deAANSLAG! Een uitgave van de Rotterdamse Fiscalisten Vereniging Christiaanse – Taxateur Jaargang 20, nummer 4 | 2010/2011
Docenten over het thema:
In gesprek met:
Verder:
Prof. mr. drs. H.P.A.M. van Arendonk Dr. D.A. Albregtse Prof. dr. P. Kavelaars
De oprichters van ‘de Aanslag‘ De staatssecretaris van Financiën Prof. dr. L.G.M. Stevens
Christiaanse-Taxateur activiteiten Stripverhalen Bezoek aan de Hoge Raad
De Christiaanse-Taxateur De DeChristiaanse-Taxateur Christiaanse-Taxateur De Christiaanse-Taxateur is op zoek naar actieve leden! is is op op zoek zoek naar naar actieve actieve leden! leden! is op zoek naar actieve leden! Wil jij jezelf ontwikkelen en fantastische Wil Wiljij jijjezelf jezelfontwikkelen ontwikkelenen enfantastische fantastische Wil jij jezelf ontwikkelen en fantastische ervaringen opdoen waar je een leven langwat wat ervaringen ervaringenopdoen opdoenwaar waarje jeeen eenleven levenlang lang wat ervaringen opdoen waar je een leven lang wat aan hebt? Solliciteer dan voor één van devele vele aan aanhebt? hebt?Solliciteer Solliciteerdan danvoor vooréén éénvan vande de vele aan hebt? Solliciteer dan voor één van de vele commissies die de Christiaanse-Taxateur rijkis! is! commissies commissiesdie diede deChristiaanse-Taxateur Christiaanse-Taxateurrijk rijk is! commissies die de Christiaanse-Taxateur rijk is!
Commissies voor 2011-2012 Commissies Commissiesvoor voor2011-2012 Commissies voor 2011-2012
Aanslagredactie Aanslagredactie Aanslagredactie Aanslagredactie
Elk kwartaal verschijnt een professionele glossy met alle Elk Elk kwartaal kwartaal verschijnt verschijnt een een professionele professionele glossy glossy met met alle alle Elk kwartaal verschijnt een professionele glossy met alle highlights van onze studievereniging in het afgelopen highlights highlights van van onze onze studievereniging studievereniging in in hethet afgelopen afgelopen highlights van onze studievereniging in het afgelopen kwartaal. Verder verschijnen interviews met partners kwartaal. kwartaal. Verder Verder verschijnen verschijnen ererer interviews interviews met met partners partners kwartaal. Verder verschijnen er interviewsinhoudelijke met partnersfisen starters bij de potentiële werkgevers, enen starters starters bijbij dede potentiële potentiële werkgevers, werkgevers, inhoudelijke inhoudelijke fis-fisen starters bij de potentiële werkgevers,door inhoudelijke fiscale onderwerpen worden besproken universitaire cale cale onderwerpen onderwerpen worden worden besproken besproken door door universitaire universitaire cale onderwerpen worden besproken door universitaire docenten, erer verschijnen interviews/stellingen met studocenten, docenten, er verschijnen verschijnen interviews/stellingen interviews/stellingen met met stustudocenten, er verschijnen interviews/stellingen met studenten en nog veel meer. Wil jij je mengen in de vorming denten denten enen nog nog veel veel meer. meer. WilWil jij je jij je mengen mengen in in dede vorming vorming denten en nog veel meer. Wil jij je mengen in de vorming van een mooi actueel verenigingsblad? Solliciteer voor van van een een mooi mooi actueel actueel verenigingsblad? verenigingsblad? Solliciteer Solliciteer voor voor van een mooi actueel verenigingsblad? Solliciteer voor dédé redactie van dede Christiaanse-Taxateur! dé redactie redactie van van de Christiaanse-Taxateur! Christiaanse-Taxateur! dé redactie van de Christiaanse-Taxateur!
Reiscommissie Reiscommissie Reiscommissie Reiscommissie
Het een traditie geworden elk jaar een studiereis te Het Het isis is een een traditie traditie geworden geworden omom om elkelk jaar jaar een een studiereis studiereis te te Het is een traditie geworden ominteressante elk jaar een landen studiereis te organiseren. Verre en fiscaal worden organiseren. organiseren. Verre Verre enen fiscaal fiscaal interessante interessante landen landen worden worden organiseren. Verre en fiscaal interessante landen New worden aangedaan. Een kleine greep verleden: York aangedaan. aangedaan. Een Een kleine kleine greep uituit hethet verleden: verleden: New New York York aangedaan. EenKong kleine greep en uit Mumbai het verleden: New York (2010), Hong (2009), (2011). Als com(2010), (2010), Hong Hong Kong Kong (2009), en Mumbai (2011). (2011). AlsAls comcom(2010), Hong Kong (2009), en Mumbai (2011). Als commissie ben verantwoordelijk voor opstelling van een missie missie ben ben jeje je verantwoordelijk verantwoordelijk voor dede opstelling opstelling van van een een missie ben je verantwoordelijk voor dehiervoor opstelling van een mooi, inhoudelijk programma. Maar is natuurlijk mooi, mooi, inhoudelijk inhoudelijk programma. programma. Maar hiervoor hiervoor is is natuurlijk natuurlijk mooi, inhoudelijknodig. programma. Maarechte hiervoor is natuurlijk ook acquisitie Ben een teambuilder, weet ook ook acquisitie acquisitie nodig. nodig. Ben jij jij een echte teambuilder, teambuilder, weet weet ook acquisitie nodig. Ben jij een echte teambuilder, weet jij een groep te motiveren voor een tiendaagse reis en wil jij een jij een groep groep te te motiveren motiveren voor een tiendaagse tiendaagse reis reis enen wilwil jij een groep te motiveren voor een tiendaagse reis en wil connecties internationaal uitbreiden? Dan is deze deze jijjijje jij je je connecties connecties internationaal internationaal uitbreiden? uitbreiden? Dan Dan is is deze jij je connecties internationaal uitbreiden? Dan is deze commissie commissie jeje je opop op het het lijflijf geschreven geschreven enen zien zien wewe je je solcommissie het zien we je solsolcommissie je op het lijf geschreven en zien we je sollicitatie licitatie graag graag tegemoet! tegemoet! licitatie graag tegemoet! licitatie graag tegemoet!
Ook dit magazine hebben wij gedrukt Activiteitencommissie Activiteitencommissie Activiteitencommissie Activiteitencommissie Niet vies van de fiscus Ben jij die bijna afgestudeerd fiscalist die popelt om het adviesvak in te gaan? Die zich verheugt op een creatief team van collega’s die je graag op weg helpen? Dan hebben wij een prachtige uitdaging voor je. Met klanten met naam en faam in binnen- en buitenland en zeer uiteenlopende opdrachten krijg je bij ons een uitstekende training on the job, uiteraard aangevuld met een vaktechnisch en persoonlijk opleidingsplan ondermeer in onze eigen Tax School. Jij weet dat je in ons vak niet zonder creativiteit kunt, en tegelijkertijd dat er naast mogelijkheden ook onmogelijkheden zijn. Wij zijn op zoek naar adviseurs die denken in kansen en uitdagingen –niet in beperkingen– en zo komen tot een inventieve oplossing voor de klant. Het boeit je dat elke klant een ander probleem heeft dat vraagt om een maatwerkaanpak.
