GOW
journaal
2010
maart 2011 - Jaargang 2 - nummer 1
J a a r v e r s l a g 2 0 1 0 G O W W EL Z I J NS W ER K
GOW De Kempen is nu GOW
Nieuwe naam, nieuwe koers De Stichting Gecoördineerd Ouderenwerk De Kempen heeft in 2010 haar naam veranderd van GOW De Kempen naar GOW. In de werksituatie wordt de naam: GOW Welzijnswerk. Om de verandering te accentueren is ook het logo gemoderniseerd. De vraag is: dekte de ‘oude’ vlag de lading niet meer en zo nee: wat is dan de nieuwe lading? Marianne van Eijndhoven, voorzitter van de Stichting GOW, gaat in op de naamsverandering en de nieuwe koers die daarmee samenhangt. “GOW stond voor Gecoördineerd Ouderenwerk”, zegt Marianne. “Vrijwel iedereen weet echter dat we al lang niet meer alleen voor ouderen actief zijn. Het GOW is er voor het welzijn van en de zorg voor kwetsbare mensen. Dat kunnen ouderen zijn, maar ook bijvoorbeeld jonggehandicapten of chronisch zieken. Daar ligt onze kracht. Die wilden we ook uitdrukken in onze naam. Bovendien beperken we ons werk niet tot de Kempen. Met onze expertise kunnen we ook daarbuiten veel betekenen voor mensen. Nu we minder subsidie
krijgen, gaan we onze activiteiten uitbreiden. Ook daarom paste de oude naam niet meer. Expert in informele zorg De stichting krijgt te maken met forse bezuinigingen. “De bezuinigingen op professionele zorg zijn even onvermijdelijk als de stijging van de zorgaanvragen”, zegt Marianne. “Er is minder geld terwijl er meer vraag is naar zorg. Onder deze omstandigheden moeten we keuzes maken. De nadruk verschuift van het ontwikkelen en aanbieden van producten en diensten naar: hoe kun je men-
sen helpen zo lang mogelijk zelfstandig te functioneren? De zelfredzaamheid van mensen staat centraal. Die is gebaat bij het activeren en versterken van sociale netwerken. Dat sluit gelukkig goed aan op waar we goed in zijn: sociale netwerken inrichten, activeren, ondersteunen. Onze expertise is dat we vrijwilligers kunnen mobiliseren en ondersteunen. We zijn goed in informele zorg. Daaronder verstaan we zelfzorg, mantelzorg, vrijwilligerswerk en ondersteunende voorzieningen en activiteiten. Daardoor kan
Marianne van Eijndhoven, voorzitter bestuur Stichting GOW: “De koers verandert, maar het doel blijft: voldoende zorg en ondersteuning voor kwetsbare mensen.” zelfs in tijden van bezuinigingen mensen toch zoveel mogelijk de zorg geboden worden die zij nodig hebben. Zodat mensen zo lang mogelijk zelfredzaam blijven. Waar gemeenten besparen op professionele zorg vullen wij als het ware de gaten op die er vallen. Informele en formele (professionele) zorg moeten hun verhouding tot elkaar opnieuw bepalen.”
Elke gemeente eigen netwerk informele zorg Hoe ziet het GOW de toekomst? “We willen in elke gemeente waar we actief zijn een netwerk informele zorg activeren. Dat werkt alleen als er draagvlak en betrokkenheid is bij de inwoners. We hebben bewezen dat we met onze kennis en onze netwerken mensen kunnen mobiliseren voor de vervolg op pag. 2
GOW Welzijnswerk
Willibrorduslaan 12 5521 KC Eersel Telefoon: (0497) 514 746
www.hetgow.nl www.wonenopleeftijd.nl www.mantelzorgdekempen.nl
pagina 2 jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2010
jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2010 pagina 3
vervolg pag. 1 informele zorg. De concrete invulling zal uiteraard per gemeente verschillen en is afhankelijk van verhoudingen en mogelijkheden. Een aantal zaken zal steeds terugkeren: Het inrichten en bijhouden van een sociale kaart van de informele zorg. Professionele achtervang voor vrijwilligers die zich inzetten in de zorg en ondersteuning. Gezamenlijke aanpak van deskundigheidsbevordering. Het GOW gaat dus een nieuwe koers varen, gericht op een vitale coalitie van formele en informele zorg. Met het oog daarop ontwikkelen we andere activiteiten. Bijvoorbeeld:
60-plussers activeren als vrijwilliger. Of de Methode Familiezorg breed invoeren. Kern daarvan is een goede coördinatie van hulpverlening waardoor (zorg)handelingen optimaal op elkaar zijn afgestemd. We willen ook onderzoeken of de Methode Familiezorg is uit te voeren door vrijwilligers. Een laatste voorbeeld is de aanstelling van Praktijkondersteuners Ouderenzorg, die de regie in handen nemen om alle processen rondom de zorg van patiënten in goede banen te leiden. De koers verandert, maar het doel blijft: voldoende zorg en ondersteuning voor kwetsbare mensen.”
