Eisenhowerlaan 112, Postbus NL-2508 EE Den Haag T +31 (0) F +31 (0)

Rapport B.2006.0407.02.R002 Stadskantoor Deventer Beoordeling duurzaamheid gebouwen gemeente Deventer Status: DEFINITIEF

Adviseurs voor bouw, industrie, verkeer, milieu en software

[email protected] www.dgmr.nl

Van Pallandtstraat 9-11, Postbus 153 NL-6800 AD Arnhem T +31 (0)26 351 21 41 F +31 (0)26 443 58 36

Eisenhowerlaan 112, Postbus 82223 NL-2508 EE Den Haag T +31 (0)70 350 39 99 F +31 (0)70 358 47 52

Morra 2, Postbus 671 NL-9200 AR Drachten T +31 (0)512 52 23 24 F +31 (0)512 52 25 19

Prof. P. Willemsstraat 21-23 NL-6224 CC Maastricht T +31 (0)43 362 36 54 F +31 (0)43 352 00 20

DGMR Bouw B.V. Hr. 09142407 DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V. Hr. 09142408 DGMR Software B.V. Hr. 09142409 DGMR Beheer B.V. Hr. 09142400 DGMR Raadgevende Ingenieurs B.V. Hr. 09052991

B.2006.0407.02.R002 Beoordeling duurzaamheid gebouwen gemeente Deventer

Colofon Rapportnummer:

B.2006.0407.02.R002

Plaats en datum:

Arnhem, 25 september 2008

Versie:

001

Opdrachtgever:

Gemeente Deventer

Status: DEFINITIEF

Projectsecretariaat nieuwbouw Stadskantoor en Bibliotheek Postbus 5000 7400 GC DEVENTER Opdrachtnummer:

-

Contactpersoon:

de heer R.N. Verberne

Telefoon:

+31 (0)570 69 36 20

Fax:

-

E-mail:

[email protected]

Uitgevoerd door:

DGMR Bouw B.V.

Informatie:

ir. M.V. (Martin) Bijleveld

E-mail:

[email protected]

Telefoon:

+31 (0)26 351 21 41

Fax:

+31 (0)26 443 58 36

Auteur(s):

ir. M. (Marieke) Nijland ir. M.V. (Martin) Bijleveld ir. L. (Leo) van Haren

Eindverantwoordelijke: ir. P. J. (Paul) van Bergen

Secretariaat:

BR

©DGMR Bouw B.V. Alle rechten voorbehouden. Wilt u (delen van) dit rapport kopiëren of vermenigvuldigen, vraagt u dan schriftelijk toestemming daarvoor bij DGMR Bouw B.V.

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

2


Inhoudsopgave

Pagina

1.

INLEIDING................................................................................................................... 4

2.

BEOORDELING ONTWERP MET GREENCALC+ ............................................................... 5

3.

4.

5.

2.1

GreenCalc+ en de milieu-index ............................................................................... 5

2.2

Uitgangspunten .................................................................................................... 6

2.3

Resultaten ............................................................................................................ 8

BEOORDELING ONTWERP MET GPR .............................................................................. 9 3.1

Algemeen ............................................................................................................. 9

3.2

Uitgangspunten .................................................................................................... 9

3.3

Resultaten .......................................................................................................... 15

DUURZAAMHEIDSSCAN BESTAANDE GEBOUWEN ........................................................ 16 4.1

Inleiding ............................................................................................................. 16

4.2

Wat is het energielabel ........................................................................................ 16

4.3

Beoordelingsmethode .......................................................................................... 17

4.4

Resultaten duurzaamheidsscan ............................................................................ 18

TOT SLOT .................................................................................................................. 22

Bijlage 1: EPN berekening basis Bijlage 2: GPR invoer en resultaten Basis Bijlage 3: Resultaten duurzaamheidsscan

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

3


1.

Inleiding In het kader van de uitvoering van een eventuele nieuwbouw van het stadskantoor in Deventer, heeft de gemeente Deventer aan DGMR Bouw B.V. opdracht gegeven om alternatieven voor de hiervoor genoemde nieuwbouw te onderzoeken. In het kader van het haalbaarheidsonderzoek “opties nieuwbouw stadskantoor” zijn bestaande, door de gemeente in gebruik zijnde gebouwen onderzocht om een overzicht te krijgen van het huidige duurzaamheidsniveau. Dit rapport is bedoeld als hulpmiddel bij het maken van een keuze tussen de verschillende mogelijkheden voor huisvesting van gemeentefaciliteiten. Er is onderzocht in hoeverre de bestaande gemeentegebouwen na eventuele verbeteringen op het gebied van duurzaamheid, in toekomst door de gemeente gebruikt kunnen worden. Voor de volgende gemeentelijke gebouwen is door DGMR een duurzaamheidsscan uitgevoerd: Polstraat 1; Polstraat 6A; Polstraat 12; Polstraat 14; het Stadhuis; het Landshuis; de oude Schouwburg; het Stadskantoor de Leeuwenbrug Hierbij is gekeken naar de energiezuinigheid van de bestaande kantoorgebouwen. Voor de beoordeling is heeft op 23 en 24 juli 2008 een rondgang plaatsgevonden. Daarnaast is voor het ontwerp van de nieuwbouw van het stadskantoor een GPR- en GreenCalcberekening gemaakt.

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

4


2.

Beoordeling ontwerp met GreenCalc+

2.1

GreenCalc+ en de milieu-index GreenCalc+

is

een

rekenprogramma

en

hulpmiddel

voor

het

bepalen

van

de

duurzaamheidsambitie van een gebouw. Deze ambitie wordt uitgedrukt in één getal: de milieuindex. Hierdoor is het mogelijk om de ambitie op het gebied van duurzaamheid in één oogopslag te toetsen en met andere gebouwen te vergelijken. GreenCalc+ berekent de belasting die een gebouw gedurende zijn bestaansperiode (bouw, exploitatie en sloop) op het milieu heeft. Er worden drie duurzaamheidsaspecten beoordeeld: materiaalgebruik, energiegebruik, watergebruik. Van ieder aspect wordt de milieuschade bepaald die het gebouw gedurende zijn levensduur veroorzaakt. Vervolgens worden deze aspecten bij elkaar opgeteld met één getal als resultaat: de milieu-index. De milieu-index gebouw (MIG) wordt bepaald door de milieukosten van het te beoordelen gebouw met standaardgebruiker te vergelijken met die van een referentie(kantoor)gebouw. Bij het referentiegebouw wordt uitgegaan van materialen en installaties die gangbaar waren in 1990. De milieu-index wordt als volgt bepaald: milieu-index = ( milieukosten referentie 1990/milieukosten ontwerp ) x 100 Hoe hoger de index is, hoe milieuvriendelijker het gebouw is. Het referentiegebouw uit 1990 heeft een index van 100, tegenwoordig worden duurzame gebouwen ontwikkeld met een milieu-index die ligt boven 160. De index maakt het mogelijk om verschillende gebouwen met elkaar te vergelijken op het gebied van duurzaamheid, ongeacht hun grootte of gebruiksfunctie. Daarnaast kan een minimale ambitie ten aanzien van de milieu-index in het Programma van Eisen worden vastgelegd. Tijdens het ontwerpproces kan vervolgens steeds nagegaan worden of nog voldaan wordt aan deze ambitie. Naast de milieu-index gebouw (MIG) berekent GreenCalc+ ook de milieu-index bedrijfsvoering (MIB). Deze index is een vergelijking van het ontwerpgebouw, inclusief het "werkelijke" gebruik van het gebouw. Deze MIB geeft dus de kwaliteit van het gebouw plus gebruiker weer. Bij een goed en verantwoord gebruik van een gebouw zal de MIB hoger zijn dan de MIG: de gebruiker wordt in dat geval beloond voor zijn goede gedrag. Omdat het gebouw nog gebouwd moet worden en het gebruik nog niet bekend is, zal alleen ingegaan worden op de MIG en niet op de MIB.

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

5


2.2

Uitgangspunten

2.2.1

Uitgangspunten algemeen Tabel 1 geeft de algemene uitgangspunten van de GreenCalc+-berekening. De berekening is gebaseerd op tekeningen van Neutelings Riedijk architecten welke per email zijn ontvangen op 15 mei 2007 en 1 juni 2007 en de bij het voorlopig ontwerp behorende materiaalstaat. Tabel 1 Uitgangspunten algemeen

2.2.2

naam project

stadskantoor Deventer, voorlopig ontwerp

gebruiksfunctie

kantoor

bruto vloeroppervlak (BVO)

13500

m2

gebruiksoppervlak (Ag)

10600

m2

aantal bouwlagen

6

inkoop groene stroom

nee (geen effect op MIG)

Uitgangspunten materiaal De materiaalstaat zoals deze is opgenomen in het rapport “Het huis van Deventer”, fase: voorlopig ontwerp, 19 juni 2007, dient als uitgangspunt voor het onderdeel materialen. In tabel 2 zijn voor verschillende gebouwelementen de uitgangspunten van de materiaalmodule in Greencalc + weergegeven. Tabel 2 Uitgangspunten materiaal fundering

koepelgebouw

omliggende ‘laagbouw’

profielstalen geïsoleerde gevelkozijnen, lamellen in koperen afwerking

Baksteen metselwerk, minerale wol, prefab betonelementen / metselwerk blokken

fundering bodemafsluiter

gevels

dichte gevel gevelopening

binnenwand vloeren

dragend

beton

Kaders van prefab betonelementen, profielstalen geïsoleerde kozijnen beton

niet dragend

metal-stut wanden

metal-stut wanden

begane grondvloer verdiepingsvloer

betonvloer (i.h.w.g.) op isolatie

prefab systeemvloer (kanaalplaat)

betonnen breedplaatvloeren met betonkernactivering laag 1 t/m 4 computervloer

betonnen breedplaatvloeren met betonkernactivering computervloer

betonnen draagconstructie met toevoeging van stalen kolommen en gelamineerd houten spant stalen dakliggers met profielstalen geïsoleerd beglaasd daksysteem onderdelen zie energie, materiaalgebruik standaard prefab betonnen trappen leuningen r.v.s. stalen buis rond 50 mm verlaagd plafond t.p.v. publieksruimten laag -1

betonnen draagconstructie

vloerafwerking constructie daken installaties Inrichting

trappen plafond

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

groen dak systeem op drainagematten en dakbedekking, isolatie onderdelen zie energie, materiaalgebruik standaard prefab betonnen trappen leuningen r.v.s. stalen buis rond 50 mm

6


2.2.3

Uitgangspunten energie De door DGMR gemaakte EPU-berekening conform NEN 2916:2004 en NPR 2917 dient als uitgangspunt voor de energiemodule in GreenCalc+. Van de EPU-berekening van het stadskantoor zijn verschillende varianten uitgerekend. De basisvariant is opgenomen in bijlage 1. In tabel 3 zijn de uitgangspunten weergegeven van de basisvariant. Bij de resultaten zijn de uitgangspunten van de varianten ten opzichte van de basisvariant weergegeven. Tabel 3 Uitgangspunten basisvariant energie indeling kantoor

gebruiksfunctie

kantoor

bezettingsgraad bouwkundig

klimaatsysteem

warmteweerstand dichte gevel

Rc = 3.0 m2K/W

warmte weerstand dak

Rc = 3.0 m2K/W

warmteweerstand begane grondvloer

Rc = 3.0 m2K/W

warmteweerstand ramen

Uw = 1.60 W/m2K (Uglas = 1.0 W/m2K)

zontoetreding beglazing

ZTA = 0.30

zonwering

geen (zonwerende beglazing en lamellen) mechanische toe- en afvoer, toerenregeling, warmteterugwinning d.m.v. langzaam roterende warmtewisselaar koepelgebouw: stadsverwarming, “laagbouw”: VR-ketel, basisverwarming via betonkernactivering compressiekoelmachine

ventilatie warmteopwekking en –afgifte koudeopwekking en –afgifte

warm tapwater

toestel

zonne-energiesystemen

zonnecollectoren

elektrisch, tappunten ≤ 3 m van opwekkingstoestel nee

PV

nee

geïnstalleerd vermogen

11 W/m2

schakeling

dubbele vertrekschakeling

afmatuurafzuiging

nee

aanwezigheidsdetectie

nee

verlichting

2.2.4

apparatuur

gemiddeld (20 W/m2)

correcties

geen

Uitgangspunten water Tabel 4 Uitgangspunten water voorzieningen

sanitair

kook

restaurant

sport

afwezig

groen

geen

toiletten

standaard 6 liter reservoir

kranen

kranen met volumestroombegrenzer

douches

waterbesparend

regenwater

opvangoppervlak vegetatiedak 1333 m2

correcties

geen

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

7


2.3

Resultaten De in de vorige paragraaf beschreven uitgangspunten van de basis variant is met GreenCalc+ doorgerekend. In tabel 5 zijn per variant de verschillende uitgangspunten van de energiemodule weergegeven met daaronder de resultaten van de GreenCalc + berekening van de desbetreffende variant. Op deze wijze is direct de invloed van de wijziging zichtbaar op de milieu-index van het gebouw. Tabel 5 Resultaten GreenCalc+ energie

basis

variant 1

variant 2

variant 3

uitgangspunten als

uitgangspunten als basis



beschreven in paragraaf 2.2.3

met uitzondering van:



vermogen verlichting per



m2 gebruiksoppervlak is 10 W/m2.



