Het belang van energiebesparing en een bindende EU besparings-doelstelling van 40% tegen 2030 Inhoud Economische voordelen 1. Voor gezinnen 2. Voor bedrijven a. Niet-energetische voordelen b. Export Socio-economische voordelen 3. Werkgelegenheid 4. Economische groei 5. Onafhankelijkheid 6. Volksgezondheid 7. Klimaatopwarming Daarom een energiebesparingsdoelstelling van 40%
1. Economisch voordeel voor gezinnen Het meest evidente gevolg van energiebesparing is een lagere energiefactuur voor bedrijven en gezinnen. Dat zorgt voor meer omzet en koopkracht. Zeker voor de 750.000 gezinnen in België die in energiearmoede leven (5,6% van alle Belgen1), komt een verlaging van de energiefactuur zeer gelegen. Om hen uit de energiearmoede te helpen, is het verbeteren van de woning en de aankoop van energiezuinige huishoudtoestellen, de meest toepasselijke aanpak. Er is daarvoor nog een brede marge, aangezien het Belgische gebouwenbestand erg energie-inefficiënt is. Het residentieel energiegebruik ligt 72% hoger dan het Europees gemiddelde.
Gemiddeld residentieel energiegebruik in een aantal Europese landen in kWh/m2, 2005 348 242
234
226
181
België
Frankrijk Nederland Duitsland
UK
+72% 203
EU-25
BRON: McKinsey (2009). Pathways to World-Class Energy Efficiency in Belgium.
1. FOD Economie (13 maart 2014). Trefpunt Economie: Energieprijs en Energiearmoede. Online geraadpleegd: [http://economie.fgov.be/nl/binaries/Trefpunt_economie_2014-02_art_energieprijs_energiearmoede_tcm325-244419.pdf]
1. Economisch voordeel voor gezinnen Het Fraunhofer Instituut en McKinsey berekenen het energiebesparingspotentieel voor België, respectievelijk 78% en 72%.
Energiebesparingspotentieel van huishoudens in een aantal Europese landen In % tegen 2030 721
782
België
69
Frankrijk
64
Nederland
70
Duitsland
63
UK
BRON: Fraunhofer ISI. Database on Energy Saving Potentials. Retreived via the internet: http://www.eepotential.eu/description.php 1McKinsey (2009). Pathways to World-Class Energy Efficiency in Belgium 2 Fraunhofer ISI. Database on Energy Saving Potentials. Retreived via the internet: http://www.eepotential.eu/description.php
66
EU-27
1. Economisch voordeel voor gezinnen Het energiebesparingspotentieel aanboren betekent een financiële besparing voor huishoudens over heel Europa van 75 miljard euro tegen 2030.
Energiebesparingspotentieel en financieel voordeel voor huishoudens door benutting van volledig kostenoptimaal potentieel, EU-27 Potentieel in Mtoe en Financieel in miljard € ’05
Potentieel
2020
2030
2040
2050
Potentieel
Financieel
Potentieel
Financieel
Potentieel
Financieel
Potentieel
Financieel
Kosten-optimaal
81
31
146
75
164
100
199
127
Globaal
101
25
187
68
199
96
207
124
BRON: Fraunhofer ISI (2012). Concrete Paths of the European Union to the 2°C Scenario
2. Economisch voordeel voor bedrijven Ook voor bedrijven betekent het kosten-optimale energiebesparingspotentieel aanboren een stimulans voor de competitiviteit en productiviteit. In eerste instantie leidt het tot extra budget, dat kan ingezet worden voor nieuwe investeringen of verdere verbeteringen in efficiëntie. Het economisch besparingspotentieel wordt door het Fraunhofer instituut berekend op 44 miljard euro tegen 2030.
