HET VERHAAL ACHTER T DORP HET WIJNEGEMHOF

HET VERHAAL ACHTER ‘T DORP HET WIJNEGEMHOF Deelopgaven Wijnegemhof Naast het zichtbaar maken van de historische gelaagde parkstructuur en het optimaliseren van de verbindingen en portalen zijn er nog drie concrete opgaven voor Wijnegemhof. Een eerste is de onmiddelijke omgeving van de Vlemincktoren. In het kader van de restauratie en herbestemming wordt onderzocht hoe de ondersteunende functies ingepast kunnen worden in het park. Een tweede opgave betreft de inplanting van de nieuwe parking achter restaurant “De Swaen”. Ten slotte wordt voor de Kasteellei bekeken hoe de visuele interactie tussen deze straat en het Wijnegemhof verder kan geoptimaliseerd worden.

Deelopgave 1: omgeving Vlemincktoren

Deelopgave 2: inplanting centrumparking

Deelopgave 3: Kasteellei BRUT + LAND| masterplan voor de herwaardering van de dorpskern van Wijnegem | Einddocument april 2011 |

67

een pleinruimte verbindt het koetshuis, de Vlemincktoren en de locatie van het verdwenen hoofdgebouw

doorwaadbaar binnenplein

contactzone met het water visueel en fysiek opwaarderen

68 | BRUT + LAND| masterplan voor de herwaardering van de dorpskern van Wijnegem | Einddocument april 2011

zichtlijnen verankeren de locatie van voormalige kasteel in het park

HET VERHAAL ACHTER ‘T DORP HET WIJNEGEMHOF opgave Vlemincktoren: randvoorwaarden pleinruimte Creëren van een pleinruimte Door de ruimte tusssen het koetshuis, de Vlemincktoren en de ruïne als één pleinruimte te behandelen, worden de verschillende fragmenten terug aan elkaar gelinkt. De pleinruimte stelt zich bij voorkeur terughoudend op ten opzichte van de historische bebouwing. Een sobere materialisatie en vormgeving zijn aangewezen. Doorwaadbaar binnenplein Een randvoorwaarde die gesteld wordt, is dat de continuïteit van het fiets- en wandelnetwerk dient gegarandeerd te worden. Het plein wordt op die manier een belangrijke schakel en een rustpunt binnen dit traag netwerk. Zichtlijnen Een aantal van de historische zichtlijnen gekoppeld aan de dreefstructuren en de doorgang in de Vlemincktoren verwijzen naar de locatie van het voormalige kasteel in het park. Het is aangewezen om deze zichtlijnen vrij te houden en/of deze subtiel in de verharding te accentueren.

binnenkoer bij kasteelpark nabij Genève (Bron: Erik Dhont)

Behandeling contactzone met parkvijver De visuele relatie met de parkvijver is vandaag onherkenbaar door een dichte begroeiing. Door dit zicht open te werken, komt de kasteelsite rechtsreeks in visueel contact te staan met de monumentale Kastanjedreef. Deze zone kan beschouwd worden als een groen verlengstuk van het binnenplein met gazon en een aantal solitaire, bestaande bomen.

Hof Van Busleyden: sober, hedendaags plein in historische context (Bron: Ars Horti)

BRUT + LAND| masterplan voor de herwaardering van de dorpskern van Wijnegem | Einddocument april 2011 |

69

Scenario: ruïne zichtbaar maken

Scenario: ruïne zichtbaar maken door vegetatief volume


Scenario: integratie nieuw bouwvolume binnen bouwzone

HET VERHAAL ACHTER ‘T DORP HET WIJNEGEMHOF opgave Vlemincktoren: de locatie van het waterkasteel De hoofdstructuur van het park verwijst naar het voormalige waterkasteel. Vandaag blijven enkel het koetshuis, de Vlemincktoren en de ruïnes van waterkasteel over. Het dominante en centrale volume, het kasteel zelf, is echter verdwenen. Historische gezien is deze locatie dus bijzonder belangrijk, mede omdat de grote zichtlijnen in het park naar deze plek verwijzen. Er worden drie scenario’s voorgesteld hoe met deze plek omgegaan kan worden. Welk van deze scenario’s of combinatie van scenario’s uiteindelijk verder zal uitgewerkt worden, hangt sterk af van de verdere ontwikkeling en het toekomstig programma van de Vlemincktoren. Verder onderzoek blijft hier nodig voor een oplossing op maat. Ruïnes zichtbaar maken Deze variant laat de geschiedenis van de plek zien door het zichtbaar maken van de resterende funderingen van de burcht. Deze kunnen in een toegankelijke grassculptuur geïntegreerd worden en een idee geven van de voetprint van wat ooit geweest is.

De dialoog tussen erfgoed en hedendaagse architectuur kan bijzonder interessant zijn, maar tevens heel gevoelig. De kwaliteit van de plek wordt volledig bepaald door de achitectuur van het gebouw. De introductie van een extra bouwvolume vraagt bijzondere aandacht en verder onderzoek naar inplanting en architecturale uitwerking dringt zich op. Ook de randvoorwaarden die in dit masterplan voor de omgeving Vlemincktoren werden vastgelegd, dienen gerespecteerd te worden bij de uiteindelijke uitwerking. Een combinatie met vorige scenario’s (zichtbaar maken van de ruïne en evocatie met een vegetatief volume) behoort eveneens tot de mogelijkheden.

?

Burcht als vegetatief ruimtelijk volume Door het volume van het kasteel door middel van beplanting zichtbaar te maken, kan een volumetrisch beeld geschets worden van dit gebouw. Deze variant kan eventueel gecombineerd worden met het blootleggen van de funderingen. Nieuw bouwvolume Na restauratie van de Vlemincktoren is het de ambitie om het gebouw een nieuwe functie te geven. Gezien de beperkte grootte van het gebouw en de oorspronkelijke indeling, bestaat de kans dat een nieuwe functie hier moeilijk in past. In dit geval kan de bouw van een extra volume overwogen worden. In het masterplan is een eerste aanzet gedaan naar randvoorwaarden die de inplanting en keuze van een mogelijke uitbouw bepalen. Als logische afbakening van een bouwzone is in principe de volledige site van het vroegere waterkasteel aangeduid, met als hoofdperimeter de locatie van het kasteel zelf. We stellen voor om binnen deze perimeter te zoeken, indien een uitbreiding noodzakelijk blijkt. Dit is de locatie waar de hoofdstructuur van het park op geënt is. Een herintroductie van een bouwvolume kan dus de verschillende parkelementen terug in hun oorspronkelijke context plaatsen.

Hoofdvolume (kasteel Wijnegemhof) ontbreekt in de huidige parkstructuur

Verdwenen waterburcht en de bestaande Vlemincktoren BRUT + LAND| masterplan voor de herwaardering van de dorpskern van Wijnegem | Einddocument april 2011 |

71


HET VERHAAL ACHTER ‘T DORP HET WIJNEGEMHOF

Natuurhistorisch museum Rotterdam (Bron: Erik Van Egeraat)

Gallo-romeins museum Tongeren (Bron: De Gregorio)


73

Scenario centrale parking


Scenario langsparkeren

HET VERHAAL ACHTER ‘T DORP HET WIJNEGEMHOF Opgave Vlemincktoren: parkeren Een nieuwe functie voor de Vlemincktoren betekent dat er parkeerruimte voorzien dient te worden. De capaciteit van de parking zal sterk afhangen van de aard van het programma voor de Vlemincktoren. Twee scenario’s worden hier naar voren gebracht. Centrale parking nabij de Wommelgemsesteenweg Aantakkend op de ontsluitingsweg Wijnegemhof, kan één centrale parking ingepast worden aan de achterkant van de woningen. De maximale afstand van de parking naar de Vlemincktoren bedraagt hier ca. 250 meter. Het voordeel hierbij is dat slechts op één plaats het wandelen fietsnetwerk gekruist wordt. Een opgave hier ligt in het vrijwaren van de bestaande ontsluitingsweg van parkeren, waarbij tegelijkertijd de toegankelijkheid van het tuinbouwbedrijf Avant-Garden gevrijwaard blijft. Langsparkeren aan bestaande ontsluitingsweg Deze variant voorziet in langsparkeren aan de bestaande ontsluitingsweg. De toegangsweg wordt een ‘shared space’ voor zowel voetgangers, fietsers als wagens. De afstand van parkeerplaatsen tot de Vlemincktoren varieert van 40 tot 250m.


