Wijkanalyses Zuid Fact sheets buurtcombinaties stadsdeel Zuid
Projectnummer: 9306 In opdracht van: Gebiedsmanagement, Stadsdeel Oud-Zuid
Lonneke van Oirschot MSc Raziye Simsek MSc Drs. Jeroen Slot
Oudezijds Voorburgwal 300
Postbus 658
1012 GL Amsterdam
1000 AR Amsterdam
Telefoon 020 251 0434
Fax 020 251 0444
[email protected]
www.os.amsterdam.nl
Amsterdam, november 2009
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
2
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Inhoud Inleiding
5
1 Oude Pijp
7
2 Nieuwe Pijp
10
3 Diamantbuurt
13
4 Hoofddorppleinbuurt
15
5 Schinkelbuurt
18
6 Willemsparkbuurt
21
7 Museumkwartier
24
8 Stadionbuurt
27
9 Apollobuurt
30
10 Duivelseiland
34
11 Scheldebuurt
36
12 Ijselbuurt
39
13 Rijnbuurt
41
14 Station Zuid e.o.
45
15 Buitenveldert-West
49
16 Buitenveldert-Oost
52
3
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
4
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Inleiding
In mei 2010 worden de 14 huidige stadsdelen samengevoegd tot zeven stadsdelen. Zuideramstel en Oud-Zuid gaan samen stadsdeel Zuid vormen. Om een beter beeld te krijgen van de situatie in dit nieuwe stadsdeel is een overzicht van de situatie per wijk wenselijk. Stadsdeel Oud-Zuid heeft O+S, de dienst Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam, benaderd dit overzicht te leveren in de vorm van fact sheets. Alle wijken / buurtcombinaties in Oud-Zuid en Zuideramstel hebben een aparte fact sheet die in deze rapportage afzonderlijke hoofdstukken vormen. De volgende wijken komen aan de orde: - Oude Pijp (V24 / K24) - Nieuwe Pijp (V25 / K25) - Diamantbuurt (V26 / K26) - Hoofddorppleinbuurt (V44 / K44) - Schinkelbuurt (V45 / K45) - Willemsparkbuurt (V46 / K46) - Museumkwartier (V47 / K47) - Stadionbuurt (V48 / K48) - Apollobuurt (V49 / K49) - Duivelseiland (V50 / K50) - Scheldebuurt (W52 / K52) - Ijselbuurt (W53 / K53) - Rijnbuurt (W54 / K54) - Station Zuid e.o. (W59 / K59) - Buitenveldert-West (W90 / K90) - Buitenveldert-Oost (W91 / K91) De hoofdstukken / fact sheets bevatten een afbeelding van de betreffende buurtcombinatie, een korte samenvatting van de situatie in de wijk en een uitgebreide beschrijving van de situatie op het gebied van bevolking, werk en inkomen en wonen en woonomgeving. In deze uitgebreide beschrijving wordt de wijk vergeleken met het gemiddelde van stadsdeel Zuid. Deze vergelijking wordt geïllustreerd aan de hand van een figuur. In het vervolg van de inleiding wordt deze figuur uitgelegd door middel van een voorbeeld. De fact sheets sluiten af met een korte typering van de wijk. In de bijlage volgt een korte omschrijving van de indicatoren die in de figuren te zien zijn. In de bijlage zijn ook tabellen met alle achterliggende cijfers te vinden. Uitleg figuur In de fact sheets worden de buurtcombinaties besproken aan de hand van indicatoren / dimensies op het gebied van bevolkingssamenstelling, werk en inkomen en wonen en woonomgeving. In de bijlage staat een tabel met alle gegevens van deze indicatoren. De belangrijkste indicatoren zijn uitgekozen en vormen samen de figuur zoals het voorbeeldfiguur . De definities van deze indicatoren zijn te vinden in de bijlage.
5
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Alle dimensies staan in de onderstaande figuur op de assen. Het hart van de figuur betekent de laagste score, de buitenrand betekent de hoogste score. De scores op heterogeniteit, tevredenheid met de buurt en de ratio banen / beroepsbevolking lopen in de figuur in plaats van 0-1 of 0-10 van 0-100 (dus x10 of x100). De scores op de objectieve en subjectieve veiligheidsindex zijn ongewijzigd gebleven. De laagste scores zijn het hart van het figuur (indexscore 50 op objectief en indexscore 46 op subjectief), de hoogste scores de buitenrand (indexscore 100 op objectief1 en 75 op subjectief). Van de overige indicatoren zijn zogenaamde percentielscores gemaakt. Alle scores lopen van 0 tot 100, waarbij de laagste oorspronkelijke score gelijk is gesteld aan 0 en de hoogste aan 100. Alle tussenliggende getallen worden vervangen door het percentage dat lager scoort op de oorspronkelijke indicator. Als de gemiddelde WOZ-waarde in een buurt bijvoorbeeld 250.000 is en 50% van de buurten heeft een lagere gemiddelde waarde, krijgt de buurt een score van 50. Zo wordt de verhouding tussen de verschillende buurtcombinaties en het stadsdeel Zuid zichtbaar. Voor de berekening van de percentielscores zijn alle scores van de buurtcombinaties, het gemiddelde in stadsdeel Zuid en het gemiddelde van Amsterdam meegenomen. De exacte scores zijn, zoals eerder aangegeven, terug te vinden in de tabellen in de bijlage. In het voorbeeldfiguur wordt Zuid op alle bovengenoemde dimensies vergeleken met Amsterdam. Er is bijvoorbeeld te zien dat het aandeel 65-plussers in Zuid naar verhouding groter is dan gemiddeld in Amsterdam, maar het aandeel sociale huurwoningen lager. In de fact sheets worden de betreffende buurtcombinaties aan de figuur toegevoegd. Voorbeeldfiguur Stadsdeel Zuid vergeleken met Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
ratio banen / beroepsbevolking 0
aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid Zuid Amsterdam
1
6
Hoogste indexcijfer op objectieve veiligheid is eigenlijk 110 in V24. Deze is voor de figuur gelijk gesteld aan 100.
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
1 Oude Pijp
De Oude Pijp grenst aan het Centrum van Amsterdam en ligt in het noordoosten van stadsdeel Zuid (zie figuur 1.1). Onder andere de Albert Cuyp, het Sarphatipark, het Marie Heinekenplein zijn gesitueerd in de Oude Pijp. Het is de oudste buurtcombinatie van stadsdeel Zuid met relatief veel kleine woningen. In de afgelopen jaren waren de woningen aantrekkelijk voor studenten en starters, mede door de gunstige woningprijzen. Hoewel de woningprijzen inmiddels zijn gestegen (de prijs per vierkante meter is hoog), is eerdere aantrekkingskracht op studenten en starters nog goed zichtbaar. De aantrekkelijkheid van de woonomgeving wordt (en werd) ook bepaald door de ligging ten opzichte van het centrum, de horecagelegenheden, de winkels in de buurt en in de toekomst de Noord/Zuidlijn. Door deze voorzieningen zal de buurt zijn aantrekkelijkheid behouden. De Oude Pijp zal hierdoor voor nieuwe stedelingen het nieuwe centrum van Amsterdam gaan worden. Deze nieuwe stedelingen, autochtone Nederlanders van buiten Amsterdam, tussen 18 en 34 jaar, die werken in de stad en in dit geval al een bovengemiddeld inkomen hebben, zullen zich in de toekomst in de Oude Pijp gaan vestigen en het beeld van de buurt verder bepalen. Figuur 1.1 Oude Pijp
In figuur 1.2 wordt de Oude Pijp op een aantal dimensies vergeleken met het gemiddelde van stadsdeel Zuid. Hieronder worden de belangrijkste dimensies kort besproken.
7
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Bevolking In de Oude Pijp wonen relatief veel studenten en starters; de leeftijdsgroep tussen de 20 en 34 jaar (40%) is groot vergeleken met het gemiddelde van Zuid (28%). Daarnaast is ook het aandeel alleenstaanden (68%) hoger dan het gemiddelde in Zuid (59%). De samenstelling van de bevolking is ongeveer even divers als het hele stadsdeel (score van 0,58 vergeleken met gemiddeld 0,55 op een schaal van 0 tot en met 1, waarbij een score 1 heterogeen en 0 homogeen betekent), maar minder heterogeen dan Amsterdam (0,69). Werk en inkomen Dat de Oude Pijp aantrekkelijk is voor starters en studenten is ook terug te zien in het gemiddelde inkomen dat lager is dan het stadsdeelgemiddelde. Op de inkomensindex scoort de Oude Pijp 100 (gelijk aan het Nederlandse gemiddelde) terwijl het gemiddelde indexcijfer voor Zuid 116,7 is. De verhouding tussen potentiële werknemers en het aantal banen in de buurt is redelijk laag (0,43 in vergelijking tot 0,91 in het stadsdeel). Het aantal potentiële werknemers in de Oude Pijp is met 11.582 het grootst in het hele stadsdeel. Wonen en woonomgeving De woningen zijn relatief oud en klein en de WOZ-waarde ( 236.000) is daardoor een van de laagste in Zuid (gemiddeld 327.000). Het aandeel sociale huurwoningen (30%) ligt rond het stadsdeelgemiddelde (32%), maar het aandeel particuliere huurwoningen is iets hoger (48% versus 42% gemiddeld). Op gebied van veiligheid is de Oude Pijp de minst veilige buurt in Zuid. De objectieve veiligheid is het laagst in de stad (indexscore van 110 vergeleken met 69 gemiddeld (hoe lager de score hoe veiliger)). Ook de subjectieve veiligheid is in deze buurtcombinatie (naast de Nieuwe Pijp) het laagst (indexscore van 68 vergeleken met 58 gemiddeld). In de tevredenheid van de bewoners met hun woonomgeving is dit niet terug te zien. De bewoners zijn tevreden over hun buurt (rapportcijfer van 7,9) en de sociale cohesie ligt rond het gemiddelde van het stadsdeel (en is dus iets hoger dan het stedelijk gemiddelde). Opvallend is dat vanuit Amsterdam minder mensen naar de Oude Pijp trekken dan er naar andere delen van de stad verhuizen (negatief saldo interne migratie). Daarmee is de Oude Pijp de buurtcombinatie met het laagste (negatieve) saldo van interne migratie (verhuizingen binnen Amsterdam) in verhouding tot de andere buurtcombinaties. De migratie van en naar buiten Amsterdam (externe migratie) is juist een van de hogere in Zuid. Vanuit buiten de stad komen er juist meer mensen bij dan vertrekken. De Oude Pijp lijkt aantrekkelijk voor mensen van binnen èn buiten Amsterdam.
