HANS SMIT: PROEF WATERBERGING LEERZAAM

HET VAKBLAD VOOR

DE BLOEMBOLLEN EN VASTEPLANTENSECTOR

16 MEI 2014

297

12

HANS SMIT: ‘PROEF WATERBERGING LEERZAAM’ 10

GELIJK HEBBEN NIET INTERESSANT

14

BALANS ZOEKEN TUSSEN WILLEN EN KUNNEN

26

55

FRAAI SORTIMENT VASTEPLANTEN SHOW KEUKENHOF

NEDERLANDSE ARCHITECT IN BRAZILIË

62

GREEN YOUR DAY: GROEN IS LEUK

plant ik mijn bollen stevig in de markt?

Samen met CNB t Marktkennis t Product- en assortimentskennis t Kwaliteitsbegeleiding t Betalingszekerheid t Ondersteuning bij reclames en geschillen t Marketing en promotie van uw product t Toegang tot de juiste zakelijke netwerken t De beste verkooppositie Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31

cnb.nl

SCHOON WERKT BETER

Bollen, planten en fust. Helmus Spoelbedrijf spoelt de meest uiteenlopende producten schoon, zodat ze gemakkelijker te verwerken zijn. Neem contact op met Helmus Spoelbedrijf voor meer informatie over spoelen, behandelen en ontsmetten. 0252 - 22 25 80 • [email protected] • www.helmus.nl

meststoffen

groei door kennis Vloeibare bladmeststoffen: de kortste weg van blad naar opbrengst! Foliplus bladmeststoffen is een complete range van vloeibare meststoffen voor toepassing op het blad. CropSolutions heeft de beste producten bij diverse Europese fabrikanten uitgezocht. Foliplus bladmeststoffen zijn optimaal geschikt om in kleine hoeveelheden voedingsstoffen toe te dienen. Sporenelementen kunnen op deze manier uiterst snel, effectief en veilig worden aangeboden aan de plant.

à à à à à à à

Zachte formulering voor het blad Snelle opname van de elementen Uitstekende vloeibare, stabiele formulering Mengbaar met andere middelen Veilig voor het gewas Hoog rendement Bewezen in proeven in binnen- en buitenland

Inlichtingen en bestellingen: www.foliplus.eu CropSolutions is een kwaliteitskeurmerk voor de plantaardige sector waarbij deelnemende toeleveranciers kennis delen, inkoop bundelen en groeiproducten leveren.

INHOUD

Het vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector
t

NFJ

/VNNFS


Nieuws

6

Korte nieuwsberichten

CNB Actueel

8

Lelies schubben in Polen CNB Leliedag op woensdag 21 mei

Visie

10

Mediator Truke Zeinstra over spanningen op het agrarisch gezinsbedrijf

 8





Branchenieuws

12

Bollentelers slaan water op voor droge periodes

Bedrijfsovername

14

Waarde bedrijf afhankelijk van overdrager





Broeierij

16

Wisselend tulpenbroeiseizoen

Keukenhof

17

Succesvolle tuinenreizen

Onderzoek

20

Tussenstand actieplan ‘Minder virus in tulp’ Energie besparen met gegolfde bodem palletkist



Actueel

23

Bijdrage Innovatiefonds Rabobank Bollenstreek aan nieuw waterfiltersysteem

Vakvenster

24

Vastleggen wat snel voorbij gaat...





Plant in beeld

26

Nieuwe locatie Vasteplantenshow prima

CNB Actueel

30

Nieuwe structuur CNB koel- en preparatiebedrijf CNB Bloem- en relatiedagen





Service

32

Grondbank

34

Vraag en aanbod

35

Plant in beeld

40

Monarda ‘Purple Lace’



Product en show Actueel Onderzoekscentrum Innoventis Breezand opent deuren

4 
VISIE

16 mei 2014

41

Calla en Heuchera sieren showruimte van CNB

45

46

Actueel ‘s Hertogenbosch gastheer Floraliën Nederland

48

46

48

50

51

52

55

54

Bloem in beeld Leliesector laat modern sortiment zien Variatie op show Oranje Nassau Paviljoen

51

Actueel Onderzoek en innovaties op open middag bloembollen China geïnteresseerd in lelieveredeling Koe op motor wint Bloemencorso 2014

55

Branchenieuws Breddels Architecten tekent handelscentrum Holambra Tulpen in Amsterdam

58

Boomkwekerij Hebe blijft nog altijd verrassen

59

Tien vragen aan Gerrit Wildenbeest

60

Anthos Anthos voert overleg met Anne Mulder

62

Markt en afzet

56

Green your day brengt producent en consument bij elkaar

66

Wereldbol Lachenalia herzien

67

Vasteplantenvaria Gewasvitaliteit bij vaste planten

68

Teeltadvies

72

Agenda

73

Service

59

62

66

Stap in de goede richting Glad IJs

74

Hobaho Brugfunctie ontbijtsessies werpt vruchten af

KAVB Nieuws Nieuwtjes van en voor de KAVB-kringen en -afdelingen

Nieuws CNB Algemeen 10 vragen aan... Anthos Teeltadvies Hobaho KAVB

75

Fotografie omslag: René Faas

78

16 mei 2014

VISIE  5

NIEUWS

Samenstelling: Redactie BloembollenVisie

Grote belangstelling open dag Meeuwissen VOORHOUT - De jaarlijkse open dag van H.M. Meeuwissen uit Voorhout op 27 april heeft veel belangstelling getrokken. Naar schatting vierhonderd mensen kwamen naar het bedrijf aan de Loosterweg om te zien welk sortiment Meeuwissen teelt. Bezoekers kwamen uit het hele land en hadden zeer uiteenlopende achtergronden. Naast collega-kwekers en vrienden waren er ook klanten die in het najaar of voorjaar bloembollen bestellen bij H.M. Meeuwissen, hoveniers en tuinarchitecten, en toevallige voorbijgangers die gelokt werden door het kleurenschouwspel. Door de combinatie van de eigen kwekerij van een bijzonder sortiment narcissen en tulpen en de immense collectie van C.P.J. Breed was er bijzonder veel te zien. Velen kwamen volgens Hein Meeuwissen niet verder dan de tulpencollectie van Breed, die meer dan 2.500 cultivars omvat. Volgend jaar vindt opnieuw in het laatste weekend van april de open dag plaats.

Onderzoek planten op schadelijke pesticiden HEYTHUYSEN - Naar aanleiding van de uitzending van Tros Radar over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op planten met als gevolg bijensterfte, heeft Kwekerijen Decker-Jacobs onderzoek laten uitvoeren naar pesticiden op verschillende bijenlokkende- en vlinderplanten die zij verkoopt aan tuincentra. Het onderzoek van Tros Radar toont aan dat tuinplanten pesticiden kunnen bevatten die schadelijk zijn voor bijen. Kwekerijen Decker-Jacobs heeft door een onafhankelijke instantie (Blgg AgroXpertus) onderzoek laten uitvoeren naar de pesticiden op verschillende bijenlokkende- en vlinderplanten. Uit dit onderzoek blijkt dat er geen pesticiden zijn gevonden die giftig zijn voor bijen.

Opening Dutch Lily Days bij The Originals NOORDEN - Van dinsdag 20 tot en met vrijdag 23 mei is Nederland weer even Lelieland. Kwekersvereniging The Originals is gastheer van de officiële opening. Op dinsdag 20 mei wordt het jaarlijkse lelie-evenement feestelijk ingeluid ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van The Originals. Ook Your Lily, de promotiecommissie van de lelieteelt, levert een bijdrage aan de opening. Zij presenteert dan haar nieuwe concept. Bezoekers van de Dutch Lily Days zijn om 14.00 uur van harte welkom voor de opening in de showruimte bij Leliekwekerij De Plas in Noorden. Locatie: Ir. J. Nysingweg 1a te Noorden. Meer informatie en alle deelnemende bedrijven zijn te vinden op www.dutchlilydays.nl.

Adama nieuwe naam in gewasbescherming LEUSDEN - Op 15 april is een nieuwe naam in de gewasbescherming geïntroduceerd. Voormalig bekend onder Makhteshim Agan of Mabeno, gaat men nu verder onder de naam Adama Northern Europe bv. Bekende producten als Goltix, Merpan en Mirage zullen nu door Adama worden verkocht. Met de nieuwe naam wordt ook een nieuwe richting ingeslagen. Met hybride producten als Goltix Queen, Banjo Forte en Trimaxx onderscheidt Adama zich met unieke combinaties of unieke formuleringen. De naam Adama is Hebreeuws voor ‘aarde’, het essentiële element voor landbouw. De ‘ma’ staat voor ons erfgoed als Makhteshim Agan. Adama kan worden verdeeld in Dama (vrouwelijk) en Adam (mannelijk) en de drie a’s maken de naam een uitgebalanceerd geheel tussen het verleden, heden en de toekomst. Ze zijn ook een symbool voor kwaliteit. 6 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

AALSMEER - Hoewel Moederdag (zondag 11 mei) vorige week voor extra drukte en afzet bij de groothandelaren in bloemen en planten zorgde, rezen de prijzen niet de pan uit. Ze lagen onder die van vorig jaar. Dat komt door een goede balans van vraag en aanbod, meldt brancheorganisatie VGB. Moederdag is nog altijd een bloemendag. Toch is het verwenfeest wat de bloemenverkoop betreft ingehaald door Valentijn, zeggen sommige handelaren. “Het is niet meer zoals jaren geleden. Valentijn heeft goeddeels de positie van Moederdag overgenomen”, vindt directeur Henk Lammers van exporteur W.H. Wesseling Export. Wat niet wegneemt dat er begin mei sprake was van piekdrukte in de branche. Behalve in Nederland, werd Moederdag ook gevierd in onder meer Duitsland, nog altijd de grootste exportmarkt, en Italië. Later in de maand volgt Frankrijk. Volgens directeur Ab Weerman van de gelijknamige cash-and-carry voor detaillisten ligt de gemiddelde bloemenprijs ongeveer vijftien procent onder die van vorig jaar. “Duurder dan normaal zijn vooral rode rozen.”

Bayer verbetert bedrijfsresultaat eerste kwartaal MIJDRECHT - In het eerste kwartaal van 2014 heeft Bayer CropScience een omzet van 2,900 miljard euro gerealiseerd. Dat is 4,9 procent meer dan in de vergelijkbare periode in 2013. Zowel in gewasbeschermingsmiddelen als in de verkoop van zaaizaden nam de omzet toe. Het bedrijfsresultaat voor rente, belastingen en bijzondere afschrijvingen verbeterde met 1,6 procent tot 1,098 miljard euro. Bayer CropScience wist in de eerste drie maanden van dit jaar 16,6 procent meer om te zetten in fungiciden. De omzet in herbiciden lag 7,7 procent hoger.

Callafornia Callas in Nederland JULIANADORP - Van 20 tot en met 23 mei aanstaande presenteert Golden State Bulb Growers haar complete assortiment calla’s. Meer dan 45 Callafornia Callas®-rassen zijn te zien op de Floratuin, Rijksweg 85, 1787 PK Julianadorp. Tijdens de Callafornia Callas Dagen staan de introducties voor komend seizoen, waaronder ‘Strawberry Delight’ en ‘Gold Fever’ en de rassen uit de Callafornia-serie centraal. De nieuwe Callafornia-serie is kleurrijk, compact en zeer rijkbloeiend. De Callafornia Callas-show is dé gelegenheid om het complete Callafornia Callas-sortiment, geteeld onder Nederlandse omstandigheden, te bekijken. De Callafornia Callas Dagen zijn van 20 tot en met 23 mei dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur. Neem voor meer informatie contact op met Kees de Graaf, tel: 06-30395376, [email protected] of kijk op callaforniacallas.com.

Foto: PR

Foto: PR

Bloemen voor Moederdag niet extra duur

‘Bedankt voor die bloemen’ ROME - Maar liefst 42.000 bloemen en planten en 25 arrangeurs waren er nodig om het St. Pietersplein in Rome met Pasen om te toveren in een kleurrijke bloemenzee. Met dank aan hoofdarrangeur Charles van der Voort uit Leiden en de broeiers Bart Bergman uit Lisse en Marinus Oskam uit Voorhout, alsmede Van der Slot Transport uit Noordwijkerhout die de logistiek verzorgde. Hoogtepunt was uiteraard het jaarlijkse dankwoord van de Paus voor de bloemen uit Nederland, al gebeurde dat door de nieuwe kerkvorst in het Italiaans. Hopelijk blijft het bij deze ene verandering. Het is namelijk nog lang niet zeker of de Nederlandse bloemenhulde ook volgend jaar weer in Rome te zien zal zijn. Door de opheffing van het Productschap Tuinbouw zijn er namelijk geen collectieve gelden meer beschikbaar om deze bijna dertig jaar oude traditie voort te zetten. Dit jaar zijn er sponsoren gevonden maar het is zeer de vraag of dat volgend jaar weer lukt. En al vonden sommigen het jammer dat de dank in het Italiaans werd uitgesproken, een troostende gedachte was dat toch bijna niemand Nederlands verstaat.

Musical ‘De Zwarte Tulp’ geslaagd

AALSMEER - Ondanks een krimp met 4 procent in maart tot € 548 miljoen ligt de exportwaarde van bloemen en planten tot en met maart op praktisch hetzelfde niveau als de € 1,5 miljard in 2013. Dit blijkt uit de exportstatistieken van HBAG Bloemen en Planten. De snijbloemen staan na het eerste kwartaal 4 procent achter. Bij de pot- en tuinplanten is tot en met maart een stijging van 5 procent gerealiseerd. Mooi voorjaarsweer in maart drukte de vraag naar snijbloemen en stimuleerde vooral de afzet van tuinplanten. De statistieken zijn verder beïnvloed doordat de exportomzet voor Pasen vorig jaar in maart viel en dit jaar in april. De exportwaarde in snijbloemen kromp in maart met 11 procent tot € 325 miljoen. Daardoor sloeg de stijging van 1 procent tot en met februari om in een daling van 4 procent tot en met maart, op een omzetwaarde van € 955 miljoen. De pot- en tuinplanten noteerden in maart een toename van 9 procent tot € 223 miljoen. Hierdoor klom de export van plus 3 procent tot en met februari naar ruim 5 procent na het eerste kwartaal, in waarde € 552 miljoen.

Open dag Boltha BV druk bezocht

Foto: Jeannet Pennings

AMSTERDAM - Het Vondelpark in Amsterdam wordt verrijkt met een nieuwe publiekstrekker in de vorm van een tulpenpluktuin genaamd Tulip Island. Compleet met ambachtelijke veilingklok kan de consument in juli en augustus een echte tulpenexperience ondergaan op het eiland van het muziekkoepeltje in het Vondelpark. “Normaal bloeien tulpen in het voorjaar, maar door gebruik te maken van speciaal geprepareerde ijstulpen is Tulip Island in staat om echte tulpen aan te bieden in de zomer. Op deze manier kunnen er in het toeristenhoogseizoen tulpen verkocht worden”, geeft initiatiefnemer Jorrit Koeman aan. “Op deze marktbehoefte spelen wij in met een tulpenpluktuin van 4 juli tot en met 7 september in het Vondelpark in Amsterdam.”

Exportwaarde bloemen en planten stabiel

Foto: PR

Vondelpark krijgt Tulip Island

BREEZAND – Een precieze telling ontbreekt, maar vermoedelijk hebben meer dan duizend mensen de open dag van Boltha BV in Breezand bezocht. Zaterdag 10 mei opende het bloembollenbedrijf haar deuren ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan. Vakgenoten, vrienden, familie, buren, dorpsgenoten en andere geïnteresseerden maakten van de gelegenheid gebruik om de familie Van den Berg te feliciteren en een kijkje achter de schermen te nemen. Want wat gebeurt er nu eigenlijk op een moderne bloembollenkwekerij? De eigenaren en medewerkers van Boltha BV hebben het jubileum aangegrepen om niet alleen Boltha BV, maar ook het bollenvak als geheel te promoten. Met een mooie bedrijfspresentatie, stands van toeleveranciers, fraaie productpresentaties, een goede catering en volop vermaak voor de kinderen waren de reacties louter positief. “We kijken er heel tevreden op terug.”

Foto: PR

RIVM-onderzoek gewasbeschermingsmiddelen

VOORHOUT - In de schuur van Moolenaar aan de Loosterweg is de musical ‘De Zwarte Tulp’ in april twaalf keer gespeeld. Het verhaal gaat over de zoektocht naar de zwarte tulp, gebaseerd op het boek van Alexander Dumas. Inwoners van de streek voerden het stuk op samen met enkele gerenommeerde acteurs. “Het is een prestatie van de acteurs die zonder ervaring en naast hun werk zo’n show neerzetten, met als gevolg lovende reacties vanuit het vak en van het publiek”, geeft de zeer tevreden organisatie aan. “Vele bezoekers wisten niet wat ze konden verwachten, maar na afloop waren ze blij dat ze geweest waren.” De zaal met 1.100 plaatsen zat drie avonden vol. De andere voorstellingen was de bezetting rond de 65 procent.

BILTHOVEN - Het RIVM treft momenteel voorbereidende werkzaamheden voor het onderzoek naar blootstelling van omwonenden aan gewasbeschermingsmiddelen. Het onderzoek zal meerdere jaren duren en begint met een pilot. Het bouwt voort op een advies van de Gezondheidsraad en gebeurt in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De website van het onderzoek geeft informatie over de aanleiding van het onderzoek, de organisatie en mogelijkheden om mee te doen. Omwonenden van landbouwpercelen, de agrarische sector, de agrochemische industrie, milieuorganisaties en overheden kunnen meedenken over de aanpak van het onderzoek. Zij zijn vertegenwoordigd in een klankbordgroep, die in verschillende fasen van het onderzoek betrokken wordt. Zo zit LTO Nederland, Nefyto, de GGD’s, De Gelderse Natuur en Milieufederatie (GNMF) en Stichting Bollenboos in de klankbordgroep. 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 7

CNB ACTUEEL

Korte lijnen succes lelies schubben In plaats van Poolse werknemers naar Nederland halen om lelies te schubben, brengt BB Diensten Holland de bollen naar Polen om het daar te verwerken. Een werkwijze die al vele jaren werkt voor hen, maar ook voor de klanten.

Tekst: Lilian Braakman Archieffoto: René Faas

H

et schubben van leliebollen kan overal, zo ook in Polen. André Wijdenes van BB Diensten Holland zit het grootste deel van het jaar in Polen om alle werkzaamheden te controleren en te plannen. Hij maakt offertes en heeft direct contact met klanten. Wijdenes: “Zo is het laagdrempelig, overzichtelijk en efficiënt.” Drie jaar geleden is BB Diensten Holland een samenwerking aangegaan met CNB. Via de contactpersonen bij CNB - Piet Zoutenbier en Erwin Vriend - komen aanvragen voor offertes binnen. Zo stuurt Zoutenbier in het lelieseizoen tweewekelijks een mailing naar leliebedrijven. Wijdenes: “Wij maken een vrijblijvende offerte. Als dit akkoord is sluiten we gezamenlijk met CNB de overeenkomst. Een sterk punt hieraan is dat de overeenkomsten lopen via het veilingreglement. Beide partijen hebben de mogelijkheid om op CNB terug te vallen wanneer nodig. Daarnaast beschikt CNB over een breed netwerk van potentiële klanten. Samenwerken met CNB bevalt ons zeer goed.”

TRAJECT Een eerste stap na het binnenkrijgen van een opdracht, is het vastleggen van een datum wanneer de bollen gereed zijn voor vervoer naar Polen. Het aanleveren van de bollen kan per leliekrat of kuubkist. Bij binnenkomst in Polen controleert Wijdenes de vracht. “Ik kijk of de aantallen per soort correct zijn opgegeven. Per pallet worden er meerdere kratten gecontroleerd op aantallen en de kwaliteit van de bollen. Bij afwijkingen nemen we direct contact op met de klant om te overleggen hoe we het beste met de situatie om kunnen gaan.” Om verwarring tussen partijen te verkomen, werkt BB Diensten Holland met diverse kleuren fust. Op alle kuubkisten zit een label om er zeker van te zijn dat de schubben in dezelfde kist retour gaan. Bij verwerking vanuit leliekratten krijgen alle kratten per pallet een palletnummer. Pas wanneer de 8 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

gehele pallet is verwerkt op een en dezelfde lijn, komt er een nieuwe pallet. Zo is het zeker dat alle kratten weer op de juiste pallet staan. Hetzelfde geldt voor nieuwe soorten of andere partijen. Naast het bij elkaar houden van een partij, is het voorkomen van virusverspreiding een belangrijk punt, geeft Wijdenes aan: “Bij verwerking van kuubkisten plaatsen wij de bollen in een ontsmette kantelaar. De schubben komen in ontsmette kisten die tevens voorzien zijn van plastic zakken als extra slot op de deur. Alle leliekratten verwerken we op tafels die voorzien zijn van een plastic hoes. Deze vernieuwen we bij elke cultivar of andere partij. Tijdens deze wisselingen krijgen ook de werknemers nieuwe handschoenen en zelfs de afvalkratten zijn voorzien van plastic zakken. We doen alles om virusoverdracht tot een minimum te beperken.”

KLANTTEVREDENHEID Wijdenes geeft aan dat BB Diensten Holland staat voor kwaliteit: “Onder kwaliteit verstaan wij het verwachtingspatroon van onze klanten overtreffen. Door de producten van onze klanten te bewaken vanaf het ophalen tot het afleveren, houden wij volledige controle over het proces.” Dat Wijdenes de touwtjes goed in handen heeft, beamen ook klanten. Zo geeft Karel Kesteloo van Kesteloo Bloembollen uit Breezand aan: “We doen al een aantal jaren zaken en het gaat altijd goed. Wij zijn tevreden met het afgeleverde werk en het contact met Wijdenes.” Ook Nico Gouwenberg van Gouwenberg bv uit Julianadorp vindt de schubben er netjes uitzien: “Ze denken goed mee en overleggen eerst. Verder komen ze altijd hun afspraken na. De planning klopt gewoon.” Dat BB Diensten Holland goed organisatorisch werkt, vindt ook Theo Ammerlaan van Westend Bulb uit Breezand: “De bollen zijn snel in Polen en snel terug. Dat vind ik het belangrijkst. Dat de lijnen kort zijn, is een sterk punt. Ze zijn flexibel en komen de gemaakte afspraken na. Daarnaast is de prijs concurrerend, is het administratief makkelijk te verwerken en zien de schubben er naar tevredenheid uit.”

André Wijdenes: ‘De overeenkomsten lopen via het veilingreglement’

VAN DE REDACTIE

Archieffoto: René Faas

Dat Libelle-blaadje

CNB Leliedag op woensdag 21 mei

COLOFON

Op 21 mei organiseert het CNB-lelieteam de jaarlijkse CNB Leliedag. Ten opzichte van voorgaande jaren is het programma voor deze dag iets aangepast. In de ochtend wordt een bezoek gebracht aan de export en in de middag zijn de deelnemers te gast bij een lelieveredelingsbedrijf. De CNB Leliedag zal om 9.00 uur starten bij Van den Bos Flowerbulbs in Honselersdijk. Na de ontvangst met koffie en thee zal Rob Verbraeken een korte presentatie geven met als onderwerp ‘ketenregistratie’. Het is van groot belang dat er zorgvuldig gewerkt gaat worden met het ketenregister en dat alles nauwkeurig ingevuld wordt. Aansluitend op dit verhaal krijgt iedere bezoeker informatie mee waar alle opplantingen op staan en kan iedereen een rondje door de showkas maken. Na het bezoek aan Van den Bos Flowerbulbs bv is de showkas van P.F. Onings in Poeldijk het volgende doel. Hier zal kort een update gegeven worden over de proefkas en wat met deze kas beoogd en nagestreefd wordt. Rond het middaguur volgt een gezamenlijke lunch op de boot, met een rondvaart door de Westlandse wateren. Van 14.30 tot 16.00 uur wordt een bezoek gebracht aan de kas van veredelaar Gebr. Vletter en Den Haan. In de kas zullen allerlei cultivars te zien zijn, zoals de dubbelboemige Oriëntals, maar ook een selectie van nieuwe OT-hybriden (te denken valt aan ‘Maytime’® en ‘Fastrada’®) en verschillende LA-hybriden, waaronder de mooie roze ‘Francesca’®. De leliedag wordt om 16.30 uur afgesloten met een barbecue bij CNB in Lisse.

BloembollenVisie is het toonaangevende, 14-daagse vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector. REDACTIE: Jeannet Pennings (hoofdredacteur), Wim Ciggaar, Arie Dwarswaard, Monique Ooms, Gerrit Wildenbeest en Lilian Braakman (vakredacteuren). FOTOGRAFIE: René Faas.VORMGEVING: Prepress BloembollenVisie. UITGEVERS: KAVB en CNB (U.A.). REDACTIEADRES: Heereweg 347, 2161 CA Lisse, Postbus 31, 2160 AA Lisse, tel. 0252-431130, fax 0252-431127, e-mail: [email protected]. Internet: www.bloembollenvisie.nl. Tel. kantoor A. Dwarswaard: 0252-536 966. ABONNEMENTEN: (excl. 6% BTW): Nederland € 255,-- per jaar, Europa € 275,-- per jaar, buiten Europa € 305,-- per jaar. Aanof afmelden bij John Meijer, tel. 0252-431173, fax 0252-431126. Meer info over abonnementen op www.bloembollenvisie.nl. ADVERTENTIES: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, e-mail: [email protected]. VERANTWOORDELIJK HEID: De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. Aan alle artikelen en rubrieken wordt de meest mogelijke zorg besteed. Uitgevers, redactie en medewerkers aanvaarden echter geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die direct en/of indirect kunnen voortvloeien uit de inhoud van artikelen en/of advertenties. De redactie houdt zich het recht voor om ingezonden brieven en mededelingen niet te plaatsen dan wel te wijzigen of in te korten. Overname van artikelen is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever. NIEUWSBRIEF: BloembollenVisie verzorgt ook een dagelijkse nieuwsrubriek op internet (www.bloembollenvisie.nl).

Kent u de Libelle? Tja, wie kent dit blad eigenlijk niet? Er wordt nog wel eens minachtend op dit ‘damesblaadje’ neergekeken. Toch zou ik de productie van een weekblad met een totale verspreiding van iets meer dan 377.000 stuks niet durven wegzetten als kwajongenswerk. Of kwameisjeswerk. Whatever. Dat BloembollenVisie door sommige lezers met de Libelle wordt vergeleken, vind ik dan ook geen belediging; van zulke oplages kunnen wij alleen maar dromen. Natuurlijk begrijpt uw blonde redacteur heel goed dat het niet deze succeskant van het blad is waarop de vakgenoot doelt als hij aan BloembollenVisie refereert als ‘dat Libelle-blaadje’. Dan gaat het er vooral om dat de artikelen in BloembollenVisie ‘te soft’ zouden zijn, dat de link met het vak niet bij alle artikelen direct duidelijk is en vooral dat de artikelen ‘niet kritisch genoeg’ zouden zijn. En – zoals vaker in het bloembollenvak – als een vakgenoot eenmaal een mening heeft, nemen meer vakgenoten deze over. Natuurlijk spreken wij deze vakgenoten ook wel eens en dan vallen een paar dingen op. Zo blijkt het – na enig doorvragen – nog best lastig te zijn om duidelijk aan te geven wat het Libelle-gevoel veroorzaakt. Zijn de verhalen te positief? Ehhhm… nee, want er gebeuren – ondanks de mindere tijden – ook mooie dingen in het bollenvak. Het is goed om daarover te vertellen, dat kan andere vakgenoten inspireren. Staat er dan nooit een kritische noot in het blad? Nououou…. nee, dat is ook niet zo. Sterker nog: als er kritische noten gekraakt worden, kan de redactie rekenen op reacties variërend van ‘dit is slecht voor het vak’, tot – en dat is echt gebeurd – ‘wie dit schrijft, moet ontslagen worden’. Valt er dan niks op het blad aan te merken? Natuurlijk wel, het kan altijd beter. Wij houden onszelf dan ook regelmatig tegen het licht: van de inhoud tot en met het uiterlijk van het blad. Ook zijn we er niet huiverig voor om onderwerpen aan te snijden die gevoelig liggen, voor- en tegenstanders kennen of een groot afbreukrisico behelzen voor het vak. Integendeel: ons redacteurenhart gaat daar sneller van kloppen. Vervolgens zijn we afhankelijk van de bereidheid van vakgenoten om aan deze artikelen mee te werken. Het zal niet voor het eerst zijn dat een idee voor een artikel strandt, omdat niemand er iets over wil zeggen. In elk geval niet met naam en toenaam. Of het moet niet herleidbaar zijn wie precies wat gezegd heeft. Want dan kun je op je uitspraken aangesproken worden. Hoe ‘Libelle’ is dat? Natuurlijk heb ik het niet over u. Want u heeft een eigen mening en komt daar ook voor uit. En als ik u morgen vraag of u wilt meewerken aan een interview over – pak ‘m beet – een ingewikkelde want nog vage viruskwestie die de exportresultaten nadelig kan beïnvloeden, zegt u natuurlijk volmondig ‘ja’. Dus: we spreken elkaar! Monique Ooms 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 99

VISIE

‘Praten kun je niet ‘Problemen komen overal voor, dat is normaal. Er niet over praten, dat is niet normaal’, zegt Truke Zeinstra. Zij is als mediator gespecialiseerd in het in goede banen leiden van conflictsituaties op agrarische familiebedrijven. De vervlechting van familie en bedrijf is een van de succesfactoren van het agrarisch gezinsbedrijf, maar kan tegelijkertijd een bron van spanningen zijn. De enige remedie: het onuitgesprokene bespreekbaar maken.

TRUKE ZEINSTRA, ZELFSTANDIG MEDIATOR

Tekst en fotografie: Gerrit Wildenbeest

10 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

S

amen met collega-mediator Johan Weerkamp schreef Truke Zeinstra (60) het boek ‘Wat de boer niet zegt’ (2014, Kluwer, Deventer, 190 pagina’s). Daarin beschrijven ze aan de hand van veertien praktijkgevallen mogelijke bronnen van conflictsituaties op agrarische gezinsbedrijven. Ook bieden ze oplossingsrichtingen aan. Veel conflicten komen voort uit de aparte status van het gezinsbedrijf waar de emotionele banden van de familie onlosmakelijk verbonden zijn met de zakelijke structuur van een onderneming. Symbool is de keuken die op veel agrarische bedrijven fungeert als kantoor, kantine en ontvangstkamer ineen. Het boek leest als een staalkaart van het menselijke onvermogen, maar is dat tegelijkertijd ook niet. Want het feit dat de casussen in het boek terecht zijn gekomen, geeft aan dat de betrokken boeren en tuinders de moed hadden hulp van deskundige buitenstaanders in te roepen. “Wij komen niet met kant-en-klare oplossingen, maar proberen mensen weer met elkaar in gesprek te brengen. In conflictsituaties zijn mensen geneigd de dingen voor elkaar in te vullen in plaats van echt naar

elkaar te luisteren. Gelijk hebben is in de mediationpraktijk helemaal niet interessant, het gaat er om samen weer een werkbare toekomst te creëren”, zegt Zeinstra in haar karakteristieke woonboerderijtje annex kantoor in het Friese Bears. Zeinstra weet vanuit haar achtergrond waarover ze het heeft. Afkomstig uit een boerengezin, werkte ze 28 jaar bij LTO en zijn voorgangers. Sinds 2007 heeft ze een zelfstandige mediationpraktijk. Agrariërs kunnen technische zaken goed verwoorden, maar als het gaat om gevoelens vallen ze nogal eens stil. Zie Boer zoekt vrouw.. “Ik denk niet dat dit programma helemaal een reëel beeld geeft. Feit is wel dat verbale vaardigheden niet altijd het sterkste punt zijn van boeren en tuinders. Dat heeft te maken met hun levensloop. Als ze na hun opleiding thuiskomen op het bedrijf treffen ze een bekende situatie aan. Veel dingen zijn vanzelfsprekend, daar hoeft niet over gesproken te worden. Nogal wat agrarisch werk is eenzaam werk. Er wordt niet altijd een beroep gedaan op je communicatieve vaardigheden waardoor je ze op den duur verleert. Daar-

uitbesteden’ om is het verstandig ook wat buiten het bedrijf te hebben: hobby’s, actief zijn in het verenigingsleven, waardoor je leert je te verdiepen in wat anderen beweegt. Het niet al te overdreven uiten van je emoties past wel bij de sector. Maak niet zo’n drukte, doe maar gewoon. Als het goed gaat, wordt het niet gezegd, alleen wat niet goed gaat, wordt benoemd. Ik adviseer vaak: ‘Draai het om, benoem juist eens wat goed is’.” Als het gezamenlijke doel een goed draaiend bedrijf is, hoeft het helemaal niet verkeerd te zijn als gezinsleden hun irritaties af en toe inslikken.. “De grote betrokkenheid van de gezinsleden bij het bedrijf is een van de sterke punten van het familiebedrijf. En als je accepteert dat het niet meteen uiten van persoonlijke ongenoegens ten goede komt aan het voortbestaan van het bedrijf, oké. Dan is het wel noodzakelijk die ongenoegens ook echt los te laten, want anders kan het ook werken als een sluipende vergiftiging die op een bepaald moment tot uitbarsting komt.“ De bedrijfsopvolging kan een bron van spanningen zijn. Wie neemt het bedrijf over, hoe ga je om met de niet-overnemende kinderen.. “Als bedrijfshoofd maak je dat twee keer mee: een keer als je het zelf overneemt en jaren later als een van je kinderen het overneemt. Je zou zeggen dat je als ouder je kinderen kunt behoeden voor de fouten die je zelf hebt gemaakt, maar zo werkt dat vaak niet. De overdrager en overnemer verkeren in verschillende levensfases met een ander perspectief op leven en toekomst. Ouders weten hoeveel inspanning het kost om een bedrijf te hebben en maken

zich zorgen of hun zoon of dochter daarvoor wel de capaciteiten heeft. Maar ze vergeten dat die nog veel onbezorgder in het leven staan en over veel meer energie beschikken.” “Een toenemende bron van wrijving is de veranderde positie van de niet-overnemende kinderen. Een bedrijf kan niet worden overgenomen zonder een vorm van schenking door de ouders. Dat kon in het nabije verleden op verschillende manieren gerechtvaardigd worden. De overnemende telg had vaak tegen weinig loon op het bedrijf gewerkt, hij zou later de zorgtaak voor de ouders overnemen, de overige kinderen konden studeren waardoor ze zeker waren van een goede baan. Veel van die redenen gaan nu niet meer op. Ook de opvolger heeft vaak een goede opleiding kunnen genieten, de toekomstige zorg voor de ouders is een gezamenlijke taak, de niet-opvolgende kinderen zijn tegenwoordig niet meer levenslang verzekerd van een goede baan. Dat alles legt een grote druk op de ouders om het zo eerlijk mogelijk te regelen. Ik pleit ervoor dat ouders de niet opvolgende kinderen zoveel mogelijk bij de overname betrekken in een open overleg. Ouders vervullen daarin een voortrekkersrol, zij kunnen dat beter doen dan de opvolger, die is logischerwijs vaak zeer gericht op rentabiliteit. Je ziet nogal eens dat als de ouders er niet meer zijn het niet goed gaat. En betrek de aangetrouwde familie er bij, voel ook warmte voor de koude kant.” Bedrijfsopvolging is soms een heel langdurig proces, wat ook weer problematisch kan zijn… “Omdat er meer kapitaal nodig is om de steeds groter wordende

bedrijven over te nemen, zie je dat ouders en de overnemende zoon of dochter langer blijven samenwerken. Dat kan spanningen geven, als je je tien of vijftien jaar stil moet houden. Ook als de overname een feit is, maar de ouders nog op het bedrijf blijven wonen, slagen die er niet altijd in voldoende afstand te creëren.” Bij kapitaalintensieve, grote bedrijven in de bloembollensector zie je nogal eens dat twee broers het bedrijf overnemen. Wat zijn daar de valkuilen? “Opvallend is dat het bedrijven met meerdere broers of neven in de leiding vaak beter vergaat dan bedrijven met twee broers als bedrijfshoofd. Dat strookt met de theorie dat kinderen zich als elkaars concurrent zien als het gaat om aandacht van ouders, wat zich voort kan zetten als ze bedrijfsgenoten zijn. Bij meer dan twee partners wordt die concurrentie als het ware verdeeld over verschillende personen.” “Bij grotere bedrijven zie je vaak dat broers elk hun eigen vakgebied hebben, de een doet bijvoorbeeld de handel, de ander de teeltwerkzaamheden. Men zit elkaar dan niet in de weg, maar dat kan ook leiden tot onbegrip ‘hij zit maar op kantoor te bellen, wat doet hij allemaal’. Regelmatig met elkaar praten en overleggen in plaats van dat ieder voor zich zijn gang gaat, kan zo’n soort sluipend ongenoegen voorkomen.”

agrarische kring op veel kritiek komen te staan… “Misschien is die reactie wel deel van het probleem: over dat soort zaken praat je niet. In Nederland specificeert het CBS de suïcidecijfers niet naar beroep, in landen waar dat wel gebeurt - Australië, Engeland, Amerika - blijken de zelfmoordcijfers onder agrariërs steevast hoger dan bij andere beroepsgroepen. Hoe dat te verklaren is? In elke beroeps- of bevolkingsgroep heb je mensen zitten die vatbaarder zijn voor depressies of die behept zijn met een bepaalde persoonlijkheidsstoornis. Als je dit verbindt met de specifieke omstandigheden van het agrarisch bedrijf, zoals de noodzaak om altijd maar door te gaan, de grote verantwoordelijkheid die men voelt voor gezin en bedrijf, dan heb je misschien een verklaring. De karaktertrek van boeren en tuinders om niet te klagen en altijd door te zetten kan tegelijkertijd een zwakte zijn. Men is niet gewoon om tijdig hulp te zoeken.” Ook hier weer: communicatie, praat er over.. “Ga met elkaar het gesprek aan. Ik adviseer elk bedrijf daar echt formeel ruimte voor te maken. Communicatie hoort net zo bij ondernemerschap als rooien, pellen of ziekzoeken. Met dat verschil dat je deze werkzaamheden kunt uitbesteden, met communicatie kan dat niet.”