75

De bestaande parkeerplaatsen in de dreef worden geherlokaliseerd achter ‘De Swaen’

ontsluiting nieuwe parking: inrijden langs Molendreef, uitrijden langs Pastorijlaan

traag netwerk verbind scholen en dorpsweefsel conflictvrij met het park en het zwembad

groene parking: haag en bomen


HET VERHAAL ACHTER ‘T DORP HET WIJNEGEMHOF Opgave Wijnegemhof: parking Een parking inpassen in een historische parkomgeving verlangt bijzondere aandacht naar beeldkwaliteit en integratie. De beekvallei van de Zwanebeek en de monumentale dreef maken van de plek een gevoelig gegeven voor de inplanting van dergelijke infrastructuur. Anderzijds wordt hiermee het parkeren uit de Kastanjedreef gehaald, welke een kwaliteitsimpuls kan geven aan de hoofdingang van het park. In dit kader lijkt het ons een noodzaak om niet enkel de parking te bekijken, maar tevens de hoofdingang van het park en de omgeving van restaurant “De Swaen” als één integrale opgave op te vatten. Binnen het kader van dit masterplan zijn enkel de hoofdlijnen aangegeven, in een verder traject wordt de verfijning en de gewenste ambitie op inrichtingsniveau verder gedetailleerd uitgewerkt. parkeren weghalen uit de monumentale dreef Het bestaande parkeren tussen de bomen van de monumentale dreef wordt gecompenseerd door deze nieuwe parking. Eenzelfde aantal plaatsen (ca. 60 ) wordt behouden.

veilig traag netwerk Door het weghalen van de parkeerplaatsen uit de dreef, kan de toegang van de parking georganiseerd worden via de Molendreef. Hierdoor kan de dreef terug ingezet worden in het veilig traag netwerk dat o.a. de schoolkinderen conflictloos via de dreef naar het park en het zwembad kan leiden i.p.v. langs de Molendreef zoals dat vandaag gebeurt. Ter hoogte van de inkom aan de dreef wordt een veilige oversteekplaats op de Turnhoutsebaan voorzien. een groene parking De ambitie is om de parking een sterk doorgroend uitzicht te geven om zo in deze waardevolle parkomgeving te integreren. Dit kan door gebruik te maken van bomen tussen de parkeerplaatsen en door de parking te omzoomen met een stevige groenstructuur zoals bijvoorbeeld een haag. Ook dit zal verder uitgewerkt worden op basis van dit masterplan in een vervolgtraject.

ontsluiting nieuwe parking De onstsluiting van de parking wordt als volgt georganiseerd: inrijden via de Molendreef en uitrijden via de Pastorijlaan. Op inrichtingsniveau worden maatregelen genomen die moeten voorkomen dat wagens via de dreef zouden wegrijden. Dit kan door het plaatsen van paaltjes. Deze belemmeren geen fietsers en voetgangers, maar maken afslagbewegingen voor wagens onmogelijk.

Referentiebeelden landschappelijk geïntegreerde parkings BRUT + LAND| masterplan voor de herwaardering van de dorpskern van Wijnegem | Einddocument april 2011 |

77

principeprofiel nieuwe parking achter restaurant ‘De Swaen’


HET VERHAAL ACHTER ‘T DORP HET WIJNEGEMHOF

principeprofiel uitrit parking (kruising met de monumentale dreef)


79

15m

principeprofiel van de Kasteellei en de rand naar het park


1,5m

HET VERHAAL ACHTER ‘T DORP HET WIJNEGEMHOF Opgave Wijnegemhof: Kasteellei De Kasteellei vormt een belangrijke contactzone tussen het dorpsweefsel van Wijnegem en het park zelf. Vandaag is het park afgeschermd van de weg door een draad begroeid met klimop (Hedera helix). Om de visuele relatie te optimaliseren en het contact te maken tussen de verdelende lus met het dorpsweefsel, wordt voorgesteld om de bestaande afsluiting te verwijderen. De bestaande ‘droge gracht’ -die parallel aan de Kasteellei loopt, dient dan als fysieke afscheiding tussen beide. Het beeld van de gracht kan versterkt worden door het verwijderen van de zaailingen van bomen die er zich intussen in gevestigd hebben. Het fietspad van de verdelende lus kan doorgetrokken worden om aan te sluiten op het fietspad in de Kasteellei. Hier is echter niet voldoende breedte om ook nog een comfortabel wandelpad te voorzien. De verdelende lus splitst zich hier dan ook op in een fietspad in de Kasteellei en een wandelpad in het park aan de overkant van de droge gracht.

Verdelende lus vervangt bestaand fietpad langs Kasteellei

Kasteellei BRUT + LAND| masterplan voor de herwaardering van de dorpskern van Wijnegem | Einddocument april 2011 |

81

HET VERHAAL ACHTER T DORP HET WIJNEGEMHOF

Recommend Documents