8
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Figuur 1.2 Oude Pijp vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
ratio banen / beroepsbevolking 0
aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid
Amsterdam Zuid Oude Pijp
De Oude Pijp is een vitaal onderdeel van de rode loper De Oude Pijp is de eerste buurt waar het Centrum over de Singelgracht is uitgerold . Het is een schoolvoorbeeld van de milde gentrification die zich in Amsterdam heeft voltrokken in de afgelopen 25 jaar. Opvolging van eerdere en oorspronkelijke bewoners door nieuwe stedelingen, aanvankelijk studenten, inmiddels ook jonge hoogopgeleide starters op de arbeidsmarkt. De centrale ligging, de hoge dichtheid, de sterke functiemenging en de kleinschalige diversiteit verlenen de buurt een heel sterke identiteit. In het perspectief van Zuid als geheel is de buurt niet meer dan een starterswijk . Er is nog veel kwaliteitsverbetering (openbare ruimte, woningen) en intensivering van het gebruik mogelijk, zonder dat dit label wordt aangetast. Voor de toekomst is vooral de inpassing van de NZ-lijn in de openbare ruimte een belangrijke opgave. Het is een vitaal onderdeel van de rode loper .
9
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
2 Nieuwe Pijp
In het Noordoosten, ten zuiden van de Oude Pijp, ligt de Nieuwe Pijp (zie figuur 2.1). De buurt toont veel gelijkenissen met de Oude Pijp, maar loopt op een aantal fronten achter. Zo is het aandeel woningen in de sociale verhuur hoger, het gemiddelde inkomen lager en is de sociale cohesie ook laag. Door de woningprijzen en de locatie trekt ook de Nieuwe Pijp nieuwe stedelingen, maar zij hebben een lager inkomen dan de nieuwe stedelingen die zich in de Oude Pijp vestigen. Door de locatie en de aantrekkingskracht op jonge nietAmsterdammers heeft de Nieuwe Pijp de potentie om meer op de Oude Pijp te gaan lijken. Dit zal echter wel tijd in beslag nemen, omdat het nog een aantal jaar zal duren voordat ook in deze buurt de nieuwe stedelingen (of studenten en starters) de sfeer in de buurt gaan bepalen. Figuur 2.1 Nieuwe Pijp
Bevolking Negen procent van de bevolking in Zuid (N = 11.419) woont in de Nieuwe Pijp. De samenstelling van verschillende herkomstgroepen in de buurt is redelijk divers (score van .60 vergeleken met .55 gemiddeld in Zuid). Dit komt omdat er naar verhouding minder autochtonen en meer Marokkanen, Surinamers en overig niet-westerse allochtonen in de Nieuwe Pijp wonen in vergelijking tot de rest van het stadsdeel. Net als in de Oude Pijp is het aandeel tussen de 20 en 34 jaar redelijk hoog (37% in de Nieuwe Pijp, 40% in de
10
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Oude Pijp tegenover 28% gemiddeld in Zuid). Het aandeel alleenstaanden is het op een na hoogste in het stadsdeel (66%). Werk en inkomen Het gemiddelde inkomen in de Nieuwe Pijp is lager dan het stadsdeelgemiddelde. Op de index heeft de Nieuwe Pijp met 95,4 een score onder het landelijk gemiddelde (100). Alleen de Diamantbuurt scoort lager (86,1) en Rijnbuurt heeft een gelijke score. De verhouding tussen het aantal banen en de potentiële beroepsbevolking is ongeveer één op twee. De vestigingen met werkzame personen zijn te vinden in de sector Onroerend goed en zakelijke diensten (o.a. advocaten en makelaars). Wonen en woonomgeving De veiligheid in de Nieuwe Pijp is lager dan gemiddeld in het stadsdeel, zowel qua subjectieve als objectieve veiligheid. Het is in de Nieuwe Pijp wel veiliger dan gemiddeld in Amsterdam. Opvallend zijn de lage WOZ-waardes en het relatief hoge aandeel sociale huurwoningen vergeleken met de rest van Zuid. De woningen zijn relatief klein (in oppervlakte en aantal kamers) en oud. Ook opvallend is dat de sociale cohesie erg laag is, maar dat de bewoners wel tevreden zijn met hun buurt. De grootste migratiestroom in de Nieuwe Pijp wordt veroorzaakt door verhuizingen binnen Amsterdam. Het saldo is echter negatief (er vertrekken meer mensen dan zich er vestigen). Het saldo van externe migratie (verhuizingen van en naar buiten Amsterdam) is juist positief. Net als in de Oude Pijp lijkt de buurt nieuwe stedelingen aan te trekken. Met als grote verschil dat degene die zich in de Oude Pijp vestigen een hoger inkomen hebben dan zij die naar de Nieuwe Pijp komen. Figuur 2.2 Nieuwe Pijp vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100 80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
ratio banen / beroepsbevolking 0
aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid
Amsterdam Zuid Nieuwe Pijp
11
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Nieuwe Pijp heeft potentie aan te sluiten bij Oude Pijp De Nieuwe Pijp lijkt in een aantal opzichten op de Oude Pijp; de functiemenging is echter minder sterk; de woningvoorraad is minder divers (hoger aandeel sociale verhuur). Het aandeel alleenstaanden is wel relatief hoog, net als het aandeel 20-34 jarigen, maar de stedelijke oriëntatie van de bewoners is gemiddeld aanzienlijk kleiner. Deze doorsnee stadswijk heeft in veel opzichten de potentie aansluiting te vinden bij de Oude Pijp.
12
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
3 Diamantbuurt
In het oostelijk deel van stadsdeel Zuid ligt de Diamantbuurt. Van alle buurten in Zuid staat de Diamantbuurt er het minst voor. De sociale samenhang is laag, het aandeel sociale huurwoningen is hoog en het gemiddelde inkomen is laag. Waar de Oude Pijp en (in mindere mate) de Nieuwe Pijp aantrekkelijk zijn (geworden) voor nieuwe stedelingen, is hiervan in de Diamantbuurt geen sprake. Het hoge aandeel sociale huurwoningen bepaalt het beeld van deze buurt. Als dit in de komende jaren niet verandert, zal de sfeer en de beeld van de buurt de komende jaren ook stabiel blijven. Figuur 3.1 Diamantbuurt
Bevolking De bevolking in de Diamantbuurt bestaat uit diverse herkomstgroepen. De diversiteit is het hoogst in heel Zuid (0.72 tegenover .55 gemiddeld). Dit komt omdat de groep autochtonen relatief klein is en andere herkomstgroepen (Marokkanen, Turken, Surinamers en overige niet-westerse allochtonen) relatief groot. De groep inwoners tussen 50 en 64 jaar is met 22% het grootst vergeleken met de rest van het stadsdeel 18%; op het Museumkwartier na waar deze groep even groot is). Opvallend in de Diamantbuurt is het aandeel eenoudergezinnen (11% in vergelijking tot 7% gemiddeld). Werk en inkomen In stadsdeel Zuid is de verhouding banen en potentiële werkbevolking nergens zo laag als in de Diamantbuurt (0,17, stadsdeelgemiddelde is 0,91). De vestigingen met werkzame
13
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
personen die zich in de buurt bevinden zijn bijvoorbeeld het stadsdeelkantoor van OudZuid aan de Karel du Jardinstraat en het Gemeentearchief aan de Amstel. Het gemiddelde inkomen in de Diamantbuurt (indexscore 86,1) is het laagst in heel het stadsdeel (score 116,7) en ook lager dan het gemiddelde van Amsterdam (indexscore 98,1). Wonen en woonomgeving De Diamantbuurt is de buurt in Zuid met de meeste sociale verhuurwoningen. Met 80% heeft de buurt een veel hoger aandeel dan de andere buurten in Zuid (32%) en Amsterdam (49%). De WOZ-waarde in de Diamantbuurt ( 233.000) is na de Nieuwe Pijp ( 225.000) dan ook het laagst in het stadsdeel. De sport- en groenvoorziening in de Diamantbuurt zijn minimaal, maar de bewoners zijn redelijk tevreden over hun buurt (7,4) en met de inrichting van de woonomgeving (6,6). Deze beoordeling is iets minder positief dan gemiddeld in Zuid, maar ligt rond het gemiddelde van Amsterdam. De sociale samenhang in de buurt is laag, lager dan het stedelijk gemiddelde. De veiligheid, zowel objectief als subjectief, is wel hoger dan het stedelijk gemiddelde en ligt rond het gemiddelde van Zuid. In 2008 zijn er uit de Diamantbuurt meer mensen vertrokken dan zich hebben gevestigd. Vooral veel bewoners zijn vertrokken naar buiten Amsterdam. Figuur 3.2 Diamantbuurt vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100 80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
0
ratio banen / beroepsbevolking index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid Amsterdam Zuid Diamantbuurt
Grote potentie Diamantbuurt door architectuur De Diamantbuurt heet een kansarme gezinsbuurt te zijn. Naar de kenmerken van bewoners gemeten is dat een begrijpelijk label. De buurt heeft bovendien een slecht imago en wordt gemakkelijk in verband gebracht met overlast en criminaliteit. De gegevens uit statistieken zijn op dat laatste punt overigens minder verontrustend. De potentie van de buurt is gegeven de stedenbouwkundige opzet en de architectuur groot. Door successie van de huidige bewoners zal de potentie ook tot uiting komen, al is onzeker hoe lang dat zal duren.
14
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
4 Hoofddorppleinbuurt
In het uiterste westen van Zuid bevindt zich de Hoofddorppleinbuurt (zie figuur 4.1). Deze buurt ligt tussen de Westlandgracht, de ringweg A10, de Schinkel en de Lelylaan. De Hoofddorppleinbuurt is de minst opvallende buurt van het stadsdelen. De bevolkingssamenstelling lijkt op de samenstelling van Amsterdam en in mindere mate op Zuid. Zuid is over het algemeen een welvarend stadsdeel en hierin blijft de Hoofddorppleinbuurt iets achter. De mogelijke positieve invloed van de andere buurten in Zuid (waar het beter gaat) wordt door de natuurlijke barrière van de Schinkel tegengehouden. Aan de andere kant houdt de ring A10 de mogelijke negatieve invloed van de buurten in Slotervaart tegen (Westlandgracht en Overtoomseveld). In de toekomst zal deze buurt zich eerder positief dan negatief gaan ontwikkelen. De ligging ten opzichte van het centrum, de ring (er binnen maar wel vlakbij) en de totale aantrekkelijkheid van het stadsdeel zullen hier van grote invloed op zijn. Figuur 4.1 Hoofddorppleinbuurt
In figuur 4.2 worden de belangrijkste dimensies vergeleken met de scores in Zuid en Amsterdam. Hieronder worden de onderwerpen kort besproken. De bijbehorende tabellen zijn in de bijlage te vinden, evenals de definities van de dimensies / indicatoren.