Een structuur van ondersteunende voorzieningen Het GOW heeft de afgelopen jaren al geanticipeerd op de huidige ontwikkelingen. Er is hard gewerkt aan een structuur van ondersteunende voorzieningen. Daarbij was de inzet van vrijwilligers onmisbaar. Hiernaast een selectie van activiteiten. De uitdaging voor de komende jaren is, om deze structuur te verfijnen en uit te bouwen. Uitgangspunt is: mensen en hun sociale netwerken kunnen heel veel zelf. Waar mensen zichzelf en elkaar onvoldoende ondersteuning kunnen bieden, zullen we op lokaal niveau de handen ineen moeten slaan om bij te springen.
Voorbeelden van activiteiten: Senioren eettafel Klussendienst Boodschappendienst Dienst begeleid vervoer Warme maaltijdendienst Thuisadministratie Ouderenadviseurs/Seniorenvoorlichters Contactbezoek Cursus signaleren Vrijwillige huismeester Huiskamerproject/Dagopvang Blijvend Thuis in Eigen Huis Vrijwillige Thuiszorg
Dagopvang wordt huiskamergroep RIETHOVEN – Het is geen geheim dat de budgetten van gemeenten sterk onder druk staan. Ook de dagopvang voor ouderen heeft dat ondervonden. In 2010 is daarom het concept van de Dagopvanggroepen van het GOW bijgesteld. Het beleid is erop gericht de groepen zelfstandig te laten functioneren en de nadruk te verleggen van activiteiten naar ontmoeten. Ella Schijfs uit Eersel is al 12 jaar actief als vrijwilligster bij de Dagopvanggroep Riethoven. Ze is penningmeester en treedt wekelijks op als gastvrouw en sinds 2010 ook als vrijwillig activiteitenbegeleidster. Ze vertelt hoe hun groep het nieuwe beleid heeft vormgegeven. “Aan stoppen hebben we nooit gedacht, maar even slikken was het wel toen de activiteitenbegeleiding niet langer door de gemeente werd gesubsidieerd. Gelukkig mogen we gebruik-
maken van De Hofstek, waar we nu elke dinsdagmorgen bijeenkomen. De activiteitenbegeleiding is door de vrijwilligers zelf overgenomen en de gasten betalen per maand contributie en de eigen consumpties. Onze bezoekers zijn gehecht aan de opzet van de dagopvang. Het eerste uur gezellig koffiedrinken en bijkletsen en het tweede uur een activiteit. Dat kan iets creatiefs zijn, maar ook een quiz of een spelletje. Soms zijn ze echt trots
op wat ze bij ons maken en dat is natuurlijk leuk om te zien. De sfeer is vertrouwelijk, wat er wordt besproken blijft binnen de groep. Daarom willen we er ook geen inloopochtend van maken waar je binnenloopt als het zo uitkomt. Maar nieuwe bezoekers mogen wel eerst een maand op proef komen. Vrijwilligheid en laagdrempeligheid vinden we belangrijk, maar het moet niet vrijblijvend worden. In een huiskamergroep moet je je tenslotte wel ‘thuis’ voelen.”
VAN ONZE CORRESPONDENT - Na een succesvolle pilot in Reusel-De Mierden en in Waalre is het project ‘Thuisadministratie’ in 2010 ook uitgerold in de gemeenten Bergeijk, Bladel en Eersel. De vrijwilligers van Thuisadministratie bieden een steuntje in de rug aan mensen die moeite hebben hun administratie te organiseren. Het doel is om cliënten zodanig te ondersteunen dat ze na verloop van tijd de administratie zelfstandig kunnen bijhouden. Inzet vanuit het project Thuisadministratie is gratis. Het wordt uitgevoerd door deskundige vrijwilligers onder verantwoordelijkheid van het GOW. De vrijwilliger helpt de cliënt de administratie weer zelfstandig te doen. Hij helpt de papieren opruimen, neemt de post door en ordent alle documenten in de Klapper. Samen met de cliënt vult hij acceptgiro’s of bankoverschrijvingen in, helpt hij bij het invullen van formulieren en neemt hij ingewikkelde brieven door. De vrijwilliger geeft verder informatie over regelingen en voorzieningen die voor de cliënt van belang kunnen zijn (bijvoorbeeld kwijtschelding belastingen, huur – zorgtoeslag, subsidies etc).
Ontmoetingsruimte ’t Stökske in Eersel
Vrijwillige Thuiszorg De Kempen en Waalre ondersteunt mantelzorgers Dankzij mantelzorg kunnen ouderen, gehandicapten, chronisch zieken en terminale patiënten verzorgd worden in hun vertrouwde omgeving. Voor veel mantelzorgers is dat meer dan een dagtaak, waardoor zij zelf niet of nauwelijks aan rust toekomen. De vrijwilligers van Vrijwillige Thuiszorg De Kempen en Waalre (VTK/VTW) nemen een aantal uren per week de plaats in van de mantelzorger, zodat deze zich even los kan maken van de zorgtaak. Wilma de Bruin (62) uit Luyksgestel is zo’n vrijwilliger. Zij zet zich twee dagdelen per week in voor de cliënten van VTK/VTW. Daarnaast is zij ook zelf actief als mantelzorger: een dag per week verzorgt zij haar 93-jarige vader. Ook haar te vroeg overleden echtgenoot heeft zij jarenlang thuis verzorgd.
