja, dat is minder makkelijk! Eerst is het verstandig vast te stellen waar u op het 4 kwadrantenstelstel zich nu bevindt en waar u naar toe wilt, hoe u daar naar toe wilt, wanneer u daar naar toe wilt, wat u daar voor wilt doen, wat u daarvoor wilt laten, wie u denkt dat u daarbij bij helpen, wat u denkt te winnen door een ander kwadrant te bereiken, hoe u denkt daar te kunnen blijven, en of u verder wilt groeien. Wanneer bent u tevreden, wanneer gaat u beginnen. Om u te helpen met meer praktische oefeningen is het boek van Nathanial Branden, Six Pillars of Self-Esteem is zeer goed boek ( zie TABBLAD : BOEKEN II ) Hij behandelt de zes belangrijkste punten die een authentiek zelfvertrouwen opbouwen. Hij geeft duidelijk oefeningen mee en door hier ca. 6 maanden aan te werken kan je van -5, -5 naar 0,0 en na een jaar misschien naar +5, +5. Een ander boek, dat ik pas heel laat in het totale studietraject ontdekte is ook het beste, het door een Amerikaanse psycholoog geschreven boek biedt een puur practische benadering van alle psychologische problemen die iedereen, ja iedereen ervaart, van 5 tot 85, dit bijzonder dikke ( ca. 750 bladzijden) boek biedt een gewone mensen antwoord op bijna elke vraag.
31
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Het boek : David D. Burns MD , The Feeling good handbook ( zie TABBLAD : BOEKEN II ) u kunt op het boek clicken en het direct bij AMAZON bestellen, dit zijn de beste 25 euro die ooit aan een boek heeft uitgeven of zult uitgeven! Als u het idee heeft dat u iets wilt verbeteren, veranderen, vragen heeft, zelfstandig de eerste stappen wilt zetten, inzicht in uw practisch psychologisch handelen, de beste start. Alleen een kanttekening , laat u het gedeelte over anti-depressiva links liggen, dit is typisch Amerikaans en wat we absoluut niet willen dat u zelf uw psychologische medicijnen gaat bestellen, neemt u in dat geval svp direkt contact op met uw huisarts, psycholoog, RIAGG etc. Medicatie is voor de professional, niet voor de leek! Links wordt de theorie uitgelegd en de boeken die daar bij horen. Maar nu de praktijk: Zelfvertrouwen hebben of krijgen is werken aan jezelf, je hele leven lang, het is een project dat nooit af is en altijd beter, mooier, voller kan. Waar te beginnen? Wanneer je daadwerkelijk gestructureerd aan de slag wil, zal je moeten werken met lijstjes. Om te beginnen ga je zitten en maak je een lijst met eigenschappen van jezelf die positief zijn -die jij vindt dat positief zijn. Daarna maak je een lijst met alle negatieve eigenschappen. Daarna maak je een lijst waarin je aangeeft wat allemaal goed/mooi/knap is aan jouw. Daarna een lijst met verbeterpunten. Daarna laat je lijsten een week of twee liggen. Dan, na 2 weken ga de lijsten nog eens rustig doorlezen en doorstrepen wat niet waar is, of maar half waar. Ook schrijf je een aantal zaken er bij die je eerst vergeten was. Dit laat je weer een week liggen. Dan ga je er voor zitten en ga je de lijst maken met zaken die je aan jezelf wilt verbeteren, deze lijst mag 100 punten lang zijn. Van deze lijst selecteer je de eerste 3 punten, dit zijn de punten waar je komende 3 weken aan gaat werken.
Dit doe je door deze 3 punten op een memo blaadje te schrijven en op je slaapkamer/badkamer spiegel te plakken. s Ochtends kijk je er naar en s avonds ook weer. Aan het eind van elke dag vraag je jezelf af in hoeverre je er in geslaagd bent je doelen te realiseren.
32
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Zo ja, super! ZO nee, waarom is het niet gelukt? Wat stond/staat er in de weg ? Kan je de blokkade zelf verwijderen, of heb je hulp nodig, als je het zelf kan doen, wanneer ga je het dan doen, als je hulp nodig hebt, van wie, wanneer, en hoe, kan je die persoon bellen, aanspreken, mailen?
Zo ga je door je hele lijst met 100 (1000) punten behandelen, totdat ze allemaal zijn afgwerkt. Verstandig is dat een of meerdere boeken over zelfvertrouwen koopt waarin je verhalen, ideeen, suggesties, bevestiging, hulpmiddelen en ondersteuning vindt.
Is het gemakkelijk, nee zeker niet! Is het snel klaar? Absoluut niet , afhankelijk in welk kwadrant je zit kan het 1-10 jaar duren!! Dus van alles wat je nodig hebt is geduld en energie misschien wel het belangrijkst, naast dus een gigantische portie doorzettingsvermogen. Belangrijk is dat je jezelf beloond voor elke positieve stap die je maakt, elk resultaat dat je boekt. Vier al je successen, hoe groot of klein ze ook zijn. Alles in een notendop: werk je hele leven aan je competenties : fysiek en mentaal door veelvuldige, diversie studies, kranten en boeken lezen, reizen, opleidingen, cursussen, etc. Kennis maakt onafhankelijk en geeft vrijheid en verhoogd het bewustzijnsniveau. Daarnaast sporten, bewegen, ontdekken, reizen, sociaal , interactie, hobbie, werk, muziek, etc. Probeer niet een sport, maar kijk of je 10 tot 15 sporten kunt beheersen ( voetbal, tennis, squash, golf, polo, schaatsen, skieen, snowboarden, tafeltennis, zweefvliegen, parachutespringen, hardlopen, zwemmen, duiken, hockey, basketball, rugby, langlaufen, motorrijden, mountainbiken, wielrennen, paardrijden, etc. ) Groei zit niet alleen in diepte maar ook veelvoud. Hieronder de audio boeken van Dr. Wayne Dyer. Ik ze (bijna) allem,aal geluisterd, sommige meerdere malen. Als je pas begint om te werken aan je zelfvertrouwen en een lang groeitraject voor de boeg hebt. Dan helpt dit echt. Ik mijn ogen is hij een autoritiet op het gebied van de positieve psychologie van het positieve gevoel, het positeve zelfbeeld, het gebalanceerde individu. Ik heb alles in het Engels geluisterd, maar ze zijn ook gedeeltelijk in het Nederlands te krijgen. De exccelente start: Boeken verkrijgbaar bij BOL.COM
33
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
KROMDENKEN , RECHTDENKEN, Van Moeten naar Willen Van Willen naar Zijn Alleen zijn
Ik wil u uitleggen wat het belangrijkste psychologische fenomeen is, dat u daadwerkelijk kan veranderen van een aaneenschakeling van tekeurstelling of zelfs diepe depressies naar een leven dat is vervuld van liefde , dankbaarheid, blijdschap, voldoening, geluk etc. Omdat ik ervaren het dat de meeste mensen helemaal geen lange verhalen willen lezen, kunt u ook kijken naar de jonge vrouw hierboven. Zij symboliseert het openstellen voor het universum (alles in deze wereld). Zij stelt zich vol overgave open voor de bijzondere ervaring die de natuur haar biedt, vol verwachting, vol enthousiamse , vol overgave wendt ze zich tot het positieve in de natuur, ze laat zich niet binden door het verleden, ze kent geen schaamte of terughoudendheid, ze beperkt zichzelf niet, ze is een en al openheid en ontvankelijkheid. Haar lichaam is zich in een volledige ontspannen, open, ontvangende houding.
