HANDLEIDING INTERACTIEF PARCOURS WAARDIG WERK
Op een dag vind je de job van je leven … dat hoop jij toch ook? Die zin lees je bij het begin van het interactief parcours, speciaal ontwikkeld voor de campagne Waardig Werk. Het is een kant-en-klaar uitleenpakket, zodat iedereen er mee aan de slag kan. Heb je al zin om het parcours op jouw wereldfeest, in jouw school of als aparte tentoonstelling op te stellen? Lees dan hieronder eerst de handleiding, waarin we de verschillende thema’s toelichten. We leggen ook uit hoe je het geheel kan opstellen. Voor alle vragen ivm het parcours kan je terecht bij de educatiedienst van 11.11.11 op het nummer 02 536 11 31 (voor praktische vragen over de uitleen) of 02 536 1142 (voor inhoudelijke vragen). 1. Hoe ga je aan de slag met het interactief parcours Waardig Werk / De Job van je Leven? Je kan het parcours uitlenen via
[email protected]. Het uitleenpakket bevat alle materialen die je nodig hebt, behalve panelen om alles aan op te hangen (zie verderop). De tekstpaneeltjes zijn niet groter dan A3, wat maakt dat alles in een grote draagzak (op wieltjes) geraakt. Wel moet je voor de 2de opdracht 8 grote kartonnen kubussen meenemen. Die zijn niet zwaar en opgeplooid, maar wel een tikkeltje onhandig om het parcours op de trein mee te kunnen nemen. Het parcours is een tentoonstelling waar je niet zomaar eventjes rustig door wandelt. Bij de 5 verschillende thema’s die aan bod komen, horen allerhande korte doe-opdrachtjes. Alle deelnemers krijgen een invulboekje dat hen door het parcours loodst. Elk thema wordt daarin kort toegelicht en behalve de opdracht staat er ook telkens een vraag bij. Aangevuld met de tekst en uitleg op de panelen kunnen de opdrachten zelfstandig uitgevoerd worden. Goed opgeloste vragen in het boekje leveren een stempel op. Een vol stempelboekje geeft dan weer toegang tot het interimkantoor op het einde van het parcours, waar je kans maakt op een dagloon. Pas op het einde kom je te weten dat die prijs overeenstemt met het dagloon van de helft van de actieve wereldbevolking (slechts €1,5). (Die anderhalve euro kan ook daadwerkelijk worden overhandigd aan de winnaar!) De deelnemers kunnen het parcours individueel maar beter nog in kleine groepjes (van ongeveer 4 personen) doorlopen. Aangezien alles op de panelen en in het stempelboekje wordt uitgelegd, is verdere begeleiding niet noodzakelijk, maar wel wenselijk! Sommige opdrachten zijn iets moeilijker en hoe meer de deelnemers gestimuleerd worden om zelf goed na te denken, hoe meer ze ervan zullen opsteken. Daarom is de begeleider best in de buurt terwijl de groepjes de opdrachten oplossen en springt even bij waar nodig. Op Handleiding Interactief parcours Waardig Werk – De job van je leven – 11.11.11. (2009)
1
het einde is er wel een rol weggelegd voor de begeleider. Ideaal is als die zich op het einde inleeft als “uitbater” van het interimkantoor. De deelnemers met een vol stempelboekje komen er solliciteren. (Verderop in deze handleiding geven we tips hoe je die rol kan spelen.) 2. Handleiding bij het gebruik en de opstelling van het parcours Ruimte Een grote ruimte van ongeveer 15 op 10 meter heb je best wel nodig. Eventueel kan je het parcours ook over 2 of 3 kleinere lokalen verspreiden. Zorg er dan voor dat het duidelijk is voor de deelnemers dat het parcours elders verder loopt. In het pakket zit bijpassende gekleurde tape waarmee je pijlen op de grond kan kleven. Je moet zelf zorgen voor tentoonstellingspanelen. Misschien kan je deze huren bij je gemeente of in het provinciaal uitleencentrum. Plaats deze panelen zodanig dat het parcours voor de deelnemers duidelijk te volgen is en laat een beetje plaats open tussen de verschillende thema’s. Geen panelen in de buurt? Geen nood, dan kan je vast wel een creatieve oplossing bedenken om het parcours op te stellen. Alle teksten zijn gelamineerd en (doorgaans) niet groter dan A3. Met kleefband aan de muur of desnoods zelfs plat op tafels kom je er desnoods ook wel. Enkele prikborden kunnen dan wel handig zijn voor de opdrachten waarbij haakjes nodig zijn. Volgorde Helemaal bij het begin van het parcours hang je best de teksten met de algemene uitleg (op een apart paneel), als inleiding. In het pakket vind je per thema een grote geplastificeerde titel met een cijfertje voor. (Zo is “1. Kinderarbeid” het eerste thema in het parcours.) Zorg dus voor 5 “themahoekjes” voor de thema’s: 1. Kinderarbeid, 2. Sociale bescherming, 3. Recht op vereniging, 4. Man versus vrouw en 5. Informele arbeid. De titels komen bovenaan op de panelen om de themahoekjes duidelijk af te bakenen. Sluit het parcours af met het interimkantoor. EXTRA: Indien je het parcours in combinatie met de workshop ‘Werk op het spel’ voor de 3e graad secundair onderwijs reserveert, gelieve dan ook een laptop en beamer te voorzien bij de opstelling van het parcours. Zo kan de campagne-dvd ‘Werknemers zijn geen gereedschap’ getoond worden, die als inleiding dient op de workshop.
Inleiding – algemeen paneel
In de eerste envelop vind je alles om op het eerste paneel te hangen, als inleiding. Handleiding Interactief parcours Waardig Werk – De job van je leven – 11.11.11. (2009)
2
-
2x A3-tekstpaneel 9 slagzinnen met feiten over werk in de wereld Titel “Waardig werk werkt!” en citaat “Het beste middel tegen armoede is waardig werk” (apart op rol in het pakket) Opdrachtkaart postkaartjes (zie verder)
EXTRA: postkaartjes! Bij het begin van het parcours geef je de deelnemers een postkaartje over hun droomjob. De deelnemers duiden aan wat hun droomjob was als kind en schrijven achteraan op het kaartje wat hun droomjob nu is. Die ingevulde kaartjes kunnen eventueel op een prikbord gehangen worden, als inspiratie voor de volgende deelnemers. Ze kunnen ook bij een nabespreking gebruikt worden, indien je er zelf voor kiest om met je deelnemers het parcours na te bespreken.
=> Zelf zorgen voor een prikbord voor postkaartjes, indien gewenst.
Themahoekjes Alle teksten zitten per thema in een bruine envelop. Bij elk thema zit telkens een opdrachtkaart en een kaart met wat achtergrondinformatie. Daarnaast vind je in de enveloppen nog wat extraatjes nodig voor de opdracht. 1) Kinderarbeid
-
Titel: “1. Kinderarbeid” - apart op rol! Tekst 1 (A3) Opdracht 1 (A3) 6 x kindertekening met tekst op de achterzijde (A3) 2 fotoposters A2 van fotograaf Peter de Ruiter - apart op rol! Handleiding Interactief parcours Waardig Werk – De job van je leven – 11.11.11. (2009)
3
Bij deze opdracht horen 6 tekeningen (dezelfde als op de postkaart), met op de achterzijde verschillende meningen of situaties ivm kinderarbeid. De bedoeling is dat de deelnemers kijken op de achterzijde van hun eigen droomjob als kind. Daarop zien ze een A of een B staan in een bepaalde kleur. Ze moeten dan op zoek gaan naar de bijpassende A of B op de achterzijde van de andere kindertekeningen. Ze lezen die Aen B-tekst en proberen dan na te denken (of nog beter te discussiëren met de andere deelnemers) over de vraag die ze in die teksten tegenkomen en vooral over de vraag in het invulboekje: “Heeft een kind volgens jou recht op (waardig) werk en waarom wel/niet?”