Sophialaan 3 2514 JP Den Haag T +31 (0)70 75 70 100
[email protected] www.pereiraconsultants.com
Jij creëert jouw eigen oplossing. Daarbij werk je samen met je collega’s, maar je werkt zeker niet zomaar uit wat een ander heeft bedacht. Natuurlijk begrijp je dat het beste resultaat wordt behaald in constructieve besprekingen met de fiscus. Mochten die besprekingen niet tot het gewenste resultaat voor jouw klant leiden, dan bewandel je de juridische weg, desnoods bij het Europese Hof van Justitie. Zou je ook graag op deze manier je vak willen uitoefenen, dan willen wij graag kennis met je maken. Je kunt bellen met de afdeling Human Resources of een van de partners. E-mailen kan natuurlijk ook. Op onze website vind je meer achtergrondinformatie over ons kantoor en onze vacatures.
Een Een variëteit variëteit aan aan activiteiten activiteiten zullen zullen komend komend jaar jaar weer weer dede de Een variëteit aan activiteiten zullen komend jaar weer Een variëteit aan activiteiten zullen komend jaar weer de revue revue passeren. passeren. Onder Onder andere andere in in het het organiseren organiseren van van revue passeren. Onder andere in het organiseren van revue passeren. Onder andere in het organiseren van het het actievenweekend, actievenweekend, sportevenementen sportevenementen en en de de eindaceindachet actievenweekend, sportevenementen en de eindachet actievenweekend, sportevenementen en de eindactiviteit tiviteit kan kan jij je jij je creativiteit creativiteit kwijt. kwijt. Is Is een een kleine kleine commissie commissie tiviteit kan jij je creativiteit kwijt. Is een kleine commissie tiviteit kan jij je creativiteit kwijt. Is een kleine commissie die die niet niet veel veel tijd tijd kost kost iets iets voor voor jou? jou? Dan Dan ben ben jijjijbij jijbij bij de de die niet veel tijd kost iets voor jou? Dan ben de die niet veel tijd kost iets voor jou? Dan ben jij bij de activiteitencommissie activiteitencommissie aan aan het het goede goede adres! adres! Vergeet Vergeet niet activiteitencommissie aan het goede adres! Vergeetniet niet activiteitencommissie aan het goede adres! Vergeet niet te te solliciteren solliciteren te solliciteren te solliciteren
Bedrijvendagcommissie Bedrijvendagcommissie Bedrijvendagcommissie Bedrijvendagcommissie
Skicommissie Skicommissie Skicommissie Skicommissie
Sinds Sinds twee twee jaar jaar organiseert organiseert dede CTCT met met trots trots dede skireis. skireis. Sinds twee jaar organiseert trots de skireis. Sinds twee jaar organiseert de CT met trots de skireis. Met Met zo’n zo’n 25 25 studenten studenten dalen dalen we we af af van van de de bergtoppen bergtoppen Met zo’n 25 studenten de bergtoppen Met zo’n 25 studenten dalen we af van de bergtoppen regelrecht regelrecht dede de après-skibars après-skibars in.in. in. Een Een mooie mooie reis, reis, maar maar met met regelrecht après-skibars Een mooie reis, maar met regelrecht de après-skibars in. Een mooie reis, maar met toch toch nog nog wat wat organisatie organisatie daarachter. daarachter. Ben Ben jij het jij het sneeuwsneeuwtoch nog wat organisatie daarachter. Ben jij het sneeuwtoch nog wat organisatie daarachter. Ben jij het sneeuwkanon kanon die die ons ons ditdit dit jaar jaar een een mooie mooie skireis skireis bezorgd? bezorgd? SolSolkanon die ons jaar een mooie skireis bezorgd? Solkanon die ons dit jaar een mooie skireis bezorgd? Solliciteer liciteer dan dan voor voor deze deze commissie! commissie! liciteer dan voor deze commissie! liciteer dan voor deze commissie!
Tax TaxJurisprudence JurisprudenceProgram Program Tax Jurisprudence Program
Tax Jurisprudence Program Elk Elk jaar jaar organiseert organiseert de Christiaanse-Taxateur Christiaanse-Taxateur een een groots groots commissie commissie Elk jaar organiseert dede Christiaanse-Taxateur een groots commissie Elk jaar organiseert de Christiaanse-Taxateur een groots commissie fiscalistencongres. fiscalistencongres. Tijdens Tijdens het het congres congres kunnen kunnen de de leden leden fiscalistencongres.Tijdens Tijdenshet hetcongres congreskunnen kunnende deleden leden fiscalistencongres. kennis kennis maken maken met met de de potentiële potentiële werkgevers. werkgevers. Als Als commiscommisWil Wil jij jijin jij in het het collegejaar collegejaar 2011-2012 2011-2012 dede kantoren kantoren leren leren kenkenkennis maken met de potentiële werkgevers. Als commisWil het collegejaar 2011-2012 kantoren leren kenkennis maken met de potentiële werkgevers. Als commisWil jij ininhet collegejaar 2011-2012 dede kantoren leren kensie sie ben ben je je verantwoordelijk verantwoordelijk voor voor het het contact contact met met de de bedrijbedrijnen nen op op een een andere andere manier, manier, bijvoorbeeld bijvoorbeeld door door met met senior senior sie ben je verantwoordelijk voor het contact met de bedrijnen op een andere manier, bijvoorbeeld door met senior sie ben je verantwoordelijk voor het contact met de bedrijnen op een andere manier, bijvoorbeeld door met senior ven ven en het het binnenhalen binnenhalen van van sponsorgelden. sponsorgelden. Verder Verder houd houd managers managers ofof of zelfs zelfs partners partners enen en docenten docenten omom dede tafel tafel te te ven enen het binnenhalen van sponsorgelden. Verder houd managers zelfs partners docenten tafel Drukwerk, nieuwe media, studiowerk, er komt van alles bij kijken wanneer Naast nieuwe media studio onderscheiden wij ons door het ven en het binnenhalen van sponsorgelden. Verder houd managers ofdrukken, zelfs partners en en docenten omom dede tafel te te je je je bezig bezig met met alles alles wat wat met met organiseren organiseren te te maken maken heeft; heeft; zitten zitten omom dede onderwerpen onderwerpen van van dede TJP-avonden TJP-avonden opop elkaar elkaar je je bezig met alles wat met organiseren te maken heeft; zitten om de onderwerpen van de TJP-avonden op elkaar u op een goede manier met uw communicatie-uitingen aan de slag gaat. toepassen van ketenintegratie, automatisering, beheer, logistiek je je bezig met alles wat met organiseren te maken heeft; zitten om de onderwerpen van de TJP-avonden op elkaaren fullhethet regelen regelen van van deprettig de locatie locatie en alles alles op deplek de locatie. locatie. Kortom Kortom af af te te stemmen? stemmen? Kortom Kortom grijp grijp jij de jij kans kans omom je je te te profileren profileren Zou het niet zijn en om alles opop één uit handen te kunnen geven? fillment. Maak eens vrijblijvend eende afspraak, daag ons uit en ontdek welke het regelen van de locatie en alles op de locatie. Kortom stemmen? Kortom grijp jij de kans je te profileren het