GEZONDHEIDSZORG. Professor Witkamp: ICT kan de zorg nog zó veel efficiënter maken. Platform Veiligheid en Continuïteit Zorginstellingen

2015 |

4

GEZONDHEIDSZORG

Professor Witkamp: ‘ICT kan de zorg nog zó veel efficiënter maken

Platform Veiligheid en Continuïteit Zorginstellingen Geslaagd NVTGvastgoedcongres 2015 VZI introduceert certificeringsprogramma 2.0

huisvesting en technologie in de gezondheidszorg

UW ZOR GP A R T N ER

BUI T E N R UI MT E N

&

I N F R AT EC H N I EK

K A NTE R S. eu

Editorial Nieuwe bijlage en PVCZ Van de hoofdredacteur

Bij deze editie van FMT Gezondheidszorg treft u een bijlage aan met de titel FMT Facilitair. Het gaat hier om een bijlage die u regelmatig tegemoet kunt zien. De redactie van FMT Gezondheidszorg heeft hiertoe besloten omdat we met ontwikkelingen en informatie worden geconfronteerd die we u niet willen onthouden omdat ze waardevol is, maar niet altijd in de redactionele formule van FMT Gezondheidszorg past. Op deze manier kunnen we u nog uitvoeriger informeren en geven we een extra verdieping aan de redactionele formule van FMT Gezondheidszorg als kennisplatform voor technologie en huisvesting in de zorgsector. We hopen dat u de nieuwe bijlage op prijs stelt. In deze uitgave ook aandacht voor het Platform Veiligheid en Continuïteit Zorginstellingen dat zich voor de eerste keer presenteerde tijdens het recente NVTG-congres. De presentaties waren een groot succes. Inmiddels hebben zich de nodige mensen aangemeld die bij het platform betrokken willen zijn. Elders in dit blad leest u meer over dit initiatief. Verder in deze editie van FMT Gezondheidszorg onder andere een interview met professor Leonard Witkamp. ‘Eigenlijk hoop ik dat die hele term “Telemedicine” binnen de kortste keren zal verdwijnen’, zegt hij, koud een maand nadat hij aan het AMC is aangesteld als ‘s lands eerste hoogleraar Telemedicine. De onlangs aangestelde hoogleraar doet meer prikkelende uitspraken. Tenslotte willen we u laten weten dat FMT Gezondheidszorg partner is van het Mobile Healthcare Congres en iZone dat 8 oktober plaatsvindt in de Mediaplaza in Utrecht. We zijn partner van dit congres omdat we ervan overtuigd zijn dat mobile healthcare steeds belangrijker zal worden. De technologie achter deze ontwikkelingen blijven we dan ook voortdurend volgen. Een “partnership” met dit congres ligt daarom voor de hand. Ik hoop dat deze uitgave van FMT Gezondheidszorg u de nodige waardevolle informatie biedt. Bent u zelf betrokken bij interessante nieuwe ontwikkelingen, meld het ons. U kunt ons bereiken via [email protected] of 06 53 310 657. Cor van Litsenburg, Hoofdredacteur FMT Gezondheidszorg . FMT Gezondheidszorg

3

colofon FMT Gezondheidszorg is een uitgave van: Van Litsenburg BV Eendenven 14 5646 JN Eindhoven T +31 (0)40 29 30 186 M: +31 (0)653 310657 E [email protected] I www.fmtgezondheidszorg.nl Volg FMT Gezondheidszorg op Twitter: @FMTzorg FMT Gezondheidszorg wordt gemaakt met medewerking van o.a. NVTG, IHE en KIVI. FMT Gezondheidszorg verschijnt 10x per jaar. Uitgever: Cor van Litsenburg Eindredactie: Wim van Gurp FMT komt tot stand met redactionele medewerking van: Ir. René Drost CEIM, Mw. B. (Barry) S. van der Graaf W. (Wim) van Gurp, H. (Henk-Jan) Hoekjen Prof. dr. ir. J (Jos) Lichtenberg, Dr. ir. M. (Masi) Mohammadi Ing L. (Leo) van Namen, Ing. G. (Fred) T.J.M. Penders Ir. H. (Henk) C. Postema, G. (Gabriël) van Neerven Drs. F (Floor) Scholten, W. (Wilma) Schreiber G. (Gerrit) Tenkink, F. (Frank) van Wijck W. (Wim) Wijdenes, Renee van Litsenburg.

Initiatiefgroep PVCZ

6

Medisch Psychiatrische Unit van ETZ

Fotografie: Peter Bouritius. e.a. Vormgeving: Peter Bouritius Advertenties: T +31 (0)513 68 48 08 E [email protected] Medische Technologie: Jacques Beelen T +31 (0)6 51108895 Druk: Scholma Druk ISSN 1873 - 8877 Abonnementen: Nederland: e 117,50 België e 125,00 Buiten Europese Unie: e 169,50 Losse nummers e 15,95 Kijk op: fmtgezondheidszorg.nl Een abonnement kan op elk gewenst moment ingaan. Een abonnement wordt automatisch verlengd, tenzij tenminste twee maanden voor het einde van de abonnementsperiode schriftelijk wordt opgezegd.

Disclaimer: Van Litsenburg BV heeft deze uitgave op de meest zorgvuldige wijze samengesteld. Van Litsenburg BV en haar auteurs kunnen echter op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de gegevens. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de informatie in deze uitgave. 4

FMT Gezondheidszorg

IN DEZE UITGAVE Veiligheid: Initiatief Platform Veiligheid en Continuïteit Zorginstellingen

6

ICT: Dr. Watson? of hoe een supercomputer artsen en patiënten kan helpen

8

Huisvesting: ETZ neemt Medisch Psychiatrische Unit ‘nieuwe stijl’ in gebruik

12

Mobiliteit & Logistiek: Kanters BV vernieuwt parkeerterreinen en buitenterrein St. Anna Ziekenhuis Geldrop

15

ICT: IGZ over informatieoverdracht in de zorg en ICT

18

ICT: Professor Leonard Witkamp:‘ICT kan de zorg nog zó veel efficiënter maken’

20

NVTG-CONGRES: Vastgoedorganisatie anno 2020

23

Vastgoed: Bouw parkeergarage Saint-Luc Brussel van start

26

Medische technologie: Medische alarmering

28

inhoud 12

Professor Leonard Witkamp

20

Domotica: Slimme sensortechnologie voor verantwoorde nachtzorg

30

Veiligheid: ECRI pleit voor alarmconfiguratiebeleid

32

Medische Technologie: VZI introduceert certificeringsprogramma 2.0

34

ICT: Project KING (Kan Ik Nu Goed)

36

Mobiele OK: Mobiele operatiekamer is kwalitatief alternatief

38

Innovatief & actueel

39

Bedrijvenindex

43

Agenda

46

ADVERTENTIE-index

46

Project KING

36

De volgende professionele verenigingen zijn betrokken bij FMT Gezondheidszorg:

VTDV TD

veiligheid

Initiatief Platform Veiligheid en Continuïteit Zorginstellingen enthousiast ontvangen Tijdens een geslaagd NVTGcongres 2015 werd tijdens twee sessies de initiatiefgroep Platform Veiligheid en Continuïteit Zorginstellingen gepresenteerd. De presentaties werden gehouden door Jack Thiadens, bestuursvoorzitter van de Antonius Zorggroep in Sneek, Ger Biesmans hoofd Facilitair Bedrijf Laurentius Ziekenhuis in Roermond en Roberto Traversari van TNO.

6

FMT Gezondheidszorg

C

ongresgangers reageerden enthousiast op de realisering van dit onafhankelijke platform. In 2013 is Van Litsenburg Communicatie, uitgever van onder andere dit tijdschrift FMT Gezondheidszorg, gestart met de ontwikkeling van het platform. Inmiddels heeft een groot aantal universiteiten, hogescholen en kennisorganisaties zich aangemeld. Ook IGZ heeft laten weten te sympathiseren met het initiatief. Voorafgaand aan het congres liet de NVTG weten positief te staan tegenover het initiatief. Op korte termijn worden rondetafelgesprekken gehouden voor bestuurders en vastgoedbeheerders. Eind 2015 presenteert het platform zich tijdens een eerste symposium. Op korte termijn zal de website online zijn. Initiatiefgroep VCZ De initiatiefgroep “Veiligheid en Continuïteit in Zorginstellingen” richt zich op het in kaart brengen, het op de agenda zetten, van de veiligheidsproblematiek in zorginstellingen en het aandragen van mogelijke oplossingen. Uiteindelijk streeft de initiatiefgroep naar de realisering van een onafhankelijk platform voor kennisuitwisseling ten behoeve van continue verbetering van veiligheid en continuïteit in zorginstellingen. Het platform wil een actieve rol spelen in het ontwikkelen van concrete oplossingen van pijnpunten en lacunes op dit gebied. Met partners uit de instellingen, het bedrijfsleven, onderwijs & we-

tenschap en de overheid zal beschikbare kennis worden gevaloriseerd en, indien wenselijk, zal onderzoek worden verricht voor het ontwikkelen van nieuwe kennis ten behoeve van veiligheid en continuïteit in zorginstellingen. Doelstelling De initiatiefgroep kent als doelstelling enerzijds een organisatie neer te zetten die het aspect veiligheid hoog op de agenda te krijgt. Anderzijds

richt de initiatiefgroep zich op de vergaring en distributie van kennis en op ontwikkeling van kennis en innovaties die bijdragen aan verdere verbetering van de veiligheid en continuïteit in relatie tot: • Gebouwen en bijbehorende infrastructuur; • Medische technologie; • Gedragsstudies t.a.v. menselijk handelen in relatie tot gebouwen en infrastructuur. Eerste inventarisatie In de loop van 2014 en 2015 zijn diverse gesprekken gevoerd met zorgbestuurders, vastgoedmanagers en wetenschappers. Aan de hand van rondetafelgesprekken worden in 2015 een verdere inventarisaties en analyses gemaakt van de problematiek zoals die door bestuurders en vastgoedbeheerders wordt ervaren. Stappen zullen in 2015 worden gezet op het gebied van bestuur en organisatie van een mogelijk platform. Onderzoek en ontwikkeling Aan de hand van de bevindingen zullen universiteiten, hogescholen en andere kenniscentra bij de probleemstellingen worden betrokken. Desgewenst zal wetenschappelijk onderzoek worden

verricht. De spin off van het onderzoek kunnen producten of methodieken zijn die de veiligheid in de gezondheidszorg én werkgelegenheid bevorderen. Onderwerpen De initiatiefgroep richt de aandacht op belangrijke issues in relatie tot veiligheid waar in zorginstellingen meer aandacht aan zou moeten worden besteed zoals: • Brandveiligheid; • Normatief kader voor operatiekamers en isolatiekamers; • Distributiesystemen voor medische gassen; • Elektrische energievoorzieningen, noodstroom en distributieketen; • Veiligheid en continuïteit van ICT systemen; • Bedrijfscontinuïteitsplannen en risicoanalyses. Ondersteuning initiatiefgroep • De initiatiefgroep wordt ondersteund door: • De Technische Universiteit Delft, • Hogeschool Rotterdam, • Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, • Hogeschool Zuyd, • Technische Universiteit Eindhoven,

• Maastricht University ((Faculty of Medicine, Health and Life Sciences), • KIVI en • Van Litsenburg Communicatie, uitgever van FMT Gezondheidszorg. Daarnaast hebben zich inmiddels bestuurders van zorginstellingen opgeworpen als ambassadeur van het initiatief. Het initiatief kan rekenen op de sympathie van IGZ. De initiatiefgroep streeft ook naar structurele samenwerking met NVZ en Actiz. Het Platform Veiligheid en Continuïteit voor de Zorg is een initiatief van Van Litsenburg Communicatie. Directievoering van de initiatiefgroep is in handen van Van Litsenburg Communicatie. Interesse? Hebt u interesse om op enigerlei wijze betrokken te zijn bij de initiatiefgroep of bij het Kennisplatform Veiligheid en Continuïteit Zorginstellingen, stuur dan een mail aan [email protected] <

FMT Gezondheidszorg

7

ict

Dr. Watson? of hoe een supercomputer artsen en patiënten kan helpen Big data, wie heeft het er niet over tegenwoordig. En terecht: data is big. Hebben we het over medische kennis bijvoorbeeld, dan blijkt die mondiaal elke vijf jaar te verdubbelen. Knappe arts die dat bij kan benen.

Door: Floor Scholten 8

FMT Gezondheidszorg

V

olgens IBM besteden specialisten gemiddeld slechts vijf uur per maand aan het lezen van vakliteratuur. De vraag is of ze daarmee wel voldoende op de hoogte blijven en de juiste diagnoses kunnen blijven stellen. Artsen komen simpelweg tijd tekort om alle ontwikkelingen bij te houden. Hulp is geboden en die hulp zou weleens kunnen komen van een supercomputer die Watson heet. Watson is bedacht en ontwikkeld door computergigant IBM. Het is een derde-generatie-computersysteem met als expertise natuurlijke taalverwerking. Watson kan een in spreektaal gestelde vraag interpreteren en binnen luttele seconden beantwoorden. Hiervoor maakt het systeem gebruik van specifiek ontwikkelde diepe vraag-enantwoordsoftware die veel verder gaat dan conventionele kunstmatige intelligentie. De naam Watson heeft overigens niets met Sherlock Holmes te maken: het systeem is vernoemd naar de visionaire oprichter van IBM, Thomas J. Watson. Voor velen - zeker in de VS - is Watson geen onbekende. Vier jaar geleden, in 2011, werd de computer in een klap wereldberoemd dankzij zijn televisiedebuut als deelnemer aan de Amerikaanse quiz ‘Jeopardy!’ waarin opponenten bij een gegeven antwoord de juiste vraag moeten zien te

stellen. Watson nam het op tegen twee eerdere winnaars (en doorgewinterde quizzers) en zegevierde. Taalwonder Wat maakt dat Watson zo slim is? En waarin verschilt hij van zoekmachines zoals Google, of eerdere slimme systemen zoals Deep Blue (weet u nog - de computer die de wereldkampioen schaken versloeg)? Het voornaamste verschil zit hem in het feit dat Watson nadrukkelijk is ontwikkeld om natuurlijke taal te kunnen verwerken inclusief het vermogen om (taalkundige) ambiguïteiten te analyseren en begrijpen - iets wat zeker binnen medisch jargon een behoorlijke uitdaging is. Neem bijvoorbeeld, het simpele woord ‘gen’. Deze term kent diverse definities in verschillende databanken. In sommige gevallen is de context waarin het begrip voorkomt cruciaal (en bepalend!) voor een correcte analyse van die context. Watson is hiertoe in staat. Daarnaast is Watson adaptief. Als hij bepaalde constructies vaker tegenkomt, slaat hij die op in het juiste verband en bouwt daarmee zogeheten ontologieën op om de ambiguïteiten in de taal zichtbaar en beheersbaar te maken. De werkwijze van Watson is vergelijkbaar met die van het menselijk brein als het gaat om het

Terug naar IBM. Sinds 2012 heeft het bedrijf diverse samenwerkingsverbanden weten te sluiten in de medische wereld om zo Watson te trainen op het gebied van medische kennis en taal. Dat lijkt zijn vruchten af te werpen: dankzij de expertise en inzet van diverse gerenommeerde gespecialiseerde zorginstellingen heeft Watson tot op heden miljoenen pagina’s tekst uit tientallen medische tijdschriften en klinische studies ‘gevoerd’ gekregen, evenals miljoenen geanonimiseerde patiëntendossiers. Dit alles met als doel medici - in de nabije toekomst - te helpen beter geïnformeerde beslissingen te nemen over de behandeling van hun patiënten.

Bij het MD Anderson Cancer Center in Houston wordt Watson ingezet als onderliggend systeem voor de Oncology Expert Advisor.

extraheren van de betekenis van natuurlijke taal. De computer wordt ‘gevoed’ met informatie in de vorm van documenten en (gedigitaliseerde) spraak. Dit alles in ‘gewone’ taal. De input bestaat uit een verscheidenheid aan types bestanden zoals HTML, MS Word en Pdf ’s en is ongestructureerd, maar Watson kan de informatie relationeel te verwerken.

Dr. Watson? In de afgelopen jaren richt IBM (samen met Watson) haar pijlen vooral op de gezondheidszorg en is inmiddels diverse samenwerkingsverbanden aangegaan in de sector. Daarin is IBM overigens niet de enige. Google bijvoorbeeld werkt aan Google Genomics: een genendatabank in de beveiligde cloud. En ook Apple is drukdoende de zorgmarkt te veroveren.

Hebben we het over medische kennis bijvoorbeeld, dan blijkt die mondiaal elke vijf jaar te verdubbelen. Knappe arts die dat bij kan benen.