. (Elke combinatie van A- en B-tekst vormt een geheel. Het is dus voldoende dat de deelnemers in totaal 2 teksten (een A- en een B-tekst) gelezen hebben, maar geïnteresseerden kunnen natuurlijk ook de teksten op de achterzijde van alle andere tekeningen lezen!) Tip voor de begeleider: de vraag in het boekje is een persoonlijke meningsvraag en kan bijgevolg nooit fout zijn. Toch blijkt die open vraagstelling voor sommige deelnemers net de moeilijkste vraag van het hele parcours! Om die reden is het raadzaam dat de begeleider de deelnemers eventueel een handje opweg helpt: “Ga je akkoord met de mening van (x)?”, “Kan je omschrijven hoe je zelf denkt over kinderarbeid als je (enkele van) deze teksten gelezen hebt?”, “Had je er al wel eens aan gedacht dat voor veel kindarbeiders werken de enige oplossing lijkt om aan armoede te ontsnappen?”,… Opsteltips: a) In de 6 tekeningen zit een gaatje waarmee ze aan haakjes kunnen worden opgehangen: bv op een prikbordpaneel aan nageltjes of prikkertjes (uit het pakket) of aan een rasterpaneel (zoals op de foto) met de S-vormige haakjes (uit het pakket). Je kan ze ook gewoon ophangen met touwtjes door de gaatjes. (Gelieve die er na gebuik weer af te knippen!) b) Wie nog plaats heeft voor meer beeldmateriaal kan de 2 grote foto’s (apart in koker) van de Nederlandse fotograaf Peter de Ruiter nog bij deze opdracht hangen. Opgepast aub, dit zijn dure prints en moeten nog vaak dienst doen! 2) Sociale bescherming
-
Titel: “2. Sociale bescherming” - apart op rol Tekst 2 (A3) Opdracht 2 (A3) Handleiding Interactief parcours Waardig Werk – De job van je leven – 11.11.11. (2009)
4
-
8 x vierkanten kubuspaneeltjes (de juiste volgorde kan je zien op de rechtse foto, die ook uitvergroot in de envelop zit = verbetersleutel, niet aan deelnemers tonen!) Puzzelstukken voor op de achterkant van de kubussen – apart op rol
Bij de opdracht over sociale bescherming moeten de kubussen op de juiste manier gestapeld worden. Eerst zoeken de deelnemers de kubussen met het nummer 1, 2, 3 en 4 op en die stapelen ze op elkaar met het nummer 1 bovenaan. Dan gaan ze op zoek naar de bijpassende teksten op de overgebleven kubussen. Zo zoeken ze dus uit welke kubus naast nummer 1 past, welke bij nummer 2 enzovoort. Op het einde kunnen ze zelf checken of ze goed gepuzzeld hebben door te kijken of de zin op de achterzijde van de kubuswand klopt. (Zie tweede foto hierboven.) De correcte oplossing zie je op de derde foto. Tip voor de begeleider: Sommige deelnemers hebben immers snel door dat ze eigenlijk ook gewoon de zin op de achterzijde kunnen puzzelen en lezen daardoor de teksten op de voorkant niet. Hou dus best een oogje in het zeil als deelnemers te snel naar de oplossing piepen en probeer hen dan te stimuleren om toch bv 2 teksten juist te plaatsen. Opsteltips: a) De teksten worden met prikbordprikkertjes (uit het pakket) op de kubussen bevestigd. (Gebruik hiervoor de enkel de voorgeknipte gaatjes in de paneeltjes en puzzelstukken aub, niet zelf nieuwe gaatjes prikken.) b) Wie geen plaats heeft voor de opdracht met de kubussen, of wie het pakket met de trein ophaalt en de kubussen niet kan dragen, kan deze opdracht eventueel ook tweedimensionaal uitvoeren. Door de 8 teksten op de 8 puzzelstukken te kleven met plakband, krijg je gewoon een puzzel. De deelnemers kunnen dan (net als bij Miniloco) alle plaatjes, na het puzzelen, volledig omdraaien en zo de zin op de achterzijde aflezen. 3) Recht op vereniging
-
