HERFST 2013
BLAD VOOR DE KATHOLIEKEN IN BENNEKOM
BLAD VOOR DE KATHOLIEKEN IN BENNEKOM 58ste jaargang oktober 2013 _______________________________________________________________________________ MENSLIEVEND PASTORAAT In het grote interview met paus Franciscus dat in september verscheen, kwam onder andere zijn visie op werkers in de kerk ter sprake. Daarover zei hij het volgende: “Kerkdienaars dienen wezenlijk dienaars van de barmhartigheid te zijn. Organisatorische en structurele hervormingen zijn slechts bijkomstig, ze komen pas naderhand. De eerste hervorming dient zich te concentreren op een zekere ingesteldheid, namelijk: de bedienaren van het evangelie moeten personen zijn die het hart van de mensen kunnen aanwakkeren, die in staat zijn samen met hen dwars door de nacht te stappen, die een dialoog kunnen voeren en die tevens kunnen afdalen in die nacht of duisternis zonder zichzelf te verliezen. Het volk Gods wenst pastores, herders, en geen functionarissen....” Bij het lezen van deze woorden voel ik iets van het enthousiasme waarmee ik alweer 8 jaar geleden voor het pastoraat koos. Paus Franciscus wijst erop dat het hart van pastoraat in de omgang met mensen ligt: inspireren, samen met mensen door moeilijke perioden (de nacht) gaan, met mensen in gesprek zijn en je op hen afstemmen (dialoog). Bovendien zegt de paus dat ‘het volk Gods’, dat de mensen in de kerk pastores wensen die herder zijn. Dat geluid hoor ik ook regelmatig in onze gemeenschappen. De paus bedenkt dus niet zelf hoe pastores moeten functioneren, maar hij legt zijn oor te luisteren bij de mensen en hoort waar zij behoefte aan hebben. Ik moest aan de woorden van de paus denken toen ik laatst op een symposium was over de gevolgen van de ingrepen in de zorgvoorzieningen (AWBZ, WMO, Jeugdzorg). Hoe mooi die ingrepen ook verpakt worden in het begrip ‘participatiemaatschappij’, ze betekenen in de praktijk dat veel mensen die kwetsbaar zijn verstoken dreigen te raken van goede zorg. Als alternatief voor deze plannen, presenteerde professor Andries Baart (hoogleraar aan de universiteit voor Humanistiek en de universiteit van Tilburg) een type zorg dat is gebaseerd op de door hem beschreven ‘theorie van
de presentie’. In een bewogen betoog brak hij een lans voor wat hij noemde ‘menslievende zorg’. Het interessante daarbij was dat ook hij niet kwam met allerlei ideeën die achter een bureau bedacht zijn, maar dat hij op zoek was gegaan naar mensen die deze menslievende zorg (al) bieden. Wat zij doen en niet doen, en hoe ze het doen, dat heeft hij beschreven en uitgewerkt in zijn ‘theorie van de presentie’. Baart beschreef menslievende zorg vanuit een houding van presentie met enkele kernwoorden (ik maak een selectie). Deze zorg is: nabij, d.w.z.: aansluitend bij het leven van iemand en bij diens levensverhaal; in relatie, d.w.z. zorg die zich richt op wat de ander aangeeft als passend, nodig, helpend; erkennend en bevestigend, d.w.z. zorg zo dat je de ander respecteert, niet enkel aanspreekt op een probleem, maar ook kijkt naar wat er wel is aan kracht, aan talent; uithoudend, d.w.z.: dat je erbij blijft als het niet (meteen) iets oplevert, als je denkt ‘waar moet dit heen?’ en je bij iemand vooral onmacht ervaart. Kort samengevat: menslievende zorg vanuit een houding van presentie is zorg die professioneel is én met liefde wordt gegeven. Ook het verhaal van Andries Baart voerde me 8 jaar terug in de tijd. Want het waren zijn werkcolleges over presentie die mij deden besluiten voor het pastoraat te kiezen. Zijn theorie van de presentie bleek namelijk gebaseerd op het werk van pastores en ik werd daardoor geraakt. Zo wilde ook ik graag in het pastoraat aan de slag: dichtbij wat mensen meemaken, gesprek aangaan, met mensen meelopen, niets anders meenemen dan aandacht en tijd. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er in de praktijk steeds minder ruimte voor is en daar heb ik best moeite mee. Want als je je oor te luisteren legt in onze gemeenschappen, dan hoor je heel vaak dat er behoefte is aan wat je ‘menslievend pastoraat’ kunt noemen. Onze paus heeft dat signaal opgepikt en zijn pleidooi stemt mij hoopvol. Ik droom ervan dat ‘kerkdienaars’ (pastores en toegewijde vrijwilligers) op de eerste plaats herders voor en met mensen kunnen zijn en dat organisatorische en structurele hervormingen bijkomstig worden en bovenal: dienstbaar aan menslievend pastoraat. Hans Lammers
1
redactie Agenda okt 27 herfstwandeling vanuit wageningen 28 voorlichtingsavond parochieblad 29 vergadering pg en mvr lokatieraad nov 3 gezinsviering met alexanderschool 4 en 11 catechese tour rhenen 5 vergadering mvr lokatieraad 11 sint maarten optocht 20 verdiepingsmiddag met guido dieteren 26 bezinningsavond terug naar de bron 29 samen eten dec 17 vergadering mvr lokatieraad
Redactie Inleveren kopij volgend nummer (kerst) tot zondag 1 december e-mail:
[email protected] Jos Jansen tel: 0317 415 624, Everlaan 8, 6705 DJ Wageningen
Bezorging Wim Klunder tel:
0318 632 518
Advertenties Klaas Postma tel: 0318 415 813 e-mail:
[email protected]
Inhoud Menslievend pastoraat ..................................... 1 Uit de parochie ................................................ 3 Vieringen..................................................... 3 Mededelingen .............................................. 4 Allerzielen 2013, zaterdag 2 november ........ 4 Sint Maarten optocht.................................... 4 Gezinsviering 3 november ........................... 4 Nieuwe leden Kinderkoor ............................ 5 Meezingdag ................................................. 5 Taizé-viering in RK Kerk Bennekom ........... 5 Vooraankondiging Vormsel 2014 ................ 5 In Memoriam ............................................... 6 Woord- en Communievieringen ................... 6 Kort verslag MVR locatieraad ..................... 7 Nieuwe voorzitter MVR locatieraad ............. 7 Parochiedag was een enorm succes .............. 7 Notariële acte voor de Kerkbalans ............... 8 Wat beZIELt mij? ........................................ 8 Bezinningsavond dinsdag 26 november ....... 8 Catechese Tour ............................................ 9 Iets voor U? ................................................. 9 Het groene boekje 2013-2014 ...................... 9 Jaarthemaboekje ........................................ 10 Zilveren rijksdaalders ................................ 10 Samen eten op 29 november ...................... 10 Uit kerk en samenleving ................................ 10 Katholiek Vrouwengilde ............................ 10 Melania ..................................................... 11 Pelgrimeren in Bennekom.......................... 12 Over onze straatkinderen in Bolivia ........... 12 Forum............................................................ 13 Franciscus en een parochiedag ................... 13 Veelvormigheid ......................................... 14 Een bewonderenswaardig experiment ........ 15 Parochie informatie ....................................... 17
Redactie, website en nieuwsbrief Katholiek zijn Paus Franciscus zegt hierover: “Het najagen van uniformiteit vreet aan de gaven van de H. Geest”. Lees dit in Rorate: bit.ly/162mn8X. In Nederland zien we wat anders: lees de laatste nieuwsbrief van Bezield Verband op bit.ly/18lyUrZ en luister naar een gesprek met pater Harry Huisintveld op rkk.nl: bit.ly/1gqrHKv. Lees ook het artikel over deze materie, met verwijzingen naar alle relevante documenten en met commentaren, bij de Dominicanen: bit.ly/1gmw0sH. Wat niet meer in dit parochieblad paste Vacature secretaresse parochiebestuur; zie bit.ly/1gkbTLY Herfstwandeling 27 oktober; zie vorige parochieblad of bit.ly/1fWYGbD Verslag parochiereis Balkan; zie bit.ly/1gkcYDx Koffieochtend Bennekom op 14 november; zie de agenda op www.koffieochtendbennekom.nl Britten Event van COV Bennekom; zie www.covbennekom.nl Brieven schrijven voor Ezequiel; zie blog Marc van der Post op www.mensenmeteenmissie.nl 2
