Elmer Jaarverslag 2012

Elmer Jaarverslag 2012 Vzw Elmer – Jaarverslag 2012 - 1

Voorstelling Historiek Vanuit de sector van de werkzoekenden en de integratiesector kwamen signalen dat er geen toegang was tot de kinderopvang voor ouders die opleiding wilden volgen, die hun administratie moesten regelen of plots een werkaanbod kregen. In 1997 is Elmer, als project van vzw EVA, opgestart met als doel tegemoet te komen aan de nood aan kinderopvang van deze ouders. Vanuit het idee van de “buurtdiensten” werd deze buurtgerichte dienstverlening gekoppeld aan een opleidingstraject in de kinderzorg voor mensen uit de buurt. Sinds 2004 verwierf Elmer de eerste structurele erkenning van Kind & Gezin voor Elmer Noord en is de werking van Elmer verzelfstandigd in een eigen vzw. De organisatie beschikt over een capaciteit van 137 plaatsen verspreid over 3 erkende en gesubsidieerde kinderdagverblijven en 2 lokale diensten buurtgerichte kinderopvang. Deze voorzieningen bevinden zich in Schaarbeek, Anderlecht, St-Jan-Molenbeek en Brussel Centrum. Elmer stelt op continue basis 14 medewerkers te werk in een opleidingstraject. Missie Elmer wil het welzijn, de maatschappelijke kansen en de participatie van gezinnen en kinderen verhogen door het organiseren van buurtdiensten die Nederlandstalige, laagdrempelige, kwalitatieve kinderopvang aanbieden in Brussel. De werking rond opleiding en tewerkstelling van medewerkers uit kansengroepen maakt hier integraal deel van uit. Respect voor diversiteit en eigenheid en het geloof in de positieve groeikansen van elk individu zijn hierbij belangrijke waarden. Werking Elmer biedt kinderopvang aan ouders die nood hebben aan occasionele, deeltijdse, voltijdse, kortdurende of urgentie-opvang. Elmer geeft prioriteit aan ouders die opleiding volgen, plots werk gevonden hebben of om sociale, medische of pedagogische redenen nood hebben aan kinderopvang. Daarnaast richt Elmer zich ook naar werkende ouders uit de buurt, met als doel een gezonde sociale mix te bereiken. De begeleiding van de kinderen gebeurt door een gemengd team van gekwalificeerde en (nog) nietgekwalificeerde medewerkers. Deze laatsten volgen de opleiding “Kinderzorg” in het C.V.O., afdeling Tweedekansonderwijs van Anderlecht.

Vzw Elmer – Jaarverslag 2012 - 2

Inhoudstafel Inleiding

4

Kinderen & ouders Cijfers Pedagogische werking Ouderwerking Wijkwerking, netwerkvorming en samenwerkingsverbanden

Omkadering Medewerkers Organisatiestructuur Vorming en opleiding Opleidingstrajecten

5 13 16 23

27 27 31 32 38

Ondersteuning

40

Preventie

44

Kwaliteit en kwaliteitscontrole

46

Financiële structuur

51

Besluit

52


Inleiding 2012 stond in het teken van de uitbreiding. Of hoe een relatief beperkte uitbreiding met 17 plaatsen een effect kan hebben op een hele organisatie. Twee extra leefgroepen en een aantal medewerkers erbij hadden zijn gevolgen voor de structuur van de organisatie. Deze diende herbekeken te worden om in de toekomst sterk te kunnen blijven in onze pedagogische opdracht. Vanuit deze nieuwe structuur bleken nieuwe en sterke dynamieken te ontstaan. Zo hebben we nieuwe functies gecreëerd die nieuwe mogelijkheden bieden. Verder heeft het bij een aantal medewerkers geleid tot het besluit om verder te studeren tot Bachelor Pedagogie van het Jonge Kind. De groei heeft ook geleid tot een eerste deelname aan de sociale verkiezingen en de oprichting van een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk. In al onze veranderingen werden we ondersteund door vernieuwde informaticatechnologie. Elmer deed zijn eerste stappen in de cloud. En zag dat het goed was … maar dat we ons verder moeten bekwamen in het gebruik van deze technologie. De uitbreiding heeft ook geleid tot een financieel verlies. Het eerste in de geschiedenis van Elmer. Uit deze ervaring zullen we in elk geval de nodige conclusies moeten trekken, zodat het bij deze ene keer blijft. 2012 was een bewogen jaar. Zoveel is duidelijk.

Veel leesplezier!


1. Kinderen & ouders Cijfers In 2012 werden 333 verschillende kinderen opgevangen in de verschillende vestigingen van Elmer, ongeveer evenveel als in 2011. Er werden 25.957 aanwezigheden geteld. Dit zijn er 864 meer dan in 2011. De stijging is vooral toe te schrijven aan Elmer Zuid. Er was de opstart van een nieuwe lokale dienst in de tuin in september en de uitbreiding met 3 erkende plaatsen, vanaf november. In Elmer Noord, Zuid en West hebben we ook een erkenning voor urgentie-opvang door F.C.U.D. (Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten). We beschikken daar over voldoende oppervlakte in de leefruimten voor een capaciteit van respectievelijk 32, 36 en 34 plaatsen. Door de aanvullende middelen van F.C.U.D. konden we dan ook in 2012 extra begeleiding inzetten. In Elmer in de Stad bleven we beperkt tot 28 plaatsen. Dit toont zich in de verschillende bezettingsgraden. Kind & Gezin voert een voorrangsbeleid voor een aantal doelgroepen. Elke voorziening wordt verwacht te streven naar een bereik van minstens 20% gezinnen uit deze doelgroepen. Gezien Elmer een uitgesproken sociaal opnamebeleid voert binnen een gezonde sociale mix, situeerden onze percentages zich tussen 42 en 61 %. Elmer biedt ook buitenschoolse opvang aan voor de jongste kleuters tot 3,5 jaar. Meestal gaat dit over woensdagen en vakantiedagen. We hebben in 2012 42 jonge kleuters opgevangen. Tenslotte voert Elmer ook een actief beleid op vlak van inclusie. In 2012 kwamen 11 kinderen met specifieke zorgbehoeften naar Elmer. Hieronder een gedetailleerd overzicht:


la nt a Aa

ez igh Be ed ze en tt in gs gr Vo aa d or ra ng sg ro ep en Bu ite ns ch oo ls In clu sie

lk nt a

an w

pa c

in de re n

ite it Elmer Noord

Aa

Er

ke nd e

ca

2012

28

79

5808

94,29%

47%

10

3

33/36

88

6978

95,90%

59%

16

2

Elmer Zuid LD

17

23

967

78%

61%

0

1

Elmer West

28

73

6734

109,32%

42%

6

1

Elmer in de Stad

28

70

5470

88,70%

53%

10

4

Elmer Zuid

Het is belangrijk jaarlijks te evalueren of de beoogde doelgroep ook daadwerkelijk bereikt werd. Hieronder volgt een kwantitatieve analyse van de verschillende kenmerken die de doelgroep van Elmer kunnen typeren. REDEN VAN OPVANG De reden van opvang is in Elmer bepalend binnen het plaatsingsbeleid. Elmer voert een uitgesproken sociaal beleid, binnen een gezonde sociale mix. Ons beleid bepaalt dat we maximaal 50% van de kinderen opvangen omwille van werk, maximaal 50% omwille van opleiding en maximaal 20% om sociale redenen, zoals acute crisissituatie, draaglastvermindering, solliciteren of sociaal pedagogische redenen. Ook de groep van ouders die plots werk gevonden hebben, wordt als sociale reden gezien, omdat dit een beleid vraagt van kort op de bal spelen om deze ouders een plaats te kunnen bieden

Elmer - 2012 - Reden van opvang 1% 1% 6%

Crisis Draaglastvermindering Opleiding

40% 37%

Plots Werk Sociaal Pedagogisch Werk

6%

9%

Solliciteren


In 2012 waren de groep van de werkende ouders en van de ouders in opleiding ongeveer even groot. Beiden vertegenwoordigden ongeveer 40%. 23% van de ouders kwam omwille van een sociale reden, waarvan 9% in het kader van plots werk. Tussen de vestigingen van Elmer waren verschillen: Elmer Noord heeft een bijzondere inspanning gedaan voor ouders die plots werk hadden. In Elmer in de Stad werden in verhouding meer kinderen opgevangen waarvan de ouders opleiding volgen. De ligging van Elmer in de Stad, naast het Huis van het Nederlands en andere opleidingsinstellingen, zoals Lethas, verklaart deze cijfers.

GEZINSSITUATIE Net als de vorige jaren, leefde gemiddeld ruim één vierde van de kinderen in een eenoudergezin. Per vestiging kan dit cijfer schommelen tussen 20 en 30 %. We bereiken reeds jaren een relatief grote groep alleenstaanden. Toch merken we dat de expliciete opname van dit criterium in ons opnamebeleid niet heeft geleid tot een grotere vertegenwoordiging van deze ouders. De doelgroepen die we reeds vanaf de start van onze werking prioriteit toekennen - ouders die opleiding volgen, plots werk hebben of opvang nodig hebben om sociale of medische redenen – vallen vaak samen met de groep van eenoudergezinnen.

Elmer - 2012 - Gezinssituatie

26%

Eenoudergezin Samen 74%


GEZINSINKOMEN In 2012 hebben we meer kinderen opgevangen die in een gezin leefden waarvan minimum één van de ouders werkt. Een kwart van de gezinnen leefde enkel van vervangingsinkomen of geen geregeld inkomen.

Elmer - 2012 - Gezinsinkomen 2%

Enkel vervangingsinkomen

26%

Min. 1 inkomen uit werk Geen inkomen 72%

Een andere manier om naar de gezinsinkomens te kijken is de hoogte van de ouderbijdrage. De gemiddelde dagprijs bedroeg 7,75€. Iets meer dan 40 % van de ouders betaalde het minimumtarief. Ook had bijna 40% van de ouders in Elmer een inkomen onder de grens die Kind & Gezin hanteert om lage inkomens te definiëren. Deze cijfers liggen in de lijn van de voorgaande jaren. We kunnen eruit concluderen dat we een gemengde groep van ouders blijven bereiken, met een groot aandeel van ouders uit de laagste inkomensgroepen.

Elmer - 2012 - Inkomen

39%

Onder inkomensgrens Boven inkomensgrens

61%


WOONPLAATS We richten ons prioritair naar de kinderen van het Brussels Gewest, bij voorkeur wonend in de omgeving van de opvangvestiging. Deze keuze komt versterkt naar voor in de cijfers van 2012. Bijna 2/3de van de gezinnen woonde in gemeente van de opvangplaats. Zoals steeds, tonen vooral de cijfers van Elmer Zuid en nu ook de lokale dienst van Elmer Zuid dit aan. Elmer in de Stad volgt deze trend. De kinderen die van buiten Brussel komen, zijn meestal kinderen van medewerkers van Elmer.

Elmer - 2012 - Woonplaats 7% 10% Gemeente grensgemeente 19%

elders in Brussel 64%

buiten Brussel

ORIGINE Het gehanteerde criterium voor origine is de herkomst van de moeder. We blijven een heel diverse groep van gezinnen bereiken, met als grootste groepen de gezinnen van Afrikaanse en Maghrebijnse origine. Het aandeel van de gezinnen met een moeder van Belgische origine stijgt lichtjes. Zoals de voorbije jaren blijft de verdeling in de vestigingen zijn eigen accenten hebben, met meer Afrikaanse gezinnen in onze vestigingen in Kuregem en Molenbeek, een groter aandeel gezinnen van Maghrebijnse origine in Schaarbeek en een stevige mix in Elmer in de Stad. Deze verschillen hebben vooral te maken met de ligging van de vestigingen.