Dat ging echter niet over een nacht ijs: artsen en technici investeerden duizenden uren in Watson om hem te helpen de betekenis van de complexe klinische informatie te analyseren en interpreteren. Dat gebeurde onder andere bij Memorial Sloan Kettering in New York en bij het MD Anderson Cancer Center in Houston, beide zeer gerenommeerde kankercentra. Bij eerstgenoemde studeerde Watson een jaartje medicijnen waarna hij glansrijk slaagde voor zijn oncologie-examen. Watson als sparringpartner Bij het MD Anderson Cancer Center in Houston wordt Watson ingezet als onderliggend systeem voor de Oncology Expert Advisor (OEA), een softwareapplicatie die dient als live naslagwerk maar ook als virtuele adviseur voor artsen. De software integreert de medische expertise en ervaring van de specialisten van het MD Anderson Cancer Center met de resultaten van klinische trials en gepubliceerde studies evenals met de richtlijnen van medische deskundigen om zo te komen tot zorgpaden en kankerbehandelingen die het best passen bij een individuele patiënt. In concreto betekent dit dat Watson uitgebreide, ongestructureerde patiëntinformatie toegediend krijgt, inclusief symptomen, diagnoses, laboratoriumresultaten, behandelgeschiedenissen en ga zo maar door, om deze vervolgens te analyseren. De software vergelijkt de patiëntgegevens met die van andere patiënten en verdeelt de populatie in groepen op basis van de vermoedelijk beste respons op een individuele behandeling. Vervolgens registreert en analyseert de software de meest toegepaste behandelingen, werkwijzen, de knowhow van specialisten, cohortonderzoek en bewijsmateriaal uit medische literatuur om op basis daarvan een rangorde aan te brengen in de mogelijke behandelopties. Deze informatie wordt gematcht FMT Gezondheidszorg

9

ict

del kan zijn - om de gezondheidszorg te “humaniseren”, maar het is zo’n gek idee nog niet. Omdat Watson in staat is door de big data heen het bos te zien zou een tool zoals de Oncologie Expert Advisor weleens een stap in de richting van individuele geneeskunde kunnen zijn. Hoe belangrijk die stap is en of we die ook willen zetten, is aan de zorgsector om te bepalen. Bij IBM gelooft men dat Watson uiteindelijk een belangrijke bijdrage gaat leveren aan de democratisering van de zorg, door kwalitatieve en evidence-based gezondheidszorg te leveren aan patiënten wereldwijd. Of dat een marketingpraatje is of een werkelijk en gewenst toekomstperspectief valt te bezien.

Google werkt aan Google Genomics: een genendatabank in de beveiligde cloud.

met de huidige en historische conditie van de patiënt en Watson oppert de optimale behandelaanpak, die de arts vervolgens in overweging kan nemen. Let wel: Watson geeft geen absolute antwoorden maar treedt op als adviseur en sparringpartner. De arts moet uiteindelijk zelf zijn afwegingen maken maar krijgt daarbij inzage in alle gegevens die ten grondslag liggen aan de aanbevelingen van Watson. Wel zo gezond. Het ultieme doel van de inzet van Watson bij het

10

FMT Gezondheidszorg

MD Anderson Cancer Center is om de beste behandelpaden voor individuele kankerpatiënten te kunnen bieden in ziekenhuizen door het hele land, dus ook op plekken waar de expertise ontbreekt. Dit betekent dat ook patiënten die geen toegang hebben tot de geavanceerde behandelplannen bij gespecialiseerde kankercentra in de toekomst effectieve(re) zorg kunnen ontvangen. Individuelere zorg dankzij Watson? Het druist wellicht tegen het gevoel in: het idee dat een omvangrijk computersysteem een bijdrage kan leveren - of zelfs een mid-

In Nederland zal het voorlopig nog niet zover zijn, al was het maar omdat Watson amper Nederlands spreekt dan wel verstaat. In Groningen (UMC) is al wel een begin gemaakt met een Nederlandstalige databank en er werken al enkele oncologen met de technologie. Het is echter de vraag of een dure toepassing als Watson - al gauw een investering van een miljard - de moeite van het investeren waard is in ons kleine taalgebied. Meer informatie: Over Watson: www.ibm.com/smarterplanet/us/en/ibmwatson/ MD Anderson Cancer Center: www.mdanderson.org Memorial Sloan Kettering: www.mskcc.org <

hgschmitz.de

Specialist in flexibele huisvesting voor de gezondheidszorg

Gira Sensotec LED Bewegingsmelder, oriëntatieverlichting en contactloze schakelaar in één. Veiligheid en oriëntatie in het donker: de Gira Sensotec LED is voorzien van geïntegreerde oriëntatieverlichting, die bij detectie van een beweging op afstand de kamer beschaafd verlicht en zo de weg wijst. Wanneer meer licht wordt gewenst, kan de ge­ bruiker de kamerverlichting contactloos inschakelen met een beweging dichtbij, op ca. 5 cm afstand. Voor de bewegingdetectie wordt een ultramoderne temperatuuronafhankelijke sensortechnologie gebruikt, die uiterst nauwkeurig werkt. Contactloos schakelen is zeer comfortabel en voorkomt vervuiling van de schakelaar. De Gira Sensotec LED is ontworpen in een zeer vlak design en kan in alle Gira schakelaarprogramma‘s van Systeem 55 worden geïntegreerd. Meer informatie: www.gira.nl/sensotec

Bereik veraf: Gedimd inschakelen van de oriëntatie­ verlichting bij detectie van een beweging op een afstand tot ca. 6 m

Bereik dichtbij: Contactloos inscha­ kelen van de kamer­ verlichting op een afstand van ca. 5 cm

Gira Sensotec LED met actieve oriëntatieverlichting

204884_Anz_Sensotec_197x125_NL.indd 1

26.03.15 10:23

FMT Gezondheidszorg

11

huisvesting

ETZ neemt Medisch Psychiatrische Unit ‘nieuwe stijl’ in gebruik

De zorgeenheid Psychiatrie op de locatie TweeSteden van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis heeft de eerste Medisch Psychiatrische Unit (MPU) ‘nieuwe stijl’ in Nederland in gebruik genomen. Hier worden patiënten met een combinatie van psychische en lichamelijke klachten opgenomen of ambulant behandeld. 12

FMT Gezondheidszorg

De creatieve ruimte.

gane grond is de klinische MPU gevestigd: hier zijn een gesloten en een besloten unit met in totaal 24 eenpersoonskamers. Elke kamer heeft een eigen toilet en douche. Patiënten hebben allen een sleutel van hun eigen kamer.“Dat is een grote vooruitgang, in de oudbouw waren er vooral twee- tot vierpersoonskamers”, aldus Rosmulder. “De toegangsdeur van de MPU is dicht, maar veel patiënten hebben de vrijheid om zelfstandig het gebouw te verlaten. In het gesloten gedeelte verblijven patiënten die nog niet met een bepaalde mate van vrijheid om kunnen gaan. Zij mogen alleen onder begeleiding van teamleden of familie naar buiten.” In het hart van de MPU is een fraaie patiotuin aangelegd.

et team van de MPU besteedt gelijktijdig aandacht aan zowel de psychische als de lichamelijke problemen van de patiënten. Per patiënt word na intake en screening bekeken welke behandeling het beste is voor het genezingsproces. In de nieuwbouw worden naast patiënten met zogenaamde psychosomatische klachten (pijnklachten, fibromyalgie, chronische vermoeidheid, enz.) ook patiënten behandeld die acute psychiatrische problemen hebben.

psychiater Ricardo Teijeiro Permuy zijn trots op het bouwresultaat. “De realisatie heeft tien jaar geduurd, maar nu is het eindelijk zover”, zegt Rosmulder. Er is een grondige voorbereiding aan vooraf gegaan: de afgelopen vijf jaar zijn de verpleegkundigen geschoold, zodat ze naast de psychiatrisch verpleegkundige zorg óók goede somatische (lichamelijke) zorg kunnen verlenen. Gelijktijdig zijn verpleegkundigen van de somatische verpleegafdelingen aangenomen die zijn opgeleid in de psychiatrisch verpleegkundige zorg.

Trots Organisatorisch zorgmanager Eef Rosmulder en

Eenpersoonskamers De nieuwbouw bestaat uit twee lagen. Op de be-

H

Patiënt staat centraal “We hebben niet alleen afscheid genomen van de oude locatie, maar ook van de traditionele psychiatrie. De patiënt staat nu echt centraal”, vult Teijeiro Permuy aan. In de MPU zijn speciale isolatiekamers gerealiseerd, voor patiënten met besmettelijke ziektes. Verder zijn er twee ’moeder en kind’- kamers. “Moeders met postnatale klachten, zoals een psychose of depressie, kunnen hier door alle voorzieningen toch contact leggen met hun kind, zonder dat er onveilige situaties ontstaan. Dat is van groot belang voor de hechting tussen moeder en kind”, aldus Teijeiro Permuy. Alle kamers voldoen aan de eisen van een somatische verpleegafdeling, met in hoogte verstelbare verpleegbedden, zuurstof en perslucht. Ook nieuw is de logeerkamer voor familie van patiënten. FMT Gezondheidszorg

13

huisvesting

MPU Medisch Psychiatrische Unit.

Duurste ruimte In het nieuwe gebouw, dat ruim vijf miljoen euro heeft gekost, is op de begane grond één zogenaamde extra beveiligde kamer (EBK) die volle-

dig voldoet aan alle richtlijnen. Een EBK is populair gezegd de opvolger van de separeer, voor als een patiënt extreem onrustig of agressief is. “Dat is verreweg de duurste ruimte, die we het

Zorgmanager Eef Rosmulder (r) en psychiater Ricardo Teijeiro Permuy (l).

minste hopen te gebruiken”, zegt Rosmulder. Teijeiro Permuy: “De gemiddelde opnameduur op onze kliniek is maar vijftien à zestien dagen. Daarna gaan de meeste mensen naar huis en komen ze in de dagbehandeling. Dat werkt uitstekend. Vergelijk dat eens met een psychiatrische afdeling in een algemeen ziekenhuis, een PAAZ, waar een verblijfsduur van maanden gebruikelijk is.” Therapie Op de eerste verdieping van de nieuwbouw is het psychosomatisch centrum gehuisvest. Hier vinden de poliklinische en groepsdagbehandelingen plaats. De zorgverleners maken daarbij gebruik van vijftien spreekbehandelkamers, groepsgesprekruimtes, creatieve therapieruimtes en een ruime sportzaal, voor bewegingstherapie. De acht dagbehandelingsgroepen kunnen gezamenlijk terecht in een grote huiskamer, die tevens is ingericht voor het nuttigen van maaltijden. <

14

FMT Gezondheidszorg

mobiliteit en logistiek

Kanters BV vernieuwt parkeerterreinen en buitenterrein St. Anna Ziekenhuis Geldrop Het St. Anna Ziekenhuis Geldrop realiseert een volledige herinrichting van de parkeerterreinen, zowel ondergronds als bovengronds. Een flinke klus, die ruim een jaar in beslag neemt.

G

elukkig kan het ziekenhuis rekenen op de deskundige aanpak van Kanters BV, dat al vaker met dit bijltje heeft gehakt. Door zorgvuldige voorbereiding kan het zorgproces ongestoord doorgaan. De herinrichting van het parkeerterrein vormt een van de laatste fases van de renovatie van het ziekenhuis: de ‘finishing touch’. De belangrijkste reden voor de opknapbeurt is de behoefte aan meer parkeerplaatsen voor zowel patiënten als personeel. Ook wil het ziekenhuis de veiligheid en uitstraling van het terrein verbeteren.

Midden in het centrum Het St. Anna Ziekenhuis ligt midden in het centrum van Geldrop. De verkeersstromen rond het ziekenhuis zijn in de loop van de tijd sterk veranderd. Met de renovatie wil het ziekenhuis opstoppingen en onveilige verkeerssituaties in de toekomst voorkomen. Daarom worden nu twee entrees gerealiseerd: één aan de noordzijde en één aan de zuidzijde van het terrein. Dat bevordert de doorstroom; mensen kunnen nu al vanaf het terrein de juiste uitvalsrichting kiezen en hoeven daarvoor niet meer om te rijden. Ook wordt het aantal parkeerplaatsen uitgebreid en wordt

Door: Kanters BV FMT Gezondheidszorg

15

mobiliteit en logistiek

het terrein geschikt gemaakt voor gemengd parkeren voor bezoekers en personeel, waardoor de capaciteit voortaan flexibeler kan worden ingezet. Bovendien wordt door de toepassing van kentekenherkenning een snellere parkeerafhandeling mogelijk. Een goede herindeling en verlichting

maken het terrein ten slotte overzichtelijk, veilig en representatief. Zorgvuldige voorbereiding Kanters heeft de renovatie goed voorbereid en vanaf het begin geanticipeerd op mogelijke knel-

punten. Bert van Kilsdonk, Hoofd Bedrijfsbureau bij Kanters: “Dit soort bouwwerkzaamheden gaat gepaard met ontregeling. Dat is nooit volledig te voorkomen; er wordt immers letterlijk het een en ander overhoop gehaald. De kunst is om de werkzaamheden zó te verdelen dat die ontregeling zo beperkt mogelijk blijft. Daarom hebben wij in ons voorstel de vier hoofdfases opgedeeld in 29 subfases.” Uitvoering in fasen Inmiddels is de eerste hoofdfase grotendeels gerealiseerd: de aanleg van een nieuw parkeerterrein voor personeel op braakliggend terrein aan de zijde van de Heggestraat. Van Kilsdonk: “De grootste uitdaging daarbij was de verplaatsing van een grote zuurstoftank, wat we in nauwe samenwerking met specialist Linde hebben opgepakt.” In de tweede hoofdfase wordt op dit nieuwe terrein een nieuwe, grotere fiets- en bromfietsstalling gerealiseerd. Ook is Kanters begonnen met de herinrichting van de huidige personeelsparkeerplaats en het expeditieterrein. Aan deze zijde van het ziekenhuis zullen straks ook de bezoekers vanuit het noorden van Geldrop het terrein kunnen be-

16

FMT Gezondheidszorg

Over het St. Anna Ziekenhuis Het St. Anna Ziekenhuis (locatie Geldrop en Eindhoven) is een regionaal ziekenhuis met vrijwel alle disciplines, ruim 100 specialisten en een capaciteit van 320 bedden. Het ziekenhuis maakt samen met Ananz, bestaande uit vier verzorgingscentra (Geldrop/Heeze) en medisch sportgezondheidscentrum TopSupport (Eindhoven), onderdeel uit van de St. Anna Zorggroep. Enkele cijfers: - Gemiddeld 1.080 bezoekers per dag; - 56.000 m2 buitenterrein; - Eén groot hoofdgebouw met vier bijgebouwen (waarvan het voormalige klooster in fase 4 wordt gesloopt); - Eén hoofdingang voor bezoekers, een aparte entree voor medewerkers, een ingang voor goederenontvangst en een aparte uitgang voor reststoffen. naderen en verlaten. Daarna volgt in de derde fase de herinrichting van het terrein aan de voorzijde van het ziekenhuis. In fase vier vindt de vernieuOver Kanters BV Nauwkeurige voorbereiding en zorgvuldige communicatie: dat zijn de sleutelbegrippen bij de aanleg en reconstructie van buitenruimten en ondergrondse voorzieningen in de zorg, aldus Kanters. Op die manier heeft het bedrijf al diverse projecten gerealiseerd bij uiteenlopende organisaties, van woonzorg en gehandicaptenzorg tot ziekenhuiszorg en geestelijke gezondheidszorg. Werkzaamheden daarbij zijn onder andere: - Oude riolering verwijderen en nieuwe aanleggen; - Kabels en leidingen vervangen (o.a. glasvezel en elektriciteit); - Grondwerk ten behoeve van afwatering en bestrating; - Diverse soorten verhardingsconstructies (asfalt, beton, klinkers en tegels) en bewegwijzering herstellen; - Cultuurtechnische werkzaamheden; - Straatmeubilair vernieuwen (denk aan: verlichting, hekwerk, slagboominstallatie, bankjes, fietsbeugels, fietsenstalling en prullenbakken); - Coördineren aanleg parkeerinstallatie; - Groenvoorziening aanleggen, herstellen en onderhouden.

wing van de huidige parkeerplaats voor de bezoekers plaats. Als laatste worden de terreinen gekoppeld en geschikt gemaakt voor gemengd parkeren (bezoekers en personeel) over het gehele terrein van het ziekenhuis. Heldere communicatie De uitvoering in fases is via de website van het ziekenhuis en op grote borden op het terrein al ruim voor aanvang aangekondigd. In nieuwsbrieven en via interne communicatiekanalen worden personeel en bezoekers steeds op de hoogte gehouden van de vorderingen, mogelijke ‘overlast’ en alternatieve oplossingen. Bert van Kilsdonk: “We verzorgen al jaren de meest uiteenlopende infraprojecten in de zorg, dus we weten als geen ander hoe belangrijk het is dat alle betrokkenen tijdig en op maat worden geïnformeerd. Daarom brengen we ruimschoots van tevoren met onze opdrachtgever in kaart waar mogelijke knelpunten zitten en overleggen we hoe we het werkproces het beste kunnen inrichten. Ook tijdens de uitvoering houden we de vinger aan de pols, zodat we snel en flexibel kunnen inspelen

Fases Het St. Anna Ziekenhuis ligt in het centrum van Geldrop en het bezoekersterrein had maar één entree. Bovendien bleek het aantal parkeerplaatsen voor het personeel de laatste jaren te beperkt. Dit waren redenen om het renovatieproject op te knippen in fases. Zo vinden steeds maar op een beperkt gedeelte van het terrein werkzaamheden plaats en blijven er voldoende parkeerplaatsen beschikbaar voor bezoekers en personeel. Daarmee wordt de overlast tot een minimum beperkt.

op tussentijdse meldingen en wijzigingen. Ons uitgangspunt is dat het ziekenhuis zich continu moet kunnen focussen op zijn cliënten en dus goed bereikbaar moet blijven voor zowel werknemers als patiënten, bezoekers, ambulances, taxi’s en toeleveranciers.” Weten wat Kanters voor u kan betekenen? Kanters BV (0413) 38 83 00 [email protected] www.kanters.eu/zorg Kanters biedt u graag een meerjarig onderhoudscontract voor de (gehele) buiteninrichting tegen een vaste prijs. <

Daarbij vervult Kanters regelmatig de rol van hoofdaannemer en coördineert het alle bijkomende werkzaamheden in deeltrajecten.

FMT Gezondheidszorg

17

ict

IGZ over informatieoverdracht in de zorg en ICT

‘Zonder standaardisatie wordt het niets’ Overdracht van informatie in de zorg is cruciaal voor de patiëntveiligheid en kwaliteit van de zorg. Maar deze laat nogal eens te wensen over. Wat is hierbij het belang van ICT en is standaardisatie een must? We praten met Jan Vesseur project-hoofdinspecteur patiëntveiligheid van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) én patiënt.

Door: Betty Rombout 18

FMT Gezondheidszorg

N

adat Jan Vesseur twaalf jaar lang een huisartsenpraktijk in Rotterdam voerde, maakte hij in 1993 de overstap naar IGZ. Over de organisatie zegt hij: “IGZ is toezichthouder in de zorg en let erop of zorginstellingen en -professionals werken volgens de opgestelde regels en richtlijnen. Daarnaast heeft IGZ een belangrijke rol bij incidenten in de zorg. Gaat er iets mis, dan beoordelen we of instellingen voldoende correcties aan brengen én leren.” Het toezichtveld van de IGZ bestaat uit ongeveer 40.000 instellingen en bedrijven, waar zo’n 1.3 miljoen personen werken (waarvan circa 800.000 zorgprofessionals). Veel mis Hoe staat het met de kwaliteit van de zorg en de patiëntveiligheid in Nederland kijkende naar informatieoverdracht? Jan Vesseur: “In 2003 is IGZ gestart met een groot onderzoek op het gebied van informatiebeveiliging. Wat doen ziekenhuizen er aan om de informatie zo veilig mogelijk te verwerken? Dit was in de periode dat NEN een norm opstelde voor informatiebeveiliging: de NEN 7510. Er gaat veel mis met informatie, niet alleen met de beveiliging ervan, maar ook met de overdracht van informatie. Daarom dat we dit onderwerp onder de aandacht brengen op ons jaarlijks congres patiëntveiligheid in juni van dit jaar. Vaak zien we dat onjuiste overdracht aan de basis ligt van een incident. Per jaar ondervinden duizenden mensen schade door verkeerd gebruik van medicatie. In 2006 werd dit al vastgesteld in het HARM-rapport, dat het aantal geneesmiddelgerelateerde ziekenhuisopnames in Nederland in kaart bracht. Ook de overdracht tussen disciplines kan beter. Verpleegkundigen bijvoorbeeld dragen informatie niet goed over aan artsen en andersom. De patiënt krijgt dan niet de zorg die hij nodig heeft. Het brengt risico’s met zich mee. En wat te denken van de overdracht tussen instellingen? Informatie blijkt niet altijd compleet te zijn. Dat kan veel beter.” Aan den lijve De constateringen die Jan Vesseur doet, heeft hij aan den lijve ondervonden toen hij zelf patiënt werd. Na een val op de skipiste, brak hij een wervel. Toen

“Registratie aan de bron”: een toekomstvisie. verloopt de informatieoverdracht? Jan Vesseur: “De overdracht blijkt niet goed. Los van het feit of deze wel of niet geautomatiseerd is. Echter, automatiseert een zorginstelling de informatieoverdracht, dan is er dikke winst te behalen….. mits die ICT goed wordt toegepast. Zo niet, dan levert ICT juist een bedreiging op voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Hoe je het goed doet? Onder meer met standaardisatie. En dan komt IHE om de hoek kijken. Standaardisatie is van uitermate belang. Niet alleen technisch gezien, maar ook met betrekking tot terminologie. Wat voor taal gebruiken we? Initiatieven Kijken we naar de bewegingen rondom informatieoverdracht in de zorg en automatisering, dan gaat het volgens Vesseur de goede kant op. “Een belangrijke ontwikkeling is die van het Informatieberaad van VWS. Een zorgbreed, bestuurlijk overleg met partijen uit het veld om tot een duurzaam informatiestelsel in de zorg te komen. Ook noem ik het initiatief van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) met het meerjarenprogramma Registratie aan de bron.”

Jan Vesseur.

hij de foto’s zag, wist hij dat het foute boel was. De fractuur strookte niet met de val die hij gemaakt had. Uiteindelijk werd een kwaadaardige ziekte vastgesteld. Hij kwam in het medische circuit terecht en constateerde dat er vele risico’s op de loer liggen. Vesseur geeft een paar voorbeelden: “Mijn bloed moest gefilterd worden voor een stamceltransplantatie. Het bleek dat de apparatuur niet werkte toen mijn bloed er al doorheen liep. Een onveilige situatie, die voorkomen kon worden door het eerst checken van het apparaat. Ook heb ik meegemaakt dat een verpleegkundige mijn gewicht eerst op een servetje schreef voordat ze het in de computer invoerde. Daar is toen iets fout gegaan. Ik kreeg de instructie om meer te drinken. Wat ik vreemd vond, want ik had gezien dat mijn gewicht op orde was. De verpleegkundige bleef stellig en dus nam ik het extra vocht. Later kwam de foute invoer aan het licht. Overall stoor ik mij er aan dat ik niet over mijn eigen data kan beschikken. Ik kan mijn gegevens niet direct aan andere zorgprofessionals geven wanneer ik dat wil en nodig vind. En nog steeds is het vaak een ‘gedoe’ voordat foto’s van het ene ziekenhuis in het andere ziekenhuis bekeken kunnen worden. Te gek voor woorden anno 2015. Ook het voorschrijven gaat niet vlekkeloos. De medische specialist schrijft mij elektronisch medicatie voor. Kom ik bij de apotheek in hetzelfde ziekenhuis, dan moeten zij de gegevens opnieuw invoeren. Wat een enorme kans op fouten geeft.” Standaardisatie In 2011 bracht IGZ het rapport ‘De Staat van de Gezondheidszorg’ uit. Welke informatie wil een zorgverlener overdragen en hoe? En vervolgens, hoe

Met ‘Registratie aan de bron’ zet de NFU samen met het Nationaal ICT Instituut in de Zorg (Nictiz) een toekomstvisie neer over hoe registratie van zorggegevens beter kan en moet. Centraal staat een goede eenmalige registratie aan de bron, op de ziekenhuisvloer, bij de patiënt. De registratie wordt beter afgestemd op de werkwijze van zorgverleners. Nu voelt registratie voor zorgverleners vaak als een bureaucratische handeling in plaats van een nuttige handeling die de zorg aan de patiënt ten goede komt. Kortom, de huidige praktijk van parallelle registratie is niet houdbaar. Voor de onontbeerlijke transparantie is zorgdoorkruisende, eenduidige, patiëntgerichte zorgregistratie volgens internationale standaarden cruciaal. De ontwikkelingen rondom informatievoorziening in de zorg met behulp van ICT zijn er, nu nog de pas erin zetten. Daarom pleit IGZ bij de minister voor een instantie met doorzettingsmacht, die coördineert en stuurt. “En gefocust is op het feit dat informatieoverdracht zonder standaardisatie niets wordt”, aldus Jan Vesseur tot slot. Meer informatie ‘De Staat van de Gezondheidszorg’: www.igz.nl/actueel/nieuws/zorgveldmoeteenduidigeafsprakenmakenoveruitwisselingpatintinformatieengebruikvanictdaarbij.aspx Visiedocument ‘Registratie aan de bron’: www.nfu.nl/img/pdf/13.3694_Brochure_Registratie_aan_de_bron_versie_4-7-13.pdf IHE Nederland: www.ihe-nl.org < FMT Gezondheidszorg

19

ict

Leonard Witkamp; Foto: Marsprine | Marieke de Lorijn 20

FMT Gezondheidszorg

Professor Leonard Witkamp:

‘ICT kan de zorg nog zó veel efficiënter maken’ ‘Te veel werk van medisch specialisten berust nu nog op routine’, stelt professor Leonard Witkamp.‘Met hulp van Informatie- en Communicatietechnologie kun je die taken veel efficiënter aanpakken.’

Door: Rob Buiter

G

esteund door artsenorganisatie KNMG mag zorgondernemer Witkamp die prikkelende stelling nu ook wetenschappelijk gaan bewijzen, als bijzonder hoogleraar Telemedicine. ‘Eigenlijk hoop ik dat die hele term “Telemedicine” binnen de kortste keren zal verdwijnen’, zegt Leonard Witkamp, koud een maand nadat hij aan het AMC is aangesteld als ‘s lands eerste hoogleraar Telemedicine. ‘Vraag maar eens rond onder de jongere generaties: wie heeft het nu nog over “telebankieren”, of over “teleshopping”? Je doet gewoon je bankzaken en je winkelt. En – ja, duh! – natuurlijk doe je dat voor een belangrijk deel online. Want waarom zou je voor eenvoudige bankzaken naar een apart gebouw moeten, of formulieren in een envelop doen om die door de regen naar een brievenbus te gaan brengen?!’ Stille revolutie Witkamp noemt het de stille revolutie van de Informatie en Communicatietechnologie. ‘De ICT heeft ons leven in een paar decennia, bijna zonder dat we erbij stil hebben gestaan, drastisch veranderd. Ik zie geen reden waarom dat niet ook in de zorg kan gebeuren. Voor heel veel handelingen in de zorg is het toch helemaal niet per se

noodzakelijk dat je naar een dokter toe moet, laat staan naar een groot, duur ziekenhuis? Net als je bankzaken is de zorg voor een groot deel tijd- en plaatsonafhankelijk te maken.’ ‘Begrijp me goed’, nuanceert Witkamp meteen, ‘een belangrijk deel van de zorg is natuurlijk mensenwerk en is gebaat bij persoonlijk contact tussen een arts en een patiënt. Maar maak je tegelijk ook geen illusies. Een groot deel van het werk van medisch specialisten maar ook huisartsen en andere zorgverleners berust op routine. Als praktiserend dermatoloog was ik te veel tijd kwijt met het aanstippen van wratten of andere klusjes die ik ook heel goed aan een goedkoper opgeleide praktijkondersteuner had kunnen overlaten. In die gevallen had het volstaan als ik een foto op mijn beeldscherm had gekregen, waarmee ik had kunnen beoordelen of ik die patiënt echt zelf had moeten zien of niet.’ Het was vanuit die verbazing over het aandeel routine in zijn dagelijkse klinische praktijk, dat Witkamp in 2000 zijn bedrijf ‘KSYOS’ oprichtte. Samen met een tiental collega’s runt hij nu een zorgorganisatie met nul spreekkamers en even zoveel witte jassen in een kantorencomplex in Amstelveen. ‘Naast die directe collega’s werken we FMT Gezondheidszorg

21

ict

“Ja, ik kan laten zien dat het aantal verwijzingen en vooral ook het aantal dure verrichtingen door specialisten nog drastisch omlaag kan met behulp van slimme ICT” vooral met inmiddels 4.500 huisartsen en 2.500 medisch specialisten door het hele land. Via telemedicine delen zij niet alleen foto’s van wratten of andere plekjes op de huid online, maar beoordelen zij ook ECG’s via telecardiologie, foto’s van de netvliezen van diabetespatiënten in de tele-oogheelkunde, of uitdraaien van de spirometer bij wijze van telelonggeneeskunde.’ Als Witkamp eerlijk is weet hij eigenlijk best wel waarom de telemedicine nog niet dezelfde vlucht heeft genomen als telebankieren. ‘De zorg is natuurlijk een conservatieve wereld. Toen wij een nieuwe dienst hadden opgezet om via teledermatoscopie op afstand in de huid van iemand met een moedervlek te kunnen kijken, stond de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie meteen op de achterste benen. Zij raadden hun leden letterlijk af om daaraan mee te werken. Inmiddels heb ik op wetenschappelijke gronden kunnen laten zien dat zo’n scopie echt wel door de huisarts kan worden gedaan, die vervolgens de specialist via telemedicine kan consulteren. Het aantal verwijzingen naar de tweede lijn en daarmee de kosten van de zorg kunnen daarmee drastisch worden beperkt.’ Toch noemt Witkamp vreemd genoeg ook de zorgverzekeraars nog als een blok aan zijn been in de vaart der ICT. ‘Ja, ik kan laten zien dat het aantal verwijzingen en vooral ook het aantal dure verrichtingen door specialisten nog drastisch omlaag kan met behulp van slimme ICT. Maar de zorg is nu zo gefinancierd dat de verzekeraars niet zomaar een deel van de koek die zij met de ziekenhuizen hebben uitonderhandeld naar zo’n stelletje branieschoppende zorgvernieuwers kunnen schuiven. Dat heeft dus tijd nodig.’ 22

FMT Gezondheidszorg

Als nieuwe hoogleraar op de afdeling Klinische Informatiekunde wil Witkamp zich, naast onderwijs en p.r. rond telemedicine in het algemeen, gaan richten op onderzoek naar bruikbare gezondheids-apps. ‘De honderdduizend apps die er nu zijn, zijn óf niet serieus te nemen, of ze zijn alleen maar geschikt voor, bij wijze van spreken, een beperkte groep hoger opgeleide diabetespatiënten met teveel tijd en geld. De eerste gevalideerde applicatie waar je op basis van enkele eenvoudige vragen een serieus advies kunt krijgen over wat je zélf kunt doen aan je gezondheid, die moet nog worden uitgevonden. Daar hoop ik samen met een aantal aan te stellen promovendi een bijdrage aan te kunnen leveren.’ (Dit artikel verscheen eerder in het AMC Magazine). <

Professor Leonard Witkamp studeerde geneeskunde aan de VU en promoveerde als dermatoloog aan het AMC. In 2000 hing hij zijn witte jas definitief aan de kapstok en richtte hij KSYOS Telemedisch Centrum op. Sinds 1 december 2014 is Witkamp één dag in de week bijzonder hoogleraar Telemedicine aan het AMC.

nvtg-congres

’Begrijpen we elkaar in de zorg nog wel?’

Vastgoedorganisatie anno 2020 Tijdens prachtige voorjaarsdagen vond op 9 en 10 april 2015 het NVTG-congres plaats. place to be was het NH Hotel en congrescentrum in Veldhoven. Thema van het vastgoed- en huisvestingscongres was “Begrijpen we elkaar in de zorg nog wel?”.

Door: Etienne Cuinen; Letty Kil; Marjolein Rijpkema; Henk Postema Deerns Nederland

Het Duurzame/houdbare ziekenhuis Prof. dr. Bart Berden MD MDA, bestuursvoorzitter Elisabeth – Tweesteden ziekenhuis te Tilburg, geeft aan dat Nederlandse ziekenhuizen die zich van buiten naar binnen organiseren te maken hebben met veel eisen van buitenaf. De zorg is van hoog niveau, maar dit wordt anders ervaren (gaat nog veel mis, zorg is duur etc.). Toenemende concurrentie (buitenland, focus factories e.d.) zorgen voor een probleem ten aanzien van de houdbaarheid van ziekenhuizen. Om dit te veranderen is een echt andere benadering nodig (quote Einstein, boek Porter “Redefining Healthcare). In de zorg te veel verrichtingen zonder Toegevoegde Waarde (total bodyscan, 2nd opinion, 50% geneesmiddelen wordt niet ingenomen). Artsen dienen niet voor volume maar voor kwaliteit beloond te worden en patiënten moeten af van de “all you can eat” gedachte. Tevens is meer samenwerking benodigd tussen zorgmanager en facilitair manager (patiënt nooit 2e x in kamer van ‘slecht nieuws gesprek’, valet parking oogziekenhuis Rotterdam). Dus andere businesscases benodigd, met kwaliteit als anker en geld als middel. De businesscase op zijn kop Begrijpen we elkaar in de zorg nog wel? Willemijn Souren, conceptontwikkelaar scheiden wonen van Woonzorg Nederland ziet in de Care sector veel veranderingen (financieel), een “nieuwe” klant, veel vergrijzing en vanaf 2030 ook veel alleenstaanden. Dit heeft grote consequenties voor de huidige vastgoedportefeuille (want nieuwbouw is geen optie). Op basis van onderzoek wordt een deel van de (grotendeels intramurale) vastgoedportefeuille nu omgebouwd naar zelfstandig beschut wonen en studenten/

jongeren woningen en verhuurd via een externe partij. Het ombouwen kent vele uitdagingen; de wet- en regelgeving die nog niet hierop is aangepast, de fysieke uitdagingen om een passend aanbod voor de nieuwe klanten te creëren en tot slot marketing & communicatie om de nieuwe klanten te ‘verleiden’. Tijd dus voor intensieve samenwerking met een nieuwe rolverdeling. Duurzaamheid in de zorg Liesbeth van der Kruit directeur Achmea MVO legt uit dat het MVO beleid binnen Achmea gebaseerd is op drie pijlers: werkgever, werk en de wereld. Achmea gaat daarom verder dan alleen binnen de eigen organisatie en is ook gericht op het ondersteunen van klanten om ook hun duurzaamheidsambities waar te maken. Frank Straalen van Achmea Zorg gaat met ziekenhuizen in gesprek over mogelijke kansen. Hij begint het gesprek bij de RvB, “de druppel valt van boven naar beneden” aldus Straalen waarbij de ideeën profitable moeten zijn. In het eerste gesprek worden de bestuurders enthousiast, het tweede gesprek is een meerpartijenpresentatie en bij het derde gesprek gaat het over de financiën. Achmea is nu met zo’n 10 ziekenhuizen bezig waaronder het Elisabeth Tilburg waar het om een besparing gaat van zo’n e800.000,Duurzaamheid van zorginstellingen Maurits Groen heeft vanaf zijn jeugd al een sterkte aantrekkingskracht gevoeld vanuit duurzaamheid. Als politicoloog heeft hij geleerd om specialisten en kennis te verbinden om hiermee duurzame initiatieven te realiseren. 97% van de wetenschappers geeft aan dat we een milieuprobleem hebben. De urgentie om te veranderen is hoog. Volgens Maurits moeten we FMT Gezondheidszorg

23

nvtg-congres

Het NVTG-congres kan zich elk jaar verheugen op veel deelnemers uit de zorg en het bedrijfsleven.