gebruikmakend van veeg + daglichtschakeling.



warmteopwekking warmtepomp


gebruikmakend van IJssel gebruikmakend van IJssel koeling m.b.v. koeling m.b.v. warmtepomp

warmtepomp toepassing van 850 m2 PV-cellen met een wattpiekvermogen van 120 Wp/m2

EPC

Qpres;tot/Qpres;toel =0.995 index

Qpres;tot/Qpres;toel = 0.933



CO2 [ton/jaar]

index

CO2 [ton/jaar]

index

CO2 [ton/jaar]

index

CO2 [ton/jaar]

materiaal

106

144

106

144

106

144

106

144

energie

160

1036

175

950

223

723

232

696

water

128

6

128

6

128

6

128

6

totaal

150

1186

161

1100

195

873

201

846

In de tabel is te zien dat het huidige ontwerp (de basisvariant) een milieu-index behaald van 150. Door een aantal extra duurzaamheidsmaatregelen te treffen is het mogelijk om het ontwerp te verbeteren en een score van 201 te halen.

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

8


3.

Beoordeling ontwerp met GPR

3.1

Algemeen GPR Gebouw versie 3.2 (voluit Gemeentelijke Praktijk Richtlijn Duurzaam Bouwen) is een programma voor het omzetten van ontwerpgegevens van een gebouw naar prestaties op het gebied van kwaliteit en duurzaamheid. Een duurzaam gebouw is een gebouw dat gedurende lange tijd, met een minimale belasting van gezondheid en milieu, naar tevredenheid van de gebruiker haar functie vervult. GPR Gebouw gaat over werkomgevingkwaliteit en toekomstwaarde en de gebruikelijke thema‟s van duurzaam bouwen. GPR Gebouw geeft voor elke module een kwaliteitsoordeel op een schaal van 1 tot 10. Hoe hoger de kwaliteit – of hoe minder de milieubelasting – hoe hoger de score. De modules die aan bod komen zijn: energie; materialen; afval; water; gezondheid. Naast het inzichtelijk krijgen van de kwaliteit en duurzaamheid van een ontwerp, geeft GPR Gebouw een indruk van hoe goed of slecht het gebouw scoort op het gebied van CO2-reductie ten opzichte van een referentiegebouw. Is het reductiepercentage groter dan 0% dan scoort het ontwerp goed. Is het percentage negatief dan is wellicht een optimalisatie nodig.

3.2

Uitgangspunten

3.2.1

Uitgangspunten algemeen Tabel 6 geeft de algemene uitgangspunten van de GPR-berekening weer. De berekening is gebaseerd op tekeningen van Neutelings Riedijk architecten die per email zijn ontvangen op 15 mei 2007 en 1 juni 2007 en de bij het voorlopig ontwerp behorende materiaalstaat. Tabel 6 Uitgangspunten algemeen naam project

stadskantoor Deventer, voorlopig ontwerp

gebruiksfunctie

kantoor

bruto vloeroppervlak (BVO)

13500

m2

gebruiksoppervlak (Ag)

13250

m2

aantal bouwlagen

6

inkoop groene stroom

nee (geen effect op GPR)

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

9


3.2.2

Uitgangspunten module energie De module energie is bedoeld om de energiezuinigheid van gebouwen te beoordelen. De module richt zich alleen op energiegebruik tijdens het gebruik van het gebouw. De hoeveelheid energie die nodig is voor het bouwen en slopen is zodanig klein (5 to 10%) dat deze niet in de methode is meegenomen. In tabel 7 zijn voor het gebouw de uitgangspunten van de module energie weergegeven. Tabel 7 Uitgangspunten energie onderwerp

toepassing

energieprestatie Qpres;totaal/Qpres;toelaatbaar vermindering energievraag

0.995

opmerking

(warm) waterbesparende maatregelen energiezuinige lift of geen lift pas zoneverwarming toe gebouwbeheersysteem

toekomstgerichte maatregelen

3.2.3

ontwerp geschikt voor zeer lage temperatuurverwarming (<50°C) ontwerp geschikt voor actieve zonne-energie

Uitgangspunten module materialen De beoordeling van de module materialen vind niet alleen plaats op de milieubelasting van de gekozen materialen. Naast het type materiaal zijn ook de hoeveelheden materiaal van belang (hoe efficiënt is het ontwerp). De beoordeling wordt naast de materiaalkeuze verder gebaseerd op een aantal gebouwkenmerken en gebouwafmetingen. In tabel 8 zijn voor het gebouw de uitgangspunten van de module materialen weergegeven.

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

10


Tabel 8 Uitgangspunten materialen onderwerp

toepassing

ontwerp gericht op efficiënt gebruik

ontwerp gericht op vervullen van meerdere functies benut mogelijkheden meervoudig ruimtegebruik gebruik prefab bouwdelen

ontwerp op materiaalefficiency

opmerking

beperken hak- en zaagverliezen metselwerk

gebruik van secundaire grondstoffen componenten demontabel en bereikbaar ontwerpen

materialisatie vloer

benutten standaardmaten blokken en plaatmaterialen toepassen van puingranulaat in beton toepassing eenvoudig toegankelijke leidingkoker(s) toepassing repareerbare componenten en materialen begane grondvloer: kanaalplaat vloerisolatie: eps

materialisatie gevels

verdiepingsvloer: 15% kanaalplaat, 85% breedplaatvloer verlaagd plafond: 85% geen verlaagd plafond, 15% houtvezelplaat buitenblad: baksteen metselwerk*

*

gevel bestaat voor een groot deel uit glas. Niet in te voeren in GPR. Als alternatief is gekozen voor een gehele metselwerk gevel.

binnenblad: 50% betonsteen metselwerk, 50% prefab beton gevelisolatie: steenwol kozijn en raam: aluminium

In het ontwerp zijn deze van staal. Niet in te voeren in GPR. Als alternatief is gekozen voor aluminium

buitendeur: staal waterkering gevel + dak: lood materialisatie binnenwanden

dragende binnenwanden: prefab beton niet dragende binnenwanden: metal stud aftimmerwerk binnen: multiplex met fsc

materialisatie daken

constructie plat dak: kanaalplaat

Bij het dak van het koepelgebouw is sprake van een glasdak. Niet in te voeren in GPR. Als alternatief is gekozen voor een „dicht‟ dak.

isolatie plat dak: steenwol bedekking plat dak: epdm materialisatie installaties

warmtesysteem: cv-ketel met vloerverwarming

ventilatie- en koelsysteem: mechanisch met topkoeling

In het ontwerp is sprake van betonkernactivering met aanvullende convectoren. Niet in te voeren in GPR. Als alternatief is gekozen voor nevenstaand alternatief. In het ontwerp is sprake van koeling door middel van betonkernactivering. Niet in te voeren in GPR. Als alternatief is gekozen voor nevenstaand alternatief.

dakgoot en hwa: zink

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

11


3.2.4

Uitgangspunten module afval Onder afval wordt binnen GPR Gebouw verstaan zowel het afval dat op de bouwplaats ontstaat tijdens de bouw en/of sloopactiviteiten, alsook het bedrijfsafval in de werksituatie. In tabel 9 zijn voor het gebouw de uitgangspunten van de module afval weergegeven. Tabel 9 Uitgangspunten afval onderwerp

toepassing

voorkom onnodige verpakkingen

statiegeldkratten / pallets / emmers

zorg voor goede opslag materialen op bouwplaats

zorg voor goede opslag materialen op bouwplaats zorg voor een zorgvuldig verwerking van bouwproducten vermijd sandwichconstructies (bij sloop niet te scheiden) voorkom verontreiniging (bitumen, lijmen, verduurzaming) vermijd het gebruik van pur-schuim

voorkom verontreiniging sloopafval

opmerking

vermijd het gebruik van kitten hergebruik vrijgekomen producten en materialen scheid de volgende fracties bouwafval

hergebruik sloopafval (radiatoren, dakpannen, deuren, hout) gevaarlijk afval metalen steenachtig afval hout (massief zonder verduurzaming) overig bouwafval

optimaliseer scheiding fracties bouwafval

plaats containers met duidelijke omschrijvingen plaats de containers op goed bereikbare plaatsen voorkom dat omwonenden de containers gebruiken voorkom zwerfvuil (lichte isolatiematerialen)

ruimtelijke randvoorwaarden voor afvalscheiding

voorzieningen / opslag / afvoer van gevaarlijk afval voorzieningen / opslag / afvoer van compost voorzieningen / opslag / afvoer van overig afval

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

12


3.2.5

Uitgangspunten module water De module water richt zich op het toepassen van waterbesparende maatregelen en het effect van deze maatregelen. Toepassing van dergelijke maatregelen zal bijdragen aan een lagere milieubelasting. In tabel 10 zijn voor het gebouw de uitgangspunten van de module water weergegeven. Tabel 10 Uitgangspunten water onderwerp

toepassing

toiletsystemen

Toiletten met 6-liter-reservoir

kranen toiletruimten

kranen met volumestroombegrenzers

keukenkranen pantry


keukenkranen kantine


douches sportvoorzieningen

waterbesparende douchekop

kranen sportvoorzieningen


begroend dak

begroend dak

maatregelen tegen verontreiniging tijdens de bouw

voorkom verontreiniging tijdens de bouw

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

opmerking

13


3.2.6

Uitgangspunten module gezondheid Met toepassing van eisen uit het Bouwbesluit zijn de randvoorwaarden voor een gezond binnenmilieu voor nieuwbouw vaak aanzienlijk gunstiger dan voor de meeste bestaande gebouwen. GPR Gebouw richt zich dan ook op het stimuleren van Bouwbesluit maatregelen en verhoogde eisen ten opzichte van het Bouwbesluit, alsmede het stimuleren van maatregelen buiten het Bouwbesluit. In tabel 11 zijn voor het gebouw de uitgangspunten van de module gezondheid weergegeven. Tabel 11 Uitgangspunten gezondheid onderwerp

toepassing

wering van geluiden installaties

achtergrondgeluid t.g.v. installaties La;eq > 35 dB(A) nagalmtijd T < 0.6 sec. (werkruimte)

verkorten nagalmtijd primaire voorwaarden goede luchtkwaliteit

opmerking

ventilatiecapaciteit kantoorruimten > 1.95 dm3/sm2 geen recirculatie ventilatielucht voorkom luchtlekkage bodem -> gebouw gunstige locatie luchttoevoer

voorkomen invloed van vervuilende bronnen (bijvoorbeeld parkeren)

geen luchtbevochtiging regelbaarheid ventilatie

te openen ramen regelbaarheid ventilatie per werkruimte

beperken uitstoot schadelijke stoffen uit bouwmaterialen

geen fosforgips in plafonds / wanden / stucwerk geen formaldehydehoudend spaanplaat oplosmiddel arme / -vrije lijmen en kitten

verwarmingsysteem

lage temperatuurverwarming: wand / vloerverwarming

voorkomen vorming biologische agentia

voorkomen vocht door koudebruggen

temperatuuroverschrijding (PMV) individuele regelbaarheid

in het ontwerp is sprake van verwarming d.m.v. betonkernactivering met naregeling via ventilatorconvectoren Niet in te voeren in GPR.