____________________________ UIT DE PAROCHIE _____________________________ Vieringen
Overzicht van de vieringen vanaf 27 oktober t/m 15 december in de MARIA VIRGO REGINA kerk in Bennekom zondag 27 oktober, 30e zondag door het jaar 10.30 uur Eucharistieviering met medewerking van de Schola Cantorum voorganger: pastoor Henri ten Have intenties: Jan Schipper, Hanne van Hall collecte: voor de activiteiten van de bezoekgroep zaterdag 2 november, Allerzielen 19.30 uur viering van woord en gebed m.m.v. het dameskoor voorganger: mevrouw Riet Kroes en de heer Ruud van der Linden intenties: onze dierbare overledenen collecte: voor de pastorale zorg In deze viering gedenken wij onze dierbare overledenen en noemen met name hen die overleden zijn in de periode van 2-11-2012 tot 13-10-2013: Helena Catharina Antonia Verhaegh-Ottenheim 77 jaar Theodora Francisca Maria Philipsen–van Diessen 83 jaar Hubertina Henriette Maria Steegmans 83 jaar Marten Pieter van der Veen 76 jaar Carla Wildeboer–Martens 76 jaar Wilhelmus Johannes Arnoldus Maria Raats 70 jaar Jerphaas Christiaan Coenraad Cornelis Campagne 77 jaar Clazien Mandersloot-Ruigrok 82 jaar Piet van Wonderen 73 jaar Cornelis Johannes van der Post 85 jaar Johanna Bernardina van Hall 88 jaar
zondag 3 november, 31e zondag door het jaar, Willibrordus zondag 10.30 uur woord- en communieviering m.m.v. het kinderkoor voorganger: pastor Hans Lucassen intenties: Hanne van Hall, Gijs Verkerk collecte: voor het Oecumenisch werk van de Athanasius en Willibrord vereniging zondag 10 november, 32e zondag d/h jaar 10.30 uur woord- en communieviering m.m.v. ARSIS voorganger: pastor Diny Booyink
intenties:
Leny Verhaegh en overleden familie Verhaegh – Ottenheijm, Hanne van Hall collecte: voor de Radbout stichting, zondag 17 november, 33e zondag d/h jaar 10.30 uur woord- en communieviering m.m.v. het gemengd koor voorganger: pastor John Rademakers collecte: voor het Nationale Jongerenwerk zondag 24 november, Christus Koning 10.30 uur Eucharistieviering m.m.v. het dameskoor voorganger: pater Hans Koenen intenties: Jan Schipper collecte: voor de kosten van de koren en de muziek zondag 1 december, 1e zondag van de Advent 10.30 uur woord- en communieviering m.m.v. het gemengd koor voorganger: pastor Guido Dieteren collecte: voor Solidaridad zondag 8 december, 2e zondag van de Advent 10.30 uur Woord- en Communieviering m.m.v. ARSIS voorganger: pastor Corry Koot collecte: voor de jongerenactiviteiten in onze gemeenschap (Kathokids) zondag 15 december, 3e zondag v. d. Advent 10.30 uur Taizé-viering voorganger: werkgroep collecte: voor de kosten verbonden aan de Kerstversiering Vieringen elders in de parochie, zie: www. ztitusbrandsmaparochie.nl/index.php/vieringen. Vieringen verzorgingshuis Machtella/Cornelie Iedere 2e zaterdag van de maand, s’middags om 16.00 uur in verzorgingshuis Walraven. Kinderwoorddiensten
okt. 27 Yvonne en Nienke nov. 17 Christianne en Linda dec. 8 Iti-Marije en Yvonne
3
uit de parochie Kom-in-de-kring vieringen
okt. 27 vakantie nov. 3 Alexanderschool viering nov. 17 Marieke/Iti-Marije dec. 8 Angelique/Bernardine Rij- en assistentiediensten Coordinator A. Meijs, tel: 0318 418 273 Nora Janssen, Siza Vossenhol, Johanniterlaan 6, 6721 XZ Bennekom, tel. 0318 414 908, Nora zelf 0318 415 381; Regiotaxi 0900 0276. okt 27 10.30u. Kroes 0318 418 002 nov 10 10.30u. Schrijver 0318 415 803 24 10.30u. Lammeren 0318 415 479 dec 8 10.30u. Meijs 0318 418 273 Janine van Schaijk, Tarthorst 6, 6708 JA Wageningen, tel. 0317 421 285 okt 27 10.30u. De Vocht 0318 413 088 nov 10 10.30u. Breteler 0317 415 588 24 10.30u. De Groot 0318 417 355 dec 8 10.30u. Heestermans 0318 416 462 Mevr. Snels de Laat, Zorgcentrum Machtella, Barones van Lyndenlaan 1, 6721 PK Bennekom, kamer 20; tel. 0318 752 413 okt 27 10.30u. Baks 0318 418 686 nov 10 10.30u. Schlepers 0318 416 304 24 10.30u. Beerepoot 0317 423 570 dec 8 10.30u. Baks 0318 418 686 Mededelingen Ingeschreven Mevr. Maria Theresia Celestina van Hasselt, Hof van St. Pieter 241, 6721TR Bennekom Verhuisd de heer Pierre Philipsen van Alexanderweg 15, Bennekom naar Diamantstraat 7, 6713TL Ede. de heer Ale en mevr. Meens, van Hullenbergweg 9b naar Hofbeeklaan 63, 6715 EA Ede Allerzielen 2013, zaterdag 2 november Op 2 november, Allerzielen, bidt de kerk voor de overledenen. Op veel plaatsen gebeurt dat in een eucharistieviering, die meestal ’s avonds gehouden wordt. Dit jaar valt Allerzielen op een zaterdag. De eucharistie van de zaterdagavondviering hoort echter bij de zondag, omdat de zondag op de vooravond begint. Daarom wordt dit jaar voor de parochie Z. Titus Brandsma de 4
eucharistieviering vanwege Allerzielen (de Requiemmis van Allerzielen) gehouden op zaterdagochtend 2 november om 9.30 uur in de parochiekerk van Wageningen. Op alle locaties in onze parochie zal zaterdagavond 2 november een vesper of gebedsdienst gehouden worden ter herdenking van de overledenen, waarbij met name voor de gestorvenen van het afgelopen jaar gebeden zal worden. U bent daarbij allen van harte uitgenodigd. Het pastoraal team Sint Maarten optocht
Mooie lichtjes in het donker
Herfst in het land betekent ook dat de St. Maarten lampionnenoptocht zich bijna aandient. De optocht is dit jaar op maandag 11 november om 17:15 uur. De optocht is bedoeld voor kinderen van 2 tot en met 8 jaar, maar oudere kinderen mogen natuurlijk ook meelopen. De optocht begint direct om 17.15 uur in de kerk aan de Heelsumseweg te Bennekom. Vervolgens lopen we in een lange stoet achter Sint Maarten op zijn paard naar het veld bij het Papenpad. Daar luisteren we samen naar het verhaal van Sint Maarten dat heel boeiend wordt verteld en uitgebeeld. Zoals elk jaar is het ook nu niet de bedoeling om personenauto’s op het plein voor de kerk te parkeren. Het plein wordt vrijgehouden voor de start van de optocht. Parkeren bij de C1000 is een goede optie. Bij slecht weer zijn laarzen raadzaam (of wordt het in de kerk gevierd). Alvast een hele leuke Sint Maarten toegewenst! Werkgroep peuter/kleuter: Angelique Zandstra,
[email protected] Gezinsviering 3 november Als je het SAMEN doet, komt het altijd goed! Op zondag 3 november staat een gezinsviering in samenwerking met de Werkgroep Identiteit van de St. Alexander-basisschool gepland. Inge-
uit de parochie gaan wordt op hoe we als mensen met elkaar omgaan, hoe we van elkaar verschillen en hoe we vanuit die verschillen juist betekenis (kunnen) hebben voor elkaar. Juist door oog te hebben voor elkaar, en dingen SAMEN op te pakken komen we verder. Veel kinderen dragen voorafgaand aan en tijdens de vieringen een steentje bij. Zo zullen het kinderkoor o.l.v. Gertie Savelkoul en ook enkele muzikanten van zich laten horen. Bovendien wordt hard gewerkt aan het voorbereiden van de verbeelding en aan de versiering van de kerk. Het belooft een mooie viering te worden. Voorganger van de agapè-viering is Hans Lucassen; begintijd van de viering is 10.30 uur. Nieuwe leden Kinderkoor Het kinderkoor kan wel wat nieuwe leden gebruiken. We zoeken kinderen die minimaal in groep 3 zitten. We oefenen op vrijdag in het kleutergebouw van de Alexanderschool. We doen dit tussen 12 uur en half 2. Eerst eten we samen onze boterhammen op en daarna gaan we zingen. Kom gerust een keertje kijken. Meer informatie: Linda Rust, tel. 0318 413 630. Meezingdag Dit is een uitnodiging voor elke parochiaan van de z.Titus Brandsmaparochie die een bijzondere uitdaging wil aangaan. Op zaterdag 12 april 2014, de dag voor Palmpasen, organiseert de werkgroep Jaarthema in het kader van “Wat bezielt mij? Wat bezielt ons?” in Rhenen een zogenaamde meezingdag o.l.v. dirigent Ronald de Haan en met muzikale medewerking van organist Jan van Laar. In één dag repeteren en een uitvoering. De muziekwerken die gezongen worden zullen, afwisselend, zijn gebaseerd op verschillende stijlen uit de liturgische muziek. De muziekstukken zullen op tijd naar de deelnemers verzonden worden. Voor koffie/thee en lunch tijdens deze dag wordt gezorgd. Waar: De Gedachteniskerk, Herenstraat 82, 3911 JG Rhenen Start introductie en repetities: 10.00 uur Concert: 17.00 - 18.00 uur. Na afloop van het concert is er gelegenheid om elkaar te ontmoeten. NB. Als aanvangstijd van het concert staat in het jaarthemaboekje 20.00 uur. Dat is niet correct. Zie hierboven.