met duurzaamheid meer aansluiting vinden op de maatschappelijke factor, hierdoor zal duurzaamheid worden omarmd. Met andere woorden duurzaamheid moet passen in de waan van de dag. De toekomst van de gezondheidszorg Tony Bosma is trendwachter en voor het NVTG congres zet hij de trends in de samenleving uiteen om de deelnemers te informeren, maar meer nog om te inspireren. Daar waar je weerstand ondervindt ben je vernieuwend bezig, aldus Tony. Van jongs af aan worden we opgeleid tot makke schappen, geconditioneerd door onze omgeving. Echter de trends in de samenleving zorgen ervoor dat patiëntparticipatie steeds evidenter wordt in de zorgsector. We moeten veel meer gaan experimenteren en uit onze comfort zone stappen. We moeten volgens Tony gezamenlijk opzoek naar de weerstand. De zorg en het berdrijfsleven hebben elkaar hard nodig Joke Boonstra van de RvB van IJselland Ziekenhuis te Capelle a/d IJssel: “techniek is belangrijk maar het gaat om de patiëntenzorg. Zorg kijkt te weinig over de grens”. Boonstra, zelf lid van VNO NCW, “kijk over je schouder en vindt oplossingen die elders ook goed werken”. Boonstra heeft aan de leiding gestaan van een bouwproces en verbaast zich erover dat het wiel telkens opnieuw moet worden uitgevonden. “Waarom is er geen landelijke database gebaseerd op evidence” vraagt Boonstra zich af. Elk ziekenhuis heeft achteraf zaken die niet goed zijn gegaan maar die worden niet gedeeld. Co-creatie is volgens Boonstra de oplossing en zij is bereid hieraan mee te werken. Wie is de baas over het vastgoed anno 2015? Ron Bloois, Hevo, poneert de vraag: wie is de baas 24

FMT Gezondheidszorg

over het zorgvastgoed anno 2020. Onder de veranderde omstandigheden van de kapitaalmarkt is het voor zorginstellingen steeds moeilijker om geld bij de bank te lenen. Het zorgvastgoedfonds kan daarvoor de oplossing bieden waarbij de zorginstelling huurt van het zorgvastgoedfonds. Cofinimmo beheert zo’n zorgvastgoedfonds. Sebastien Berden van Cofinimmo geeft een toelichting. In België zijn reeds zo’n 75 instellingen zo gefinancierd en in Nederland zo’n 13 waaronder drie klinieken van de Bergmangroep. Waarom financiering van zorggebouwen het in de praktijk lastig gaat: - Ongezonde businesscase; - Financiële situatie zorgondernemer; - Bancair denken; - Politieke onrust; - Kennis en vertrouwen. Kost financiering geld? Zeker, maar in het model van Berden liggen de kosten in het begin lager en daar zit het voordeel. Innovatief wonen en zorgen In de lezing wordt ingegaan op de samenwerking tussen Fontys en Vitalis WoonZorg. Zij onderzoeken welke technieken in de zorg kunnen helpen. Vitalis heeft een zorgtechnoloog aangesteld om de vele pilots en ontwikkelingen in techniek te sturen. De studenten moeten als onderdeel van de studie naast hun onderzoek ook in het verpleeghuis helpen. In het verpleeghuis is een schoollokaal ingericht zodat de studenten veel op locatie aanwezig zijn en kunnen overleggen. Er worden enkele voorbeelden van onderzoeksprojecten getoond zoals de robothond, onderzoek met matrashoezen, onderzoek naar stoelen door middel van interview, rolstoel hulpmiddel voor deuren en receptionist aan de koffietafel.

Verder zijn zij bezig om een ‘lab’ in het verpleeghuis te realiseren waarin getest kan worden door leerlingen in overleg met bewoners, verpleging en leveranciers. In de vragenronde worden vragen gesteld over de samenstelling van het verpleeghuis en wat de visie is op de zorg over 15 jaar. Het laatste omdat dat de te verlenen zorg sterk bepaalt. Geconstateerd wordt dat de huidige ouderen een ‘tevreden’-type ouder is en dat verwacht wordt dat de nieuwe generatie mondiger zal zijn. De wereld verandert en wat betekent dit voor u?” Pieter Schendstok gaat in op veranderingen in de zorg die op ons afkomen of al gaande zijn. Hoe kun je hier op anticiperen? Hij denkt door goed samen te werken en van elkaar te leren. Hiervoor is het nodig je te oriënteren buiten je afdeling/instelling. In het proces van samenwerken is het belangrijk dat je elkaar leert kennen, door dezelfde ‘bril’ kijkt, de probleemstelling en de oplossing helder kunt definiëren en communiceren. Daarbij zorgt een goede profilering ervoor dat je goed uitlegt wat jouw rol en bijdrage daarin is. Vanuit de samenwerking kunnen dan partnerschappen ontstaan zoals tussen DE en Philips (Senseo), Robijn en Zwitsal, McDonalds en Magnum. Binnen de zorg verwacht hij dat de zorginstellen meer te maken zal krijgen met partnerschappen als gevolg van technische ontwikkelingen, bijvoorbeeld zorg op afstand, domotica, robotica en dergelijke. Lean in de zorg Lean gaat over synergie en samenwerken in de gezondheidszorg. Steven Leenheer en Mirjam van Hattum waarschuwen, pas op voor eilandencultuur, brandjes blussen, geen gezamenlijke focus, wie is de kant. Speerpunten zijn innovatie, kwaliteit, service en werken aan een hoger doel.

Veel belangstelling voor de presentatie in het kader van de initiatiefgroep Platform Veiligheid en Continuïteit Zorginstellingen.

Veiligheid en continuïteit in de zorg Dat het Laurentius Ziekenhuis Roermond een stroomonderbreking heeft gehad als gevolg van een kapotte accu, mag als bekend worden verondersteld. Jack Thiadens gaf een uiteenzetting van wat er dan allemaal gebeurt, hoe de pers erop reageert en hoe je daar als ziekenhuis mee om moet gaan. De feiten zijn dat de storing buiten het ziekenhuis door graafwerkzaamheden door de Gemeente waarbij het ziekenhuis zich in de pers moet verdedigen dat er goed onderhoud aan de noodstroominstallatie is uitgevoerd. Gelukkig kon dat door een onafhankelijke partij worden aangetoond, aldus Thiadens. Het ontbreken van goede veldnormen, wat is een goed ontwerp, hoe pleeg je goed onderhoud en hoe en hoe vaak moet je testen, is volgens Thiadens iets waaraan gewerkt zou moeten worden. Roberto Traversari ging in op kans en risico. Het gaat om adequaat onderhoud, goede procedures en goed gekwalificeerd personeel. Een probleem zoal bij het Laurentius Ziekenhuis kan daarmee overigens niet worden voorkomen. Dat werd bevestigd door Piet Visser uit het MST waar na een blikseminslag, tegen de procedures in, het ziekenhuis werd bijgeschakeld op het net en waarmee de continuïteit werd geborgd. Visser: “zorg ervoor dat er goed personeel is zodat er handmatig geschakeld kan worden”. Visser ziet het al een stip aan de horizon dat er een gemeenschappelijk referentiekader komt voor beheren en testen. Daarin zal de NVTG zeker participeren.

De nieuwe SPEED bedrijfsafwasautomaten

luisteren, verbinden, vernieuwen Huub Stroeks schetst een nieuwe wereld van wonen, welzijn en zorg waarin nog maar zo’n 40 ziekenhuizen met regionale buitenpoli’s overblijven. Denemarken gaat van 22 naar 15 ziekenhuizen, waarvan 5 super-ziekenhuizen. Er gaat heel veel veranderen en er zullen zich nieuwe ketens vormen waarbij veel gevraagd zal worden van alle partijen, luisteren, verbinden, vernieuwen. Volgens Stroeks is het één over twaalf en moet het transformatieproces met ambitie, talent en energie worden opgepakt en de ego’s terzijde worden geschoven.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Hoe kun je schapen veranderen in rode apen? Jef Staes: “Ik was een schaap en vertel u een verhaal over de switch die we allemaal moeten maken, het verhaal van de awakening, het verhaal voer de noodzakelijke innovatie en de noodzaak van passie en talent”. Volgens onderzoek is 80% van de werknemers niet gepassioneerd in hun werk. Mensen worden opgeleid tot schapen en je krijgt werk omdat je CV voldoet aan de functiebeschrijving en niet op basis van passie en talent. En het talent blijft onontdekt als de passie ontbreekt terwijl het leven de eeuwige zoektocht naar talent zou moeten zijn waardoor je een completer mens wordt. Staes stelt voor om af te stappen van het consensusmodel. Organisaties hebben conflicten nodig, innovatie is een slagveld. Het gaat om personen met ideeën en niet op personen met macht. Creëer een cultuur waarin mensen die ideeën niet goed vinden, niet meedoen. Succesvolle bedrijven zijn bedrijven met een missie en die het netwerk vragen: ‘wie heeft een idee?’ en dan met dat idee aan de slag gaan. We gaan naar een andere wereld met topmanagers met moed! We gaan van een 2D wereld naar een 3D wereld waarin moed nodig is. Staes sluit af met: “stoppen met schapen zijn en remmen voor apen”. Met deze lezing kwam een einde aan een waardevol congres. <

Alleen bij Miele

Bedrijfsafwasautomaten met verswatersysteem! • Kortste programmaduur 5 minuten • beladingsniveau‘s • Geschikt voor twee korven 500 x 500 mm • Reiniging conform HACCP DIN 10512 Info: (0347) 37 88 84 www.miele-professional.nl www.mijnvaatwasserkiezen.nl

FMT Gezondheidszorg

25

vastgoed

Bouw parkeergarage Saint-Luc Brussel van start De bouw van de nieuwe parkeergarage van de Cliniques Universitaires Saint-Luc (één van de universitaire ziekenhuizen van Brussel) is van start gegaan.

B

ijzonder aan het gebouw is de natuurlijke inpassing in het glooiende landschap en de benutting van natuurlijk licht. De garage, bedoeld voor personeel van het ziekenhuis, biedt plaats aan bijna duizend voertuigen. dJGA ontwikkelde het bouwkundig en landschapsontwerp in samenwerking met MODULO architects en ingenieursbureau Ellyps. Het is voor dJGA de eerste opdracht in Brussel en in Franstalig gebied. Dat dJGA steeds meer voet aan de grond krijgt in België, wordt onder meer onderstreept met de ontwerpen voor de nieuwbouw van het ziekenhuis Maas en Kempen in Maaseik en het Vrouw- en Kindziekenhuis in Leuven. Groen uitzicht dankzij parkdak Omdat de parkeergarage in heuvelachtig gebied ligt, zag dJGA zich geconfronteerd met een fors niveauverschil van zo’n twee verdiepingen tussen de voor- en achterzijde van de garage. Het bureau wilde omliggende appartementen een uitzicht op een grijs dak besparen, en koos daarom als oplossing voor een ‘parkdak’ in het ontwerp. Het resultaat is een garage die natuurlijk

Artist impression gevelwand.

26

FMT Gezondheidszorg

biedt de mogelijkheid om een gebouw van zes verdiepingen met kleinere footprint bovenop de garage te bouwen. Metershoge vide Bijzonder ín de garage is het natuurlijk licht dat via de open zijkanten naar binnen valt. Gebruikers profiteren ervan op alle verdiepingen – tot in de kelder van het gebouw aan toe. De forse lichtinval is te danken aan een metershoge vide aan de zijkanten van de garage, die als een soort canyon van het laagste niveau helemaal tot aan de straat reikt. Gebruikers hebben vanuit het gebouw rechtstreeks zicht op de vide, omhoog kijkend tussen hoge, hardhouten spijlen door. De begroeiing op het talud maakt de beleving van natuur compleet.

Artist impression parkeergarage.

ingebed ligt in het landschap. Het gebouw functioneert niet alleen als opslag, maar draagt ook bij aan de leefbaarheid van het gebied. Groen dak als waterbuffer Het groene dak van de parkeergarage dient niet alleen als park, maar ook als natuurlijke buffer voor de waterhuishouding in het gebied. Overvloedig water dat bij een normaal dak bij hevige regenval in hoog tempo wordt afgevoerd, wordt nu eerst door de begroeiing opgevangen. Vervolgens komt het met een natuurlijke vertraging in de directe omgeving terecht. In de toekomst wordt het groene dak mogelijk alsnog deels bebouwd. Het ontwerp

Nooit meer de weg kwijt De garage straalt rust en overzichtelijkheid uit, omdat het ontwerp een grote, vlakke betonnen vloer met weinig kolommen of andere ‘visuele ruis’ bevat. Het ontwerp helpt gebruikers van de garage op een natuurlijke manier bij hun oriëntatie tussen de voertuigen. Kunstlicht en bewegwijzering zijn tot een minimum beperkt. De nieuwe parkeergarage van de Cliniques Universitaires Saint-Luc komt aan de Avenue Emmanuel Mounier in Brussel te liggen. Het gebouw heeft vijf verdiepingen, waarvan twee boven- en drie ondergronds. In totaal heeft de garage een oppervlakte van 26.000 m², met plek voor 989 auto’s van het ziekenhuispersoneel. Naar verwachting wordt de garage in juni 2016 opgeleverd en geopend. <

WasTRIatlon

Drie disciplines voor een perfecte wasgoedfinish. Winnaar van de Ironman Hawaii Faris Al-Sultan maakt doorstart met Miele Professional!

WinienGewnelduenaar

een Kle

HINE! C A M S WA v an ard Ter wa

e

Bespaar nu tot € 3.500,– met de TRI-bonus!* Informatie over de apparaten van 6,5 tot 32 kg die onder de actie vallen en over de prijsvraag op:

Symbolbild

,€ 3.871

www.miele-professional.nl/TRIatlon

*Besparing in euro’s exclusief 21% BTW en afhankelijk van het aangeschafte type apparaat. Bij een gecombineerde aanschaf van 2 of 3 apparaten profiteert u van een extra TRI-bonus 2 of 3. Er dient een aanvraagformulier te worden ingevuld. Meer informatie en de voorwaarden over de TRI-bonus actie vindt u op www.miele-professional.nl/TRIatlon Geldig zolang de voorraad strekt! Actieperiode: 30 maart tot en met 26 juni 2015.

FMT Gezondheidszorg

27

medische technologie

Medische alarmering Het convenant “Veilige toepassing van medische technologie in het ziekenhuis” heeft als werkingsgebied de medische technologie in haar volle breedte. In dit artikel wordt specifiek ingegaan op de toepasbaarheid van het convenant op medische alarmeringen. Door: Hans Rehorst en Marja Nieboer (ASCOM); René Drost (NAMCO)

I

n de praktijk blijkt het begrip alarmering nogal verwarrend: we hebben het bijvoorbeeld over verpleegkundig oproepsystemen, medisch oproepsystemen of monitor oproepsystemen. Of, om het maar meteen samen te vatten: we hebben het over VOSMOS. Laten we in dit artikel aan de benaming geen aandacht besteden. We noemen het proces hier: medische alarmering. Een vraag die ook snel ontstaat: is het samenstel van apparatuur die gezamenlijk de medische alarmering verzorgen een medisch hulpmiddel? En zo ja, wat brengt ons dat? Wij gaan er van uit dat elk afzonderlijk deel voldoet aan de eisen die van toepassing zijn. De bron van het alarm, de bewakingsmonitor is zeker een medisch hulpmiddel. Alle overige hardware en software moeten leiden tot het resultaat, namelijk: het (veilig en betrouwbaar) overbrengen van het gewenste signaal naar de gebruiker. Wat is de relatie met het convenant MT De pijlers onder het convenant medische technologie zijn: een veilig product, een getrainde gebruiker en een omgeving die veilig gebruik kan garanderen. In een omgeving zoals de Intensive Care zijn vele signalen hoorbaar en is het des te belangrijk dat medische alarmering doeltreffend plaatsvindt.

Systematische benadering van bedreigingen en mogelijke maatregelen.

28

FMT Gezondheidszorg

De Wet medische hulpmiddelen definieert een medisch hulpmiddel als volgt: ‘Elk instrument, toestel of apparaat, elke software of stof of elk ander artikel dat of die alleen of in combinatie wordt gebruikt, met inbegrip van elk hulpstuk en de software die voor de goede werking ervan benodigd is, dat of die door de fabrikant speciaal is bestemd om te worden gebruikt voor diagnostische of therapeutische doeleinden, en door de fabrikant is bestemd om bij de mens te worden aangewend 1).

Het convenant eist in artikel 3.10 een procedure voor de veilige aansluiting van medische hulpmiddelen op de infrastructuur. Daaronder wordt zowel de infrastructuur van het gebouw als de ICT omgeving verstaan. Hoewel deze eis staat vermeld in hoofdstuk 3, over de invoering van nieuwe medische hulpmiddelen, geldt dit “het convenant in de geest lezend” natuurlijk ook voor bestaande situaties. Als in de keten van hardware en software horend bij de medische alarmering

Artikel 1, lid 1, sub a Wet op de medische hulpmiddelen.

1)

een component wordt veranderd, vergt dit dezelfde benadering als bij de invoering van een compleet nieuw systeem. Wat is de essentie Er zijn enkele ziekenhuizen die het totale systeem van medische alarmering hebben laten certificeren door een notified body, of een gecertificeerde oplossing hebben aangeschaft. Met deze benadering zijn alle afhankelijkheden in kaart gebracht vanuit een technisch perspectief. Bij het beheersen van het proces medische alarmering zijn de volgende zaken naar onze mening dominant. Prospectieve risico analyse In een complex samenstel van hardware en software die samen het systeem van medische alarmering verzorgen, kan een diversiteit aan storingen optreden. Storingen die bovendien een ander component kunnen beïnvloeden. Reden temeer om veel aandacht te besteden aan een prospectieve risico analyse van het geheel. Daar kunnen de leveranciers een belangrijke rol spelen. Deze hebben immers al tijdens het ontwerp proces van het nagedacht over mogelijke tekortkomingen in de praktijk en hebben de risico’s uitgewerkt in bijvoorbeeld een FMEA, zoals voorgeschreven in ISO 13485 en ISO 14971. Het uiteindelijke product kent dan nog zogenaamde restrisico’s ofwel residual risks. Die moeten meegenomen worden als het ziekenhuis voor de eigen specifieke situatie een eigen risico analyse maakt.