Elmer - 2012 - Origine 3% Afrikaans 31%

29%

Aziatisch (+Turks) Belgisch Europees

6%

9%

Maghrebijns M/Z Amerikaans

22%

THUISTAAL We bereiken steeds meer gezinnen waar één van de ouders het Nederlands machtig is. Voor de kinderen die een schoolloopbaan tegemoet gaan in het Nederlandstalig onderwijs is dit zeker een goede zaak. Het komt de communicatie en de opvolging van de kinderen ten goede. Een objectief criterium om deze groepen te bepalen hanteren we niet. De cijfers zijn daarom eerder indicatief. We betreuren dat dit in de toekomst wel zal gevraagd worden, in navolging van het decreet dat reeds in Onderwijs van toepassing is. Hoe kunnen we ouders warm welkom heten, als we tegelijk van bij de start papieren eisen om te bewijzen welk niveau van Nederlands ze behaald hebben?

Elmer - 2012 - Taalkennis Nederlands ouders

36%

Beperkt Nederlands Geen Ned.

51%

Nederlands 13%


KINDEREN MET SPECIFIEKE ZORGBEHOEFTE Elmer voert een proactief beleid op vlak van de opvang van kinderen met een specifieke zorgbehoefte. De 3 erkende kinderdagverblijven (Elmer Noord, Zuid en Stad) hebben samen een structurele erkenning voor 3 inclusieplaatsen. Elmer West en de lokale dienst van Elmer Zuid vangen kinderen met specifieke zorg op individuele basis op. In de loop van 2012 hebben we 11 kinderen opgevangen in het kader van inclusie, met in totaal 674 aanwezigheden. Voor de structurele plaatsen haalden we een bezetting van 90%. In functie van de kinderen met specifieke zorgen kochten we in 2012 een aantal ondersteunende materialen aan. Om ons netwerk verder uit te bouwen hebben we in de loop van het jaar onze werking voorgesteld aan Inkendaal, een revalidatieziekenhuis in de rand van Brussel met een specifieke werking naar jonge kinderen. De Verantwoordelijke Preventie stuurt de werking rond specifieke zorgen aan. Ze verzorgt het netwerkt met buurtgerichte en gespecialiseerde medische diensten. Daarnaast ondersteunt ze de Vestigingsverantwoordelijken en de Aandachtsbegeleidsters. Het is onze bedoeling om het netwerk van doorverwijzers jaar na jaar te onderhouden en verder uit te bouwen. Getuigenis uit Elmer Noord De psychologe die A en haar gezin volgt, kwam maandelijks naar de leefgroep. Ze gaf adviezen om A te ondersteunen in haar ontwikkeling. Zo toonde ze welke gebaren A had geleerd om in communicatie te gaan. Deze werden door de begeleidsters overgenomen. Verder kregen we achterliggende uitleg over fysische en gedragskenmerken en over de manier waarop we er best konden mee omgaan.

Getuigenis uit de Locale Dienst van Elmer Zuid

We werden dit jaar geconfronteerd met heel wat allergieën. De meest ernstige, levensbedreigende allergie kwam voor bij een meisje die allergisch was aan noten, maar ook aan peulvruchten,


bepaalde kruiden of specerijen (zoals curry en nootmuskaat) en bepaalde toevoegingen (zoals maïzena). Deze allergie eiste een specifieke aanpak gezien de ernst van de situatie. Daarom werd beslist een inclusie-dossier voor dit kindje aan te maken. Wat hield de specifieke aanpak zoal in? Eerst en vooral nam de verantwoordelijke preventie contact op met de geneesheer en de ouders van het kind om zoveel mogelijk informatie te verzamelen. Daarnaast deed ze een grondige inspectie van de voedingsmiddelen in onze keuken om na te gaan welke bovenstaande ingrediënten bevatten. Aan de hand van al deze informatie werd een speciaal menu opgesteld en werden ook bepaalde voedingsmiddelen zoals curry en nootmuskaat gebannen uit de keuken om risico’s uit te sluiten. De ouders van de kinderen in Elmer werden tijdens een ouderactiviteit geïnformeerd over deze allergie om hen op te roepen waakzaam te zijn en geen voedingswaren met hun kind mee te geven in de opvang. Zelfs een klein koekje kon tot levensbedreigende reacties leiden. Naast deze preventieve maatregelen, kregen de begeleidsters een uitgebreide uitleg over het gebruik van de epipen, die ze moesten gebruiken wanneer het kind een allergische reactie had en over verdere eerste hulp. Deze instructies werden tijdens elke vergadering opgefrist.


Pedagogische werking Doelstellingen Kinderen voelen zich goed in Elmer Kinderen worden begeleid en gestimuleerd in hun ontwikkeling Kinderen worden benaderd als competente, gelijkwaardige individuen Kinderen bouwen een positief zelfbeeld op in Elmer Pedagogische stromingen Piaget – Freinet – Reggio Emilia – Loczy - Koczak Methodieken Maandelijkse werknamiddagen onder pedagogische begeleiding Introductie van de werkvormen Analyse de pratique, videointeractiebegeleiding Elmer Vragenboek

Inhoudelijk hebben we voor 2012 in Elmer gewerkt rond spelen activiteitenaanbod. Er werd nagedacht over mogelijk thema’s binnen het grote kader van de vier seizoenen en over geschikte materialen. Ook werd gezocht naar variatie in het soort activiteiten, met als doel alle ontwikkelingsdomei nen aan te spreken. De teams werden begeleid in het voorbereiden van deze activiteiten. Een structuur werd gezocht in de agenda van de leefgroepen. Verder werd bekeken hoe dit aanbod kon gedocumenteerd worden zodat ook anderen een beeld konden vormen van wat zich afspeelde in de leefgroepen: het maken van foto’s, het uithangen van deze beelden, … Een ander algemeen thema was zindelijkheidstraining. Nadat in Elmer Zuid al een tijdje werd getest met het uitlenen van zindelijkheidszakjes, werden deze in alle vestigingen Vzw Elmer – Jaarverslag 2012 - 13

ingevoerd. In deze zindelijkheidszakjes zaten materialen zoals leesboekjes rond het thema zindelijkheid, waarmee de ouders thuis ook aan de slag konden. Deze zakjes werden voorgesteld op het moment dat Elmer en de ouders beslisten om met zindelijkheidstraining te starten. Verder werd in alle leefgroepen van Elmer gewerkt aan een gelijkvormig aanbod van muziek en liedjes en werd in verschillende peutergroepen een stickerwand voorzien. We hadden immers uit observaties opgemerkt dat de kinderen het heel leuk vonden om stickers te plakken en te herplakken.

We willen in Elmer voortdurend aanzetten tot reflectie over ons pedagogisch handelen. De maandelijkse werknamiddagen waren het forum om aan reflectie te doen. Tijdens deze maandelijkse overlegmomenten werden verschillende vormen van reflectie geïntroduceerd. Zo werden enkele casussen uitgewerkt met de methode van “Analyse de Pratique”, waarrond werd geëxperimenteerd in het Wanda-project (zie wijkwerking, netwerkvorming en samenwerkingsverbanden). Elke zes maanden gebruikten we het ZIKO-instrument van het ECEGO (Expertisecentrum voor Ervaringsgericht Onderwijs). Per team bekeken we de gefilmde fragmenten van individuele kinderen. Op basis van hun welbevinden en betrokkenheid op deze momenten, zochten we naar mogelijke verbeteringen en werden actiepunten geformuleerd. Deze werden dan opgevolgd tijdens de werknamiddagen. Twee medewerkers in Elmer volgden de opleiding Video-Interactiebegeleiding. Deze methodiek werd ingevoerd om te reflecteren over het eigen pedagogisch handelen van de gefilmde begeleidsters. Op ad hoc basis werden begeleidsters gedurende korte momenten gefilmd. Samen met hen werd dan naar de successen gekeken die terug te vinden waren in het eigen handelen en tot welke positieve resultaten dit leidde. Deze waarderende benadering spoorde begeleidsters aan goede interactie met de kinderen te blijven hanteren en waar mogelijk uit te breiden. In elke vestiging werden in de loop van het jaar nog eigen accenten gelegd in de pedagogische werking. Hieronder volgt een overzicht.

Elmer Noord Vanuit een ZIKO-observatie in januari werden acties gedaan rond het verlengen van de wenperiode. Deze worden verder beschreven bij de ouderwerking.


Video-interactiebegeleiding werd uitgeprobeerd bij twee begeleidsters van de peutergroepen. De begeleiding van een activiteit met klei werd gefilmd en besproken. Daarbij was duidelijk dat de begeleidster alle kinderen zoveel mogelijk probeerde te betrekken bij de activiteit. Ze communiceerde veel en gebruikte korte zinnen met veel gebaren. Verder werd een begeleidster in een buitenspelmoment gefilmd. Deze ging sterk in op vragen, gevoelens en gedrag van de kinderen. Ze zocht oplossingen voor probleempjes die zich voordeden. Ze bleef steeds rustig en vroeg aan de kinderen hulp voor de opruim. Bij de baby’s werd gewerkt rond de herinrichting van één van de leefruimten, zodat de ruimte beter gebruikt zou kunnen worden.

Elmer Zuid In Elmer Zuid werd 2 maal aan analyse de pratique gedaan. Telkens werd rondgevraagd welk thema belangrijk gevonden werd om te analyseren. Na het bepalen van het thema (beide keren ging het over “probleem”gedrag van een kind in de peutergroep) kon de aanbrenger van het thema dit wat verder toelichten. Daarna stelden de andere begeleidsters vragen om het thema uit te diepen. Na deze uitdieping werd samen gezocht naar een probleemformulering en een aantal hypothesen. Wat waren de oorzaken van dit probleem? Welke elementen speelden een rol? Tenslotte gaf de groep adviezen rond aanpak aan de aanbrenger. In de werknamiddagen werd gewerkt rond structuur in de opvang, vooral tijdens de vroege en de late uren. Het combineren van aandacht voor de kinderen én voor de ouders was vaak niet evident. Daarnaast werd ook erg intens gewerkt aan het handelingsplan van een peutertje. Dat kindje werd opgevolgd tijdens teamvergaderingen en werknamiddagen. Wat betreft inrichting werd de snoezelruimte van de peuters verder ingericht met blacklight-materialen.

Elmer West Bij de peutergroep werd gewerkt rond het slaapmoment en het toezicht tijdens dit moment. Er werd van het idee afgestapt dat alle peuters in één ruimte moesten slapen. Verder werd gewerkt aan manieren om aan actieve toezicht te doen tijdens het slaapmoment. Kinderen die niet hoefden of wilden slapen, kregen andere activiteiten aangeboden zoals boekjes lezen. De inrichting van één van de peuterleefgroepen bleef een aandachtspunt. Ook het gebruik van de polyvalente ruimte werd onder de loupe genomen. Er werd gezocht naar manieren


om materialen op te bergen zodat ze gemakkelijk terug te vinden waren en opnieuw gebruikt konden worden.

Elmer in de Stad Elmer in de Stad telde in een bepaalde periode vijf zwangere moeders. Daarom werd het thema “baby” gedurende twee weken grondig uitgewerkt met de kinderen en hun ouders. Elke dag werd iets gedaan dat te maken had met “de baby”: poppenwassen, baby verluieren, de dikke buik van mama nabootsen, ... In die periode zijn ook twee moeders hun baby komen voorstellen in de leefgroep. Verder hebben de peuterleefgroepen een manier gezocht om op positieve wijze om te gaan met het meebrengen van “kleine voorwerpen” door de kinderen. Dit stelde soms immers veiligheidsproblemen voor de andere kinderen. Wat betreft inrichting kregen de twee peuterleefgroepen extra ingrepen om er gezellige ruimtes van te maken.

Ouderwerking Doelstellingen Elmer als opvang met een lage drempel, ten dienste van de ouder Elmer in open communicatie met de ouder Elmer in een vertrouwensrelatie met de ouder om het kind beter te kunnen begeleiden Elmer als ondersteuner van de ouder in zijn rol als opvoeder


Methodieken Intake- en wenprocedure Breng- en haalcontacten Formele oudergesprekken Groepsactiviteiten Elmer vindt het belangrijk dat de ouders zich gesteund voelen in hun opvoeding door naar Elmer te komen. De opvang zelf betekent vaak een sterke steun voor ouders. Daarnaast zijn de contacten en gesprekken met begeleiders, verantwoordelijke en andere ouders vaak een belangrijke ondersteuning. In Elmer Noord werd dit jaar gesleuteld aan het wennen. De wenperiode werd verlengd naar 2 weken tot een maand in plaats van 3 wenmomenten. Dit had een aantal positieve gevolgen: er was meer tijd voor wederzijds kennismaking. De ouders waren gemakkelijker bereikbaar om kindjes die niet te troosten waren vroeger te komen afhalen, ze bleven ook langer aanwezig in de leefgroep. Zowel de ouders als de kinderen ervaarden minder stress en het welbevinden van kinderen, ouders en begeleidsters verhoogde. Bovendien verliep de eerste keer dat de ouder een hele dag moest gaan werken of les volgen, een stuk vlotter. Ook in Elmer Zuid werd het wennen aangepast aan de noden van individuele ouders. Getuigenis uit Elmer Zuid L. startte bij Elmer op de leeftijd van 4 maanden. De mama van dit meisje was erg onzeker en het eerste wenmoment was voor haar erg zwaar: het was druk in de leefgroep, er waren verschillende nieuwe kindjes die huilden omdat ze nog moesten wennen aan de opvang. Deze omstandigheden bezorgden haar geen goede eerste indruk. Ze besprak haar bezorgdheden met de verantwoordelijke. Deze stelde voor om meer tijd te nemen voor het wennen en langs te komen op verschillende momenten van de dag zodat ze kon zien hoe de dagindeling in de opvang was. Gedurende één maand kwam mama twee keer per week wennen. Ze bleef lang in de leefgroep, soms twee uur lang. De begeleidsters (een nieuw team) voelden zich eerst niet erg op hun gemak, ze dachten dat de mama hen op hun vingers zou komen kijken. De verantwoordelijke lichtte hen tijdens een overleg toe waarom deze verlengde wenperiode zo belangrijk was voor de mama. Hierdoor kregen de begeleidsters meer begrip voor de mama en ervaarden ze haar bezoekjes met de tijd als aangenaam omdat ze ook graag meespeelde met de andere kinderen.


Na een wenperiode van ongeveer een maand had de verantwoordelijke een gesprek met de mama om te bevragen hoe ze zich voelde. Haar idee over de opvang was enorm veranderd, ze had de werking goed leren kennen en had vertrouwen gekregen in de begeleidsters. Haar nieuwsgierigheid naar de pedagogische werking van Elmer werd er ook door geprikkeld.

Naar aanleiding van de bevraging bij de ouders merkten we dat het voor de begeleidsters van de peutergroepen niet altijd vanzelfsprekend was om een gesprek te hebben met de ouders over hun kind in de opvang. Er zijn zoveel leuke dingen om te bespreken maar tijdens de brengen haalmomenten ontbreekt de tijd vaak. Daarom zijn we in de loop van 2012 gestart met de organisatie van contactdagen. Tijdens de contactdag ontvangt de begeleidster de ouders in een aparte ruimte en heeft ze een individueel gesprek met hen over hun kind. Het gesprek gebeurt op basis van observaties die worden ingevuld op het ZikoVo-document. De reacties van de ouders tijdens deze eerste contactdagen waren erg positief. Hetgeen besproken werd, was voor de ouders vaak herkenbaar. Dit deed velen van hen deugd: het was een teken dat de begeleidster hun kind goed kende en dat de dingen die zij thuis ervaarden ook voorkwamen in het kinderdagverblijf. De ouders vonden het interessant om te horen hoe de begeleidsters reageerden op bepaald gedrag, ze namen tips mee naar huis. Daarnaast was het voor de begeleidsters een uitgelezen kans om meer dingen over het kind te weten te komen, bruikbaar voor de aanpak van het kind in de opvang. De contactdagen vergden heel wat voorbereiding en organisatie. Van de andere kant betekende het voor de begeleidsters een erkenning om deze individuele gesprekken met de ouders te kunnen voeren. We gaan deze werkvorm zeker verder uitwerken in de toekomst.

Naast de dagelijkse en individuele gesprekken organiseerden we ook dit jaar regelmatig groepsactiviteiten in Elmer. We zochten bij de organisatie van deze activiteiten steeds naar een goede mix tussen educatieve activiteiten en feesten. Beiden hebben op hun manier hun belang. Ontmoeting staat centraal. Hieronder volgt een overzicht van de groepsactiviteiten per vestiging: Vzw Elmer – Jaarverslag 2012 - 18

ELMER NOORD

Datum 16/01/2012

Wie samen

Thema Nieuwjaarsontbijt

Opkomst 12 ouders

24/02/2012

samen

Carnavalfeest

9 ouders

24/02/2012

peutergroep

Afscheid schoolgaanders

6 ouders

22/03/2012

peutergroep

Kruiden planten

5 ouders

19/04/2013

peutergroep

Ontbijt

15 ouders

26/04/2012

babygroep

Ontbijt

12 ouders

15/05/2012

samen

Uitstap naar kinderboerderij Maximiliaan

12 ouders

Juni 2012

peutergroep

Contactdagen

17 ouders

21/06/2012

peutergroep

Gezonde smoothies maken

18 ouders

17/10/2012

samen

Kennismaking en ontmoeting

11 ouders

Nov 2012

samen

Voorleesweek

3 ouders

Dec 2012

peutergroep

Contactdagen

17 ouders

23/12/2012

babygroep

Kunst-kerstfeest

4 ouders

Het jaarlijkse infomoment voor nieuwe ouders werd dit jaar omgedoopt in een kennismakings- en ontmoetingsmoment. Na een korte welkom stelden de ouders zich aan elkaar voor. Sommigen vertelden iets over hun werk anderen iets over hun hobby. Daarna werd de werking van Elmer uitgelegd aan de hand van foto’s en beeldmateriaal. Een “ancienne” – een mama die al een tijdje naar Elmer komt – nam de taak op zich om te getuigen en uitleg te geven vanuit haar perspectief. Er werd ook afgesproken om elkaar met de voornaam aan te spreken. Dat is een stuk familialer dan “mama van” en “papa van”. Deze andere vorm van kennismaking was heel leuk. De ouders waren heel enthousiast en gaven aan aan meer van dergelijke activiteiten te willen deelnemen.


ELMER ZUID

Datum 20/01/2012

Wie samen

Thema Nieuwjaarsfeestje

Opkomst 23 ouders

16/02/2012

samen

Carnavalfeest met grime

4 ouders

26/04/2012

peutergroep

4-uurtje

8 ouders

23/05/2012

samen


9 ouders

6/06/2012

babygroep

Babymassage

4 ouders

Juni 2012

peutergroep

Contactdagen

19 ouders

12/07/2012

samen

Tropical Bar

34 ouders

27/08/2012

peutergroep

Afscheid schoolgaanders ism Walala

8 ouders

28/09/2012

samen

Wijkwandeling

2 ouders

Nov 2012

samen

Voorleesweek

2 ouders

18/12/2012

samen

Info over schoolinschrijvingen

4 ouders

Dec 2012

peutergroep

Contactdagen

21 ouders

Dit jaar werd het feestje voor het afscheid van de schoolgaanders georganiseerd in samenwerking met spel-o-theek Walala. Ouders van kindjes die na de grote vakantie naar school gingen, werden in het bijzonder uitgenodigd, maar ook de andere ouders waren welkom. Twee medewerkers van Walala waren aanwezig om de ouders een toelichting te geven over het reilen en zeilen in de kleuterklas. Dit werd gedaan aan de hand van foto’s en een eerste kennismaking met Jules, de klaspop die in vele kleuterklassen logeert. Deze voorstelling was erg waardevol omdat niet alle ouders vertrouwd zijn met het Belgisch onderwijs en de werking van een kleuterklas niet kennen. Jammer genoeg wordt de werking van Walala stopgezet, waardoor dit soort van ondersteuning wegvalt in de toekomst. Voor de tweede keer werd een tropical bar georganiseerd. Het is een activiteit waar de begeleidsters zelf heel erg naar uit kijken, ze plannen reeds een tijd op voorhand welke drankjes en hapjes ze zullen maken en hoe ze de bar gaan inkleden. Dit enthousiasme is heel erg prettig en spreekt de ouders aan waardoor zij zin krijgen om deel te nemen. Dit wordt een klassieker!


ELMER WEST

Datum 20/01/2012

Wie samen

Thema Nieuwjaarsreceptie

Opkomst 36 ouders

13/04/2012

peutergroep

Afscheidsfeest schoolgaanders

5 ouders

27/04/2012

babygroep

Babyvoeding

8 ouders

4/05/2012

samen

Uitstap naar de kinderboerderij

11 ouders

1/06/2012

peutergroep

Peutermassage

10 ouders

Juni 2012

peutergroep

Contactdagen

16 ouders

29/06/2012

samen

Barbecue

37 ouders

30/11/2012

peutergroep

Herfstwandeling

11 ouders

12/12/2012

babygroep

Babymassage

6 ouders

In Elmer West is de barbecue uitgegroeid tot een klassieker. Deze activiteit had weer een heel grote respons : een gezellige bedoening met vele ouders, kinderen en sympathisanten. De tuin van Elmer West leent zich daar perfect toe. Dit jaar hebben enkele ouders er een extra accent aan toegevoegd met een karate voorstelling.

We waren gewoon om jaarlijks een babymassage te organiseren. Dit jaar hebben we dit ook ingevoerd bij de peuters. We hebben er bovendien de papa’s bij betrokken. Dit was een zeer leuk moment. Er werden ook massages aan elkaar gegeven: kinderen aan ouders en omgekeerd. We proberen steeds te luisteren naar suggesties van ouders. Zo gaf een mama aan dat het van buiten uit niet echt duidelijk was dat in ons gebouw een kinderdagverblijf gehuisvest was. We hadden ook dikwijls te maken met vandalisme en inbraken. We hebben dan een papa van een kindje aangesproken, die werkt als professionele fotograaf, om foto’s te Vzw Elmer – Jaarverslag 2012 - 21

maken van onze kindjes. Deze foto’s hebben we dan op canvas laten afficheren en opgehangen aan de ramen van onze opvang. Mede hierdoor hebben we dit jaar minder te maken gehad met vandalisme.

ELMER IN DE STAD

Datum 16/01/2012

Wie babygroep

Thema Nieuwjaarsontbijt

Opkomst 5 ouders

19/01/2012

peutergroep

Nieuwjaarsontbijt

15 ouders

17/02/2012

peutergroep

Carnavalfeest

8 ouders

29/03/2012

babygroep

Babymassage

4 ouders

22/05/2012

samen

Bezoek aan de opvoedingswinkel

3 ouders

30/05/2012

samen


11 ouders

Juni 2012

peutergroep

Contactdagen

19 ouders

29/06/2012

samen

Zomerfeest

15 ouders

31/08/2012

peutergroep

Afscheid schoolgaanders

7 ouders

19/10/2012

samen

Kennismaking en ontmoeting

1 ouder

Nov 2012

samen

Voorleesweek

10 ouders

Dec 2012

peutergroep

Contactdagen

16 ouders

De babymassage werd erg gesmaakt door de ouders, vooral omdat een professional deze activiteit kwam begeleiden. Elmer in de Stad ging met enkele ouders naar het openingsfeest van de opvoedingswinkel, even verder in de straat. Op dit feest was een groot aanbod van verschillende organisaties in de sector van de opvoedingsondersteuning aanwezig. De ouders waren onder de indruk van alle diensten die bestaan in de buurt of de verdere omgeving. Ook het zomerfeest en de uitstap naar de boerderij waren leuke ontmoetingsmomenten.