De antropologe Lizzy van Leeuwen koppelt in haar boek ‘De Hanenbalken’ de moeite die agrariërs hebben om te praten over hun diepste zielenroerselen aan de verhoogde suïcidecijfers onder boeren en tuinders. Dat is haar met name uit 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 11

BRANCHENIEUWS

Telers testen boven- en onde Hans Smit op Texel en Thijs Langeveld in Breezand werken mee aan projecten om in droge perioden toch voldoende zoet water te hebben voor de bloembollenteelt. Ze beschikken allebei over een eigen zoetwaterberging: de een bovengronds, de ander ondergronds. BloembollenVisie ging bij beide telers op bezoek. Nog niet alles is uitgezocht, maar hun enthousiasme is groot.

tisch en watergiften zijn naar wens aan te passen. In de tulpen liggen stroken met druppelslangen. Een deel ervan geeft naast water ook nog bemesting af, de rest alleen water. Om het effect van irrigatie op de gewasopbrengst te kunnen vergelijken zijn proefvelden ingericht met en zonder extra watertoevoer vanuit het bassin. In de proefvelden staan hyacinten. Hiervoor is gekozen om de gewasopbrengst en het waterverbruik te kunnen vergelijken met een vergelijkbaar perceel op het vaste land, waar dezelfde hyacinten worden geteeld.

‘Als we alleen maar roepen dat iets niet kan, dan komen we niet ver’ Najaar 2012 werd het bassin van 7.000 m3 water aangelegd. In het voorjaar van 2013, dat vooral koud en droog was, was extra water nauwelijks nodig. De opbrengst van de proefvelden is onderling vergeleken. Hieruit bleek dat de toevoer van water een positief effect had op de grootte van de bollen. In de warme zomer van 2013 was het effect nog duidelijker. Een deel van de suikerbieten kreeg water uit het bassin en leverde 25 procent meer gewicht op dan de bieten die geen water kregen.

Hans Smit: ‘Dit seizoen nog geen watergebrek’ Tekst: Arie Dwarswaard en Lilian Braakman Fotografie: René Faas

A

ls het ergens in het voorjaar droog is, dan is het wel op het eiland Texel. De kust krijgt al niet veel neerslag, maar op Texel is dat nog minder. En beregenen is er voor telers op het eiland niet bij, omdat dit niet mag. Veel water is er niet, en het water dat er is, is zo zout dat de schade groter is dan de extra opbrengst. Heel lang was het voorjaar een periode om vooral te hopen op af en toe toch een bui, en zo niet, een opbrengstderving voor lief te nemen. In akkerbouwgewassen als suikerbieten of wintertarwe was dat niet anders. Hans Smit, teler van tulpen en diverse akkerbouwgewassen, raakte een paar jaar geleden betrokken bij een discussiegroep over water op het eiland. Via die groep kwam hij in contact met de provincie Noord-Holland, die als initiatiefnemer van de Proef Zoetwaterberging op zoek was naar een ondernemer die wilde meewerken aan praktijkonderzoek naar alter12 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

natieve mogelijkheden voor opslag en hergebruik van zoet water. “Ik heb daar positief op gereageerd. Als we alleen maar roepen dat iets niet kan, dan komen we niet ver. Dan zouden we bij wijze van spreken nog met een paard en wagen rijden in plaats van met de auto of het vliegtuig te gaan.”

BASSIN Bij Hans Smit is gekozen voor een systeem waarbij overtollig drainwater naar een bassin wordt gepompt, en datzelfde water komt via druppelslangen bij zijn tulpen terecht in periodes van langdurige droogte. Bij zijn andere gewassen, waaronder suikerbieten en wintertarwe, is het zoete water door irrigatie via de drains beschikbaar. Een innovatief project, omdat bestaande en beproefde technieken slim worden gecombineerd. Hierbij wordt in natte periodes overtollig water opgeslagen in een bovengronds bassin en kan in droge perioden via druppelslangen en de drains water worden aangevoerd in de gewassen. Het systeem van opslag en hergebruik is volautoma-

AFWIJKEND Dit seizoen liggen de druppelslangen er voor het tweede jaar in. Druppelslangen hebben een gemiddelde levensduur van drie jaar. Het belang om zorgvuldig met de druppelslangen te werken werd dit seizoen duidelijk. Smit: “Het oprollen afgelopen zomer bleek minder eenvoudig dan we dachten.” Afgelopen winter stormde het op Texel meermalen achtereen met windstoten van 10 Beaufort en meer, met als gevolg veel waterdruk op één kant van het bassin. Om de stabiliteit van het bassin te waarborgen zijn toen verschillende voorzorgsmaatregelen genomen. Smit: “We hebben 1.500 m3 water uit het bassin moeten pompen om te voorkomen dat de dijk zou doorbreken. Het was spannend of er voldoende neerslag zou vallen om het bassin weer helemaal te vullen. Maar dat is gelukkig gelukt. Sterker nog, we hebben dit jaar weer een heel ander voorjaar dan gebruikelijk op Texel. Er is al een paar keer flink wat neerslag gevallen, waardoor het bassin nog steeds vol is, en de tulpen ook nog geen watergebrek hebben. De

rgronds water sparen kans dat we het nu tot het rooien zonder extra water redden is groot.” Wat Smit aanspreekt in dit project is dat er bestaande en beproefde technieken worden ingezet. “De bedrijven die hierin meewerken (Antea Group, Acacia Water en Broere Beregening) zijn allemaal grote spelers op hun gebied. Dat levert ook weer extra kennis op bij mij over andere teelten waarin die bedrijven werken.” Na dit seizoen volgt een derde seizoen. Eind februari besloot de provincie Noord-Holland tot een verlenging tot 2016.

ONDERGRONDS Jan Prins, provinciaal bestuurslid van LTO Noord en lid van het kringbestuur Noordelijk Zandgebied van de KAVB, vertelde zijn schaatsmaat Thijs Langeveld uit Breezand over het project ‘Spaarwater’ (zie kader) waarvoor ze nog deelnemers zochten. Langeveld reageerde direct positief en wilde eraan meewerken. Zo geschiedde het. Het project duurt drie jaar. Naast het Waddenfonds, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de provincie Noord-Holland, financieren diverse partijen het project. Het grootste verschil tussen de systemen van Hans Smit en Thijs Langeveld, is de opslagplaats van het water. Dat is bij Langeveld namelijk onder de grond. Drainwater met een zoutpercentage lager dan 150 mg (Langeveld gebruikt zelf een percentage lager dan 120 mg) haalt een pomp uit de hoofddrain: een buis van 25 cm doorsnee die aangesloten is op het drainagesysteem. Vervolgens gaat het opgepompte water via een zand-

Thijs Langeveld: ‘We vinden nu uit wat we straks nodig hebben’ filter de bodem in. Op 12, 17, 22 en 27 meter wordt het water onder atmosferische druk in de ondergrond gebracht, waardoor er een zoetwaterbel ontstaat. Langeveld: “Tot ongeveer tien meter diepte zit hier een kleilaag. Daaronder zit een zandpakket waarin we het water opslaan. In een kubieke meter zand past 300 liter water. Momenteel ligt er al 3.600 kuub water in de ondergrond opgeslagen. Dit is verzameld sinds de oplevering van de installaties in december 2013. Als we het opgeslagen zoete water nodig hebben, kan dit via hetzelfde buizensysteem naar de oppervlakte worden

gebracht.” Op het land ligt zestien kilometer druppelslang aangesloten op het systeem. Langeveld: “Drie keer per week komt er twee millimeter water uit de druppelslangen en soms voegen we daar vloeibare meststoffen aan toe. Op vier centimeter diepte liggen de slangen precies tussen de tulpen. Hierdoor hebben wij er geen last van bij het selecteren of strodekken.” Het systeem dat bij hem is geïnstalleerd, is aangelegd, door Acacia Water in samenwerking met Broere Beregening en BE de Lier.

REACTIES “Mensen zijn sceptisch”, zegt Langeveld over de reacties van omwonenden. “Het is net als met een mobieltje. Eerst moest ik er niks van weten en nu kan ik niet zonder. Zoals dit systeem hier bij mij is aangelegd, is het kostbaar. Dit komt doordat een groot deel is opgezet voor onderzoek. Als we aan de toekomst denken en verzilting willen tegengaan, kan deze techniek wellicht een oplossing bieden. We vinden nu uit wat we straks nodig hebben.” Zo hoopt de 61-jarige Breezander dat kwekers de bevindingen van dit project op de voet zullen volgen.

Meer informatie Wie meer wil weten over beide projecten kan informatie vinden op de websites www.proefzoetwaterberging.nl en www.spaarwater.nl. Het systeem van Langeveld dat drainwater ondergronds opslaat 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 13

BEDRIJFSOVERNAME

Bij een bedrijfsovername kunnen verschillende fiscale voorwaardes helpen. Deze zijn voor elk bedrijf gelijk. De waarde van een bloembollenkraam, de panden en materiaal is dat nooit. De wens van de overdrager speelt hierbij een grote rol. Aan adviseur Hans Elling van Koopman & Co de taak om de balans hiertussen te zoeken, zodat het bedrijf ook overneembaar is. Tekst en fotografie: Lilian Braakman de investeringswensen en de positie van het bedrijf in de markt. Omdat Elling bekend is met de sector, kijkt hij ook naar aspecten zoals et begeleiden van een bedrijfsover- de roe-opbrengst, de kwaliteit van de bloemname gebeurt regelmatig bij accoun- bollenkraam en de teelttechnische resultaten: tantskantoor Koopman & Co uit Bree- “Wanneer een kweker veel teelt, maar daaruit zand. Zo vertelt Hans Elling, een van de eige- weinig inkomsten haalt, is het bedrijf niet rennaren van het bedrijf en actief als adviseur op dabel. Ik zeg altijd: bloembollen betalen geen bedrijfseconomisch en strategisch terrein: “De rekeningen, dat doen euro’s. Niet alleen een problematiek is in alle sectoren deels hetzelf- overnemer moet eigen kapitaal hebben en een de. Er is geen standaard handleiding, maar de goede ondernemer zijn, het bedrijf moet ook grote lijnen zijn duidelijk.” Naast kennis van financiële potentie hebben in de toekomst.” alle juridische en financiële aspecten van een WAARDERING bedrijfsovername, weet Elling ook veel van de sector zelf. Hij noemt zichzelf dan ook een Met de verzamelde gegevens kan Elling een echte vraagbaak voor klanten in de ruimste zin plan maken voor de overname. De wensen van van het woord. Welke financiële regelingen kan de overdrager staan hierin centraal. Zo geeft een bedrijf gebruiken en wat is de waarde van Elling aan: “Met zijn wensen bepalen we mede een bloembollenkraam? Deze vragen beant- de waarde van de panden, het materiaal en de woordt Elling door in gesprek te gaan met de bloembollenkraam. De zakelijke waarde is wat betrokken partijen. Het is namelijk niet alleen het bedrijf echt waard is. Negentig procent van een rekensom, de wensen van alle betrokken de bloembollenbedrijven is niet overneembaar partijen spelen een grote rol in het financiële voor zakelijke waarde. Daarom maken wij een schatting van de agrarische waarde, ook wel plaatje. de going-concernwaarde genoemd. Zo is een ACHTERNAAM bloembollenkraam bijvoorbeeld net zoveel Voordat er een plan gemaakt kan worden, kijkt waard als dat hij oplevert. Hierbij kijken we Elling eerst naar de personen en het bedrijf wel naar een langere periode in verband met zelf. Onder de personen vallen de betrokken het fluctueren van de prijs. Wij kijken wat haalpartijen bij een overname. Elling: “We kijken baar is. Daarin komen de wensen van de overnaar wat de wensen van de overdrager zijn drager sterk naar voren. Hoe kijkt hij ernaar en en naar zijn financiële toekomst. Bij de over- hoe wil hij omgaan met eventuele andere kinnemer kijken we met name naar zijn talenten deren. Er kan bijvoorbeeld wat in het testament en kwaliteiten. Hoe wil hij het bedrijf overne- komen of er staat een geldsom tegenover. Voormen en kan hij dat ook. Nog vaak neemt fami- heen was er de kreet ‘mijn land is mijn pensilie het bedrijf over. Dat moet niet alleen om de oen’. Die vlieger gaat nu niet meer op, want het achternaam zijn, er moet ook gekeken worden land is even duur als in 1979. Daar houden wij naar de talenten en kwaliteiten van de overne- rekening mee. Wat we zien is dat jonge kwekers mer. Als hij niet een echte ondernemer is, heb al kijken naar andere vormen om pensioen op je gegarandeerd een familiedrama. We houden te bouwen.” Op tijd beginnen is een hoofdregel de overnemer een spiegel voor. Wil hij het en van Elling: “Op deze manier kunnen we aankan hij het? Zo nee, dan kijken wij hoe we de sturen op de overname. Niet alleen het bedrijf, ontbrekende kwaliteiten kunnen opvullen. Is ook de betrokken partijen moeten er klaar voor er een gedegen plan waarin de tekortkomin- zijn. Met genoeg tijd kunnen ook de kwaliteigen goed worden opgevangen, kijken we ver- ten van een overnemer worden uitgebouwd. der naar het bedrijf zelf.” Het willen en kunnen moet in balans zijn. Mijn Een belangrijk gegeven is de liquiditeitsposi- rol is het vinden van die balans.” tie van het bedrijf. Daarbij zijn de resultaten VOORDELEN van nu en de afgelopen jaren een factor in het financiële plan. Net als de toekomstplannen, Er zijn verschillende fiscale voordelen die voor

H

14 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

Hans Elling: ‘Negentig procent van de bedrijven is

HANS ELLING:

‘Bloembollen b elk bedrijf anders kunnen uitpakken. Zo is er een geruisloze overdacht. Hierbij neemt de opvolger toekomstige belastingverplichtingen van de overdrager over. Het tegenovergestelde is een ruisende overdracht. Hierbij moet de overdrager zijn belastingschulden afrekenen. De opvolger gaat door met het bedrijf dat in deze situatie vaak is overgedragen voor de zakelijke waarde in plaats van de agrarische waarde. “De BOF-regeling is een gunstregeling”, vertelt Elling: “Ondanks dat de waardes tijdens overdracht lager zijn dan de zakelijke waarde, is het niet nodig om schenkingsrecht of erfbelasting te betalen. Op land zit ook een vrijstelling van overdrachtsbelasting. Deze regelingen

niet overneembaar voor zakelijke waarde’

etalen geen rekeningen, dat doen euro’s’ gelden zowel voor familie als buitenstaanders die het bedrijf overnemen. Wel zijn er bepaalde voorwaardes aan verbonden, bijvoorbeeld dat een overnemer minimaal drie jaar moet samenwerken met de overdrager. Voor onroerend goed is nog een extra regeling die alleen binnen de familiebanden geldt. Bij overdracht van onroerend goed moet men normaal zes procent overdrachtsbelasting betalen. Familie is hiervan vrijgesteld.” Of een bedrijf nu een bv, een vof of een eenmanszaak is, bij een bedrijfsovername kan deze structuur veranderen. Hiervoor is geen standaard procedure. Wel is het handig om in elke situatie naar de bedrijfsstructuur te kijken, omdat het een

‘Vaak neemt familie het bedrijf over, maar dat moet niet alleen om de achternaam zijn’ instrument kan zijn om een overname makkelijker te maken.” Net zo belangrijk als een goede start, is een

goede afloop. In het advies van Elling zit een contract met afspraken voor als het fout gaat. “Dat kun je beter afspreken als alles nog goed is, anders is de sfeer niet optimaal. Ik hoop altijd dat het een la in gaat en er nooit meer uitkomt, maar als het fout gaat, ben je voorbereid.” Dat er nu veel grote bedrijven zijn, maakt het overnemen niet makkelijk “We staan voor een grote uitdaging”, geeft Elling aan. “We moeten voor opvolging met voldoende kwaliteiten zorgen. Een bloembollenbedrijf is qua waarde niet zo makkelijk over te nemen als een handelsbedrijf. Maar als je een bijzondere kraam hebt binnen het vak, dan is het prettig als je levenswerk wordt voortgezet.” 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 15

BROEIERIJ

TULPENBROEISEIZOEN:

Van schaarste naar topdrukte Nu het tulpenbroeiseizoen is afgelopen, is het tijd om terug te kijken. Wat kleurrijk en goed begon, zakte na Vrouwendag in. De grootste boosdoener in het verhaal is de volumedruk in de tweede helft van het seizoen, geven de productcoördinatoren tulp Jaap Houwer en Peter Edelaar van FloraHolland aan: ‘Het eind verliep moeizaam’. Tekst: Lilian Braakman Fotografie: René Faas

V

anaf kalenderweek 1 tot en met 18 zijn er zo’n 1,7 miljard tulpen verwerkt bij FloraHolland. De totale omvang van broeitulpen was zo’n twee miljard stuks. Hiervan zijn 91 miljoen tulpen nog verhandeld door FloraHolland in de weken 36 tot 52. Tussen de 55 en 60 procent wordt direct verkocht, de rest gaat via de klok. Peter Edelaar en Jaap Houwer zijn beide productcoördinatoren tulp bij FloraHolland. Edelaar richt zich meer op de kwekers en Houwer meer op de retail. Zo vullen ze elkaar goed aan. Houwer over het seizoen: “Het was nog later dan vorig jaar. Er is

geforceerd gebroeid en dat zie je aan de kwaliteit en het sortiment. Eind januari was de kleurenmix pas beschikbaar en een gedeelte van de tulpen waren kort, licht en rijp. De handel heeft daar een concessie gedaan, maar er is voor het eerst geen sprake van contractbreuk. Doorgaans is de eis minimaal een lengte van 35 centimeter en een gewicht van 22 tot 24 gram. Als een tulp nu 33 of 34 centimeter was en 20 tot 22 gram, werden deze geaccepteerd door de retail. Als ze maar niet te rijp waren. Daarnaast is de grootschalige retail pas gestart in week 3 en 4 in plaats van week 1.”

PRIJZEN In het seizoen waren er momenten waarop de

prijs hoog was. In het begin van het seizoen kwam dat door schaarste, vooral als bepaalde kleuren gevraagd werden. Zo vertelt Edelaar over een uitschieter: “De rode ‘Ben van Zanten’ was voor de kerst soms wel 25 cent tot 40 cent per steel waard. Dat is normaal tussen de 15 en 18 cent. De prijzen met Valentijn waren beter dan andere jaren. Tot aan Vrouwendag bleven die goed. Met name door de afzet richting de voormalige Oostbloklanden.” Na vrouwendag kwamen de problemen, geeft Houwer aan: “In week 13 tot 15 waren de prijzen op de klok onder de 10 cent. Oorzaak hiervan was voornamelijk het hoge volume. Daarnaast hadden we te maken met oplopende temperaturen waardoor ook het buiten- en perkgoedseizoen vroeg opstartte. De 70 miljoen tulpen die we achterliepen kwamen in deze weken op de markt. Daarbij kwam een volume-uitbreiding van ongeveer vijf procent. Dit kunnen we normaal wel aan, mits het gespreid over het seizoen komt. Door het aanbod van teveel tulpen zakte de prijs op de klok weg. De retail is zijn belofte nagekomen. Ze hebben alles weggezet wat vooraf was geprognotiseerd. Ook gingen na Pasen veel retailers door met tulpen in hun schap. Zo ging met Pasen de prijs weer iets omhoog, waardoor hij op normaal niveau kwam. Gemiddeld over het seizoen - week 1 tot en met 18 - brachten de A1 tulpen 14,1 cent op. Dit is gemiddeld een goede prijs, maar wel lager dan vorig jaar. Toen was het gemiddelde 16,8 cent op de klok. De tulpen van alle kwaliteiten tezamen zaten dit jaar op een gemiddelde prijs van 13,7 cent. En uitgesplitst: de enkele tulpen van kwaliteit A1 brachten gemiddeld 13,8 cent op.”

PROGNOSE

Productcoördinatoren tulp Jaap Houwer en Peter Edelaar in de veilingzaal 16 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

Volgend jaar verwachten Edelaar en Houwer een vroeg seizoen. Hierbij hopen ze dat broeiers kijken naar de markt en op basis daarvan gaan produceren. “Als het volume en de verdeling over het seizoen niet in verhouding is met de afzet, dan gaan we drukpunten krijgen. Als we het volume trapsgewijs opbouwen kunnen we alles goed verwerken voor een juiste prijs.” Nieuw is dat het tulpenteam overlegt met klanten en advies geeft over de volumeverdeling over het komende seizoen, waardoor de handel de programma’s kan maken en kan anticiperen op fluctuaties. Daarom willen Houwer en Edelaar graag de broeischema’s van kwekers analyseren. “Hieruit kunnen we een prognose stellen, zodat we informatie kunnen geven aan klanten. Maar ook om de volumedruk te beperken en om extra vraag te creëren.”

KEUKENHOF

Piet Apeldoorn (links) en Max Nuyens zijn enthousiast over het tuinenreisprogramma waarin de Hortus Bulborum is opgenomen

Tuinenreis succesvol voor Hortus Bulborum Keukenhof kent al heel veel groepsbezoek, maar wilde daar vorig jaar nog iets aan toevoegen: een tuinenreis voor de echte liefhebber. De samenwerking kwam tot stand met onder meer de Hortus Bulborum in Limmen. De bestuursleden Max Nuyens en Piet Apeldoorn zijn nu al tevreden over dit nieuwe initiatief. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

D

e meeste vakmensen weten wel dat de Hortus Bulborum in Limmen bestaat. Aan de voet van de kerk ligt een tuin waar elk voorjaar weer een immense collectie tulpen, narcissen, hyacinten, krokussen en keizerskronen bloeit. Alleen al aan tulpen telt de collectie meer dan 2.600 verschillende cultivars. De tuin is uniek in de wereld en drijft bijna geheel op de inzet van vrijwilligers. De Hortus Bulborum werkt al decennialang samen met Keukenhof. In de historische tuin kunnen bezoekers zien welke tulpen er vier eeuwen geleden al in Nederland in cultuur waren. Afgelopen najaar kreeg de samenwerking een nieuwe dimensie, aldus bestuurslid Max Nuyens van de Hortus Bulborum. “Manager Sales & Marketing Wim van Meerveld kwam vorig najaar met het plan om in het

voorjaar een tuinenreis aan te laten bieden door Garden Tours. Daarbij doet een groep zes verschillende tuinen aan, die in het voorjaar allemaal de moeite waard zijn. Het gaat om de Tuinen van Appeltern, de beeldentuin van Museum Kröller Müller op de Hoge Veluwe, de tuinen van Paleis het Loo in Apeldoorn, de museumtuin van het Rijksmuseum, Keukenhof en de Hortus Bulborum.” Het bestuur van de Hortus Bulborum was direct enthousiast over het plan, stelt voorzitter Piet Apeldoorn: “Voor ons is het heel lastig om in het buitenland reclame te maken voor onze unieke tuin. We zijn immers een organisatie die helemaal draait op vrijwilligers. Door dit initiatief konden we meeliften en daar hebben we graag gebruik van gemaakt.”

SUCCES Begin mei kunnen beide bestuursleden vaststellen dat het een goede zet is geweest van

Keukenhof om dit initiatief te nemen. Nuyens: “We hebben dit jaar aanmerkelijk meer groepen gehad, vooral uit Engelstalige gebieden. Een deel ervan kwam via Garden Tours, maar we denken dat ook andere reisorganisaties dit programma hebben gezien en een deel hebben gekopieerd.” De bezoekers die kwamen, zijn altijd weer onder de indruk van wat de Hortus Bulborum te bieden heeft. Van een flink sortiment vroegbloeiende tulpen, een grote collectie species, tot een prachtige verzameling laatbloeiende tulpen. Daartoe behoren onder meer Darwintulpen, Breedertulpen en Rembrandttulpen. Begin mei staan die volop te bloeien, en zijn voor de meeste bezoekers echt een openbaring. Volgens Nuyens spreekt bezoekers niet alleen de grote verzameling historische bolgewassen aan, maar ook de sfeer op de Hortus Bulborum. “Het is bij ons allemaal wat laagdrempelig en gemoedelijk. Dat spreekt bezoekers aan. Daarnaast kunnen ze hier echt de geschiedenis van de tulp in Nederland zien. Onze gidsen leggen uit hoe de groepen zijn ontstaan en welk belang die hebben gehad voor de ontwikkeling van het huidige sortiment.” De bestuursleden gaan er van uit dat de deelnemende tuinen dit eerste jaar nog wel met elkaar gaan evalueren. De ervaring van de Hortus Bulborum is in ieder geval positief. “Wij willen volgend jaar wel weer meedoen.” 16 mei 2014

VISIE  17

ONLINE VEILING wegens bedrijfsbeëindiging van

WORLD-BULBS B.V.B.A. Koewachtsteenweg 5 – 9180 Moerbeke-Waas (België)

TRACTOREN w.o. “Massey Ferguson” 6465 DYNA, 5445, 6270, 3065, 365, “Landini” 7880, R8880 HC, 9880, Mythos 100HC, 6550, “Valtra” A75-2 en “John Deere” 2120; BLOEMBOLLENMACHINES w.o. 2 complete lelieverwerkingslijnen “Antha” w.o. 9 dubbele onbalansrollensorteerders, 4 doseerweegbanden, 6 shavers, doseerbunkers, ± 30 leesbanden, bunkerkistenkantelaars, voorsorteerders, ontsmettingsmachine “Akerboom”, pluisbanden, 10 telmachines “De Bruyn”, 4 plantdaken w.o. “Van Hienen”, 3 plantmachines “Van Hienen” en “Botman”, 2 bootplanters “Van Hienen”, rooimachines “Runbeek” en “SAM/Botman”, kopmachine “Botman”, 4 stelentrekkers “van Hienen”, strodekmachine “Agrodek”, COMPLETE SPOELLIJN w.o. stortbak “Breston” (2007), aquagrader “Van Dijke”, spoeltrommels “Van Dijke”, kistenvullers “Van Dijke”, grondafvoerbunker “Offringa”, zandcycloon “Van Antwerpen” (2004), ± 10 dompelpompen “Dreno”, overschietmachine “Nobels”, grote partij kuubskisten, gaasbakken, fustreiniger, inpaklijn “Potveer”, droogwanden, etc.;

AGRARISCHE MACHINES w.o. plantuienoogstmachine “Amac” ZM-4, rotorkopeg “Lely” 300-22, pennenfrees “Niemeijer”, diepwoeler “Hekamp”, sleuvenfrees “Greco”, ploegen “Kverneland”, “Niemeyer”, stoppelcultivator “Evers”, 6 kippers w.o. “Beco”, “Record” en “Breston”, 10 beregeningshaspels met pomp “Irrifrance” en “Kaweco”, 5 beregingspompen w.o. “Scova”, “Sim”, “Arbos”, beregenings-/aanvoer-/sproeibuizen w.o. “Golden Rain”, kasspuit “Empas”, veldspuit “Agrifac”, 3 veldfrezen, klepelmaaiers “Van Daele”, 2 beddenlichters “Trakat”, giertank “BSA”, meststoffenstrooier “Amazone”, granulaatstrooier “Kuhn”, 4 hefmasten “Faber” en “Wifo”;

PEONYSHOP.COM Uw adres voor Kwaliteit & Exclusiviteit

Pioenrozen Kwekerij Paionia V.O.F. Scholten-Keeman KWEKERIJ VAN DE NIEUWSTE SOORTEN o.a. Etched Salmon, Lemon Chiffon en Old Faithfull

INTERN TRANSPORT w.o. heftrucks “Toyota” en “Still”, palletwagens, stapelaar; DIVERS: thermo heaters, stroomgeneratoren, compressoren, elektr. centrifugaalpompen, luchtdrogers, veegmachine “Gesco”, tuin- en parkmachines, etc.;

SLUITING: dinsdag 27 MEI vanaf 19.00 uur Bezichtiging: vrijdag 23 en zaterdag 24 mei van 10.00 tot 16.00 uur FOTO’S / Catalogus op onze website

Kadijkweg 51 – 1614 MA Lutjebroek – NL Mobiel: 0623 236 056 / Fax 0228 523 792

www.TroostwijkAuctions.com

Email: [email protected] Website: www.peonyshop.com

Robijnslaan 54 2211 TH Noordwijkerhout mob. 06 20297365 tel. 0252 344509 fax 0252 341632

ANEMONEN

Bolwerk automatiseert de administratie van uw bloembollenkraam en vaste planten

e-mail: [email protected]

Bel (0570) 644 115 www.agrovision.nl

Tulpen koken tegen stengelaal, wij voldoen aan de voorwaarden!! Noordwijkerhout
Telefoon 0252-37.11.11

ONDERZOEK

Tussenstand Actieplan ‘Min In het najaar van 2012 startte het actieplan ‘Minder virus in tulp’. Hierin werken KAVB, LTO, PPO Bloembollen, Proeftuin Zwaagdijk en BKD samen om te komen tot een aanpak van diverse virussen in tulp. Doel is om het virusprobleem te reduceren of in ieder geval beheersbaar te houden. In dit artikel een tussenstand

is echter nooit aangetoond. De vraag is dan ook of er teeltlocaties zijn waar het risico op virusverspreiding lager is dan gemiddeld in Nederland, vanwege bijvoorbeeld begroeiing, wind of bladluizenpopulatie. Met deze kennis is het mogelijk om juist in regio’s waar de virusdruk structureel lager is het elitemateriaal te kweken. Dit elitemateriaal vormt dan de basis voor gezonde productieteelt.

over het in kaart brengen van de relatie tussen de teeltlocatie en ‘De virustoename in

luizenvluchten.

Zwaagdijk bleek het hoogst, terwijl er nauwelijks bladluizen zijn gevangen’ PROEFOPZET Voor het onderzoek zijn zes plaatsen, liggend in vier regio’s, onder de loep genomen (zie tabel). Naast het registreren van de virustoename (TBV) in het gewas is op alle locaties ook bladluismonitoring uitgevoerd. Bladluistellingen zijn essentieel voor een goede interpretatie van de gevonden percentages viruszieke planten. De proef is uitgevoerd met de virusgevoelige cultivars ‘Yellow Flight’, ‘White Marvel’ en ‘Prinses Irene’. Om de verschillen in virusaantasting duidelijk te kunnen aantonen is de virusdruk verhoogd door ongeveer 10% extra viruszieke bollen mee te planten (zie foto). Bij de oogst zijn deze planten uit de partij verwijderd.

In de proefvelden werden viruszieke planten gezet om zo de kans op besmetting te vergroten

Tekst: Frank Kreuk, onderzoeker bloembollen Proeftuin Zwaagdijk Fotografie: Proeftuin Zwaagdijk

V

oor de bloembollensector is beheersing van plantenvirussen een van de belangrijkste aandachtspunten van de teelt. De virusdruk in tulp is al jaren in een wankel evenwicht. Kleine veranderingen in teelt, klimaat of verwerkingsomstandigheden kunnen ertoe leiden dat de virusdruk uit balans raakt en tegen steeds grotere kosten beheersbaar moet worden gehouden. Het is onduidelijk of de, nog enigszins beperkte, virustoename van de laatste paar jaar een voorbode is voor toenemende oncontroleerbaarheid. Het 20 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

actieplan ‘Minder virus in tulp’ heeft als doel het virusprobleem in tulp te reduceren of in ieder geval beheersbaar te houden. In dit artikel wordt het onderdeel ‘Invloed van de teeltlocatie op het percentage tulpenmozaïekvirus (TBV)’ toegelicht. Tulpen worden vrijwel in heel Nederland geteeld. De belangrijkste teeltgebieden zijn de kop van Noord-Holland, de Duin- en Bollenstreek, Kennemerland, West-Friesland inclusief de Wieringermeer, de IJsselmeerpolders en Zuidwest Nederland. Zoals bekend zijn bladluizen de belangrijkste overbrengers van TBV. Het vermoeden bestaat dat in bepaalde gebieden de virusdruk hoger is dan elders. Dit

Verder is onderscheid gemaakt tussen het wel of niet toepassen van gewasbeschermingsmiddelen om de virusuitbreiding te beperken. Er is wekelijks 0,4 l/ha Sumicidin Super gespoten met om de week een luisdoder, waaronder Calypso. De middelen zijn in combinatie met Botrytisbestrijding toegediend. De bollen zijn begin september op de infectie met TBV getoetst met de Elisatoets.

RESULTATEN Op alle percelen werd wekelijks een bladluistelling uitgevoerd. Deze bladluismonitoring werd met behulp van gele vangplaten uitgevoerd (zie foto), maar in de vervolgproef van dit jaar worden ook gele vangbakken en bladluisvallen ingezet om een betrouwbaarder beeld te geven. Door het koude voorjaar werden de eerste bladluizen pas in de derde week van mei gevangen. Normaal gesproken worden in april al de eerste bladluizen gevangen. Bij de

der virus in tulp’ Gezien de resultaten uit de diverse proeven en uit de cijfers van de BKD gaat 2013 de boeken in als een jaar met een lage virusdruk. Om de resultaten door het jaar heen te volgen kan men zich aanmelden voor de tweewekelijkse nieuwsbrief die wordt aangeboden door het actieplan ‘Minder virus in tulp’. Inschrijven kan via bloembollenweb.nl/user. Het actieplan ‘Minder virus in tulp’ is een gezamenlijk initiatief van LTO, KAVB, PPO Bloembollen, Proeftuin Zwaagdijk en BKD.

Met een plakval is nagegaan of er sprake was van vliegende luizen

bladluizenvangst zijn begin juni en begin juli twee pieken opgetreden. De verwachting dat een sterke virusuitbreiding altijd gepaard zou gaan met een hoge bladluisvangst bleek niet te kloppen. Op de locatie in Lisse zijn veruit de meeste bladluizen gevangen (600 stuks), maar de virusuitbreiding was hier niet het hoogst (zie tabel). Op de andere locaties was de vangst minimaal en beperkte zich tot enkele bladluizen (1 tot 6) gedurende het gehele groeiseizoen. Ondanks dat er weinig bladluizen zijn gevangen vond er toch een aanzienlijke uitbreiding van TBV plaats. Het viruspercentage in de behandelingen met virusbestrijding was daar aanzienlijk lager dan zonder pyrethroïde, wat aangeeft dat er dus wel degelijk bladluizen zijn geweest. Absoluut gezien was de virustoename in Creil het laagst. Verwacht werd dat in Beilen een aanzienlijke virusuitbreiding zou plaatsvinden, omdat de temperatuur in mei en juni hier gemiddeld hoger was dan op de andere locaties. Dit bleek echter niet het geval te zijn. De virustoename van deze locatie was vergelijkbaar met die van Slootdorp. Ook in Beilen werden nauwelijks bladluizen gevangen (zie tabel). Het onderzoek wordt dit jaar voortgezet, waardoor er meer gegevens kunnen worden verzameld en zodoende meer duidelijkheid kan worden verkregen over de relatie teeltlocatie en virusuitbreiding.

