Het Perspectief van Dᶏbrowski : Second Birth of Personality Dᶏbrowski als inspiratie voor persoonlijkheidsontwikkeling Informatiepunt Onderwijs & Talentontwikkeling: SLO Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen: IHBV
‘Een leven lang hoogbegaafdheid in ontwikkeling'. 8 september 2015
[email protected] ©
8.9.2015
[email protected] ©
1
Inhoud I. Het transformatieproces: de strijd om de ziel II. Vanuit eigen individuele constitutie III. Wat zegt Dąbrowski? IV. Een voorbeeld, met breed toepassingsbereik
8.9.2015
[email protected] ©
2
Mensbeeld: geest ín de materie Wereld van de werkzame krachten Geestelijke wereld , IK-sturing, individualiteit (Humaniora(?): producten van de geest) Psyche/ziel: denken, voelen, willen hoofd, hart, handen (Psychologie/psychiatrie) Wereld van de materie Fysiek-stoffelijke wereld (Artsenij)
8.9.2015
[email protected] (c)
3
I. De strijd van het ik: tegen lichaam- & ziele-neigingen: instincten en aandriften. - Slang (kwaad, egocentrisme) drukt ik weg -> zonder bewustzijn krijgen instincten kans. - Overwinning van de geest op het lichaam = vrij zijn; geen materialist! “There is nothing noble in being superior to your fellow man, Trúe nobility is being superior to your former self” (Hemingway) Laocoön-groep, Vaticaan, 1.84 cm, marmer, 40-20 v.Chr., gevonden in Rome, gemaakt door Hagesander, Polydorus en Athenodorus van Rodos. Laocoön: Trojaanse priester
8.9.2015
[email protected] ©
4
Strijdtoneel. Let op het HOE! Obstakels wegnemen voor bewust-wording “Veredeling” (Dᶏbr.) of verloedering? 1. Vóóroordelen & Overtuigingen uit voorkeuren Sympathie & antipathie
3. Keuzes:
2. Comfortzones Vaste patronen (automatismes) in gedrag én denken. In élke unit van samenleving: van gezin tot land-cultuur
4. Blinde vlekken:
Waarom?
Cognitieve dissonantie!
Welke intenties?
Rollen (gespeeld én verstoten)
Argumenten?
Zeven ondeugden
8.9.2015
[email protected] ©
5
II. Groei begint vanuit eigen “constitutie”
Vanuit verleden. Grote individuele verschillen: karmisch óf biografisch (één leven)
Desintegratie: DSM-labels?
Labels, gezien vanuit Dąbrowski: “Dąbrowski has always emphasized: what the person does and why. That seems to be to me a good place to start, without necessarily having to throw any kind of label on it. What are you doing? Why are you doing it?” Bill Tillier (16.8.2015) Systeem, i.p.v. symptomen: Psyche van de HB ingedeeld volgens de (levens)principes: uitbreiden en samentrekken (uitersten: chaos en verstarring) in de gebieden van: denken, voelen en willen (hoofd, hart, handen) 8.9.2015
[email protected] ©
6
Systeem: holistische benadering Alles verbonden, geen afscheiding, niet: duaal Geheel groter dan som der delen
Grove typering in uitersten (op continuum) tussen: centrifugaal en centripetaal Gedacht vanuit ontwikkelingsstoornis tussen: lichaam en psyche Vermogen van het ik om te sturen in de drie zielekrachten: denken (verantwoordelijkheid) voelen (hechten) willen (veerkracht)
8.9.2015
[email protected] ©
7
Verhouding: lichaam en psyche
Een holistische benadering. Annejet Rümke, 2011. Verkenningen in de psychiatrie.
