Het kan alleen nog maar beter worden

Deze krant is een uitgave van Geberit voor installerend Nederland

Veel leegstaande kantoren blijven altijd leeg staan

3

3e jaargang nr. 5

4,7

Februari 2011

Trendwatcher Adjiedj Bakas laat licht schijnen over bouwsector

Bij installatie van PushFit in schip komt nieuw voordeel bovendrijven

Installatiebedrijf Kruit is klaar voor de toekomst

5

7

9

Het kan alleen nog maar beter worden

procent is het verzuimpercentage in de bouw. Dat is een stijging met 0,2 procent ten opzichte van 2008.

Ik daag je uit!

Na een totaal productieverlies van 15 procent in 2009 en 2010 samen is de bouw de bodem gepasseerd. De totale bouwproductie groeit dit jaar naar verwachting met 1 procent. Vooral de woningmarkt herstelt zich, maar de utiliteitsbouw zal nog verder krimpen. Vanaf 2012 zal het herstel krachtiger worden. Deze conclusie trekt het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) in het rapport ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2011’. Het EIB verwacht een herstel van de woningmarkt op basis van een aantal indicatoren. Zo zitten orderportefeuilles van architecten twee achtereenvolgende kwartalen in de lift, zijn de orderportefeuilles bij de bouwbedrijven licht toegenomen, de woningbouwvergunningen vanuit marktpartijen aangetrokken en de verkopen van nieuwe woningen gestegen. De nieuwbouw van woningen groeit ten opzichte van 2009 naar verwachting met 5 procent, naar in totaal ongeveer 62.000 nieuwe woningen. De verwachting is dat de markt zich na dit jaar weer sterker herstelt, met zelfs een piek als gevolg van een inhaalvraag, tussen 2012 en 2015. Er zijn wel twee belangrijke factoren waardoor de groei niet sky high wordt. De eerste is dat er minder huishoudens zullen zijn, waardoor minder woningen nodig zijn en de tweede is dat corporaties structureel fors minder zullen bouwen. “In feite is het ambitieniveau dat de corporaties hebben ontwikkeld in de jaren voor de crisis op termijn niet goed vol te houden”, aldus het EIB. In de utiliteitsbouw is het nog geen hosanna, vooral als gevolg van de kantorenmarkt. In Nederland staan miljoenen vierkante meters kantoren leeg en de vraag naar nieuwe kantoorruimte zal de komende jaren op een laag pitje blijven. “We zullen eerst een periode van herstructurering en sloop tegemoet gaan alvorens de markt weer meer in evenwicht komt”, aldus het EIB. De crisis heeft er flink ingehakt in de bouwsector. De productie is in 2008 en 2009 met 15 procent gekrompen, er zijn ruim 2.000 bouwbedrijven failliet gegaan en de werkgelegenheid is met 45.000 arbeidsjaren gedaald. In 2011 zullen volgens het EIB nog eens 3.000 arbeidsjaren verdwijnen, pas in 2012 zal het werk weer toenemen.

Laat zien wa installatiewe fitter van Ne Beheers jij h snelheid maa teit, schrijf je op www.deb

Ben jij de beste fitter van Nederland? Kijk dan snel op pagina 4!

Elektriciteitsverbruik stijgt Het Nederlandse elektriciteitsverbruik is voor de vijfde achtereenvolgende maand gestegen. In december betrof het een stijging met 4,24 procent ten opzichte van dezelfde maand in 2009. In december lag het door TenneT gemeten verbruik op 104.478 GWh.

Campagne voor isolatie woning De Vereniging Eigen Huis (VEH) is gestart met de landelijke Local Warming-campagne voor betere woningisolatie en meer wooncomfort. Onderzoek van de VEH leert dat vooral huizen die voor 1970 zijn gebouwd aanzienlijk minder energiezuinig en comfortabel zijn dan mogelijk is. Slechte isolatie is veelal de oorzaak.

TenneT publiceert actuele cijfers rond om het energieverbruik, productie, import en export. Met de cijfers geeft de landelijke elektriciteitstransporteur meer transparantie over de ontwikkelingen in de elektriciteitsmarkt.

Nieuw cursusprogramma van Geberit Geberit vindt het belangrijk dat installateurs alle middelen krijgen aangereikt om vakwerk te leveren. Om die reden organiseert Geberit jaarlijks een aantal cursussen waar de kennis van Geberit wordt gedeeld en waarbij ruim aandacht is voor de eisen die worden gesteld in het Bouwbesluit en de norm

NEN 3215. De cursussen vinden in overleg af te wijken van tijden, plaats in het kenniscentrum van data en inhoud. Het kenniscentrum biedt alle faGeberit in Nieuwegein. ciliteiten om iedere cursus tot een De cursussen zijn kosteloos. Elke succes te maken. Zo is er onder ancursus start om 9.30 uur en eindigt dere een demonstratietoren waar uiterlijk om 16.30 uur. Mocht u in kan worden getoond en ervaren wat groepsverband aan een cursus wil- in de praktijk wèl of niet werkt. En len deelnemen, dan is het mogelijk waarom. Indien gewenst worden ook praktijkinstructies of projectbegeleiding op locatie verzorgd.

Inschrijven kan heel eenvoudig via de website www.geberit.nl/cursussen. U kunt zich ook telefonisch (030 - 605 77 52) inschrijven (afdeling cursuscoördinatie). Knowing How

Cursusprogramma

Geberit B.V. Fultonbaan 15 3439 NE Nieuwegein Postbus 668 3430 AR Nieuwegein T 030 - 605 77 00 F 030 - 605 33 92 [email protected] www.geberit.nl

Voor vragen en/of opmerkingen kunt u altijd contact opnemen met onze afdeling cursuscoördinatie. De verschillende cursussen en data staan in de tabel hieronder: Afvoertechniek Vuilwater Drinkwaterkwaliteit & Legionellapreventie Montagetechniek PE Afvoertechniek Hemelwater Service Sanitair Sanitairsystemen Scheepsbouw & Industrie

31-3 24-5 10-2 5-4 22-3 26-5 12-4 20-9 1-3 17-5 14-4 8-11 in overleg

15-9 27-9 13-9 29-11 4-10

1-11 22-11 3-11 17-11

InstallatieNieuws

Februari 2011

pagina 2

Koperdieven liggen overal op de loer Koperdieven. De NS heeft er het meest last van (want hier is het meeste te halen, jaarlijks wordt bij de NS voor ongeveer 10 miljoen euro aan koper gestolen!) en hierdoor is de bewaking fors opgevoerd. Maar in feite is alles van koper niet meer veilig. Complete hekwerken van begraafplaatsen, beelden, bliksemafleiders, koper in zonnewijzers en natuurlijk koperen leidingen worden gestolen. De reden dat dieven de jacht hebben geopend op koper is dat de koperprijs op de termijnmarkten duizelingwekkend hoog zijn, vooral vanwege de vraag uit opkomende landen als China en India. Een kilo koper is momenteel ongeveer 7,50 euro waard en dat loont de moeite.

Dit heeft z’n gevolgen voor bouwplaatsen. Een kwart van alle diefstallen op de bouw heeft een relatie met koper. En dat gaat er soms brutaal aan toe. Bij sloop- en verhuurbedrijf Lekkerkerker in Rotterdam werden twee keer achtereen de voedingskabels van de portaalkranen gestolen. Dat kostte 25.000 euro. Directeur Hans

kabel in stukken voor vervoer. Ze wisten wel waar ze mee bezig waren.” Hekken rond begraafplaatsen Ook hebben koperdieven zich gericht op hekken rond oude begraafplaatsen en zelfs op de lage hekjes rond oude graven. In Nieuwe Pekela werden onlangs tientallen graven

‘Ze komen het terrein oplopen en trekken de kabels los’ Stockmann liet weten: “ Ze komen het terrein oplopen en trekken de kabels los. Daarna snijden ze de

ontdekt waarvan het hekwerk was gestolen en eerder waren begraafplaatsen in Blijham, Belllingwolde en Oude Pekela aan de beurt. Ook apart: er zijn in de afgelopen maanden tientallen zonnewijzers gestolen vanwege de aanwezigheid van koper. Overigens merken de verzekeraars nog niet veel van het toegenomen aantal diefstallen. Het aantal claims is wel toegenomen, maar zeker niet spectaculair, laten woordvoerders van verzekeraars weten. Hoe dan ook doet iedere installateur er goed aan een auto met koperen leidingen niet onbeveiligd langs de kant van de weg te laten staan, want het risico wordt steeds groter.