minimaliseer het gebruik van schimmelgevoelige materialen minimaliseer de toepassing van „zachte‟ vloerbedekking temperatuuroverschrijdingsuren < 150 uren te openen ramen individuele regelbaarheid ruimtetemperatuur plus en min 3°C individuele regelbaarheid (buiten)zonwering

daglichttoetreding kunstlicht

oppervlak daglichtopening < 10% vloeroppervlak ind. Regelbaarheid per vertrek en werkplek verlichtingsniveau werkplek > 400 lux kleurweergave-index > 80

visueel comfort (overig)

geen gekleurde beglazing voorkomen verblinding door daglicht / reflecties

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

14


3.3

Resultaten De in de vorige paragraaf beschreven uitgangspunten van de basis variant is met GPR Gebouw versie 3.2 doorgerekend. In tabel 12 zijn per variant de verschillende uitgangspunten ten opzichte van de basis weergegeven met daaronder de resultaten van de GPR berekening. Een invoer en resultaten zijn weergegeven in bijlage 2. Het programma geeft resultaten op de onderdelen: energie; materialen; afval; water; gezondheid. Daarnaast is de indicatieve CO2 reductie weergegeven die door het programma wordt berekend. Op deze wijze is direct de invloed van de wijziging zichtbaar op de GPR score per module. Tabel 12 Resultaten GPR Gebouw energie

basis

variant 1

variant 2

variant 3

uitgangspunten als beschreven in paragraaf

uitgangspunten als basis met uitzondering van



3.2 Qpres;tot/Qpres;toel = 0.995

Qpres;tot/Qpres;toel = 0.933. verlaging EPC bereikt

Qpres;tot/Qpres;toel = 0.593 verlaging EPC bereikt

Qpres;tot/Qpres;toel = 0.565. verlaging EPC bereikt

door:

door:

door:

vermogen verlichting per m2 gebruiksoppervlak is



10 W/m2. gebruikmakend van veeg



+ daglichtschakeling.





gebruikmakend van IJssel

gebruikmakend van IJssel

koeling m.b.v.

koeling m.b.v.

warmtepomp

warmtepomp toepassing van 850 m2 PV-cellen met een wattpiekvermogen van 120 Wp/m2

GPR-score

GPR-score

GPR-score

GPR-score

energie

5.9

6.3

8.9

9.1

materialen

8.1

8.1

8.1

8.1

afval

7.5

7.5

7.5

7.5

water

8.2

8.2

8.2

8.2

gezondheid

8.4

8.4

8.4

8.4

CO2 reductie

13%

19%

43%

43%

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

15


4.

Duurzaamheidsscan bestaande gebouwen

4.1

Inleiding DGMR heeft een duurzaamheidsscan uitgevoerd voor de bestaande gebouwen. Op basis van inspecties en tekeningen is de energetische kwaliteit van de bestaande panden beoordeeld. Per pand is de energetische kwaliteit berekend conform de EPA-methodiek. Op basis van deze berekeningen is vervolgens een indicatief energielabel per pand opgesteld. Het energielabel, dat vergelijkbaar is met het energielabel voor witgoed en auto‟s, geeft een oordeel over de energiezuinigheid van een gebouw. Door middel van deze berekeningen kan tevens bepaald worden welke besparingen/verbeteringen mogelijk zijn aan de bestaande panden door na-ïsolatie en aanpassing van de installaties. In dit hoofdstuk zal allereerst ingegaan worden op wat het energielabel is, daarna zal ingegaan worden op de aanpak en beoordeling bij de inspecties, waarna de resultaten van de inspecties voor de verschillende panden zal worden besproken.

4.2

Wat is het energielabel Per 1 januari 2008 moet iedere gebouweigenaar een nieuwe koper of huurder informeren over de energetische kwaliteit van een gebouw. Deze verplichting vloeit voort uit de Europese richtlijn energieprestatie van gebouwen, de EPBD. Het energielabel geeft de nieuwe eigenaar of huurder inzicht in de energetische kwaliteit van het gebouw en daarmee ook een indicatie van welk energiegebruik verwacht mag worden bij een standaardgebruik. De

energieprestatie

van

een

bestaand

utiliteitsgebouw wordt uitgedrukt in een energieindex. Het getal geeft de energieprestatie van het gebouw aan. Deze wordt berekend op basis van de gebouweigenschappen, gebouwgebonden installaties en een gestandaardiseerd gebruiksgedrag. Naast de energie-index energiegebruik

wordt

het

gestandaardiseerd

weergegeven.

Het

gestandaardiseerde energiegebruik wordt uitgedrukt in MJ per m2. Op het energielabel staan de energieklasse (van A, zeer energiezuinig tot en met G, zeer energie onzuinig) en de energie-index vermeld. Daarnaast worden ook een beperkt aantal energiebesparende maatregelen onder standaardcondities vermeld. Een voorbeeld van een energielabel is weergegeven in figuur 1. Figuur 1: Voorbeeld van het energielabel

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

16


Beoordelingsmethode Voor het weergeven van de resultaten van de beoordeling van de energetische kwaliteit is onderstaande tabel gebruikt.

CO /m² (alleen gebouwgebonden installaties)

Mj/m² ₂

Opwekking/ getroffen duurzaamheidsmaatregelen

Comfort, binnenklimaat (Klasse A t/m D*)

Verlichting

Thermische isolatie dak

Beglazing en kozijnen

gebouw Polstraat 1 Polstraat 6A Polstraat 12 Polstraat 14 het Stadhuis het Landshuis de oude Schouwburg Stadskantoor Leeuwenbrug

Thermische isolatie gevel

beoordelingsaspect

Energielabel (Klasse A t/m G)

4.3

Figuur 2: Beoordelingstabel energetische kwaliteit Isolatie en verlichting Tijdens de inspectierondes op 23 en 24 juli 2008 is een overzicht verkregen van de energetische stand van zaken van de huidige panden. In praktijk is het bij bestaande bouw soms lastig om de thermische eigenschappen van constructies vast te stellen. In deze gevallen voorziet de ISSO in zogenaamde stroomschema‟s om (bijvoorbeeld op basis van bouwjaar) de meest waarschijnlijke isolatiewaarde te bepalen. Daar waar dit van toepassing is, is deze methode ook gebruikt bij dit onderzoek. In de volgende hoofdstukken is ervoor gekozen deze aspecten weer te geven met behulp van de zogenaamde consumentengidsmethode. Hier wordt met plussen en minnen en kwalitatieve beoordeling gegeven (beoordeling: --, -, +, ++). Comfort en binnenklimaat Op basis van de inspectierondes is een inschatting gemaakt van het thermisch comfort en binnenklimaat in de diverse gebouwen. Er zijn geen comfortmetingen verricht. De aangehouden comfortklassen zijn ontleend aan NEN-EN-ISO 7730. Hierbij is vooral gekeken naar het risico op tochtklachten en het temperatuurverloop (oververhitting in de zomer en te koud in de winter). In de NEN-EN-ISO 7730 wordt een onderscheid gemaakt in drie klassen A t/m C. DGMR heeft hier een klasse D aan toegevoegd als het comfort aanzienlijk slechter was dan comfortklasse C.

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

17


Energielabel en energiegebruik Voor de energieprestatie van bestaande utiliteitsgebouwen wordt de ISSO publicatie 75 gehanteerd. De berekening is uitgevoerd met behulp van het door DGMR ontwikkelde computerprogramma ECU versie 1.12 ‟ Energiecertificaatsoftware, Utiliteitsbouw voor Windows (ECU)‟ , uitgebracht en ontwikkeld door DGMR Software B.V. Op basis van de tekeningen en de inspecties zijn het energielabel en het gestandaardiseerde energiegebruik (in MJ/m2 ten gevolge van gebouwgebonden installaties) bepaald met behulp van het programma ECU. Hierbij is gebruik gemaakt van ISSO publicatie 75. CO2 uitstoot per vierkante meter Op basis van het gestandaardiseerde energiegebruik (in MJ/m 2 ten gevolge van gebouwgebonden installaties) is de indicatieve CO2 -emissie per vierkante meter gebruiksoppervlak bepaald. Hierbij is gebruik gemaakt van de waarden uit de EPN: 0,0694 kg CO2/MJ bij een elektrische opwekking en 0,0560 kg CO2/MJ bij opwekking met aardgas.

4.4

Resultaten duurzaamheidsscan in dit hoofdstuk worden de resultaten van de duurzaamheidsscan beknopt weergegeven. In bijlage 3 is een uitgebreider overzicht van de resultaten opgenomen. Dit hoofdstuk is als volgt opgebouwd: de huidige stand van zaken; resultaten bij noodzakelijke verbeteringen voor een goede energetische kwaliteit; resultaten duurzame variant (duurzame opwekking en verbeterd comfort).

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

18


Huidige situatie In de onderstaande figuur worden de resultaten van de huidige stand van zaken weergegeven.

+/- D +/- B/C D +/- D +/- D D D - C/D +/- B

nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt

1947 866 1023 1199 1458 1279 1320 667 855

kg CO /m² (alleen gebouwgebonden installaties)

-+ -----+ +

Karakteristieke energiegebruik [Mj/m²] ₂

-+ ----+ +


-------+ +



G D F G G G G C E

Verlichting




beoordelingsaspect


4.4.1

112 52 62 71 84 75 78 40 52

Figuur 3: Resultaten duurzaamheidsscan huidige situatie Zoals te zien is, is de energetische kwaliteit van panden niet zo goed. Een groot aantal panden heeft een slechte isolatie en behaalt een G-label.

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

19


Verbeterde situatie Voor de bestaande panden van de gemeente is een verbetervariant gemaakt, waarbij met name maatregelen op het gebied van het verbeteren van de thermische isolatie en verbeteren van de verlichting zijn gericht. De varianten zijn beschreven in bijlage 3. De resultaten van deze verbetervarianten zijn weergegeven in figuur 4.



Karakteristieke energiegebruik [Mj/m²]

+ + + + --+ ++ +

++ + ++ ++ ++ ++ + ++ +

++ +/+ + + + + + +

B/C B B/C B/C B/C C B/C B B

nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt nvt

1076 877 862 887 1049 1144 857 690 813

Reductie CO2/m2 t.o.v. stand van zaken huidig [%]

Verlichting

+ -+/+/+ -+ ++ +



D D D D F G C C D

Reductie MJ/m2 t.o.v. stand van zaken huidig [%] ₂




beoordelingsaspect

Energielabel (A t/m G)

4.4.2

45% -1% 16% 26% 28% 11% 35% -3% 5%

66 53 54 55 64 69 54 44 49

41% -1% 12% 22% 23% 9% 31% -8% 6%

Figuur 4: Resultaten duurzaamheidsscan verbeterde situatie In de verbeterde variant wordt het energielabel van een groot aantal gebouwen C of D. Bij het standskantoor en de Polstraat 6A wordt een negatieve reductie berekend. Het aanbrengen van koeling in deze gebouwen zorgt voor een beter comfort, maar een hoger energiegebruik.

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

20


Duurzame variant Voor de diverse gebouwen (met uitzondering van de Leeuwenbrug) is ook een duurzame variant doorgerekend,

waarbij

een

elektrische

warmtepomp

met

warmte-

en

koudeopslag

(grondwater/aquifer) wordt toegepast. Er is hierbij uitgegaan van lage temperatuurverwarming en hoge temperatuur koeling (met klimaatplafonds).


