Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem ‘’Een onderzoek naar de elementen die van belang zijn om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken’’.
Auteur: Ingeborg van Etten Klas: MX501 1
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Titelpagina Titel onderzoek:
Economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem ‘’ Een onderzoek naar de elementen die van belang zijn om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken’’
Naam:
Ingeborg van Etten
Klas:
MX501
Project:
Afstudeerproject
School:
Media en Entertainment Management te Hogeschool INHolland te Haarlem
Opdrachtgever:
Lectoraat Citymarketing en Leisure te Diemen
Mevr. A. Lombarts
Dhr. R. Leeseman Afstudeerbegeleider: Dhr. T. Bouman Datum:
10-06-09
2
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Samenvatting In dit onderzoek is te lezen welke elementen van belang zijn bij het inzichtelijk maken van de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem. Dit onderzoek is gedaan in opdracht van het lectoraat City marketing en Leisure Management in Diemen. Het lectoraat gebruikt dit onderzoek om te kijken of het mogelijk is een model te ontwikkelen om de toegevoegde waarde van evenementen op het gebied van imago, economie en sociale cohesie inzichtelijk te maken. In dit onderzoek zal alleen de economische kant belicht worden. In het onderzoek worden een aantal aspecten onderzocht om antwoord te kunnen geven op de centrale vraag. De centrale vraag van dit onderzoek is als volgt: ‘’ Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken’’? Tijdens de literatuurstudie en het veldonderzoek kwam naar voren dat de evenementen die voor dit onderzoek van belang zijn, vooral de grote publieksevenementen in Haarlem zijn; Bloemencorso, Bevrijdingspop, Haarlem Jazzstad, de Stripdagen en het Houtfestival. Daarnaast kwam naar voren dat publieksevenementen kunnen zorgen voor een positief imago van een stad en economische bijdrage kunnen leveren. Op de vraag wat verstaan kan worden onder het begrip ‘’economische bijdrage’’ kwam uit de theorie naar voren dat de economische bijdrage van publieksevenementen gezien kan worden als een verschijnsel op de economische bedrijvigheid. De economische bijdrage kan onderverdeeld worden in twee effecten; bestedingseffecten en niet- bestedingseffecten. Uit het veldonderzoek bleek dat economische bijdrage vooral gezien kan worden als wat kost een evenement en wat levert het op. Kijkend naar de elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage kwam uit de theorie naar voren dat evenementen dicht bij andere vrijetijdsvoorzieningen moeten plaatsvinden om een economische bijdrage te genereren. Daarnaast zijn de uitgaven, verblijfsduur, het bezoekersaantal en de herkomst van de bezoekers volgens de theorie van belang. Uit het veldonderzoek kwam het merendeel van deze elementen ook naar voren. Daarnaast bleek dat een goed imago, de weersomstandigheden, combinatiebezoek en het herhaalbezoek bepalende elementen zijn als het gaat om de economische bijdrage. De kosten van een publieksevenement voor de gemeente zijn moeilijk te vinden. Uit de theorie kwam naar voren dat gemeentes voornamelijk kosten hebben voor de promotie, subsidie, vergunningen en de gemeentelijke instanties. Uit het veldonderzoek kwam naar voren dat de kosten van extra manuren, inzet van politie, inzet van gemeentelijke handhavers en de schoonmaak van de stad gezien kunnen worden als kosten voor de gemeente. De opbrengsten van een publieksevenement kunnen volgens de theorie gescheiden worden in opbrengsten voor de stad en opbrengsten voor de verschillende branches. Uit de theorie blijkt dat positief imago gezien kan worden als een opbrengst voor de stad en dat publieksevenementen zorgen voor stijging van de omzet van de ondernemers. In het veldonderzoek wordt een onderverdeling aangegeven van directe en indirecte kosten van een publieksevenement voor de stad. De respondenten geven aan dat de directe opbrengsten die een stad genereert vooral gezien kunnen
3
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
worden als opbrengsten voor de ondernemers in de stad. De indirecte opbrengsten zijn de opbrengsten die niet in geld uit te drukken zijn. Uit het veldonderzoek blijkt dat dit positieve beeldvorming van de stad, imagoverbetering en het ontvangen van herhaalbezoek kunnen zijn. In het verleden is een model ontwikkeld om de economische bijdrage van evenementen inzichtelijk te maken. Uit het model komt naar voren dat aantal bezoekers, additionele bezoekers, verblijfsduur en de uitgaven van de bezoekers van belang zijn om de economische bijdrage van een evenement te berekenen. Uit het veldonderzoek blijkt dat het van belang is te weten wie het evenement bezoekt, wat de bezoekersopbouw is, hoelang de bezoekers blijven, wat de omzet in de stad is, wat de bezoekers hebben gedaan op die dag, wat de weersomstandigheden zijn, waarvoor de bezoekers komen en wat de bezoekers uitgeven. Om de economische bijdrage inzichtelijk te maken zijn de volgende elementen bepalend: Voor een evenement:
Soort evenement;
Ingrediënten van het evenement;
Geografische ligging van het evenement.
Tijdens het evenement;
Type bezoeker;
Doel van de bezoeker;
De uitgaven;
Verblijfsduur;
Bezoekersopbouw;
Weersomstandigheden;
Bezoekersaantal.
Na het evenement
Kosten voor de gemeente;
Opbrengsten voor de stad;
Imagoverbetering;
Herhaalbezoek.
Opbrengsten voor de ondernemers.
Wanneer deze elementen bekend zijn, kan er gekeken worden of een evenement economisch bijgedragen heeft aan de stad.
4
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Voorwoord Voor u ligt het rapport: ‘’Economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem’’. Dit rapport is een onderzoek naar het inzichtelijk maken van de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem. Dit met als doel dat mijn opdrachtgever deze informatie kan gebruiken voor het onderzoek naar een model waarop publieksevenementen op het gebied van imago, economie en sociale cohesie getoetst kunnen worden.
De afgelopen vier jaar zijn voorbij gevlogen. Ik kijk terug op vier leuke jaren op de opleiding Media en Entertainment Management aan de hogeschool van INHOLLAND te Haarlem. Ik heb de afgelopen maanden hard gewerkt aan mijn afstudeeropdracht en dit is het uiteindelijke resultaat. Ik wil een aantal mensen bedanken. Allereerst wil ik mijn opdrachtgevers, Dhr. R. Leeseman en Mevr. A. Lombarts, bedanken voor de kans en het vertrouwen dat ze mij gegeven hebben om dit onderzoek te doen. Daarnaast wil ik alle respondenten bedanken voor hun tijd en medewerking. ‘’Last, but not least’’, wil ik iedereen in mijn nabije omgeving bedanken voor de steun en interesse van de afgelopen vier jaar, maar in het bijzonder de afgelopen maanden. Bedankt!
Met deze scriptie wil ik mijn periode als student afsluiten. Ik hoop dat jullie genieten van het lezen van het onderzoek en dat ik de wetenschap weer een stukje verder geholpen heb door middel van dit onderzoek.
Ingeborg van Etten Zaandam, 4 mei 2009
5
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Inhoudsopgave Pag. Samenvatting
3
Voorwoord
5
Inhoudsopgave
6
Hoofdstuk 1 Inleiding
9
1.1 Inleiding
9
1.2 Probleemveld
9
1.2.1 Achtergrond informatie opdrachtgever
9
1.2.2 Aanleiding voor het onderzoek
9
1.3 Onderzoeksdoel, probleemstelling en onderzoeksvragen
10
1.3.1 Onderzoeksdoel
10
1.3.2 Probleemstelling
10
1.3.3 Onderzoeksvragen
10
1.4 Theoretisch kader
11
1.4.1 Wat is er algemeen over het onderwerp geschreven?
11
1.4.2 Wat is de huidige situatie van dit onderwerp?
11
1.4.3 Beperkingen
12
Hoofdstuk 2 Literatuuronderzoek
13
2.1 Inleiding
13
2.2 Literatuuronderzoek
13
2.2.1 Belangrijke publieksevenementen voor dit onderzoek
13
2.2.2 Economische bijdrage
14
2.2.3 Elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage
15
2.2.4 Kosten publieksevenementen
16
2.2.5 Opbrengsten publieksevenementen
17
2.2.6 Model economische impact
17
2.3 Conclusies literatuuronderzoek
18
2.3.1 Conclusie onderzoeksvraag 1: Publieksevenementen
18
2.3.2 Conclusie onderzoeksvraag 2: Economische bijdrage
18
2.3.3 Conclusie onderzoeksvraag 3: Economische elementen
18
2.3.4 Conclusie onderzoeksvraag 4: Kosten
19
2.3.5 Conclusie onderzoeksvraag 5: Opbrengsten
19
2.3.6 Conclusie onderzoeksvraag 6: Economisch model
20
2.3.7 Algemene conclusie literatuur onderzoek
20
6
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Hoofdstuk 3 Onderzoeksmethodologie
21
3.1 Inleiding
21
3.2 Onderzoeksmodel
21
3.3 Onderzoeksontwerp
21
3.4 Onderzoekspopulatie
22
3.5 Meetinstrument
22
3.6 Technieken
22
Hoofdstuk 4 Veldonderzoek
23
4.1 Inleiding
23
4.2 Onderzoekscontext
23
4.2.1 Identiteit van de onderzoeker
23
4.2.2 Relatie tussen de onderzoeker en de respondent
23
4.2.3 Verloop van het veldonderzoek
23
4.3 Onderzoeksresultaten
23
4.3.1 Belangrijke publieksevenementen voor dit onderzoek
24
4.3.2 Economische bijdrage
24
4.3.3 Elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage
25
4.3.4 Kosten publieksevenementen
26
4.5.5 Opbrengsten publieksevenementen
26
4.6.6 Model economische impact
27
4.4 Conclusies veldonderzoek
28
4.4.1 Conclusie onderzoeksvraag 1: Publieksevenementen
28
4.4.2 Conclusie onderzoeksvraag 2: Economische bijdrage
28
4.3.3 Conclusie onderzoeksvraag 3: Economische elementen
29
4.4.4 Conclusie onderzoeksvraag 4: Kosten
29
4.4.5 Conclusie onderzoeksvraag 5: Opbrengsten
29
4.4.6 Conclusie onderzoeksvraag 6: Economisch model
30
4.4.7 Algemene conclusie literatuur veldonderzoek
30
Hoofdstuk 5 Conclusies en aanbevelingen
32
5.1 Inleiding
32
5.2 Beantwoording onderzoeksvragen en centrale vraag
32
5.3 Theoretische reflectie
33
5.4 Discussie
33
5.4.1 Bijdrage aan de kennis op het vakgebied
33
5.4.2 Aanbevelingen
33
5.4.3 Methodologische reflectie
33
5.4.4 Vervolg onderzoek
34
7
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlagen
35
Bijlagen hoofdstuk 1.
36
Bijlage 1. Overzicht van de grote publieksevenementen in Haarlem
Bijlagen hoofdstuk 2.
36
37
Bijlage 2. Definities publieksevenementen theorie
37
Bijlage 3. Overzicht publieksgerichte evenementen
38
Bijlage 4. Uitleg soorten economie
39
Bijlage 5. Uitleg VALUE- model
40
Bijlage 6. Stappenplan VALUE- model
42
Bijlage 7. Overzicht belangrijke elementen uit de theorie
43
Bijlagen hoofdstuk 3.
45
Bijlage 8. Onderzoeksmodel
45
Bijlage 9. Topiclijst
46
Bijlage 10. Onderzoeksvragen getoetst aan topiclijst
47
Bijlage 11. Vragen voor de respondenten
49
Bijlage 12. Respondenten die meewerken aan dit onderzoek
50
Bijlagen hoofdstuk 4.
51
Bijlage 13. Analyse en repertoire interview 1
51
Bijlage 14. Analyse en repertoire interview 2
55
Bijlage 15. Analyse en repertoire interview 3
57
Bijlage 16. Analyse en repertoire interview 4
61
Bijlage 17. Analyse en repertoire interview 5
63
Bijlage 18. Analyse en repertoire interview 6
66
Bijlage 19. Analyse en repertoire interview 7
68
Bijlage 20. Analyse en repertoire interview 8
71
Bijlage 21. Analyse en repertoire interview 9
73
Bijlage 22. Analyse en repertoire interview 10
77
Bijlage 23. Analyse en repertoire interview 11
81
Bijlage 24. Definities publieksevenementen onderzoek
85
Bijlage 25. Belangrijke elementen uit het veldonderzoek
86
Bijlage 26. Bepalende elementen uit het onderzoek
89
Tabellenoverzicht
90
Figurenoverzicht
91
Literatuurlijst
92
Auteursverklaring
94
8
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Hoofdstuk 1. 1.1
Inleiding
Inleiding
In dit hoofdstuk is te lezen wat het probleemveld van het onderzoek is, welke onderzoeksvragen het onderzoek bevat en is er een korte theoretische uitleg te lezen over het onderwerp.
1.2
Probleemveld
In deze paragraaf staat de achtergrond van de opdrachtgever vermeld. Tevens is de aanleiding van het onderzoek beschreven.
1.2.1
Achtergrondinformatie opdrachtgever
Het lectoraat Leisure Management is in 2004 ingesteld. Met de komst van een nieuwe lector, Angelique Lombarts op 1 februari 2007, is de koers verlegd. Het lectoraat is omgedoopt tot Lectoraat City Marketing & Leisure Management om zodoende ook voldoende focus te kunnen geven op het city marketing aspect binnen het lectoraat. Het eerste halfjaar kenmerkte zich door verkenning van de context, de opbouw van netwerken, zowel intern als extern, en het aangaan van de eerste partnerrelaties met de verschillende schools en collega Lectoraten & Kenniskringen. Een kerntaak van het Lectoraat is het produceren, aanbieden en verspreiden van kennis. In eerste instantie is dit bedoeld voor de Leisure & Tourism opleidingen aan Hogeschool INHolland, maar ook de directe toepasbaarheid van de kennis in het werkveld is een belangrijk aspect. Onderzoek kenmerkt zich zowel door een gedegen theoretische achtergrond als een gezonde dosis pragmatiek. Het lectoraat heeft om bovengenoemde reden drie klantengroepen gedefinieerd: de opleiding met haar docenten, het onderwijs en haar studenten en het werkveld met haar werkgevers. Onderzoek, uitgevoerd door de Lector en haar Kenniskring, dient ten goede te komen aan één of meerdere van deze drie doelgroepen. 1 1.2.2
Aanleiding voor het onderzoek van de opdrachtgever
Evenementen spelen een steeds belangrijkere rol in de citymarketing van gemeenten. Evenementen fungeren in eerste instantie om de levendigheid in een stad te vergroten, maar kunnen ook als instrument gebruikt worden om het imago van een stad te vergroten. Wat zijn nu de bepalende elementen wanneer het gaat om het imago, economisch effect en de sociale cohesie? Met behulp van een uitgebreid literatuuronderzoek wil het lectoraat dit in kaart brengen. Er wordt onderzoek gedaan naar drie verschillende onderwerpen: sociale cohesie, bedrijfseconomie en imago. Het uiteindelijke doel is een model te ontwikkelen waarmee de toegevoegde waarde van evenementen op het gebied van imago, economie en sociale cohesie beoordeeld kunnen worden. Dit zou je als stad kunnen gebruiken om de evenementenmix nog beter aan te laten sluiten op de doelstellingen van de stad, om 1
(Bron: http://www.inholland.nl/Voor+bedrijven+en+organisaties/Kennisontwikkeling+en+onderzoek/RIC+Global+City/Leisure+Manage ment/Het+lectoraat/frontpage.htm, gelezen op 14-03-09 )
9
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
het effect van een individueel evenement op de drie verschillende terreinen te beoordelen, of om de kracht van de evenementenmix tussen steden te vergelijken. Om het model te kunnen ontwikkelen onderzoeken verschillende studenten één van de bovenstaande dimensies in een bepaalde stad. De steden waarin nu onderzoek gedaan wordt zijn: Haarlem, Almere, Rotterdam en Den Haag2.
1.3
Onderzoeksdoel, probleemstelling en onderzoeksvragen
In deze paragraaf staat het onderzoeksdoel toegelicht. Verder is de probleemstelling te lezen en zijn de onderzoeksvragen uitgelicht.
1.3.1
Onderzoeksdoel
Tijdens mijn onderzoek wil ik inzicht verkrijgen in de elementen die van belang zijn bij de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem. Wanneer ik mijn scriptie af heb, zal ik aanbevelingen doen aan het lectoraat City Marketing & Leisure Management over hoe de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk kan worden gemaakt
1.3.2
Probleemstelling
Het onderzoek vindt plaats in de gemeente Haarlem. Tijdens mijn onderzoek zal ik onderzoeken hoe de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk gemaakt kan worden. Ik zal dit doen door onderzoek te doen naar elementen die van belang zijn voor opbrengsten voor bedrijven in de stad. Tevens zal ik onderzoeken welke elementen kosten generen voor de overheid en de gemeente Haarlem. 1.3.3
Onderzoeksvragen
Centrale vraagstelling Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken?
Onderzoeksvragen Voordat de centrale vraag beantwoord kan worden, zullen eerst de onderzoeksvragen beantwoord moeten worden. De onderzoeksvragen van dit onderzoek zijn: 1. Welke publieksevenementen zijn voor mijn onderzoek relevant? 2. Wat wordt verstaan onder de economische bijdrage van een publieksevenement? 3. Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem te bepalen? 4. Welke elementen behoren tot de kosten van publieksevenementen? 5. Welke elementen behoren tot de opbrengsten van publieksevenementen? 6. Zijn in het verleden economische modellen ontwikkeld om de economische bijdrage van publieksevenementen te meten en welke elementen bevatten deze modellen? 2
(Bron: http://www.inholland.nl/Voor+bedrijven+en+organisaties/Kennisontwikkeling+en+onderzoek/RIC+Global+City/Leisure+Manage ment/Het+lectoraat/frontpage.htm, gelezen op 14-03-09 )
10
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
1.4
Theoretisch kader
In dit deel van de inleiding zal worden ingegaan op de informatie die al bekend is over het onderwerp en wat de huidige situatie is rondom het onderwerp. Daarnaast zal in kaart gebracht worden welke publieksevenementen plaatsvinden in Haarlem, wat het evenementenbeleid is en wat de rol is van publieksevenementen in de stad Haarlem op dit moment. 1.4.1
Wat is er algemeen over dit onderwerp geschreven
Over het onderwerp publieksevenementen zijn veel boeken geschreven. Hierin is te lezen wat een publieksevenement inhoudt en hoe deze opgezet moet worden. Over het onderwerp economische bijdrage van publieksevenementen zijn vooral onderzoeken gepubliceerd, die gebruikt zullen worden voor dit onderzoek. Daarnaast zal gebruik worden gemaakt van algemene economische boeken.