Woningmarkt herstelt zich aarzelend In het laatste kwartaal van 2010 werden meer woningen verkocht. Vooral de verkopen in de lagere prijsklassen trokken aan. Het prijsniveau van huizen bleef met een gemiddelde van 230.000 euro nagenoeg stabiel. De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) noemt dit het gevolg van het aantreden van het nieuwe kabinet, waardoor zekerheid ontstond over het voortbestaan van de hypotheekrenteaftrek. Een andere reden voor de opleving is dat veel mensen voor 1 januari snel een huis kochten omdat vanaf deze datum strengere regels voor het verkrijgen van een hypotheek gelden. Met name lagere inkomens kunnen daardoor minder lenen. Voor 2011 verwacht de NVM nog geen echt herstel van de woningmarkt. De verkoopprijzen kunnen nog licht dalen en het aantal kooptransacties zal stabiel blijven. De Vereniging Eigen Huis (VEH) is hier minder somber over en verwacht dat dit jaar meer woningen zullen worden verkocht.

NIEUW!

ULTRA COMPACT 10,8 VOLT LITHIUM ION! De machines uit het 10,8 Volt assortiment zijn perfect in balans en blijven altijd staan. Zij zijn voorzien van dynamische LED-verlichting, hebben een zeer makkelijke bitwissel en uiteraard een grote werksnelheid. Tevens werkt de DEWALT Li-Ion accu op alle machines uit dit assortiment,

waardoor het gebruik van verschillende accu’s achterwege blijft. Door de perfecte verhouding tussen kracht, compactheid en gewicht, kunt u zelf ontdekken hoe de nieuwe 10,8 Volt van DEWALT u TOTALE CONTROLE biedt voor elke klus!

het ideale gereedschap voor de installatiebranche 0867-046_advertentie_N.indd 1

1/20/11 9:46:18 AM

InstallatieNieuws

Februari 2011

pagina 3

Veel leegstaande kantoren blijven altijd leeg staan Nooit meer zullen alle leegstaande kantoren in Nederland worden verhuurd. Sterker, er komt nog meer leeg te staan. De hoeveelheid kantoorruimte die in gebruik is, zal dalen van 40 miljoen vierkante meter nu naar 37 miljoen vierkante meter in 2030. Op dit moment staat in Nederland 13,9 procent van de kantoorruimte leeg. De eigenaren van de vele leegstaande kantoren willen er eigenlijk niet aan, maar recent gooide Cuno van Steenhoven, voorzitter van het dagelijks bestuur van DTZ Zadelhoff, de knuppel in het hoenderhok. Door het structurele overaanbod aan kantoorruimte is de

totale voorraad miljarden minder waard dan door eigenaren wordt aangenomen, liet hij optekenen. De situatie is dusdanig schrijnend dat landelijke regie nodig is. “We hebben te weinig mensen in de beroepsbevolking voor het aantal vierkante meters dat op de markt is. Daarin komt geen verandering meer.” Het gevolg is dat voor leegstaande kantoren een andere bestemming moet worden gevonden (dit heet ‘transitie’ in jargon). In Amsterdam, waar alleen al 1,3 miljoen vierkante meter kantoorruimte leegstaat, wordt eraan gewerkt om in kantoren studenten en starters te huisvesten.

Kasboek om schulden te voorkomen Deurwaardersorganisatie GGN introduceerde recent samen met onderneemster Annemarie van Gaal (onder andere bekend van het tv-programma ‘Dubbeltje op z’n kant’) het GGN Kasboek voor debiteuren. Dit dient als hulpmiddel om de groeiende schuldenproblematiek in Nederland te lijf te gaan. Het GGN Kasboek is een combinatie van een hulpmiddel om inzicht te krijgen in de eigen financiële situatie en van tips om

Roken sneller gevaarlijk dan gedacht Het roken van sigaretten is sneller schadelijk voor de gezondheid dan tot nu toe werd gedacht. Kankerverwekkende stoffen die het lichaam aanmaakt door tabaksrook zijn al direct terug te vinden, zo blijkt uit Amerikaans onderzoek, dat onlangs is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Chemical Research in Toxicology.

Colofon InstallatieNieuws is een uitgave van Geberit BV. www.installatienieuws.com www.debestefittervannederland.nl Productie: Enter Weesp BV Fijnvandraatlaan 2a 1381 EW Weesp Tel. (0294) 410333 Redactie: Hans Peijs, André Verheul www.enterweesp.nl © Copyright Op de teksten, de foto’s en het ontwerp van het InstallatieNieuws rust copyright. Niets mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden zonder toestemming van de uitgever.

Voor het onderzoek lieten wetenschappers van de universiteit van Minnesota twaalf vrijwilligers roken. Vervolgens onderzochten ze de manier waarop het lichaam omgaat met een van de kankerverwekkende stoffen in de tabaksrook, fenantreen. De lichamen van de proefpersonen bleken al na ongeveer een kwartier het fenantreen te hebben verwerkt. In het bloed van de rokers werden extreem hoge waardes gemeten van een stof die het DNA-ma-

teriaal in cellen beschadigt. Zulke celbeschadigingen vormen het begin van kanker, zo wordt algemeen aangenomen. In Nederland rookt 28 procent van de mensen. Voor KWF Kankerbestrijding is dat een onacceptabel hoog percentage, wat reden is om de komende jaren onder meer zwaar in te zetten op acties om mensen te bewegen te stoppen met roken. Roken is de belangrijkste oorzaak van kanker.

verstandig met geld om te gaan. Bestuursvoorzitter Henk Keizer van GGN licht toe: “Er is al veel wetgeving op het gebied van schuld en schuldenaren. Handhaving is goed, maar het is veel effectiever om energie te steken in de mogelijkheden om schulden beheersbaar te maken. Als gerechtsdeurwaarders en incassospecialisten kennen wij de realiteit, het echte verhaal van mensen die in de schulden zitten en moeite hebben om hun rekeningen op tijd te voldoen.”

Het GGN Kasboek is ontwikkeld in nauwe samenwerking met Annemarie van Gaal, die uit eigen ervaring en door het programma ‘Dubbeltje op z’n kant’ veel weet van betaalproblemen en de mogelijkheden om een ander uitgavenpatroon aan te leren. Voor elke maand heeft Annemarie van Gaal twee columns geschreven, waarin zij haar ervaringen met geldzaken doorgeeft en tips geeft om te besparen.

“Gevaar bestaat dat alleen arme mensen een huis kunnen krijgen” “Op lange termijn lopen we het gevaar dat de Nederlandse volkshuisvesting wordt versmald tot het huisvesten van arme mensen.” Dit zegt Jim Schuyt, algemeen directeur van woningcorporatie de Alliantie die onder andere woningen bezit in Amsterdam, het Gooi en Almere. Schuyt houdt zijn hart vast voor de gevolgen van de maatregel dat alleen nog huishoudens met een inkomen tot 33.614 euro (dat is ongeveer 1800 euro per maand netto) een sociale woning mogen huren. Hij verwacht dat de woningmarkt hierdoor stil valt en dat alleen mensen die weinig verdienen nog kans hebben op een andere woning. Schuyt: “Het exclusief toewijzen van sociale huurwoningen aan huishoudens met een netto inko-

men tot 1800 euro per maand werkt segregatie in de hand.” Hij verwacht dat op korte termijn iedereen blijft zitten waar hij zit. “We gaan in 2011 zien dat nog minder mensen gaan verhuizen, waardoor de woningmarkt verder op slot raakt.”

Bijna niemand maakt gebruik van NHG Volgens Karel Schiffer, directeur van het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW), heeft maar een zeer minimaal aantal huiseigenaren gebruikgemaakt van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Het gaat om slechts 14 op de 10.000 woningen waar bij tussentijdse verkoop een verlies ontstond dat moest worden verhaald op het WEW. Bij het WEW zit veel geld in de pot. Momenteel zijn 920.000 garanties afgegeven die samen goed zijn voor 637 miljoen euro om verliezen op te vangen. Maar dat geld wordt amper aangewend. Het gemiddelde verlies per woning bedroeg 26.100 euro en in 1.341 gevallen werd een beroep gedaan op het WEW, waardoor het totaal door de WEW te betalen verlies 35 miljoen euro was.

