Een Egyptische collectie in Leiden
Naam: ……………………………………………………… Klas: ………..
Het Rijksmuseum van Oudheden, de naam zegt het al, toont voorwerpen uit oude tijden. De collectie bestaat uit objecten van beschavingen die vandaag de dag niet meer bestaan, zoals de Romeinen en de oude Egyptenaren. Waarom zijn juist die objecten in het museum te zien en hoe zijn ze er eigenlijk terechtgekomen? In deze voorbereidende onderzoeksopdracht maak je kennis met de ontstaansgeschiedenis van het Rijksmuseum van Oudheden en waarom de Egyptische collectie van het museum zo bijzonder is. De antwoorden op de onderzoeksvragen zijn te vinden door te zoeken op Google, maar ook op www.rmo.nl en www.rmo.nl/onderwijs/museumkennis/verhalen
Ontstaan van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden 1. Wat is de definitie van het woord museum? En waar ligt de oorsprong van dit woord? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Wat is het oudste museum van Nederland? Wanneer werd dit museum opgericht en waaruit bestaat hun collectie? ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Wat is de definitie van het woord archeologie? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. In welke eeuw ontwikkelde archeologie zich tot een wetenschappelijke discipline? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
© 2012
In 1818 werd het Archeologisch Cabinet opgericht, ook wel het nationaal museum van oudheden genoemd. 5. Door wie werd het museum gesticht? ………………………………………………………………………………………………..
6. En wie was de eerste directeur van het museum? ………………………………………………………………………………………………..
Toen het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) werd opgericht had het nog niet het gebouw en de collectie zoals het dat nu heeft. 7. Hoe is het museum aan zijn eerste objecten gekomen? Omcirkel A, B, C of D. A Het museum kocht de objecten op een antiekmarkt. B Medewerkers van het museum hadden de voorwerpen in het buitenland opgegraven. C Het museum kreeg de objecten geschonken. D Medewerkers van het museum namen de voorwerpen ongevraagd mee uit het land van herkomst.
De eerste directeur van het RMO werd bij het verzamelen van museumobjecten ondersteund door twee kunstagenten: B.E.A Rottier en J.E. Humbert. Na hun militaire carrière hielden zij zich bezig met het verzamelen van oudheden uit het Middelandse Zeegebied. J.E. Humbert was zeer geïnteresseerd in de geschiedenis van Tunesië. In 1817 heeft hij een belangrijke vondst gedaan. 8. Wat was deze vondst? En waarom was deze vondst zo bijzonder? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Tijdens een van zijn vele expedities naar Carthago heeft Humbert een voor het museum belangrijk beeld aangekocht: het beeld van de Romeinse keizer Trajanus. 9. Wat maakte Trajanus tot één van de succesvolste Romeinse keizers? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
© 2012
10. Welk monument in Rome is ter ere van Trajanus opgericht? En wat is er op het monument te zien? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Museumobjecten uit Egypte In de zeventiende eeuw begonnen Hollandse geleerden zich te interesseren voor het oude Egypte. In die periode was er in Leiden al een Egyptische mummie te zien. Deze stond opgesteld in de snijkamer van de Hogeschool, het zogenaamde Theatrum Anatomicum, waar voor medici demonstraties in de anatomie werden gegeven. De mummie was met enkele andere voorwerpen uit Egypte meegenomen door een oud-student van de hogeschool, David le Leu de Wilhem. Een belangrijk moment was de stichting van de Leidse universiteit in 1575. Daar werd onderwijs gegeven in de Oosterse talen. Vanaf 1620 groeide daar ook een kleine verzameling van Egyptische oudheden. Zo werd de basis gelegd van de archeologische belangstelling voor het land van de farao’s. De eerste Egyptische objecten van het RMO werden door J.E. Humbert aangekocht. 11. Waar en in welke periode deed hij deze aankoop? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
De Egyptische collectie van het RMO behoort tegenwoordig tot de tien belangrijkste Egyptische collecties in de wereld. Om te voorkomen dat het museum uit zijn voegen zou barsten, werd in het begin van de twintigste eeuw het verzamelbeleid van het RMO bijgesteld. 12. Tot welke collectiegebieden, naast het oude Egypte, besloot men zich te beperken? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
In de hal van het Rijksmuseum van Oudheden staat een Egyptische tempel, die ooit bij het Romeinse fort Taphis (Taffeh) in Nubië stond. Nergens anders in Nederland is een echte Egyptische tempel te zien. De tempel is door Egypte aan Nederland geschonken. 13. Waarom heeft Nederland deze tempel gekregen? …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………
Tempel uit Taffeh
© 2012
14. Hoe is de tempel uiteindelijk vanuit Egypte naar Nederland gekomen? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Veel van de objecten in het museum zijn niet compleet teruggevonden. Ook het beeld van de vrouwelijke farao Hatsjepsoet, dat je hiernaast ziet, was niet compleet toen het werd opgegraven. 15. Waardoor raakte dit beeld beschadigd? ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………….
16. Het RMO bezit de torso (romp) van het beeld. Welk museum is eigenaar van het hoofd, de benen en de troonzetel van het beeld? ……………………………………………………………………………………………………….
17. In welk jaar werden de verschillende delen van het beeld voor het eerst weer samengevoegd? ……………………………………………………………………………………………………….
Het RMO heeft 31 intacte mensenmummies in de collectie. De meeste mummies zijn in de negentiende eeuw in het museum terechtgekomen. In die periode mochten oudheden en mummies nog meegenomen worden naar het buitenland en vrij worden verkocht. Tegenwoordig mogen archeologische vondsten Egypte niet meer verlaten en zijn er strenge regels op dit gebied. Niet alle 31 mummies worden in het museum tentoongesteld. Een groot deel ligt in het depot, waar ze goed bewaard worden. 18. Waarom blijven mummies in een depot beter bewaard, dan in een tentoonstellingsruimte? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
© 2012
Mummie van Anchhor In het museum worden mummies tentoongesteld om te laten zien hoe de oude Egyptenaren begraven werden. Niet iedereen is het hiermee eens. In sommige musea worden mummies zelfs uit tentoonstellingen gehaald, uit respect voor de overledene. Op www.museumethiek.nl wordt gediscussieerd over dit onderwerp. 19. Hoe denk jij over het tentoonstellen van mummies? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
De collectie van het RMO wordt nog steeds uitgebreid. Dat gaat echter minder makkelijk dan vroeger. 20. Hoe komt het museum tegenwoordig aan nieuwe objecten? Noem twee mogelijkheden. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
21. Waardoor is het tegenwoordig minder makkelijk om een collectie oudheden uit te breiden? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Je weet nu hoe de collectie van het RMO tot stand is gekomen en wat het huidige verzamelbeleid is. We bevinden ons nu in de 21ste eeuw, sociale media en nieuwe technologieën zijn enorm actueel. 22. Welke verandering zou jij in het museum willen zien? Of waar zou het RMO zich volgens jou de komende tien jaar meer op kunnen gaan richten? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
© 2012