Wijkwerking, netwerkvorming en samenwerkingsverbanden LOKAAL NIVEAU Op lokaal niveau is Elmer steeds op zoek naar mogelijke samenwerking met partners uit de buurt. Dit is uiteraard afhankelijk van de aanwezigheid van dergelijke partners in de omgeving. Elmer Noord Elmer Noord werkte ook in 2012 samen met het A.B.C.-atelier (Art Basics for Children). Elke 2 weken gingen de oudste peuters zich creatief uitleven in de lokalen van ABC. We hopen op termijn ook in onze andere vestigingen een samenwerking te kunnen opzetten. Daarnaast werd weer samengewerkt met Buurtsport Brussel. Op 2-wekelijkse basis kwamen begeleiders van deze organisatie naar Elmer om motorische activiteiten te doen met de peuters. Met Solidariteit voor het Gezin werd een samenwerking opgestart rond het doorverwijzen van ouders die het moeilijk hadden. De kinderen van kleuterschool de Buurt kwamen dit jaar weer op bezoek naar onze leefgroepen. Daarnaast werd ook een samenwerking opgestart met de nieuwe kleuterschool van Sint-Lucas. Elmer Noord werd lid van het samenwerkingsverband Brede School rondom deze school.

Elmer Zuid Doordat Elmer Zuid gebruik maakt van de binnentuin samen met de Voorzienigheidsschool, Buitenschoolse opvang KIK en de franstalige crèche Les Capucines, werd er nu en dan overleg georganiseerd om afspraken te maken. Zo zullen de kleuters zo weinig mogelijk spelen tijdens het slaapuurtje van onze peuters. Elmer van zijn kant zal enkel van de speelruimte gebruik maken om te evacueren. Daarnaast werd tijdens dit overleg ook het inhuldigingsmoment besproken. Dit zal plaatsvinden in 2013.


Elmer Zuid werkte samen met Buurtsport voor de peuters. We hopen in de toekomst gebruik te kunnen maken van de turnzaal van de school voor deze activiteit. Verder hebben we met de zorgleerkracht en de kleuterjuf van de Voorzienigheidsschool overleg gehad in verband met een kleuter die eerder ook naar Elmer kwam. Tijdens dit overleg hebben we tips kunnen uitwisselen. De kleuterjuf ervaarde dit gesprek als positief, omdat haar observaties overeenkwamen met de onze. In de wijk Kuregem worden geregeld wandelingen georganiseerd door Vorming Plus. Enkele van de medewerkers van Elmer namen deel aan deze wandeling om de lesgroep een beter beeld te geven van hun dagelijkse ervaringen in de buurt en hun religiebeleving. Samen met verschillende organisaties van de wijk die zich inzetten voor gezinnen met jonge kinderen, werd een wijkwandeling georganiseerd. Het doel was het netwerk aan organisaties te leren kennen. Elmer ontving de ouders en gaf een rondleiding in het kinderdagverblijf.

Elmer West Elmer West heeft goede contacten met de verschillende kleuterscholen in de buurt: de Vierwinden, Imelda en de Klimpaal. Er werd samengewerkt rond het vinden van een plaats in de kleuterschool voor onze peuters. Verder verzorgden wij buitenschoolse opvang voor een aantal jonge kleuters op woensdagnamiddag en tijdens de schoolvakanties. De bibliotheek van Laken werd ingeruild voor een vernieuwde bibliotheek in Molenbeek zelf. Regelmatig werden boekenpakketten uitgeleend.

Elmer in de Stad De begeleiders van Buurtsport zijn elke 2 weken peutergymnastiek komen geven. Verder heeft Elmer in de Stad ook dit jaar meegewerkt aan het feest van de buren dat doorging op het Anneessensplein. De kinderen van Elmer hebben koekjes gebakken en slingers gemaakt. Wij hebben onze folders en de lekkernijen daar gepresenteerd. Een begeleidster met haar kinderen en enkele ouders zijn er samen naar toegegaan. Zij vonden het heel gezellig. Een tof initiatief dat iedereen wil en kan bereiken.


REGIO BRUSSEL Elmer West en Elmer in de Stad maakten deel uit van het samenwerkingsverband CKO2 in Brussel. Deze samenwerking focuste in 2012 op de opstart van een experiment rond centrale toewijzing van opvangplaatsen. Vanuit het V.B.J.K. (Vernieuwing in de Basisvoorzieningen voor Jonge Kinderen) werd dit experiment begeleid. Tijdens de laatste maanden van het jaar werd gewerkt aan een sterkte-zwakte analyse en het bepalen van de objectieve criteria om tot centrale toewijzing te kunnen overgaan. In 2012 werd in Elmer in de Stad gestart met het project “Groeien in taal” van de VGC . De doelstelling van het project was om samen met alle begeleidsters stil te staan en te reflecteren over taal en taalaanbod bij de peuters. De begeleidster van het taalproject kwam maandelijks filmen en observeren in de leefgroep. Met die beelden en observaties ging het team aan de slag tijdens een maandelijks overleg. De verschillende begeleiders stijlen kwamen aan bod. We hebben veel tips gekregen om het taalaanbod te verbreden. We konden gebruik maken van heel wat didactisch materiaal. Dit werd op een interactieve manier aangebracht. We kregen een vorming rond voorlezen door een medewerker van Muntpunt. We konden met onze stem oefenen en ons lichaam leren ontdekken om de kinderen te boeien en mee te nemen in het verhaal. Ook in Elmer Zuid liep een gelijkaardige begeleiding vanuit Groeien in Taal. Elmer nam actief deel aan de Adviesraad Gezin en het Lokaal Overleg Kinderopvang georganiseerd door de V.G.C. . Als voorzitter van deze adviesraad werd de coördinator uitgenodigd om deel te nemen aan een studiereis naar Stockholm en Göteborg in Zweden. Dit bezoek heeft ons gesterkt in de idee om vanuit Elmer mee te werken aan een kleuterschool die nauw betrokken is bij de kinderopvang. Vanuit de EDUCARE-gedachte kan in de leeftijd van 0 tot 6 jaar in een doorlopende lijn evenwichtig aandacht besteed worden aan zorg, opvoeding en ontwikkeling. Dit idee zullen we met onze moederorganisatie vzw EVA trachten uit te werken in de toekomst. In het kader van het nieuw decreet over de organisatie van kinderopvang voor baby’s en peuters, werd gestart aan de voorbereiding van de werking van een lokaal loket in Brussel. Elmer was hierbij betrokken via de denkgroep sociaal beleid en zal ook een stichtend lid zijn van de nieuw op te richten vzw. Elmer was reeds van de start lid van het bestuur van de vzw Opvoeden in Brussel. In de loop van dit jaar werd ook het voorzitterschap opgenomen van deze organisatie.


In het kader van opleiding en tewerkstelling namen de trajectbegeleiders in het eerste deel van het jaar deel aan overleg op Brussels niveau, met andere partners uit de zorgsector. Dit overleg was een initiatief van Tracé Brussel.

BOVENLOKAAL We bleven ook in 2012 betrokken bij 2 ruimere, internationale projecten: Wanda en Toddler. Het project Wanda, georganiseerd door de Artevelde Hogeschool en het V.B.J.K., was gericht op een onderzoek rond de methode van Analyse de Pratique en de Waarderende benadering. Dit project resulteerde in een aantal studiedagen om de werkvorm van Analyse de Pratique breder te dissemineren in de sector. Het andere internationaal project was Toddler, met als Belgische partner de Artevelde Hogeschool. Het onderzoek richtte zich op de peuters in de kinderopvang en de jongste kleuters op school. Thema’s waren welbevinden van de kinderen, betrokkenheid van de ouders, meertaligheid, … Elmer werd hier betrokken als good practice. Dit project zal in 2013 leiden tot een internationale studiedag over deze thema’s. Binnen de pluralistische werkgeversorganisatie P.P.J. was Elmer in 2012 actief lid van de Stuurgroep Kinderopvang. We namen ook deel aan het D.O.K., Denkgroep Occasionele Kinderopvang, het netwerk van de buurt- en nabijheidsdiensten in de kinderopvang in Vlaanderen.


2. Omkadering MEDEWERKERS Elmer is een middelgrote organisatie. Centraal staan de pedagogische eenheden in de vier vestigingen. Hier vormen de vestigingsverantwoordelijken, de begeleidsters, de begeleidsters in (voor)-opleiding en de logistiek medewerkers de basis van de werking. Deze worden individueel en in groep ondersteund en begeleid door de pedagogisch begeleiders en de pedagogisch coördinator. De ondersteunende diensten, zoals personeelsadministratie, boekhouding, facturatie en betalingsopvolging, infrastructuur en informatica, logistiek, aankopen en het secretariaat, zorgen ervoor dat de kernactiviteiten van Elmer optimaal kunnen verlopen.

Op 31 december 2012 telde vzw Elmer 75 medewerkers (64,89 VTE - voltijds equivalenten). Dit is een stijging met 10 medewerkers en 9,24 VTE.

Collectieve opleidingsdag in het ABC-huis, oktober 2012


Onderstaand schema geeft bijkomende informatie over de medewerkers: Arbeidsregime

48,0% voltijds

52,0% deeltijds

Geslacht

97,3% vrouwen

2,7% mannen

Beroepscategorie

89,3% bedienden

10,7% arbeiders

Woonplaats

74,7% in BHG

25,3% buiten BHG

Contract

69,33% onbepaalde duur

30,67% bepaalde duur

Activiteitsgraad

89,1% actief

10,1% non-actief

Arbeidsregime Meer dan 40 % van de medewerkers in Elmer werkte in een 4/5de-regime. Hetzelfde aantal werkte voltijds. Een minderheid van 17% werkte halftijds, 3/5de , 3/4de of 9/10de. Door onze overwegend vrouwelijke samenstelling ondersteunen we de mogelijkheid om vooral 4/5 de te werken. We gaan er vanuit dat 4/5de werken toch voldoende continuïteit in de functie biedt, terwijl de combinatie met een gezin hierdoor meer werkbaar blijft. Enkel uitzonderlijk worden andere arbeidsregimes toegestaan. In de loop van 2012 hebben 12 medewerkers van een vorm van loopbaanonderbreking genoten, van bepaalde of onbepaalde duur, zoals tijdskrediet, ouderschapsverlof, medische bijstand, landingsbaan of educatief verlof.

Geslacht Elmer had in 2012 twee mannen in de ploeg; een stafmedewerker en een klusjesman. In de loop van het jaar stelden we ook een mannelijke jobstudent te werk die de verantwoordelijke informatica assisteerde in een aantal onderhoudstaken van computers.

Beroepscategorie Ruim 90% van de medewerkers in Elmer waren bedienden in de functies van begeleidster, begeleidster in opleiding, stafmedewerker en administratief bediende. De overige 10% waren arbeiders in logistieke functies.


Woonplaats In 2012 woonde bijna 75% van de medewerkers in Elmer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit is een lichte stijging in vergelijking met vorig jaar. De instroom van nieuwe medewerkers kwam vooral van mensen uit Brussel. De betrokkenheid van deze mensen op de Brusselse gezinnen is vaak groot. Daarin verschilt Elmer van de meeste andere kinderdagverblijven in Brussel.

Contract Op 31 december had ongeveer één vijfde van de medewerkers (17) een contract van bepaalde duur. Dit betrof de medewerkers in een doorstromingscontract en medewerkers aangeworven met tijdelijke middelen van Sociale Maribel. Bijna één tiende van de medewerkers (8) werkte in een vervangingsovereenkomst. Naargelang het subsidiekanaal (Gesco, Kind &Gezin, ..) en de reden van vervanging waren het overeenkomsten van bepaalde duur (met een vaste einddatum) of van onbepaalde duur (tot de reden van vervanging verviel, zoals bijvoorbeeld bij langdurige ziekte of zwangerschapsverlof). Ongeveer 70 % van de medewerkers had een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur. Een aantal medewerkers had een combinatie van verschillende soorten contracten.