TBV in tulp zorgt voor opbrengsderving Tabel. Aantal bladluizen en % TBV per locatie som locatie Lisse (ZH)

% TBV

aantal bladluizen

wel virusbestrijding

geen virusbestrijding

600

5,7

11,7

Creil (NOP)

1

3,2

4,7

Slootdorp (NH)

2

4,8

8,1

Beilen (Drenthe)

6

4,6

-

Julianadorp (NH)

6

3,3

8,5

Zwaagdijk (NH)

5

6,8

23,0 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 21

ONDERZOEK

Palletkist met een golfbodem bespaart energie Bij het drogen en bewaren van bloembollen in palletkisten bepalen het vermogen, de eigenschappen van de ventilator en de totale weerstand die de luchtstroom ondervindt de luchtopbrengst van de ventilator in de systeemwand. Een onderdeel van die totale weerstand is de geperforeerde bodemplaat van De geperforeerde bodemplaat is gegolfd, waardoor de brede latten waar de bodemplaat op rust de gaatjes niet afsluiten

de palletkist. Tekst: Jeroen Wildschut, WUR/PPO Fotografie: PPO

O

p het bloembollenbedrijf van Gebroeders Klaver is al sinds 1995 een palletkist in gebruik waarvan de geperforeerde bodemplaat gegolfd is: de kist met de golfbodem. Het totale oppervlak aan perforaties (ronde gaatjes) is hierdoor groter en de vijf brede latten waar de bodemplaat op rust sluiten de perforaties niet af. De weerstand die de bodemplaat veroorzaakt, neemt hierdoor sterk af. Op het bedrijf zijn de net gerooide tulpenbollen direct na het spoelen in palletkisten met de golfbodem en in gewone palletkisten voor de droogwand gezet. In beide kisten zat precies hetzelfde product. De kisten met de golfbodem gaven de bollen bij het sneldrogen (twee kisten diep x vier

debiet m3/uur per m3 bollen

3000 plat

golf

2500 2000 1500 1000 500 0 laag1

laag2

laag3

laag4

Figuur 1: Verschil kist met platte- en met golfbodem bij drogen.

2,5

luchtsnelheid (m/s)

plat 2,0

golf

1,5 1,0 0,5 aantal kisten voor de systeemwand
0,0 0

2

4

6

Figuur 2: Spreiding in uittredende luchtsnelheid bij circulatie

22 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

8

10

hoog) gemiddeld 21% meer lucht dan de kisten met een platte bodem. In de minst beluchte laag (laag 3) gaven de kisten met de golfbodem 13% meer lucht (zie figuur 1). Dit betekent dat de kisten met de golfbodem drie tot vijf uur eerder droog zijn, goed voor een besparing van 13% op elektra, of dat 13% teruggetoerd zou kunnen worden om daarmee op hetzelfde tijdstip de bollen sneldroog te hebben, maar dan met 34% minder elektraverbruik.

CIRCULATIE EN BEWARING Ook bij de circulatie in de bewaarcel zijn de kisten met golfbodem doorgemeten. Bij een stapeling van 4 hoog x 10 kisten diep bleek de spreiding in debiet over de kisten met een golfbodem gemiddeld iets groter, maar van dezelfde orde als bij gewone kisten (zie figuur 2). Deze spreiding neemt af als er minder kisten voor de wand staan, omdat de weerstand dan toeneemt. Bij gelijk toerental van de ventilator stroomt er dan minder lucht door de kistenstapeling. Als er meer kisten voor de wand staan, stroomt er meer lucht door de kistenstapeling, maar het debiet per kist is dan minder. Als er meer dan zes tot zeven kisten voor de wand staan, neemt het totale debiet nauwelijks meer toe: de weerstand neemt dus nauwelijks af. De luchtopbrengst bij bewaring in de kisten met de golfbodem is bij een stapeling van negen diep slechts 3% hoger dan bij gewone kisten, maar bij zeven diep 5% hoger en bij vijf diep 10%. Dit betekent een energiebesparing bij de circulatie van respectievelijk 9, 16 en 26%. Omdat bewaren drie tot vier maanden duurt en drogen bijvoorkeur slechts 24 uur, is de besparing in absolute zin bij het bewaren dus veel groter.

Of bestaande gewone kisten makkelijk zijn aan te passen door de platte bodem door de golfbodem te vervangen, is niet waarschijnlijk. Inpassing van nieuwe kisten met golfbodem op een bedrijf dat gewone kisten al in gebruik heeft, zou bijvoorbeeld kunnen door in de stapeling de kisten met de golfbodem het dichtst bij de wand te zetten, of door de twee type kisten niet in één stapeling door elkaar te gebruiken. Dit hangt af van de bedrijfssituatie.

INVESTERING De terugverdientijd van de investering in deze kist hangt verder af van de meerkosten ten opzichte van de gewone kist met een platte bodem. Bij meerkosten van 15 tot 25 euro is op energiebesparing de terugverdientijd per kist drie tot vijf jaar. Er wordt momenteel nagegaan of de kist met de golfbodem in aanmerking komt voor de EIA-regeling. Samenvattend: met de kist met golfbodem is, afhankelijk van de situatie, 9 tot 34% energie te besparen. Bij het drogen zijn de bollen eerder en gelijkmatiger droog. Dit komt vooral ook de kwaliteit ten goede. Het doormeten van de palletkist met golfbodem is uitgevoerd in opdracht van en gefinancierd door de partijen in de Stuurgroep Schone en Zuinige Bloembollen (KAVB, PT, Ministerie van Economische Zaken, RVO.nl voorheen Agentschap NL en telers). Rapportages zijn te downloaden vanaf http://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/agrosectoren-bloembollen-en-bolbloementeelt.

ACTUEEL

Gift voor waterfiltersysteem gotenteelt Delphiniums Delphiniumkweker Nico Wigchert uit Noordwijkerhout heeft 25.000 euro uit het Innovatiefonds Rabobank Bollenstreek ontvangen om zijn in 2009 geïntroduceerde gotenteeltsysteem voor Delphiniums verder te perfectioneren. Het bedrag is besteed aan een nieuw microbiologisch waterfiltersysteem, dat problemen met wortelrot moet oplossen. Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: PR

D

elphiniums in de vollegrond, dat is het gangbare teeltsysteem. Daarbij worden jonge plantjes opgeteeld tot eenjarige planten, in het najaar gerooid en in januari gedeeld om vervolgens te worden opgeplant voor de bloemenproductie. Ook Nico Wigchert (Delphiniumkwekerij N.G. Wigchert), sinds 1992 gespecialiseerd in Delphiniums, deed het jarenlang op deze manier. De nadelen kwamen echter steeds duidelijker aan het licht. Verplante planten geven in het eerste jaar altijd minder bloemen, de bodemgezondheid ging achteruit; omdat de plant bij de eerste snede één en bij de tweede vier bloemen geeft, kun je ze niet te dicht op elkaar plaatsen, wat dus een slechte benutting van je vierkante meters geeft. Wat toevallig op potten geplante, prima bewortelde Delphiniums, brachten hem op het idee dat los van de grond telen ook bij Delphiniums mogelijk moest zijn. Dat leidde tot het systeem van teeltgoten met water. Voordelen: voedingsstof-

fen goed gedoseerd toe te dienen, mobiel en recyclebaar, dus duurzaam.

PATENT In 2009 legde Wigchert een proefje aan van vijf meter goten met als noviteit dat de trays met de potten boven het water afgesteund worden. “Daardoor kunnen we beter spelen met het waterniveau.” Op advies van Syntens vroeg Wigchert met succes patent aan op deze slimme vondst. De productie van de proef was zo goed dat Nico de proef in 2010 opschaalde naar ongeveer een derde van zijn totale productie. Buiten werd een halve hectare met het gotensysteem uitgerust, in de kas nog eens 3000 vierkante meter. Aanvankelijk ging het net als het jaar ervoor van een leien dakje, totdat vlak voor de bloei in juli zo’n 80 procent van de planten het loodje legde door zich razendsnel verspreidend wortelrot. Belangrijke reden was dat de wortels uit de pot langs de buitenkant een capillaire werking veroorzaakten, waardoor de potkluit zich vol met water zoog. Om dat proces tegen te

gaan, bedacht de creatieve Noordwijkerhouter diverse oplossingen die geen van alle succesvol waren. “Ik wist dat ik iets met water ontsmetten moest doen, maar zag niets in methodieken als UV-straling. Dat levert steriel water op.” Freddy Dekkers van het Brabantse bedrijf Water IQ kwam met de oplossing. Zijn bedrijf is de uitvinder van een speciale filtertechniek. Dit microbiologische systeem, Opticlear Diamond genaamd, doodt via een combinatie van moleculaire adsorptie en oxidatieprocessen ongewenste bacteriën en schimmels, maar spaart organische stoffen die een positief effect hebben.

OPLOSSING Wigchert raakte enthousiast over het filtersysteem en wilde dat graag uitproberen op zijn bedrijf. De kosten voor het filter zijn goed op rentabiliteit te berekenen. Het leerproces,de kosten voor bemonsteren en de onzekerheid of de beoogde waterkwaliteit ook daadwerkelijk de oplossing voor het wortelrotprobleem zou zijn, maakte de investering voor het bedrijf echter risicovol. Accountmanager Henk de Jong van Rabobank Bollenstreek adviseerde hem een subsidieverzoek in te dienen bij het Innovatiefonds Rabobank Bollenstreek. “Dat was wel een paar avondjes stoeien, want je schrijft het ook voor leden van de adviescommissie die de teelt niet kennen”, zegt Wigchert. Inmiddels is er een gift toegekend van 25.000 euro en is de filterinstallatie vanaf 29 maart in werking. “Daarmee hopen we in uiterlijk twee jaar tijd te bewijzen dat het filtersysteem de oplossing is voor mijn wortelrotprobleem. In juli is de eerste test, ik heb er alle vertrouwen in.”

Het Innovatiefonds van Rabobank Bollenstreek omvat maximaal twee miljoen euro. Het is bestemd voor innovatieve, risicodragende projecten die niet voor normale bancaire financiering in aanmerking komen, maar die de streek een economische impuls kunnen geven, vertellen Inge Schrier en Michaël van der Bent van Rabobank Bollenstreek (zie ook BBV 274). Voor het fonds zijn ondertussen een vijftiental aanvragen ingediend, waarvan er vijf zijn toegekend. De gift bedraagt maximaal 25 procent van de totale innovatiekosten. Behalve het project van Nico Wigchert is dit jaar ook een aanvraag van Henk van den Berg (website Summerflowers.nl) gehonoreerd. Het fonds staat open voor klanten van Rabobank Bollenstreek, de beoordeling geschiedt door een adviescommissie. Delphiniums op goten: vele voordelen 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 23

VAKVENSTER

Vastleggen wat snel voorbij gaat… Fotografie: René Faas Tekst: Jeannet Pennings Met dat idee laat Iet Langeveld haar penseel over het doek glijden. De beeldend kunstenares uit Lisse deelt samen met Wouter Ruigrok Atelier Plan 4. De een overwegend portretschilder, de ander meer van het abstracte werk, maar allebei afkomstig uit een bollengezin. En zo trekt Iet een paar keer per jaar het veld in. “Even het hoofd leegmaken.” En waar ben je in het voorjaar beter op je plek dan in de kleurrijke Bollenstreek? “De geur die naar je toe waait, nodigt uit om vast te leggen”, vertelt de kunstenares vol passie. Dankzij haar schilderstalent kunnen wij nog lang van de bloeiende velden genieten, ook nu de koppen er alweer lang en breed af zijn.

PLANT IN BEELD

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

Crambe maritima of zeekool is in de tuin een echte blikvanger. Fa. L. en A. van Berkel liet deze bijzonderheid heel fraai zien op Keukenhof

Prima presentatie en mooi sortiment Vasteplantenshow De Vasteplantenshow is elk jaar weer een fraaie afsluiting van het Keukenhofseizoen. Dit jaar heeft

Binnnen CNB New Plants speelt Heuchera een belangrijke rol. Een van de relatieve nieuwkomers is hier de frisse ‘Cassis’, die niet alleen fraai blad maar ook decoratieve bloemen heeft

de show een nog betere locatie gekregen: tussen de bol-op-potshow en lelieshow in. En de inzenders pakten uit met echt een heel gevarieerd sortiment vaste planten in een vaak prima kwaliteit.

Veruit het meest geshowde gewas was Hosta. Naast een flinke inzending van Heemskerk Vaste Planten en Vernooy vof, was Jac. W. Ruigrok present met enkele zeer forse cultivars, waaronder ‘Winter Snow’

26 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

Kwekerij Decker-Jacobs zette in Lisse onder meer een flink aantal planten neer van Scabiosa columbaria ‘Butterfly Blue’ neer, die opvalt door de relatieve compactheid en de grote bloemen

Centaurea heeft als meest gangbare kleur korenbloemblauw. Met ‘Black Sprite’ liet Vitro Westland zien dat er ook hele andere kleuren voorhanden zijn. In combinatie met het groene blad echt een blikvanger Binnen het gewas anjer is een grote variatie aan tuinselecties te vinden, die vaak kleine bloemen hebben. F.N. Kempen liet met Dianthus ‘Charmy’ een mooie laagblijvende selectie zien die grote bloemen heeft en rijk bloeit

Binnen Engels gras ofwel Armeria maritima zijn diverse selecties ontwikkeld. Kwekerij van der Lans maakte indruk met ‘Düsseldorfer Stolz’ die cyclaamroze is en echt bolvormige bloemhoofdjes heeft

Lavendel is zeer populair in de tuin. Nieuw sortiment was op Keukenhof te zien bij Gebr. van der Salm, die onder meer de opvallende Lavandula stoechas ‘Anouk White’ showde

De meeste anemonen uit de groep vaste planten bloeien in de zomer of de herfst. Een fraaie uitzondering is Anemone leveillei, geshowd door Rijnbeek & Sons. Deze komt uit China, is winterhard en kan mooi langs de vijver worden geplant

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 27

- Advertorial -

JAPANSE HAVER IS UITSTEKENDE GROENBEMESTER EN WELDAAD VOOR UW BODEM Het gewas Japanse haver is een uitstekende groenbemester,

Aaltjes terugdringen

die - ook - zeer geschikt is voor de latere inzaai. Het gewas komt

Uit proeven bleek dat Japanse haver geen waardplant is van Pratylenchus

zeer snel op en ontwikkelt zich in tegenstelling tot bijvoorbeeld

penetrans en het bietencyste aaltje. Is het terugdringen van een

bladrammenas ook redelijk als het stikstof-aanbod beperkt is.

Pratylenchus penetrans het doel, dan is ‘Pratex’ het meest geschikte ras.

Voordelen op een rij

Wilt u meer informatie of advies over Japanse haver of de andere

De Japanse haver die Agrifirm Plant in haar pakket heeft, is geteeld

groenbemesters uit het Agrifirm Plant assortiment? Neemt u dan

in Hongarije in een gebied waar in wijde omtrek geen bollenteelt is.

contact op met uw specialist.

Dit betekent dat het zaad vrij is van de onder andere virussen Plam V en TVX. De zaadpartijen Japanse haver zijn met de meest moderne machines geschoond en hierdoor onkruidvrij. Daarnaast heeft het zaad een Thermoseed behandeling gekregen, dit is een innovatieve behandeling op basis van stoom. Deze behandeling is uniek in Nederland en zorgt ervoor dat ziekteverwekkers aan de buitenkant van

VOOR IN UW AGENDA 28 mei 4 juni 6 juni

Bloembollenbijeenkomst Noordwijkerhout Bloembollenbijeenkomst Creil Bloembollenbijeenkomst Zwaagdijk

het zaad en de eerste schil zijn afgedood. De Thermoseed methode draagt ook bij aan een hoge en uniforme kiemkracht van het zaad.

Zie voor meer informatie: www.agrifirm.com/plant, kies agenda

Agrifirm Plant

088 488 12 00

Landgoedlaan 20

Postbus 20012

plant@agrifirm.com

www.agrifirm.com/plant

7325 AW Apeldoorn

7302 HA Apeldoorn

VROLIJK FLEURIGE BLOEMEN mede mogelijk gemaakt door onze bollentelers

Daar wordt een mens toch blij van? Zo’n fleurige bos tulpen? Bij de bollenkwekerij van de familie Hopman zijn ze niet alleen blij, maar ook trots. Dat zij deze prachtige bloemen mede mogelijk maken en dat er elke dag duizenden mensen blij van worden. Wij zijn trots dat ondernemers zoals de familie Hopman klant zijn bij Agrifirm. Ondernemers met passie voor hun vak en met het oog op de toekomst. Door elke dag scherp te blijven maken zij met behulp van onze expertise een mooie bos vaderlandse trots mede mogelijk. Wilt u meer weten? Neem dan een kijkje op de Bollenkwekerij van Hopman en Zn. via: www.medemogelijkmaken.com

Voor het

SCHUBBEN

van Uw

LELIES

Benieuwd naar ons werk? Kijk op onze projecten! www.agrofocus.nl

ARIE TUIN

0048 601 159 267 [email protected]

ingenieurs voor groei

'ɏVɭKɪȴɰɗʤXʽʑɚʦɦ ʠURʏXFɢʑɚɀHɭʕʜȲɰɖ

Spanbroekerweg 144, 1715 GT Spanbroek - Tel.: (0226) 35 24 39 - [email protected]

Samen met CNB

organiseer ik moeiteloos een succesvolle veiling?

Slechts één telefoontje naar het CNB Veilingteam is voldoende. CNB Veilingteam bereidt uw veiling zorgvuldig voor, promoot deze onder een breed koperspubliek en draagt zorg voor een levendige, succesvolle veiling en een adequate afhandeling. Of het nu om een materialenveiling gaat of om een groene veiling, het CNB Veilingteam zorgt ervoor!

CNB Veilingteam

• Materialen en groen • Inventarisatie • Samenstellen en verspreiden catalogus • Reclame & promotie • Organisatie veiling • Service & betalingszekerheid • Breed en divers netwerk van potentiële kopers Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op. Veilingmeester Jan Meijer • [email protected] • 06 10 44 28 03 Veilinginkoper Ronald Walkier • [email protected] • 06 53 70 06 30

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31 cnb.nl

CNB ACTUEEL

Nieuwe structuur CNB koel- en preparatiebedrijf Het streven van CNB naar een slankere en slagvaardige organisatie begint steeds meer vorm te krijgen. Zo heeft bij verschillende bedrijfsonderdelen een hergroepering plaatsgevonden en zijn de lijnen bij de coöperatie korter en efficiënter geworden.

Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

O

ok voor het koel- en preparatiebedrijf van CNB in Bovenkarspel (KPB) heeft de hernieuwde organisatiestructuur een aantal veranderingen met zich meegebracht. Zo bleek bij het KPB een duidelijke behoefte te bestaan aan een sterkere operationele aansturing. Een functie die inmiddels is ingevuld met de aanstelling van Jos Duin als hoofd KPB. Jos was voorheen al verantwoordelijk voor de commerciële invulling van de KPB-activiteiten en die verantwoordelijkheid is nu samengevoegd met zijn aanstelling tot hoofd KPB, waarbij de deeltijdfunctie is uitgebreid tot een fulltime functie.

pakt en hoeveel energie dit proces geeft. Daarnaast staat Nico Hof van CNB Kwaliteit+ met zijn team die een belangrijke rol vervult op het gebied van advisering van koelen en prepareren en uiteraard het verstrekken van teeltadviezen aan de kwekerij. Met deze opzet hebben we een platte organisatiestructuur weten te realiseren met korte lijnen naar de praktijk.”

MAATWERK Belangrijkste wijziging ten opzichte van de oude situatie is de verandering van de totale managementstructuur binnen CNB. Jos Duin: “Onze relaties zullen er niet zo veel van merken, want qua diensten en dienstverlening blijft alles hetzelfde, waarbij klanttevredenheid voorop blijft staan. Doel is daarbij uiteraard een waarborging van de continuïteit van het KPB voor de toekomst door een zo hoog mogelijke kwaliteit van dienstverlening na te streven. Daarbij proberen we zo goed mogelijk op de kosten te letten door het proces efficiënt te organiseren. Kijken we naar het lopende boekjaar, dan mag je concluderen dat het goed gaat met het KPB. De omzet zal weinig verschillen van die van vorig jaar en het eindresultaat ziet er goed uit.

Het is geen gemakkelijke markt waarin we opereren, maar we weten onze dienstverlening zo op peil te houden dat de klant voor ons kiest vanwege de toegevoegde waarde. Onze klanten letten steeds scherper op kwaliteit en vragen om transparantie en daar spelen we op in. We leveren dan ook steeds meer maatwerk door mee te bewegen met de klant. Met name in het seizoen wordt van ons best wel de nodige flexibiliteit verwacht en dat proberen we waar te maken.”

TEAMGEVOEL Voor de relaties van het KPB verandert er dus niet zo veel. Jos Duin: “Onze dienstverlening blijft volledig op peil, alleen zijn de lijnen nog korter geworden en daarmee de snelheid van beslissen. Het is niet zo dat wij als KPB nu plotseling een kuubkist tulpenbollen anders gaan prepareren. Wel denk ik dat de verandering van de organisatiestructuur de stemming binnen het KPB ten goede is gekomen. Het algemene gevoel is om met elkaar de schouders eronder te zetten om onze klanten zo goed mogelijk te bedienen. Het versterkt het teamgevoel en ook de sfeer in het team en die is gewoon goed.”

KORTE LIJNEN Volgens Jos Duin betekent een en ander een formalisering van de aansturing, zoals die in de praktijk reeds plaatsvond en die past in de platte structuur zoals CNB die voor ogen heeft. Ook heeft een integratie plaatsgevonden van de afdeling kwaliteitszorg en logistiek. Jos Duin: “We hebben gezocht naar een oplossing van binnenuit die noodzakelijk werd door het vertrek van vestigingsmanager Erik Lamers. Samen met de teamleiders André Raven (technische dienst), Jacqueline Bakker (administratie), Jan Neuvel (kwaliteit en logistiek) en Rob Vonk (coördinator logistiek) zijn we de uitdaging aangegaan om hier invulling aan te geven. Het is mooi om te zien dat dit enthousiast werd opge30 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

Jos Duin (geheel rechts): ‘Onze klanten letten steeds scherper op kwaliteit en vragen om transparantie en daar spelen we op in’

Van 13 tot en met 15 januari 2015 organiseert CNB in het handelscentrum aan de Heereweg te Lisse de CNB Bloemen relatiedagen. Daarbij is bewust gekozen voor een tijdstip dat parallel loopt aan de Mechanisatietentoonstelling in Vijfhuizen. Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

Maaike Pennings en Diane Gortzak: ‘Het worden drie bijzondere dagen waarin relaties elkaar en de CNB-vertegenwoordigers ontmoeten en spreken en waarin er genoeg te zien is op het vlak van product en promotie’

CNB introduceert Bloemen relatiedagen D

e CNB Bloem- en relatiedagen zullen volledig toegespitst zijn op de tulp, lelie en narcis. De tulpen zullen als marktbroei gepresenteerd worden, de lelies worden in vazen geshowd en de narcissen in bol-op-pot. Belangstellenden zijn tijdens de relatiedagen van 8.30 tot 17. 00 uur van harte welkom.

PLATFORM Volgens Diane Gortzak en Maaike Pennings van de afdeling Communicatie & Promotie van CNB is het doel van deze relatiedagen om vroeg in het broeiseizoen een platform te creëren waar relaties en vertegenwoordigers van CNB elkaar kunnen ontmoeten en waarbij ook het product fysiek aanwezig is. “Een eenvoudige productshow met een beperkte productkeuze en het accent op de grootste productgroepen waarin CNB bemiddelt. Uiteraard speelt ook het seizoen een belangrijke rol en zijn andere productgroepen lastiger te showen in die periode. De opzet is om het vooral eenvoudig te houden en ons qua inzendingen primair te richten op de relaties van CNB die aan bovenstaande voorwaarden voldoen.”

PARALLEL De CNB Bloem- en relatiedagen duren drie dagen en lopen daarmee volledig parallel aan de Mechanisatietentoonstelling. “Daar hebben we heel bewust voor gekozen”, aldus het duo, “zodat de bezoekers die combi kunnen blij-

ven maken en wij elkaar als organisaties blijven versterken. Veel vakgenoten komen van buiten deze regio, zijn een dag op pad en kunnen een bezoek aan beide evenementen mooi combineren. De insteek van de Bloemen relatiedagen is ook dat we er een jongere generatie bij willen betrekken. Daar hebben wij bepaalde ideeën over, maar het is op dit moment nog te vroeg om daar meer bekendheid aan te geven.”

EIGEN HUIS Hoewel de dagen gelijktijdig met de Mechanisatietentoonstelling plaatsvinden is toch niet gekozen voor één gezamenlijk evenement. Diane Gortzak en Maaike Pennings daarover: “We hebben daar serieus naar gekeken en hebben ook ter plekke kunnen constateren wat de mogelijkheden zijn. Die zijn er voldoende, maar er spelen ook andere factoren een rol. We hebben in Lisse een mooi pand waar we graag onze relaties ontvangen. Bovendien beschikken we over gratis parkeerfaciliteiten en passen de Bloem- en relatiedagen uitstekend in onze nieuwe aanpak van productpresentaties. Wij willen onze relaties, maar ook andere vakgenoten, graag een podium bieden waar ze producten kunnen zien en waar ze met onze vertegenwoordigers van gedachten kunnen wisselen en eventueel zaken kunnen doen. Naast onze stands op de Vaktentoonstelling bloembollen en de Lentetuin Breezand is dit een mooie

gelegenheid om relaties in eigen huis dan wel binnen de eigen organisatie te ontvangen en de gelegenheid te bieden om te netwerken. Overigens zullen er tijdens de relatiedagen ook groepen klanten speciaal uitgenodigd worden en vindt op de donderdag een feestelijke afsluiting plaats.t

JURERING Of de producten die geshowd worden ook gejureerd zullen worden is op dit moment nog niet bekend. “We zijn er nog mee bezig en willen daar wel naar toe”, aldus Maaike en Diane. “Punt is dat de meningen in het vak zelf daar erg verdeeld over zijn. De één vindt het hele prijzensysteem achterhaald, de ander doet juist mee omdat er gejureerd wordt. Het gaat om de pr die er omheen zit, dus denken we wel dat er iets zal komen. Het is echter nog niet zeker hoe en op welke manier.”

AANMELDEN Voor de Bloem- en relatiedagen worden aanmeldingsformulieren gestuurd naar de adressen die bij CNB bekend zijn en die in het verleden ook gebruik gemaakt hebben van de showfaciliteiten bij de coöperatie. Mocht men het formulier de komende zomer onverhoopt niet ontvangen hebben, dan kan men zich via de mail aanmelden en wel via [email protected].

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 31

SERVICE VERTEGENWOORDIGERS CNB NAAM Theo van Aanholt Erik Barnhoorn Paul van Bentem Leo van den Berg Dirk Bloothoofd Jan Boon Nick Broersen Adri van Dun Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Ron Hoogeveen Onno Immink Henk de Jong René Koordes Ted Kortekaas Arno Kroon Hein Lommerse Michel Longayroux Siebren Mantel René van Marrewijk Dick de Mooy Ard Mulder Frank Neuvel Henri Omta Rob Paarlberg Hans Pater Bas Scholten René Schrama Piet Takken Erwin Vriend Ed Walkier Ronald Walkier Richard Walkier Dick de Wit Hawikjo Wijnands Wim Zandwijk Rien van Zuilekom Piet Zoutenbier

TELEFOON CNB TELEFOON PRIVÉ 0252-431103 0224-593075 0252-431286 0252-431383 0252-431413 0223-523873 0252-431284 0223-769067 0252-431162 0252-431303 0252-431296 0527-271970 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431214 0252-431305 0252-416877 0252-431393 0252-340660 0252-431390 0252-431137 0252-431257 0223-641002 0252-431174 0252-344409 0252-431381 0228-323023 0252-431259 0252-431304 0252-431361 071-4023313 0318-514812 0252-431363 0252-431274 0224-291535 0252-431362 072-5150250 0252-431224 0252-431325 0223-534820 0252-431249 023-5716372 0252-431298 0527-203365 0252-431367 0228-314981 0252-431306 0252-431273 0252-411191 0252-431216 0252-431368 0228-513590 0252-431171 071-3621591 0252-431179 0252-532228 0252-431261 071-3619142 0252-431345 071-3611104

32 
VISIE

16 mei 2014

FAX PRIVÉ 0224-591522 0252-431465 0252-377932 0223-523782 0223-769068

0527-271970 0252-431254 0252-431254 0252-419505 0252-431164 0223-645299 0252-520968 0228-323024

071-4028342 0318-514819

072-5153193 0252-431164 0223-534822 0527-201822 0228-316869 0252-431167 0252-419748 0252-431164 0228-521620 071-3621592 0252-532155 0252-431410

MOBIEL 06-53174195 06-22524987 06-53755312 06-53718254 06-53293161 06-22485266 06-12296820 06-20019369 06-53518289 06-51209462 06-20669208 06-53390229 06-53750126 06-22468536 06-20611028 06-51145809 06-53160204 06-53842830 06-53356450 06-53690252 06-12886803 06-51587419 06-30669654 06-53268760 06-51588053 06-53929136 06-53299617 06-22236845 06-53390228 06-53174194 06-53396784 06-53439349 06-53700630 06-22999229 06-53866219 06-22377259 06-53644594 06-30669934 06-20397884

E-MAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

SPECIALISME/GEBIED gladiolen Noord.Zandgebied, de Zuid, broeitulpen muscari, tulp, narcis, bol op pot bijzondere bolgewassen en tulpen lelies tulpen calla’s Flevoland lelies lelies lelies vaste planten, paeonia daghandel vaste planten dahlia’s, calla’s lelies, tulpen narcis, tulp, bijz.bolgew. en bol op pot daghandel narcissen en bijz. bolgew. West-Friesland lelies calla’s Rijnsburg e.o. vaste planten, boomkwekerij West-Friesland daghandel lelies narc., tulp, bijz.bolg., hyac., bol op pot daghandel irissen, dahlia’s hyacinten en bol op pot vaste planten gladiolen, tulpen NOP lelies daghandel daghandel en veilinginkoper dahlia’s, calla’s West-Friesland daghandel hyacinten vaste planten daghandel lelies

IN EN VERKOOPBUREAU NAAM Paul Peters Marcel Nijssen Diane Gortzak Maaike Pennings Marjan Klootwijk

FUNCTIE Manager bemiddeling Manager bemiddeling Communicatie en promotie Communicatie en promotie Secretaresse

TELEFOON CNB 0252-431493 0252-431343 0252-431218 0252-431122 0252-431316

MOBIEL 06-20411035 06-10311972 06-10567070

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431129 0252-431123

FAX 06-22975731 06-51312197

EMAIL [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431200 0252-431200

FAX 0252-431126 0252-431126

EMAIL [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431431 0252-431129 0252-431273

MOBIEL 06-10442803 06-22975731 06-53700630

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431306 0252-431273

MOBIEL 06-53439349 06-53700630

EMAIL [email protected] [email protected]

FUNCTIE Commerciele binnendienst Salesmanager Hoofd Kwaliteitszorg

TELEFOON CNB 0228-530131 0228-530174 0228-530190

MOBIEL 06-23960145 06-53940502

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected]

FUNCTIE Teeltbegeleider Teeltbegeleider Teeltbegeleider

TELEFOON CNB 0228-530190 0228-530160 0252-431224

MOBIEL 06-53940502 06-44074093 06-53299617

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON 0252-431431 0228-530130 0224-590475

FAX 0252-431254 0228-517411 0224-593603

GEOPEND: 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.30) 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.00) Bezoek op afspraak

RECLAMES EN GESCHILLEN NAAM Hans Ruigrok Sjaak van Ruiten

FUNCTIE Reclames&Geschillen, Veilingen Reclames&Geschillen, Veilingen

COMMERCIËLE ADMINISTRATIE openingstijden: 8.15 - 17.00 uur NAAM Algemeen CNB Online

FUNCTIE

GROENE EN MATERIALENVEILINGEN NAAM Jan Meijer Hans Ruigrok Ronald Walkier

FUNCTIE Veilingen Veilingen Veilinginkoper

AANBOD MATERIALEN ONLINE NAAM Ed Walkier Ronald Walkier

FUNCTIE

CNB KOEL EN PREPARATIEBEDRIJF NAAM Jos Duin Nico Hof

CNB KWALITEIT+ NAAM Nico Hof Robèr Laan Hans Pater

CNB VESTIGINGEN CNB CNB Koel- en Preparatiebedrijf CNB, Kantoor BolleNoord

ADRES Heereweg 347, 2161CA Lisse Veilingweg 1, 1611 BN Bovenkarspel Groteweg 9, 1756 CK ‘t Zand

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 33

GRONDBANK CNB MAKELAARDIJ T: 0252431360 F: 421394 MAKELAARDIJCNB.NL BAS SCHOLTEN 0622 23 68 45 B.SCHOLTENCNB.NL WIM ZANDWIJK 0653 64 45 94 W.ZANDWIJKCNB.NL F.G. V.D. GEER 0653 34 20 55 F.V.D.GEERCNB.NL AANBOD BEUSICHEM BETUWE
t

IB
MJDIUF
LMFJHSPOE
VJUFSXBBSEFO


EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH CRUQUIUS/ZWAANSHOEK
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH HAARLEMMERMEER
t

IB
[BOEHSPOE
DBMMBT
EBIMJBT
WBTUF
QMBOUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH LISSE
t

SS
[BOEHSPOE
UVMQFO
OBSDJTTFO
WBOBG

TFQUFNCFS

UN

KVMJ
 LISSE
t
 
IB
[XBSUF
HSPOE
WBTUF
QMBOUFO
QJPFOFO
WBOBG
IFEFO
WPPS
NFFSEFSF
KBSFO HILLEGOM
t

IB
[BOEHSPOE
EBIMJBT
;BOUFEFTDIJBT
WBOBG
IFEFO
UPU
OPWFNCFS
 HILLEGOM
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
PLUPCFSOPWFNCFS
 HILLEGOM
t

SS
[BOEHSPOE
EBIMJBT
WBOBG
IFEFO
UPU
OPW

JO
PWFSMFH HILLEGOM
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH HILLEGOM
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH HILLEGOM
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
EJSFDU
CFTDIJLCBBS NOORDWIJK
t
 
IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
IFEFO
UPU

OPWFNCFS

NOORDWIJK
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
OBKBBS

WPPS
NFFSEFSF
KBSFO NOORDWIJK
t

IB
[BOEHSPOE
;BOUFEFTDIJBT
PG
EBIMJBT
UFFMUTFJ[PFO
 NOORDWIJK
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
UFFMUTFJ[PFO
 NOORDWIJK
t

N2
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UN
JO
PWFSMFH DE ZILK
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t
 
IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
IFEFO
UN

KBOVBSJ
 NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
XPSUFMFO
WFST
HFFO
BGEFLQFFO
UFFMUTFJ[PFO

NFEJP
PLUPCFS NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
HMBEJPMFO
;BOUFEFTDIJBT
[PNFSCMPFNFO
WBOBG
IFEFO
UN

OPWFNCFS
 NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
CFTDIJLCBBS 34 
VISIE

16 mei 2014

NOORDWIJKERHOUT
t
DB

N2
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH NOORDWIJKERHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EBIMJBT
PG
CMPFNFO
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH REESERVEEN/HARDENBERG
t

IB
BLLFSCPVXMBOEHSBTMBOE
UVMQFOUFFMU
WBOBG
IFU
OBKBBS
CFTDIJLCBBS VIJFHUIZEN
t
 
IB
[BOEHSPOE
EBIMJBT
PG
BOEFSF
[PNFSUFFMU
UFFMUTFJ[PFO
 VIJFHUIZEN
t

IB
[BOEHSPOE
[PNFSUFFMU
WBOBG
IFEFO
UPU

PLUPCFS
 VIJFHUIZEN
t
 
IB
[BOEHSPOE
;BOUFEFTDIJBT
UFFMUTFJ[PFO
 VOGELENZANG
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UN

NBBSU
 VOORHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT/LISSE
t
 
IB
[BOEHSPOE
TOJKCMPFNFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT/RIJNSBURG
t