Dit is in velerlei opzichten een grote activiteit en daardoor ook kostbaar. Daarom vragen we voor deze activiteit een bijdrage van € 10 per zingende deelnemer. Om ruim op tijd inzage te hebben t.a.v. het aantal deelnemers kunt u zich nu al opgeven . U kunt uw aanmelding concreet maken door de gevraagde bijdrage over te maken naar rek.nr. NL48 RABO 0168 7593 06 t.n.v. R.Blommers-Schlösser te Rhenen; o.v.v. Meezingdag. Info: via
[email protected] en
[email protected] of tel.: 0318 645 831 (18.30 - 19.30 uur). De Jaarthemawerkgroep Taizé-viering in RK Kerk Bennekom Op vrijdag 15 november 2013 vindt er weer een Taizé-viering plaats in de Katholieke Kerk aan de Heelsumseweg in Bennekom, een moment van stilte en bezinning voor een ieder die daar behoefte aan heeft. De viering begint om 19.30 uur en maakt deel uit van de serie vespers van de Raad van Kerken Bennekom. Een Taizéviering bestaat uit het samen zingen van eenvoudige liederen die een aantal keer worden herhaald, enkele lezingen, meditatieve stilte en gebeden, alles volgens de traditie van de oecumenische gemeenschap van Taizé, Frankrijk. Taizé-vieringen worden bezocht door jongeren, ouderen, mensen uit alle windstreken, protestanten, rooms-katholieken, het maakt niet uit van welke geloofsstroming u of jij bent. Na de dienst is er, zoals dat ook in Taizé de gewoonte is, gelegenheid om in de kerk nog enkele liederen te zingen (of daarnaar te luisteren) en is er de mogelijkheid elkaar te ontmoeten tijdens de koffie in de Parochiezaal van de kerk. Allen van harte welkom! Voor meer inlichtingen kunt u contact opnemen met Anneke Vos- van Dijken, tel. 0318 418 643 Vooraankondiging Vormsel 2014 Vanaf januari 2014 zal in Bennekom, Rhenen en Wageningen weer de voorbereiding beginnen op het sacrament van het Vormsel. Een groep bestaande uit Bennekom en Wageningen, en een groep uit Rhenen, zullen in een tiental ontmoetingen en excursies toewerken naar een gezamenlijke vormselviering. Voorafgaand zal een informatieavond voor ouders en kinderen georganiseerd worden. Meer informatie volgt op de lokale en algemene websites en in het volgende parochieblad. U kunt uw vragen en
5
uit de parochie eventuele opgave al richten aan pastoraal werker Yuri Saris (
[email protected]). In Memoriam Op 29 september overleed Johanna Bernardina van Hall in de leeftijd van 88 jaar. Tijdens het gesprek met haar kinderen kwamen woorden naar boven als lief, trots, als karaktertrek, maar ook trots op haar kinderen en kleinkinderen; een krachtige, hardwerkende vrouw; ook: nuchter, met twee voeten op de aarde. Zo kwamen we bij de lezing uit het boek Prediker. Dit boek heeft als doel de lezer/ toehoorder praktische levenswijsheid bij te brengen. Hij beschrijft in zijn boek de cirkelbeweging van alles. De kringloop van de natuur: alles komt en vergaat en dat herhaalt zich steeds. Alles heeft zijn uur en Prediker onderstreept dat nuchter: de dood maakt aan alles een eind. Al je geploeter en gepieker onder de zon: wat schiet je ermee op? Maar is het leven dan op geen enkele wijze de moeite waard? Prediker zegt: je mag eten en drinken en vrolijk zijn want: wordt die gave niet door de Eeuwige zelf gegeven? Het is je gegund voor al je geploeter, en je mag er dan ook van genieten, maar je kunt niet iets eten of ergens van genieten buiten de Eeuwige om. Want Hij bestaat, zegt Prediker. Alleen: Hij is in de hemel en jij bent op de aarde. En dat was Hanne van Hall: met 2 voeten op de aarde, maar soms, zomaar even, was haar hart bij haar God. De ziekte Alzheimer beïnvloedde haar leven de laatste jaren, maar ondanks dat wist ze het duidelijk te maken als ze wilde bidden. Vaak lag ze met haar handen gevouwen. Er is een tijd om te huilen en een tijd om te lachen. En gelachen en plezier gemaakt werd er. We konden het horen van haar oudste kleinzoon Koen en ook zoon Pim haalde, mede namens zijn broers Mark en Bas mooie herinneringen op aan hun moeder. Hanne werd geboren in Doesburg en via Deventer kwam het gezin aan de Heerdlaan in Bennekom wonen, een mooie omgeving voor 3 jongens om op te groeien en ook om kattenkwaad uit te halen. Van de Heerdlaan verhuisd naar de Mariënhoven, de Hof van Sint Pieter en van daar naar het verzorgingstehuis de Melkweg in Wageningen, waarna Hanne is overleden in De Pleinen in Ede. Tussen 31 december 1924 en 29 september 2013 speelde zich haar leven af. Het laatste afscheid vanuit deze kerk, van waaruit ook haar Ted is 6
begraven, maakt de cirkel rond, zei haar zoon. Op donderdag 3 oktober namen we afscheid van een unieke moeder en oma, waarna we haar mochten begeleiden naar haar laatste rustplaats op het kerkhof in Bennekom. Er is een tijd om te rouwen maar straks ga je weer dansen, zegt Prediker. Dansen met twee voeten op de aarde, vol verwachting uitziend naar nieuw leven, en misschien is dan soms je hart, zomaar even, bij de Eeuwige, in dankbaarheid om leven voorbij èn dankbaar om nieuw leven. Mag dit een bemoediging zijn voor de kinderen van Hanne en voor haar kleinkinderen. En moge Hanne opgenomen zijn in het nieuwe leven, waar geen pijn en verdriet meer is. In vrede rusten in de handen van de Eeuwige. Woord- en Communievieringen Veranderingen in de orde van dienst Zoals u waarschijnlijk al heeft gemerkt zijn er in onze Titus Brandsmaparochie enkele kleine veranderingen ingevoerd in de liturgische volgorde bij Woord- en Communievieringen. Dit is gebeurd op verzoek van het pastoraal team. Voortaan zal in Woord- en Communievieringen het Openingsgebed aansluiten op de Kyrielitanie of een ander Lied om Ontferming. Daarna wordt als inleiding op de Schriftdienst een Lofzang of een ander lied gezongen. Het Gebed sluit daarmee de Openingsrite met bezinning en stilte af. De tweede verandering betreft de plaats van het Dankgebed voor de H. Communie. Dat wordt niet meer gebeden vóór het ontvangen van de H. Communie, maar erna. Het Slotgebed vervalt dan. Hierdoor komt het ontvangen van de H. Communie meer in het hart van de viering te staan. Bovendien wordt zo minder de indruk gewekt van een Eucharistieviering. Door deze gewijzigde orde van dienst wordt na de Collecte de Communieritus kort ingeleid door de voorganger. Dan wordt de H. Communie overgebracht. Vervolgens wordt het Onze Vader gebeden en volgt de Vredewens. Hierna wordt de H. Communie uitgereikt en de overgebleven H. Gave naar het tabernakel gebracht. Daarna wordt het Dankgebed gebeden. In Uitvaartvieringen met de H. Communie wordt wel de volgorde aangehouden met het Dankgebed vóór het ontvangen van de H. Communie. Hier volgt na het ontvangen van de H. Communie immers meteen de Absoute:
uit de parochie het gebed ten afscheid met de zegening van de overledene. Deze nieuwe volgorde heeft ook praktische voordelen: ze sluit beter aan bij het landelijk gebruik en alle voorgangers gebruiken nu dezelfde orde van dienst. Zo hoeft bij niemand meer onduidelijkheid te bestaan, hetgeen in ieder geval gemakkelijk is voor hen die de liturgie voorbereiden en samenstellen. Het pastoraal team van de z. Titus Brandsmaparochie Kort verslag MVR locatieraad In de vergaderingen van september en oktober is onder meer het volgende aan de orde geweest: 1. Verbouwing Parochiezaal. Het plan voor de verbouwing is nu klaar om aan te bieden aan het Titus Brandsma parochiebestuur. Dit plan houdt in dat de parochiezaal over de hele lengte circa 4 meter breder wordt en dat de keuken en de toiletten worden aangepast. In januari van het volgend jaar willen wij een open parochievergadering houden, waarin het plan aan de geloofsgemeenschap gepresenteerd zal worden. 2. Collectes. Binnen de Titus Brandsma parochie is het voorstel aan de orde geweest om over te gaan naar twee collectes, één voor de eigen kerk en de andere voor diaconale doelen. Wij hebben ingestemd met dit voorstel en vermoeden dat dit volgend jaar van start gaat. Hier zal nog nader over gecommuniceerd worden. 3. Centraal parochieblad. Op 28 oktober a.s. is er een avond in Wageningen waar twee leden van de locatieraad naar toe zullen gaan. Daarna zullen wij hierover verder communiceren. De MVR locatieraad Nieuwe voorzitter MVR locatieraad Peter Wijngaard wordt, per 1 januari a.s., de nieuwe voorzitter van onze MVR locatieraad Per 1 januari zal ik terugtreden als voorzitter van onze locatieraad. De voornaamste redenen van mijn terugtreden zijn dat ik het vele vergaderen in de avonduren als een last begon te ervaren en voorts dat ik vanuit mijn werk de komende jaren meer activiteiten heb op internationaal vlak. Ik heb het mogen voorzitten van onze locatieraad steeds als een gunst ervaren. Het werk was heel mooi en gaf ook veel moois. Ik was heel blij met het feit dat wij als bestuur konden opereren als een hecht team: opkomen voor onze geloofsgemeenschap, nuchter, korte lijnen en op basis van volledige
gelijkwaardigheid en respect. Mijn allergrootste dank gaat dan ook uit naar mijn medebestuursleden: Rita, Truus, José, Miranda en Arend Jan. Peter Wijngaard zal mij opvolgen. Wij zijn daar heel blij mee. De meesten van U zullen Peter waarschijnlijk wel kennen. Peter heeft voor onze MVR geloofsgemeenschap een veel hogere staat van dienst dan dat ik dat heb. Peter is koster geweest, heeft meegewerkt aan diverse beleidsplannen en aan de organisatie van onze jubilea, zingt in het ARSIS koor en zit in de oecumenische commissie Vorming en Toerusting. Op de nieuwjaarsreceptie zal de formele overdracht plaatsvinden. Hans Wilmink Parochiedag was een enorm succes De laatste zondag van september hadden wij de parochiedag. Deze dag was georganiseerd door MOV en Caritas. Beide groepen zijn erg actief met hulp voor de medemens. De MOV in verre landen met een aantal projecten, de caritas voor mensen dicht bij huis. Het weer was fantastisch. Alsof dit zo heeft moeten zijn. De dag begon met een hele mooie viering waar alle koren aan deelnamen. In totaal zaten er meer dan 220 mensen in de kerk, van jong tot oud. Er werd prachtig gezongen. Marian Bolscher en Marianne Thie gingen voor. Voor Marianne was het de eerste keer dat zij voorging. Na afloop van de viering was er koffie met wat lekkers erbij. Daarna waren er verschillende hele mooie raadsels. Er was een raadsel voor de kinderen over een hongerdoek (zoek de verschillen). Dit raadsel werd gewonnen door Quinten Hofstad en Manon Gielen. De quiz voor kinderen werd gewonnen door Silke Hofstad en de quiz voor volwassenen werd gewonnen door Carla Grashof en Egon Hofstad. Tot slot was er een fotoherkenningsquiz die werd gewonnen door Wim Appelman. Jaap van Apeldoorn kookte soep op een open vuur en regelde veel bij het kokkerellen. De bezitter van het winnende lot (nummer 857) bij de paaskaarsverloting was helaas niet aanwezig. De winnaar met dit lotnummer kan de Paaskaars afhalen aan de pastorie. Al met al een fantastische dag. Wij willen iedereen en dan met name de koren, de
7
uit de parochie voorgangers, Jaap van Apeldoorn en MOV en Caritas van harte danken voor deze mooie dag. Het MVR bestuur Notariële acte voor de Kerkbalans Jaarlijks in januari vragen wij u om een bijdrage voor de Kerkbalans. Deze bijdrage is bestemd voor financiering van de activiteiten in onze geloofsgemeenschap in Bennekom, voor de kosten van de pastores en voor onze bijdrage aan de zalige Titus Brandsma parochie. Deze gift aan de RK kerk is aftrekbaar voor de belasting, dit is echter alleen zo als het totaal wat u geeft aan goede doelen meer is dan 1% van uw bruto inkomen. Het is mogelijk uw jaarlijkse bijdrage te regelen bij notariële acte en in dat geval is uw gift altijd aftrekbaar van de belasting ook als het totaal aan giften aan goede doelen beneden de 1% van uw bruto inkomen blijft. Het is mogelijk niet alleen de kerkbijdrage te regelen bij notariële akte maar ook tegelijkertijd jaarlijkse giften, b.v. aan de Vastenaktie en aan het Bolivia project van de MOV. U gaat hierbij een verplichting aan voor minstens 5 jaar. Indien u van deze mogelijkheid gebruik wilt maken kunt u dit laten weten aan de penningmeester van de MVR locatieraad; u krijgt dan een formulier voor de benodigde gegevens en met de definitieve opgave ondertekent u het verzoek tot het opmaken van een acte. De acte zal worden opgesteld en gepasseerd bij het notariskantoor Smit & Moormann in Wageningen. Dit gebeurt tegen een gereduceerd tarief en kosten hiervan worden gedragen door de Zalige Titus Brandsma Parochie. Een aantal parochianen is in het verleden reeds een dergelijke overeenkomst aangegaan en ik zal met hen contact opnemen indien de overeenkomst dit jaar afloopt. Als u van plan bent om de kerk in uw testament te gedenken kunt u ook voor nadere informatie of advies contact opnemen met de penningmeester of rechtstreeks met de notaris. Arend Jan Nell, penningmeester MVR Bennekom,
[email protected], 0318 430 988, Breehoven 101, 6721 SE Bennekom. Wat beZIELt mij? Verdiepingsmiddag met pastor Guido Dieteren, woensdag 20 november 2013 in Bennekom Op woensdagmiddag 20 november willen we met elkaar een bezinningsmiddag houden 8
rondom het jaarthema van de Titus Brandsmaparochie: ‘Wat bezielt mij? Wat bezielt ons!’ Want wat is dat nu, die ziel, waar we allemaal toch zo vol van zijn? En wat geeft ons nu werkelijk bezieling? U wordt uitgenodigd om deze middag van thuis een voorwerp mee te nemen wat voor u heel dierbaar is en u veel inspiratie geeft. Samen met pastor Guido Dieteren gaan we dan in gesprek over onze motivatie, ons fundament, onze inspiratiebron, en we delen natuurlijk onze verhalen bij al die meegebrachte voorwerpen. Deze verdiepingsmiddag wordt gehouden op woensdag 20 november van 14.00 uur tot 16.00 uur in de Parochiezaal van de RK.kerk Maria Virgo Regina, Heelsumseweg 3, Bennekom. Opgeven van tevoren is niet noodzakelijk maar wel erg prettig. Brigitte Kaptein,
[email protected], 0318 416 358 Riet Kroes,
[email protected], 0318 418 002 Bezinningsavond dinsdag 26 november TERUG NAAR DE BRON Pater Hans Koenen s.j. en pastor Ben Piepers spreken over: Hoe houden we er geloof in? Zijn er kernteksten in de Bijbel die ons helpen? Hoe kleuren die teksten ons leven en geloven? Er speelt van alles rond geloven en kerk: fusie en eigenheid, vergrijzing en lege banken, bedevaart en sociaal engagement, priesterkerk en/of volk Gods onderweg, kerkelijk leergezag en zeggingskracht van de Bijbel… waarom nog bidden? Hoe stel je je God nog voor? Te veel om op te noemen. Je ziet soms door de bomen het bos niet meer. Wat zijn nu onze bronnen van inspiratie? Wat doet er echt toe in geloven en wat is bijzaak? Met Hans Koenen en Ben Piepers willen we zoeken naar de teksten uit de Bijbel, die het hart vormen van ons geloven. Waar gaat het om, wat is de kern? Vervolgens willen we kijken hoe deze teksten kleur geven aan ons geloven en leven en hoe ze ons nu nog kunnen inspireren en vertrouwen kunnen geven voor de toekomst. Hans Koenen en Ben Piepers zullen ieder een inleiding houden. Na de pauze is er gelegenheid tot vragen en gesprek onder leiding van Frans Breteler. De parochieavond wordt gehouden op:
uit de parochie Dinsdag 26 november 2013, van 19.30 – 22.00 uur in de R.K. parochiekerk Maria Virgo Regina, Heelsumseweg 1, Bennekom Iedereen is van harte welkom. We zouden het wel fijn vinden als u ons vóór 23 november even per telefoon of per e-mail wilt laten weten dat u voornemens bent aan de avond deel te nemen. Aan het begin van de avond en in de pauze zorgen wij voor koffie of thee. Na afloop van de avond vragen wij u een vrijwillige bijdrage in de kosten van de avond. Truus Appelman, 0318 414 943,
[email protected], Frans Breteler, 0317 415 588,
[email protected], Timo Harmsen, 0318 418 405,
[email protected], Riet Kroes, 0318 418 002,
[email protected]
Catechese Tour Enkele maanden geleden ontstond na een zondagsviering, tijdens een korte autorit naar huis, met enkele parochianen een boeiend gesprek over de sacramenten in het algemeen en de Eucharistie in bijzonder. Na 20 minuten waren we natuurlijk nog lang niet uitgesproken, dus klonk bij aankomst: ‘Daar zou ik wel wat langer over willen praten’ en ‘Dat zou eigenlijk iedereen moeten horen’. Zo ontstond toevallig en spontaan het idee om een catechetische rondgang te organiseren in de parochie: de ‘Catechese Tour’. Gedurende het jaar rijden we van locatie naar locatie om met elkaar na te denken en te praten over boeiende en belangrijke thema’s in ons katholieke geloof. De eerste bijeenkomst vindt plaats in Rhenen, en we pakken het oorspronkelijke onderwerp van de autorit weer op: ‘De Sacramenten en de Eucharistie’. In twee avonden gaan we stap voor stap op zoek naar de wortels en betekenis van de sacramenten in het katholieke geloof. Enerzijds is dit een opfris catechese: hoe zat het ook al weer? Anderzijds is het een verdiepende catechese: hoe kan ik eigen woorden en beelden geven aan wat ik geloof en belijd? Als iemand mij vraagt wat een sacrament is, of wat de Eucharistie is, hoe kan ik hier een antwoord op geven? Iedereen is van harte welkom op deze avond. Wat: Catechese Tour Wanneer: maandag 4 en 11 november om 19:30 uur.