Leeftijd van de medewerkers


Uit bovenstaande leeftijdsgrafiek blijkt dat de medewerkersploeg van Elmer een heel verspreide curve kent, met de grootste vertegenwoordiging tussen 30 en 45 jaar. Leeftijden van de medewerkers zijn heel belangrijk voor een organisatie. De lonen én het aantal vakantiedagen zijn er immers sterk mee verbonden. Hoewel de gemiddelde leeftijd lager dan 45 jaar lag, wordt nu al duidelijk dat we met het opschuiven van deze gemiddelde leeftijd een steeds hoger wordende druk zullen ervaren op deze 2 elementen. De financiële situatie van Elmer (zie verder) leert ons dat dit voor de organisatie de achillespees zou kunnen worden. Anderzijds vinden we het heel belangrijk dat het personeelsverloop in Elmer laag blijft en dat we een langdurige samenwerking kunnen aangaan.

Diversiteit Elmer streeft er steeds naar gemengde teams samen te stellen om op die manier de drempel naar een grote diversiteit aan ouders en kinderen zo laag mogelijk te houden. Op 31 december 2012 werkten in Elmer medewerkers van 15 verschillende origines, dat waren er drie meer dan het voorgaande jaar: Belgische, Marokkaanse, Turkse, Nigeriaanse, Angolese, Congolese, Ghanese, Rwandese, Afghaanse, Albanese, Guineese, Hongaarse, Italiaanse, Iraanse en Keniaanse. Werken binnen deze diversiteit is vooral boeiend en verrijkend.

Wervingsreserve Een veel voorkomende (en terechte) opmerking van de medewerkers op de personeelsbevraging (zie verder bij kwaliteit) was de vraag naar snellere vervangingen van langdurig afwezige collega’s. Als reactie hierop startte de personeelsdienst van Elmer met de aanmaak van een wervingsreserve. Kandidaten voor de functies van begeleidster en begeleidster in opleiding konden zonder openstaande betrekking solliciteren en geobserveerd worden met het doel om in geval van nood onmiddellijk over te kunnen gaan tot vervanging. Helaas zal dit omwille van de hoge loonkosten onmogelijk vol te houden zijn (zie verder bij financiële situatie). In de toekomst zullen vervangingen pas starten na de eerste maand ziekte (gewaarborgd loon). Deze gedwongen beslissing zal nefaste effecten hebben op het stressniveau en de motivatie van de medewerkers in de leefgroepen. Wij hopen dan ook in de verdere toekomst over voldoende middelen te kunnen beschikken om gepaster te kunnen antwoorden op deze hulpvraag vanuit de leefgroepen.


Team- en stafdagen Net zoals vorig jaar hebben we teamdagen georganiseerd, met als bedoeling een dag lang te werken en te beleven rond het eigen team. In de voormiddag werd het “vaardighedenspel” gespeeld. In de verschillende teams kwam daaruit naar voor dat feedback geven en aanvaarden nog niet evident is. We zullen dit meenemen als centraal thema van de teamdagen van 2013. Ook voor de staf was er een moment van reflectie en teambuilding voorzien. Daar werd onder andere geproefd van de stroming rond mindfulness.

ORGANISATIESTRUCTUUR Door de nieuwe uitbreiding met de Lokale Dienst van Elmer Zuid waren verschillende wijzigingen nodig zodat de organisatie optimaal zou blijven functioneren. Elmer Zuid werd met deze nieuwe opvangplaatsen, de eerste vestiging van Elmer met meer dan 36 plaatsen. Het aantal leefgroepen in Elmer steeg, bijgevolg zou ook de werkdruk bij de teamcoaches gevoelig toenemen, waar ze nu reeds aan een grens zaten. Een herstructurering drong zich op. Op basis van gesprekken met de verschillende stafleden over hun functie, over hun dromen, over de moeilijkheden die ze momenteel ondervonden, werd een nieuw organogram uitgetekend. Een aantal functies werd toegevoegd of gewijzigd en taken- en verantwoordelijkhedenpakketten veranderden. De functie van hoofdbegeleidster werd ingevoerd in de pedagogische eenheid met meer dan 36 plaatsen (Elmer Zuid met Lokale Dienst). Deze werd ingevuld via interne sollicitaties. Het gezochte profiel was iemand met vele jaren werkervaring bij Elmer, met een goede kennis van de visie van Elmer en met sterke vaardigheden om samen te werken. Al deze factoren waren vereist om binnen de nieuwe functie de verantwoordelijkheid van het dagelijkse reilen en zeilen van de Lokale Dienst op te kunnen nemen. En we hebben de geschikte kandidate gevonden! De functies van teamcoach en trajectbegeleider dienden herbekeken te worden: deze moesten op teveel plaatsen teveel opvolgen. Bovendien werd op de werkvloer de


begeleiding nogal versnipperd ervaren. De taken van de teamcoaches en van de trajectbegeleiders werden daarom in één nieuwe functie samen gegoten: de pedagogisch begeleiders. Door het inzetten van enkele deeltijdse gesco-contracten konden we in elke vestiging zo’n functie introduceren. Ook hier werden begeleidsters met meerdere jaren werkervaring bij Elmer aangesteld na een interne sollicitatie. Elmer Zuid, als grootste vestiging, kreeg ook een vaste deeltijdse administratief medewerker, verantwoordelijk voor de administratie, het secretariaat en de opvolging van het vaste logistiek personeel in deze ene vestiging. Deze functie werd eveneens toegewezen aan een medewerkster die reeds meerdere jaren bij Elmer werkte. Ze ervaarde dit als een nieuwe uitdaging. Verder werd aan de jobinhoud van een aantal functie gesleuteld. De functienaam van adjunct-coördinator werd veranderd in pedagogisch coördinator, wat de wijzigingen in de functie-inhoud goed weergeeft. De pedagogisch coördinator ondersteunt namelijk alle pedagogisch begeleidsters en de vestigingsverantwoordelijken van kleine vestigingen. Ook het taken- en verantwoordelijkhedenpakket van de vestigingsverantwoordelijken was aan verandering toe. De vestigingsverantwoordelijke van Elmer Zuid kreeg er een aantal verantwoordelijkheden bij. Ze werd de directe verantwoordelijke van de hoofdbegeleidster van de Lokale Dienst en de administratieve medewerkster van de vestiging. De vestigingsverantwoordelijken van de andere vestigingen bleven hun functie uitoefenen maar dan onder leiding van de pedagogisch coördinator. Zij kregen er de verantwoordelijkheid bij om het functioneren van hun vaste logistiek medewerkster op te volgen.

VORMING EN OPLEIDING In Elmer is opleiding en permanente vorming steeds aanwezig. Op alle niveaus wordt van de medewerkers verwacht open te staan voor nieuwe ideeën om op die manier de werking voortdurend aan te passen en te verbeteren. Dit zorgt ervoor dat de organisatie dynamisch blijft en verder evolueert. Deze lerende houding is dan ook een kerncompetentie voor Elmer. Opleidingsnoden worden systematisch bevraagd, o.a. via de functionerings- en de evaluatiegesprekken, om het aanbod hierop te kunnen afstemmen.


Daarnaast stelt Elmer zich ook beleidsmatig inhoudelijke doelstellingen, die ondersteund worden door het collectieve opleidingsaanbod. Elmer organiseert steeds een collectief aanbod voor alle medewerkers, in het kader van de beleidsopties die we binnen Elmer willen nemen. In het voorjaar en in het najaar wordt steeds één opleidingsdag georganiseerd. Onze opleidingsdag rond “Algemene preventie” in februari vond weer plaats in het jeugdcentrum Aximax van de V.G.C.. We konden rekenen op subsidies van de V.G.C. wat ons de kans gaf om een kwalitatieve opleidingsdag te organiseren door samen te werken met professionele opleidingsinstanties. Naar goede gewoonte werd in de voormiddag door een deel van onze medewerkers het attest Levens Reddend Handelen behaald. Een tweede groep nam deel aan een workshop E.H.B.O.-technieken. De logistiek medewerkers kwamen samen om werkinstructies rond preventie op te frissen. Er werd van deze bijeenkomst gebruik gemaakt om ervaringen te bespreken en tips te delen. Ook de administratie- en stafmedewerkers kregen de kans om hun kennis te testen van de werkinstructies, het Arbeidsreglement en het Huishoudelijk Reglement via een quiz. Tijdens de middagpauze trakteerde Elmer haar medewerkers op een gezonde lunch en fruit. In de namiddag werden drie verschillende workshops aangeboden, nl. “Veiligheid in de kinderopvang” met casussen rond potentieel gevaarlijke situaties , “Persoonlijke Beschermingsmiddelen” in verband met het belang van veilig schoeisel en “Gezondheidspreventie via stappentellers”. De opleidingsdag werd afgesloten met een nieuwe versie van het Elmer Zonder Grenzen Spel. Opnieuw mochten de vestigingen het tegen elkaar opnemen voor de Gouden Olifant. Zoals het vorige jaar, konden we rekenen op veel enthousiasme van de medewerkers. Uit de evaluaties van de opleidingsdag bleek dat de medewerkers in het vervolg minder theorie verwachten na de middag en meer praktijk in de vorm van sport en beweging. De tweede collectieve opleidingsdag in oktober werd georganiseerd rond het thema “Activiteiten met kinderen”. Hiervoor werd een nieuwe locatie uitgekozen: het A.B.C.-huis aan het Gaucheretplein te Schaarbeek. De verschillende ruimtes van het gebouw waren op een eenvoudige maar inventieve manier ingericht. Dit gaf toffe ideeën om de eigen


leefgroepen optimaler in te richten. Daarbij was er een waaier aan informatie beschikbaar over thema’s zoals lezen, schilderen, knutselen, theater, naaien, koken, muziek, enz. Een betere locatie voor deze opleidingsdag konden we ons niet voorstellen. In de voormiddag werden vier verschillende workshops gegeven: “Muziek maken met kinderen”, “Materiaalbeheer vanuit A.B.C.”, “Bewegen met kinderen” en “Taalstimulering met kinderen”. Zodat alle vestigingen zouden genieten van de informatie gegeven in de verschillende workshops werden er vier groepen gemaakt met telkens een aantal medewerkers van elke vestiging. Ook de logistiek medewerkers hadden hun eigen workshop. Een hele voormiddag kregen ze een opleiding rond de voedingsdriehoek. De opleiding werd afgesloten met een workshop rond het opstellen van seizoensgebonden menu’s voor de kinderen. Deze menu’s werden later verfijnd door stafmedewerkers waarna ze werden ingevoerd. Aangezien deze opleidingsdag samenviel met de Dag van de Begeleidster trakteerde Elmer de medewerkers op een lekker middagmaal. De begeleidsters werden uitdrukkelijk bedankt voor hun dagelijkse inzet en motivatie. Na het middagmaal kregen alle medewerkers een uiteenzetting van de studiereis van de coördinator naar Zweden. De medewerkers onthielden vooral dat het huidige systeem van de kinderopvang zeker beter kan: kleuterscholen en kinderopvang kunnen veel sterker betrokken worden voor een optimale opvoeding en ontwikkeling van jonge kinderen. Ook kan er meer worden gedaan rond onthaal van nieuwe kinderen en de waardering van de verschillende talen. Na deze presentatie volgde een geanimeerd gesprek over de Vzw Elmer – Jaarverslag 2012 - 34

verschillende opties en mogelijkheden om dit te realiseren. Dit intermezzo in de vorm van een presentatie en gesprek werd erg geapprecieerd en bleek zeker voor herhaling vatbaar. In de namiddag werden de thema’s van de voormiddag verder uitgewerkt tot concrete activiteiten fiches. Naast het collectieve aanbod werden ook individuele vormingen gevolgd, op basis van de bevraging naar ieders opleidingsbehoeften. Een aantal van deze opleidingen kaderde ook binnen de beleidskeuzes. Een overzicht van de individuele opleidingen:

Elmer Noord Datum

Thema

Organisatie

01/03/2012

VGC

05/03/2012

Creatief bezig zijn met peuters: Kleien met peuters Interactief lezen met baby’s

06/03/2012

Werken met hoeken en thema’s voor jong & oud

VGC

08/03/2012

Werken met MS powerpoint

VGC

05/10/2012

Luister nu eens naar mij!