InstallatieNieuws

Februari 2011

pagina 4

Schrijf je nu in voor ‘De beste fitter van Nederland’ De editie 2010 van ‘De beste fitter van Nederland’ was al een groot succes, maar de editie van 2011 wordt nog grootser, beter en uitdagender. Dus luidt de vraag aan iedere installateur: daag Stenly de Rooij uit om de titel ‘De beste fitter van Nederland 2011” in de wacht te slepen. De competitie ‘De beste fitter van Nederland’ is een initiatief van fabrikant Geberit en partners Grundfos, Vaillant, Honeywell en DEWALT, en is bestemd voor erkende monteurs op het gebied van verwarming en drinkwater. Er zijn 8 redenen om je in te schrijven op www.debestefittervannederland.nl. Reden 1: De roem als beste fitter brengt veel voordeel mee. Stenly de Rooij van installatiebedrijf gebr. De Rooij in Eemnes is sinds 20 mei 2010 ‘De beste fitter van Nederland’. Na drie regionale voorrondes en een spannende finale bleek hij een moeilijke opdracht het beste te hebben geklaard. Stenly is sinds deze verkiezing een bekende fitter geworden. Hij wordt nog vrijwel dagelijks geconfronteerd met zijn overwinning, hetgeen bewijst dat deze competitie heel wat heeft losgemaakt in de branche. Reden 2: de winnaar krijgt als hoofdprijs een geheel verzorgde reis voor twee personen naar Dubai. Het emiraat Dubai (één van de zeven Verenigde Arabische Emiraten), gelegen aan de Perzische Golf, spreekt tot de verbeelding. Natuurlijk is er de Burj Khalifa, met 828 meter het hoogste gebouw ter wereld. Maar uniek zijn ook de ontelbare luxe ho-

tels (waaronder het enige zevensterrenhotel ter wereld Burj Al Arab), het prachtige vakantiedorp Madinat Jumeirah, de ontelbare limousines die af en aan rijden, de luxe haven met enorme pleziervaartuigen en natuurlijk de eilanden voor de kust in de vorm van een palmenblad. En dat alles in een geweldig klimaat. Kortom, Dubai is een land dat je moet hebben gezien om het te kunnen geloven en die kans krijgt de winnaar van ‘De beste fitter van Nederland’. Reden 3: er is altijd wel een voorronde bij je in buurt. Dit jaar zijn de voorrondes op: •5 april in Rotterdam, Maassilo •7 april in Teuge, Vliegveld Teuge (nabij Deventer) •12 april in Eindhoven, Evoluon •14 april in Heerenveen, Thialf stadion (voorhal) •19 april in Aalsmeer: Studio’s Aalsmeer

Boeteplanner Ook dit jaar zijn de boetes weer gestegen, met 15 procent maar liefst. In het staatje hieronder de boetes tot eind 2010 en de verhoging.

Leuk om te weten: bij een poll op de website van RTL verwacht 78 procent van de deelnemers dat de verkeersveiligheid niet wordt bevorderd door hogere boetes.

Overtreding

Boete in 2010

Boete in 2011

Te snel rijden Geen rijbewijs kunnen tonen Geen richting aangeven Geen gordel Ondeugdelijke verlichting Geen voorrang verlenen Bellen in de auto Door rood licht rijden Inhalen waar het niet mag Geen voorrang bij zebrapad Rechts inhalen Bumperkleven (tot 80 km/u) Geen rijbewijs Over vluchtstrook rijden Dronken rijden

vanaf € 17 60 60 90 90 160 160 160 160 160 160 160 220 240 vanaf € 250

vanaf € 19,55   69   69   103,50   103,50   184   184   184   184   184   184   184   253   276   vanaf € 287,50 

Flitspalen zijn de natuurlijke vijand van mensen die te snel rijden.

Reden 5: de competitie is voor iedere fitter een regelrechte uitdaging en wie wil dat nou niet? De opdrachten tijdens de voorrondes zijn nog niet bekend, maar zeker is dat de deelnemers weer tot het uiterste worden geprikkeld er het beste van te maken. Om een indicatie te geven van wat de opdrachten in de voorrondes 2011 zouden kunnen zijn, ziet u hieronder de opdrachten van de voorrondes van 2010: elke voorronde in 2010 bestond uit 4 opdrachten; 3 praktijkopdrachten en een theoriegedeelte: 1. Buigopdracht: Installatie maken met verschillende soorten leiding-

Steeds meer mannen krijgen thuis klappen Opvallend: steeds meer mannen zijn slachtoffer van huiselijk geweld. Tot nu toe wezen cijfers uit dat de verhouding tussen mannen en vrouwen 15-85 procent was, maar volgens nieuw onderzoek van het Ministerie van Volksgezondheid en Justitie is dat echter 40 om 60 procent Op jaarbasis zijn in totaal ruim 200.000 mensen slachtoffer van ernstig huiselijk geweld. Het onderzoek laat verder zien dat daders vaak zelf slachtoffer zijn of zijn geweest. Ongeveer 40 procent van de slachtoffers van huiselijk geweld heeft te maken met tijdelijk lichamelijk letsel en zo’n 15 procent houdt er blijvend letsel aan over.

werk. Meten en buigen van leidingen. 2. Montageopdracht: Aansluiten van een CV-ketel (aanvoer- en retourleidingen en rookgasbuizen. 3. Snelheidstest: (De)montage van Grundfos pomp. 4. Diverse meerkeuzevragen over installatietechniek. Op www.debestefittervannederland.nl staan video’s van de voorrondes en finale van vorig jaar en hier is goed te zien welke opdrachten er waren. Reden 6: Natuurlijk wil jij je collega’s, vrienden, familie en kennissen laten zien dat jij de beste bent in je vak. Je hebt passie voor je vak en bent

trots op wat je kunt en dat wil je laten zien. Reden 7: Je bent trots op het bedrijf waar je voor werkt en het bedrijf is trots op jou. Deze reden hoeft geen toelichting, maar feit is dat ondernemers hierdoor worden geprikkeld hun medewerkers op te geven voor de competitie. Want is er betere reclame denkbaar dan dat je ‘De beste fitter van Nederland’ op de loonlijst hebt staan? Reden 8: Je wilt graag ambassadeur zijn van en voor je vak. Je bent trots op je vak en dat wil je graag delen met anderen.

InstallatieNieuws

Februari 2011

pagina 5

Trendwatcher Adjiedj Bakas laat licht schijnen over bouwsector:

“Voor installateurs is nu en in de toekomst veel werk” Adjiedj Bakas is trendwatcher van beroep. Tijdens seminars, natuurlijk via tweets en facebook (onmisbaar als je het over trends hebt), maar ook op televisie, radio en in allerlei gedrukte media geeft hij inzicht in de trends van nu en straks. In december liet hij zijn licht schijnen over de bouwwereld en zijn mening riep de nodige vragen op. En die legde InstallatieNieuws hem voor. “Op dit moment bevindt de bouwsector zich in de transitie van een industrieel tijdperk naar een informatietijdperk. Dit betekent dat tijd- en taaksturing wordt omgezet naar eigen verantwoordelijkheid. Het openstaan voor feedback in een transparante organisatiestructuur is een logisch gevolg. In het dagelijks leven krijgt het gebruik en de ontwikkeling van ict een steeds prominentere plaats.” Tekst uit het trendrapport 2011 van Adjiedj Bakas.

werk. Meerwerk ontstaat doordat een klant geen idee heeft hoe het gebouw er in het echt zal uitzien, maar dat kun je met een 3D-ontwerp gemakkelijk ondervangen. Je leidt de opdrachtgever virtueel rond en alles wat hem niet bevalt wordt aangepast voordat de eerste paal is geslagen. Dat scheelt veel kosten.” Hoe komt het dat de bouwsector hier niet voor open staat? “Veel mensen willen geen toekomst, maar willen dat het heden nog der-

ticiteit en verbondenheid.” Tekst uit het trendrapport 2011 van Adjiedj Bakas.

grootste online mediawinkels, begint om die reden gewone boekwinkels in een aantal grote steden.”

Moet de bouwsector beducht zijn voor Wikileaks en de opkomst van sociale media? “Beducht is een groot woord, maar Wikileaks en de sociale media zijn bij uitstek voorbeelden van wat de ict teweeg kan brengen. Bij de bouwfraude was er één klokkenluider die de boel aan het rollen bracht, maar nu is elke ontevreden klant of medewerker een potentiële klokkenluider. Dat vraagt van een bedrijf een cultuuromslag. Ik zeg het altijd zo: alles wat je doet moet je doen alsof je het voor het NOS Journaal vertelt, dus in alle openheid en eerlijkheid.”