Eén systeem. Eén partner. Totaal leverancier voor de CSA.  Efficiënt. Systeemoplossingen voor de onreine en reine zijde  Minder kosten. Lage total cost of ownership  Innovatief. Gepatenteerd reinigingsproces voor complexe en kritisch instrumentarium  Meer service. Uitgebreide dienstverlening van de hoogste Miele kwaliteit

De praktijk wijst uit dat het uitwerken van een prospectieve risico analyse met een multi-disciplinair team van het ziekenhuis veel inspanningen vergt. Focus ligt dan meer op gebruikers en processen dan op de strikt technische toepassing en risico’s. In bijgaand schema is te zien hoe de bedreigingen en de maatregelen systematisch kunnen worden benaderd. In dit geval is gebruik gemaakt van de bow-tie methode. De basis voor de inhoud van deze analyse worden gevormd door de artikelen van het convenant medische technologie. De specifieke aspecten van de medisch alarmering zijn hieraan toegevoegd. Samenwerking in de keten In de levenscyclus van elk onderdeel van het systeem van medische alarmering is sprake van een leverancier en een aankopend ziekenhuis. In het totale samenstel van hardware en software spelen vervolgens meerdere leveranciers een support rol. Intern het ziekenhuis hebben diverse afdelingen een verantwoordelijkheid: de afdelingen die verantwoordelijk zijn voor ICT, civiele-/elektroen werktuigbouwkundige techniek en medische techniek. Daarnaast natuurlijk de contractmanagers, doorgaans bij de afdeling inkoop. En tot slot vooral: de gebruikers die het systeem kunnen beïnvloeden door grenzen van de signalen in te stellen. Voor een duurzaam goed werkend systeem van medische alarmering is het noodzakelijk dat al deze partijen constructief met elkaar samenwerken. Er zijn ook partijen die een vastgestelde rol/verantwoordelijkheid hebben zeker als het om een gecertificeerde oplossing gaat. Voorkomen moet worden dat niet bij elke storing elkaar de schuld in de schoenen wordt geschoven. Daar is de patiënt niet mee gediend. Het helpt als er voor de invoering en voor de exploitatie van het systeem van alarmering een intentie verklaring door alle partijen wordt ondertekend waarin het doel, veilige patiëntenzorg, voorop staat. Tot slot helpt het ook als er een primair aanspreekpunt op senior niveau in ziekenhuizen is, liefst een portefeuille houder op directieniveau. Het functioneren van het systeem tenslotte dient een plek te hebben in de integrale beheersing van risico’s in het ziekenhuis. <

Reinigen/Desinfecteren Steriliseren Documenteren Garanderen Voor meer informatie: www.miele-professional.nl Telefoon: (0347) 37 88 84

FMT Gezondheidszorg

29

domotica

Slimme sensortechnologie voor verantwoorde nachtzorg Tijdens de beurs Zorg&ICT 2015 werd een aantal presentaties verzorgd over pilots met ‘toezichthoudende domotica’ in zorginstellingen voor langdurige zorg. Door toepassing van slimme sensortechnologie blijkt

D

e lezingen werden gegeven door Henk Herman Nap van Vilans, waarbij de presentatie werd ondersteund door een ervaringsverhaal uit een zorginstelling. Behandeld werden het UAS systeem van Ascom/Dutch Domotics en SOS van OpenXS. Vilans is een not for profit organisatie, die zich ten doel stelt samen met het veld kennis te ontwikkelen en met de resultaten daarvan, de implementatie te ondersteunen. Hun ‘kenniskaart’ omvat meer dan 10 disciplines, waarvan eHealth er een van is. De portefeuille eHealth is onderverdeeld in: Zorg op afstand; Platform en dossiers; Zelfzorg en eerste

het mogelijk het aantal loze alarmmeldingen drastisch te verlagen.

Door: Leo van Namen 30

FMT Gezondheidszorg

1. SOS Smart Optical Sensor.

lijn; Woonzorgtechnologie. De woonzorgtechnologie behelst onder andere de toezichthoudende domotica, het in dit artikel besproken onderwerp. Klassieke versus slimme sensortechnologie Hoe het toepassen van slimme sensoren het verschil kan maken, wordt onderbouwd met de twee volgende citaten. Met de klassieke technologie gaf een gebruikersgroep aan: “We krijgen op de centrale post 20.000! (loze) meldingen per nacht binnen, gemiddeld bijna 40 per minuut (120 in de piekmomenten). Ieder kuchje horen wij, tijdens

Het toepassen van detectiesystemen roept onvermijdelijk vragen op over het al dan niet accepteren van ‘big brother’

Smart optical sensor Voor het detecteren van ‘afwijkende situaties’ wordt gebruik gemaakt van een SOS, Smart Opitcal Sensor (afbeelding 1), een product dat gedistribueerd wordt door OpenXS. Via ‘detection area settings’ worden verschillende delen van de kamer gedefinieerd als detectiegebied. Dit kunnen bijvoorbeeld zijn de kamerdeur, toiletdeur, het bed en de rest van de kamer. Beschikbare functies hierbij zijn:

3. Verificatie alarmsituatie op handset.

Oud & Nieuw of stormachtig weer had beluisteren geen zin meer” Daarnaast rapporteren gebruikers van de slimme technologie: “Bij ons op de afdeling hadden we een ander alarmsysteem, daar werden veel valse alarmen mee gegenereerd, dus toen dit nieuwe domoticasysteem werd geïntroduceerd was het wel even wennen voor alle collega’s en er waren ook zeker collega’s die na een week riepen: ‘hij doet het niet want ik krijg geen enkel alarm binnen, dat bleek dus alleen maar loze alarmen die niet meer binnenkwamen.” 2. Klassieke vs. slimme sensortechnologie.

• In bed detectie; • Onrust in bed; • Uit bed; • Toiletgang (in-uit toilet); • Kamer verlaten (in-uit kamer); • Inactiviteit (na bv vallen); • Zorg aanwezig (of andere bewoner zonder gangdetectie); • Leefpatroon.

Privacy en aansprakelijkheid Het toepassen van detectiesystemen roept onvermijdelijk vragen op over het al dan niet accepteren van ‘big brother’. Om maximale privacy te waarborgen wordt altijd begonnen met een nuloptie: alle functies staan standaard uit. Afhankelijk van de behoefte van de cliënt en de noodzaak in zijn situatie worden verschillende functies aan gezet. In geval van een alarm kan de situatie worden geverifieerd op een handset (afbeelding 3). Voor het meldingsproces en de opvolging worden normen en procedures vastgesteld. Binnen de technische configuratie wordt ingesteld binnen welk tijdsinterval meldingen binnenkomen, in het zorgproces wordt gedefinieerd binnen welk tijdsinterval een melding behandeld moet zijn. Beluisteren van meldingen dient steeds binnen een vastgesteld interval plaats te vinden. Wordt er volgens deze norm gehandeld zal in gevallen waar aansprakelijkheid aan de orde is, geoordeeld worden dat er juist opgetreden is. <

Evaluaties verbetering nachtzorg Uit de pilots komt naar voren dat het aantal (loze) meldingen aanmerkelijk lager is dan in de oude situatie. In één situatie bleek het mogelijk de bezetting van de nachtzorg van 4 naar 3 medewerkers te verlagen (werkend voor circa 110 cliënten). Bij de introductie van het systeem is ook het draagvlak bij zorgmedewerkers, cliëntenraad en familie van cliënten gemonitord. Daarbij is gebleken dat de nieuwe toezichthoudende domotica ‘vrijheidsverruimend’ is, door verbetering van de privacy en de eigen regie. Alhoewel dat enige tijd heeft gevergd, blijkt ook het draagvlak onder het personeel gaandeweg vergroot. Op basis van de ervaringen worden bij verschillende instellingen de systemen nu opgeschaald. Hoe spectaculair de verbeteringen zijn toont afbeelding 2, waarin het verloop van de alarmen is vergeleken tussen de oude en de nieuwe technologie. FMT Gezondheidszorg

31

veiligheid

ECRI pleit voor alarmconfiguratiebeleid

Een alarmerend aantal alarmen Tijdens het multidisciplinair congres Topics in Intensive care, werd er vanuit het Maxima Medisch Centrum (MMC) een presentatie gegeven met bovenstaande ‘alarmerende titel’. Een groot aantal (vaak niet-relevante) alarmen brengt het risico van alarmmoeheid met zich mee.

I

n 2012 is in het MMC de Neonatale Intensive Care Unit (NICU) overgegaan van zaal- naar kamerverpleging. In deze nieuwe situatie is er vanuit een centrale post geen overzicht meer op hetgeen er bedzijdig gebeurt en is het medisch alarmeringssysteem heringericht. Een gebruikersgroep heeft de alarmgrenzen en de urgentie bepaald, waarvan alleen de urgente alarmen worden doorgezet naar een hand held device van de verpleegkundige. Duizenden alarmen Gedurende een periode van 400 dagen traden ruim 240.000 alarmen op, waarbij desaturatieen bradycardie-alarmen de boventoon voerden. Door: Leo van Namen

32

FMT Gezondheidszorg

Wanneer niet binnen 45 seconden op een alarm wordt gereageerd wordt er een her-alarm gegeven en wordt dit tevens doorgezet naar een ‘buddy’, hetgeen zich ruim 14.000 keer (6% van de gevallen) voordeed. Nadere analyse van deze her-alarmen toonde aan dat dit in de meeste gevallen betrekking heeft op (het negeren van) een signaal dat er een sensor los is. Waar ligt de grens? Bij een dergelijk groot aantal alarmen is de discussie over te hanteren alarmengrenzen evident. Het bekende dilemma daarbij is dat de keuze van de grenzen, of zorgt voor te veel valse alarmen, of leidt tot het missen van relevante incidenten. Professionals zullen zeer geneigd zijn ‘alles’ te willen zien/horen (better safe then sorry), maar nu blijkt dat minder dan 20% van de alarmen klinisch relevant is ontstaat er ‘alarmmoeheid’ met het risico van daaraan aangepast gedrag. Om het risico van alarmmoeheid te reduceren, wordt een aantal maatregelen overwogen, zoals: - - - - -

het beter definiëren van alarmurgentie; andere geluiden; alarmen op patiëntenkamers uitzetten; gebruik van informatieborden; zijn alle alarmen noodzakelijk?

Met de resultaten van het onderzoek van de gebruikersgroep heeft “het MMC nu zicht op het aantal alarmen en kan er gewerkt worden aan een methode voor voorvalbewaking gebaseerd op klinisch relevante alarmen”. Na de lezing was er voor de congresdeelnemers de mogelijkheid verder te discussiëren bij een posterpresentatie, georganiseerd door de Werkgroep Alarmen van de Koepel Medische Technologie.

Posterpresentatie tijdens Topics in Intensive Care.

Nummer 1 in Top 10 van ECRI Hazards 2015 Tijdens de presentatie werd aangegeven dat alarmgevaren van 2012 – 2104 de ranglijst aanvoerden van de Top 10 Health Technology Hazards van het Amerikaanse Instituut ECRI. Inmiddels is bekend dat ook voor 2015 de alarmproblemen deze toppositie hebben weten te behouden (zie ook FMT editie 1, 2015: Alarmsignalen voeren de boventoon). Afgelopen jaren heeft ECRI ingezet op het verminderen van de alarmmoeheid bij het zorgpersoneel, nu wordt echter het beleid en procedures met betrekking tot alarmen centraal gesteld. Binnen het zogenoemde ‘alarmconfiguratiebeleid’ dienen besluiten genomen te worden welk alarm voor wie wordt ingesteld en standaardwaarden voor alarmgrenzen worden aangegeven. Zodoende komen per discipline de gewenste parameters beschikbaar, wordt het personeel minder blootgesteld aan irrelevante alarmen en wordt zodoende alarmmoeheid voorkomen. Het gepresenteerde onderzoek lijkt op voorhand al aardig te hebben ‘voorgesorteerd’ op de aanbevelingen van ECRI. <

Een veranderende zorgvraag, vraagt om een flexibele levering van gezondheidszorg Vanguard Healthcare is een pionier in het leveren van flexibele faciliteiten en steunt Europese zorginstellingen met de levering van innovatieve, mobiele gezondheidszorg oplossingen. Of uw ziekenhuis nu een tijdelijke capaciteitsverhoging moet doorvoeren, capaciteit moet onderhouden tijdens renovatie werkzaamheden of moet reageren op onvoorziene calamiteiten, Vanguard kan een snelle en toegespitste oplossing leveren. Onze meer dan 37 algemene en specifieke units kunnen assistentie leveren bij tal van capaciteitsvragen. Een greep uit onze mogelijkheden: • • • • •

Standaard en laminaire flow operatiekamers (Klasse 1 en 2) Verpleegunits met 8 bed-plaatsen en utiliteit ruimtes Stand-alone endoscopie suites Stand-alone dag-chirurgie suites Stand-alone klinieken

Voor het vinden van meer informatie of het verkrijgen van een toegespitste aanbieding kunt u onze website bezoeken via:

+31 6 5478 5876 www.vanguardhs.com

Verwey Raadgevend Technisch Bureau B.V. Ontzorgt de gezondheidszorg Uw technisch adviseur voor gebouwgebonden installaties in: - ziekenhuizen, - verpleeginrichtingen, - etc. Alle disciplines en alle vakgebieden. Maak vandaag nog een afspraak voor een vrijblijvend advies op maat! Verwey Raadgevend Technisch Bureau B.V. Postbus 55 6674 ZH Herveld Telefoon: 0481 – 488 355 E-mail: [email protected] www.vrtb.nl

FMT Gezondheidszorg

33

medische technologie

ReCer in de race naar professionele erkenning medisch technici?

VZI introduceert certificeringsprogramma 2.0 Eind 2014 heeft de VZI een vernieuwd certificatiesysteem ReCer 2.0 geïntroduceerd. Samen met de ondersteuning van een nieuw beheerssysteem, is hiermede de certificering van medisch technici verder geprofessionaliseerd.

Door: Leo van Namen 34

FMT Gezondheidszorg

P

rofessionals uit diverse beroepsgroepen die werkzaam zijn in de zorgsector kunnen zich registreren in het BIG-register, waarmee hun bevoegdheid als zorgverlener is vastgelegd. Het BIG-register is niet toegankelijk voor alle beroepsgroepen in de zorgsector. Deze overige beroepsgroepen moeten het vastleggen van bevoegdheid en bekwaamheid zelf regelen binnen hun organisatie. De VZI voorziet hierin met het ReCer-systeem waarbinnen de Registratie en Certificering van medisch technici plaatsvindt. Er bestaat evenwel (nog) geen verplichting voor medisch technici zich te laten registeren en te voldoen aan de binnen ReCer omschreven bijscholingscriteria. Van ReCer 1.0 naar ReCer 2.0 De voorloper van het systeem dat de VZI nu introduceert, is 7 jaar in gebruik geweest. De waardering van het systeem ReCer 1.0 is in die periode onvoldoende gebleken. Van de, totaal in aanmerking komende ca 1.000 technici blijkt slechts 20% geregistreerd/gecertificeerd. In de helft van de ziekenhuizen is geen enkele certificaathouder werkzaam. Mogelijke oorzaak hiervoor is de vrijblijvendheid en ook een systeem waarbij ‘de slager zijn eigen worst keurt’ is niet altijd geloofwaardig overgekomen. Binnen het nieuwe systeem is de lat voor zowel certificatie als hercertificatie hoger gelegd. Inmiddels stelt het Convenant Medische Technologie eisen aan interne technici in ziekenhuizen wat betreft bevoegdheid en bekwaamheid. Artikel 4.10 van het convenant luidt: “Het ziekenhuis heeft een procedure die leidt tot registratie van bevoegdheid en bekwaamheid van de interne technici om zelfstandig technische werkzaamheden aan medische hulpmiddelen te

verrichten. Uit deze registratie blijkt ook wanneer herscholing noodzakelijk is om de bevoegdheid en bekwaamheid op het vereiste niveau te houden.” Op basis van deze eisen zullen ziekenhuizen hun technici ‘de ruimte moeten geven’ hun vakbekwaamheid op peil te houden. Met ReCer 2.0 claimt de VZI “geheel in de procedure te passen”, zoals bedoeld in het aangehaalde criterium 4.10. Voorwaarden voor certificatie Het is bij het aanvragen van certificatie gebruikelijk dat de aanvrager kan aantonen dat hij/zij beschikt over voldoende opleiding en ervaring en werkzaam is in een bij het beroep passende functie. Als opleidingseis wordt gesteld dat aantoonbaar een opleiding op tenminste MBO-niveau moet zijn afgerond in een voor medische techniek relevante richting. Als ervaringseis geldt: “aantoonbaar beschikken over ten minste 3 jaar aaneengesloten werkervaring, opgedaan in een instelling voor de gezondheidszorg en/of een inhoudelijk vergelijkbare organisatie buiten het ziekenhuis, uitgaande van een aanstelling van 60% van de volledige werktijd volgens CAO of meer”. Of men werkzaam is in een passende functie wordt vastgesteld door vergelijking van de functieomschrijving met het door de VZI opgesteld beroepsprofiel. In het eerste jaar na aanvraag moet worden voldaan aan de bijscholingseis, gedurende die periode krijgt men de status van “aspirant-certificaathouder”. Na deze eerste certificatie aan het einde van de aspirant-periode, dient na 3 jaar hercertificatie plaats te vinden. Voor de eerste certificatie moeten 45 bijscholingspunten worden gehaald,