1.4.2
Wat is de huidige situatie in de omgeving van het onderwerp Evenementen in Haarlem
Het historisch gegroeide, veelzijdige evenementenaanbod is de kracht van Haarlem3. Jaarlijks vinden er ongeveer 250 activiteiten plaats die beschouwd kunnen worden als evenement. Voor een overzicht van de grote publieksevenementen in Haarlem, zie bijlage 1, pag. 36. Over het algemeen worden de publieksevenementen in de stad Haarlem, door de bezoekers gewaardeerd met een 7,54. Haarlem wil deze goede waardering behouden en het imago als stad van cultuur en erfgoed versterken5. Daarnaast kunnen evenementen zorgen voor een goede sfeer en bekendheid van de stad. Zo zijn er veel verschillende evenementen die jaarlijks terugkeren in de stad6.
Evenementenbeleid Haarlem Om ervoor te zorgen dat de evenementen in Haarlem bijdragen aan bovengenoemde punten is het van belang dat er een goed evenementenbeleid is opgesteld. In het evenementenbeleid van 20082010 van de gemeente Haarlem wordt duidelijk vastgesteld wat de gemeente met de evenementen, die in de stad plaatsvinden, wil bereiken. Door middel van subsidiebijdragen wil de gemeente ervoor zorgen dat de evenementen een succes blijven voor de stad Haarlem. In de periode van 2008-2010 staan cultuurhistorie, sport en bloemen centraal in de stad Haarlem wat evenementen betreft. Tevens is er voor drie jaar een evenementenmanager aangesteld, nadat uit gesprekken met verschillende evenementenorganisatoren was gebleken dat ze langs te veel verschillende loketten moesten voor de organisatie van een evenement. Dit zorgde voor veel verschillende afstemmingsmomenten. De evenementenmanager is het aanspreekpunt voor de organisatoren van grootschalige evenementen7.
3
(Bron: Cultuurnota Haarlem 2009-2012, gemeente Haarlem) (Bron: Esselink & Dijkers, 2008) (Bron: Cultuurnota Haarlem 2009-2012, gemeente Haarlem) 6 (Bron: Vlegels, 2007) 7 (Bron: Vlegels, 2007) 4 5
11
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
1.4.3
Beperkingen
Dit onderzoek bevat economische bijdrage als onderzoekscomponent. Aangezien het gaat om de invloed van evenementen op de economie in de stad, zal niet uitgebreid gekeken worden naar de economische gezondheid van de stad Haarlem of van de georganiseerde evenementen. Gekozen is om de focus te leggen op de elementen die van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen inzichtelijk te maken.
12
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Hoofdstuk 2. 2.1
Literatuuronderzoek
Inleiding
In dit hoofdstuk is een theoretische uitleg te lezen met betrekking tot de onderzoeksvragen en de centrale vraag.
2.2
Literatuur onderzoek
In deze paragraaf is per onderzoeksvraag te lezen welke belangrijke theorie van toepassing is voor dit onderzoek.
2.2.1
Belangrijke publieksevenementen voor dit onderzoek
Voor dit onderzoek zal uitgegaan worden van de volgende definitie over publieksevenementen:
‘’Een gebeurtenis met een begin –en einddatum die op één of meerdere locaties plaatsvindt, verplaatsbaar is en waarbij bezoekers specifiek voor de activiteiten komen’’.8 Voor overige definities, zie bijlage 2, pag. 37.
Publieksevenementen kunnen verschillende doelstellingen hebben. Eén van de doelstellingen die een publieksevenement kan hebben is het versterken van relaties Een andere doelstelling kan zijn het creëren van belevenissen. Voor elke gemeente geldt dat een publieksevenement kan bijdragen aan de economie van de stad en een positief imago9.
Onderverdeling evenementen Publieksevenementen kunnen op drie verschillende manieren worden onderverdeeld, namelijk:
Indeling naar vorm;
Indeling naar bezoekersgroep;
Indeling naar basisdoelstellingen.10
Voor dit onderzoek wordt uitgegaan van de indeling naar bezoekersgroepen. Deze indeling gaat uit van zakelijke - en publieksgerichte evenementen. In dit geval zijn de publieksgerichte evenementen van belang, omdat het hier gaat om evenementen die voor het publiek georganiseerd worden en niet om evenementen die de relatie kunnen versterken van twee partijen. Voor een overzicht van publieksgerichte evenementen, zie bijlage 3, pag. 38.
Naast de indeling naar bezoekersgroepen kunnen evenementen ook onderverdeeld worden naar de grootte. De schalering die door Jan Verhaar gegeven wordt, is als volgt:
Kleinschalig: tot 500 bezoekers per dag. Middelgroot: 500-5000 bezoekers per dag. 8 9
(Respons, 2007 pag. 1) (Bron 1: Penseel, 2006. Bron 2: Esselink, 2008) (Bron: Penseel, 2006)
10
13
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Grootschalig: meer dan 5000 bezoekers per dag. Mega- events: meer dan één miljoen bezoekers per dag.11
Evenementen en het beleid in Haarlem In Haarlem worden jaarlijks 250 activiteiten georganiseerd. De belangrijkste evenementen die naar voren komen zijn:
Bevrijdingspop (145.000-155.000 bezoekers);
Haarlem Jazzstad (100.000 bezoekers);
Bloemencorso (50.000 bezoekers);
Stripdagen (25.000-30.000 bezoekers);
Houtfestival (17.000 bezoekers).
Een overzicht van alle grote publieksevenementen in Haarlem vindt u in bijlage 1, pag. 36.12
Bovenstaande publieksevenementen ontvangen de meeste bezoekers voor de stad Haarlem en zijn daarom van groot belang. Het college van B&W geeft in het evenementenbeleid aan dat publieksevenementen van groot belang zijn voor de stad Haarlem. Ze kunnen zorgen voor sfeer, economische spin-off, bekendheid voor de stad en het creëren van recreatieve mogelijkheden13. In het rapport ’’Haarlem beleeft het’’, waar onderzoek gedaan is naar de economische waarde van evenementen, is te lezen dat de zes bovengenoemde evenementen in de stad Haarlem zorgen voor € 2.813.000 additionele bestedingen.14
2.2.2
Economische bijdrage
In het boek ‘’Brood en Spelen’’ wordt uitleg gegeven over het begrip economische betekenis. Economische bijdrage, economische waarde en economische spin-off kunnen gezien worden als een paraplubegrip voor de economische effecten van een publieksevenement. Economische betekenis is een toevoeging aan de economische bedrijvigheid in een stad.
Twee economische effecten die naar voren komen zijn:
Bestedingseffecten;
Niet bestedingseffecten.
Bestedingseffecten Bestedingseffecten kunnen simpelweg gezien worden als economische effecten die veroorzaakt worden door extra bestedingen die de bezoekers doen. Het kan hier gaan om extra toegevoegde waarde en werkgelegenheid in de regio, dit kan ook gezien worden als economische impact.
11
(Verhaar, 2004-2005 pag. 36) (Bron: Esselink & Dijkers, 2008) (Vlegels, 2007) 14 (Bron: Esselink & Dijkers, 2008) 12 13
14
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Niet –bestedingseffecten Deze kunnen gezien worden als overige economische effecten die niet tastbaar zijn. Hierbij moet gedacht worden aan de effecten die niemand kan uitsluiten, zoals de overlast en promotionele effecten en het genereren van naamsbekendheid. Deze effecten kunnen onderverdeeld worden in algemene niet- financiële effecten en specifieke niet- financiële aspecten. In onderzoeksvraag 4 en 5 zal hier specifieker op ingegaan worden.
Om te bepalen, of een evenement daadwerkelijk heeft bijgedragen aan de economie van een stad, is het belangrijk om een kosten/ baten analyse te maken. Om de economische bijdrage van publieksevenementen vast te stellen is het noodzakelijk dat financiële en niet- financiële kosten en opbrengsten van een publieksevenement vergeleken worden. Het is belangrijk te weten in welke sectoren de kosten en in welke sectoren de opbrengsten vallen.15
Daarnaast kan in de economie onderscheid gemaakt worden in het aanbod van economie. Het boek ‘’De beleveniseconomie’’ geeft vier verschillen in het aanbod van economie:
Commodities;
Goederen;
Diensten;
Belevenissen.
Voor een uitleg van de bovengenoemde economiesoorten, zie bijlage 4, pag. 39. Voor dit onderzoek is beleveniseconomie relevant, omdat een ondernemer bij het organiseren van een publieksevenement opzettelijk diensten als podium gebruikt om mensen aan te spreken.16
In de volgende paragrafen zal ingegaan worden op welke elementen bepalend zijn voor de economische bijdrage.
2.2.3
Elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage
In dit deel van de theorie is te lezen, welke elementen bepalend zijn voor de economische bijdrage van publieksevenementen in een stad. De elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage kunnen onderverdeeld worden in voor, tijdens en na een publieksevenement.
Voor een evenement Door middel van publieksevenementen probeert de gemeente het stadsbezoek en het imago van de stad te stimuleren. Als het imago van een stad goed is, is de kans op bezoek en uitgaven in de stad groot. Daarom moet de communicatie, die stad doet richting bezoekers, goed zijn.17
15 16 17
(Bron, Oldenboom, 2001a) (Bron: Pine II & Gilmore, 2001) (Bron: Oldenboom, 2006 b)
15
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Tijdens Het is van belang dat een evenement zo attractief mogelijk is, dicht bij het centrum gelegen is en dat de producten die verkocht worden door lokale ondernemers verkocht worden om zo economische bijdrage te genereren voor de stad.18 Het onderzoek ‘’Haarlem beleeft het’’ geeft aan, dat het voor de economie van belang is, dat een bezoeker het bezoek aan een evenement combineert met een stadsbezoek zodat men meer uitgeeft. Daarnaast zijn het aantal bezoekers, de kenmerken van de bezoekers en de duur van het verblijf belangrijk om meer economische bijdrage te genereren.19 Na een evenement Pas na een evenement kan bepaald worden wat de opbrengsten van het desbetreffende evenement zijn. In verschillende onderzoeken wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de opbrengsten voor de detailhandel en de horeca. Deze opbrengsten bepalen de economische bijdrage aan de stad.20 2.2.4
Kosten publieksevenementen
Voor dit onderzoek zullen de kosten, die een gemeente heeft om een publieksevenement mogelijk te maken, belicht worden. Helaas bestaat hier weinig literatuur over, maar uit wat wel gevonden is zal geprobeerd worden een zo goed mogelijk antwoord te geven op deze vraag.
In verschillende begrotingen staat dat gemeentes vooral geld kwijt zijn aan subsidies en vergunningen voor een publieksevenement.21 Ook de promotie is een kostenpost voor de gemeente, omdat door middel van goede promotie gezorgd kan worden dat de stad op de kaart gezet wordt22. Deze kosten kunnen het beste aangeduid worden als algemene niet- financiële effecten, omdat dit kosten zijn die sowieso gemaakt worden door de gemeente om een publieksevenement te laten plaatsvinden.23
Subsidie Als een evenement maatschappelijk gezien meerwaarde heeft zal de gemeente verschillende subsidies verstrekken, met als doel de kwaliteit van de stad te vergroten.24 Daarnaast is het van belang dat een evenement voldoet aan de eisen die een gemeente stelt om in aanmerking te komen voor een subsidie.25
Vergunningen Alvorens een publieksevenement kan plaatsvinden in de stad is een vergunning nodig. Brandweer en de politie spelen bij de aanvraag van vergunningen een grote rol26.Gemeentelijke diensten geven
18
(Bron: Jökóvi, 1996) (Bron: Esselink & Dijkers) (Bron 1: van Leeuwen, 2003 Bron 2: Esselink & Dijkers,2008) 21 (Bron: Programma begrotingen van de gemeente Haarlem, Delft en Den Haag) 22 (Bron: van Leeuwen, L, 2003) 23 (Bron, Oldenboom, 2001a) 24 (Bron 1: Kaarsgaren, L. (2007) Bron 2: Jökóvi, (1996) 25 (Bron 1: Vlegels, 2007, Bron 2: Gemeente Nijmegen, 2004 ) 26 (Bron: Verhaar, 2004-2005) 19 20
16
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
advies over de veiligheid die van belang is bij een publieksevenement.27. De brandweer controleert op brandveiligheid, de GGD op waterkwaliteit en hygiëne. Bouw – en woningtoezicht controleren de veiligheid van de geplaatste tenten en podia en de regiopolitie bekijkt of de vergunningen worden nageleefd. Deze diensten werken allemaal in opdracht van de gemeente.28
2.2.5
Opbrengsten publieksevenementen
In het artikel: ‘’Evenementen zijn een stimulans voor de economie’’, geeft dr. L. van Leeuwen, hoogleraar aan de universiteit Tilburg, aan dat publieksevenementen niet alleen kunnen zorgen voor imagoverbetering, maar ook voor economische meerwaarde van de stad. Dit artikel, over de Floriade in 1992, meldt dat dit evenement heeft gezorgd voor een nationaal economische spin-off van ongeveer 400 miljoen euro en 800 mensjaren werk in de regio29. Publieksevenementen hebben een positieve invloed op de werkgelegenheid en de horecaomzet van de ondernemers in de stad, omdat de toeristische bestedingen toenemen op het moment dat een publieksevenement in de stad gehouden wordt. 30 Volgens het boek ‘’Brood en Spelen’’ kunnen deze effecten gezien worden als bestedingseffecten van publieksevenementen31.
Het onderzoek ‘’Haarlem beleeft het’’ meldt dat, wanneer de waardering van de bezoeker voor een evenement hoog is, dit gevolgen kan hebben voor het herhaalbezoek aan de stad. Tevens komt in verschillende onderzoeken naar voren dat publieksevenementen een positief effect hebben op het imago van een stad. Deze kunnen aangegeven worden als niet- tastbare effecten32.
2.2.6
Model economische impact
In het verleden is door Dhr. E. Oldenboom het VALUE- model ontwikkeld om de economische bijdrage van evenementen inzichtelijk te maken.
Het VALUE- model gaat uit van de volgende variabelen:
V= aantal bezoekers;
A= Aandeel additionele bezoekers;
L= verblijfsduur;
UE = Uitgaven per persoon per dag.
Het model berekent de economische impact van publieksevenementen aan de hand van de vier bovengenoemde variabelen. In het model wordt uitgegaan van additionele en niet- additionele bezoekers. Voor een nadere uitleg van het VALUE- model, zie bijlage 5, pag. 40. Op het moment dat alle stappen nagelopen zijn, kan de totale uitgave van een bezoeker berekend worden. Voor een overzicht van deze stappen, zie bijlage 6, pag. 42.
27
(Bron: Kaarsgaren, 2007) (Bron: Westermann,2004) 29 (van Leeuwen 2003) 30 (Bron 1. Esselink en Dijkers, 2008 Bron 2. van Reeth, 2005.Bron 3. Evers, 2005. 4. Oldenboom, 2006 b) 31 (Bron: Oldenboom, 2001) 32 (Bron: Oldenboom, 2001 a.) 28
17
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
De elementen die van belang zijn bij het meten van de economische impact van publieksevenementen zijn:
Herkomst bezoekers;
Overnachtingen;
Uitgave33.
2.3
Conclusies theoretisch kader
Per onderzoeksvraag is uit de theorie een conclusie geformuleerd. Deze zijn hieronder te lezen.
2.3.1
Conclusie onderzoeksvraag 1: Publieksevenementen
Publieksevenementen kunnen bijdragen aan het imago en de economie van de stad. Het antwoord op de onderzoeksvraag: ‘’Welke publieksevenementen zijn voor mijn onderzoek relevant?’’, luidt:
Bevrijdingspop;
Het Hutfestival;
De Stripdagen;
Haarlem Jazz;
Bloemencorso.
Deze evenementen trekken de meeste bezoekers naar Haarlem en hebben in 2008 gezorgd voor ruim twee miljoen inkomsten voor de stad.
2.3.2
Conclusie onderzoeksvraag 2: Economische bijdrage
‘’Wat wordt verstaan onder economische bijdrage voor een publieksevenement?’’ Er kan geconcludeerd worden dat het begrip economische bijdrage gezien kan worden als een toegevoegde waarde aan de economie van de stad, die onderverdeeld kan worden in twee effecten:
Bestedingseffecten;
Niet bestedingseffecten.
Bestedingseffecten zijn effecten die ontstaan op het moment dat bezoekers extra geld uit geven in de stad als gevolg van het plaatsvinden van een evenement. Niet- bestedingseffecten zijn effecten die niet tastbaar zijn, zoals overlast en promotie. Daarnaast kunnen publieksevenementen gezien worden als beleveniseconomie, omdat een ondernemer opzettelijk diensten als podium gebruikt om bezoekers te trekken. Tevens kan geconcludeerd worden dat het van belang is dat er een kosten/ baten analyse gemaakt wordt om te kijken of een evenement daadwerkelijk heeft bijgedragen aan de stad.
2.3.3
Conclusie onderzoeksvraag 3: Economische elementen
‘’ Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem te bepalen’’, Uit het theoretisch onderzoek kan geconcludeerd worden dat er acht elementen zijn die bepalend zijn voor de economische bijdrage van publieksevenementen. Voordat een evenement plaatsvindt, is het 33
(Bron: Oldenboom, 2006 c.)
18
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
van belang dat er goede communicatie plaatsvindt richting de bezoekers. Tevens moeten evenementen niet al te attractief zijn en plaatsvinden in de buurt van andere vrijetijdsbestedingen. Voornamelijk de uitgaven, die de bezoekers doen, zijn bepalend bij het genereren van economische bijdrage. Daarnaast zijn het bezoekersaantal, de kenmerken van de bezoekers en de verblijfsduur van de bezoekers van groot belang om economische bijdrage te genereren aan een stad. Als laatste is het van belang te weten welke opbrengsten er gegenereerd zijn door de ondernemers om te zien of een publieksevenement heeft bijgedragen aan de economie van de stad.