SS
[BOEHSPOE
XPSUFMFO
UVMQFO
HFFO
IZBDJOUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

IB
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

IB
[BOEHSPOE
[POOFCMPFNFO
PG
BOEFSF
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

IB
[BOEHSPOE
[POOFCMPFNFO
PG
BOEFSF
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
OBSDJTTFO
PG
UVMQFO
UFFMUTFJ[PFO
 VOORHOUT
t

SS
[BOEHSPOE
OBSDJTTFO
PG
UVMQFO
UFFMUTFJ[PFO
 VOORHOUT
t

SS
[BOEMBOE
EJWFSTFO
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

SS
[BOEMBOE
UVMQFOEBIMJBT
WBOBG
IFEFO
UPU
JO
PWFSMFH VOORHOUT
t

SS
[BOEMBOE
WBTUF
QMBOUFO
CMPFNFO
IFEFO
WPPS
NFFSEFSF
KBSFO ZWAANSHOEK
t

SS
[BOEHSPOE
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
KVOJKVMJ

UPU
JO
PWFSMFH KASRUIMTE LISSE
t

N¤
LBTSVJNUF

BGEFMJOHFO
EJWFSTF
UFFMUFO
WBOBG
IFEFO WERVERSHOOF
t

N¤
CSPFJSVJNUF
NFU
TDIVVS
FO
DFMMFO
CSPFJFSJK
EJSFDU
UPU
JO
PWFSMFH BEDRIJVEN LISSE
t

N2
LBOUPPS
LFVLFO
FO
UPJMFU
FO
PQTMBHSVJNUF
PQ
EF
CFHBOF
HSPOE
WBOBG
IFEFO LISSE
t

N2
CFESJKGTSVJNUF
FOLFMF
DFMMFO
LBT
SPMLBTTFO
FO
MBOE
PPL
JO
HFEFFMUFO
UF
IVVS
JO
PWFSMFH LISSERBROEK
t

N2
TDIVVSSVJNUF
WPPS
PQTMBH
JO
PWFSMFH
VOORHOUT
t

N2
TDIVVSSVJNUF
EJWFSTF
WBOBG
IFEFO
UN
JO
PWFSMFH

VRAAG ALKMAAR
t

N2
[BOEHSPOE
WBTUF
QMBOUFO
JO
PWFSMFH BOLLENSTREEK
t

IB
[BOEHSPOE
XPSUF


MFO
WBOBG
NFJ
UPU
EFDFNCFS

FWU
BGEFL BOLLENSTREEK FOPG NOORD-HOLLAND



IB
[BOEHSPOE
XPSUFMFO
EFFM
WSPFH
EFFM



WPPS
BGEFL BOLLENSTREEK
t

IB
[BOEHSPOE
;BOUF


EFTDIJB
UFFMUTFJ[PFO
 BOLLENSTREEK
t

UPU

IB
[BOEHSPOE
IZBDJOUFO
UFFMUTFJ[PFO
 BOLLENSTREEK
t

IB
[BOEHSPOE
WBTUF



QMBOUFO
UFFMUTFJ[PFO
 BOLLENSTREEK
t

IB
[BOEHSPOE
WBTUF
QMBOUFO
UFFMUTFJ[PFO
 DEN HAAG t

N2
[BOEHSPOE[BWFM


HSPOE
HSBTXFJMBOE
WBOBG
JO
PWFSMFH HEM, VENHUIZEN
FP
t
 
IB
LMFJHSPOE



UVMQFO
UFFMUTFJ[PFO
 HILLEGOM
FP
t

IB
[BOEHSPOE
IZBDJO


UFO
UFFMUTFJ[PFO
 JULIANADORP
t

IB
[BOEHSPOE
BBSE


BQQFMFO
UFFMUTFJ[PFO

KOP VAN NOORD-HOLLAND
t

IB
























[BOEMBOE
BBSEBQQFMFO
UFFMUTFJ[PFO
 KOP VAN NOORD-HOLLAND
t

IB
























[BOEMBOE
BBSEBQQFMFO
UFFMUTFJ[PFO

NOORD HOLLAND
t
œ

IB
HSBTMBOE
PQ
LMFJ
UVMQFO

PLUPCFS

UN

BVHVTUVT
2015 OMGEVING WEST-FRIESLAND
t

IB
LMFJHSPOE
UVMQFO

PLUPCFS

UN

BVHVTUVT
 URSEM
FP
t

IB
[XBSUF
HSPOE
PG
MJDIUF



[BWFM
QJPFOFO
WBOBG
IFEFO
WPPS
NFFSEF


SF
KBSFO
VOORHOUT
FP
t

IB
[BOEHSPOE
IZBDJO


UFO
UFFMUTFJ[PFO
 VENHUIZEN
FP
t

IB
LMFJHSPOE
CMPFNLPPM
UFFMUTFJ[PFO
 VRAAG KASRUIMTE NOORDWIJKERHOUT FP
t

N¤
LBTSVJNUF
POWFSXBSNE


TJFSUFFMUWFSEFMJOH
NBYJNBBM

KBBS NOORDWIJKERHOUT FP
t

N¤
LBTSVJNUF
POWFSXBSNE


QMBOUFOPQLXFFL
WBOBG
IFEFO
WPPS
NFFSEFSF
KBSFO RIJNSBURG FP
t

N¤
SPMLBT


SS
PQFO
HSPOE
EJWFSTF
NFFSEFSF
KBSFO WEILAND WESTELIJK ZUID HOLLAND
t

IB
XFJMBOE
WFFUFFMU
FFO
PG
NFFSEFSF
KBSFO

Zie ook voor vraag en aanbod

www.agrogrondbank.nl

VRAAG EN AANBOD

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING Dicentra Goldheart®

CNB HYACINTENTEAM WIM ZANDWIJK

T: 0653644594 T: 0252431179 F: 0252431194 T: 0622236845 T: 0252431325

BAS SCHOLTEN

Dicentra Luxeriant Dicentra spectabilis Alba

LAAT UW VASTE PLANTEN OP CONTRACT TELEN

Dicentra spectabilis

o.a. Paeonia - Astilbe - Agapanthus

Dicentra Stuart Boothman Inlichtingen: Ron Hoogeveen

Dicentra Valentine®

VOOR ALLE

HYACINTEN KUNT U BIJ ONS TERECHT

Epemedium Rubrum

1e grootte

Epemedium diverse soorten

1e grootte

Gentiana Blue Star® New (pot) Gentiana Corona® New (snij) Gentiana Diva® New (snij) Gentiana Purple Sensation® (snij)

CNBDAHLIATEAM RENÉ KOORDES

T: 0252431390 T: 0620611028 HANS PATER T: 0252431224 T: 0653299617 RICHARD WALKIER T: 0252431216 T: 0622999229 EMAIL: DAHLIATEAMCNB.NL VRIJBLIJVEND AANBOD DAHLIA’S OOGST 2014 1E GROOTTE

Multiflora I, II en III. Hyacint Rembrandt exclusief bij CNB Gentiana Marsha® (pot en snij) Ligularia Britt Marie Crawford® 1e en 2e

RON HOOGEVEEN T: 0653390229 MAIL: R.HOOGEVEENCNB.NL

Ligularia dent. Desdamona

VASTE PLANTEN Vraag en aanbod

400

VRAAG 2014

Paeonia

op kleur, oude snijhoeken/ongedeeld

Paeonia

op soort

1-2, 2-3, 3-5 neuzen

Agapanthus blauw en wit, oude snijhoeken/ongedeeld

1e

Paeonia op soort en kleur

alle maten

Paeonia pot- en snijsoorten

alle maten

Paeonia Amerika

3-5

4.500

Paeonia Buckeye Belle

3-5

2.800

Paeonia Cytheria

2-3, 3-5

2.500

Paeonia Coral Sunset

2-3, 3-5

2.000

Paeonia Dauntless

3.500

Paeonia Diana Parks

10.000

3-5 2-3, 3-5

Paeonia Flame

3-5

Paeonia Goldmine

3-5

3.000

Paeonia Henry Bockstoce

3-5

Agapanthus Duivenbrugge White New snij

1.000

Paeonia Many Happy Returns

2-3, 3-5

Agapanthus Senna®

2.800

Paeonia Miss America

2-3, 3-5

3.500

Paeonia Mary E Nicholls

2-3, 3-5

350 AANBOD 2014

Agapanthus wit/blauw 1e grootte

750

Paeonia Old Faithfull

3-5

1-2, 2-3, 4-op

2.200

Paeonia Paul M Wild

2-3, 3-5

1e en 2e grootte

5.000

Paeonia Red Grace

Astrantia op soort en kleur

5.000

Paeonia Sarah Bernhard

2-3, 3-5

Dicentra Aurora

4.000

Paeonia Snow Mountain

2-3, 3-5

Aster Ann Leys® New Astilbe op soort en kleur Astrantia Abbey Road®

3-5

Arabian Night Akita Arthur Hambley Big Brother Bishop of Llandaff Bora Bora Cafe au Lait Colorfull Investment David Howard Deutschland Duet Dutch Explosion® Edge of Joy Elise Forever Fire and Ice ™ Firepot Fleurel® G F Hemerick Garden Wonder Happy Days® in div. srt. Imperial Palace Jewel® in div. soorten Jowey Winnie Kiev® Kordessa Lady Kate Lakeland Autumn Leila Savanna Rose Lilac Time Linda’s Chester Little Beeswings Lovelife® Maya Mediterrannee Mercator Motto My Love Nashville Nenekazi

Noordwijks Glorie Northern Light Ocean Bird® Onesta Orange Turmoil Orfeo Paintball Park Princess Patriot Penhill Autumn Shades Philip Campos M Pink Magic ® Polar Ice Polka Purple Explosion Red Cap Red Empire Red Pygmy Rip City Seattle Smokey Soulmate Star Elite Sunexplosion Sunny Boy Sylvia Terrone The Voice Thomas A Edison Touch of Autumn Tropical Dream Tu Tu Twyning’s Smartie Vancouver® Vassio Meggos Vulkan Vuurvogel Watch Up

Diverse soorten beschikbaar van T’12 en T’13 weefselkweek, informeer naar de mogelijkheden 16 mei 2014

VISIE  35

VRAAG EN AANBOD

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING CALLATEAM NICK BROERSEN

T: 0252431303

M: 0612 296 820

RENÉ VAN MARREWIJK

T: 0252431304

Calla ‘Orange County’®

KLEUR:

Oranje

BLAD:

Groen met spikkels

TOEPASSING:

Pot

VEREDELAAR:

Sande B.V.

OMSCHRIJVING:

Mooie volle pot calla’s met een harde kleur oranje

[email protected] 36 
VISIE

16 mei 2014

M: 0612 886 803

CNB BEMIDDELING BLOEMBOLLENTEAM MICHEL LONGAYROUX DICK DE WIT JAN BOON LEO V.D. BERG

T: 0653356450 T: 0653866219 T: 0622485266 T: 0653718254

DICK DE MOOY ADRI VAN DUN ONNO IMMINK ERIK BARNHOORN

T: 0651587419 T: 0620019369 T: 0653750126 T: 0622524987

AANBOD 2014

1.000 kg

ED WALKIER RONALD WALKIER HAWIKJO WIJNANDS

T: 0653439349 T: 0653700630 T: 0622377259

3.000 kg

Lady Chantal

ong

4,50

2.500 kg

Denmark®

5-11

4,25

Viking

5-11

1,50

Rodeo Drive®

ong

10,00

15.000 kg

First Class

5-10

1,60

10.000 kg

15.000 kg

Escape

5-10

1,75

± 4.000 kg Aladdins Record kl.I Jap. 0-10

10.000 kg

Royal Virgin®

5-10

1,50

± 3.000 kg Alibi kl.I Jap.

0-11

5.000 kg

Candy Prince®

5-10

1,50

± 6.000 kg Monsella kl.I

0-11

5.000 kg

Flash Point®

5-11

4,00

± 3.000 kg Reputation kl.I

0-11

3,00

0-11

10.000 kg

Lalibella

ong

12.500 kg

Royal Acres kl.I Jap.

5.000 kg

Dynasty

5-11

10.000 kg

Pr. Catharina Amalia

5-11

Milkshake®

ong

7.000 kg

Trick

5-11

500 kg 1.000 kg

Time Out®

ong

400 kg

Tresor®

ong

1.500 kg

Adore®

ong

9,00

10.000 kg 5.000 kg

VRAAG TULPEN 2014

Carola

5-11

Jumbo Pink®

5-11

4.000 kg

Antarctica®

0-11

3,50

5.000 kg

Bourbon Street®

ong

4,00

10.000 kg

Pallada

5-11

1.000 kg

Bullit®

ong

18,00

10.000 kg

Purple Prince

5-11 5-11

2.500 kg

Circuit®

ong

5,00

Rodeo Drive®

10.000 kg

Strong Gold

1.500 kg

Expression®

ong

9,00

3.000 kg

Doberman®

4-11

2,00

10.000 kg

Strong Love

5-11

1.500 kg

Surrender®

ong

7,50

4.000 kg

Irene Parrot®

3-12

5,00

5.000 kg

Sweet Rosy

5-11

1.500kg

Timeless®

ong

7,50

porties

Mascara®

Verandi

5-12

5.000 kg

Tom Pouce®

0-11

3,00

4.000 kg

Morgana®

4-11

3,00

5.000 kg

Triple A®

ong

3,00

4.000 kg

Red Planet®

ong

4,00

5,00

2.000 kg

Smirnoff®

3-12

7,00

5-10

1,25

10.000 kg

4.000 kg

White Master®

ong

2.000 kg

Blue Diamond

5-10

15.000 kg

Jan Seignette®

2.500 kg

Melrose®

5-10

10.000 kg

Flaming Flag®

5-11

Kung Fu

5-10

1,75

5-10

1,50

4.000 kg

Allicante®

4-11

2,00

10.000 kg

4.000 kg

Belicia®

ong

4,00

15.000 kg

Royal Virgin

1.000 kg

Columbus®

5-11

5,00

15.000 kg

Tineke van der Meer

5-10

1,50

5,00

7.000 kg

Laura Fygi

5-10

1,50

0-11 0-11 5-11

3,75

4.000 kg

Crossfire®

PIET TAKKEN

4-11

T: 527203365 F: 201822 T: 0653174194

5.000 kg White Prince 10.000 kg Yellow Flight® 5.000 kg Yellow Flight®

0-11 0-12

AANGEBODEN

Net bedrijf dat tulpen en/of narcissen voor u

VRAAG TULPEN OOGST 2014

10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg

Carola Denmark Pallada Pink Flag Strong Gold Strong Love® Verandi

0-11 0-11 0-11 5-11 0-11 0-12 0-11

op contract wil telen voor oogst 2015. t


0NHFWJOH
+VMJBOBEPSQ 1,60 2,00 2,50

t


0Q
HPFE
[BOEMBOE Inlichtingen: Arno Kroon 06-53160204

voor anemonen in Noordelijk Zandgebied

FR. NEUVEL T: 0653268760 F: 0228517411 AANBOD VRIJBLIJVEND TULPEN

5.000 kg 5.000 kg 3.000 kg 3.000 kg

Friendship kl.I Dynasty kl.I Marco kl.I Negrita

5-11 5-10 2-11 5-11

1,80

AANBOD TULPEN OOGST 2014

2.500 kg Synaeda Blue 3.800 kg Curly Sue

VRAAG CONTRACTTELERS

Crocosmia &

Montbretia Kwekerij Davelaar Verkoop: Hein Lommerse tel: 0252-431174 16 mei 2014

VISIE  37

VRAAG EN AANBOD

™

Rudbeckia fulgida var. Sullivantii ‘Little Goldstar’

Rudbeckia fulgida var. Sullivantii ‘Little Goldstar’ Engish General information Cultivar US .............................................. ‘Little Goldstar’ Group / Family ........................................ fulgida var. Sullivantii Genus .................................................. Rudbeckia Trade Name ......................................... Black Eyed Susan Foliage Height ..................................... 35-40 cm Flower Height ...................................... 40-50 cm Foliage Color ........................................ Green Flower Color ......................................... Yellow/black eye Unique characteristics ......................... Very compact Flowering period ................................. July-September Perpetually flowering .......................... Yes Fragrant ............................................... No Habitat ................................................. Full Sun Suitable uses ........................................ Border patio Hardiness zone ..................................... 4-10 Immersion ............................................ Yes Decidious .............................................. Yes Dry sales ............................................... Yes Plant breeders’ rights ........................... EU PBR AF Available .............................................. 2011

Rudbeckia fulgida var. Sullivantii ‘Little Goldstar’ Nederlands Algemene informatie Cultivar NL ............................................ ‘Little Goldstary’ Soort ..................................................... fulgida var. Sullivantii Geslacht ................................................ Rudbeckia Handelsnaam ....................................... Zonnehoed Bladhoogte ........................................... 35-40 cm Bloemhoogte ........................................ 40-50 cm Bladkleur .............................................. Groen Bloemkleur ........................................... Geel/ zwart oog Bijzonderheden .................................... Zeer compact Bloeiperiode ......................................... Juli-September Doorbloeiend ........................................ Ja Geurend ................................................ Nee Standplaats .......................................... Volle Zon Gebruikerswaarde ................................ Border patio Winterhard ........................................... Ja Spoelen ................................................. Ja Bladverliezend ...................................... Ja Droogverkoop ....................................... Ja Kwekersrecht ........................................ EU PBR AF Beschikbaar .......................................... 2011

Inlichtingen/information: e-mail

Henk de Jong 38 
VISIE

16 mei 2014

[email protected]

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING

Villa Blanca®

Amarossi®

Heren kwekers, Laat uw aangekochte lelie schubbollen en/of lelieplantgoed, voor een officiële certificering, uitsluitend door de BKD op Armv en Slrsv toetsen INLICHTINGEN: Dirk Bloothoofd Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Siebren Mantel Dick de Mooy Erwin Vriend

CNB

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0252-431284 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431259 0252-431361 0252-431367

0223-769067

0223-769068

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFONISCHE VERKOOP: CNB Henri Omta Piet Zoutenbier

0252-431274 0252-431345

071-4023313 0228-314981

071-4028342 0228-316869

06-53 293161 06-53 518289 06-51 209462 06-20669208 06-53 690252 06-51 587419 06-53 396784

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0224-291965 071-3611104

0252-431176 0252-431410

06-51 588053 06-20 397884

[email protected] [email protected]

0252-431254

16 mei 2014

VISIE  39

PLANT IN BEELD

CNB NEW PLANTS ™

Monarda ‘Purple Lace’® Met het New Plants-project beoogt CNB New Plants nieuwe cultivars van vaste planten en boomkwekerijproducten in de markt te zetten. Uit dit project worden regelmatig nieuwe introducties in BloembollenVisie tegen het licht gehouden. In dit nummer aandacht voor de Monarda ‘Purple Lace’®. Tekst: Henk de Jong/Wim Ciggaar Fotografie: Future Plants

D

e Monarda, ook wel bergamotplant genoemd, is in veel particuliere tuinen te vinden. Zonder overdrijven mag dan ook gesteld worden dat deze vaste plant zeer geliefd is bij de consument. De Monarda heeft die populariteit te danken aan het feit dat de plant door haar rijke bloei visueel aantrekkelijk is en bovendien ook nog eens heerlijk geurt. De meest bekende Monarda’s zijn de hogere types, zoals ‘Beauty of Cobham’, ‘Blaustrumpf’ en ‘Cambridget Scarlet’ die qua lengte variëren van 80 tot 100 centimeter.

MEELDAUW Een groot probleem waarmee de Monarda zich geconfronteerd weet is meeldauw. Nu worden er wel nieuwe aanwinsten geïntroduceerd die

Monarda ‘Purple Lace’ 40 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

edelaars er wel in geslaagd om meeldauwarme cultivars te ontwikkelen.

NIEUWE INTRODUCTIE Daarnaast heeft de veredeling zich ook gericht op de ontwikkeling van kortere/gedrongen types. Zo is Future Plants uit Lisserbroek er dit jaar in geslaagd een compacte plant te ontwikkelen die zeer goed past in de border, maar die zich ook als potplant uitstekend leent. Het betreft hier de Monarda ‘Purple Lace’ die volgens insiders beschouwd mag worden als een ware aanvulling op andere compacte types, zoals Monarda ‘Pink Lace’® en Monarda ‘Cranberry Lace’®.

GESCHIKTHEID

Monarda ‘Purple Lace’ meeldauwvrij zouden zijn, maar dat is niet helemaal waar. Ook bij de nieuwere types is meeldauw nog steeds een punt van aandacht. Door zich op dit probleem te focussen zijn de ver-

De Monarda ‘Purple Lace’ leent zich goed voor verschillende markten, dus zowel voor de postorder als de visueel aantrekkelijke markt. De plant wordt circa 30 à 40 centimeter hoog en bloeit in de periode juli/september. De vele prachtig paarse bloemen steken uit boven het frisgroene blad en trekken door hun heerlijke geur vlinders en bijen aan. De plant is op zijn mooist in de late zomer en heeft vrijwel geen onderhoud nodig. Een plekje in de zon/half schaduw valt aan te bevelen. Is zeer geschikt voor zowel de containerteelt als de border en patio. Voor meer inlichtingen kan men zich wenden tot Henk de Jong van CNB New Plants.

Monarda ‘Cranberry Lace’

CNB PRODUCT & SHOW

Calla en Heuchera sieren showruimte van CNB Een rubriek die gelieerd is aan de website www.cnbproduct-show.nl. Onder de naam Product & Show beoogt CNB gericht en commercieel te communiceren over producten die in de showruimte van CNB te zien zijn. Ook BloembollenVisie participeert middels een pagina in het blad in deze communicatie-

CNB met als blikvangers de Heuchera’s ‘Cassis’® en ‘Gauguin’®. De rijkbloeiende ‘Cassis’ heeft mooi donkergekleurd blad en prachtige, dieproze gekleurde bloemen. Het fraaie contrast tussen de roze bloemen en het donkere blad laat zich niet vergelijken met andere Heuchera’s. Daarnaast leent deze Heuchera zich goed voor de potcultuur. Over de eveneens van Thierry Delabroye afkomstige ‘Gauguin’ valt te melden,

vorm. Tekstbewerking: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

telijk beschermde cultivars, zoals ‘Orange County’, ‘Montevideo’, ‘Mercedes’, ‘Paco’, ‘Sun Club’, ‘Sapporo’, ‘Charmeur’, ‘Memories’ en ‘Red Alert’.

POTCALLA’S BLIKVANGERS Blikvanger uit de collectie is naar onze smaak ‘Orange County’, een oranje potcalla met een hoge bloemproductie. Deze aanwinst beschikt over fraai groen en gespikkeld blad, waardoor de pot mooi gevuld wordt. De bloemen zijn fel oranje van kleur. ‘Montevideo’ is een aanwinst die geschikt is voor zowel de pot- als snijcultuur. De prachtig gekleurde bloemen zijn zeer donker burgundy tot zwart van kleur. De eveneens donkere stelen vormen een schitterend contrast met het frisgroene, gespikkelde blad, dat lancetvormig gebouwd is. De bloemen zitten bij deze potplant mooi boven het gewas. Ook deze calla heeft een hoge bloemproductie.

HEUCHERA’S ‘Orange County’ Een mooie collectie potcalla’s van Sande bv kleurde in week 19 het handelscentrum van CNB. Geshowd werden een tiental kwekersrech-

Dankzij een fraaie inzending Heuchera’s van CNB New Plants waren er afgelopen maandag volop vaste planten te zien in de showruimte van

‘Gauguin’ dat deze samen met ‘Van Gogh’®, ‘Picasso’® en ‘Renoir’® hoort bij de Master PaintersTM-serie. Het betreft hier een mooie compact groeiende plant. Het blad van deze Heuchera is roodgeel met een groene rand. Naarmate de plant ouder wordt, kleurt het blad naar donkerrood tot bijna zwart met een mooie groene rand. De bloemen van deze Heuchera zijn roodroze. Alle Heuchera’s van de Master PaintersTM serie bloeien van mei tot en met juli. De bladeren worden 25-30 centimeter hoog en de bloemhoogte is ongeveer 35-40 centimeter. De Heuchera’s van deze serie kunnen gemakkelijk gebruikt worden in potten op het terras, maar ook in de tuin. Voor meer informatie kan contact worden opgenomen met CNB New Plants via [email protected] of via CNB Product & Show, [email protected].

CNB PRODUCT & SHOW Meer en actuele informatie over Product & Show is te vinden op www.cnbproduct-show.nl. Ook heeft Product & Show een eigen Twitteraccount: @CNBProductShow. Heeft u zelf een product waar u graag wat meer over wilt vertellen? Stuur dan een mailtje naar [email protected]. ‘Montevideo’

‘Cassis’ 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 41

Wij hebben helaas afscheid moeten nemen van onze vriend en zeer gewaardeerde collega,

In één keer de juiste krat

Gé Rooijakkers

PAREL - Tray

Onze vereniging zal hem erg missen. Wij wensen Doke, Mats, Chrissie en Twan veel kracht in deze moeilijke tijd.

Tevens zijn wij producent/leverancier van de alom bekende hydrotray, NOVA krat(Hydro), exportfust en de Germaco broeibak.

KPI B.V. Namens de M.Z.T.B. Voorzitter Jan Hopman Secretaris Siem Broersen Penningmeester Frank van Veen

Wieringerwerf,

Tel Fax E-mail Internet

: +31 (0) 227 - 603582 : +31 (0) 227 - 603606 : [email protected] : www.bulbfust.nl

BETAALDATUM JULI 2014 Om de betaaldatum juli 2014 zo goed en zo snel mogelijk te kunnen afwikkelen, dient de administratie van CNB tijdig over de nodige gegevens te beschikken. Leveringsnota’s van partijen die tot en met zaterdag 31 mei 2014 geleverd zijn moeten op uiterlijk vrijdag 6 juni 2014 bij de administratie binnen zijn. Leveringsnota’s die later binnen komen moeten zij noodgedwongen per betaaldatum september 2014 verwerken, ook al heeft de leverantie vóór of op 31 mei plaatsgevonden. Zowel aan verkopers als aan kopers wordt dringend verzocht op de leveringsnota’s en ontvangstbewijzen duidelijk het koopbriefnummer en leveringsdatum in te vullen.

VLAMING Irridelta 2PLHGHUSRPSSUREOHHPRSWHORVVHQ NLHVWXHHQ'UHQRGRPSHOSRPS 'UHQRSRPSHQ]LMQXLWHUDDUG]HHUJHVFKLNWYRRU  WRHSDVVLQJELMVSRHOPDFKLQHV 'RRUGH]HHUVSHFLDOHZDDLHUYRUP]LMQGH]H SRPSHQRQJHYRHOLJYRRUYXLO 

7 

tĞďƐŚŽƉ͗ǁǁǁ͘ǀůĂŵŝŶŐͲŝƌƌŝĚĞůƚĂ͘Ŷů

ACTUEEL

Onderzoekscentrum Innoventis Breezand opent deuren Op vrijdag 23 mei aanstaande organiseert Van Gent Van der Meer Nuyens bv (GMN) weer een bloembollendag op de proeftuin van Onderzoekscentrum Innoventis aan de Zandvaart in Breezand. Tekst en fotografie: PR

T

ijdens deze open dag is er gelegenheid de lopende proeven in tulpen, hyacinten, irissen, muscari en narcissen te bekijken. Een belangrijk onderwerp deze dag is de warmwaterbehandeling van tulpen; dit item zal toegelicht worden middels een technische uiteenzetting door Martin van Dam van PPO, in combinatie met de kookproeven van Innoventis.

PROEVEN OP HET VELD Op de proeftuin zijn interessante onderzoeken te bezichtigen in tulpen met de volgende onderwerpen: vuur-, virus-, Fusarium- en onkruidbestrijding en bemesting. Voor de bestrijding van stengelaal in tulp zijn warm-

waterbehandelingen uitgevoerd. Het effect hiervan op de tulpen is zichtbaar in diverse cultivars. Bij Innoventis ligt dit jaar wederom een zeer interessante Rhizoctonia-proef met diverse (nieuwe) Rhizoctonia-middelen. In de gewassen muscari, narcis, hyacint en iris zijn proeven tegen onkruid, zwartsnot en fusarium te zien. In het gewas narcis is bovendien een onderzoek uitgevoerd met warmwaterbehandelingen.

SELECTIEPROEF Er wordt dit jaar in de demovelden weer aandacht gegeven aan een tulpenselectieproef, waarbij duidelijk zichtbaar wordt gemaakt wat de juiste selector/terminator-mix moet zijn en hoe virusplanten goed kunnen worden vernietigd. Tevens is de nateelt van diverse selectie-

mixen uit 2013 te zien. Op bemestingsgebied zijn er diverse schema’s aangelegd met betrekking tot vitaliteit in tulpen, muscari, hyacint en narcis met ureum-meststoffen, langwerkende meststoffen, organische meststoffen en bladbemestingen. Tot slot worden verschillende tulpensoorten getoond, die in 2013 op locatie zijn behandeld met FreshStart.

OPENINGSTIJDEN De proeftuin is geopend vanaf 9.30 uur. Een bezoek aan de open dag kan ook meetellen voor de verlenging van de spuitlicentie. Om 10.00, 11.00 en 13.30 uur geeft PPO bloembollen de laatste ontwikkelingen over het lopende kookonderzoek in tulpen prijs, dit wordt verzorgd door Martin van Dam en Peter Vreeburg. Ook zullen diverse fabrikanten innovatieve ontwikkelingen tonen op het gebied van gewasbescherming en bemesting. Tussen 12.00 en 13.00 uur wordt gezorgd voor de lunch. De adviseurs van Van Gent Van der Meer Nuyens bv ontmoeten geînteresseerden graag op 23 mei tussen 9.30 en 17.00 uur in Breezand. 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 45

BLOEM IN BEELD

Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

’s-Hertogenbosch gastheer

De officiële opening werd verricht door burgemeester Annemarie Jorritsma van Almere (organisator Floriade 2022) en voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Op de foto geeft ontwerper Niek Roozen tekst en uitleg in de Parkhal die was omgetoverd tot een waar stadspark

In de Brabanthallen in Den Bosch werd dit jaar voor het eerst de Floraliën Nederland gehouden. Over een oppervlakte van 40.000 m2 showden zo’n 250 kwekers meer dan 100.000 bloemen en planten. Met de organisatie van de Floraliën Nederland plaatste Den Bosch zich in een rijtje van steden als Genua, Nantes en Valencia, die dit unieke evenement naast bakermat Gent eerder hebben mogen verwelkomen. Het evenement is nog tot en met 18 mei aanstaande geopend. Een foto-impressie.

Een piramide vol Saintpaulia’s van H. Appelboom bv uit Rijsenhout, verzorgd door leerlingen van het Wellantcollege uit Aalsmeer. Het bedrijf is al meer dan dertig jaar lang gespecialiseerd in de teelt van Saintpaulia’s De Nederlandse telers van potorchideeën en snijcymbidium schakelden de internationale bloemkunstenaar Pim van den Akker in om hun orchideeën te laten schitteren tijdens de Floraliën Nederland

De Astilbes lieten zich evenmin onbetuigd en zorgden voor de nodige kleur in deze hal

46 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

Zonder meer een van de grootste blikvangers was de inzending van Floraliën Gent/KLMP die met 10,0 punten werd uitgeroepen tot de beste buitenlandse exposant. Daarnaast kwam de inzending met 9,5 punten als beste uit de bus in de categorie creatief/arrangement

Floraliën Nederland

De kleurrijke inzending van Rijnbeek & Zn bv uit Boskoop die door de persjury met de 1e prijs bekroond werd

In de plantvakken rond de vijverpartij situeerde Jacqueline van der Kloet een bonte combinatie van voorjaarsbollen, bodembedekkende heesters en siergrassen

Jacqueline van der Kloet tekende voor het beplantingsplan van de Parkhal met als middelpunt de vijver met vijver- en moerasplanten

Met dit kleurrijke ‘schilderij’ van Mondriaan liet deze inzender een doorsnee zien van zijn assortiment

De inzending van Ruiten Fleur bv uit Nieuwe Wetering. Samen met de collectieve inzending bolbloemen in de Parkhal een van de weinige bolbloemeninzendingen op deze eerste Nederlandse FloraliUen. Een gemiste kans…..

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 47

BLOEM IN BEELD

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

Leliesector laat publiek geni Het adembenemende sluitstuk van Keukenhof is elk jaar weer de Lelieshow in het WillemAlexander Paviljoen. Zo ook dit jaar. Naast de kleurrijke bogen vol met lelies lieten inzenders zien wat hun paradepaardjes zijn. Dat leverde een mooie combinatie op van modern Royal van Zanten mocht dit jaar de eerste prijs in ontvangst nemen voor de witte ‘Signum’. Ook andere eigen aanwinsten als ‘Tisento’ en ‘Cathay’ maakten indruk

handelssortiment en interessante noviteiten.

Waar menigeen droomt van een zwarte tulp, kan daar nu ook de zwarte lelie worden bijgeschreven. Mak Breeding liet met twee zaailingen zien dat het kan. Een van de twee is deze LL 7040-579

Gaandeweg komen er meer dubbele lelies. Laan Flora Facilities liet er een aantal zien, waaronder de roze ‘Candy Blossom’

Marklily gooide hoge ogen met de eigen aanwinst ‘Maldano’, die tweede werd

48 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

eten van modern sortiment

G.A. Verdegaal maakte veel werk van een flink aantal nieuwe potlelies dat het bedrijf heeft ontwikkeld. Een van die noviteiten was de meerkleurige ‘Freckled Joy’

Al weer enige tijd op de markt, en altijd weer opvallend: ‘Marlon’, geshowd door C. Steenvoorden

Hoewel de nadruk lag bij veel inzendingen op Oriëntals en OT-hybriden gaat de ontwikkeling in de LA-hybriden ook door. De Jong Lelies liet in de kleur oranje een aantal fraaie zaailingen zien

De tuinlelie krijgt bij Lily Company de aandacht die het verdient. Naast een mooi sortiment martagonselecties was hier ook Lilium canadense te zien, echt een blikvanger

Met ‘Palazzo’ liet handelshuis P.F. Onings zien welke kwaliteit deze lelie heeft: flinke bloemen met een frisse kleurencombinatie van donkerroze en rood

Goed geel in de OT-hybriden is nog steeds een wens. Met ‘Outback’ liet The Originals een interessante kandidaat zien, die werd beloond met een derde prijs

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 49

BLOEM IN BEELD

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

Aangename variatie op slotshow Oranje Nassau Paviljoen De laatste show in het Oranje Nassau Paviljoen van Keukenhof is traditioneel een bloeiende catalogus van de sierteelt. De meest uiteenlopende siergewassen kunnen hier hun plaats krijgen. Daaronder ook Zantedeschia, dat dit jaar koos voor een gezamenlijke presentatie vanuit Simply Calla. Helaas zonder cultivarnamen, zoals bij alle andere gewassen wel het geval was. Fa. A. Langedijk & Zn zette een aantal forse vertegenwoordigers neer uit het sieruiensortiment, zoals ‘Ambassador’ (foto), ‘Atlas’ en Nectaroscordum melyophyllum

Indrukwekkend was het sortiment dahlia dat Koppert bv wist te presenteren in een uitstekende kwaliteit. Een van de toppers was ‘Karma Maarten Zwaan’

Uit een kruising tussen Paeonia lactiflora en P. suffruticosa (boompioen) is de groep Itoh pioenrozen ontwikkeld. Op Keukenhof stond een mooi sortiment van deze forse typen, waaronder ‘Purple Sensation’

In Simply Calla werken bedrijven samen als het om de promotie van Zantedeschia gaat. Tijdens de slotshow op Keukenhof kreeg de bezoeker vooral ideeën aangereikt voor de toepassing van snij- en pottypen

50 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

ACTUEEL

Onderzoek en innovaties op open middag bloembollen ontwikkelingen ten opzichte van standaardbehandelingen.

INNOVATIEMARKT Op de innovatiemarkt zijn noviteiten te zien. Agrometius toont de Veriscan. Dit apparaat brengt in één werkgang vijf bodemvariabelen in beeld: organische stof, pH, EC 0-30 cm en 0-90 cm en een hoogtekaart met stroompijlen. Hetty Regeer, aaltjesspecialist bij Agrifirm Plant, informeert over de actualiteiten rond Monam en beheersing van het stengelaaltje. Mieke Groot en Anne Veldboer van Agrifirm Plant tonen diverse broeierijbenodigdheden. Tim Kapiteyn van Captain Calla showt een deel van hun calla-assortiment. Frank Kreuk van Proeftuin Zwaagdijk brengt het actieplan ‘minder virus in tulp’ onder de aandacht.