regelen van de locatie en alles op de locatie. Kortom afaftetestemmen? Kortom grijp jij de kans omom je te profileren wilwil jij deze jij deze dag van van A tot Aalstot Zgrafimedia neerzetten Z neerzetten enen alvast met met veel bijbij bedrijven bedrijven enen om om de de inhoudelijkste activiteit van van het CTCTOCCdag dehoog heeft specialist dealvast kennis en hetveel vakmanschap meerwaarde we voor uinhoudelijkste kunnen hebben.activiteit Hoe ver durft u het te denken? wil jij deze dag van A tot Z neerzetten en alvast met veel bij bedrijven en om de inhoudelijkste activiteit van wil jij deze dagdievan A tot Z neerzetten en alvast met veel bij bedrijven en om de inhoudelijkste activiteit van hethet CT-CTinkennismaken? huis nodig is voor een complete mix vandit traditionele en nieuwe media: www.occ-dehoog.nl/wat-doen-wij kantoren kantoren kennismaken? Organiseer Organiseer dan dan dit grootse grootse conconjaar jaar te te organiseren? organiseren? Laat Laat hethet ons ons alvast alvast weten! weten! kantoren kennismaken? Organiseermailingen dandit ditgrootse grootseconconjaarteteorganiseren? organiseren? Laat ons alvast weten! kantoren kennismaken? Organiseer dan jaar Laat hethet ons alvast weten! van magazines, (gepersonaliseerde) of een nieuwe huisstijl tot gres gres enen solliciteer solliciteer voor voor dede Fiscale Fiscale Bedrijvendagcommissie! Bedrijvendagcommissie! gres en enaan solliciteer voor de Fiscale Bedrijvendagcommissie! gres solliciteer voor de Fiscale Bedrijvendagcommissie! digitale nieuwsbrieven en websites. Nieuwsgierig Nieuwsgierig geworden? geworden? Stuur Stuur een een mail mail naar naar
[email protected] [email protected] Nieuwsgieriggeworden? geworden?Stuur Stuureen eenmail mailnaar
[email protected] [email protected] Nieuwsgierig met met jeje motivatie motivatie enen CV. CV. OfOf kom kom een een keer keer langs langs opop H16-25 H16-25 voor voor meer meer informatie. informatie. Naar Naar met je je motivatie motivatieen enCV. CV.Of Ofkom komeen eenkeer keerlangs langsop opH16-25 H16-25voor voor meer informatie. Naar met meer informatie. Naar aanleiding aanleiding van van jeje sollicitatie sollicitatie zal zal het het bestuur bestuur 2011-2012 2011-2012 t.z.t. t.z.t. contact contact met met jeje opnemen. opnemen. aanleidingvan vanje jesollicitatie sollicitatiezal zalhet hetbestuur bestuur2011-2012 2011-2012t.z.t. t.z.t. contact met opnemen. aanleiding contact met jeje opnemen. Wij Wij hopen hopen jou jou volgend volgend jaar jaar inin een een commissie commissie tete mogen mogen verwelkomen! verwelkomen! Studio Printing New Media Wij verwelkomen! Wijhopen hopenjou jouvolgend volgendjaar jaarin ineen eencommissie commissietetemogen mogen verwelkomen! Postbus 128, 4900 AC Oosterhout
•
De Wetering 30, 4906 CT Oosterhout
•
T. 0162 476 500
•
F. 0162 476 525
•
[email protected]
•
www.occ-dehoog.nl
6
deAANSLAG!
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
10
Interview met…
De allereerste Aanslagredactie
Staatssecretaris Weekers Over zijn fiscale beleid
46
36
Thuis bij…
Wajid Hassan
Prof. dr. Leo Stevens Emeritus-hoogleraar Fiscale Economie
Student Fiscaal Recht Over de komende 20 jaar.
6 Een greep uit oude Aanslagen 7 Van de Voorzitter 8 Docentartikel - Dr.D.A. Albregtse 14 Starters interview PwC 16 Studiereis Mumbai 22 Kantoorinterview Visser & Visser 24 Redactioneel
60
18
In gesprek met..
26 Docentartikel Prof. dr. P. Kavelaars Stripverhaal “Henk & Hans en het geheim 30 van de falende fiscus”
34 Starters interview BDO 39 Artikel – mr. Peter van Hagen 41 Skireis 2011 44 Tax Jurisprudence Program
deAANSLAG!
56
Op bezoek bij… De Hoge Raad
Actievenweekend
76 De Tien…
Leukste goodies
63
Stripverhaal
Henk en Hans 20 jaar
50 66 Symposium Totaalwinst 68 Dankwoord Docentenartikel – 54 Prof. mr. drs. H.P.A.M. van Arendonk 70 Starters interview KPMG Meijburg & Co Sailchallenge 2011 59 72 Eindactiviteit Interview Ernst & Young 62 75 Fiscaal Opmerkelijk Back to the Future 64 80 Column Lubbers Column Tom Gorny 65 82 Colofon / Agenda Starters interview Allen & Overy
7
8
deAANSLAG!
Een greep uit oude Aanslagen
Redactioneel
Redactioneel
Met genoegen heb ik de uitnodiging
Natuurlijk vindt de redactie dat het nieuwe
aanvaard een voorwoord te schrijven bij dit
blad ook gelezen moet worden. Veel zal
eerste nummer van ‘de Aanslag’.
afhangen van de redactie, maar ook de stu-
een geschiedenisles van onze vereniging en
collegejaar schreven wij dat
is het ook een ‘special’. Als het je ontgaan is
verenigingsblad? Dan is het interview met de
waarom, hier nog één keer de reden van deze
oprichters zeer zeker de moeite waard evenals
Het is mij duidelijk, dat dit geen literair tijd-
in fiscaal-juridische richting in oprichting.
special: ons verenigingsblad ‘de Aanslag’
de ‘Thuis bij’ prof. Stevens.
schrift wordt. Anders had Harry Mulisch beter
De docenten voor dit vak zijn graag bereid
het voorwoord kunnen schrijven!
in elk opzicht hun medewerking te verlenen
geen verjaardag als dit niet gevierd wordt.
Om erachter te komen wat de vele verande-
Aangezien ‘de Aanslag’ de afgelopen jaren
ringen waren in de fiscaliteit in de afgelopen
Neen, het wordt een tijdschrift van en voor
nooit echt in het zonnetje is gezet, hebben
20 jaar zijn de artikelen van dr. Albregtse, prof.
studenten van onze Rechtsgeleerde Faculteit,
wij flink uitgepakt. Wat hoort nu bij een ver-
Kavelaars en mr. Van Hagen aan te raden. In
die beperkt of uitgebreid met het fiscaal
Ik feliciteer het bestuur van het fiscaal-
jaardag? Inderdaad, een cadeautje. Uiteraard
het gesprek met onze staatssecretaris kun je
recht te maken hebben. en die ook met het
juridisch dispuut met het initiatief tot een
wilden wij onze lezers dit niet onthouden,
uitgebreid lezen over zijn fiscale beleid.
fiscaal-juridisch symbool – ik zeg nadrukke-
eigen blad te komen. Ik hoop dat er vele
lijk niet het hoogtepunt – van de belasting-
roemruchte excursies in binnen- en (verre)
Uiteraard maakt belofte schuld, maar wij hebben onze uiterste best gedaan om deze schuld af te lossen.
bestaat dit jaar 20 jaar! Een verjaardag is
jullie zijn één van de redenen dat ons vereni-
denten, die belastingrecht “doen”, al dan niet
aan dit blad met de ook voor hen bedreigende naam.
gingsblad nog altijd bestaat en blijft groeien.
Daarnaast zijn er, zoals we gewend zijn van
heffing. Wat wordt het een genoegen straks
buitenland plaatsvinden. Ik vertrouw erop
Hiervoor veel dank.
de Christiaanse-Taxateur, een hoop leuke en
in een aanslag te kunnen bladeren.
dat ‘de Aanslag’ een succes wordt.
memorabele activiteiten gepasseerd waarvan Wij hopen dat jullie allemaal in één keer
uitgebreid verslag wordt gedaan in deze editie.
