GENT IN TRANSITIE ?! Zoektocht naar duurzame vormen van stedelijke ontwikkeling Sophie Devolder ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ Steunpunt TRADO ▪ CDO - UGent
Vandaag bouwen aan morgen | 01
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Vergelijkend evaluatiekader Hoe meer duurzaamheidswaarden vervat zitten in een project en hoe groter het transformatieve karakter van het project, hoe groter de bijdrage van het project in de transitie naar een duurzamer stadsmodel
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Wat gebeurt er op vandaag om te bouwen aan een rechtvaardige samenleving ? om de ecologische voetafdruk te verlagen ? om de levenskwaliteit van de stadsbewoner te verhogen ?
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Inventarisatieoefening Zoeken naar concrete voorbeelden uit de praktijk om een beter zicht te krijgen op de ruime waaier aan projecten die inzetten op een duurzamere stad
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Duurzame vormen van stedelijke ontwikkeling| 01 Verbreding van het concept stadsproject
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Definitie stadsproject Een strategisch ruimtelijke interventie van de overheid in samenwerking met private en semi-publieke actoren die een kantelmoment kan teweegbrengen in de ruimtelijke, sociaal-culturele of economische ontwikkeling van buurten, wijken, stadsdelen of een ruimere regio
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Gent Sint-Pieters
Zuurstof voor de Brugse Poort
Oude Dokken
Ledeberg Leeft
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
1 | Verbreding van het begrip
Het project mag zich ook ontwikkelen op een ander schaalniveau van de stad Het project moet geen (grote) fysiek-ruimtelijke impact hebben
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
2 | Verbreding van het begrip
De regisseursrol moet niet door de overheid ingevuld worden Het project mag zich toeleggen op één deelaspect van het ‘systeem stad’
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Transformatief karakter De impact of hefboomfunctie van deze projecten inschatten is niet evident Noch voor projecten die al voltooid zijn, noch voor diegenen die nog maar aan het begin van het proces staan
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Duurzame vormen van stedelijke ontwikkeling| 02 Invulling van het begrip duurzaamheid
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Selectie van de projecten De verschillende benaderingen worden op voorhand niet gedefinieerd We kijken naar projecten die door anderen als duurzaam aangeduid worden of die zich zelf zo omschrijven
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Duurzaam karakter
Met de filosofie van het vergelijkend evaluatiekader in gedachte komen zowel projecten die inzetten op sociale als op ecologische duurzaamheid in aanmerking
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Verzamelen van projecten Het samenbrengen van deze projecten zorgt voor een belangrijke aanvulling op bestaande initiatieven
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Website Gents Klimaatverbond Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Ecoplan Gent Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Sociale én ecologische bekommernissen Er wordt het signaal geven dat het één het andere niet hoeft uit te sluiten De twee benaderingen worden nauwer met elkaar verbonden dan op heden het geval is
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Duurzame vormen van stedelijke ontwikkeling| 03 Inventarisatie
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Permanent sluitende inventarisatie ? Elke dag komen er projecten bij en ontstaan er kiemen voor nieuwe initiatieven Omgekeerd doven er ook dagelijks projecten uit Bovendien blijven er ook heel wat interessante projecten onder de radar die niet gemakkelijk opgepikt worden
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
|Data inzamelen Er is informatie ingewonnen over de manier waarop deze projecten zich profileren, waar ze juist het verschil willen maken, hoe ze hun project concreet invulling geven en wat hen onderscheid van andere projecten
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
1| Interview met 12 experten
Welke stadsprojecten in Gent dragen volgens u bij tot de transitie naar een duurzamer stadmodel? Welke projecten in Gent vallen volgens u onder de noemer duurzaam, los gezien van het feit of deze projecten zich als duurzaam profileren of niet?
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
2| Sociaal innovatieve projecten
Verzameld door de Stad Gent naar aanleiding van de jaarlijkse conferentie van Eurocities en de Stedenconferentie die beiden dit najaar doorgaan in Gent
Samenwerking tussen de Stad Gent en het CDO
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Duurzame vormen van stedelijke ontwikkeling| 04 Interactieve verwerking
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
www.gentintransitie.com Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Projectfiche Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Zes grote opdelingen of categorieën Door een digitaal platform te gebruiken om het ingezamelde materiaal te verwerken, is het mogelijk om de projecten op diverse manieren ten opzichte van elkaar te plaatsen, er moet niet één manier gekozen worden om de projecten te benaderen
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Categorie 1 Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Categorie 2 Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Categorie 3 Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Categorie 4 Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Categorie 5 Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Geografische spreiding
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Categorie 6 Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Relatie tussen de projecten door kernwoorden of tags toe te kennen die betrekking hebben op het (duurzaam) karakter van het project door na te gaan of projecten verbonden zijn met een ander overkoepelend of nevenproject
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
CATEGORIEËN
PROJECTEN KERNWOORDEN Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Kernwoorden of tags Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Interactiemogelijkheden
Via websites, documenten, sociale media en bijhorend beeldmateriaal, wordt er getracht om ook buiten de website om relaties te leggen
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
WEBSITES, DOCUMENTEN, …
VIDEOMATERIAAL
SOCIALE MEDIA Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Reflectie en discussie| 01 Over de inventarisatie
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Geen verzadigingspunt
Het verzadigingspunt wat betreft het aantal mogelijke projecten in Gent die bijdragen tot de transitie naar een duurzamere stad is zeker nog niet bereikt
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Andere perspectieven mogelijk
Bepaalde projecten zouden zeker niet op de lijst misstaan, maar zijn noch door de respondenten noch door de diensten of organisaties aangebracht
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Weinig aandacht voor initiatieven die genomen worden door grote bedrijven en industrieën projecten die via digitale innovatie de stad duurzamer trachten te maken de drie grote stadsvernieuwingsprojecten van de stad
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
| Projecten opdelen Het maken van een opdeling is geen evidente oefening omdat dit telkens gepaard gaat met een zekere subjectieve inschatting De projecten laten zich niet zomaar in ‘objectieve’ hokjes plaatsen en de gebruikte begrippen dekken niet altijd de lading
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Reflectie en discussie| 02 Met betrekking tot de evaluatie
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
1| Het meest duurzame project ?
Transities worden meestal pas veel later duidelijk waardoor het bepalen van het project dat nu het meeste kans maakt om de stad te veranderen niet mogelijk is De kracht van heel wat van deze projecten zit vooral in de verandering in de culturele mindshift, eerder dan in de verandering van de stad zelf
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
1| Culturele mindshift
De grote verdienste van de meeste van deze projecten is dat ze sociaal en/of ecologisch duurzame alternatieven manieren van consumeren, wonen, verplaatsen, samenleven, … naar voren schuiven
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
2| Culturele mindshift
Deze projecten geven vorm en inhoud aan de culturele verandering die nodig is om de transitie naar duurzame steden te kunnen maken
Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
Overkoepelende tendensen Sophie Devolder ▪ Steunpunt TRADO ▪ Onderzoekslijn ‘Steden in Transitie’ ▪ www.steunpunttrado.be ▪ CDO - UGent
CONTACT Auteur: Sophie Devolder Onderzoeksgroep: Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Werkadres: Poel 16, 9000 Gent Email:
[email protected] Website: www.cdo.ugent.be, www.steunpunttrado.be Twitter: @DevolderSophie Telefoon: 09 264 82 13