Heeft u het idee dat door de macht van sociale media de bouwsector weer in een nieuwe bouwfraude terecht kan komen? “Ik heb het idee dat de bouwsector, vooral de grote bouwbedrijven, ervan geleerd heeft, maar bij veel kleine bouwbedrijven is het business as usual. Ik heb zelf drie jaar geleden mijn huis verbouwd en ik ben ook opgelicht door de bouwer en de bouwbegeleider die centjes naar elkaar aan het schuiven waren. Ik denk dat de één er wel van geleerd heeft en de ander niet, maar ook daarin is de bouwsector niet uniek. Het gebeurt in elke branche.” “De laatste belangrijke trend is

Hoe organiseer je reputatiemanagement? “Je moet er rekening mee houden dat elke ontevreden klant zijn gram spuit. Vroeger was een ontevreden klant een ontevreden klant, maar dat is een gepasseerd station. En als je klanten reageren op facebook en twitter, dan moet je daar zelf ook actief op worden. En als je het goed doet, kun je via deze sociale media ook klanten binnenhalen. Mensen zetten bijvoorbeeld op twitter dat ze hun huis willen verbouwen en dan is het raadzaam dat je daar zo snel mogelijk op reageert. Je ziet de invloed van twitter nu al op de beurs. Mensen kunnen inschatten wat koersen gaan doen omdat de consumenten tweets plaatsen wat ze gaan kopen. Er zijn databases die al die berichten in de gaten houden en vertalen in beurskoersen. Dat is toch machtig interessant. Ja, ik ben ervan overtuigd dat sociale media blijven, maar er komt nu wel een reactie. Mensen willen ook weer menselijk contact en niet alleen maar achter een smartphone of laptop zitten. Amazon.com, één van de

nieuw leiderschap. Doordat ketensamenwerking en connectivity worden geïntegreerd in de primaire processen is een nieuw type leider nodig in de bouwsector. Dienend leiderschap vormt daarvoor de nieuwe basis, waar het geven van positieve feedback en complimenten gemeengoed is. De opkomst van connectivity en Het Nieuwe Werken zal daarbij van grote invloed zijn op de toekomstige manier van samenwerking.” Tekst uit het trendrapport 2011 van Adjiedj Bakas.

“Ook zal het aantal ketensamenwerkingsprojecten in 2011 gaan toenemen. Doordat organisaties intensiever gaan samenwerken bijvoorbeeld door middel van het Bouw Informatie Model (BIM) - zullen ook nieuwe businessconcepten, allianties en leerervaringen ontstaan.” Tekst uit het trendrapport 2011 van Adjiedj Bakas. Wat verstaat u onder ketensamenwerking? “Dat alle ketens in een bouwproces met elkaar samenwerken. Als de architect de eerste schets stuurt naar iedereen die later in het proces met de bouw te maken krijgt, dan kun je toch een enorme efficiencyslag maken. Bijvoorbeeld de

‘Veel mensen willen geen toekomst, maar willen dat het heden nog dertig jaar doorgaat’

Uit uw trendrapport kun je de conclusie trekken dat de bouwsector vergeleken met veel andere sectoren met ict achterloopt. Is dat het geval? “Dat ligt er helemaal aan met wie je praat. Ik kom zojuist van de directie van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam en daar hebben ze twee operatierobots en ze begrijpen heel goed waar het om draait. Maar zij zeggen ook dat wanneer zij laten vallen ict steeds belangrijker wordt voor een ziekenhuis, dat veel van hun collega’s menen dat het wel los zal lopen. Dat zie je ook in de bouwsector. Sommigen zijn vooruitstrevend, maar anderen helemaal niet.” U noemt specifiek ict. Kunt u een voorbeeld geven in hoeverre ict de bouw verder helpt? “Een architect vraagt op dit moment acht procent van de bouwsom en ik vind dat veel. Als je ziet hoe met moderne software gebouwen kunnen worden getekend, dan denk ik dat een bezuiniging met vijf procent mogelijk moet zijn. Een ander goed voorbeeld is het meer-

tig jaar doorgaat. Maar die toekomst komt er toch echt. Overigens geldt dit niet alleen voor de bouw, maar ook voor andere branches. De autosector is ook een zeer behoudende branche, kijk bijvoorbeeld maar naar de trage ontwikkeling van de elektrische auto. Eigenlijk vindt elke sector het moeilijk om mee te gaan in de toekomst, dus praat de mensen in de bouw vooral geen minderwaardigheidscomplex aan.” Is er een kans dat over tien jaar wordt geconstateerd dat in 2011 de omslag plaatsvond vanwege de malaise in de bouwsector? “Ik sluit dat niet uit. Het Chinese woord voor crisis bestaat uit twee symbolen: de ene is een kans en het andere een bedreiging. Laat de sector nou de bedreigingen zien en de kansen pakken.” “Daarnaast gaan onthullingen, zoals georganiseerd door Wikileaks, frequenter voorkomen. Reputatiemanagement wordt daardoor steeds belangrijker. Kortom, kortetermijnstrategie en accountability verschuiven naar openheid, authen-

Hoe ziet u nieuw leiderschap? “Je moet er als ondernemer of leidinggevende rekening mee houden dat medewerkers beter opgeleid zijn, mondiger zijn en door moderne media heel veel weten. Leiderschap betekent ook veel verstand hebben van nieuwe technologie en dat gebruiken om het werken efficiënter te maken. Nieuw leiderschap is ook kijken naar je processen en mensen moeten ook worden gestimuleerd om het beste in zichzelf naar boven te halen.”

installateur kan dan zijn kennis toevoegen en aangeven wat wel en niet werkt.” Kunt u aangeven welke veranderingen de installateur volgens u te wachten staat? “In de bouw verschuift het patroon van nieuwbouw steeds meer naar beheer, naar het transporteren van nieuwe functies van oude gebouwen zoals leegstaande kantoorruimte en naar andere functies binnen een woning als gevolg van thuiswerken en dat betekent dat er voor installateurs nu en in de toekomst veel werk is. Een andere ontwikkeling is iets dat ik laatst bij een groot schoonmaakbedrijf hoorde. De medewerkers daar worden opgeleid om kleine loodgieterklusjes te doen omdat het niet meer rendabel is om de loodgieter met zijn hoge voorrijkosten in te schakelen. Een derde ontwikkeling die van belang is, is die van de vraag naar goedkope en duurzame energieopwekking. Voor de installateurs zijn er echt heel veel kansen.”

Februari 2011

InstallatieNieuws

pagina 6

evolutie

Evohome, een evolutie in draadloze zoneregeling Elke kamer perfect op temperatuur. Dat kan met evohome, Honeywells innovatieve  systeem voor individuele ruimteregeling. Voor installaties met vloerverwarming,  radiatoren, convectoren of combinaties daarvan biedt Honeywell een geavanceerd  systeem voor individuele ruimteregeling. Evohome is volledig draadloos. Dit betekent:  groter installatiegemak en meer toepassingsmogelijkheden. Bovendien is hak- en breekwerk overbodig en hoeft er geen extra bedrading te worden getrokken. Met evohome biedt u uw klant comfort op  maat. Het systeem is eenvoudig aan te passen aan verschillende situaties, installaties en de wensen van uw klant. Evohome - het perfecte regelsysteem voor besparing met behoud van comfort.

Evohome is winnaar van de VSK Award 2010 in de categorie Verwarming Kijk op www.regelvisie.nl of bel Honeywell Infolijn: 020-5656 392  © 2011 Honeywell B.V. AD0313

AD0313_Evohome 265 x 375,5.indd 1

25-01-11 10:02

Februari 2011

InstallatieNieuws

pagina 7

AGENDA Voorrondes ‘De beste fitter van Nederland’ Dit jaar zijn de voorrondes van de competitie ‘De beste fitter van Nederland’ op: • 5 april in Rotterdam, Maassilo • 7 april in Teuge, Vliegveld Teuge (nabij Deventer) • 12 april in Eindhoven, Evoluon • 14 april in Heerenveen, Thialf stadion (voorhal) • 19 april in Aalsmeer, Studio’s Aalsmeer Meer informatie: pagina 4 in deze InstallatieNieuws en www.debestefittervannederland.nl

Internationale BouwBeurs 2011 Vakbeurs voor iedereen die bij het bouwproces betrokken is. Dit jaar is er een speciale plek waar installerend Nederland elkaar ontmoet en waar men op de hoogte wordt gebracht van de nieuwste ontwikkelingen. Datum: maandag 7 t/m zaterdag 12 februari. Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.30 tot 17.30 uur, zaterdag 9.30 tot 16.00 uur. Locatie: Jaarbeurs Utrecht. Meer informatie: www.bouwbeurs.nl

Bij installatie van PushFit in passagiersschip komt nieuw voordeel bovendrijven:

“Deze leidingen rammelen niet en dat is heel belangrijk in de scheepsbouw” Een aantal voordelen van PushFit is inmiddels genoegzaam bekend: je hebt weinig gereedschap nodig, het is heel simpel te verwerken en je maakt daardoor snel meters, zijn drie belangrijke. Maar er is er nog één die vooral belangrijk is in de scheepsbouw: de leidingen van PushFit rammelen niet. John van den Hoed, hoofd technische dienst van Vogelpark Avifauna, en Egbert Beikes, kapitein van Rederij Avifauna, verklaren zich nader. “Elke dieselmotor heeft een omslagpunt van het aantal toeren per minuut waarbij op de boot alles begint te trillen. In de meeste oude boten maar ook in veel nieuwe, hoor je dan de koperen leidingen rammelen. Dat is echt irritant, helemaal wanneer je - zoals wij - met passagiers een leuke tocht maakt. Met de leidingen van PushFit, die we met een paar tie-

‘Ik ben loodgieter van beroep en het liefst soldeer ik alles’ en Beikes onlangs een nieuwe centrale verwarming aangelegd waarbij is gebruikgemaakt van PushFit. Hoe is dat zo gekomen? Van den Hoed legt het uit. “In Avifauna hebben wij veel producten van Geberit vanwege de hoge kwaliteit. Toen accountmanager Sander Achterbergh hoorde dat we in dit schip een nieuwe centrale verwarming wilden aanleggen, wees hij ons op PushFit. Of ik meteen enthousiast was? Niet direct, maar dat kwam wel snel. Ik ben loodgieter van beroep en het liefst soldeer ik alles. Dat liet ik Sander weten. Ik wilde ook vooral geen gedoe met allerlei gereedschap. Maar toen Sander vertelde dat je met PushFit alleen een ontbramer en een snijtang nodig hebt, was ik om.”

Hét inspirerende materiaalevenement voor creatieve professionals en producenten. Material Xperience 2011 vindt gelijktijdig plaats met de Internationale BouwBeurs in Utrecht. Datum: maandag 7 t/m vrijdag 11 februari 2011 Openingstijden: maandag 7 februari 13.00 tot 17.30 uur, dinsdag t/m vrijdag 09.30 tot 17.30 uur. Locatie: Jaarbeurs Utrecht Meer informatie: www.materialxperience.nl

ISH 2011 De grote internationale vakbeurs op het gebied van installatie, sanitair, verwarming en klimaat.

wraps hebben vastgezet, hebben we daar geen last meer van.” Dit zegt Egbert Beikes en hij kan het weten, want hij is al zijn hele leven kapitein op allerlei schepen en sinds tien jaar is hij kapitein bij Rederij Avifauna (een onderdeel van Vogelpark Avifauna in Alphen aan den Rijn). De vloot bestaat uit vier partyschepen, waarmee passagiers onder andere een leuke toer kunnen maken door het Groene Hart. In één van de schepen – een platte rondvaartboot – hebben Van den Hoed, die van origine loodgieter is,

Material Xperience 2011

Datum: 15 t/m 19 maart 2011 Locatie: Frankfurter Messe, Duitsland Meer informatie: www.ish.messefrankfurt.com Rustige periode De nieuwe cv moest er komen omdat de heteluchtverwarming die er sinds de bouw van het schip in 1963 in zat, volgens Beikes niet functioneerde. En omdat de winter een rustige periode is voor de rederij, namen Van den Hoed en Beikes het installatiewerk samen ter hand. Van den Hoed vertelt: “We hebben achter de betimmering radiatoren geplaatst en daarbij hebben we leidingen van PushFit gebruikt. Er zitten vier radiatoren aan elke kant, één in de machinekamer, één in de keuken, één in het toilet en één bij het stuurwiel. Alles bij elkaar hebben we ongeveer honderd meter leiding gebruikt. De klus was binnen een week geklaard, waarbij de meeste tijd is gaan zitten in het verwijderen en opnieuw plaatsen van de betimmering. Het leidingwerk zelf was in de kortste keren voor elkaar, want met dit systeem werk je pijlsnel.” Beikes: “In de machinekamer hadden we nooit verwarming omdat het heel moeilijk was koperen leidingen onder de vloer door te laten lopen. Maar ook dat is een voordeel van PushFit: je kunt er heel makkelijk een bochtje mee maken of een hindernis nemen.” De andere drie boten zijn nog niet aan een nieuwe verwarming toe, maar als het op renoveren aankomt zal ook daar PushFit worden overwogen. Van den Hoed: “We kennen nu de voordelen en zullen dit overal waar we het maar kunnen monteren gebruiken.”

Eigen Huis (ver)bouwen De nationale bouwbeurs is bestemd voor iedereen die zijn huis wil laten (ver)bouwen, vernieuwen of inrichten. Datum: vrijdag 1, zaterdag 2 en zondag 3 april 2011, elke dag tussen 10.00 en 17.00 uur. Locatie: Jaarbeurs Utrecht. Meer informatie: www.eigenhuisverbouwen.nl

ISH Noviteitenshow 2011 Toonaangevende fabrikanten organiseren sinds 1989 deze vakbeurs voor showrooms een aantal weken na de grote internationale vakbeurs ISH in Frankfurt. De ISH Noviteitenshow stelt alle sanitaire showrooms in Nederland in staat volledig op de hoogte gebracht te worden van de noviteiten van de A-merk sanitairfabrikanten. Datum: maandag 18 t/m woensdag 20 april 2011. Openingstijden: maandag 18 april van 10.00 tot 22.00 uur, dinsdag 19 en woensdag 20 april van 14.00 tot 22.00 uur. Locatie: Home Boxx Exhibition Center, Symfonielaan 1, Nieuwegein. Meer informatie: www.ishnoviteitenshow.nl

InstallatieNieuws

Februari 2011

Merendeel leners heeft spijt van hoge lening Bijna de helft van de mensen met een lening ervaart de lening als een last. Ruim zestig procent had liever minder geleend. Dit zijn vooral mensen die zich niet goed hebben laten informeren over rente, aflossing en voorwaarden van de lening. Zij moeten maandelijks meer afbetalen dan zij vooraf hadden gedacht. Het Nibud stelt op basis van het onderzoek dat leners zich onvoldoende op de lening voorbereiden. Ongeveer een derde weet niet precies hoe hoog de rente van de lening is, een kwart kan de looptijd van de lening niet precies aangeven en één op de tien leners moet meer aflossen dan zij vooraf hadden verwacht. Het gaat hierbij om een groep leners waarbij bijna de helft meer dan 5000 euro heeft geleend

Mannen lenen makkelijker Het Nibud constateert dat er twee type mensen zijn: mensen die alleen bij hoge uitzondering lenen en mensen die lenen zien als een logische manier om spullen aan te schaffen. Ook blijkt dat mannen over het algemeen makkelijker over lenen denken dan vrouwen. Mannen ervaren vooral plezier van de aankoop, ook als zij daar een lening voor moeten afsluiten. Vrouwen lenen vooral voor zaken die zij echt nodig hebben en stellen de aankoop liever uit dan dat zij een lening moeten afsluiten.

en waarbij 44 procent minstens vijf jaar aan de lening vastzit. Bijna een kwart van de leners zegt ook niet eerst verschillende aanbieders en voorwaarden met elkaar te vergelijken voordat de lening wordt aangeschaft en 36 procent leent het liefst bij een instelling die snel de lening verstrekt, zonder dat er lastige vragen worden gesteld. Zo’n 460.000 huishoudens in Nederland (6,5 procent) hebben een persoonlijke lening of een doorlopend krediet van gemiddeld 11.400 euro. Uit cijfers van BKR blijkt dat ruim 10 procent van de mensen met 3 leencontracten moeite heeft met afbetalen. Daarnaast blijkt dat 72 procent van de mensen die meer dan 1 lening hebben, de lening als last

Armoede neemt toe Eén op de zes Europeanen heeft voortdurend moeite de gewone huishoudelijke rekeningen te betalen en driekwart is van mening dat de armoede in hun land is toegenomen afgelopen jaar. Dat zijn de voornaamste resultaten van een enquête in opdracht van de Europese Commissie, waarvan de resultaten dinsdag bekend zijn gemaakt. ‘’De enquête toont dat armoede een belangrijk probleem is in de EU en dat de crisis de toestand nog verergert. Een aanzienlijk percentage Europeanen heeft moeite de eindjes aan elkaar te knopen’’, concludeerde EU-commissaris László Andor (Sociale Zaken).

