Herstelondersteunende zorg in een forensische setting Olie en water??
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Inhoud presentatie • De FPA
• Het project “Ik heb nog wat te willen” • Casuïstiek • Discussie
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Traditionele zorg
Herstelondersteunende zorg
Macht over mensen
Mensen eigen kracht laten voelen
Gericht op controle
Gericht op regie van de client
Gebaseerd op angst en het voorkomen van risico”s
Gebaseerd op hoop en dromen, risico’s durven nemen
Patiënt past zich aan
Hulpverlener past zich aan
Vergroot beperkingen
Vergroot mogelijkheden en de kans op een zinvol leven
Gericht op oplossen van problemen
Oplossen van problemen staat in dienst van persoonlijk herstel
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
De uitdaging • Balans vinden tussen:
• - herstelperspectief • Omgaan met beperkingen • In vrijheid re-integreren
• - perspectief van de samenleving • Berscherming tegen mogelijk nieuwe delicten
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
“Ik heb nog wat te willen” (Altrecht, FPA Roosenburg) • Herstelgericht denken met als kernwoorden: kracht, zelfregie, zelfcontrole,hoop. • Het project heeft bij medewerkers geleid tot een attitudeverandering waarbij beheersen en probleemgericht handelen in toenemende mate plaats maken voor krachtgericht denken. Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Aanpak Project binnen programma Zorg Voor Beter 2 (start 2010) Doorbraakmethode In samenwerking met Trimbos (Sonja van Rooijen) en RINO Storm (SRH) Vraagstelling: •
In hoeverre draagt een programma in de vorm van themabijeenkomsten op basis van de hersteltheoretische benadering en rehabilitatiemethodieken op een klinische forensische resocialisatieafdeling bij aan succesvolle reintegratie op het gebied van
•
wonen, werken, leren, recreëren : bv binnen de reguliere GGZ, RIBW of zelfstandig wonen.
•
Subvraag (ontwikkelvraag):
•
• Op welke wijze wordt het programma vorm gegeven op basis van bestaande best practices en literatuur?
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Spanningsveld herstelgeoriënteerde zorg versus forensisch psychiatrische zorg (1) Patiënt/cliënt • • • • •
stigma daderschap ernstige geestelijke ziekte (ook verslaving) justitiële beperkingen verhinderen eigen keuze en controle met betrekking tot behandeling justitiële status met ongewisse uitkomst maakt bevorderen van hoop, optimisme, onafhankelijkheid en autonomie moeilijk gedemoraliseerd, cynisch, wantrouwend, onbegrepen, somber
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Spanningsveld herstelgeoriënteerde zorg versus forensisch psychiatrische zorg Professional • • • • • •
teveel werk, roostertechnische bezwaren; planningsproblemen discipline/domeindiscussie ongeschikt voor doelgroep (AS-I, AS-II, ...) methodische discussie fpa is slechts uitvoerder van justitie/samenleving Risicomanagement ≠ eigen regie etc etc etc
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Programma cliënten 2 sturingsprincipes , 7 thema’s 1. “Wat wil ik eigenlijk?” 2. “Sta in je kracht” 3. “Trek je plan” 4. “Ken jezelf (voorkomen is beter..)” 5. “Zorg over en voor je lichaam” 6. “Je netwerk, vangnet of valkuil” 7. “Blijf voor de streep!”
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Regie
werkconferentie 1 september 2011, de Wissel
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Binnen 1 jaar
-Werk vinden -Woonruimte vinden - Hulp van familie -Genoeg geld
Steun TBS- proefverlof werkconferentie 1 september 2011, de Wissel Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
“Hope” Sterk mee oneens/Oneens/Eens/Sterk/mee eens •
Ik heb een positieve kijk op het leven.
•
Ik heb doelen voor de korte en/of lange termijn.
•
Ik voel me heel erg alleen.
•
Ik kan mogelijkheden zien zelfs als ik in de problemen zit.
•
Ik heb een geloof of levensovertuiging waaraan ik troost ontleen.
•
Etc…
1989: Kaye Herth © Geautoriseerde Nederlandse vertaling: J.W. van den Bogaard, Ch. van Nieuwenhuizen en J.A.W.M. van Gestel-Timmermans (2006).
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
•
Aanbevelingen uit ROPI Recovery Oriented Practices Index
(work in progress) • • • • • •
Visie vastleggen en verspreiden. Discussie voeren. Weerstand opsporen. Herstelgericht werken is geen optie maar wordt richtlijn. Cliëntparticipatie, niet alleen uitvoering, ook besluitvorming. Deskundigheidsbevordering: opgedane kennis verspreiden over afdeling en disciplines. Deskundigheidsbevordering én herstel Ketenpartners betrekken. Behandelplannen. Ervaringsdeskundige.
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
En uiteindelijk: • In de herstelgroep bleek bij het onderzoeken van de wens ,de wens op zich geen doel te zijn; praten over de wens kreeg betekenis in de zin van rouwverwerking • Patiënt heeft uiteindelijk zelf zijn huis opgezegd en is gaan wonen in een beschermde woonvorm
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Casus; Jacob Circulaire onmacht? -37 jaar -Heeft een chronische psychiatrische aandoening, moeite met informatieverwerking - Gebruikt met regelmaat cannabis tijdens verlof -Delict: vrouw aangevallen en aangerand (7 jaar geleden) - Na arrest art 15.5 (detentieongeschikt) -Daarna art 37 (jaar behandeling) -Daarna RM -Wens: Wil graag weer terug naar eigen woning. Echter kan zijn wens niet goed verwoorden en raakt toenemend ontstemd en uit contact tgv het zich moeten verantwoorden over het verloop van zijn weekendverloven: -Optie A: inperken vrijheden, stabiliteit heeft prioriteit.pptx -Optie B: Sturingsprincipe wens boven risico.pptx Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Wat gebeurde er toen? • Zowel a als b werden naast elkaar uitgevoerd.
• Er werd meer gecontroleerd tijdens verlof en Jacob werd deelnemer van de herstelgroep Wat had dit denk je tot gevolg? • Optie a:Tweedeling in het team.pptx • Optie b:Er ontstaat een conflict in het team.pptx
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
DD
Trans
Verslaving centraal
Herstel centraal
Start bij controle
Verslaving een van de belemmerende factoren in het grotere geheel: herstelplan
liniair
Integraal
1 milieu
Zorgaanbod afgestemd op herstelfase
Gericht op samenwerking Patiënt volgt hv
Rol hv meer bescheiden Hv volgt patiënt
Groepsgericht
Individu-gericht
Gecontroleerd gebruik optie (geeft frictie)
Gecontroleerd gebruik onderbouwd
Ervaringskennis aanwezig
Ervaringsdeskundige inzet
Scheidslijn hv pt
Minder kloof
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn
Stelling 1 Wanneer beperkingen opgelegd door justitie als dwangmiddel in de behandeling wordt gebruikt door de hv, is dit contraproductief voor herstel en persoonlijke ontwikkeling
Stelling 2
Het dubbelstigma (psychiatrische/ verslaafde patiënt én delinquent) maakt succesvol re-integreren vaak tot een hopeloze zaak.
Stelling 3
Patiënten meer regie en rol geven in het “riskmanagement” lijdt tot niet zondermeer tot minder recidive.
Stelling 4 • Gecontroleerd gebruik in een forensische setting is een no-no
Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn