HART-LONG CHIRURGIE
Vochtbeperking
ADVIES
Hart-Long Chirurgie Uw arts heeft een vochtbeperking geadviseerd. Dit houdt in dat u niet meer dan _______________________________ ml. vocht per dag tot u mag nemen. In deze folder leest u alles over wat een vochtbeperking is en hoe u deze beperking kunt naleven.
Waarom vochtbeperking?
Zout
U hebt een vochtbeperking gekregen, omdat uw hart momenteel niet in staat is om grote hoeveelheden vocht rond te pompen. Het lichaam reageert daarop met het vasthouden van vocht, waardoor het hart nog meer belast wordt. Als er te veel vocht in uw lichaam aanwezig is, moet uw hart namelijk dat vele vocht rondpompen. Ook hierdoor wordt het hart overbelast.
Naast de hoeveelheid vocht die u dagelijks drinkt, speelt zout ook een belangrijke rol in het al dan niet vasthouden van vocht. Zout trekt vocht aan en zorgt voor een dorstgevoel. Bij zout eten moeten hart en nieren extra werken om het vocht te verwerken. Het is raadzaam om niet te veel zout te gebruiken. Voor meer informatie kunt u de zoutwijzer bekijken op www.hartstichting.nl. Ook leest u in de paragraaf over zoutbeperking in deze folder meer over zout.
Symptomen Als u veel vocht vasthoudt, merkt u dit mogelijk aan opgezwollen enkels, toename van kortademigheid of toename buikomvang. U merkt het ook aan uw gewicht.
Wat telt allemaal mee als vocht? Wat rekenen we nu precies tot uw vochtinname? U moet zich bedenken dat het niet alleen gaat om wat u letterlijk uit een glas of beker drinkt. Het gaat ook om het volgende: • Al het vocht en alles dat met de lepel wordt gegeten, moet u meetellen; • IJsklontjes: een ijsklontje is ongeveer 20 ml. U mag per dag 1 of 2 ijsklontjes gebruiken; • Per dag kunt u één stuk fruit vrij gebruiken. Voor elk volgend stuk fruit rekent u 100 ml vocht (100 gram fruit staat
Oorzaken Het vasthouden van te veel vocht kan verschillende oorzaken hebben. Welke oorzaak bij u een rol speelt, kunt u bespreken met uw arts. De arts zal in ieder geval een vochtbeperking aanraden. Deze vochtbeperking is tijdelijk of voor de rest van uw leven.
1
• Te veel zout houdt vocht vast in uw lichaam en kan extra dorst geven. Soep en bouillon bevatten veel zout, kies daarom zo veel mogelijk voor zoutarme soep en bouillon; • Vul elke dag een kan met 1,5 of 2 liter water (afhankelijk van het advies van uw arts); • Vul elke keer als u iets drinkt het (lege) kopje, schaaltje of bord met het water uit de kan; • De volgende producten bevatten relatief ook veel vocht zoals vla, yoghurt en soep. Houdt daar rekening mee. Een
ongeveer gelijk aan 100 ml vocht); • Rauwe groenten bevatten ook veel vocht. Voor 100 gram rauwe groente rekent u 100 ml vocht.
Overzicht goede vochtinname bij vochtbeperking In de volgende tabel vindt u een aangeraden hoeveelheid vocht die u kunt gebruiken over een gehele dag als u een vochtbeperking hebt gekregen.
Drinkmomenten Hoeveelheid vocht Bij het ontbijt 150 ml 150 ml (bijvoorbeeld schaaltje pap) Tussendoor ‘s ochtends 150 ml Bij de lunch 150 ml 150 ml Tussendoor ‘s middags 150 ml Bij de avondmaaltijd 150 ml (bijvoorbeeld schaaltje nagerecht) Tussendoor ‘s avonds 150 ml Evt. ’s nachts of met pillen inname 150 ml Nog vrij te besteden 150 ml Totaal …….ml schaaltje hiervan bevat al gauw 150 ml vocht; • Neem kleinere kopjes of glazen; • Kauw eten goed, om minder snel een droge mond te krijgen; • Neem medicijnen tijdens de maaltijd in en niet apart met water, maar bijvoorbeeld met vla, yoghurt of appelmoes. Het volgende overzicht laat zien welke dranken dorstlessend zijn en welke juist dorst veroorzaken.
Praktische tips We geven u nog een aantal praktische tips bij vochtbeperking: • Dorstlessende dranken zijn: sterk verdunde limonade, zure melkproducten, zure vruchtensappen; • Het dorstgevoel kan verminderen door op zure zuurtjes, pepermuntjes, suikervrije kauwgom te kauwen/zuigen of op een ijsklontje te zuigen;
2
Dorstlessers karnemelk sterk verdunde limonadesiroop sportdranken zonder natrium koffie/thee zonder melk en suiker zure (ongezoete) vruchtensappen bittere dranken ijsklontjes (met wat citroensap) fruit suikervrije kauwgom
Dorstveroorzakers zoete melkproducten zoete limonade koffie met melk en suiker
consumptie-ijs gekruide maaltijd drop Komt u in enkele dagen meer dan 2 kg aan, terwijl u normaal eet, dan houdt u waarschijnlijk vocht vast. Neemt u dan contact op met uw huisarts.
Zoutbeperking Zoutbeperking is een belangrijke aspect naast de vochtbeperking. Naast minder vocht innemen, is het ook belangrijk om niet te veel zout te nuttigen. In zout zit natrium en natrium houdt namelijk het vocht vast in uw lichaam. Hoe meer zout u gebruikt hoe meer vocht de nieren zullen vasthouden. Dit resulteert in een te grote hoeveelheid vocht in de bloedbaan. Wees daarom matig met het strooien van zout over uw eten en met zoute voedingsmiddelen. Meer informatie over het natriumbeperkt dieet vindt u in de folder ‘Natriumbeperkt dieet’ van het St. Antonius Ziekenhuis. Vraag deze aan uw zorgverlener, of bekijk hem digitaal op www.antoniusziekenhuis.nl.
Wanneer contact opnemen? Neemt u contact op met uw huisarts als u: • binnen enkele dagen meer dan 2 kg aankomt, terwijl u normaal eet; • toenemend benauwd wordt en als • uw enkels dikker worden. Bent u bekend bij het spreekuur voor hartfalen? Dan gelden de afspraken die gemaakt zijn met de hartfalenverpleegkundige.
Belangrijke adviezen voor thuis Gewicht is een goed hulpmiddel om te bepalen of u vocht vasthoudt. Weeg u daarom regelmatig op hetzelfde tijdstip en onder dezelfde omstandigheden.
3
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00 Hart-Long Chirurgie 088 - 320 11 50
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
4
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
CTC 02/11-’13
Dit is een uitgave van het St. Antonius Ziekenhuis