Verlichting




Reductie MJ/m2 t.o.v. stand van zaken huidig [%] ₂


Reductie CO2/m2 t.o.v. stand van zaken huidig [%]

A A A A A B A A nvt




beoordelingsaspect


4.4.3

+ -+/+/+ -+ ++

++ + + + --++ ++

+ + + + + + + ++

+ +/+ + + + + +

B A/B A/B A/B B B/C A/B A/B

++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++

649 594 531 535 619 710 449 393

67% 31% 48% 55% 58% 44% 66% 41%

45 41 37 37 43 49 31 27

60% 21% 40% 48% 49% 34% 60% 32%

Figuur 5: Resultaten duurzaamheidsscan duurzame situatie In de figuur is te zien dat bijna alle gebouwen een label A kunnen behalen. Dat het landshuis geen A label haalt heeft temaken met de monumentale status van het gebouw, waardoor grote ingrepen qua thermische isolatie niet mogelijk zijn. Bij alle gebouwen wordt het comfort aanzienlijk verbeterd en daalt het energiegebruik en de CO2-emissie.

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

21


5.

Tot slot DGMR Bouw B.V. heeft in opdracht van de gemeente Deventer onderzoek gedaan naar alternatieven voor de nieuwbouw. In het kader van het haalbaarheidsonderzoek “opties nieuwbouw stadskantoor” zijn bestaande, door de gemeente in gebruik zijnde gebouwen onderzocht om een overzicht te krijgen van het huidige duurzaamheidsniveau. Daarnaast is voor het ontwerp van de nieuwbouw van het stadskantoor een GPR- en een GreenCalc-berekening gemaakt. In dit rapport is verslag gedaan van bovengenoemde onderwerpen. Arnhem, 25 september 2008 DGMR Bouw B.V.

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

22


Bijlage 1

EPN berekening basis

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

NEN, NPR 2917

EP Utiliteitsgebouwen

ALGEMENE GEGEVENS Projectomschrijving

: Stadskantoor Deventer

Bestandsnaam

: K:\PRJ\B\2006\040700 Deventer\EPU\EPU_basis.epu

Gebruikte eisentabel

: EPC-eisen Bouwbesluit 1 januari 2006

Overige gebouwgegevens

: -1 t/m 5e verdieping kantoor en bijeenkomstfunctie

INDELING GEBOUW Totale gebruiksoppervlakte fysieke gebouw (woonfunctie, woongebouw en utiliteitsgebouw)

Ag;tot

13250,00 m²

Utiliteitsgebouw

: - gebruiksoppervlakte verwarmde zones

Ag;verw

13250,00 m²

- gebruiksoppervlakte gekoelde zones

Ag;koel

13250,00 m²

INDELING GEBOUW - KLIMATISERINGSSYSTEMEN Klim.

Omschrijving

Ventilatielucht toevoer

afvoer

warmte

koeling

regeling

A

Klimatiseringssysteem A

mechanisch

mechanisch

water/lucht

water

ja

3,0

B

Klimatiseringssysteem B

mechanisch

mechanisch

water/lucht

water

ja

3,0

syst.

Transportmedium

Indiv.

Csys [Ws/dm³]

INDELING GEBOUW - ENERGIESECTOREN Sector

Functie

Omschrijving

Bezettings-

Ag;verw [m²]

[m²]

A.1

a·1

Bijeenkomstfunctie, overige

B2

4260,00

4260,00

graadklasse(BB)

Ag;koel

A.1

a·2

Kantoorfunctie

B3

7585,00

7585,00

B.1

b·1


B2

695,00

695,00

B.1

b·2

Kantoorfunctie

B3

710,00

710,00

BOUWKUNDIGE GEGEVENS - TRANSMISSIE Definitie scheidingsconstructies sector: A.1 constructie

Gevel NO

orientatie

buiten, NO

Gevel ZO

buiten, ZO

Gevel Z

buiten, Z

Gevel ZW

buiten, ZW

constructiedeel

dichte gevel

Hkr

Rc

U

ZTA

[m]

[m²K/W]

[W/m²K]

[-]

410,0

glas

1402,0

glas

52,0

dichte gevel

81,0

glas dichte gevel glas dichte gevel glas

EPU, NPR 2917 V2.02

A [m²]

3,00

3,00

337,0 76,0 42,0 467,0 1376,0

0,32 1,60

0,30

0,35 geen/overig

1,60

0,30

1,00 geen/overig

0,30

0,35 geen/overig

0,30

1,00 geen/overig

0,30

0,35 geen/overig

0,32 1,60

3,00

0,32 1,60

3,00

r zonwering [-]

0,32 1,60

11 jun 2007 - 13:15 / Q/Q=0,995 blz. 1

NEN, NPR 2917


BOUWKUNDIGE GEGEVENS - TRANSMISSIE (vervolg) constructie

orientatie

constructiedeel

glas Gevel NW

buiten, NW

Dak

buiten, boven

Gevel - laag -1

grond

Hkr

Rc

U

ZTA

[m]

[m²K/W]

[W/m²K]

[-]

1,60

0,30

1,00 geen/overig

26,0 218,0

glas

406,0

1,60

0,30

0,35 geen/overig

glas

26,0

1,60

0,30

1,00 geen/overig

0,30

1,00 geen/overig

dicht dak

dichte gevel vloer

3,00

r zonwering [-]

dichte gevel

874,0

glazen dak laag 5

Vloer kelder - l... sterk gevent.

A [m²]

3,00

925,0

0,32

0,32 1,60

2470,0

3,00

0,12

2300,0

3,00

0,32

------------ + totaal

11488,0

Definitie scheidingsconstructies sector: B.1 constructie

orientatie

constructiedeel

A

Hkr

Rc

U

ZTA

[m²]

[m]

[m²K/W]

[W/m²K]

[-]

0,32

Gevel NO - la...

buiten, NO

dichte gevel

300,0

3,00

Gevel NW - la...

buiten, NW

dichte gevel

83,0

3,00

ramen

67,0

Gevel ZO - laa... buiten, ZO

Gevel Z - laag 0

Gevel ZW - la...

Dak - laag 0

buiten, Z

buiten, ZW

buiten, boven

dichte gevel

36,0

ramen

34,0

dichte gevel

80,0

ramen

55,0

dichte gevel

94,0

ramen

31,0

dicht dak

1080,0

daklichten, 13 stuks Vloer kelder- l...

sterk gevent.

dichte vloer

Vloer - laag 0

grond

dichte vloer

0,32 1,60

3,00

3,00

0,30

1,00 geen/overig

0,30

1,00 geen/overig

0,30

1,00 geen/overig

0,30

1,00 geen/overig

0,32 1,60

50,0

1,00 geen/overig

0,32 1,60

3,00

0,30

0,32 1,60

3,00

r zonwering [-]

0,32 1,60

135,0

3,00

0,32

640,0

3,00

0,12

------------ + totaal

2685,0

BOUWKUNDIGE GEGEVENS - LINEAIRE KOUDEBRUGGEN Er is gerekend volgens de forfaitaire methode m.b.t. de koudebruggen. Bij de forfaitaire methode wordt een correctie op de U-waarde toegepast. Definitie lineaire koudebruggen sector: A.1 Voor deze sector zijn geen gegevens voor lineaire koudebruggen ingevoerd

Definitie lineaire koudebruggen sector: B.1 constructie

begrenzing

koudebrug

P [m]

Vloer - laag 0

EPU, NPR 2917 V2.02

grond

perimeter vloer laa

103,00

11 jun 2007 - 13:15 / Q/Q=0,995 blz. 2

NEN, NPR 2917


BOUWKUNDIGE GEGEVENS - INFILTRATIE qv10;kar/m² van het gebouw : Gebouwhoogte

0,350 [dm³/sm²]

: klasse 3 (>20m)

BOUWKUNDIGE GEGEVENS - THERMISCHE CAPACITEIT Massa vloerconstructie per m² GO : >= 400 kg/m² Type plafond

: geen of open

TOESTELLEN VERWARMING EN KOELING PER ENERGIESECTOR Energie-

Toestel verwarming

Nopw;verw

Nsys;verw Toestel koeling

[-]

[-] Nr Omschrijving

Nopw;koel

Nsys;koel

sector

Nr Omschrijving

[-]

[-]

A.1

1

stadsverwarming

0,750

0,640 1

koelingssysteem

1,560

0,790

B.1

2

inductie

0,750

0,630 2

koeling via inductie

1,560

0,820

INSTALLATIE W - VERWARMING EN HULPENERGIE Verwarmingssysteem 1 - stadsverwarming verwarmingstoestel installatiekenmerken

type toestel

:... VR-ketel

opwekkingsrendement (Nopw;verw)

: 0,750 [-]

gebouwgebonden warmtelevering op afstand

: ja

hulpenergie

aantal ketels-cv/luchtverwarmers met waakvlam

: 0

aangewezen sectoren:

A.1 -

Verwarmingssysteem 2 - inductie verwarmingstoestel

type toestel

:... VR-ketel

installatiekenmerken

opwekkingsrendement (Nopw;verw)

: 0,750 [-]

gebouwgebonden warmtelevering op afstand

: ja

hulpenergie

aantal ketels-cv/luchtverwarmers met waakvlam

: 0


B.1 -

INSTALLATIE W - KOELING Koelsysteem 1 - koelingssysteem koeltoestel installatiekenmerken


type toestel

:... compressie koelmachine

opwekkingsrendement

Nopw;koel

: 1,560 [-]

systeemrendement

Nsys;koel

: 0,790 [-]

A.1 -

Koelsysteem 2 - koeling via inductie

koeltoestel

type toestel

installatiekenmerken

opwekkingsrendement

Nopw;koel

: 1,560 [-]

systeemrendement

Nsys;koel

: 0,820 [-]


EPU, NPR 2917 V2.02

:... compressie koelmachine

B.1 -

11 jun 2007 - 13:15 / Q/Q=0,995 blz. 3

NEN, NPR 2917


INSTALLATIE W - KOELING (vervolg) INSTALLATIE W - WARMTAPWATER type toestel voor warmtapwaterbereiding

: elektrisch

Nopw;tap

= 0,292

systeem voor distributie van warm tapwater

: alle tappunten binnen 3m van opwekkingstoestel

Nsys;tap

= 0,800

sectoren met tappunten voor warmwater

: A.1 B.1 -

INSTALLATIE W - REGELING VENTILATIE Energiesector A.1 qv;min

[dm³/s] : 11126,0

qv;m;werk

[dm³/s] : 11200,0

terugregeling buitenlucht

: mech. ventilatie, terugregeling debiet>=60%

warmteterugwinapparatuur

: langzaam roterende/intermitterende warmtewisselaars

rendement nwtw

[-] : 0,70

natuurlijke ventilatie

: te openen ramen

uv;n;koel

[dm³/s·m²] : 2,00

Energiesector B.1 qv;min

[dm³/s] : 1266,6

qv;m;werk

[dm³/s] : 1300,0

terugregeling buitenlucht

: geen of <20% recirculatie of geen terugregeling debiet

warmteterugwinapparatuur

: langzaam roterende/intermitterende warmtewisselaars

rendement nwtw

[-] : 0,70

natuurlijke ventilatie

: geen

uv;n;koel

[dm³/s·m²] : 0,00

INSTALLATIE W - VENTILATOREN Bepaling effectief vermogen ventilatoren

: werkelijk opgesteld vermogen, rendement elektromotor forfaitair

Peff [kW]

: 39,750

Nummer

Klim.

P(as)

Aantal Debietregeling

Nelm

systeem

[kW]

1

A

14,00

1 toerenregeling

0,85

2

A

11,00

1 toerenregeling

0,85

3

A

16,50

1 geen regeling

0,85

4

B

14,00

1 toerenregeling

0,85

5

B

11,00

1 toerenregeling

0,85

EPU, NPR 2917 V2.02

[-]

[V]

11 jun 2007 - 13:15 / Q/Q=0,995 blz. 4

NEN, NPR 2917


INSTALLATIE W - POMPEN Pompen in warmwater circuits

>50% van opgesteld asvermogen heeft automatische toerenregeling

Fregel;verw

=

0,50

Pompen in gekoeld water circuits

>50% van opgesteld asvermogen heeft automatische toerenregeling

Fregel;koel

=

0,50

INSTALLATIE E - VERLICHTING Energie-

Pverlichting armatuur

sector

[W/m²] afzuiging

Ag;sec

Tavond

Fvl;avond

Qprim;vl;sec

[m²]

[-]

[-]

[-]

[MJ]

130,29

11,00 niet aanwezig

ja

11845,0

2200,0

300,0

0,5

2240862

B.1

15,46

11,00 niet aanwezig

ja

1405,0

2200,0

300,0

0,5

256098

Regeling verlichting

sector

in >= 70% Ag

Tdag

A.1

Verlichtings-

[kW]

aanw.detectie

Averl

Adagl

Akunstl

Fregel;kunstl

Fregel;dagl

Qprim;vl

[m²]

[m²]

[m²]

[-]

[-]

[MJ]

A.1 / 1

dubb. vertrekschak. ge...