Eérst levensverbinding beoordelen: inschatten van het suïciderisico
Denken Bovenmens: Hoofd-type Voelen Middenmens: Hart > Gevoels-type: sociaal-emotioneel Willen Ondermens: Handen > Stofwisselings-ledematen-type
8.9.2015
[email protected] ©
8
Verhouding: lichaam en psyche
Annejet Rümke, 2011. Verkenningen in de psychiatrie. Een holistische benadering
Denken Bovenmens: Hoofd-type Geheugengaten polair tegenover de vasthoudende* denker (typische hoogbegaafde?) met malende gedachten, wat dwangmatig, ook Asperger Beoordelingscriteria:
1. 2. 3. 4.
Bewustzijn Oriëntatie op tijd, plaats en persoon Realiteitstoetsing Kwaliteit en coherentie van het denken 8.9.2015
[email protected] ©
9
Verhouding: lichaam en psyche
Annejet Rümke, 2011. Verkenningen in de psychiatrie. Een holistische benadering
Voelen Middenmens: Hart Gevoels-type: sociaal-emotioneel Hysterie (neurose) polair tegenover de verkramping van Epilepsie Hysterie destijds: angstig, neurotisch, “uitvloeiend”, blijven steken “vóór de drempel”: alles is te veel Beoordelingscriteria:
1. Angsten 2. Stemming 8.9.2015
[email protected] ©
10
Verhouding: lichaam en psyche
Annejet Rümke, 2011. Verkenningen in de psychiatrie. Een holistische benadering
Willen Ondermens: Handen Stofwisselings-ledematen-type: doener De ADHD-er (maniakaal) polair tegenover de letargische/zwakzinnige: traag, depressie, “gevangen ziel” Beoordelingscriteria:
1. Vitaliteit 2. Impulscontrole 3. Aanpassingsvermogen 8.9.2015
[email protected] ©
11
HB: * “Vasthoudend”? (eigen observaties) • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
HB zijn bang om iets te verliezen; gaan door - tot hun gelijk HB hebben neiging tot dwangmatigheid Hebben moeite een verbinding te verbreken Moeite met afstand nemen Moeite met grenzen stellen Moeite met afscheid nemen Moeite met op tijd naar huis gaan Moeite met loslaten Moeite met inslapen Moeite met zich terugtrekken Vasthoudend in seriële expertise Kunnen gesprek niet stoppen Moeite met dag afsluiten en naar bed gaan Moeite met alleen verder gaan Moeite met afronden: iets is nooit afgesloten Moeite met kunnen incasseren/innemen Moeite met afronden van studie: scriptie Kunnen niet weggooien en opruimen; sparen en bewaren van alles Zeer goed geheugen 8.9.2015
[email protected] ©
12
III. Wat zegt Dᶏbrowski over de ontwikkelingsweg? De Theorie van Positieve Desintegratie geeft geen plan-van-aanpak ! Echter: in hogere niveaus is “gewerkt”! Hoe en wat? “Lange weg van desintegratie” (Dᶏbr.)