2.3.4
Conclusie onderzoeksvraag 4: Kosten publieksevenementen
‘’Welke elementen behoren tot de kosten van publieksevenementen’’ Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden dat de gemeente verschillende kosten maakt om een publieksevenement te laten plaatsvinden. De kosten die, de gemeente maakt, zijn:
Promotie;
Subsidie;
Vergunningen.
Deze kosten moet de gemeente sowieso maken om een publieksevenement te laten plaatsvinden en kunnen daarom gezien worden als algemene en niet- financiële kosten. Daarnaast kan geconcludeerd worden dat de gemeente nog kosten heeft voor de gemeentelijke instanties die zich bezig houden met een publieksevenement, zoals brandweer, politie, bouw- en woningtoezicht en de GGD.
2.3.5
Conclusie onderzoeksvraag 5: Opbrengsten publieksevenementen
‘’ Welke elementen behoren tot de opbrengsten van publieksevenementen’’? De opbrengsten die, door publieksevenementen gegenereerd kunnen worden, kunnen onderverdeeld worden in twee groepen:
Opbrengsten voor de stad;
Opbrengsten voor de verschillende branches.
Opbrengsten voor de stad Wanneer de waardering van een evenement hoog is, is dit positief voor het imago en de naamsbekendheid van de stad. Een positief imago voor een stad kan gezien worden als opbrengsten, omdat op die manier de kans op bezoek van toeristen erg hoog is. Deze opbrengsten kunnen ook gezien worden als niet- tastbare effecten.
Opbrengsten voor de verschillende branches Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden dat de horeca en de detailhandel extra omzet genereren door de extra bestedingen die de bezoekers doen tijdens een evenement.
19
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
2.3.6
Conclusie onderzoeksvraag 6: Economisch model
‘’ Zijn in het verleden economische modellen ontwikkeld om de economische bijdrage van publieksevenementen te meten en welke elementen bevatten deze modellen’’? In het verleden is het VALUE- model ontwikkeld om de economische bijdrage van publieksevenementen te meten. Uit het model blijkt dat er vier primaire elementen zijn, namelijk:
Aantal bezoekers;
Additionele bezoekers;
Verblijfsduur;
Uitgaven
Op dit moment kan nog niet gezegd worden of de bovengenoemde elementen de enige elementen zijn, die nodig zijn om de economische impact van publieksevenementen in een stad te bepalen. In het veldonderzoek zal hier uitgebreid op ingegaan worden.
2.3.7
Algemene conclusie theoretisch kader
‘’ Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken?’’ Uit de literatuurstudie kan geconcludeerd worden dat voornamelijk de grote publieksevenementen in Haarlem kunnen zorgen voor veel additionele bestedingen en zo kunnen bijdragen aan de economie van de stad. Geconcludeerd kan worden dat de economische bijdrage van publieksevenementen gezien kan worden als toegevoegde waarde aan de economie in de stad op het moment dat bezoekers geld uitgeven. Daarnaast zijn de volgende elementen bepalend als het gaat om het creëren van economische bijdrage:
De attractiviteit van een publieksevenement;
Het bezoekersaantal;
De kenmerken bezoekers;
De verblijfsduur bezoekers.
Om de economische bijdrage van publieksevenementen inzichtelijk te maken zijn de volgende elementen bepalend:
Kosten die de gemeente maakt voor het plaatsvinden van het evenement;
Aantal bezoekers;
Soort bezoekers;
Verblijfsduur van de bezoekers;
Uitgaven per bezoeker per dag.
Opbrengsten die de stad en de ondernemers genereren uit het publieksevenement.
Om te zien of een publieksevenement daadwerkelijk heeft bijgedragen aan de economie van de stad is het van belang dat de kosten en opbrengsten met elkaar vergeleken worden.
Voor een overzicht van alle elementen die naar voren komen in de theorie, zie bijlage 7, pag.43.
20
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Hoofdstuk 3. 3.1
Onderzoeksmethodologie
Inleiding
In dit hoofdstuk wordt duidelijk hoe het veldonderzoek is aangepakt. Alle onderzoeksvragen zijn beantwoord aan de hand van de gevonden literatuur. Het is nu van belang om, door middel van veldonderzoek, te kijken of de elementen die naar voren komen in de theorie ook naar voren komen in de praktijk. Wanneer het veldonderzoek is afgerond, zal de centrale vraag beantwoord worden aan de hand van literatuur en veldonderzoek.
3.2
Onderzoeksmodel
Voor dit onderzoek is gekozen voor kwalitatief onderzoek, omdat dit onderzoek niet vraagt om gegevensverzameling, maar om meningen en aannames vanuit het beroepenveld. Deze meningen en aannames zullen door middel van interviews verzameld worden. Voor deze scriptie is een onderzoeksmodel gemaakt, dat de volgende punten bevat:
Centrale vraag en deelvragen;
Antwoorden gegeven door middel van theorie;
Antwoorden gegeven door middel van veldonderzoek;
Antwoord op de centrale vraag.
Voor het onderzoeksmodel, zie bijlage 8, pag. 45. .
3.3
Onderzoeksontwerp
Tijdens de interviews is het van belang dat de antwoorden, die gegeven worden, betrekking hebben op de verschillende onderwerpen. Daarom zal tijdens de interviews gebruikt worden gemaakt van een topiclijst, zie bijlage 9, pag. 46. Deze lijst fungeert voor de onderzoeker als leidraad voor het interview. Er is gekozen voor deze indeling van de topiclijst omdat alle onderzoeksvragen op deze manier gedekt worden. Om dit te controleren is een tabel gemaakt waarin de onderzoeksvragen getoetst worden aan de topiclijst, zie bijlage 10, pag. 47. Uit deze tabel valt op te maken dat elke onderzoeksvraag gedekt is, op de onderzoeksvraag over de economische modellen na. In het literatuuronderzoek kwam naar voren dat er maar één model ontwikkeld is om te kijken of publieksevenementen bijdragen aan de economie van de stad. Tijdens het interview zal aan de respondent gevraagd worden wat men vindt van een model om de economische bijdrage van publieksevenementen te toetsen. Aan de hand van de elementen die naar voren zijn gekomen tijdens de literatuurstudie en het veldonderzoek zal een vergelijking gemaakt worden, om deze onderzoeksvraag zo goed mogelijk te beantwoorden. Daarnaast is per topic een aantal vragen gesteld aan de respondent. De vragen die aan de respondent gesteld zijn, zijn terug te vinden in bijlage 11, pag. 49.
21
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
3.4
Onderzoekspopulatie
Voor dit onderzoek zullen ongeveer 10 à 11 respondenten worden geïnterviewd. Deze respondenten bezitten professionele kennis over het onderwerp en komen uit de volgende branches:
Gemeente Haarlem;
Organisatoren;
Horecabond Haarlem;
City Marketing Haarlem;
Veiligheidsbureau Kennermerland.
Er is gekozen voor deze branches om te zorgen dat alle onderzoeksvragen gedekt worden. De respondenten zullen per e-mail of telefonisch benaderd worden. Voor een overzicht van de respondenten die meewerken aan dit onderzoek, zie bijlage 12, pag. 50.
3.5
Meetinstrument
Door middel van het afnemen van diepte- interviews, die ‘’face to face’’ zullen plaatsvinden, zal het veldonderzoek versterkt worden. Hiervoor is ongeveer 6 weken uitgetrokken. Hier is bewust voor gekozen, omdat alle interviews getranscribeerd moeten worden om ze goed te kunnen analyseren. Het afnemen, uittypen en analyseren zal per interview ongeveer 11 uur in beslag nemen.
3.6
Technieken
Om te zorgen dat de juiste conclusies getrokken worden uit het veldonderzoek zullen alle interviews geanalyseerd worden, door middel van thema- analyses. Dit houdt in dat uit elk interview de belangrijkste trefwoorden gezocht worden, die worden onderverdeeld in verschillende thema’s die voorkomen in het interview. Nadat deze thema’s bekend zijn zal per respondent een repertoire gemaakt worden waarin te lezen is hoe de respondent over de verschillende thema’s spreekt. Nadat dit uitgewerkt is, kan begonnen worden aan de beantwoording van de onderzoeksvragen en de centrale vraag.
22
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Hoofdstuk 4. 4.1
Veldonderzoek
Inleiding
In dit hoofdstuk zal de onderzoekscontext en het verloop van het veldonderzoek besproken worden. Aan de hand van de uitkomsten van het veldonderzoek zullen de onderzoeksvragen en de centrale vraag beantwoord worden.
4.2
Onderzoekscontext
In dit deel van het veldonderzoek wordt beschreven wat de identiteit is van de onderzoeker, maar ook wat de onderzoeksrelatie is tussen de respondent en de onderzoeker.
4.2.1
Identiteit van de onderzoeker
De identiteit van de onderzoeker is als volgt:
Afstuderende student aan de opleiding Media en Entertainment Management;
21 jaar;
Woonachtig in Zaandam;
Doet een onderzoek naar het inzichtelijk maken van de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem.
4.2.2
Relatie tussen de onderzoeker en de respondent
De onderzoeker wil graag weten hoe de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk gemaakt kan worden. Om hierachter te komen is het van belang daar respondenten voor te interviewen die beschikken over kennis van dit onderwerp. De relatie tussen de respondent en de onderzoeker is het overbrengen van informatie van de respondent naar de onderzoeker, zodat de onderzoeker dit kan verwerken in het onderzoek.
4.2.3
Verloop van het veldonderzoek
Het verloop van het veldwerk is voorspoedig geweest. Veel respondenten waren bereid om op korte termijn een interview te geven over het onderwerp, waardoor het veldwerk vlot en zonder problemen verliep. Nadat de interviews waren afgenomen zijn deze, zoals te lezen in hoofdstuk 3, geanalyseerd en zijn er thema- analyses en repertoires gemaakt om zo de juiste antwoorden op de onderzoeksvragen te geven. Deze thema- analyses zijn terug te vinden in bijlage 13 t/m 23 op pag. 51 t/m 84.
4.3
Onderzoeksresultaten
Deze paragraaf behandelt de bevindingen van het veldonderzoek per onderzoeksvraag. De onderzoeksresultaten zullen anoniem weergegeven worden, om er zeker van te zijn dat geen van de respondenten die meegewerkt hebben aan het onderzoek nadeel ondervinden van de uitspraken die zij tijdens de interviews gedaan hebben.
23
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
4.3.1
Belangrijke publieksevenementen voor dit onderzoek
Aan verschillende respondenten is gevraagd wat hun definitie is van publieksevenementen. Zij zijn het erover eens dat publieksevenementen toegankelijk moeten zijn voor een brede doelgroep en een middel zijn om publiek richting de stad te trekken. Voor de definities van de respondenten, zie bijlage 24, pag. 85.
Publieksevenementen in Haarlem De respondenten geven aan dat ze Haarlem een leuke stad vinden als het gaat om publieksevenementen en vrijetijdsvoorzieningen. Het is een stad met veel musea, winkels en evenementen. Publieksevenementen zijn voor de stad van groot belang, ze zetten de stad op de kaart en kunnen zorgen voor een positief imago. Ook economisch gezien zijn publieksevenementen belangrijk voor de stad. Haarlem is een cultuurstad met weinig ouderwetse economie waardoor cultuur en toerisme grote economische pijlers zijn. De creatieve economie staat in Haarlem centraal.
Belangrijke publieksevenementen in Haarlem De evenementen, die tijdens de interviews vaak genoemd werden, zijn:
Haarlem Jazzstad;
Bloemencorso;
Bevrijdingspop;
Houtfestival;
Stripdagen.
De respondenten geven aan dat bovengenoemde publieksevenementen veel toeristen trekken, zowel regionaal als nationaal. De reden hiervoor is dat deze publieksevenementen veel landelijke aandacht creëren voor Haarlem.
4.3.2
Economische bijdrage
Aan de respondenten is gevraagd wat ze verstaan onder het begrip economische bijdrage. Eén van hen zegt dat het één het ander versterkt. Hij zegt:
‘’ Evenementen trekken bezoekers, deze bezoekers geven geld uit…bezoekers komen niet alleen voor het evenement, maar gaan ook de stad in, mensen komen naar de stad en geven geld uit’’.
Andere respondenten geven aan dat de economische bijdrage gezien kan worden als de uitgaven die de bezoekers doen in de stad. Men geeft aan dat op het moment dat bezoekers niet alleen op het evenemententerrein blijven, maar ook wat anders gaan doen, dit economische bijdrage voor de stad en de ondernemers kan genereren.
24
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Tevens wordt het financiële aspect het meest genoemd als het gaat om economische bijdrage. Hiermee wordt bedoeld dat het van belang is te weten wat een evenement kost en wat het evenement oplevert voor de stad en de ondernemers.
4.3.3
Belangrijke elementen economische bijdrage
In paragraaf 4.3.1 is te lezen, dat de respondenten van mening zijn dat publieksevenementen kunnen bijdragen aan de economie van de stad Haarlem. De elementen die bepalend zijn voor de economische bijdrage van publieksevenementen zullen onderverdeeld worden in voor, tijdens en na een publieksevenement.
Voor een publieksevenement In Haarlem worden veel evenementen georganiseerd op de Grote Markt of in de omgeving daarvan. Volgens de respondenten is dit voordelig voor de ondernemers die zich in het centrum van Haarlem hebben gevestigd. Eén van hen geeft aan dat de bezoekers die naar Bevrijdingspop komen eerst door de stad moeten lopen voor ze daadwerkelijk op het evenemententerrein zijn. Doordat deze bezoekers onderweg nog wat kopen, draagt dit bij aan de economie van de stad. Ook het imago speelt volgens de respondenten een grote rol bij de economische bijdrage. Op het moment dat het imago goed is, zullen meer bezoekers richting de stad komen. Daarnaast is het soort evenement ook bepalend, omdat elk publieksevenement weer andere bezoekers trekt.
Tijdens het evenement Tijdens het evenement is het volgens de respondenten van belang dat niet alleen geld uitgegeven wordt op het evenemententerrein, maar vooral geld uitgeven in de stad, om zo bij te dragen aan de economie van de stad. Dit geeft meteen aan dat het combinatiebezoek van groot belang is. Daarnaast wordt het type bezoeker ook genoemd als element dat bepalend is voor de economische bijdrage. De respondenten geven aan dat Bevrijdingspop andere bezoekers trekt dan Haarlem Jazz. De weersomstandigheden kunnen ook van grote invloed zijn op de economische bijdrage van de stad. Dit kan twee kanten op gaan. Een aantal respondenten geeft aan dat wanneer het weer slecht is, mensen niet naar het evenement toe komen. Andere respondenten zijn van mening dat wanneer het weer slecht is, dit voordelig kan werken voor de horecaondernemers, omdat mensen dan sneller binnen wat gaan eten of drinken.
Na het evenement De economie van de stad Haarlem krijgt een positieve impuls als bezoekers van publieksevenementen herhaalbezoeken afleggen. Het herhaalbezoek komt dan ook veel naar voren in de interviews. Tijdens de Stripdagen komen mensen van heinde en verre. Als deze mensen zijn een dagje in Haarlem geweest zijn en thuis zeggen thuis: ‘’ Dat is een leuke stad, daar ga ik nog eens naar toe’’, kan hieruit herhaalbezoek voortkomen.
25
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
4.3.4
Kosten publieksevenementen
Kosten van een publieksevenement kunnen liggen bij de evenementenorganisator, de gemeente en bij de hulpdiensten. In dit deel van het onderzoek zal ingegaan worden op de kosten die de gemeente moet maken om een publieksevenement in de stad Haarlem te laten plaatsvinden.
Tijdens de interviews is gevraagd wat verstaan wordt onder directe en indirecte kosten. De meeste respondenten gaven aan dat directe kosten meteen zichtbaar zijn en dat indirecte kosten pas later zichtbaar worden en dat kosten niet altijd in geld uit te drukken zijn. Overlast kan gezien worden als kostenpost, omdat overlast gevolgen kan hebben voor het slagen of falen van een publieksevenement.
Voor een evenement Vooral het verstrekken van vergunningen kost de gemeente geld. De respondenten spreken hier van manuren, die de gemeente maakt. Daarnaast worden er ook veel kosten gemaakt voor de controle van het evenemententerrein. Er worden verschillende analyses gemaakt voor het desbetreffende evenement. Deze kunnen ook gezien worden als manuren. Zowel de brandweer, bouw –en woningtoezicht, politie als de gemeente moeten het evenemententerrein goedkeuren.
Tijdens een evenement De evenementenorganisatoren zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor de veiligheid rondom het evenement. Toch is men van mening, dat tijdens een publieksevenement extra kosten worden gemaakt voor de veiligheid. Men doelt hierop de extra inzet van politie en gemeentelijke handhavers.
Na een evenement Na een evenement worden voornamelijk kosten gemaakt voor de schoonmaak van de stad en het herstel van beschadigde objecten. Voor de reiniging van het evenemententerrein zijn de evenementenorganisatoren zelf verantwoordelijk. 4.3.5
Opbrengsten publieksevenementen
In dit deel van het onderzoek zullen de opbrengsten, die publieksevenementen volgens de respondenten genereren voor de stad Haarlem, worden beschreven.
Opbrengsten Tijdens de interviews kwamen twee mooie definities over de opbrengsten van publieksevenementen naar voren, namelijk:
‘’ …Vanaf het moment dat je de deur achter je sluit, wat je dan allemaal uitgeeft. Het hoeft niet altijd terug te vloeien naar het evenement of de gemeente. …Het belangrijkste is dat je daar in die tent, daar op de Grote Markt uitgeeft, in de stad zelf. Daar worden wij beter van’’.
26
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
‘’Opbrengsten zijn niet alleen geld…Opbrengsten kan ook beeldvorming zijn’’.
De opbrengsten van publieksevenementen kunnen onderverdeeld worden in:
Directe opbrengsten;
Indirecte opbrengsten.
Directe opbrengsten Directe opbrengsten zijn zichtbare opbrengsten. Men is van mening dat de volgende ondernemers opbrengsten ontvangen doordat er een evenement plaatsvindt in de stad:
Detailhandel;
Hotels;
Horeca;
Musea;
Openbaar vervoer.
Publieksevenementen zorgen daarnaast voor kortdurende werkgelegenheid in de stad. Ook komt uit het onderzoek naar voren dat de directe opbrengsten voor de gemeente niet erg groot zijn. De respondenten denken dat dit alleen gelden zijn die de gemeente ontvangt voor de vergunningen.