Waar:
Gedachteniskerk, Herenstaat 82 te Rhenen. Begeleiding: pastoraal werker Yuri Saris; voor vragen en informatie:
[email protected] Met vriendelijke groet, Pastoraal werker Yuri Saris Iets voor U? Afscheid Klaas van der Meulen. Na heel veel jaren hebben we met een gezellig etentje afscheid genomen van Klaas van der Meulen. Zijn jongste zoon ging nu ook naar het Voortgezet Onderwijs en dat betekende voor Klaas dat er een einde kwam aan de vergaderingen, voorbereiding van de gezamenlijke gezinsviering en nog veel meer. Hij was er altijd trouw en heeft een duidelijke rol gespeeld in de ontwikkeling van onze Identiteitscommissie. We zijn blij een goede opvolger te hebben gevonden in Adriaan van der Linden. Namens de Identiteitscommissie van de St.Alexanderschool, Lilian Grob. 15 jaar lang heeft Edy Ketelaars als wijkcontactpersoon wijk 10 voor zijn rekening genomen (Ganzerik, Ereprijs, Anemoon, Madelief, Knoopkruid, Honingklaver, Halderbrinkweg, Halderweg). Helaas gaat zijn gezondheid steeds verder achteruit. De laatste jaren heeft zijn vrouw al een deel van zijn taak op zich genomen. Hij heeft het altijd met veel plezier gedaan maar het kan niet meer. Edy bedankt voor je inzet. Er zijn altijd weer mensen bereid om deze taak van Edy over ten nemen en daar zijn we blij mee: Dhr. van de Star (Ereprijs73) gaat in wijk 10 nu de parochiebladen rondbrengen. Margot Keurentjes (Molenstraat 172) neemt de wijk van Edy Ketelaars over. Opbouwen van onze geweldige kerststal. Wie wil een hand(je) helpen om dit mooie werk weer neer te zetten? Werkgroep Attent op talent (Marian Bolscher, Truus Appelman, José van der Meulen, Miranda Meuwissen) Het groene boekje 2013-2014 De start van het nieuwe kerkseizoen is van start gegaan. U heeft onlangs het groene boekje ontvangen met daarin weer een gevarieerd 9
uit de parochie aanbod van kringen, lezingen en diverse themabijeenkomsten. Er zijn activiteiten zowel op de ochtend als in de avonden. Kijk nog eens in het boekje en meldt u aan voor een of meer lezingen/kringen. Aanmelden: Zie achterin het boekje. Groene boekje niet ontvangen: Bij de uitgang van de kerken in Bennekom liggen nog exemplaren. Ook op de website van de deelnemende kerken is het groene boekje te vinden: bij ons dus op www.rkkerkbennekom.nl Vormings- en Toerustingscommissie Jaarthemaboekje Hebt u het jaarthemaboekje al in uw bezit? Op de parochiedag werd het jaarthemaboekje uitgereikt. Behalve gedichten en citaten over het jaarthema bevat het boekje het totale programma 2013-2014. Alle data over wandelingen, filmavonden, boekbesprekingen en nog veel meer zijn vermeld. Mocht u het jaarthemaboekje nog niet ontvangen hebben: er zijn nog een flink aantal exemplaren over. U kunt ze vinden, achter in de kerk in het schappenkastje naast Maria. Neemt u a.u.b. het jaarthemaboekje mee. Hoe meer u er gebruik van maakt, hoe liever het de jaarthemagroep is. Namens de jaarthemagroep, Brigitte Kaptein, Riet Kroes. Zilveren rijksdaalders In het kader van geld inzamelen voor de verbouwing van de parochiezaal van onze levendige, actieve en nog lang niet uitgebluste geloofsgemeenschap heb ik het volgende te bieden. Rijksdaalders uit de jaren: 1959, 60, 61, 62, 63 en 66. Een rijksdaalder uit 1937 met
Wilhelmina erop en een zilveren tientje uit 1970. Mooie zilveren munten. Is het niet een geweldig cadeautje voor een geliefde uit dat betreffende geboortejaar? De juwelier maakt er een prachtig lijstje omheen met ketting en je hebt een zeer origineel cadeau! Bij voorbeeld voor verjaardag of Sint Nicolaas of zomaar om iemand te verrassen! Wij verkopen de rijksdaalders voor € 50 per stuk! Ook is er een gouden tientje; dat is veel meer waard: het gouden tientje is van 1933 en moet € 235 opbrengen. Dat is de reële waarde! Inlichtingen: Janneke Postma,
[email protected] of telefonisch 0318 415 813 Samen eten op 29 november Jaap van Apeldoorn is weer bereid gevonden om voor ons te koken! Het was zo gezellig het afgelopen seizoen dat er van alle kanten verzoeken kwamen om hier vooral mee door te gaan. Dit benadrukt nog eens onze saamhorigheid en, leuke bijkomstigheid, we eten de verbouwing bij elkaar. De verbouwing die wij zo hard nodig hebben om onze hechte gemeenschap bijeen te houden. Geheel in de stijl van onze nieuwe Paus Franciscus. De formule is iets gewijzigd. Er is geen vaste prijs. Ik zet € 10 p/p bovenop de prijs die Jaap vraagt; voor de eerste maaltijd op 29 november, een Franse, wordt dit € 14 p/p, exclusief de wijn. Op de kaart staat: Uiensoep, daube, coq-au-vin, ratatouille, aardappelgratin en een toetje. We beginnen om 19.00 uur. Vanaf 18.30 uur is de Parochiezaal open. U kunt zich opgeven bij Janneke Postma, janneke59postma @gmail.com of 0318 415 813.
_____________________UIT KERK EN SAMENLEVING _____________________________
Katholiek Vrouwengilde Wat er gebeurde Maandag 9 september vond de jaarlijkse ledenvergadering en de opening van het K.V.G. jaar plaats; 40 dames aanwezig. Ons nieuwe 10
seizoen is gestart met een oecumenische prachtviering, samengesteld en geleid door Riet Kroes, in samenwerking met Nardie Breteler. Door het dameskoor o.l.v. Nardie samen met Dinie Assink, die orgel, harp en fluit bespeelde, zat er muziek in. De collecte was voor Melania en bracht € 154,60 op. Tijdens onze jaarvergadering herdachten wij de overleden leden van het afgelopen seizoen: Lenie Verhaegh, Doortje Philipsen en Tiny Steegmans. We bedankten mensen, die aan de viering hebben meegewerkt en Don Barten, die veel voor onze vereniging doet zoals het stencillen van onze boekjes. Voor
uit kerk en samenleving de jubileumviering in onze parochiezaal op later verhandeld. 5: de tempel van Artemis. Een maandag 3 maart 2014 komt nog een brief om u kolossale tempel gebouwd met het geld van aan te melden voor het buffet, want we gaan Kroisos ( u weet wel die van: ”zo rijk als”). 6: samen dineren en we willen ongeveer weten het beeld van Zeus, 12 meter hoog, in een veel hoeveel mensen er komen. Onze bestuurs- te kleine tempel, wel overweldigend zo. Ter ere samenstelling blijft dit jaar behouden, maar het van hem werden de Olympische spelen is nu echt van belang, dat nieuwe mensen zich gehouden en de deelnemende landen voerden in melden. U kunt dan ingewerkt worden en alleen die periode van de spelen geen oorlog. 7: het zo is het voortbestaan van de vereniging veilig Mausoleum (graftombe van Mausollos) van te stellen. Notulen, jaarverslag en financieel Halicarnassus bij Bodrum in Turkije. Hier komt verslag worden goedgekeurd. Dank aan secre- ons woord Mausoleum vandaan. Een selectie taris en penningmeester voor hun perfecte werk. van de “nieuwe wereldwonderen” houdt u nog We huldigen de jubilarissen, Lia Vermeer, zij is tegoed. Na de lezing vernamen we dat Sandra al 25 jaar lid en speelt voor ons piano op Gerrits in Oranje Nassau’s Oord ligt om te kerstavonden. Riet Heestermans is direct nadat revalideren. En verder verwelkomen we ze in Bennekom kwam wonen lid geworden en wederom een nieuw lid: Anneke van Hoven. is al 40 jaar lid en als klap op de vuurpijl is er Dank aan wijk 1. Mieke Konst, u wel bekend van o.a. het Maandag 9 oktober: Koffieochtend bij: “Tante dameskoor, zij is al 50 jaar lid. We verwel- Loes” in Rhenen. Er waren 16 dames en het was komen een nieuw lid: Mieke Perk-Terlouw. En weer heel gezellig. van enkele leden hebt u nog niet het juiste Wat er te gebeuren staat telefoonnummer: Mieke Achterberg, 0651 231 Maandag 28 oktober, let op tweede lezing in 791, Ans Kuin, 0318 413 004 en Mien Verkerk, oktober!: Lezing in de Parochiezaal over 0318 844 340; zet ze op uw ledenlijst!!!!! Met paddenstoelen, Koffie: 19.30 uur; aanvang: dank aan wijk 2. 20.00 uur. Zie uw Programmaboekje. Maandagavond 7 oktober: 38 leden. Lezing Maandag 2 december, Sint Nicolaasavond. over Wereldwonderen, door Rob van Eck. De 7 Die wordt deze keer totaal anders, namelijk we klassieke wereldwonderen. Veel van deze krijgen een lezing van de heer F. Booy met wereldwonderen kennen we doordat ze in de dia’s: “Op zoek naar Piet”. Koffie/thee vanaf oudheid beschreven werden door met name 19.30 uur, aanvang lezing om 20.00 uur. Grieken of Arabieren. Zeven was vroeger het Maandag 16 december: Kerstavond. Opgelet getal dat de volheid symboliseerde. Zeven stond dames deze is in De Broek-Akker, zoals voor: “alles”, “het geheel”. Te beginnen met 1: gewoonlijk, koffie om 18.30 uur, aanvang 19.00 de piramide van Cheops in Egypte. Deze is als uur. de enige van de 7 niet verloren gegaan. Vroeger Los van dit alles is de brief die u gekregen hebt had deze piramide een gouden top en ze bestaat over de Kerstmarkt in Oberhausen. Die gaat uit 2 miljoen perfect op elkaar passende enorme van het Wageningse K.V.G. uit. Als u mee wilt stenen, waar nog geen theelepeltje tussen past. dient u zich vóór 24 november op te geven bij 2: de vuurtoren van Pharos. Net buiten de haven Joke Jansen, tel. 0317 412 801, of Ineke Giesen, van de Egyptische stad Alexandrie van 300 voor tel. 0317 412 920; zie uw brief. Kosten € 21,50 Chr. Deze had overdag enorme spiegels die het en om 18.30 uur retour in Wageningen. zonlicht weerkaatsten en ’s-nachts grote vuren. Gea Kleipool, voorzitter K.V.G 3: de hangende tuinen van Babylon, gebouwd Melania door Nebukadnezar voor een van zijn vrouwen, De Melaniawerkgroep Zuid West Veluwe, die afkomstig was uit een begroeide bergstreek waartoe ook Bennekom behoort, heeft 2 nieuwe en niet kon aarden in zo’n kale stad. 4: de projecten gekozen en de ontvangst van de Kolossus van Rhodos. Een bronzen beeld van aanvraag is bevestigd door de stichting Melania: 32 meter hoogte. Dit stelde de Griekse zonne Project AF-KE/3/R: Het opzetten van een god Helios voor. De schepen voeren tussen zijn naai-atelier in Kisumu Nyalenda village te gespreide benen door de haven binnen Kenia. Het betreft een tweejarig project ad (kolossaal). De overblijfselen van de Kolos € 2.200 per jaar, waarvan Melania regio Zuid werden door Arabische en Joodse handelaren West Veluwe het tweede jaar voor haar 11
uit kerk en samenleving rekening neemt. Het eerste jaar is gefinancierd door Emmaus Wageningen. Project AF-UG-7/E: Het opzetten van een vakopleiding naaien en breien voor 42 alleenstaande vrouwen en hun gezinnen in Nyakasura te Uganda. Het betreft een éénjarig project waar Melania regio Zuid West Veluwe het resterende bedrag ad € 745 bij zal dragen. Wilt u meer informatie over de projecten dan is dat te vinden op www.melania.nl. Melania Bennekom Pelgrimeren in Bennekom Op 22 en 29 oktober organiseert de Vormingsen ToerustingsCommissie Bennekom 2 avonden over pelgrimeren. Iedereen met belangstelling is van harte welkom. Aanvang 19.30 uur. Locatie 22 oktober: kerkelijk centrum ’t Kerkheem (Alexanderzaal), Kerkhoflaan 34, 6721EZ Bennekom. Locatie 29 oktober: Oude of St Alexanderkerk, Dorpsstraat 45, 6721JJ Bennekom. Kosten voor beide avonden € 10. Opgave bij Ineke Ammerlaan, 0318 414 936,
[email protected]. Andries Govaart is met twee anderen in 1994 op weg gegaan naar Santiago en gaandeweg pelgrim geworden; 100 dagen later kwamen ze aan. Sindsdien heeft hij vaker zulke tochten ondernomen. Hij zal ons daarover vertellen en meenemen op weg op de eerste avond. De tweede avond gaan we met elkaar op pad middels een korte bezinnende pelgrimage. We gaan op weg “met de pelgrimsweg in het hart.” psalm 84,6. Doet u mee? Andries Govaart (1954, Breda) studeerde theologie/liturgie in Nijmegen. Hij was pastor in Arnhem-zuid en werkte in het bisdom Utrecht en in het Dominicanenklooster Huissen voor liturgische toerusting, verdieping en meditatie. Hij publiceert gebeden, liederen, overwegingen en liturgieën. Hij woont in Wageningen. Over onze straatkinderen in Bolivia Ook dit jaar maakte u de wereld beter voor kinderen in Bolivia. Het team van ENDA in El Alto kan met onze financiële steun echt een verschil maken en toekomst bieden voor kinderen en jongeren met problemen.