1
Allereerste voorwoord in ´de Aanslag´ door prof. dr. J.H. Christiaanse: ´de Aanslag´ 1990-1991, jaargang 1, nummer 1, p. 2
Prof. dr J.H. Christiaanse
Aan het begin van het collegejaar leek het
door hadden wat de kaart nu precies is, dat
maken van vier interessante, leuke en originele
is bij sommige wel anders geweest. Voor de
Helaas is dit alweer de laatste Aanslag van dit
Aanslagen de grootste uitdaging. Als we terug-
dummy’s onder ons toch even een toelichting:
collegejaar. We hebben met z’n vieren keihard
kijken blijkt het samenstellen van de laatste
de kaart is een usbstick waarop je 2 GB (!) aan
gewerkt om er wat moois van te maken en het
Aanslag met stip de grootste uitdaging te zijn
ruimte hebt. De kaart kun je openen door ‘usb’
voelt heerlijk om straks terug te kijken op deze
geweest. De vorming heeft ons immers sinds
omhoog te klikken waardoor de usb tevoor-
laatste editie en alle voorgaande Aanslagen. Ik
een van de eerste vergaderingen dit studiejaar
schijn komt en je het zo in een usbpoort kunt
hoop dat jullie, net als wij, flink hebben geno-
.. de oprichters van ‘de Aanslag’ alles met de hand kopieerden?
beziggehouden. We waren het reeds van plan
steken. Het is overigens niet de bedoeling dat
ten van de Aanslagen.
toen Tim op de allereerste vergadering met
je het usbstuk lostrekt van de kaart.
.. dat in jaargang vijf voor de eerste keer is gekozen voor een centraal thema in ‘de Aanslag’?
Wij willen jullie in elk geval nog een laatste
dit fantastische thema kwam. Het maken van deze editie heeft vele mooie momenten met
Ons eigen, nieuw in het leven geroepen usb-
keer veel leesplezier toewensen en alvast een
zich meegebracht. Het interview met twee van
kaart in samenwerking met Grant Thornton
goede vakantie!
de vier oprichters van ‘de Aanslag’ is één van
is naar onze mening toch wel de kers op de
die momenten. Het interview dat Ibrahim en
taart. Wij hopen dat jullie er blij mee zijn, wij
Mariette hielden met de starter van BDO horen
namelijk wel!
De twintigste Aanslagredactie, Ibrahim Aarouss,
ook wij nog steeds voorbij komen. In deze editie staan vele leuke artikelen, inter-
Mariette Mampaeij,
Het eerste wat iedereen zal opvallen is zeer
views, terugblikken, stripverhalen, verslagen,
Tim Zwinkels,
waarschijnlijk de dikte van deze Aanslag. Het
foto’s en ga zo maar door. Wil je duiken in
Faiza Ali Mohamed
Wist je dat..
.. vroeger de borrels zo slecht bezocht werden dat ze deze verplicht wilde stellen? .. ze destijds in 10 minuten klaar waren met de ALV en dat Mark Boender daar nog wel wat van kan leren? .. prof. Van Arendonk en prof. Van Sonderen een eigen beroemd strippenverhaal hadden genaamd “Henk en Hans”? Zie elders in het blad een herpublicatie en tevens een nieuw strippenverhaal ter ere van het 20 jarig bestaan. .. de voorkant van ‘de Aanslag’ pas vanaf jaargang zes andere soorten voorkanten kreeg? .. er een fiscaal lied gemaakt is ter ere van het creëren van de fiscaal juridische richting? Zie hiernaast. .. de allereerste tentamentraining al in 1991 plaats vond en deze werd gegeven door de bestuursleden, i.p.v. door bedrijven? .. er twee kleurplaten van prof. Arendonk en prof. Van Sonderen in ‘de Aanslag’ hebben gestaan? .. J.H. Christiaanse erg geëmancipeerd was, omdat de eerste 3 voorzitters van het dispuut Christiaanse vrouwen waren? .. er in de zesde jaargang tevens voor de eerste keer foto’s in het tijdschrift kwamen, terwijl er eerder alleen tekeningen in stonden. .. ‘de Aanslag’ vroeger zo populair was dat het bij enkele fiscaal adviesbureaus in de bibliotheek stond? .. in jaargang acht in ‘de Aanslag’ een enquête is geplaatst om de oorzaken te achterhalen van de geringe opkomst bij verenigingsactiviteiten? Onder de deelnemers werd 100 gulden verloot. .. het eerste starters interview in jaargang acht werd geplaatst? .. Rotterdam vroeger deelnam aan de Pleit- en Procedurecompetitie en daarvan uitgebreid verslag werd gedaan in de Aanslag?
Studeer Fiscaal Melodie: Just say hello – René Froger
Je kunt nu vanaf 1 september fiscaal studeren aan de EUR Niet meer naar Tilburg, niet meer Leiden Het is voorbij met dat gezeur Want voor de ware fiscalisten Is er alleen maar Rotterdam Sufferds die dat nog niet wisten Groningen, Tilburg, Leiden, Amsterdam waar legch dat dan? Studeer fiscaal, fiscaal Studeer fiscaal, fiscaal Want zeven ton per jaar dat willen we toch allemaal Studeer fiscaal, fiscaal Studeer fiscaal, fiscaal We zijn niet saai of droog Want wij gaan elke woensdag kaal Studeer fiscaal! Studeer fiscaal Studeer fiscaal ’t Idee ontstond twee jaar geleden Met de EUR ging het niet slecht Maar zij vertoonde wel gebreken Want er bestond geen Fiscaal Recht Gelukkig was er wel een vakgroep Die ging toen aan de slag Vandaag de officiële opening Van een richting die er wezen mag ’t Is feest nu elke dag Studeer fiscaal, fiscaal Studeer fiscaal, fiscaal Want zeven ton per jaar dat willen we toch allemaal Studeer fiscaal, fiscaal Studeer fiscaal, fiscaal Kom nu naar Rotterdam en maak het hier ook helemaal Studeer fiscaal! Je hebt geen tijd meer om te dralen Maak nu ineens de juiste keuze Ga je fiscale bul hier halen Studeer fiscaal…is onze leus
Het volkslied der fiscalisten
is anders dan we gewend zijn, maar daarvoor
een prachtige laatste editie.
9
Voorwoord1
In de eerste Aanslag van dit we zouden afsluiten met
deAANSLAG!
10
deAANSLAG!
Van de Voorzitter
Van de Voorzitter Beste leden, 20 jaar geleden werd de grondslag gelegd van wat nu een volwassen blad is genaamd ‘de Aanslag’. Zoals je op de voorkant kan aanschouwen heeft de ‘de Aanslag’ vele vormen gehad. Van een klein compact A5-blad tot een ware glossy. Qua inhoud is het blad ook zeker vooruitgegaan. Algemene meer beschouwende onderwerpen over de activiteiten en een enkel interview vormde de hoofdmoot van het blad. Vandaag de dag bestaat ‘de Aanslag’ uit een evenwichtige verdeling tussen enerzijds interviews, wetenschappelijke artikelen, een foto-overzicht, columns en terugkerende rubrieken zoals ‘Thuis bij’, ‘Fiscaal Opmerkelijk’ en ‘De Stelling’.
Van de Voorzitter
Zoals een goed voorzitter betaamd, ben ik niet echt kort van stof. Misschien verbaal wel, maar als het aankomt op het typen van voorwoorden, moet ik soms een halt toegeroepen worden door mijn bestuursgenoot, en tevens hoofdredacteur van dit blad, Faiza. Gelukkig ben ik in de gelukkige positie, dat het blad, zoals hierboven al is genoemd, 20 jaar bestaat en daarom verschijnt in een extra dikke uitgave. Mijn voorwoord is daarom ook langer. Ik grijp deze kans daarom ook met beide handen aan om mijn hobby geschiedenis in dit voorwoord te vermengen met een beschouwing van het verenigingsleven van de Christiaanse-Taxateur, bezien over de afgelopen 20 jaar. Alvorens te starten aan mijn relaas, moet ik de Aanslagredactie complimenteren met de Aanslagen, die dit jaar zijn verschenen. Voor de liefhebber verwijs ik ook even naar onze site, alwaar ‘de Aanslag’ vanaf heden ook online te aanschouwen is. Het is 1990. De studie Fiscaal Recht wordt de tweede fiscale studierichting binnen de Erasmus Universiteit. Het bijbehorend dispuut, Fiscaal Dispuut ‘J.H. Christiaanse’, brengt gelijk een verenigingsblad uit met de toepasselijke naam ‘de Aanslag’. 1990 brengt in de geschiedenis een belangrijke omslag te weeg. De Berlijnse Muur is het jaar ervoor gevallen en het IJzeren gordijn vertoond steeds meer roestplekken. De opening van een McDonalds filiaal op 31 januari 1990 in hartje Moskou is dan ook veelzeggend over deze periode. Verder is het tevens het jaar waarin de hondenbelasting niet in strijd wordt geacht te zijn met zowel het BUPO alsmede het EVRM1. Waar je je al niet druk over kan maken! Kortom een periode waarin het woord omslag een beladen begrip is. Drie jaar later wordt besloten de Economische en Juridische Disputen onder te brengen in één enkele vereniging zoals wij die vandaag de dag kennen, namelijk de R.F.V. Christiaanse-Taxateur. Terwijl België een federale staat wordt en Tjecho-Slowakije wordt gesplist in twee onafhankelijke staten, beklinken de leden van de disputen op 15 oktober 1993 de fusie. Het gelijknamige verenigingsblad van het dispuut Taxateur verdwijnt en ‘de Aanslag’ wordt het verenigingsblad voor de verenigde leden. In het collegejaar 1994-1995 wordt voor het eerst een studiereis naar de wereldmacht en door Amy Chua nog net niet tot hypermacht gekwalificeerde staat georganiseerd. Uiteraard heb ik het over de Verenigde Staten van Amerika en haar met wolkenkrabbers bedekte eiland aan de oostkust en de capitol city. Dat New York en Washington blijven trekken, blijkt wel uit het feit dat de bestemmingen in 2004-2005 en 2009-2010 opnieuw werden aangedaan. ‘de Aanslag’ heeft middelerwijl een modificatie omtrent haar lay-out ondergaan; het IB aangifte formulier is verdwenen en daarvoor in de plaats prijkt er nu een wisselende illustratie op de voorzijde van ‘de Aanslag’ Het is tevens het jaar waarin de AWB in vernieuwde vorm van kracht wordt en de territoriale wateren worden uitgebreid van drie naar 12 zeemijl door de inwerkingtreding van het VN-Zeerechtverdrag 1982. Getweeën niet als futiliteit voor de ‘fiscale wereld’ aan te merken. Ik sla ‘de Aanslag’ uit het bestuursjaar 1995-1996 open, specifieker de tweede Aanslag van de zesde jaargang. Naast de eerder genoemde verschillen, vallen mij ook de fiscale werkgevers op. 1
Fiscaal Up to Date, nummer 21, 18 oktober 1990
Enkele bestaan nog steeds onder een andere naam, andere zijn overgenomen dan wel gefuseerd. Zo wordt er in de zojuist genoemde Aanslag geadverteerd door PriceWaterhouse (zonder Coopers) het huidige PwC. Op de achterkant prijkt op hetzelfde moment een advertentie van Coopers & Lybrand. Of wat denk je van Paardekoper & Hoffman, tegenwoordig gefuseerd en Mazars genaamd. Misschien nog bekender is Arthur Andersen. Na het aan het licht komen van clandestiene activiteiten implodeerde het bedrijf en werd de Nederlandse tak overgenomen door Deloitte. Een vaak gehoorde grap is dat de werknemers van Andersen destijds claimden, dat zij Deloitte overnamen in plaats van andersom. We slaan een paar jaar over. De milleniumperikelen en de internethype liggen inmiddels achter ons, echter de internationale verhoudingen staan op scherp na de aanslagen van 09-11. Sedert jaargang 11 was het gehele boekje al in kleur verschenen en jaargang 13 opent met een compleet vernieuwde lay-out. De inhoud is geleidelijk aan veranderd in een goede voorloper van de hedendaagse Aanslag. In een relatief kort tijdsbestek vond er een vermeldenswaardige aggiornamento plaats en niet in de laatste plaats qua inhoud, want naast de activiteitsbeschouwingen, voorwoorden en interviews, werden er heuse columns van fiscaal goeroe prof. Heithuis gepubliceerd en besteedde Sjoerd Janssen aandacht aan zijn obsessie, althans hij noemt zijn schoenen liefkozend Bommeltjes. Tip van commissaris Spatoe, zoals hij zichzelf placht te noemen, alleen oude mannen dragen bruine schoenen. Wat is de huidige generatie dan snel oud geworden! De bedrijvendag heeft eveneens een lange geschiedenis en ze neemt een belangrijke plek in binnen het activiteitenscala. De L-hal -jazeker op de campus-, het Hulstkampgebouw met daaropvolgend Beurs WTC, dat jarenlang dienst gedaan heeft als thuishaven van de bedrijvendag. Afgelopen jaar brachten wij de bedrijvendag onder bij het Inntel Hotel Rotterdam. Een mooie frisse locatie met een fenomenaal uitzicht. Uiteraard zullen de ‘Deloitters’ moeten lachen bij de laatste zin, maar goed vanaf de 16e heb je ook een mooi uitzicht. Terug naar ‘de Aanslag’. Vanaf 2007-2008 werd het tijdschrift in een glossyuitgave en A4-formaat gepubliceerd. In datzelfde jaar werd het 3e lustrum van de vereniging gevierd, daarnaast koos het meest kapitalistische land ter wereld Obama als eerste zwarte president, lanceerde Ella Vogelaar haar notoire idee omtrent de ‘prachtwijken’ en werd Joran van der Sloot ontmaskerd in een veel bekeken uitzending van Peter R. de Vries. Binnen de vereniging doet zich ook een opmerkelijke verandering voor. De dassen veranderen van donkergroen, in een in mijn ogen, minder mooie lyme groene das en dat is een eufemisme. Een jaar later is de das echter al weer ingeruild in de donkergroene variant. Het logo veranderde eveneens. Het logo waarin de Erasmusbrug een prominente plaats inneemt, vormt het beeldmerk voor waar wij als vereniging voor staan. Enerzijds de brug tussen Fiscaal Recht en Fiscale Economie en anderzijds een brug tussen de fiscale studie en de fiscale wereld na de studie. Al met al een logo, dat dus karakteriserend is voor de vereniging an sich. Twee jaar later schrijf ik het eerste voorwoord voor dit blad. Zoals jullie gefragmenteerd hebben kunnen aanschouwen in de uiteenzetting hierboven, is er omtrent de Christiaanse-Taxateur een hoop
deAANSLAG!
gebeurd. De vereniging groeide/groeit en veranderde/verandert in het aantal activiteiten, de vorm van deze activiteiten, in het aantal leden en ook qua professionalisering. Er zal nog één werk van het bestuur 2010-2011 worden afgeleverd tijdens het ter perse gaan van deze special en dat betreft "de Almanak". Bedankjes e.d. bewaar ik voor het mooie overzicht van het collegejaar 2010-2011 in die desbetreffende Almanak. Met het uitkomen van deze Aanslag zijn de laatste loodjes van dit collegejaar bezig in de vorm van hertentamens. Veel succes en alvast een fijne vakantie toegewenst! Met vriendelijk groet, Martijn Schippers Voorzitter 2010-2011
11
deAANSLAG!
12
Interview met de eerste Aanslagredactie
Interview met de eerste Aanslagredactie
deAANSLAG!