15
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Bevolking In de Hoofddorppleinbuurt wonen 10.657 mensen (op 1 januari 2009) waarvan 35% tussen de 20 en 34 jaar is (in vergelijking met 28% in Zuid). De huishoudens bestaan zowel uit alleenstaanden (59%), gezinnen zonder kinderen (22%) en gezinnen met kinderen (11%). Het aandeel gezinnen zonder kinderen is gemiddeld hoger dan in de rest van het stadsdeel. De samenstelling van de herkomstgroepen is minder divers dan gemiddeld in Zuid (0.49 versus 0.55). Werk en inkomen In de Hoofddorppleinbuurt zijn naar verhouding minder potentiële banen dan potentiële werknemers (verhouding 0,65: 1). Dit is lager dan in de stad en het stadsdeel. Voor in de sector Onroerend goed en zakelijke dienstverlening zijn er vestigingen in de Hoofddorppleinbuurt. Het inkomen in de buurt (indexscore 106.9) ligt iets lager dan het gemiddelde van Zuid (116,7), maar hoger dan het stedelijke gemiddelde (98,1). Wonen en woonomgeving De woningen in de Hoofddorppleinbuurt hebben gemiddeld een lage WOZ-waarde ( 238.000) vergeleken met de rest in Zuid ( 327.000), maar is wel hoger dan het Amsterdamse gemiddelde ( 232.000). Het aandeel sociale verhuurwoningen is vrij laag (16% vergeleken met 32% in Zuid) en het aandeel particuliere verhuurwoningen is juist vrij hoog (49% vergeleken met 42% in Zuid). Opvallend is de hoge sociale cohesie in de buurt; 53% van de respondenten is positief over de andere buurtbewoners en de gezelligheid en voelt zich er thuis. De veiligheid in de buurt, objectief en subjectief, ligt rond het gemiddelde van Amsterdam en is hoger dan het Amsterdamse gemiddelde. Het saldo vestiging en vertrek in de Hoofddorppleinbuurt is negatief; er vertrekken meer mensen dan zich hebben gevestigd. Dit geldt vooral voor de externe migratie waar 130 mensen meer zijn vertrokken dan zijn gekomen. Figuur 4.2 Hoofddorppleinbuurt vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100 80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
0
ratio banen / beroepsbevolking
index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid Amsterdam Zuid Hoofddorppleinbuurt
16
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
In Hoofddorppleinbuurt sprake van langzame opwaardering De Hoofddorppleinbuurt is een in populariteit groeiende buurt die door de nabijheid van erg gewilde buurten nog potentie heeft om stedelijker te worden. De beperkte kwaliteit en diversiteit in de woningvoorraad leiden ertoe dat de opwaardering langzaam verloopt en de buurt voor grote groepen toegankelijk blijft.
17
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
5 Schinkelbuurt
De Schinkelbuurt, in het westen van stadsdeel Zuid, wordt begrensd door de Schinkel en de Amstelveenseweg (zie figuur 5.1). In het zuidelijke deel van de buurt ligt een tramremise van het GVB, het start- en eindpunt van de Elektrische Museumtramlijn en een Huis van Bewaring. Het noordelijke deel bestaat uit woningen en een aantal straten met winkels. De Schinkelbuurt is een gemiddelde buurt in stadsdeel Zuid. De bevolkingssamenstelling (qua herkomst, leeftijd en huishoudenstypen), de woningen (qua waarde en type) en de tevredenheid van de bewoners met de woonomgeving hebben allemaal scores rond het stadsdeelgemiddelde. De Schinkelbuurt lijkt beïnvloedt te worden door de drie aangrenzende buurten. De Hoofddorppleinbuurt is een vergelijkbare gemiddelde buurt, maar de Schinkelbuurt scoort op een aantal indicatoren toch iets hoger. Dit komt voornamelijk door de Willemsparkbuurt (K46 in figuur 5.1) waar de inwoners gemiddeld rijker en de woningen meer waard zijn. Door de ligging van de buurt ten opzichte van het centrum, de ring A10 en het Vondelpark leent de Schinkelbuurt zich voor een ontwikkeling die parallel loopt aan de ontwikkeling van de Pijp. Als de woningen daar in de toekomst duurder worden, lijkt de Schinkelbuurt een goed alternatief voor starters en studenten met een lager of gemiddeld inkomen. Figuur 5.1 Schinkelbuurt
18
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Bevolking De Schinkelbuurt is met 3.686 inwoners de op twee na kleinste buurtcombinatie in stadsdeel Zuid. De bevolkingssamenstelling in de buurt (0.56) is minder divers dan in de rest van Amsterdam (0.69) en ongeveer gelijk aan het stadsdeelgemiddelde (0.55). Ook de samenstelling van leeftijdsgroepen is ongeveer gelijk aan het stadsdeelgemiddelde; 13% is 19 jaar of jonger, 10% is 65 jaar of ouder en de rest (77%) is tussen de 20 en 64 jaar oud. Het aandeel alleenstaanden is naar verhouding redelijk hoog (64% ten opzichte van 59% gemiddeld). Werk en inkomen De verhouding tussen de potentiële beroepsbevolking en het aantal banen is in de Schinkelbuurt ongeveer één op één (ratio 1: 1,05). Er zijn relatief veel vestigingen in de sector onroerend goed en zakelijke dienstverlening (38% van de vestigingen) en daarnaast biedt het GVB relatief veel arbeidsplaatsen. Het gemiddelde inkomen van de bewoners van de Schinkelbuurt (103.7) ligt iets hoger dan het stedelijk gemiddelde (98.1), maar lager dan het stadsdeelgemiddelde (116.7). Wonen en woonomgeving De woonomgeving wordt door de bewoners van de Schinkelbuurt positief beoordeeld; de inrichting krijgt een gemiddeld rapportcijfer van 6,5 en de gemiddelde tevredenheid met de buurt is een 7,8. De sociale samenhang is groter dan het gemiddelde van Zuid. Qua woningen laat de Schinkelbuurt het gemiddelde beeld van stadsdeel Zuid zien; iets minder dan een derde koopwoningen (28%), een derde (35%) is sociale verhuur en iets meer dan een derde (37%) is particuliere verhuur. De gemiddelde WOZ-waarde is met 242.000 lager dan het stadsdeelgemiddelde ( 327.000) maar hoger dan het gemiddelde van Amsterdam ( 232.000). Het aantal verhuizingen in de Schinkelbuurt is relatief laag. De verhuisstroom van en naar de rest van Amsterdam is iets groter dan de verhuisstroom van en naar buiten de stad. Het saldo van de interne en externe migratie is in beide buurten licht negatief; er vertrekken iets meer mensen dan zich vestigen.
19
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Figuur 5.2 Schinkelbuurt vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
ratio banen / beroepsbevolking 0
aandeel sociale verhuur
saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
index inkomen
sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid
Amsterdam Zuid Schinkelbuurt
Schinkelbuurt kan zich ontwikkelen tot yuppenbuurt De Schinkelbuurt is klein en divers, met veel water. De buurt zal op de mooiste plekken overloop uit het chique deel van Zuid op vangen. Voor starters op de woningmarkt en voor startende ondernemers is de buurt ook aantrekkelijk. Een typische buurt waarin particulieren willen investeren. Maatwerk in de publieke ruimte zal de ontwikkeling van doorsnee naar yuppenbuurt (in de oorspronkelijke betekenis van het woord) kunnen versnellen.
20
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
6 Willemsparkbuurt
In het Noorden van stadsdeel Zuid ligt de Willemsparkbuurt (zie figuur 6.1). Het Vondelpark neemt het noordelijk deel van de buurt in beslag. Centraal door de buurt lopen de Koninginneweg en de Cornelis Krusemanstraat. De Willemsparkbuurt is een gezinswijk voor welgestelde huishoudens; in de omgeving zijn voldoende voorzieningen (waaronder het park en scholen) en de huizen zijn groot genoeg voor ouders met kinderen. Er vindt in deze buurt wel een redelijk hoge doorstroom van bewoners plaats. Dit wordt veroorzaakt door Amsterdammers zelf, maar ook door expats. Deze mensen zijn afkomstig uit Europa, Noord-Amerika, Japan, hebben hoge functies in het bedrijfsleven, en willen tijdelijk in Amsterdam wonen omdat zij daar moeten werken. Veel werkgevers bevinden zich binnen de ring van Amsterdam, rond de Zuidas of Schiphol. Wonen in Zuid is daarom een goede optie. De expats nemen hun partner en /of kinderen mee, die hier naar school gaan. Door het type woningen en de ligging zal deze buurt in de toekomst weinig veranderen. De welgestelde gezinnen, met en zonder kinderen, zullen hier het beeld blijven bepalen. Figuur 6.1 Willemsparkbuurt
Bevolking Slechts 4% van de bevolking in Zuid woont in de Willemsparkbuurt. In de buurt wonen veel gezinnen met kinderen (22% vergeleken met 12% gemiddeld). Van de inwoners is 22% dan ook 19 jaar of jonger terwijl dit in heel Zuid 15% is. De groep tussen 20 en 34 jaar oud is relatief klein (22% vergeleken met 28% in Zuid). Naast autochtonen wonen er
21
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
in de Willemsparkbuurt ook relatief veel westerse allochtonen. Dit maakt dat de bevolkingssamenstelling qua herkomst niet homogeen is (score 0.52). Werk en inkomen Het gemiddelde inkomen in de Willemsparkbuurt is hoog vergeleken met het gemiddelde van Zuid en Amsterdam. De score op de index van de Willemsparkbuurt is 167,7, voor Zuid is dit 116,7. De verhouding tussen de banen en de potentiële beroepsbevolking is 1,08: 1, in theorie is er voldoende werkgelegenheid in de buurt. De vestigingen met werknemers zijn vooral in de sector onroerend goed en zakelijke dienstverlening. Hieronder vallen onder andere advocaten en makelaars. Wonen en woonomgeving De woningen in de Willemsparkbuurt zijn gemiddeld groot, ruim 90% is groter dan 60 vierkante meter. Dit is terug te zien in de gemiddelde WOZ-waarde; waar deze in Zuid 327.000 is, is dit in de Willemsparkbuurt 576.000. Het aandeel sociale verhuur is dan ook laag (10%) en het aandeel koopwoningen hoog (44%). In de buurt zijn ook veel meer sportvoorzieningen dan gemiddeld. Door het Vondelpark is het aantal vierkante meters groen per woning erg groot (89m2), zeker in vergelijking met de buurten die eerder ook tot Oud-Zuid behoorden. De bewoners zijn tevreden met hun buurt (8,3) en beoordelen de inrichting van de woonomgeving ook als goed (7,4). De sociale samenhang in de buurt is hoger dan gemiddeld in Zuid. De bewoners voelen zich thuis in de buurt en vinden dat de bewoners prettig met elkaar omgaan. De veiligheid is iets lager dan in Zuid, vooral op gebied van objectieve veiligheid. Het aandeel inbraken in woningen en bedrijven is in deze buurt iets groter dan in de rest van het stadsdeel. De mensen die uit de buurt weggaan gaan eerder naar een ander deel van Amsterdam. De mensen die in de Willemsparkbuurt komen wonen, komen zowel van buiten als binnen Amsterdam. Het saldo interne migratie van en naar de buurt is negatief, het saldo externe migratie is juist positief. De aantallen ontlopen elkaar echter niet veel.
22
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Figuur 6.2 Willemsparkbuurt vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
0
ratio banen / beroepsbevolking index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid Amsterdam Zuid Willemspark
Willemsparkbuurt en Museumkwartier hebben positieve uitstraling naar omliggende buurten Een welgesteld dorp in de stad, met hoge welstand, veel zakelijke dienstverlening en ook gewild door huishoudens met kinderen. Door het prijsniveau van onroerend goed en het zeer beperkte aanbod in de sociale sector is de bevolking selectief, maar met positieve uitstraling naar omliggende buurten.
