Giphart gelukkig als student

Giphart gelukkig als student

no. 05 22 november 2012

Onafhankelijk magazine van Tilburg University

02. En passant

Zo wierp zich laatst een huilende studente aan mijn voeten

Column

Broers helpt Omdat ik beschik over een bovengemiddelde intelligentie en een buitengewoon inlevingsvermogen, vragen studenten mij dikwijls om hulp. Zo wierp zich laatst een huilende studente aan mijn voeten. Het bleek dat zij haar vriend, met wie zij sinds kort samenwoonde, had betrapt op overspel. Zij had ’s morgens afscheid van hem genomen in het studentenhuis en was richting de universiteit gefietst. Zij was nog niet halverwege toen zij een lekke band had gekregen, omdat zij tegen een stoeprand was opgefietst, om via het trottoir een deel van de weg af te snijden. Daar stond zij dan, en het begon ook nog te regenen. In arren moede was zij vervolgens met haar fiets naar het studentenhuis teruggelopen, waar zij haar vriend had aangetroffen in de armen van een van de medebewoonsters. Zij waren druk doende amoureuze handelingen te verrichten. Wat moest zij doen, zo vroeg zij mij.

Wees zuinig op datgene wat je hebt, was mijn antwoord. Ik heb haar aangeraden om ’s morgens, voordat zij haar tweewieler bestijgt, altijd eerst te controleren of de banden wel goed opgepompt zijn. Dat vermindert de kans op een lekke band immers aanzienlijk. Verder moest zij natuurlijk niet tegen stoepranden oprijden, omdat zelfs goed opgepompte fietsbanden daar niet tegen kunnen. Bovendien is het trottoir nu eenmaal bestemd voor voetgangers, onder wie zich dikwijls kleine kinderen bevinden en moeilijk ter been zijnde bejaarden, die niet tijdig kunnen wegspringen zodat een ongeluk al snel is gebeurd. Daarop ontdeed ik me van de nog nasnikkende studente en vervolgde hoofdschuddend mijn weg. Het blijft voor mij een raadsel dat mensen niet zelf op zulke voor de hand liggende oplossingen voor hun problemen komen. Een diep medelijden met de mensheid vervulde mij. Erik-Jan Broers is docent aan de rechtenfaculteit. Lees zijn blogs op UniversOnline.

Lubbers & Quote Wie is er rijk op onze universiteit? Na het langdurig doorvorsen van de Quote 500 kwamen we maar op één naam: Ruud Lubbers. Hij bezit volgens tijdschrift Quote 82 miljoen, voornamelijk verdiend met natte grond (Breesaap) en waterleidingen. Hij staat daarmee op nr. 306.

Tips? Mail de redactie: [email protected]. Tweeten kan ook: twitter.com/ universtweet.

Univers 22 november 2012

Twee & Klompé Twee keer mocht Lubbers erbij zijn toen de beelden van Marga Klompé werden onthuld. Eén keer op de UvT en één keer in de Tweede Kamer. Lubbers en Klompé waren warm bevriend, twee katholieke politici in Den Haag. Overigens heeft Marga hier niet gestudeerd, dat deed ze in Utrecht. Marga met de bijnaam Onze Lieve Vrouw van de Eeuwig Durende Bijstand is dus twee keer vereeuwigd met exact hetzelfde beeld. Knabbel & Koningin De egels en de grondeekhoorns hebben het zwaar nu de campus gedeeltelijk blad- en nootvrij is gemaakt. De reden? Het hoge bezoek op de campus. Overal werd geveegd en geblazen en dat is erg voor onze laag bij de grond levende vrienden. Zij moeten het juist hebben van rustige bladhopen om nestjes in te maken en om voedsel onder te begraven. Wij wensen ze sterkte toe deze winter. Tilburg & fietsers In 1977 was Tilburg een vooruitstrevende fietsstad. Toen werd het rode fietspad geopend door burgemeester Letschert en minister Westerterp. Het pad liep van Oisterwijk tot aan de universiteit en fietsers kregen zelfs voorrang op het gemotoriseerde verkeer. Nu is de gemeente hard

bezig met het terugdraaien van het fietsbeleid, met boetes voor verkeerd gestalde fietsen in de Stationsstraat en bij Station Tilburg University. Het fietspad kent ondertussen talrijke onderbrekingen. Printen & andermans werk Vroeger kon je nog wel eens iets van iemand anders printen uit de wachtrij op de printer. Maar dat is afgelopen met het nieuwe printen kopieersysteem! Je doet je chippas in het apparaatje en printen maar. De eerste keer dat je ‘m in een nieuw apparaat duwt wordt de pas aan je uvt-account gekoppeld. Superhandig en een beveiliging tegen diefstal van jouw werk. Wel lastig als je andermans werk wil printen.

Inhoudsopgave .03 Colofon

08.

Adres Postbus 90153 5000 LE Tilburg [email protected] www.universonline.nl Basisontwerp Unit20: Yoe San Liem en Maud van Velthoven Cover Giphart Foto: Jacqueline de Haas Cover Grunberg Foto: Ben Kleyn Druk PrismaPrint Uitgave Univers is het driewekelijks onafhankelijk magazine van Tilburg University Volgende editie Univers 5 verschijnt op 13 december 2012 Opmerkingen over de inhoud? Neem contact op met de hoofdredacteur [email protected] Redactieraad Annemarie Hinten (voorzitter), Jasper Haenen, Marcel Zeelenberg, Antony Pemberton, Jos Straathof (Walther Verhoeven, adviseur)

12.

Dit nummer is gemaakt door Francine Bardoel (hoofdredacteur), Ben Bergmans, Erik-Jan Broers, Andrew Cartwright, Gerrie van Dooren, Luuk Eliëns, Adrian van den Eerenbeemt, Sonia Kolasinska, Anandi Grefkens, Mathijs Sukel, Iris Scherphof, Charles Peter, Jaqueline de Haas, Evert Hemelaar, Hester Doove, Tim Staps, Bart Smout, Malini Witlox, Esra van der Wolk, Ben Kleyn, Sanne Terlingen, Erik Verburg, Hans Westerbeek.

22.

Sonia Kolasińska, Univers’ internationale editor, schreef ‘The digital Future’ (pagina 24-26) Ik heb een mooie jurk gekozen en, omdat ik heel digitaal ben, online besteld. Ik kon niet wachten tot het Lustrum van de Tilburg School of Humanistisch, vooral naar het bal masqué keek ik uit. Het lustrum vertelde ons meer over het verleden en de (digitale) toekomst van de geesteswetenschappen tonen en dat is belangrijk. Niet alleen voor de Universiteit van Tilburg, maar voor de gehele geesteswetenschappen. Daarom hebben we een heel groot artikel over Humanities en E-humanities in dit nummer. En, voor jullie plezier, publiceerden we een glamourfoto van het bal masqué. Geniet van het kijken en lezen! (ps. dit is mijn eerste gepubliceerde tekst die ik in het Nederlands schreef!)

08.

Passion, fear & Faith

18. Interview Marc Vermeulen

04. Buzz

Als student dacht Ronald Giphart zelden aan de

Onderzoekinstituut IVA moet noodgedwongen

06. Pics

dood, maar in zijn nieuwe verhalenbundel De

de deuren sluiten. 35 mensen verliezen hun

08. Passion, fear & faith

Wake is het een belangrijk thema. De schrijver

baan. Volgens directeur Marc Vermeulen heeft

12. Interview

verlangt soms hevig terug naar zijn studietijd.

de overheid steeds minder behoefte aan onaf-

“Het was zo onbezorgd, alles kon nog gebeuren.”

hankelijk onderzoek.

14. Sport & Wetenschap

24. The digital future

Geweld, corruptie en hekserij: in het Afrikaan-

The lustrum of the School of Humanities were

24. International

se voetbal lijkt alles geoorloofd om wedstrijden

not merely entertaining. The challenges that

27. What’s in the world

te winnen. Journalist en cultureel antropoloog

the study faces were subject of intense discus-

Arnold Panneborg promoveerde aan de UvT op

sion. What does the future hold for humanities?

14. Sport & wetenschap 20. Lifestyle 22. Science & School

zijn proefschrift Big Men playing football.


04. Buzz

coördinatie Malini Witlox

Knipoog

;)

Het rode boekje

Follow up

Neuzen tegen pasgewassen ramen Koningin Beatrix kwam 9 november naar TiU voor de onthulling van een borstbeeld van Marga Klompé, de eerste vrouwelijke minister. De Esplanade stond vol belangstellenden, uitgerust met camera of smartphone. Maar wat twitterde de UvT-community over haar komst? Er is trouwens meer politie hier voor de president van Liberia dan voor de koningin. @studystore_UvT Onze majesteit voor bliksembezoek bij Dante. Heeft ze wel gezien hoe schoon het gebouw was? Kost een paar centen maar dan heb je ook wat. @Bergje1961 Bea @Tilburg University. Wat een feest wat een feest! Ze zwaaide naar me :D. Mijn dag kan niet meer stuk. @Nick_Summeren

Vermist: rood boekje. Sommigen hebben het wel eens zien hangen. Maar de meesten liepen er nietsvermoedend aan voorbij. En toch hing het er al 20 jaar, bij de ingang van de mensa - ingeklemd tussen meterkast en raam met een touwtje aan de verwarmingsbuizen. Het TSO-schriftje. Studenten konden daarin tips of klachten kwijt, was het idee. Een aandoenlijke old school poging tot interactie met de achterban. Het Tilburgs Studenten Overleg was in de vroege jaren negentig (van de vorige eeuw) een van de studentenfracties. In 1995 werd het TSO onderdeel van SAM. Maar wat er ook veranderde, het rode boekje bleef waar het was. Veel stond er overigens niet in. Zeker niet op studentenmedezeggenschapsgebied. Veel lege pagina’s, een paar notities, krabbels en tekeningen, menen we ons te herinneren. Misschien een liefdesgedicht? Het hing er al zo lang. Noem het een stukje universitair erfgoed dat vele stormen heeft doorstaan. Tot nu. Daarom is Univers op zoek: waar is het boekje gebleven? Studentenfractie Sam is – nu ze van het schriftje gehoord heeft – geïnteresseerd. En cateraar Sodexo is meelevend. Zozeer zelfs dat er een beloning is uitgeloofd voor de vinder van het TSO-schrift: een gratis lunch voor vier personen in koffiekamer New Dutch in het Cobbenhagengebouw. Wie heeft er informatie? Neem contact op met de Univers-tiplijn, mail: [email protected]

Jammer dat ik #Beatrix op #UvT heb moeten missen! ‘Mevrouw, mogen we gaan kijken?’ vroegen m’n studenten. Toch maar nee gezegd... #helaas @mst_schrijvers

Het niveau van het Engels van mijn docenten is...

Aha al die drukte hier was dus voor onze koningin en de president van liberia. Weer iets gemist.. @JorgvSchaijk Toch even mooi een glimp van de #koningin opgevangen op de #UvT @JeffreyNeeteson Wtf doet de koningin bij ons op de uni? #dtv #UvT @loesverberne Zo. En nu afschaffen, dat koningshuis.. #uvt pic.twitter.com/JdqzsLKm @robbert_janssen Er worden wat neuzen tegen de pas gewassen raam gedrukt bij Dante. #uvt #TiU #majesteit http://post.ly/9kKAl @studystore_UvT Jeuj, koningin in het echt zien kan van mijn bucketlist! #uvt @Pieter_Bankers

Het wisselt, soms goed, soms slecht.