34
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
In de onderstaande documenten probeer ik het rechtdenken en het kromdenken toe te lichten. De meeste mensen in deze wereld houden zich een leven lang bezig met kromdenken. En wel zo intensief en soms maniacaal, dat ze ueberhaupt geen idee of wens hebben tot rechtdenken, omdat ze dat simpelweg nog nooit in hun 40 jarige of langere leven hebben gedaan. Dus zoals voor alles in de leven, leer vroeg rechtdenken en leer vroeg het kromdenken af te stoten! Makkelijk kletsen natuurlijk, maar dit helpt echt. Ik heb het zelf ervaren, en het was voor mij, na ca. 20 professionele Positieve Psychologie boeken de echte grote winst! Hoe werkt het ? Lees het door, lees het door, lees het door, oefen, oefen, oefen en na 3 maanden ervaar je bijzondere resultaten, die je je hele leven zullen blijven ondersteunen en je levensgeluk positief zullen beinvloeden MOETEN, MOETEN, MOETEN Onze hele westerse maatschappij is doordrongen van het neurotische fenomeen moeten. Bijna alles in deze wereld is moeten!!! Het is moeilijk iets te bedenken dat je niet moet. Terwijl, als je er iets langer de tijd voor neemt, je jezelf zult realiseren dat niets moet. Terug naar de baby en het jonge kind, zij kennen geen moeten, alleen willen, maar dan wel een heel duidelijk willen, dat soms omslaat naar moeten -de drang is op dat moment erg sterk en wordt niet gemodereerd. Willen is wat we moeten leren , en moeten is iets wat we niet moeten willen.. Willen, als je het voor elkaar krijgt om alles in het leven te definieren als willen , en al het moeten verwijdert uit je leven, dan heb je de stap gemaakt naar HET VOLLE LEVEN ! Willen is de kern van het positieve zijn, WIllen drukt een wil uit een positief verlangen tot het realiseren van een doel of het bewerkstelligen van een actie/doel, het totstand willen doen laten komen van iets, het veranderen, verbeteren, vernieuwen, uitbreiden van iets, ergens aan bij willen dragen, of juist iets beeindigen, iets naars verhinderen, een ongeluk voorkomen, iemand helpen, iets moois creeren. Willen is iets dat in ons oerzijn verankerd zit, iets dat energie opwekt, iets dat energie geeft, iets dat ons drijft, iets dat ons vervult. Alles wat je denkt, droomt, voelt, doet. Zou vervult moeten zijn van willen. ( toch weer dat moeten. Maar je begriijpt wat ik bedoel en hoe ik het bedoel) . Als je willen een onderdeel maakt van je zijn, als je willen uitspreekt naar jezelf en naar anderen is dit -bijna altijd positief- wanneer de intentie er achter positief is. 35
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
MOETEN, MOETEN, MOETEN Vroeger dacht ik alleen in moeten, moeten, moeten. Op dit moment denkt 60%-80% van de westerse bevolking in moeten. Ik moet werken, ik moet mijn e-mail checken, ik moet studeren, ik moet mijn vriendin bellen, ik moet voetbal kijken, ik moet bier drinken, ik moet seks hebben, ik moet eten, ik moet niet dik zijn, ik moet slank zijn, ik moet knap zijn, ik moet lang zijn, ik moet goed zijn, ik moet lief zijn, ik moet niet stout zijn, ik moet mij gedragen, ik moet die promotie hebben, ik moet een miljoen hebben, ik moet die Iphone5 hebben , ik moet die computer hebben, ik moet die kleren hebben, ik moet dat huis hebben...... Maar, wat als je dat hebt.... Wat dan... Dan niets................. Het moment nadat iets hebt gekregen, verovert, bedwongen, rest er alleen het niets, het bereiken levert je in essentie niets op!! Ik moet 100 worden, ik moet 18 worden, ik moet captain worden, ik moet in de selectie spelen, ik moet een 8 halen... Nee.... Nee ... Nee Vervang moeten door willen! Altijd !! Ja je wilt alles,, nee je moet niet alles! Wanneer je alles definieert vanuit willen, is je wereld verworden tot een grote wensdroom, die steeds door nieuwe wensen wordt vervuld, en waarvan sommige wensen nooit vervult zullen worden, daarentegen sommige andere weer wel, maar je belevingswereld zal een dramatische wending ondergaan -alleen heb je daar wel 3 tot 6 maanden voor nodig -voor sommige mensen nog langer! Moeten brengt je niets dan teleurstellingen, ik moet kampioen worden... Nee! Ik wil kampioen willen ! YES !! Dat wil ik, dat kan ik, daar zal ik alles voor doen, het is mijn wil dit te willen. En ik wil het zolang als ik het wil en mijn wil is zo sterk als ik dat wil. En als ik iets anders in mijn leven wil , is dat prima , ik heb de vrije keus te kiezen wat ik wil zie de baby voor je - kies het pad dat je wilt, wilt het pad dat je kiest, blijven willen veranderen, blijf willen. WAAR EEN WIL IS , IS EEN WEG !! Maak dat je levensmotto en je leven zal een prettige wending ervaren en de mensen om je heen eveneens. Stop vandaag met moeten, onderzoek het willen, onderzoek de kracht , de potentie het bereik, ontdek je talenten, vooral diegene die je reeds jaren verborgen hield, ontwikkel ze, behoudt ze, wissel ze in, bereid ze uit, deel ze met anderen, benut je potentie. Succes!! 36
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
MOETEN, MOETEN, MOETEN
Ik heb er over nagedacht en ben tot de conclusie gekomen dat de opvoeding van ieder individu -dus ook jij- in grote lijnen tot stand is gekomen door dwang. De ouders / de opvopeders werken vaak met dwang. Het jonge kind wordt gedurende de eerste 20 jaar van zijn leven geconfronteer met zeer veel momenten dat er dwang op hem of haar wordt uitgeoefed. Laten we hopen dat het alleen emotionele dwang is, maar we weten allemaal dat er ook -veelvuldig- fysieke dwang wordt uitgeoefend op het kind. Het kind kent -nog- niet een goede en een slechte opvopedmethode, een goede manier om dingen te leren en een slechte manier om dingen te leren. Waar het hier meestal over gaat is het aan en afleren van slecht gedrag. De ouder corrigeert het kind veelvuldig waardoor het kind went aan de manier van communicatie tussen zijn ouder en hemzelf. Hij/zij zal in een latere levensfase deze zelfde communicatievorm -fysieke/menatle of een combinatie - richting anderen ( zijn/haar kinderen/partner/vrienden/collegeae) voortzetten onder het idee dat dit