VGC

13/11/2012

Gepast reageren op behoeften van jonge kinderen Veiligheid in de kinderopvang

VGC PIVO

Datum

Thema

Organisatie

06/03/2012

Werken met hoeken

VGC

03/05/2012

Introductie: Groeien in taal

VGC

11, 30/05/2012

Praten met levende pop

VGC

04/09/2012

Spelen met baby’s en kruipers

VGC

03/12/2012

VGC

Elmer Zuid


Elmer West Datum

Thema

Organisatie

23/01, 6/02/2012 07/05/2012

Leiding geven door vragen stellen

VGC

Pedagogische inrichting van de ruimte

VGC

11/10/2012

Babysignalen

VGC

16/10/2012

Wat gebeurt er met kinderen als angst en stress het roer overnemen? Opleiding Nijverheidshelper

VGC Adhesia

Datum

Thema

Organisatie

3/02/2012

Overgang van kinderdagverblijf naar kleuterschool Voorlezen

LOP Vzw Muntpunt

18/10, 9/11, 19/11/2012

Elmer in de Stad

19/04/2012 14/06, 10/09, 9/10, 4/12/2012 18/10/2012

Leiding geven in de kinderopvang

VGC

Wat te doen met de resultaten van FG en EG?

VGC

03/12/2012

Veiligheid in de kinderopvang

PIVO

17/12/2012

Peter- en meterschap

GC Dilbeek

20/12/2012

Positief en assertief met jezelf

VGC

Datum

Thema

Organisatie

13/01/2012

Winkind

14/01, 13/03/2012 3/02, 30/03,

Tijdskrediet: De metamorfose

Marius Software Ontwikkeling Sd Worx

Organisatiedesign

Balans

Staf en administratie


4/05, 22/06/2012 06/02, 10, 20/03/2012 07/02/2012 13/02, 8, 22/03, 19/04, 10/05/2012 27/02/2012

Sociale Verkiezingen Deel 2 en 3

Sd Worx

Waarderende benadering via de juiste vragen stellen Cursus Video Interactie Begeleiding

Wanda / Pol Staut VIB Antwerpen

Borstvoeding

16/05/2012

Gezonde voeding en gezond bewegen

Adhesia

11/06/2012

Organisatie van het Comité PBW

SD Worx

06/07/2012

Mindfulness

Xtel

18/10, 9/11, 19/11/2012 22/11/2012

Opleiding Nijverheidshelper

Adhesia

Vorming rond taal

VGC

26/11/2012

Veiligheid in de kinderopvang

VGC

Januari tot juni 2012

Maatschappelijke advisering & Personeelswerk, Mondelinge & Schriftelijke vaardigheden, Communicatie & Interactie, Agogiek, Organisatie van de Welzijnszorg

HUB

Door de vele veranderingen waar we in de loop van 2012 mee te maken hadden, was er een grotere nood aan opleiding. Het gebruik van Winkind, de organisatie van de sociale verkiezingen, de opstart van het Comité voor Preventie op het Werk, de nodige herstructurering naar aanleiding van de uitbreiding van Elmer, … Allemaal thema’s die om vorming en extra inzichten vroegen. Dit uitte zich ook in verhoogde kosten voor opleiding in 2012.


OPLEIDINGSTRAJECTEN Essentieel in de werking van Elmer is het opleidings- en tewerkstellingsluik. Door de inzet van opeenvolgende statuten kan Elmer een traject aanbieden, waarbij de medewerkers de mogelijkheid krijgen de kwalificerende opleiding ”Kinderzorg” af te werken. Deze kwalificerende opleiding resulteert in een door Kind & Gezin erkend getuigschrift of diploma. Minimaal duurt dit traject 2 jaar. Indien de medewerker eerst een vooropleiding Nederlands nodig heeft, kan dit oplopen tot 3 à 4 jaar. Elmer beschikt over de functie van Pedagogisch begeleider (gescocontract) die de begeleidsters in hun opleidingstraject ondersteunt en begeleidt.

Sinds de start hebben reeds 34 medewerkers hun kwalificatie behaald via het leerwerktraject in Elmer. 23 daarvan stroomden in Elmer door naar een vaste functie van begeleider, pedagogisch begeleider, hoofdbegeleider of vestigingsverantwoordelijke. In de loop van 2012 volgden 16 medewerkers de opleiding “Kinderzorg” in CVO Brussel, te Anderlecht. Daarvan zijn er 3 gestart in 2012. Twee begeleidster in opleiding zijn in de loop van het jaar 2012 uit dienst gegaan. Eén daarvan werd via Groep Intro geheroriënteerd in de sector van de horeca omwille van gezondheidsproblemen. Twee begeleidsters zijn afgestudeerd in 2012. Eén van hen stroomde door naar een vaste functie binnen Elmer, de andere naar een tijdelijke functie. Twee begeleidster konden gebruik maken van een overgangsgesco om hun uitgelopen studietraject af te maken. Twee anderen startten in het CVO met de vooropleiding “Nederlands in de kinderopvang”. Wanneer ze het vereiste instapniveau behalen, zullen ook zij met de opleiding Kinderzorg starten. Bij het C.V.O. is een taalcoach aanwezig in functie van de anderstalige begeleidster in opleiding. Deze geeft één keer per week Nederlandse les, gelinkt aan de opleiding Kinderzorg. Vier van onze medewerkers volgden deze taalcoaching. In het kader van het Decreet Kinderopvang zullen er in de toekomst minimale taalvereisten gesteld worden aan begeleidsters. Vier van onze medewerkers volgden in 2012 lessen Nederlands in hun vrije tijd. Drie van hen behaalden het vereiste taalniveau, één bekwaamt zich nog verder. In de toekomst zullen we de evoluties van de taalniveaus van de begeleidsters in opleiding verder blijven opvolgen. Vzw Elmer – Jaarverslag 2012 - 38

Ook dit jaar namen we deel aan de opleidingsbeurs “Uw schakel naar werk” in de Ancienne Belgique. We gingen daar actief op zoek naar nieuwe begeleidsters in opleiding. Samen met andere organisaties hielden wij er een stand. De beurs kende een groot succes waardoor we meerdere werkzoekenden konden laten kennismaken met de Doorstromingsprogramma’s (D.S.P.) bij Elmer. Zoals vorig jaar konden we rekenen op veel interesse. Alhoewel het grootste deel van de geïnteresseerden niet in aanmerking kwam omwille van de tewerkstellingsvoorwaarden voor D.S.P., konden we tegen het einde van de dag 2 geschikte kandidaten uitnodigen voor een sollicitatiegesprek. Eén van hen werd aangeworven in de daarop volgende maanden en startte met de vooropleiding “Nederlands in de kinderopvang”. Ook in de loop van 2012 vonden een aantal ontwikkelingen plaats binnen de trajectbegeleiding: De begeleiding op de werkvloer aan de hand van video werd verdergezet. Deze manier van werken bleek zeer goed aan te slaan. Met de overgang van de functie van trajectbegeleider naar pedagogisch begeleider zat de verdere uitwerking van deze werkvorm wat in de koelkast. Wanneer de pedagogisch begeleiders wat meer zijn ingewerkt, zal het werken met video terug opgenomen worden. De pedagogisch begeleiders namen ook de begeleiding van de mentoren, collegabegeleidsters die instaan voor extra werkvloerbegeleiding van begeleidsters in opleiding, voor hun rekening. Voor deze mentoren vonden we ook een geschikte opleiding. Geleidelijk zal deze aan alle mentoren worden aangeboden.

Bachelor Pedagogie van het Jonge Kind en andere In 2012 startten 6 vestigingsverantwoordelijken en pedagogisch begeleidsters met de opleiding Pedagogie van het Jonge Kind aan de Erasmushogeschool Brussel. Dankzij de functie die ze uitoefenen konden ze de geleerde materie onmiddellijk toepassen op de


werkvloer, wat de verwerking ervan optimaliseert. Daarbij zullen ze indien gewenst en op eigen tempo een Bachelor diploma behalen. Elmer spoort haar medewerkers aan, die een kwalificerende opleiding willen volgen. Zo behaalde de verantwoordelijke administratie haar Graduaat Boekhouden in avondonderwijs. De administratief medewerker van de personeelsdienst is gestart met de Bachelor Personeelswerk aan de Hogeschool Universiteit Brussel.

Stagiairs Zoals vorige jaren begeleidde Elmer ook in 2012 op regelmatige basis stagiairs. Gezien we het gevoel hadden overvraagd te worden voor het begeleiden van stagiairs, hebben we per vestiging vastgelegd hoeveel en welke stages op jaarbasis mogelijk zijn. De begeleiding van iemand uit het dagonderwijs vraagt immers een andere aanpak dan uit het volwassenenonderwijs. De scholen waarmee werd samengewerkt, waren Don Bosco in Groot-Bijgaarden (3), het C.V.O. afdeling T.K.O. - richting Kinderzorg in Anderlecht (5), de beroepsverkennende stage van Groep Intro in Anderlecht (2), het Sint-Augustinus Instituut in Aalst (4), de Abdijschool van Zevenkerken in Brugge (8 leerlingen), St-Jan-Berghmanscollege (8 leerlingen), de Arteveldehogeschool en de Erasmus Hogeschool Brussel richting Pedagogie van het Jonge Kind (2+2). De begeleiding van de stagiairs vraagt een extra inspanning van vele mensen. Toch vinden we het onze maatschappelijke taak om deze mensen in opleiding een interessante stageervaring aan te bieden.

3. Ondersteuning ADMINISTRATIE

Vanaf januari 2012 hebben we registratie- en facturatiesysteem Winkind in gebruik genomen. Deze software werd reeds in vele kinderdagverblijven gebruikt. Dit nieuwe systeem bracht een vereenvoudiging mee in de maandelijkse facturatie en de rapporteringen. Hierdoor kwam er meer tijd vrij voor de opvolging van de betalingen van de ouders. Iedere factuur die niet betaald wordt, wordt immers in mindering gebracht van onze werkingskosten. Een goede opvolging is erg belangrijk.


INFRASTRUCTUUR Elmer beschikt intussen over 3 gebouwen in eigendom, 1 in erfpacht en 1 gebouw binnen een langlopende, kosteloze huur. Het is onze opdracht en verantwoordelijkheid om deze gebouwen zo goed mogelijk te verzorgen en te onderhouden. In de loop van 2012 werd het energieverbruik van de ketels onder de loep genomen in de verschillende vestigingen. Bij het nakijken van hun programmering werd vastgesteld dat er op twee plaatsen betere regelaars nodig waren en dat de programmering efficiënter kon. Deze materie zal continu opvolging en bijsturing vragen. De nieuwe vestiging Elmer Zuid Lokale Dienst werd succesvol en tijdig opgeleverd eind augustus. Enkel nog enkele kleinere afwerkingsproblemen dienden te gebeuren. Zo hadden we te kampen met verwarmingsproblemen, we hadden problemen met de afloop omwille van een laag debiet. Het wassen met regenwater vroeg wat aanpassing. Zonder kalk in het water was er immers véél minder zeep nodig. Door een lek onder de chape was de vloer en de linoleum aan de ingang van de leefruimte van de peuters zwaar beschadigd. Gezien de vloer maanden nodig had om uit te drogen, zijn we opgestart met de werking deels op de blote beton. De inrichting van de leefgroepen zal in samenwerking met A.B.C. (Art Basics for Children) gebeuren in 2013. Voor onze Elmers In de Stad, West en Zuid bleven we kampen met enkele onopgeloste werfproblemen. De klusjesman was weer onontbeerlijk bij het op punt houden van de infrastructuur. Om voor hem de organisatie van zijn taken werkbaar te houden, zijn we gestart met een zoektocht naar middelen om een auto – type kleine bestelwagen- te verwerven. We hebben hiervoor een project ingediend bij het United Fund for Belgium. Verder heeft hij nood aan een werken opslagruimte. Ook daar werd naar gezocht, in de vorm van een garagebox met water en elektriciteit voor een schappelijke prijs. Hopelijk boeken we binnenkort succes in onze dubbele zoektocht.