23
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
7 Museumkwartier
Met 11.159 inwoners is het Museumkwartier een van de grotere buurten in Zuid. Het Museumplein vormt de kern van deze buurt. Het Museumkwartier is een welvarende buurt, waar vooral gezinnen met kinderen en (getrouwde) koppels wonen. Het gemiddelde inkomen en de WOZ-waarde van de woningen zijn de op één na hoogste in het stadsdeel. De buurt is daarmee vergelijkbaar met de Apollobuurt. Een opvallend verschil tussen de Apollobuurt en het Museumkwartier is de sociale samenhang. De bewoners in de Apollobuurt hebben beter contact met de buren en voelen zich meer thuis dan de bewoners van het Museumkwartier. Een belangrijke oorzaak is het gebruik van de openbare ruimte in beide buurten. Het Museumkwartier trekt door alle musea en het Vondelpark veel meer bezoekers waardoor de kans op contact met vreemden (op straat) veel groter is en er minder het gevoel bestaat dat de buurt van de inwoners zelf is . In toekomst zal het Museumkwartier niet veel veranderen. De toeristische trekpleisters blijven en de woningen zullen door de grootte, de ligging en de omgeving dezelfde hoge waarde behouden. Figuur 7.1 Museumkwartier
Bevolking De inwoners van het Museumkwartier wonen voornamelijk als gezinnen met (17%) of zonder (23%) kinderen. Het aandeel alleenstaanden is in verhouding tot Zuid en de rest van Amsterdam laag. Van alle bewoners is 20% onder de 20 jaar, dit is meer dan het stadsdeelgemiddelde (15%). De samenstelling van herkomstgroepen in de buurt is
24
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
redelijk homogeen (score van 0.48 vergeleken met 0.55 gemiddeld in Zuid en 0.69 in Amsterdam). Werk en inkomen Op Buitenveldert-West na bevinden zich in het Museumkwartier de meeste werkzame personen van het stadsdeel (respectievelijk 25.077 en 10.112). In het Museumkwartier bestaat de potentiële beroepsbevolking uit 7.724 mensen. De verhouding tussen banen en potentiële werknemers is hiermee 1: 1,28. Het Museumkwartier heeft daarmee een van de grootste ratio s van Zuid. Qua inkomen van de inwoners is het Museumkwartier een van de welvarendste in het stadsdeel; de indexscore is 167,6 vergeleken met 116,7 gemiddeld. Wonen en woonomgeving Het Museumkwartier is een redelijk veilige buurt te noemen. De subjectieve veiligheid is zelfs het hoogst van heel het stadsdeel (indexscore 46 vergeleken met 58 gemiddeld). De objectieve veiligheid (score 67) ligt rond het gemiddelde (score 69). De bewoners zijn ook zeer tevreden over hun buurt; het gemiddelde rapportcijfer (8,4) is het hoogst van het stadsdeel en is hetzelfde als het gemiddelde rapportcijfer voor de Apollobuurt en Station Zuid en omgeving. Ook de inrichting van de woonomgeving wordt door de bewoners goed beoordeeld met een 7,6. Opvallend is de sociale cohesie; de bewoners beoordelen de sociale samenhang in de buurt lager dan gemiddeld in Zuid, rond het Amsterdamse gemiddelde. De verhuizingen in het Museumkwartier kennen een negatief saldo, voornamelijk veroorzaakt door de interne migratie. Er zijn meer mensen die naar de rest van Amsterdam vertrekken dan er uit de rest van Amsterdam naar de buurt komen. Wat betreft de externe migratie vestigen zich meer dan vertrekken, maar dit weegt niet op tegen het negatieve saldo interne migratie. De woningen in de buurt zijn gemiddelde één van de duurste van het stadsdeel. De gemiddelde WOZ-waarde ( 591.000) is na de Apollobuurt ( 656.000) de hoogste van Zuid. Het is dan ook niet opvallend dat het aandeel sociale huurwoningen in de buurt erg laag is (3%).
25
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Figuur 7.2 Museumkwartier vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
ratio banen / beroepsbevolking 0
aandeel sociale verhuur
saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
index inkomen
sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid
Amsterdam Zuid Museumkwartier
Willemsparkbuurt en Museumkwartier hebben positieve uitstraling naar omliggende buurten Een welgesteld dorp in de stad, met hoge welstand, veel zakelijke dienstverlening en ook gewild door huishoudens met kinderen. Door het prijsniveau van onroerend goed en het zeer beperkte aanbod in de sociale sector is de bevolking selectief, maar met positieve uitstraling naar omliggende buurten.
26
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
8 Stadionbuurt
De Stadionbuurt grenst aan zes andere buurtcombinaties van stadsdeel Zuid. Kenmerkende punten in de Stadionbuurt zijn het Olympisch stadion, het voormalig Olympisch dorp en de architectuur, inclusief het stratenplan, van Berlage. Het verleden van de buurt is nu terug te zien in de grote hoeveelheid sportvoorzieningen in de buurt en het hoge aandeel sociale verhuurwoningen rondom de Marathonweg. Deze woningen zijn gebruikt voor sporters om daarna weer verhuurd te worden aan Amsterdammers. De woningen zijn redelijk oud en klein. De buurt zal in de toekomst meer op de Willemsparkbuurt en de Apollobuurt gaan lijken omdat de bevolking naar verwachting in samenstelling zal veranderen. De sociale verhuurwoningen worden gefaseerd als koopwoning aangeboden. Door de voorzieningen en de ligging ten opzichte van de snelweg, het centrum en de natuur (De Schinkel en Nieuwe Meer, het Vonderlpark en het Amsterdamse bos) maken de Stadionbuurt een aantrekkelijke locatie in Zuid. Omdat de gemiddelde WOZ-waarde lager is dan de omliggende buurten, zal ook deze buurt aantrekkingskracht hebben op de nieuwe stedelingen. Figuur 8.1 Stadionbuurt
Bevolking Met 11.796 inwoners woont 9% van de bevolking van Zuid in de Stadionbuurt. De buurt is na de Diamantbuurt de buurt met de hoogste etnische diversiteit (score van 0.63). Er wonen in vergelijking met de rest van het stadsdeel meer niet-westerse allochtonen. De bevolkingssamenstelling qua leeftijd is ongeveer gelijk de verdeling binnen het stadsdeel;
27
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
15% is jonger dan 20 jaar, 72% is tussen de 20 en 64 jaar en 12% is 65 jaar en ouder. Het aandeel alleenstaanden is iets hoger dan gemiddeld (63% vs. 59%). Werk en inkomen Het gemiddelde inkomen in de Stadionbuurt is gelijk aan het Nederlandse gemiddelde (indexscore 100.0). Dit is dus lager dan het stadsdeelgemiddelde (116.7), maar hoger dan het Amsterdamse gemiddelde (98.1). De verhouding banen en potentiële werknemers tussen de 15 en 64 jaar is 0.37:1. Er zijn dus meer werknemers dan banen. Wonen en woonomgeving Er is in de omgeving van het Olympisch stadion veel te doen op gebied van sport. Het aantal sportvoorzieningen in de Stadionbuurt is de op één na hoogste in Zuid. Naast de faciliteiten van het Olympisch stadion (inclusief sportschool), zijn de sportvoorzieningen te vinden bij het Olympiaplein (sportveldjes en een sportschool), Sportcomplex De Schinkel (sportvelden en atletiekbaan), Sportcomplex Zuid (tennisbanen), de Frans Otten Tennishal en de Sporthallen Zuid. De Stadionbuurt is ook één na hoogste qua aandeel woningen in de sociale verhuur (59%). Deze woningen zijn vooral te vinden in het voormalig Olympisch dorp, rond de Marathonweg. De WOZ-waarde ( 278.000) is dan ook lager dan het gemiddelde in Zuid ( 327.000). De bewoners zijn tevreden met hun buurt (7,8) en de sociale samenhang in de buurt is hoog. De bewoners voelen zich thuis in de buurt en vinden dat de mensen prettig met elkaar omgaan. Ook op gebied van veiligheid gaat het goed in de buurt; de objectieve veiligheid ligt rond het stadsdeelgemiddelde en de subjectieve veiligheid is hoger. In 2008 hebben zich veel nieuwe inwoners gevestigd in de Stadionbuurt, zowel vanuit binnen als buiten de rest van Amsterdam. Deze positieve saldi van de interne en externe migratie zijn mogelijk gemaakt door de grote hoeveelheid nieuwbouwwoningen in het Olympisch Kwartier (gebied tussen de Amstelveenseweg, Stadiongracht en Laan der Hesperiden).
28
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Figuur 8.2 Stadionbuurt vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
0
ratio banen / beroepsbevolking
index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid Amsterdam Zuid Stadionbuurt
Stadionbuurt heeft potentie door hoogwaardige stedenbouwkundige opzet De Stadionbuurt is mozaïek van kleinere buurten die sterk van karakter kunnen verschillen. Sommige stukjes zijn vergelijkbaar met de Diamantbuurt, andere zijn voorbeelden van dure en exclusieve nieuwbouw. De potentie is mede door de kwalitatief hoogwaardige stedenbouwkundige opzet groot.