ervaart. Op basis van dit onderzoek concludeert het Nibud dat de voorlichting beter moet. Er moet meer rekening worden gehouden met het feit dat mensen van tevoren vooral bezig zijn met de kortetermijnvreugde van de aanschaf van een product en weinig oog hebben voor de nadelen van een lening.

pagina 8

Elke dag honderden automobilisten met een rijontzegging Elke dag besturen in Nederland tussen de vier- en zeshonderd mensen een auto terwijl ze een onvoorwaardelijke rijontzegging hebben. Gek genoeg heeft dit maar een zeer beperkte invloed op het aantal verkeersongelukken, zo concludeert de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek (SWOV). Rijden zonder geldig rijbewijs is een verzamelbegrip voor iedereen die niet over een geldig rijbewijs beschikt, maar toch achter het stuur kruipt. In Nederland wordt jaarlijks rond de 16.000 keer een onvoorwaardelijke rijontzegging opgelegd. Omdat bij de meerderheid van hen de ontzegging over een jaargrens heengaat, gaat de SWOV er vanuit dat jaarlijks van ongeveer 25.000 Nederlanders het rijbewijs is ingenomen. Omdat Nederland rond de 10 miljoen mensen telt met een rijbewijs, betekent dit dat ongeveer 9 op de 10.000 rijbewijs B-houders een rijontzegging hebben. Uit gegevens van de politie maakt de SWOV op dat 6 tot 9 van de 10.000 bestuurders in het verkeer een rijontzegging hebben. Wordt dat vergeleken met het totale aantal bestuurders in het verkeer op elk moment overdag (dat zijn er 650.000 gemiddeld), dan is de conclusie dat overdag tussen de vier- en zeshonderd bestuurders niet mogen rijden omdat ze hun rijbewijs kwijt zijn.

WE WEIGEREN TE GELOVEN DAT EEN POMP NIET KAN WORDEN VERBETERD De ALPHA2 is de meest recente Grundfos innovatie in de succesvolle ALPHA circulatiepompen serie. Voorzien van een A-label op de energieschaal vormt de pomp een unieke combinatie van energiezuinigheid, technologische expertise en een gebruiksvriendelijk ontwerp. Het is de eerste kleine circulatiepomp die gebruik maakt van de AUTOADAPT technologie. De AUTOADAPT functie kiest altijd automatisch het beste werkpunt. De volledig nieuwe motortechnologie en de AUTOADAPT-technologie zorgen ervoor dat het energieverbruik nog verder wordt gereduceerd. Dit alles samen levert grote besparingen op en daarnaast een bijdrage aan een schoner milieu. De RVS uitvoering genaamd ALPHA2 N is bij uitstek geschikt voor huishoudelijke warmwater- en vloerverwarmingsystemen.

Kijk voor meer informatie op grundfos.nl

adv.Geberit.indd 1

28-1-2011 16:04:44

InstallatieNieuws

Februari 2011

pagina 9

Installatiebedrijf Kruit is klaar voor de toekomst Installatiebedrijf Kruit in Moordrecht is sinds april vorig jaar in een nieuw pand gevestigd. Sjaak van Leeuwen had dat eind 2009 al aangekondigd en in april was de verhuizing een feit. Inmiddels zijn Van Leeuwen en zijn medewerkers gewend en dat was een mooie aanleiding om naar Moordrecht af te reizen voor de vraag: ‘En, bevalt het?’ De vraag stellen is hem beantwoorden. De amicale Sjaak van Leeuwen leidt ons met zichtbare trots rond door een nieuw pand (dat ongeveer honderd meter is gelegen van de oude locatie), waarin werkelijk elke afdeling riant is gehuisvest. Er kan in elk geval nog fors worden gegroeid, maar dat zit er volgens Van Leeuwen voorlopig niet in. Daar zijn twee redenen voor. “Allereerst: ik heb er geen moment spijt van dat ik heb geïnvesteerd in dit nieuwe pand. Ik vertelde je ruim een jaar geleden dat ik investeerde om klaar te zijn voor de toekomst en daar sta ik nog steeds voor honderd procent achter. Alleen is de toekomst verder weg dan ik toen had verwacht, daar ben ik eerlijk in. Met als gevolg dat ik nu 87 medewerkers heb in plaats van de 95 eind 2009 en dat we ook minder mensen inhuren.” De tweede reden dat verdere groei niet zal plaatsvinden is dat Van Leeuwen niet zit te wachten op een bedrijf met veel meer medewerkers. “Ik

vind rond de 100 medewerkers een mooie schaalgrootte. Je bent een middelgroot bedrijf met alle voordelen van dien, maar aan de andere kant ken ik nog iedereen. Daar voel ik me goed bij.” Afwachten Wat de toekomst betreft – of beter is wat het heden betreft – valt de

markt Van Leeuwen momenteel niet mee. “Afgelopen jaar hebben we nog wel een behoorlijk aantal woningen gedaan, maar nieuwbouw is er amper nog. Projecten worden in fasen gebouwd waarbij de verkoop bepaalt hoeveel er gebouwd wordt. Je moet dan maar afwachten of het inderdaad het aantal wordt dat oorspronkelijk was

Sjaak van Leeuwen: “Ik heb er geen moment spijt van dat ik heb geïnvesteerd in dit nieuwe pand.”

Unica Oosterhout in nieuw onderkomen

concepten speelde een belangrijke rol bij de snelle bouwtijd. Vanzelfsprekend speelde ook duurzaamheid een belangrijke rol in het bouwproces. Er is onder andere een

installatie voor warmte/koudeopslag geplaatst, er is gebruikgemaakt van het modulaire Unica Smartsysteem en het pand is voorzien van energiezuinige LED-verlichting.

‘Het Beste Leerbedrijf van 2010’ Hollander Techniek uit Apeldoorn is ‘Het Beste Leerbedrijf van 2010’ van de regio Noord en Oost Nederland. Het bedrijf werd winnaar in de categorie bedrijven met zestien of meer personeelsleden. In deze verkiezing streden leerbedrijven werkzaam in de elektro-, instal-

Duurzaam Bovendien verwacht Van Leeuwen het nodige aan werk van de relatief nieuwe afdeling duurzaam. “Daar

latie- en metaalsector uit de provincies Drenthe, Friesland, Gelderland, Groningen en Overijssel tegen elkaar. De jury had niets dan lof voor Hollander Techniek als leerbedrijf. Het branchebreed opleiden en investeren in jonge men-

sen zit in de genen van de hele organisatie. Juryvoorzitter Paul Hesselink van Kenteq zei: “De gedrevenheid waarmee Hollander Techniek leerlingen op de juiste plek krijgt en behoudt is een voorbeeld voor anderen.”

Het nieuwe pand in Moordrecht. hebben we op geïnvesteerd en dat gaat zich nu uitbetalen. Wij kunnen opdrachtgevers laten zien wat we op dat gebied kunnen en dat gaat echt werken, want duurzaamheid is en blijft hot. Wat we op dit gebied doen? Het hele traject kunnen wij aanbieden. We kunnen advies geven over warmte/koudesystemen, we kunnen berekeningen maken en we kunnen alles zelf installeren.”

De Grundfos promotors komen naar je toe Veel installateurs zijn nog niet op de hoogte van de ins en out van de aangescherpte EUP-richtlijn. Om die reden rijden Grundfospromotors de komende maanden door het land om installateurs hierover te informeren.

Unica Oosterhout heeft eind november een nieuw pand betrokken op bedrijventerrein De Wijsterd in Oosterhout. Het adres is De Waard 1. Unica Oosterhout was 20 jaar in het vorige pand gevestigd, maar eind 2010 liep het huurcontract af en dat was een mooi moment om te kijken of een andere locatie geschikter was. Voorwaarde was wel dat Oosterhout niet zou worden verlaten. “Toen de kans zich voordeed om hier een nieuw pand te bouwen, hoefden we dus niet lang na te denken”, laat Adriaan Roos, directeur Unica Oosterhout, weten. Het pand is in een recordtijd van zeven maanden gebouwd. Dat was mogelijk door een goede voorbereiding en planning en een goede samenwerking tussen de bouwers, maar ook de toepassing van prefab

bedacht, of veel minder. We doen wel meer projecten met huurwoningen, veelal renovaties. Verder hebben we het weggevallen werk wel enigszins weten te compenseren met ander werk, onder andere in gevangenissen en hotels. En we gaan nu iets verder het land in. Vroeger was Amsterdam wel zo;’n beetje de grens, maar nu is de cirkel wat groter. Het is hard knokken. Als je met een offerte niet 10, 15 procent onder de kostprijs zit, tel je niet mee.” Van Leeuwen is er dan ook vast van overtuigd dat er bedrijven gaan omvallen. “Of je redt het zelf niet, of je gaat kopje onder omdat een aannemer failliet gaat waarvoor jij werkt, dat kan ook zomaar gebeuren. Bedrijven die vet op de bot hebben blijven bestaan en daar horen wij bij. Ik ben altijd met beide benen op de grond blijven staan. We hebben nu kans op een paar leuke projecten en als we die krijgen komen we 2011 goed door.”