Energiebesparingspotentieel en financieel voordeel voor industrie door benutting van volledig kostenoptimaal potentieel, EU-27 Potentieel in Mtoe en Financieel in miljard € ’05
Potentieel
2020
2030
2040
2050
Potentieel
Financieel
Potentieel
Financieel
Potentieel
Financieel
Potentieel
Financieel
Kosten-optimaal
45
29
71
44
129
74
173
105
Globaal
57
25
88
41
143
70
192
102
BRON: Fraunhofer ISI (2012). Concrete Paths of the European Union to the 2°C Scenario
2. Economisch voordeel voor bedrijven Bij de vastgoed sector zijn de voordelen van energie-efficiëntie zeer duidelijk. Energiebesparing zorgt immers voor een opwaardering van het vastgoed, waardoor de inkomsten stijgen door1:
• • • • • • •
Hogere huurtarieven: 2-17% Hogere waarde voor herverkoop: 5,8-35% Hogere bezettingsgraad: 2-18% Lagere operationele kosten: 30% Hogere net-inkomsten (door hogere huur, hogere bezettingsgraad, lagere operationele kosten): 5,9% Lagere kapitalisatievoet: 40-55 basis punten Winsten in productiviteit:
• • • •
Verlichting: 0,7-23% Stillere werkomgeving: 1,8-19,8% Verbeterde ventilatie: 0,6-7,4%
Werkstation controle: 0,2-3%
1 Deze cijfers zijn afkomstig uit een literatuurstudie van het Institute for Building Efficiency. Geraadpleegd via http://www.institutebe.com/InstituteBE/media/Library/Resources/Green%20Buildings/Research_Snapshot_Green_Building_Asset_Value.pdf
2.a. Niet-energetische voordelen voor bedrijven De voordelen van efficiënter energiegebruik gaan veel verder dan enkel een besparing op de energiefactuur. Energiebesparing resulteert in lagere onderhoudskosten (een lamp die minder vaak brand, heeft een langere levensduur en moet minder vaak vervangen worden) en veiligere werkomstandigheden (efficiëntere stoominstallaties zijn veel veiliger) tot een groener imago met als gevolg een stijgende verkoop. Tot slot vermindert de ‘downtime’ van het productieproces, werkt het productiepark efficiënter en gaat daarom langer mee1. Deze voordelen van niet-energetische aard zijn de niet-energetische voordelen (NEV). Ze sterken de competitiviteit en productiviteit van bedrijven.
Niet-energetische voordelen van energiebesparing % van facility managers die deze voordelen hebben waargenomen
92 71
63 44
33 10 Lagere onderhoudskosten (materiaal)
Lagere onderhoudskosten (arbeid)
Vermeden investeringskosten
Vermeden inkoopkosten
Vermeden aankoop emissierechten
Image building
BRON: Woodroof Eric (2013). Energy Coservation Also Yields: Capital, Operations, Recognition and Environmental Benefits
1. Dit zijn een aantal aspecten die naar voor kwamen tijdens een reeks presentaties van vooraanstaande sprekers tijdens de IEA Roundtable on the Industrial Productivity and Competitiveness Benefits of Energy Efficiency. De presentaties zijn beschikbaar via https://www.iea.org/workshop/industrialproductivityandcompetitivebenefits.html
2.a. Niet-energetische voordelen voor bedrijven Als alle NEV’s worden meegerekend, maken ze 24-50% uit van de totale financiële meerwaarde van een investering in energie-efficiëntie.
Percentage niet-energetische voordelen (NEV) van energiebesparing % NEV van totale financiële winst uit investering Gemiddeld Cases van Lily P., Pearson D
24%
.
40-50% NEB $ kW $ kWh $ Lafarge Molen
ARCO pompsystemen
Voix Glas
Lafarge Cement
Rainier Opslag
Lily P., Pearson D.
Skumatz A., Pearson D.
BRON: Lilly, P. and D. Pearson (1999), “Determining the Full Value of Industrial Efficiency Programs”, excerpt from the proceedings of the 1999 American Council for an Energy‐Efficient Economy (ACEEE) Summer Study on Energy Efficiency in Industry, ACEEE, Washington DC, http://www.seattle.gov/light/Conserve/Reports/paper_7.pdf. Pearson, D. and Skumatz, A. (2002) Non-Energy Benefits Including Productivity, Liability, Tenant Satisfaction, and Others: What Participant Surveys Tell Us about Designing and Marketing Commercial Programs. Retreived via http://aceee.org/files/proceedings/2002/data/papers/SS02_Panel4_Paper24.pdf
2.b. Niet-energetische voordelen – export Ambitieus energiebesparingsbeleid zorgt voor een stijgende vraag naar diensten en producten die geëxporteerd kunnen worden naar bv. de BRIC landen, die ook de uitdaging aangaan hun energiegebruik te verminderen.
Energy Saving Companies (ESCO’s) in de EU en de BRIC-landen In aantal
max
min
EU
China
Indië
Brazilië
Rusland
BRON: Mark Ringel (2013). Boosting Europe’s Competitiveness. University of Applied Economics and Environmental Sciences Nuertingen-Geislingen (NGU). Brussels
3. Socio-economische voordelen - werkgelegenheid Energiebesparing stimuleert de werkgelegenheid: bijna 400.000 jobs tegen 2020.
Werkgelegenheid tegen 2020 als gevolg van energiebesparing In 1000, 4 scenario’s van Europees beleid
398 328 260
216
Jobs 2015 148
Jobs 2020
0
210
0
Retain the current approach Extend the indicative end use Comprehensive indicative target of ESD to 2020 target for each Member State for 2020 BRON: European Commission, Impact Assessment – EU Energy Efficiency Directive, SEC (2011)779
Binding target for each Member State for 2020
4. Socio-economische voordelen – economische groei Energiebesparing vermindert het begrotingstekort door meer directe inkomsten en indirecte belastingen te genereren, de uitgaven voor werkloosheid te drukken, minder brandstofsubsidies uit te keren en de kosten voor de volksgezondheid te verminderen. Energiebesparing stimuleert bovendien de economische groei voor Europa met 34 miljard euro bovenop het 'business-as-usual' scenario tegen 2030.