Indirecte opbrengsten Indirecte opbrengsten zijn voornamelijk positieve beeldvorming en verbetering van het imago voor de stad Haarlem. Tevens zijn de respondenten van mening dat een positieve beeldvorming van de stad uiteindelijk weer geld op kan leveren. Ze geven aan, dat als mensen denken: ‘’Wat heb ik genoten van dat Haarlem Jazz’’, ‘’Wat is die stad toch leuk’’, dit ook opbrengsten zijn voor de stad, alleen zijn deze opbrengsten minder zichtbaar en dus indirect. Een goed imago kan herhaalbezoek bewerkstelligen. Herhaalbezoek kan ook gezien worden als indirecte opbrengsten voor een stad. Op het moment dat mensen een positief beeld hebben over de stad, zullen mensen eerder denken: ‘’Hé, daar ga ik over een halfjaar nog eens kijken’’.
Opbrengsten vergroten Daarnaast geven veel respondenten aan, dat wanneer evenementenorganisatoren meer gaan samenwerken met bedrijven uit de stad, dit kan zorgen voor nog meer opbrengsten voor diverse bedrijven in de stad.
4.3.6
Economisch model
Tijdens de voorbereiding van het veldonderzoek is naar voren gekomen dat de onderzoeksvraag met betrekking tot de economische modellen niet gesteld kon worden. Er is daarom gekozen om deze vraag in een andere vorm te stellen. Aan de respondenten is gevraagd wat ze vinden van de ontwikkeling van het model. Tevens is de vraag gesteld welke elementen dit model zou moeten bevatten om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken.
27
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Model De ontwikkeling van een model wordt als positief gezien. Wel geven de respondenten aan dat dit onderzoek niet één keer maar vaker uitgevoerd moet worden en door een onafhankelijke partij om ervoor te zorgen dat het model representatief blijft. Daarnaast wordt aangegeven dat een dergelijk model handig is bij de aanvraag van subsidie.
Belangrijke elementen voor het model Tevens is de respondenten gevraagd welke elementen het model zou moeten bevatten om de economische bijdrage van publieksevenementen inzichtelijk te maken. Zij geven aan dat de volgende elementen van belang zijn: wie bezoekt het evenement, de bezoekersopbouw, wat hebben de bezoekers gedaan op die dag, het bezoekersaantal, hoelang blijven de bezoekers en wat hebben ze uitgegeven. Tevens is men van mening dat de weersomstandigheden, de omzet in de horeca en de detailhandel en de waardering van de bezoekers voor het evenement onderdeel moeten uitmaken van het model.
4.4
Conclusie veldonderzoek
In dit deel van het veldonderzoek is, per onderzoeksvraag, te lezen wat de conclusie is. Aan de hand van deze conclusies is de conclusie op de centrale vraagstelling naar voren gekomen.
4.4.1
Conclusie onderzoeksvraag 1: Publieksevenementen
‘’Welke publieksevenementen zijn voor mijn onderzoek relevant?’’. Uit het veldonderzoek kan geconcludeerd worden dat de volgende publieksevenementen voor dit onderzoek relevant zijn:
Haarlem Jazzstad;
Bloemencorso;
Bevrijdingspop;
Houtfestival;
Stripdagen.
Deze conclusie is gebaseerd op het feit dat de bovengenoemde evenementen vaak terug komen in de interviews met de respondenten. De respondenten geven aan dat de bovengenoemde publieksevenementen allemaal positieve effecten hebben op het imago en de economie van de stad.
4.4.2
Conclusie onderzoeksvraag 2: Economische bijdrage
‘’ Wat wordt verstaan onder de economische bijdrage van een publieksevenement’’. Uit het veldonderzoek kan de conclusie getrokken worden dat de economische bijdrage de opbrengst is van het evenement na aftrek van alle kosten voor, tijdens en na het evenement. Ook de uitgaven, die de bezoeker doet vanaf het moment dat hij op weg gaat naar het evenement tot het moment dat hij thuis de deur weer binnenstapt, kunnen gezien worden als economische bijdrage.
28
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
4.4.3
Conclusie onderzoeksvraag 3: Economische bijdrage
‘’Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem te bepalen?’’ De volgende elementen zijn volgens het veldonderzoek bepalend voor de economische bijdrage voor, tijdens en na een publieksevenement: Voor een evenement:
Goed imago;
Ingrediënten evenement;
Weersomstandigheden;
Soort evenement;
Geografische ligging ten opzichte van andere vrijetijdsvoorzieningen.
Tijdens een evenement
Type bezoeker;
Geld uitgeven;
Weer;
Combinatiebezoek.
Na het evenement is alleen het herhaalbezoek volgens de respondenten van belang. Daarnaast geven de respondenten aan dat de opbrengsten die gegenereerd worden ook van groot belang zijn om te zien of er economisch bijgedragen is aan de ondernemers in de stad.
4.4.4
Conclusie onderzoeksvraag 4: Kosten publieksevenementen
‘’Welke elementen behoren tot de kosten van publieksevenementen?’’ Uit het veldonderzoek komt naar voren dat de volgende elementen behoren tot de kosten van publieksevenementen: Voor het evenement:
Kosten van manuren voor: -
Het verlenen van vergunningen;
-
Controle van het evenemententerrein;
-
Verstrekken van subsidies.
Tijdens het evenement:
Extra inzet van politie;
Inzet van gemeentehandhavers;
Na het evenement: 4.4.5
Schoonmaken van de stad.
Conclusie onderzoeksvraag 5: Opbrengsten publieksevenementen
‘’ Welke elementen behoren tot de opbrengsten van een publieksevenement?’’, Uit onderzoek blijkt dat de opbrengsten, die de stad Haarlem genereert, onderverdeeld kunnen worden in:
Directe opbrengsten;
Indirecte opbrengsten.
29
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
De respondenten geven aan dat publieksevenementen in Haarlem directe opbrengsten genereren aan de ondernemers in de stad. De ondernemers die profiteren van de publieksevenementen zijn, de horeca, winkels, hotels, taxi’s, musea en het openbaar vervoer. Als het gaat om de indirecte opbrengsten voor de stad, geven de respondenten aan dat deze opbrengsten niet in geld uit te drukken zijn. Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden dat de volgende indirecte opbrengsten gegenereerd worden, als er een publieksevenement plaatsvindt:
Beeldvorming;
Imago;
Herhaalbezoek.
Wanneer er door de evenementenorganisatoren meer samengewerkt wordt met bedrijven uit de stad Haarlem, worden de opbrengsten van publieksevenementen vergroot.
4.4.6
Conclusie onderzoeksvraag 6: Economische modellen
‘’ Zijn er in het verleden economische modellen ontwikkeld om de economische bijdrage van publieksevenementen te meten en welke elementen bevatten deze modellen?’’ Eerder in het onderzoek is gemeld dat, deze vraag in deze context niet aan de respondenten gesteld kon worden en is vervangen door de vraag: ‘’ Welke elementen moet een model om de economische bijdrage van publieksevenementen inzichtelijk te maken, bevatten?’’ Men geeft aan, dat de ontwikkeling van een dergelijk model zeer gewenst is, omdat dit en positieve invloed kan hebben op de aanvraag van subsidies. De respondenten geven aan dat het model de volgende elementen moet bevatten om de economische bijdrage inzichtelijk te maken:
Wie bezoekt het evenement;
Bezoekersaantal;
Bezoekersopbouw;
Tijd van blijven van de bezoeker;
Omzet in de stad;
Wat hebben de bezoekers gedaan op die dag;
Weersomstandigheden.
Waarvoor komen de bezoekers;
Wat geven de bezoekers uit;
Wat geeft de bezoeker voor rapport cijfer aan het evenement.
4.4.7
Algemene conclusie veldonderzoek
‘’ Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem inzichtelijk te maken?’’ De grote publieksevenementen die in Haarlem georganiseerd worden zijn voor dit onderzoek relevant. De respondenten laten namelijk weten dat deze publieksevenementen kunnen zorgen voor economische bijdrage aan de stad Haarlem. De economische bijdrage van een publieksevenement kan gezien worden als de uitgaven die de bezoeker doet vanaf het moment dat hij richting het evenement gaat. De ingrediënten van het evenement, het soort evenement en de geografische ligging
30
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
van het evenement zijn bepalende elementen als het gaat om het creëren van economische bijdrage voor de stad. Om de economische bijdrage inzichtelijk te maken is het van belang te weten:
Wie het evenement bezoekt;
Wat het bezoekersaantal is;
Wat de opbouw van de bezoekers is;
Met welke reden de bezoeker richting de stad komt;
Hoe de weersomstandigheden zijn;
Wat de bezoekers uitgeven;
Wat de waardering van de bezoekers is voor het desbetreffende evenement.
Wanneer deze elementen bekend zijn is het belangrijk inzichtelijk te maken welke kosten de gemeente maakt voor:
Het verlenen van vergunningen;
Het geven van subsidies;
Het controleren van het evenementterrein;
De extra inzet van de politie;
Inzet van gemeentelijke handhavers;
Schoonmaken van de stad.
Wanneer de bovengenoemde elementen bekend zijn zullen de opbrengsten, die een publieksevenement met zich meebrengt voor de stad en de ondernemers, inzichtelijk gemaakt moeten worden.
Voor een overzicht van alle elementen die naar voren zijn gekomen in het veldonderzoek, zie bijlage 25, pag. 86.
31
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Hoofdstuk 5. 5.1
Conclusies en discussie
Inleiding
In dit hoofdstuk zal de algemene conclusie van het onderzoek gegeven worden, waarin alle onderzoeksvragen nog even kort aan bod komen. Ook wordt teruggekeken op het verloop van het literatuur- en veldonderzoek. Als laatste zal besproken worden in welke mate het onderzoek heeft bijgedragen aan de kennis op het vakgebied, welke aanbevelingen er gedaan worden en of een vervolgonderzoek nodig is.
5.2
Beantwoording onderzoeksvragen en centrale vraag.
In deze paragraaf zal door middel van een algemene conclusie antwoord gegeven worden op de centrale vraag.
Vooral de grootschalige publieksevenementen die in Haarlem georganiseerd worden zijn relevant voor dit onderzoek, omdat deze zichtbaar zorgen voor een economische bijdrage aan de stad en kunnen zorgen voor imagoverbetering van de stad. Economische bijdrage van publieksevenementen kan gezien worden als een vergroting van de economische bedrijvigheid van een stad. De opbrengsten, ook wel bestedingseffecten, en kosten, ook wel niet- bestedingseffecten, moeten met elkaar vergeleken worden om te zien of een publieksevenement daadwerkelijk heeft bijgedragen aan de economie van de stad. Voordat de kosten en opbrengsten met elkaar vergeleken worden is het van belang te weten welke elementen bepalend zijn om economische bijdrage te genereren. Voor het evenement plaatsvindt, is het van belang dat inzicht verkregen wordt in het soort evenement, de ingrediënten van het evenement en de geografische ligging van het evenement. Op het moment dat de bezoeker de mogelijkheid heeft om het bezoek aan een evenement te combineren met een bezoek aan de stad, heeft dit positieve gevolgen voor de economische bijdrage voor de stad. Tevens zijn het type bezoeker, doel van de bezoeker, de uitgaven, verblijfsduur van de bezoeker en de bezoekersopbouw bepalend om de economische bijdrage inzichtelijk te maken. Ook de weersomstandigheden en het bezoekersaantal zijn bepalende elementen als het gaat om de economische bijdrage. Daarnaast speelt het imago van een publieksevenement een grote rol als het gaat om herhaalbezoek van de bezoeker aan de stad. Bij het inzichtelijk maken van de economische bijdrage van een publieksevenement is het belangrijk dat de kosten die de gemeente maakt, om een publieksevenement te laten plaatsvinden, zoals de kosten voor de aanvraag van vergunningen,promotie en het verstrekken van subsidies vastgesteld worden. Daarnaast is het van belang dat ook de kosten, die de gemeente maakt voor de inzet van extra politie en gemeentelijke handhavers en de schoonmaak van de stad, worden vastgesteld. Op het moment dat de kosten bekend zijn moeten de opbrengsten, die een publieksevenement met zich mee brengt, in kaart worden gebracht. De elementen die daarbij een grote rol spelen zijn de opbrengsten voor de stad, ook wel indirecte opbrengsten. Om de opbrengsten
32
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
die de stad genereert door een publieksevenement inzichtelijk te maken is het van belang dat gemeten wordt of door een publieksevenement verbetering van het imago heeft plaatsgevonden en of het publieksevenement heeft gezorgd voor meer toeristen na afloop van het evenement. Daarnaast is het van belang dat de opbrengsten voor de ondernemers, ook wel directe opbrengsten, in kaart gebracht worden door de omzetverhoging van de ondernemers tijdens een publieksevenement te meten. Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden dat bij het inzichtelijk maken van de economische bijdrage van publieksevenement de elementen onderverdeeld kunnen worden in voor, tijdens en na een publieksevenement. Voor een overzicht hiervan, zie bijlage 26, pag. 89.
5.3
Theoretische reflectie
Het theoretisch onderzoek was van groot belang voordat het veldonderzoek kon plaatsvinden. Tijdens het literatuuronderzoek bleek, dat er niet veel geschreven was over de economische bijdrage met betrekking tot publieksevenementen. Wel zijn eerder onderzoeken gedaan naar het economische rendement van publieksevenementen. Deze onderzoeken konden goed gebruikt worden voor dit onderzoek. De vraag met betrekking op economische bijdrage was lastig te beantwoorden, omdat er niet veel literatuur over geschreven is. Daarnaast is er weinig bekend over de kosten die de gemeente maakt rondom publieksevenementen. Het was lastig deze vraag te beantwoorden door middel van literatuur, maar door het veldonderzoek kon hierop een goed antwoord gegeven worden.
5.4
Discussie
5.4.1
Bijdrage aan de kennis op het vakgebied
Dit onderzoek draagt bij aan de kennis op het vakgebied, omdat dit onderzoek een duidelijk beeld geeft over het inzichtelijk maken van de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem. Dit onderzoek is gedaan in de stad Haarlem, maar kan een goede leidraad zijn voor verschillende gemeentes die zich op dit moment bezig houden met de economische bijdrage van de publieksevenementen die in de stad plaatsvinden.
5.4.2
Aanbevelingen
Mijn aanbeveling is, dat het van belang is dat dit onderzoek niet één keer uitgevoerd wordt maar meerdere keren en in verschillende steden. Dit hoeft niet ieder jaar te gebeuren, maar één keer in de drie jaar in verschillende steden is aan te bevelen, zodat, door de jaren heen, een beter beeld te gecreëerd wordt van de elementen die de economische bijdrage inzichtelijk maken. 5.4.3
Methodologische reflectie
Als wordt teruggekeken op de methodologie van dit onderzoek, kan worden geconcludeerd dat dit goed gegaan is. Niet iedereen wilde meewerken aan het onderzoek, maar voor dit onderzoek zijn genoeg respondenten geïnterviewd die kennis konden overdragen. Niet elke respondent kon allen vragen beantwoorden, maar dit gaf geen problemen met de beantwoording van de onderzoeksvragen.
33
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
De enige vraag die lastig bleef was onderzoeksvraag 2. Niet elke respondent kon hier een goed antwoord op geven. Toch hebben de antwoorden van de respondenten geleid tot een goed antwoord op deze onderzoeksvraag.
5.4.4
Vervolg onderzoek
Om ervoor te zorgen dat dit onderzoek representatief blijft is het aan te bevelen om dit onderzoek over ongeveer twee jaar nogmaals uit te voeren. De reden hiervoor is, dat de economie verandert. Het veranderen van de economie kan mogelijk gevolgen hebben voor de economische bijdrage van een publieksevenement en het inzichtelijk maken daarvan. Deze scriptie vraagt geen direct vervolg onderzoek, maar wel op termijn toetsing van de gevonden elementen.
34
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Inhoudsopgave bijlagen Bijlagen
35
Bijlagen hoofdstuk 1.
36
Bijlage 1. Overzicht van de grote publieksevenementen in Haarlem
Bijlagen hoofdstuk 2.
36
37
Bijlage 2. Definities publieksevenementen theorie
37
Bijlage 3. Overzicht publieksgerichte evenementen
38
Bijlage 4. Uitleg soorten economie
39
Bijlage 5. Uitleg VALUE- model
40
Bijlage 6. Stappenplan VALUE- model
42
Bijlage 7. Overzicht belangrijke elementen uit de theorie
43
Bijlagen hoofdstuk 3.
45
Bijlage 8. Onderzoeksmodel
45
Bijlage 9. Topiclijst
46
Bijlage 10. Onderzoeksvragen getoetst aan topiclijst
47
Bijlage 11. Vragen voor de respondenten
49
Bijlage 12. Respondenten die meewerken aan dit onderzoek
50
Bijlagen hoofdstuk 4.
51
Bijlage 13. Analyse en repertoire interview 1
51
Bijlage 14. Analyse en repertoire interview 2
55
Bijlage 15. Analyse en repertoire interview 3
57
Bijlage 16. Analyse en repertoire interview 4
61
Bijlage 17. Analyse en repertoire interview 5
63
Bijlage 18. Analyse en repertoire interview 6
66
Bijlage 19. Analyse en repertoire interview 7
68
Bijlage 20. Analyse en repertoire interview 8
71
Bijlage 21. Analyse en repertoire interview 9
73
Bijlage 22. Analyse en repertoire interview 10
77
Bijlage 23. Analyse en repertoire interview 11
81
Bijlage 24. Definities publieksevenementen onderzoek
85
Bijlage 25. Belangrijke elementen uit het veldonderzoek
86
Bijlage 26. Bepalende elementen uit het onderzoek
89
35
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 1.
Overzicht belangrijke publieksevenementen in de stad Haarlem
De grote publieksevenementen die in Haarlem gehouden worden zijn:
Bevrijdingspop
Bloemencorso
Haarlem Jazz
Het Houtfestival
Zomerpodium
Haarlemse basketbalweek
Internationaal orgelconcours
De Vaardagen (tweejaarlijks)
Stripdagen (Tweejaarlijks)
Coca Cola cup
Open monumentendagen
Zilveren Kruis Achmea loop
Herdenking 4 en 5 mei
36
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 2.