Interview met de oprichters van ‘de Aanslag’ Kunnen jullie iets vertellen over jezelf?
Mw. Boomsluiter: Mijn naam is Eva Boomsluiter. Ik heb Nederlands recht gestudeerd aan de Erasmus Universiteit. Tijdens mijn studie kreeg ik steeds meer interesse voor fiscale vakken, daarom heb ik besloten om Fiscaal Recht te gaan studeren. In mijn tijd kon dit helaas nog niet op de Erasmus, om die reden ben ik samen met een Dorine van der Keur naar Leiden gegaan. Naast Fiscaal Recht studeerde ik nog altijd Nederlands Recht in Rotterdam. Het was weliswaar een zware periode voor ons (zie ons eerste stripverhaal in ‘de Aanslag’: ‘Meiden lijden in Leiden’), maar het was zeker de moeite waard. We hebben ook veel lol beleefd tijdens onze studies. Mw. Van den Keur: Mijn naam is Dorine van der Keur. Ik leerde Eva kennen op een JFR bedrijfsbezoek aan Coopers & Lybrand en we bleken beiden van plan te zijn om in Leiden fiscaal recht te gaan studeren. Gelukkig konden we dat toen samen doen, want jeetje, wat een andere wereld in Leiden. Zo schools! We zaten altijd te kletsen tijdens de lessen in Leiden en daarom werden we heel vaak voor de klas geroepen om ons huiswerk te presenteren of moeilijke vragen te beantwoorden. Gelukkig konden we er altijd samen achteraf enorm om lachen.
Mw. Van den Keur: Tsja, ik volgde Eva trouw en kwam in augustus 1993 bij Nauta, en nog wel op dezelfde werkkamer ook! Al gauw bleek dat ik het niet met mijn baas kon vinden en ben ik naar ondernemingsrecht overgestapt. Daar had ik niet echt het gevoel mensen te kunnen helpen. Zo had ik een keer een zaak gewonnen voor een grote onderneming en belde ik hun bedrijfsjurist. Die was niet onder de indruk en wilde graag weten welk nummer die zaak had, omdat hij geeneens wist waar het over ging. Op die zaak had ik twee jaar keihard gewerkt! Daarom switchte ik naar familierecht waar ik met veel plezier heb gewerkt. Na negen jaar Nauta was het voor mij ook tijd voor wat anders en momenteel werk ik – via vele omzwervingen – als Project Manager bij Helvetas in Tajikistan om access to justice voor boeren in Tajikistan te verbeteren. Dus ik ben helemaal uit het fiscale en de advocatuur, maar dit past veel beter bij mij.
Hoe heeft u uw eerste baan ervaren na het afstuderen?
Mw Boomsluiter: Heel leuk! Het was in zekere zin een voortzetting van mijn studentenleven, met veel borrels en (studie)weekenden. Maar tegelijkertijd was het ook heel hard werken. We begonnen met een groep andere studenten en werkten vier dagen per week, de vijfde dag hadden we studiedag. Mw. Van den Keur: Heel zwaar! Het is het einde van je leven in zekere zin. Dat had ik al van te voren bedacht, maar het was nog erger dan ik dacht. Ineens alles zo serieus! Maar goed, natuurlijk kun je ook nog wel lachen, samen met de andere nieuwe advocaten. We gingen – ondanks het werken – toch nog veel uit.
Wanneer kwamen jullie voor het eerst in aanraking met de Christiaanse?
1
Wat bent u na uw studie gaan doen?
Mw. Boomsluiter: Nadat ik in februari 1993 afstudeerde, ben ik bij Nauta Dutilh als advocaat en belastingadviseur gaan werken. Na vijf jaar bij Nauta te hebben gewerkt, ben ik als onderzoeker en docent gaan werken aan de Erasmus Universiteit bij de vakgroep Fiscaal Recht. Ik heb daar promotieonderzoek gedaan naar de bedrijfsfusiefaciliteit in de vennootschapsbelasting waarop ik in 2003 ben gepromoveerd. Na 16 jaar actief te zijn geweest in de fiscaliteit werd het tijd om wat anders te gaan doen. Ik ben nu bezig een bedrijf op te zetten op het gebied van scriptiecoaching voor studenten. 1
Eva Boomsluiter, ‘de Aanslag’ , jaargang 1, 1990-1991, nummer 1, ´Meiden lijden in Leiden´, p.12-15
Mw Boomsluiter: Dorine en ik zaten bij de JFR. De JFR kende allemaal verschillende disputen gericht op een bepaald rechtsgebied, maar een fiscaal-juridisch dispuut bestond nog niet. Omdat wij zo enthousiast waren over Fiscaal Recht en omdat er plannen waren om een fiscaaljuridische studierichting in Rotterdam te starten, hebben we in 1990 het dispuut opgericht, in eerste instantie dus als onderdeel van de JFR. Prof. Van Arendonk kwam met het voorstel om het dispuut te vernoemen naar Prof. J.H. Christiaanse, die heel veel heeft betekend voor het fiscale recht binnen de Erasmus Universiteit.
Wie waren allemaal betrokken bij de oprichting van de Christiaanse?
Mw Boomsluiter: In het begin waren dat Dorine van der Keur, Maarten van Kempen, Arend Lagemaat en ik. Wij vormden het eerste bestuur. Wij waren allemaal Nederlands Recht studenten, met een grote interesse voor Fiscaal Recht. In de loop van het eerste jaar werden er meer studenten actief binnen het dispuut, maar in het begin was het toch vooral wij vieren. Ik herinner me de eerste ALV, waarbij – naast het bestuur – één lid aanwezig was. En in een van de eerste Aanslagen staat een getekende impressie van onze eerste borrel: een bijna leeg café, op de bestuursleden na.
13
en ik. Wij vormden het eerste bestuur. Wij waren allemaal Nederlands Recht , met een grote interesse voor Fiscaal Recht. In de loop van het eerste jaar werden er AANSLAG! Interview methet de eerste enten14actief binnendehet dispuut, maar in het begin was tochAanslagredactie vooral wij vieren. Ik me de eerste ALV, waarbij – naast het bestuur – één lid aanwezig was. En in een van de nslagen staat een getekende impressie van onze eerste borrel: een bijna leeg café, op rsleden na.
Interview 1e Aanslagredactie
Kunnen jullie ons meer over de heer Christiaanse vertellen?
Mw. Boomsluiter: Ik vond Prof. Christiaanse een geweldige man. Echt een heer van stand en heel erg aardig. Hij was ontzettend actief, zowel binnen als buiten de universiteit. Zo was hij lid van de Eerste Kamer en secretaris-generaal van de IFA. Hij was heel enthousiast over de oprichting van het dispuut.
deAANSLAG!
Mw. Van der Keur: Dat was Eva’s taak. Maar ik genoot altijd mee als ze weer bezig was met een nieuw stripverhaal. We zaten vaak in de trein naar Leiden samen een verhaal te verzinnen. Natuurlijk veel voorpret en vaak vroegen we ons af of het wel 'kon', onze wilde ideeën.
Hebben jullie bij het maken van ‘de Aanslag’ dingen geleerd waar jullie nog steeds profijt van hebben? Eva Boomsluiter
Mw. Van den Keur: Nadat hij overleed zijn we nog wel eens bij mevrouw Christiaanse op bezoek geweest in Hilligersberg. Een echte schat en volgens mij hadden ze een heel leuk huwelijk met veel respect voor elkaar.
Kunnen jullie wat vertellen over de samenvoeging van de Christiaanse en Taxateur?
Mw. Boomsluiter: In het begin was er wel wat gesteggel tussen ons en Taxateur over de noodzaak om al dan niet een afzonderlijk dispuut voor Fiscaal Recht studenten op te richten. Dorine en ik werkten in die tijd als student-assistenten op de vakgroep Fiscaal Recht samen met een van de bestuursleden van Taxateur en er werd heel wat afgediscussieerd op de student-assistentenkamer in die dagen. Maar we waren ook goed bevriend en mede daardoor is er vanaf het begin altijd een goed contact geweest met Taxateur. De fusie was dan ook snel een feit. In 1993 zijn de disputen samengevoegd. Ik ben daar niet meer als bestuurslid bij betrokken geweest. In september 1992 was een nieuw bestuur aangetreden.
Mw. Boomsluiter: Jazeker, zowel in als buiten het fiscale heb ik er profijt van gehad. Zo was onze rubriek ‘Persvers’ (vergelijkbaar met jullie ‘Fiscaal Opmerkelijk’) een goede training voor het schrijven van jurisprudentieverslagen in de tijd dat ik bij Nauta Dutilh begon. Mw. Van der Keur: Ja, het was leuk om het met z’n vieren te doen en je leert goed samen te werken.
Hoe werd de artikelensamenstelling vastgesteld?
Mw. Boomsluiter: We hadden natuurlijk altijd een aantal vaste rubrieken. Daarnaast kwam er ad-hoc wat anders tussen. Wat opviel was dat het eigenlijk allemaal vanzelf ging. Soms schreef een docent een artikel en de andere keer schreven wij weer wat. Het verschilde dus erg per Aanslag. Mw. Van der Keur: We probeerden een goede mix te vinden tussen serieus en wat luchtiger. Dat is niet gemakkelijk bij fiscaal recht, want er zijn weinig smeuige fiscaal rechtelijke verhalen te vertellen.
Mw. Van den Keur: Ons dispuut was in het begin absoluut van minder serieuze aard dan Taxateur. Er was nog geeneens een fiscaal recht studierichting in Rotterdam. Maar ons ledenaantal groeide heel snel, doordat we leden gratis bijles gaven in fiscaal recht. Voor we het wisten stonden Eva en ik les te geven aan zalen met vijftig studenten. Volgens mij werden we met argusogen bekeken door Taxateur.
Hoe ging de taakverdeling binnen de redactie?
Hadden jullie een bepaald doel toen jullie begonnen met ‘de Aanslag’?
Mw. Van der Keur: Ja, we kopieerden ook de hele oplage zelf! Ongelooflijk, maar goed, we begonnen gelukkig maar met zestig examplaren.
Mw. Boomsluiter: Wij wilden graag een eigen blad speciaal voor Fiscaal Recht studenten. Natuurlijk was het ook mogelijk om bij Fiat Justitia aandacht te vragen voor het fiscale, maar een eigen blad was toch veel beter! We begonnen het eerste jaar met een oplage van 60. Inmiddels zijn dat er 700. Er dus een hoop gebeurd in de tussentijd.
Hoe was het in die tijd om sponsoren aan te trekken?
Mw. Boomsluiter: We kwamen eens per week bij elkaar. Ieder had eigenlijk zijn taak. Zo kwam gaandeweg alles bij elkaar. Omdat we alles zelf deden, van opmaak tot aan afdrukken, kostte het aardig wat tijd om er één mooi geheel van te maken.
Als jullie terugkijken naar de periode dat jullie bezig zijn geweest met ‘de Aanslag’, wat is dan het meest blijven hangen? Mw. Boomsluiter: Wat bij mij vooral is blijven hangen, zijn de contacten met de vakgroep, de omgang met de docenten en vooral de lol die wij hebben gehad. Het was echt een hele leuke periode.
Mw. Boomsluiter: Wij hadden eigenlijk niet zoveel sponsoren nodig. We maakten alle aanslagen zelf op de universiteit. Alleen de kaft lieten we drukken. Aan de binnenzijde daarvan stonden advertenties. Het aantrekken van sponsoren daarvoor ging heel soepel.
Mw. Van der Keur: Ja, heel vaak de slappe lach om alle dingen die we wilden publiceren, maar helaas niet durfden.
Mw. Van der Keur: Het zoeken van sponsors was de taak van Maarten van Kempen, die daar heel goed in was. Hij ging bij allerlei fiscaal adviesbureaus op bezoek en presenteerde dan heel gewichtig ons huis-tuin-keuken blaadje ‘de Aanslag’. Tot onze stomme verbazing verkocht het heel goed! Ik hoorde dat het zelfs bij sommige fiscaal adviesbureaus in de bibliotheek stond. Hahaha!
Mw. Boomsluiter: Ik ben begonnen als penningmeester in 1990 en een jaar later ben ik voorzitter geworden.
Mevrouw Boomsluiter, u maakte vroeger stripverhalen voor ‘de Aanslag’. Deze gingen vaak over docenten. Kunt u daar wat meer over vertellen?
Mevrouw Boomsluiter: De docenten vonden het geweldig om ‘hun’ avonturen in de strip te lezen. Het geeft ook aan hoe destijds de relatie was tussen de docenten en studenten. Het aantal studenten dat Fiscaal Recht studeerde was klein. Je kende elkaar, dat maakte het zo leuk. Het was daarom mogelijk om grapjes te maken met en over docenten. Zo hebben we een keer Prof. Van Arendonk in ‘de Aanslag’ getekend met een das om in plaats van een strikje. In de daaropvolgende Aanslag hebben we natuurlijk meteen een rectificatie geplaatst van deze ‘enorme fout’.
Welke bestuursfuncties hebben jullie gehad?
Mw. Van der Keur: Ik was voorzitter in het eerste jaar, maar het tweede weet ik niet meer. Secretaris ofzo?
Als we ‘de Aanslag’ anno 2011 vergelijken met die van de jaren 90, wat vinden jullie dan het grootste verschil?
Mw. Boomsluiter: Wat als eerste opvalt is dat ‘de Aanslag’ van nu er veel professioneler uitziet dan die van ons destijds. Het is echt een serieus tijdschrift geworden. Ik vind het vooral ook leuk dat de artikelen luchtig zijn gebleven. Dit is het kenmerk van een verenigingstijdschrift. Je onderscheidt je ermee van een vakinhoudelijk tijdschrift. Ik ben hartstikke trots op jullie Aanslag. Mw. Van der Keur: Ja, we hadden niet kunnen denken dat het zo’n mooi blad zou worden. Super om te zien hoe het gegroeid is!
Tot slot nog een vraag omtrent het thema van ‘de Aanslag’. Dit jaar bestaat ‘de Aanslag’ twintig jaar. Hoe denkt u dat ‘de Aanslag’ er over 20 jaar uit ziet?
Mw. Boomsluiter: De kans is groot dat ‘de Aanslag’ over 20 jaar alleen nog digitaal te lezen zal zijn, al hoop ik dat er dan ook nog steeds een papieren versie zal bestaan. Het wordt een interactief tijdschrift, gepresenteerd in 3-D, waarbij je bijvoorbeeld online vragen kunt stellen aan docenten of een filmpje kunt bekijken van een excursie. Mw. Van der Keur: Ja, en natuurlijk komt Eva’s stripverhaal weer terug. Waarom zijn jullie daar mee gestopt???
Dorine van der Keur
15
deAANSLAG!