11845,0

0,0

11845,0

0,90

0,75

2240862

B.1 / 1

dubb. vertrekschak. ge...

1405,0

0,0

1405,0

0,90

0,75

256098

OVERZICHT EISEN ENERGIEPRESTATIECOËFFICIENTEN Omschrijving Datum

: EPC-eisen Bouwbesluit 1 januari 2006 :

1 januari 2006

EPC-eis;woon

[-] :

0,80

Cepc;woon

[-] :

1,12

CV

[-] :

135,00

Ckoel

[-] :

4,00

Yverlies

[-] :

1,20

YV

[-] :

1,25

Ykoel

[-] :

3,00

Gebruiksfunctie

EPC-eis

Cepc

Uv;min

[-]

[-]

[dm³/s·m²]

Kantoorfunctie

1,50

0,96

1,30


2,20

1,17

0,95

EPU, NPR 2917 V2.02

11 jun 2007 - 13:15 / Q/Q=0,995 blz. 5

NEN, NPR 2917


RESULTATEN - ENERGIEPRESTATIEGEGEVENS Verwarming

Qprim;verw

4934992 MJ

Ventilatoren

Qprim;vent

964274 MJ

Warmtapwater

Qprim;tap

388996 MJ

Pompen

Qprim;pomp

271795 MJ

Koeling

Qprim;koel

499353 MJ

Bevochtiging

Qprim;bev

Verlichting

Qprim;vl

Comp. PV-cellen

Qprim;pv

0 MJ

Comp. WK

Qprim;comp;WK

0 MJ

0 MJ 2496960 MJ

Qpres;woon

0 MJ -----------------

Totaal

Qpres;tot

9556370 MJ

Qpres;toel

9613257 MJ

Qpres;tot / Qpres;toel

=

Epc voldoet wel aan eisentabel :

EPC-eisen Bouwbesluit 1 januari 2006

+

0,995

RESULTATEN - INFORMATIEF CO2-emissie

597083 kg

RESULTATEN - AANDACHTSPUNTEN Bouwkundige gegevens A.1, gevel "Gevel - laag -1": Er is geen waarde voor de perimeter P ingevoerd.

Let op, er is een meer nauwkeurige methode voor de bepaling van de infiltratie.

EPU, NPR 2917 V2.02

11 jun 2007 - 13:15 / Q/Q=0,995 blz. 6


Bijlage 2

GPR invoer en resultaten Basis

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

basis.xls GPR Gebouw 3.2 Gebouwcategorie: kantoorgebouwen, nieuwbouw

Ontwerp

Stadskantoor Deventer

opdrachtgever

Gemeente Deventer

Variant

Basis

plaats

Deventer

dossiernummer

B.2006.0407.02

referentietype

kantoorgebouw

ingevoerd door

LHA

aantal lagen

datum invoer

3 september 2008

gebruiksoppervlak [m2]

laatste wijziging

3 september 2008

GPR-scores Stadskantoor Deventer Basis

6

5,9

8,1

7,5

8,2

8,4

5,0

5,0

5,0

5,0

5,0

Energie

Materialen

Afval

Water

Gezondheid

13.250,0

CO2-reductie per kantoor per jaar kantoorgebouw

referentiegebouw op energiegebruik

11%

op materiaalgebruik

28%

totaal per kantoor

13%

Deze (sub)licentie is toegekend aan: DGMR bouw bv, gebruik zonder geldige (sub)licentie is niet toegestaan

© W/E adviseurs duurzaam bouwen


pagina 1 van 1

basis.xls

1

Energie GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - energie

max

score bijdrage behaald

kg CO2 per m2Ag per jaar:

toelichting

Totaal submodule 1.1: energieprestatie (EP)

(50)

1

76%

1% max: maximaal te behalen score

Totaal submodule 1.2: vermindering energievraag

(10)

7

15%

70% score: met invoer behaalde score

Totaal submodule 1.3: toekomstgerichte maatregelen Totaal module 1: energie

1.1

Modulescore: 5,9

(6)

4

9%

(66)

12

100%

GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - energie

max

score

Energieprestatie (EPU)

(50)

1

check

45,06

67% bijdrage: bijdrage submodule aan max. totale module 17% behaald: behaalde score tov maximaal haalbare score natpak

toelichting

notitie gebruiker

tussen haakjes maximale subscore

Energieprestatie (EPU) Qpres;totaal / Qpres;toelaatbaar

Omrekening naar subscore 1.1

(0,50)

(50)

1,00 (A)

U002

voer resultaat EPU-berekening in (laatste blad, vlgs NEN 2916)

U003

bij Qtot/Qtoe=< 0,9 voldaan aan U002 en bij =< 0,8 ook aan U003

1

= ( 1 - Qpres;totaal / Qpres;toelaatbaar ) x 100

Invoer tbv CO2-reductie monitor

Waarden overnemen uit EP-resultaten, NEN 2916, 2004 Let op! Vul ook het Ag in (opgeven bij submodule 2.3) Elektrisch

Energiegebruik per energiepost in MJ

Aardgas

2.496.960

Qprim;vl

271.795

Qprim;pomp Qprim;pv

0

Qprim;comp;wkk

0 499.353

Qprim;koel

0

Qprim;bev 388.996

Qprim;tap Qpres;totaal

4.934.992

0

0

0

9.556.370 MJ

320.724

276.360

0

0

0

597.083 kg


max

score

1.2

Vermindering energievraag

(10)

7

1.2.1

Vermindering energievraag pas passieve koeling toe of geen koeling

(2)

0

gebruik windenergie

(1)

0

(warm)waterbesparende maatregelen

(1)

1

energiezuinige lift of geen lift

(2)

2

pas zoneverwarming toe

(2)

2

gebouwbeheersysteem

(2)

2

check

natpak

score

(6)

4

ontwerp geschikt voor zeer lage temperatuurverwarming (<50'C)

(2)

2

dichte geveldelen Rc >= 3,5 m²K/W

(2)

0

ontwerp geschikt voor actieve zonne-energie

(2)

2

1.3.1

Toekomstgerichte voorzieningen

U383/4

doorstroombegrenzers, waterbesparende douchekoppen elke gevelorientatie en elk afwijkend bouwdeel apart geregeld

check

natpak

U032

Extra toekomstgerichte maatregelen



notitie gebruiker

bonuspunten meegenomen tot max. score bij 1.2

max

Toekomstgerichte maatregelen

toelichting

meeste maatregelen bij 1.1 gewaardeerd (in EPU-berekening)

Extra vraagbeperkende maatregelen

1.3

1.3.3

Totaal

4.621.378

CO2 [kg]


Olie Afvalverbranding

964.274

Qprim;vent

1.2.2

Kolen

4.934.992

Qprim;verw

toelichting

notitie gebruiker

voorwaarden staan in U032 beschreven bonuspunten meegenomen tot max. score bij 1.3


pagina 1 van 1

basis.xls

2

Materialen

Modulescore: 8,1 max

score

bijdrage

Totaal submodule 2.1: ontwerp op efficient gebruik

(30)

25

19%


Totaal submodule 2.2: ontwerp op lange levensduur

(32)

24

20%


(100)

52

62%

52% bijdrage: bijdrage submodule aan max. totale module

Totaal module 2: materialen

(162)

101

100%

max

score

check

2.1

Ontwerp op efficient gebruik

2.1.1

Ontwerp gericht op efficiënt gebruik

2.1.3

2.1.4

(30)

25

Ontwerp gericht op vervullen van meerdere functies

(10)

10

benut mogelijkheden meervoudig ruimtegebruik

(10)

10

optimaal benutten berekeningsvoorschriften

(1)

0

voorspannen (verbindingen)

(1)

0

gebruik prefab bouwdelen

(2)

2

hogere B-waarde / hoge-sterkte beton toepassen

(1)

0

beperken hak- en zaagverliezen metselwerk

(1)

1

benutten standaardmaten blokken en plaatmaterialen

(1)

1

sober en doelmatig

(1)

0

toepassen van puingranulaat in beton

(1)

1

toepassing van overige secundaire materialen

(1)

0

62% behaald: behaalde score tov maximaal haalbare score natpak

toelichting

notitie gebruiker

zie ook U118

U051

volgens eisen Nationaal Pakket

U353

opnemen in bestekstekst zie ook U296, U300

Gebruik van secundaire grondstoffen U074 zie ook U154; o.a cellulose in dakdoos of binnenspouw

Extra maatregelen

2.2

ontwerp op lange levensduur

2.2.1

ontwerp op lange levensduur bouwdelen


max

score

(32)

24

toepassing vandaalbestendige bouwdelen en producten

(1)

1

toepassing repareerbare bouwdelen

(1)

0

afstemmen onderhoud en levensduur bouwdelen

(1)

0

elementen met korte levensduur repareer- en vervangbaar ontwerpen

(1)

0

pas een dakoverstek toe

(1)

1

(20)

20

toepassing montagekozijnen

(1)

0

toepassing demontabele gevelpuien

(1)

0

toepassing verplaatsbare binnenwanden

(1)

0

toepassing eenvoudig toegankelijke leidingkoker(s)

(1)

1

toepassing repareerbare componenten en materialen

(1)

1

modulair bouwen en standaardiseren componenten

(1)

0

niet toepassen ingestorte/ingefreesde leidingen

(1)

0

check

natpak

toelichting

notitie gebruiker

zie ook U054 zie ook U054

ontwerp op lange gebouwlevensduur Flexibiliteit in indeling gericht op toekomstige functiewijziging

2.2.3

5,41

Ontwerp op materiaalefficiency

GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - materialen

2.2.2

toelichting

Totaal submodule 2.3: materialisatie


2.1.2

behaald

kg CO2 per m2Ag per jaar:


U413

Componenten demontabel en bereikbaar ontwerpen

U056 U170 zie ook U146

andere demontabele of bereikbare onderdelen: 2.2.4

Extra maatregelen



2.3

Materialisatie

2.3

Totaal 2.3.1 tot en met 2.3.8

2.3.1

Materialisatie fundering (standaard materialisatie)

2.3.2

max

score

check

natpak

toelichting

notitie gebruiker

(100)

51,5 Subscore 2.3 = gecorrigeerde totaalscore (zie toelichting hieronder)

100%

(27,6)

(43,4) Ongecorrigeerde belastingscore per m2GO (hoge score is ongunstig!)

9%

(6,4)

(3,9)

Materialisatie vloeren

21%

(6,0)

(9,0) Score wordt gecorrigeerd voor gebouwtype en omgezet naar prestatiescore

2.3.3

Materialisatie gevels

19%

(5,2)

(8,4) Correctiefactor gebouwtype

1,00

2.3.4

Materialisatie binnenwanden

9%

(2,6)

(3,8) Voor type gecorrigeerde score:

43,4

2.3.5

Materialisatie daken

4%

(4,2)

(1,6) Prestatiescore (subscore 2.3):

51,5

2.3.6

Materialisatie trappen en liften (standaard materialisatie)

1%

(0,4)

(0,2)

2.3.7

Materialisatie installaties

38%

(2,5)

(16,4)

2.3.8

Materialisatie inrichting (standaard materialisatie)

0%

(0,2)

(0,1)

Invoer gebouwkarakteristieken en afmetingen


pagina 1 van 4

basis.xls


max

score

check

natpak

toelichting

notitie gebruiker

Formule voor bepaling Milieubelasting per component:

Deze invoer is nodig om de hoeveelheden aan gebouwcomponenten te bepalen.