Definities publieksevenementen theorie
De verschillende definities die gegeven worden over publieksevenementen zijn:
‘’ Een evenement is een speciale, tijd- en plaatsgebonden gebeurtenis, die door een initiatiefnemer (individu, groep of organisatie) bewust is gepland, en die gericht is op een bepaalde doelgroep, om met een bewust gekozen vorm, een bepaald doel te bereiken’’.34
‘’ Iedereen, en meestal tegen betaling kan eraan deelnemen. Bij deze evenementen vinden we bijna altijd sponsoring door derden terug’’.35
‘’Een gebeurtenis met een begin –en einddatum die op één of meerdere locaties plaatsvindt, verplaatsbaar is en waarbij bezoekers specifiek voor de activiteiten komen’’.36
‘’ Publieksevenementen zijn georganiseerde gebeurtenissen, die gelegenheid bieden tot vrijetijdsbesteding, die in beginsel voor iedereen toegankelijk zijn, tijd- ruimtelijk gezien geconcentreerd plaatsvinden, eenmalig of met zekere regelmaat worden georganiseerd, maar niet vaker dan enkele keren per jaar in dezelfde plaats, en ook bezocht worden door bezoekers van buiten die plaats’’.37
34
(Verhaar, 2004-2005) Pagina nummer (Damiaens, 2007) Pagina nummer (Respons, 2007 pag. 1) 37 (Jökövi, 1996 pag. 47) 35 36
37
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 3.
Overzicht type evenementen
Evenement
Vakgericht
Publieksgericht
Congressen en vergaderingen
Muziek
Bedrijfsevenementen
Sport
Kennis +
Relatie +
Vakbeurzen
Beleving
Publieksbeurzen en tentoonstellingen
Cultureel
Traditioneel
Manifestaties
(Figuur 2.1)
(Penseel, H, & Jansen, F. (2006) Basisboek entertainment marketing. Bussum: Coutinho)
38
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 4.
Uitleg soorten economie
De vier soorten economie zijn:
Commodities;
Goederen;
Diensten;
Belevenissen.
Commodities zijn materialen die afkomstig zijn uit de natuur. Denk hierbij aan dierlijke en plantaardige producten. Goederen zijn tastbare materialen, met als grondstof commodities, die een anonieme klant uit het schap haalt. Daarnaast zijn er nog diensten. Diensten zijn niet- tastbare activiteiten. Deze is aangevraagd door de consument en wordt uitgevoerd door een dienstverlener. Tenslotte zijn er nog belevenissen. Een belevenis is een aanbod van een ondernemer die opzettelijk diensten als podium en goederen als rekwisieten gebruikt om iemand aan te spreken38.
38
(Bron: Pine II & Gilmore, 2001)
39
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 5.
Uitleg VALUE- model
Zoals eerde gezegd zijn de vier variabelen van het VALUE- model van groot belang bij het meten van de economische waarde van publieksevenementen. Daarnaast zijn de kenmerken van het evenement ook van groot belang. Door middel van de kenmerken van het evenement wordt de waarde van de sleutelvariabelen berekend. Het model zit er als volgt uit: Aantal bezoekers
Additionele bezoekers Kenmerken van Evenementen
Economische impact
Verblijfsduur
Uitgaven (Figuur 2.239)
Kenmerken van het evenementen zijn bijvoorbeeld: locatie, soort evenement (open of gesloten), vrij toegankelijk of toegangsprijs, duur van het evenement en de uitstraling van het evenement. Deze kan opgesplitst worden in:
Regionaal;
Nationaal;
Internationaal.
Het model bevat drie stappen van onderzoek te noemen:
Stap 1 Herkomst bezoekers;
Stap 2 Overnachtingen;
Stap 3 Uitgaven;
Stap 1. Tijdens stap één wordt er gekeken naar de herkomst van de bezoekers. Er wordt er een verdeling gemaakt over de belangrijkste groepen aan de hand van de kenmerken van het evenement. Onder alle bezoekers (100%) wordt er gekeken welk percentage uit het buitenland komt, inwoner is van de stad en hoeveel procent overige Nederlanders zijn. Daarnaast word er gekeken of deze bezoekers additioneel of niet additioneel zijn. Er wordt hier uit gegaan van hoeveel procent er onder een bepaalde doelgroep valt.
Stap 2. Tijdens stap twee wordt er gekeken naar de overnachtingen van de bezoekers. Het model berekent voor zowel de Nederlanders als de buitenlanders het aandeel dat overnacht en de gemiddelde
39
(Oldenboom, 2006)
40
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
verblijfsduur. Er wordt gekeken naar de buitenlanders en Nederlanders die wel overnachten en niet overnachten. Wanneer de bezoekers wel overnachten wordt de gemiddelde verblijfsduur uitgerekend.
Stap 3. Tijdens stap drie worden de uitgaven per groep uitgerekend. Dit wordt aan de hand van alle bezoekers (100%) gedaan. Er wordt gekeken naar de volgende bezoekersgroepen:
Buitenlanders;
Inwoners stad;
Overige Nederlanders.
Bij de inwoners van de stad en de overige Nederlanders wordt gekeken of ze additionele of nietadditionele bezoekers zijn. Daarna wordt er gekeken hoeveel de additionele en de niet- additionele bezoeker uitgeven per persoon. Bij de buitenlanders wordt er geen onderscheid gemaakt tussen de additionele en niet- additionele bezoekers. Er wordt hier enkel gekeken naar de uitgaven per persoon per dag.
41
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 6.
Stappenplan VALUE- model Alle bezoekers evenement
Buitenlanders
Nederlanders
Overnachtingen
Inwoner stad
Additioneel
Uitgaven
Uitgaven
Buitenlanders
Niet- additioneel
Uitgaven
Niet additioneel
Additioneel
Overnachtingen
Overnachtingen
Uitgaven
Uitgaven
(Figuur 2.3)
42
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 7.
Belangrijke elementen uit het literatuuronderzoek
Economische bijdrage Nummer
Element
1.
Bestedingseffecten
2.
Niet- bestedingseffecten
3.
Belevenis economie
4.
Goed imago
5.
Evenement dichtbij het centrum
6.
Combinatiebezoek
7.
Uitgeven
8.
Aantal bezoekers
9.
Verblijfdsuur
10.
Kenmerken bezoekers
11.
Opbrengsten voor de stad
12.
Opbrensgsten voor de detailhandel
Kosten Nummer
Element
13.
Promotie
14.
Subsidies
15.
Vergunningaanvraag
16.
Veiligheid
17.
Bouw- en woningtoezicht
18.
Brandweer
19.
GGD
Opbrengsten Nummer
Element
20.
Werkgelegenheid
21.
Toeristische bestedingen
22.
Horecaomzet
23.
Bestedingseffecten
24.
Meer uitgaven van bezoekers
43
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Model/ Inzichtelijk maken Nummer
Element
28.
Aantal bezoekers
29.
Soort bezoeker
30.
Verblijfsduur
31.
Uitgaven per persoon per dag
32.
Herkomst bezoekers
44
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 8.
Onderzoeksmodel
Centrale vraag en deelvragen
Antwoorden gegeven door middel van theorie
Antwoorden geven door middel van veldonderzoek
Antwoord op de centrale vraag
(Figuur 3.1)
45
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 9.
Topiclijst
Introductie
Voorstellen; -
Eerst stel ik mijzelf voor, vertel wat de bedoeling is.
-
Respondent voorstellen, wat doet u voor werk?
Evenementen
Relatie tot publieksevenementen
Definitie publieksevenementen
Ervaring respondent met publieksevenementen
Publieks evenementen in Haarlem
Impact evenementen
Impact van evenementen voor de stad
Algemene invloed van evenementen op de stad
Economische bijdrage
Definitie economische bijdrage
Belang van publieksevenementen voor de stad
Wanneer draagt een evenement bij economisch bij voor de stad
Belangrijke elementen voor economische bijdrage
Kosten
Definitie kosten
Directe kosten van een publieksevenement
Indirecte kosten van een publieksevenement
Welke kosten voor de gemeente
Welke kosten voor de evenementenorganisator
Opbrengsten
Definitie opbrengsten
Directe opbrengsten van publieksevenementen
Indirecte opbrengsten van een publieksevenement
Welke opbrengsten voor de evenementenorganisator
Welke opbrengsten voor de stad
Welke opbrengsten voor de gemeente
46
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 10.
Topiclijst getoetst aan onderzoeksvragen Publieksevenementen
Economische
Elementen die
Kosten van een
Opbrengsten van
Economische
bijdrage
belangrijk zijn
publieksevenement
een
modellen die
publieksevenement
ontwikkeld zijn
voor de economische bijdragen Relatie
X
publieksevenementen Definitie
X
publieksevenementen Ervaring
X
publieksevenementen Publieksevenementen
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
in Haarlem Impact van publieksevenementen Algemene invloed van publieksevenementen Definitie economische
X
bijdrage Belang van een
X
X
X
X
X
X
evenement voor de stad Wanneer draagt een evenement
47
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
economisch bij voor de stad Belangrijke elementen
X
X
X
X
X
voor economische bijdrage Definitie kosten
X
Directe kosten van een
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
publieksevenement Indirecte kosten van
X
een publieksevenement Kosten voor de gemeente Kosten voor de evenementenorganisat or Directe opbrengsten
X
X
X
X
Indirecte opbrengsten
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Opbrengsten voor de
X
evenementenorganisat or Opbrengsten voor de stad Opbrengsten voor de gemeente Tabel. 3.1
48
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 11.
Vragen aan de respondenten
1. Welke publieksevenementen zijn voor mijn onderzoek relevant? 1. Wat is uw relatie tot publieksevenementen? 2. Wat is uw definitie van publieksevenementen? 3. Wat is uw ervaring met publieksevenementen? 4. Wat vindt u van het aanbod van publieksevenementen in de stad Haarlem?
2. Wat wordt er verstaan onder de economische bijdrage van een publieksevenement? 3. Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage van publieksevenementen in de stad Haarlem te bepalen? 1. Wat is de impact van evenementen op de stad Haarlem? 2. Wat is de algemene invloed van publieksevenementen op de stad Haarlem? 3. Wat is uw definitie van economische bijdrage? 4. Welk belang heeft een publieksevenement voor de economie van de stad? 5. Wanneer draagt een evenement bij aan de economie van de stad? 6. Welke elementen zijn van belang om de economische bijdrage inzichtelijk te maken?
4. Welke elementen behoren tot de kosten van publieksevenementen? 1. Wat is uw definitie van kosten? 2. Wat zijn de directe kosten van een publieksevenement? 3. Wat zijn de indirecte kosten van een publieksevenement? 4. Welke kosten van een publieksevenement zijn voor de gemeente? 5. Welke kosten van een publieksevenement zijn voor de evenementenorganisator? 5. Welke elementen behoren tot de kosten van publieksevenementen? 1. Wat is uw definitie van opbrengsten? 2. Wat zijn de directe opbrengsten van een publieksevenement? 3. Wat zijn de indirecte opbrengsten van een publieksevenement? 4. Welke opbrengsten van een publieksevenement zijn voor de evenementenorganisator? 5. Welke opbrengsten van een publieksevenement zijn voor de stad? 6. Welke opbrengsten van een publieksevenement zijn voor de gemeente?
6. Zijn er in het verleden economische modellen ontwikkeld om de economische bijdrage van publieksevenementen te meten en welke elementen bevatten deze modellen?
49
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 12.
Respondenten die meewerken aan dit interview
De respondenten die meewerken aan het onderzoek zijn: 1. Moussa Aynan; Lid commissie beheer en ontwikkeling, specialisatie economie 2. Michael Struis; Evenementenmanager Haarlem 3. Jeroen Fritz; Lid commissie ontwikkeling van de PvdA 4. Joost Pollmann; Organisator Stripdagen Haarlem 5. Caspar Sloos; Horecabond Haarlem 6. Marcel Sukel; Voorzitter Bevrijdingspop 7. Frank van der Heijden; Financieel beleid Houtfestival 8. Sonja Kagie; Lid commissie ontwikkeling en beheer van de PvdA 9. Fred Hessels; Voorzitter ondernemersvereniging City Haarlem 10. Hans Vos; Veiligheidsbureau Kennermerland afdeling evenementenveiligheid, planvorming en oefenen. 11. Ernest van der Meijden; Bestuurslid Bevrijdingspop
50
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 13. Analyse en repertoire interview 1. Evenementen
Kosten
Opbrengsten
Bevrijdingspop
Extra politie
Economisch
betekent veel
(3,4)
gewin (3)
in Haarlem
Economische
Kosten
bijdrage
gemeente
Dagje uit (3)
Indirecte
Plicht om
kosten (9)
naar te
voor Haarlem
Model
kijken (10)
(1) Belangrijk voor
Schoonmaak
Mensen komen
Aanschaffen
Manuren
Wat levert
de stad (1)
(3,4)
naar je stad (4)
(3)
(9,9,9)
een evenement op (10)
Speciaal naar
Vergunningen
Goede promotie
Spoor van
Haarlem (1)
(3)
(4)
uitgave (3, 4)
Imago (2,10,12)
Immateriële
Taxi’s (10)
Niet in de
kosten (4)
Kosten (10)
Spin-off (10)
gemeente uit te geven (4)
Haarlem Jazz
Overlast (4,5,5)
(2)
Haarlem Jazz
Tanken (4)
Imago (10)
veel geld op (10)
Bevrijdingspop
Geluidsoverlast
Immateriële
Treinkaartje (4)
(2)
(4)
opbrengsten (12)
Stripdagen (2)
Niet alleen in
Bekendheid (12)
Imago (4)
geld uit te drukken (4,5) Bloemencorso
Milieu aspect
Niet in geld uit te
Mensen komen
(2)
(5)
drukken (12)
speciaal naar Haarlem (1)
Worden wij
Vertrappen van
Werkgelegenheid
Alles wat je
beter van (6)
gras (5)
(7)
uitgeeft (6,6)
Stad kan niet
Houdt de cyclus
Uitgeven
zonder (3)
in stand (7)
(7,7,7,8)
Horeca van
Spin-off (8)
afhankelijk (3) Bezoekers
Uitgave in de
trekken (2)
stad (4)
Sociaal (7,7)
Geld verdienen (7)
Mensen
Bezoekers
tegenkomen (7)
trekken (2)
Kleine evenementen
51
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
goed voor de buurt (9) Bekendheid (10) Bezoekers trekken (12) Economische spin-off (12) Tabel 4.1
52
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de analyse is te lezen wat de respondent, dhr. M. Aynan, over de verschillende thema’s zegt in het interview. De thema’s die naar voren komen in dit interview zijn: 1. Evenementen in Haarlem; 2. Kosten / kosten voor de gemeente; 3. Opbrengsten; 4. Economische bijdrage; 5. Model/ Inzichtelijk maken economische bijdrage. Thema 1 Evenementen in Haarlem
Evenementen in Haarlem zijn erg belangrijk;
Mensen vanuit het hele land, soms vanuit het buitenland komen naar de evenementen in Haarlem;
Publieksevenementen in Haarlem hebben een grote invloed op de economie. Mensen gaan de stad in, kopen iets en gaan daarna pas richting het evenement.
Haarlem heeft veel te bieden. Niet alleen op het gebied van evenementen, maar ook op het gebeid van andere culturele activiteiten, zoals het Frans Hals museum en het Teylers museum;
Dit heeft niet alleen invloed op de regionale uitstraling maar ook op de nationale uitstraling van de stad Haarlem;
Kleinere evenementen in Haarlem zijn ook van groot belang als het gaat om de sociale kant van evenementen. Deze dragen minder bij aan de economie van de stad.
Thema 2 Kosten/ Kosten voor de gemeente
Kosten zijn te verdelen in directe kosten en immateriële kosten.
Directe kosten zijn kosten voor schoonmaak, de extra inzet van de politie;
De immateriële kosten zijn voornamelijk de overlast die een evenement met zich mee brengt. Ook het milieuaspect, het vertrappen van gras, het onbedoeld beschadigen van objecten, zijn hierbij van groot belang. Deze kosten zijn op langere termijn kosten voor de gemeente;
Kosten voor de gemeente zijn vooral manuren die gestoken worden in de aanvraag van de vergunningen.
Thema 3 Opbrengsten
Alles wat je uitgeeft op het moment dat je de deur achter je sluit. Dit hoeft niet altijd terug te vloeien naar het evenement of naar de gemeente;
Directe opbrengsten: Catering, horeca en de winkels. Wanneer mensen inkopen doen, zijn dat directe opbrengsten;
Indirecte opbrengsten is voornamelijk het imago van de stad. Wanneer mensen tevreden zijn over een stad, zijn dit directe opbrengsten.
Indirecte opbrengsten zijn niet altijd in geld uit te drukken;
53
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Belangrijk element is dat bezoekers moeten uitgeven om zo opbrengsten te kunnen genereren voor de stad.
Thema 4 Economische bijdrage
Het één versterkt het ander;
Evenementen trekken bezoekers naar de stad, die bezoekers geven weer geld uit. Niet alleen op het evenement, maar ook in de stad, dat versterkt elkaar;
Mensen gaan eerst de stad in voordat ze naar een evenement gaan en kopen misschien nog wat;
Een spoor van uitgaven achter je laten is belangrijk voor het creëren van economisch gewin;
Het geld hoeft niet altijd terug te vloeien naar de stad om economische bijdrage te genereren;
Economische bijdrage: ‘’ Alles wat een consument uitgeeft op weg naar het evenement en tijdens het evenement zelf’’.
Bezoeker moet uitgeven op de plek van het evenement om economische bijdrage te genereren, omdat de stad daar beter van wordt;
Op het moment dat bezoekers geld uitgeven houdt dit de economische cyclus in stand;
Het goed neerzetten van een evenement kan door werken op herhaalbezoek van bezoekers;
Op het moment dat bezoekers zeggen: ‘’Ik kom een andere keer terug’’ genereert dit spin-off.
Thema 5 Model/ inzichtelijk maken economische bijdrage
Het is een plicht om te kijken naar wat een evenement oplevert voor een stad;
Het is nodig te weten wat een evenement oplevert, wat het kost en wat de spin-off is van een evenement in de stad;
Er moet niet alleen gekeken worden naar directe opbrengsten, maar ook naar wat een publieksevenement oplevert voor het imago van de stad.
54
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 14.
Analyse en repertoire interview 2.
Evenementen en
Economische
Haarlem
bijdrage
Economische spin-off
Evenementen
voor een stad (2)
belangrijk (10,11)
Versterking van de
Kosten
Opbrengsten
Gemeente:
Gemeente
Naar de stad (10)
Subsidies (11)
Niets (1,2)
Winkelen (10)
Kleine bedragen (11)
Stad
Eten (10)
Voorbereidingen (11)
Wel wat oplevert (12)
Boodschappen doen
Organisatoren
Horeca (11,11,12)
Schoonmaken (11)
Hotelovernachtingen (12)
Hekwerken (11)
Niet voor het bedrijfsleven
regiofunctie (10,10) Mensen naar Haarlem gaan (10) Mensen zeggen leuke stad (10) Herhalingsbezoek (10)
(10) Belangrijk binnenstad (10,11) Arbeidssatisfactie (11)
(11) Economische factoren
Schoon terrein (11)
Horeca (11,11)
Groot neerzetten (16)
Veiligheid (11)
MKB (11,11)
Levendige stad (11)
Gemeenschap
Cultuurstad (11)
Politie (12)
(16)
Kunst & cultuur (11) Frans Hals museum (11) Van heinde en verre komen mensen (11) Leuke stad (11) Tabel 4.2
55
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de analyse is te lezen wat de respondent, dhr. M. Struis, over de verschillende thema’s in het interview heeft gezegd. De thema’s die naar voren komen in dit interview zijn: 1. Evenementen in Haarlem; 2. Economische bijdrage; 3. Kosten / Kosten gemeente; 4. Opbrengsten.
Thema 1 Evenementen in Haarlem
Evenementen kunnen zorgen voor de versterking van de regiofunctie;
Haarlem is een stad waar veel mensen, vanuit de regio, naar toe gaan om te winkelen en uit te gaan. Door evenementen versterk je de regiofunctie;
Wanneer het bezoek van een bezoeker is bevallen kan dit zorgen voor herhaalbezoek aan de stad, dit is een grote economische factor;
Evenementen zijn voor de stad Haarlem van groot belang, vooral voor de horeca en MKB zijn evenementen van belang;
Haarlem is een stad van kunst en cultuur. Deze punten zijn een belangrijke economische pijler voor de stad.
Thema 2 Economische bijdrage
Bezoek aan een publieksevenement kan zorgen voor herhaalbezoek aan de stad;
Herhaalbezoek is volgens de respondent een belangrijke economische factor;
Evenementen zijn vooral voor de binnenstad van belang;
Wanneer Haarlem Jazz wegvalt, heeft dit grote gevolgen voor de horeca;
Mensen brengen een bezoek aan de stad waardoor de winkels ook profijt hebben van een publieksevenement.
Thema 3. Kosten/ Kosten gemeente
Kosten voor de gemeente liggen voornamelijk bij het uitgeven van subsidies en uren voorbereiding;
Kosten voor de politie zijn kosten voor de gemeenschap;
De kosten voor schoonmaak en veiligheid zitten verwerkt in de subsidie de evenementorganisator ontvangt.
Thema 4. Opbrengsten
Publieksevenement levert de gemeente niets op, hooguit wat leges;
Wel worden er opbrengsten gegenereerd voor de stad;
De hotels en de horeca hebben profijt van publieksevenementen die in de stad gehouden worden.
56
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 15.
Analyse en repertoire interview 3
Evenementen in Haarlem
Economische bijdrage
Haarlem
Kosten
Opbrengsten
Belangrijk voor de stad
Mensen komen niet alleen naar
Leuke binnenstad (2)
Gemeente
Niet alleen geld (5)
(1,1)
het evenement (2,2,2)
Banen creëren (1)
Stad ingaan (2,4)
Cultuurstad (1, 8)
Politie inzet (3,3,6)
Organisatoren
Goede sfeer (1)
Kopje koffie drinken (2)
Weinig industrie (8)
Vergunningverlening
Sponsoring (4)
(3) Mensen naar de stad
Maaltijd nuttigen (2,2)
lokken (1) Mensen van buiten
Geen ouderwetse
Reinigingskosten (6)
Horeca op het evenement (4)
economie (8) Winkelen (2,2,8)
Creatieve economie (8)
Overlast (6)
Subsidie (4)
Internationaal (1)
Iets anders doen in de stad (2)
Cultuur belangrijk (1)
Organisator
Directe opbrengsten stad
Positieve uitstraling (2)
Horecabezoek (2)
Mensen willen zich hier
Veiligheid (3,4)
Stad in gaan (4)
Cultuur (9)
Reiniging (4)
Drinken (4)
aantrekken (1)
vestigen(8) Belangrijk voor de
Evenementen in de binnenstad
economie (3)
(2,3,3)
Bloemencorso (6,11,15)
Drankje drinken (3,4,9)
Toerisme (9)
Vergunningskosten (3)
Eten (4)
Bevrijdingspop (6,11)
Iets kopen (3,4)
Evenementen (9)
Commerciële kosten (3)
Kopen (4)
Haarlem Jazzstad (6)
Tentoonstelling ( 7)
Museum
Indirecte kosten stad
Indirecte opbrengsten stad
Stripdagen (6)
Combinatiebezoek ( 8)
Promotie (5)
Beeldvorming stad (5)
Vaardagen (6)
Musea bezoek (8)
Goede naam (5)
Monumentendagen (6)
Iets uitgeeft (9)
Evenementen buiten de stad (7)
Bezoekersaantal neemt
Hotelkamer 9,12,12)
Extra verdienen (2)
Restaurant (9)
Werkgelegenheid (5)
toe (7) Stad aantrekkelijk (1)
57
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Iets voor je eigen
Koopzondagen (9)
bevolking (2) Mensen later terug komen
Meerdaagse evenementen (12)
(2) Belangrijk voor eigen
Patatje onderweg (11)
bevolking (3) Verbonden voelen met een
Groot evenement (10)
stad (3) Hapje eten (2) Iets kopen (2) Tabel 4.3
58
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de thema analyse is te lezen wat de respondent, dhr. J. Fritz, zegt over de verschillende thema’s die naar voren zijn gekomen in het interview. De thema’s die naar voren zijn gekomen in dit interview zijn: 1. Evenementen in Haarlem; 2. Economische bijdrage; 3. Kosten/ kosten gemeente; 4. Opbrengsten; 5. Model/ Inzichtelijk maken
Thema 1. Evenementen in Haarlem
Publieksevenementen zijn voor Haarlem erg belangrijk;
Publieksevenementen zijn van belang voor de goede sfeer, het creëren van banen en het goed op de kaart zetten van een stad;
Haarlem is een stad van veel cultuur, daar horen evenementen ook bij;
Publieksevenementen ‘’ Grootschalige evenementen die zowel voor mensen van binnen als buiten de stad aantrekkelijk zijn’’.
Publieksevenementen zijn voor zowel de eigen bevolking als voor mensen van buitenaf interessant;
Haarlem heeft weinig ouderwetse economie, maar vooral veel creatieve economie. Het is daarom belangrijk dat, de bezoekers door middel van evenementen en toerisme naar de stad getrokken worden, voor de economie van de stad Haarlem.
Thema 2. Economische bijdrage
Mensen komen naar Haarlem voor een evenement, maar deze mensen willen ook wat drinken, eten of iets kopen in de stad;
Publieksevenementen zijn voor alle bedrijven in de stad positief, ze verdienen extra op die dag;
Door middel van evenementen kun je zorgen voor een herhaalbezoek;
Een evenement draagt bij aan de economie van de stad op het moment dat de bezoekers nog wat anders in de stad gaan doen, zoals musea bezoeken, winkelen of wat gaan eten of drinken in de stad;
De evenementen vinden plaats in de binnenstad, dit is van belang om er voor te zorgen dat de bezoekers wat anders gaan doen in de stad;
Om economische bijdrage te genereren voor de stad is het van belang dat mensen ook wat gaan eten, drinken of kopen in de stad.
59
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Thema 3. Kosten/ Kosten gemeente
Voornamelijk kosten voor de vergunningverlening en veiligheid, zoals de extra inzet van politie, deze kosten zie je niet direct terug;
Kosten voor de evenementenorganisator zijn voornamelijk vergunningskosten;
Onder kosten verstaat de respondent alle kosten die de gemeente heeft voor de organisatie van een publieksevenement;
Als het gaat om kosten moet er ook gekeken worden naar de overlast die een evenement met zich mee brengt.
Thema 4. Opbrengsten
De evenementen in Haarlem zijn allemaal gratis toegankelijk, waardoor er geen opbrengsten gegenereerd worden uit de kaartverkoop.
Voor de opbrengsten voor de stad is het van belang dat bezoekers gaan eten, drinken en kopen;
Beeldvorming kan ook gezien worden als een soort opbrengsten voor de stad om ervoor te zorgen dat de stad een goede naam krijgt;
Een publieksevenement kan zorgen voor tijdelijke werkgelegenheid in de stad.
Thema 5. Model/ Inzichtelijk maken
Het ontwikkelen van een model is erg zinvol;
In het model moet niet alleen gekeken worden naar het bezoekersaantal, maar ook naar wie het evenement bezoekt;
Het is ook van belang te kijken naar de horeca opbrengsten tijdens een publieksevenement;
Daarnaast is het van belang te kijken naar de beeldvorming voor een stad tijdens een publieksevenement.
60
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 16.
Analyse en repertoire interview 3
Evenementen in
Economische impact/
Kosten voor het
Haarlem
bijdrage
evenement
Imago (2)
Financieel profiteren (2)
Vergunningen (4)
Opbrengsten Opbrengsten evenement
Positief effect (2)
Welk publiek (3,3,9,11,11)
Personeelskosten (4)
Subsidie (4,4,5,5)
Reputatie Haarlem
Publiek uitgeven (3, 10, 15)
Kantoor kosten (4)
Geld (4)
Veel publiciteit (4)
Aanschaffen (3)
Accountant (4)
Sponsors (5,5,5
Publiek blijven
Onvermijdelijk (3)
Huur (4)
Opbrengsten
(2)
gemeente
trekken (10) Publiciteit
Combinatiebezoek (6,7)
Publiciteit (4)
Schoonmaak (8)
Publiek binnen halen (7,7)
Diversen (4)
Opbrengsten
genereren (10) Oproepkrachten (11) Creatieve industrie
Verspreid programma (7)
Horeca (2,3,5)
Geld genereren (3)
Publiciteit (14)
Taxi (5)
Bevrijdingspop (10)
Groot publiek (10)
Eten (5)
Stripdagen (2)
Door de stad lopen (10)
Hotels (2,3,5,11)
Versnaperingen (10)
Trein (5)
(12)
Flink geld verdienen (3) Partners (7, 12, 12, 14, 14) Werkgelegenheid (12,13) Tabel 4.4
61
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de thema analyse is te leze wat de respondent, dhr. J. Pollmann, heeft gezegd over de thema’s die voorkomen in het interview. De thema’s die voorkomen in het interview zijn: 1. Evenementen in Haarlem; 2. Economische bijdrage/ impact; 3. Kosten voor het evenement; 4. Opbrengsten.
Thema 1. Evenementen in Haarlem
Publieksevenementen in Haarlem hebben invloed op het imago van de stad Haarlem;
Alle publieksevenementen hebben een verschillende impact op de economische bijdrage, dit heeft te maken met de bezoekers die erop af komen;
Wanneer er promotie gemaakt wordt voor een evenement heeft dit positief effect op de reputatie van Haarlem.
Thema 2. Economisch bijdrage/ impact
Evenementen zijn in Haarlem gratis toegankelijk, waardoor evenementen niet veel inkomsten genereren;
De horeca op de Grote Markt en de hotels profiteren economisch gezien van publieksevenementen in de stad Haarlem;
De economische bijdrage heeft te maken met wat voor bezoekers het publieksevenement trekt;
Het publiek van de Stripdagen is wat kapitaalkrachtiger dan het publiek van Bevrijdingspop. Dit verschil zorgt voor wat voor aankopen de bezoekers doen in de stad;
Het is van groot belang dat mensen ook nog wat anders gaan doen, het combinatiebezoek;
Het aantal bezoekers en de leeftijd is van groot belang bij de economische bijdrage;
Thema 3. Kosten voor het evenement
Drie kostenposten voor de organisatie van een publieksevenement;
Kosten voor personeel, publiciteit en diverse;
De meeste kosten worden gemaakt voor de publiciteit van een publieksevenement;
Gemeente geeft subsidie aan het evenement.
Thema 4. Opbrengsten
Horeca genereren de meeste inkomsten uit de publieksevenementen die in de stad gehouden worden;
Herhaalbezoek kan ook gezien worden als opbrengsten voor de stad;
Er wordt korte werkgelegenheid gecreëerd wanneer er een publieksevenement in de stad wordt gehouden;
Ook hotels en musea genereren opbrengsten uit publieksevenementen die in de stad gehouden worden
62
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 17.
Analyse en repertoire interview 4
Evenementen in Haarlem
Economische bijdrage
Kosten
Beter op de kaart (2)
Meer bezoekers, meer
Vergunningen (3,3,3)
inkomsten (2)
Opbrengsten
Model/ Inzichtelijk
Voor het evenement
Aanscherpen (7 )
Weinig publiciteit (2)
Geld uitgeven (3)
Veiligheid (3,4,10)
Sponsoren (3,3,4,4,10)
Economie verandert (7)
Mensen komen op Haarlem af (2)
Weer (5,5,5)
Politie (3,3)
Stad
Evenementen veranderen (7)
Haarlem Culinair (2)
Programma (5)
Hulpdiensten (3)
Imago (4)
Uitgeven (3)
Houtfestival (2)
Opkomst van publiek (5)
Tenten plaatsen (3)
Horeca exploitanten (2)
Opkomst van publiek (5)
Bloemencorso (2)
Combinatiebezoek (5)
Water (3)
Iedereen verdient (2)
Soort publiek (5)
Haarlem Jazz (2,4)
Winkelen (6)
Stroom (3)
Winkelier (2,6)
Besteding per persoon (3,3,3)
Belangrijk voor de stad (2)
Museum bezoek (6)
Bewegwijzering (3)
Hotels (6)
Groot (2)
Mensen eten (6)
Security (3)
Werkgelegenheid (8)
Iedereen vaart er wel bij (2)
Financiële aspect (8)
Studenten (8)
Horeca (2)
Goede evaluatie (8)
Tijdelijke krachten (8)
Haarlem stad (2)
Inrichting evenement (10)
Musea (6,7)
Imago (2)
Besteding (11,11)
Openbaar vervoer (5,5)
Economisch (2)
Soort evenement (7)
Taxi (5)
Wat gebeurd er in
Treinen (5)
Nederland (7) Soort evenement (5)
Bussen (5)
Ingrediënten evenement (5)
Haarlem stad (2)
Soort artiest (5) Soort publiek (5) Tabel 4.5
63
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de thema analyse is te lezen wat de respondent, dhr. C. Sloos, over de verschillende thema’s heeft gezegd die in dit interview naar voren komen. De thema’s die terug komen in het interview zijn: 1. Evenementen in Haarlem; 2. Economische bijdrage; 3. Kosten; 4. Opbrengsten; 5. Model/ Inzichtelijk
Thema 1. Evenementen in Haarlem
Publieksevenementen zetten de stad Haarlem beter op de kaart;
Publieksevenementen in Haarlem zijn erg bekend, waaroor er veel mensen op af komen;
Publieksevenementen zijn van groot belang als het gaat om het imago;
Economisch gezien zijn publieksevenementen van groot belang voor de stad, omdat iedereen er wel bij vaart als er een publieksevenement in de stad gehouden wordt.
Thema 2. Economische bijdrage
Uitgaven van de bezoekers zijn van groot belang om economische bijdrage te genereren;
Het type evenement en het soort bezoeker zijn van groot belang als het gaat om het genereren van economische bijdrage;
Haarlem Jazz bezoekers zijn andere bezoekers dan Bevrijdingspop. Op Haarlem Jazz komen wat oudere bezoekers af, als op Bevrijdingspop;
De ingrediënten van het evenement zijn ook van belang voor de economische bijdrage;
Daarnaast is de opkomst van publiek en het weer van belang bij het genereren van economische bijdrage voor de stad;
Tevens is het van belang dat de bezoekers nog wat anders gaan doen in de stad, zoals het bezoeken van een museum, horeca of winkels;
De gebeurtenissen in Nederland kunnen ook invloed hebben op de economische bijdrage van publieksevenementen in Haarlem.
Thema 3. Kosten
De kosten van publiekevenementen liggen bij de aanvraag van vergunningen, extra veiligheid, security, bewegwijzering, stroom, water en het plaatsen van tenten;
De extra veiligheid is voornamelijk de extra inzet van politie en hulpdiensten tijdens een publieksevenement;
64
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Thema 4. Opbrengsten
Opbrengsten voor een evenementenorganisator liggen voornamelijk bij de inkomsten die ze hebben uit sponsoring;
De horeca, taxi’s, bussen, de stad, hotels, winkeliers en musea verdienen allemaal aan een publieksevenement;
Werkgelegenheid, voornamelijk onder studenten, gaat tijdens een publieksevenement omhoog.
Thema 5. Model/ Inzichtelijk
Model is van groot belang, maar er moet niet één keer onderzoek naar gedaan worden, maar meerdere keren om zo een goed beeld te creëren;
Evenementen veranderen, economie verandert;
Er moet gekeken worden naar de besteding per persoon, opkomst van publiek en het soort publiek wat er op af komt.
65
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 18.