29
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
9 Apollobuurt
De Apollobuurt ligt centraal in stadsdeel Zuid, ten noorden van de ring A10 (zie figuur 9.1). Figuur 9.1 Apollobuurt
De Apollobuurt is de buurt met de duurste woningen in het stadsdeel en maar weinig sociale woningbouw. In de buurt is een hoge sociale samenhang en een lage doorstroom van nieuwe bewoners (zowel van binnen als buiten de stad). Vergeleken met de overige buurten in stadsdeel Zuid is dit de meest welvarende. De vraag is of dit in de toekomst nog steeds zo zal zijn. Door de verdere invulling van station Zuid en omgeving zal die buurtcombinatie naar verwachting nog duurder en welvarender worden dan de Apollobuurt. Naar verwachting zal de situatie in de Apollobuurt de komende jaren stabiel blijven. Door het type woningen en de lage doorstroom zal de bevolkingssamenstelling nauwelijks veranderen en dit komt ook weer ten goede aan de sociale samenhang in de buurt. In figuur 9.2 wordt de Apollobuurt op een aantal dimensies vergeleken met het gemiddelde van stadsdeel Zuid. Hieronder worden de belangrijkste dimensies kort besproken. Bevolking In de Apollobuurt woonden op 1 januari 1009 8.047 mensen. De grootste groep bestaat uit volwassenen tussen 35 en 65 jaar (44%). In vergelijking met de overige buurten in stadsdeel Zuid wonen er ook relatief veel kinderen en jongeren tot en met 19 jaar (22% tegen over 16% in het hele stadsdeel). Dit is ook terug te zien in het aandeel gezinnen met kinderen (22%) dat hoger ligt dan het gemiddelde in Zuid (12%). Het aandeel 65plussers is gelijk aan het stadsdeelgemiddelde van 16%. De samenstelling van de 30
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
inwoners van stadsdeel Zuid op basis van herkomst is in vergelijking met de rest van Amsterdam redelijk homogeen (0,55 versus 0,69 op een schaal van 0 tot 1 waarbij een 1 heterogeen en een -0 homogeen betekent). In de Apollobuurt ligt de heterogeniteit nog iets lager dan het gemiddelde van het stadsdeel (score van 0,50). Werk en inkomen In de Apollobuurt is de verhouding tussen de potentiële beroepsbevolking (inwoners tussen 15 en 64 jaar oud) 0,85. Dit betekent dat er per potentiële werknemer 0,85 banen in de eigen buurt bestaan wat rond het gemiddelde van Zuid ligt (0,91 banen per potentiële werknemer). Het gestandaardiseerde inkomen in de Apollobuurt is het hoogst van alle buurten in stadsdeel Zuid. Wonen en woonomgeving Het hoge gemiddelde inkomen hangt sterk samen met het type woningen en de woningprijzen in de Apollobuurt. Het aandeel koopwoningen is het hoogst in het hele stadsdeel (48%, met uitzondering van buurt Station Zuid (77%)). Ook de gemiddelde waarde van de woningen is het hoogste in Zuid ( 656.000 vergeleken met 327.000 gemiddeld). De bewoners zijn zeer tevreden over hun woonomgeving; zij beoordelen deze gemiddeld met een 8,4. Ook de sociale samenhang in de buurt wordt door de meerderheid met een voldoende beoordeeld en is het hoogste in Zuid. Het is dan ook niet opvallend dat het migratiesaldo in de Apollobuurt lager is dan in stadsdeel Zuid. Zowel het saldo verhuizingen binnen Amsterdam als van en naar buiten Amsterdam is lager. Op gebied van veiligheid scoort de Apollobuurt rond het gemiddelde van het stadsdeel. De objectieve veiligheid (heeft een indexscore van 68 in vergelijking met 69 in Zuid). In Amsterdam is de objectieve veiligheid gemiddeld veel lager (indexscore 88). De subjectieve veiligheid is ook rond het stadsdeelgemiddelde (indexscores van respectievelijk 56 en 57). Ook hier ligt het indexcijfer van Amsterdam hoger (75) en is het vergeleken met de hele stad dus relatief veilig in de Apollobuurt.
31
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Figuur 9.2 Apollobuurt vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
ratio banen / beroepsbevolking 0
aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid
Amsterdam Zuid Apollobuurt
Apollobuurt zonder dorpse karakter Willemsparkbuurt en Museumkwartier Een zeer welgestelde buurt, zonder het dorpse karakter van de Willemsparkbuurt en het Museumkwartier.
32
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
33
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
10 Duivelseiland
De kleinste buurtcombinatie van Zuid ligt tussen het Museumkwartier en de Oude Pijp. Het Duivelseiland was een klein stuk land aan de Boerenwetering en is tussen 1800 en 1900 vernoemd naar een eilandje voor de kust van Frans Guyana waar een Franse generaal naar verbannen werd. In 2009 is de buurt een voorloper van de Oude Pijp. De Oude Pijp is steeds gewilder onder jonge mensen met ruim budget, mensen zoals nu al in Duivelseiland wonen. Niet alleen vanwege de ligging, maar ook vanwege de bevolkingssamenstelling is het logisch dat Duivelseiland bij veel buurtanalyses en beschrijvingen onder het Museumkwartier gerekend wordt. Figuur 10.1 Duivelseiland
Bevolking In Duivelseiland wonen 1.228 inwoners, waarvan 42% tussen de 20 en 34 jaar oud zijn. Er wonen relatief veel alleenstaanden (66%, tegenover 59% gemiddeld) en relatief weinig gezinnen met kinderen (7%, in vergelijking met 12% gemiddeld). De diversiteit van herkomstgroepen is lager dan gemiddeld (score van 0,51 versus 0,55 in Zuid). De grootste groepen inwoners zijn autochtonen (61%) en westerse allochtonen (21%). Werk en inkomen De werkgelegenheid in Duiveleiland is in vergelijking met de rest van Zuid iets lager. Waar in het stadsdeel 0,91 banen per potentiële werknemer zijn, is dit in Duivelseiland 0,74. Het
34
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
gemiddelde inkomen is wel hoger dan gemiddeld; de indexscore van de buurt is 129,2, terwijl dit in Zuid 116,7 is. Wonen en woonomgeving In de meeste buurten in Zuid lopen de WOZ-waarde van de woningen en het gemiddelde inkomen van de inwoners parallel. In Duivelseiland is dit niet het geval; het inkomen is naar verhouding hoger dan de gemiddelde WOZ-waarde ( 287.000). De woningen in de buurt zijn, net als in de Pijp, oud en niet erg groot. Wel zijn het momenteel voornamelijk particuliere huurwoningen (57%) en koopwoningen (21%) en maar weinig sociale verhuur (12%). De inwoners zijn tevreden met hun buurt (rapportcijfer 8,0). De buurt is echter erg klein waardoor de kans groot is dat de bewoners ook een deel van het Museumkwartier tot hun buurt rekenen. De verhuisstroom in Duivelseiland is naar verhouding redelijk groot voor een inwoneraantal van rond 1200; er vertrokken in 2008 305 mensen en er vestigden zich 291. Figuur 10.2 Duivelseiland vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam*
hetereogeniteit 100
tevredenheid met de buurt
aandeel 65-plussers 80
WOZ-waarde
60
aandeel alleenstaanden
40
20
aandeel sociale verhuur
aandeel gezinnen zonder kinderen 0
saldo externe migratie
saldo interne migratie m2 groen per woning
ratio banen / beroepsbevolking
index inkomen sportvoorzieningen
Amsterdam Zuid Duivelseiland
* van Duivelseiland zijn niet alle gegevens bekend. Daarom is een aantal indicatoren uit de figuur gelaten
Duivelseiland kan alleen maar aan populariteit winnen Duivelseiland is een kleine buurt die vooral opvalt door de, overigens relatief onbekende, naam. Het is een overgangszone, die, ingeklemd tussen de roerige Oude Pijp en het Museumkwartier alleen maar aan populariteit kan winnen.
35
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
11 Scheldebuurt
De Scheldebuurt is qua aantal inwoners de op één na grootste buurt in Zuid. Kenmerkend aan deze buurt is de RAI in het zuidwesten. De buurt is een gemiddelde buurt in Zuid. De bewoners van de Scheldebuurt zijn homogener qua herkomstsamenstelling dan andere buurten in Zuid, maar qua leeftijd ziet het beeld er uit als het stadsdeelgemiddelde. De woningen lijken qua grootte redelijk op elkaar; 75% heeft vier of meer kamers. Doordat de woningen wat ouder zijn, er minder voorzieningen zijn dan in de omliggende buurten, er veel verkeersdruk is van de A10 en de buurt verder van het centrum van Amsterdam ligt, lijkt deze buurt minder aantrekkelijk te zijn dan vergelijkbare buurten in Zuid. De nieuwe metrolijn zal hier in de toekomst naar verwachting verandering in brengen. Ook de aantrekkingskracht van de Zuidas zal een rol gaan spelen. De verandering zal echter langzaam plaatsvinden; de doorstroom van bewoners is namelijk te laag om snelle verandering te weeg te brengen. Figuur 11.1 Scheldebuurt
Bevolking De Scheldebuurt is de meest homogene buurt van stadsdeel Zuid. Van de inwoners is 71% autochtoon, 19% westerse allochtoon en 10% niet-westerse allochtoon. De bevolkingssamenstelling qua leeftijd is ongeveer gelijk aan het stadsdeelgemiddelde; 16% is jonger dan 20 jaar en 14% is 65 jaar en ouder. Het aandeel alleenstaanden (54%) is iets lager dan gemiddeld in Zuid (59%), maar gelijk aan het gemiddelde van Amsterdam.
36
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Het aandeel gezinnen met kinderen (14%) en gezinnen zonder kinderen (23%) zijn ongeveer gelijk aan de rest van Zuid. Werk en inkomen De verhouding banen en potentiële werknemers (tussen 15 en 64 jaar oud) is redelijk laag. Slechts voor één op de drie werknemers is er theoretisch een baan in de eigen buurt. Het gemiddelde inkomen van de bewoners (score 117.1) ligt rond het stadsdeelgemiddelde (116.7). Wonen en woonomgeving De gemiddelde woningwaarde ( 315.000) is ongeveer gelijk aan de waarde in Zuid ( 327.000). Het aandeel sociale verhuur is lager (19% versus 32% gemiddeld) en het aandeel particuliere verhuur is juist hoger dan gemiddeld (57% versus 42%). Het aantal verhuizingen van en naar de Scheldebuurt is gezien de hoeveelheid inwoners (13.384) redelijk laag. Het externe migratiesaldo is bijna nul, het interne migratiesaldo is negatief maar klein. De inwoners zijn tevreden met hun buurt in het algemeen(gemiddeld rapportcijfer 8,2). De inrichting van de woonomgeving krijgt een 7,2 (vergeleken met 7,0 in Zuid). De bewoners voelen zich ook thuis in de buurt, vinden dat de buren prettig met elkaar omgaan en vinden de buurt gezellig; de sociale cohesie is hoger dan gemiddeld in Zuid en Amsterdam. Op gebied van veiligheid scoort de Scheldebuurt ook boven of rond het gemiddelde. De bewoners beoordelen de buurt als veilig. De subjectieve veiligheid is (samen met de Stadionbuurt en Apollobuurt) de hoogste in Zuid. De objectieve veiligheid is rond het gemiddelde. Figuur 11.2 Scheldebuurt vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
0
ratio banen / beroepsbevolking
index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid Amsterdam Zuid Scheldebuurt
37
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Scheldebuurt en Rijnbuurt een stil oog in orkaan van ontwikkelingen Zuidas De Schelde- en Rijnbuurt zijn, gelegen tussen de nieuwe ontwikkelingen rond de Zuidas en De Amsteloevers, een stil oog in de orkaan van de stormachtige ontwikkelingen die Zuid doormaakt. De buurten hebben veel opwaartse potentie. Ze worden gekenmerkt door rust en veel plekken met kwalitatief hoogwaardige openbare ruimte. Deze buurten vormen het eindpunt van de rode loper .
38
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
12 IJselbuurt
In het oosten van Zuid ligt de IJselbuurt die begrensd wordt door de Amstel, Amstelkade, Churchillaan en Vrijheidslaan (zie figuur 12.1).