INFORMATICA

Het invoeren van een onderling netwerk tussen de verschillende kinderdagverblijven was nodig om de werkbaarheid bij verplaatsingen van staf en administratie te bevorderen. Hiervoor werd Office 365 in gebruik genomen, een virtuele wolk. Het was een geslaagde introductie. Reeds vele documenten werden in onze ‘cloud’ geplaatst en bewerkt. Ook werd gestart met 2-wekelijks vergaderen via de cloud. Dit leverde reeds heel wat tijdswinst op. Wel was het even wennen om op deze wijze te communiceren. Al snel bleek ook dat dit online-overleg de gewone stafvergaderingen niet volledig kon vervangen. In het komende jaar zal daarom werk gemaakt worden van enkele gezamenlijke momenten met staf en administratie. We waren ook toe aan vernieuwing van ons computermateriaal, zoals de aankoop van een Remote Desktop Protocol om vanuit alle vestigingen op 1 centrale versie van Winkind te kunnen werken, enkele Notebooks, Docking-stations, een aantal printers ter vervanging van verouderde apparatuur. Om de informatica up to date te houden vonden we een jobstudent die gedurende enkele uren per maand een aantal taken op zich kon nemen, onder begeleiding van de verantwoordelijke infrastructuur en informatica.

AANKOPEN

Om een algemeen overzicht te behouden over onze aankopen en het beheer ervan zo goed mogelijk op te volgen, hebben we gewerkt aan een beter stockbeheer. Voor de verbruiksgoederen, zoals voeding, kantoor- en creamateriaal, hebben we buffers aangelegd in iedere vestiging. Vervolgens zijn er stocklijsten opgemaakt met minimale en maximale hoeveelheden. Leveranciers werden vergeleken op een aantal punten en keuzes werden gemaakt. Waar vroeger besteld werd op vraag, werden systematische wekelijkse bestellingen ingevoerd op basis van de geregistreerde stock in de buffervoorraad en op basis van het weekmenu. Door te werken met minimum en maximum voorraden zullen we steeds over een basisvoorraad van deze goederen beschikken. Door de wekelijkse leveringen is de omvang ervan beperkt in tegenstelling tot vroeger. Op dit vast moment, werd dan ook


gezorgd dat er steeds twee personen (logistieke medewerker + collega) aanwezig waren om alle goederen snel en correct te stockeren. Voor de gebruiksgoederen, zoals huisraad, werd een aanzet gegeven om inventarissen op te maken. Deze nieuwe aanpak van ons aankoopbeleid was een grote uitdaging, maar noodzakelijk voor een steeds groter wordende organisatie. Gewoontes die al jaren bestonden, moesten doorbroken worden. Inzet en opvolging van verschillende personen was nodig zodat de aankopen gestructureerd en overzichtelijk konden gebeuren. We zijn ervan overtuigd dat we het aantal ‘miskopen’ kunnen verminderen en dat de uitgaven beter beheerd zullen worden.

KOKEN

In de loop van 2012 werden nieuwe menu’s opgemaakt: vijf weekmenu’s voor het herfst-en winterseizoen en vijf voor het lente- en zomerseizoen. Ons gevarieerd aanbod met twee keer vlees, twee keer vis en één dag vegetarisch per week, aangevuld met verse groenten, bleef behouden. Bij de opmaak werd ook rekening gehouden met voedingsmiddelen die eventueel allergische reacties konden teweegbrengen bij de kinderen. Voor deze menu’s zal nog gewerkt worden aan eenduidige kookinstructies per gerecht.

ONDERHOUD Zoals aangegeven bij “Medewerkers” is de organisatiestructuur ook veranderd voor de logistieke medewerkers. Waar deze op alle vestigingen door éénzelfde verantwoordelijke werden aangestuurd, kwamen de logistieke medewerkers volgens een matrix-structuur ook onder de bevoegdheid van de vestigingsverantwoordelijke. Ook hier was deze verandering nodig door de groei van Elmer. Toch zullen we nog moeten sleutelen aan deze matrixstructuur, waarbij bevoegdheden duidelijk zullen afgebakend worden. Het maandelijks overleg van de logistiek medewerkers werd nieuw leven ingeblazen. Vanuit de schriftelijke bevraging werd duidelijk dat ze nood hadden aan een betere communicatie en meer inbreng. Voor het volgend jaar staat het onthaal van de logistieke medewerker op het programma, samen met nieuwe en aangepaste werkinstructies rond voeding en onderhoud.


4. Preventie Als organisatie die dagelijks instaat voor het welzijn en de ontwikkeling van jonge kinderen en die tegelijk verantwoordelijk is voor meer dan 50 medewerkers is een structurele werking rond preventie absoluut noodzakelijk. De Verantwoordelijke Preventie staat in voor het preventiebeleid in Elmer, zowel naar de kinderen en ouders als naar de medewerkers. In functie van deze laatste groep neemt ze de taak op van Intern Preventie Adviseur en Vertrouwenspersoon. Er zijn verschillende overlegstructuren aanwezig: het maandelijkse Overleg Preventie, waar het preventiebeleid wordt uitgezet en de Werkgroep Welzijn, waar de concrete preventiemaatregelen worden voorbereid en opgevolgd samen met de vestigingsverantwoordelijken. In de loop van 2012 kwam daar ook het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk bij. Een dynamisch jaaractieplan geeft telkens aan wat de algemene acties, de acties per vestiging en de acties per functie zijn. Dit actieplan wordt opgemaakt op basis van een jaarlijkse analyse. Verder is de registratie van (bijna-)ongevallen een goede bron om aan preventie te doen. De acties, beschreven in het jaaractieplan, waren in 2012 de volgende: 

De organisatie van een Interne Dienst Preventie en Bescherming op het Werk: Naar aanleiding van de sociale verkiezing en de oprichting van een Comité Preventie en Bescherming op het Werk in juni 2012 werd een werkingsstructuur opgebouwd waarbij wettelijke taken en rapporteringen werden uitgevoerd.



Het bestaande aankoopbeleid bijsturen tot het drie-groene-lichten principe: Het verfijnen van het gebruik van het aankoopprogramma en het laten goedkeuren van de arbeidsmiddelen, de gevaarlijke stoffen en het pedagogisch materiaal door de verantwoordelijke preventie.



Persoonlijke Beschermingsmiddelen: het aankopen van nieuwe werkschoenen die beter beantwoorden aan de veiligheidsvoorschriften, o.b.v. het advies van de Arbeidsgeneesheer.




Preventie van rugklachten: het blijven promoten van voldoende beweging in functie van de preventie van rugklachten, o.a. door verder te werken met de stappentellers. Ook in 2012 was de sensibiliseringsactie een succes.

We gebruiken onze registraties van (bijna-)ongevallen als een goede bron om aan preventie te doen. Het aantal registraties van (bijna-)ongevallen bedroeg 10 bij de werknemers. Dit waren er 5 minder dan in 2011. 6 ongevallen waren met letsel en 4 zonder letsel. Het totaal aantal dagen tijdelijke ongeschiktheid bedroeg 115. Een medische interventie was vereist voor 3 van de ongevallen. De letsels waren een eerstegraadsbrandwonde, een lumbago en een allergische reactie op medicatie. Een aantal verbeteracties drongen zich op zoals het voorzien van nieuwe werkschoenen voor alle werknemers en het invoeren van het gebruik van de gevarendriehoek bij het poetsen. Het aantal registraties van (bijna-)ongevallen bij kinderen bedroeg 20. Dit waren er 11 minder dan in 2011. Bij de helft van de registraties was geen letsel veroorzaakt. Het ging vaak over bijna-ongevallen, waarbij niets gebeurd is, maar wel had kunnen gebeuren. Op dergelijke situaties ingaan heeft een sterke preventieve waarde. Ook in 2012 waren de meest voorkomende letsels hematomen. Verder hadden we te maken met snijwondjes, bijtletsels en een schaafwonde. Voor één letsel was een medische interventie nodig. Als verbeteracties werden een aantal aanpassingen in de inrichting van de leefgroepen gedaan zoals het afwerken van de radiatoren met een houten bekleding, het aankopen van lage bedden voor de baby’s en het afronden van de scherpe randen van de deurbescherming. Verder werden nieuwe werkinstructies ingevoerd voor “buiten spelen en “veilig slapen” en werd de werkinstructie “medische urgentie“ aangepast. De regelmatige controles bij slapende baby’s werden verhoogd en er werd per peuterteam een planning opgemaakt om de toezicht tijdens de waak te regelen. Er werd afgesproken met de teams om een handelingsplan op te maken bij “bijters”. Tips over omgaan met bijters werden opgenomen in het Elmer Vragenboek en toegelicht in de teams. Ook de functieomschrijving van de begeleidsters werd aangepast: Het zorgen voor de veiligheid van de kinderen werd onder de kerntaken geplaatst. Voor de vervangers werd afgesproken om de algemene veiligheidsvoorschriften nog eens in de agenda’s van de leefgroepen te zetten. Vzw Elmer – Jaarverslag 2012 - 45

Op continue basis is er opvolging van de temperatuur in de slaapkamers, de veiligheid van het speelgoed, de speeltoestellen, de bedjes, de hoge stoelen, de relaxen, de hekjes en de inrichting van de leefgroepen die verbeterd wordt. Dit gebeurt door de verantwoordelijke preventie. Zoals gepland in 2011 werd de uitgewerkte crisismap in 2012 verspreid in een A-versie voor de begeleidsters en een B-versie voor de stafmedewerkers. Het “backup” systeem werd geoptimaliseerd door de invoering van het gebruik van een logboek voor de communicatie tussen de vestigingsverantwoordelijke en de medewerker die de backup doet. De nieuwe organisatiestructuur geeft meer ruimte wat betreft de “backup” bezetting. Concreet hadden we in 2012 te maken met 3 crisissituaties. Twee daarvan betroffen pannes; één panne van de verwarmingsinstallatie in Elmer in de Stad en één stroompanne in Elmer Zuid. Naar aanleiding hiervan werd besloten om een nieuwe werkinstructie “pannes” op te nemen in de crisismap en de elektrische toestellen te inventariseren. Verder werd besloten om een onthaalprocedure op te maken voor logistiek medewerkers o.a. omdat een nieuwe medewerkster onvoldoende op de hoogte bleek van de instructies bij het afgaan van de inbraakalarm om 6u in Elmer Zuid.

Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk De vijftig medewerkers voorbij, startten we eind 2011 al met de voorbereidingen voor de Sociale Verkiezingen 2012. Na de spannende (en ingewikkelde) procedure van de Sociale Verkiezingen was het zover: Elmer had zijn allereerste Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk met twee begeleidsters, verkozen tot werknemersafgevaardigden. De eerste bijeenkomst van werknemers- en werkgeversafgevaardigden vond plaats in juni. Voor beide groepen waren de eerste vergaderingen eerder een kennismaking met de taken en vereiste rapporteringsvormen. Elmer is reeds heel erg actief wat betreft preventie en bescherming op de werkvloer en toch was de opstart van het allereerste CPBW een spannende nieuwe ervaring.


5. Kwaliteit en kwaliteitscontrole Sinds 2001 werkt Elmer systematisch rond de kwaliteit van de dienstverlening. We beschikken over een kwaliteitshandboek, met een aantal procedures (P), waarin verwezen wordt naar een reeks werkinstructies (W), formulieren (F), lijsten (L) en functieomschrijvingen (FO). We werken met een jaarplanning, waarin we oplijsten welke doelen we ons stellen, wie ervoor verantwoordelijk is en wanneer deze zullen uitgevoerd worden. Alle stafmedewerkers die verantwoordelijk zijn voor een bepaald domein (bv. infrastructuur, pedagogische werking, preventie, …) geven hun planning door. Een geïntegreerde versie wordt door de Raad van Bestuur goedgekeurd. Dit dient als basis voor de opmaak van de begroting. We doen aan interne controles, zoals bevragingen, observaties en audits met als doel ons systeem en onze dienstverlening continu te verbeteren. De basis van kwaliteitszorg is steeds zoeken naar verbetering. Het kwaliteitssysteem is daarom ook voortdurend in ontwikkeling. Naar aanleiding van overleg, van voorvallen, van opmerkingen door derden, van observaties is het belangrijk steeds wijzigingen aan te brengen in de geschreven documenten.