goed is/zo hoort... Terwijl dit niet zo is! Wat het grootste probleem is, is dat onze hersenen als zachte klei zijn wanneer we jong zijn, en langzaam, naar mate wij ouder worden beegint uit te harden - ik moet hier nog met de het instituut van dr. Schwaab over in discussie- wat inhoudt dat het steeds moeilijker wordt om gedrag, ideeen, gewoonten, gevoelens, patronen... Aan te passen. Anders gezegd, wat je het eerste leert, blijft je het langste bij. Dus dit werkt twee richtingen op : wanneer ouders minder rigide worden in hun opvoeding -zonder daarbij de het grote doel uit het oog te verliezen - en het kind meer ruimte geven zich te ontwikkelen, zal er steeds minder sprake zijn van moeten. Als je toch het kind bent/bent geweest van zeer strenge/rigide/voorschrijvende/dwingende/sturende etv. Ouders, zal het later moeilijk -ja bijna onmogelijk- om dit gedrag weer volledig af te leren. Maar met de kromdenken en rechtdenken hulpdoucmenten kan je er een begin mee maken. Het beste is een focus te leggen op 1 tot maximaal 3 kromdenk voorbeelden, deze op te schrijven, hier over na te denken, hierover te praten met anderen en te zien of en hoe je dit kunt veranderen/verbeteren/vernieuwen. Alleen al het feit dat je er mee bezig bent, maakt dat je de eerste stap hebt gezet. Belangrijk is te realiseren, dat niemand nooit kromdenkt, en dat er niemand is die altijd rechtdenkt, we zijn bijzondere dieren die onszelf mens hebben genoemd, maar nog steeds gewoon een diersoort zijn die bezig is met te overleven! MOETEN, MOETEN, MOETEN Links heb ik uitgelegd hoe je het kromdenken hebt aangeleerd, en hoe vreselijk moeilijk het is om alle 10 rechtdenk ideeen daadwerkelijk in de praktijk te brengen - ja dat is echt zo! Maar nu even voortbordurend op je psychologische ontwikkeling : je gaat van vrij mens ( baby) naar gemodelleerd mens ( peuter, kleuter, kind, jong volwassene, volwassene, oudere). Als baby ben je initieel volledig vrij, en wordt je -hopelijk- omgeven door alle liefde die je wilt. 37
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Je geest is vrij en je beweegt je vrij, je communiceert vrij, je poept &plast vrij. Dat verandert allemaal van een jaar of 3, meestal tot een jaar of 40 -de midlife crises. Dan volgt er reflectie : wat heb ik gedaan, en waarom heb ik dat niet gedaan... Wat het punt is dat ik wil maken dat je in je leven van vrij naar gedwongen gaat om vervolgens, als je de weg vindt, weer vrij wordt -wanneer je geluk hebt! Wat ik bedoel is dat als je -in dit geval het Boedisme volgt, dan zal je worden verteld dat je alles moet loslaten, dat alle gedachten slechts tot lijden leiden. Dat je moet loskomen van je aardse verlangens, dat je moet LOSLATEN, ja LOSLATEN. Ik zou het zeer aanraden om eens een boek -liefst een serieus boek- over Boedisme te kopen en te lezen en vervolgens opgezette tijden te mediteren - tot innerlijke rust te komen. Het is niet zozeer dat ik u wil bekeren tot het Boedisme, alleen wat ik u wel vraag is te onderzoeken wat het Boedisme voor u kan betekenen als is niet alleen los wil komen van uw geforceerde, ingesleten, vastgeroeste, starre, stijve, bedaaagde, ouderwetse, archaische, betweterige, knorrige... Gewoonten en gaat onderzoeken hoe u een meer vrij mens kunt worden. Hoe u gaat ontdekken dat echte vrijheid daarin ligt waarin u niet wilt en niet moet. Dan komt u ook dichter bij u geluk. En innerlijke rust is het meest duurzame geluk gerelateerde dat er is. Rust in uw hoofd, lichaam, gezin, familie, bedrijf, land etc. Ontdek de rust die in u is, alleen die u jaren niet heeft willen zien of voelen. Maar let op! Innerlijk rust is niet per definitie fysieke rust, althans niet voor lange tijd. Het lichaam het dier dat mens heeft moet net zo bewegen als het lichaam van andere gelijkende zoogdieren. Langdurige fytsieke rust - lethargie- kan leiden tot depressiviteit, en daarom is activiteit een wezenlijk onderdeel van geluk en rechtdenken. In jeleven ga je van willen naar moeten en rond middelbare leeftijd van moeten weer naar willen, om uiteindelijk -Deo valente- van willen naar niet meer willen, of heel klein beetje willen, maar vooral naar een vrije wil. Als alles helemaal op zijn plek valt kan je proberen om zelfs vrij te worden van willen, en dus alleen TE ZIJN. Alleen, dit gaat ver, en zelfs voor Boedhisten is dit een heel lang pad, maar zoals al een miljoen keer gezegd, het is het doel dat je leven bepaald -en inhoud geeft- maar het pad dat je hebt afgelegd om er te komen -omdat het einddoel voor ons allen gelijk is en wij alleen de mogelijkheid hebben om het pad aan te passen. Terug naar het begin om de 10 x Kromdenken te vervangen door 10 x Rechtdenken kan al 1 tot 3 jaar duren! Dus voordat je op het punt bent van ....alleen maar ZIJN... Zou goed 10 tot 15 jaar verder kunnen liggen.
38
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
39
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
40
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
LIEFDE/PASSIE DENKEN IN OVERVLOED
Het heeft even geduurd voordat ik het daadwerkelijk intrinsiek begreep. Maar Liefde is samen met geluk en gezondheid de drie-eenheid in een optimaal leven. Zonder deze drie -in voldoende mate- is het leven -zeer- zwaar! Daar staat tegenover dat als je wel alle drie in voldoende mate in je leven ervaart, je het mooiste leven leeft dat er is! De kunst is de balans hiervan tot stand te brengen en te handhaven. Dat klint heel simpel, maar is het moeilijkste in het leven! De foto hierboven toont het ideaalbeeld, natuurlijk is dit niet reeel, en zijn dit twee knappe fotomodellen, die breedlachend op de foto gaan, maar ze kunnen wel als inspiratie dienen, van wat het zou kunnen zijn. PASSIE, is misschien, binnen de context van Positieve Psychologie een betere benadering en insteek. PASSIE is de hartstocht die een ieder voelt wanneer hij/zij bezig is of gaat zijn met hetgeen dat zeer dicht bij zijn/haar hart ligt. Iets dat de individu vervult van blijdschap, trots, eer, voldoening, kracht, zelfverwerkelijking, groei, bloei, liefde.