De dagopvang in Eersel bestond in 2010 25 jaar en is daarmee de oudste in het GOW-werkgebied.
Thuisadministratie nu ook in Bergeijk, Bladel en Eersel
Er zijn voor de mensen “Vroeger stond je er als mantelzorger helemaal alleen voor,” zegt Wilma. “En dat geldt voor veel mantelzorgers nog steeds. Want ze wachten vaak zo lang mogelijk met het inschakelen van derden. Ze zien dat toch als ‘een vreemde in huis’ en zijn misschien bang dat de persoon die ze verzorgen dat niet wil.
Het moet natuurlijk ook klikken. Maar daar letten de coördinatoren van het GOW goed op. VTK/VTW werkt met bijna 30 vrijwilligers, die ieder gemiddeld twee cliënten hebben. Elke cliënt houd je een dagdeel per week gezelschap. Er zijn voor de cliënt is onze belangrijkste taak, er wordt niet verwacht dat je bijvoorbeeld huishoudelijk werk doet. Meestal brengen we de tijd door met samen koffie drinken en een beetje kletsen, een spelletje doen, voorlezen of een wandelingetje maken. Net wat de cliënt wil eigenlijk. Het zou mooi zijn als zich nog wat meer vrijwilligers zouden melden. Maar je moet er natuurlijk wel hart voor hebben!” In 2010 hebben de vrijwilligers in totaal 4.677 uur besteed aan hun vrijwillige inzet. Wilma de Bruin uit Luyksgestel.
Een belangrijk hulpmiddel is de Klapper, een ordner met een overzichtelijke indeling. Deze is bij het GOW te koop voor € 7,50. Verder zijn er dus geen kosten aan de hulp verbonden. Wel is het handig als er een perforator en een nietmachine in huis zijn. “De schulden rezen de pan uit” Edwin van Vugt (45 jaar) uit Bergeijk kwam via het maatschappelijk werk in contact met de Thuisadministratie. Juni 2010 kreeg hij zijn begeleidster Lisette van Ingen van Thuisadministratie voor het eerst op bezoek. Edwin is openhartig over zijn situatie: “De schulden rezen de pan uit. En alleen lukte het me niet om de situatie weer op orde te krijgen. Ik gaf elke maand meer uit dan er binnen
Edwin van Vugt met de Klapper. kwam, waardoor er rekeningen onbetaald bleven liggen. De Thuisadministratie heeft me geholpen om mijn inkomsten en uitgaven op een rijtje te krijgen.” Steeds meer zelf doen “Lisette kwam in het begin wekelijks hier om samen de rekeningen en bankafschriften te verwerken en wat er bewaard moet blijven netjes in een map
te doen. Ze heeft ook afspraken Aanmelden Thuisadministratie met mij gemaakt over wat ik Bergeijk: kan uitgeven. Inmiddels houd ik Wmo-loket de administratie zelf wekelijks Bladel: bij en krijg ik nog eens in de Zorgloket maand hulp van Lisette. Ik was Eersel: best huiverig om mee te doen, Lokaal Loket maar ben nu heel blij dat ik het Reusel-De Mierden: heb gedaan. De kans is groot Loket van A tot Z dat ik anders in de schuldhulpWaalre: verlening terecht was gekomen. LIAC Lisette en de Thuisadministratie krijgen van mij een dikke 10!”
pagina 4 jaarverslag GOW WELZIJNSWERK 2010
jaarverslag GOW WELZIJNSWERK 2010 pagina 5
Forse training VAN ONZE CORRESPONDENT - Het barst van de producten voor de mantelzorg in de Kempen, van ondersteuningsactiviteiten en Mantelzorgdagen tot lotgenotengroepen en respijtzorg. Toch ontbrak er iets. De Methode Familiezorg bleek de missing link. “We liepen tegen dezelfde dingen aan als andere organisaties.” De hulp aan gezinnen die te maken hebben met een langdurige intensieve zorgvraag richt zich op individuen. Terwijl als er in een gezin iemand langdurig ziek is, dat het hele gezin raakt. Gezinsleden worden mantelzorgers, zoals bij dochters die gaan zorgen voor hun vader of bij een partner die afhankelijk wordt van de ander. Het Steunpunt Mantelzorg vindt dat de professionele hulpverlening zich moet richten op het gezin, dus de cliënt én de
mantelzorger(s). Zij dienen ondersteund te worden, want de mantelzorgers zijn goed voor 75% van de zorg die aan mensen thuis wordt geleverd. De bestaande ondersteuningsactiviteiten blijven natuurlijk maar we willen dat eerst aan de voorwaarde wordt voldaan, dat instellingen beter met elkaar gaan samenwerken. Individuele hulp De laatste jaren is de hulpverlening vaak individueel gericht. Ieder gezinslid krijgt zijn eigen hulpverlener. Daarbij komt dat
De deelnemers aan de training tonen hun certificaat.