Topics in Intensive Care, VacO2med, INTOP, Laservision, Erbe, Medicare, Medrott, en UMCU. Een rol die aanbieders ook kunnen vervullen (bij de VZI nog niet het geval) is het, na het volgen van de opleiding, toevoegen van de accreditatiepunten in het persoonlijk record van de deelnemer. Dit kan eventueel ook gebeuren door een ondersteunend congresbureau. Accreditatiepunten ReCer 2.0 per activiteit.

voor de hercertificatie 140 punten, evenredig verdeeld over de 3 jaar. Activiteiten waarvoor punten worden toegekend zijn samengevat in tabel 1. Wanneer het vereiste totaal aantal punten wordt gedeeld door te behalen punten per activiteit kan grofweg worden gesteld dat zo’n 4 à 5 dagen per jaar aan bijscholingsactiviteiten moet worden besteed. Wanneer men een bestuursfunctie bekleed kan een derde van de te behalen punten daarmee worden gescoord. De categorie 8, het lezen van een jaargang tijdschriften, is een niet te controleren activiteit en acht uw redacteur meer een ‘gratis startbonus’ per jaar. Beheerprogramma PE-online Tientallen medische beroepsgroepen zijn aangesloten bij GAIA (Gemeenschappelijke Accreditatie Internet Applicatie). Het overgrote deel van die verenigingen betreft medisch specialistische beroepsgroepen, daarnaast komen we ook de technologisch geëngageerde verenigingen tegen zoals de NVKF (Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica, NVvTG (Nederlandse Vereniging voor Technische Geneeskunde) en nu dus ook de VZI. Alle bij GAIA aangesloten verenigingen gebruiken als beheersysteem PE-online. Tussen 2010 en 2014 is het aantal accreditatieaanvragen bij PE-online toegenomen van circa 19.000 naar ruim 37.600. Het aantal scholingsactiviteiten nam in die periode toe van ruim 420.000 tot bijna 1.180.000. En het aantal logins van ruim 288.000 tot bijna 1.260.000. De gebruikers van PE-online zijn te onderscheiden in 3 groepen: Aanbieders van scholingsactiviteiten De opleidingscommissie van de VZI kan scholingsinstituten toestaan opleidingsactiviteiten aan te melden voor accreditatie. De aanvraag om als opleidingsinstituut toegelaten te worden voert de aanbieder in, in PE-online. Na toestemming kan de opleider cursussen aanmelden voor het aanvragen van accreditatiepunten. Naast de door de VZI zelf aangeboden opleidingen zijn inmiddels een aantal partijen toegelaten, zoals Dirksen,

Persoonlijk record VZI-leden In het persoonlijk record binnen PE-online kunnen VZI leden het overzicht vinden van de behaalde en nog te behalen scholingspunten. Op dit moment dienen zij de behaalde opleidingen zelf te registreren met behulp van standaardformulieren zoals binnen PE-online zijn aangelegd. Tevens dienen daarbij bewijsstukken ge-upload te worden. Beheersorganisatie De VZI-opleidingscommissie en de ReCer-commissie hebben een rol in het beheer van het systeem. De formularia binnen PE-online moeten worden ingericht, aanbieders moeten worden toegelaten, aan diverse opleidingsactiviteiten moeten accreditatiepunten worden toegekend en de leden/professionals van de vereniging moeten worden ingeschreven in het register. De (lange) weg naar erkenning Met het gebruik van PE-online is een grote stap gezet naar een professioneel beheer. De data in PE-online geven een betrouwbaar beeld van de gevolgde opleidingen en behaalde accreditatiepunten. Dit leidt echter nog niet vanzelfsprekend tot formele erkenning van de bekwaamheid en bevoegdheid. Dat dit doel wel bereikt kan worden zullen we illustreren met de resultaten van de deskresearch die de redactie van FMT enkele jaren geleden uitvoerde naar het CHFM-programma (Certified Hospital Facility Manager) in de Verenigde Staten. Aan de verantwoordelijke vereniging ASHE (American Society for Healthcare Engineering) zijn toen een aantal vragen gesteld over hoe het CHFM-programma in de praktijk functioneert. Dit betrof de volgende vragen: • Is CHFM wettelijk erkend en/of verplicht gesteld? • Is CHFM een functie-eis bij vacatures? • Wordt CHFM geëist/aanbevolen bij accreditatie van zorginstellingen? • Zijn er betere carrièrevooruitzichten en is er invloed op de beloning? De Joint Commission, die periodiek zorginstellingen accrediteert, blijkt in steeds meer staten

van de US het CHFM-certificaat streng aan te bevelen. In overheidsziekenhuizen (leger, veteranen en Indianen) wordt een eerdere aanbeveling thans omgezet naar een verplichting. Ook bij vacaturestellingen komt CHFM steeds meer als functie-eis naar voren, in de vacaturelijst die ASHE zelf publiceert is deze nagenoeg standaard. In sollicitatieprocedures is het inmiddels een zwaarder beslispunt dan het oorspronkelijke scholingsniveau of ervaring. Wat de (betere) beloning betreft, hierbij de letterlijke vertaling van het antwoord op die vraag : “We hebben niet genoeg gegevens om met zekerheid te beweren dat het leidt tot betere salarissen. Er is vernomen dat collega’s salarisverhoging hebben ontvangen bij het behalen van CHFM en dat bij vacatures een hogere beloning wordt gegeven als CHFM daarbij verplicht wordt gesteld. Maar we hebben niet voldoende data om dit te valideren (!)”

Certificatie: Eis bij vacatures en een hogere salarisschaal? Stand van zaken Na het tot stand komen van het Convenant Medische Technologie heeft minister Schippers de 2e Kamer laten weten tevreden te zijn over het feit dat ‘het veld’ zelf initiatieven heeft genomen om veilige toepassing van medische technologie te waarborgen. Er is een belangrijk stuk gereedschap voorhanden om een veilige toepassing van medische technologie een stap vooruit te brengen. Hierbij is geen sprake meer van vrijblijvendheid nu is aangekondigd dat de IGZ hierop toezicht gaat houden en ook zal het NIAZ bij hun accreditaties in zorginstellingen aandacht aan de toepassing van het convenant schenken. De VZI zou na moeten gaan langs welke strategische weg zij IGZ en NIAZ kunnen ‘interesseren’, voor de toetsing van artikel 4.10 uit het convenant, met en passant de vermelding dat certificatie volgens ReCer 2.0 hierbij de enige toegesneden optie is. Mocht dit lukken is een eerste stap gezet en behoren ook vervolgstappen, zoals bij het CHFM-traject vermeld, ook tot de mogelijkheden. Hopelijk lukt dat de VZI wat sneller dan in Amerika, vanaf de introductie tot de nu verkregen erkenning had men daar wel 10 jaar nodig… <

FMT Gezondheidszorg

35

ict

Ontwerprichtlijn ondersteuning mediagebruik voor mensen met beperking

Project KING (Kan Ik Nu Goed) Het programma Creatieve Industrie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) financiert/stimuleert de ontwikkeling van onderzoeksprojecten om de kennisbasis voor de creatieve industrie te versterken. Een van die projecten is KING (Kan Ik Nu Goed) van TNO; onderzoek naar gebruikersinterfaces die mensen met een verstandelijke beperking ondersteunen bij hun mediagebruik.

Door: Betty Rombout 36

FMT Gezondheidszorg

K

im Kranenborg is werkzaam als interaction designer bij TNO in Soesterberg en projectleider van KING. Over haar werk vertelt ze: “In Soesterberg doen we veel onderzoek op het gebied van human factors, het functioneren van mensen in een complexe omgeving. Binnen onze afdeling Perceptual and Cognitive Systems stellen we bijvoorbeeld ontwerprichtlijnen op voor gebruikersinterfaces, zodat mensen goed met ICT-systemen kunnen werken. Ons werk richt zich op verschillende domeinen, zoals Defensie en maatschappelijke veiligheid, mobiliteit en ook op de zorg. Denk bijvoorbeeld aan systemen voor het bevorderen van patiënt empowerment en therapietrouw of langer zelfstandig thuiswonen.” De start “Laaggeletterden, niet Nederlandstalige mensen, ouderen en mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking, worden steeds meer overweldigd door ICT-systemen”, vertelt Kranenborg. “Door onder andere steeds minder persoonlijke begeleiding als gevolg van maatschappelijke veranderingen wordt de afhankelijkheid van ICT steeds groter. TNO maakt zich er hard voor deze mensen te ondersteunen. In 2013 werden we benaderd door NTR (red: nu NPO) en SIZA, een instelling die in Gelderland locaties beheert voor mensen met een lichamelijke en verstandelijke beperking. Het was de wens van deze organisatie om hun cliënten met een verstandelijke beperking met een zo groot mogelijke zelfstandigheid

Een eenvoudige interface.

te laten deelnemen aan de informatiemaatschappij. Siza wil aan de verschillende cliëntengroepen een user interface ‘op maat’ aanbieden, die optimaal is afgestemd op hun mogelijkheden en beperkingen. Eén van de toepassingen is toegang tot AV-content. Dat ze bijvoorbeeld zelfstandig foto’s en video’s kunnen bekijken en spelletjes doen. Daarvoor had SIZA al een portal ontwikkeld. NTR stelde hiervoor haar audiovisueel materiaal beschikbaar. Alleen, hoe bereik je op de juiste manier de verschillende individuen met verschillende vaardigheden? Hoe zorg je er voor dat al deze mensen zelfstandig en op een eenvoudige manier foto’s en video’s kunnen bekijken en spelletjes doen? Dé aanleiding voor het project KING, dat in 2013 gestart is.” Probleem en oplossing We gaan met Kim Kranenborg wat dieper in op de problemen waar mensen met een verstande-

Kim Kranenborg.

lijke beperking tegen aan lopen bij het gebruik van ICT-systemen. Kranenborg: “De oude interface van SIZA is heel kleurrijk, met banners en allerlei knoppen. Iemand met een verstandelijke beperking klikt vaak willekeurig op de meest felle vlakken. Dit roept de vraag op: Kunnen we een ontwerp maken zodanig dat hij wel op de film naar keuze klikt. Of dat hij begrijpt wat te doen als de film is afgelopen? Is hij licht verstandelijk beperkt, dan kan hij meestal wel met youtubeachtige toepassingen uit de weg. Maar typen is vaak wel een probleem. Dan komt hij soms op sites, waar hij niet op terecht wil komen.” In een multidisciplinair team van TNO-deskundigen en stakeholders – onder andere cognitief psychologen, gedragswetenschappers, artsen, software engineers, redacteuren, experts/specialisten op het gebied van gebruikersinterfaces en activiteitenbegeleiders - is een literatuuronderzoek en een praktisch ontwerptraject doorlopen, waarin enkele functionaliteiten voor toegang tot AV-content zijn verwerkt en geëvalueerd met de doelgroep en hun begeleiders. De resultaten die hierop kwamen, zijn gebruikt ten behoeve van een verbeterslag van het SIZA-systeem. Kim Kranenborg: “We hebben de mogelijkheden en vaardigheden van mensen met een verstandelijke beperking per categorie – zes groepen van licht tot matig beperkt – in kaart gebracht. Vervolgens zijn interfaceprotypes ontwikkeld. Een voorbeeld van een interface is de tv-modus voor matig verstandelijk beperkten. Deze interface kent weinig interactie. De persoon zet een filmpje aan, het filmpje is afgelopen en automatisch verschijnt het volgende filmpje. Een stap verder is, dat je een persoon laat kiezen uit twee filmpjes, door een van beiden aan te klikken. Een ander niveau is het kiezen tussen categorieën; popmuziek, spelletjes et cetera. Of het ‘verstoppen’ van video’s. Sommige personen klikken steeds hetzelfde filmpje aan. Ze worden te weinig uitgedaagd. Wat je kunt

doen, is de bekeken video ‘verstoppen’ en een nieuw filmpje presenteren. Op deze wijze haal je mensen wat uit hun comfortzone, prikkel je ze om uit hun vaste patroon te komen. Ook is er een variant, waarbij de persoon zowel op plaatjes kan klikken als zoeken via een zoekscherm. Of een youtube-variant, waarbij de persoon kiest uit categorieën, typt en door lijsten scrollt.” De bedoeling van de interface is, dat ouders, zorgverlener en cliënt aan de ‘achterkant’ een profiel instellen. Wat zijn de mogelijkheden van de cliënt? Kan hij twee of vier filmpjes aan? Moet het ‘verstoppen’ aan of uit staan? Welke filmonderwerpen zijn interessant voor hem? Et cetera.” Hoe verder? De diverse interfaceprototypes zijn voorgelegd aan de doelgroep, wat interessante feedback heeft opgeleverd. Het project KING is afgerond en heeft geresulteerd in een verzameling ontwerprichtlijnen. De eerste stap is gezet naar de ontwikkeling van interfaces die een persoon met een verstandelijke beperking in staat stellen om autonoom deel te nemen aan de informatiemaatschappij, zonder dat er bijzondere eisen moeten worden gesteld aan content of metadata. Uiteindelijk moeten er ICT-oplossingen komen, die begrijpen wat de bedoeling is van de gebruiker, rekening houdt met de vaardigheden, context en voorkeur, de beperkingen compenseert en aansluit bij de wel aanwezige vaardigheden en zelfstandig gebruik van de toepassing stimuleert. We praten dan over een interface op maat. De door TNO ontwikkelde ontwerprichtlijnen zijn gericht op mensen met een verstandelijke beperking. Het is de bedoeling dat er uiteindelijk ook richtlijnen komen voor andere doelgroepen, zoals ouderen en laaggeletterden. De interesse is groot om ‘het plan’ verder uit te werken en te komen tot een daadwerkelijk toepassing in het veld. Hiertoe is TNO in onderhan-

“De bedoeling van de interface is, dat ouders, zorgverlener en cliënt aan de ‘achterkant’ een profiel instellen”

deling met het MKB over het opstarten van een technologiecluster. Kranenborg legt uit: “Bedoeling is, dat bedrijven en zorginstellingen aan hun eigen use case gaan werken. TNO geeft tips over aanpak, richtlijnen et cetera. Daarvoor zijn we bezig met de ontwikkeling van een include toolbox, een toolbox met inclusive design ontwerpmethoden; hoe kun je ontwerpen voor kwetsbare groepen? De ontwerprichtlijnen van KING komen ook in deze toolbox. We willen de richtlijnen beschikbaar stellen voor het bedrijfsleven.” SIZA heeft inmiddels de opgedane kennis toepast in hun software. NPO heeft een nieuwe tool ontwikkeld; een aangepaste versie van NPO Gemist. Een site die toegankelijk is voor iedereen die moeite heeft om zelfstandig op internet te surfen en televisieprogramma’s terug te kijken (npo.nl/ speciaal). De eenvoudige bediening van de site is gebaseerd op onderzoek van TNO onder cliënten van Siza en andere zorginstellingen in het kader van het project KING. Inclusie Het is voor iedereen belangrijk om deel te kunnen nemen aan de gedigitaliseerde samenleving. Voor jou, voor mij, voor mensen met een beperking, ouderen, laaggeletterden et cetera. In een inclusieve samenleving hoort iedereen erbij zoals hij of zij is. Het project KING laat zien dat deze inclusie mogelijk is. De eerste stappen zijn gezet. Laten we daar een vervolg aan geven: digitalisering voor allen! < FMT Gezondheidszorg

37

mobiele OK

Mobiele operatiekamer is kwalitatief alternatief De mobiele operatiekamer is aan een opmars bezig. En terecht, vindt accountmanager Industry & Healthcare Solutions Oscar Arenz van het Gelderse installatiebedrijf Modderkolk, dat al jaren validatie- en onderhoudsprojecten in en aan OK’s uitvoert. De afgelopen jaren heeft Modderkolk op zo’n tien locaties mobiele operatiekamers aangelegd. Foto: Rob van Liefland.

A

renz constateert dat steeds meer instellingen de mobiele operatiekamer ontdekken als kwalitatief beter alternatief voor de ‘logistieke fratsen’ die ziekenhuizen voorheen moesten uithalen bij de verbouwing van een operatiekamer of operatieafdeling. “Geen gedoe met stofschermen en andere risicovolle overlastmaatregelen op de operatieafdeling, maar verbouwen alsof je nieuw aan het bouwen bent. Dit is mogelijk door de inzet van een mobiele, plugand-play OK-unit op een andere plek, waar je de ruimte hebt om te handelen. Daardoor waarborg je de continuïteit van het zorgproces, zonder dat je onnodige risico’s hoeft te nemen.” Nauwe samenwerking Simed, Vanguard en Modderkolk werken hierin nauw samen. De mobiele operatiekamers waarover Arenz het heeft, worden geleverd door Vanguard Healthcare Solutions. Simed International verzorgde namens deze producent de complete logistiek en installatie, geheel conform de Nederlandse wet- en regelgeving. Daarbij wordt nauw

Door: Modderkolk 38

FMT Gezondheidszorg

samengewerkt met Modderkolk, dat als bedrijf verantwoordelijk is voor het inregelen van de luchtbehandeling, het valideren van de operatiekamers en het onderhoud aan de units. Arenz heeft wel een vermoeden waarom er voor Modderkolk is gekozen: “Veel partijen kunnen alleen inregelen óf valideren. Wij kunnen het allebei. OK’s valideren én complexe technische vraagstukken oplossen.”

‘Bij verbouwingen valt de keuze steeds vaker op tijdelijke OK’s’ Zelfs in de tropen, op Bonaire De afgelopen jaren heeft Modderkolk in samenwerking met Vanguard al op zo’n tien locaties mobiele operatiekamers aangelegd. Niet alleen in Nederland, maar ook in België en zelfs op Bonaire. Het project op Bonaire was extra bijzonder, vanwege het tropische klimaat: “Een standaard klimaatinstallatie is dan niet voldoende. Dit hebben we opgelost door de bestaande luchtbehandelinstallatie uit te breiden met een voor-

‘Geen gedoe met stofschermen en andere risicovolle overlastmaatregelen, maar een plug-and-play unit op een plek waar je ruimte hebt om te handelen’

behandelinstallatie en de inregeling van de twee systemen nauw op elkaar af te stemmen.” Advies en informatie Modderkolk adviseert ziekenhuizen en klinieken graag over de mogelijkheden van mobiele operatiekamers. Speelt dit ook binnen uw organisatie? Neem dan contact op met Oscar Arenz, via 024 – 648 64 00 of [email protected]. <

INNOVATIEF & ACTUEEL

IJsselland en Imtech bekrachtigen samenwerking in meerjarig contract Het IJsselland Ziekenhuis en Imtech hebben een langdurig contract afgesloten op het gebied van installatietechnologie en energiebeheer. Imtech gaat de komende 5 jaar het technisch onderhoud en energiebeheer voor het IJsselland Ziekenhuis uitvoeren met als doel vermindering van het energieverbruik en besparing van kosten. Het contract is een voort-

zetting van de samenwerking tussen beide partijen die eind 2011 van start ging. De afgelopen drie jaar hebben beide partijen hard gewerkt om de samenwerking succesvol vorm te geven. Er is voldoende ervaring en kennis opgebouwd om het samenwerkingsverband voor de komende 5 jaar te verlengen. <

Nieuwe hoofdingang Havenziekenhuis Het aanzicht van het Havenziekenhuis in Rotterdam is ingrijpend veranderd. De grote draaideur die sinds de jaren negentig de entree vormde naar het ziekenhuis is vervangen door een glazen, ruime en moderne seniorvriendelijke entree met een verbinding naar de overkapping van de Spoedeisende Hulp. De belijning van de entree volgt de contouren van het ziekenhuis zelf met de karakteristie-

ke boegpunt, waarin zich het auditorium bevindt. De verbouwing van de hoofdentree is mede mogelijk gemaakt door een deel van de nalatenschap van een patiënt en de BE Ruys Stichting. De nieuwe hoofdingang is een plek waar jaarlijks ruim 1 miljoen patiënten, bezoekers en medewerkers passeren. <

Overname Energy Experts International BV DWA heeft Energy Experts International BV (EEI) uit Huissen overgenomen. De activiteiten en werknemers van EEI en DWA Industry zijn ondergebracht in een nieuwe onderneming: Industrial Energy Experts BV. EEI is een onafhankelijk raadgevend ingenieursbureau, opgericht in 1979, dat een volledig dienstverleningspakket biedt op het gebied van energieadvies, en richt zich o.m. op haalbaarheidsonderzoeken voor energiebespa-

ring in het bedrijfsleven, energie-audits in het kader van de Wet Milieubeheer, Meerjarenafspraken in de industrie. Met de overname beoogt DWA zijn industriële dienstverlening uit te breiden. Zij zien veel kansen op het gebied van verbetering van de energie-efficiency en verduurzaming in de industrie. <

Interactief patiëntenportaal Het aanbieden van een interactief patiëntenportaal zorgt voor een betere informatievoorziening tijdens het behandelproces. Een eerste onderzoek onder tientallen borsten longkanker patiënten van het Antoni van Leeuwenhoek heeft dat aangetoond. Ook blijkt dat dit een belangrijke bijdrage kan leveren aan de ondersteuning van fysieke activiteit. De ontwikkeling van dit interactieve patiëntgerichte portaal is mogelijk gemaakt door subsidie van Alpe d’HuZes/KWF Kankerbestrijding. Het doel van het interactieve patiëntenportaal MijnAVL is om patiënten beter te informeren over hun ziekte, hun behandelingen en het nazorgtraject. Daarnaast krijgen patiënten ondersteuning bij het fysiek actief worden of blijven. Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs voor de positieve effecten van bewegen op het verminderen van klachten zoals vermoeidheid en somberheid. De ontwikkeling van MijnAVL is onderdeel van het A-CaRe2 programma, bedoeld om fysieke trainingsprogramma’s en terugkeer naar werk voor patiënten met kanker in een groot aantal ziekenhuizen te implementeren, waar mogelijk ondersteund door E-Health. Een eerste pilotonderzoek bij ruim zestig patiënten laat zien dat bijna alle deelnemers MijnAVL daadwerkelijk gebruiken en het waarderen met een 7.7. <

FMT Gezondheidszorg

39

INNOVATIEF & ACTUEEL

Foto-elektrische mini sensoren De medische industrie omvat een groot aanbod van medische apparatuur en producten waarop de hoogste kwaliteitsnormen van toepassing zijn. De verregaande automatisering van de productieprocessen vraagt om een goede borging van de kwaliteitseisen en hier spelen foto-elektrische sensoren een belangrijke rol in. Zowel voor de apparatuur zelf als voor de monsters en stoffen die gebruikt worden is optische detectie met sensoren steeds belangrijker. Foto-elektrische sensoren zijn bijvoorbeeld in staat om uiteenlopende metingen uit te voeren zoals het detecteren van de positie van objecten, vloeistoffen en lucht-

bellen en het herkennen van verschillen. Ook in automatiseringsprocessen hebben ze een belangrijke taak als objecten verplaatst, opgepakt of neergezet worden. Panasonic biedt meer dan tweeduizend verschillende fotoelektrische sensoren. De sensoren EX, PM, LS en fiber zijn zeer geschikt voor de medische industrie. Ze zijn compact en kunnen met grote precisie én snelheid de kleinste objecten detecteren zonder aanraking: hierdoor worden objecten niet besmet met bacteriën of virale stoffen. <

Verkerk Service Systemen en Eurocom Group slaan handen ineen Verkerk Service Systemen en Eurocom Group hebben een strategische samenwerkingsovereenkomst getekend. Samen goed voor ruim 50 jaar ervaring in de zorgmarkt, slaan zij nu de handen ineen om de veranderende zorgmarkt in Nederland de mogelijkheid te bieden om te innoveren met behoud van de bestaande infrastructuur, ‘schoenmaker blijf bij je leest’, is een veelgehoord gezegde en dat is ook het uitgangspunt bij deze samenwerking. Door het tekenen van deze overeenkomst genereren beide bedrijven meer innovatie slagkracht met behoud van eigen identiteit. De samenwerking valt precies samen met de lancering van het nieuwe Eurocom Group concept Open Care Connect, een onderdeel van Care Traffic Control. Open Care 40

FMT Gezondheidszorg

Connect is een manier van werken die door alle technologie partners van Eurocom Group wordt ondersteund. Partijen als Mitel en Assa Abloy gingen Verkerk Service Systemen al voor in deze open samenwerking. Open Care Connect borgt de afspraken tussen beide partijen waarbij systemen worden gekoppeld met behoud van ondersteuning van de fabrikant. Er wordt geborgd dat bestaande koppelvlakken van de klant zonder extra kosten blijven functioneren. <

Goede verpleeghuiszorg is echt vraag gestuur Ondanks de forse verbeteringen die de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden, waaronder de overgang van grootschalige naar kleinschalige verpleeghuiszorg, blijft de sector in het middelpunt van de maatschappelijke en politieke belangstelling staan. Het plan van aanpak is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met organisaties van zowel zorgvragers als zorgaanbieders. Aan de ene kant zet het plan in op de relatie tussen de cliënt en de zorgverlener. Dat komt tot uiting in de titel ‘Waardigheid en Trots’. In het gesprek tussen cliënt en zorgverlener worden verwachtingen en voorkeuren uitgesproken die worden vastgelegd in het zorgleefplan. Aan de andere kant blijft er de regelrechte aanbodsturing die uitgaat van beheersing en bestraffing. Met zware termen als: bestuurlijke ondertoezichtstelling, verscherpt toezicht van de inspectie, meer macht en invloed voor zorgkantoren en cliëntenraden en zwaardere sancties voor bestuurders die onvoldoende functioneren. Waar moet nu voor gekozen worden? Doorgaan op de weg van aanbodsturing is heilloos; het leidt tot een vicieuze cirkel van georganiseerd wantrouwen. Het vertrouwen in de verpleeghuiszorg zal niet toenemen door meer beheersing en bestraffing. Inzetten op echte vraagsturing is de enige weg die de cliënt en zorgverlener samen kunnen bewandelen om dichter bij elkaar te komen en verwachtingen op elkaar af te stemmen. Goede verpleeghuiszorg is echt vraag gestuurd. <

Radboudumc krijgt HIMSS7

Inlegzolen met GPS Een speciale inlegzool met GPS moet het mogelijk maken om ouderen met dementie die weglopen of verdwalen snel op te sporen via de smartphone, tablet of computer. De gepatenteerde Amerikaanse uitvinding wordt nu in Nederland en België door Tracktraceshop op de markt gebracht. De webwinkel heeft al diverse track en tracé apparaten voor ouderen met dementie of Alzheimer in zijn assortiment, die ze om hun hals of in hun kleding kunnen dragen. Met de GPS inlegzool is het mogelijk om de precieze locatie van ouderen te volgen, te traceren en de geschiedenis van hun positie te bekijken. De inlegzool wordt na een dag gebruik automatisch draadloos binnen twee uur opgeladen door hem op een paneel te leggen. Hij past naadloos in alle schoenen en is

ook te gebruiken voor kinderen, hulpverleners of mensen die alleen werken. Informatie: http://www.tracktraceshop.com/

Center for Image Sciences In het UMC Utrecht is het Center for Image Sciences (CIS) geopend, een nieuw centrum voor diagnostiek en behandeling van ziekten met behulp van medische beeldvorming. In het centrum, het grootste in zijn soort in de wereld met een investering van meer dan 40 miljoen euro, werkt het UMC Utrecht intensief samen met Philips en het Zweedse Elekta. Het CIS is een wereldwijd leidend onderzoekscentrum voor translationele medische beeldvorming voor personalized beeldgestuurde diagnose en therapie. De focus ligt op medische beeldvorming (diagnose, weefselkarakterisering, prognose, voorspelling en respons monitoring), beeldgestuurde therapie en het niet-invasief vervolgen van regeneratieve geneeskunde. Een belangrijk onderdeel van het CIS is het Centrum voor Beeldgestuurde Oncologische Interventies (CBOI). Hier is de kennis en expertise binnen het UMC Utrecht op het gebied van beeldgestuurde kankerbehandeling geconcentreerd. De activiteiten van het centrum staan in direct verband met de drie hoofdtaken van het UMC Utrecht: patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs (zowel voor medisch specialisten als biomedische

onderzoekers). Het voordeel voor de patiënt ligt in het feit dat zowel diagnose als behandeling van ziekten zoals kanker, hersenaandoeningen en hart- en vaatziekten nog beter kan worden afgestemd op de individuele patiënt. Met moderne medische beeldvormingstechnieken (zoals MRI, röntgen en ultrageluid) kunnen artsen en onderzoekers in 2D of 3D in het lichaam van de patiënt kijken, zien hoe de organen en weefsels fungeren, vroegtijdig ziekten ontdekken, therapie plannen en de effecten ervan vaststellen en medicijnen in het lichaam volgen. <

Het Radboudumc heeft als eerste organisatie in Nederland en derde ziekenhuis in Europa het hoogste niveau toegekend gekregen van de mate waarin patiëntenzorg gebruik maakt van data- en informatietechnologie: HIMSS 7. In februari vond de toetsing plaats door het internationale erkende instituut HIMSS (Healthcare Information and Management Systems Society). Ziekenhuizen die niveau 7 halen, ondersteunen de uitwisseling en het gebruik van patiënte data om zorgprocessen, kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid te verbeteren. De ziekenhuizen met HIMSS 7 score zijn volgens HIMSS voorlopers dankzij: • Een volledig geïntegreerd digitaal patiëntendossier. • Hoogste medicatieveiligheid (o.a. met barcode scanning). • Elektronische beschikbaarheid van beelden. • Uitwisseling van gegevens met patiënten en zorgverleners. • Digitale werkprocessen en een volledig digitale werkplek. Voorbeelden hiervan in het Radboudumc zijn: het medicatieproces met o.m. barcodescanning, het openstellen van gegevens en de communicatie met patiënten via mijnRadboud, digitaal gebruik van beelden en sneller verbeteringen kunnen realiseren voor de behandeling van bijv. pijnbestrijding en voorkomen van ondervoeding. De HIMSS 7 past naadloos in de strategische ambities van het Radboudumc: aantoonbaar onderscheidende kwaliteit, persoonsgerichte zorg, doelmatigheid en duurzame netwerken, gericht op het krijgen van ‘a significant impact on healthcare’. <

FMT Gezondheidszorg

41

INNOVATIEF & ACTUEEL

Amphia en Siemens sluiten technologisch partnerschap Amphia en Siemens Healthcare hebben een technologisch partnerschap gesloten voor de duur van vijftien jaar. De samenwerking zorgt ervoor dat Amphia als één van de grootste topklinische opleidingsziekenhuizen de komende jaren over de meest innovatieve beeldvormende technieken kan beschikken. Hierdoor kan Amphia zijn ambities als toonaangevend ziekenhuis in de Brabantse regio blijven waarmaken en patiëntvriendelijke zorg van hoogwaardig niveau blijven leveren. Binnen het partnerschap installeert en

vervangt Siemens Healthcare alle beeldvormende medische apparatuur van Amphia. Er wordt gekeken naar mogelijkheden om nieuwe technologieën in te brengen in het nog te realiseren nieuwbouw ziekenhuis op de locatie Molengracht in Breda. Siemens levert binnen het contract o.a. een hoogwaardige hybride hartkatheterisatie kamer waar minimaal invasieve hartklepvervanging onder beeldgeleiding plaatsvindt. <

Handblusser voor mensen met lichamelijke beperking De kleinste brandblusser met grootste bluskracht is speciaal voor mensen met een lichamelijke beperking. Ardexx vervaardigde de technisch simpele handblusser. Acht jaar geleden bracht het bedrijf een pocketblusser op de markt. Deze bevat 150 ml AFFF blusschuim in een kunststof spuitbus met een totaalgewicht van 280 gram. De drukhouder gebruikt geen drijfgas, maar een siliconen krimpreservoir. De blusser hoeft dus niet jaarlijks te wor42

FMT Gezondheidszorg

den gekeurd of onderhouden. De houdbaarheid ervan bedraagt drie jaar. De blusser is Kiwa goedgekeurd en bruikbaar op alle typen brandhaarden. Acht jaar geleden ontstond de Taakgroep Handicap en Lokale Samenleving en het ministerie van BZK om gezamenlijk de zelfredzaamheid van gehandicapten in geval van brand te bevorderen. De initiatiefnemers zochten naar een compacte handblusser waarmee iedereen een beginnende brand in de woon- of verblijfsomgeving kan doven. Voor meer informatie: www.ardexx.nl <

CT-scan bij kinderen Kinderen van wie een CT-scan van de hersenen wordt gemaakt, lopen een verhoogd risico op kinderkanker. In Isala in Zwolle is daarom gezocht naar een andere manier om erachter te komen of en kind licht schedel hersenletsel (hersenschudding) of een eventuele bloeding heeft. Naar schatting ontstaat op elke 1.400 CT-scans van het hoofd van kinderen één nieuw geval van kinderkanker door de röntgenstraling. De onderzoekers adviseren het kind een dag ter observatie op te nemen, als het risico op een bloeding laag, maar niet te voorspellen is. Met licht hersenletsel komt een kind naar de spoedeisende hulp. Meestal herstelt dit vanzelf, maar er is een heel kleine kans op een hersenbloeding. Of het kind een eventuele bloeding heeft, kun je alleen zien op een CT-scan. Maar die verhoogt de kans op kinderkanker. De richtlijnen in Nederland adviseren een CT-scan bij alle kinderen ouder dan twee jaar die een keer gebraakt hebben. Is het kind jonger dan twee en heeft het vijf keer gebraakt dan zou er ook een CT-scan gemaakt moeten worden. Maar wat te doen als je bloedingen niet kunt voorspellen? Het is niet wenselijk vanwege de relatief hoge stralingsdosis ieder kind te scannen. Als het kind geen ernstige neurologische verschijnselen heeft, wordt het een dag ter observatie opgenomen. Als het kind opknapt, wat meestal het geval is, sluit dat een hersenbloeding uit. Deze benadering is veilig gebleken in het onderzoek. Zo hoeven er minder CT-scans gemaakt te worden en kan je daarmee bijdragen aan het vóórkomen van nieuwe gevallen van kinderkanker. <

BEDRIJVENINDEX Adviesbureau

I: www.egm.nl T: [email protected] _______________________________

2394 AG Hazerswoude-Rijndijk
 T: +31 (0) 71 – 341 71 11 
 E: [email protected]
 I: www.carrier.nl/klimaatoplossingen

T: 030 6361009 E: [email protected] I: www.interbouwconsult.nl

BRANDWEREND GLAS

architecten A. P. (Alex) de Block de Block Consultant Duizendblad 16 - 8607 EA Sneek T:  +31 (0)6 417 480 88 F: +31 (0)8 471 990 78 E: [email protected] I: www.deblockconsultant.nl _______________________________

Europalaan 12g 5323 BC ‘s-Hertogenbosch T: (073) 641 13 00 / F: (073) 642 43 16 I: www.swebru.nl _______________________________ _______________________________

Valstar Simonis Veraartlaan 4 2288 GM Rijswijk T: 070 307 22 22 F: 070 307 22 07 E: [email protected] I: www.valstar-simonis.nl _______________________________

OK Consultancy Nederland (OKCN) Postbus 2102, 5202 CC ’s-Hertogenbosch T: (0)73 62 34 381 E: [email protected] I: www.okcn.nl _______________________________

2 double you bv Nieuweweg Noord 314B-15 3905 LX Veenendaal Tel. 0318-66 88 44 Mail: [email protected] Web: www.2doubleyou.nl _______________________________

Smits van Burgst Raadgevend Ingenieursbureau Baron de Coubertinlaan 8 2719 EL Zoetermeer T: 079-3427147 E: [email protected] W: smitsvanburgst.nl

airconditioning

EGM architecten Wilgenbos 20, 3311 JX Dordrecht T: +31(0)78 633 06 60 E: [email protected] I: www.egm.nl T: [email protected] _______________________________

de Jong Gortemaker Algra Las Palmas, Wilhelminakade 310 3072 AR Rotterdam Postbus 51113, 3007 GC Rotterdam T: 0102973030 E: [email protected] I:  www.djga.nl _______________________________

2 double you bv Nieuweweg Noord 314B-15 3905 LX Veenendaal Tel. 0318-66 88 44 Mail: [email protected] Web: www.2doubleyou.nl

BESCHERMINGSTRANSFORMATOREN VAN LOOY GROUP NV Noordersingel 19, B – 2140 Antwerpen T: +32 3 235 35 08 E: [email protected] I: www.vanlooy.com _______________________________

Trane Airconditioning B.V. Postbus 58 3760 AB SOEST T:  +31 35 6039 300 E : [email protected] I: www.trane.com/commercial/europe/nl/ en.html _______________________________

Geveke Besturingstechniek Kabelweg 21 - 1014 BA Amsterdam Postbus 820, 1000 AV Amsterdam T: 020-5829111 / F: 020-5822496 E: [email protected]

BOUWMANAGEMENTBUREAU EGM adviseurs Wilgenbos 20, 3311 JX Dordrecht T: +31(0)78 633 06 60 E: [email protected]

Carrier Airconditioning Benelux BV
 Rijndijk 141


VETROTECH SAINT-GOBAIN BENELUX Hulsenweg 21, 6031 SP Nederweert Postbus 15, 6000 AA Weert T: +31 (0)495-57 44 35 F: +31 (0)495-57 44 36 I: www.vetrotech.nl

BUITENINRICHTING & INFRATECHNIEK

Kanters BV Doornhoek 3745 5465 TA Veghel Postbus 475 5460 AL Veghel T:0413-388300 E: [email protected] I: www.kanters.eu

CLEANROOMS

Ropa Systems BV Belleweg 9, 5711 DH Someren T: +31 (0)493 473637 [email protected] www.ropasystems.nl _______________________________

Cadolto Benelux BV Dorpsstraat 8a, 4181 BN Waardenburg T: +31 418 651 544, F: +31 418 651 936 M: +31 61066 4074 E: [email protected] I: www.cadolto.nl

InterBouwconsult bv. Duwboot 9 - 3991 CD Houten FMT Gezondheidszorg

43

BEDRIJVENINDEX deuren

Metaflex Doors Europe Postbus 300 - 7120 AH Aalten  Nederland tel: +31 (0)543-477333 fax: +31 (0)543-477222 I: www.metaflex.nl _______________________________

Vestiging Doorwerth Record Automatische Deuren B.V. Cardanuslaan 30 Postbus 67, 6865 ZH Doorwerth T 026-3399777 F 026-3399770 [email protected] www.record-automatischedeuren.nl Vestiging Oosterhout Record/Van Nelfen Deurtechniek Houtduifstraat 6 Postbus 565, 4900 AN Oosterhout T 0162-447720 F 0162-447730 _______________________________

GEBOUWBEHEERSYSTEMEN

Sauter Building Control Nederland BV Postbus 20613, 1001 NP Amsterdam T: 020 - 587 67 00 I: www.sauter-controls.com ______________________________

Honeywell Building Solutions Lange Amerikaweg 55, 7332 BP  Apeldoorn Postbus 243, 7300 AE Apeldoorn T: + 31 (0) 55 549 499 F: + 31 (0) 55 542 728 E: [email protected] I: www.honeywell-buildingsolutions.nl

GROOTHANDEL

Technische Unie B.V. Bovenkerkerweg 10-12 1185 XE Amstelveen Postbus 900 1180 AX Amstelveen T: 020 - 545 03 45 F: 020 - 545 02 50 E: [email protected] I: www.technischeunie.com

huisvesting

ingenieursbureaus

Ingenieursbureau Wolter & Dros B.V. Rijksstraatweg 59 -7231 AC  Warnsveld T: 0575 - 58 15 00 F: 0575 - 52 91 22  I: www.wolterendros.nl

INSPECTIES & LOGBOEKBEHEER

DiiP BV Inspecties en logboekbeheer Verrijn Stuartweg 22-N, 1112 AX Diemen Postbus 298, 1620AG Hoorn 020 6680069 www.diip.nl [email protected]

luchtbehandeling

Blygold Nederland B.V. Postbus 10, 3991 KA Houten, T: 030 634 43 10 F: 030 634 43 11

MEDISCHE PERSLUCHT

Berko Kompressoren Havenweg 14 - 6603 AS Wijchen T: 024 - 641 11 11 - F: 024 -642 15 72 E: [email protected] I: www.berko.eu ______________________________

it & software

Ultimo Software Solutions bv Waterweg 3 - 8071 RR Nunspeet T: +31(0)341 – 423737 F: +31(0)341 – 421172 E: [email protected]

Partner van Dräger BOGE KOMPRESSOREN B.V. Spaceshuttle 8B, 3824 ML Amersfoort T: +31 33 456 15 86 / F: +31 33 453 01 36 E: [email protected] I: http://www.boge.com/nl _______________________________

I: www.ultimo.com Ropa Systems BV Belleweg 9, 5711 DH Someren T: +31 (0)493 473637 [email protected] www.ropasystems.nl

domotica

Van Dorp zorg en welzijn Koraalrood 161 - 2718 SB  Zoetermeer 0900-9070707 I: www.vandorpzorgenwelzijn.nl

44

FMT Gezondheidszorg

landschapsarchitecten

Bussman Medical & Research IJzerwerf 1 6641 TK Beuningen T +31 24 67 90 100 F +31 24 67 90 101 I:www.bussman-mr.com e: [email protected] _______________________________

Cadolto Benelux BV Dorpsstraat 8a, 4181 BN Waardenburg T: +31 418 651 544, F: +31 418 651 936 M: +31 61066 4074 E: [email protected] I: www.cadolto.nl

MTD Landschapsarchitecten Postbus 5225, 5201 GE  ’s-Hertogenbosch T: 073-6125033 F: 073-6136665 Contact: Han Thijssen E:  [email protected] I: www.mtdls.nl

C-AIR Technics BV Elleboog 12 - 6713 KP Ede T: 0318-647115 / F: 0318-647713 E: [email protected] I: www.c-air.nl

MEDISCHE gassen

Linde Healthcare Benelux De keten 7 Postbus 325, 5600 AH Eindhoven T: +31 40 28 25 825 - F: +31 40 28 16 875 I: www.linde-healthcare.nl

medische gassendistributie systemen

Dräger Medical Netherlands B.V. Postbus 874 2700 AW Zoetermeer T: +31 793 464 800 F: +31 793 422 747 E: [email protected] I: www.gasmanagementsystems.nl

MODULAIRE BOUW

Cadolto Benelux BV Dorpsstraat 8a, 4181 BN Waardenburg T: +31 418 651 544, F: +31 418 651 936 M: +31 61066 4074 E: [email protected] I: www.cadolto.nl _______________________________

ALHO Systeembouw Nederland Turbinestraat 8 C1, 3903 LW Veenendaal Contactpersoon Dhr. Martin van Lith Tel.: +31 (0)318-517181 +31 (0)6 4664 8880 [email protected]

NOODSTROOM

Geveke Besturingstechniek Kabelweg 21 - 1014 BA Amsterdam Postbus 820, 1000 AV Amsterdam T: 020-5829111 / F: 020-5822496 E: [email protected]

OPERATIEKAMERS

Brecon International Postbus 555 4870 AN Etten-Leur T: 31 (0)88 287 46 46 E: [email protected] I: www.breconinternational.com

sanitair

Sanitair Consultancy Nederland Van Abcoudehof 73 3911 BM RHENEN T: 06 -204 241 51 [email protected]

_______________________________

stralingswering Interflow De Stek 15, 1771 SP Wieringerwerf T. (0227) 60 28 44 F. (0227) 60 31 65 [email protected] www.interflow.nl _______________________________ Tinnemans Medical Design BV Belleweg 9, 5711 DH Someren T: +31 (0) 493 472399 MANN+HUMMEL Vokes Air BV Nijverheidsweg 15, 3401 MC IJsselstein Postbus 309, 3400 AH IJsselstein T: 088-8653724- F : 088-8653400 E : [email protected] www.vokesair.com ______________________________

Nora flooring systems B.V. Belgiëstraat 14 5171 PN Kaatsheuvel T: 0416-286140 I: www.nora.com/nl

wandbekleding

Vescom Nederland B.V. Sint Jozefstraat 20, 5753 AV Deurne Postbus 70, 5750 AB Deurne T: +31 493 350 767 F: +31 493 350 779 E: [email protected] I: www.vescom.nl

wasmachines

F: +31 (0) 493 473299
 I:www.4medicaldesign.com E:[email protected] Tinnemans Medical Design BVBA Gildenstraat 41,B-2470 Retie T: +32 (0) 14 717919
 I: www.4medicaldesign.com E:[email protected]

 Volg ons zusterbedrijf op twitter: @RopaSystems

telecare systemen

Miele Professional Postbus 166, 4130 ED Vianen T: 034-73 78 884 F: 034-73 78 429 www.miele-professional.nl E: [email protected]

waterbehandeling Vanguard Healthcare Rob van Liefland Benelux & Nordic E: [email protected] M: +31 6 54 78 58 76 W: www.vanguardhs.com

PERSOONSBEVEILIGING SYSTEMEN

Tunstall Healthcare Oslo 28 - 2993 LD Barendrecht T :0180-696 696 / F: 0180- 696 699 E: [email protected] I: www.tunstall.nl

TOTAALINRICHTING

OPLEIDINGEN

Hogeschool Rotterdam G.J. de Jonghweg 4-6 3015 GG Rotterdam T: 010 794 48 90 I: http://gezondheidszorgtechnologie.nl

vloeren

Ooperon Mijkenbroek 25 4824 AA Breda T: + 31 76 57 230 30 E: [email protected] I: www.ooperon.nl

Heijneman Medical BV Postbus 408 3400 AK IJsselstein T: 088 11 81 000 / F: 088 11 81 081 E: [email protected] I: www.heijnemanmedical.nl

BWT Nederland B.V. Energieweg 9, 2382 NA Zoeterwoude T +31 (0)88 750 90 00 F +31 (0)88 750 90 90 www.bwtnederland.nl _______________________________

Pure Water Group Korte Hei 3 4714 RD  Sprundel T: 0165 348 252 F: 0165 348 254 I: www.purewatergroup.com

FMT Gezondheidszorg

45

AGENDA MEI VTDV congres 2015: Totaalbeleving van onze “Klant”, zijn we er klaar voor? 7 – 8 mei 2015, Antwerp Expo, Antwerpen Inlichtingen: www.vtdv.be Smart Lighting 2015 20 – 21 mei 2015, CityCube Berlijn Inlichtingen: www.smartlighting.org Facilitaire Vakbeurs 2015 27 – 28 mei 2015, RAI, Amsterdam Inlichtingen: www.facilitairevakbeurs.nl

JUNI

IFHE-EU congres 2015 2 – 5 juni 2015, Turku, Finland Inlichtingen: www.eche2015.fi Executive seminar, 2015, het jaar van de transparantie 3 juni 2015, De Landgoederij, Bunnik Inlichtingen: www.zorgvisiecongressen.nl

Facto congres 2015 16 juni 2015, Hotel Van der Valk, Veenendaal Inlichtingen: www.congres.factomagazine.nl Facility Management in de Zorg 30 juni 2015, Media Plaza, Utrecht Inlichtingen: www.zorgvisiecongressen.nl

SEPTEMBER Safety en Security 2015 22 – 25 september 2015, RAI, Amsterdam Inlichtingen: www.rai.nl

Elektrotechniek 2015 29 – september – 2 oktober 2015, Jaarbeurs, Utrecht Inlichtingen: www.elektrotechniek-online.nl

OKTOBER

NVTG Najaarsstudiedag 1 oktober 2015, Ampt van Nijkerk, Nijkerk Inlichtingen: www.nvtg.nl

Energie 2015 6 – 8 oktober 2015, Brabanthallen, Den Bosch Inlichtingen: www.energievakbeurs.nl

NOVEMBER

Aquatech Amsterdam 2015 3 – 6 november 2015, RAI, Amsterdam Inlichtingen: www.rai.nl

Inspectiecongres 2015 “Inspecteren in 2020” 25 november 2015, de Reehorst, Ede Inlichtingen: www.inspectiecongres.nl

FEBRUARI 2016 VSK 2 – 5 februari 2016, Jaarbeurs, Utrecht Inlichtingen: www.vsk.nl

Infosecurity.nl 2015 4 – 5 november 2015, Jaarbeurs, Utrecht Inlichtingen: www.infosecurity.nl ICT & Logistiek 2015 10 – 13 november 2015, Jaarbeurs, Utrecht Inlichtingen: www.ict-en-logistiek.nl Medica 2015 16 – 19 november 2015, Düsseldorf Inlichtingen: www.medica.de

ADVERTENTIE-INDEX ALHO 45 2 double you bv 43 Bender Benelux BV 44 Berko Kompressoren 44 Blygold Nederland BV 44 Boge Kompressoren BV 44 Brecon International 45 Bussman Medical & Research 11 Bussman Medical & Research 44 BWT Nederland BV 45 C-AIR Technics BV 44 Cadolto Benelux BV 43 Carrier Airconditioning Benelux BV 43 de Block Consultant 43 de Jong Gortemaker Algra 43 DiiP 44 Dräger Medical Netherlands BV 45 46

FMT Gezondheidszorg

EGM adviseurs 43 EGM architecten 43 Geveke Besturingstechniek 43 Gira 11 Heijneman Medical BV 45 Hogeschool Rotterdam 45 Honeywell Building Solutions 44 Ingenieursbureau Wolter & Dros bv 44 InterBouwconsult bv. 43 Interflow 45 Kanters BV 15 KantersB V 43 Linde Healthcare Benelux 44 Mann+Hummel Vokes Air BV 45 Medela Benelux B.V 47 Metaflex Doors Europe B.V. 44 Metaflex Doors Europe B.V. 48

44 25, 27, 29 Technische Unie B.V. 45 45 Tinnemans Medical Design BV 43 44 Trane Airconditioning B.V. Tunstall Healthcare 45 Modderkolk Projects & Maintenance 38 Ultimo Software Solutions bv 44 nora flooring systems BV 45 43 OK Consultancy Nederland (OKCN) 43 Valstar Simonis 44 Ooperon 45 Van Dorp zorg en welzijn Van Looy Group NV 43 Pure Water Group 45 Vanguard Healthcare Solutions Ltd. 33 Record Automatische Deuren BV 43 Ropa Systems BV 43 Vanguard Healthcare Solutions Ltd. 45 Ropa Systems BV 44 Verwey Raadgevend Technisch Bureau33 45 Royal HaskoningDHV 16 Vescom Nederland B.V. Vetrotech Saint-Gobain Benelux 43 Sanitair Consultancy Nederland 45 Miele Professional Miele Professional MTD Landschapsarchitecten

Sauter Building Control Nederland bv 44 Smits van Burgst 43 Spark 45 Sweegers en de Bruijn 43

Thopaz+

TM

MEDELA INTRODUCEERT EEN NIEUWE GENERATIE BINNEN THORAXDRAINAGE SYSTEMEN. THOPAZ + MEET DIGITAAL LUCHT, DRUK EN VLOEISTOF • • • •

Objectieve data en nauwkeurige informatie gebaseerd op de belangrijkste therapeutische indicatoren. Duidelijk display met intuïtief scherm. Gegevens realtime, tot 72-uur terug te lezen en te downloaden. Gebruiksvriendelijk, hygiënisch en compact. Lichtgewicht, draagbaar en met oplaadbare accu. Meer comfort en mobiliteit voor de patiënt.

Thopaz+ digitaal thoraxdrainage systeem helpt professionals in de gezondheidszorg accurate beslissingen te nemen, met als resultaat een sneller herstel en korter ziekenhuisverblijf voor de patiënt en lagere behandelkosten.1,2 Interesse in Thopaz+? Neem contact op met uw accountmanager of bel 073-690 40 40 of e-mail: [email protected]. Volg ons ook via /Medela Benelux BV of bezoek onze website www.medela.nl. 1 Multicenter international Randomized Comparison of Objective and Subjective Outcomes Between Electronic and Traditional Chest Drainage Systems; Pompili C., Detterbeck F., Papagiannopolous K., Sihoe A., Vachlas K., Maxfield M., Lim H., Brunelli A.; The Annals of Thoracic Surgery; accepted for publication 2014. 2 Impact of the learning curve in the use of a novel electronic chest drainage system after pulmonary lobectomy: a case-matched analysis on the duration of chest tube usage. Pompili C., Brunelli A., Salati M., Refai M., Sabbatini A., Interact Cardiovasc Thorac Surg. 2011 Nov; 13(5):490-3.

Precious life - Progressive care www.thopazplus.com

imagine... ... A day at the beach 100% ontwerpvrijheid Metaflex Doors introduceert een nieuw schuifdeurconcept. De afwerking met hoogwaardige 3M DINOC folie, biedt diverse kleuren, prints en foto’s. Ook kunnen wij een volledig eigen ontwerp voor u verzorgen. Onbegrensde mogelijkheden Onze schuifdeurconcepten worden wereldwijd toegepast binnen de sectoren Healthcare, Food & Pharma. Daarbij bieden we de juiste balans tussen functionaliteit, esthetica en efficiëntie. Wilt u meer weten over onze mogelijkheden? Neem contact met ons op of bezoek de website. Metaflex Doors Europe Ambachtsstraat 11 7122 MP Aalten The Netherlands +31 (0)88 1414 600 www.metaflex.nl