12
We hebben iets kunnen doen voor meisjes, die hun thuis hebben moeten verlaten vanwege lichamelijk of seksueel geweld. De meisjes verblijven, op last van de kinderrechter, meer dan 3 maanden in Casa Minca in El Alto, Bolivia. Er is hier ruimte voor 18 kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar, en ook voor eventuele baby’s van tienermoeders. De kinderen kunnen hier hun trauma verwerken, ze leren wat hun rechten en plichten zijn en leren zich sterker op te stellen. De meisjes kunnen in deze periode niet naar buiten i.v.m. hun veiligheid. Daarom is het heel belangrijk dat er voldoende ruimte en materiaal is voor therapie, onderwijs en om zich te ontspannen en te ontwikkelen. Vanuit El Alto kwam dan ook de vraag of Bennekom wilde meehelpen aan de inrichting van een bibliotheek, speel- en internetruimte. Wij hebben het projectplan bestudeerd en zijn akkoord gegaan met een forse bijdrage in 2013 van € 8555 voor o.a. de ruimte, meubilair, computers, een wasmachine, schoolboeken en spelmateriaal. Dit staat nog net niet in onderstaand financieel overzicht dat over 2012 gaat. Intussen zien we positieve resultaten van eerder gesponsorde projecten. Van Sinterklaastijd tot Kerst verkopen we in Bennekom prachtige kwaliteitsartikelen zoals alpaca mutsen, sjaals en tassen uit ‘ons’ handwerkatelier in Bolivia. Meer dan 90% van de meisjes vindt na deelname aan zo’n leer/werk project een echte baan. Neem ook eens een kijkje op de website van ENDA in El Alto: http://www.endaelalto.org/ Voor het financiëel overzicht 2012 zie op onze website: bit.ly/19RQWEC Wageningen, 24-9-2013 Met hartelijke groet, namens de groep voor Missie, Ontwikkeling en Vrede, Nelly Beerepoot-Commandeur, Hartenseweg 32, Wageningen Hoog. Wilt u meer weten over het project? Graag geef ik u meer informatie. Uw giften zijn welkom op rek.nr. NL11 RABO 0307 0604 38 t.n.v. RK Parochie Zalige Titus Brandsma, inzake Bolivia.
uit kerk en samenleving ________________________________ FORUM_________________________________ Franciscus en een parochiedag Wat hebben Paus Franciscus en onze parochiedag, die we op 29 september zo luisterrijk vierden, met elkaar te maken? Wel. dat ze beiden een wonder zijn; een wonder van de Parakleet1). Ook al veranderde er in de kerk nog geen wet of voorschrift, paus Franciscus is er al in geslaagd de kerk te hervormen alleen al door zijn openheid en echt de ramen en deuren van de kerk naar de wereld open te zetten, zoals paus Johannes XXIII met zijn ‘aggiornamento’ bedoelde. Maar waar haalt Franciscus de bisschoppen vandaan om die hervorming overal en blijvend in de kerk vorm te geven? Een eik verander je zo maar niet in een populier. Maar dan bedenk ik dat zijn voorgangers op de stoel van Petrus, Johannes Paulus II en Benedictus XVI, bepaald geen voorstanders van die openheid waren. Toch benoemde de uitgesproken begunstiger van Opus Dei, JP II, een lid van de orde der jezuïeten Bergoglio tot kardinaal. En al die door hem en Benedictus gecreëerde, in grote meerderheid conservatieve, kardinalen kozen Bergoglio tot paus. Is dat geen wonder? Wordt hier niet bewaarheid dat Christus altijd met zijn kerk is door ons zijn Geest als helper te sturen? Ik kan dit niet beter toelichten dan met een citaat uit het interview van Antonio Spadaro S.J. met paus Franciscus 2): “Het beeld van de Kerk dat me bevalt, is dat van het heilige gelovige volk van God. 3) [….] Niemand redt zichzelf als een geïsoleerd individu,[….] En de Kerk is het Volk Gods dat door de geschiedenis trekt in vreugde en in pijn. Sentire cum Ecclesia (meevoelen met de kerk, red.) ligt dus voor mij in het deel uitmaken van dit volk. Bovendien is het geheel van gelovigen onfeilbaar in het geloof en deze onfeilbaarheid komt tot uiting in de bovennatuurlijke geloofszin van het hele volk dat op pad is. Kijk, dat is wat ik vandaag versta onder het Sentire cum Ecclesia waarover Ignatius spreekt. Wanneer de dialoog tussen de mensen, de bisschoppen en de paus zich op die weg engageert en loyaal is, dan geniet die dialoog de bijstand van de Heilige Geest. Het gaat dus niet om een sentire met betrekking tot de theologen’[…….]. ‘Men moet er dus niet van uitgaan dat het sentire cum Ecclesia alleen
maar slaat op het sentire met de kerkelijke hiërarchie’.[….] ‘Uiteraard dient men goed te begrijpen dat deze infallibilitas (onfeilbaarheid, red.) van alle gelovigen, waarover ik het heb aan de hand van het Concilie, niet een soort van populisme is. Neen, het is de ervaring van de “hiërarchische Moeder de Heilige Kerk”, de Kerk als Volk Gods, herders en volk samen. De Kerk is de totaliteit van het Volk Gods’. ‘Deze Kerk met wie we moeten meevoelen, sentire, is het huis van allen; het is geen klein kapelletje dat slechts een select groepje personen kan omvatten. We moeten de boezem van de universele Kerk niet terugdringen tot een beschermend nestje van onze eigen mediocriteit (middelmatigheid…red).” Nog een tweede citaat uit het interview wil ik u hier geven: “Vaticanum II is een herlezing geweest van het Evangelie aan de hand van de hedendaagse cultuur. Het heeft een hernieuwingsbeweging op gang gebracht die gewoon voortspruit uit het Evangelie zelf. De vruchten zijn enorm. Het volstaat te denken aan de liturgie. De liturgische hervorming is een dienst geweest aan het volk als een herlezing van het Evangelie vanuit een bepaalde historische gegevenheid. Ja, er zijn hermeneutische (verklarende, red) lijnen van continuïteit en ook van discontinuïteit, maar een zaak is toch duidelijk: met name de dynamiek om het Evangelie te lezen en te begrijpen op een geactualiseerde manier naar het heden toe is eigen aan het Concilie en is daarom absoluut onomkeerbaar. Er zijn uiteraard specifieke onderwerpen zoals de liturgie volgens de Vetus Ordo 4). Volgens mij getuigt de keuze van paus Benedictus van prudentie, die te maken heeft met de bedoeling degenen die er gevoelig voor zijn te hulp te komen. Er bestaat echter een risico van ideologisering van de Vetus Ordo, van instrumentalisering ervan, en dat is zorgwekkend.” Met te verwijzen naar de ‘hermeneutische lijnen van continuïteit’ zinspeelt Franciscus op de ‘hermeneutiek van de continuïteit’ van zijn voorganger Benedictus XVI, die daarmee waarschuwde voor een breuk met de traditie, een hermeneutiek van de discontinuïteit. Maar Franciscus zegt hier dat de traditie dynamisch 13
forum is, en voortdurend moet worden geactualiseerd in de tijd. Tegelijkertijd laat hij zijn voorganger in zijn waarde. Hij respecteert diens hang naar de Vetus Ordo, de traditionele Latijnse mis, en noemde het voorzichtig beleid dat Benedictus die voor de ‘liefhebbers’ heeft toegestaan. Maar – en zo versta ik zijn woorden – je moet er geen systeem van maken. Het moet een uitzondering blijven, naar plaats of naar tijd. En dan nog alleen als de gemeenschap er om vraagt. Intussen vierde onze lokale geloofsgemeenschap op luisterrijke wijze zijn jaarlijkse parochiedag. Zij benadrukte daarmee helemaal kerk te zijn, - zij het niet de hele kerk. Foto’s op de website van onze gemeenschap 5) laten zien hoe hartverwarmend het was en hoeveel mensen van alle leeftijden er aan meededen. En als je bovendien bedenkt hoeveel vrijwilligers aan de voorbereiding hebben meegewerkt kun je echt spreken van een participerende gemeenschap. Ze laat daarmee zien een vitale geloofsgemeenschap te zijn. Zoals het gezin de hoeksteen van de samenleving is, zo is de vitale lokale geloofsgemeenschap de hoeksteen van de kerk. Kerk mag hier ook verstaan worden in zijn algemene en universele betekenis van kerk van Christus. In dit opzicht neemt onze gemeenschap haar ware plaats in de Bennekomse religieuze gemeenschap in. Het is onze missionaire verantwoordelijkheid ook daarin te blijven participeren. Een lege Maria-Virgo-Regina-kerk zou een loochenen zijn van ons ‘sentire cum ecclesia’. Timo Harmsen, 30 september 2013 1)