Esther de Raad, projectleider Regiegroep Familiezorg De Kempen. de hulpverlening niet onderling wordt afgestemd doordat de betrokken hulpverleningsinstanties zich niet richten op hetzelfde probleem. Of dat taken niet worden uitgevoerd omdat de hulpverlener ten onrechte veronderstelt dat een aantal problemen al door andere hulpverleners wordt aangepakt. De achterliggende oorzaak van problemen wordt niet weggenomen omdat het verband tussen de verschillende problemen niet wordt geïdentificeerd. Geschoold De instanties in het ‘Samenwerkingsverband Regiegroep Mantelzorg’, inmiddels Regiegroep Familiezorg De Kempen, besloten om de hulpverlening onderling meer op elkaar af te stemmen. Een bindmiddel bleek de Methode Familiezorg. Het
Steunpunt Mantelzorg De Kempen van het GOW nam het projectleiderschap op zich. De afspraak om te gaan samenwerken betekende dat medewerkers van de instanties getraind moesten worden. In totaal deden er in 2010 twaalf organisaties en gemeenten mee aan de training en 50 personen volgden de training. Leren elkaar aan te vullen Zelf hebben wij als GOW onze eigen maatschappelijk werkers en secretaresse laten scholen. Een forse training waarin we leerden hoe we elkaar kunnen aanvullen. Als vervolg hierop gaan we in 2011 een start maken met casuïstiekbesprekingen. Het is erop gericht voortaan de inzet van de zorg beter bij de vraag van het gezin aan te laten sluiten.
Klachtenregeling Op grond van de Wet Klachtrecht dient een instelling voor welzijnswerk een Klachtenregeling te hebben. Het GOW heeft een interne Klachtenregeling. Indien een klant na deze interne procedure het gevoel heeft niet goed geholpen te zijn, dan kan een beroep worden gedaan op de externe Klachtenregeling. Voor de externe Klachtenregeling participeert het GOW in de Klachtenregeling van de Lumensgroep. In 2010 zijn er geen klachten geweest.
Steeds meer vrijwillige dienstverlening
Tien jaar LIAC in Waalre WAALRE – In het millenniumjaar 2000 ging in Waalre het Lokaal Informatie- en AdviesCentrum (LIAC) van start. Vanaf dag een konden inwoners van Waalre er terecht voor onder andere praktische tips over hoe je langer zelfstandig thuis kunt blijven wonen. Het LIAC gaf informatie, adviseerde en coördineerde vrijwillige dienstverlening. De organisatie richt zich vooral op ouderen, gehandicapten, chronisch zieken en – niet onbelangrijk – de groep van mantelzorgers. Sinds 2004 maakt het LIAC deel uit van het GOW. Daarmee onderstreepte het zijn rol in het hart van de Waalrese welzijnsactiviteiten. Op 20 april 2010 vierde het LIAC zijn 10-jarig jubileum. Flexibele organisatie Het LIAC heeft zich altijd gemanifesteerd als een flexibele organisatie die zich voortdurend aanpast aan de veranderende
situatie. Met de invoering van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) is het LIAC in 2007 verder gegaan als “Centrum voor Vrijwillige Dienstverlening”. De focus ligt sindsdien op de bemiddeling tussen vraag naar en aanbod van vrijwillige dienstverlening. Ook niet-ouderen weten de weg naar het LIAC te vinden, al dan niet op basis van verwijzing door hulpverleners.
Gymnastiekoefeningen in Reusel onder leiding van Elly Paridaans
Samenzijn in de Koperwiek in Eersel
Jonge mantelzorgers groeien op met een familielid dat langere tijd lichamelijk of geestelijk ziek is. Zij hebben aanzienlijk meer zorgtaken dan hun leeftijdsgenoten. Veel jonge mantelzorgers vinden deze extra zorg ‘heel gewoon’ of schamen zich voor de situatie en vinden het moeilijk om hierover met De 16-jarige Esther en haar vader spelen de hoofdrol in een voorstelling waarin mantelzorg centraal staat.
anderen te praten. Jonge mantelzorgers worden dan ook vaak niet herkend door mensen in hun omgeving. Terwijl het juist belangrijk is dat jonge mantelzorgers ‘gezien’ en gesteund worden. Extra aandacht voor jonge mantelzorger Het Steunpunt Mantelzorg en de gemeente Bladel hebben besloten deze groep jongeren meer aandacht te geven. Daarom heeft het Steunpunt Mantelzorg samenwerking
gezocht met het Pius X-College in Bladel. Immers hier komen dagelijks veel jongeren tussen de 12 en 18 jaar samen. Gemiddeld zitten er in elke schoolklas drie jonge mantelzorgers. In overleg met het schoolmaatschappelijk werk heeft het steunpunt een project ontwikkeld. Het doel: jonge mantelzorgers signaleren, eventuele problemen bespreekbaar maken en indien nodig de schoolmaatschappelijk werkster ondersteuning laten bieden aan de jongeren.
we ook een toename in de vraag naar informatie en advies op het terrein van wonen, welzijn en zorg. Verder constateren we een toenemende complexiteit bij hulpvragen. Achter bijvoorbeeld een schijnbaar eenvoudige vraag naar ondersteuning blijkt een schrijnende situatie schuil te gaan met complexe problemen. Ook in deze situaties treedt het LIAC ondersteunend op.