Op 28 mei van 13.00 tot 17.00 uur organiseren Agrifirm Plant en Proeftuin Zwaagdijk een open middag bloembollen bij het gezamenlijke proefveld in Noordwijkerhout aan de Westeinde 14. Behalve de lopende proeven met tulp en hyacint is er een innovatiemarkt en lezing. Deze dag vormt het startschot van drie open dagen in de kerngebieden van bloembollen: omgeving Noordwijkerhout, West-Friesland en de Noordoostpolder. Tekst en fotografie: PR

D

oor wettelijke veranderingen en nieuwe trends is het pakket aan gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen continu in beweging. Agrifirm Plant doet voortdurend proeven om het huidige en toekomstige pakket te toetsen. Tijdens de open dagen kunnen telers hiervan kennisnemen en bijpraten met vakgenoten.

Rhizoctonia in tulp, bestrijding van Pythium in hyacint en vergelijking van diverse schema’s met onkruidbestrijding in tulp en hyacint. In opdracht van Bayer CropScience en BASF vinden twee proeven met bolontsmetting in geholde hyacintenbollen plaats met nieuwe

LEZING Als aftrap van de open dag geeft Aaldrik Venhuizen, manager R&D bij Agrifirm Plant, een lezing over hulpstoffen en emissiebeperking en interactieve vraagstelling daarover via de Smartphone. Om drift te voorkomen, passen telers dikwijls middelen met grove druppel toe met als risico onvoldoende hechting aan het gewas. Hulpstoffen kunnen wegvloeien van middelen voorkomen en de effectiviteit van middelen aanzienlijk verbeteren.

SPUITLICENTIEVERLENGING De open middag kan meetellen voor verlenging van de spuitlicentie (thema teelt). Voorwaarden zijn minimale aanwezigheid van 13.00 tot 16.00 uur en het bijwonen van de lezingen. De kosten bedragen € 30,- (verrekening achteraf). Vergeet niet uw spuitlicentie en legitimatiebewijs mee te nemen.

PROEFVELD Tijdens de open dag in Noordwijkerhout zijn er verschillende proeven te bezichtigen. Agrifirm Plant test de meerwaarde van het toedienen van mycorrhizaschimmels aan de bodem in de tulpenteelt. Ook onderzoeken ze de toepassing van Humic. Humic bevat humus- en fulvozuren. Humuszuren binden ijzer en calcium in de bodem en houden fosfaat vrij beschikbaar voor de plant. Dit stimuleert indirect de wortelgroei. In samenwerking met Altic vindt een bemestingsonderzoek plaats naar de invloed van calcium. Andere onderzoeken zijn de test van verschillende bestrijdingsschema’s van 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 51

ACTUEEL

China geïnteresseerd in leli In een land waar naar schatting 600 miljoen leliebloemen per jaar worden geproduceerd, neemt de belangstelling voor lelie gestaag toe. Onderzoekers uit de hele wereld trokken begin april naar Zhangzhou voor het derde leliesymposium van het ISHS. Er is veel interesse in de lelieveredeling, zo stelde spreker en schrijver van dit artikel Cor Conijn vast.

Tekst en fotografie: Cor Conijn en Linda Conijn, FlowerFull Consultancy

D

e lelieteelt in China groeit elk jaar en de lelie is voor dit land een belangrijk siergewas. Reden om het derde leliesymposium van de ISHS (zie onderstaand kader) te organiseren in Zhangzhou, de stad waarin Wageningen UR een samenwerkingsinstituut heeft. De lezingen uit Azië waren interessante beschrijvingen over de leliecultuur daar, het gebruik, de historie, het voorkomen in de natuur en de biodiversiteit. Veel verhalen gingen over veredeling of daaraan gerelateerd en minder over weefselkweek en gewasbescherming. De excursie voerde de deelnemersnaar narcissenvelden en andere grote sierteeltbedrijven in de omgeving. Onderzoekers van over de hele wereld waren op dit derde leliesymposium aanwezig. Velen kwamen uit China, maar ook landen als Nederland, de Verenigde Staten, Japan, Korea, Mexi-

co, Israël, India, Iran, Italië, Engeland en Chili waren vertegenwoordigd. Op het symposium werden meer dan zeventig presentaties gegeven met een breed scala aan onderwerpen. Daarbij kon het gaan over biodiversiteit, bloei, teeltaspecten, genetica en veredeling, weefselkweek en gewasbescherming. Het symposium werd afgesloten met excursies naar sierteeltbedrijven in buurt van Zhangzhou City.

ONDERZOEK AZIE De uitgenodigde sprekers brachten goede, beschrijvende verhalen in de sectie biodiversiteit. Zo ging Professor Hiroshii Okubo uit Japan in op de geschiedenis van de lelie in Azië. De eerste afbeeldingen dateren uit de jaren 712-765 na Chr. en de eerste beschrijving in de literatuur uit de jaren 453-536 na Chr. Professor Wu uit China sprak over het grote aantal soorten Lilium dat in de Chinese natuur voorkomt: lelies in alle soorten en maten, zoals kleine, circa 15 centimeter hoge lelies (Lilium souliei en Lilium lophophorum), maar

Lelieproductie in China Lelieteelt vindt in China plaats in vier regio’s en zeven provincies, namelijk Yunnan, Liaoning, Jiangsu, Guangdong, Gansu, Fujian en Zhejiang. De bloemen bolproductie van lelies is in de afgelopen vijftien jaar telkens toegenomen. In China telen ze lelies voor zowel de bloem als de bol. De bollen zijn bestemd voor bloemproductie, parkbeplanting, als voedsel of voor geneeskundig gebruik. Gegevens over arealen en opbrengsten zijn niet geheel duidelijk. Deskundigen hebben het over een productie van 60 miljoen bollen en 600 miljoen bloemstelen in 2012. China importeert veel bollen: in 2012 was dat meer dan 200 miljoen bollen uit Nederland en het zuidelijk halfrond. Vanwege de kostprijs gebruiken Chinese telers de bollen meer jaren achtereen; vaak een of twee jaar, in sommige regio’s zelfs drie of vier jaar. Door de grote klimaatverschillen tussen Noord- en Zuid-China worden lelies ook op verschillende manieren geteeld. In Zuid-China vindt jaarrond bloemproductie plaats buiten op het veld of in niet-verwarmde kassen of plastic tunnels. In Noord-China gebruiken telers zonne-energie-sparende kassen. Deze kassen hebben een dikke muur aan de ene kant om de warmte vast te houden tijdens koude nachten. Aan de andere kant, meestal de zuidkant, half-afgerond glas dat voor isolatie afgedekt kan worden met matten.

Het symposium Van 1 tot en met 3 april 2014 organiseerde de sectie Ornamentals van de International Society of Horticultural Plants (ISHS) het derde Internationale leliesymposium. Dit vond plaats in China, in de plaats Zhangzhou, provincie Fujian. Onderzoeker Jaap van Tuyl van Wageningen Universiteit & Research Centrum (WUR) was kartrekker van dit symposium en de editor van de proceedings in Acta Horticulturae 1027 die al gedrukt en dus beschikbaar waren. De proceedings zijn verkrijgbaar via http://www.actahort.org/books/1027. De organisatie van het symposium was in handen van het Sino-Europe Agricultural Development Centre (SEADC). Dit centrum, opgericht in 2011, is een joint venture tussen Wageningen Universiteit & Research Centrum (WUR), de internationale vereniging van tuinbouw producenten (AIPH) en de Sino-Europa technologische bevordering centrum (SETPC). Het SEADC richt zich op het produceren, veredelen en testen van sier- en andere plantaardige gewassen, winning van inhoudsstoffen en andere verwante moderne agrarische technologieën. Zij hopen met het organiseren van dit leliesymposium de lelie te promoten en de lelieproductie in China te bevorderen. Het volgende, vierde Internationale leliesymposium staat reeds gepland. Dan is China opnieuw gastheer. Dit symposium vindt plaats in 2018 in Shenyang in de provincie Liaoning. Tentoonstelling van Carved Narcissus 52 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

everedeling SYMPOSIUM NARCIS Omdat Zhangzhou, gelegen in de provincie Fujian, bekend staat om zijn narcissencultuur, werd vooraf een minisymposium over narcissen gehouden, gecombineerd met een tentoonstelling van carving narcis (zie onderstaand kader) op 31 maart. Ook werd een company fair gehouden waarbij internationale bedrijven de gelegenheid kregen zich voor te stellen door middel van een presentatie. De dag werd afgesloten met een ondertekeningsceremonie, waarbij buitenlandse bedrijven een intentieverklaring tekenden voor samenwerking met Chinese bedrijven.

Zhangzhou narcis

Excursie narcissenveld Yanshan Mountain

ook twee meter lange lelies zoals Lilium leichtlinii en Lilium henryi. Ki-Byung Lim uit ZuidKorea beschreef de invloed van de natuurlijke habitat op de morfologie van de Koreaanse Lilium martagon selecties aan de hand van cytogenetische analyses. Verder gaven onderzoekers van Chinese universiteiten een presentatie over de leliebloemen en -bollenteelt in China (zie kader links). De verschillen in productiemethode binnen China zijn groot door de klimaatverschillen. In Noord-China worden kassen gebruikt terwijl in Zuid-China buiten, in tunnels en kassen geteeld wordt.

In de andere secties werden resultaten van onderzoek gegeven, zoals het virusvrij maken bij weefselkweek, markers bij veredeling en toepassen van DNA-technieken. Veel van deze sprekers hebben in Nederland gestudeerd of stage gelopen. De onderzoeken, resultaten en discussies geven wellicht meer inzicht. De discussie met de Aziaten verliep soms stroef, omdat de voertaal op dit symposium Engels was.

VEREDELING Op het symposium werden veel verhalen gehouden over veredeling of onderwerpen gerelateerd aan veredeling, zoals biodiversiteit en de verschillen in de natuurlijke populaties. Paul Arens (PRI) ging in op het gebruik van markers en DNA-technieken bij de veredeling. Vanuit Nederland waren veredelaars van verschillende leliebedrijven ook aanwezig om niets te missen op hun vakgebied. Verder werd gesproken over het belang van registratie van (nieuwe) cultivars voor onderzoek en handel, het kwekersrecht in China, Nederland en andere landen. Gewasbescherming en weefselkweek waren relatief kleine sessies met weinig diepgaande discussies. Uit de reacties op mijn lezing ‘Ziekten in lelies en de ontwikkelingen in de bestrijding daarvan’ maakte ik op dat deze onderwerpen op onderdelen nieuw voor de Chinezen zijn. Bestrijdingsmethoden zoals biologische bestrijding, cultuurmaatregelen en beslissingondersteunende systemen kende men niet of nauwelijks.

Zhangzhou staat bekend om zijn Chinese Heilige lelie. Dit is geen echte lelie, maar een narcis (Narcissus tazetta var chinensis) die daar al generaties gebruikt wordt voor het Chinees Nieuwjaar. Al meer dan duizend jaar wordt deze narcis in de provincie Fujian geteeld en in bloei gebracht. Tijdens een excursie brachten we een bezoek aan de narcissenvelden aan de voet van de Yanshan-bergen. Deze velden staan ‘s morgens in de zon en ‘s middags in de schaduw. Dat maakt ze volgens de mensen geschikt voor de teelt van narcis. De zware grond, met een pH van 5,5 tot 5,7, is vruchtbaar en er is voldoende water beschikbaar. De productie van Zhangzhou Narcissus beslaat een oppervlakte van 4200 mu (ongeveer 280 ha) en is gebaseerd op een oude traditie. De narcissen worden verhandeld naar andere delen van China en geëxporteerd naar landen als USA, Japan, Hong Kong,Taiwan en diverse landen in Europa. De teelt kent twee soorten: de enkelbloemige, jinzhanyintai genaamd, en de dubbelbloemige tulinglong. Van beide soorten wordt gezegd dat ze goed groeien en grote bollen geven. De rijkbloeiende bollen geven meer bloemen per steel en zijn lang houdbaar. De bollen worden in het najaar geoogst, gesorteerd, gesneden (carved), gewassen en bekleed met nat katoen. Daarna worden ze op water gezet om te groeien en te bloeien. Na een bewaar- en groeiperiode worden de bladeren en bloemen van deze Zhangzhou-narcis geschikt door een bloemist en hebben de narcissen een ongekende toegevoegde waarde meegekregen.

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 53

ACTUEEL

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: Wim Ciggaar

Op de tweede plaats eindigde de praalwagen van Keukenhof, met als titel ‘Tulpen geven energie’

Derde werd nieuwe deelnemer Singapore Airlines/Singapore Tourism Board met als titel ‘Feel the energy of the tropics´

Koe op motor wint Bloemencorso 2014 Het 67e Bloemencorso van de Bollenstreek kan terugzien op een geslaagd optreden. Na het verlichte corso vrijdagavond in Noordwijkerhout trok de stoet op zaterdag 3 mei van Noordwijk naar Haarlem. Vooral bij Keukenhof was het druk. Langs de Westelijke Randweg stonden naar schatting 100.000 kijkers, waarvan ongeveer de helft het park bezocht. In totaal trok het corso zo’n 1 miljoen bezoekers. Het thema voor volgend jaar is inmiddels bekend: 200 jaar Koninkrijk.

De praalwagen ‘Melk de witte motor’ van de corsogroep KAVB Noordwijkerhout is door de jury beoordeeld als beste praalwagen van het Bloemencorso 2014. Een immense koe op een motor was echt de blikvanger van de stoet van zestien praalwagens en enkele tientallen luxe wagens

De Rabobank Bollenstreek – Haarlem e.o. bracht het thema ‘Digitale energie’ over het voetlicht 54 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

‘Butterfly effect’ van corsogroep De Zilk. Wel mooi maar niet goed genoeg voor een podiumplaats

BRANCHENIEUWS

Nederlands ontwerp handelscentrum Holambra Het Braziliaanse Holambra – het grootste productiecentrum van bloemen en planten in Latijns-Amerika – is nog altijd in ontwikkeling. Nadat de nieuwe veiling in 2009 in gebruik was genomen, kwam de volgende stap aan de orde: de uitbreiding van het handelscentrum. Breddels Architecten tekende voor het ontwerp. Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

H

oe haal je als Nederlandse architect een klus binnen voor het ontwerp van een handelscentrum in Brazilië? Het antwoord op die vraag schetst tegelijkertijd de ontwikkeling van Breddels Architecten uit Heerhugowaard. Paul Breddels verhaalt hoe hij een baan als architect in loondienst verruilde voor zijn eigen bureau. Hij kreeg mooie opdrachten en zijn bureau groeide op enig moment uit tot 25 medewerkers. Het ontwerpwerk voor Ranzijn Tuin & Dier leidde tot opdrachten voor Intratuin en tot een klus voor de nieuwe veiling Plantion in Ede. Algemeen directeur André van Kruijssen van Plantion vertrok naar Holambra om daar aan een nieuwe uitdaging te beginnen. Hij betrok Paul Breddels bij het ontwerp van het nieuwe handelscentrum aldaar. Zo kan een balletje dus rollen.

de felle slagregens – kwamen de architecten tot een aantal slimme oplossingen. “De vrachtwagens rijden een kelder in onder de cash & carry, waar zij droog en koel kunnen laden en lossen. Dit punt bevindt zich in het hart van de cash & carry. Verder hebben we een routing door het pand heen ontwikkeld, zodat bezoekers automatisch alle belangrijke elementen van het handelscentrum passeren: de handelaren, de veilingzaal, de showruimtes en de bemiddeling.” Ook de logistieke stromen zijn optimaal gefaciliteerd, zodat de producten eenvoudig naar de juiste plekken kunnen worden getransporteerd. In het pand zijn drie functies geïntegreerd: veiling, handelscentrum en een

groencentrum voor buitenplanten. “Om verrommeling te voorkomen, hebben we de buitengevels laten doorlopen zodat het er van buitenaf strak uitziet.”

UITBREIDEN Het handelscentrum wordt in drie fases gerealiseerd. “De eerste 15.000 vierkante meter wordt eind mei 2014 in gebruik genomen. Desgewenst kan het pand nog twee keer met dezelfde omvang worden uitgebreid.” Op 16 juli is de officiële opening, dan reist Breddels voor de zevende keer af naar Brazilië. “Gedurende het hele traject was het zaak om grip te houden, dus ik ben er regelmatig geweest.” De opening vertegenwoordigt een nieuwe mijlpaal in de werken van Breddels Architecten, dat inmiddels is afgeslankt tot vijftien medewerkers. “De crisis heef zijn sporen nagelaten.” Samen met Fred de Rijcke – die tegenwoordig zijn compagnon is – is Breddels steeds op zoek naar nieuwe invalshoeken om ontwerpwerk binnen te halen. Brazilië zou een mooie uitbreidingsmarkt kunnen zijn. “De tuincentra zoals wij die kennen, bestaan daar nog niet. Dat biedt wellicht mogelijkheden. In elk geval lijken daar kansen te liggen die we graag verder willen onderzoeken.”

ONTWERP Van Kruijssen wilde een groot, modern handelscentrum realiseren voor Holambra. “Daarbij stond hem het concept van one stop shopping voor ogen: een centrale marktplaats voor de handel en bemiddeling in groenproducten (lokaal en import) en hardwaren. Er lag een ontwerp van de architect van de veiling, maar André wilde ons daar nog eens naar laten kijken om te zien wat er beter en/of anders zou kunnen.” Breddels en zijn collega’s maakten een nieuw ontwerp. “Dat was duurder, maar levert op termijn een besparing op, met name vanwege de goede logistiek en de mogelijkheid om het in fases te bouwen.” Het ontwerp had bovendien een sterke uitstraling en hield rekening met de te verwachten groei. Op basis van hun ervaring in de sierteeltsector en met een scherp oog voor de lokale situatie – zoals het klimaat: de brandende zon en

Paul Breddels: ‘Rekening houden met lokale omstandigheden’ 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 55

BRANCHENIEUWS

Tulpen in Amsterdam De oude meezinger ‘Tulpen uit Amsterdam’ van Herman Emmink geeft blijk van een band tussen de stad en het oer-Hollandse bolgewas. Die band gaat ver terug, tot in de tijd van de Tulpomanie. Rijke Amsterdamse handelaren deden maar wat graag mee aan de tulpengekte met het idee er nog rijker van te worden. Tijdens de Tulpendagen in Amsterdam – die dit jaar plaatsvonden op 3 en 4 mei – gaat het allang niet meer om geld, maar staat de schoonheid van het voorjaarsgewas weer centraal. ‘Oooohhhh, isn’t this lovely?!’ Tekst en fotografie: Monique Ooms

56 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

M

oeder Natuur is een echte vrouw: ze is soms wat onberekenbaar. Denk je na dat koude voorjaar van 2013 aan

de veilige kant te zitten met je planning voor bloembollenevenementen in het voorjaar van 2014, trakteert ze ons – tegen alle verwachtingen in – juist op een lekker warm voorjaar. Dat hebben ze geweten bij de organisatie van de Tulpendagen in Amsterdam. Al een week of drie voordat het evenement plaatsvond, stonden de tulpen er op z’n mooist bij. Op 3 en 4 mei - toen de bij het evenement aangesloten tuinen daadwerkelijk open gingen voor het publiek – waren de tuinen dus al over hun top heen.

FEEST Toch vond het evenement doorgang. En terecht. Want ook een tulp die qua bloei al ver heen is, is het aanzien nog meer dan waard. En ook al zijn sommige perken volledig uitgebloeid, dan nog is het een feest om eens achter die voorgevels te kunnen kijken en te worden verrast door de – vaak zeer diepe – fraaie tuinen die erachter liggen. Daarbij werkte het

weer in het weekend van 3 en 4 mei goed mee, met twee fris zonnige dagen. Prima omstandigheden om de grachtengordel te doorkruisen en alle tuinen op je gemak te bekijken.

Juist bij tulpen die zichtbaar hadden ‘geleefd’ klikten de camera’s volop De Tulpendagen trokken dan ook een groot aantal bezoekers en niet alleen uit Nederland. Een paar Amerikaanse dames had lucht gekregen van het evenement, kocht snel een paar passepartouts en dompelde zich met hoorbaar enthousiasme onder in de tulpenbelevenis. “Ooohhh, isn’t this lovely!” Yes ladies, it is.

PERFECT… In de vijftien tuinen die dit jaar meededen aan het evenement was inderdaad nog genoeg moois te zien, getuige de foto’s op deze pagina’s. Dat de meeste tulpen al over hun top heen waren, kon de bezoekers veelal niet deren: zij kijken duidelijk anders naar het gewas dan dat de vakman dat doet. Juist bij tulpen die zichtbaar hadden ‘geleefd’ klikten de camera’s volop. ‘Perfect’ is een relatief begrip... Deelnemers aan de Tulpendagen waren voornamelijk musea – zoals Museum van Loon, het Rijksmuseum en de Hermitage– maar ook instellingen zoals het Prins Bernard Cultuurfonds en het Staetshuys. Bijzonder waren ook locaties als het Waldorf Astoria Hotel en het Van Brants Rushofje. Slechts een tuin hield de deuren gesloten, daar was geen bloeiende tulp meer te zien. De veertien overige tuinen maakten dat ruimschoots goed. Nog een terrasje pakken en dan straks thuis de foto’s bekijken. Dan beleef je het allemaal nog een keer.

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 57

BOOMKWEKERIJ

Voor de consument is Hebe een prettig geprijsde plant met decoratief blad en/of een rijke bloei. Vanwege hun bescheiden omvang zijn de meeste soorten en cultivars prima te gebruiken als potplant. Niet gek dus dat er alsmaar nieuwkomers bij komen. Tekst: Emiel van den Berg Fotografie: www.visionspictures.com

H

et geslacht Hebe behoorde tot voor kort tot de Scrophulariaceae, de leeuwenbekfamilie. Tot dit grote plantengeslacht behoorden kruidachtige gewassen als Penstemon, Verbascum, Linaria (de leeuwenbek) en natuurlijk Scrophularia. Inmiddels hebben botanici het geslacht Hebe ondergebracht bij de Plantaginaceae, de weegbreefamilie, waartoe negentig geslachten met tezamen ruim 1.700 soorten behoren. Bekende vertegenwoordigers zijn naast weegbree (Plantago) ook Veronica, Digitalis en Hippuris. Voorheen was het houtige gewas Paulownia een bekende familiegenoot van Hebe maar deze is inmiddels ingedeeld in een eigen familie: de Paulowniaceae. Het geslacht Hebe telt ongeveer honderd soorten die vroeger gedeeltelijk bij het plantengeslacht Veronica werden onderverdeeld. Inmiddels is die verwarring verdwenen, maar wie in oude boeken naar Hebe zoekt, kijkt zeker ook even onder de naam Veronica. Van nature groeit Hebe op het zuidelijk halfrond met als belangrijkste verspreidingsgebied Nieuw Zeeland. Er zijn ook soorten te vinden in Australië, Tasmanië en Nieuw-Guinea. In Zuid-Amerika groeien slechts twee soorten. De geslachtsnaam Hebe is een Latijnse verbastering van het Griekse ‘Hêbê’, de naam van de dochter van Zeus. Als godin van de jeugd ging zij als schoonheid door het leven en die schoonheid wordt ook de plant Hebe toebedeeld. De geslachtsnaam is eveneens te vinden in verschillende soortnamen bij andere plantgeslachten. Zo betekent ‘hebecarpus’ letterlijk met zachtharige vruchten en wordt ‘hebecladus’ gebruikt in geval van zacht behaarde twijgen. Familiegenoot Parahebe (‘para’ betekent letterlijk bij of naast) is een plantengeslacht dat sterk op Hebe lijkt.

KLEURRIJK Groot voordeel van Hebe is zijn ingetogen groei en wintergroene blad. Bij vrijwel alle 58 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

Hebe ‘Sunset Boulevard’

Hebe blijft nog altijd verrassen soorten en cultivars is dat blad stevig en leerachtig. De heester heeft daardoor de afgelopen jaren zeker aan belangstelling gewonnen, vooral bij de aanplant in plantenbakken. Dat de plant kwetsbaar is bij temperaturen onder nul wordt bij de seizoensaanplant in plantenbakken zelden als nadeel ervaren. Soms wordt Hebe als kamerplant aangeboden, maar dat is slechts voor een korte periode succesvol. Binnenshuis is het meestal te warm. De meeste vertegenwoordigers vallen op door hun bloei, maar bij een minderheid speelt het vaak kleurrijke loof juist de hoofdrol. De compact groeiende, groenbladige ‘Sapphire’ heeft lichtblauwe tot violette bloemen, bij ‘Icing Sugar’ gaat het blauwviolet langzaam over naar wit. De vrijwel witte bloemen van ‘Oratia Beauty’ hebben een blauwviolet hart en ‘Wiri Charm’ bloeit magentaroze. Nieuwe introducties hebben pastelkleurige bloemen: ‘Champion’ bloeit zachtblauw en heeft blad dat in de winter naar bruin verkleurt, ‘First Light’ bloeit witroze in een opvallend lange bloeiperiode en ‘High Voltage’ heeft bloemen in wit en lila. Harder van kleur zijn de langbloeiende roze ‘Pink Candy’ en paarsroze ‘Sunset Boulevard’. Bij de bladkleuren valt ‘Santa Monica’ op met paarsrood blad waarmee de dieproze bloemen fraai combineren. Nieuwe bontbladige cultivars zijn de witbonte ‘Lady Ann’, de geelbonte ‘Rhubarb

& Custard’ en de witbonte ‘Baby Boo’ die paarse uitlopers vormt.

OUDGEDIENDEN Hebe kent ook nog enkele oudgedienden die het goed doen in de markt. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw, in de tijd dat de heidetuin nog populair was, was H. ochracea een van de bekendste soorten. Deze soort – toen nog onder de naam H. armstrongii – liftte mee met de veel aangeplante heideplanten en dwergconiferen. Het goudbruine en schubvormige loof van H. ochracea past ook goed bij deze plantgroepen. H. ochracea groeit tot circa 70 centimeter hoogte en geeft kleine witte bloemen in de zomer. De cultivar ‘James Stirling’ heeft de populariteit van de soort overgenomen omdat deze compacter groeit en uiteindelijk een solide bolvormige plant vormt van circa 40 centimeter hoogte. Perfect voor bloembakken die gevuld worden in het najaar en tot de lente sierwaarde moeten hebben. Door in het late voorjaar wat te snoeien blijft de plant compact en is aanplant in de volle grond mogelijk. De al vele jaren bekende H. pinguifolia ‘Pagei’ heeft behalve kleine witte bloemen opvallend grijs blad. Ook deze plant wordt traditioneel veel aangeplant in bloembakken. H. buxifolia wordt nog veel gekweekt vanwege het gezonde buxusachtige blad.

TIEN VRAGEN AAN... Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

1

HOE KIJK JE TERUG OP JE JEUGD? “Ik koester de herinneringen aan mijn jeugd op een Achterhoekse boerderij. Ik heb geploegd met paarden, in november slachtten we een varken, in de winter vlochten we manden van wilgentenen. ’s Zomers scheen de zon altijd, ’s winters vroor het steevast vijftien graden. Ik was tien jaar toen we elektra en waterleiding kregen. Water uit de kraan, stroom uit de muur, een wonder. Maar, de idylle was weg. ‘Papa, je bent geboren in de middeleeuwen’, zeggen mijn kinderen. ‘Nee’ antwoord ik dan, ‘het was puur geluk.’”

2

Gerrit Wildenbeest Gerrit Wildenbeest (63) kent het agrarische leven van binnenuit: zijn ouders hadden een agrarisch bedrijf in Aalten. Hij werkte een periode als onderzoeker bij Wageningen UR en switchte vervolgens naar de landbouwjournalistiek. U zult Gerrit een tijdje moeten missen als redacteur van BloembollenVisie: hij gaat drie maanden fietsen.

ZIJN GEZIN EN WERK GOED TE SCHEIDEN? “Mijn vrouw ziet me regelmatig ‘s avonds nog een verhaal voor BloembollenVisie tikken. Daartegenover staat dat ik op een mooie zomerochtend ook wel eens de racefiets pak in plaats van af te reizen naar kantoor. Voordeel van een baan waarbij je afgerekend wordt op output en deadlines in plaats van kantooruren.”

3

WAAR KOMEN JOUW PRO DUCTEN UITEINDELIJK TERECHT? “De markt voor vakbladjournalistiek is per definitie beperkt en dat geldt zelfs nog binnen het vak. Een gespecialiseerd artikel over dahlia’s wordt misschien maar door tien lezers op waarde geschat. Wij leveren in feite exclusieve producten voor een nichemarkt.”

4

WAT ZIJN JE HOBBY’S? “Schaatsen, racefietsen, mountainbiken en tafeltennis bedrijf ik actief. Ik ben ook een groot passief sportliefhebber met een voorliefde voor Feyenoord en Federer. Daarnaast ben ik een verwoed lezer.”

5

HOE ZIET HET BOLLENVAK ER OVER TIEN JAAR UIT? “Enerzijds zullen de bedrijven steeds groter worden, anderzijds zal er toekomst blijven voor kleinere, gespecialiseerde bedrijven met bijzondere producten.”

6

HOE MOET HET NEDER LANDSE BOLLENVAK ZIJN KOPPOSITIE QUA KENNIS BEHOUDEN? “Zonder nieuwe collectiviteiten met

vormen van afgedwongen solidariteit om langetermijnonderzoek te financieren, wordt dat lastig. De ontmanteling van PPO is in dit opzicht een veeg teken. Het Productschap Tuinbouw is verleden tijd, wat komt ervoor in de plaats, dat is de uitdaging.”

7

WAAROM NEEM JE EEN SAB BATICAL VAN DRIE MAAN DEN? “De tijd dringt. Ik werk met veel plezier, maar wel in het besef dat er meer is tussen hemel en aarde. Het voordeel van ouder worden, is dat je steeds beter beseft wat je echt belangrijk vindt en op basis daarvan je keuzes maakt. Een kampeerfietstocht door Europa vraagt wat van je fysieke gesteldheid. Die is nu nog prima, maar dat kan zomaar anders zijn. Om misverstanden te voorkomen: de sabbatical is onbetaald.”

8

HOE STA JE TEGENOVER DE POLITIEK? “De negatieve houding tegenover ons politieke bestel die ik ook in het bollenvak tegenkom, vind ik onbegrijpelijk. We mogen onze handjes dichtknijpen dat we in een land leven waar we mede door onze redelijke en verstandige politici elkaar niet de hersens inslaan. Dat de prijs daarvoor langdradig gezever in de Tweede Kamer is of wetten die de kool en de geit sparen, het zij zo. Ik ben tegen elke vorm van extremisme. Al kan ik ook wel weer begrijpen dat een bollenkweker al die door politici en ambtenaren bedachte regels soms spuugzat is.”

9

ZULLEN BLOEMBOLLEN EN MILIEU OOIT VRIENDEN WORDEN? “Vrienden is een groot woord, langzaam naar elkaar toegroeien is ook al heel wat.”

10

WELKE VRAGEN STELT DE OMGEVING OVER JOUW BEDRIJFSACTIVITEITEN? “Het bestaansrecht van BloembollenVisie staat niet ter discussie. Dat kan het gevaar opleveren dat we te veel op onze lauweren gaan rusten. Daarom zijn we voortdurend bezig ons product te verbeteren. Zijn we kritisch genoeg of soms juist te negatief? Welke onderwerpen laten we liggen, wat kan beter?”

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 59

www.ibulb.org Introductie Yourlily Weeks tijdens de Dutch Lily Days

Vele internationale journalisten bezoeken persdagen Dutch Lily Days De voorbereidingen voor de organisatie van de persdagen tijdens de Dutch Lily Days zijn in volle gang. Journalisten van verschillende internationale vakbladen voor de bloemisterij zijn door iBulb uitgenodigd om gezamenlijk verschillende bedrijven te bezoeken die aan de Dutch Lily Days deelnemen, te beginnen bij Kwekerij De Plas waar de opening plaatsvindt. Daarnaast zal de veiling in Aalsmeer worden bezocht, als ook een aantal groothandelsbedrijven in de bloemisterijsector. De bekende arrangeur Florian Seyd zal ook een demonstratie en workshop geven over het gebruik van lelies in boeketten. Tijdens de Dutch Lily Days worden ook twee nieuwe inspiratieboekjes voor de pers en de handelsbedrijven geïntroduceerd en die hebben als thema ‘trouwen en rouwen’.

iBulb werkt nauw samen met Yourlily voor het ontwikkelen van promotiecampagnes in de Europese markt. Het promotieprogramma van Yourlily wordt gefinancierd met gelden die de Nederlandse leliebroeiers afdragen aan de bloemenveiling. Yourlily zal tijdens de Dutch Lily Days in- en verkopers van Nederlandse groothandelsbedrijven uitnodigen die op dinsdag 20 mei een speciale VIP-tour zullen maken. ’s Ochtends wordt een bezoek gebracht aan veredelaar Vletter en Den Haan en daarna gaan de in- en verkopers voor de opening van de Dutch Lily Days naar Kwekerij De Plas. Hier kunnen zijn kennis maken met het promotiemateriaal van Yourlily. De hele maand juni zal bij een honderdtal groothandelaren en Cash & Carry’s in Europa de lelie in de schijnwerpers staan. Bloemisten ontvangen in deze maand via een mailing en via de groothandel inspirerende, nieuwe brochures met verschillende thema’s.

15.000 Nederlandse bloemen voor Koningsdag Zaterdagochtend 26 april werd de eerste Koningsdag in De Rijp gevierd. Een bijzonder feest voor het hele land. Bij dit nationale feest horen bloemen, veel bloemen. Koning Willem-Alexander en koningin Maxima werden deze dag met 15.000 Nederlandse bloemen in het dorp onthaald, allemaal in de kleur van Nederland: oranje. De bloemen zijn gesponsord door diverse partijen en de pr is grotendeels door iBulb verzorgd. De Koningsdag en de voorbereidingen hiervoor met de bloemenarrangementen hebben veel publiciteit opgeleverd. 60 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

Paasbloemen naar Vaticaanstad Ook dit jaar hebben het Bloemenbureau Holland en iBulb zorg gedragen voor het leveren van bloemen, bollen en boomkwekerijproducten voor de paasviering op het Sint Pietersplein. Miljoenen kijkers over de hele wereld hebben dit jaar opnieuw genoten van de Hollandse bloemenpracht. Inmiddels zijn er ook discussies aan het ontstaan of deze gezamenlijke inzending in de toekomst zal worden gecontinueerd. iBulb en het Bloemenbureau zullen daar in gezamenlijkheid een besluit over moeten nemen en naar verwachting zal op korte termijn het overleg worden gestart.

ANTHOS Weeresteinstraat 10 • postbus 170 • 2180 AD Hillegom • tel. 0252 535080 • fax 0252 535088 • www.anthos.org

Anthos voert overleg met Anne Mulder Anne Mulder is behalve Tweede Kamerlid voor de VVD ook lid van de vaste kamercommissie sociale zaken en werkgelegenheid (SZW). Hij bracht onlangs een bezoek aan Vanderschoot B.V. om zich te laten informeren over de werking van de arbeidsmarkt in de bloembollensector. De directie van Vanderschoot vertelde het verhaal vanuit hun praktijkervaring en Alfons Zwetsloot van Anthos was aangeschoven om de sectorbrede problematiek onder de aandacht te brengen. Heikele punten, zoals de gevolgen van de nieuwe ziektewet, de flexwet en regels bij ontslag, zijn indringend besproken. De conclusie is dat het gebrek aan flexibiliteit op de arbeidsmarkt een gezonde ontwikkeling van bedrijven danig in de weg staat. Meer flexibiliteit is noodzakelijk om werkzaamheden efficiënt te kunnen organiseren en zodoende internationaal een rol van betekenis te kunnen spelen. Zeker gezien de hoge loonkosten in Nederland. Daarnaast is gesproken over de verstoring van de arbeidsmarkt door de hoge risico’s die verbonden zijn aan het in dienst nemen van personeel. Recente en aangekondigde wetswijzigingen maken het er niet beter op. De risico’s voor de ondernemer nemen toe en de flexibiliteit van de arbeidsmarkt neemt af. Meer specifiek is toegelicht dat de wijziging van de flexwet zal leiden tot honderden ‘ontslagen’ in onze sector. Vaste seizoenwerkers die soms al meer dan dertig jaar achtereen konden rekenen op een negenmaandencontract, zullen op zoek moeten naar ander werk.