Titel: “3. Recht op vereniging” - apart op rol Tekst 3 (A3) 4 begrippen Solidariteit / Ondersteuning / Bewustmaking / Verdediging Opdracht 3 (A3) 2x 6 kaartjes (cases) (A6): Sigarenfabriek / Taxichauffeur / Sony-fabriek / Ananasverkoper / Kok / Druivenplukster (1 reeks kaartjes zit reeds vastgeknoopt in de werkplunjes, de andere reeks moet aan haakjes of met prikkertjes worden opgehangen, zie eerste foto) Handleiding Interactief parcours Waardig Werk – De job van je leven – 11.11.11. (2009)
5
De deelnemers gooien om beurt met de dobbelsteen. Elk cijfer dat ze gooien komt overeen met een werkplunje aan de kapstok. De persoon die aan de beurt is trekt die bepaalde werkplunje (eventueel alleen het hoofddeksel) aan en leest de case, die ergens in de kledij verstopt zit, luidop voor. Alle cases passen bij de werkkledij en gaan op één of andere manier over een vakbond of het recht op vereniging. Op het paneel hangen 4 begrippen die passen bij het recht op vereniging: solidariteit, ondersteuning, bewustmaking, verdediging. De persoon die aan de beurt is hangt het kaartje van zijn/haar personage naast het begrip dat volgens hem/haar het meest bij de case past. (Alle oplossingen zijn juist, maar soms springt er toch wel duidelijk 1 begrip uit.) Dan is het de beurt aan de volgende. (Het is niet noodzakelijk dat alle cases voorgelezen worden, maar wel genoeg natuurlijk om de vraag in het boekje te kunnen beantwoorden.) Opsteltips: a) De verkleedkleren kunnen aan een rasterpaneel gehangen worden zoals op de foto, maar een echte kapstok (op een voet of op wieltjes) kan ook bij het tekstpaneel geplaatst worden. b) We niet met rasterpanelen werkt, voorziet best ook een prikbordje om de kaartjes bij de juiste begrippen te kunnen hangen. 4) Man versus vrouw
-
Titel: “4. Man versus vrouw” - apart op rol 2x Tekst (A3) Opdracht 4 (A3) Afbeelding vrouw met een lange strook rode kleefband tot aan haar handen, alsof ze aan het plooien is (zie foto) Afbeelding man met een kortere groene strook kleefband tot aan zijn handen.
Deze opdracht gaat over de dag van het gelijke loon. Vrouwen verdienen nog steeds minder dan mannen. Om dat te symboliseren moeten de vrouwen een lange doek (de rode) opplooien en de de mannen een kortere (de groene), en dit om het snelste. De opgeplooide doeken moeten in de juiste vakjes op het doek passen (zie 2de foto). Dit is een “oneerlijke” opgave en dus zijn de mannen meestal eerst klaar... Opsteltips: a) In de envelop zit een vrouw-figuurtje en een man-figuurtje, die beiden op hun knieën aan het vouwen zijn. De bedoelig is dat je die ophangt op het paneel met een lange rode strip kleeflint bij het vrouwtje en een kortere groene bij het mannetje (zie Handleiding Interactief parcours Waardig Werk – De job van je leven – 11.11.11. (2009)
6
rechtse foto). Die afbeelding beeldt dan enerzijds het doeken plooien af en anderzijds vormt die een grafiekje, waarbij het balkje van de vrouw langere werkuren voorstelt. b) In het pakket zit een doek, die je voor deze opdracht over een tafel legt. Daarop kleeft een rood en een groen vakje, waarin de opgeplooide doeken moeten passen (zie rechtse foto). Zo voorkom je dat er slecht/te snel geplooid wordt en kan je dus een eerlijke winnaar aanduiden. (Door de vakken kleiner te maken met de gekleurde tape die in het pakket zit, kan je de opdracht moeilijker maken!) 5) Informele economie
-
Titel: “5. Informele economie” - apart op rol 2x tekst 5a - 5b (A3) Opdracht 5 (A3)