Grieks: παρακλητοs-paraklètos; het woord betekent ‘te hulp geroepen’, ‘pleitbezorger’; wordt gebruikt om naar de Geest van/naast Jezus Christus (1 Joh.2,1) te verwijzen. 2) Zie www.streventijdschrift.be/ Interview_paus_Franciscus.pdf 3) Volgens de definitie van Lumen Gentium, nummer 12. 4) Vetus Ordo: de oude orde van de traditionele Latijnse mis, c.q. de Tridentijnse ritus, 5) www.rkkerkbennekom.nl/
Veelvormigheid Het Romeinse Rijk kenmerkte zich door grote eenvormigheid. Een voorbeeld: steden werden in het hele enorme rijk gebouwd op dezelfde wijze: een rechthoek van ongeveer een kilometer in het vierkant, doorsneden door straten in een schaakbordpatroon. Ongeacht in welk landschap ze lagen. Ongeacht welke taal er gesproken werd. Ongeacht het klimaat ook. 14
Het Romeinse Rijk was sterk op militaire leest geschoeid. Dat verklaart deze eenvormigheid. Daardoor waren de Romeinen in staat om grote gebieden te veroveren en te besturen. In de eerste eeuwen van onze jaartelling begon dat enorme rijk geleidelijk uiteen te vallen en het zou als zo veel rijken in de oudheid zonder een spoor achter te laten zijn verdwenen zijn als inmiddels het Christendom niet op het toneel van de geschiedenis was verschenen. En het was een merkwaardig proces wat toen plaats greep. Eerst werd in 325 de eerste algemene kerkvergadering gehouden in Nicea, dus niet in het westelijk deel van het Rijk. In 330 verplaatste keizer Constantijn zijn zetel naar Byzantium. Met meename van een groot aantal kunstschatten. Door het vertrek van Constantijn ontstond in het Westen ruimte voor de bisschop van Rome om zijn positie als paus te versterken. Het Romeinse Rijk werd niet, zoals met zoveel andere culturen door een vijandige macht overrompeld, maar geleidelijk, van binnen uit uitgehold. Als in een soort kraakpand bezette het Christendom de vrij gekomen plaatsen. En naar mate de bestuursstructuur werd uitgehold vulde het Christendom de gaten op. Dat is bij voorbeeld ook de oorzaak dat in Italië iedere stad ook een bisdom is. Maar het meest duidelijk wordt dit in de religieuze kledij van de Katholieke Kerk. De hele garderobe van kazuifel, koorkap, stola, manipel, enzovoort, is Romeins. Het waren de ambtsgewaden van de Romeinse bureaucratie. Dat was een sterk militair gekleurd bestuur. Het leger maakte in alle opzichten de dienst uit. En ook die regulaire, militaire structuur is door de kerk geabsorbeerd; niet alleen in de kledij maar ook in de manier van denken en van de visie op de wereld. Er was in het Rijk een starre hiërarchie van Keizer tot Senatoren, naar Consuls. Zo ook in de Kerk van Paus naar Pastoor. Deze starheid was lang kenmerkend voor de Kerk. De Kerk heeft eeuwenlang gestreefd naar een uniforme cultuur naar Romeins voorbeeld en zich verzet tegen iedere afwijking daarvan. In een wereld, waarin de postduif het snelste vervoermiddel van post was, was dat niet zo erg. Iedere bisschop had betrekkelijk veel speelruimte; de paus kon maar weinig op zijn vingers kijken. Een zekere pluriformiteit was onvermijdelijk. Er was nu eenmaal een grote
forum verscheidenheid van culturen, talen en landstreken. In de negentiende eeuw echter werd dat anders. Het einde van die eeuw heeft de komst van de telegraaf en de telefoon nog meegemaakt, in de daar op volgende eeuw verschijnen film en fotografie. Radio en televisie, luchtvaart. en computer. Nu krijgt de door de bisschoppen gewenste uniformiteit een kans. Het hoogtepunt daarvan zagen we in de verzuiling in de dertiger jaren. Maar na de Tweede Wereldoorlog wordt dat anders Aanvankelijk proberen de bisschoppen in 1954 (Mandement) nog om hun ideaal van eenvormigheid vast te houden maar dan komt in 1962 het tweede Vaticaans Concilie en de veelvormigheid breekt door. Dezelfde moderne communicatiemiddelen die aanvankelijk de bisschoppen te hulp kwamen, werden nu een struikelblok voor de traditionele Kerk. Die Kerk kreeg een probleem. Nee, niet het volk, maar de clerus. De clerus probeert nu krampachtig om terug te gaan naar de situatie van voor het concilie van Vaticanum2. Ze kan niet uit de voeten met de pluriformiteit die zich sindsdien ontwikkeld heeft. Ze ziet geen kans om die veelvormigheid in hun starre, Romeinse denkschema te persen. Sommigen van hen zien er zelfs het gevaar van een schisma in! En inderdaad; hun benauwde schema’s zouden misschien best eens tot een schisma kunnen leiden. En van sommigen denk ik wel eens dat dat ook hun bedoeling is? Uiteindelijk komt het neer op angst; angst voor verandering, angst voor verschillen, locale verschillen, verschillen in opvattingen, angst voor veelvormigheid. Dat zijn de problemen van de clerus. Gelukkig lijken er met de nieuwe paus tekenen zichtbaar geworden die zouden kunnen wijzen op een gunstige verandering bij de clerus. Het volk heeft immers geen probleem. De domme regeltjes over wie-wel en wie-niet gaan aan het volk voorbij. Er zijn belangrijker zaken. Koos van der Zalm Een bewonderenswaardig experiment Zoals in de september-uitgave van het 'Blad voor de katholieken in Bennekom' werd vermeld is onze kleindochter Stella Josefine op 7 september in de Maria Virgo Regina-kerk gedoopt. In de doopviering werd voorgegaan door Eduard Metz OFM, een neef van Ria. Pater Metz heeft meer dan 45 jaar in Brazilië geleefd en gewerkt onder de allerarmsten, de laatste 25
jaar in de gemeente Teixeira de Freitas in de deelstaat Bahia. Na de viering mochten wij een deurcollecte houden voor het door de minderbroeders geëntameerde “Kinderpastoraats- en Landhervormingsproject Teixeira de Freitas”. Dit project ondersteunt kinderpastoraat, gemeenschapsopbouw, werkgelegenheid en gezondheidszorg in deze gemeente. In de aanloop naar de doopviering werden we door een familielid opmerkzaam gemaakt op een boekje over een in 1983 in de deelstaat Minas Gerais gestart experiment. Direct na de doopviering mocht ik de door mij bestelde Nederlandse vertaling van dit boekje in ontvangst nemen. Deze vertaling is deze zomer verschenen onder de titel: 'NAAR EEN NIEUWE UTOPIE: De tocht van de Franciscanen in Vale do Aço' *). Voorjaar 1983 stichtte een drietal franciscaner minderbroeders, waaronder pater Eduardo Metz, in de industriestad Ipatinga in de regio Vale do Aço (Staalvallei) een 'comunado inserada'. 'Comunidades inseridas' moesten leefgemeenschappen van minderbroeders zijn die echt deelnamen aan het leven van het volk en zijn strijd. De beslissing om het experiment te starten in Ipatinga is mede bepaald door het gegeven dat deze stad ligt in een regio met twee grote staalfabrieken, waarbij de arbeidersklasse werd gedomineerd door een vakbond met infiltranten van de bazen, m.a.w. jaknikkers die aan de kant stonden van de fabrieksdirecties. Het project had een politieke lading. Er moest gewerkt worden aan de bewustmaking van het volk en daarmee aan de organisatie daarvan in Kerkelijke Basisgemeenschappen (CBJ's), vakbonden en bewonersverenigingen. In Brazilië zijn de eerste CBJ's in de jaren 60 ontstaan en vooral in de jaren 70 in aantal en in invloed op het kerkelijk leven gegroeid. Zij zijn de concretisering in de praktijk van een horizontaal kerkmodel, een Kerk van het Volk, zoals verwoord door de Braziliaanse bevrijdingstheoloog Leonardo Boff in zijn boek: 'E a Igreja se fez Povo' ( En de Kerk is Volk geworden) **). Bij hun komst in Ipatinga zijn de minderbroeders gaan wonen in een buitenwijk met immense sociale problemen zoals een groot aantal werklozen, geen infrastructuur en sloppenwijken tegen de hellingen, bevolkt door uitgestotenen. De paters kozen ervoor te gaan wonen in een zeer sobere behuizing zonder 15