Export van lelies oogst 2013 naar Colombia weer mogelijk op oude voet Op basis van overleg tussen de NVWA en de ICA (Plantenziektenkundige Dienst van Colombia) staat ICA export van lelies oogst 2013 weer toe op basis van de oude bijschrijving die al jaren gehanteerd werd. Met die bijschrijving verklaart Nederland dat de partijen in de zending praktisch vrij zijn van LSV en LmOV. Colombia hanteert voor de twee genoemde virussen echter de q-status. ICA heeft te kennen gegeven dat lelies van oogst 2014 daadwerkelijk aan die eis moeten voldoen. Dit betekent dat Nederland voortaan onderbouwd moet kunnen verklaren dat dit het geval is. Anthos heeft aan de NVWA te kennen gegeven dat hierover technisch overleg gevoerd moet worden met Colombia, omdat praktisch gezien niet aan deze strikte eis voldaan kan worden. Op verzoek van Anthos is ICA door de NVWA uitgenodigd voor een bezoek aan Nederland.

Vergrijzing in de bloembollengroothandel Onlangs heeft het bestuursbureau van Colland de werknemerscijfers over de periode 2006-2012 opgeleverd. Een van de tabellen betreft de leeftijdsopbouw. Hieruit valt te lezen dat de vergrijzing van het werknemersbestand ook in onze sector doorzet. Sterker zelfs dan in de andere agrarische sectoren die onder de Colland-cao vallen. Het aantal werknemers van boven de 50 is flink toegenomen, hetgeen voor een belangrijk deel wordt verklaard door het grotere aantal 60-plussers. Uit andere tabellen blijkt dat het gemiddelde aantal werknemers per bedrijf vijftien is en dat werknemers lang in dienst blijven bij dezelfde werkgever, langer dan in de andere sectoren. Hiermee wordt de conclusie uit een eerder onderzoek in de bloembollengroothandel bevestigd. Werknemers zijn over het algemeen zeer tevreden over het werk en hun baan in onze sector. Werknemers in Bloembollengroothandel 20%

20%

18%

18%

16%

16%

14%

14%

12%

12%

10%

10%

8%

8%

6%

6%

4%

4%

2%

2%

0%

0%

< 19

< 24

< 29

< 34

< 39

< 44

< 49

Leeftijd in jaren 2006

2012

< 54

< 59

< 64

64 <

COLUMN Tijd voor zelfreflectie? Mij bereiken allerhande goedbedoelde adviezen van sectorgenoten, die erop neerkomen dat Anthos en de KAVB tot één organisatie moeten worden samengesmeed. Hoeveel beter zou dat niet zijn voor de belangenbehartiging van de bloembollenketen, zo wordt geroepen en geschreven. Ik vermoed dat zulke signalen die kennelijk moeten leiden tot een stukje zelfreflectie vooral worden uitgezonden, omdat Anthos en de KAVB een gebrek aan samenwerking wordt verweten en dat het samenvoegen van beide clubs als de beste remedie voor dit probleem wordt beschouwd. Dat de samenwerking vaak stroef verliep, zal ik niet ontkennen. Ik schrijf dat zelf in belangrijke mate toe aan de principiële verschillen die tussen handel en teelt bestonden over de inrichting van het collectieve gedachtegoed: de handel koos steeds meer voor vormen van marktwerking en wilde minder verplichte collectieve lasten dragen, terwijl de teelt dicht tegen het productschap bleef aanleunen en met heffingsgelden investeerde in onderzoek, promotie, kwaliteit en duurzaamheid. Het was juist die principiële tegenstelling die naar mijn mening tot schurende verhoudingen tussen Anthos en de KAVB heeft geleid. Maar goed, het gevestigde collectief is weggeblazen en dat leidt tot andere verhoudingen tussen organisaties, zo ook tussen KAVB en Anthos, die in een toenemend aantal dossiers samen optrekken. En dus, zo hoor ik u roepen: samenvoegen die hap! Dat dit ooit eens gaat gebeuren, sluit ik op voorhand niet uit, maar voor dit moment heeft het mijn voorkeur dat Anthos, KAVB en B4 met ondersteuning van BKD en PPO een platform samenstellen, dat zich richt op de aanpak van een aantal structurele ketenvraagstukken op het gebied van plantgezondheid, markttoegang en duurzaamheid. De noodzaak daartoe is groot en de complexiteit van de vraagstukken schreeuwt wat mij betreft om een keten brede aanpak. Daar waar die samenwerking op organisatieniveau moet worden geïntensiveerd, moet de sector er wel voor zorgen dat we straks op collectief niveau kunnen gaan investeren in projecten die belangrijk zijn voor het welzijn van de keten. Want dat daar geld voor nodig is, zal u hopelijk duidelijk zijn. Maar mocht u dat nog niet begrijpen dan lijkt de tijd van zelfreflectie ook voor u te zijn aangebroken. Henk Westerhof [email protected] 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 61

MARKT EN AFZET

‘Green your day’ focust niet op Niet iedereen heeft groene vingers. Voor veel consumenten is dat een reden om ‘groen’ dan maar links te laten liggen: ‘Ik vind het wel leuk, maar ik kan het niet’. Dat is natuurlijk niet goed voor de groensector. Hoog tijd om daarin verandering te brengen, vond stylist, trendwatcher en conceptontwikkelaar Romeo Sommers. Hij is de initiator van ‘Green your day’, een online platform dat als doel heeft consumenten te inspireren om met groen aan de slag te gaan. ‘Iedereen kan het.’ Tekst: Monique Ooms Foto’s: Romeo Sommers, Michel Porro

liseerde ik me al: hier laten we iets liggen, dat moeten we oppakken.”

omeo Sommers heeft in zijn carrière van alles gedaan: van inkoper bij een bedrijf in decoratieartikelen ontwikkelde hij zich tot trendwatcher en tv-stylist. In al die jaren viel hem steeds weer op wat er misging in de communicatie: “De focus ligt vooral op het product, en niet op wat de consument ermee kan en wil. We kijken niet genoeg door de ogen van de consument. Ook realiseren we ons onvoldoende dat het voor de consument van nu helemaal niet meer zo logisch is om met groen te werken.” Indertijd had Romeo een vast onderdeel in het tv-programma ‘De Tuinruimers’ van Rob Verlinden, genaamd ‘de Minimorfose’. “Daarin liet ik zien hoe je op een eenvoudige manier met minimale middelen je terras kunt upgraden. Dat was een groot succes en waarom? Omdat het zo laagdrempelig was dat kijkers het zelf konden namaken. Toen rea-

Dat was de aanzet voor het online platform Green your day, dat zich richt op ‘consumenten met een latente groenbehoefte’, zoals Romeo het omschrijft. “Veel mensen roepen: ‘ik vind het wel leuk om iets met groen te doen, maar ik kan het niet’. Ze willen hun huis gezellig maken en aanhaken bij trends, maar ze weten niet hoe. Via Green your day helpen we hen daarbij. Ons doel is: Nederland groen maken, groen moet weer leuk worden, de nadruk mag vooral niet liggen op ‘moeten’.” Daarbij slaat het platform een brug tussen groenproducten en de hardwaren. “Meestal worden groenproducten en hardwaren los van elkaar aangeboden, terwijl de consument ze altijd in combinatie met elkaar gebruikt. Om dat op een goede manier te kunnen doen, heeft de consument inspirerende voorbeelden nodig. De handel

R

62 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

NIKS ‘MOETEN’

moet in dat opzicht nog de omslag maken naar retaildenken.” Het platform biedt inspiratie in allerlei vormen. “Je vindt er verschillende demonstratiefilmpjes van zo’n drie tot vijf minuten die laten zien hoe je eenvoudig zelf een arrangement kunt maken. Elke maand worden er nieuwe filmpjes geplaatst. Bij elk filmpje hoort een stappenplan met een duidelijke uitleg en een recept met de ingrediënten. Met dit lijstje kunnen bezoekers hun inkopen doen bij het tuincentrum. De inspiratiefilmpjes worden ook verspreid via de websites van zo’n honderd tuincentra in Nederland en België. De filmpjes bieden leveranciers de mogelijkheid om - tegen betaling - producten aantrekkelijk en volgens de laatste trends te tonen aan de consument. Daarnaast koppelen we aan de geplaatste logo’s een link naar de site van de leverancier, zodat de consument daar kan bekijken wat de leverancier te bieden heeft.

‘De handel moet de omslag maken naar retaildenken’ Leveranciers kunnen de gemaakte filmpjes ook gebruiken in hun eigen communicatiekanalen, bijvoorbeeld op de eigen site of op beurzen. Onze insteek is dat iedereen die hieraan meewerkt, er ook van moet kunnen profiteren.”

KANSEN Green your day is nog lang niet uitontwikkeld, benadrukt Romeo. “We willen onszelf presenteren op beurzen en tentoonstellingen – zoals de Floraliën in Den Bosch, de Margriet Winterfair en TuinIdee, waar we live demonstraties kunnen geven en consumenten op het podium uitnodigen om zelf arrangementen te maken. Ook werken we het idee uit van tijdelijke winkels, zogenoemde pop-up stores, en uiteindelijk zal er ook een webshop komen. Verder maken we het nodige POS-materiaal voor de retail. Ook organiseerden we een campagne; onderdeel daarvan was een wedstrijd waarmee deelnemers een trip naar Londen tijdens de feestdagen konden winnen. Daarmee hebben we 130.000 mensen bereikt, waarop 6.000 mensen hebben gereageerd.” Tijdens beurzen en tentoonstellingen nodigt Romeo ook groenproducenten uit om aanwezig te zijn. “Voor hen zijn dit mooie kansen om contact te leggen met de gebruikers van hun producten en te horen wat consumenten nou echt belang-

product maar op consument

Romeo Sommers: ‘Beurzen bieden producenten de kans om in gesprek te raken met consumenten’

rijk vinden. Vaak is dat iets heel anders dan de producenten vooraf zelf dachten, dus ze gaan sowieso met nieuwe inzichten naar huis.” Het concept van Green your day lijkt aan te slaan. “Het online platform wordt goed bezocht, gemiddeld blijven consumenten vier minuten hangen en klikken ze twee keer door. Volgens de kenners is dat een goede score.”

Romeo is tevreden over de vorderingen, niet in de laatste plaats omdat hij zonder harde targets aan dit avontuur begon. “We zijn in september 2013 gestart zonder een strak omlijnd plan en een verdienmodel, maar met passie en vanuit het inzicht dat het anders kan en moet. Nu wordt het allemaal wat concreter, gaan we meer structuur aanbrengen en targets formuleren. Zo willen we eind 2014 zo’n 20.000 vol-

gers hebben.” Dat lijkt beslist haalbaar, zeker nu er ook belangstelling is voor Green your Day vanuit België en Duitsland. “Er is ongelooflijk veel behoefte aan goede content op internet, aan inspiratie en enthousiasme, zonder dat de commerciële druk direct voelbaar is. Green your day past goed in dat plaatje.”

BLOEMBOLLEN “Absoluut”, antwoordt Romeo op de vraag of hij ook mogelijkheden ziet voor de bloembollensector. “Ik ga graag in overleg met geïnteresseerde partijen om te zien wat we voor elkaar kunnen betekenen. Zelf ben ik dol op bloembollen, je kunt er zoveel mee doen. Bovendien passen ze erg goed in de huidige tijdgeest waarbinnen zaken als nostalgie, vakmanschap en authenticiteit belangrijk zijn. Door verrassende invalshoeken te kiezen, kun je consumenten heel eenvoudig enthousiast maken voor bolbloemen en bloembollen. Ook daarbij zal de nadruk weer liggen op hoe leuk het is om ermee te werken. Door ermee aan de slag te gaan, gaat het leven voor consumenten. Kom met goede voorbeelden, laat zien dat iedereen ermee kan werken en hoe ongelooflijk leuk dat is. Dan móét je wel enthousiast worden, dat kan bijna niet anders.”

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 63

Trekkers te koop gevraagd

  





Voor export alle types • • • •

Massey Ferguson John Deere Same Universal / UTB

• • • •

Landini Ford Fiat Zetor

Schade, roest of mankementen geen bezwaar. U kunt alles aanbieden! H&G Exporttractors Abbestederweg 30 B T 06 10922015

1759 NB Callantsoog T 06 53672173

www.exporttractors.nl

Een nieuwe klant binnenhalen? Valt niet mee!

Bel 023 571 47 45 en vraag naar Remco Wijnhout of mail [email protected] voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden.

www.bureauvanvliet.com

Industrieplaten, Keerwanden en bestrating bestellen? Michel Kappe bellen! Tel. 0252 212322 - Mob. 06 38162557 www.betonindustrienoordwijkerhout.nl

Kistenfabriek M. Bakker & Zonen BV Kisten - pallets - voorraadkisten - exportkratten Akervoorderlaan 2 - 2161 DS Lisse - tel: 0252-211114 - fax: 0252-211115 Sinds 1914

www.kistenfabriek.nl

[email protected]

Polytechniek ontzorgt bij het realiseren en onderhouden van uw technische installaties

Bij verwerkingslijnen voor de zomerproducten wel eens gedacht aan Total Systems? Total Systems - Industrieweg 31 - 1775 PV Middenmeer - Tel. 0227-501211 Fax 0227-501853 [email protected] Total Systems-BV Industrieweg 31 1775 PV Middenmeer tel. +31(227) 501211 www.totalsystems.nl Ton Zuidema: 0653224915

Frank Warnaar: 0610924242

Advisering - Koudetechniek - Luchtbehandeling - Watertechniek Verwarming - Regeltechniek - Elektrotechniek - Service & Onderhoud

WWW.POLYTECHNIEK.NL Koggeweg 63, 1607 MT Hem. Postbus 2, 1606 ZG Venhuizen. Telefoon 0228-54 54 54. E-mail: [email protected]

E N I L ON G N I L I E V N E L MATERIA

in opdracht van Handelskwekerij Henk Sjerps Start veiling: 20 mei 2014, 8.00 uur Einde veiling: 21 mei 2014, 20.00 uur Kijkdagen: Vrijdag 16 en zaterdag 17 mei, 8.30 tot 16.30 uur Kijkadres: De Kaag 15a, Spanbroek Veilingadres: www.hbinternet.nl

Verbindt • Adviseert • Organiseert Postbus 6 • 2160 AA Lisse • Telefoon (0252) 43 47 77 • Fax (0252) 43 46 77 • www.hobaho.nl • [email protected]

WERELDBOL

Lachenalia herzien Eerder heb ik u meegenomen in de geschiedenis van het verzamelen van en het geven van namen aan planten. Een logische stap is het naar de namen van bolgewassen zelf. In twaalf artikelen sta ik stil bij namen die leiden tot discussies en vragen. ‘Waarom is het Hippeastrum en niet Amaryllis?’ ‘Waarom Zantedeschia in plaats van calla?’ Tekst en fotografie: Peter Knippels

Z

o af en toe verschijnt er een boek waarvan je na lezen even moet blijven zitten om alles te verwerken. Het boek heeft diepe indruk gemaakt. Ik heb dat bij ‘Hersenschimmen’ van Bernlef, de meeste boeken van John Irving en ‘The Lachenalia Handbook’ van Graham Duncan uit 1988. In oktober 2012 heb ik het lijstje herzien en het laatste boek vervangen. De vervanger is van dezelfde schrijver en heeft hetzelfde onderwerp als in 1988: het Zuid-Afrikaanse geslacht Lachenalia.

RUIM HONDERD In oktober 2012 publiceert Royal Botanical Gardens Kew het 479 pagina tellende ‘The Genus Lachenalia; a Botanical Magazine Monograph’. De auteur Graham Duncan gaat uitgebreid in op de geschiedenis van de naam-

Lachenalia pallida 66 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

geving van het geslacht, kweken en vermeerderen, conservering in de natuur en biologische aspecten. Dit stuk beslaat 94 pagina’s. Het overgrote deel van het boek is gereserveerd voor de indeling en beschrijving van de 133 soorten. Duncan beschrijft niet alleen ‘oude’ en nieuwe soorten, hij herziet ook de naamgeving van verschillende soorten. Bij het doorbladeren valt mijn oog eerst op de voormalige soorten Polyxena.

EINDE POLYXENA In ‘A revised generic synopsis of Hyacinthaceae in sub-Saharan Africa, including new combinations and the new tribe Pseudoprospereae’ van John Manning, Peter Goldblatt en Michael Fay uit 2004 wordt Polyxena ondergebracht in Lachenalia. Duncan neemt dit over. Hij plaatst de zes soorten in het ondergeslacht Polyxena. Daarnaast beschrijft hij één nieuw soort,

Lachenalia argillicola, dat in juni 2009 is ontdekt in het westelijk deel van de Knersvlakte. Duncan handhaaft de ‘oude’ soortaanduiding grotendeels, dus zijn de veranderingen niet zo groot. Het is allemaal te overzien en er valt mee te leven. Hierna ga ik op zoek naar wat er is geschreven over de soorten die ik interessant vind of die ik kweek. Tja, ik vind niet alles direct. Graham heeft namelijk wat namen herzien. Hij beschrijft per soort de geschiedenis van de naam van de soort en vervolgens beschrijft hij waarom hij tot de herziening komt. Duidelijke verhalen die bij mij de reactie van ‘oké, duidelijk, dat snap ik’ oproept. Hierin zit voor mij de grote meerwaarde van het boek en de crux met andere boeken en artikelen. Duncan beschrijft het in begrijpelijke woorden en zo neemt hij de lezer mee. Dat mis ik in andere verhalen over herziening van namen. Collega-auteurs van Duncan verstrikken in de DNA-strengen. Terug naar Lachenalia. Meest opvallend voor mij is dat verschillende soorten zijn ondergebracht in L. pallida, zoals L. pustulata, L. unicolor en L. bicolor. Aan de andere kant heeft hij variëteiten ‘verheven’ tot soort: Lachenalia violacea var. violace heet nu L. violacea en Lachenalia violacea var. glauca gaat nu door het leven als L. glauca. Ook geeft hij soorten een andere naam, zoals Lachenalia bulbifera die nu L. bifolia heet.

Lachenalia namaquensis

VASTEPLANTENVARIA

Gewasvitaliteit bij vaste planten Tekst: Henk van den Berg teelt- en bedrijfsadvies (0252) 340301 / 06-51312207 Fotografie: René Faas

N

u de meeste gewassen zijn uitgelopen, is het tijd om eens te letten op de vitaliteit. De basis van deze vitaliteit heeft voor een deel te maken met de kwaliteit van het plantmateriaal en de omstandigheden waaronder de planten zijn geplant. Ook kan de kwaliteit van het plantwerk nog een grote rol gespeeld hebben. Ander belangrijk aspect is de basisbemesting. Hierna komen pas de zaken die we kunnen beïnvloeden tijdens de teelt. Het gaat dan om de mate waarin een plant wordt bijgemest en waarop een eventuele gewasbescherming wordt aangepakt. Minder duidelijk is de werking van bladmeststoffen. Hoe kan het dat ze soms wel en soms niet werken. Hoe weten we of ze werken, of liever of ze gewerkt hebben. En hoe weten we dat ze een gebrek hebben voorkomen? Stuk voor stuk vragen die beantwoord moeten worden.

VOORKOMEN Als we een teelttechnische handeling uitvoeren, hebben we het liefst dat we dit ook zien. Toch is dit gevaarlijk, omdat als je het ziet, je eigenlijk te laat bent. Het is zelfs zo dat als er een gebrekverschijnsel te zien is, bladbemesting onvoldoende werkt. Zie het als het eten van fruit. Vrijwel iedereen is er van overtuigd dat als je regelmatig fruit eet dit goed is voor je weerstand, terwijl niemand denkt dat als je ziek bent, je van een appeltje direct opknapt. Toch lijkt het er op dat we dit bij bladbemes-

ting wel denken. Als het de kwaal niet geneest, zal het hem ook wel niet kunnen voorkomen. De meeste middelen worden goed verkocht, omdat ze claimen een gebrek te verhelpen. Heel vaak is dit alleen cosmetisch, omdat in de meeste van deze middelen ureum zit. Op zich hoeft dat niet fout te zijn, want als het gewas er groener uitziet, functioneert dit beter en zal vaak ook sneller van een lichte groeistagnatie herstellen. Tot hiertoe niets verkeerds. Het is alleen niet slim om te wachten tot een plant laat zien gebrek te hebben. Alleen het spuiten van ureum geeft het blad al meer vitaliteit, dus waarom dit niet steeds met elke bestrijding meespuiten? Er is aangetoond dat een ureumbespuiting de activiteit van het blad binnen een uur positief beïnvloedt. Als een plant actiever is, kan deze meer moeilijke elementen uit de grond losmaken dan wanneer deze dat niet is. Activeren dus. Alle foldertjes bieden hetzelfde verhaal. Een sterke plant wordt minder snel ziek. Een waarheid als een koe. De vraag is echter of dit altijd met speciale plantversterkers moet, die allemaal zijn opgebouwd uit niet nader te noemen extracten en zeewieren, die een plantversterkende invloed hebben. Waarom proberen we niet om de plant gezond te houden. Zodra we een gebrek zien is het toch te laat.

WAT IS LOGISCH De werking van ureum is te verklaren door de activerende invloed op het blad. Bitterzout is meer een bladverharding dan een magnesiumbemesting. Er is aangetoond dat de opname van magnesium veel effectiever verloopt als dit in combinatie met stikstof gebeurt. Toch

werkt bitterzout op zwak blad vaak beter dan magnesiumnitraat. Conclusie is dat het spuiten van bitterzout op dat moment niet kan worden gezien als magnesiumbemesting, maar alleen als het steviger maken van het blad. Misschien komt het zelfs van de sulfaat die in bitterzout zit. Als je dus de bitterzout mengt met ureum heb je het beste uit beide. Iets anders werkt het met bepaalde sporenelementen. Het gaat dan vooral om mangaan en ijzer. Beide elementen worden extreem slecht opgenomen bij een hogere pH. Op grond met een hoge pH die de opname via de wortel bemoeilijkt, is het vaak nuttig om deze elementen via het blad toe te dienen. Ook hier geldt weer dat voorkomen beter is dan genezen. Soms is de werking helemaal niet te verklaren vanuit het middel dat is gespoten. Vaak wordt er door een toevoeging een zwakte uitgeschakeld, waardoor al de processen in de plant beter gaan werken. Het is derhalve vaak meer een katalysatorwerking.

PROBEREN Het werken met bladmeststoffen is in vergelijking met het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen vrijwel altijd goedkoper. Tevens kan een bladmeststof als deze werkt het gewas beter maken, terwijl een gewasbeschermingmiddel het gewas alleen kan beschermen tegen slechter worden. We moeten deze toepassingen meer de kans geven om zich te bewijzen. In de akkerbouw is meer ervaring en het zou kortzichtig zijn om hier niet van te leren. Zie het preventief spuiten van een paar basiselementen als bladvoeding, als het appeltje na de maaltijd. Het geneest niet, maar houdt je wel gezonder.

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 67

TEELTADVIES

INHOUD ALGEMEEN Natuurlijke vijanden .....................................................68 Schimmelpreventie Zwavelzure kali Gegroefde lapsnuitkever

ALCHEMILLA Cicaden

ANEMONE Virus

FILIPENDULA Meeldauw

PHYSALIS Rupsen

VERBASCUM Spint

LELIE Onkruidbestrijding paden .......................................69 Magnesiumgebrek

HYACINT Selectie werkbollen Geelziek Snel drogen Zwartsnot

GALANTHUS Beter plantgoed

TULP Dieven groot probleem .............................................70 Vuurbestrijding Rooitijdstip

GLADIOOL

VASTE PLANTEN • BOLLEN • KNOLLEN • BLOEMEN • ALGEMEEN

ALGEMEEN

NATUURLIJKE VIJANDEN Houd rekening met natuurlijke vijanden. Zeker als er verschillende soorten vaste planten worden geteeld, zijn er veel natuurlijke vijanden aanwezig. Zij helpen een handje om plagen onder controle te houden. Sluipwespen en de larven van de lieveheersbeestjes ruimen volop bladluizen op. Zet gewasbeschermingsmiddelen alleen in als het echt nodig is. In de landplanten is het bijvoorbeeld niet altijd noodzakelijk om volledig luisvrij te zijn. Spint kan binnen de perken worden gehouden door de inzet van roofmijten. Dit moet twee tot drie keer worden herhaald. Ook is het van belang om regelmatig te scouten. Bepaal in overleg met uw adviseur wat uw schadedrempel is en welke mogelijkheden er zijn voor uw teelt. Om natuurlijke vijanden op uw bedrijf te stimuleren is het van belang om het voor deze insecten zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Door bloemstroken aan te leggen of bloeiende gewassen in de nabijheid te hebben, lokt u nuttige insecten, zoals gaasvliegen en zweefvliegen. Een tweede voorwaarde voor natuurlijke vijanden op uw bedrijf, is dat u gebruik maakt van selectieve chemische middelen. Veel chemische middelen zijn breedwerkend en doden alle insecten. Daarom is het van belang om zeer voorzichtig met deze middelen om te gaan. Kies voor het gebruik van selectieve middelen die tegen bepaalde insecten werken, maar zo min mogelijk schade veroorzaken aan nuttige insecten.

Bestrijding grassen

DAHLIA Stikstofbemesting

KROKUS Krokus rooien

ANEMOON Selectie zaadteelt ..........................................................71

LELIE Vroege bloemknopverdroging

IRIS Fusarium Rhizoctonia solani

GLADIOOL Vuurbestrijding Tripsbestrijding

ALGEMEEN Ethyleen

DE TIPS OVER VASTE PLANTEN WORDEN SAMENGESTELD DOOR DE VASTEPLANTENADVISEURS VAN DLV PLANT BV, T 0172 21 28 27. 68 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

SCHIMMELPREVENTIE Voorkom een beginnende aantasting van bijvoorbeeld valse meeldauw in bijvoorbeeld Digitalis en Gaillardia in de pot. Zorg voor voldoende afstand tussen de planten zodat het gewas zo snel mogelijk opdroogt na beregening. Bij gewassen waar vaak meeldauw of valse meeldauw voorkomt is het raadzaam om tijdig te spuiten met bijvoorbeeld Ortiva, Kenbyo of Flint. Deze systemische middelen worden goed opgenomen als het gewas goed in de groei is. Ook werkt het goed om het blad harder te maken. Dit kan door regelmatig te spuiten met bitterzout. Een dosering van 500 gram op 100 liter water volstaat. Spuit dit wel bij donker weer of in de avond om bladverbranding te voorkomen. ZWAVELZURE KALI Op percelen waar nu nog kali gestrooid moet worden, kan het best zwavelzure kali worden gebruikt. Een andere kalimeststof is patentkali. Deze meststof bevat ook 10% magnesium. Patentkali werkt echter vrij langzaam, met als risico dat de kali te laat beschikbaar is voor de plant. GEGROEFDE LAPSNUITKEVER Door het warme voorjaar zijn de eerste volwassen gegroefde lapsnuitkevers al waargenomen.

Zeker bij gevoelige gewassen is het daarom belangrijk goed waar te nemen.

ALCHEMILLA

CICADEN Schuimbeestjes (cicaden) kunnen in diverse gewassen worden waargenomen. Vooral Alchemilla is een waardplant van dit insect. De kleine, bleekgroene larven leven in vlokken schuim. Indien nodig is een bespuiting mogelijk met bijvoorbeeld Calypso, Gazelle of Steward. Een bespuiting na een regenbui of beregening is het meest effectief, omdat dan de meeste schuim is weggespoeld en de cicade makkelijker is te raken. Let op: Actara en Admire werden in het verleden ook wel gebruikt, maar Actara mag nog alleen na de bloei worden gespoten en Admire alleen in de kas na de bloei.

ANEMONE

VIRUS Controleer plantmateriaal van Anemone op de aanwezigheid van virus. Hierbij gaat het voornamelijk om tabaksratelvirus. Het ziekteverschijnsel is te herkennen aan de onregelmatige en mozaïekachtige gele verkleuringen in de bladeren. De aantasting is grotendeels te voorkomen door zichtbaar aangetaste planten te verwijderen. Nog belangrijker is dat u zich ervan verzekert dat wordt gestart met virusvrij uitgangsmateriaal.

FILIPENDULA

MEELDAUW Controleer Filipendula op meeldauw. Een eerste aantasting kan in dit gewas al erg vroeg ontstaan. Kijk daarom zorgvuldig. Als er al meeldauw te vinden is, kan het gewas op een donkere dag worden gemaaid. Filipendula kan daar prima tegen en de eerste aantasting wordt bedwongen. Preventief kan worden gespoten met bijvoorbeeld Ortiva, Flint of Kenbyo. Frupica kan goed worden ingezet bij een beginnende aantasting.

PHYSALIS

RUPSEN Controleer Physalis regelmatig zeer nauwkeurig op rupsen. Deze kunnen namelijk massaal voorkomen en vreten gaten in de lampionnen. Hierdoor wordt de sierwaarde teniet gedaan en zijn de takken niet meer geschikt voor de afzet. Spuit bij een aantasting met Runner, Steward, Turex of Xentari.

VERBASCUM

SPINT Controleer Verbascum tijdig op spint. De spintmijten zijn te vinden aan de onderzijde van de bladeren. Het valt daarom niet mee om ernstige spintaantastingen goed te bestrijden. Spuit bij een eerste aantasting in open teelten met bijvoorbeeld Vertimec of Milbeknock. Herhaal de bestrijding na een week. Let op de beperkingen op het etiket.

LELIE

ONKRUIDBESTRIJDING PADEN Onkruiden in de paden moeten en kunnen wat zwaarder aangepakt worden dan de onkruiden in het bed. De padenspuit is voor deze zwaardere aanpak ideaal. Ga voor de dosering uit van het padoppervlak. Het padoppervlak van 3 ha perceel = 1 ha padoppervlak. Gebruik een (combinatie van) herbicide(n) met een sterke contactwerking, zoals 0,3 l metamitron (onder meer Goltix) + 0,6 l Asulox + 2 l minerale olie per ha pad. Ervaring wijst uit dat de padenspuit op tijd ingezet moet worden voor het beste resultaat. Start voor de bloei. Spuit zeker na handmatig koppen en/of in regenrijke periode (veel onkruidontwikkeling). Herhaal de padenbespuiting zolang er nieuwe onkruiden kiemen. MAGNESIUMGEBREK Lelies nemen, afhankelijk van de cultivar, in een seizoen 15-20 kg magnesium (MgO) op. De plant moet het magnesium uit de grond halen. Soms is magnesium onvoldoende opneembaar, zoals bij een pH hoger dan 7 of lager dan 4,5. Ook bij hoge kaligehalten in de grond of een sterke binding aan het kleihumuscomplex komt magnesiumgebrek voor. Door bladbespuitingen is het tekort voor een deel op te heffen. Spuit hiervoor bitterzout of een speciale bladmeststof. Zorg voor een goede vochtvoorziening.

Gebruik vloeibare bitterzout: Op cultivars met zacht blad maximaal 5 liter per hectare per keer spuiten. De voorkeur gaat uit naar het apart verspuiten van vloeibaar bitterzout. Voer de bespuitingen uit met een tussenruimte van een week. Oplossen in warm water hoeft niet meer, in tegenstelling tot het normale bitterzout. Gebruik niet meer dan 2 liter vloeibaar bitterzout in 100 liter water. Een andere mogelijkheid is gebruik van een geformuleerde bladmeststof, bijvoorbeeld Hydromag 500. Geformuleerde bladmeststoffen zijn duurder dan bitterzout, maar veilig te mengen met vuurbestrijdingsmiddelen. Daarnaast hebben ze een hoger magnesiumgehalte.

HYACINT

SELECTIE WERKBOLLEN Omdat de werkbollen het uitgangsmateriaal voor de nieuwe meerjarige teelt moeten leveren, dient de gezondheid van deze bollen goed

te zijn. Blijf ook in deze tijd het gewas nalopen en hou dat vol tot aan het rooien. Verwijder alle planten waar iets aan mankeert, bijvoorbeeld virus, Embellisia of een slechte stand. Als u niet voldoende tijd of kennis heeft voor selectie is het beter gezonde bollen te kopen bij een daarin gespecialiseerd bedrijf. Werkbollen die besmet zijn met agressief snot niet gebruiken voor vermeerdering. Alle virusplanten zijn een infectiebron voor hun omgeving. Blijf daarom ook ziekzoeken in de gewone partijen. Spuit wekelijks pyrethroïden en bij warm weer om de vijf dagen. Ga hiermee door zolang het gewas groen is.

benodigde hoeveelheid lucht 1.000-2.000 m³ per m³ bollen per uur. Zorg dat er steeds verse lucht en geen retourlucht wordt aangezogen. Als de bollen te drogen liggen in gaasbakken, zet de bollen dan buiten op de wind. Bij nadroging in gaasbakken in een cel is minimaal een plafondventilator per 20 m² vloeroppervlak nodig om de droge lucht langs de bollen te krijgen. ZWARTSNOT

GEELZIEK Ga bij het rooien van partijen waarin geelziek is gevonden als volgt te werk. Leverbare bollen: Verwijder voor de oogst door geelziek aangetaste bollen. Zieke bollen kunnen de geelziekbacteriën bij de oogst verspreiden naar gezonde bollen. Gebruik voor het verwijderen van het loof bij voorkeur de sleepbalk. De schuiver op de rooimachine mag niet te diep staan afgesteld, anders verspreidt het apparaat geelziek. Plantgoed: Verwijder het loof met de sleepbalk. Aangetast of van geelziek verdacht plantgoed moet worden heetgestookt. Vroeg beginnen en vier weken 30°C vooraf geeft de minste kans op heetstookschade. Hakselen: Het gebruik van de hakselaar voor het rooien kan geelziekte verspreiden. Dit geldt vooral bij naastliggende bedden die nog niet gerooid worden. Om inregenen van de bacterie te voorkomen is het beter om niet te ver vooruit te hakselen. SNEL DROGEN Op (rooi-)machines kunnen geelziekbacterien zich snel door een partij verspreiden. Via beschadigingen kan een geelziekbacterie de bol gemakkelijk binnendringen. Echter, ook op de onbeschadigde delen van de bollen zitten geelziekbacteriën. Deze kunnen de bollen bij nieuwe beschadigingen in de verdere verwerking infecteren. Door snel te drogen is te voorkomen dat de geelziekbacteriën op de verwonde plek de bol binnengaan. De snelle droging voorkomt tevens een mogelijke aantasting van bolrot (Fusarium) en Erwinia. Bacteriën, die al in de beschadigde delen van de bol zijn binnengedrongen, worden zeker niet gedood door het drogen. Via deze beschadigingen kan ook roetschimmel de bol binnendringen. Na de oogst moeten de kisten snel voor de wand gezet worden. De beste manier om snel te drogen is zoveel mogelijk buitenlucht te gebruiken. Door de lucht iets te verwarmen gaat het drogen wel sneller, maar veel verse lucht is het belangrijkst. Pas op voor een te hoge temperatuur (maximaal 23°C) in verband met roet en agressief snot. De buitenlucht moet intensief langs de bollen blazen. Bij gebruik van palletkisten is de

Let bij het nalopen van hyacinten ook op aantasting door zwartsnot (Sclerotinia bulborum). Bij een oplopende bodemtemperatuur wordt deze schimmel actief en tast de bol aan, waardoor de bladeren slap gaan hangen. De symptomen openbaren zich meestal na de bloei. De bol is bedekt met door schimmeldraden aan elkaar gehouden zandkorrels. Bij ernstig aangetaste planten wordt het ondergrondse deel van de bladeren slijmerig en grijs tot zwartachtig van kleur. Op en in de aangetaste bollen komen sclerotiën voor. Als de sclerotiën rijp zijn worden ze zwart, van binnen blijven ze wit van kleur. Raadpleeg bij twijfel een deskundige. Advies: Verwijder aangetaste planten en omliggende grond voorzichtig. Neem de plek niet te krap. De schimmel zit verder in de grond dan aan de planten is te zien. Op het oog gezonde planten kunnen aangetast zijn. Op de bolontsmetting voor het planten komen wij later terug. Zwartsnot blijft lang in de grond achter. Een uiterst effectieve manier om deze ziekte in de grond te bestrijden is inunderen.

