Geannoteerde agenda Eurogroep en Ecofin 9 en 10 juli 2007
Economische situatie De ministers zullen tijdens het Ecofin-ontbijt spreken over de economische situatie. De recent gepubliceerde OESO Economic Outlook voorziet voor het eurogebied een afname van de economische groei van 2,7% in 2007 naar 2,3% in 2008. Het CPB heeft op 29 juni zijn groeiraming van het eurogebied voor 2007 met een half procentpunt naar boven bijgesteld (t.o.v. de CEP-raming) naar 2 3/4%. Voor 2008 verwacht het CPB een economische groei van 2 1/4 % (onveranderd t.o.v. CEP). De Europese Commissie raamt de BBP-groei in het eurogebied op 2,6% in 2007 en op 2,5% in 2008. Naar verwachting van de commissie is de BBP-groei in de EU-27 2,9% in 2007 en 2,7% in 2008. Volgens de OESO is de groeivertraging in het eurogebied het gevolg van aanhoudende monetaire verkrapping en een normaal verloop over de cyclus.
De inflatie in het eurogebied stabiliseerde in mei op 1,9%. Sinds eind 2002 bleef de rente in het eurogebied onder de 2%. Op 8 juni heeft de ECB de refi-rente verhoogd met 25 basispunten naar 4,0%. In de toelichting op het rentebesluit gaf ECB president Trichet aan dat het monetaire beleid nog steeds accommoderend is. Zowel de ECB, als het IMF, de OECD en de Europese Commissie verwachten dat de gemiddelde inflatie in 2007 uitkomt op of vlak onder de 2,0%. Volgens de ECB zijn de belangrijkste risico’s voor de prijsstabiliteit de toenemende spanning op de arbeidsmarkt en een verder oplopende olieprijs. De prijs van een vat Brent bedroeg op 26 juni US$ 71. Futuresprijzen duiden op een blijvend hoge olieprijs van ca. 70 USD voor de rest van dit jaar. In de EU-27 daalde de geannualiseerde inflatie van 2,2% in april naar 2,1% in mei. Het CPB heeft de jongste inflatieramingen voor Nederland naar boven bijgesteld: ging het Planbureau in het CEP nog uit van een inflatie van 1 1/4% in 2007 en in 2008, nu raamt het CPB nu de inflatie in Nederland op 1 1/2% in 2007 en 2% in 2008 als gevolg van grotere conjuncturele spanning.
In zowel het eurogebied als de EU-27 nam de werkloosheid af van 7,2% in maart naar 7,1% in april. Vooruitlopende indicatoren blijven duiden op robuuste economische groei in het eurogebied. De flashinkoopmanagersindex (PMI) voor de verwerkende industrie steeg van 55,0 mei naar 55,4 juni. De PMI voor de dienstensector steeg van 57,3 in mei naar 58,3. Een waarde van boven de vijftig duidt op verdere groei. Ook de Economisch-Sentiment Indicator (ESI) van de Europese Commissie steeg voor het eurogebied verder van 111,0 in april naar 111,9 in mei (langjarig gemiddelde is 100). In de EU-27 steeg de ESI van 113,6 naar 114,9 (langjarig gemiddelde is 100). Vooral het consumentenvertrouwen steeg fors: in zowel het eurogebied als de EU-27 steeg dit van -4 in april naar -1 in mei (langjarig gemiddelde -11 in de EU-27 en -12 in het eurogebied).
De wisselkoers van de Amerikaanse dollar t.o.v. de euro is in juni gestabiliseerd op 1,35. Vergeleken met een jaar geleden noteert de Amerikaanse dollar vis-a-vis de euro zo’n 7,5% lager (op 25 juni). De Japanse yen deprecieerde t.o.v. de euro naar een nieuw dieptepunt op 22 juni (166,8 yen per euro).
Werkprogramma Ecofin Document: Portugees voorzitterschap van de EU, juli-december 2007, Prioriteiten voor de Ecofin Aard bespreking: Presentatie Besluitvormingsprocedure: N.v.t. Toelichting: Het Portugese voorzitterschap zal op de Ecofin Raad van 10 juli a.s. het officiële werkprogramma voor de Ecofin Raad presenteren. Portugal heeft samen met het vorige voorzitterschap Duitsland en het volgende voorzitterschap Slovenië de volgende strategische doelstellingen gedefinieerd: 1. efficiënt en effectief management van economisch beleid; 2. verbeteren van de kwaliteit van de overheidsfinanciën; en 3. verder versterken van de interne markt, vooral m.b.t. de financiële diensten en belastingen.
Derhalve zal het Portugese voorzitterschap zich de komende zes maanden in het bijzonder richten op de volgende onderwerpen: •
Kwaliteit van de overheidsfinanciën – het verbeteren van het ondernemingsklimaat, het verbeteren van de concurrentie, economische groei en de welvaart van de burger;
•
Lissabon strategie – de nationale hervormingsprogramma’s staan hier centraal. Het gunstige economische klimaat moet de structurele hervormingsprogramma’s voor productiviteit en groei versnellen;
•
Stabiliteit- en groeipact (SGP) en uitbreiding van het eurogebied – Portugal zal toezien op strikte toepassing van het SGP en de besluiten tot de euro-invoering in Cyprus en Malta;
•
Belastingen – m.n. de discussie rond het BTW-pakket en belastingen gericht op klimaatbeleid en CO2-reductie zullen verdiept worden;
•
Integratie van de financiële markten – Solvency II, het Lamfalussy proces, obligatietransacties, financiële retaildiensten, de ontwikkeling van de markt voor risicodragend kapitaal en een mondiale dialoog met de grote landen; en
•
Europese begroting- goedkeuring van de begroting 2008.
Stabiliteitsprogramma Oostenrijk Document: Concept Raadsopinie over het Stabiliteitsprogramma Oostenrijk 2006-2010 Aard bespreking: Besluitvorming Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid Toelichting: Als onderdeel van de jaarlijkse cyclus zal de Ecofin Raad het stabiliteitsprogramma voor de periode 2006 – 2010 bespreken en een opinie hierover aannemen. Sinds de laatste beoordeling in 2006 is in Oostenrijk een nieuwe coalitieregering aangetreden. In maart 2007 heeft deze regering haar begroting voor 2007 en 2008 aan het parlement aangeboden en is het geactualiseerde stabiliteitsprogramma verzonden. Het macro-economische scenario waarvan in het stabiliteitsprogramma wordt uitgegaan voorziet in een economische groei die van een cyclische top van 3,1% in 2006 terugvalt tot een stabiel niveau van rond de 2,5% gedurende de rest van de programmaperiode. Het EMU-saldo is met -1,1
procent in 2006 beter dan in het vorige stabiliteitsprogramma (-1,7). Vanaf 2007 valt het tekort onder de nieuwe regeringsplannen echter licht hoger uit dan in het vorige stabiliteitsprogramma was voorzien. Er is dan ook sprake van een vertraagde uitvoering van de budgettaire consolidatie, waardoor de Commissie meent dat de plannen gekenmerkt worden door ‘backloading’ in de laatste twee jaar van de programmaperiode. Het halen van de MTO (begroting in balans) is dan ook verschoven van 2008 naar 2010 (klein tekort in 2009). Vanaf 2010 wordt gemikt op een positief saldo. De Oostenrijkse situatie ten opzichte van het Pact is, alles bijeen, relatief onproblematisch; wel wordt Oostenrijk opgeroepen om op een sterkere wijze van de huidige economische goede tijden gebruik te maken.
Kerncijfers Oostenrijk Reële BBP-groei (voorjaarsvoorspellingen) Overheidsuitgaven Overheidsinkomsten EMU-saldo EMU-saldo (voorjaarsvoorspellingen) Structureel EMU-saldo (voorjaarsvoorspellingen) Output gap (CIE-beoordeling) EMU-schuldquote EMU-schuldquote (voorjaarsvoorspellingen)
2006 3,1 49,2 48,0 -1,1 -1,1
2007 2,9 48,7 47,6 -0,9 -0,9
2008 2,5 48,3 47,4 -0,7 -0,8
2009 nb 47,5 47,2 -0,2 nb
-1,0
-1,1
-1,2
nb
-0,2 62,2 62,2
0,5 61,2 60,6
0,8 59,9 59,2
nb 58,5 nb
Bron: (als niet anders vermeld) Stabiliteitsprogramma 2007. Getallen in %BBP. Output gap in % potentieel BBP.
Convergentieprogramma en buitensporig tekortprocedure Tsjechië Documenten: - Concept Raadsopinie over het Convergentieprogramma Tsjechië 2006-2009 - Concept Raadsbesluit onder artikel 104.8 dat Tsjechië in navolging van eerdere raadsaanbevelingen onder artikel 104.7 onvoldoende maatregelen heeft genomen (niet openbaar) Aard bespreking: Besluitvorming Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid Toelichting: Als onderdeel van de jaarlijkse cyclus zal de Ecofin Raad het convergentieprogramma voor de periode 2006 – 2009 bespreken en een opinie hierover aannemen. Daarnaast zal de Ecofin Raad besluiten over een Commissieaanbeveling om een nieuwe stap te zetten in de buitensporig tekortprocedure van Tsjechië onder artikel 104.8 van het Verdrag. De Raad zal besluiten bij gekwalificeerde meerderheid (zonder Tsjechië).
Het convergentieprogramma voorziet in een meer gematigde economische groei vanaf 2007 (4,9% in 2007 en 4,8% in 2008 en 2009 ten opzichte van 6% in 2006). Volgens de Commissie is dit geloofwaardig en in lijn met haar eigen ramingen. Het begrotingstekort voor 2006 valt met 3,5% lager uit dan in het vorige convergentieprogramma uit november 2005 (3,8%). Het buitensporig tekort zal na 2009 gecorrigeerd worden, terwijl de door de Raad gestelde termijn voor correctie in 2008 is gesteld. Gezien het feit dat Tsjechië volgens de Commissie in goede tijden verkeert, is de Commissie van
oordeel dat het Tsjechische convergentieprogramma niet voldoet aan de verplichtingen die voortkomen uit het Pact. In de concept Raadsopinie wordt de Tsjechische regering daarom opgeroepen om de verslechtering van de begrotingssaldo in 2007 te beperken en het buitensporig tekort in 2008 op een geloofwaardige en houdbare manier te corrigeren.
De Commissieaanbeveling voor een nieuwe stap in de buitensporig tekortprocedure stelt dat Tsjechië onvoldoende maatregelen heeft getroffen om te voldoen aan de aanbevelingen van de Raad onder artikel 104.7 om het buitensporig tekort in 2008 te corrigeren. Voor lidstaten die de euro niet ingevoerd hebben, is artikel 104.8 de meest vergaande stap in de buitensporig tekort procedure. De Commissie doet nog geen nieuwe aanbevelingen onder artikel 104.7. Naar verwachting doet zij dat in de Ecofin Raad van oktober (de eerstvolgende formele Ecofin).
Kerncijfers Tsjechië Reële BBP-groei (Voorjaarsvoorspellingen) Overheidsuitgaven Overheidsinkomsten EMU-saldo EMU-saldo (Voorjaarsvoorspellingen) Structureel EMU-saldo (Voorjaarsvoorspellingen) Output gap (CIE-beoordeling o.b.v. conv.prog.) EMU-schuldquote EMU-schuldquote (Voorjaarsvoorspellingen)
2006 6,1 43,4 39,9 -3,5 -2,9 -2,8 0,4 30,6 30,4
2007 4,9 43,9 39,9 -4,0 -3,9 -4,1 0,5 30,5 30,6
2008 4,9 43,9 40,4 -3,5 -3,6 -3,8 0,5 31,3 30,9
2009 n.b. 43,4 40,3 -3,2 n.b. n.b. n.b. 32,2 n.b.
Bron: (als niet anders vermeld) Convergentieprogramma, update 2006/2007. Getallen in %BBP, behalve output gap. Output gap in % potentieel BBP.
Buitensporigtekortprocedure Hongarije Document: Commissie-evaluatie van buitensporigtekortprocedure Hongarije onder artikel 104.7 van het Stabiliteits- en Groeipact. Aard bespreking: Bespreking van de resultaten van de buitensporigtekortprocedure Hongarije. Besluitvormingsprocedure: N.v.t. Toelichting: In oktober 2006 heeft de Ecofin Raad besloten tot het instellen van een buitensporig tekortprocedure tegen Hongarije onder artikel 104.7 van het EG-Verdrag. De Ecofin Raad heeft destijds Hongarije aanbevolen het EMU-tekort terug te brengen van 10,1% BBP in 2006 naar 6,8% BBP in 2007, en naar 4,3% en 3,2% BBP in respectievelijk 2008 en 2009. De deadline voor het nemen van effectieve maatregelen naar aanleiding van de aanbeveling was 10 april jl. De Commissie heeft een eerste evaluatie van de maatregelen afgerond. Deze bevat nieuwe cijfers uit het implementatierapport dat Hongarije in april aan de Commissie heeft voorgelegd.
Hieruit blijkt dat de Hongaarse regering verscheidene maatregelen heeft genomen aan zowel de inkomsten- als de uitgavenkant. Alle aangekondigde belastingmaatregelen (zoals het stopzetten van aangekondigde belastingverlagingen, een verhoging van het BTW-tarief van 15% naar 20% en een
verhoging van de werknemersbijdrage in de ziektekosten van 4% naar 7%) zijn al aangenomen door het parlement en de meeste van deze maatregelen zijn per september 2006 ingevoerd. Wat betreft de uitgavenkant heeft Hongarije per direct gesneden in bijvoorbeeld energieprijssubsidies en uitgaven in de gezondheidszorg. De begroting voor 2007 is in lijn met de aanbeveling van de Ecofin Raad en behelst nog verdere uitgavenreducerende maatregelen, zoals het bevriezen van de lonen in de publieke sector en verdere reductie van de energieprijssubsidies. In lijn met de aanbeveling heeft Hongarije de budgettaire discipline verhoogd, door de budgettaire reserves te verhogen en door een nieuw controlemechanisme te introduceren met ingang van 2007, dat per kwartaal de uitgavenplafonds controleert.
Kerncijfers Hongarije
2005
2006
2007
2008
Reële BBP-groei
4,2
3,9
2,2
2,6
Inflatie (HICP)
3,5
4,0
7,0
3,5
Output gap (Voorjaarsvoorspellingen)
0,5
1,0
0,2
-0,4
Overheidsuitgaven
50,0
52,9
50,4
n.b.
Overheidsinkomsten
42,2
43,7
43,8
n.b.
EMU-saldo
-7,8
-9,2
-6,6
n.b.
EMU-saldo (Voorjaarsvoorspellingen)
-7,8
-9,2
-6,8
-4,9
Structureel saldo
-8,1
-9,7
-6,7
n.b.
EMU-schuldquote
61,7
66,0
66,2
n.b.
Bron: Commission assessment, juni 2007 en Voorjaarsvoorspellingen 2007
De Commissie geeft aan dat Hongarije op schema ligt om het tekortdoel voor 2007, zoals aangegeven is in de aanbeveling van de Ecofin Raad, te halen en wellicht te overtreffen. Dit laatste acht de Commissie wenselijk. Daarnaast wijst de Commissie erop dat de Voorjaarsvoorspellingen uitgaan van een EMU-tekort van 4,9% BBP in 2008. Dit is 0,6 procentpunt hoger dan aanbevolen door de Ecofin Raad. De Voorjaarsvoorspellingen nemen echter niet de in het convergentieprogramma aangekondigde maatregelen mee. De Commissie geeft echter aan dat dit cijfer ook afwijkt van de doelstelling doordat er onzekerheden zijn over de mate waarin de geplande bevriezing van de lonen in de publieke sector daadwerkelijk uitgevoerd zal worden. Ook moet de effectiviteit van het nieuwe budgettaire controlemechanisme nog blijken. De Commissie roept Hongarije dan ook op tot het nemen van meer maatregelen. De Commissie concludeert dat er op dit moment geen verdere stappen in de buitensporig tekortprocedure nodig zijn.
Euro-invoering Cyprus en Malta Document: Commissievoorstellen tot opheffen van de derogaties tot euro-invoering en vaststellen van toetreding tot de derde fase EMU van Cyprus en Malta Aard bespreking: Besluitvorming Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid Toelichting: Naar aanleiding van de gepresenteerde bevindingen in de Convergentierapporten van de Commissie en de ECB heeft de Commissie voorstellen gedaan tot opheffing van de derogaties van Cyprus en
Malta op toetreding tot de derde fase EMU (= euro-invoering). Tijdens de Europese Raad van 21-22 juni jl., heeft de Raad in samenstelling van de staatshoofden en regeringsleiders het Commissievoorstel besproken. De Raad heeft de Commissievoorstellen verwelkomd. De Ecofin Raad zal overeenkomstig artikel 122 lid 2 het formele besluit nemen tot het opheffen van de derogaties op invoering van de euro in Cyprus en Malta. Voorafgaand aan de euro-invoering door beide lidstaten dienen nog besluiten te worden genomen op basis van artikel 123 lid 5 over de omrekenkoersen waartegen de Cypriotische pond en de Maltese lira worden vervangen door de euro. Deze beslissingen worden genomen op voorstel van de Commissie en na raadpleging van de ECB, met eenparigheid van stemmen door de lidstaten zónder derogatie.
Public Finance Report Document: Public Finances in EMU - 2007 Aard bespreking: Uitwisseling van ervaringen Besluitvormingsprocedure: N.v.t. Toelichting: De Eurogroep zal spreken over het rapport Public Finances in EMU – 2007 (ook wel het Public Finance Report genoemd), dat op 13 juni jl. door de Commissie is gepubliceerd. In de bijbehorende Mededeling worden een aantal voorstellen gedaan om de preventieve arm van het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) te versterken.
Het rapport vormt de basis voor de voorstellen die in de mededeling van de Commissie worden gedaan. Het doel van de voorstellen is het versterken van de preventieve arm van het Stabiliteits- en Groeipact (SGP). De voorstellen van de Commissie hebben onder andere betrekking op grotere betrokkenheid van nationale parlementen, beter kwantificeren van de beleidsintenties in de Stabiliteitsprogramma’s, de voordelen van meerjarige budgettaire kaders, de relatie tussen de Europese middellange termijndoelen en de vergrijzingslasten en meer aandacht voor de consistentie tussen de gestelde doelen en de behaalde resultaten.
Daarnaast maakt de Mededeling van de Commissie melding van de introductie van een Stabiliteitsprogramma voor het eurogebied als geheel. Volgens de Commissie zou een dergelijk programma bijdragen aan het ‘ownership’ van begrotingscoördinatie in het kader van de preventieve arm van het Pact. De overige voorstellen van de Commissie hebben onder meer betrekking op meer aandacht voor de analyse van de economische situatie, een grotere betrokkenheid van nationale parlementen en meer coördinatie tussen de verschillende overheden en het beter kwantificeren van de beleidsintenties in de Stabiliteitsprogramma’s.
EU-VS Top Document: N.v.t. Aard bespreking: Bespreking
Besluitvormingsprocedure: N.v.t. Toelichting: Voormalig voorzitterschap Duitsland en de Commissie zullen in de Raad een terugkoppeling geven van de EU-VS top die op 30 april jl. plaatsvond in Washington. Voorzitter van de Europese Commissie Barroso, Bondskanselier Merkel en President Bush kwamen een raamwerk overeen voor de bevordering van trans-Atlantische economische integratie. Het voor de Ministers van Financiën belangrijkste onderdeel daarvan is de oprichting van de Transatlantische Economische Raad (Transatlantic Economic Council, TEC). De TEC moet erop toezien dat het overeengekomen raamwerk wordt geïmplementeerd en moet in een ruimere zin verdere transatlantische integratie faciliteren.
Duitsland wil de 'EU-VS Financial Markets Regulatory Dialogue' (FMRD) onder de verantwoordelijkheid van de TEC brengen in het kader van het raamakkoord. Dat lijkt logisch en praktisch, maar kan risico’s met zich meebrengen omdat de FMRD momenteel erg succesvol is (bv. interpretatie Sarbanes-Oxley Wet, deregistratie Europese beursgenoteerde bedrijven, erkenning accountantstoezicht). Daarnaast bestaat er een probleem van staatsrechtelijke aard. De TEC is namelijk een dialoog tussen de Amerikaanse overheid en de EU (Commissie en Voorzitterschap), terwijl bij de FMRD ook de onafhankelijke regulators zijn betrokken. In het Amerikaanse systeem van checks and balances is het ondenkbaar dat de Treasury namens de Securities and Exchange Commission (SEC) of de Federal Reserve zou gaan onderhandelen. Daarom is besloten de FMRD in zijn huidige, informele vorm te handhaven. Daloog met derde landen Document: N.v.t. Aard bespreking: Informatievoorziening Besluitvormingsprocedure: N.v.t. Toelichting De Commissie zal de Raad informeren over haar dialoog met derde landen. Het betreft een dialoog met landen als Brazilië, India en Japan. Over het agendapunt is tot op heden niets bekend.
International Accounting Standards Board - governance and financing Document: Nog niet beschikbaar Aard bespreking: Aanname raadsconclusies Besluitvormingsprocedure: Gekwalificeerde meerderheid Toelichting: In de Ecofin liggen concept-Raadsconclusies voor over het functioneren en de financiering van de International Accounting Standards Board (IASB).
In de conclusies worden de verbeteringen die de IASB heeft aangebracht in haar governancestructuur verwelkomd en wordt aangegeven welke acties in dat opzicht nog moeten worden genomen. Verder wordt het belang van transparantie van de processen bij de IASB, een geografisch evenredige vertegenwoordiging en financiering bij/van de IASB en evaluatie van toekomstige
financieringssystemen onderstreept. De conclusies sluiten aan bij het onlangs verschenen tweede rapport van de Commissie over de voortgang van de verbetering van de governance structuur van de IASB en de financiering.
Financiële aspecten Galileo Document: N.v.t. Aard bespreking: Discussie Besluitvormingsprocedure: Toelichting: Op verzoek van Nederland en gesteund door enkele andere lidstaten zal in de Ecofin Raad een discussie over Galileo plaatsvinden. De Transportraad op 8 juni jl. heeft besloten de onderhandelingen met het consortium stop te zetten, maar tevens onderkend dat Galileo doorgang moet vinden. Hij heeft de Commissie gevraagd om uiterlijk in september te komen met gedetailleerde alternatieven voor additionele publieke financiering van het project. Besluitvorming over de implementatie van het project en in welke vorm dit dient te geschieden, is voorzien voor de Transportraad in oktober.
Uitgaande van private investering van tweederde van de bouwkosten van het systeem is binnen de huidige Financiële Perspectieven 2007-2013 € 1 miljard gereserveerd. De nieuwe situatie maakt een groter publiek aandeel in de bouw noodzakelijk, ook in de periode tot 2013. Gelet op de daarmee gepaard gaande budgettaire effecten, de dekkingopties die de Commissie eerder voorstelde in haar mededeling van 16 mei jl en de eerdere betrokkenheid van de Ecofin Raad bij het Galileo-project is een bespreking in de Ecofin Raad gewenst.