Mcom. = Hcom. x Scom.

Dit levert nog geen score op, hoeveelheid zegt weinig zegt over mate van belasting

Hoeveelheid (aantal eenheden) x Schadelijkheid per eenheid

Pas na combinatie met informatie over de materiaalkeuze is de belasting bekend. Referentietype kantoorgebouw Projectkenmerken

Groepsvak 10653 eigen invoer uit overzicht overnemen projectkenmerken referentie overnemen

Aantal gebouwen Aantal bouwlagen

referentie

invoer

ehd

(1,0)

1,0

stuk

(2,0)

6,0

stuk

(3024,0)

13.250,0

m2

referentie

Ag,cor

invoer

ehd

totaal

aantal

Vloer op grondslag

(0,0)

(0,0)

0,0

m2

1,0

1,0

Begane grondvloer

(1512,0)

(6625,0)

3.645,0

m2

1,0

1,0

1,00

Verdiepingsvloer

(1512,0)

(6625,0)

9.311,0

m2

1,0

1,0

1,00

Gevel (open en dichte delen)

(1795,0)

(7865,0)

4.900,0

m2

1,0

1,0

1,00 1,00

Gebruiksoppervlakte Ag (verwarmd+onverwarmd) Afmetingen bouwdelen afmetingen Ag-gecorrigeerde referentie overnemen

Afmetingen berekenen?

afmetingen referentie overnemen

Aandeel open delen Dragende binnenwand Hellend dak Plat Dak

(35%)

(35%)

60%

%

1,0

1,0

(270,0)

(1183,0)

944,0

m2

1,0

1,0

(0,0)

(0,0)

0,0

m2

1,0

1,0

(1512,0)

(6625,0)

1.364,0

m2

1,0

1,0

2.3.1

Materialisatie fundering (standaard materialisatie)

3,9

2.3.2

Materialisatie vloeren

9,0 max. 100%

per ehd

project

0%

(0,028)

0,0

202%

(0,034)

1,0

keramische element

0%

(0,041)

0,0

balk en broodjes

0%

(0,054)

0,0

80%

(0,056)

0,0

0%

(0,140)

0,0

Begane grondvloer ribcassette kanaalplaat

gietbouw verduurzaamd hout

Vloerisolatie

verdeling

per ehd

project

glaswol

0%

(0,004)

0,0

fenolschuim

0%

(0,006)

0,0

steenwol

0%

(0,022)

0,0

eps

0%

(0,024)

0,7

xps

0%

(0,029)

0,0

pur met lucht

0%

(0,039)

0,0

pur met hcfks's

0%

(0,137)

0,0

Verdiepingsvloer

breedte

1,00

0,5

cellenbeton

0%

(0,045)

0,0

keramische element

0%

(0,048)

0,0

hsb-element

0%

(0,051)

0,0

staalframe element

0%

(0,063)

0,0

zie ook ook U063

U471

zie ook ook U063

0%

(0,065)

0,0

zie ook U074; toepassing puingranulaat

85%

(0,066)

4,4

zie ook U074, U493; toepassing puingranulaat

verdeling

per ehd

project

85%

(0,000)

0,0

gipsplaat

0%

(0,007)

0,0

houtwolcementplaat

0%

(0,009)

0,0

15%

(0,019)

0,3 2,0

Materialisatie gevels

8,4

Buitenblad

verdeling

per ehd

project

pleisterwerk

0%

(0,021)

0,0

betonsteen metselwerk

0%

(0,028)

0,0

baksteen metselwerk

0%

(0,029)

0,5

prefab beton

0%

(0,032)

0,0

volkernplaten

0%

(0,063)

0,0

fsc-hout (I, II, III)

0%

(0,090)

0,0

natuursteen

0%

(0,130)

0,0

multiplex met fsc

0%

(0,137)

0,0

zie ook 063

verduurzaamd hout (III, IV)

0%

(0,220)

0,0

zie ook 063

multiplex zonder fsc

0%

(0,505)

0,0

zie ook 063

hout zonder fsc (I, II, III)

0%

(0,561)

0,0

zie ook U064, U081

verdeling

per ehd

project

0%

(0,016)

0,0

Binnenblad kalkzandsteen


1,00

1,00

zie ook U065

project

Vloeren, overig (standaard materialisatie)

1,00

U065

(0,040)

houtvezelplaat

1,00 1,00

zie ook U012, U494

per ehd

geen

1,00

zie ook U074, toepassing puingranulaat

15%

Verlaagd plafond

diepte

projectscore alleen door karakteristieken/afmetingen bepaald

verdeling

breedplaat

hoogte

1,00

kanaalplaat

gietbouw

2.3.3

Hier aanvinken lengte

Bestaat voor een groot deel uit glas (niet in GPR) zie ook 063 U063

pagina 2 van 4

basis.xls

GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - materialen kalkzandsteen

max

score

hsb-element

0%

(0,020)

0,0

cellenbeton

0%

(0,025)

0,0

staalframe element

0%

(0,031)

0,0

betonsteen metselwerk

50%

(0,033)

0,3

prefab beton

50%

(0,039)

0,3

Gevelisolatie

verdeling

per ehd

project

cellulose

0%

(0,003)

0,0

fenolschuim

0%

(0,004)

0,0

glaswol

0%

(0,004)

0,0

steenwol

0%

(0,008)

0,1

pur met lucht

0%

(0,018)

0,0

eps

0%

(0,018)

0,0

xps

0%

(0,029)

0,0

pur met hcfks's

0%

(0,068)

0,0

Kozijn en raam

toelichting

zie ook U074; toepassing puingranulaat zie ook U013 U154

in houten binnenspouw

zie ook U065

zie ook U065

per ehd

project

0%

(0,031)

0,0

hout (III, IV) met bifluoride

0%

(0,043)

0,0

U471


0%

(0,056)

0,0

U063,471

onverduurzaamd hout (III, IV)

0%

(0,056)

0,0

U064,471

aluminium

0%

(0,111)

4,0


0%

(0,253)

0,0

zie ook U053, U170 zie ook U071 zie ook U064, U081

zie ook U064, U471

verdeling

per ehd

project

staal

0%

(0,101)

0,0

pvc

0%

(0,108)

0,0

hout (III, IV) met bifluoride

0%

(0,154)

0,0


0%

(0,200)

0,0

aluminium

0%

(0,202)

0,0

multiplex met fsc

0%

(0,230)

0,0

U063

onverduurzaamd hout (III, IV)

0%

(0,236)

0,0

U064


0%

(0,793)

0,0

zie ook U063


0%

(1,291)

0,0

zie ook U063

Waterkering gevel + dak

verdeling

per ehd

project

polyetheen

0%

(0,001)

0,0

pvc

0%

(0,001)

0,0

epdm

0%

(0,004)

0,0

lood

0%

(0,137)

0,7

Gevels, overig (standaard materialisatie)

2,5

Materialisatie binnenwanden

3,8

notitie gebruiker

zie ook 063

verdeling

Dragende binnenwanden

zie ook U170 zie ook U071 zie ook U064, U081 U063

zie ook U071

verdeling

per ehd

project

staalframe element

0%

(0,022)

0,0

hsb-element

0%

(0,035)

0,0

kalkzandsteen

0%

(0,040)

0,0

cellenbeton

0%

(0,051)

0,0

gietbouw

0%

(0,097)

0,0


prefab beton

0%

(0,103)

0,8


Niet dragende binnenwanden

U471

zie ook U063

verdeling

per ehd

project

kalkzandsteen

0%

(0,017)

0,0

poreuze baksteen

0%

(0,024)

0,0

gips met vlaskern

0%

(0,026)

0,0

zie ook U066

gipsblokken

0%

(0,033)

0,0

zie ook U066

metal stud

0%

(0,047)

1,3

zie ook U066

staalframe element

0%

(0,047)

0,0

zie ook U066

hsb-element

0%

(0,065)

0,0

zie ook U066

cellenbeton

0%

(0,069)

0,0

Aftimmerwerk binnen

2.3.5

natpak

pvc

Buitendeur

2.3.4

check

zie ook U146

verdeling

per ehd

project

fsc-hout

0%

(0,001)

0,0

mdf

0%

(0,001)

0,0

spaanplaat

0%

(0,002)

0,0

multiplex met fsc

0%

(0,002)

0,1


0%

(0,008)

0,0

zie ook U063

hout zonder fsc

0%

(0,008)

0,0

zie ook U063

Binnenwanden, overig (standaard materialisatie)

1,6

Materialisatie daken

1,6

Constructie plat dak

zie ook U414 U063 zie ook U063 zie ook U063 U063

verdeling

per ehd

project

kanaalplaat

100%

(0,040)

0,5

cellenbeton

0%

(0,046)

0,0

keramisch element

0%

(0,048)

0,0

verduurzaamd hout

0%

(0,049)

0,0

hsb-element

0%

(0,051)

0,0

zie ook U063

staalframe element

0%

(0,063)

0,0

zie ook U063

gietbouw

0%

(0,065)

0,0



Plat dak bestaat ook voor een deel uit glas (koepel)

pagina 3 van 4

basis.xls

GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - materialen gietbouw breedplaat

Isolatie plat dak

max

score

0%

(0,066)

0,0

natpak

toelichting

verdeling

per ehd

project

0%

(0,004)

0,0

fenolschuim

0%

(0,006)

0,0

eps

0%

(0,031)

0,0

xps

0%

(0,035)

0,0

steenwol

0%

(0,039)

0,5

pur met lucht

0%

(0,039)

0,0

pur met hcfk's

0%

(0,137)

0,0

zie ook U065

U065

verdeling

per ehd

project

zie ook U444

bitumen

0%

(0,023)

0,0

Zie ook U071

pvc

0%

(0,033)

0,0

epdm

0%

(0,052)

0,6

zink

0%

(0,286)

0,0

Constructie hellend dak

+ toevoeging groendak

verdeling

per ehd

project

cellenbeton

0%

(0,023)

0,0

element met spaanplaat

0%

(0,049)

0,0

staalframe element

0%

(0,049)

0,0

U063

element met multiplex met fsc

0%

(0,051)

0,0

U063

element met multiplex zonder fsc

0%

(0,136)

0,0

Isolatie hellend dak

verdeling

per ehd

project

cellulose

0%

(0,002)

0,0

fenolschuim

0%

(0,004)

0,0

glaswol

0%

(0,004)

0,0

steenwol

0%

(0,007)

0,0

pur met lucht

0%

(0,018)

0,0

eps

0%

(0,018)

0,0

xps

0%

(0,031)

0,0

pur met hcfks's

0%

(0,068)

0,0

Bedekking hellend dak

verdeling

per ehd

project

vezelcement golfplaat

0%

(0,008)

0,0

betonpan

0%

(0,011)

0,0

keramieke pan

0%

(0,015)

0,0

natuursteen leien

0%

(0,042)

0,0

bitumen shingels

0%

(0,047)

0,0

zinken bekleding

0%

(0,286)

0,0

Daken, overig (standaard materialisatie)

0,1

2.3.6

Materialisatie trappen en liften (standaard materialisatie)

0,2

2.3.7

Materialisatie installaties Warmtesysteem

verdeling

per ehd

project

0%

(0,004)

0,0

warmtepomp met klimaatplafond

0%

(0,005)

0,0

cv-ketel met topkoeling

0%

(0,021)

0,0

cv-ketel met radiatoren

0%

(0,022)

0,0

warmtepomp met radiatoren

0%

(0,022)

0,0

cv-ketel met vloerverwarming

0%

(0,046)

5,2

warmtepomp met vloerverwarming

0%

(0,047)

0,0

verdeling

per ehd

project

natuurlijk zonder koeling

0%

(0,003)

0,0

mechanisch zonder koeling

0%

(0,043)

0,0

mechanisch met topkoeling

0%

(0,087)

9,7

mechanisch met klimaatplafond

0%

(0,095)

0,0

Dakgoot en hwa

verdeling

per ehd

project

polyetheen

0%

(0,005)

0,0

pvc

0%

(0,009)