Level 1 + 5: integratie. Levels 2,3,4: desintegratie. Nog geen harmonie in ziel! Desintegratie: “Lijden is een bijverschijnsel van de hogere ontwikkeling. Het is ín de ontwikkeling besloten: geen ontwikkeling zonder lijden, zoals geen driehoek zonder hoeken. Het is onontbeerlijk voor het verwerven van inzicht” (Steiner)
TPD leidt uiteindelijk tot
“full awareness of responsibility for the higher moral values” (Reality in levels)
8.9.2015
[email protected] ©
13
Hoe ontwikkelen/transformeren? Voor goed begrip: 1. Persoonlijkheidsideaal 2. Meerlagigheid 1. Persoonlijkheidsideaal wordt geconstrueerd - Niet vanuit het afvinken van gegéven waarden, maar - vanuit innerlijke intuïtie, emotionele gevoelens, morele fantasie (die gevorderde ontwikkeling begeleiden) 2. Multilevel - Hangt af van het niveau van waaruit je kijkt - Kwantitatief én kwalitatief groot verschil in de levels BV: verschil tussen liefde in hoger, én in lager niveau is gróter dan: verschil tussen liefde en haat Bill Tillier – 20/29. 8.15
8.9.2015
[email protected] ©
14
Plan van aanpak 1 Leven …vanuit eigen kwaliteiten Dᶏbrowski: Zonder deze essentiële kwaliteiten zou de zin van het leven verdwijnen Het hoogste niveau van persoonlijkheid “is van een dermate hoge structuur dat we het nooit kunnen verwerpen, omdat het waardevoller wordt dan het leven, zoals bijvoorbeeld -de kunst voor Michelangelo -de “musical poetry” voor Chopin -de diepe pedagogische belangstelling van Janusz Korczak. 8.9.2015
[email protected] ©
15
Plan van aanpak 2 Dᶏbrowski beveelt meditatie aan The fundamental quality shaped by the everyday effort of the individual aiming at personality is the ability to meditate. We have referred to it repeatedly. It has its origin in a form of reflection, a predisposition for deep meditation... The individual may avail himself of the many works of various schools* dealing with spiritual life in order to deepen this capacity for meditation (1967:166) Dᶏbrowski mediteerde dagelijks. Piechowski: “vergevorderd”! Géén specifiek advies: Ieder eigen/individuele scholingsweg! binnen eigen levensbeschouwing, want: • • •
vrijheid van geest! (godsdienst/religie) zoals gelijkheid in het recht en broederschap in het economische leven
8.9.2015
[email protected] ©
16
Hoe kun je jezelf scholen?
Laurence Nixon (Montreal): psychological analysis of mystical lives (Uit: Theory of Positive Disintegration, Mendaglio)
Veel over de waarde van meditatie en contemplatie, maar weinig over HOE zich te ontwikkelen in dit belangrijke middel Zeven adviezen van Dᶏbrowski in level 4: - Bestuderen van mystici*, dagboek bijhouden, meditatie en ascese (vgl sportprestatie): “an instinct of partial death” - Zelf-geïnitieerde en -bestuurde ontzeggingen en frustraties zijn nodig! - Net als in de buitenwereld ervaren: verlies en onzekerheid - Oók: afstand doen van persoonlijke ambities om anderen te dienen! - Zelfsturing: meesterschap beoefenen over gemakzucht - Belangrijke rol van een “advisor”: begeleiding steeds subtieler! Twee fasen: 1. aanmoediging & uitdaging: weerstand overwinnen; dan: 2. terugtrekken, voor ontwikkeling van eígen verantwoordelijkheid - Studie van vergelijkbare ontwikkelingssystemen: *Processen: bij mystici, én bij mediteren, kunnen ons begrip vergroten van het proces dat Dᶏbrowski bedoelt. Want: Psycho-spirituele ontwikkeling in autobiografieën van mystici lopen parallel met de Levels van TPD van Dᶏbrowski 8.9.2015
[email protected] ©
17
“Various schools”
Dabrowski bestudeerde: biografieën, Parapsychologie, Oosterse studies en Antroposofie (Rudolf Steiner: level 5. Gesprek Marlene Rankel-King)
Exoterie en Esoterie Exoterie, (Grieks: het uitwendige) de weg van gegeven regels en methoden van de - kerkgenootschappen - de geïnstitutionaliseerde religieuze tradities, waarvan de kennis publiek is: voor iedereen verifieerbaar en toegankelijk. 8.9.2015
[email protected] ©
18
Exoterie kent óók (eeuwenoud) Ontwikkelingsmodel Scholingsweg van de Eucharistie (heilige communie van de katholieke kerk):
1. Denken: het evangelie: woord 2. Voelen: de offerande: overgave 3. Willen: de consecratie: transformatie, daad, handeling. 4. de communie/eenwording op een hoger niveau (Latijn: sacrament: een “geloofsgeheim”, een directe handeling van Christus. Er zijn 7 sacramenten Doopsel, eucharistie en vormsel vormen samen de sacramenten van de christelijke initiatie en kunnen alléén worden toegediend door een priester!) 8.9.2015
[email protected] ©
19
“Various schools”: Esoterie
Veel exoterische stromingen kennen óók een esoterische stroom Esoterie*: (Grieks: het inwendige). Het verborgene: de níet-zintuiglijk-waarneembare aspecten, het wezen van de dingen. Begint al bij Plato en Aristoteles. • Kenmerken: zelfopvoeding/de eigen innerlijke scholingsweg zoeken en gaan Esoterie sluit aan bij Dᶏbrowski: streven naar autonomie, positieve onaangepastheid, authenticiteit en de “derde factor: een soort wil” tot groei, eigen persoonlijkheidsideaal, enz. * Westerse esoterie, naast Islamitische (Soefi) of Joodse (Kabbala)
Voorbeelden Westerse: Antroposofie (belangrijkste), Vrijmetselarij, Rozenkruisers, Theosofie, Gnosticisme, Hermetisme, Mysticisme (Ook analyticus Carl Gustav Jung: 20-eeuwse esotericus).