GALANTHUS

BETER PLANTGOED Regelmatig komt in partijen Galanthus veel uitval voor en valt de groeikracht van het plantgoed tegen. Een warmwaterbehandeling (wwb) is het middel om de kwaliteit van het plantgoed te verbeteren. Bewaar het plantgoed voor de wwb 1-2 weken bij 25°C. Voer de wwb uit in schoon water gedurende 2 uur bij 45°C en ontsmet de bollen direct na de wwb in 1,5% Securo. Plant de bollen zo snel mogelijk na ontsmetten. Plantgoed van Galanthus nivalis droogt snel uit. Voorkom ernstige uitdroging door de hele verwerking en behandeling van het plantgoed kort na het rooien uit te voeren, zodat het plantgoed in de loop van augustus kan worden geplant. 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 69

TEELTADVIES

TULP

DIEVEN GROOT PROBLEEM Dieven zijn afwijkende roze, rode of bruine tulpen, die als dwalingen in bestaande partijen voorkomen. Doordat dieven weinig bloeien, vallen ze minder op. Bloeiende dieven komen alleen in de grootste plantmaten voor. Ze bloeien meestal later dan die van de cultivar waar ze in voorkomen. De verklistering van de roze dief is soms meer dan twee keer zo groot als van de cultivar waarin de dief groeit. Omdat dieven veel plantgoed produceren, zullen verontreinigde partijen een steeds groter ondereind krijgen. De productie van leverbare bollen van de oorspronkelijke partij zal sterk dalen.

Advies: Start een topperpartij, liefst gegroeid uit de kleine maten of ga uit van gezuiverde afbroei. Zet de (dikke) bollen op en verwijder hieruit alle eenbladers. Zo ontstaat een nieuwe partij die vrijwel zeker zonder dieven is. Deze kan de oude in de loop van enkele seizoenen vervangen. Houd het aantal dieven in bestaande partijen onder controle door alle bloeiende dieven met de bijbladeren en alle verdachte eenbladers te verwijderen. Verwijder dieven tijdens de selectie uit een partij door ze uit te steken en te vernietigen. Als dit niet mogelijk is, is chemische selectie met diquat (onder meer Reglone) of glyfosaat (onder meer Roundup) een goed alternatief. Chemische selectie na eind mei geeft minder goede resultaten, maar doorgaan heeft nog wel zin, vooral bij dieven. Bij de nettenteelt is alleen chemische selectie mogelijk. Voer de selectie daarom vroegtijdig uit. Opmerking: Tijdens de selectie het bovenste deel van de plant afbreken en met een oplossing van 85% glyfosaat + 10% water + 5% Reglone selectie uitvoeren. Met meer dan 10% Reglone kan de plant te snel afsterven, waardoor de bol mogelijk niet vernietigd wordt. VUURBESTRIJDING De ziektedruk in het gewas en uit de omgeving, maar vooral de weersomstandigheden hebben grote invloed op het ontstaan van vuur. Houd daar rekening mee bij het kiezen van het moment van spuiten. Een vuurbestrijding is nodig als het gewas te lang nat blijft, beschadigd is door hagel, vorst of stuiven en direct na het koppen. Een vuurwaarschuwingssysteem helpt bij het bepalen van de risico’s en heeft zich in de praktijk al bewezen. Let er wel op dat 70 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

VASTE PLANTEN • BOLLEN • KNOLLEN • BLOEMEN • ALGEMEEN de periode tijdens en na de bloei erg belangrijk is. Het gewas is namelijk tijdens en na de bloei vatbaarder voor infecties. Zorg dat u in deze periode geen onnodige risico’s loopt. Advies: Een goede vuurbestrijding krijgt u door een combinatie van middelen te spuiten. De volgende middelen zijn in te zetten (dosering per hectare): Voor een beschermingsduur van circa zeven dagen: 0,4 liter Shirlan, 1,25 liter Mirage Plus, 2,5 kilogram mancozeb spp, 4,5 liter mancozeb vlb, 1,5 liter Allure of 1,5 liter Spirit. Vanwege de systemische werking van Folicur SC (0,35 l/ha), Switch (0,3 kg/ha) of Rudis (0,25 l/ha) en het effect daarvan op vuurstelen, is de inzet rond het koppen aan te bevelen. Opmerkingen: Mancozeb heeft beperkingen op bepaalde zandgronden. Meteen na het koppen is het belangrijk om het invuren van de stelen tegen te gaan. Dit kan door rond de bloei Folicur SC, Switch of Rudis in te zetten. Rudis en Folicur zijn verwant aan elkaar, dus wissel deze middelen af met middelen uit een andere groep. Als er een hoge infectiekans is ruim voor de bloei of na de bloei kunt u overwegen om een specifiek vuurbestrijdingsmiddel in te zetten, zoals Collis, Flint of Kenbyo. Spuit deze middelen dan gecombineerd met Shirlan of mancozeb. ROOITIJDSTIP Rooi op het juiste moment. Vooral op percelen waar de ontwikkeling door invloed van Augusta en/of vorst wat ongelijk is, is het belangrijk om de ontwikkeling van de bollen te controleren. Houd rekening met ongelijke ontwikkeling, vooral op percelen die zijn geplant van oost naar west, door de invloed van de zon op de ‘zuidkant’. Deze kant zal veelal wat eerder afrijpen, vooral als er onvoldoende grondbedekking is. Controleer op meer plekken de ontwikkeling van de bollen. Daarbij zegt de kleur van de bollen niet alles. In een vochtige grond kleurt de bolhuid meer dan in een droge grond. Kijk of de bollen voldoende ‘gevuld’ zijn, dat wil zeggen geen ‘ribbels’ meer. Te rauw rooien geeft onder andere problemen in de broeierij. Denk aan de volgende zaken: • Voor de vroege cultivars breekt het tijdstip aan om met de vuurbestrijding te stoppen. Anders

blijft het gewas te lang groen en rijpen de bollen niet af; • Spuit op een groen gewas wel door tegen luis, tot half juni; • Hakselen van tulpen gaat grote groeischeuren of blauwgroeien tegen. Soms wordt ook gehakseld bij een perceel dat ongelijk afsterft. Haksel tot het eerste blad en zorg ervoor dat het afgehakselde blad op het bed terechtkomt.

GLADIOOL

BESTRIJDING GRASSEN Om kweek, hanepoot en straatgras te bestrijden is keuze mogelijk tussen een viertal middelen. De doseringen zijn afhankelijk van het type onkruid (zie onderstaande tabel). Kweek is tijdens de gladiolenteelt moeilijk te bestrijden met een bespuiting. De voorkeur gaat uit naar twee bespuitingen met een wat lagere dosering. De tweede bespuiting vindt later bij eventuele hergroei van de kweek plaats. Spuit de middelen bij voorkeur op een droog gewas bij groeizaam weer. Gebruik in gladiolen geen minerale olie, omdat dit kans op schade geeft. Meng deze middelen niet met andere gewasbeschermingsmiddelen. Hierdoor kan ernstige bladverbranding optreden. Houd minimaal een wachtperiode aan van drie dagen bij gebruik van andere onkruidbestrijdingsmiddelen.

DAHLIA

STIKSTOFBEMESTING Te veel stikstof bij dahlia geeft kleinere knollen. Voorkom een te grote gift door steeds voorafgaande aan de gift de hoeveelheid stikstof in de grond te meten. Dit is vooral van belang op gronden met een hoge stikstofmineralisatie. Strooi drie weken na het planten 60 kg N/ha min de N-voorraad en zes weken na het planten 45 kg N/ha min de N-voorraad. Strooi op hyacintennaland kleine hoeveelheden stikstof in verband met de te verwachten mineralisatie.

KROKUS

KROKUS ROOIEN De rooitijd is vanaf half juni tot begin juli. Krokus is rooirijp als de nieuwe knol gemakkelijk van de oude knol loslaat, zonder daarbij een deel van de huid te verliezen. Te rijp rooien is af te raden

Onkruid Middel

Kweek *

Hanepoot

Straatgras

Aramo**

2

1-1,5

2

Focus Plus

4 (6)

1-2

--

Fusilade Max

(2,5 – 3)

1

--

Targa Prestige

1,5 (3)

1

tot 3-bladstadium

*) Dosering kweekbestrijding bij tweemaal spuiten. Tussen haakjes de dosering bij eenmaal spuiten. **) Voor de bloei van gladiool toepassen. Met de toepassing in gladiool is beperkte ervaring opgedaan. Teneinde te bepalen of het gewas het middel verdraagt of andere effecten geeft, zoals bloemverkleuring, dient een proefbespuiting te worden uitgevoerd.

omdat de knollen loslaten en de kleinste in de grond achterblijven. Ook treedt bij de verdere verwerking gemakkelijk huidverlies op. De knollen worden daardoor kaal en beschadigen makkelijk. Te vroeg gerooide krokussen schonen moeilijk. Beschadigingen die hierbij ontstaan zijn een invalspoort voor Penicillium. Beschadigde knollen kunnen verstenen.

ANEMOON

SELECTIE ZAADTEELT De bloei van Anemone coronaria begint in juni en gaat door tot augustus. Selecteer tijdens de bloei regelmatig. Verwijder alle afwijkende planten met knol en al. De gemengde partijen verliezen anders binnen enkele jaren hun juiste kleurverhouding en in dubbele of halfdubbele rassen komen dan enkelbloemige planten voor.

LELIE

VROEGE BLOEMKNOPVERDROGING Bij sommige cultivars, zoals ‘Navona’, ‘Brunello’ en ‘Pavia’, is het moeilijk om alle knoppen er goed in te houden. Besteed extra aandacht aan de periode vlak voor en de eerste tijd na het planten. De volgende punten vragen aandacht: • De bollen moeten goede wortels hebben; • Zorg door ruim luchten en schermen voor lagere grondtemperaturen. Begin daar niet pas mee op de dag van planten, maar mogelijk eerder; • Bij een hoge bodemtemperatuur is het beter het planten enkele dagen uit te stellen. Bewaar al eerder ontdooide bollen bij 0-2°C; • Plant bij warm weer alleen in de ochtend; • Plant niet in droge grond. Bevochtig de grond enkele dagen voor het planten; • Plant bollen direct uit de kist, uitdroging vindt zeer snel plaats; • Plant voldoende diep (circa 6 cm grond op de bol); • Gebruik op zware, grofliggende gronden een deklaagje van houtmot of tuinturf; • Beregen direct na het planten een paar keer flink, zodat grond, bollen en wortels goed aansluiten en houd daarna de grond voldoende vochtig.

IRIS

FUSARIUM De schimmel Fusarium oxysporum veroorzaakt in irissen bolrot. De bolrokken worden vanaf de basis zacht en kleuren grauwbruin; ze zijn soms bedekt met wit schimmelpluis. Een vroege aantasting levert kromme planten op die wel goed beworteld zijn. Bij een latere aantasting stopt de groei en verdroogt de bloemknop. Soms bereikt de bloem nog wel het snijstadium, maar is de bloem bleek. Bolrot treedt vooral op bij hoge temperaturen. Let voor het planten goed op mogelijke aantastingen door Fusarium. Als Fusarium aanwezig is dan beperkt ontsmetting verdere aantasting. Gebruik hiervoor vlak voor het planten 0,5% Captan en 0,2% prochloraz (onder meer Sportak 450 g/l). Prochloraz aan-

vullen met 1,25 x de uitgangsconcentratie. Plant de bollen in natte toestand. Als de grond is besmet met Fusarium moet deze worden gestoomd. Vermijd hoge bodemtemperaturen na het planten. RHIZOCTONIA SOLANI Elke cultuurgrond kan door Rhizoctonia solani (zwaar) zijn besmet. Deze schimmel komt vooral voor in gronden waar veel bladresten door de grond zijn gewerkt. De aantasting vindt voornamelijk plaats op de grens van grond en lucht. Symptomen: Ongeveer een maand na het planten beginnen bij ondiep geplante bollen de buitenste loofbladeren te verwelken. De plant sterft later helemaal af. Van dieper geplante bollen wordt de spruit ondergronds al aangetast. De spruiten zien er dan ‘aangevreten’ uit. Bij een ernstige aantasting komen de planten traag of helemaal niet op. Advies: Ondiep planten. Een grondbehandeling uitvoeren met Rizolex. Als dosering geldt 100 ml per 100 m² bij induimen en 320 ml per 100 m² bij dieper planten en doorwerken. Zwaar besmette grond stomen.

GLADIOOL

VUURBESTRIJDING Voor vuurbestrijding is een aantal middelen en merken te gebruiken: 30 ml Mancozeb in combinatie met 2,5 g Flint, of 3,5 ml Frupica SC, of 5 ml Rovral, of 5 ml Collis, of 5 ml Luna Privilege per are. De laatst genoemde middelen zijn resistentiegevoelig. Spuit deze middelen daarom niet vaker dan nodig is en altijd in combinatie met een basismiddel. Mengen met middelen tegen trips is mogelijk. Om zichtbaar residu op het oogstproduct te voorkomen op tijd stoppen. TRIPSBESTRIJDING Controleer bij de buitenteelt van gladiolen voor de bloementeelt het gewas regelmatig op een eventuele tripsaantasting. Ophangen van enkele blauwe signaalplaten kan meer inzicht geven of er trips aanwezig is. Spuit voorbehoedend twee keer bij het derde of vierde blad met een tussenpoos van een week met 2,3 gr Gazelle, of 2,5 ml Calypso, of 5 ml Vertimec Gold + 4 ml Decis per 100 m2. Herhaal vervolgens de

SAMENSTELLING: DLV BLOEMBOLLEN EN BOLBLOEMEN. NADERE INFORMATIE: DLV TEAM HILLEGOM 0252 68 85 41

bespuitingen regelmatig. Suikeroplossingen als Attracker versterken de werking van de middelen. Spuit tegen de avond; de trips zit overdag diep in het gewas verscholen. Calypso en Gazelle behoren tot dezelfde werkzame groep, wissel deze groep dan ook af met andere middelen. Voer de laatste bespuiting twee weken voor de bloei uit. Opmerkingen: Pyrethroïden hebben ook enige werking op trips. Het valt niet mee om een al met trips aangetast gewas met Vertimec Gold, Gazelle of Calypso en dergelijke weer vrij te krijgen. Vooral bij warm weer is het aan te bevelen om vaker dan drie maal preventief te spuiten. Vertimec en Calypso en dergelijke kunnen gemengd met de vuurbestrijding mee gespoten worden.

ALGEMEEN

ETHYLEEN Ethyleen in de bewaarruimte van tulp kan aanleiding zijn tot behoorlijke schade, onder meer extreme verklistering, kernrot, moeilijke beworteling en bloemverdroging. Afhankelijk van de tijdsduur kunnen deze effecten optreden bij concentraties boven 100 ppb. De invloed van ethyleen hangt af van de tijdsduur gedurende welke de tulpen zijn blootgesteld aan ethyleen. Cultivars reageren verschillend op de aanwezigheid van ethyleen. Verder onderzoek kan uitwijzen of hogere concentraties mogelijk zijn voordat er schade optreedt. Vooral tijdens de eerste zes tot acht weken van de bewaring is ethyleen zeer gevaarlijk. Het is verraderlijk omdat ethyleengas reukloos is. Neem daarom de volgende maatregelen: • Zorg dat in de bewaarruimte de ventilatie en luchtcirculatie goed is. Jaarlijkse controle verkleint de kans op problemen hiermee; • Houd ruimte tussen de stapels en de wand (gaasbakken); • Zure tulpenbollen produceren veel ethyleen. Bewaar deze partijen bij voorkeur in een aparte ruimte met veel ventilatie (bijvoorbeeld overkapping). Ook rijpend fruit, bloemen en niet juist afgestelde kachels, aggregaten, draaiende trekkers, bromfietsen en heftrucks met verbrandingsmotoren produceren ethyleen; • Gebruik uniform fust en geen bakken met ongelijke poothoogte in verband met een goede luchtverdeling; • Door inzet van een ethyleenanalyser (onder meer Hatech) is de ethyleenconcentratie in de bewaarruimte continue te monitoren. Hierdoor kunt u ook de klepstand laten regelen. Kwaliteitsbewaking is dan binnen handbereik; • Door toepassing met FreshStart kunnen invloeden van ethyleen worden tegengegaan; • Vaak worden bollen in de verwerkingsruimte bewaard. Controleer hierbij een aangrenzende ruimte van de verwarmingsketel. Zorg dat rookgassen niet in de verwerkingsruimte of de bewaarruimte kunnen komen. 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 71

AGENDA Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas, pr

101a - Poeldijk. Tijden: di t/m vr van 8.00 - 17.00 uur

Burg. Elsenweg 9 - Honselersdijk. Tijden: 12.00 - 17.00 uur

t/m 26 oktober Fluwel’s Tulpenland. Locatie: Belkmerweg 65, 1753 GD Sint Maartenszee. Meer info: www.fluwelstulpenland.nl

Callafornia Callas® Dagen. Locatie: Floratuin, Rijksweg 85, 1787 PK Julianadorp. Tijden: 10.00 tot 17.00 uur. Meer info: callaforniacallas.com

4 juni Open dag bloembollen. Organisatie: Proeftuin Zwaagdijk. Locatie: Wrakkenpad 2 - Creil. Tijden: 13.00 - 17.00 uur

t/m 18 mei Keukenhof - Lisse. Thema: ‘Holland’. Openingstijden: 8.00 - 19.30 uur (kassa’s 18.00 uur). Meer info: www.keukenhof.nl

20 mei Officiële opening Dutch Lily Days. Locatie: showruimte The Originals, Ir. J. Nysinghweg 1a - Noorden (Kwekerij De Plas) t.g.v. 25-jarig jubileum The Originals. Aanvang: 14.00 uur. Tevens ‘Lelie Anders’ met bloemstukken examenkandidaten Wellant College

5 juni Algemene Ledenvergadering FloraHolland. Locatie: FloraHolland - Aalsmeer

Bol-op-potshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen Vasteplantenshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen

6 juni Open dag bloembollen. Organisatie: Proeftuin Zwaagdijk. Locatie: Tolweg 13, Zwaagdijk-Oost. Tijden: 13.00 - 17.00 uur

21 mei CNB-leliedag. Tijden: 9.00 - 16.30 uur met aansluitend barbecue

3e keuring NK Leliekeuren. Locatie: BolleNoord, Groteweg - ’t Zand. Overige keuringen: 28/5 en 4/6. Tijden: 8.00-20.00 uur, op 4/6 tot 19.00 uur i.v.m. prijsuitreiking om 20.00 uur

10 t/m 13 juni Flower Trials. Locaties: Aalsmeer, Westland en Rheinland-Westfalen. Tijden: 8.00 - 17.00 uur. Meer info: www.flowertrials.nl

Anjer-, Calla- en Zomerbloemenshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen Lelieshow Keukenhof. Locatie: Willem-Alexander Paviljoen FLORALIEN Nederland. Locatie: Brabanthallen - ’s-Hertogenbosch. Contactadres voor deelname: 2XPO C.V., tel. 073-6293939 t/m 16 mei Hortus Bulborum - Limmen. Tijden: ma t/m za 10.00 - 17.00 uur, zo 12.00 - 17.00 uur. Meer in fo: www.hortus-bulborum.nl 16 mei t/m 15 juli Pioenen Showtuin Holland. Adres: tegenover nr. 50A op de Oosterwijzend, 1688 DA Nibbixwoud. Meer info: peonyshowgarden.com 19 mei Speciale KAVB-keuring Allium. Locatie: KAVBkeuringszaal, Heereweg 347 - Lisse (CNB). Aanmeldingen vooraf via [email protected] 20 t/m 23 mei Dutch Lily Days. Open kas lelieveredelaars, handelaren en exporteurs. Kijk voor meer info op www.dutchlilydays.nl

Captain Calla Days. Locatie: test- en veredelingscentrum Kapiteyn Breeding, Grasweg 38, 1761 LJ Anna Paulowna. Tijden: 8.00 - 17.00 uur Bol-in-bloei dagen. Organisatie: Onings Holland Flowerbulbs. Locatie: proefkas Wateringseweg 72 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

23 mei 1e Open dag Sande BV. Locatie: showkas Bosweg 46b in ’t Zand. Overige open dagen: 16 en 23/5. Tijden: 9 en 16/5 van 14.00 tot 18.00 uur, 23/5 van 14.00 tot 21.00 uur. Showkas tevens geopend tijdens Dutch Lily Days (20 t/m 23 mei)

Open dag Innoventis (met licentieverlenging). Locatie: Onderzoekscentrum Innoventis, Zandvaart 5a, 1764 NJ Breezand. Tijden: 9.30 uur tot 17.00 uur Open dag bloembollen. Organisatie: Proeftuin Zwaagdijk. Locatie: Westeinde 12 - Noordwijkerhout. Tijden: 13.00 - 17.00 uur 26 mei Speciale KAVB-keuring Iris. Locatie: KAVB-keuringszaal, Heereweg 347 - Lisse (CNB). Aanmeldingen vooraf via [email protected]

10 t/m 12 juni GreenTech Amsterdam. Organisatie: Amsterdam RAI, AVAG en Fedecom. Info: www.greentech.nl 11 t/m 13 juni CNB Perennial & Calla Event. Locatie: CNB, Heereweg 347, 2161 CA Lisse. Tijden: 8.30 - 17.00 uur 14 juni Flevolands Bloembollen Open 2014. Locatie: Golfclub Emmeloord. Tijden: 8.30 - 17.30 uur 26 juni Bloembollen Open. Organisatie: Anthos. Locatie: Golfbaan Spaarnwoude 4 juli t/m 7 september Tulip Island. Tulpenpluktuin. Locatie: Vondelpark - Amsterdam. Meer info: www.tulip-island. com

Buitenland 28 mei Speciale KAVB-keuring Allium en Iris. Locatie: BolleNoord - ‘t Zand. Aanmeldingen vooraf via [email protected]

Inloopdag Zantedeschia voor leveranciers van pot- en snijzantedeschia. Organisatie: Van den Bos Flowerbulbs. Locatie: kwekerij Elsenbos,

4 t/m 6 juni Internationale Floriculture Trade Expo (IFTEX) Nairobi (Kenia)

Aanmeldingen voor deze agenda: [email protected]

SERVICE

Stap in de goede richting Wie Zundert zegt, zegt boomteeltbedrijven. Het hele landschap is door de jaren heen in gebruik genomen door de teelt en handel van boomkwekerijproducten in al zijn verscheidenheid. Wat dat betreft komt het gebied sterk overeen met bijvoorbeeld de Duin- en Bollenstreek. Wie in zo’n landschap bedrijfsmatig actief is, kan dat niet ongezien doen. De bedrijfsgebouwen en de percelen waarop de gewassen staan zijn voor iedereen zichtbaar. En in deze tijd kijken velen naar deze bedrijvigheid, en soms doen ze dat met een kritische blik. Daarbij kunnen bedrijfshallen door hun vorm of kleur afbreuk doen aan het landschap en kan een perceel onnodig veel aandacht trekken. Om meer harmonie aan te brengen tussen het landschap en zijn gebruikers is op initiatief van Treeport Zundert onlangs het Inspiratieboek voor het Zunderts boomteeltlandschap verschenen voor de ondernemers die hier actief zijn met de teelt en handel van boomkwekerijproducten. Hoogdravendheid en tekstueel geweld zijn in deze uitgave ver te zoeken. Integendeel, zou ik bijna zeggen. De auteurs hebben gekozen voor een hele rustige, geleidelijke opzet zonder opsmuk. Eerst maar even een uitleg over het landschap rond Zundert. Hoe is het opgebouwd, welke vier vormen zijn hier te onderscheiden? Daarna een korte toelichting op de vier belangrijkste bedrijfstypen die de bomensector hier kent, met elk zijn eigen kenmerken. Een flink deel van het boek gaat over landschapselementen. Met als meest frappante voorbeeld de laan, ofwel een weg die aan een of beide zijden is beplant met bomen. Wat valt op? In dit gebied, waar vandaan jaarlijks ontelbaar veel bomen de wereld ingaan, zijn er wegen waarlangs geen enkele boom staat. Kale wegen, ze zijn er echt rond Zundert. De zin ‘Boomloos, de kwekerijen liggen verloren in het landschap’ illustreert waar het hier om draait. Een paar animaties laten zien hoe anders een weg en het aangrenzende bedrijf eruitzien als er bomen komen te staan. Keuze genoeg in dit gebied, lijkt mij. Sterker nog, bomen langs de weg kunnen hier ook nog eens fungeren als levende catalogus. Andere landschapselementen passeren erna de revue, zoals perceelsgrenzen, erfaanleg, alternatieve wandelroutes langs percelen, waterbassins, glas, containervelden en bedrijfsgebouwen. Telkens is er weinig tekst. Het zijn vooral de foto’s van Emiel van den Berg en Ton van Beek die laten zien dat het anders kan en wat dan het effect is. Laat je een kas midden in het landschap als grijswitte muren oprijzen, of zet je er een frisgroene haag omheen? En leg je om je huis bij het bedrijf uitsluitend gazon aan, of wordt de tuin een mooie impressie van wat het bedrijf kweekt? In korte zinnen krijgt de lezer een of meer ideeën aangereikt. Een eerste aanzet, inspirerend, dat is wat dit boek wil zijn, en meer niet. Dat is tegelijkertijd ook een minpunt. Wie meer wil weten krijgt diverse websites aangereikt. Passend bij deze tijd, maar een of twee uitgewerkte voorbeelden met een kostenplaatje had best gemogen. Wat blijft is een boek dat weliswaar gaat over bomen en Zundert, maar zonder moeite zijn bomen te vervangen door bloembollen en Zundert door Anna Paulowna, Noordwijkerhout of Creil. Genoeg inspiratie ook voor die plaatsen landschap en bedrijven meer met elkaar in harmonie te laten zijn. Arie Dwarswaard Inspiratieboek voor het Zunderts landschap - onder redactie van Ton van Beek, Stan Spapens en Gerard de Baaij. Het boek is gratis te downloaden via www.Treeport.eu.

GLAD IJS De Zwarte Tulp Er is al jaren een museum in Lisse dat deze naam vol verve voert. Dit jaar was er ook een musical die onder die noemer in de Moolenaar-gebouwen z’n wereldpremière beleefde. Toch is er nog steeds geen echte zwarte tulp. Misschien maar beter ook, want wie zit er nu te wachten op een bos van die zwarte bloemen. Trouwens, zwart is niet eens een kleur, maar dat terzijde. Bijkomende zaak was de kennismaking met Fred Moolenaar voor tv. Hij hield een promotiepraatje voor de musical met op de achtergrond de gebouwen waar het gebeuren plaats moest vinden. Dat riep herinneringen op. Heb daar tenslotte zo al met al nog aardig wat irissen geleverd. Tja. Maar goed, laatst was ik, op uitnodiging, in het museum. Een uitgelezen plaats voor de afscheidsreceptie van een overbekende vakgenoot c.q. bestuurder. Bij binnenkomst werd ik hartelijk begroet door Jan Hein, toen nog geen Ridder. Die was al wel in de maak, maar daar had Jan Hein nog geen weet van. Zo werkt dat, heb daar zelf toevallig enige ervaring mee. Ik was nog nauwelijks bekomen van de warme ontvangst of daar kwam uit de coulissen van het museum in volle vaart Marius aanlopen. En dan komt er wat, nietwaar? Wat zagen die twee oude strijdmakkers er nog goed uit! Ze hebben het zeker best naar ’t zin daar in De Zuid. Bij zo’n gelegenheid begroet je in korte tijd ook wat andere bekenden. De vraagstelling van ‘Hoe gaat het?’ is een gebruikelijke verwelkoming. Je schrikt je dan rot, bij gebrek aan voorwetenschap, als het antwoord dan negatief is en je een verhaal over de gezondheid te horen krijgt waar je stil van wordt. Jaren samengewerkt in de KAVB-belastingcommissie en dan nu dit. Vanaf deze plek: Sterkte met het genezingsproces, het moet lukken! U merkt wel dat ik geen achternamen noem. Toch denk ik dat de meesten van de wat oudere garde wel weten over wie we het hebben. En daar liepen heel wat van die grijze en dunbehaarde hoofden, terwijl de hardwerkende, jongere bollenboeren wel wat anders te doen hadden. Buiten de gewassen nalopen, lelies planten, noem maar op. En de broeierij die als een bezetene bezig was met dat groeizame weer om de bloemen tijdig te oogsten. Dan is het maar goed dat er bollenbobo’s zijn die `onze’ Jan van Aartrijk een hand konden geven en hem, samen met zijn vrouw, het allerbeste kwamen wensen. Want dat verdienen ze na een jaar of veertig zonder meer.

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 7373

SERVICE HOBAHO

HOBAHO BEMIDDELEN DIRECTEUR

Sam van Egmond

zaak (0252) 434 709

fax (0252) 434 609

zaak (0252) 434 715

fax (0252) 434 615

mobiel 06 510 115 83

zaak (0252) 434 706

fax (0252) 434 606

e-mail [email protected]

zaak (0224) 591 444

fax (0224) 593 518

zaak (0252) 434 743

fax (0252) 434 643

RECLAMES

naam Theo van Dijk

prive (0252) 411 258

e-mail [email protected]

e-mail [email protected]

fax prive (0252) 434 643

ADMINISTRATIE

naam In- en verkoop REGIOKANTOOR

Kantoor BolleNoord VERTEGENWOORDIGERS

naam Rick Bleeker

mobiel 06 229 714 35

Rober Dol

(0252) 434 717

(0252) 434 617

06 510 872 80

[email protected]

(0252) 434 617

John Droog

(0252) 434 747

(0252) 434 647

06 212 629 39

[email protected]

(084) 750 2327

Piet Goemans jr.

(0252) 434 728

(0252) 434 628

06 534 302 06

[email protected]

(0252) 434 628

Ronald van Gijlswijk

(0252) 434 829

(0252) 434 625

06 538 451 33

[email protected]

(0252) 434 625

Per Hoogenboom

(0252) 434 724

(0252) 434 624

06 201 374 57

[email protected]

(071) 3319 365

Simon Huisman

(0252) 434 723

(0252) 434 623

06 539 306 24

[email protected]

(0228) 562 517

Wilfred Keijzer

(0252) 434 756

(0252) 434 656

06 551 827 23

[email protected]

(0252) 434 656

Johan Kiekebos

(0252) 434 746

(0252) 434 646

06 139 353 83

[email protected]

(0224) 582 351

Tinus Lustig

(0252) 434 752

(0252) 434 652

06 537 337 83

[email protected]

(0223) 647 600

Marco Meijer

(0252) 434 718

(0252) 434 618

06 511 456 19

[email protected]

(0252) 434 618

Rob Müller

(0252) 434 749

(0252) 434 649

06 513 897 39

[email protected]

(0252) 434 649

Marcel Noppen

(0252) 434 722

(0252) 434 622

06 533 779 82

[email protected]

(0252) 434 622

Peter Nulkes

(0252) 434 735

(0252) 434 635

06 513 897 38

[email protected]

(0252) 434 635

Ruud Pennings

(0252) 434 750

(0252) 434 650

06 513 894 79

[email protected]

06-30577693

Frank van der Ploeg

(0252) 434 742

(0252) 434 642

06 533 799 36

[email protected]

(0252) 434 642

Aad Rood

(0252) 434 834

(0252) 434 677

06 511 942 94

[email protected]

(020) 600 5716

Rik Schoon

(0252) 434 732

(0252) 434 632

06 516 873 20

[email protected]

(0252) 434 632

Joost Schut (agent)

(0591) 521 508

(0252) 434 677

06 528 442 06

[email protected]

Bob Siecker

(0252) 434 730

(0252) 434 630

06 533 795 69

[email protected]

Eric Steltenpool

(0252) 434 754

06 215 008 47

[email protected]

Dick Timmer

(0252) 434 720

(0252) 434 620

06 533 666 71

[email protected]

Paul Verkleij

(0252) 434 753

(0252) 434 653

06 116 036 88

[email protected]

Rob Visser

(0252) 434 738

(0252) 434 638

06 513 894 75

[email protected]

(0252) 434 638

Gert Vriend

(0252) 434 739

(0252) 434 639

06 536 718 57

[email protected]

(0228) 592 560

(0252) 434 630

(0224) 299 997

Nico Wiering

(0252) 434 721

(0252) 434 621

06 533 119 01

[email protected]

(0229) 574 872

Kuno Zonneveld

(0252) 434 719

(0252) 434 619

06 531 735 15

[email protected]

(0252) 434 619

zaak

mobiel 06 533 915 07

fax/e-mail [email protected] (0252) 434 603

HOBAHO KETENDIENSTEN functie Manager Administratie

naam Arno Verkley

(0252) 434 703

TESTCENTRUM VOOR SIERGEWASSEN

adres Prof. van Slogterenweg 2

postcode 2161 DW Lisse

zaak (0252) 517 687

fax (0252) 525 347

naam

fax (0224) 590 498 (0224) 590 372

mobiel

Patrick Blijleven

zaak (0224) 590 888 (0224) 590 888

06 202 189 99

e-mail [email protected] [email protected]

Eline Schilder

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 515 535 39

[email protected]

[email protected]

HOBAHO VEILEN functie Kantoor BolleNoord Veilingmeester Veilingen, bemiddeling: materialen & machines

74 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

NIEUWS HOBAHO

Brugfunctie ontbijtsessies werpt vruchten af Zo’n honderd klanten, verspreid over het land, bezochten de Hobaho-ontbijtsessies 2014. Tevredenheid overheerst bij de organisatie, en niet in de laatste plaats door de grote interactie die op gang kwam tussen kwekers en onderzoekers. Voordeel van een ontbijt is dat iedereen nog fris is en daarna verder kan met de orde van de dag. En dus is de conclusie: ‘Ook in 2015 komt Hobaho met de ontbijtsessies naar u toe’. Half maart werden ze aangekondigd: de jaarlijkse ontbijtsessies van Hobaho. Dit jaar echter met een iets andere opzet. Waar Keukenhof in Lisse tot voor kort als platform diende voor alle sessies, werden nu ook Emmeloord, ’t Zand en Zwaagdijk aangedaan. Dichter bij huis en daarmee nog laagdrempeliger, zo was het idee. Dat die theorie klopt, daar twijfelen Sam van Egmond en Linda van der Slot niet aan. “Wat je wel merkt is dat de sessies op de nieuwe locaties nog gewenning moeten krijgen”, vertellen de directeur bemiddelen en marketingmanager van Hobaho. “De ontbijtsessie op Keukenhof was men de laatste jaren al gewend en dus mochten we daar voor de start al op ruim veertig aanmeldingen rekenen.” In totaal hebben zo’n honderd relaties van Hobaho een ontbijtje genuttigd op een van de locaties en dat is geen slechte score gezien het tijdstip (maand april) en de weersomstandigheden. “Naar de timing zullen we volgend jaar nog wat aandachtiger kijken. Het seizoen speelt een belangrijke rol, ook bij onze onderwerpkeuze. Nu stond in Emmeloord en Zwaagdijk virusselectie tulp op de rol, vooraf niet wetende dat het ziekzoekseizoen dan al in volle gang zou zijn.” Levendig Per saldo concluderen Van Egmond en Van der Slot dat de jaarlijkse ontbijtsessies nog steeds voorzien in een behoefte. Het doel – een brug creëren tussen ondernemers uit het bollenvak en het onderzoeksveld – werd ook dit jaar gehaald. “De persoonlijke interactie, daar gaat het om. Iedere keer weer blijken de ontbijtsessies zeer actieve gesprekken op te leveren. In Lisse stond dit jaar voor de vierde keer het onderwerp Erwinia op het programma, maar de discussie blijft levendig.” PPO-onderzoeker Peter Vreeburg lichtte de actualiteiten toe, zowel op Keukenhof als op BolleNoord in ’t Zand. Zijn kernboodschap: maak afspraken met elkaar waarmee je met schoon uitgangsmateriaal begint en de kans