0,0

gecoat staal

0%

(0,009)

0,0

polyester

0%

(0,012)

0,0

hout met bitumen

0%

(0,117)

0,0

zink

0%

(0,158)

0,1

Installaties, overig (standaard materialisatie)

1,4

Materialisatie inrichting (standaard materialisatie)

0,1



zie ook U081 zie ook U063

zie ook U063 zie ook U496 U154

in gesloten dakdozen

U065

zie ook U065

projectscore alleen door karakteristieken/afmetingen bepaald

16,4

cv-ketel met klimaatplafond

Ventilatie- en koelsysteem

notitie gebruiker


glaswol

Bedekking plat dak

2.3.8

check

zie ook U071

zie ook U081

projectscore alleen door karakteristieken/afmetingen bepaald © W/E adviseurs duurzaam bouwen

pagina 4 van 4

basis.xls

3

Afval GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - afval

Modulescore: 7,5 max

score bijdrage behaald

Totaal submodule 3.1: voorkom (verontrei.) bouw/sloopafval

(32)

28

33%


Totaal submodule 3.2: zorgvuldig omgaan met B&S-afval

(32)

8

33%


Totaal submodule 3.3: zorgvuldige behandeling bedrijfsafval

(32)

12

33%

38% bijdrage: bijdrage submodule aan max. totale module

Totaal module 3: afval

(96)

48

100%

50% behaald: behaalde score tov maximaal haalbare score

GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - afval

max

score

3.1

Voorkom (verontreiniging) bouwen sloopafval

(32)

28

3.1.1

Voorkom onnodige verpakkingen containers i.p.v. krimpfolie

(2)

0

statiegeldkratten /pallets / emmers

(2)

2

kitworsten i.p.v. wegwerpspuiten

(2)

0

zorg voor goede opslag materialen op bouwplaats

(8)

8

zorg voor een zorgvuldig verwerking van bouwproducten

(4)

4

(4)

4

vermijd sandwichconstructies (bij sloop niet te scheiden)

(2)

2

voorkom verontreiniging (bitumen, lijmen, verduurzaming)

(2)

2

vermijd het gebruik van pur-schuim

(2)

2

vermijd het gebruik van kitten

(2)

2

(2)

2

3.1.2

3.1.3

3.1.5

natpak

U354

toelichting

notitie gebruiker

opnemen in bestektekst

Zorg voor een sloopbestek

Voorkom verontreiniging sloopafval U056 opnemen in bestektekst U369

Hergebruik vrijgekomen producten en materialen Hergebruik sloopafval (radiatoren, dakpannen, deuren, hout)

3.1.6

check

Zorg voor goede opslag materialen op bouwplaats

zorg voor een sloopbestek

3.1.4

toelichting

opnemen in bestektekst

U072

Extra maatregelen



max

score

3.2

Zorgvuldig omgaan met bouw-en sloopafval

(32)

8

3.2.1

Scheid de volgende fracties bouwafval gevaarlijk afval

(0)

0

verplicht in bouwverordening

metalen

(0)

0


steenachtig afval

(0)

0


hout (massief zonder verduurzaming)

(0)

0


overig bouwafval

(0)

0


papier en karton

(4)

0

vlak glas

(4)

0

kunststoffen

(4)

0

glaswol

(4)

0

steenwol

(4)

0

kalkzandsteen

(4)

0

plaats containers met duidelijke omschrijvingen

(2)

2

plaats de containers op goed bereikbare plaatsen

(2)

2

voorkom dat omwonenden de containers gebruiken

(2)

2

voorkom zwerfvuil (lichte isolatiematerialen)

(2)

2

3.2.2

3.2.3

3.2.4

toelichting

notitie gebruiker


U371

Optimaliseer scheiding fracties bouwafval


natpak

U371

Scheid de volgende fracties bouwafval, indien zinvol

Extra maatregelen

check

U371


pagina 1 van 2

basis.xls GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - afval

max

score

check

natpak

toelichting

notitie gebruiker


max

score

check

natpak

toelichting

notitie gebruiker

3.3

Zorgvuldige behandeling bedrijfsafval

(32)

12

3.3.1

Ruimtelijke randvoorwaarden voor afvalscheiding voorzieningen/opslag/afvoer van papier en karton

(20)

0

voorzieningen/opslag/afvoer van gevaarlijk afval

(4)

4

voorzieningen/opslag/afvoer van compost

(4)

4

voorzieningen/opslag/afvoer van overig afval

(4)

4

3.3.2

Extra maatregelen



betreft behandeling tijdens gebruik gebouw



pagina 2 van 2

basis.xls

4

Water

Modulescore: 8,2

GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - water

max

score

bijdrage behaald

Totaal submodule 4.1: verbruik toiletten

(28)

20

30%


Totaal submodule 4.2: verbruik keuken en practicumlokalen

(16)

16

17%

100% score: met invoer behaalde score 100% bijdrage: bijdrage submodule aan max. totale module

Totaal submodule 4.3: verbruik speciale voorzieningen/installaties

(9)

9

10%

Totaal submodule 4.4: overige watergerelateerde maatregelen

(40)

15

43%

Totaal module 4. Water

(93)

60

100%

max

score

4.1

Waterverbruik toiletten

(28)

20

4.1.1

Toiletsystemen urinoirs

0% (19)

0

toiletten met 4-l reservoir (Gustavsberg)

0% (19)

0

U385

toiletten met spoelonderbreker

0% (13)

0

U383

toiletten met 6-liter-reservoir

0% (10)

10

U383

standaardtoiletten (9-liter reservoir)

0%

(0)

0

4.1.3

Kranen toiletruimten

0%

(9)

9

zelfsluitende kranen

0%

(3)

0

ééngreepsmengkranen

0%

(3)

0

normale kranen

0%

(0)

0

4.2

Waterverbruik kantine en pantry

(16)

16

4.2.1

Keukenkranen pantry

check

natpak

0%

(6)

6


0%

(2)

0


0%

(2)

0

normale kranen

0%

(0)

0

0%

(9)

9


0%

(3)

0


0%

(3)

0

normale kranen

0%

(0)

0

niet aanwezige tappunten tellen niet mee in de subscore

U383

U383

Extra maatregelen

4.3.1

Douches sportvoorzieningen


max

score

(9)

9

verdeling 0%

(8)

8

douche met zelfsluitende kraan

0%

(3)

0

standaard-douchekoppen

0%

(0)

0

natpak

toelichting

notitie gebruiker


U383

verdeling

kranen met volumebegrenzers

0%

(2)

2


0%

(1)

0


0%

(1)

0

normale kranen

0%

(0)

0


check

U450

waterbesparende douchekop

Kranen sportvoorzieningen

notitie gebruiker

verdeling


Waterverbruik speciale voorzieningen/installaties

toelichting

verdeling



4.3.2

U383


score

4.3

notitie gebruiker


Extra maatregelen

Keukenkranen kantine

toelichting

verdeling


max

4.2.3

natpak

verdeling


4.2.2

check

38% behaald: behaalde score tov maximaal haalbare score 64%


4.1.2

toelichting

U383

pagina 1 van 2

basis.xls GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - water 4.3.3

max

score

check

natpak

Extra maatregelen

max

score

4.4

Overige watergerelateerde maatregelen

(40)

15

4.4.1

Begroend dak (10)

10

(10)

0

(5)

0

U477

(5)

0

U098

(5)

5

(5)

0

4.4.2


Olie- of slibvangers bij parkeerplaatsen e.d. Olie- of slibvangers bij parkeerplaatsen e.d.

4.4.7

notitie gebruiker

Maatregelen tegen verontreiniging tijdens de bouw voorkom verontreiniging tijdens de bouw

4.4.6

toelichting

Minimalisering verhard oppervlak minimalisering verhard oppervlak

4.4.5

natpak

Opvang/gebruik regen- of grijswater voor toiletspoeling opvang/gebruik regen/grijswater voor toilet

4.4.4

check

Opvang regenwater in oppervlaktewater opvang regenwater in oppervlaktewater

4.4.3

notitie gebruiker



begroend dak

toelichting

Extra maatregelen





pagina 2 van 2

basis.xls

5

Gezondheid

Modulescore: 8,4

GPR Gebouw 3.2 - kantoorgebouwen - gezondheid

max

Totaal submodule 5.1: geluid

(33)

score bijdrage behaald 3

15%

Totaal submodule 5.2: luchtkwaliteit

(78)

54

35%

Totaal submodule 5.3: thermisch comfort

(78)

78

35%

toelichting

9% max: maximaal te behalen score 69% score: met invoer behaalde score 100% bijdrage: bijdrage submodule aan max. totale module

(34)

18

15%

Totaal module 5: gezondheid

(223)

153

100%


max

score

5.1

Geluid

(33)

3


5.1.1

Wering van geluiden van buiten (6)

0

wettelijke eis: Laeq<=40dB(A)

van werkruimten naar verkeersruimte Ilu > -26 dB

(3)

0

van werkruimten naar verkeersruimte Ico > -10 dB

(3)

0

tussen werkruimten Ilu > -14 dB

(6)

0

tussen werkruimten Ico > 0 dB

(6)

0

achtergrondgeluid tgv installaties Laeq > 35 dB(A)

(0)

0

achtergrondgeluid tgv installaties Laeq <= 35 dB(A)

(3)

0

U411

achtergrondgeluid tgv installaties Laeq <= 30 dB(A)

(6)

0

U411

(3)

3

Totaal submodule 5.4: licht en visueel comfort

achtergrondgeluid tgv omgeving Laeq <= 35 dB(A)

5.1.2

5.1.3

5.1.4

69% natpak

toelichting

notitie gebruiker

Wering van interne geluiden

Wering van geluiden installaties

Verkorten nagalmtijd nagalmtijd T < 0,6 sec. (werkruimte)

5.1.5

check

53% behaald: behaalde score tov maximaal haalbare score

Extra maatregelen



max

score

5.2

Luchtkwaliteit

(78)

54


5.2.1

Primaire voorwaarden goede luchtkwaliteit (8)

8

voor Cara-patienten: 1,5 x bouwbesluit-eis: 1,3 dm3/sm2

(12)

0

(10)

0

ventilatiecapaciteit kantoorruimte>= 1,95 dm3/sm2 CO2-regeling, concentratie begrensd op: Groepsvak 1347 800 ppm ('zuivere' lucht) 1000 ppm

5.2.2

1200 ppm (grenswaarde)

(8)

0

geen recirculatie ventilatielucht

(10)

10

voorkom luchtlekkage bodem -> gebouw

(1)

1

onderhoudscontract ventilatiesysteem

(4)

0

gunstige locatie luchttoevoer

(4)

4

geen luchtbevochtiging

(4)

4

natuurlijke toevoer met tochtbeperkende voorzieningen

(4)

0

natuurlijke toevoer

(2)

0

mechanische toevoer met luchtfiltratie

(1)

0

mechanische toevoer

(0)

0

goede reinigbaarheid ventilatievoorzieningen

(3)

0

check

natpak

toelichting

notitie gebruiker

voorkomen invloed van vervuilende bronnen (vb parkeren)

Goede ventilatievoorzieningen Voldoende ventilatievoorzieningen

bijvoorbeeld zelfregulerende roosters filtertype minimaal F7

Regelbaarheid ventilatie

(5)

5

(10)

10

geen fosfogips in plafonds/wanden/stucwerk

(1)

1

geen formaldehydehoudend spaanplaat

(1)

1

geen onverpakte minerale vezels

(1)

0

niet schilderen van binnenwerk

(1)

0

oplosmiddelen arme/-vrije lijmen en kitten

(1)

1

geen pvc-houdende vloerbedekking

(1)

0

(3)

0

(6)

6

te openen ramen regelbaarheid ventilatie per werkruimte

5.2.3

5.2.4

Beperken uitstoot schadelijke stoffen uit bouwmaterialen

Beperken stofconcentraties centrale stofzuiginstallatie Groepsvak 1149 Verwarmingsysteem lage temperatuurverwarming: wand/vloerverwarming lage temperatuurverwarming: radiatoren (vb 50/70°C)


pagina 1 van 2

basis.xls Groepsvak 1149


5.2.5

5.2.6

max

score

lage temperatuurverwarming: radiatoren (vb 50/70°C)