8.9.2015
[email protected] ©
20
“Various schools” 2 Bewustzijnsontwikkeling door meditatie •
Oude oosterse tradities: Lichaam. Bewegingen & adem/lucht. Destijds bedoeld voor incarnatie
•
Middeleeuwen: Gevoel. Mystiek. Bidden en liefdevolle overgave
•
Eigentijds: Begrijpen. Denken en waarnemen (geesteswetenschappen). Meditatie/Contemplatie door middel van zintuiglijke waarneming: o.a. Zajonc “Bewegingsoefeningen voor de zintuigen”. Planten/dieren: élk onderdeel v.h. zintuiglijk waarneembare: kleur, geluid, vier elementen: aarde, water, lucht en vuur Hoe meer variëteit in de zintuigmeditatie, des te gedetailleerder en dieper ons zielelandschap 8.9.2015
[email protected] ©
21
IV. Een voorbeeld: Arthur Zajonc “Meditatie” (2010)
Meditation as Contemplative Inquiry
Leidende natuurkundige op Amherst College, Massachusetts; Onderzoeksdomeinen: quantum mechanica, fenomenologie, het bovenzintuiglijke
8.9.2015
[email protected] ©
22
Rol van Meditatie Contemplatief Onderzoek (CO) - Het perspectief: de belofte*, na een moeilijke tijd - Het doel van betekenisvol leven - Morele ontwikkeling - Zelfinzicht en transformatie (heeft wereld/toekomst betekenis!) - Psychische en lichamelijke gezondheid (mindfulness: bewezen) - Inzicht (sociaal) - Meer energie, vertraagd het verouderingsproces (bewezen) Doel van CO: *het kunnen combineren van: inzicht, compassie, wijsheid en liefde
8.9.2015
[email protected] ©
23
Vruchten • Echte zelfkennis. Door oefeningen wordt het hele zieleleven in beroering gebracht: de mens leert eigenlijk nu pas zijn ziel kennen (Onontbeerlijk: strikte zelfbeheersing en krachtige zelfdiscipline) • Van sociale-ik tot het zwijgende zelf. Milder, opener, zekerder, evenwichtiger, veerkrachtiger, helderder, creatiever, minder zelfzuchtig, gevoeliger voor natuur • Ingesleten patronen doorbroken van denken en handelen, angsten overwonnen • Universele niet-ik komt tevoorschijn, de ego-identiteit verdwijnt • Gedreven door meelevende interesse in de ander, niet door eigenbelang • We sterven om opnieuw geboren te worden, Dᶏbrowski spreekt over “second birth” (wedergeboorte, die before death, door de dood gaan, ..)