Figuur 12.1 Ijselbuurt
Bevolking De IJselbuurt is met 5.045 inwoners een van de kleinere buurten in Zuid. De bevolkingssamenstelling op basis van herkomst is redelijk divers (score van 0.60 vergeleken met 0.55 in Zuid). Dit komt door het hogere aandeel niet-westerse allochtonen en dan met name Surinamers en Marokkanen. In de leeftijdsgroep tussen de 24 en 49 jaar bevinden zich meer bewoners dan gemiddeld in het stadsdeel (resp. 57% versus 52%). De groep van 65 jaar en ouder is juist klein (10% vs. 15% gemiddeld). De huishoudenstypen verschillen nauwelijks van het gemiddelde in Zuid; 59% is alleenstaand, 10% is gezin met kinderen en 20% is echtpaar of samenwonend zonder kinderen. Werk en inkomen De verhouding tussen de potentiële beroepsbevolking en het aantal banen in de Ijselbuurt is 1:0.20. Deze verhouding van één baan per vijf potentiële werknemers is na de Diamantbuurt de laagste in Zuid. Het gemiddelde inkomen van de inwoners (103.2) valt tussen het gemiddelde in Zuid (116.7) en het gemiddelde in Amsterdam (98.1).
39
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Wonen en woonomgeving De verhouding van het inkomen tussen de Ijselbuurt, Zuid en Amsterdam is ook terug te zien in de gemiddelde WOZ-waarde. In de Ijselbuurt ( 250.000) is deze hoger dan in Amsterdam ( 232.000), maar lager dan in Zuid ( 327.000). Het aandeel sociale huurwoningen ligt met 47% meer rond het Amsterdamse gemiddelde (49%) dan rond het stadsdeelgemiddelde (32%). Het aandeel koopwoningen in de Ijselbuurt (12%) is erg laag en is na de Diamant- en Stadionbuurt zelfs de laagste in Zuid. De veiligheid in de buurt is hoger dan gemiddelde in Amsterdam. De objectieve veiligheid is wel iets lager dan in Zuid, maar de subjectieve veiligheid is juist iets hoger. Ondanks dat het aantal aangiften hoger is, is de veiligheid voor de bewoners gevoelsmatig hoger. De bewoners zijn over het algemeen tevreden het hun buurt (7,8) en met de inrichting van de woonomgeving (6,8). Figuur 12.2 Ijselbuurt vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
ratio banen / beroepsbevolking 0
aandeel sociale verhuur
saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
index inkomen
sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid Amsterdam Zuid IJselbuurt
IJselbuurt is gewilde buurt, maar zal niet tot topsegment gaan horen De IJselbuurt is een overgangszone tussen de multifunctionele Pijp en de veel meer op wonen ingerichte buurten van het Plan Zuid. Een gewilde buurt die, gegeven de woningvoorraad, niet tot het topsegment zal gaan behoren.
40
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
13 Rijnbuurt
De Rijnbuurt is met 8.511 inwoners één van de grotere buurten in Zuid. Kenmerkend voor de buurt is de ligging aan de Amstel, begraafplaats Zorgvlied, stadsdeelkantoor Zuideramstel, het Marnixbad en het Martin Luther Kingpark. De Rijnbuurt is qua bevolkingssamenstelling even heterogeen als Zuid. Negentien procent van de bewoners is niet-westerse allochtoon. Dankzij het hoge aandeel sociale huurwoningen wonen in de Rijnbuurt vergeleken met de andere buurten in Zuid veel jong volwassenen (studenten en starters). Ook daardoor is het gemiddelde inkomen laag in de Rijnbuurt: het heeft na de Diamantbuurt en samen met de Nieuwe Pijp het laagste gemiddelde inkomen in Zuid. Opvallend in deze buurt is dat het gemiddelde inkomen laag is, maar de gemiddelde WOZ-waarde hoog vergeleken met Amsterdam. Dit komt enerzijds door de hoge hoeveelheid sociale huurwoningen (die bewoners trekt met een lager inkomen) en anderzijds de dure koopwoningen aan de Amstel die de gemiddelde WOZ-waarde verhogen. Figuur 13.1 Rijnbuurt
Bevolking De Rijnbuurt telt 8.511 inwoners en is daarmee een gemiddeld buurt in stadsdeel Zuid. Qua aantal inwoners is de Rijnbuurt te vergelijken met Apollobuurt en Diamantbuurt. De bevolkingssamenstelling op basis van herkomst is redelijk divers met een score gelijk aan Zuid (0.55). Negentien procent van de inwoners is niet-westerse allochtoon. De Rijnbuurt telt meer dan gemiddeld in de stad inwoners van tussen 20 en 34 jaar oud (respectievelijk
41
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
31% en 27%). Het aandeel 65-plussers (13%) is hoger dan in Amsterdam (11%) lager dan in stadsdeel Zuid (15%). Het aandeel alleenstaanden is hoog met 61% (in Zuid: 59%). In de Rijnbuurt wonen opvallend weinig gezinnen met kinderen (9%) vergeleken met Amsterdam (15%) en Zuid (12%). Werk en inkomen De verhouding tussen de potentiële beroepsbevolking en het aantal banen in de Rijnbuurt is 1:0.60. Deze verhouding van zes banen per tien potentiële werknemers is net iets minder dan gemiddeld in de stad met 1:0.81. Onder andere de winkels in de Rijnstraat en Rivierstaete bieden werkgelegenheid in de buurt. Rivierstaete is een multi-tenant gebouw met ca. 27.700 m² kantoorruimte en biedt huisvesting aan ongeveer 65 bedrijven2. Het gemiddelde inkomen van de inwoners (95.4) is lager dan in Zuid (116.7) en het gemiddelde in Amsterdam (98.1). Wonen en woonomgeving Ondanks dat de indexscore voor inkomen in de Rijnbuurt lager is dan in Amsterdam is de gemiddelde WOZ-waarde iets hoger dan in Amsterdam ( 238.000 versus 232.000), maar lager dan in Zuid ( 327.000). Het aandeel sociale huurwoningen is relatief hoog met 44%. Het Amsterdamse gemiddelde is 49% en van Zuid 32%. Het aandeel koopwoningen in de Rijnbuurt (15%) is lager dan de overige buurten in Zuid (gemiddeld: 27%). De Rijnbuurt is na respectievelijk de Diamantbuurt en Buitenveldert-West samen met Buitenveldert-Oost de meest veilige buurt in Zuid (indexscore Rijnbuurt: 60). Ook is de buurt veel veiliger dan in Amsterdam in zijn geheel (88). Naast de objectieve veiligheid is het veiligheidsgevoel ook hoog in deze buurt (54). Dit is hoger dan in Zuid (58) en Amsterdam (75). De bewoners zijn over het algemeen tevreden het hun buurt (7,9) en met de inrichting van de woonomgeving (6,8).
2
42
Bron: DTZ Zadelhoff.
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Figuur 13.2 Rijnbuurt vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie
ratio banen / beroepsbevolking 0
aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid Amsterdam Zuid Rijnbuurt
Scheldebuurt en Rijnbuurt een stil oog in orkaan van ontwikkelingen Zuidas De Schelde- en Rijnbuurt zijn, gelegen tussen de nieuwe ontwikkelingen rond de Zuidas en De Amsteloevers, een stil oog in de orkaan van de stormachtige ontwikkelingen die Zuid doormaakt. De buurten hebben veel opwaartse potentie. Ze worden gekenmerkt door rust en veel plekken met kwalitatief hoogwaardige openbare ruimte. Deze buurten vormen het eindpunt van de rode loper .
43
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
44
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
14 Station Zuid e.o.
Station Zuid e.o. is met 1.234 inwoners één van de kleinste buurten in Zuid, maar qua oppervlakte is dit niet het geval. Kenmerkend aan deze buurt is de Zuidas en station Zuid, maar ook het Beatrixpark, de Gerrit Rietveldacademie en het World Trade Centre. Station Zuid e.o. is een aantrekkelijke buurt om te wonen en zal door de ontwikkeling van de Zuidas en de komst van de Noord-Zuidlijn aantrekkelijker worden. Op dit moment zijn er geen sociale huurwoningen in de Zuidas, maar deze zullen in de toekomst wel gebouwd worden. De gemiddelde WOZ-waarde van de buurt is nu nog 75.000 tot 100.000 lager dan in de Apollobuurt, het Museumkwartier en de Willemsparkbuurt, maar dit zal in de toekomst veranderen. Dit verschil zal dalen omdat de gemiddelde WOZ-waarde in Station Zuid e.o. zal toenemen (ondanks de komst van sociale huurwoningen). Figuur 14.1 Station Zuid en omgeving
Bevolking Station Zuid en omgeving heeft samen met de Duivelseiland het minst aantal inwoners, respectievelijk 1.234 en 1.228. De bevolkingssamenstelling op basis van herkomst is gemiddeld divers met een score rond het gemiddelde van Zuid (0.53 versus 0.55). Twaalf procent van de inwoners is niet-westerse allochtoon waarvan 10% overig niet-westerse allochtoon is. De grootste groep inwoners is 65 jaar of ouder (23%). Dit aandeel is veel hoger dan gemiddeld in Amsterdam (11%) en Zuid (15%). Inwoners tussen 20 en 54 jaar komen minder vaak (38%) voor dan in Amsterdam en Zuid, beide 52%. Hoewel de
45
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
verdeling van de leeftijdsgroepen afwijkt van Amsterdam en Zuid, is de verdeling van soort huishoudens wel vergelijkbaar met deze gebieden. Net als in Amsterdam en Zuid is het merendeel van de huishoudens alleenstaand (59%, Zuid: 59% en Amsterdam: 54%), 20% is gezin zonder kinderen (Zuid: 21% en Amsterdam: 20%) en 15% met kinderen (Zuid: 12% en Amsterdam: 15%). Werk en inkomen De verhouding tussen de potentiële beroepsbevolking en het aantal banen in de buurt Station Zuid e.o. is 1:12.21. Deze verhouding van ruim 12 banen per inwoner is veel meer dan gemiddeld in de stad (1:0.81) en het hoogst in Zuid. Rondom de Zuidas bevinden zich veel (grote) financiële en juridische instellingen die zorgen voor hoge werkgelegenheid. Omdat de buurt nog in opbouw is en het aantal bewoners nog laag, is de verhouding banen versus bewoners erg hoog. Het gemiddelde inkomen van de inwoners (181.9) is veel hoger dan in Zuid (116.7) en het gemiddelde in Amsterdam (98.1). Alleen het gemiddelde inkomen in de Apollobuurt is hoger. Wonen en woonomgeving De woningen in Station Zuid e.o. hebben een gemiddelde WOZ-waarde van 499.000 en hiermee staat de buurt op de vierde plaats met de hoogste WOZ-waarde in Zuid (Amsterdam 232.000 en Zuid 327.000). Station Zuid e.o. is de enige buurt in Zuid die geen sociale huurwoningen heeft. Ruim driekwart (77%) van de woningen is een koopwoning en de rest particuliere verhuur. Het aandeel koopwoningen is veel hoger dan in Amsterdam (26%) en Zuid (27%). In de toekomst zal ongeveer 30% van de woningen sociale verhuur zijn en zal het aandeel koopwoningen dus afnemen. Het aantal vierkante meters groen per woning (487) is erg hoog, mede dankzij de aanwezigheid van het Beatrixpark en de groenstroken langs de Ringweg A10. De bewoners zijn heel erg tevreden met hun buurt (8,4). Dit rapportcijfer is samen met de Apollobuurt en het Museumkwartier het hoogst in Zuid.