Brede dienstverlening Het LIAC biedt een veelheid aan diensten: informatie en advies over wonen, welzijn en zorg en inkomensondersteuning, vervoersdienst, klussendienst, boodschappendienst, thuisadministratie, woonaanpassing, seniorenvoorlichting, vrijwillige thuiszorg, mantelzorgondersteuning e.a. De uitvoering gebeurt door vrijwilligers. Het GOW doet de coördinatie.
Contactgroep actief in ’t Stökske
Slechtzienden en blinden kunnen er even uit Bijeenkomst van de contactgroep voor slechtzienden en blinden.
1 op de 10 jongeren is mantelzorger BLADEL – Het is misschien wel het best bewaarde geheim uit de zorg: jongeren zorgen ook! Maar liefst 1 op de 10 jongeren is mantelzorger. In een aantal gevallen hebben ze zelfs een te zware zorgtaak. Dan hebben ze te veel zorg voor een ziek of verslaafd of beperkt gezinslid. Dan past die verantwoordelijkheid niet bij hun leeftijd en hun levensfase. Het gevolg: een mogelijk risico op problemen, nu of later.
Steeds meer hulpvragen Door de jaren heen is het LIAC een begrip geworden in de Waalrese samenleving. Een toegankelijke organisatie met enthousiaste en deskundige vrijwillige medewerkers, die een nog steeds groeiend aantal mensen helpen. In 2010 zijn 500 hulpvragen verwerkt, een verdubbeling t.o.v. 2008. Naast de toenemende vraag naar vrijwillige dienstverlening zien
Theatervoorstelling Mantelzorg op Pius X-College Het initiatief heeft geleid tot een bijzonder project op het Pius X-College in Bladel. Daar konden tweedejaars leerlingen in september op eigen wijze kennismaken met mantelzorg. Helder Theater liet aan zes klassen een voorstelling zien waarin mantelzorg centraal stond. Hoofdpersonen zijn de 16-jarige Esther en haar vader die aan MS lijdt. Na afloop van de voorstelling hebben de toeschouwers ervaren hoe het is om als jongere dagelijks te moeten zorgen voor iemand. Maatschappelijke stage Om jongeren die zorgen met elkaar in contact te brengen is
er in het vervolg op de theatervoorstellingen een volgende stap gezet. Op school kunnen jongeren zich aanmelden voor de maatschappelijke stage ‘jonge mantelzorger’. De stagiaires organiseren voor andere jonge mantelzorgers een leuke, ontspannende activiteit. Op die manier kunnen zij elkaar ontmoeten en ervaren dat ze niet de enigen zijn die zorgen. Zes leerlingen die zelf ook mantelzorger zijn hebben zich aangemeld. In 2011 voeren zij hun activiteit uit. Met dit project, gefinancierd door de gemeente Bladel, hopen we een bijdrage te kunnen leveren aan het welzijn van de jonge mantelzorgers.
EERSEL – Slechtzienden en blinden die elkaar ontmoeten, ervaringen uitwisselen en daar plezier aan beleven. Het gebeurde in oktober in ’t Stökske in Eersel. Er waren 17 mensen uit Eersel, Bladel, Bergeijk en Waalre op de eerste bijeenkomst. “Het enthousiasme was groot”, zegt coördinator Bertha van den Broek-van der Heijden, zelf al 26 jaar blind. “We begrijpen elkaar goed, kunnen veel van elkaar leren en we genieten van de gezelligheid onder elkaar.” Inmiddels is er elke maand een bijeenkomst. Het begint met de subsidie die het GOW in 2010 kreeg om een ontmoetingsgroep te starten voor slechtzienden en blinden vanaf 40 jaar. Het doel: deelnemers door contact met lotgenoten, ontmoeting en informatie uit hun isolement halen en stimuleren weer mee te doen, te participeren in de samenleving en de zelfredzaamheid te vergroten. GOW regelt de vrijwilligers, doet de financiën en organiseert sprekers en andere gasten. Enthousiaste vrijwilligers Het GOW bracht acht vrijwilligers bij elkaar om de groep te leiden en zorgde voor hun opleiding. Visio, het expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen heeft een training verzorgd. Centraal stonden vragen als: wat is slechtziendheid, hoe werkt dat uit, hoe
moet ik er mee omgaan en welke activiteiten kunnen we met deze groep doen? Leren omgaan met handicap De deelnemers zijn allemaal op latere leeftijd slechtziend geworden. Een probleem daarvan is dat je nieuwe manieren moet zoeken om je dag door te brengen. Want vaak kun je je vroegere hobby’s niet meer uitoefenen. Een isolement dreigt. Daardoor neemt de druk op de mantelzorg toe. Een bijkomend probleem is dat de leeftijd vaak verminderde zelfredzaamheid met zich meebrengt. Elkaar vooruit helpen “Onderling contact is erg belangrijk”, vertelt Bertha. “Iedereen worstelt met dezelfde vragen en problemen. De een heeft hier een goede oplossing voor, de ander weer voor iets anders.