8.9.2015
[email protected] ©
24
Vruchten: “Second birth of personality” geboorte van de “geest” uit de “psyche/ziel”
Rafael: Madonna met kind, als symbool van Wedergeboorte
8.9.2015
[email protected] ©
25
Vier basisvoorwaarden (zelf-oefening!) 1. het stevige morele fundament van de stemming van deemoed (humility) & eerbied (reference) Daarbij horen, door oefening verkregen: 2. geconcentreerde aandacht (denken) 3. de gelijkmoedigheid in ons gevoelsleven (voelen) 4. een grotere standvastigheid: de wil om te mediteren (willen) 8.9.2015
[email protected] ©
26
Uitgangspunt van Contemplatief Onderzoek (CO) Gebaseerd op de 2 dynamische (levens)principes: polariteit (expansie en contractie) & intensivering (omhoog-streven) Transformatie: van zien naar inzien, van -observatie/waarneming (beeld, vorm, object), naar -openbaring van inzicht door een meditatieve manier-van-weten kennisleer van liefde 8.9.2015
[email protected] ©
27
Polariteit: Expansie en contractie.
vier levensprocessen: uitlopen, geleding, uitspreiding en afremming
Hoe beweegt het leven? Ademend
Veldslaplant Scherpe boterbloem Van zaadlobben tot blaadjes onder de bloem
8.9.2015
[email protected] ©
28
Voorwaarde: denken veranderen 1. Von Goethe - Vernunft nodig: inzicht, gericht op het wordende; waarom; ontwikkeling (tegenover Verstand: praktische, instrumentele vorm van begrijpen, gericht op wat al geworden is; waartoe; resultaatgericht, vasthouden om te gebruiken)
2. Niet-analytisch leren denken 3. Leren: beweeglijk-denken* (complex en tegengesteld), naast erkenning van conceptueel holisme *Projectieve geometrie: Herman Meyvis, 2014. Naar de voet van de regenboog
PS. Mechanistisch denken: ongeschikt voor begrijpen van holistische verschijnselen 8.9.2015
[email protected] ©
29
Negen kenmerken van CO (waarvan: drie voorwaarden)
Negen Kenmerken van CO Samen: vorm van kennis, “contemplatief inzicht” genoemd 1. Grondslag van CO. Respectvol en zachtmoedig t.o.v. de unieke identiteit en oneindige mogelijkheden van de ander/het andere: hebben zijn eígen waarde. Kijken met oog van kunstenaar, niet van botanicus. 2. Behoedzaamheid 3. Intimiteit: innerlijke overgave 4. Participatie: deelname aan de andere eigen innerlijke dynamiek, waardóór het object ontstaat! Tegenover gangbare wetenschapsmethode waarin waarnemer door objectiveren afstand neemt 8.9.2015
[email protected] ©
30
Drie voorwaarden te verkrijgen door: 1. openheid 2. diepe aandacht 3. mediteren 1. Attitude van kwetsbaarheid: gevoelig worden voor wat vóór ons ligt; openheid om op een nieuwe manier te durven kijken en kennen. Respectvol, zachtmoedig en intiem erín durven “staan”. (Woede en angst verbreken onze relaties met anderen , zodat we niet meer écht kunnen zien of horen) 2. Transformatieproces: zoals de rivierbedding wordt gevormd door de beweging van water, worden wij getransformeerd door de “stroom van levende gedachten” (door meditatie) die alles bezielt en nu door óns heen gaat. Werkt net zoals onze ogen zijn ontstaan: gevormd door (en voor) het licht 3. Orgaanvorming: De “organen” die we nodig hebben om inzicht te verwerven worden gevormd door onze aandacht voor, en verzonkenheid ín het object van overdenking. Elke herhaling van deze cyclus van aandacht-en-vorming (door meditatie) vormt verder aan onze hogere bewustzijnsorganen, die nodig zijn voor het meditatieve ken-proces (weten). 8.9.2015
[email protected] ©
31
Vervolg: negen kenmerken 8. Verlichting. Voor het kennen en begrijpen van de
werkzame kracht achter het object, is óók het licht van intelligentie nodig. Inzicht ontstaat pas wanneer het licht van buitenaf, van de zon, via de waarneming zich voegt bij het licht van onze geest.
9. Inzicht. Het licht van inzicht moet passen bij het betreffende ervaringsniveau van het individu.
BV: mechanistisch denken ongeschikt voor begrijpen van zuiver holistische verschijnselen. Elk niveau van orgaanvorming heeft dus eigen specifieke “verlichting” nodig: een stadium van zelfopvoeding. 8.9.2015
[email protected] ©
32
Proces: deemoed, innerlijk welzijn (gelijkmoedigheid), geboorte van zwijgende zelf, gefocuste aandacht & open aandacht, integratie van inzicht, de terugtocht is doel: dankbaarheid.
8.9.2015
[email protected] ©
33
“Cognitief ademen”
8.9.2015
[email protected] ©
34
8.9.2015
[email protected] ©
35
De vier stappen van de meditatie (zie handout) Archetypische, klassieke vorm van meditatie
1. Observatie – herinnering - leegte
1. Observatie van het object (van wat is), bijvoorbeeld: de klaproos. a. Concentreer je met verhoogde aandacht op een specifieke inhoud/zintuiglijk object: Focus je aandacht op één punt. Neem alle kenmerken op. Paar minuten. b. Stop de waarneming en creëer een levendig herinneringsbeeld van de uiterlijke waarneming. c. de leegte. Zet nu het mentale nabeeld opzij en oefen je open aandacht, open wijd je bewustzijn. Wees wensloos, keuzeloos en oordeelloos gewaar. Aandachtig wachten op genade. Het is de genade zélf, die deze leegte creëert (Simone Weil). Let op je tempo, en laat je leiden door je gevoelens (tijd nodig). 8.9.2015
[email protected] ©
36
2. Nabeeld - leegte a. Bouw nu zelf een nabeeld op van de klaproos (geestelijke denkactiviteit)
Om haar te kennen moet je haar hebben gedacht! Richt je aandacht op de gedachte, die in ons én in de klaproos actief is: namelijk de bloeiende klaproos.
Maak innerlijk beeld in de leegte. Focus je op dit zelf-opgebouwde beeld, en b. Leegte: laat dan weer alles-wat-beeld is los. 8.9.2015
[email protected] ©
37
3. Kijk naar denken - leegte a. Richt je nu op de verrichte denkactiviteít.
De werkwijze om tot ontwikkeling van inzicht (kennen) te komen, bestaat uit het beteugelen van de beeldenwereld en het zoeken naar de geestelijke werkzaamheid/kracht/wezen áchter de beelden.
Verleg je nu je aandacht van het beeld-zelf (2) naar: je eigen denkactiviteit, naar wat je dééd om het beeld op te bouwen. b. Leegte. Laat nu ook weer de focus op de denk-activiteit los. 8.9.2015
[email protected] ©
38
4. Werkzaamheid als wezen verschijnt; bron van achterliggende “kracht” In de leegte van de laatste open aandacht verschijnt nu (de bron van) de werkzaamheid als wezen. Na 3 ontdek je de kracht, een activiteit die je ‘bloeiende klaproos’ kunt noemen. Deze kracht hoort bij de klaproos. Het is het levende begrip/idee van de klaproos als zuivere activiteit die zich belichaamt of manifesteert in élke klaproos. We voelen ons daarvan niet gescheiden. We kunnen ons ermee identificeren, alle verschil tussen subject en object verdwijnt. Ook wel: niet-dualistisch bewustzijn genoemd. 8.9.2015
[email protected] ©
39
De vier stappen in schema
8.9.2015
[email protected] ©
40
Toepassing van CO in dagelijks leven – verkort Lange versie op handout
Kies een thema/probleem/vraag
Persoonlijk of van wereldbelang, wetenschappelijk dan wel artistiek