Analyse en repertoire interview 6
Impact Bevrijdingspop op de stad
(Inzichtelijk maken) Economische bijdrage
Kosten
Opbrengsten
Veel (2)
Mensen gaan kopen (3)
Evenement
Evenement
150.000 Bezoekers (2)
Samenwerking bedrijven uit de stad (5)
Onkosten (4)
Subsidie (4,4,5)
Niet alleen Haarlemmers (2)
Omzet (8)
Programmering (4)
Fondsen (4,4)
Mensen drinken (2)
Combinatiebezoek (8)
Podia (4)
Winstdeling (7,7)
Mensen eten (2)
Bezoekers geven uit (8,8)
Beveiliging (4)
Sponsoring (10)
Mensen lopen door de stad (2)
Weer (10)
Security (4)
Stad
Herhalingsbezoeken (2)
Hapje eten (10,11)
Vernieling (5)
Horeca (3)
Genereert aandacht voor Haarlem
Bezoekersopbouw (11)
Veiligheid (5,11)
Cafés profiteren (3)
Vrijwilligerswerk (2)
Tijd van blijven (11)
EHBO-post (5,5,6)
Hotels (3)
Grote stroom mensen (3)
Omzet in de stad (11)
Vrijwilligers (7)
Werkgelegenheid (8)
Bezoekers Haarlem (7)
Waar bevind men zich (11)
Verkeersregelaars (10)
(2,2)
Miljoenen euro’s de stad in (8)
Opruimen terrein (12)
Werkgelegenheid (8)
Gemeente
Bezoekers trekken (9)
Politie (5,5)
Bekendst (9)
Brandweer (5)
Grootst (9) Oudst (9) Aantrekkingskracht (3) Tabel 4.6
66
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de thema analyse is te lezen wat de respondent, dhr. M. Sukel, over de verschillende thema’s die in dit interview naar voren komen, heeft gezegd. De thema’s die in dit interview naar voren komen zijn: 1. Impact Bevrijdingspop op de stad; 2. (Inzichtelijk maken) Economische bijdrage; 3. Kosten; 4. Opbrengsten. Thema 1. Impact Bevrijdingspop op de stad
Bevrijdingspop heeft een grote impact op de stad Haarlem;
Er komen veel bezoekers op af en deze geven allemaal geld uit in de stad;
Bevrijdingspop creëert positieve aandacht voor de stad Haarlem;
Nadat mensen naar Bevrijdingspop zijn geweest is de kans op herhaalbezoek groot.
Thema 2. (Inzichtelijk maken) Economische bijdrage
Economische bijdrage wordt vooral gegenereerd als mensen iets gaan kopen;
Het is van belang dat bezoekers gaan eten, kopen of nog iets anders doen in de stad (combinatiebezoek);
Bij het inzichtelijk maken van de economische bijdrage is het van belang dat er gekeken wordt naar de bezoekersopbouw, tijd van blijven, omzet in de stad en waar mensen zich bevinden in de stad;
Thema 3. Kosten
Voor de evenementenorganisator worden er verschillende kosten gemaakt. Podia, beveiliging, vernieling, vrijwilligers, verkeersweglaars en het opruimen van het terrein kost veel geld voor de evenementenorganisator;
Voor de gemeente zijn dit voornamelijk kosten voor de politie en de brandweer;
Thema 4. Opbrengsten
De opbrengsten voor het evenement zelf zijn niet heel groot;
De opbrengsten, voor het evenement, zijn voornamelijk het ontvangen van subsidie, fondsen, winstdeling en sponsoring;
Voor de stad worden er meer opbrengsten gegeneerd. Vooral de horeca en de hotels genereren meer omzet;
Ook de werkgelegenheid gaat omhoog tijdens een publieksevenement in de stad.
67
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 19.
Analyse en repertoire interview 7
Impact houtfestival op de
Invloed evenement
Economische
stad
algemeen
elementen
Bevolkingsgroepen bij
Zet Haarlem op de kaart
Begroting(3)
elkaar brengen (1)
(3,3)
Twee dagen (2)
Landelijke aandacht (3)
In het centrum (4,4,4)
Kosten
Opbrengsten
Evenement
Evenement
Programmering (4)
Subsidie (5)
Economische crisis Moeilijker om het evenement te organiseren (11) Lastig begroting dekkend te krijgen (11)
Jongeren (2)
Positieve impuls
Publiek (4,4)
Infrastructuur (4)
Baromzet (5)
Overlevingsjaar (12)
Kinderen (2)
Grote stroom mensen (4)
Publiciteit (4)
Inkomsten (5)
Financiële middelen vinden (12)
Volwassenen (2)
Geld besteden (4,6,8)
Vrijwilligers (5)
Stad
Puur inhoud (3)
Soort bezoeker (4)
Algemene kosten
Herhaalbezoek
(5)
(7)
samenleving (3)
Gratis toegankelijk (3)
Winkelbezoek (6)
Vergunningen (5)
Imago (7,10)
Overlevingsjaar (11, 12)
Weer (8)
Security (9 )
Horeca (4,6)
Positieve impuls
Aanbod (10)
EHBO (9)
Bijdragen aan de
samenleving (3)
werkgelegenheid (5)
Brede doelgroep (1) Tabel 4.7
68
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de thema analyse is te lezen wat de respondent, dhr. F. van der Heijden, heeft gezegd over de verschillende thema’s die in dit interview naar voren komen. De thema’s die naar voren komen in dit interview zijn: 1. Impact Houtfestival op de stad Haarlem; 2. Algemene impact evenementen; 3. Economische elementen; 4. Kosten; 5. Opbrengsten; 6. Economische crisis.
Thema 1. Impact Houtfestival op de stad Haarlem
Het Houtfestival brengt verschillende bevolkingsgroepen bij elkaar;
Daarnaast geeft het Houtfestival een positieve impuls aan de samenleving in de stad;
Het Houtfestival is voor brede doelgroepen toegankelijk; voor kinderen en volwassenen.
Thema 2. Algemene impact evenementen
Publieksevenementen zorgen ervoor dat de stad Haarlem op de kaart gezet wordt;
Er wordt landelijke aandacht gecreëerd voor de stad, wat een positieve impuls geeft aan de stad;
Publieksevenementen geven een positieve impuls aan de samenleving in de stad Haarlem.
Thema 3. Economische elementen
Om economische bijdrage te genereren zijn het soort bezoeker, winkelbezoek, het weer, het uitgeven van geld en het aanbod van groot belang;
Daarnaast is de grote stroom van bezoekers van belang om economische bijdrage te genereren in de stad.
Thema 4. Kosten
De kosten voor een evenementenorganisator zijn, programmering, infrastructuur, publiciteit en algemene kosten;
Daarnaast heeft de evenementenorganisator nog kosten voor de vergunningen, security en de EHBO;
De respondent geeft aan dat er geen kosten zijn voor de gemeente om een publieksevenement in de stad te organiseren.
Thema 5. Opbrengsten
De opbrengsten die een stad genereert, als er een publieksevenement in de stad gehouden wordt, zijn imago, herhaalbezoek en horeca;
Daarnaast genereert een publieksevenement extra werkgelegenheid;
69
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
De opbrengsten oor de evenementenorganisatie moet vooral komen uit de baromzet.
Thema 6. Economische crisis
Het is op dit moment moeilijker om een evenement te organiseren, omdat het lastig is de begroting rond te krijgen;
2009 is een overlevingsjaar, waarin gezocht moet worden naar voldoende financiële middelen.
70
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 20.
Analyse en repertoire interview 8
(Evenementen in)
Economisch bijdrage/
Haarlem
inzichtelijk maken
Heel veel (2)
Mensen komen naar de stad
Profiterende partijen
Kosten organisatie
Restaurants (10)
Manuren (12)
(10) Leuke stad (2)
Terrasje (10)
Winkels (10)
Artiesten (12)
Altijd wat te doen (2)
Mensen drinken (10)
Ondernemers (11)
Vervoer (12)
Culturele dingen (2)
Mensen eten (10)
Musea (13)
Goed voor de
Mensen kopen wat (10, 10)
Horeca (16)
economie (2) Leuke dingen (2)
Overdag consumeren (10)
Op de kaart zetten
Geld uitgeven (10)
(3) Bevrijdingspop
Groep mensen (10)
(3,10,11) Houtfestival (3)
Besteden (10, 12)
Onderscheiden als
Type evenement (11, 12)
stad (3) Grote evenementen
Type bezoeker (11)
(4) Centjes opleveren
Combinatiebezoek (14)
(4) Bloemencorso (4)
Bezoekersaantal (140
Haarlem Jazz (10)
Vervoer (15)
Stripdagen (11)
Weer (15)
Goodwill (13)
Wachttijd bij het evenement (15)
Reclame (13)
Doorstroming (15)
Imago (13)
Prijs (15)
Herhaalbezoek (14)
Horeca omzet (15)
Tabel 4.8
71
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de thema analyse is te lezen wat de respondent, mevr. S. Kagie, heeft gezegd over de verschillende thema’s die naar voren komen in dit interview. De thema’s die in dit interview naar voren komen, zijn: 1. (Evenementen in) Haarlem; 2. Economische bijdrage / Inzichtelijk maken 3. Profiterende partijen; 4. Kosten organisatie; Thema 1. (Evenementen in) Haarlem
Haarlem heeft veel evenementen;
Deze evenementen zijn van belang voor de economie van de stad;
Haarlem is een leuke stad, waar altijd veel te doen is;
Door middel van evenementen zet je de stad op de kaart en onderscheid je, je als stad;
Grote evenementen leveren geld op.
Thema 2. Economische bijdrage/ Inzichtelijk maken
Mensen komen naar de stad toe, drinken en eten wat;
Als de winkels open zijn kopen ze nog wat;
Consumeren is van belang voor de economie;
De bezoekers van Haarlem Jazz geven wat meer geld uit, omdat dat een andere groep is;
Het type evenement kan verschil maken in de economische bijdrage van een publieksevenement;
Daarnaast is het type bezoeker ook van belang;
Wanneer mensen besteden en ook de stad in duiken om wat te kopen;
Het imago kan ook gezien worden als economische bijdrage;
Om de economische bijdrage inzichtelijk te maken is het van belang te weten wat het bezoekersaantal is, het weer en de omzet van de horeca ondernemers is.
Thema 3. Profiterende partijen
Profiterende partijen zijn voornamelijk, restaurants, winkels, ondernemers, musea en horeca.
Thema 4. Kosten organisatie
Kosten voor de evenementorganisatie zijn dat voornamelijk kosten voor de artiesten;
Voor de gemeente zijn dit voornamelijk manuren.
72
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 21. Evenementen in Haarlem
Analyse en repertoire interview 9 City Haarlem
Vaste
Belangen
evenementen
behartigen (1)
Economische impact
Algemene impact
Economische bijdrage inzichtelijk
Kosten
Opbrengsten
Varieert (3)
Infrastructuur (3,3)
Aantal bezoekers (5)
Werkelijke kosten (7)
Verkoop kaartje (8,9)
Afzetting (7)
Winst (8)
(1) Bloemencorso
Promoten
Bezoekers geven
Veiligheid bezoekers
Waarvoor komen ze
(1,2,2)
evenementen
uit (3)
(3)
(5,14)
Uitgeven (3,3)
Imago (4,5,6)
Uitgeven (3,3,5)
Schoonmaak (7)
Bijdrage (8)
Winkels open (4)
Aantrekkelijkheid
Hoelang blijven ze (5)
Verkeersregelaars (7)
Sponsoring (8,8,8,8,8)
Bezoekers aan de stad
Directe kosten (7)
Reële opbrengsten (8,8)
Bezoekers (14)
Brandweer (7)
‘’Kiet’’ draaien (8)
(1) Bevrijdingspop
Acties
(1,2,2)
Haarlem (1)
Stripdagen
Promotie
(1,1,2)
Haarlem (1)
Houtfestival
Veilig
Door de stad
(1,2)
ondernemen
lopen (4,4)
vergrotend (4) Sociaal (4)
(9)
(10) Zomerpodium
Overvaltraining
(1)
(11)
Haarlem Jazz
Agressie
(1,2,2)
training (11)
Anton Pieck
Drinken (4)
Economisch aantrekkelijker (4,4,4)
Eten (4)
Bereikbaarheid (4)
Bezoekersgedrag (14,14)
Politie (7)
Winkels open (8)
Winkeldiefstal
Winkel bezoeken
Leukere binnenstad
Additionele bestedingen
EHBO (7)
Economisch rendement
festival (1)
(11, 11)
(4)
(2)
(14)
Genoeg (1)
Veilige stad
Imago (4,5,6)
Vervolg bezoek (3)
Combinatiebezoek
(11) Voor iedereen
(8) Bezoekers trekken (7)
Opbrengsten stad (9)
Economisch rendement
Wat levert het op (9)
(14,14) Overnachting (9)
Economisch
73
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
wat wils (2)
rendement (3)
vergroten (8) Meer reclame (12,12)
Ondernemers (3)
Wat kost het (9)
Horeca (3)
Verlies (8)
Winkels (3)
Mensen uit de
Hotel bezetting
Verbetering
regio (2)
(9)
economisch klimaat (5,9)
Regionaal (2)
Landelijk (2)
Restaurantbezoek
Leefbaarheid
(9)
vergroten (10)
Werkgelegenheid (13,13,13)
Internationaal
Type evenement
(2)
(5)
Diverse
Openbaar vervoer (4,6)
Musea (9)
culturen (2) Multicultureel (2) Belangrijk economisch klimaat (3) Intocht van sinterklaas (4) Gratis (8) Bekendheid (9) Tabel 4.9
74
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de thema analyse is te lezen wat de respondent, dhr. F. Hessels, zegt over de verschillende thema’s die in het interview naar voren komen. Deze thema’s zijn: 1. Evenementen in Haarlem; 2. City Haarlem; 3. Economische impact; 4. Algemene impact van publieksevenementen; 5. Inzichtelijk maken van de economische bijdrage; 6. Kosten; 7. Werkelijke kosten;
Thema 1. Evenementen in Haarlem
Evenementen dragen bij aan een leukere binnenstad;
Genoeg evenementen, waarin alle doelgroepen aan bod komen;
Bevrijdingspop heeft in tegenstelling tot Haarlem Jazz en wat meer multiculturele invulling;
Evenementen maken de stad aantrekkelijker;
Evenementen hebben een economisch rendement voor de binnenstad van Haarlem.
Evenementen zijn van belang voor het economische klimaat van de stad.
Thema 2. City Haarlem
Promoten evenementen voor de binnenstad van Haarlem;
Volgen de vaste evenementen;
Behartigen de belangen van de ondernemers in Haarlem.
Thema 3. Economische impact
Ervoor zorgen dat de winkels open zijn;
Mensen lopen door de stad heen, drinken wat, eten wat en bezoeken een winkel. Dit vergroot het economische aspect;
20% boekt een overnachting bij Bloemencorso. Deze mensen bezoeken de avond ervoor een restaurant;
Economische bijdrage, bezoekers vergroten het economische klimaat van Haarlem;
Economische bijdrage, het kost zoveel en levert zoveel op.
Thema 4. Algemene impact van publieksevenementen
Het afsluiten van een bepaald gedeelte van de stad en het maken van een omleiding;
Evenementen zijn imago vergrotend;
Evenementen zorgen voor een vergrote aantrekkelijkheid van de stad;
75
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Thema 5. Inzichtelijk maken economische bijdrage
Aantal bezoekers, waar komen ze voor, wat geven ze uit en hoelang verblijven ze;
Type evenement is van belang.
Thema 6. Kosten
Kosten voor de gemeente de Haarlem. afzettingen, verkeersregelaars, schoonmaak;
Indirecte kosten, brandweer, politie en EHBO;
Kosten voor een publieksevenement zijn voornamelijk de directe kosten, dus de kosten voor de dingen die je nodig hebt.
Ook worden er een heleboel kosten gemaakt om bezoekers naar de stad te trekken en om het economische rendement te vergroten.
Thema 7. Opbrengsten
Wanneer je kosten hebt heb je ook baten;
Opbrengsten voor een evenementen organisator is voornamelijk sponsoring;
Opbrengsten voor de stad zijn heel groot;
De ondernemers en de musea verdienen er wat aan, dit is wat tastbaarder;
Economisch rendement moet komen uit de winkels die open zijn;
Als het goed gaat met de economie, vindt er automatisch vergroting van de werkgelegenheid plaats, dit kan tijdelijk zijn voor het evenement zelf.
76
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 22.
Analyse en repertoire interview 10
Veiligheidskosten
Organisatie (1)
Gemeente (1)
Veiligheidskosten organisatie Direct zichtbaar (6)
Beveiliging (2,6)
Indirecte
Veiligheid
kosten
publieksevenement
Wat heb je nodig
Brandweereisen
Concentratie van
(2)
(6)
mensen (3)
Per evenement
Planvorming
Veiligheidsplan (3)
verschillend (2)
(7,7,)
Inzet politie
Profiterende partijen/ opbrengsten NS (9)
Economische bijdrage Mensen die van buiten komen (9)
Haarlemse
Spin-off (9,10,10)
Ondernemers (9)
Hulpdiensten (1)
Verkeer (2)
Factoren (2)
Afspraken (7)
Calamiteitenplan (3)
Kroeg (9)
Bezoekers (10)
Analyses (2)
Verantwoordelijkheid
Grootte (2)
Tijd (7)
Gezondheidsplan (3)
Winkels (10)
Kopen (10)
Verkeersbewegin
Manuren (7)
Milieuplan (3)
Schoonmaakbedrijf
Binnenstad er bij
(10)
betrekken (10)
(2,4,4,9) Geld (3)
Ambulance (6,6)
gen (2) Bouw –en
EHBO (5,6)
woningtoezicht
Publieksprofiel
GGD (7)
Schouw (3)
De stad (10, 10)
Handen wassen
Soort evenement (3)
Restaurantjes (10)
Toilet bezoek
Paniek in de
Eetcafés)
(7,8)
menigte (5,5)
Onzichtbaar (7)
Podiumbouw (5)
(2,2)
(5,3,8,8) EHBO (5,6)
Brandblussers (5)
Ervaringen (2)
(7) Handhavers (5)
Overheid (6)
Regenjasjes (7)
Niet alles (2)
Verantwoordelijk
Binnenstad (10)
heid organisatie (2) Politie (6)
Voedsel en
Stripdagen (10)
warenautoriteit
77
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
(7) Brandweer (6, 8)
Haarlem Jazz (10)
Onzichtbare
Haarlem culinair
veiligheidskosten (8)
(10)
Marktkraampjes
Naamsbekendheid
(8,8)
(10)
Brandveiligheid (8) Ambulance (6,6) GGD (7) Tabel 4.10
78
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de thema analyse is te lezen wat de respondent, dhr. H. Vos, heeft gezegd over de verschillende thema’s die in dit interview naar voren komen. Deze thema’s zijn: 1. Veiligheidskosten; 2. Veiligheidskosten organisatie; 3. Inzet politie; 4. Indirecte kosten; 5. Veiligheid publieksevenement; 6. Profiterende partijen/ opbrengsten; 7. Economische bijdrage;
Thema 1. Veiligheidskosten
De kosten van veiligheid liggen bij de organisatie, gemeente en de hulpdiensten;
Het maken van analyses, waarin gekeken wordt wat er nodig is;
Per evenement is het erg verschillend;
De kosten voor de EHBO, beveiliging, brandweer eisen en politie;
Veiligheid kost geld;
Planvorming kost veel tijd, dus manuren;
Gemeentelijke handhavers zijn kosten voor de gemeente;
Faciliteiten op het evenemententerrein zijn onzichtbare veiligheidskosten.