Mijn docent spreekt beter Tilburgs dan Engels.

(46%, 154 Votes)

(12%, 40 stemmen)

Redelijk, maar het kan beter.

Prima, niets op aan te merken.

(16%, 53 stemmen)

(8%, 26 stemmen)

Vreselijk, mijn oma spreekt nog beter Engels.

Beter dan de gemiddelde student.

(13%, 42 stemmen)

(5%, 20 stemmen)

Totaal aantal stemmen: 335 Nu kan ik tenminste zeggen dat ik de #koningin ooit gezien heb. #erehaag #uvt #TiU http://twitpic.com/bbnw3d @DianaSonnemans Als anti-monarchist toch best wel nieuwsgierig naar Hare Masjesteit de Koningin! Goede smoes om de scriptiewerkzaamheden te onderbreken @Diede89 @Koningin_NL komt vandaag naar #uvt ! Hoop dat ze met me op de foto wil en een handtekening op mijn schooltas zet @ecalblas

Danique Seggelinck (22), studente master Human resource studies. “Het niveau van de docenten verschilt. Ik ben verbaasd over hoe dramatisch het is van sommige docenten. Op die momenten heb ik echt medelijden met buitenlandse studenten. Ik vind wel dat de ‘masterdocenten’ beter Engels spreken dan de ‘bachelordocenten.”

Maria Trianti (24), Grigorios Grivas (24), Penny Feleh (24), uit Griekenland. “Wij vinden het niveau van het Engels van al onze docenten perfect. In Griekenland worden bijna alle vakken in het Grieks gegeven. Hierdoor hebben we niet zo veel internationale studenten. Het onderwijsniveau is hier hoog, maar niet zo hoog als bijvoorbeeld Harvard University.”

Ga naar UniversOnline en stem op onze nieuwe poll over de nakijktermijn

Throughput lelijkste onderwijswoord

UniversOnline Univers 22 november 2012

Throughput is verkozen tot het lelijkste onderwijswoord. Op de 2e en 3e plaats eindigden de woorden kennisvalorisatie en geharmoniseerde curriculumopzet.

Oppositie tegen afschaffen OV-kaart

Het afschaffen van de OVstudentenkaart valt slecht bij

de SP, PVV, CDA en D66. Het vervoer naar collegezalen en stageadressen moet gratis blijven, vindt het grootste deel van de oppositie.

Onvrede over strengere koers Maranatha

Nu voormalig studentenpastor Hub Lenders met pensioen is, haalt het bisdom de teugels aan. De oecumenische tafeldienst is

vanaf 2013 verboden en er komt een eucharistieviering volgens de ‘goedgekeurde kerkelijke boeken.’ De zaak is zo hoog opgelopen dat Henk van Winkel, voorzitter van het kerkbestuur, zijn functie neerlegt.

TICER Summer School stopt

Er komt geen nieuwe editie van TICER International Summer

Buzz .05

Zelfs de geur van verdorvenheid durf ik tot Eliens-aroma te bestempelen

ff bellen

met Michiel Peeters In het weekend van 17 en 18 november werd Michiel Peeters (36) formeel geïnstalleerd als pastor van studentenkerk Maranatha. “Ik bleek het geloof nodig te hebben.”

Wat is uw achtergrond? “Ik heb in Leiden gestudeerd. Rechten en Russisch. Daarna heb ik een jaar bij het ministerie van Buitenlandse Zaken gewerkt, waar ik me bezighield met mensenrechten. Tijdens mijn studie in Leiden heb ik via het Erasmusprogramma studenten uit Italië ontmoet en via hen heb ik het geloof herontdekt. Het christendom bleek niet zo gedateerd als ik dacht. Het was iets interessants voor het leven van hier en nu. Ik bleek het geloof nodig te hebben.”

Bent u een modern of een traditioneel katholiek? “Ik denk niet in termen als modern of traditioneel. Het gaat mij bij het geloof alleen om de fascinatie voor iets moois. Ik zal mensen nooit iets opleggen, maar hen wel handvatten meegeven om vrije keuzes te maken. Ik denk vooral dat Jezus een volstrekt uitzonderlijke figuur was die helemaal herontdekt moet worden. Als christen ben ik bezig met de betekenis van het leven, mij interesseert de mens. Ik geloof in identiteit en vrijheid. Ik ga studenten niet vragen naar hun gedrag in bed. Ik vraag ze wel wat ze zoeken in het leven en ben ik graag bereid mijn ervaringen met haar of hem te delen.”

Proost

Alle goeds in tweeën Prijzen, prijsjes, benoemingen, subsidies, schouderklopjes en veren in de reet; het academische wereldje zit er vol mee. Univers licht er de mooiste uit. Het klinkt wat dubbelop, de Junior Kamer Junior Trofee, maar hij ging dan ook naar een tweeling, Paul en Robin Maijers. De Starterslift-ondernemers kregen de prijs voor innovatieve en veelbelovende Brabantse startende ondernemers. Met hun zestigsecondenpitch wonnen ze de finale van andere overgebleven kandidaten zoals Hippemuts.nl. Hun bedrijf Boxplosive biedt voor bedrijven kortingsacties aan met papieren en digitale coupons. Boxplosive werkt hier op de universiteit samen met Sodexo met de couponactie en app Best Deals.

Die bruine kaft bij readers moet verboden worden, want vet lelijk. #uvt #prismaprint @JordiCu5ter5 op 14 november

School. Volgens initiatiefnemer LIS (Library and IT Services) wordt het financieel risico te groot. Ook is de interesse teruggelopen.

BSA verhoging naar 48 ECTS uitgesteld

Het zou eigenlijk verboden moeten zijn om met je laptop een pc bezet te houden... #gangP #uvt @patrickburhenne op 14 november

Column

Popcornpoep Ik ben een liefhebber van poepen. Normaliter poep ik regelmatig: ‘s ochtends een sessie, ‘s avonds een sessie. De ochtendsessie is vaak vrij vluchtig, de avond sessie wat uitgebreider. Het gevoel blijft echter altijd identiek: opluchting. Soms zijn er dagen dat het poepen erbij inschiet door drukte of een slapende kringspier: poeponthouding. Ik lach dan in mijn vuistje aangezien ik weet wat er de volgende dag gaat volgen: ultiem poepgenot. Op de dag na poeponthouding ontdoe ik me altijd vlug van mijn riem en broek en voordat mijn billetjes de wc-bril raken zijn de eerste Kluivertjes al uit de selectie gezet. Ik zet me dan schrap voor het opklotsend water terwijl ik geniet van het leeglopen van mijn lichaam. Zelfs de geur van verdorvenheid durf ik op zo’n moment tot Eliens-aroma te bestempelen. En zeg nou eens eerlijk, ook u snuift op dergelijke dagen uw geur met genot tegemoet. Natuurlijk ben ik me bewust van het feit dat mijn Eliensaroma in feite eerder riekt naar dood en verderf dan naar bloemetjes en vlindertjes. Er zijn echter tips om het poepgenot nog verder te optimaliseren. Een verder niet nader te noemen goede bekende poept namelijk popcornpoep waardoor ik iedere keer als zij poept, het idee krijg dat ik op het punt sta om Skyfall te gaan bekijken. Na zorgvuldige bestudering van het dieet waaraan zij zich tegoed doet blijkt: Rijstwafels = Popcornpoep. Heeft u dus te weinig geld om 007 te gaan bekijken, koop dan een rijstwafeltje, laat het daaronder eens lekker lopen en adem diep in. Luuk Eliëns is student Liberal arts.

Tweets Veel gezeik hier op de uni. Er heeft een hond in de collegezaal geplast.. #TiU @Thomas_vHaaren op 13 november

De verhoging van het bindend studieadvies (BSA) naar 48 ECTS wordt een jaar uitgesteld.

Maak dat mee, ik ben voor de verandering aan het opletten en aan het noteren tijdens methodologie #UvT

Docent: “X verblijft in een penetraire uh penitiaire inrichting. Waaraan denk je wel niet allemaal als je college geeft?!” #uvt

Tot zover het oude nieuws. Elke dag vers nieuws? Ga naar UniversOnline!

@Orelievhs op 13 november

@nicksmits op 30 oktober


06. Pics

fotografie Evert Hemelaar


Pics .07

Geen bal toch feest Een echt bal met dresscode, dan denk je toch aan walsen op muziek van Strauss onder kroonluchters? Niets van dat alles; er werd weinig gedanst op het lustrumbal van Humanities. Het bier zat in plastic bekers, met

je balschoentjes stond je in de drab, het balboekje kon in de tas blijven. Onze Univers-correspondente meldde: “Het was geen bal, maar een normaal studentenfeest, alleen de kleding was beter verzorgd.” Maar toch, een goede poging tot traditie voor een vijfjarige.


08. Passion, fear & faith

Ik dacht: laat ik eens een alternatief scheppingsverhaal vertellen Univers 22 november 2012

Passion, fear & faith .09

Literatuur als wapen tegen de ellende

tekst Bart Smout fotografie Ton Koene/HH

In zijn studententijd dacht Ronald Giphart maar zelden aan de dood. Hij was veel te druk bezig met het bedrijven van “liefderatuur.” De liefde en de literatuur, die zijn gebleven. Maar vooral na het ziekbed van zijn zoon Lasse doolt Magere Hein vaker rond in zijn schrijven. Gipharts nieuwe verhalenbundel De Wake is daar een lichtend voorbeeld van.