forum comfort, tussen de armen en de gemarginaliseerden, met alleen de fiets en de bus als vervoermiddel. Het is fascinerend te lezen hoe de paters er door het vormen van bezinningsgroepen in geslaagd zijn het volk het bewustzijn bij te brengen dat zij door samen te overleggen en te werken in horizontale verbanden hun recht op een menswaardig bestaan kunnen doen gelden. Als belangrijkste overleg- en actie-organen kunnen genoemd worden: het arbeidspastoraat, het sloppenpastoraat en (qua kerkelijke beleving) het dooppastoraat en het gezinspastoraat. Vanaf het begin heeft het experiment van buitenaf weerstand ondervonden. Aanvankelijk waren het vooral de confrontaties met de leiders en de inspecteurs van de gemeente. Als de paters werden gewaarschuwd dat inspecteurs, in gezelschap van politie en slopers, naar de sloppenwijken kwamen om illegale krotten neer te halen, kwam de toevallig thuis zijnde pater onmiddellijk in actie. Bij aankomst op de bedreigde locatie probeerde de pater de inspecteurs te overreden de geplande sloop af te blazen. Als overreding niet hielp, werd tot lijfelijk verzet overgegaan, waarbij gevaar voor eigen leven niet werd geschuwd. Zo is pater Eduardo diverse malen als ultiem middel om de sloop te voorkomen op het dak van een reeds ontruimde hut geklommen. De compromisloze keuze van de paters voor de armsten en de buitengeslotenen in de krottenwijken ergerde de burgemeester zodanig dat hij de paters tijdens een crisisberaad aanduidde als “drie doodsvijanden”. In latere jaren kwam er ook steeds meer weerstand van buiten, maar ook van binnen de Kerk. De leiding van het diocees en die van de franciscaanse provincie waren in behoudender handen gekomen. Inmiddels had kardinaal Joseph Ratzinger in de Romeinse curie de leiding gekregen van de Congregatie voor de Geloofsleer. Als zodanig was hij een fel bestrijder van de leer van de bevrijdingstheologie, waardoor in Vaticaanse kringen een grote terughoudendheid was ontstaan met betrekking tot alles wat met deze theologie in verband kon worden gebracht. Een grote steen des aanstoots voor de tegenstanders was dat binnen het arbeidspastoraat door de paters veel nadruk werd gelegd op de politieke bewustwording van de 16
staalarbeiders. Actief lidmaatschap van een politieke partij die zich daadwerkelijk inzette voor hun belangen, werd aangemoedigd. Volgens de werkgevers en behoudende priesters en leken binnen het bisdom vereenzelvigden de paters zich met één politieke partij. Zij werden gezien als de 'paters van de Arbeiderspartij'. Andere kritiekpunten – vooral van de kant van de diocesane clerus – waren de progressieve praktijken bij het dooppastoraat en bij de liturgievieringen, waarmee aan het begrip 'Volkskerk' concrete inhoud werd gegeven. Na een uitdrukkelijk verzoek van de bisschop aan de provinciaal om de twee 'radicaalsten' van de vier franciscanen die het eerste drietal in 1988 waren opgevolgd, over te plaatsen, is de gehele communiteit eind juli 1993 uit Ipatinga teruggeroepen. Een triest einde van een dapper experiment. In een in 2010 door de schrijfster – een in Ipatinga wonende docente Geschiedenis (met mastertitel Sociale Geschiedenis), die o.a. heeft gedoceerd aan de Universiteit UNILESTE (deelstsaat Minas Gerais) – in Teixeira de Freitas gehouden interview met pater Metz relativeert hij zijn inbreng in het experiment. Al lezend blijkt echter dat de schrijfster en de mensen die zij geïnterviewd heeft, met dankbaarheid, weemoed en grote bewondering aan pater Eduardo terugdenken, zowel in Ipatinga als in Teixeira de Freitas. Tijdens het interview zegt pater Metz zelf over zijn activiteiten in de Staalvallei: “Wij waren niet bang voor conflicten! Het leven in Ipatinga was een uitdaging. Je moest nadenken, je moest de confrontatie aangaan, je mocht niet aan de kant blijven staan! Er bestond een droom van een volk dat betrokken was en zich actief inzet, een volk dat de straat op ging … Dat bestaat tegenwoordig niet meer!” Nu Paus Franciscus Paus Benedictus is opgevolgd, mag vanuit Rome een duidelijk opener houding ten aanzien van kerkelijke hervormingen en regionale differentiatie worden verwacht .We zullen zien! Leonardo Boff weet het zeker***). Joop Kester *)
Marilene A. Ramalho Tuler: 'NAAR EEN NIEUWE UTOPIE: De tocht van de Franciscanen in Vale do Aço' ;uit het Portugees vertaald door Jeanne de Waal-Clijsters. Eerste druk van de Portugese uitgave: 2010; eerste druk van de Nederlandse uitgave: 2013 (uitgegeven in eigen beheer door de vertaalster). **) Leonardo Boff: E a Igreja se fez Povo ( En de Kerk is Volk geworden,JK); Săo Paulo: Circulo do Livro S.A. 1986. ***) Diverse recente interviews (o.a. Der Spiegel, Braziliaanse Televisie)
__________________________ PAROCHIE INFORMATIE ___________________________
Parochie Titus Brandsma De Maria Virgo Regina geloofsgemeenschap is RK en is onderdeel van de Titus Brandsma parochie. Voor informatie over de Titus Brandsma parochie zie de website: www.ztitusbrandsmaparochie.nl en www.jongtitus.nl. Pastoraal team profiel liturgie: H.W.M. (Henri) ten Have, priester, Bergstraat 17, 6701 AB Wageningen; tevens pastoor; e-mail:
[email protected]; afwezig: maandag profiel diaconie: J.H.M. (Hans) Lammers, pastoraal werker, De Hoef 37, 6708 DC Wageningen; e-mail: j.lammers39@ chello.nl; afwezig: maandag, dinsdagochtend en zaterdag profiel catechese: J.A.T.M. (Hans) Lucassen, pastoraal werker, Stationsweg 112, 6711 PZ Ede; e-mail: hanslucassen@hotmail. com; afwezig: maandag; Y.J. (Yuri) Saris, pastoraal werker, Troelstraweg 11, 6701 AE Wageningen; e-mail:
[email protected]; afwezig: wisselend, 30%-aanstelling als studentenpastor profiel kerkopbouw: G.H.J.V. (Guido) Dieteren, pastoraal werker, Herenstraat 84, 3911 JG Rhenen; e-mail:
[email protected]; afwezig: zaterdag Maria Virgo Regina kerk adres: Heelsumseweg 1, 6721 GP Bennekom internet: www.rkkerkbennekom.nl Locatieraad Hans Wilmink (voorzitter), tel. 0318 413 049 Rita van Doesum-Karsten (secretaris) e-mail:
[email protected] tel. 0318 418 025 Arend Jan Nell, (penningmeester) tel. 0318 430 988 José van der Meulen, tel. 0318 430 455 Truus Appelman, tel. 0318 414 943 Miranda Meuwissen, tel. 0318 420 497 Pastoraatsgroep Marian Bolscher, tel 0318 417 237, 0651 651 736 Ruud van der Linden, tel. 0318 419 340 Marianne Thie, tel. 0318 414558 Marialda Kuin, tel. 0318 610 078 Commissie van financiën en beheer Arend Jan Nell (penningmeester), tel. 0318 430 988 Bankrek. algemeen: 30.70.22.250; Bankrek. kerkbijdragen: 15.34.62.043, t.n.v. Par. Z. Titus Brandsma, t.b.v. Maria Virgo Regina Bennekom. Technische Dienst Herman van de Akker, tel.0318 415 137
Ledenadministratie Klaas van der Meulen, Korenlaan 32A, tel. 0318 430 455 Parochiewacht Maandag t/m vrijdag 10.30-11.30 uur Torenzaal, Heelsumseweg 1, tel. 0318 414 896 Daarbuiten informatie via antwoordapparaat. Koster Ceremoniaris Riet van der Linden Groenestraat 27, tel. 0318 416 846 Contact nabestaanden Nettie Oegema, Bereklauw 73; tel.: 0318 419 227 Contactpersoon dopen Marian Bolscher, Berkenlaan 18; tel 0318 417 237 Wijkvertegenwoordiging Marian Bolscher, Berkenlaan 18, tel. 0318 417 237 Caritas Dominique de Voort Breehoven 13, tel. 0318 416 265 Contact Kerk, Milieu en Samenleving Truus Appelman, tel. 0318 414 943 Contact Raad van Kerken Hans Westendorp, Alexanderweg 1, tel.: 0318 418 465 Agenda torenzaal en parochiezaal Ton Gommers-Smits, Honingklaver 2, tel. 0318 414 374 Reservering van de kerk Arend Jan Nell, tel. 0318 430 988 Koren Gemengd Koor: Riet Kroes, Commandeursweg 42a, tel. 0318 418 002 ARSIS: Peter Wijngaard Hof van Putten 11, tel. 0318 417 670 Kinderkoor: Gertie Savelkoul Julianalaan 10, tel. 0318 575 965 Dameskoor: Nardie Breteler-klein Breteler Grintweg 303, tel. 0317 415 588 Schola cantorum: Klaas Postma, Selterskampweg 23, tel. 0318 415 813 Werkgroep peuter en kleuter/kerk Angelique Zandstra, Algemeer 27, tel. 0318 418 992 Werkgroep kinderwoorddienst Linda Rust, 0318 413 630 Werkgroep gezinsviering Arno de Bruin, Boerenbond 22, tel. 0318 414 097 Werkgroep 1e communie Christianne Marcelis-van Acker Vossenweg 37, tel 0318 418 347 Werkgroep jongerencatechese vacant Bezoekgroep Bets Oostrom, Haldereng 17, tel. 0318 416 118 Basisschool St. Alexander Acacialaan 32a, tel. 0318 430 340 In verband met het op de school geldende toelatingsbeleid kinderen erg vroeg opgeven Katholiek Vrouwen Gilde Gea Kleipool-van de Goor Bosmeesterskamp 2B, tel. 0318 431 810
17