(3)

0

radiatorenverwarming (70/90°)

(2)

0

luchtverwarming met luchtfiltratie

(2)

0

luchtverwarming

(0)

0

goede reinigbaarheid verwarmingsvoorzieningen

(3)

0

voorkomen vocht door koudebruggen

(1)

1

minimaliseer het gebruik van schimmelgevoelige materialen

(1)

1

minimaliseer de toepassing van 'zachte'vloerbedekking

(1)

1

check

natpak

toelichting

notitie gebruiker

Voorkomen vorming biologische agentia ≥ ƒ0,65

Extra maatregelen



max

score

5.3

Thermisch comfort

(78)

78


5.3.1

Temperatuuroverschrijding (PMV) (0)

0

TO-berekening of behaaglijkheids-toets vlgs ISSO 37

(30)

30

TO-berekening

specifieke werkzame massa: 65-85 kg/m²

(5)

0

lage interne warmtelast

(5)

0

lage externe warmtelast (ZTA < 0,2)

(5)

0

te openen ramen

(5)

0

actieve koeling

(5)

0

te openen ramen

(16)

16

ind. regelbaarheid ruimtetemperatuur plus en min 3°C

(16)

16

ind. regelbaarheid (buiten)zonwering

(16)

16

Wettelijke eis: -0,5 < Predicted Mean Vote < +0,5 Groepsvak 1161 temperatuuroverschrijdingsuren < 150 uren

check

natpak

toelichting

notitie gebruiker

indien geen TO-berekening beschikbaar is:

5.3.2

5.3.3

buitenzonwering, glaspercentage

Individuele regelbaarheid

Extra maatregelen



max

score

5.4

Licht en visueel comfort

(34)

18


5.4.1

Daglichttoetreding oppervlak daglichtopening > 10% vloeroppervlak

(5)

5

wettelijke eis = 5%

daglichtfactor werkvlak 0,9%

(5)

0

beperk daglichtfactor verschillen in werkzone

(2)

0

reflectie-coëfficiënt binnenwanden > 0,5; plafond > 0,7

(2)

0

ind. regelbaarheid per vertrek en werkplek

(5)

5

voorkomen verblinding lamp/armatuur (afsch.hoek>40°)

(2)

0

verlichtingsniveau werkplek >= 400lux

(2)

2

kleurweergave-index Ra >= 80

(2)

2

pas lichtwering toe

(5)

0

geen gekleurde beglazing

(2)

2

voorkomen verblinding door daglicht/reflecties

(2)

2

5.4.2

5.4.3

5.4.4

check

natpak

toelichting

notitie gebruiker

vb. lichtplank; ook energetisch effect

Kunstlicht

Visueel comfort (overig)

Extra maatregelen





pagina 2 van 2


Bijlage 3

Resultaten duurzaamheidsscan

k:\doc\b\2006\040702\b2006040702r002.docx 25-09-2008

B.2006.0407.02 Beoordeling energiezuinigheid gebouwen gemeente Deventer

Matrix beoordeling energiezuinigheid

BIJLAGE Stand van zaken (huidig)

matrix_energie.xls Basis

kg CO₂/m² (alleen gebouwgebonden installaties)

-+ -----+ +


-+ ----+ +



-------+ +



G D F G G G G C E

Verlichting




beoordelingsaspect

+/- D nvt 1947 112 +/- B/C nvt 866 52 D nvt 1023 62 +/- D nvt 1199 71 +/- D nvt 1458 84 D nvt 1279 75 D nvt 1320 78 - C/D nvt 667 40 +/- B nvt 855 52 * Klasse ontleend aan NEN-EN-ISO 7730

23-9-2008

blad 1 van 8


Matrix beoordeling energiezuinigheid stand van zaken huidig energetisch niveau (augustus 2008) Polstraat 1

-

gevels, dak en vloer niet geisoleerd enkel glas in houten kozijnen, deels met voorzetbeglazing deels mechanische afzuiging, deels natuurlijke ventilatie verlichting: deels spaarlampen, deels conventioneel deels vertek- deels dubbele vertrekschakeling

Polstraat 6A

-

gevels en vloer niet geisoleerd dak geisoleerd dubbel glas in houten kozijnen mechanische toe en afvoer met warmteterugwinning deels koeling (splitunits) verlichting: deels spaarlampen, deels conventioneel vertrekschakeling

Polstraat 12

-

gevels, dak en vloer niet geisoleerd enkel glas in houten kozijnen naturlijke toevoer, mechanische afvoer verlichting: deels spaarlampen, grotendeels conventioneel vertrekschakeling

Polstraat 14

-

gevels, dak en vloer niet geisoleerd enkel glas in houten kozijnen met voorzetbeglazing, deels dubbel glas naturlijke toevoer, mechanische afvoer verlichting: deels spaarlampen, grotendeels conventioneel dubbele vertrekschakeling

het Stadhuis

-

gevels, dak en vloer niet geisoleerd enkel glas in houten kozijnen, deels met voorzetbeglazing raadszaal en koffiezaal mechanische toe- en afvoer kantoren 1e verdieping mechanische afzuiging, overig natuurlijke ventilatie koeling in oude raadszaal verlichting: deels spaarlampen, deels conventioneel deels vertek- deels dubbele vertrekschakeling


23-9-2008

blad 2 van 8


Matrix beoordeling energiezuinigheid het Landshuis

-

gevels, dak en vloer niet geisoleerd enkel glas in houten kozijnen naturlijke toevoer, mechanische afvoer koeling in trouwzaal verlichting: deels spaarlampen, grotendeels conventioneel dubbele vertrekschakeling

de oude Schouwburg

-

gevels, dak en vloer niet geisoleerd enkel glas in stalen kozijnen naturlijke toevoer, mechanische afvoer geen koeling verlichting: grotendeels conventioneel, vertrekschakeling

Stadskantoor

- gevels, dak en vloer matig geisoleerd - dubbele beglazing in aluminium kozijnen - gedeelte naturlijke toevoer, mechanische afvoer gedeelte mechanisch toe en afvoer - klein gedeelte koeling - verlichting: deels spaarlampen, deels conventioneel vertrekschakeling

Leeuwenbrug

-


gevels, dak en vloer geisoleerd HR beglazing in kunststof kozijnen gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning koeling verlichting: deels spaarlampen, deels conventioneel grotendeels dubbele vertrekschakeling

23-9-2008

blad 3 van 8



BIJLAGE

matrix_energie.xls Verbeteringen

B/C nvt 1076 B nvt 877 B/C nvt 862 B/C nvt 887 B/C nvt 1049 C nvt 1144 B/C nvt 857 B nvt 690 B nvt 813 * Klasse ontleend

2

Reductie CO2/m t.o.v. stand van zaken huidig [%]


++ +/+ + + + + + +

2

++ + ++ ++ ++ ++ + ++ +

Reductie MJ/m t.o.v. stand van zaken huidig [%]

Verlichting

+ + + + --+ ++ +



+ -+/+/+ -+ ++ +



D D D D F G C C D





Stand van zaken inclusief verbeteringen beoordelingsaspect

45% 66 41% -1% 53 -1% 16% 54 12% 26% 55 22% 28% 64 23% 11% 69 9% 35% 54 31% -3% 44 -8% 5% 49 6% aan NEN-EN-ISO 7730

23-9-2008

blad 4 van 8


Matrix beoordeling energiezuinigheid aanbevolen verbeteringen voor het bereiken van een minimum energetisch niveau Polstraat 1

-

Polstraat 6A

- net gerenoveerd - uitbreiden koeling

Polstraat 12

-

verbeteren isolatie van 50% van de gevel naar 2,5 m2K/W (naisolatie) verbeteren isolatie van het dak naar 2,5 m2K/W HR+ glas in goede kozijnen (Uraam=1,9) mechanische ventilatie met warmteterugwinning (twin-coil) aanbrengen van koeling (splitunits) verlichting verlagen naar 10 W/m2 daglichtregeling + aanwezigheidsdetectie

Polstraat 14

-

verbeteren isolatie van 50% van de gevel naar 2,5 m2K/W (naisolatie) verbeteren isolatie van het dak naar 2,5 m2K/W HR+ glas in goede kozijnen (Uraam=1,9) mechanische ventilatie met warmteterugwinning (twin-coil) aanbrengen van koeling (splitunits) verlichting verlagen naar 10 W/m2 daglichtregeling + aanwezigheidsdetectie

het Stadhuis

-

verbeteren isolatie van de gevels naar circa 1,3 m2K/W verbeteren isolatie van het dak naar 2,5 m2K/W mechanische ventilatie met warmteterugwinning (twin-coil) aanbrengen van koeling daglichtregeling + aanwezigheidsdetectie individuele regeling verwarming overal (thermostatische kranen)

verbeteren isolatie van de gevel 1,3 m2K/W (naisolatie) verbeteren isolatie van het dak naar 2,5 m2K/W HR+ glas in goede kozijnen (Uraam=1,9) mechanische ventilatie met warmteterugwinning (twin-coil) aanbrengen van koeling daglichtregeling + aanwezigheidsdetectie


23-9-2008

blad 5 van 8


Matrix beoordeling energiezuinigheid het Landshuis

-

verbeteren isolatie van het dak naar 2,5 m2K/W mechanische ventilatie met warmteterugwinning twin-coil aanbrengen koeling individuele regeling verwarming overal (thermostatische kranen) verlichting verlagen naar 10 W/m2 daglichtregeling + aanwezigheidsdetectie

Schouwburg

-

verbeteren isolatie van de gevels naar circa 1,3 m2K/W verbeteren isolatie van het dak naar 2,5 m2K/W HR+ glas in goede kozijnen (Uraam=1,9) mechanische ventilatie met warmteterugwinning twin-coil aanbrengen koeling verlichting verlagen naar 10 W/m2 daglichtregeling + aanwezigheidsdetectie

Stadskantoor

-

verbeteren isolatie van de gevel van circa 1,3 naar 2,5 m2K/W verbeteren isolatie van het dak van circa 1,3 naar 2,5 m2K/W HR++ glas in goede kozijnen (Uraam=1,6) mechanische ventilatie met warmteterugwinning twin-coil aanbrengen koeling daglichtregeling + aanwezigheidsdetectie

Leeuwenbrug

- daglichtregeling + aanwezigheidsdetectie


23-9-2008

blad 6 van 8



BIJLAGE


B A/B A/B A/B B B/C A/B A/B

++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++

649 594 531 535 619 710 449 393

67% 31% 48% 55% 58% 44% 66% 41%

45 41 37 37 43 49 31 27

2


+ +/+ + + + + +

Reductie CO2/m t.o.v. stand van zaken huidig [%]


+ + + + + + + ++


Verlichting

++ + + + --++ ++

2


+ -+/+/+ -+ ++

Reductie MJ/m t.o.v. stand van zaken huidig [%]


A A A A A B A A nvt




Stand van zaken inclusief verbeteringen en duurzame opwekking beoordelingsaspect

60% 21% 40% 48% 49% 34% 60% 32%

* Klasse ontleend aan NEN-EN-ISO 7730

matrix_energie.xls Verbeteringen en opwekking

23-9-2008

blad 7 van 8


Matrix beoordeling energiezuinigheid aanbevolen verbeteringen voor het bereiken van een verbeterd energetisch niveau (bijkomende voorzieningen boven het minimum energetisch niveau) Polstraat 1

- Warmtepomp met warmte en koude opslag (grondwater/aquifer) - Lage temperatuurverwarming, hoge temperatuur koeling (klimaatplafonds)

Polstraat 6A


Polstraat 12


Polstraat 14


het Stadhuis


het Landshuis


Schouwburg


Stadskantoor


Leeuwenbrug

- niet van toepassing i.v.m. huur van het pand

matrix_energie.xls Verbeteringen en opwekking

23-9-2008

blad 8 van 8

Eisenhowerlaan 112, Postbus NL-2508 EE Den Haag T +31 (0) F +31 (0)

Recommend Documents