41
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Passie is iets dat wij moeten koesteren, omdat dat ons als mensen stuurt in ons doen. Liefde is ook passie en passie is liefde. Liefde is allesvervullend, een mooier, voller, echter, authentieker, warmer, duurzamer gevoel kennen we niet. Behalve de tegenhanger: ANGST. PASSIE is iets dat je moet vinden in wat je doet of zou kunnen doen, je kunt ook een passie voor iets ontwikkelen, belangrijk is dat je er minimaal een hebt cq. ontwikkelt. Door met passie te werken, lief te hebben, studeren, sporten, lezen, schilderen, van het leven te genieten, vindt er een optimale ontplooiing plaats, Is er een grote kans op een FLOW toestand. De Flow toestand wordt op een andere pagina uitvoerig beschreven. FLOW dat door Professor Mihaly Csikszentmihalyi.is vastgelegd, is een bijzonder belangrijk psychologisch fenomeen. Flow wordt als de staat aangeduid waarin je maximaal presteert, waarin in een bent met de activiteit, waarin je je maximale zelf bent... Daarom is de Flow-situatie een belangrijke voorwaarde voor groei en optimale prestatie. Flow en Passie zijn twee zaken die vaak samenvallen. Wanneer je flow ervaart, ben je waarschijnlijk heel passievol bezig en vice versa. In de boeken die ik heb gelezen is het woord passie niet een veelvuldig gebruikt woord. Maar ik denk dat ik het als een afgeleide van LIEFDE mag toepassen. Uiteindelijk is het doel te komen tot een definiering van het essentuiele menszijn, het optimale menszijn. Veel PP mensen blijven steken in geluk, maar geluk is een voortvloeisel uit een FLOW situatie, het is een epiphenomenon. Ja geluk is goed, ja geluk is prettig, maar het benoemt niet de essentie. Het optimale zijn, het duurzame geluk huist in je passie/liefde voor jezelf, je medemens, je familie, je collegae, je huisdieren, je omgeving, je bezittingen, je vrienden, je gezondheid etc. Doordat het zelfvertrouwen bij veel mensen laag/te laag is, is de eigenliefde navenant laag, en als gevolg hiervan is de liefde voor de partner/omgeving navenant laag. Daarin huist ongeluk! Het gebrek aan eigenliefde maakt het onmogelijk om een gezonde portie liefde -intrinsieke, openlijke, authentieke, oprechte, intense, allesvervullende- aan de ander te geven. Met als gevolg dat de ander minder liefde/passie ontvangt dan dat hij/zij wenselijk acht, waardoor hij/zij de op zijn/haar beurt minder passie/liefde terugbrengt in de relatie. De vicieuze cirkel is geboren. Daarom is het in het kader van persoonlijke groei een goed idee om eerst het zelfvertrouwen op een gezond/postief niveau te brengen. Pas wanneer je zelf in balans bent -en een positief zelfbeeld hebt- kan je ander ook positief tegemoet treden. Stephen Covey heeft het mooi verwoord, in zijn boek de 7 factoren van effectieve mensen noemt hij onder andere de emotionele bankrekening. Hij geeft aan dat je steeds iets op de rekening van ander kunt storten en een paar keer per jaar er iets af halen, of je kunt er een 42
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
keer per jaar iets opzetten en vervolgens elke dag iets van af halen. Dat laatste werkt niet zo goed. Ook geeft hij het voorbeeld van luisteren om te begrijpen, ipv luisteren om even niets te zeggen. Wanneer de balans in jezelf niet daar is, zal je die zelf moeten herstellen. Daarna pas kan je optimaal communiceren/interacteren met de ander. PASSIE is hetgeen ons als dier dat mens heet maximaal in staat stelt om alles uit ons leven te halen dat er in zit. Het is als alles in dit leven een KEUZE. Niemand kan je dwingen om een PASSIE-vol leven te leiden. PASSIE EN ZELFVERTROUWEN zijn twee fenomenen die door ouders in het kind geentameerd dienen te worden. De ouders hebben een onmiskenbare verantwoordelijkheid om het kind niet alleen gezond op te voeden maar daarnaast ook de geestelijke gezondheid van het kind vorm te geven. Doordat de ouders het kind zijn talenten laten ontdekken en onplooien kan het kind uitgroeien tot een prachtig individu, een gelukkig mens. Wanneer dit niet het geval is, en helaas is dit in veel gevallen zo, dan zal je toch uiteindelijk zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen om je talenten te ontdekken en deze verder te ontwikkelen. Talentenwijzers, docenten, coaches, muziekleeraren en managers kunnen een verdere ondersteuning geven. Ontdek het volle leven, ontdek het leven vol liefde, vol passie, vol actie, vol ontdekkingen, blijf nieuwsgierig, ontdek dingen, ontmoet mensen, leer nieuwe dingen, vindt een andere carriere, begin met een hobby, lees een boek, praat met een jong iemand, praat met een oud iemand, denk na over de dingen die je beleeft, of die je zou willen beleven, maak een levensplan, neem jezelf voor jezelf te veranderen, verbeteren, neem jezelf voor vriendelijk te zijn tegen jezelf, neem jezelf voor om aardig te zijn te anderen, kijk eens hoe je een ander kunt helpen, kijk waar jouw bijdrage aan de wereld ligt, waardoor zou jouw geluk toenemen, wat heb je nog niet gedaan, waarom heb je die man/vrouw nog niet gevraagd om iets te gaan eten, wat kan er gebeuren? Zie het leven niet als een race, als een verzamelspel, je kunt niets behouden voor na dit leven, dit leven is het enige leven dat je hebt, besteed het goed, besteed het wijs, maak het vol, vul het met mensen, ervaringen, ideeen, acties, dromen, uitdagingen, reizen, studie... Er is passie in alles en iedereen, stel je er voor open, stel je open voor anderen, ontdek de passie in de ander, zie wat de passie in de ander voor jou kan betekenen. Is zijn/haar passie ook de jouwe? Zou het dat kunnen worden? Wat kan je er van leren, wat heeft hij/zij er van geleerd. Succes!
43
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
ANGST
Denken in een Tekort
44
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Ik wil mijn visie delen over ANGST, ANGST is een bijzonder sterke emotie, in principe is deze vergelijkbaar met LIEFDE, alleen is de ANGST de tegenovergestelde emotie. Dit is ook gelijk de kern van mijn betoog : Waar alleen liefde is geen angst en vice versa. Dus is mijn optiek het doel van het streven van elke individu om een zo hoog mogelijk LIEFDE gehalte in zijn/haar leven te ervaren. Door het ervaren van liefde zal angst langzaam verdwijnen. Natuurlijk is het niet zo dat als je op het dak van het gebouw van Nationale Nederlanden staat en over de rand naar beneden kijkt dat de angst simpelweg verdwijnt door je hart met liefde te vullen/vervullen ( zo simpel is het ook weer niet!). Hoe werkt het dan wel? Tja, dat is een heel lang verhaal, waar meerdere boeken over vol zijn geschreven, die vaak ook niet tot een heel practische oplossing komen! In mijn optiek is het zo dat je als kind, wanneer je geluk hebt of zeer veel geluk hebt, een jeugd ervaart met zeer liefdevolle, begripvolle, ondersteunende, enthousiasmerende, opbouwende, helpende, stimulerende, compassievolle, altijd tijd voor je hebbende, verzorgende ouders. Wanneer dat het geval is en wanneer je bredere omgeving ook vol liefde, zorg, steun, hulp, bescherming, uitdaging, begripvol, rechtvaardigheid, moed, wijsheid etc. Is dan zul je zeer waarschijnlijk zonder veel angst door het leven gaan, en een redelijk ontspannen leven leiden -het super fantastische angstvrije leven. Alleen is dit slechts voor zeer weining mensen daadwerkelijk weggelegd. Dus geldt voor de meeste mensen dat hun jeugd niet helemaal perfect is/was. Hierdoor wordt de basis gegeld voor een angstige volwassene. ANGST is in mijn optiek het emotioneel ervaren van ongemak die voort komt uit een gepercipieerd emotioneel, fysiek, mentaal, sociaal, financieel etc.tekort. Je hebt het idee/gevoel/emotie dat je niet groot/sterk ( mentaal/fysiek) om de ontstane situatie voldoende het hoofd te bieden. Als je als baby in je eerste levensjaar met onvoldoende liefde door je moeder bent omgeven, dan is de kans groot dat je later angstig(er) zult zijn. Deze fase in je leven gaat grotendeels onderbewust voorbij, maar heeft een bijzonder significante invloed op je vertrouwen in de wereld - door de overvloedige, altijd aaanwezige en afroepbare onvoorwaardelijke en authetieke die je moeder je gaf - of zou moeten geven - ben je geconditioneerd om het zelfde vertrouwen in de grote buitenwereld te stellen, en treed je vol zelfvertrouwen en wederzijds menselijk vertrouwen de ander(en) in het leven tegemoet. Wanneer de liefde in het eerste jaar en de daarop volgende jaren niet zo overweldigend was en niet onvoorwaardelijk en niet altijd afroepbaar, dan heb een grotere uitdaging om de wereld toch met vertrouwen tegemoet te treden. Je bent angstiger, je bent niet vol vertrouwen in de ander, je twijfelt, je bent niet zeker van de goede afloop, of de goede bedoelingen... Die angst is iets om aan te werken, het is niet zo dat deze sociale/maatschappelijke angst snel en makkelijk vermindert kan worden, maar je kunt er wel aan werken om je eigen sterkte te vergroten.