46
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Figuur 14.2 Station Zuid e.o. vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit 100
tevredenheid met de buurt
80
aandeel 65-plussers
60
WOZ-waarde
aandeel alleenstaanden 40 20
saldo externe migratie
0
saldo interne migratie
aandeel gezinnen zonder kinderen
ratio banen / beroepsbevolking
m2 groen per woning
index inkomen sportvoorzieningen Amsterdam Zuid Station Zuid/WTC e.o.
* van Station Zuid e.o. zijn niet alle gegevens bekend. Daarom is een aantal indicatoren uit de figuur gelaten
Nog onzeker op welke manier Station Zuid e.o. stedelijk kan worden De Zuidas is volop in ontwikkeling. Naast de ontwikkeling van het gebied zelf speelt hier steeds de vraag hoe de aansluiting op het oude centrum van de stad vorm zal krijgen. Bovendien is de vraag hoe de openbare ruimte in het gebied aantrekkelijk en levendig stedelijk met andere woorden kan worden ingericht.
47
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
48
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
15 Buitenveldert-West
Buitenveldert-West en -Oost liggen tussen Amstelveen en Amsterdam. BuitenveldertWest grenst in het noorden aan de Zuidas. Kenmerkend voor Buitenveldert-West is de Vrije Universiteit Amsterdam, het VU Medisch Centrum en winkelcentrum Groot Gelderlandplein. Verder behoort ook een deel van het Nieuwe Meer tot de buurt. In deze buurt wonen vergeleken met Amsterdam en stadsdeel Zuid veel 65-plussers. Buitenveldert-West is een aantrekkelijke buurt door de hoge werkgelegenheid, de groenvoorzieningen en ligging ten opzichte van de snelweg, het Amsterdamse Bos en de Nieuwe Meer. Door het type woningbouw (veel flats) en het aandeel 65-plussers geeft de buurt een kalm en rustig (bijna saai) beeld. Een jongere bevolking zou de buurt levendiger kunnen maken, maar jong volwassenen zullen eerder kiezen voor een buurt binnen de ring. Door de aanwezigheid van de VU zou de buurt wel studenten aan kunnen trekken door de komst van (extra) studentenwoningen. Als jonge mensen niet aangetrokken worden door deze buurt, zal de buurt nauwelijks veranderen. De buurt zal in de nabije toekomst redelijk saai blijven. De kans bestaat zelfs dat de buurt nog minder levendig wordt door vergrijzing. Figuur 15.1 Buitenveldert-West
Bevolking Buitenveldert telt 11.924 inwoners en is daarmee één van de grootste buurten in stadsdeel Zuid. De bevolkingssamenstelling op basis van herkomst is redelijk divers met een score bijna gelijk aan Zuid (0.56 versus 0.55). Zestien procent van de inwoners is
49
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
niet-westerse allochtoon, waarvan 9% overig niet-westerse allochtoon is. Ruim een kwart van de bewoners van Buitenvelder-West is 65 jaar of ouder. De tweede grootste groep inwoners is tussen 20-34 jaar (22%). Ook in Buitenveldert-West is de samenstelling van huishoudens vergelijkbaar met stadsdeel Zuid en Amsterdam: in Buitenveldert-West is het merendeel van de huishoudens (59%) alleenstaand (Zuid: 59% en Amsterdam: 54%), 23% is een gezin zonder kinderen (Zuid: 21% en Amsterdam: 20%) en 12% met kinderen (Zuid: 12% en Amsterdam: 15%). Werk en inkomen De verhouding tussen de potentiële beroepsbevolking en het aantal banen in Buitenveldert-West is 1:3.41. Deze verhouding van ruim 3 banen per inwoner is veel meer dan gemiddeld in de stad met 1:0.81. Ook is het gemiddelde inkomen van de inwoners (118.1) iets hoger dan in Zuid (116.7) en hoger dan in Amsterdam (98.1). Wonen en woonomgeving De gemiddelde WOZ-waarde van de woningen in Buitenveldert-West is aan de lage kant met 241.000, vergeleken met de overige buurten in stadsdeel Zuid. De gemiddelde WOZ-waarde is wel iets hoger dan in Amsterdam ( 232.000), maar lager dan in Zuid ( 327.000). Buitenveldert-West is de buurt met de meest evenredige verdeling van woningen naar eigendom: 36% is een koopwoning, 33% sociale huur en 31% particuliere verhuur. Deze buurt is de meest veilige buurt in Zuid met een indexscore van 50 (Zuid: 69, Amsterdam: 88). Naast de objectieve veiligheid is het veiligheidsgevoel redelijk hoog in deze buurt (61), meer dan in Amsterdam (75), maar wel minder dan in Zuid (58). De tevredenheid van bewoners is gemiddeld met 7,9. De inrichting van de woonomgeving beoordelen ze met gemiddeld een 6,8. Het aantal vierkante meters groen per woning is hoog in Buitenveldert-West (125) door het groen aan het Nieuwe Meer, Gijsbrecht van Aemstelpark en t Kleine Loopveld langs de Kalfjeslaan. Figuur 15.2 Buitenveldert-West vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam
hetereogeniteit inrichting woonomgeving tevredenheid met de buurt
100
80
aandeel 65-plussers aandeel alleenstaanden
60
WOZ-waarde
40
aandeel gezinnen zonder kinderen
20
sociale cohesie aandeel sociale verhuur saldo externe migratie saldo interne migratie subjectieve veiligheid
0
ratio banen / beroepsbevolking index inkomen sportvoorzieningen m2 groen per woning objectieve veiligheid Amsterdam Zuid Buitenveldert-West
50
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Buitenveldert-West en Oost transformeren langzaam naar aantrekkelijke wijken Buitenveldert heeft het imago van een ietwat saaie woonwijk voor de wat beter verdiende Amsterdammers. Toch laat deze buurt een dalend aantal 65-plussers zien. Door langzame transformatie, mede onder invloed van de Zuidas, zal de aantrekkelijkheid voor huishoudens in jongere levensfasen kunnen toenemen.
51
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
16 Buitenveldert-Oost
Buitenveldert-Oost en -West verbinden Amstelveen met Amsterdam. Buitenveldert-Oost is qua oppervlak één van de grootste buurten in Zuid. Buitenveldert-Oost grenst in het noorden aan de Zuidas en in het oosten ligt het Amstelpark. Qua bevolkingssamenstelling is de buurt redelijk homogeen: veel 65-plussers, veel alleenstaanden en weinig nietwesterse allochtonen. Qua woningvoorraad is de buurt wel divers, er zijn bijna evenveel koop- als sociale huurwoningen. Net als Buitenveldert-West is Buitenveldert-Oost een aantrekkelijke buurt vanwege de rust, natuur en zijn ligging ten opzichte van de snelweg. Hier geldt hetzelfde als in Buitenveldert-West, zelfs in extremere mate. Het aandeel 65plussers bepaalt het beeld en dit zal zo blijven, omdat er in Zuid en Amsterdam aantrekkelijkere buurten zijn voor jong volwassenen dan Buitenveldert-Oost. Figuur 16.1 Buitenveldert-Oost
Bevolking Buitenveldert-Oost telt 7.165 inwoners en is daarmee een gemiddeld buurt in stadsdeel Zuid. De bevolkingssamenstelling op basis van herkomst is bijna gelijk aan Zuid (0.56 versus 0.55). Zestien procent van de inwoners is niet-westerse allochtoon, waarvan 9% overig niet-westerse allochtoon. Vierendertig procent van de inwoners van BuitenveldertOost is 65 jaar of ouder, hiermee heeft de buurt de hoogste aandeel ouderen in stadsdeel Zuid. Het aandeel kinderen is ook heel laag met 3%, hiermee heeft de buurt het laagste aandeel kinderen. Het aandeel alleenstaanden is hoog met 60% (in Zuid: 59%). In
52
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Buitenveldert-Oost wonen opvallend weinig gezinnen met kinderen (10%) en eenoudergezinnen (5%) vergeleken met Amsterdam (respectievelijk 15% en 9%). Werk en inkomen De verhouding tussen de potentiële beroepsbevolking en het aantal banen in Buitenveldert-Oost is 1:1.24. Deze verhouding is meer dan gemiddeld in de stad met 1:0.81. Verder, het gemiddelde inkomen van de inwoners (122.2) is hoger dan in Zuid (116.7) en het gemiddelde in Amsterdam (98.1). Wonen en woonomgeving Hoewel Buitenveldert-Oost een relatief hoog indexscore voor inkomen heeft is de gemiddelde WOZ-waarde ( 254.000) lager dan in Zuid ( 327.000). In Buitenveldert-Oost zijn er bijna evenveel sociale huur- als koopwoningen, respectievelijk 35% en 36%. Buitenveldert-Oost is een van de meest veilige buurten in Zuid met een indexscore van 60. Ook is de buurt veel veiliger dan in Amsterdam in zijn geheel (88). Naast de objectieve veiligheid is het veiligheidsgevoel ook hoog in deze buurt (58). Dit is even hoog als Zuid, maar lager dan Amsterdam (75). Tot slot zijn de bewoners ongeveer even tevreden over hun buurt dan gemiddeld in Zuid (8,4 versus 8,0). Figuur 16.2 Buitenveldert-Oost vergeleken met stadsdeel Zuid en Amsterdam*
hetereogeniteit tevredenheid met de buurt
100
aandeel 65-plussers
80
WOZ-waarde
aandeel alleenstaanden 60
sociale cohesie
aandeel gezinnen zonder kinderen
40
20
aandeel sociale verhuur
ratio banen / beroepsbevolking
0
saldo externe migratie
index inkomen
saldo interne migratie
sportvoorzieningen
subjectieve veiligheid
m2 groen per woning
objectieve veiligheid
Amsterdam Zuid Buitenveldert-Oost
*de gemiddelde beoordeling van de inrichting woonomgeving is niet bekend
Buitenveldert-West en Oost transformeren langzaam naar aantrekkelijke wijken Buitenveldert heeft het imago van een ietwat saaie woonwijk voor de wat beter verdiende Amsterdammers. Toch laat deze buurt een dalend aantal 65-plussers zien. Door langzame transformatie, mede onder invloed van de Zuidas, zal de aantrekkelijkheid voor huishoudens in jongere levensfasen kunnen toenemen.
