Herkenning en begeleiding van trauma bij vluchtelingen Francine Dal Supervisor CARDA 26 janvier 2012
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Ilona, 33 jaar, verpleegster, afkomstig van Tchetchenië, 3 zonen (3, 5, 7 jaar) Moeder: verward ++++, logorreïsch, vertelt in detail haar verhaal Kinderen: wild, angstig, praten een onbegrijpelijke taal, Moeder-kind relatie verwerpend met de oudste, fusioneel met de jongste, « fysische mishandeling »
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
M. S. 28 jaar, stottert, verstopt zich achter een kap, wordt rood als hij praat; 6 negatieve antwoorden
M. T. 19 jaar, afkomstig van Afghanistan, als hij binnenkomt in een zaal, worden velen bang en gaan weg, nooit agressief geweest; gesloten,
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Kwetsbaarheid van de persoon Verlies van huis, cultuur, familie, gewaarwordingen, onmogelijkheid / moeilijkheid om hun rol van moeder / vader verder te vervullen, verlies van referentiepunten,…. Schuldgevoelens,….
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
En > Oorlogservaringen : chronische angst, verdwijnen van familieleden,…moeilijkheden voor ouders / moeders van ouders / moeder te blijven en dus hun kinderen te beschermen, getuigen zijn. > + Burgeroorlog : nabijheid tussen slachtoffer en beul,…. > Folteringen: wat gepaard gaat met een deconstructie van de identiteit van de persoon.
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
En > Beulen: je wordt een beul door een verandering van het individu o Aanpassing aan de cultuur van de groep (F. Sironi) o Brutale ervaring van ontvreemding o Vertonen schuld en schaamtegevoelens o ….
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Beul - Slachtoffer Gelijkenissen o Geheimhouding o Traumatisme (zin ????) Differenciatie o Beul behoort tot een groep o Slachtoffer : geen affiliatie, deculturatie
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
EN Antecedenten van intrafamiliale mishandeling…. Traject en moeilijkheden,…. Migratie = nieuw land, opvang, ontgoocheling, procedure, promiscuiteit in het centrum en weer verlies,….. Culturele factoren Angst in geval van illegaliteit Geen recht te bestaan Verlies van zin van het leven ….
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Traumatisme en familiaal milieu > Gevolgen op de gezinsdynamiek Kommunikatieproblemen Hechtingsproblemen Verwerping Schaamte en schuldgevoelens ……
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Kind, adolescent zijn Directe gevolgen Getuige zijn van….slachtoffer zijn,… Verlies Indirecte gevolgen Tgv van het lijden van de ouders Scheiding Geheimhouding, onbegrip
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Traumatisme en veranderingen in de sociale structuur >
Plaats van de vrouw, van de man: vrouwen kunnen tijdens de oorlog de rol van de mannen overnemen > Stigmatisatie door de gemeenschap > Verwerping > Zich slecht voelen in contact met de kinderen en vrouw kan de taken niet meer vervullen die ze normaal doet > Wraakgwens van de familie > Kinderen soldaten > Armoede > Devalorisatie > …..
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Symptomen o o o o o
Herbeleven Verlijdingsgedrag Overgevoeligheid Sociale pathologie, geassocieerd met veelvuldig verlies Neurobiologie op het moment van gevaar, vrijkomen van hormonen : activatie van die delen in de hersenen die belangrijk zijn bij het analyseren van de situatie en activatie van het autonoom zenuwstelsel dat tekenen van alarm dooorseint
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Trauma en geheugen > Hot memory = niet beschrijvend geheugen Amygdalia Automatisch getriggerd door stimuli uit de omgeving Zintuiglijke perceptie (geur, kleur, voelen) emotionele en fysiologische perceptie (ademhaling snel/traag)
> Cold memory = beschrijvende geheugen Hippocampus Bewust te raadplegen Kennis over een gebeurtenis in een bepaalde context, gesitueerd in de ruimte en de tijd Chronologische rapportering
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Symptomen Angst, wantrouwen, flashbacks, aandachts-en concentratie stoornissen, somatisatie Verhoogde alertheid, slaapproblemen, schaamte en schuldgevoelens, woede, slaapproblemen,… Droefheid, ontmoediging, depressie, psychiatrische problemen (hallucinaties, wanen, zelfmoord,…)
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
> Mogelijkheid van aanwezigheid van morbide symptomen zonder aanwezigheid van een zichtbare pathologie > Medicalisatie vermijden : sociale pathologie
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Psychosociale aanpak Steunt op Individuele krachten Sociale en communautaire krachten Culturele krachten
En vooral belang van banden op te bouwen en herhumanisatie
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Analyse van de moeilijkheden van de persoon > Inventaris van de moeilijkheden o Type, somatisch, psychosociaal, psychiatrisch,… o Ernst: gevolgen op het dagelijks leven o Factoren: oorsprong , onderhouden door, bekrachtigd door,…
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
> > > > > >
SISU
Inventaris van de veerkrachten Wat heeft hij al zelf ondernomen ? Wat zou hij doen in zijn land van herkomst ? Wat is zijn vraag ? Neemt hij medicatie, zelfmoordideën,… …. Belang van het netwerk
Service d’intervention psychosociale urgente
En dus o De persoon helpen terug de contrôle over zijn leven te krijgen o Onrechtvaardigheid herkennen o Zin geven aan zijn leven o Persoon is een expert van zijn leven, gelijke relatie o Veerkracht van de persoon
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Therapeutische relatie > > > >
Gelijke relatie Empathie Respect van zijn geloof, overtuigingen Kennis van de gevolgen van het geweld
Zulke relatie zal het herleren van de gezonde relaties beïnvloeden
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Rekening houden met de cultuur C. 22 jaar, camerounees
Bang als gek beschouwd te worden indien zij vertelt dat zij gelooft in Djiins
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Cultureel (Pinto)
Referentiekader van waaruit we de wereld (gedragingen) om ons heen beoordelen en interpreteren
Cultureel uit zich in gedrag, niet alle gedrag is bepaald door cultuur
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Onderscheid van verschillende werelden > Wereld van de oningewijden (=mensen) > Wereld van de voorouders > Heilige wereld=onzichtbare wereld (Djiins, geesten…) Wordt zichtbaar door de gedragingen die ze doen ontstaan bij de levende
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Moeilijkheden van de patient > Communicatie: cultuur, taal , rol van de tolk > Wantrouwen: verlies van een basis vertrouwen, vertrouwen tov de administratie, gedragsproblemen > Vermijdingsgedrag: verwarring, ontwijken van het subject > Vrees niet begrepen te worden: onmogelijkheid van de feiten te vertellen, gevoel van een andere realiteit te leven > Agressiviteit : depressie, verwarring van de verantwoordelijkheden
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
Moeilijkheden van de begeleider > > > > > > > > >
SISU
Taal, cultuur Angst aan te vallen, te beledigen Onmacht, Verlies van contrôle Tijd Gebrek aan kennis Gebrek aan steun Angst om het erger te maken …..
Service d’intervention psychosociale urgente
L’ARBRE PEUT GRANDIR MALGRÉ LA PRÉSENCE DES MENUISIERS Parabole burundaise
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente
SISU
Service d’intervention psychosociale urgente