45
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
HOE ANGST TE OVERWINNEN? Dat is een moeilijk en langdurig traject! En niet iets dat je in een weekend met een coach even overwint! Maar dat betekent niet dat je het niet kunt, het betekent alleen dat je je moet voornemen om hier veel tijd, energie en LIEFDE in moet investeren om het te doen slagen. Natuurlijk is het verstandig als je heel angstig bent om professionele hulp te zoeken RIAGG, GGD, Psycholoog, Psychiater -alleen deze professionals kunnen je volledig begeleiden in een traject en je hulpmiddelen aanreiken om het structureel en duurzaam te overw Doordat ik geen expert ben op het gebied van angst heb ik deze informatie verzameld. Natuurlijk zijn de boeken hieronder een goede start om te werken aan het verminderen van de angstgevoelens en het belemmerende effect hiervan op je dagelijks handelen. Het blijkt dat er 5 basis angsten zijn , wanneer je deze onder controle hebt, wordt je leven een stuk aangenamer en ontspannender.
De eerste belangrijke basis angst is voor extinctie ( dood) De angst voor volledige extinctie/de angst voor complete wegvaging, ophouden te bestaan. Dit is een meer fundamentele manier om uiting te geven aan het daadwerkelijke gevoel/gebeurtenis, dan alleen maar zeggen dat de angst voor de dood aanwezig is ( iets wat door velen als een van de grootste angsten wordt ervaren, maar uiteindelijk niet meer is dan een overgang van de ene staat naar de andere staat, van wel leven, naar niet leven, van zijn naar niet zijn.) Vanuit een filosofisch perscpectief kan je zelfs stellen dat de dood een aangename zijnsverandering is, omdat het ons verlost van de zware opgave die het leven heet. Het leven is op een gegeven moment ten einde, waarna de dood volgt. De dood is niet iets tegennatuurlijks, maar iets inherent verbonden aan het leven, het is de zijnsverandering die optreed, nadat eerst geboorte is opgetreden –andersom wordt niet vaak gemeld. Voor veel mensen is de dood eng, naar , vreemd, omheil-spellend, onduidelijk, angstaanjagend, verschrikkelijk, naar, mysterieus, religieus...
46
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Alleen ligt het probleem niet in de dood zelf, maar in de acceptatie van het fenomeen op zich. Het fenomeen wordt uit het bewustzijn geweerd en niet meer toegelaten totdat de dood zich aankondigd –altijd op een ongepast moment! Tja en wat dan, dan is er geen ontkomen meer aan, maar vaak wordt (zeer) sterk vluchtgedrag ontwikkelt, wordt de situatie gebagatelliseerd, (gehele of gedeeltelijke ) ontkenning van de situatie, etc. Volgens de schrijver van de 5 basis angsten is het idee dat de individu ophoud te bestaan, dat de persoon die was, niet meer zal zijn, dat er geen fysieke en mentale prikkels meer zullen zijn, dat je niet meer bij de levende, liefhebbende mensen zult zijn, dat je naar een andere dimensie zult gaan en daarmee wordt losgekoppeld van alles wat je dierbaar is/was, roept een primaire zijnsangst op ( primal fear of existence). Het is een heel natruulijke angst , het is een gezonde angst, een onvermijdelijk angst, een angst die ons in leven houdt, en ons afhoud van het doen van gevaarlijke, levensbedreigende activiteiten (onder normale omstandigheden). Eerst kon ik geen goed advies geven over de dood, omdat het elk individu, dus ook mij, raakt, en dus ook mij –zij het beperkt– vervult van angst en een sterk gevoel van onrust, onbestendigheid, van verlies vooral! Maar als je de mogelijkheid hebt om meer rationeel over het fenomeen dood na te denken, en bijvoorbeeld een lijstje te maken met de positieve kanten er van ( naast een lijst met de negatieve kanten er van, dan ontdek je dat het uiteindelijk makkelijker is om de angst die er aan verbonden is te verminderen tot een acceptabel niveau) Want het is niet goed om totaal geen angst te hebben -dus een zekere angst voor het ophouden te bestaan het ophouden te existerenis zeker gewenst. Want het dier dat mens heet heeft angst nodig als sturing in zijn/haar leven. Alleen is het de kunst om deze in toom te houden. Wanneer een je schaal van -10 tot +10 is het de uitdaging om steeds rond het 0-punt te balanceren. Ja soms zijn er uitschieters, en dat is prima, Alleen is het wenselijk voor een ontspannen en gebalanceerd leven de extremen te verminderen - die kosten heel veel energie die niet voor andere activiteiten kan worden gebruikt! Aristoteles zij : Het niet onderzochte leven is niet het leven waard. Ik zou dit willen omschrijven naar : de niet onderzochte angst is niet een waardevolle angst. Door je angsten op te schrijven kan je ze onderzoeken en beoordelen ( en veel later verminderen). Ook kan je ze delen met anderen die misschien behulpzaam kunnen zijn. Als je angst een meer gematigd karakter heeft, kan je zelf er veel aan doen om het te verminderen. Natuurlijk is het verstandig om er met andere mensen over te praten, maar door je angst(en) te onderzoeken zal je ontdekken waar de basis van je angst ligt. Door op papier te zetten/schrijven waar je angstig wordt, waarom je angstig wordt, wat er aan vooraf gaat, welke bijzondere omstandigheden er zijn, wat er op volgt, wie of wat verantwoordelijk is dat je je voelt zoals je je voelt, om dan lang langere tijd alle situaties te analyseren - mogelijk samen met een professional - om samen vast te stellen waar de structurele elementen liggen in je angst(en).
47
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Op basis van de analyse van je angsten kom je toch inzicht welke mechanismen er schuilgaan achter je angst(aanvallen)/gevoelens. Wanneer je een beter begrip krijgt van de oorsprong van je angst kan je ook beter begrijpen waar de oplossing ligt voor het gevoel. Belangrijk om te realiseren is dat angst een emotie is, net als liefde dat is, net als blijdschap, geluk... Er is dus geen fysieke koppeling tussen je angst en de wereld, het is een mentale representatie van het wereldbeeld, jouw rol hier in, de onbalans die je hierdoor ervaart en de angst die ontstaat als een emotie die een perceptie van onvermogen is , de actuele ervaren situatie te volle tevredenheid te kunnen oplossen. In mijn optiek zijn angsten niet minder dan een emotionele reflectie van de individu ten aanzien van het ontbreken van noodzakelijke competenties ( zowel mentaal als fysiek als sociaal als financieel ) die het mogelijk maken de gepercipieerde situatie positief te kunnen doorstaan en zelfs overwinnen.
De tweede belangrijke basis angst is de angst van verminking ( van het lichaam). Waarbij het er om gaat dat wij een enorme angst hebben om essentiele onderdelen van het lichaam te moeten opgeven of erger nog dat ze met geweld van ons lichaam worden verwijderd. De angst om immobiel te worden, geheel of gedeeltelijk verland, de gedachte dat ons lichaam niet meer compleet zal zijn, dat de integriteit van ons lichaam wordt aangetast, doordat we bijvoobeeld een long, nier, alvleesklier moeten afstaan om medische redenen, het afgezette been ivm ontstekingen etc. Vervult ons met enorm sterke emoties, die tot langdurige psychologische stressfactoren kunnen leiden. De angst voor spinnen, slangen, krokodillen, leeuwen, hagedissen en andere dieren zou hier aan gerelateerd zijn. Net als bij de eerste angst -voor de dood/niet meer zijn - geldt ook hier dat deze angst evolutionair is ingebakken. De individu is tot doel van de gemeenschap/de groep, wanneer de individu niet meer volwaardig/compleet is, dan neemt zijn/haar waarde voor de groep af. Ook zullen de overlevingskansen van de individu afnemen in mate waarin de integriteit van het lichaam is aangetast. Dus vanuit evolutionair oogpunt is het zeer gewenst –zelfs van levensbelang– dat lichaam zijn integriteit behoudt en dat er dus geen belangrijke lichaamdelen hun functie verliezen of verwijderd worden. Ook neemt de aantrekkingskracht van het individu op de anderen uit de groep af, waardoor de kans op voortplanting afneemt, nog een reden om zorgvuldig met je lichaam om te gaan. Daarom is zelfbeschermend gedrag geconditioneerd in het brein, en wordt versterkt door de opvoeding door de ouders.
48
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
De derde grote angst is het verlies van autonomie De angst houdt in dat je zeer sterke emoties ervaart die gerelateerd zijn aan het –vaak illusoire idee– dat je volledig verlamd bent/wordt, dat je (sterk) beperkt ben in je bewegingsruimte, ingepakt, ingeklemd, opgesloten, volledig overdekt, of volledig gecontroleerd door oorzaken buiten jezelf. Het meest bekende voorbeeld is claustrofobie, relatieangst, etc. Deze angst kan enorm sterk zijn en dus zer sterke negatieve emoties opwekken die je vervolgens totaal verlammen of totaal in paniek laten geraken. Ook deze angst heeft een evolutionaire component, als je kijkt naar het opgesloten zijn in kleine ruimten. Vanuit het perspectief van de levensdrang van de individu, de oerdrift tot overleven, schakelt de Hypothalamus ( hersengedeelte ) alle hormonengeneratoren aan, om de individu maximaal te mobiliseren tot het ondernemen van actie zodat het voortbestaan van het individu wordt gewaarborgd. Alleen kunnen deze stress reacties leiden tot een ogenschijnlijk niet rationeel, vaak sterk irrationeel gedrag, wat door andere mensen als sterk onnatuurlijk wordt ervaren, met als gevolg dat de individu die dit gedrag vertoond mogelijk buiten de groep wordt geplaatst. Oplossingen voor deze angst? Dat is niet makkelijk! Het is een zeer primaire angst met sterke emotionele componenten. Wenselijk zou zijn om met een erkend psycholoog deze ervaringen te bespreken en te onderzoeken welke onderliggende psychologische systemen dit gedrag beinvloeden, vaak is het namelijk zo dat de psyche zich als een waterbed gedraagt, emoties op een vlak resulteren in emoties op een ander vlak, vooral sterk onderdrukte emoties binnen een heel ander terrein, leiden ogenschijnlijk volkomen ongerelateerd tot sterke negatieve emoties in een ander gebied—die beide volledig losstaan van elkaar - maar elkaar dus wel beinvloeden - meestal via een onbewust psychologisch systeem. Ook hier geldt: onderzoek je angst, schrijf alles wat je ervaart, denkt, voelt, zegt etc. Op een notitieblok, om dit later –liefst enkele dagen later - opnieuw te lezen en met een meer rationele blik te beoordelen. Om daarna op papier te zetten welke zaken je zou kunnen verbeteren, veranderen, of minder sterk ervaren. Gaat het hier direkt van over? Nee, absoluut niet! Angsten zijn bijzonder taaie fenomenen, die soms je hele leven bij je blijven! Maar dat betekent niet dat het hopeloos is, het betekent dat je er vaak tijd aan zult moeten besteden, en moeten zoeken naar oorzaken en manieren om de angst te temmen ( dus niet op te lossen of negeren of ontkennen). Ja temmen, dit is een bewust gekozen term. Het temmen van je emoties is een bijzonder effectieve manier van omgang met je psychologische zelf.
49
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Waar het vaak misgaat—bijvoobeeld— bij het afvallen/lijnen dat er wordt gekozen voor een crash-dieet. Tja denkt het lichaam na 4-8 weken... OK jij hebt mij compleet genegeerd, je hebt mij totaal uitgehongerd, je hebt mij mihandelt... En nu ben ik weer aan de beurt...en voila de verloren kilos zitten er weer snller aan dan dat ze er vanaf waren gegaan...een hele vervelende constatering, en voor velen de volgende start van een dieetprogramma.... Het lichaam en de geest werken samen, ze zijn een eenheid. Als je je lichaam straft zal je geest/je gedachten/je ik/je psyche dit registeren en vice versa. Je kunt niet zomaar je lichaam beschadigen zonder ook je geest te beschadigen! Wees lief voor je lichaam, wees lief voor je geest. Eigenlijk geldt voor alle angststoornissen dat deze, wanneer deze serieus zijn en persisteren (aanhouden) dat professionele hulp gewenst is. Wanneer deze sessies zijn afgerond kan je meer gebalanceerd omgaan met je angst(en). Ze zullen nooit helemaal weg gaan, maar je bent wel in staat om er meer rationeel mee om te gaan, daar gaat het om. Probeer jezelf sterker te maken.