53
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Bijlage 1 Indicatoren
De volgende indicatoren zijn gebruikt voor de figuren: -
-
-
-
-
54
Heterogeniteit: de diversiteit van de buurtcombinatie op gebied van herkomst. Berekend aan de hand van de Herfindahl-index. Van de zeven herkomstgroepen in Amsterdam (Surinamers, Antillianen, Turken, Marokkanen, overige nietwesterse allochtonen, westerse allochtonen en autochtonen) wordt het percentage genomen gedeeld door 100, gekwadrateerd en bij elkaar opgeteld en dit totaal wordt afgetrokken van 1. Voorbeeld: 20% Surinamers, 40% Turken en 40% autochtonen wordt: 1 (0.2² + 0.4² + 0.4²) = 0.64. Een score van 0 betekent een homogene buurt, een score van 1 een heterogene buurt. Aandeel 65-plussers: percentage bewoners van 65 jaar en ouder op totale bevolking in de wijk. Aandeel alleenstaanden: percentage huishoudens met alleenwonenden Aandeel gezinnen zonder kinderen: percentage echtparen / samenwonenden zonder kinderen Ratio banen / beroepsbevolking: verhouding van het aantal banen en de potentiële beroepsbevolking (inwoners tussen 15 en 64 jaar oud) in de buurtcombinatie Index inkomen: gemiddeld inkomen in de buurtcombinatie als indexcijfer. Een score van 100 is gelijk aan het Nederlandse gemiddelde. Sportvoorzieningen: het aantal sprotvoorzieningen per 1.000 inwoners M2 groen per woning: het aantal vierkante meters groen per woning Objectieve veiligheid: de score op de objectieve veiligheidsindex. Deze index wordt bepaald door aangiftecijfers en gerapporteerde slachtofferschappen op gebied van zeven elementen: inbraak, diefstal, geweld, overlast, vandalisme, verkeer en drugs. De gemiddelde score in Amsterdam in 2003 is gelijk aan 100. Let op: hoe hoger de score, des te minder veilig. (Zie voor de specifieke scores op de zeven elementen). Subjectieve veiligheid: de score op de subjectieve veiligheidsindex die bepaald wordt door de ervaring van bewoners op gebied van drie elementen: veiligheidsbeleving, vermijdingsgedrag en buurtproblematiek. De gemiddelde score in Amsterdam in 2003 is gelijk aan 100. Let op: hoe hoger de score, des te minder veilig. (Zie voor de specifieke scores op de drie elementen www.eenveiligamsterdam.nl). Saldo interne migratie: het aantal verhuizen van en naar de rest van Amsterdam, van of naar de betreffende buurtcombinatie. Saldo externe migratie: het aantal verhuizing van en naar buiten Amsterdam, vanuit of naar de betreffende buurtcombinatie. Aandeel sociale verhuur: het percentage woningen in de sector sociale verhuur. Het overige percentage is particuliere huur of koopwoningen. Sociale cohesie: de sociale cohesie, of sociale samenhang, is gebaseerd op het percentage bewoners dat het eens is met de volgende vier stellingen: in deze buurt gaan verschillende bevolkingsgroepen op een prettige manier met elkaar
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
-
om , ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is , ik voel mij thuis bij de mensen die in deze buurt wonen en (na omdraaien van de scores) de mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks . WOZ-waarde: de waarde van de woning in euro s. Tevredenheid met de buurt: gemiddelde score van bewoners op de vraag hoe tevreden bent u met uw buurt? Een 1 = zeer ontevreden, een 10 = zeer tevreden. Beoordeling inrichting woonomgeving: gemiddelde score van bewoners op de vraag: Hoe beoordeelt u de inrichting van de woonomgeving? Een 1 = zeer ontevreden, een 10 = zeer tevreden.
55
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Bijlage 2 Tabellen
Tabel Achtergrondgegevens wijkanalyse Zuid
Aantal inwoners (1 jan 2009)
Heterogeniteit (Herfindahl 2009, 1=heterogeen)
V24
Oude Pijp
13665
0,58
V25
Nieuwe Pijp
11419
0,60
V26
Diamantbuurt
V44
Hoofddorppleinbuurt
V45 V46 V47
8036
0,72
10657
0,49
Schinkelbuurt
3686
0,56
Willemspark
5197
0,52
Museumkwartier
11159
0,48
V48
Stadionbuurt
11796
0,63
V49
Apollobuurt
8047
0,50
V50
Duivelseiland
V
Oud-Zuid
W52 Scheldebuurt
0,51 0,57
13384
0,46
W53 IJselbuurt
5045
0,60
W54 Rijnbuurt
8511
0,55
W59 Station Zuid/WTC e,o,
1234
0,53
W90 Buitenveldert-West
11924
0,56
W91 Buitenveldert-Oost
7165
0,56
W
Zuideramstel
47263
0,53
K
Zuid
132153
0,55
ASD Amsterdam
756347
0,69
Tabel Achtergrondgegevens wijkanalyse Zuid
56
1228 84890
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
leeftijden in procenten 0- 4 jaar
5-19 jaar
20-34 jaar
35-49 jaar
50-64 jaar
65 jaar e.o.
V24
4
8
40
27
15
6
V25
4
8
37
26
15
10
V26
5
13
24
25
22
11
V44
6
9
35
27
14
9
V45
5
8
35
28
14
10
V46
8
14
22
26
20
10
V47
7
13
21
23
22
14
V48
5
10
27
27
19
12
V49
8
15
18
24
20
16
V50
5
7
42
27
14
5
V
5
11
30
26
18
11
W52
6
10
30
23
17
14
W53
5
11
31
26
18
10
W54
5
9
31
24
17
13
W59
6
13
19
19
20
23
W90
4
11
22
19
18
27
W91
3
9
18
17
19
34
W
5
10
26
21
18
20
K
5
10
28
24
18
15
ASD
6
15
27
25
17
11
Tabel Achtergrondgegevens wijkanalyse Zuid
57
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
huishoudenstypen alleenstaand
gezin zonder kinderen
gezin met kinderen
eenoudergezin
overig
V24
68
18
7
5
1
V25
66
19
8
6
1
V26
60
17
11
11
1
V44
59
22
11
6
1
V45
64
19
8
8
1
V46
49
22
21
7
1
V47
53
23
17
6
2
V48
63
17
9
9
1
V49
46
25
22
6
1
V50
66
21
7
4
2
V
60
20
11
7
1
W52
54
23
14
7
2
W53
59
20
10
9
2
W54
61
20
9
9
1
W59
59
20
15
5
1
W90
58
23
12
6
1
W91
60
24
10
5
1
W
58
22
12
7
1
K
59
21
12
7
1
ASD
54
20
15
9
1
Tabel Achtergrondgegevens wijkanalyse Zuid werk en inkomen
58
onderwijs
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
Potentiële beroepsbevolking (15-64 jaar)
Werkzame personen
Ratio banen / werkbevolking
index inkomen (NL = 100, 2006)
leerlingen in basisonderwijs 08-09
V24
11582
4942
0,43
100,0
361
V25
9234
4320
0,47
95,4
596
V26
6100
1046
0,17
86,1
146
V44
8455
5518
0,65
106,9
535
V45
2929
3063
1,05
103,7
-
V46
3751
4039
1,08
167,6
214
V47
7874
10112
1,28
172,2
1358
V48
9031
3313
0,37
100,0
958
V49
5315
4543
0,85
193,1
1506
V50
1047
780
0,74
129,2
-
65318
41676
0,64
119,0
5674
W52
9829
3437
0,35
117,1
1072
W53
3933
774
0,20
103,2
-
W54
6448
3844
0,60
95,4
248
W59
770
9400
12,21
181,9
468
W90
7351
25077
3,41
118,1
1232
W91
4116
5114
1,24
122,2
290
W
32447
47646
1,47
114,4
3310
K
97765
89322
0,91
116,7
8984
553675
449331
0,81
98,1
57696
V
ASD
Tabel Achtergrondgegevens wijkanalyse Zuid voorzieningen
groen
59
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
sportvoorzieningen (per 1,000 inwoners)
aantal bioscopen en theaters per 1,000 inwoners
aantal voorzieningen voor beeldende kunst
aantal voorzieningen m2 groen voor actieve per kunstbeoefening woning
V24
0,44
0,00
0,51
0,15
5
V25
0,53
0,18
0,09
0,09
2
V26
0,12
0,00
0,00
0,00
0
V44
0,47
0,00
0,00
0,09
5
V45
0,54
0,00
0,00
0,27
0
V46
0,97
0,00
0,00
0,57
89
V47
0,79
0,18
0,72
0,18
53
V48
1,27
0,00
0,10
0,20
28
V49
0,62
0,00
0,12
0,12
2
V50
0,80
0,81
0,00
0,00
0
V
0,63
0,06
0,22
0,16
16
W52
0,53
0,00
0,15
0,00
3
W53
0,60
0,00
0,20
0,20
1
W54
0,23
0,00
0,00
0,12
57
W59
0,84
0,00
0,00
0,00
478
W90
1,78
0,00
0,17
0,08
125
W91
0,70
0,00
0,14
0,00
172
W
0,83
0,00
0,13
0,06
82
K
0,73
0,03
0,18
0,22
49
ASD
0,47
0,07
0,23
0,12
70
Tabel Achtergrondgegevens wijkanalyse Zuid veiligheid
60
interne migratie
externe migratie
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
objectieve veiligheid
subjectieve veiligheid
vestiging
vertrek
vestiging
vertrek
V24
110
68
1568
1938
1298
1151
V25
77
68
1249
1337
951
794
V26
55
67
624
656
364
441
V44
71
66
992
1020
828
958
V45
78
62
396
423
320
342
V46
77
61
453
534
415
446
V47
67
46
1063
1294
1018
914
V48
68
47
2922
1793
1566
1113
V49
68
56
660
808
762
743
141
159
150
146
V
75
60
10068
9962
7672
7048
W52
65
47
1239
1312
1076
1041
W53
76
54
440
470
386
434
W54
60
54
688
827
643
637
76
71
216
143
815
762
982
893
V50
W59 W90
50
61
W91
60
58
563
386
664
659
W
62
55
3821
3828
3967
3807
K
69
58
13889
13790
11639
10855
ASD
88
75
79227
79227
57162
53950
Tabel Achtergrondgegevens wijkanalyse Zuid woningen naar eigendom (%) koop
sociale verhuur
particuliere verhuur
61
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
V24
22
30
48
V25
23
36
41
V26
9
80
12
V44
36
16
49
V45
28
35
37
V46
44
10
45
V47
37
3
60
V48
10
59
32
V49
48
2
51
V50
32
12
57
V
27
31
43
W52
24
19
57
W53
12
47
40
W54
15
44
41
W59
77
-
23
W90
36
33
31
W91
35
36
29
W
27
32
40
K
27
32
42
ASD
26
49
25
Tabel Achtergrondgegevens wijkanalyse Zuid woonomgeving
V24
62
sociale cohesie
WOZ-waarde (x1,000 euro)
tevredenheid buurt
beoordeling inrichting woonomgeving
50
236
7,9
6,4
Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Wijkanalyses Zuid
V25
43
225
7,8
6,2
V26
45
233
7,4
6,6
V44
53
238
7,8
6,6
V45
50
242
7,8
6,5
V46
50
576
8,3
7,4
V47
46
591
8,4
7,6
V48
53
278
7,8
6,8
V49
55
656
8,4
7,7
278
8,0
355
7,9
6,8
315
8,2
7,2
250
7,8
7,0
238
7,9
6,8
499
8,4
241
7,9
254
7,8
V50 V
W52 W53 W54
49 52 46 46
W59 W90 W91
43 45
6,8
W
47
300
8,0
7,0
K
48
327
7,9
7,0
ASD
46
232
7,3
6,6
63