In de EUP-richtlijn (Ecodesign of Energy-Using Products) staan de regels voor het milieuvriendelijk ontwerpen (Ecodesign) van energieverbruikende producten. Hieronder vallen diverse groepen energieverbruikende apparaten zoals elektrische en elektronische producten. Binnenkort geldt de richtlijn ook voor energiegerelateerde producten. Energiegerelateerde producten zijn producten die tijdens hun gebruik een invloed hebben op het energieverbruik. Deze producten verbruiken zelf geen energie, maar bieden tijdens de gebruiksfase mogelijkheden om

de milieuprestaties te verbeteren om zo tot de grootste besparing te komen. Grundfos heeft in de sector gemerkt dat veel installateurs nog niet op de hoogte zijn van de aanpassing voor de regeling, terwijl deze van invloed is op hun werkzaamheden. Om die reden start Grundfos met de informatietoer met speciale promotors. Niet het enige nieuws Dit is overigens niet het enige nieuws dat ze komen brengen. Want Grundfos heeft een online trainingsplatform gelanceerd. De Ecademy geeft les via een reeks online trainingsmodules. Elke keer wanneer een module is afgerond krijgt de deelnemer punten. Deze punten kunnen worden verzilverd in prijzen, waarbij een grote keuze is. Hoe meer modules zijn afgerond, hoe groter de potentiële prijs. De Grundfos promotors geven u graag de informatie over de Ecademy. Wilt u niet wachten op de Grundfospromotor, ga dan zelf naar www.poweredby.grundfos. com en meld u aan voor Grundfos Professional.

InstallatieNieuws

Februari 2011

Alleen minder files rond Eindhoven Eindhoven is de enige plaats in Nederland waar de filedruk in 2010 is afgenomen. In de rest van Nederland nam de filedruk met gemiddeld 9 procent toe. Verder valt op dat het steeds drukker wordt in de zomer. Slechte omstandigheden – sneeuw en ijzel vooral – hebben het weer parten gespeeld en dit is volgens de ANWB de belangrijkste oorzaak voor de toenemende filedruk. Maar gek genoeg wordt het ook steeds drukker in de zomermaanden en dan is er weinig slecht weer te melden. In de regenachtige maand augustus stonden bijvoorbeeld veel meer files dan in dezelfde maand een jaar eerder. De ANWB vermoedt dat dit komt doordat als gevolg van de crisis meer mensen hun vakantie binnen de landsgrenzen vieren.

sterdam. Op de A9 naar Alkmaar staat ruim 39 kilometer file en op de A10 naar Zaanstad 30 kilometer. • Donderdag 22 april: op de A27 van Breda naar Gorinchem staat een bord met de tekst ‘Uw snelheid wordt gecontroleerd’ met daarachter meetapparatuur. Automobilisten denken dat het een flitser is. Het gevolg is een file van 20 kilometer. • Donderdag 1 juli: bij wegwerkzaamheden op de A12 bij Nieuwerbrug rijdt een kiepwagen met de

laadbak omhoog tegen een portaal met matrixborden. De installatie valt om en verspert de rijbaan richting Den Haag. Het opruimen van de ravage duurt tot in de middag. Er ontstaan lange files op de omleidingroute. • Dinsdag 14 september: een frietkar kantelt op de A12 van Den Haag naar Utrecht bij De Meern en dumpt daarbij een lading frituurvet op de weg. Het resultaat is een file van 32 kilometer.

pagina 10

Daihatsu stopt in Europa Daihatsu stopt in 2013 in Europa met de verkoop van auto’s. Oorzaken om zich terug te trekken zijn de toenemende concurrentie op de Europese markt, de hoge ontwikkelkosten van nieuwe modellen en de dure Japanse yen. Goed voor iedereen met een Daihatsu om te weten is dat de levering van onderdelen en het onderhoud wordt voortgezet.

Mike Horn start schoolproject in India Mike Horn vaart momenteel (we schrijven 27 januari) in de Zuid Chinese Zee rond Borneo. Eén van de laatste hoogtepunten was het opzetten van het Pangaea Pentakatha Project in India. In Pentakatha, een arm gebied, heeft Mike Horn een nieuwe school in gebruik genomen met diverse producten van Geberit.

Knelpunten In de Top 10 van meest voorkomende files is de A4 Amsterdam-Den Haag tussen Roelafarendsveen en Hoogmade gestegen van plek 3 naar de toppositie. De A2 tussen Breukelen en Utrecht staat op 2 (dat was ook in 2009 het geval) en op 3 staat de A2 tussen Utrecht en Den Bosch, bij Everdingen. Hieronder staan 5 bijzondere oorzaken van files in 2010:

Doordat steeds meer merken zich richten op kleine auto’s – het segment waar Daihatsu zich in begeeft – zag het Japanse merk het marktaandeel haast met de dag slinken. Daihatsu Motor Company ziet daarom onvoldoende perspectief in Europa en trekt zich begin 2013 terug. Daihatsu was vanaf 1978 actief op de Nederlandse markt en sindsdien zijn er van het merk in ons land meer dan 200.000 auto’s verkocht.

Om jonge mensen te wijzen op de veranderingen in de wereld stappen regelmatig zogeheten Young Explorers aan boord die verslag doen van hun bevindingen. Geberit is hoofdsponsor van het project omdat ook Geberit hecht aan een samenleving die op duurzame pijlers is gebouwd.

Geberit is een van de hoofdsponsors van de wereldreis die Mike Horn momenteel aflegt. De reis startte in 2009 en duurt tot 2012 en heeft tot doel de wereld in het algemeen en de jonge bewoners in het bijzonder te wijzen op de gevaren van klimaatverandering en andere ‘milieukillers.’

• Woensdag 6 januari: sneeuw in de avondspits van 6 januari veroorzaakt een verkeersinfarct rond Am-

Waarom Vaillant? Omdat wij een duurzame toekomst zo tastbaar mogelijk maken.

De toekomst is nu. Of u als installateur nu werkt in de particuliere vervangingsmarkt, projectmarkt of nieuwbouwmarkt, Vaillant heeft voor u een duurzame oplossing. De geoTHERM warmtepomp bijvoorbeeld, die een besparing tot 0,3 op EPC kan opleveren en die met comfortGARANT de besparing helpt optimaliseren. Of de auroSTEP, onze zonneboiler, die met de hrSOLIDEplus een duurzame combinatie oplevert en dankzij onze Daklegservice nog makkelijker te installeren is. Wilt u meer weten over al onze duurzame oplossingen? Dan kunt u terecht bij uw contactpersoon van Vaillant of op www.vaillant.nl.

Verwarming

Koeling

Duurzame energie

InstallatieNieuws

Februari 2011

pagina 11

10 redenen waarom Sven Kramer nu veel sneller schaatst dan Ard Schenk vroeger Het principe van schaatsen is zo oud als de mensheid: je bindt een paar botten of ijzers onder je voeten en schuift over het ijs. Toch gaan schaatsers nu ontzettend veel harder dan Ard Schenk en Kees Verkerk vroeger, zoals blijkt uit de persoonlijke records van Ard Schenk en Sven Kramer. De evolutie lijkt revolutie. De 10 redenen waarom Sven Kramer zoveel sneller gaat dan Ard Schenk.

1. De houding Vergeleken bij de schaatsers van nu, waren ‘Heja Ard en Heja Keesie’ een stelletje houten klazen. Beiden stonden zowat rechtop op de schaats. Pas aan het eind van de jaren zeventig begrepen trainers dat de schaatser die zich het kleinst maakt groot voordeel heeft. Een schaatser levert immers vooral een gevecht met de luchtweerstand. Elke tien graden die de romp platter ligt, levert 0,3 seconden tijdwinst per ronde op. Daar komt nog eens ongeveer één seconde winst bij voor elke tien graden die je dieper kunt zitten. Tevens staat vast dat te dikke schaatsers minder hard vooruit gaan dan hun gespierde kornuiten zonder vet op het lijf. Elke kilogram vet teveel kost 0,15 seconden per ronde. De ideale schaatser is ongeveer 1,80 meter lang en weegt 75 kilo. Eric Heiden, de Amerikaan die zijn tijd ver vooruit was, benaderde dit ideaalbeeld.