Bij deze opdracht wordt “strootje trek” gedaan. De deelnemers die aan het kortste eind trekken, moeten de schoenen poetsen van de anderen van hun groepje. Als die anderen vinden dat hun schoenen goed gepoetst zijn, verdienen de poesters hun stempel. (Omdat informele werkers ook overgeleverd zijn aan de willekeur van elke dag, werd deze soms “oneerlijke” clausule ingebouwd.) Zij die niet gepoetst hebben, lossen gewoon de vraag op in het boekje om hun stempel te verdienen. Opsteltips: a) In het doosje, dat je in het pakket vindt, zitten strootjes van papier. Als deze te gehavend zijn, of kwijt, knip je gewoon zelf wat korte en lange repeltjes uit iets steviger papier (bv. 2 kortere en 2 langere). b) Het doosje op de foto kan met een haak bevestigd worden aan een rasterpaneel, maar je kan het natuurlijk ook gewoon op een tafeltje (eventueel met het schoenpoetsgerief erbij) of op een stoel bij het paneel leggen. Extra: Op de foto (in het midden) zie je nog een affiche uit de 11.11.11-fototentoonstelling van Waardig Werk. Die affiches sluiten in sommige gevallen mooi aan bij de thema’s die ook in het parcours aan bod komen. Ze zorgen voor wat meer kleur en beelden uit het Zuiden, maar zijn niet noodzakelijk! In het pakket zit een koker met alle affiches. Naar keuze eventueel nog op te hangen, al dan niet op de themapanelen. (Bv. bij opdracht “5. Informele economie” : koekjesverkoper met zwarte hoed op en vrouw met fruitkraampje onder zwarte parasol.) Opgepast voor kreukjes aub. Handleiding Interactief parcours Waardig Werk – De job van je leven – 11.11.11. (2009)
7
Interimkantoor
-
6 x A3: ananasverkoper, huishoudhulp, mijnwerker, schoenpoetser, taxichauffeur, textielarbeider Paneel met logo “Top Interim” Doek met logo “Top Interim”
Wie een vol stempboekje heeft mag gaan solliciteren in het interimkantoor. Daar liggen de vacatures van 6 jobs. Er zitten 2 T-shirts in het pakket, het uniform voor 2 enthousiaste uitbaters van het kantoor (1 volstaat!). Tips voor de begeleider: Hier is jouw rol belangrijk! Trek een T-shirt van TOP-interim aan en heet je sollicitanten welkom. Controleer de boekjes op de 5 behaalde stempels en stel wat vragen over hun interesses, welke werkervaring ze al hebben,… speel wat toneel. Dan komt het erop aan om slechts 1 persoon aan te werven. Je moet dus gaan elimineren. Iemand die nogal luidruchtig is, zet je alvast aan de kant. Mensen die opkomen voor hun mening kan je immers missen als de pest. Vrouwen heb je ook niet nodig, want die zijn vast en zeker zwakker. Of net wel, want vrouwen kan je minder loon geven. Enzovoort. (M.a.w., het gaat er wat oneerlijk aan toe, zoals op vele plaatsen in de wereld…) Uiteindelijk kan je eventueel écht anderhalve euro als prijs geven aan de winnaar. Jouw uitverkoren sollicitant ontvangt zo zijn/haar eerste dagloon. Anderhalve euro (of 2 dollar) kan dan wel tegenvallen als gewonnen dagloon (dat was de prijs waardoor de deelnemers aangemoedigd werden), maar zo leg je de link naar de vaak schrijnend lage lonen in het Zuiden. Opsteltips: In het pakket zit een wit doek met het logo op van TOP-interim, het fictieve interimkantoor. (Dat logo komt overeen met de stempel.) Met dat doek en een tafeltje met de vacatures op, kan je het kantoor inkleden. De vacatures kunnen ook gewoon ophangen worden, aan het vensterglas of op een paneel, zoals aan het uitstelraam van een interimkantoor. VEEL PLEZIER MET DIT PARCOURS! Tips en opmerkingen steeds welkom op
[email protected]. Gelieve het evaluatieformulier in te vullen en samen met het uitleenpakket terug te bezorgen, waarvoor dank!
Dit spel werd uitgewerkt met de financiële steun van de provincie Vlaams-Brabant.
Handleiding Interactief parcours Waardig Werk – De job van je leven – 11.11.11. (2009)
8
