“Onaantrekkelijk ?”
Een klein testje
Gerard Gielen
Vorming Plus Januari 2009
KHLim SAW Gerard Gielen
Inleiding
Wat kiest u ?
KHLim SAW Gerard Gielen
Of ?
Innerlijk of uiterlijk het meest belangrijk in onze huidige samenleving ? Schoonheid zit ‘vanbinnen’ ? Hoe wordt de eerste indruk over iemand gevormd ? Fysieke aantrekkelijkheid is meest zichtbare en meest toegankelijke kenmerk van een persoon en heeft belangrijke informatiewaarde. Samenleving : kunst, literatuur, films, reclame, media,…
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Feit of fictie ?
Feit of fictie ? Fysiek aantrekkelijke kinderen zijn meer populair en onaantrekkelijke kinderen worden gepest (dikke kinderen/rood haar…?) ? Leerkrachten geven betere punten aan het werk van aantrekkelijke kinderen en hebben hogere verwachtingen, wat tot betere prestaties leidt ?
KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Aantrekkelijke sollicitanten hebben meer kansen om een job te vinden en verdienen een hoger salaris ? In rechtbanken werden aantrekkelijke mensen minder snel schuldig bevonden en als ze schuldig waren kregen ze lichtere straffen ? Mooie mensen vinden sneller een (mooie) partner en hebben een gelukkiger huwelijksleven ? In de hulpverlening wordt aan aantrekkelijke cliënten meer tijd besteed ? Vooral fysieke aantrekkelijke mensen komen aan bod in de media, in de showbiz, in de politiek,…?
KHLim SAW Gerard Gielen
Onderzoeksgegevens bevestigen dit : dit zijn helaas allemaal feiten !!!!
KHLim SAW Gerard Gielen
1
Dezelfde personen uit de serie ROMA
Feit ! Sprookjes en films : de mooie fee, de lelijke heks of stiefmoeder…de knappe held en de lelijke misdadiger… Wie fysiek aantrekkelijk is, heeft meer kans op een succesvol, persoonlijk, sociaal en professioneel leven : krijgt meer aandacht, sympathie, meer positieve appreciatie,…
Hedendaags of eeuwenoud ? Iedere periode in de geschiedenis had haar eigen schoonheidsstandaarden
Marcus Aurelius en Cleopatra
Wat mooi is, goed is ….. En wat ‘lelijk is , slecht is’ : een irrationeel, diep geworteld vooroordeel, dat fysiek aantrekkelijke mensen ook andere gewenste eigenschappen doet bezitten : hogere intelligentie, meer competentie, betere sociale vaardigheden, meer zelfvertrouwen, hogere morele waardigheid,… LET OP : men denkt dat dit zo is, maar het zijn VOOROORDELEN KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Achtergronden van het project ‘Onaantrekkelijk’ en ‘Mooie heksen en lelijke feeën’
KHLim SAW Gerard Gielen
De machtige invloed van fysieke aantrekkelijkheid Fysieke aantrekkelijkheid opent de poort voor hen die met schoonheid begiftigd zijn Alomtegenwoordig en eeuwenoud : overal ter wereld en doorheen de hele geschiedenis Subtiliteit : mensen willen zich niet bewust zijn van de impact van fysieke aantrekkelijkheid, maar gedragen zich er wel naar : eerlijkheid, goed karakter,…is belangrijker, maar dit blijkt niet uit onderzoek ! Socialisatie : via differentiële beïnvloedingsprocessen wordt het belang aangeleerd (maar gevoel voor schoonheid is ook aangeboren).
De druk om mooi voor de dag te komen is in deze tijd nog nooit zo groot geweest door toename van de media : beeldcultuur maakt dat we voortdurend mooie mensen zien
Persoonlijke interesse : pedagoog-seksuoloog (paper over belang van uiterlijk in partnerkeuze tijdens studies)
Exceptioneel er goed uitzien wordt voor iedereen normaal en bereikbaar geacht, maar is dit zo ?
Contacten met studenten & personen met een zichtbare handicap in de eigen hogeschool.
Gevolg : fitnesscultuur, dieet, medicijnen slikken,plastische chirurgie,..