We kunnen elkaar goed helpen. We wisselen ervaringen uit, over onder andere hulpmiddelen en nieuwe snufjes. Een dobbelsteen die je hoort rinkelen of een sprekende TV loep. Wat we allemaal heel fijn vinden: we zijn er even uit.” Welkom! “We komen elke eerste donderdagmiddag van de maand bij elkaar in ontmoetingsruimte ’t Stökske in Eersel. Elke ontmoeting proberen we rond een thema te organiseren. Nu en dan zal er een spreker zijn die iets komt uitleggen of demonstreren. En er is in ieder geval altijd tijd voor een kopje koffie en gezelligheid.” Wie eens wil aanschuiven kan bellen met GOW of met Bertha: 0497-512984. U bent van harte welkom.
pagina 6 jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2010
jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2010 pagina 7
Woonmarkt in ’t Hazzo te Aalst-Waalre
Onafhankelijk advies over woningaanpassing voor ouderen
AALST-WAALRE - In de toekomst zal meer dan de helft van de woningen in Nederland worden bewoond door mensen van 55 jaar en ouder. Veel van deze woningen zijn echter niet aan hun wensen en behoeften aangepast. In de praktijk zijn veel ouderen zich er niet van bewust welke gevaren er schuilen bij het wonen. Mensen kunnen uitglijden over een gladde badkamervloer of struikelen over een drempel in huis om een paar voorbeelden te noemen. Ze zijn gewoon gewend geraakt aan de ongemakken, tekorten en gebreken in de eigen woning. In de gemeente Waalre is een werkgroep aan de slag gegaan met het project Blijvend Thuis in Eigen Huis. Dit project informeert bewoners over de mogelijkheden die er zijn om de woning veiliger, toegankelijker en comfortabeler te maken. Zij kunnen daardoor langer zelf-
standig blijven wonen. De ervaring leert dat veel mensen niet goed op de hoogte zijn van voorzieningen op het terrein van wonen. Woonmarkt een succes De werkgroep besloot om in samenwerking met het GOW
BERGEIJK – Voor veel ouderen is het een vurige wens om zo lang mogelijk zelfstandig in de eigen woning te blijven wonen. Gelukkig is dat ook steeds vaker mogelijk. Daarvoor is het dan wel nodig om de woning aan te passen. Maar om welke aanpassingen gaat het?
Demonstratie van beeld- en spraakverbindingssysteem Viedome.
badkamervoorzieningen. Een architect en vertegenwoordigers uit de bouwwereld wezen bezoekers de weg door het doolhof van bouwen en verbouwen. Nieuwe ontwikkelingen De woonmarkt liet een aantal nieuwe trends en ontwikkelingen zien. Slimme zorg bijvoorbeeld. Als ouderen met behulp van zorg-op-afstand langer thuis kunnen blijven wonen, zou dat de gezondheidszorg veel geld en mankracht besparen. Dit kan met slimme systemen. De Thuiszorg demonstreerde een systeem met een touchscreen aan de hand waarvan zorgverlening ingeroepen kan worden via een persoonsalarmeringssysteem. Hetzelfde systeem maakt het mogelijk om via de webcam contact met familie te onderhouden.
Ergonomisch tuingereedschap Een andere trekker was de stand met ergonomisch tuingereedschap. Tuinonderhoud vormt met traplopen het eerste obstakel wanneer het bewegen minder makkelijk gaat. Ergonomisch tuingereedschap biedt een uitkomst: met aangepast tuingereedschap gaat het werken in de tuin veel lichter. Bezoekers konden ook een aantal workshops bijwonen rond thema’s als veilig wonen, de bank en de waarde van de woning en de mogelijkheden van communicatietechnologie bij mensen thuis. Vrijwilligers en bezoekers waren het na afloop volledig eens: een geslaagd evenement!
Nieuwe ronde van Hobbels en Bobbels in 2010 BERGEIJK – Hoe kunnen we ertoe bijdragen dat ouderen en mensen met een beperking veilig en zonder obstakels kunnen deelnemen aan het verkeer in de dorpskernen in de gemeente Bergeijk? Dat is de inzet van het project Hobbels en Bobbels, dat in
2007 van start ging. Leden van de Stuurgroep Ouderenproof
brachten toen samen met inwoners van de kernen in beeld welke obstakels er waren. In 2010 is het project herhaald onder regie van GOW Welzijnswerk in samenwerking met onder meer de dorpsraden en de KBO. Vooruitgang Sinds 2007 is er volgens Ad van Poppel, voorzitter van de dorpsraad Bergeijk ’t Hof, veel verbeterd. “We hebben het rapport van 2007 erbij gepakt om te beoordelen wat er in die drie jaar is gebeurd. In het verlengde van Hobbels en Bobbels is toen onder andere de Bel- en HerObstakels ontwijken op de route door het centrum van Bergeijk.