Thema 2. Veiligheidskosten organisatie -
Direct zichtbare kosten, zoals EHBO en beveiliging;
-
Evenementenorganisaties hebben een grote verantwoordelijkheid als het gaat om de veiligheid;
-
Het inzetten/ neerzetten van een ambulance zijn kosten voor de evenementenorganisator;
-
Wanneer het regent moet de evenementenorganisator ervoor zorgen dat er regenjasjes aanwezig zijn op het terrein.
Thema 3. Inzet politie
Er wordt aan de hand van analyses gekeken hoeveel inzet van politie een evenement nodig heeft;
Dit is verschillend per evenement;
Dit hangt af van veel verschillende factoren, zoals de grootte van het terrein, het aantal bezoekers, verkeersbewegingen, bezoekersprofiel en er word gekeken naar de problemen die er verwacht kunnen worden;
Er wordt ook gekeken naar de ervaring die er al is;
Daarnaast is de organisatie verantwoordelijk voor het inzetten van een particuliere beveiligingsorganisatie.
79
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Thema 4. Indirecte kosten
Brandblussers zijn indirecte kosten;
Daarnaast wordt er veel gedaan aan planvorming en afspraken die er gemaakt worden;
Faciliteiten, zoals het kunnen wassen van je handen, de aanwezigheid van toiletpapier zijn indirecte kosten;
De voedsel en warenautoriteit heeft ook eisen, deze eisen moeten nageleefd worden, dit zijn ook kosten.
Thema 5. Veiligheid publieksevenement
Op het moment dat er een publieksevenement plaatsvindt is er een concentratie van mensen;
Hiervoor moeten veiligheidsplannen, calamiteitenplannen, gezondheidsplannen en milieuplannen geschreven worden;
De schouw i de laatste check voordat er bezoekers het evenemententerrein opmogen;
Daarnaast is podiumbouw van groot belang.
Thema 6. Profiterende partijen/ opbrengsten
De NS vaart er wel bij als er mensen van buiten komen;
Levert spin-off op voor de ondernemers in de stad;
Haarlem culinair levert veel op voor de stad;
Bevrijdingspop genereert naamsbekendheid voor de stad Haarlem;
Op het moment dat je de binnenstad erbij betrekt, draagt een publieksevenement economisch bij aan de stad Haarlem;
Spaarnelanden NV. Vaart er wel bij, omdat die het terrein schoonmaken van Bevrijdingspop.
Thema 7 Economische bijdrage
Mensen die van buiten komen;
Mensen lopen door de stad;
De spin-off is dat het gezellig is, en dat mensen de winkels in gaan en misschien nog wat kopen;
Haarlem Culinair levert veel op, omdat daar de presentatie is van heel veel restaurantjes en eetcafés.
80
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 23.
Analyse en repertoire interview 11
Algemene
Impact
Kenmerken
Bevrijdingspop
evenement
Brengen mensen
Ontmoetingsplaats
Initiële
samen (2)
(3)
bijeenkomst (11)
Creëert leven (2)
Elkaar weer zien
Georganiseerde
Gelde één keer
(3)
bijeenkomst (11)
uitgeven (3)
Brengt dingen
Brede doelgroep
Mensen nemen
Kwaliteit (3)
teweeg (2)
(5)
actie (11)
Beeldvorming (2)
120.000 –
Verzameling van
Bijdrage
150.000
mensen (11)
economie (6)
Niet elke dag
Jeugd
(11)
consumeert (7)
impact evenementen
Economisch
Keuze (3)
Kosten
Opbrengsten
Bevrijdingspop
Bevrijdingspop
Faciliteiten (7)
Subsidie (7)
Crisis
Economische neergang (3)
Voorzichtig met besteden (3)
Schoonmaak (7)
Catering omzet (8)
Lastig begroting te dichten (3)
Leges (7) Stad
bezoekers (7) Gevoel
Stevige impuls (7)
meegeven (2)
Gemeente
Herhaalbezoek (8)
Associatie
Jeugd consumeert
Kan maandelijks
Deelnemen
Straten schoonhouden
Positieve
festival (2)
(7)
(11)
economisch
(8)
beeldvorming
proces (7) Associatie stad
Belangrijk (8)
Geld besteden
(2)
(7)
Associatie
Geld uitgeven (7)
omgeving (2) Leukere plek om
Extra kosten (8)
Festival waarderen (3)
Politie inzet (8)
Werkgelegenheid (9)
Omgeving (7)
te wonen (5) Impuls
(12,12)
Openbaar vervoer (7)
Verblijf (7)
Winkeliers (8)
81
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
economisch proces (9,9) Werkgelegenheid
Rapport cijfer
(9)
(10)
Restaurants (8,8,9)
Mensen komen
Mensen in Haarlem
(9)
(8)
Positieve
Iedereen (9)
beeldvorming (12,12) Tabel 4.11
82
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Repertoire In dit deel van de thema analyse is te lezen zijn wat de respondent, dhr. E. van der Meijden, over de verschillende thema’s in dit interview zegt. De thema’s in dit interview zijn: 1. Algemene impact evenementen; 2. Impact Bevrijdingspop; 3. Kenmerken van een evenement; 4. Economische bijdrage; 5. Kosten; 6. Opbrengsten; 7. Crisis;
Thema 1. Algemene impact evenementen
Evenementen brengen mensen samen;
Evenementen creëren leven in de brouwerij;
Evenementen helpen mee aan de beeldvorming en het gevoel wat mensen hebben over een stad, omgeving of een evenement;
Mensen komen graag naar de stad, dit geeft een impuls aan de economie;
Evenementen maken een stad een leukere plek om te wonen.
Thema 2. Impact Bevrijdingspop
Bevrijdingspop spreekt een brede doelgroep aan;
Er is voor iedereen wat wils;
Bevrijdingspop trekt 120.000 tot 150.000 bezoekers, die allemaal wat besteden, dit geeft een stevige impuls.
De jeugd consumeert.
Thema 3. Kenmerken van een evenement
Publieksevenementen zijn een initiële bijeenkomst/ georganiseerde bijeenkomst van mensen;
Verzameling van mensen;
Vindt niet elke dag plaats;
Een evenement kun je maandelijks organiseren.
Thema 4. Economische bijdrage
Het is van belang dat het evenement gewaardeerd wordt en dat mensen voor jou evenement kiezen;
Mensen kunnen hun geld maar één keer uitgeven;
Evenementen dragen bij aan de economie;
Deelnemen aan het economische proces;
Geld besteden. Van een treinkaartje tot T-shirtje
Alles waar je maar geld aan kan uitgeven waar je verblijft of langskomt;
83
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Ook de positieve beeldvorming is van belang.
Thema 5. Kosten
Kosten voor bevrijdingspop zijn voornamelijk de faciliteiten, schoonmaak, programmering en de leges die betaald moeten worden;
De kosten die de gemeente maakt voor een publieksevenement zijn de kosten voor het schoonmaken en houden van de straten, subsidie en de inzet van extra politie.
Thema 6. Opbrengsten
De opbrengsten voor Bevrijdingspop is de cateringomzet. Daarnaast nog de subsidie die wordt ontvangen;
De opbrengsten die gegenereerd worden voor de stad zijn het herhaalbezoek. Haarlem staat bekend als goede winkelstad, daar hebben winkeliers en restaurants wat aan;
Daarnaast profiteren ook het openbaar vervoer en de mensen in Haarlem van de economische bijdrage van publieksevenementen;
Ook de werkgelegenheid is een positieve opbrengst
Eigenlijk heeft iedereen profijt van publieksevenementen die in Haarlem gehouden worden.
84
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 24.
Definitie publieksevenementen respondenten
‘’Grootschalige evenementen die zowel voor mensen van binnen als buiten de stad aantrekkelijk zijn’’.
‘’Je organiseert iets om bezoekers te trekken’’.
‘’ Een voor iedereen toegankelijk evenement, binnen de regels van veiligheid, orde, reinheid en vergunningsplichten. Het kan over van alles gaan als er maar een thema aanhangt’’.
‘’ Een evenement is iets wat georganiseerd wordt voor een hele brede groep uit de samenleving en, het mooiste is wanneer, het gratis toegankelijk is’’.
‘’Initiële bijeenkomst/ georganiseerde bijeenkomst van mensen/ verzameling van mensen. Iets wat niet elke dag plaatsvindt, je kan het wel maandelijks doen’’
85
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 25.
Elementen uit veldonderzoek
Publieksevenementen in Haarlem Interviews Nr.
Elementen
1
2
1.
Belangrijk voor de stad
X
2.
Imago
X
3
Economische spin-off
X
X
4.
Bezoekers trekken
X
X
5.
Herhaalbezoek
6.
Belangrijk voor de economie
7.
Zet Haarlem op de kaart
3
4
5
X
6
7
8
9
10
11
X X
X
X
X X X
X
X
X
X
X
X X
X
X
X
X
X
Economische bijdrage Interviews Nr.
Elementen
1
2
3
4
5
6
7
8
9
8.
Uitgeven
X
X
X
X
X
X
X
X
9.
Winkelen
X
X
X
10.
Eten
X
X
X
11.
Horecabezoek
X
X
12.
Bezoekers iets
X X
X
X
10
11 X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
kopen 13.
Bezoekers de stad
X
X
X
in gaan 14.
Drinken
X
X
15.
Combinatiebezoek
X
16.
Musea bezoek
X
17.
Opkomst publiek
X
18.
Weer
X
X
X
X
X
X
X X X
X
X
Kosten Interviews Nr.
Elementen
1
2
3
19.
Extra politie
X
X
X
20.
Schoonmaak
X
X
21.
Vergunningen
X
X
22.
Overlast
X
X
23.
Milieu aspect
X
24.
Vertrappen
X
4
5
6
X
X
7
8
9
10
11
X
X
X X
X
X
86
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
van gras 25.
Manuren
X
26.
Indirecte
X
X
X
kosten 27.
Subsidies
28.
Promotie
29.
Brandweer
X
X
X X X
X
X
Opbrengsten Interviews Nr.
Element
1
30.
Economisch
X
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
X
gewin 31.
Bekendheid
X
32.
Niet in geld uit te
X
X X
drukken 33.
Direct de stad in
X
gaan 34.
Ondernemers
35.
Imago/
X X
X X
X
X
Beeldvorming 36.
Werkgelegenheid
X
37.
Geld verdienen
X
X
X
X
X
X
Inzichtelijk maken van de economische bijdrage Interviews Nr.
Element
38.
Bezoekers de
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
X
stad ingaan 39.
Horeca
X
X
opbrengsten 40.
Detailhandel
X
X
opbrengsten 41.
Bezoekersaantal
X
42.
Wie bezoekt het
X
X X
X
X
evenement 43.
Bestedingen
X
44.
Soort evenement
X
45.
Bezoekersopbouw
X
X
X X
87
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
46.
Tijd van blijven
X
47.
Omzet in de stad
X
48.
Waar bevindt men
X
X
X
X
zich
88
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Bijlage 26.
Overzicht bepalende elementen voor het inzichtelijk maken van de economische
bijdrage
Voor
Tijdens
Na
Soort evenement
Type bezoeker
Kosten gemeenten
Verstrekken van vergunningen
Verstrekken van subsidie
Promotie
Inzet extra politie
Inzet gemeentelijke handhavers
Ingrediënten evenement
Geografische ligging
Doel van de bezoeker
De uitgaven
Schoonmaak stad
Opbrengsten stad
Imago
Herhaalbezoek
Opbrengsten ondernemers
Omzet verhoging
Verblijfsduur Bezoekersopbouw Weersomstandigheden Bezoekersaantal
89
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Tabellenoverzicht
Tabellen hoofdstuk 3 Tabel 3.1
Topiclijst getoetst aan onderzoeksvragen
Pag. 56
Tabel 4.1
Analyse interview 1.
Pag. 59
Tabel 4.2
Analyse interview 2.
Pag. 63
Tabel 4.3
Analyse interview 3.
Pag. 65
Tabel 4.4
Analyse interview 4.
Pag. 69
Tabel 4.5
Analyse interview 5.
Pag. 71
Tabel 4.6
Analyse interview 6.
Pag. 74
Tabel 4.7
Analyse interview 7
Pag. 76
Tabel 4.8
Analyse interview 8
Pag. 79
Tabel 4.9
Analyse interview 9.
Pag. 81
Tabel 4.10
Analyse interview 10.
Pag. 85
Tabel 4.11
Analyse interview 11.
Pag. 87
Tabellen hoofdstuk 4
90
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Figurenoverzicht
Figuren hoofdstuk 2 Figuur 2.1
Overzicht type evenementen
Pag. 45
Figuur 2.2
VALUE –model
Pag. 47
Figuur 2.3
Stappenplan VALUE- model
Pag. 48
Figuren hoofdstuk 3 Figuur 3.1
Onderzoeksmodel
Pag. 52
91
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Literatuur Boeken Verhaar, J. (2004-2005). Projectmanagement 1 Een professionele aanpak van evenementen. Amsterdam: Boom.
Jókövi, M. (1996). Inkomen en uitgaan over economische effecten van vrijetijd voor stedelijke ontwikkeling. Tilburg: Tilburg University Press.
Penseel, H. (2006) Basisboek Entertainmentmarketing. Bussum: Coutinho
Dietz, F. & Heijman, W. & Marks P. (2004).Toegepaste micro-economie. Bussum: Coutinho
Verhage, B.(2004).Grondslagen van de marketing. Groningen: Wolters-Noordhoff Joseph Pine II, B & James Gilmore, H. (2001) De beleveniseconomie. Schoonhoven: Academic Service .
Weijnen, A.A. & Ficq-Weijnen, A.PG.M.A. (2002) Prisma woordenboek. Utrecht: Het spectrum B.V. Kaarsgaren, L. (2007). Zakelijke en publieksevenementen. Amsterdam: Pearson Education Benelux.
van der Brij, H. & Broekhuis, M. & Gieskes, J. (2001) Kwaliteitsmanagement in beweging. ’s Gravenhage: Kluwer.
Westerman, B. (2004) Handboek evenementen maken. Utrecht: Vereniging van evenementenmakers.
Hogeweg, R. (2004) Een goed rapport. Utrecht/Zuthpen: ThiemeMeulenhoff.
Kooiker, R. (2003) Marktonderzoek. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff bv.
Onderzoeken Esselink, R. & Dijkers, J.(2008), Haarlem beleeft het. Enschede: I&O Research BV Vlegels, P. (2007) Evenementenbeleid Haarlem 2008-2010.Haarlem: Gemeente Haarlem
van der Doef, J. (2002) Leidraad veiligheid publieksevenementen. Gelezen op April 20, op http://www.nifv.nl/web/show/id=45197/contentid=124.
Gemeente Nijmegen (2004) Evenementenbeleid 2004-2008. pag. 4
92
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Oldenboom, E. (2006), Rotterdam sportjaar 2005:Evaluatie economische impact. Amsterdam: Meerwaarde onderzoeksadvies.
A. Oldenboom, E. (2001) Brood en Spelen: ‘’De economische en maatschappelijke waardering van grote sportevenementen’’. Amsterdam: Meerwaarde onderzoeksadvies. B. Oldenboom, E. (2006), Rotterdam sportjaar 2005:Evaluatie economische impact. Amsterdam: Meerwaarde onderzoeksadvies
C. Oldenboom, E . (2006) Value model. Amsterdam: Meerwaarde onderzoeksadvies. van Reeth, K. (2005), Economische impact evenementen in Leuven. Universiteit Hasselt.
Evers, E. (2005), Evaluatiemodel evenementen: ‘’De beleving van een (sport) evenement. Breda.
Marlet, G. & Tames, I. (2002) Muziek in de stad. Nyfer: Breukelen Begrotingen Programmabegroting 2009-2013, gemeente Haarlem Programmabegroting 2009-2012, gemeente Den-Haag Programmabegroting 2009-2012, gemeente Delft
Artikelen Esselink, R. (2008).Evenementen kleuren de stad. Gelezen op april 10, 2009, op http://www.ioresearch.nl/nieuwsitem.asp?Item=108
van Leeuwen, L. (2003). Evenementen zijn een stimulans voor stedelijke economie. Gelezen op maart 25, 2009 op http://www.bng.nl/bng/pdf/200302Van_Leeuwen_7-9.pdf
Respons (2004) .Publieksevenementen naar belang. Gelezen op maart 13, 2009. Haarlem: Respons.
Geraadpleegde websites 1. http://www.bevrijdingspop.nl/site/Stichting, gelezen op 25-04-09 2. www.houtfestival.nl, gelezen op 25-04-09 3. www.haarlemjazzstad.nl, gelezen op 25-04-09 4. http://www.stichtingbeeldverhaal.nl/475/stripdagen-haarlem-op-en-juni.htm, gelezen op 25-04-09 5. www.bloemencorso-bollenstreek.nl, gelezen op 25-04-09 6.http://www.inholland.nl/Voor+bedrijven+en+organisaties/Kennisontwikkeling+en+onderzoek/RIC+Gl obal+City/Leisure+Management/Het+lectoraat/frontpage.htm, gelezen op 14-03-09 )
93
Economische bijdrage publieksevenementen Haarlem
Auteursverklaring Deze dissertatie, als Afstudeerrapport voor de opleiding Media & Entertainment Management, van hogeschool INHOLLAND, vestiging Haarlem, is geheel geschreven en/of samengesteld door mij.
Dit Afstudeerrapport (of een gewijzigde vorm ervan) is nooit eerder door mij of door iemand anders ingediend in het kader van een leeropdracht, diplomering of graad binnen de opleiding MEM of elders.
Het werk dat nodig was voor de realisering van dit Afstudeerrapport, is geheel uitgevoerd door mijzelf. Alle woordelijke citaten uit andere bronnen zijn in het Afstudeerrapport herkenbaar door middel van aanhalingstekens en de bronnen van al mijn informatie zijn specifiek vermeld.
Datum
:
Plaats
:
Ondertekend
:
94