ICT & Onderzoeksmethodologie 2de jaar bac. Ortho en afstudeerprojecten van derdejaars bac. Ortho KHLim
Lichaamsgeoriënteerde psychische ziektebeelden : anorexia, boulimia, Body Dysmorphic Disorder,…Adoniscomplex (mannen)
Het onderzoeksproject verliep van febr.2003 t.e.m. juni 2003 samen met 6 studenten bac. orthopedagogie KHLim dept. Sociaal-agogisch werk
KHLim SAW Gerard Gielen
Invloed van aantrekkelijkheid op diverse terreinen van het sociaal-maatschappelijke leven cfr boek ! Aantrekkelijkheid en muziekvoorkeur Justitie Politiek Sport Job en verdiensten Seksuele relaties Opvoeding & onderwijs Hulpverlening Partnerkeuze
Een indrukwekkende hoeveelheid onderzoeksmateriaal is voorhanden (van in de jaren 1970 tot op heden) : vooral onderzoek in Amerika, Engeland, Nederland KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Campagne van (ex-) minister gelijke kansen Mieke Vogels in 2002 omtrent ‘Maggezien worden’
KHLim SAW Gerard Gielen
Voorbeeld bij heel jonge kinderen Langlois (1984). Ze concludeerde na het schrijven van haar studie over moeders die met hun pasgeborenen nog in het ziekenhuis lagen : ‘Hoe minder aantrekkelijk de baby was, des te meer de moeder haar aandacht op andere mensen richtte en met hen een interactie aanging in plaats van met haar eigen baby […]. Na drie maanden knuffelden de moeders van aantrekkelijke meisjes in verhouding tot moeders van minder aantrekkelijke meisjes hun kinderen meer, kusten hen meer en glimlachten vaker naar hun dochters terwijl ze hen dicht tegen ze aan hielden
KHLim SAW Gerard Gielen
2
Nancy Friday (1996) verwijst naar een studie van Katherine Hildebrandt We zijn het met elkaar zelfs eens over welke gelaatstrekken het meest waarschijnlijk het etiket ‘lief’ opgeplakt krijgen. In de studie van Hildebrandt werden de getekende gezichten van kinderen in de leeftijd van drie, vijf, zeven, negen, elf en van dertien maanden millimeter voor millimeter gewijzigd, waarbij iedere afbeelding varieerde in de afmetingen van het voorhoofd, grootte van de afstand tussen de ogen, afmeting van de iris en pupil, lengte en breedte van de neus, hoogte en breedte van de mond en de afmetingen van de kaken. Toen volwassenen werd gevraagd de tekeningen te beoordelen naar lieftalligheid, waren ze het over het algemeen met elkaar eens : lieve baby’s waren kinderen met korte, smalle gelaatstrekken, grote ogen en pupillen en hoge voorhoofden. KHLim SAW Gerard Gielen
Voorbeeld op school Vooroordeel op school en in de opvoeding Clifford en Walster (1978) : 400 leerkrachten kregen identiek rapport met verschillende foto’s : aantrekkelijke kinderen presteerden beter, hadden hoger IQ, ouders toonden meer belangstelling en kinderen waren meer sociaal… andere talrijke studies bevestigen dit Dion (1992) : bij een onaantrekkelijk kind wordt ongehoorzaamheid makkelijker toegeschreven aan zijn antisociaal karakter terwijl het bij een aantrekkelijk kind wordt geminimaliseerd als iets tijdelijks
KHLim SAW Gerard Gielen
Langlois (1991) :Ook baby’s zelf kijken liever naar een mooi gezicht Baby’s staarden langer naar aantrekkelijke gezichten, ongeacht hoe hun moeder eruitziet. Bijna ongeloofwaardig is haar bewering dat twaalf maanden oude kinderen liever speelden met vreemden die er aantrekkelijker uitzagen dan hun eigen moeder en met poppen die aantrekkelijke gezichten hadden. Het maakte niet uit welke huidskleur de baby had.
KHLim SAW Gerard Gielen
Ze lieten op de universiteit van Rochester mannelijke studenten een cijfer geven voor een opstel dat zogenaamd geschreven was door een vrouwelijke student. In werkelijkheid ging het steeds om hetzelfde opstel, maar er werden verschillende foto's bij gegeven. De stijl en de inhoud van het opstel werden beter beoordeeld als men meende dat de schrijfster een aantrekkelijk meisje was en het uiterlijk kreeg vooral veel invloed als men bedenkt dat de kwaliteit van het opstel objectief beschouwd matig was.
KHLim SAW Gerard Gielen
Chaikin et al. (1978) : kinderen beoordelen een aantrekkelijke leraar als betere leraar, interessanter, aangenamer, vriendelijker, … maar de leerresultaten van beide onderzoeksgroepen waren gelijk. Romaro & Bordiery (1989) : hogeschoolstudenten beoordeelden aantrekkelijke leraren als meer bekwaam
Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Landy & Sigall : onderzoek op universitair niveau
Ook de fysieke aantrekkelijkheid van de docent is van belang
KHLim SAW Gerard Gielen
Langlois, J.H. & Casey, R. (1984) Baby beautiful : the relationship between infant physical attractiveness and maternal behavior. Paper presented at the fourth biennal International Conference on Infant Studies, New York Langlois, J.H., Ritter, J.M., Roggman, L.A., Vaughn, L.S. (1991) Facial diversity and infant preferences for attractive faces. Developmental Psychology, 27, nr. 1 Meer literatuurreferenties : zie literatuurlijst op CDROM
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Schoonheid telt .Twee onderzoekers van de University of Texas hebben in 2003 wetenschappelijk vastgesteld dat mooie docenten betere studieresultaten opleveren. Fysieke aantrekkelijkheid zou bijdragen aan de aandacht die studenten voor de colleges weten op te brengen. Indien je zelf niet knap bent : breng dan een knappe partner mee : Sigall en Landy (1973) bewezen dit principe door onderzoek. Ze gingen na welke indruk over iemand wordt gevormd, op basis van de aantrekkelijkheid van de partner. Twee variabelen werden gemanipuleerd, enerzijds de aantrekkelijkheid van de partner en anderzijds de mate van verbondenheid
KHLim SAW Gerard Gielen
3
En op de liefdesmarkt ? Uit de talloze onderzoeksbevindingen kwam steeds naar voor dat er een duidelijke voorkeur bestaat voor fysiek aantrekkelijke partners. Vb. Black (1974) manipuleerde verschillende variabelen : gelijkheid van attitudes, intelligentie, populariteit en fysieke aantrekkelijkheid. De proefpersonen uit het onderzoek gingen veel liever uit met de aantrekkelijke kandidaten dan rekening houdend met de andere factoren. De uiterlijke verschijning had de grootste predictieve waarde in dating-situaties. Het uiterlijk bepaalt iemands kansen op de liefdesmarkt : wie in het oog springt, wordt benaderd. Anderen worden over het hoofd gezien KHLim SAW Gerard Gielen
Speeddaten : na 10 sec weet men al of men met de kandidaat verder wil of niet : alsof de andere persoonlijkheidstrekken van de persoon onbelangrijk zijn ?
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Enkele bedenkingen…. Zwaarlijvige mensen worden het meest benadeeld in partnerkeuze Matching-fenomeen: sterke overeenkomst in aantrekkelijkheid van paren Vrouwen vinden uiterlijk minder belangrijk, maar niet onbelangrijk ! Voor vrouwen is knappe uiterlijk een hulpmiddel om economische en sociale status te verhogen. Voor mannen speelt dit niet. Hoe ouder men wordt, hoe minder belangrijk het uiterlijk wordt.
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Voorbeeld uit de hulpverlening & onderzoek Nadelen van aantrekkelijkheid : Te mooie mensen worden niet gevraagd Schoonheid is vergankelijk : wat als men oud en lelijk wordt ? Ganley (2002) Pennsylvania: aantrekkelijke personen waren minder partnertrouw dan minder aantrekkelijk beoordeelde personen Aantrekkelijke partners hebben een grotere relationele tevredenheid (vooral aantrekkelijkheid van de vrouw !)
KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
Onderzoek naar hulpvaardigheid in toevallige, ongestructureerde situaties toont aan dat aantrekkelijke personen meer en sneller hulp krijgen : valies de trap opdragen, lekke band met de auto, meubels versjouwen,… Zelfs de wetenschap kan profiteren : Benson, Karabenick & Lerner (1976) : aanvraagformulieren met foto in luchthaven : met mooie vrouwen kwam meer en sneller terug Dommeyer & Ruggiero (1996) : foto op enquête bij 150 willekeurige adressen : met foto 40% spontane return, zonder foto 19% KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Recent onderzoeksmateriaal Studie in Sunday Times juli 2006 : mooie mensen behalen effectief betere examenresultaten omdat mooie kinderen meer aandacht en interesse van hun ouders krijgen (Pietro Cipriani universiteit van Verona) In grootwarenhuis : mooie kinderen worden beter in de gaten gehouden dan lelijke Satoshi Kanazawa (London School of Economics) en Jody Kovar 2006 (University of Pennsylvania US) : mooie mensen bezitten inderdaad een hogere intelligentie omwille van genetische redenen : survival of the fittest/schoonheid als teken van uiterlijke gezondheid (slim trouwt met mooi…)
KHLim SAW Gerard Gielen
4
Wat is aantrekkelijk ?
Onderzoek toont aan dat er zoiets bestaat als universele schoonheid die op een bepaald ogenblik geldt Schoonheidsvoorkeuren van mannen en vrouwen vertonen significante verschillen. Vrouwen : schoonheidseigenschappen die verwijzen naar jeugd en vruchtbaarheid : gave huid ; glanzend lang haar; taille-heup 0,7; slank ; middelmatige boezem, volle lippen en symmetrisch gezicht
KHLim SAW Gerard Gielen
Er bestaat zoiets als universele mannelijke en vrouwelijke schoonheid
Mannen : symmetrisch gezicht en grote lichaamsbouw ; jeugdigheid is van ondergeschikt belang tov status, rijkdom, ambitie en macht Schoonheidsidealen worden sterk beïnvloed door de wetten van media en reclame, trendsetters uit showbizz, muziek en mode-industrie. Situationele en culturele factoren kunnen wetten doorkruisen : bij hongersnood is mollig mooi/ Afrikanen houden van een volle bips bij vrouwen
KHLim SAW Gerard Gielen
Wat is onaantrekkelijk ? Wat is lelijk ? Onderzoekstaboe of commercieel niet interessant ? Het lijkt makkelijker om te beschrijven wat mooi is dan wat lelijk is. Experiment : ordenen van foto’s : unaniem over wie de mooiste was, naar het einde toe zeer diffuus. Globale bevindingen : lelijk is te dik, met niet symmetrisch of harmonieus lichaam, afwijkende kleur van haren of huid, huidafwijkingen (acné), scheve of vieze tanden, enz.
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Klopt dit beeld met de realiteit ? Crossman en Adams (1978) vergeleken de persoonlijkheidsstructuur van hoog en laag aantrekkelijke proefpersonen en vonden geen fundamentele verschillen. Hoe men dus denkt over onaantrekkelijke mensen, klopt niet helemaal met de realiteit. Maar door de manier van omgaan met deze mensen, gaan deze veronderstellingen uiteindelijk wel een eigen leven leiden. Aantrekkelijke mensen krijgen meer kansen en ontwikkelen daardoor een groter zelfvertrouwen en sterkere assertiviteit. Ze zijn minder bang om een slechte indruk achter te laten. Ze hebben door hun zelfzekerheid een grotere overtuigingskracht. KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
Invloed van media & reclame Media : culturele spiegel omdat ze ideaalbeelden produceren en reproduceren, weergeven en voorschrijven : ideaalbeelden worden ons opgedrongen en wie niet meedoet wordt met schuldgevoelens overladen.
Talrijke studies tonen aan dat zelfs gedurende enkele minuten kijken naar reclamebeelden voldoende is om het lichaamsbeeld van mensen te beïnvloeden.
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Invloed van fysieke (on)aantrekkelijkheid op persoonlijkheid
Wat mooi is, goed is, wat lelijk is, slecht is ? Vertelt het uiterlijk iets over onze psyché ? Globaal onderzoek : men denkt dat aantrekkelijke mensen op persoonlijk vlak beter zijn dan onaantrekkelijke mensen Ontvankelijker voor allerlei dingen Meer te vertrouwen Meer assertief Gelukkiger Beminnelijker Meer gevoel voor humor en vriendelijker Opwindender Intelligenter en meer getalenteerd Maar ook : meer ijdel , meer egoïstisch, minder geschikt als ouders, minder sociaal meevoelend, meer buitenechtelijke verhoudingen KHLim SAW Gerard Gielen
Verslanking van de ideaalbeelden Playboy : modellen worden minder volupteus ; BMI is gedaald van 20 naar 18 (De Standaard 26/12/2002) Lea Maes & Carine Vereecken (2003) : helft van alle meisjes van 17 is op dieet. Aantal rokende meisjes stijgt gevoelig (HBvL 13/02/2003) : mogelijke oorzaak : gewicht verliezen. Miss World Nigeria 2001 : Agbani Darego was superslank en werd nieuwe vrouwmodel voor een land dat altijd dikke vrouwen als ideaal vooropstelde. KHLim SAW Gerard Gielen
5
Invloed is zeer sterk In Spanje viel in oktob 2006 een model dood langs de catwalk wegens zichzelf uithongeren Britse studie jan. 2006 : 19 op 20 meisjes vonden knap zijn belangrijker in het leven dan intelligent zijn
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Making over : Waarom ons oordeel over schoonheid verstoord is
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Stigmatisering door afwijkend uiterlijk ‘Onaantrekkelijkheid’ door geschonden gelaat, haaruitval, aangeboren afwijking zoals wijnvlek, asymmetrische verhouding van het lichaam of gezicht, te grote of te kleine gestalte,…
“Als we allemaal zo’n legertje stilisten en personal trainers ter beschikking hadden als die oogverblindende modellen en filmsterren zouden we ook heel mooi op de cover van een tijdschrift staan.” (Nieuwsblad 10/04/2004) Ook bij beauty queens is er vaak een groot verschil tussen hoe ze in het echt zijn en hoe ze getoond worden : zie volgend filmpje.
KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
Impact van een stigma Vroeger : attractie in circus of op kermis Meestal goed aanvaard door familie, vrienden, school, enz. Aangegaapt op straat /onvoorspelbare reacties van de omgeving/ moeilijkheden bij vinden van werk Moeilijkheden bij vinden van levenspartner. Het van het schoonheidsideaal afwijkende lichaam is een zware last om dragen KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
6
Vraag naar acceptatie van het anders zijn in onze samenleving : krijgen ook zij kansen in de media, showbizz, reclame, kwis, reality-tv, enz.
Datingsite alleen voor supermooie mensen : www.hotenough.org
“Baserend op een inhoudsanalyse van één specifiek type van middel waaraan jonge mensen op een vroege leeftijd, op een regelmatige basis en vele jaren worden blootgesteld(d.w.z., geanimeerde beeldverhalen en cartoons), onderzoekt deze studie op welke manier fysieke aantrekkelijkheid in strips en cartoons wordt voorgesteld. Het resultaat is onthutsend : ook in strips en cartoons wordt de draak gestoken met onaantrekkelijke mensen en worden mooie mensen met alle weldaden van de wereld beladen. Er worden steeds positieve beelden over aantrekkelijke mensen verstrekt en negatieve beelden worden gelinkt aan onaantrekkelijkheid.” (vertaling)
Of dienen zij alleen maar voor spot ??? http://www.uglypeople.nl
KHLim SAW Gerard Gielen
Messages about physical attractiveness in animated cartoons
Body Image Volume 3, Issue 4 , December 2006, 353-363 Hugh Klein and Kenneth S. Shiffman
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Tekenaar Klier in Het Belang van Limburg Tekenaar Klier : "De figuren die ik teken zijn met opzet lelijk : tanden die naar alle kanten uitsteken, zwevende ogen, bierbuiken, kale koppen, noem maar op....Een lelijk uiterlijk als symbool voor een lelijk innerlijk ? Euh ja. Mijn figuurtjes zijn gewoon dom
KHLim SAW Gerard Gielen
Humor kan ook niet grof of spottend zijn
KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
0f kan terecht wantoestanden aanklagen !
KHLim SAW Gerard Gielen
7
Eigen beeldvormingsonderzoek Het onderzoek bestond uit drie delen : Een bevraging via een schriftelijke enquête bij 3387 Vlamingen (waaronder een kleine vertegenwoordiging vanuit Nederland) van diverse leeftijden, geslacht en beroep. Een bevraging bij 79 hulpverleners/welzijnswerkers actief in 13 voorzieningen in de jeugdhulpverlening (bijzondere jeugdbijstand en kinderpsychiatrie). Een bevraging bij 92 jongeren die residentieel verblijven in deze jeugdhulpverlening. Periode febr.-april 2003 Meewerkende studenten : Nancy Broers, Lisbeth Cartenstadt, Sarah Ombelets, Leen Smets, Bjorn Wertelaers en Geraldine Wijnen
Respect of attractie ?
KHLim SAW Gerard Gielen
Belang van aantrekkelijkheid bij de brede bevolking : deelonderzoek 1 : 3387 personen Doelen, methodiek en beschrijving Een onderzoek uitvoeren naar de attitude van de brede bevolking omtrent het belang van aantrekkelijkheid in Vlaanderen. Het aandeel van de media meten met betrekking tot de beeldvorming van (on)aantrekkelijkheid binnen onze samenleving. Eigen attitudes en zelfbeeld toetsen omtrent (on)aantrekkelijkheid om te linken aan geluksgevoelens, succesbeleving. Een sensibilisatie op gang brengen omtrent het overmatig belang dat gehecht wordt aan het uiterlijk in contacten met mensen.
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Scoor jezelf en je partner
Een greep uit de resultaten : Definitie van aantrekkelijkheid Waar : winkelcentra, (hoge)scholen, universiteiten, volwassenenonderwijs en bedrijven, internet
Mannen en vrouwen scoren zichzelf niet absoluut onknap : gemiddeld 5 à 7 op 10 Mannen scoren zichzelf gemiddeld één punt hoger.
Uiterlijke kenmerken :Het meest aantrekkelijk bij een (liefdes)partner vinden ze verzorgd uiterlijk (78%), ogen (63%) en gezicht (60%)
Populatie : 3387 personen, 40% mannen en 60% vrouwen tussen 15 en 65 jaar, 44% waren studenten of leerlingen, alle mogelijke beroepen, alle provincies kwamen aan bod (Limburg 60%)
35,00% 30,00%
Minder belangrijk : handen (9%), geslachtsorganen (6%) (behalve mannen : 37% borsten), oren (2%)
25,00%
% vrouw
15,00%
% totaal
10,00%
KHLim SAW Gerard Gielen
5,00%
9
8
an 10 tw oo rd
7
ge en
5
6
4
1
2
3
0,00%
Ze scoren hun partner hoger dan zichzelf : gemiddeld 6,7 à 8 en bijna altijd met hogere score dan zichzelf (één op vijf personen geeft zijn partner een 9 of 10)
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Wat onaantrekkelijk ?
Zelfbeeld :aspecten ontevreden
Ze hebben een absolute hekel aan lijfgeur (79%), maar ook onverzorgd uiterlijk (65%), overbeharing (47%) en onzuivere huid (34%).
Waarover zijn mannen ontevreden Waarover zijn vrouwen ontevreden
% man
KHLim SAW Gerard Gielen
80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Lij rg fge d ur v e uite rb rlijk eh a O Te r in g nz m uiv ag er er Af e w K hu ijk en aa id d e lhe ho id ud W eg i W ng s Lic taa a lle ht n de n ov er ore n g G ew rijz ic e ht ha Ri re n m Kl p ein Lit e ls te G va ke ro n ot ge n s v a st n alt ge e s ta lte Br il
nv er zo O KHLim SAW Gerard Gielen
% man
O
Waarover zijn vrouwen ontevreden
25% 20% 15% 10% 5% 0%
ich t Bu ik Bil le Le n ng Bo te rs t(e Ta n) nd en H aa r H u G id ez ic An ht U S d it e e p rli ier re k jk als ra c ge ht he el G O es re n la ch O g ts or e n ga ne n
B G e u ik wi ch Ha t T ar Sp and ie r e n k ra L e c ht n G e g te Bo z ic h rst t (e n Hu) id Or e Og n An en U it de er r Bi e G e li jk le s l a al s n ch g e ts o h e e rg l an en
Waarover zijn mannen ontevreden
45% 40% 35% 30%
G ew
30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%
Gerard Gielen
% man
20,00%
Eigenschappen van een persoon belangrijk : Top 5 mannen : humor (82%),uitstraling (68%), spontaan (63%), intelligentie (53%) en uiterlijk (44%) Top 5 vrouwen : humor (79%), uitstraling (73%), spontaan (68%), zelfvertrouwen (43%), intelligentie (42%) Uiterlijk scoort 23% bij de vrouwen (7de plaats)
KHLim SAW Gerard Gielen
8
Relatie BMI en zelfbeeld Enkele interessante vaststellingen % vrouw 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Lijfgeur is de absolute afknapper…
% vrouw
O
er zo
Lij r g f ge O d uit ur ve e r rl nz be h ijk uiv ar er in g A fw e ijk Te huid e W nd m a e g e h ge st ou r aa d n d in g e or e G Wa n rijz lle n e ha Lic r h t K aa e n K le ov lh in erg e id va ew n i g e c ht st Ri alte m Lit pe ls te G ke ro ns ot va B n ge ril s ta lte
Te mager vinden ze erger dan te dik. Licht overgewicht (11%) vond men minder storend dan te mager (23%).
nv O
Onverzorgd zijn is erger dan andere kenmerken zoals rimpels, klein, groot, ,te mager, te dik, kaal, bril, enz.
KHLim SAW Gerard Gielen
Impact van de media In hoeverre laten mensen hun gevoelens omtrent hun eigen uiterlijk beïnvloeden door de media. 46% mannen/66% vrouwen : media hebben invloed op gevoelens omtrent eigen uiterlijk. Voelen respondenten zich ongelukkig over het uiterlijk als ze naar reclame in tijdschriften of op televisie kijken en aantrekkelijke mooie mensen zien ? -altijd : 2% -altijd, regelmatig samen : 9% -altijd, regelmatig en soms samen : 30% -altijd, regelmatig, soms en zelden : 60% -16 tot 20 jaar voelt zich het vaakst ongelukkig over het eigen uiterlijk.
KHLim SAW Gerard Gielen
Onaantrekkelijke mensen worden gediscrimineerd in de samenleving (stelling 6) 52% akkoord (46% mannen en 56% vrouwen) 20% niet akkoord (23% mannen en 16% vrouwen) (Ter info :Mooie mensen krijgen meer kansen in het leven (stelling 25)? 56% akkoord 19% niet akkoord Aantrekkelijke mensen hebben een gemakkelijker leven (stelling 9) 44% akkoord (38% mannen en 47% vrouwen) 29% niet akkoord (32% mannen en 27% vrouwen)
KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
Naarmate men ouder wordt, worden de eisen omtrent aantrekkelijkheid veel minder.
KHLim SAW Gerard Gielen
Voornaamste conclusies : politiek en uiterlijk Een aantrekkelijk politicus heeft meer kans om verkozen te worden (stelling 1) ? 44% akkoord (48% mannen en 41% vrouwen) 30% niet akkoord Als ik ga stemmen, laat ik mij beïnvloeden door het uiterlijk van de politicus ? 6,5% akkoord 77% niet akkoord (mannen=vrouwen) 15% weet het niet
KHLim SAW Gerard Gielen
Ik vind het prima dat bij Tv-programma’s alleen maar mooie mensen mogen meedoen (stelling 13) 9% akkoord (13% mannen en 7% vrouwen) 75% niet akkoord (65% mannen en 81% vrouwen)
Bij het programma Idool 2003 (VTM) werd er veel rekening gehouden met de aantrekkelijkheid(uiterlijk) van de zanger(es) om geselecteerd te worden (stelling 14) 44% akkoord (41% mannen en 46% vrouwen) 22% niet akkoord (21% mannen en 23% vrouwen)
KHLim SAW Gerard Gielen
Zelfbeeld : ongeacht de BMI (gewicht delen door lengte in kwadraat) maken zeer veel vrouwen zich zorgen om hun gewicht, hun buik en billen en ook mannen delen die bekommernissen, al is het in mindere mate. Mensen met zwaar overgewicht (BMI >30) hebben de indruk dat ze erg negatief beoordeeld werden door hun omgeving.
BMI < 18
Ondergewicht
BMI 1819
Laag normaal gewicht
BMI 2024
Normaal gewicht
BMI 2527
Aanvaardbaar gewicht als er verder geen gezondheidsrisico’s zijn zoals hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte of diabetes
BMI 2830
Overgewicht
BMI > 30
Overgewicht met gezondheidsrisico's
BMI > 40
Zeer ernstig overgewicht
KHLim SAW Gerard Gielen
Verkiezingsuitslagen (parlement mei 2003) : kamer en senaat door elkaar Anke Vandermeersch (Vlaams Blok): 106.694 (Senaat) Freya Van den Bossche (Sp.a-Spirit): 105.877 (Kamer) Inge Vervotte (CD&V): 73.230 (Senaat) Sabine de Bethune (CD&V): 73.230 (Senaat) Erika Thijs (CD&V): 65.028 (Senaat) … Mieke Vogels :51.542 (Senaat) KHLim SAW Gerard Gielen
Onaantrekkelijke mensen zijn minder intelligent dan aantrekkelijke mensen (stelling 30)? 4% akkoord 84% niet akkoord
Onaantrekkelijke mensen hebben meer psychische problemen (stelling 32)? 24% akkoord (27% mannen tov 22% vrouwen) 30% niet akkoord 42% geen mening
KHLim SAW Gerard Gielen
9
Conclusies globale enquête In onze samenleving moet er meer aandacht komen om discriminatie op basis van uiterlijk tegen te gaan (stelling 34)? 64% akkoord (70% vrouwen tov 48% mannen) 11% niet akkoord 25% geen mening
We mogen globaal stellen dat de meerderheid overtuigd is dat het uiterlijk een enorm grote invloed heeft op het maatschappelijke leven en dat men het zou appreciëren mocht er meer aandacht gegeven worden aan de problematiek en campagne gevoerd zou worden om discriminatie tegen te gaan.
Meer info over het onderzoek & project www.onaantrekkelijk.be www.unattractive.eu
KHLim SAW Gerard Gielen
Wat valt op ? Kind 6 wordt door een absolute meerderheid als meest fysiek aantrekkelijk bestempeld, maar meteen ook opgezadeld met de eerste plaats voor intelligentie, gehoorzaamheid, zelfzekerheid, ijdelheid en verwendheid. Tot 7 op 10 beoordelaars geven dit aan. Maar ze is ook vriendelijk en sociaal, vinden de hulpverleners. Kind 3 scoort hoog voor koppigheid en delinquent. De jongen heeft een wat meer spits gezicht en lacht niet. In werkelijkheid heeft het kind rood haar, maar dat ziet men niet in de test. KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
De relatie (on)aantrekkelijkheid –zelfbeeld – vooroordelen – gedragsproblemen nagaan binnen de (jeugd)hulpverlening. Van hieruit conclusies formuleren naar beleid en naar de hulpverlening toe. Hulpverleners en jongeren in de jeugdhulpverlening bevragen omtrent hun houding t.a.v. (on)aantrekkelijkheid Hulpverleners en jongeren in de bijzondere jeugdbijstand bevragen naar en wijzen op de valkuilen omtrent vooroordelen bij afwijkend of stigmatiserend uiterlijk.
www.maggezienworden.be KHLim SAW Gerard Gielen
Deelonderzoek 2 : Belang van aantrekkelijkheid in jeugdzorg : 13 voorzieningen : 79 hulpverleners(sters) en 92 jongeren
KHLim SAW Gerard Gielen
Sensibilisatie omtrent het belang dat gehecht wordt aan het uiterlijk in de contacten met mensen i.c. in de hulpverlening. KHLim SAW Gerard Gielen
Onderzoek bij 79 hulpverleners/welzijnswerkers (eigen onderzoek KHLIM SAW) : foto-experiment 2003
KHLim SAW Gerard Gielen
Kind 5 heeft een wat misdadig uiterlijk. Tenminste dat vinden de hulpverleners, want ze scoren hem massaal voor delinquent gedrag, koppigheid, agressiviteit, moeilijk gedrag en onhandelbaarheid. Hij krijgt ook een hoge score voor onzekerheid en fysiek onaantrekkelijk. Kind 10, de dikkerd uit de reeks wordt door de hulpverleners gezamenlijk bestempeld als verlegen, onzeker en gepest. Maar het opvallende is ook dat ze hem bestempelen als fysiek meest onaantrekkelijk. KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Kind 8 ziet er blijkbaar verlegen uit en wordt ook gepest door andere kinderen, maar scoort ook vrij hoog voor onaantrekkelijkheid. De kinderen die het meest aantrekkelijk worden bevonden, zijn ook de kinderen, waaraan de meest positieve eigenschappen worden toegeschreven. Ook omgekeerd, de kinderen die als minst aantrekkelijk worden gezien, krijgen negatieve eigenschappen toebedeeld. Geen verschil tussen mannen en vrouwen ! De betrokken kinderen waren doorsnee (anonieme) kinderen, die niet met jeugdhulpverlening te maken hadden. KHLim SAW Gerard Gielen
10
Persoon zelf : een verzorgd voorkomen betekent niet per definitie knap zijn, maar zorg voor uiterlijk, haar, tanden, kleding, voorkomen : aantrekkelijkheid bepaal je op de eerst plaats zelf. Werken aan een positief zelfbeeld, eigenwaarde. Cfr. Modellen op CD-ROM & diverse websites Begripvolle en aanmoedigende houding naar jongeren : je mag zijn wie je bent.