• Observatie: verzamel aanwijzingen/gegevens. Gevoel erbij (“stap in”) ---leeg • Mediteer op één aspect (de 4 stappen); maak aantekeningen tijdens “herhaald ademen” in linker lemniscaat-lus -> Beeld -> Ga door ---leeg • Focus op nieuw ontstane beeld • Richt je op achterliggende kracht ---leeg: inzicht! Von Goethe: dit is het niveau van de ware theorie, het aperçu, het niveau van zuiver inzicht. Geen abstract idee, maar een directe ervaring. 8.9.2015
[email protected] ©
41
Wat deed Zajonc al met CO? Zie handout
Studenten hoger onderwijs, collegae, samenwerking Dalai Lama, jongerenbijeenkomsten, enz Initiatieven
• • • • • • • • • • • • • •
Zie: www.contemplativemind.org
2003: Investigating the mind: grote conferentie aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT): onderzoek van Richard Davidson onder acht monniken: zelfs neurofysiologische veranderingen. Higher Education Research Institute van de universiteit van Los Angelos: verkennend onderzoek naar spiritualiteit in het hoger onderwijs. Mindfulness Centra van (ongeveer 250) medische faculteiten over de hele wereld: populair in de gezondheidszorg 1997: Onderwijsprogramma Fetzer Institute: initieerde in het hoger onderwijs een studiebeurs ter beoefening van contemplatie, financieel ondersteund door Nathan Cummings Foundation. De American Council of Learned Societies voerde de administratie over de fellowships Sindsdien: veel regionale en nationale conferenties met als onderwerp: meditatie in het hoger onderwijs (bv Association of American Colleges and Universities, Columbia University, Amherst College, University of Michigan) Zajonc in eigen regio (Massachusetts) jaarlijkse seminars over nieuwe kennistheorieën en contemplatie (meer dan 70 deelnemers) Center for Contemplatieve Mind in Society: bevordering van contemplatie onder academici, advocaten, jongeren, leiders van milieuorganisaties, activisten voor sociale gelijkheid en andere groepen. Zajonc maakt tijd voor meditatie tijdens (en buiten) zijn interdisciplinaire colleges in de natuurwetenschap en de humaniora. Honderden academici in Noord-Amerika wisselen met elkaar uit hoe ze contemplatie zo vruchtbaar mogelijk kunnen toepassen in hun onderwijs. Tussen 1998 en 2003: zomercursussen voor (honderd) afgestudeerde en postdoctorale studenten in de natuurwetenschap en wetenschapsfilosofie van vooraanstaande universiteiten over de relatie tussen wetenschap en waarden, en onderzoek naar esthetische, ethische en contemplatieve ken-wegen als aanvulling op wetenschappelijke methoden. Kira institute: vijf collega’s (wetenschappers én beoefenaars van spirituele oefenweg. Doel: begrip kennis te verruimen zodat ook de geest-ziel-dimensie erin kan worden opgenomen (zoals Whitehead, Bergson (inspiratie bron voor Dᶏbrowski), Steiner en Aurobindo. 2006: Masteropleiding: de Owen Barfield School of Sunbridge College: opleiding voor integratie van universitaire studie, Contemplatief Onderzoek en maatschappelijke idealen. 1994 begin van ontmoetingen met de Dalai Lama aan de universiteit van Columbia: welke filosofische thema’s vloeien voort uit de nieuwe natuurkunde? PeaceJam: jeugdorganisatie die tieners in contact brengt met Nobelprijswinnaars www.peacejam.org: laatste 10 jaar (vanaf 2000) kwamen meer dan 500.000 jongeren bijeen. 8.9.2015
[email protected] ©
42
Einde Dank voor uw aandacht Sterkte en succes!
“Het Perspectief van Dᶏbrowski”: Second Birth of Personality
[email protected] ©
8.9.2015
[email protected] ©
43