Sinds vorig jaar is het vernieuwde ministeriële besluit rond kwaliteitsbeleid in de kinderopvang van toepassing. De structuur van het kwaliteitshandboek diende aangepast te worden en een aantal procedures moesten aangepast of toegevoegd te worden. Gezien dit een werk van lange adem is, werd een deel uitgewerkt in de loop van 2012. De rest volgt in 2013. Elmer doet systematisch aan zelfevaluatie op verschillende manieren. Er zijn de kwaliteitscontroles in de vorm van tevredenheidsbevragingen bij de ouders en bij de medewerkers.


Personeelsbevraging Vanuit een mentaliteit van continue vooruitgang eigen aan Elmer werden de medewerkers aangespoord om ook in november 2012 een vertrouwelijke personeelsbevraging in te vullen, i.v.m. criteria van hun arbeidssituatie maar ook i.v.m. de wijzigingen in de organisatie naar aanleiding van de uitbreiding. De vorm van de bevraging werd t.o.v. 2011 gewijzigd zodat de criteria beter en duidelijker aan bod konden komen. De volgende onderwerpen werden bevraagd: onthaal, verantwoordelijkheden / extra taken, ondersteuning door de directe verantwoordelijke, mogelijkheid tot eigen inbreng, de nieuwe organisatiestructuur, samenwerking met collega’s, team- en stafdagen, omgang met stress, last van lawaai, rugpreventie en opvang van het eigen kind. Ook werd in de bevraging de optie gelaten om andere opmerkingen te maken of ideeën te delen. Dit leidde tot een beter zicht op de noden van onze medewerkers per functiecategorie, per vestiging en algemeen ten opzichte van hun arbeidssituatie. Naar aanleiding van deze bevraging starten we begin 2013 met verschillende acties.

Ouderbevraging Op basis van de bevraging van de ouders eind 2011, werden dit jaar enkele acties ondernomen. De organisatie van de individuele contactdagen met de ouders van de peuters (zie Ouderwerking) was één van de grote acties naar aanleiding van deze bevraging. Ook het individueel aanpassen en verlengen van de wenperiode (zie Ouderwerking) was onder andere via deze bevraging naar voor gekomen. Omwille van een vraag rond de voeding, hebben we in alle vestigingen een affiche uitgehangen met de vaste structuur (2 maal vis, 2 maal vlees en 1 maal vegetarisch per week). Ook in het huishoudelijk reglement werd meer uitleg over de voeding opgenomen. Om het geven van borstvoeding op een aangename wijze te laten verlopen, werd in Elmer Zuid en Elmer West gewezen op een discrete plaats waar ouders over konden beschikken om hun kind te voeden. In functie van een goede verlofplanning bij de ouders werd afgesproken om de data van de ouderactiviteiten goed op voorhand uit te hangen. Verder grepen we de communicatie naar de ouders naar aanleiding van de bevraging aan om een aantal dingen in de werking van Elmer te verduidelijken. Zo werd toegelicht hoe we de kinderen aanzetten tot beweging, hoe we omgaan met hygiëne in de leefgroepen, wat we doen om de ouders te informeren over de activiteiten tijdens de dag, …


Tevredenheid van de kinderen Bij de kinderen zijn observaties rond welbevinden en betrokkenheid instrumenten ter controle. Het ZIKO-instrument is hiertoe heel geschikt. De ZIKO-observaties zijn een belangrijk instrument om onze pedagogische kwaliteit bij te sturen. Ze zijn een bron om dingen in vraag te stellen, maar geven ook bevestiging dat bepaalde acties en afspraken resultaten hebben opgeleverd. De manier van werken met het ZIKO-instrument werd eerder in dit verslag beschreven bij “Pedagogische werking”.

Klachtenbehandeling Naast de tevredenheidsbevragingen en –observaties heeft Elmer een systeem van omgaan met suggestie, opmerkingen en klachten. In de loop van 2012 werden 19 opmerkingen of klachten geregistreerd: 2 in Elmer West, 10 in Elmer Zuid, 4 in Elmer Noord en 3 in Elmer in de Stad. Vooral de Vestigingsverantwoordelijken en de Verantwoordelijke Preventie waren actief in het registreren van deze signalen. De ene was hier meer actief in dan de andere. De opmerkingen kwamen van ouders (19), intern van collega’s (3) en extern van buren of onbekenden (2). De opmerkingen betroffen de infrastructuur en materiaal (niet geschikte verlichting, trap aan de inkom…), het pedagogisch handelen (wissels in de begeleiding, flexibiliteit rond het uur van aankomst, te veel structuur in de omgang met de kinderen), de verzorging (toezicht i.v.m. krabben, opnemen van koorts, verzorgen van rode billetjes). Opmerkingen over de interne werking betroffen de betaling via domiciliëring, het geven van hallal-voeding, het functioneren van de toegangsbel, het geluid van klappende deuren, … Bij elke opmerking werd telkens gezocht welke corrigerende maatregel op korte termijn kon genomen worden. Daarnaast werd bekeken of er preventieve acties nodig waren, zodat dergelijke opmerking zich niet meer zou voordoen. Deze werden besproken op het overleg Preventie en de maandelijkse Werkgroep Welzijn. In totaal leidden 5 opmerkingen tot meer duurzame, preventieve acties : 

 

het plaatsen van een pictogram in verband met rookverbod aan de tuin van de baby’s van Elmer in de Stad voor de rokende cursisten van het Huis van het Nederlands de keuze van degelijke sfeerverlichting op basis van LED-lampjes voor de slaapkamers het uitnodigen van de buren op feestjes om op meer begrip te kunnen rekenen voor de geluiden eigen aan een kinderopvang Vzw Elmer – Jaarverslag 2012 - 49

 

het systematisch aankondigen van wissels bij de begeleiding, met een korte toelichting van de reden het sensibiliseren van de ouders van Elmer Noord voor het gebruik van de draagzak in plaats van de buggy.

Externe audits In de loop van 2012 hadden we 2 externe audit van de Zorginspectie in functie van de start van de erkenning van de Lokale Dienst van Elmer Zuid, de verlenging van de erkenning van Elmer Zuid en de uitbreiding van Elmer Zuid met 3 extra plaatsen. Beide audits vonden plaats in Elmer Zuid en de lokale dienst van Elmer Zuid en waren verspreid over 2 dagen. Voor Elmer Zuid gaf de inspectie aan dat er nog een aantal procedures aangepast of toegevoegd moesten worden. In de functie-omschrijvingen moest duidelijker beschreven worden wat de verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn. Wat betreft infrastructuur moest de verwarming van de babyslaapruimten verder opgevolgd worden en diende een koelkast beter afgesloten te worden. In de Lokale Dienst van Elmer Zuid diende ook gewerkt te worden aan het uitschrijven van een aantal procedures. De lokale dienst zelf moest duidelijker vermeld worden in het Huishoudelijk Reglement. Verder bleek dat er een fout in de overeenkomst met de ouders was geslopen, met name het telefoonnummer van de klachtendienst van Kind & Gezin. Op vlak van administratie ontbrak de verklaring van de arts voor één van de nieuwe medewerkers. Er werd gevraagd om de elektriciteitsdraad van een CD-speler beter te bevestigen. Verder kregen we aandachtspunten rond het auditief toezicht bij de slapende baby’s, rond de beperkte inrichting van de leefruimten, rond de vloerbedekking in de peutergroep die omwille van een lek deels verwijderd was en rond de afdekking van de zandbak. Deze aandachtspunten werden intussen reeds aangepakt.


6. Financiele structuur Voor het eerst in onze geschiedenis heeft Elmer het jaar afgesloten met een verlies. De oorzaak van dit verlies is meervoudig. Vooreerst zijn er de loonkosten. Deze betekenden in 2012 meer dan 82 % van de totale kosten. Bovendien gaan ze jaar na jaar in stijgende lijn omwille van de index en de groeiende anciënniteit. De subsidies volgen dit ritme niet. Het gaat bijgevolg over een groeiend probleem, waarbij we slechts beperkte bewegingsruimte hebben; de CAO’s van de sector zijn immers bindend. Enkel in een aantal barema’s kunnen keuzes gemaakt worden. Daarnaast is er het opleidingstraject. De loonkosten van deze medewerkers worden slechts beperkt gefinancierd. Het tekort op dit onderdeel is bijgevolg vrij groot. Gezien dit traject deel uitmaakt van het DNA van Elmer – het is onderdeel van de missie van onze organisatie – moeten we er alles aan doen om dit toch te behouden. Gezien we een voldoende gezonde financiële structuur hebben, betekent dit verlies niet dat we een zinkend schip zijn geworden. Toch dwingt de situatie ons om de financiële situatie van onze organisatie met zorg te bekijken en een aantal gerichte acties te ondernemen. Verder is het van belang elke medewerker aan te zetten tot spaarzaamheid. Voor de toekomst zijn er een aantal grote onzekerheden. Wat wordt het financieel plaatje van het nieuwe decreet kinderopvang? Zullen we met minder middelen meer moeten doen? Daar wordt in de sector in elk geval voor gevreesd. Wat brengt de staatshervorming met zich mee voor wat betreft het huidige federale Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten (F.C.U.D.)? En wat met het nieuwe Stedenfonds, dat start in 2014? Zullen we nog kunnen rekenen op de noodzakelijke bijkomende middelen voor het opleidingstraject? Een hele boterham dus, en niet direct erg hoopgevend. Net zoals we bij de opstart van Elmer hebben moeten vechten voor een draagvlak voor onze vorm van kinderopvang, zal de komende periode terug in dit teken staan.


Besluit 2012 was een jaar vol verandering voor Elmer. Een jaar met veel dynamiek en kansen voor de toekomst. Daarvan getuigt onder andere de nieuwe functie van pedagogisch begeleider in elk team. Ook de deelname aan de opleiding Pedagogie van het Jonge Kind betekent een grote kans voor Elmer. Verschillende medewerkers die zich verder bekwamen in de leefwereld van het jonge kind en zijn gezin, dit kan de werking van Elmer alleen maar ten goede komen. Met al deze vernieuwingen mogen we de continue kracht van het opleidingstraject niet uit het oog verliezen. Dit zorgt reeds jaren voor voortdurende verandering en beweging in onze organisatie. De start van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk betekende vooral veel extra werk. De meerwaarde zal in de toekomst hopelijk nog naar voor komen. In deze dynamiek van verandering is het belangrijk dat de ondersteunende diensten in Elmer blijven zorgen voor vernieuwing en support. In 2012 hebben we in elk geval een boost gekregen op vlak van informatica. Tegelijk bracht 2012 het eerste financieel verlies mee. De uitdaging zal zijn om financieel gezond te blijven. Hiervoor zijn we sterk afhankelijk van de toekomstige structuren zoals het nieuwe decreet in de kinderopvang van Kind & Gezin, het F.C.U.D. en het nieuwe Stedenfonds. Elmer is de voorbije jaren sterk uitgegroeid. Mogelijk zal de groei in de toekomst eerder in de kwaliteit dan in de kwantiteit liggen? Daar tekenen we graag voor! Wat Elmer tot nu toe gerealiseerd heeft, kon enkel gebeuren met de steun van partners zoals Kind & Gezin, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, Actiris, het Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten, het Impulsfonds voor Migranten, het Stedenfonds, het fond voor Sociale Maribel, de Nationale Loterij, het VIPA, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. We danken hen hiervoor van harte en rekenen erop ook in de toekomst verder samen te werken. Vzw Elmer – Jaarverslag 2012 - 52

Elmer Jaarverslag 2012

Recommend Documents