Mogelijkheden ? Media : moet evenwicht in presenteren van mooie, gewone en buitengewone mensen. Dromen ? Overheid : initiatieven om discriminatie op vlak van uiterlijk tegen te gaan (vb foto meesturen bij sollicitatie) & protocollen en afspraken met de Tv-zenders (vb nationale omroepen) omtrent beeldvorming & campagnes/onderzoek/vorming ondersteunen : mooi zijn zit in je lijf, maar niet aan je lijf. Onderwijs, vormingswerk (jeugdbeweging, volwassenenorganisaties), hulpverleningsinstellingen : thema bij jongeren ter sprake brengen cfr. Werkmodellen op CDROM Wijzen op valkuilen van het uiterlijk is vaak al voldoende.
KHLim SAW Gerard Gielen
Plastische chirurgie : een genuanceerd antwoord ! Een nieuw uiterlijk kan niet alles oplossen…. Opletten voor snelle conclusies : dik, dun, rood, bleek, gezond en niet gezond : geluk hangt niet af van je buitenkant……maar het is wel belangrijk…dus zeker niemand veroordelen die voor zichzelf kiest.
KHLim SAW Gerard Gielen
Positief denken en samendenken: niet gemakkelijk, maar wel leuker dan zitten kniezen
KHLim SAW Gerard Gielen
Lichaam als een bondgenoot , geen vijand Zie je lichaam niet als vijand maar als bondgenoot : probeer er op een positieve manier mee om te gaan en de mogelijkheden te zien i.p.v. de beperktheden Aanvaard dat je geen glamour queen of glamour boy bent en verspil niet al je kostbare levenstijd met zelfbeklag over de onvolmaaktheden. Zoek naar de mogelijkheden van je lichaam i.p.v. de beperktheden
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
HOE KAN JE ZELF AAN JE UITSTRALING WERKEN? (Bron : www.comeva.be nav Flair onderzoek Schoonheid is macht : we moeten zo goed mogelijk voor de dag komen maar anderzijds moet je het uiterlijk toch ook kunnen relativeren. Zit je echt met een onvolkomenheid waar je complexen over hebt, doe er dan iets aan met make up, door sporten of desnoods plastische chirurgie, maar onthoudt altijd dat schoonheid echt niet altijd een sleutel tot geluk is (vb bij huwelijksmoeilijkheden)
Uitstraling is veel minder persoonlijk dan we zouden denken. Natuurlijk bestaat er zoiets als persoonlijke smaak, maar er is duidelijk een gemeenschappelijke voorkeur! Door rekening te houden met de criteria die de doorslag geven, kan je zelf aan je uitstraling werken! Iemand die vriendelijk overkomt, heeft al erg veel stappen voor. En daar is één codewoord voor: een oprechte (glim)lach.
Geef complimentjes : daarvan word je zichtbaar mooier
Verder helpt het om op je houding te letten: rechtop lopen, borst vooruit, kordate pas. Mensen die zich goed voelen, stralen dat ook uit: een ‘sprankelende’ blik wordt méér geapprecieerd dan perfecte maten of een mooi gezicht. Een open blik slaat aan, niet naar de grond gericht. Een andere factor die van groot belang is, is verzorgd zijn. Iemand met een verzorgd uiterlijk – leuke of deftige kledij en een frisse haarsnit – zal hoger scoren. Maar: té is nooit goed, het komt onoprecht over en is dus nefast voor je uitstraling.
KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
11
Genieten van de mogelijkheden die je hebt
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Meer info : http://www.onaantrekkelijk.be Aandacht voor uiterlijke schoonheid is in onze samenleving zo sterk dat al wie niet beantwoordt aan de hoge schoonheidsnormen als minderwaardig wordt beoordeeld. Onze samenleving creëert een bijkomende groep van personen met een handicap : wie de pech heeft door geboorte of ongeval minder aantrekkelijk te zijn krijgt veel minder kansen in het leven.
KHLim SAW Gerard Gielen
Andere thema’s die niet in sprookjes aan bod komen Ze ontdekten dat 94% van de verhaaltjes vertelden over het fysieke voorkomen en er waren gemiddeld 14 referenties omtrent lichamelijk voorkomen in elk sprookje. Praktisch alle sprookjes gaven de inherente boodschap dat alleen lichamelijk mooi ook goed is. Ongeveer 20% van de sprookjes linkte uiterlijk lelijk zijn heel expliciet aan het bezit van een slecht karakter Lelijke karakters verging het steeds slecht in sprookjes.
KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
Directe aanleiding : studie van sprookjes Mooie heksen en lelijke feeën
KHLim SAW Gerard Gielen
Voel je goed in je vel www.dzigz.tk
Klassieke sprookjes doen kinderen wegdromen (MAG!), maar zijn weinig maatschappelijk aangepast Vroegere sprookjes ook voor volwassenen : maatschappijkritiek, waardenopvoeding,… Mooie heksen en lelijke feeën : 40 tal sprookjes worden herverteld. Geslaagd of niet geslaagd ? Lezer moet oordelen…. Alle huidige maatschappelijke thema’s komen er in aan bod, gaande van holebirelaties, manvrouwrelaties, stiefouderschap, gescheiden vaders die hun kinderen niet mogen zien, racisme, incest, drugsmisbruik, pedofilie, politiek, enz.
KHLim SAW Gerard Gielen
Liz Grauerholz en Lori Bakder-Sperry van de Purdue University (West Lafayette USA) analyseerden 168 sprookjes geschreven in de jaren 1800 door Jacob en Wilhelm Grimm. De onderzoeksters wilden nagaan hoe meisjes en vrouwen geportretteerd worden in de klassieke sprookjes.