stellijn ontstaan. Daardoor worden veel kleine klachten nu snel verholpen. Wij hebben deze keer dan ook onze aandacht veel meer gericht op structurele ongemakken. Denk bijvoorbeeld aan een oversteek die door zijn ligging of vormgeving niet veilig is voor ouderen en mensen met een beperking. Belangrijk van dit project is dat de mensen om wie het gaat zelf mee op pad gaan om aan te geven wat verbeterd kan worden. Ik ben er vooral bij betrokken voor het overzicht en de
contacten met het GOW. Als dorpsraad rapporteren wij de bevindingen aan het GOW en zij stellen vervolgens een integraal rapport samen voor de gemeente over alle kernen. In overleg met de gemeente worden prioriteiten bepaald en zaken aangepakt. In de kern van Bergeijk is een aantal zaken overigens uitgesteld in verband met de op hand zijnde revitalisering van het centrum. Andere zaken zijn inmiddels al voortvarend opgepakt.”
Voorzitter: mevrouw M. van Eijndhoven Secretaris: de heer J. Ossevoort Penningmeester: de heer J. van der Aa Seniorenraad: Bergeijk: vacature Bladel: mevrouw L. Peeters Eersel: mevrouw M. Vermeulen Reusel-De Mierden: de heer J. van Limpt Waalre: de heer P. Drop Gehandicaptenplatform: Bladel mevr. L. Baijens-Kuijlaars Eersel vacature Reusel-De Mierden vacature Directeur GOW: de heer J. de Corte KBO Kring De Kempen: Adviseur de heer H. Claassen Wijzigingen in het bestuur in 2010: De heer J. Thomas nam afscheid als bestuurslid (Seniorenraad Eersel), mevrouw M. Vermeulen nam zijn plaats in. De heer W. Corbijn van Willenswaard nam afscheid als bestuurslid (Seniorenraad Waalre), de heer P. Drop nam zijn plaats in. De heer F. Jansen nam afscheid als adviseur, de heer H. Claassen nam zijn plaats in.
Presentatie van ergonomisch tuingereedschap op de Woonmarkt in Aalst-Waalre. een woonmarkt op te zetten en uit te voeren. Het GOW zorgde er met behulp van vrijwilligers voor dat 250 bezoekers in het Zalencentrum ’t Hazzo in AalstWaalre hun hart konden ophalen op 9 oktober 2010. ’t Hazzo was die dag een verzamelplaats van mensen, bedrijven, organisaties, adviseurs en instellingen. De gemeenschappelijke deler: iedereen kon zinnige informatie of oplossingen aanreiken over het thema ‘woonaanpassing’ voor zelfstandig wonende ouderen en mensen met een functiebeperking. Veel aandacht voor producten als veilig hangen sluitwerk, handgrepen en beugels, verhoogde toiletpotten, elektrotechnische hulpmiddelen
Bestuur GOW december 2010
GOW-team december 2010 Jules de Corte Hans van Frankenhuijsen Ank Heimeriks Jeanne Heusschen Arlette van Sambeek GOW Welzijnswerk helpt ouderen om die vraag te beantwoorden in het kader van het project Blijvend Thuis in Eigen Huis. Belangrijkste onderdelen zijn de website www.wonenopleeftijd.nl en de woonadviseurs. Dit zijn deskundige vrijwilligers die gratis en vrijblijvend een advies op maat geven in de Kempengemeenten en in Waalre. Woningen op leeftijd Peter Baselmans uit Luyksgestel is woonadviseur in de gemeente Bergeijk. In zijn werkzame leven was hij onder andere 1e beleidsmedewerker van de voormalige gemeente Riethoven. Daar deed hij veel ervaring op met allerlei typen bouwprojecten, waaronder sociale woningbouw en seniorenwoningen. Hij was daarnaast betrokken bij het ouderenwerk als coördinator van het Steunpunt voor Ouderen in Riethoven. “Het GOW heeft me nog voor de start van het project benaderd via het dagelijks bestuur van de Stichting Welzijnscentrum Lucia in Luyksgestel. Nadat we hadden vastgesteld dat het wel iets voor mij was, ben ik - samen met de andere woonadviseurs - onder meer betrokken geweest bij het maken van de taakomschrijving voor de woonadviseurs. In de loop van 2009 was de website klaar en konden de woonadviseurs aan de slag. Ik heb sinds-
dien drie maal advies uitgebracht in de woonkernen van de gemeente Bergeijk. Wat me opviel, is dat ‘wonen op leeftijd’ vaak samengaat met ‘woningen op leeftijd’. En dan is het niet altijd even makkelijk om de woning met kleine aanpassingen levensloopbestendig te maken.” Geheel onafhankelijk advies “Als woonadviseurs opereren wij volstrekt onafhankelijk. We worden zelf niet beter van de adviezen die we uitbrengen. Daardoor kunnen we een eerlijke afweging maken over de benodigde maatregelen. Over de kleine aanpassingen kunnen we hele praktische adviezen geven. Maar in zo’n geval denk ik ook actief mee over grotere aanpassingen en wijs eventueel op de mogelijkheid om een beroep te doen op de gemeente in het kader van de Wmo. En bij een huurwoning van een woningcorporatie is het de moeite waard om te onderzoeken wat de verhuurder kan betekenen. Onze rol beperkt zich overigens strikt tot advies, aanpassingen uitvoeren doen we niet. In 2010 werd de website goed bezocht, maar het aantal adviesaanvragen vind ik nog erg beperkt. Misschien moeten we nog beter ons best doen om mensen bekend te maken met de woonadviseur. Wij helpen ze graag verder.”