50
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Angst als startpunt van een nieuw begin
De vierde grote, basis angst: Verlatingsangst. Dit is een heel sterke sociaal geindiceerde angst. Het in de steek gelaten worden, het uit de groep gestoten worden, het niet meer aangesproken worden, het verliezen van contact met dierbaren ( gezin, familie, vriend, collega...) Het kind/de baby kent deze angst bijzonder sterk, de reden hiervoor is de volledige afhankelijkheid van zijn/haar moeder. Als de moeder het kind/de baby korter of langer alleen laat, zal de baby gaan huilen, net zo lang en net zo hard totdat de moeder een reactie geeft en de fysiek en mentale band opnieuw bevestigd ( bij voorkeur door fysiek contact) zeker wanneer de baby borstvoeding krijgt is de afhankelijkheid enorm. Wanneer de baby niet de noodzakelijke (borst)voeding krijgt, zal deze overlijden. Dus ook hier geldt weer de primitieve drang tot overleven die het individu aanzet tot gedrag dat bevordert dat het individu tot de groep blijft behoren, zodat het voorbestaan van het individu is gewaarborgd. 51
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Wanneer je wordt afgewezen door een vriend of vriendin—die de relatie beeindigd– voelt dat als een enorme klap, een enorme emotionele dreun, je bent waarschijnlijk ook korte tijd volledig radeloos, volledig uit het lood geslagen. Omdat een belangrijke emotionele afhankelijksband abrupt verbroken wordt en dat accepteert het ego niet, de ego wil die band opnieuw herstellen en zal er bijna alles aan doen om dit voor elkaar te krijgen, ondanks alle tegengestelde signalen van de ander. Of je het niet wilt of niet, je bent afhankelijk van andere mensen voor je veiligheid, je geluk, je onderdak, de baan, je vermogen, je eten, je... Een beproefde methode is de stilte. Door lange tijd niets te zeggen, voel je je volkomen geisoleerd, afgescheiden, niet meer behorend, afgewezen, gkleineerd, onbetekenisvol, niet relevant, overbodig, niet meer behorend, afgesneden etc. Dat wordt vaak binnen emotionele relaties ( partners ) maar ook binnen zakelijke relaties ( collegae) gedaan. De methode werkt bijna perfect, omdat niemand lang kan tegen volledige stilte, volledig genegeerd te worden, volledig buitengesloten te zijn. De oplossing ? Tja, die is er niet, in ieder geval niet direct, er is geen medicijn tegen eenzaamheid! Als kind heb je nagenoeg geen keus, en moet je de situatie (leren) aanvaarden, als dit in je kinderjaren zich voordoet, kan dit leiden –wanneer niet professioneel door een psycholoog begeleid— tot een traumatische ervaring, die lang actief zal blijven. Wanneer dit op 18 jarige leeftijd gebeurt, dan kan je al meer verdedigingsmechanismen inschakelen en daardoor beter met de situatie omgaan, die nog steeds beroerd is, maar (voor korte tijd) dragelijk. Maar dus niet eindeloos kan voortduren, daarvoor heb je niet de emotionele balans voor ( uitzonderingen daar gelaten ) Hier kan ook weer worden aangehaald het streven naar autonomie. Zorg er voor dat je in staat bent voor jezelf te zorgen, dat je een nieuwe partner vindt, dat je een nieuwe werkomgeving vindt, dat je de persoon/personen die je negeren confronteert met hun gedrag en het effect daarvan op jouw, en dat je wilt dat hij/zij/hun daar onmiddellijk mee stoppen.
52
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Tot de leeftijd van 18 jaar is de confrontatie met dit fenomeen uitzonderlijk lastig, en vraagt om veel ondersteuning van je naaste familieleden en vrienden. Na deze leeftijd ben je meer zelfstandig en daardoor ook minder kwetsbaar –in principe– Wat niet betekent dat alles fluitend gaat! Werk aan je autonomie, werk aan je kennis, je vaardigheden, je sociale netwerk, je baan , je studie, je relatie etc. Om de klap minder hard te laten zijn en de dip/dal/ravijn minder diep te laten zijn, en er vervolgens ook weer sneller uit te zijn. Wanneer het om een relatie gaat, dan is het goed om binnen deze relatie geen 100% afhankelijkheid te creeren, waaneer je naast de relatie een groot sociaal netwerk hebt, is een breuk in deze relatie niet het einde van je leven, maar de start van een nieuw leven met een nieuw persoon—eentje die al op de wachtbank zat...
De vijfde en laatste, maar niet de minste angst, de angst voor de verwoesting van je EGO ( EGO-aan diggelen) .Dit is een angst die er altijd zal zijn, simpelweg omdat je onderdeel uitmaakt van een groter sociaal geheel, en die sociale cirkel heeft een enorme impact op je. Door er in opgenomen te zijn, ervaar je een enorme geborgenheid, zekerheid, waardering, liefde, zorg, bescherming, zelfrespect, waardigheid. Maar dat alles kan in een klap -althans dat is de psychologische ervaring- worden weggevaagd. Een moment sta je op de top van de berg (van emotioneel welzijn) het volgende moment lig je onderaan - de emotionele berg- en vraag je jezelf af wat er is gebeurd. De - alszodanig intrinsiek, subjectief, mentaal ervaren - verwoesting van je EGO is een van de grootste psychologische ervaringen die er zijn. Het is niet een daadwerkelijk fysiek, rationeel, werkelijk, objectief fenomeen, maar het wordt wel alszodanig ervaren.
53
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Er zijn momenten waarop je grote schaamte ervaart, vernedering ( mentaal/fysiek), diepe teleurstelling in je eigen handelen of denken, een mentaal gevoel van waardeloosheid, en gevoel dat je het niet meer waard bent om liefde te ervaren/ontvangen, geven, dat je een totale deceptie ervaart in je mentale of fysieke competenties etc. Dit zijn allemaal echte emoties die voortkomen uit de sociale interactie tussen je eigen psychologische persoons constructie ( ego ) en de interatcie met de buitenwereld. Van alle angsten is dit degene waar het meest aan te doen is, omdat de oorzaak hiervan ligt een je persoonlijke psychologische constructie van je zelfbeeld, van je eigen zijn. In veel gevallen is een negatief zelfbeeld een startpunt voor deze ervaringen/emoties. Het intrinsieke authentieke niveau van zelfvertrouwen is niet op een dusdanig niveau dat de perceptie van de interactie tussen het psychologische zelfconstruct en de gepercipieerde psychologische reactie uit de buitenwereld een coherent gebalanceerd beeld geeft. Het beste is om eerst met een vriend/vriendin/partner/collega/broer/zus over deze situatie te praten, vervolgens kunnen boeken een mogelijke uitkomst bieden, hierna is het verstandig een coach in te schakelen, bij voorkeur een professionele psycholoog, liefst met een achtergrond in de positieve psychologie. De emotie die je ervaart als iets of iemand je ego beschadigt, is bijzonder sterk, gelijkend aan iemand die je van de berg wil duwen, en daarom zijn de reacties hierop vaak zo sterk ( verbaal/fysiek). Het geeft aanleiding tot grote vechtpartijen, scheldpartijen, en wanneer de diep gevoelde psychologische kwetsuur wordt onderdrukt, kan er later een zeer sterke tegenreactie ontstaan - de psychologische onbalans nu, leidt inherent tot ongenoegen in het nu of in de toekomst. Het kwetsen van mensen komt overal en altijd voor, soms heel subtiel, soms heel bruut. Door te werken aan een sterke persoonlijkheid –zie de bladzijden over zelfvertrouwen– ben je beter opgewassen tegen de –dagelijkse- aanvallen op je ego. Het belangrijkste advies hier is: confronteer de angst van de verwoesting van je ego door de ander of door de groep en probeer zo rationeel mogelijk de oorsprong van je angst te vinden, en als je die gevonden hebt, neem dat dan als startpunt van een nieuw groeitraject. Alleen kan het zo zijn dat je angst zo overweldigend is -vaak omdat deze jaren heeft kunnen groeien (als onkruid in de tuin), en daardoor als onoverwinnelijk wordt ervaren. Daarom is vaak de hulp van een ander nodig om de zeer sterk gevoelde emotie te voorzien van een rationele component, alleen een ander is in staat opm onafhankelijk naar je probleem/angst te kijken -er van uitgaande dat de persoon die je erbij betrekt niet dezelfde emotionele instabiliteit kent als je zelf op dit vlak. Dus vraag de ander om je angst te analyseren en te vertellen hoe hij/zij deze ervaart of ziet, en welke oorzaken, hij of zij ziet, en belangrijker welke weg hij of ziet naar een meer gebalanceerde angst. Eigenlijk is dat de kern van het betoog: probeer niet je angsten te verbergen, probeer ze niet te ontkennen, probeer ze niet weg te duwen, probeer ze niet steeds op te roepen, probeer ze niet steeds meer energie te geven, nee, probeer de energie uit de angst te ontnemen.