KHLim SAW Gerard Gielen
Klassieke sprookjes gevaarlijk ? Sommige klassieke sprookjes zijn in hun oorspronkelijke betekenis vandaag verteld pedagogisch gevaarlijk In het oorspronkelijke sprookje Bontepels van Grimm wordt de koning na de dood van zijn vrouw verliefd op zijn mooie dochter met het gouden haar en hij huwt haar op het einde van het verhaal : een vergoelijking van incest? Vaders/mannen die dit verhaaltje aan hun jonge dochters vertellen voor het slapengaan, geven zichzelf een alibi, want hij is toch ook verliefd op haar zoals de koning en slaapt met haar als met zijn vrouw? In boek aangepast sprookje : expliciet verhaal van incest, maar toch kenmerken van sprookje : ver land, gebeurt in verleden en kent happy end.
KHLim SAW Gerard Gielen
12
Voor wie bedoeld ?
Andere sprookjes De drie biggetjes zijn schaapjes geworden die door een gewiekste (mooie) wolf in schapenvacht worden misleid en illegaal gebouwd hebben en daardoor hun fortuin in rook zien opgaan. Heel wat nieuwe sprookjes : een kikker die doping gebruikt en zijn vriendinnetje die een borstvergroting ondergaat , een sprookje waarin onderwijsvernieuwing aan de kaak wordt gesteld of sprookjes die misbruik en bedrog in politiek aanklagen , de twee zonen en twee tweelingzussen, enz.
De kleine zeemeermin wordt verliefd op een prinses. Roodkapje is een verwende drugsgebruikende tiener die haar grootmoeder wil bestelen Sneeuwwitje is niet het mooiste maar aardigste meisje in de spiegel…maar wordt bedwelmd door (space)cake. Het meisje met de zwavelstokjes wordt door een knappe jongen meegelokt en na een drugsverslaving tot prostitutie gedwongen. De haas verliest zijn weddenschap van de schildpad door de snelheidsbeperkingen.
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
S T O R I E S (acronym voor 7 kenmerken) zie pag 263
Methodieken Het boek bevat ook achtergrondsmateriaal om met jongeren te werken met sprookjes : het gebruik van sprookjes in therapie en hulpverlening Gewoon lezen kan, maar meer kan ook : STORIES Methodiek van Hedwig Teglasi (Universiteit Maryland) en Lee Rothman(Prince George County School System) : gebruikten (realistische )verhalen in de klas om pesten en agressief gedrag te verminderen.(4de en 5de jaar basisonderwijs) Ook geschikt voor ontwikkelen van sociale vaardigheden en bijbrengen van waarden en normen Stories : complexe sociale processen in kleine stapjes opdelen en analyseren KHLim SAW Gerard Gielen
boek
Structuur : verhaalvorm is dwingende structuur
voor leren van complexe componenten van sociale en probleemoplossingsvaardigheden Structuur voor stroom van ervaringen door expliciete verhaallijn : begin, midden, slot Structuur via samenlezen en analyseren in groepssessies Structuur via aangepaste communicatie en interactie
Thematisch : de gekozen verhalen bepalen de
thema’s of topics voor het leerproces
Communicatie openen en organiseren : gevoelige & delicate thema’s bediscussiëren in een veilige omgeving (sprookje)
KHLim SAW Gerard Gielen
Basisschoolleeftijd vanaf 8 à 10 jaar tot 13 jaar naargelang het sprookje (soms jongere kinderen, soms ouder….) Wel echte sprookjes ? Soms meer realistische verhalen….maar kenmerken van sprookje zijn aanwezig Zeker ook geschikt voor volwassenen ! Maatschappijkritiek & cynisme. Sprookjes worden op hun kop gezet : mooi en lelijk wordt door elkaar gehaald Met als expliciete boodschap : onaantrekkelijke mensen zijn geen slechtere mensen, terwijl mooie mensen ook geen betere, maar ook geen slechte mensen zijn. Geen prenten ? Fantasie ontwikkelen (Bettelheim)
KHLim SAW Gerard Gielen
Reflectie :verhaal lezen en uitwisselen ervaringen stimuleert kinderen na te denken over hoe mensen denken, wat ze denken, wat ze doen, en waarom ze het doen (intenties) Individualiteit :respect voor individualiteit ; iedereen participeert volgens eigen tempo, comfortniveau en betrokkenheid ; sympathiseren met controversiële personages (negatief gedrag) mag.
Ervaringsgericht leren : rationeel leren door een expliciete didactische aanpak/spontaan, intrinsiek en natuurlijk leren door emotioneel te verwerken van gebeurtenissen en personages Sociaal probleem oplossend : ipv impulsief reageren, leren alle elementen uit de sociale context + innerlijke beleving te analyseren vooraleer te handelen KHLim SAW Gerard Gielen
Opbrengst gaat integraal naar www.kids.be Stappen in het STORIES-proces zie pag 261
Bedankt voor de aandacht
Wat gebeurt er ? : wie, wat, waar, wanneer en hoe ? Analyse van het verhaal vanuit perspectief van de verschillende karakters in het verhaal (puur feitelijke analyse) Wat denken de karakters en hoe voelen ze zich ? : verkennen van de innerlijke wereld. Welke zijn de intenties en de bedoelingen van de karakters ? Waarom deed iemand zus of zo ? Wat bereiken de personages met hun gedrag ? Kind kiest één of meerdere personen uit en kijkt of resultaat positief of negatief was. Heeft de persoon goed gehandeld? Was het gedrag rationeel of geleid door emoties? Zou je hetzelfde gedaan hebben. Herken je dit in alledaagse leven.
KHLim SAW Gerard Gielen
Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
KHLim SAW Gerard Gielen
13