2. De techniek De trend is dat schaatsers als het even kan niet meer over de baan zwieren, maar zo recht mogelijk vooruit schaatsen. Kleine, venijnige slagen waarbij het ijs als glassplinters in het rond spatten, daar draait het om.

3. De training Schaatsers trainden lange tijd als wielrenners: wie veel kilometers maakte, was spekkoper. ‘s Zomers veel fietsen, ‘s winters veel schaatsen, een klein kind kon het bedenken. Inmiddels is veel bekend over specifieke ‘schaatsspieren’, waardoor zeer gericht kan worden getraind. Op de afzet bijvoorbeeld. Die kun je onmogelijk oefenen op de fiets. Wel op skeelers. Om die reden skeelert een beetje schaatser

tegenwoordig in de zomer. De fiets, het ideale trainingsmaatje van weleer, heeft definitief afgedaan. Ook wordt trainen op hoogte steeds belangrijker. Daarmee kweek je rodebloedlichaampjes die een belangrijk deel van de prestatie uitmaken. Ook weten we nu veel over pieken, trainen met een hartslagmeter, arbeidrustverhouding, gedoseerd trainen en op tijd beginnen met trainen. Dertig jaar geleden bestond deze kennis nog niet: de schaatsers deden eigenlijk maar wat.

4. De voeding Tijdens wedstrijden doet de voeding er voor de allrounder niet toe. De inspanning op de tien kilometer duurt namelijk nog geen veertien minuten. Dat betekent dat de reservevoorraad glyceen (de brandstof voor het lichaam) ruimschoots intact blijft. Pas bij een duurprestatie boven twee uur moet je bijtanken. Toch heeft iedere schaatser baat bij koolhydraatrijke sportvoeding, een vinding van de laatste jaren. Hiermee worden aangetaste reserves snel aangevuld, waardoor vaker en intensiever kan worden getraind. En dat heeft weer gevolgen voor de uiteindelijke prestatie.

5. De raceopbouw Vroeger werd tijdens een race weinig gebruik gemaakt van tabellen en een goede opbouw van de race. Met name op de vijf en tien kilometer zag de schaatser wel waar het schip strandde. Dat is niet meer zo. Vooral op de vijf kilometer is het verschil zichtbaar. Dit was vroeger een korte tien kilometer en nu een lange 1500 meter. En de 1500 meter is een lange sprint geworden. De kennis van het menselijk lichaam en andere trainingsmethoden hebben hier aan bijgedragen.

6. De schaats De schaats is tot 1986 nauwelijks veranderd. De stalen noor was tot die tijd een leren schoen die op een mes was gemonteerd. Het metaal van de schaatsen was weliswaar harder geworden en ook konden van sommige schaatsen de ijzers worden aangepast aan de omstandigheden, maar het scheelde bitter weinig in de prestaties. Tot de klapschaats gemeengoed werd. Deze vinding van bewegingswetenschapper Gerrit Jan van Ingen Schenau gooide alles overhoop. Het is nu nauwelijks meer voor te stellen want iedereen rijdt erop, maar Van Ingen Schenau heeft veel moeite moeten doen om de klapschaats populair te maken. Persoonlijke records Ard Schenk Afstand 500 meter 1.000 meter 1.500 meter 3.000 meter 5.000 meter 10.000 meter

Tijd 38,9 1.18,8 1.58,7 4.08,3 7.09,8 14.55,9 Ard Schenk

Hij ontwikkelde de klapschaats in 1987, maar pas nadat schaatsster Tonny de Jong in 1997 er alle records mee uit de boeken reed, gingen de profs om. Het voordeel van de klapschaats is dat het zogenoemde ‘afzetmoment’ wordt verlengd. Op de klapschaats houd je veel langer contact met het ijs en juist de afzet bepaalt de snelheid. Klapschaatsen vragen wel om een andere techniek en niet iedere schaatser stapte even makkelijk over. Sprinter Gerard van Velde bijvoorbeeld kon er helemaal niet mee overweg in het begin. Totdat alsnog het muntje viel. Tijdens de Olympische Winterspelen 2002” Olympische Winterspelen in Salt Lake City werd hij vierde op de 500 meter en enkele dagen later won hij goud op de 1000 meter in een destijds ongelooflijke tijd van 1.07.18.

7. De kleding ‘Helemaal gek’ werd de Zwitser Franz Krienbühl genoemd toen hij in 1974 opeens met een eng glibberpak op de baan verscheen. De rest droeg nog ouderwets wol en van die kaboutermutsjes. Achteraf kreeg Franz het gelijk van de wereld. De Zwitser had bedacht en uitgerekend dat je met een glad pak – in goed Nederlands skinsuit genaamd – makkelijker de lucht doorklieft. Krienbühl haalde liefst een halve minuut af van zijn persoonlijk record en een beter bewijs dat het pak werkte was er niet. Snelle schaatsers halen er een voordeel uit van maximaal 0,8 seconden per ronde. Overigens waren niet de Nederlanders maar de Noren Stenshjemmet, Stensen, Storholt en Sjöbrent in 1976 de eersten die na Krienbühl in 1976 in een skinsuit op de baan verschenen. Prompt eisten ze de eerste vier plekken op het EK op.

Sven Kramer

8. De baan De heroïek is niet meer. Er is geen schaatser meer die weet wat het is om in wollige sneeuwbuien een kampioenschap te moeten afraffelen. Wind tegen bestaat ook niet meer in overdekte ijshallen. Toen Persoonlijke records Sven Kramer Afstand Tijd 500 meter 36,17 1.000 meter 1.10,60 1.500 meter 1.43,54 3.000 meter 3.37,15 5.000 meter 6.03,32 10.000 meter 12.41,69

Record

WR WR WR

Thialf in 1986 als eerste 400-meterbaan een dak kreeg, werd de strijd eerlijker en werden alle wereldrecords stuk voor stuk verbrijzeld. Het luidde het failliet in van het hoog gelegen wonderovaal in Alma Ata.

9. Het ijs IJsmeesters doen net zo geheimzinnig over hun vak als Panoramix, de druïde uit Asterix en Obelix, over zijn wonderdrank. De kapitein van het Vikingschip in Hamar zal nooit zijn geheim verraden aan de ijsmeester van Thialf. Toch is er wel iets over te zeggen. Momenteel geldt als norm dat kunstijs in een overdekte baan rond de zes graden onder nul is. Dan is het lekker hard, maar ook weer niet té. Dat is geen geheim. Maar er is soms meer aan de hand. De Friese ijsmeester Jan de Jong uit Heerenveen, expert in het ijsmaken, voegde jarenlang een speciaal glijmiddel aan het water toe waardoor de ijzers beter grip op het ijs hebben.

10. Fullprofs Rintje Ritsma, Ids Postma, Jeroen Straathof, Bart Veldkamp en Falko Zandstra waren de eerste schaatsers die zich fullprof mochten noemen. Na het seizoen, zo eind maart, nemen de schaatsers een week of vier rust. Maar als de zomer nog moet beginnen maken ze zich al op voor de nieuwe winter. Voor de helden uit de jaren zestig was dat ondenkbaar. Die waren best fanatiek, maar deden het schaatsen erbij en dan kom je nooit tot echte topprestaties. Zo bezien zijn de tijden van weleer nog een wonder.

Februari 2011

InstallatieNieuws

pagina 12

Ik daag je uit!

Ben jij de beste fitter van Nederland? Laat zien wat je kan tijdens de installatiewedstrijd ‘De beste fitter van Nederland 2011’. Beheers jij het installatievak, in snelheid maar vooral in kwaliteit, schrijf je dan nu in op www.debestefittervannederland.nl voor een van de 5 regionale voorrondes en win die fantastische reis naar Dubai - Stenly de Rooij, winnaar 2010. ‘De beste fitter van Nederland’ is een initiatief van Geberit i.s.m. Grundfos, Vaillant, Honeywell en DeWalt, mede ondersteund door UNeto-VNI.

GEBE0608-GA Beste fitter A4.indd 1

14-01-2011 10:07:24