6. Impact op de groei van EU-BNP als gevolg van energiebesparing In miljard €, bovenop BAU scenario, 4 scenario’s van Europees beleid
30 BNP 2015 BNP 2020
0
20
34
32 22
24
0
Retain the current approach Extend the indicative end use Comprehensive indicative target of ESD to 2020 target for each Member State for 2020 BRON: European Commission, Impact Assessment – EU Energy Efficiency Directive, SEC (2011)779
Binding target for each Member State for 2020
5. Socio-economische voordelen - onafhankelijkheid Energiebesparing vermindert onze afhankelijkheid van energie-import. België is in vergelijking met haar buurlanden koploper in de aankoop van energieproducten met een totaal van 20 miljard uitgaven per jaar.
7. Netto handelsbalans energieproducten % van BNP
België
Duitsland
Frankrijk
0,5 Nederland
UK
-1,2 -2,6 -3,3 -3,9 -5,3 = 20 miljard euro BRON: Eurostat (2013). Net trade balance of energy products in % of GDP. Geraadpleegd via: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tipsen10&plugin=0
Denemarken
6. Socio-economische voordelen - volksgezondheid Energiebesparing verlaagt bovendien de druk op de kosten van de volksgezondheid. Energiezuinige gebouwen met voldoende aandacht voor verluchting zorgen voor een beter comfort en gezondere lucht. Maar ook op vlak van transport zorgt energiebesparing voor een terugval in verkeersslachtoffers. Volgens het Milieurapport Vlaanderen worden 8% van alle ziektes in Vlaanderen veroorzaakt door milieuvervuiling. Grootste boosdoener daarbij is fijn stof, dat verantwoordelijk is voor 73% van het totaal aantal milieu-gerelateerde ziektes.
8. Aandeel milieupolluenten in Vlaamse ziektelast In %
8% van de totale ziektelast in Vlaanderen wordt veroorzaakt door milieupolluenten Andere 72% radon 4% hitte 1% benzeen 1% cadmium <1%
fijn stof 73% UV 3% schimmels en vocht 1% EMF <1% formaldehyde <1%
BRON: Milieurapoort Vlaanderen MIRA Indicatorrapport 2012
geluid 7% dioxines 2% CO 1% nikkel <1%
passief roken 6% lood 2% ozon 1% arseen <1%
6. Socio-economische voordelen – volksgezondheid De gevaarlijkste vorm van fijn stof is elementair koolstof, waarvan transport 52% voor haar rekening neemt. Efficiëntie-verbeteringen in transport dragen dus positief bij aan de volksgezondheid.
Bronnen van elementair koolstof in Vlaanderen In %
huishoudens industrie energie landbouw transport handel & diensten
BRON: Milieurapoort Vlaanderen MIRA Indicatorrapport 2012
7. Socio-economische voordelen – klimaatopwarming Energiebesparing zorgt voor een reductie van broeikasgassen op de meest kosten-optimale wijze. Door volop het kosten-optimale energiebesparingspotentieel te benutten, wordt op EU niveau de uitstoot van broeikasgassen teruggedrongen met 49-61%. Daarnaast wordt de doelstelling van hernieuwbare energie (uitgedrukt in percentage) efficiënter gerealiseerd omdat het totale energiegebruik daalt.
Co2 reductie als gevolg van volledige benutting van kosten-optimaal besparingspotentieel tegen 2030 Twee scenario’s met verschillend economisch vooruitzicht
1300 1200 1100 1000 900 800 700 600 500 400 2005
Sterke groei + 35% HE Zwakke groei + 48% HE
-41% -CO2 49-61% -41%
2030
BRON: Fraunhofer ISI (2013) Analysis of a European Reference Target System for 2030
Daarom een 40% energiebesparingsdoelstelling Het Fraunhofer Instituut concludeert dat Europa tegen 2030 haar primair energiegebruik sterk kan terugbrengen door het energiebesparingspotentieel van 41% volop te benutten. Dit percentage is de som van het ‘bottom-up’ berekende potentieel in verschillende sectoren: industrie, transport, residentieel en tertiair. Het Fraunhofer Instituut gebruikt een model dat uitgaat van een kosten-optimale aanpak. Dit betekent dat het uitvoeren van energie-efficiënte maatregelen leidt tot economische winsten voor de individuele investeerder. Daarbij wordt uitgegaan van • een normale discontovoet • normale investeringscyclussen
• huidig commercieel beschikbare technologieën • weggewerkte niet-financiële drempels voor energiebesparing
BRON: Fraunhofer ISI (2013) Analysis of a European Reference Target System for 2030
De onderzoekers geven aan dat het gebruikte model een zeer conservatieve berekeningswijze is. De socio-economische voordelen van energie-efficiëntie zoals competitiviteits-voordelen en tewerkstelling worden zelfs niet meegerekend.