O

nlangs verscheen de nieuwe verhalenbundel van Ronald Giphart, De Wake. Alle drie de vertellingen daarin zijn geschreven vanuit een bijzonder perspectief. In het eerste verhaal, 'De Wake', blijft een hoogleraar na zijn overlijden bewust meemaken wat er om hem heen gebeurt. Het verhaal van 'Mooie mama’s' wordt verteld door een jongetje dat in coma ligt. En in afsluiter 'Hartstocht' is een hart aan het woord dat na een transplantatie aan zijn tweede leven begint. Zittend tegenover Giphart in poppodium 013, waar hij later op de dag een optreden heeft met Nico Dijkshoorn, is er geen twijfel over mogelijk. Giphart is het type levensgenieter, de feestende student die het simpelweg verrekt om volwassen te worden. “Het bizarre aan mijn leven, is dat al mijn dromen zijn uitgekomen”, zegt de succesvolle schrijver. Tegelijkertijd gaat Giphart in zijn laatste bundel met behoorlijk zware onderwerpen aan de haal. Het is niet alleen maar lachen, gieren en neuken wat de klok slaat. Dode hoogleraren, comapatiënten en organen zijn normaal weinig spraakzaam. Hoe kwam je op het idee om drie verhalen met onmogelijke perspectieven te schrijven? “Het eerste verhaal uit de bundel, 'De Wake', schreef ik oorspronkelijk als kerstgeschenk voor de Vrije Universiteit van Amsterdam, een voormalig gereformeerde universiteit. De gereformeerde kerk gaat er natuurlijk van uit dat er leven is na de dood. Ik dacht: laat ik eens een alternatief scheppingsverhaal vertellen, een verhaal waarin de hoofdpersoon na zijn dood weliswaar verder leeft, maar gewoon op aarde blijft, in zijn eigen lichaam. Zo kwam ik uit op een verteller die is overleden. Dat vertelperspectief vond ik zo spannend dat ik ermee verder wilde. Nooit eerder in mijn leven had ik zo duidelijk met een onmogelijk perspectief gewerkt.”

die ik wil horen, of dat soort dingen. Waar ik wel een hekel aan heb zijn van die grote publieksbegrafenissen, zoals van Harry Mulisch. Daar word ik onpasselijk van, dat theatrale gedoe. Liever houd ik het klein en intiem.” Schrijf jij om na je dood nog verder te leven? “Totaal niet. Na mijn dood ben ik dood. Dan maak ik niet meer mee wat er over mij wordt gezegd of geschreven. Wat heb je eraan als je na je dood wordt gehuldigd en geprezen? Dat succes heb ik liever nu. En daarbij, ik vind dat literatuur een gebruiksartikel is. Lezen is een aangenaam tijdverdrijf: het houdt me van de straat, vermaakt me. En ik leer ook nog iets over mezelf, over andere mensen, en over de wereld om me heen. Daarom lees ik en daarom schrijf ik. Niet om een plekje in de eeuwigheid te bemachtigen.” Bang voor de dood is Giphart niet. Wel kan hij eindeloos bezorgd zijn dat zijn geliefden iets overkomt, vooral nadat zoontje Lasse vlak na zijn geboorte in 2006 direct naar het ziekenhuis moest. Door een tumor in de alvleesklier maakte Lasse teveel insuline aan, waardoor hij helemaal opzwol. Een zeldzame en levensgevaarlijke aandoening. Twee operaties en tien weken later mocht hij weer naar huis. Precies op die dag kreeg Giphart te horen dat zijn vader botkanker had. Hij zou niet lang meer leven.

In het eerste verhaal ziet de hoofdpersoon zijn eigen begrafenis aan zich voorbij trekken. Stiekem is dat iets waar we allemaal weleens over fantaseren: hoe zou mijn begrafenis eruit zien, wie komt er, wie spreekt er? Hoe zou de begrafenis van Ronald Giphart eruit zien? “Poeh. Daar vraag je wat. Eerlijk gezegd heb ik met mijn vrouw afgesproken dat zij mag doen wat ze wil. Ik ben dan toch dood dus het boeit me echt niks. Ik heb ook geen lijstje met muziek

Wordt schrijven dan ineens iets futiels? “Ja, heel erg futiel zelfs. In mijn roman IJsland heb ik dat proces beschreven. Daarin reist de hoofdpersoon, Giph, rond met een cabarettrio. Maar als het zoontje van zijn vriendin ernstig ziek wordt, heeft de hoofdpersoon geen zin meer om grappen te maken. Giph constateert dan: er gebeurt nu iets wat mij nooit eerder is overkomen. Ik ben mijn verbeelding kwijt. Toen Lasse ziek was, en niet veel later mijn vader, had ik precies hetzelfde. Ik had niet langer de droom om dingen onder woorden te brengen. Terwijl ik normaal altijd de drang heb om alles wat ik zie te beschrijven. Het heeft lang geduurd voordat die drive weer terug kwam. In die tijd vroeg de Volkskrant of ik wekelijks over gastronomie wilde schrijven. Dat was een verademing. Schrijven over eten, dat heeft niets met de dood te maken. Die hield ik zo op afstand. Eigenlijk was het een manier om mijn echte schrijverswerk voor me uit te schuiven.”

Ronald Giphart (1965, Dordrecht), studeerde Nederlands in Utrecht. Zijn vader was journalist, zijn moeder, Wijnie Jabaaij, was Kamerlid voor de PvdA. In de kamer sprak zij ooit de befaamde woorden: ‘Jongens, jongens, denken jullie nou werkelijk dat het mogelijk is een paspoort in je kut te steken?’ Giphart stopte na drie jaar met zijn studie omdat hij schrijver wilde worden. In 1992 verscheen zijn debuutroman, Ik ook van jou – en

de rest is geschiedenis. De romans van Giphart verkopen als een malle, hij ontving vaak lovende recensies (en soms wat minder lovende), en mocht in 2003 het Boekenweekgeschenk schrijven. Drie van zijn romans werden verfilmd: Ik ook van jou, Phileine zegt sorry en Ik omhels je met 1000 armen. Momenteel toert hij samen met Nico Dijkshoorn door het land met de theatervoorstelling Matennaaiers.


10. Passion, fear & faith fotografie Jacqueline de Haas

Het tragische van het studentenleven is dat je in de bloei van je leven bent Hoe kwam je inspiratie weer terug? “Mijn goede vriend Martin Bril, die in 2009 overleed, zei een keer tegen me: “Je bent pas echt een knip voor je neus waard als je over je zieke zoon durft te schrijven.” Toen heb ik een stuk of twintig columns over Lasse geschreven. Daar kreeg ik ongelooflijk veel reacties op.” Krijg je geen last van je geweten, als je je eigen zieke kind zo in de uitverkoop legt? “Behoorlijk. Ik worstelde daar ontzettend mee. De grap is dat ik zo weer mijn verbeelding aan de praat kreeg. Ik ging steeds meer fictie gebruiken. Daardoor kon ik verhalen schrijven die niet specifiek over mijn zoon gingen, maar over een ziek jongetje in het algemeen. Op de kinder intensive care heb ik dingen gezien waarvan ik dacht: dat ga ik zo niet opschrijven, dat kan ik niet maken. Maar door de werkelijkheid op te tillen naar de verbeelding, kan dat wel. Een kunstige vorm van liegen, eigenlijk. “Ja, maar dat is wat schrijvers doen. Kijk, ik vind het moreel gezien moeilijk om bijvoorbeeld over de ongesteldheid van mijn dochter te schrijven. Dat wil ik haar niet aan doen. Maar door de werkelijkheid te veranderen kun je wel over dat soort dingen schrijven. Ik noem dat method writing, de schrijfvariant van method acting. Dingen die je hebt doorleeft verhef je via de verbeelding naar een hoger niveau. Zo gaat De Wake voor mijn gevoel ook over de tijd dat Lasse ziek was. Zonder zijn ziekbed had ik mijn nieuwe bundel niet kunnen schrijven.” Het verleden heeft zijn sporen nagelaten bij Giphart, dat blijkt wel uit De Wake. Vooral het verhaal 'Mooie mama’s' is behoorlijk hard en cynisch. Wanneer een groep vriendinnen een filmpje terugkijkt uit hun studententijd, waarin ze hun toekomstdromen uitspreken, wordt het pijnlijk duidelijk dat het leven heel anders is gelopen. ‘Verwaterde vriendschappen, verwelkte liefdes, slechte huwelijken, scheidingen, stervende ouders, ziektes, de dood van vrienden en leeftijdsgenoten’, dat heeft het leven gebracht, constateert een van de vrouwen nuchter. Toen ze nog


studeerden waren de vrouwen gelukkig – daarna was het snel voorbij met de pret. Het studentenleven heeft altijd een rol gespeeld in je verhalen, ook nu weer. Het lijkt bijna alsof je ernaar terug verlangt. “Mijn schrijven draait vaak om één vraag, die ik mezelf voortdurend stel: waarom zijn de dingen niet meer zoals ze ooit waren? Het tragische van het studentenleven is juist dat je in de bloei van het leven bent. Je begint eigenlijk met het hoogtepunt en daarna zak je langzaam af. Dan komen de mannen met de hamers, het verval, de ruzies, de mislukte liefdes, de kwabjes. Het wordt minder en minder en dan ga je dood.” Was alles echt zoveel beter toen? Of is het een nostalgisch verlangen? “Als ik de schaarse dagboekfragmenten uit mijn studententijd teruglees, zie ik dat er toen ook al veel ellende was. Dus ja, het woord nostalgie is goed gekozen, er zit iets neps aan dat verlangen. Maar toch... toch... was ik toen heel gelukkig. Ik las iedere dag een boek, ging vier keer per week naar het café. Waar haalde ik de tijd vandaan? Het was zo onbezorgd, je had het idee dat alles nog kon gebeuren. Nou ja, ik kon niet meer in het Nederlands Elftal voetballen, die droom was wel vervlogen, maar voor de rest lag alles nog open.” In het laatste verhaal uit je bundel, 'Hartstocht', lijk je een pleidooi te houden voor liefde en passie. “Klopt. Het verhaal dat eraan vooraf gaat, “Mooie Mama’s”, draait eigenlijk om deze vraag: Now that we found love, what are we going to do with it? Veel mensen kunnen het niet aan, de liefde, en maken alles kapot. Maar er is ook een andere kant. Voor mij zijn liefde en passie wel degelijk een tegengif, wapens tegen de ellende. Net als literatuur trouwens. Dus wilde ik een oratie pro passie schrijven, het hart laten spreken – letterlijk. Hugo Claus zei ooit: een grote hartstocht moet je navolgen. Naar dat advies heb ik geleefd. Zo heb ik mijn studie Nederlands opgezegd om een roman te kunnen schrijven. Je hartstochten navolgen, dat moet je niet alleen in de liefde doen, maar ook in je werk en het alledaagse leven.”

Wetenschap .11

tekst Francine Bardoel fotografie Ben Bergmans

Type D breekt medische psychologie op De departementen klinische en medische psychologie van de UvT gaan per 1 januari 2013 samen onder leiding van Johan Denollet. Laat er nu juist op het moment van de samensmelting gedoe zijn rondom onderzoeken waar het departement Medische Psychologie de meeste naam mee heeft gemaakt: het onderzoek naar type D persoonlijkheid en het verband met herstel na een hartaanval. Het onderzoek van deze groep zou foutieve resultaten hebben opgeleverd vanwege slechte onderzoeksmethodologie, kleine datasets en ‘wetenschappelijke inteelt’. Johan Denollet reageert rustig op de kritiek: “We gaan het verder onderzoeken”.

M

ensen met een type D-persoonlijkheid hebben de neiging om in uiteenlopende omstandigheden negatieve emoties te ervaren, en tegelijkertijd deze emoties te onderdrukken in sociale situaties uit angst voor afwijzing of afkeuring. Johan Denollet, hoogleraar medische psychologie, heeft jarenlang met zijn afdeling onderzoek hiernaar gedaan. Uit deze onderzoeken is gebleken dat hartpatiënten met een type D-persoonlijkheid een slechtere prognose hebben na een hartinfarct dan patiënten zonder een type D-persoonlijkheid. Mensen met type D hebben volgens de onderzoeksgroep een viervoudig verhoogd risico op overlijden, het opnieuw doormaken van een hartaanval of het krijgen van een hartstilstand, onafhankelijk van traditionele risicofactoren, zoals ziekte-ernst. Op dit moment liggen er vier artikelen in de wetenschappelijke pers die de relatie tussen verminderd herstel na een hartaanval en het type D-persoonlijkheid in twijfel trekken. Het zijn niet de minsten, het gaat om twee artikelen van het voorjaar in The Society of Behavioral Medicine en twee artikelen in de Journal of Psychomatic Research van juli en september.