Linda van der Slot en Sam van Egmond: ‘De persoonlijke interactie, daar gaat het om’

op herbesmetting beperkt. Die boodschap kan niet vaak genoeg herhaald worden, zeker gezien het imagoprobleem van de hyacint in de droogverkoop. Met name agressief snot is een groot probleem. Willen we de markt behouden, dan moeten we ervoor zorgen dat het probleem beheersbaar is. Inspanningen die daarvoor nodig zijn, leveren de kweker niet direct een meerprijs op, maar het percentage uitval terugbrengen, daar heeft iedereen in de keten baat bij.” Toetsen Tijdens de ochtendsessies in Zwaagdijk en Emmeloord werden door Frank Kreuk van Proeftuin Zwaagdijk de BloembollenVisieartikelen over virusselectie tulp toegelicht. Alle feiten werden nog eens op een rijtje gezet om vervolgens hierover van gedachten te wisselen. “Er is tenslotte niet een eenduidige methodiek. Als ondernemer ben je continue bezig om jouw manier van werken te toet-

sen. De ontbijtsessies zijn een ideale en laagdrempelige gelegenheid om onderzoekers daarop te laten reageren en er met kwekers onderling over te praten”, aldus Van Egmond en Van der Slot. De twee geven aan dat de ontbijtbijeenkomsten volgend jaar zeker een vervolg krijgen. “Overwogen wordt om dan niet alleen teeltrelaties uit te nodigen, maar ook andere belanghebbenden uit de sector. We denken onder andere aan de BKD, Anthos en de voorzitters van de KAVB-productcommissies. Uiteindelijk willen we de breedte van ons relatienetwerk aansnijden om samen een ontbijt te nuttigen en actuele onderwerpen nog meer structuur en inhoud te geven.” De verschillende locaties zullen naar alle waarschijnlijkheid gehandhaafd blijven, maar wellicht wordt het nieuwe Hobahopand aan de Van Slogterenweg aan het rijtje toegevoegd. “We hebben hier tenslotte product en onderzoek onder één dak. Een ideale uitvalsbasis.” 16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 75

VRAAG EN AANBOD HOBAHO

GEHEEL VRIJBLIJVEND Bijzondere bolgewassen aangeboden:

TOP7 Rober Dol Marco Meijer Marcel Noppen Frank van der Ploeg Rik Schoon Dick Timmer Nico Wiering Kuno Zonneveld

06 510 872 80 06 511 456 19 06 533 779 82 06 533 799 36 06 516 873 20 06 533 666 71 06 533 119 01 06 531 735 15

Aanbod 2014

Allium Globemaster Eigenschappen: - Planttijd: 0ktober - november - Hoogte: ± 80 - 100 cm - Bloeitijd: met-juni - Bloemdoorsnede: ± 20 cm Allium Globemaster is uitermate geschikt voor tuinbeplanting, en door het groen blijvende blad tijdens de bloei ook zeer geschikt als kuipplant. Leverbare maten: 24-op, 20-24, 18-20 Voor vragen over bijzondere bolgewassen, neem contact op met Rob Müller. Mobiel 06 513 897 39 Email [email protected]

Aanbod gladiolen oogst 2014 HOLLAND GLADIOLUS GROUP Ronald van Gijlswijk 06 538 451 33 Email [email protected] Alexandra the Great Casablanca Charisma Columbus Emotion Georgia Peach Princess Lee Puccini Rosiebee Red White Knight

Aanbod tulpenplantgoed

Broeibollenteam Rick Bleeker Per Hoogenboom Simon Huisman

06 229 714 35 06 201 374 57 06 539 306 24

76 
VISIE

2 mei 2014

Aantal kg Productnaam Maat 8.000 Abba 5-10 1.500 Adore® ong 10.000 Agrass White 5-10,5 1.400 Alibi® 5-11 4.000 Alicante® 4-11 3.000 André Citroen 5-10 10.000 Antarctica® 0-11 4.500 Asahi® 4-11 1.000 Avant Garde incl. 1 ha 3jr. bet. ong 4.000 Belica® ong 5.000 Blumex Favourite® 5-11 10.000 Boston® 0-12 5.000 Bourbon Street® ong 10.000 Brigitta 5-10 1.000 Bullit® (paars Buis) ong 12.000 Candy Prince® kl.I Jap. 5-10 4.000 Cartouche® 5-11 1.000 Casual® incl. 1 ha lic. ong 2.000 Cheers 0-11 15.000 Christmas Dream 5-11 4.000 Cilesta 5-11 2.500 Circuit® ong 4.000 Columbus® 5-11 2.000 Cognac® ong 7.000 Creme Flag® 4-11 4.000 Crossfire® 4-11 5.000 Deshima 5-10 5.000 Dior® 0-11 3.500 Doberman® 0-12 2.000 De Dijk® 2015 ong 6.000 Dynasty® 5-11 15.000 Escape® 5-10 1.500 Expression® ong 2.000 Extension® ong 2.000 Ferrari® 5-10 1.500 Fire Queen Rose ong 3.000 Flair 5-11 10.000 Flaming Flag® 5-11 2.500 Flaming Prince® ong 10.000 Gander’s Rainbow® 0-11 10.000 Happy Generation® 0-11 5.000 Hunter kl.I waardig 5-12 20.000 Ile de France 5-10 4.000 Irene Parrot® 0-12 10.000 Jan Seignette® 5-10 10.000 King’s Orange 5-11 10.000 Kung Fu 5-11 2.000 Lady Chantal® ong 5.000 Lalibela ong 7.000 Laura Fygi 5-10 5.000 Leen van der Mark 5-10

Prijs 1,50 9,00 2,25 2,75 2,00 2,00 3,25 3,00 10,00 4,00 1,25 4,00 1,75 18,00 1,50 2,00 1,75 1,25 1,65 5,00 4,50 1,75 4,50 1,50 3,50 2,00 10,00 1,65 1,65 9,00 5,00 14,00 1,00 1,50 7,50 2,50 2,00 2,50 4,00 1,25 1,50 1,75 3,00 1,75 1,50

5.000 5.000 1.700 4.000 7.000 500 1.000 15.000 10.000 5.000 4.000 3.000 10.000 10.000 3.000 1.500 15.000 9.000 5.000 5.000 5.000 10.000 3.500 10.000 1.500 2.000 2.000 5.000 4.000 10.000 10.000 10.000 2.000 20.000 1.000 5.000 10.000 5.000 2.000 1.000 2.500 10.000 10.000 10.000 1.500 1.500 1.500 15.000 5.000 5.000 1.000 5.000 5.000 10.000 10.000 5.000 20.000 15.000 4.000 10.000 5.000 1.000 3.000

Light Pink Prince® ong 3,00 Margarita 0-11 2,75 Marit 0-11 3,00 Mascara® incl. 3 ha 3jr. bet. ong 3,75 Maureen 4-11 4,50 Memphis® ong 16,00 Milkshake® ong 27,50 Mistress® 5-10 1,25 Miss Elegance® 5-11 2,00 Monarch Parrot® incl. 1,5 ha lic. 0-11 4,00 Monsella® 5-10 1,75 Montreux® 6-10 1,75 Orange Juice® ong 4,00 Orange Princess 5-11 3,00 Oviedo® ong 3,50 Oviedo® 0-12 4,00 Pikant® 5-10 1,75 Pink Flag® 4-11 3,00 Pink Twist® 5-11 3,00 Pionier® incl. 2 ha lic -15 ha 0-11 4,00 Plaisir 5-11 2,50 Prinses Irene 5-11 1,75 Prinses Irene Parkiet® ong 6,00 Purple Prince 0-10 2,00 Queensday® ong 7,50 Red Bright Parrot® 0-11 incl. 1 ha lic. Red Planet® ong 4,00 Red Princess 0-11 4,50 Robinho® 4-11 2,50 Ronaldo® 4-11 1,65 Royal Ten® 4-10 1,50 Royal Virgin® 0-10 1,50 Sahara Rally® 0-11 1,50 Salmon Prince® 4-11 1,25 Sandor® ong 10,00 Silver Dollar 4-11 1,50 Snowboard® 0-11 2,50 Snowhill® 0-11 4,50 Smirnoff® 0-12 6,00 Spitfire® ong 10,00 Strong Fire® 2015 0-12 5,00 Strong Gold 5-10 3,00 Strong Love® 2016 0-12 6,00 Super Parrot® 5-10 2,50 Surrender® ong 6,50 Timeless® incl. 1 ha lic. ong 7,50 Time Out® ong 15,00 Tineke van der Meer® 5-10 1,35 Tom Pouce® 0-11 3,00 Tres Chic 0-11 2,00 Tresor® ong 27,50 Triple A® ong 3,00 Update® ong 5,50 Van Eijk® 5-10 1,00 Viking 5-10 1,25 Virichic® 0-11 2,50 White Dream 5-10 1,25 White Dynasty® 5-11 2,75 White Master® ong 5,00 White Prince® 2015 0-11 3,00 Winter Parrot® 0-12 Yellow Margarita® ong Yoko Parrot® 4-11 2,00

GEHEEL VRIJBLIJVEND Vraag 10.000

Aafke®

5-11

2,00

5.000

Barcelona

5-10

3.000

Christmas Gift

5-11

7.000

Dynasty®

5-10

5.000

Denmark®

5-11

3,50

2.000

Flash Point®

0-5

3,75

5.000

1,50

Jumbo Pink®

5-10

3,00

10.000

Margarita

5-10

2,00

20.000

Purple Flag

5-10

1,75

15.000

Strong Gold

5-10

2,50

10.000

Verandi

5-11

3,00

5.000

Victor Mundi

5-11

2,50

5.000

World’s Favourite®

5-11

4,00

Eigenschappen: t
#MPFJUJKE
[FFS
WSPFH t
)PPHUF
DB

N t
4UFWJHF
TUFFM
XFJOJH
XJOEHFWPFMJH t

.BBLU
WFFM
CMPFNFO
QFS
QMBOU
[FMGT
CJK
LMFJOF
CPM maat, maat 18-20 bloeit voor 100 % t

#PMMFO
[JKO
SPOE
FO
IBSE
[FFS
HFTDIJLU
WPPS
ESPPH verkoop en lange bewaring Aanbod maat 24-op en 20-24 Heeft u interesse of vragen, neem dan contact op met: Dick Timmer, mobiel 06-53366671 of dtimmer@ hobaho.nl

Aanbod en Vraag Hyacinten

Aanbod Yellow Margarita®

Hyacinthus ‘Yellowstone’®

Mutant uit Margarita. Uitgifte - Er worden in totaal 10 porties uitgegeven - Per portie wordt 3.000 kg ongeraapt uitgeleverd Bij vragen of interesse kunt u contact opnemen met Per Hoogeboom, Mobiel : 06 20 137457 Of email : [email protected]

Aanbod Fritillaria imperialis Orange Beauty®

Neem vrijblijvend contact met op ons voor informatie over het gehele sortiment hyacinten oogst 2014, nat van het veld of droog, voor zowel vroeg/laat broei en droogverkoop. Ook voor vraag en aanbod van Werkbollen kunt u contact met ons opnemen. Kijk voor onder andere exclusief kwekersrechtsoorten op www.hyacinthus.nl en www.bluepearl.nl Informatie: Hyacinten Team Hobaho Piet Goemans jr. 06 534 302 06 Bob Siecker 06 533 795 69 Paul Verkleij 06 116 036 88 Coördinator Kwekersverenigingen: Piet Goemans sr. 06 532 950 91 Hyacinten Team Hobaho op Twitter @hyacintenteam

Voor vragen over gebruikswaarden en aanbod in alle gladiolenrassen Kunt u contact opnemen met: Tinus Lustig specialist in gladiolen 06 537 337 83 Mail: [email protected] Voor droogverkoop en bloemproductie

Vraag & aanbod www.hobaho.nl Hobaho Veilen 0224 590888 Artnr. 16212 16211 16210 16209 16208 16207 16206 16202 16201 16200 16199 16198 16197 16196 16195 16194 16190 16189 16188 16187 16186 16183 16182 16181 16180 16179 16177 16176 16175 16174 16173 16171 16169 16168 16167 16166 16165 16163 16162 16157 16156 16155 16154 16153 16152 16151 16148 16147 16145 16144 16143 16142 16141 16140 16137 16136 16134 16133 16131 16130

Artikel Merk Vraagprijs Beregeningspomp Caprari 900,00 Rooimachine Botman 650,00 Boslijn van den Berg 3.900,00 Prikbakken Bulbfust p.s. 1,70 Rolkas lier 300,00 Beregeningsslang 100,00 Beregeningsbuizen Laval p.s.13,00 Beregeningshaspel Irrimec 3.500,00 Beregeningshaspel Rainbow 2.500,00 Pelmachine Compas 750,00 Dieseltank 150,00 Oppotmachine Javo 1.500,00 Droogwand 1 breed 2 hoog 300,00 Veldspuit Sieger 575,00 Leesband Lango 250,00 Radio DeWalt 85,00 Droogwand 375,00 Droogwand 375,00 Stapelaar Van Rooyen 200,00 Kunstmeststrooier Lely 250,00 Kunstmeststrooier Vicon 200,00 Inpaklijn Hachmang 3.400,00 Broeibakken Bulbfust p.s. 1,70 Oogstband Van den Berg 2.400,00 Vuilafvoer vijzel Van den Berg 350,00 Bindmachine Olimex 500,00 Cappers / Blb Plaatjes IBC 1.500,00 Tulpendoosjes Hoflo 200,00 Amaryllis doosjes Hoflo 400,00 Cappers / Blb Plaatjes Hoflo 1.000,00 Roltafels - 1.000,00 Droogwand paneel 95,00 Droogwanden 450,00 Harkmachine PZ 250,00 Curverwagen 100,00 Spoelmachine Allround 2.500,00 Stortbunker Cito 5.000,00 Telmachine Van Nobelen 500,00 Transportband 300,00 Rollensorteerder Demco 700,00 Rollensorteerder Compas 1.900,00 Koelceldeur Salco 400,00 Kantelaar Wifo 650,00 Luchtontvochtiger Drycon 500,00 Vrachtwagentrailer Beregeningshaspel Turbo Cipa 12.000,00 Beregeningshaspel Ferbo 1.500,00 Kratten - p.s. 0,50 Bedrijfswagen Volkswagen 1.800,00 Broei- en prikbakken Nipla p.s. 2,80 Veegmachine Floorpull 1.250,00 Veegmachine Teknova 2.250,00 Droogwanden 2 breed, 2 hoog p.s. 500,00 Kuub- en Pelkisten120x100x100 cmp.s. 25,00 Broeibakken Nipla p.s.1,00 Prikbakken Bulbfust p.s. 2,00 Broeibakken - p.s. 5,00 Ontsmetting/kookketel Akerboom 4.200,00 Weegtelsorteermachine Aweta 4.000,00 Mafex vernevelunit Mantis 3.000,00

Volg het aanbod van machines en materialen op:

@hobahoveilen 2 mei 2014

VISIE  77

KAVB NIEUWS KEURING

Kunst van de natuur Het kweken van nieuwe cultivars is vaak mensenwerk. In de KAVB-keuringszaal is regelmatig het resultaat van die menselijke inspanningen te zien. De kracht van de natuur is echter ook niet te onderschatten. Ook daarvan waren afgelopen weken mooie

H

et lelietje-der-dalen is geliefd om de markante geur. Vooral in Frankrijk is het rond 1 mei een gewild geschenkartikel. Wie een onderzoek zou uitvoeren naar welke kleur dit gewas heeft, zou vrijwel zeker voor honderd procent wit als antwoord krijgen. Dat is echter niet correct, zo maakte inzender kwekerij De Driehoek van Sjors Veldt uit Akersloot onlangs duidelijk in de KAVB-keuringszaal. Hij liet een aantal vaasjes zien met Convallaria majalis ‘Rosea’. Deze is, zoals de naam al aangeeft, niet wit maar donkerroze. De kleur is echt onderscheidend. Een mooi voorbeeld van de kunstjes die de natuur zelf met regel-

maat uithaalt. De roze variant is maar een van de mutanten die binnen Convallaria te vinden zijn. Er is ook nog een gevuldbloemige en een variant met gele strepen op het blad, en er zijn diverse forsere selecties bekend. Zo maar ontstaan, zonder invloed van de mens. Alleen het selecteren en verder opkweken is door mensenhanden geschied. Ook voor de selectie Fritillaria biflora ‘Martha Roderick’ geldt dat de natuur voor de variatie zorgde. Het was aan Wayne Roderick om deze te vinden en op te kweken. De naam is die van zijn moeder en niet van zijn echtgenote, zoals onlangs was te lezen in de nieuwsbrief van BloembollenVisie. Inzender hiervan was Kwekerij De Schüllhorn. L. van Delft vestigde de aandacht op kleur- en hoogtevarianten van Dodecatheon, waaronder de lila ‘Queen Victoria’ en de donkere ‘Red Wings’.

VROEG OF LAAT

Convallaria majalis ‘Rosea’

In lelie is de mens wel actief bezig om in te grijpen. Naast eigenschappen als kleur en hoogte is er ook te selecteren op bijvoorbeeld de trekduur. Uit bedrijfseconomisch oogpunt een interessant aspect. Of een selectie honderd of tachtig dagen werk heeft, dat scheelt nogal. John Nijssen uit Velserbroek liet de afgelopen weken twee nieuwe pottypen zien van Oriëntallelies, die elk een trekduur hebben van tachtig dagen. Snelle lelies dus, die ook nog eens veel knoppen geven. Snel is mooi, maar laat kan ook de moeite waard zijn, zo maakt Chr. van der Salm al weken duidelijk. Hij toonde de afgelopen periode laatbloeiende tulpen die zijn voortgekomen uit zijn eigen veredelingswerk. Naast een aantal enkelen heeft hij ook een mooie groep gevuldbloemigen, waar soms veel kleur, soms veel groen

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]

78 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

Foto’s: René Faas

voorbeelden te zien.

Hosta ‘Orange Marmelade’ in zit. In alle gevallen betreft het hier hele houdbare tulpen die gemakkelijk tien dagen staan.

VEEL FRAAIS De gewassen Hosta en Heuchera kregen maandag 12 mei ook veel aandacht. Voor een mooie collectie Heuchera zorgde CNB New Plants, met onder meer ‘Cassis’, ‘Gaugain’, ‘Caramel’ en ‘Bardot’, terwijl C.P.J. Breed een overzicht gaf van het Hostasortiment met onder meer ‘Frances Williams’, ‘Blue Wedgewood’, ‘Wide Brim’ en ‘August Moon’. K. van den Aardwegh liet ‘Orange Marmelade’ zien. Op diezelfde dag waren de eerste irissen van buiten te zien, te weten ‘Montecito’ van Maveridge en ‘Star Mauve’ van Iris Nova. Een hele bijzondere iris kwam van Sjaak de Groot: Iris korolkowii, die opvalt door de sterk contrasterende lijnen in de staanders en de bloemdekslippen. Hij bracht ook Fritillaria camschatcensis mee, de enige Fritillaria die in het oosten van Azië en in de Verenigde Staten van Noord-Amerika voorkomt. Ten slotte liet L. van Delft nog Paradisia liliastrum zien, een witbloeiend gewas dat meer naar een vaste plant dan een bol neigt. De herkomst is het zuiden van Europa.

www.kavb.nl

HET PANEL De bloembollenvelden waren de afgelopen weken weer prachtig. Dagelijks trokken duizenden bezoekers langs de velden in alle regio’s. Wat daarbij opvalt is dat er steeds meer toeristen ook de bollenvelden in lopen voor die ene mooie foto, soms met tientallen tegelijk. Een betere promotie voor het product is niet denkbaar. Tegelijkertijd is niet elke bloembollenteler hier blij mee. Opbrengstderving, ziekteverspreiding en onbegrip als de bloemen worden gekopt komen allemaal voor. Vandaar deze keer de stelling

Ik wil geen bezoekers op mijn land hebben Hans Smakman, teler van lelies en tulpen, Creil Voor wat betreft mijn eigen bedrijf vind ik het geen probleem dat er bezoekers bij ons langs de velden lopen. Als ik met de kopmachine over het veld rijd, word ik veelvuldig op de foto gezet. Soms stap ik even af om een praatje met de bezoekers te maken en verbaas ik me over van hoe ver men komt om hier in Flevoland de Tulpenroute te rijden. Deze mensen gun ik een mooi fotomoment in de bloeiende tulpen. Ik zie dat de meeste bezoekers respectvol met het gewas omgaan. Betere ambassadeurs voor het bloembollenvak kun je je niet wensen!

Mark van Ruiten, teler van tulpen en broeier van tulpen en lelies, Nieuwe Wetering Ik begrijp heel goed dat de toerist niet kan begrijpen dat wij als bollentelers het niet accepteren dat we toeristen in ons bloembollenperceel willen hebben. Het is namelijk het mooiste plaatje van de hele wereld als je tussen de mooie bollenvelden van Nederland op de foto staat. Maar ik denk dat op bepaalde punten in Nederland er ook meer informatie moet zijn waarom wij dat niet willen. Ik denk namelijk dat als je de mensen uitlegt waarom je iets niet wilt , dat de mensen daar dan begrip voor krijgen. Als er bijvoorbeeld in de bussen die rond rijden langs de velden meer uitleg over deze situatie wordt gegeven komt er meer begrip voor de bollenkweker. Kortom, communiceren is het gouden woord.

Rob van Haaster, teler en broeier, Vijfhuizen Als toeristen langs de bloeiende velden rijden dan is het heel begrijpelijk dat ze hier foto’s van willen maken. Het liefst er tussen met een bloem in de hand. Je zou zeggen: een betere reclame kun je je niet wensen. Maar als het steeds jou veld is waar veel schade gemaakt wordt, dan ben je daar niet blij mee. Dus we moeten zorgen dat we de toeristen op bepaalde plekken die hiervoor zijn ingericht met bijvoorbeeld een picknickbank, uitkijktoren, pluktuintje en informatie in diverse talen, kunnen ontvangen zodat andere percelen eerder worden ontzien. Breng de toerist juist naar het veld als het mooi is en vermaak hem daar. Met goede, duidelijke reclame hiervoor laat de sector (teelt en handel) zien dat ze niet alleen bezig is met het telen, maar ook met het vermarkten van dit prachtige product. Wees bewust van de aantrekkingskracht van bloeiende bloembollenvelden. Zie hier juist kansen in en benut die, want voor dat je het weet zijn de velden weer groen.

COLUMN Onderzoek In het algemeen zal ik geen kwaad woord zeggen of schrijven over het nut van het doen van onderzoek. Maar soms zie ik rapporten langskomen over onderwerpen waarvan ik me afvraag waarom daar in deze tijd van bezuinigingen geld en tijd in gestoken wordt. Onlangs was dat een onderzoek met als onderwerp ‘wat agrariërs verwachten van hun leverancier’. En toen ik het rapport diagonaal doornam werd mijn verbazing alleen maar groter. Het rapport begon met de constatering dat agrariërs van nu zakelijke ondernemers zijn. Ook werd vastgesteld dat leveranciers aan de agrarische sector, die zich echt in hun doelgroep verdiepen, beter begrijpen wat hun doelgroep bezighoudt. Volgens de onderzoekers vinden agrariërs leverbetrouwbaarheid, een goede verstandhouding en goede communicatie met hun leverancier erg belangrijk. Persoonlijke relaties zorgen hierbij voor verbondenheid en betrokkenheid en bevorderen de loyaliteit. Meer dan een derde van de ondervraagde agrariërs verwacht nauwkeurig op het bedrijf afgestemde adviezen, producten en informatie te krijgen van zijn leverancier. Qua communicatie blijkt persoonlijk contact hoog te scoren en gaat de mobiele telefoon steeds meer de plaats van de vaste telefoon innemen. Tot de grootste ergernissen van agrariërs horen het niet nakomen van afspraken, drammerigheid, niet serieus genomen worden en onaangekondigd langskomen. Maar ook onduidelijke of onvolledige informatie en een slechte prijs en kwaliteit scoren hoog op de ergernisladder en kunnen zelfs leiden tot het verbreken van de relatie…. Alles overziend kom ik tot de conclusie dat agrarische ondernemers precies hetzelfde verwachten van hun leveranciers als ondernemers in welke andere sector dan ook. Niet zo verwonderlijk denk ik, maar fijn dat dit onderzoek dat nu ook onomstotelijk bewezen heeft. René le Clercq Algemeen voorzitter KAVB

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 79

Foto: René Faas

KAVB NIEUWS

’Ga door met de KAVB-keuring’ De wekelijkse KAVB-keuring voorziet in een behoefte voor veel bedrijven. Menig bedrijf laat een of meermalen per jaar producten zien, stelt vragen over de identiteit van een bolgewas, of laat een monster beoordelen door een van de gewascommissies. De afgelopen weken liet Maveridge uit Sint Maarten diverse keren tulpen zien uit de eigen kraam en binnenkort showt het bedrijf de nodige irissen. De KAVB-keuring is vooral een plaats om aandacht te krijgen voor de producten van Maveridge, stelt eigenaar Klaas Peter de Geus. “Vooral onze tulpen laten we met enige regelmaat zien.” Showen begint voor hem al op het veld. “Ik pluk de dag ervoor al te tulpen die we willen laten zien. Door ze ’s nachts in papier te rollen blijven ze mooi recht. In de keuringszaal moet het er verzorgd uitzien.” Afgelopen najaar presenteerde Maveridge met Spring Pack een nieuwe manier om bloembollen als cadeau te verkopen, direct klaar om te worden geplant. “Als je bloembollen cadeau wilt geven, kun je niet met een zak bollen aankomen. Spring Pack is echt een geschenk. Door dit te laten zien in de keuringszaal hebben we veel reacties gehad.”

Ook op de geshowde tulpen krijgt De Geus reacties. “Wat vooral opvalt is dat we per keer niet te veel tegelijk moeten laten zien. Door het gerichter te doen, neemt de aandacht van bezoekers sterk toe.” De keuze van de KAVB om via Facebook te laten zien wat er in de keuringszaal staat, vindt hij prima. “Alles wat je doet om bekendheid te krijgen helpt. Zeker voor de jongere generatie is Facebook heel goed. Bovendien, als je niets doet, weet je zeker dat er niks gebeurt.” De KAVB-keuring is ook voor de toekomst belangrijk voor Maveridge. “Ga door met de keuring, zou ik zeggen. En zorg dat er goed over gepubliceerd blijft worden. Met misschien wat meer foto’s in het blad en wat extra aandacht voor de commerciële aspecten van inzendingen.”

Nieuwe Leden A. + J. + A.J. de Ridder, Postweg 163, De Cocksdorp Kapiteyn BV, Postbus 3, Breezand ESRI Bloembollen BV, Houtduif 9, Spanbroek Maatschap Nell-Bosma, Zijlroede 14, Lemmer

KAVB zet in op extra onderzoek CATT In aardbeien is het inmiddels een succes: een behandeling met Controlled Atmosphere Temperature Treatment (CATT). Het gaat hierbij om een combinatie van warme lucht met een hoog CO2- en laag O2- gehalte in een afgesloten ruimte. De nieuwe methode heeft in andere sectoren ook interesse gewekt, waaronder de bloembollenteelt. In 2013 is al op kleine schaal onderzoek gedaan met stengelaaltjes in tulpen en die resultaten waren positief. Voor de KAVB reden om in te zetten op vervolgonderzoek. De reden ervoor is helder, aldus adjunct-directeur André Hoogendijk. “We vinden CATT een ideale manier om allerlei plagen te bestrijden op een milieuvriendelijke manier. Daarnaast is er ook een noodzaak om dit te onderzoeken, omdat we voor een aantal aandoeningen nu nog afhankelijk zijn van vrijstellingen.”

De KAVB zet in op twee jaar onderzoek in tulp en hyacint. Bij tulp gaat het om stengelaaltje en galmijt, bij hyacint om trips tijdens de bewaring in de holkamer. “We zijn nu al bezig met het kweken van tripsen. Ook met stengelaaltjes willen we snel aan de slag. We zijn nog op zoek naar telers die een forse besmetting hebben en in dit project willen meewerken.” De KAVB hoopt op goede resultaten. Zodra die er zijn wil de KAVB het onderzoek uitbreiden met andere ziekten en plagen. Hoogendijk benadrukt dat dit onderzoek een voorbeeld is van nieuwe wegen in het zoeken naar en vinden van financiering. “De tijd van het Productschap Tuinbouw is vrijwel voorbij, maar door goed te kijken en te handelen liggen er ook nu nog mogelijkheden. Daar zetten we als KAVB volop op in.”

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]

80 • BLOEMBOLLENVISIE • 16 mei 2014

www.kavb.nl

Tulpentelers die dit voorjaar in hun tulpen stengelaaltjes hebben, mogen dit jaar besmette partijen een warmwaterbehandeling geven. Dat is het resultaat van spoedoverleg dat de KAVB eind april belegde met de NVWA en de BKD. Aanleiding voor dit overleg waren volgens beleidsmedewerker Daniëlle Kroes, bij de KAVB verantwoordelijk voor dit onderwerp, de berichten uit de sector dat er dit voorjaar relatief veel partijen besmet zijn met tulpenstengelaaltje. “We hebben bij de BKD en PPO bevestigd gekregen dat dit de situatie is. Voor ons was dat reden om met de NVWA in overleg te gaan. We hebben als KAVB de afgelopen vier jaar door PPO onderzoek laten doen naar de mogelijkheden van het koken van tulpen. Die resultaten zijn zo positief dat we deze mogelijkheid door de NVWA erkend wilden hebben. En dat is gelukt.” Ze benadrukt dat de NVWA dit alleen voor 2014 toestaat. “Na dit seizoen gaan we met elkaar weer om tafel om te kijken hoe de ervaringen zijn. Veel hangt af van de zorgvuldigheid waarmee telers de warmwaterbehandeling uitvoeren. Daarom benadrukken we ook dat dit een kans is waar ondernemers heel zuinig mee om moeten gaan.” De NVWA geeft aan dat er twee aspecten zwaar hebben meegewogen in dit besluit. “In de eerste plaats is er een gedegen onderzoek gedaan door PPO. De uitkomst daarvan is dermate robuust dat we deze methode betrouwbaar vinden. Daarnaast zoeken we waar mogelijk naar een goede balans tussen het elimineren van het organisme en het behoud van het product. Het belang van de ondernemer laten we ook meewegen.” Deze mogelijkheid is voorlopig een jaar. “We gaan na afloop na hoeveel telers hiervan gebruik hebben gemaakt en hoe de resultaten zijn. Want wie een warmwaterbehandeling gaat geven, moet wel echt zijn productstromen goed gescheiden houden om zijn bedrijf schoon te houden.” Nadere informatie: www.bkd.eu/keuren/stengelaal. Het kookadvies voor alle tulpen (plantgoed en leverbaar) bestaat uit drie stappen: voorbehandeling, voorweken en ‘koken’, die alle drie moeten worden gevolgd. Voorbehandeling: 1 week bewaren bij 36°C. Voorweken: 24 uur in schoon water (4 uur ondergedompeld + 20 uur nat houden). Warmwaterbehandeling: 4 uur (+opwarmtijd) dompelen in water van 48°C.

Afvaardiging Noordelijk Zandgebied en Kennemerland in KAVB-Hoofdbestuur Tijdens de Algemene Ledenvergadering van de KAVB op 21 maart 2013 is besloten om vacatures die in het Hoofdbestuur ontstaan voortaan via een openbare procedure in te vullen. Voor de zittende leden in het Hoofdbestuur is afgesproken dat, op het moment dat zij herkiesbaar zijn, een eventuele herbenoeming via een openbare procedure plaatsvindt waarbij ook andere geïnteresseerde leden zich kandidaat kunnen stellen. Dit jaar is de heer C. de Graaf, afgevaardigde vanuit de kringen Noordelijk Zandgebied en Kennemerland, aftredend en herkiesbaar. Indien er geïnteresseerde leden uit deze regio’s zijn die zich als kandidaat beschikbaar willen stellen, dan kan dit tot uiterlijk 1 augustus 2014 gemeld worden bij de KAVB via [email protected]. Na deze datum worden de reacties geïnventariseerd en wordt door een selectiecommissie onderzocht of de kandidaten voldoen aan het profiel dat voor bestuursleden van de KAVB is opgesteld. De selectiecommissie wordt voorgezeten door de algemeen voorzitter van de KAVB en bestaat uit afgevaardigden vanuit de beide kringbesturen en het hoofdbestuur. Tijdens de eerstvolgende ALV van de KAVB op 17 december 2014 vindt dan de benoeming plaats.

Speciale Allium- en Iriskeuringen

Foto: Arie Dwarswaard

KAVB realiseert koken tulp met stengelaaltjes

Door het aanhoudend aangename voorjaarsweer zijn irissen en sieruien eerder in bloei dan vorig jaar. Voor beide gewassen vinden in mei speciale keuringen plaats in respectievelijk Lisse en ‘t Zand. Voor iris zijn de data: maandag 26 mei bij CNB en woensdag 28 mei bij BolleNoord. Voor Allium zijn de data: maandag 19 mei bij CNB en woensdag 28 mei bij BolleNoord. De prijsvraagprogramma’s Iris en Allium zijn net als voor de andere themakeuringen gemoderniseerd. Alleen de beste vaas krijgt een certificaat, er worden geen cijfers meer gegeven. Elke keuring staat op zich en er is geen overall winnaar meer. Commissie en taxonoom kunnen besluiten om prijsvragen samen te voegen.

Principe-akkoord gelegenheidsarbeid Eind april hebben de sociale partners een principeakkoord bereikt over een alternatief voor de premievrijstelling van gelegenheidswerkers, de zogenoemde regeling Piekarbeid. Dit akkoord vervangt de regeling Gelegenheidsarbeid en is voorgelegd aan onder andere de KAVB-werkgeverscommissie. Het akkoord zal definitief worden na goedkeuring van alle achterbannen en na een uitgebreide juridische toets. René le Clercq, als algemeen voorzitter van de KAVB tevens voorzitter van de Werkgeverscommissie van de KAVB, kan melden dat het bestuur van het Bedrijfspensioenfonds Landbouw (BPL) inmiddels akkoord is met de regeling. “Nu ligt het voorstel nog bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. We verwachten dat er enkele maanden nodig zijn voordat dit eindoordeel klaar is. Tot die tijd blijft de huidige regeling Gelegenheidsarbeid nog gewoon gelden. Dat zal in ieder geval betekenen dat komende zomer ondernemers nog van deze regeling gebruik kunnen maken. Ze hoeven verder nog geen actie te ondernemen. Zodra de nieuwe regeling ingaat, zullen we dat melden.”

16 mei 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 81

WWW.POTVEER.NL PIET STROET - 06 20448947

Variabel schoksorteersysteem Enorme capaciteit In alle denkbare breedtes uitvoerbaar Kan in bestaande systemen worden geïntegreerd

MATHIJS VAN LANGEN 06 10957903 PAUL BLOM - 06 53700077

Natuurlijk www.Egmondpotgrond.nl elke groeibodem het jaar rond t 020 4110386

potgrond

Overtollige machines en materialen te koop?

Lelies Schubben Hyacinten hollen

Plaats dan nu uw aanbod in

en/of

Eigen logistiek | Professionele aanpak | Snel Hygiënisch procédé | Prettig geprijsd VERTEGENWOORDIGERS LELI ES:

Johan Kiekebos - tel: 06-13935383 - [email protected] Rob Visser - tel: 06-51389475 - [email protected] VERTEGENWOORDIGERS HYACI NTEN:

Bob Siecker - tel: 06-53379569 - [email protected] Paul Verkleij - tel: 06-11603688 - [email protected]

Het meest gelezen vakblad voor de bloembollen- en vaste plantensector

Derreck Bac - Tel nl: +31-651297310 I e-mail: [email protected]

Neem voor meer informatie over advertentietarieven e.d. contact op met Ruud van Viersen. Bureau van Vliet b.v. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Tel. 023-5714745 Fax. 023-5717680 E-mail: [email protected]

www.springfresh.pl ISpringFresh I Ul. Pazdziernika 1 I 69-113 Gorzyca I Poland

www.loonbedrijfslot.nl

Noordwijkerhout - 0622398042

Gespecialiseerd in Bloembollen en plantenteelt, gewasverzorging, contract-nettenteelt en grondverzet.

Postbus 21, 2215 ZG Voorhout

Open dag proeftuin Innoventis Breezand op 23 mei 2014 van 9.30 tot 17.00 uur.

U bent van harte welkom! Adres: Zandvaart 5a 1764 NJ Breezand

[email protected], www.gmnbv.nl

STOP het verstoppertje spelen!

Door de unieke systemische werking beschermt Movento de plant volledig tegen zuigende insecten, ook daar waar de insecten zich verschuilen.

Movento in ‘t kort:

• Dubbelsystemische werking, van blad naar blad en van blad naar wortel • Beschermt het gewas tegen zuigende insecten • Uniek werkingsmechanisme, dus een ideale afwisselpartner in het schema • Snelle en effectieve opname door OD-formulering • Langdurige werking

Tegen moeilijk te raken insecten Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig.