FAQ De vragen in deze FAQ werden gesteld gedurende de 7 informatie vergaderingen die in het tweede trimester van 2013 voor de tot Brulabo geassocieerde gemeenten werden gehouden. Inhoudstabel 1. Repressieve macht 2. Bestemmelingen van de verslagen 3. Kwaliteitssysteem 4. Aanvragen voor controles 5. FAVV 6. Hulp aan de uitbaters 7. Evolutie van hygiëne 8. Huiszwam 9. Zwembaden 10.Legionnella
1. Repressieve macht 1. Is Brulabo bevoegd tot sluiting van een etablissement ? Op basis van de nieuwe gemeentewet (artikelen 133, 135 en 134 ter) heeft de Burgemeester de bevoegdheid om een etablissement te sluiten. In het kader van de activiteiten van Brulabo, is het onmiddellijke gevaar voor de volksgezondheid de reden tot sluiting. Alleen de Burgemeester heeft deze bevoegdheid en hij kan die niet delegeren. In de praktijk werkt Brulabo samen met gemeenteambtenaren en de politie. Als de situatie ernstig is en als een onmiddellijk gevaar voor de volksgezondheid bestaat, stellen de inspecteurs van Brulabo een document op genaamd "Advies van gevaar voor de volksgezondheid". De politie of een gemeenteambtenaar stelt een voorstel van Besluit op dat snel aan de Burgemeester wordt doorgegeven ter ondertekening. Het gebeurt ook dat sommige Burgemeesters ter plaatse afstappen om de situatie te zien alvorens over te gaan tot een sluiting. Het gebeurt ook vaak dat de inspecteurs van Brulabo de uitbater overtuigen zijn inrichting op eigen initiatief te sluiten zonder repressieve maatregelen te moeten treffen. Zo vermijdt de uitbater dat hij het bericht van de sluiting op zijn voordeur moet hangen. 2. Hoe worden de rechten van de verdediging in acht genomen ? In ons formulier "Advies van gevaar voor de volksgezondheid”, is er een auditie van de uitbater voorzien. Dit document wordt aan ons keuringsverslag toegevoegd. 3. Legt Brulabo een duur voor de sluiting vast ? Nee, het hangt af van de uitbater want een gunstige inspectie is vereist alvorens te kunnen heropenen. We merken op dat, onder druk, de uitbaters vaak zeer snel optreden om zich in orde te stellen. 4. Op welke juridische gronden baseren de inspecteurs van Brulabo zich om de vernietiging van levensmiddelen uit te voeren ? Wij baseren ons op de nieuwe gemeentewet (onmiddellijk gevaar voor de volksgezondheid). De uitbater ondertekent de lijst met de levensmiddelen die buiten gebruik worden gesteld. Als de niet-conformiteit
Pagina 1 van 7
rechtstreeks ter plaatse wordt vastgesteld, treedt Brulabo onmiddellijk op om de betrokken levensmiddelen buiten gebruik te stellen. Dit is met name het geval voor de niet-naleving van de vervaldata, beschadiging van de verpakkingen, aanwezigheid van sulfiet in vers vlees of niet-naleving van de bewaartemperaturen. 5. Hoe worden de voedingsmiddelen buiten gebruik gesteld ? Volgens hun aard worden de te vernietigen goederen ofwel in een vuilniszak geplaatst en gedenatureerd door het toevoegen van bleekwater of afwasmiddel, ofwel worden de verpakkingen geopend (bijv. blik). Voor grote hoeveelheden, wordt Net-Brussel geroepen of een gespecialiseerd bedrijf in het geval van vleeskarkassen. 6. In het kader van de inspecties van etablissementen, welke zijn de relaties tussen de politie en Brulabo ? De politie speelt een zeer belangrijke rol voor Brulabo: - Aan de ene kant, helpt hun aanwezigheid op het terrein om etablissementen die niet in orde zijn te identificeren; - Aan de andere kant, vergemakkelijkt hun aanwezigheid tijdens de controles het werk van Brulabo (veiligheidsgevoel). 2. Bestemmelingen van de verslagen 7. Wie zijn de bestemmelingen van de keuringsverslagen ? Keuringsverslagen worden aan de uitbater gestuurd (op het postadres van het gecontroleerd etablissement). De verslagen worden ook naar de gemeente gestuurd op basis van een lijst van bestemmelingen. Als repressieve documenten worden opgesteld, worden ze aan het verslag toegevoegd. Als andere diensten ons begeleiden bij de keuring, kunnen ze ook, op verzoek, een kopie van ons verslag krijgen om dit aan hun eigen verslag toe te voegen. 8. Worden de keuringsverslagen systematisch verstuurd naar de Burgemeester ? Nee, de keuringsverslagen worden naar verschillende mensen bij het gemeentelijk bestuur opgestuurd volgens een lijst van bestemmelingen. Deze lijst kan gewijzigd worden onder de voorwaarde van een schriftelijk verzoek, ondertekend door de Burgemeester of de betrokken schepen. 9. Moet een gemeenteambtenaar de handtekening van zijn schepen vragen om zijn naam aan de lijst van de bestemmelingen van de keuringsverslagen of analyseverslagen toe te voegen ? Ja, het is een veiligheid dat wij vragen om te voorkomen dat onbevoegde mensen de lijst van de bestemmelingen beslissen te veranderen. Ter herinnering, zijn deze verslagen vertrouwelijk en mogen niet verspreid worden naar het grote publiek. Bij Brulabo ondertekenen de inspecteurs een geheimhoudingsverklaring die hen verbiedt informatie over hun inspecties te verspreiden. Evenzo wordt het laboratoriumpersoneel verplicht geen enkele informatie over de resultaten van de analyses te verspreiden. 3. Kwaliteitssysteem 10. In het geval van monsternames van levensmiddelen, kan de overtreder een tegenanalyse vragen ? Ja, bij geschillen wordt er een officiële monstername uitgevoerd. In dit geval worden twee monsters opgenomen en verzegeld. De uitbater mag één van de twee kiezen en op zijn eigen kosten een tegenanalyse in een ander laboratorium vragen. 11. In welke taal wordt het keuringsverslag opgesteld ? In de taal gekozen door de uitbater (Nederlands of Frans) 12. Worden de gemeentelijke besturen als 'klant' beschouwd door Brulabo? Ja. In de normen ISO 17025 (analyse) en ISO 17020 (keuring), betekent het begrip “klant” een persoon of groep van mensen voor wie de geaccrediteerde organisatie een dienst aanbiedt. 13. Is het mogelijk om, bij het bezoek van de inspecteurs in de keuken van de gemeentelijke collectiviteiten, systematisch een verslag te krijgen, zelfs als de keuring gunstig is ? Pagina 2 van 7
Bij de staalname van maaltijden in collectiviteit, is er altijd aandacht besteden aan de toestand van de lokalen en de uitrusting. Indien niet-conformiteiten worden vastgesteld, stelt de inspecteur een verslag op met de lijst van de tekortkomingen die verholpen moeten worden. Bij het ontbreken van significante niet-conformiteiten, wordt alleen het analyseverslag van de componenten van de maaltijd naar de gemeente gestuurd. 14. Waar staaft Brulabo zijn conclusies op over de resultaten van de analysen ? Voor de keuze van de interpretatiecriteria, baseert Brulabo zich bij voorkeur op Europese en nationale wetgevingen. In afwezigheid van een wetgeving, baseren we ons op officiële documenten zoals "actiegrenzen voor microbiologische contaminanten" van het FAVV. In sommige gevallen zijn er zowel grenswaarden als aanbevolen waarden. Zo zijn er drie typen conclusies mogelijk : 1. Als ten minste één resultaat de grenswaarde overschrijdt, vermelden wij het uitgebreid in de conclusie (bijv. besmetting met E. coli, of te hoog zoutgehalte), 2. Als ten minste één resultaat de aanbevolen waarde overschrijdt, vermelden wij dat dit resultaat slechter is dan de resultaten die meestal waargenomen worden, 3. Als alle resultaten binnen de grenswaarden en aanbevolen waarden zijn, wordt dit aangeduid met: "Alle resultaten bevinden zich onder de grenswaarden" 15. Wat is de termijn om het resultaat van een analyse te krijgen ? De gebruikelijke termijn voor een microbiologische analyse is 3 dagen, soms meer als er bevestigingen nodig zijn. Voor de analyse van Legionella is de termijn 10 dagen (vereist door de norm). Voor chemische analyses, hangt het af van de parameters, maar de meest voorkomende analyses worden uitgevoerd op dezelfde dag van de staalname (bv. zwembadwater of de dosering van zout in levensmiddelen). 16. Voert Brulabo altijd een hercontrole uit na de aan de uitbater toegekende termijn? Ja, als ernstige niet-conformiteiten zijn gevonden, wordt een nieuwe keuring uitgevoerd, maar niet noodzakelijk onmiddellijk na de toegekende termijn. In het geval van een controle na een sluiting, kan een datum met de uitbater afgesproken worden. Dit is de enige uitzondering op de regel dat onze controles onverwacht zijn. 17. Geeft Brulabo conformiteitsattesten of kwaliteitslabels ? Onze hygiënekeuringen zijn een foto van een situatie waargenomen op een bepaald tijdstip en bieden geen garantie voor wat er vooraf gebeurd zou kunnen zijn of wat erna zal gebeuren (het is niet zoals de keuring van een elektrische installatie, waarbij de elementen vast zijn). We kunnen in het beste geval besluiten dat elementen van autocontrole die door de uitbater geïmplementeerd worden, het risico op toxi-infectie minimaliseren. Om verder te kunnen gaan, zou men een volledige audit van door de uitbater geïmplementeerde autocontrole moeten uitvoeren. Wanneer een dergelijk systeem door een certificatie-instelling gevalideerd wordt, kan de uitbater een "smiley" ontvangen (het bewijs van het bestaan van een gevalideerde autocontrolesysteem). Bij de Brusselse Horeca zijn er slechts een twintigtal etablissementen die deze (dure) procedure hebben gekozen. Gezien de beperktheid van de markt, is Brulabo momenteel niet van plan om certificatieaudits uit te voeren. 4. Aanvragen voor controles : 18. In het kader van een controle in een kinderdagverblijf, wanneer en om welke reden kan men beroep doen op Brulabo? Brulabo gaat in op al de aanvragen voor inspectie komende van de gemeente. Toch wordt er voorrang gegeven aan de etablissementen waar men vermoedt dat er problemen zijn. Aangezien de keuringsdienst slechts uit 4 inspecteurs bestaat, is het niet opportuun om jaarlijks preventief (ttz zonder bijzondere aanleiding) in al de private kinderdagverblijven een controle te vragen. 19. Indien men wenst dat Brulabo jaarlijks een controle verwezenlijkt in de gemeentelijke collectiviteiten, moet men die aanvraag jaarlijks vernieuwen? Neen. Voor de gemeentelijke collectiviteiten voorziet Brulabo zelf een programma voor het opnemen van stalen van de maaltijdcomponenten. Pagina 3 van 7
20. Wanneer een dienst (gemeentelijk, politie…)een inspectie in een welbepaald etablissement aanvraagt, moet men dan het standaardformulier van Brulabo gebruiken, of volstaat een telefoontje? Om de traceerbaarheid van de aanvragen te garanderen, is het verkieslijk om de aanvraag niet enkel telefonisch te doen, maar deze ook schriftelijk te bevestigen en het aanvraagformulier van Brulabo te gebruiken. Dit formulier vindt U op onze site, tab eetwareninspectie. 21. Hoeveel interventies mogen de gemeenten maximaal aan Brulabo vragen ? De interventies zijn onbeperkt. Maar we zien er wel op toe dat de controles evenwichtig over de gemeenten verdeeld worden in functie van hun bijdrage (deze wordt berekend aan de hand van het aantal inwoners). Indien een gemeente en groot aantal controles of analyses vraagt, dan zullen wij die over een langere tijdspanne spreiden om het evenwicht te bewaren. 22. Stelt Brulabo zelf inspectie quota op per gemeente ? Er is geen vooropgesteld quotum, maar er wordt wel gedurende het ganse jaar op toegezien dat het evenwicht tussen de gemeenten gerespecteerd wordt. Wij hebben net een systeem op punt gezet dat ons toelaat om beter het werk van de inspecteur te kwantificeren. Al naargelang de duur en de impact van de controle hebben de verschillende categorieën een numerieke waarde. 23. Hoe vaak zijn er inspecties zonder opmerkingen ? Gezien de hoge eisen die gesteld worden voor het autocontrole systeem (moeilijk haalbaar voor de kleine uitbaters), zijn er nooit inspecties in de Horeca sector zonder opmerkingen. 24. De collectiviteiten die niet beheerd worden door de gemeenten worden die op dezelfde manier gecontroleerd als de gemeentelijke collectiviteiten ? Op eigen initiatief controleert Brulabo de gemeentelijke inrichtingen, dit in het kader van haar algemene missie ten overstaan van de gemeenten die Brulabo subsidiëren. Op vraag van de gemeenten (en enkel op vraag), worden er inspecties uitgevoerd in de private collectiviteiten (kinderdagverblijven, rusthuizen). Bepaalde analyses zullen dan aan de uitbater gefactureerd worden (bijv. de controle op Legionella in de private rusthuizen). 25. Wordt enkel op basis van klachten door Brulabo een inspectie uitgevoerd ? Neen. Bijvoorbeeld in de collectiviteiten gaan wij op regelmatige basis langs zonder dat er voorafgaand een klacht geweest is, noch een specifieke vraag van de gemeente. Voor de Horeca, houden wij rekening met: - aanvragen door de andere diensten (gemeenten, politie, enz). - de lijst van het FAVV met etablissementen die door hun diensten al tweemaal gecontroleerd zijn en een ongunstig rapport ontvangen hebben. - klachten van de consumenten. 26.Controleert Brulabo systematisch al de etablissementen ? Gezien het enorm aantal etablissementen in de voedingssector in het Brussels Gewest (ongeveer 12000), is het onmogelijk om een regelmatige opvolging van al de etablissementen met 4 inspecteurs te garanderen. Men moet weten dat een volledige inspectie met checklist, metingen ter plaatse (temperatuur, kwaliteit van de olie, aantonen van sulfiet), het nemen van monsters, uitleg verschaffen aan de uitbater, en het opstellen van het rapport ongeveer een halve dag in beslag neemt. Dit is ook de reden waarom wij samenwerken met andere diensten, zoals de lokale politie, die in groter getale op het terrein aanwezig zijn en zo beter de etablissementen spotten die bij voorkeur moeten gecontroleerd worden. 27. Geeft Brulabo advies op basis van bouwplannen van een keuken ? Dit behoort niet tot de activiteiten van Brulabo, want het is niet aan een keuringsdienst om te zeggen hoe men een keuken moet inrichten. Op dit gebied geven de wetteksten geen precieze richtlijnen, maar eerder richtsnoeren om de doelstellingen te bereiken. Dit is de taak van een architect of een consultant en deze diensten zijn niet gratis. Ter herinnering de inspecties van Brulabo worden niet verrekend aan de uitbaters. De eerste
Pagina 4 van 7
controle uitgevoerd door het FAVV is ook gratis. Indien ze moeten terugkeren dan wordt de tweede controle gefactureerd. 5. FAVV 28. De activiteiten van Brulabo zijn erg vergelijkbaar met de activiteiten van het FAVV. Wat is de eigenheid van Brulabo ? Afgezien van het feit dat de activiteiten van Brulabo zich niet beperken tot de voedselketen, is Brulabo een Brusselse openbare dienst. Voor Brulabo is belangrijk om snel en efficiënt aan de noden van de gemeenten, op het vlak van voedingshygiëne, te beantwoorden (collectiviteiten, Horeca, markten…). De activiteiten van de keuringsdienst van Brulabo zijn praktisch uitsluitend gericht op het beantwoorden van de specifieke aanvragen van de gemeenten. Dit is niet het geval van het FAVV die als opdracht heeft om het geheel van de voedselketen te controleren, vanaf de primaire productie tot aan de consument, en dit volgens hun eigen keuringsprogramma. In tegenstelling tot het FAVV, stuurt Brulabo al de keuring- en analyserapporten door naar de gemeenten (uitgezonderd de betaalde analyses bij private klanten). 29. Wat is de betekenis van de vergunningen, uitgereikt door het FAVV, die de uitbaters moeten uithangen ? Dit document betekent enkel dat de uitbater zich bij het FAVV gemeld heeft en dat hij een bijdrage betaald heeft om de vergunning te bekomen. Het betreft hier dus enkel een administratief document en betekent geenszins dat het etablissement gecontroleerd is. Er kunnen maanden tot jaren overheen gaan vooraleer een eerste keuring plaatsvindt. Tijdens de inspecties uitgevoerd door Brulabo gebeurt het dat wij stuiten op etablissementen die geen vergunning hebben. In dat geval wordt deze informatie doorgegeven aan het FAVV. 30. Het FAVV voert slechts 2 keuringen in eenzelfde etablissement uit. Is bij Brulabo het aantal hercontroles ook beperkt ? Neen, Brulabo kan meerdere malen weerkeren in eenzelfde etablissement, en dit totdat de uitbater zich in orde zet. Indien de uitbater onze opmerkingen niet in acht neemt, zullen wij een tijdelijke sluiting voorstellen, wat meestal volstaat opdat de uitbater de nodige maatregelen treft. 6. Hulp aan de uitbaters 31. Welke mogelijkheden heeft een uitbater om inlichtingen in te winnen vooraleer een activiteit in de Horecasector aan te vangen ? Hij kan zich wenden tot het ondernemingsloket: http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/leven_onderneming/oprichting/ondernemingsloket/#.Ucf1adhZOak. Men kan ook informatie inwinnen bij het Brussels Agentschap voor ondernemingen: http://www.brussel.irisnet.be/over-het-gewest/gewestelijke-instellingen/brussels-agentschap-voor-deonderneming-bao. Zij helpen de uitbaters om wegwijs te raken in de administratie en geven ook de nodige raadgevingen. 32. Hoe kunnen wij de uitbaters helpen om hun situatie te verbeteren aangaande de eisen rond de materie voedselhygiëne ? Er bestaan autocontrole gidsen voor de belangrijkste sectoren (Horeca, collectiviteiten, bakkers en pasteibakkers, beenhouwers, viswinkels, enz.) die sinds dit jaar gratis ter beschikking zijn op de site van het FAVV http://www.afsca.be/autocontrole-nl/gidsen/distributie/ De papieren versie is tegen betaling beschikbaar bij de beroepsfederaties. Het FAVV wil een algemene gids uitgeven voor de sector “business to consumer”, die ook gratis ter beschikking zal worden gesteld aan de uitbaters. Het FAVV heeft als beleid, om de uitbater en zijn personeel van een Horeca zaak die een boete heeft gekregen, uit te nodigen om een vorming (gratis) bij te wonen, gegeven door de Voorlichtingscel als alternatief voor de administratieve boete. In het kader van de autocontrole is een vorming in hygiënepraktijken onontbeerlijk en de uitbater moet hier het bewijs van leveren.
Pagina 5 van 7
7. Evolutie van hygiëne 33. Hoe kan men algemeen de evolutie van het hygiëneniveau samenvatten ? De evolutie gebeurt langzaam maar positief. De begrippen goede hygiëne praktijken, autocontrole en traceerbaarheid beginnen beetje bij beetje gangbaar te worden ( het Besluit aangaande deze eisen dateert al van 2003). 34. Waar situeert Brussel zich in vergelijking met andere steden, regio’s, landen ? Voor België kan het FAVV hierop eventueel antwoorden, aangezien de checklists toelaten om de keuringen zo homogeen mogelijk te laten verlopen. Voor Europa is een dergelijke harmonisering nog niet gerealiseerd. 8. Huiszwam 35. Kunnen particulieren ook een beroep doen op Brulabo voor het identificeren van huiszwam (of andere houtparasieten) ? Ja. De kosten voor een huisbezoek bedragen 90,00 € BTW incl. Voor monsters die men zelf aan het laboratorium bezorgt is de bijdrage 30,00 €. De expertisen zijn kosteloos voor gemeentelijke gebouwen (en OCMW). 36. Wat zijn de termijnen voor de expertiseaanvragen voor huiszwam ? Voor huisbezoeken komt Brulabo binnen een termijn van een tot twee weken. De aanvragen van de gemeenten worden altijd eerst behandeld. 9. Zwembaden 37. Wat is de frequentie van de controles in de zwembaden ? Maandelijks, gebaseerd op BBHR van 10/10/2002. Maar de uitbater moet zelf een aantal dagelijkse controles dag uitvoeren (chloor, pH). Alle zwembaden, behalve die voor privégebruik, moeten gecontroleerd worden (inclusief fitnesscentra, privéclubs ..). De uitbaters kunnen zelf het analyselaboratorium kiezen. Dit labo moet wel erkend zijn door het Brussels Gewest 38. Controleert Brulabo ook de hammams ? Het hangt af van de voorzieningen. In sommige hammams is er alleen waterdamp en geen waterbad. In dit geval is het onmogelijk een watermonster te nemen. We nemen alleen monsters als er een waterbad of douches aanwezig zijn voor de controle van Legionella. 10. Legionella 39. Beperkt het probleem van Legionella zich tot de douches, of kunnen aircosystemen ook een gevaar vormen ? De aircosystemen blijken geen bron van legionellose te zijn, maar wel de lucht-koeltorens (installaties van het industriële type). Er bestaan verschillende typen installaties. Enerzijds, de koeltorens die een wolk van microdruppels water buiten het gebouw verspreiden. Anderzijds, aircosystemen waar de lucht vochtig wordt gemaakt met behulp van waterbakken en die de lucht in het gebouw verspreiden. Het eerste type is voornamelijk actief in de zomer, terwijl de laatste gebruikt wordt in het winterseizoen. In de koeltorens is de watertemperatuur van het water 25 à 30 °C terwijl in systemen met waterbakken de temperatuur zelden hoger is dan 20 °C. Vandaar dat koeltorens een groot risico voor Legionella vormen, in tegenstelling tot de aircosystemen. 40. Vormt het gebruik van fonteintjes met watercontainer (de gekende waterkoelers) een risico voor besmetting met Legionella ? Nee, Legionella vormt enkel een gevaar bij inademing en niet bij het inslikken (behalve in het geval van
Pagina 6 van 7
verslikking). Bovendien ontwikkelt Legionella zich slechts vanaf een temperatuur van 25 °C. Het belangrijkste risico is warm water wanneer de temperatuur zich tussen 25 en 50 °C bevindt. 41. Kunnen er problemen voorkomen met Legionella in de koud watercircuits ? Legionella groeit tussen 25 en 50 °C met een optimum rond 40 °C. Problemen kunnen dus ontstaan in “koude“ waterleidingen die niet geïsoleerd zijn en zich in de onmiddellijke nabijheid van warmwaterleidingen bevinden. 42. Controle van Legionella in de bejaardentehuizen Een Brusselse gemeente heeft sinds 2011 het goede initiatief genomen om te eisen dat alle privébejaardentehuizen jaarlijks een bewijs van Legionella controle voor te leggen. Dit is een initiatief dat zou kunnen worden toegepast in alle Brusselse gemeenten en zelfs worden uitgebreid naar fitnesscentra en andere etablissementen uitgerust met publieke douches.
Pagina 7 van 7