Johan Denollet: 'Het klopt dat we ons onderzoek een paar keer hebben overgedaan.'

Wat beweren de critici? De link tussen grotere sterfte en het hebben van een type Dpersoonlijkheid kan niet worden aangetoond. De wetenschappers beweren dat de bevindingen in het Type D onderzoek gedaan zijn bij een te kleine groep patiënten en dat de positieve bevindingen op zijn minst zijn overdreven. Er kunnen vragen worden gesteld bij de gebruikte methoden, de statistiek en bij het concept van het onderzoek. Alle herhalingsonderzoeken zijn gedaan door mensen uit dezelfde onderzoeksgroep en vandaar dat men spreekt over: scientific inbreeding. Nieuwe, grotere studies buiten de onderzoeksgroep van Tilburg University kunnen geen verband aantonen tussen het overlijden na een hartinfarct en het hebben van een gedeprimeerde persoonlijkheid.

Reactie van Denollet Johan Denollet gaf de volgende reactie: "Ik neem de artikelen in de tijdschriften zeker au serieux, er worden terechte punten aangekaart, punten die ik altijd al voorvoeld heb en waar ik zeker ook zelf onderzoek naar doe." Wetenschappelijke inteelt? "Het klopt dat we ons eigen onderzoek een paar keer over hebben gedaan en dat we daar ook veel over hebben gepubliceerd. Dat is normaal, we hebben vijftien jaar geleden deze ontdekking gedaan en we hebben er gedegen onderzoek naar gedaan."

Maar wat vindt u van het feit dat er in vervolgonderzoeken buiten uw departement geen verband tussen het Type D- persoonlijkheid en het verminderd herstel na een hartinfarct wordt aangetoond? "De studies die geen verband konden aantonen zijn niet gebeurd bij patiënten na een hartinfarct, maar bij oudere patiënten met hartfalen, het eindstadium van een langdurig ziekteproces. Dat is volgens mij geen toeval. Als er in een oudere groep patiënten onderzoek gedaan wordt naar dit verband dan komt het negatief uit, ook wat factoren zoals depressie of angst betreft. Er zijn namelijk ook zoveel lichamelijke oorzaken (zoals nierfalen en diabetes) die kunnen meespelen, zodat de relatie type D en sterfte moeilijk aangetoond kan worden. Wij waren overigens in 2010 zelf de eerste groep die gepubliceerd heeft over de mogelijkheid dat er geen verband is bij oudere patiënten met hartfalen. Doe je hetzelfde onderzoek bij mensen die gemiddeld 56-57 jaar oud zijn, dan kunnen we het verband wel aantonen. Daarnaast zijn er ook recente studies van andere onderzoeksgroepen in Duitsland, Zweden en Engeland, die ook een verband van Type D persoonlijkheid met hartaandoeningen hebben aangetoond. Inmiddels is de Type D vragenlijst in meer dan 20 talen gevalideerd, en zal toekomstig onderzoek in al deze landen meer duidelijkheid kunnen verschaffen over het wetenschappelijk belang."


12. Interview

tekst Anandi Grefkens fotografie Hester Doove

Van tafeltennistafel naar

Leonardoleerstoel

Na een indrukwekkende carrière in een van China’s grootste volkssporten, tafeltennis, besloot Bettine Vriesekoop haar aandacht voor het land te verbreden. Ze koos voor een studie sinologie en niet zonder succes. Ze schreef vier boeken over het land en van januari tot mei 2013 bekleedt de tweevoudig Europees kampioene de Leonardoleerstoel aan de UvT. De positie van vrouwen in China zal centraal staan in haar colleges. "Het verschil tussen emancipatie in Europa en Azië is groot."

Bettine Vriesekoop schreef vier boeken over China: Heimwee naar Peking (1994), Bij de Chinees (2006), Het Jaar van de Rat (2008), Duizend dagen in China (2011).

W

anneer Vriesekoop het lijstje van haar voorgangers bekijkt, voelt ze zich vereerd. “De waardering die ik nu krijg met het bekleden van de Leonardoleerstoel is vooral aan mijn passie voor leren te danken, denk ik.” Ze werkt momenteel aan haar vijfde boek over China, waarin het gaat over de rol van de vrouw in China. “De reden dat ik ja zei tegen de leerstoel, is dat ik al bezig was met dit onderwerp. De combinatie van hierover lesgeven en verder schrijven aan mijn boek lijkt me interessant.” Haar tijdelijke titel neemt ze echter met een korreltje zout. “Het is natuurlijk een beetje gekscherend bedoeld, maar ik vind het toch heel leuk dat ik mezelf nu even professor mag noemen.” Nobelprijswinnares voor de literatuur Pearl Buck is een grote inspiratiebron voor de boeken van Vriesekoop en dit zal ook voor haar colleges gelden, vertelt ze. “Zij was de eerste westerse vrouw die schreef en publiceerde over China. Buck heeft er als kind gewoond en kende de Oosterse cultuur als geen ander.” Wat Vriesekoop zo aanspreekt in het werk van de Amerikaanse schrijfster? "De toegankelijkheid." Meer wil Vriesekoop echter nog niet weggeven over het onderwerp, ze bewaart het liever voor haar masterclasses. Maar waarom koos ze voor de rol van de Chinese vrouw? “Er is veel veranderd in de positie van vrouwen in China en daarnaast is het verschil tussen de emancipatie in Europa en Azië groot.”

Het grote exotische onbekende Het leven van de jonge Vriesekoop stond voor haar carriere als journaliste en schrijfster volledig in het teken van tafeltennis. Ze werd twee keer Europees Kampioen en werd twee maal Sport-


De Leonardo-wisselleerstoel is een jaarlijks gasthoogleraarschap aan de Tilburg School of Humanities. De stoel wordt in de regel bekleedt door spraakmakende personen uit verschillende vakgebieden.

vrouw van het Jaar. Maar na de Olympische Zomerspelen van ‘88 stopte Vriesekoop met de topsport en zocht ze een andere uitdaging in het leven: een studie sinologie. “China was begin jaren tachtig het grote, exotische onbekende. Er waren veel vooroordelen over het land, maar niemand wist hoe het echt zat.” Ze trainde jarenlang in China, maar kon nooit communiceren met de inwoners. De studie sinologie in combinatie met tafeltennis leek haar ideaal. Ze tafeltenniste nog wel om geld voor haar studie te verdienen, maar sinologie was haar dagtaak. “Het was hard werken, maar ik dacht altijd: ik kan het wel aan, ik heb er hersens genoeg voor.”

Geen doorgewinterde journalist Vriesekoop behaalde haar propedeuse, maar maakte haar studie niet af. In april 1999 overleed haar vriend, Volkskrant journalist Hans van Wissen, toen ze drie maanden zwanger was. In 2001 ging ze als radioredacteur bij de RVU aan de slag en in 2006 vertrok ze naar China om drie jaar als correspondent te werken voor het NRC Handelsblad. Ook schreef Bettine vier boeken over haar ervaringen met China. De aanleg voor schrijven had ze, maar niet op het niveau van een doorgewinterde journalist. “Schrijven moet je uiteindelijk gewoon doen. Blijven oefenen en doorzetten.” Dat laatste is ook een van de ‘simpele levenslessen’ die Vriesekoop de studenten tijdens haar lezingen wil meegeven. “Ik hoop dat de Tilburgse studenten openstaan voor nieuwe ervaringen. We moeten elkaar scherp houden.” Bang om fouten te maken tijdens haar colleges is ze niet. “Ik probeer zoveel mogelijk bij de feiten te blijven, maar vertel ook uit eigen ervaring. Als studenten me willen verbeteren op onjuistheden moeten ze dat vooral doen. Graag zelfs.”

Eerdere Leonardohoogleraren waren onder andere: Wim de Bie, Hugo Brandt Corstius, Wim T. Schippers, Joris Luyendijk en Femke Halsema.

Interview .13

Ik vind het heel leuk dat ik mezelf even professor mag noemen


14. Wetenschap

tekst Bart Smout fotografie Sanne Terlingen

Verliezen om te overleven voetbal in Afrika

Ghana was op het WK 2010 in Zuid-Afrika het enige Afrikaanse land dat de kwartfinales haalde. En dat terwijl de supporters met man en macht de longen uit hun vuvuzela’s bliezen. Verwonderlijk is het niet, volgens 'Dr. Football' Arnold Pannenborg. Het Afrikaanse voetbal gaat aan geweld, corruptie en tovenarij ten onder.

T

ijdens zijn promotieonderzoek kreeg Pannenborg vaak te horen dat zijn leven leek op een avonturenroman. Hij reisde mee met Afrikaanse voetbalploegen, ontmoette toverdokters en corrupte zakenmannen. Maar een pretje was dat vaak niet. “Je moet voortdurend om je heen kijken. Voor je het weet word je aangezien voor een spion of oplichter. Of denken supporters dat je donkere magie beoefent met je fototoestel.” Onlangs promoveerde de journalist en cultureel antropoloog aan Tilburg University op zijn proefschrift Big Men playing football. Pannenborg: “Voortaan ga ik door het leven als doctor in de Sociale wetenschappen of, een tikkeltje waarschijnlijker, als ‘Dr. Football’.” Tussen 2008 en 2011 was hij geregeld in Ghana en Kameroen te vinden voor zijn onderzoek naar het voetbal in Afrika. Daarbij was hij uitsluitend in één ding geïnteresseerd: hoe halen de Big Men symbolische, economische en sociale winst uit het voetbal? De Big Men, dat zijn dus niet de beroemde Afrikaanse supersterren, zoals Samuel Eto’o of Didier Drogba, die supportersharten sneller laten kloppen. Het zijn de machtige mannen achter de schermen, clubvoorzitters en leden van voetbalbonden. En die hebben zelden schone handen, ontdekte Pannenborg.

Corruptie en geweld “Het lijkt allemaal heel toegankelijk en aardig, het Afrikaanse voetbal, maar achter de schermen stinkt het behoorlijk”, vertelt Pannenborg aan Univers. Rijke en machtige mannen, waaronder zakenlui, politici en hooggeplaatste militairen, besturen de Afrikaanse voetbalclubs als ware dictators. Tegenspraak wordt niet geduld. Om zoveel mogelijk financiële winst en aanzien te vergaren wordt geen middel geschuwd. Corruptie en geweld komen volgens Pannenborg op alle mogelijke niveaus van het Afrikaanse voetbal voor. “Het komt voor dat het verloop van de competitie vanaf het begin al vaststaat”, zegt Pannenborg. “Bondofficials en clubofficials werken veel samen en spreken geregeld van te voren af welke


teams promoveren en degraderen. Je wordt als supporter in de maling genomen.” Fair play, daar hebben de Big Men niet veel mee op. Hoe meer wedstrijden je wint, hoe meer geld er binnen komt: daar draait het om. Naast omkoping is geweld een middel dat vaak wordt gebruikt om wedstrijden te beïnvloeden. “In Ghana heb je een club, Berekum Arsenal. Hun team was thuis vijf jaar lang ongeslagen. De laatste tegenstander die daar heeft gewonnen moest honderd soldaten meenemen. Zodra een uitteam in het stadje Berekum verschijnt wordt de spelersbus bekogeld door woedende supporters en worden spelers geïntimideerd. Scheidsrechters krijgen te horen dat hun veiligheid niet kan worden gegarandeerd als Berekum Arsenal verliest. De tegenstander denkt dan al snel: laten we maar verliezen, anders komen we hier niet levend vandaan.”

Betoverde ballen en begraven beesten Spirituele rituelen, juju of muti genaamd, zijn eveneens schering en inslag in het Afrikaanse voetbal. Ieder team heeft wel een witchdoctor tot zijn beschikking, die de spelers bijstaat met zalfjes en spreuken. Wat ook goed schijnt te werken: de resten van een dood dier op het voetbalveld begraven. “Zelfs middelbare schoolcompetities maken gebruik van juju”, vertelt Pannenborg. Dat leidt soms tot absurde taferelen. “Als de witchdoctor zegt dat een speler ongeluk brengt en beter buiten de lijnen kan blijven, dan verschijnt een elftal gerust met tien man aan de aftrap.” Kunnen we hekserij beschouwen als een soort van doping? Niet echt, meent Pannenborg. “Het is eerder een vorm van sabotage. Met doping probeer je van een sporter een supermens te maken. Met hekserij ben je er alleen op uit om de ander slechter te maken, niet om jezelf te verbeteren.” En er is natuurlijk nog een verschil met doping: of de rituelen van de witchdoctors echt wedstrijden beïnvloeden, daarvoor bestaat geen wetenschappelijk bewijs. Neemt niet weg dat de Afrikaanse voetbalwereld heilig in hekserij gelooft. “Dus op de wedstrijdmentaliteit van de spelers heeft het zeker invloed.”

Wetenschap .15

Met hekserij ben je er op uit om de ander slechter te maken


16. Wetenschap


Vrij spel voor Big Men

Bedreigend

Je zou verwachten dat de Fifa, de internationale voetbalorganisatie, wel ingrijpt. Voorzitter Sepp Blatter heeft Fair Play immers hoog in het vaandel staan. Maar dat valt vies tegen. “De Fifa houdt niet van politieke inmenging”, constateert Pannenborg droogjes. “Ze hanteren een non-interventiebeleid.” Als overheden corruptieschandalen in het voetbal aan de kaak willen stellen, komt de Fifa meteen tussenbeide. Landen die toch een eigen onderzoek willen opzetten, lopen het risico door de Fifa geschorst te worden, zodat ze niet kunnen deelnemen aan grote toernooien. Die dreiging is meestal voldoende om overheden ertoe te bewegen hun onderzoek te staken. En dat zou niet eens erg zijn als de Fifa vervolgens zelf ingrijpt. Maar dat gebeurt niet, concludeert Pannenborg. “Daardoor blijven de Big Men buiten schot. Overheden mogen niet ingrijpen en de Fifa wil niet ingrijpen. Zo houdt de Fifa corruptie mede in stand.”

De aanwezigheid van Pannenborg op de Afrikaanse voetbalvelden werd lang niet altijd gewaardeerd. “Velen zijn uiteraard niet blij met je onderzoek. Daarnaast word je gewantrouwd. Je moet voortdurend duidelijk maken dat je geen official van de Fifa bent. En ten tijde van het WK dachten sommigen dat ik een spion was voor het Nederlands Elftal.” De wijze waarop Pannenborg onderzoek pleegde verschilt nogal van die van de gemiddelde promovendus. Die komt gedurende zijn promotietijd vaak alleen maar van de campus om een congres te bezoeken, terwijl Pannenborg voortdurend in het veld actief was. “Dat is natuurlijk typisch antropologisch”, zegt Pannenborg, “maar mijn werkwijze heeft ook een hoog journalistiek gehalte. Daarin heeft het wel iets avontuurlijks. Je vliegt naar Ghana of Kameroen, vindt een goedkoop hotelletje, en gaat aan de slag.” Vertrouwen winnen was het sleutelwoord tijdens zijn onderzoek. “Je probeert in de buurt van de VIP-tribune te komen, werkt als

Wetenschap .17

Je moet voortdurend duidelijk maken dat je geen official van de Fifa bent

het ware van onder naar boven. Dat gaat traag. Je moet veel tijd investeren in het leggen van contacten.” Vaak was Pannenborg al uren voor het begin van een wedstrijd in het stadion. Eerst vriendjes worden met de spelers – en dan zo langzaam omhoog klimmen naar de grote bazen. Maar spelers en supporters waren geregeld niet gecharmeerd van Pannenborgs aanwezigheid. De antropoloog herinnert zich een moment waarop de sfeer plotseling omsloeg nadat hij een spelersbus fotografeerde. “Toen werd ik bedreigd door een groep supporters. Dat heeft met hun geloof in magische krachten te maken. Waarschijnlijk dachten ze dat ik juju pleegde met mijn camera.” Inpakken en wegwezen dus. Dat was tijdens zijn onderzoek wel vaker het devies van Pannenborg, vooral als het thuisteam dat hij bezocht verloor. “Dan wil je voor het einde van de wedstrijd weg zijn, want je weet niet wat er daarna gebeurt.”

Competities bloeden dood Ondertussen kwijnt het Afrikaanse voetbal weg door misstanden en mismanagement. Er komt steeds minder sponsorgeld binnen.

Spelers krijgen geen fatsoenlijk salaris en moeten trainen op versleten veldjes met slechte voorzieningen. Daardoor vertrekken getalenteerde spelers al op vroege leeftijd naar andere continenten en wordt het voetbal in Afrika steeds minder aantrekkelijk om naar te kijken. Halflege stadions zijn het gevolg. En het trieste is: dat vergroot alleen maar de macht van de Big Men. Doordat de clubs financieel onzelfstandig zijn, worden ze steeds afhankelijker van de machtige mannen die de scepter zwaaien. Een uitweg ziet Pannenborg niet. “Het is een vicieuze cirkel. In die zin is het voetbal in Afrika zeker een reflectie van de maatschappelijke verhoudingen en ontwikkelingen daar. De meeste mensen halen hun schouders op over de corruptie in het voetbal. Ze zijn daar zo gewend aan corruptie, de meesten zouden zich juist te pletter schrikken als dingen op een goede manier worden geregeld.”

Arnold Pannenborg (midden) wordt geïnterviewd door Afrikaanse journalisten in Kameroen.

Arnold Pannenborg, Big Men playing football. Money, politics and foul play in the African game. African Studies Centre, 2012.


18. Interview

tekst Malini Witlox fotografie Erik Verburg

Schoon geweten, lege kas Na 55 jaar sluit IVA (instituut voor beleidsonderzoek en advies) de deuren en verliezen 35 mensen hun baan. De recessie is daar vooral debet aan, maar is niet de enige oorzaak, aldus IVA-directeur Marc Vermeulen. Volgens hem heeft de overheid duidelijk minder behoefte aan onafhankelijk onderzoek. Wordt de vrijheid van de wetenschap bedreigd? “We kregen steeds vaker het verzoek onze vraagstelling en conclusies richting het ingezette beleid te sturen. Maar dat weigeren we.”

T

ijdens het interview haalt Vermeulen een bekende slagzin aan. Wij van WC-eend adviseren WC-eend. Niet ongewoon voor het bedrijfsleven, maar de overheid kon een kritische noot nog wel waarderen. Dat klimaat is veranderd door de opkomst van politieke partijen op de flanken, zoals de LPF, de SP en de PVV die de kritische noten uit onderzoeken kunnen inzetten voor eigen politiek gewin. En dus zijn de ministeries bang voor onwelkome boodschappen. Vermeulen: “Door veranderingen in het politieke discours staat de behoefte aan onafhankelijk beleidsondersteunend onderzoek onder druk. We kregen de afgelopen vijf jaar steeds vaker het verzoek ons advies gewenst te maken. Dit probleem speelt ook bij andere instituten, hoor ik. Maar onderzoek is zelden eensluidend. We zeggen nooit, taakstraffen verminderen de criminaliteit, punt. We zeggen altijd, taakstraffen kunnen bijdragen aan vermindering van criminaliteit mits voldaan wordt aan voorwaarde x en y.”

Geen behoefte aan nuance Maar de overheid heeft geen behoefte meer aan kritische wetenschappers of nuance, stelt Vermeulen. “We kregen meer dan

eens te horen dat opdrachtgevers bang waren dat de oppositie onze kanttekeningen zou uitvergroten. Het proces van beleidsonderzoek is verpolitiekt. Vaak laat de overheid überhaupt geen onderzoek meer plegen, omdat ze denken dat ze er toch niets mee kunnen. Als ze al iets laten doen is het quick and dirty. Niet te diepgaand, niet te ingewikkeld. Dat type gedrag krijg je in een low trust society die niet goed in zijn vel zit. Door alle kabinetswisselingen staat het systeem onder druk. Kritisch onafhankelijk denken is typisch een fenomeen dat past bij een high trust society. Een samenleving of instelling die zich veilig en senang voelt, durft zichzelf de maat te nemen.”

Een miljoen minder IVA is voor honderd procent afhankelijk van een derde geldstroom, projectgebonden financiering van (semi) overheid en van private instellingen. Het gaat om kortlopende opdrachten van enkele maanden tot een half jaar. En door de crisis moet ieder dubbeltje omgedraaid worden. In het verleden kwam een deel van die spaarzame dubbeltjes nog bij IVA terecht. In de 55 jaar dat het instituut bestaat, overleefde het minstens drie crises. En die waren vaak nog zwaarder dan de huidige, bijvoorbeeld die uit

'Men stelt nu hoge eisen aan de relevantie van onderzoek' Univers vroeg een aantal - op TiU gevestigde onderzoeksinstituten of ze bovenstaand beeld herkennen. Theo Nijman, wetenschappelijk directeur Netspar “Ik herken het beeld dat maatschappij en overheid meer eisen stellen aan het bekostigen van onderzoek. In die zin dat er een aantal jaar geleden meer ruimte was voor onderzoek om het onderzoek, terwijl men nu hoge eisen stelt aan de relevantie van dat onderzoek. Ik herken niet dat de opdrachtgevers het onderzoek meer dan vroeger naar een bepaalde conclusie willen sturen.”


Ton Wilthagen, directeur ReflecT “Wij hebben van dit verschijnsel geen last. Dat zal zeker te maken hebben met het feit dat we in veel mindere mate opdrachtonderzoek in enge zin doen. Wij werken of in een duurzame samenwerkingsrelatie met partners of we krijgen funding (onderzoekssubsidie) waarbij

de output alleen in wetenschappelijk opzicht hoeft te worden verantwoord. Natuurlijk zijn wij ook ons bewust van de spanning die Marc Vermeulen noemt, die heeft altijd bestaan. Maar ik kan niet aangeven of hier sprake is van een groeiende tendens.” Henk Garretsen, directeur Tranzo “Nog nooit meegemaakt! Maar wij verrichten amper kortdurend opdrachtonderzoek, dus de situatie is bij ons heel anders. We hebben in verhouding wel veel tweede geldstroom onderzoek.” Manon Osseweijer, Managing Director CentER “Mede namens Prof. Frans de Roon, Vice-Decaan Onderzoek bij TiSEM, laat ik weten dat wij de door u genoemde (toegenomen) vraag naar ‘gewenst onderzoek’ niet herkennen binnen de instituten verbonden aan TiSEM.” Anton Vedder, directeur bij TILT “Wij hebben geen last van de toegenomen

vraag naar onderzoek met (vooraf vaststaande) gewenste conclusies. Dat komt denk ik door een veel grotere variëteit van financiers en onze oriëntatie op interdisciplinair onderzoek. We zijn een echte universitaire instelling en stralen dat ook uit. We hebben kritische distantie behoorlijk stevig in het vaandel staan. Bij elke offerte, projectvoorstel of mogelijke onderzoeksopdracht kijken we of het past in het instituutsbrede onderzoeksprogramma.” Marcel Das, directeur CentERdata “Ik herken me niet in het beeld dat er een toegenomen vraag is naar gewenst onderzoek. Bruikbaarheid voor de opdrachtgever staat telkens centraal, maar dat betekent niet dat we het naar de opdrachtgever toeschrijven. We proberen in de onderzoeken zo objectief mogelijk te zijn. We zijn ook voorstander van openbaarheid van de geschreven rapportages. Het is echter aan de opdrachtgever wat er met het rapport en de resultaten gebeurt.”

Interview .19

de jaren 80. In 2012 draaide IVA een omzet van 2,5 miljoen. Een flink bedrag, maar een miljoen minder dan nodig is. Vermeulen: “Een economische crisis is pijnlijk, maar inderdaad niet nieuw. Wel is het bijzonder dat het om een double dip gaat. We hebben in 2010 al gereorganiseerd, dat leek toen afdoende te zijn. Maar we konden geen kabinetscrisis en Griekse crisis voorzien. Ik ben 20 jaar geleden bij IVA gestart en het aardige van onderzoek naar arbeidsvraagstukken was dat je altijd werk had. In hoogconjunctuur was er behoefte aan onderzoek naar de vraag waar bedrijven personeel vandaag konden halen, in laagconjunctuur werd - ondanks geldgebrek bij de overheid - veel onderzoek naar sociale zekerheid gedaan. Alle denktanks op dat vlak zijn nu weg. De Raad van Werk en Inkomen wordt bijvoorbeeld ook niet meer door de Staat bekostigd. Het CPB rekent een plan even snel door en is klaar.” Het verhaal van Vermeulen past naadloos in het beeld van de laatste jaren waarbij de overheid een plan bedenkt en dat later terugdraait. Shoot first, ask questions later. Een actueel voorbeeld is het regeerakkoord, waarbij niet goed doorgerekend lijkt te zijn hoeveel procent in inkomen Nederlanders er nu op achteruit gaan. Vermeulen denkt dat de wal het schip gaat keren. “Kijk naar de discussie rondom passend onderwijs. Dat wordt bijna zonder onderzoek uitgevoerd. Ik sluit niet uit dat de overheid over vijf jaar op de maatregelen terugkomt.”

Zorgen Bij IVA werken 35 mensen die door de opheffing van het instituut hun baan verliezen. Toch hebben de onderzoekers van IVA nooit overwogen om onderzoek gewenst te maken om zo hun hachje te redden. De verleiding was er wel, geeft Vermeulen toe. “Al had ik dat gewild, er was geen enkel draagvlak om richting quick and dirty te gaan. Ons personeel is te hoog gekwalificeerd om daaraan toe te geven. We werken met hoogleraren, een behoorlijk deel van onze staf is gepromoveerd. Die zeiden dat ze liever wat anders gingen doen. Als je de uitslag van je onderzoek toch

Het proces van beleidsonderzoek is verpolitiekt al weet, kun je het ook door een student laten uitvoeren. Wel zag ik dat onze onderzoekers in hun onderzoeksvoorstellen de veilige kant opzochten, ze deden aan zelfcensuur. Voorstellen werden net wat minder scherp geformuleerd, daar maak ik me wel zorgen over.” Na jaren keihard werken valt het instituut waar je zo veel tijd in hebt gestoken om. De woorden van Vermeulen kunnen zuur overkomen. Het lijkt op het natrappen richting oude klanten. Hij is echter oprecht bezorgd, geeft hij aan. En hij steekt ook de hand in eigen boezem. “Als je met een vinger richting de markt wijst, wijzen er drie vingers terug. Wij zijn kennelijk ook niet in staat geweest om duidelijk te maken wat de meerwaarde is van onafhankelijk onderzoek. Overigens is er nog een derde reden dat de inkomsten tegenvielen. Valorisatie. Universiteiten zijn zich - met vallen en opstaan - meer met vraagstukken uit de samenleving gaan bezighouden. Instituten als het IVA leefden bij de inefficiëntie van het kennissysteem. Nu dat kennissysteem beter is gaan werken, zijn we de markt kwijtgeraakt. We zouden bijvoorbeeld vervolgonderzoek doen naar de vraag waarom psychische patiënten vaker slachtoffer zijn van misdaden. De opdrachtgever heeft er uiteindelijk voor gekozen om drie promovendi aan het werk te zetten. Maar ik ben daar niet negatief over. Op macroniveau bezien is er sprake van welzijnswinst.”


20. Lifestyle

coördinatie Francine Bardoel

Speak up!

I-con

... en Tilburg sloopt verder Natuurlijk moet Museum de Pont, het beste museum voor actuele kunst in Nederland, een nieuw smoel en dus een betere ingang krijgen, maar moeten we daarvoor nu werkelijk eerst die grappige oude pandjes aan de Hasseltstraat van de kaart vegen? En natuurlijk is het verstandig om de economie in Tilburg aan te jagen door te bouwen, maar moeten we dan echt eerst de hele boel slopen? Nu staan de oude ABN-bank aan de Spoorlaan en de halve Noordhoekring op de slooplijst, nadat eerder al de laatste oude fabriekspanden aan de Hart van Brabantlaan (Eliasterrein en de Vormenfabriek) spoorloos verdwenen zijn. Ik had gehoopt dat de directie van De Pont beter zou nadenken nadat ze dit jaar Ai Wei Wei ruim baan gaf in zijn kritiek op het ongebreideld slopen en vernielen van het oude China. Ik had de stille hoop dat de directie van De Pont, indachtig Ai Wei Wei, de gemeente zou voorstellen om die oude panden voor het museum niet in zijn geheel te slopen, maar een architect (en waarom niet Ai Wei Wei?) de opdracht zou geven om voor het museum een nieuwe façade te maken met gebruikmaking van de oude bouwmassa. Maar nee, we gaan eerst de boel platgooien en bouwen dan iets nieuws, zonder ook maar een poging te wagen delen van de oude panden een nieuw en wellicht verrassend leven te geven. Het gaat me niet om integraal behoud van de oude pandjes, maar om het integreren van delen ervan in iets nieuws, als ‘intelligente ruïne’. Zodoende kan ook de aansluiting worden gevonden bij het beschermd stadsgezicht Wilhelminapark. Het is jammer dat men deze mogelijkheid niet eerst onderzoekt, want er zijn echt wel architecten die iets spannends kunnen creëren zonder het oude meteen weg te gooien. Ga eens kijken op de Triple O campus in Breda, waar een oud bolwerk is opgenomen in een hypermodern pand, of in Roermond, waar de werkplaats van een oude ijzerhandel opduikt in een winkelpassage. Het is vooral jammer voor Tilburg, waar de tabularasa-waan weer als vanouds opgeld doet en geen architect ook maar een poging doet nieuwbouw te laten aansluiten bij de historische structuur. Arnoud-Jan Bijsterveld, Oud-lid gemeentelijke monumentencommissie en hoogleraar Cultuur in Brabant aan de UvT.

Een broek met wijde pijpen zou ik echt nooit kopen Stijl? Een mix van duur en goedkoop. Aan het begin van een seizoen sla ik meestal veel kleren in. Ook ga ik vaak naar Düsseldorf om te winkelen. Bijbaan? Ik werk ongeveer twintig uur per week als teamleider van de Albert Heijn. Wat trek je nooit aan? Een broek met wijde pijpen. Die zou ik echt nooit kopen. Daarnaast ben ik ook geen fan van felle kleuren. Voorbeeld? Mijn vader. Ik lijk heel erg op hem. We hebben allebei een harde werkers-mentaliteit en streven altijd naar meer. Slechtste tv-programma? Van die nagesynchroniseerde Disney programma’s. Het is echt verschrikkelijk als ze met die heliumstemmen overdreven Nederlands gaan praten. Dan zap ik snel verder. Sinterklaas of kerst? Kerst, dat is veel sfeervoller. Dit jaar ben ik op wintersport met de kerst. Dat wordt flink après-skien! Mooiste moment? Het behalen van mijn bachelor diploma commerciële

Trendspotting

Movember en

Beardcember Wat zijn de laatste trends op de Tilburgse campus? Univers zit bovenop alles wat hip & happening is. Deze keer: de movember.


Daan Mestrum (21), premaster Strategic management

economie. Dat voelt toch als een deel van je leven dat je met succes hebt afgesloten. Verslaving? Voetbal. Ik speel het al tien jaar en het is echt een uitlaatklep voor me. Mijn tentamens zijn net achter de rug en als ik dan een dag hard heb geleerd, is voetbal echt een ding waarmee ik mijn hoofd kan leegmaken.

Het is niet nieuw, maar het is wel de tijd van het jaar. Mannen die zichzelf niet scheren. Waar de vrouw haar Facebookaccount opleukt met hier en daar een reisje naar Verweggistan, om aandacht te vragen voor borstkanker, daar trekt de man aandacht voor prostaatkanker met een behaard gezicht. Waar de vrouw haar snor eens per kwartaal bleekt, laat de man zijn snor en baard graag staan in de maanden november en december, ofwel Movember en Beardcember. Dan zijn er ook nog mannen die zich wel graag scheren, het hele jaar door. Misschien zelfs in opdracht van vrouwlief die de stoppels te hard vindt als ze haar gezicht raken. Die vindt haar bebaarde man maar niks. Dan de metroseksueel die liever een Cruzer gebruikt in plaats van een scheermes. Hij die zijn gezicht het gehele jaar voorziet van een ‘perfect’ ringbaardje. Tja…persoonlijk vind ik een glad gezicht of een volle baard mannelijker. Maar als je dan toch je

Lifestyle .21 Cabaret Wè nou?

Een kinky avond

Uitgelezen? Een aantal feitjes volgens Stichting Lezen: vrouwen lezen meer dan mannen en adolescenten hebben minder vrije tijd waardoor ze minder lezen. En: vrije tijd wordt vooral besteed aan de televisie, computer of activiteiten buitenshuis. Heb jij nog tijd om te lezen (boeken bedoelen we dan hè)? En in welke taal lees je ze dan? “Ik heb het zo druk met afstuderen dat ik er niet aan toekom om een normaal boek te lezen. Wel lees ik momenteel veel papers, daardoor heb ik ook niet echt de behoefte om nog meer te lezen.” Marieke Denissen (22) bachelor Organisatiewetenschappen “Ik lees nog vaak boeken. Gewoon voor de lol. Als ik een boek lees, dan lees ik een boek in het Nederlands. Dat leest toch wat lekkerder dan in een andere taal.” Kiki Dirix (21) master Fiscale Economie “Ik denk dat tijdsconcurrentie (onjuiste balans tussen werk en privé) de belangrijkste reden is waarom studenten minder lezen. Op de basisen middelbare school is er nog een stimulans, omdat je daar boeken moét lezen. Die stimulans verdwijnt naarmate je ouder wordt. En ik kan best begrijpen dat wanneer je als student de hele dag in de boeken hebt gezeten, je ’s avonds iets anders wilt doen. Maar de echte lezers willen zelfs dan nog lezen. Je hoort vaak dat er minder gelezen wordt, maar dat lijkt me niet. Ik denk dan ook niet dat boeken verdwijnen, verhalen blijven altijd bestaan. Zo zijn er nog steeds genoeg onvertelde verhalen over bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog.” Koen Gijsbers, storemanager Studystore

snor of baard laat staan deze twee maanden, zorg dan voor een sponsor. En stort het gesponsord bedrag op de rekening van het Kankerfonds! Zorg wel voor een scherp mes en laat je meisje ‘t niet ergens voor gebruiken!

Wie Philippe Geubels nog niet kent: het is een Vlaming met een bril, een kaal hoofd en monotone stem. Hij is bekend van het Avro-programma ‘Mag ik u kussen’. Op dit moment toert hij door Nederland met zijn show Made in Belgium. In het kader van preutsheid van de Katholieke Universiteit Brabant volgt hier een kuis verslag van zijn show. De uitleg van Vlaamse woorden met de Nederlandse vertaling is leuk: “Microgolf – magnetron”, dit wordt gevolgd door een reeks woordvertalingen, ... “trakteren ... daar heb ik de vertaling nog niet van kunnen ontdekken”, aldus Geubels. De Vlaamse komiek zegt tijdens zijn show geen typetje te spelen en zichzelf te zijn. Als dat zo is, dan mag ik dat wel. Lekker fatalistisch. Zo zegt hij bijvoorbeeld niet meer te drinken, want daar wordt hij te gelukkig van. Een gelukkige komiek is een slechte komiek, een ongelukkige een goede? Omdat ik vind dat je eigenlijk zelf alle grappen moet gaan horen laat ik het hierbij. Maar als je de show gezien hebt, dan begrijp je dat je nooit meer een raketijsje kunt eten. Dat shoarma echt niet lekker ruikt en dat het woord ‘vreemdeling’ een andere betekenis krijgt. Maar ook waarom katten geen leuke beesten zijn en waarom je alleen nooit meer lauw water drinkt. Een ding is zeker, je zult hoe dan ook een kinky avond hebben. Tim Staps Phillipe Geubels – Made in Belgium. Er zijn nog kaarten te koop voor enkele voorstellingen. De show in Tilburg is al uitverkocht

Boek

Dapper boek Het regent fraudezaken de laatste tijd. Is de zaak Stapel het topje van de ijsberg in de wetenschapsfraude? Dat is een vraag die regelmatig in je opkomt als je het nieuws volgt. Frank van Kolfschooten zocht het helemaal uit voor het boek Ontspoorde Wetenschap. “Een dappere prestatie”, schreef de Volkskrant. Sinds 2005 constateerde Van Kolfschooten 35 gevallen van fraude, en hij behandelt er in dit boek nog meer. Maar let wel: dit zijn de zaken die door de universiteiten behandeld zijn. Waarschijnlijk is dit dus het topje van de ijsberg. Plagiaat is de meest voorkomende vorm van fraude. Mooi zijn de verhalen over de psycholoog René Diekstra en het verhaal over de jonge hoogleraar Stolk, die echt alles bij elkaar verzon, tot expedities naar Afrika aan toe. Voor mensen van de UvT die denken meer nieuws te lezen over Stapel: dat staat er niet in. Voor wie weinig weet over Stapelgate is het wel een fijne samenvatting. Het boek is nogal doorwrocht, Frank legt verantwoording af over zo ongeveer alles wat hij doet en meegemaakt heeft op weg naar dit boek. Ook de procedures die tot ontmaskering leiden, de betrokkenen en de vaak onwillige houding van de universiteitsleiding komen uitgebreid aan bod. Het boek geeft een unieke inkijk in de wetenschap. De kritiek van binnenuit is duidelijk: de publicatiedruk, het groeiende aantal coauteurs, de chantage van hoogleraren om coauteur te worden. Koop het boek, het is dapper. Je krijgt een heel mooi inzicht in hoe de wetenschap niet behoort te werken. Francine Bardoel Ontspoorde Wetenschap, Frank van Kolfschooten. 19,95 euro.

Univers recenseert alles. Op UniversOnline.


22. Lustrum Humanities text Bart Smout photography Ben Kleyn

As part of the celebrations marking the fifth anniversary of the Tilburg School of Humanities, Arnon Grunberg gave a lecture in the auditorium of the Cobbenhagen building on the 7th of November. Univers asked the infamous Dutch author a few questions after the event.

'Economy is extension of literature'

I

n his lecture, titled Destiny, Grunberg wonders how meaningful Spinoza’s ethics are to modern man. Spinoza was at the forefront of the Enlightenment and was convinced that people are capable of living happy and virtuous lives. This does require us to be able to control our passions and free ourselves of false thruths. “Are we capable of this, and do we want this?”, Grunberg wonders. Grunberg compares modern man with Swann, a character by the French novelist Marcel Proust. In his love life, Swann is led by his feelings of jealousy and mistrust which causes him to create fantasy worlds. “Modern man resembles this character”, Grunberg argues. “We live in constant fear of being deceived en we have implicit faith in our imagination. We all are producers of fiction.” According to Grunberg, modern man idealizes sentiment. It’s too late to return to a Spinozaistic belief in the truth. “The laughable is our destiny,” Grunberg concludes his lecture. After the event, one of the attendants twittered the following: ‘Whenever Grunberg holds a serious lecture, he sounds like Beatrix during the Queen’s speech, it would seem.’ Is our Queen an example to you? “I never give unserious lectures. I suspect that the person who tweeted this was talking about my diction and indeed, I don’t speak the Limburg dialect. But, as W.F. Hermans pointed out: Dutch is in fact a German dialect, just as Swiss-German is. And there are enough reasons for holding the Queen’s Speech in German, from now on. And The Netherlands might just as well become part of Germany, just like North Rhine-Westfalen. This would be best for all involved. I should imagine this also answers your question about the Queen.”


You debated with some philosophy students after the lecture. There was a fair amount of confusion. Literature and philosophy have a lot in common but aren’t the differences far greater? “I seem to remember saying the same thing in my lecture. But, I don’t think that we should jump to any far-reaching conclusions after the mild confusion of tongues that seemed to be prevalent. According to the South-African author Coetzee, philosophy

and literature need each other but I guess a marriage without a confusion of tongues is impossible.” You said in your lecture that you distrust reason. Does that mean you distrust science, as well? “I believe that science isn’t always critical enough of itself.” The Humanities are under pressure nowadays. What use are they, some people wonder. Where do you stand on this, wouldn’t it be better just to pack it all up? “Oh no, let them exist. They’re useful in teaching and keeping traditions alive. I fear that their weakness lies in a halfhearted attempt at seeming to be more scientific than they actually are or that they succumb to the pressure to modernize, which is applied by managers.” In your lecture you said that it remains to be seen whether Economics and other scientific disciplines are indeed as scientific as they claim to be. The question arises whether they aren’t more of an extension of Literature through other means. Could you elaborate on this? “Economists, such as Krugman, question the scientific nature of their own science themselves. We can and must ask ourselves which part of the economy is scientific. Bearing Socrates’ words in mind that authors resemble fortune tellers; it seemed to me that the economy is an extension of literature.” Aren’t scientists, in fact, the saddest figures of our time? Chasing up a truth that was abolished a number of decennia ago? “Has the truth really been abolished? I think scientists are predominantly occupied by their own careers. I’m tempted to say: If only they were in search of the truth.” ‘The laughable is our destiny,’ with these words you concluded your lecture. Is existence itself one big, Godless comedy? “‘Godlessness’ is complicated in Spinoza’s context because the ‘divine’ is, if I understand it correctly, everything. Certainly a comedy, but that in itself makes it a tragedy, as well.”

Science & School .23

text Esra van der Wolk and Bart Smout

Masterpiece

No need for polarization According to researcher Hans Crebas, the excessive polarization within the debate about Muslims in the period 2001-2010 could have been avoided. This is the conclusion of his research titled: Peacekeeping in Holland 2001-2010. De inrichting van het Nederlandse beleid in het licht van de polarisatie rondom moslims. (The design of Dutch policy in light of the polarization of Muslims). Crebas’ promotion took place on the fifth of November 2012. One of the most striking outcomes of his research is that the Dutch government didn’t have a grand strategy concerning domestic peace and safety, in the period 2001-2010. This paved the way for populist parties to play the first fiddle in the debate on immigration, integration and the Islam. Crebas: “The government seemed incapable of penetrating the hectic debate of the last few years. With the aid of media logic, Wilders was able to occupy the public stage. The Prime Minister should have spoken out against the monopoly that the populists claimed. Now, we see a world that is upside down and in which only Wilders is heard, even though he represents a marginal point of view.” According to Crebas, Wilders’ success in 2010 wasn’t representative of the gut feelings of the majority of the population. “The undercurrent

in Dutch politics was more stable than what happened on the surface”. On top of that we have to deal with the lack of a strategic narrator, someone who can get the broader government policies on domestic safety across. “Because every Ministry had to fend for itself, the real government policies weren’t brought to the attention.” His advice for the Dutch government is to adopt a grand strategy, an internal policy with a long-term goal and in which certain goals are pursued. “Countries such as England and America have a grand strategy. The Netherlands shouldn’t feel that they are too small for such a thing.”

Pay by age

Eureka! Boring uniformity

Music piracy is as common as anything, nowadays. No artist can escape it, but the downside of it is that is has more negative effects on less wellknown artists. This is the conclusion of the paper ‘Music piracy: A case of ‘The Rich Get Richer and the Poor Get Poorer’ by Florian Schütt of the Tilburg Law and Economics Center (Tilec) and his colleague Amedeo Piolatto. Particularly beginning artists suffers from piracy. They are hardly visible on the worldwide web while the popular artists just get more popular as their music is downloaded. Schütt and Piolatto warn that in the long run, music piracy could lead to a boring musical uniformity.

The cost of healthcare is on the rise, how are we going to deal with it? Tilburg Economist, Henriëtte Prast, offers a surprising solution: make medical insurance age-related. A simple and efficient idea, claims Prast in Het Financieele Dagblad. Because the more elderly there are, the higher the insurance revenues and that is welcome in a rapidly ageing society. Add to that the fact that people’s salaries grow as they mature, and it makes sense from that aspect as well. Obviously, some people would be affected by it in a negative way, such as old-age pensioners on a state pension, but separate measures can be taken to provide for this. If it’s up to Prast, an age-related medical insurance can be introduced immediately.

Measures need better explanation

As a government you don’t want youngsters keeling over from alcohol and soft drugs. So, what do you do?

Hans Crebas: 'The Netherlands are not too small for a grand strategy'

You raise the price of alcohol or ban the sale of spirits in supermarkets. But, you shouldn’t reckon on much goodwill from the general public, as TiU scientist Rosalie van der Sar discovered. Restrictive measures don’t go down well with youngsters and adults alike in The Netherlands. Educational measures, however, are welcomed. Van der Sar demonstrates that restrictive measures surpass their goal. They don’t change youngsters’ perception of alcohol and drugs. Therefore, Van der Sar argues that the government should do more to explain why they are resorting to restrictive measures.


24. Lustrum Humanities

text Sonia Kolasinska illustration Adrian van den Eerenbeemt

The digital future

5 years of Humanities The celebrations of the School of Humanities Lustrum at Tilburg University were not merely entertaining. They painted a picture of the achievements, but also the challenges that the discipline currently faces. What does the future hold for the humanities?

I

magine the millions of books written in the course of centuries. Reading only English language books from the year 2000 alone, without interruptions for food or sleep would take you 80 years. But a computer can read and analyze them much quicker. Using computers and internet as tools for text and data mining opens up previously unimaginable opportunities. So-called e-humanities, also known as digital humanities, combines methods from traditional disciplines - such as history, philosophy, linguistics, literature, art, archaeology, music, and cultural studies - with tools provided by computer science. What does this digitalization mean for the future of the humanities in general?

Digitalization brings the humanities outside the confines of the university This question was tackled in one of the lectures on e-humanities organized by the lustrum committee. For Rens Bod, professor of Computational and Digital Humanities at the University of Amsterdam, the development of e-Humanities gives academics the chance to increase their cooperation with private companies. According to him, such collaborations show that humanities studies do not merely train critical minds, but also contribute greatly to the economy and the commercial industry. “E-humanities is the next big step in Information Technology. Companies are increasingly interested in using data from the humanities for their investments, for example mobile applications or digital maps,” says Bod. Thus,


the process of digitalization brings the humanities outside the confines of the university and connects scholars with private companies. Also, thanks to digital data visualization programs, research results can be made publically available in a more comprehensible, almost entertaining form. But are digital methods just a way to sell the results of traditional research? According to Jan Scholtes, professor of Text Mining at Maastricht University, digital methods allow for much more than we previously thought; they help to discover previously unknown or hidden phenomena in culture. For example, they have the potential to show new patterns in language use, visualize sentiments and opinions in society, structure unstructured data and map complicated social relationships. Therefore, the e-humanities discipline is not only concerned with studying the internet, but society and culture as a whole. As prof. Richard Rogers, a web epistemologist from the University of Amsterdam writes in his book The End of the Virtual. Digital Methods: “The Internet is employed as a site of research for far more than just online culture. The issue no longer is how much of society and culture is online, but rather how to diagnose cultural change and societal conditions using the Internet. The conceptual point of departure for the research program is the recognition that the Internet is not only an object of study, but also a source.” However, viewing internet as a source of data about society is not without its problems.

A Drop in the Ocean Rens Bod, while speaking at the lecture, seemed to be overly enthusiastic about e-humanities as an emerging discipline: “Humanists can be proud about their impact and valorization, but they could sell it better. They should make as many digital researches as possible, and send press releases one after the other. We should promote e-humanities more!” The internet is not, however, the alpha and omega. Why is

Lustrum Humanities .25

that? Because Humanities scholars rely heavily on records, whether they are newspapers, photographs, letters, diaries, books, articles and other records of human experience. If they start using digital methods for their research, they encounter the problem of unavailability of cultural objects online. The majority of books, articles in printed journals and newspapers published throughout centuries can only be found in library catalogues and archives. Only about 15 million books have been digitalized, which makes for 12% of all books ever published. It is true that there are many digitalizing projects, but they have a hard time translating the materials that are currently being printed and those printed in the past. Unless

we believe that in the nearest future the publishing industry will go online in its entirety, the digitalization process might never catch up. We also have to keep in mind that books that have been translated from print to the online sphere are, to a big extent, only the canonical works representing just a tiny part of culture that was considered sufficiently significant by our cultural institutions. According to Richard Rogers, if the researchers want to understand the changes and developments in society, they cannot just analyze “cultural sentences spoken by a few great men but patterns in all cultural sentences spoken by everybody else.” →


26. Lustrum Humanities

Flashing as fast as Kim Basinger’s orgasmic slide show in Nine ½ Weeks The digital future

The balance between tradition and innovation Column

With the Speed of Internet

Master Course or Crash Course? “However, we know that the Bachelor is just the beginning of our education,” said the valedictorian during the Liberal Arts graduation ceremony. Wrong! This hopeful prediction would only apply if I decided to follow a Research Master and pursue my career in academia. But after two months of my regular Master program I feel like the end of my academic education is near. One of my courses at the University of Amsterdam started just two months ago. The following seven lectures featured Power Point slides flashing as fast as Kim Basinger’s orgasmic slide show in Nine ½ Weeks. If Walter Benjamin knew that we devoted only one hour of our precious time to discuss his essay, he’d turn over in his grave. The 'academic debates' could just as well be squeezed in during coffee breaks. The course’s content comes down to a list of tools that is published online anyway. Remind me again why I would drag myself out of bed every Monday morning? No wonder the course lasted for barely two months: the entire Master program takes only one year. Actually, our education has to fit between September and December, because the second semester is almost entirely devoted to writing a thesis. Following a Master program feels like taking a crash course. No, worse: like being in a Benny Hill episode about taking a crash course. It seems as if the universities have pushed the speed button on their production line, trying to rush us out of the cozy confines of the university buildings. But if the speed gets too high, the tape will slip under our feet and we’ll fall on our faces, completely unspecialized in what should be our area of expertise. Students might not be the perfect contributors to society, borrowing money and using all the possible student discounts, but a twoyear Master program would allow us to actually study what we study. Without the extended studies fine I just might take my time... <evil laugh> Sonia Kolasinska is student and Univers editor


The speed in which news websites, blogs, Twitter and Facebook are updated and refreshed is definitely an advantage for users, but not for researchers. Humanities scholars are facing the problem of how to capture unstable and ever-changing online data so that it becomes permanent and possible to analyze. It is a challenge to not only track changes online, but to also record them. Much of the content online, once it disappears or changes, leaves no trace and is not archived. Researchers looking into online communities or social media are also faced with changing rules, privacy settings, and interfaces. A relevant research can be made irrelevant only by an online platform changing its settings or design. It is also difficult to get online data from the past. For example, if you’re late with gathering public opinion data for your research on the American elections, you might never get tweets older than one month.

Is Virtual Reality Real? While online data is undoubtedly useful for research of online communities and behavior of internet users, does it also reflect changes in society offline? Can research done entirely online make claims about social changes in the real life dimension, not only in the virtual one? Some scholars are still skeptic about online data, claiming that the internet is often a source of ungrounded claims, gossip and amateur research. They distrust any user-generated content such as Wikipedia and any data that is provided, and can be altered, by ordinary users. Humanities scholars nowadays have to face the question whether the internet can be a source of solid, researchable data and if it adequately reflects dynamics in society.

Perspectives on the Future So what does the future hold for the Humanities at Tilburg University and for the discipline in general? The movement towards more modern, digitalized and computerized research is a fact, but what will happen to the more traditional aspects of the humanities? Judging from the nature of the lustrum events, the School of Humanities at the university struggles with the same question. The committee clearly tried to combine the traditional with the modern. The Asko|Schönberg music concert was a wonderful performance with classical instruments, yet combined with the more contemporary, minimal, and innovative music composed by Steve Reich. While this combination seemed to work just fine during the concert, it was not that successful at the masque ball. What was expected to be an elegant gala with long dresses and tuxedos turned out to be a party with party music, wine served in plastic cups and beer on the floor. What should then be the balance between tradition and innovation?

What’s in the world .27 edited by Sonia Kolasinska

Column

Tim

Valeria

Controversy

Working in groups This time in controversy, Valeria Atrokhova from Russia (International Business Law) and Tim Staps from the Netherlands (Communication and Information Sciences) discuss working in groups.

Valeria: We have a lot of group assignments and while working in groups can be cool, sometimes it’s also very difficult. Because everyone has their own responsibilities and you don’t have a manager in control, like in real life. Everything depends on whether they respect you or not. It is also complicated to rely on others sometimes. Tim: I think working in groups is great.

You get to know more people and the way in which others think can complement your own knowledge. Group mates can work as a catalyst: they can challenge you to look further and deeper.

Valeria: But sometimes you have a

problem when two points of view differ. One time I had an argument with a group member for several hours and in the end we were both not quite right. I think this is good because at the end we had to listen

Cheap Cappuccino

more to each other. It is not about hearing, but about understanding one another. Group work helps with that. Tim: If I have a strong opinion on

something I would try to show data to prove my point. If this is not possible, then we would argue for a long time (laughs). However, there is often a big difference in knowledge you have on the subject. As a result, you learn more about the part you’re responsible for but less of the whole.

The above is the Index of Full Originality. Mi is the number of localities in which event i occurs, S the number of previous instances of originality. Question 7: Which is most original? 1. 2.

3.

Café Brasserie Dudok Tilburg serves a goat’s cheese salad. Dutch TV news for 12 November 2012 features murder at a Brabant kick-boxing gala and a Koala bear rescued from Australian forest fires. Mark Rutte has asked an American friend how to pronounce the word “hooray!”

Andrew Cartwright teaches English at the Language Center.

Spotted! Wednesday, 31 October 2012 - master course Insolvency law. Students had to fight for an exam date at the 31st of October. The teacher opened the registration of the oral exams by way of throwing the registration papers high up in the air and saying: “Well, this is the registration moment. Here you go!”

Valeria: I think they let us work in

groups exactly because they know that we can’t do it all alone. For me working in groups is sometimes difficult, because I want to stay for the research program and need a scholarship for that. Therefore it is really important for me to get good grades. But what is a good grade for others may not be a good grade for me.

Overheardon campus

Psst, are you a fan of cappuccino? Well, come closer. We have a little secret for you. There are two coffee machines in the Cobbenhage canteen, and one of them charges considerable less money for the Italian refreshment. Just 0,32 euro instead of 0,39. Saves you 7 cents a cup! Which machine, you say? The right one when looking at it.

Cleaning Addams family

One day after Halloween, the ghosts and freaks of International Business Law class got together for a good night of All Hallows’ Eve. Rumor has it that one boy was so drunk he did not remember dancing dangerously close to a witch... Or had she enchanted him? After the party was over, a few students stayed to help clean the house. Imagine the Addams family

with brooms and mops and you have a good idea of what it looked like.

Do you have a funny photo or overheard something on campus? Send it to [email protected]. Or post it on our facebook page facebook.com/ universonline


International starts here

Grunberg: economy is literature

no. 05 November 22, 2012

Independent magazine of Tilburg University

Giphart gelukkig als student

Recommend Documents