Maria van Engelen Maria Heesterbeek Ad van der Heijden Esther de Raad Jacqueline Willems
Stichting GOW Exploitatierekening 2010
2010 2009
Baten
Bijdragen subsidies budgetovereenkomsten
Bijdragen subsidies Mantelzorg onder de Wmo
Overige inkomsten
uren
€
€
5.506
368.629
362.686
559
51.693
37.177
1.833
122.752
154.925
7.898
543.074
554.788
Personeel
435.076
476.212
Organisatie
41.112
45.935
12.202-
13.489
Kosten
Huisvestiging
33.987
Overige kosten
8.801
Resultaat projecten de Kempengemeenten
Resultaat projecten gemeente Waalre
34.282 -
9.969-
18.803-
1.723
12.621
Exploitatieresultaat
47.991
16.294
Naar voorzieningen projecten de Kempengemeenten
9.341-
496.806 551.115 Buitengewone baten en lasten
Naar voorzieningen projecten gemeente Waalre
9.969-
Resultaat boekjaar
28.681
Voorstel Bestemming 2010 Aanvulling reserve Regionaal Buro naar afgesproken niveau Reservering voor overheidsbezuinigingen
5.301
23.381
16.294
pagina 8 jaarverslag gOW WELZIJNSWERK 2010
Fietscursussen voor senioren in de Kempen
Fietsen verleer je nooit... ...of toch? REUSEL-DE MIERDEN – Het aantal verkeersslachtoffers neemt af, maar fietsende senioren zijn steeds vaker betrokken bij ongevallen. De oplossing ligt voor de hand: fietscursussen. In 2010 organiseerde GOW er vier, met in totaal 120 deelnemers. Ze blijken een groot succes. We vroegen fietsdocent Chris Kinders om een toelichting.
Het GOW organiseerde deze in samenwerking met de Stichting Bevordering Mobiliteit Ouderen en Gehandicapten De Kempen, de plaatselijke KBO’s en de landelijke Fietsersbond. De cursussen vonden plaats in Bergeijk, Bladel, Eersel en Reusel.
Zelfstandig in verkeer “De doelgroep van de cursussen,” zegt Chris Kinders, “waren senioren die problemen ondervinden met het fietsen. Het doel was de bevordering van veilig fietsen en van een zo groot mogelijke zelfstandigheid in het verkeer. Elke cursus duurde een hele dag. Genoeg tijd om diverse belangrijke onderwerpen aan de orde te stellen. Zoals een ogenen orentest, een vaardighedentest en aandacht voor de nieuwe verkeersregels. Maar als je ouder wordt is kennis van de verkeersregels niet altijd voldoende. Soms is het gewoon verstandiger om af te stappen en lopend een gevaarlijk kruispunt over te steken. In elk dorp hebben we een tochtje langs alle heikele punten gemaakt. Gewoon even kijken en wennen aan de situatie.
Een vast onderdeel van de fietscurus voor senioren van het GOW is een tochtje langs alle heikele punten in het dorp, zoals hier in Hooge Mierde. Fietsenmaker en bewegingsdeskundige De fietscursus omvatte ook aanwijzingen van een bewegingsdeskundige en tips van een fietsenmaker. De bewegingsdeskundige onderwees oefeningen
om veilig te kunnen fietsen. Bijvoorbeeld om weer links en rechts over je schouder te kunnen kijken en om je hand al fietsend uit te steken. De fietsenmaker had aandacht voor de veiligheid van de fiets
en voor praktische hulpmiddelen als een spiegel, fietstassen, een damesfiets (zonder stang) voor heren en de elektrische fiets.
▲ De vier cursussen trokken gemiddeld elk circa 30 deelnemers. Bij de koffie ‘s ochtends was iedereen druk met het doornemen van de verstrekte informatie. Een fietsenmaker gaf de deelnemers aan de cursus een aantal praktische tips. Daarbij stond veiligheid voorop. Hulpmiddelen als een spiegel en fietstassen dragen bij aan meer veiligheid. Een elektrische fiets en een fiets zonder stang (ook voor heren) dragen bij aan meer gebruikersgemak.
▲
Uit onderzoek blijkt dat de ongevallen verschillende oorzaken hebben. Zo rijden veel senioren te hard op de elektrische fiets. Daardoor is er te weinig reactiesnelheid om tijdig op verkeerssituaties in te spelen. Daarnaast blijken veel senioren niet meer goed op de hoogte te zijn van de nieuwste verkeersregels. En dan komt de leeftijd ook met (kleine) gebreken. Goed links/rechts kijken is niet voor iedereen gemakkelijk, om maar wat te noemen. Hoogste tijd dus voor een fietscursus.