54
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Alles is energie, emotie is energie, angst is energie -als je op derand van de berg staat, gaat -als het goed is- je hart tekeer als een gek, je primaire systeem stelt je in staat om maximaal te reageren op de imanente bedreiging van het voortbestaan, de adrenaline vliegt door je lichaam, met maar een doel, te zorgen dat je in leven blijft, te zorgen dat je jezelf weer in veiligheid brengt, naar een lager gevarenniveau manoeuvreert. Dat is ook wat BASE JUMPERS en mensen met WING SUITS ervaren, een ongelooflijke rush van adrenaline ( een van de activiteitshormonen, naast endorfine). Je angst ontneemt je emotionele energie, het doet je soms volledig verstijven, een intern psychologisch verdedigingsmechanisme. Maar onderzoek hoe de energie uit de angst kunt wegnemen. Als de angst geen enrgie meer aan je onttrekt, ervaar je meer energie om je leven vorm te geven zoals jij dat wilt. ANGST is van 0 ( totaal geen angst ) tot 10 ( massieve, alles overstijgende angst). Voor normale mensen is het verstandig te sinussen ( schommelen ) rond de 5, soms eens naar 3 , af en toe eens 8 , maar dan weer terug naar 3,4,5 . Als je nooit iets in je leven doet je angstig maakt ( het uitvragen van een vriend/vriendin) ervaar je het leven niet zoals het bedoeld is, als je vaak tegen de 10 aanzit , zal je leven waarschijnlijk niet meer zo lang duren, of je leeft met een zeer grote onrust in je geest, die ook negatief op je levensgeluk zal inwerken. Dus erken het gevaar, erken de emotie, onderzoek je angst, ervaar de angst, ervaar wat de angst je wil vertellen, is de boodschap nieuw of heb de boodschap al vaker gehoord? Wat kan je leren van je angst? Wat zegt de angst over jou? Klopt dat? Zo niet , waar komt die onbalans vandaan. Wat kan je er aan doen om je angst gevoelens terug te brengen van een 8 naar een 5? Hoe komt het dat de angst zo sterk is? Zit er een patroon in? Ben jij het die dit patroon voedt? Ben jij het die dit entameert? Wil je de angst hebben of blijven hebben, ben je er aan gehecht, helpt het je om andere zaken te verdrukken? Oefenen, oefenen, oefenen, en accepteer nooit dat iemand anders beter is dan jij, dat zij ze niet, ze zijn alleen anders, en jij ziet dat als beter, maar dat is jouw perceptie. Niet noodzakelijk de werkelijkheid. Angsten zullen er altijd zijn, en de meeste angsten zijn ook functioneel , ze beschermen je tegen groot fysiek en mentaal gevaar/ongemak. Alleen kan het niet zo zijn dat ze je leven bekeersen en controleren en vooral je levensvreugde beinvloeden. Een leven zonder angst is een niet geleefd leven, een leven vervuld van angst is een leven om afscheid van te nemen. Zoek de balans, ervaar de balans, de emotie komt uit jou voort, en jij alleen bent de degene die de emotie kunt veranderen, alleen jij, en alleen als je het zelf wilt, en alleen als je zelf bereid bent er moeite voor te doen,
55
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Boeken als sleutels tot geluk
Boeken zijn niet duur, boeken zijn geen uitgave! Boeken zijn de belangrijkste investering in je mentale en fysyieke gezondheid. Boeken zijn de beste investering in je persoonlijk welzijn en zijn onderdeel van een levenslang leerproject.
Boeken bestel je bij : AMAZON.COM BOL.COM
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse‐ boeken/zelfvertrouwen/1001004002132452/index.html
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse‐boeken/geef‐je‐kind‐meer‐ zelfvertrouwen/1001004001249073/index.html 56
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/zelfvertrouwen-in-zevenstappen/1001004005733699/index.html
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/bouw-aan-jezelfvertrouwen/1001004008503551/index.html
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/de-kunst-van-hetgeluk/666878491/index.html
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/kiezen-voorgeluk/1001004006414131/index.html
57
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/hetgeluk/1001004001842115/index.html
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/de-maakbaarheid-van-hetgeluk/1001004005507601/index.html
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/de-maakbaarheid-van-hetgeluk/1001004006852106/index.html
http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/positieve-psychologie-voordummies/1001004006870269/index.html
58
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
http://www.amazon.com/Self-Esteem-Cognitive-Techniques-AssessingMaintaining/dp/1572241985/ref=sr_1_3?s=books&ie=UTF8&qid=1364310695&sr=13&keywords=self+confidence
http://www.amazon.com/Self-Esteem-Workbook-Glenn-RSchiraldi/dp/1572242523/ref=sr_1_2?s=books&ie=UTF8&qid=1364310811&sr=12&keywords=selfesteem
http://www.amazon.com/Ten-Days-Self-Esteem-DavidBurns/dp/0688094554/ref=sr_1_5?s=books&ie=UTF8&qid=1364310993&sr=15&keywords=selfesteem
59
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
http://www.bol.com/nl/p/the-how-of-happiness/1001004007206422/
http://www.bol.com/nl/p/nicomachean-ethics/1001004010680847/
http://www.bol.com/nl/p/thus-spake-zarathustra/1001004000965061/
60
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
http://www.amazon.com/Feeling-Good-Handbook-DavidBurns/dp/0452281326/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1350813832&sr=11&keywords=the+feeling+good+handbook#_
http://www.bol.com/nl/p/engelse-boeken/self-esteem-research-theory-andpractice/1001004002787401/index.html
http://www.bol.com/nl/p/engelse-boeken/six-pillars-of-selfesteem/1001004000585734/index.html
61
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
Boeken zijn niet duur, boekeAlle boeken van doctor Wayne Dyer zijn een enorme aanrader. Er is eigenlijk wel een bepaalde volgorde van luisteren en het ene boek is beter dan het andere, maar bijna allemaal geven ze een ongelooflijke motivatie tot postief leven. Dr. Wayne Dyer staat ver boven andere goeroe’s en zelfbenoemde verlichtte mensen. Het is puur, het is eerlijk, het is inhoudelijk, het is vriendelijk, het is stimulerend, het is kennisvol, het is menselijk het is begrijpelijk...
http://www.drwaynedyer.com/ http://www.bol.com/nl/p/excuses-begone/1001004011835392/
http://www.bol.com/nl/p/je-zelfvertrouwen-vergroten-voordummies/9200000010039711/
62
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
Inleiding
http://www.bol.com/nl/p/angst-overwinnen-voor-dummies/1001004004444588/
http://www.bol.com/nl/p/eindelijk-vrij-van-angst-en-depressies/1001004009714115/
http://www.bol.com/nl/p/stap-voor-stap-je-angstoverwinnen/1001004006435310/
http://www.bol.com/nl/p/fears-phobias-rituals-c/1001004000931521/
63
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
64
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
65
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
66
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
67
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
68
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
69
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
70
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
71
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
72
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
73
Inleiding
HET VOLLE LEVEN , POSITIEVE PSYCHOLOGIE & FILOSOFIE, DEEL II
74
Inleiding