16
Docentenartikel Fiscale Economie
Docentenartikel Fiscale Economie
Enkele fiscale ontwikkelingen gedurende de laatste twintig jaar en de fiscale agenda van Weekers. Dr. D.A. Albregtse*
‘de Aanslag’ bestaat 20 jaar, waarvoor mijn gelukwensen. Als fiscalist denk ik bij zo’n gelegenheid terug aan belangrijke fiscale ontwikkelingen die zich gedurende die periode hebben voorgedaan. Ik wil er in deze bijdrage drie aan de orde stellen en van een persoonlijke opinie voorzien, mede tegen de achtergrond van de onlangs gepubliceerde fiscale agenda van staatssecretaris Weekers.1 Het gaat mij om de volgende ontwikkelingen: - Het steeds gedetailleerder worden van de fiscale wetgeving, gecombineerd met de aanhoudende roep om belastingvereenvoudiging; - De intensivering van de inzet van de fiscaliteit als instrument ten behoeve van het arbeidsmarktbeleid; - De vergroening van het belastingstelsel. Ingewikkeldheid fiscale wetgeving toegenomen, ondanks de voordurende roep om (en pogingen tot) vereenvoudiging De fiscale wetgeving is tussen 1991 en 2011 aanmerkelijk gedetailleerder geworden. Dit is voor een belangrijk deel veroorzaakt door de behoefte aan meer rechtszekerheid aan de zijde van de belastingplichtigen en hun adviseurs en de wens om misbruik
en oneigenlijk gebruik te voorkomen aan de zijde van de fiscus.2 Een en ander is tot uiting gekomen in zowel de heffingswetten, zoals de inkomsten- en vennootschapsbelasting, als in de formele belastingwetgeving. Bovendien heeft de toegenomen Europese wetgeving en jurisprudentie bijgedragen aan de groei van het fiscale wetboek. Tegenover het steeds gedetailleerder worden van de fiscale wetgeving staat de aanhoudende roep om meer belastingvereenvoudiging. Er wordt al veel langer om belastingvereenvoudiging geroepen, zonder veel resultaat.3 Maar die roep is de afgelopen twintig jaar zeker niet minder krachtig geworden. De Oort-wetgeving, voortgekomen uit de voorstellen van de belastingvereenvoudigingscommissie Oort was op 1 januari 1990 in werking getreden. Half 1991 zagen nieuw voorstellen van de volgende belastingvereenvoudigingscommissie, de Commissie-Stevens, weer al het licht.4 Ook de belastingherziening 2001 beoogde belangrijke vereenvoudigingswinst te boeken; hetzelfde werd beoogd met de herziening van de vennootschapsbelasting in 2007 en van de Successiewet in 2010 en met de Fiscale Vereenvoudigingswet 2010. Voorts moet gewezen worden op het rapport van de Studiecommissie Belastingstelsel van april 2010.5 En ten slotte is er nu de fiscale agenda van staatssecretaris Weekers, getiteld ‘Naar een eenvoudiger, meer solide en fraudebestendig belastingstelsel’. Hoewel al deze voorstellen op deelterreinen tot vereenvoudigingen heeft geleid, is per saldo, in de loop van de tijd, zeker geen sprake van vereenvoudigingswinst. De belangrijkste factoren die hierop van invloed zijn geweest heb ik elders uitvoerig beschreven.6 Overigens betekent niet iedere vereenvoudiging een verbetering. Zo kan spanning die kan optreden tussen vereenvoudiging en rechtvaardigheid. Een goed voorbeeld betreft de vereenvoudigingswinst die werd geboekt bij de belastingherziening 2001 door de invoering van de forfaitaire rendementsheffing (box 3) ter vervanging van het regime inzake het belasten van vermogensinkomsten onder de Wet IB 1964. Dat regime kenmerkte zich doordat enkel de feitelijk verkregen inkomsten uit vermogensbronnen werden belast en niet de mutaties (vermogenswinsten) van de bronnen zelf. Het gevolg hiervan was dat velen belaste vermogensinkomsten omzetten in onbelaste vermogensmutaties, waardoor de heffing werd ontlopen. Met de huidige vorm wordt weliswaar deze mogelijkheid ongedaan gemaakt. Men kan zich echter afvragen in hoeverre de huidige vormgeving van de belastingheffing 2 3
* 1
Verbonden aan de opleiding Fiscale Economie en aan het Fiscaal Economisch Instituut als docent en onderzoeker
De fiscale agenda. Naar een eenvoudiger, meer solide en fraudebestendig belastingstelsel, 14 april 2011, Vakstudie-Nieuws 2011/22.
4 5 6
Ik verwijs hiervoor naar mijn analyses in de De Moor-bundel, Het verloren paradijs van de eenvoud, Kluwer, Deventer,1996, blz. 7-14 en in de Aardemabundel, In de fiscale vuurlinie, Kluwer, Deventer, 2003, blz. 139-146. D.A. Albregtse, De eeuwige roep om belastingvereenvoudiging blijft onbeantwoord, in: 40 jaar Cursus belastingrecht. Tribuut aan Leno Sillevis en Nico de Vries, Kluwer, Deventer, 2010, blz. 11-18. Rapport van de Commissie Stevens, Graag of niet, SDU, Den Haag, 1991. Studiecommissie Belastingstelsel (Commissie Van Weeghel), Continuïteit en vernieuwing. Een visie op het belastingstelsel, Den Haag, 7 april 2010. D.A. Albregtse, t.a.p. 2010.
deAANSLAG!
over vermogensinkomsten rechtvaardiger is geworden. Box 3 kent een proportioneel tarief van 30%, terwijl het forfaitaire rendement 4% bedraagt. Met draagkracht wordt nauwelijks rekening gehouden; ook met het feit dat onderscheiden vermogensbestanddelen verschillende (gemiddelde) rendementen opleveren, wordt geen rekening gehouden.7 De huidige regering lijkt, gezien de inhoud van haar fiscale agenda ernst te maken met vereenvoudiging. Of de gedane voorstellen werkelijk tot de vereenvoudigingswinst zal leiden, die wordt beoogd, en of we daar blij mee moeten zijn, vraag ik mij echter af. De factoren die realisatie van vereenvoudigingsmaatregelen tegenhouden blijven werkzaam. Daarenboven ben ik van mening dat de fiscale agenda veeleer een bezuinigingsagenda is dan een vereenvoudigingsagenda, al doet de titel anders vermoeden. Terecht wordt er op gewezen dat instrumentalisme een belangrijke oorzaak is van de complexiteit van het belastingstelsel. Door terugdringing van instrumentalisme kan wellicht vereenvoudigingswinst worden geboekt. Het is echter wel van belang om daarbij mee te wegen wat die vereenvoudiging (maatschappelijk) kost. Weekers hinkt namelijk bij het doen van de voorstellen op twee gedachten. Enerzijds moet door het schrappen van faciliteiten de nodige budgettaire opbreng worden gegenereerd, zodat de neiging bestaat vooral effectieve faciliteiten af te schaffen. De voorstellen om de fiscale voordelen voor zuinige en milieubesparende auto’s te verminderen worden hierdoor gemotiveerd. Zie hierna onder de vergroening van het belastingstelsel. Aan de andere kant wordt beoogd overbodige heffingen, die relatief veel uitvoeringskosten met zich meebrengen en relatief `weinig opbrengen, zoals de verpakkingsbelasting, af te schaffen. Slechts dat laatste kan vanuit vereenvoudigingoogpunt zonder meer worden toegejuicht. Het blijft echter oppassen dat niet slechts de botte bezuinigingsbijl wordt gehanteerd. De intensivering van de inzet van de fiscaliteit als instrument van arbeidsmarktbeleid Vanaf 2001 is een toenemend gebruik van het belastinginstrument ten behoeve van het arbeidsmarktbeleid te constateren. Tot 2001 werd vooral via de vormgeving van de individualisering van de belastingheffing getracht de participatie van met name vrouwen op de arbeidsmarkt te vergroten. Het instrument van de belastingvrije voet speelde daarbij een belangrijke rol. Belangrijke mijlpaal was de tweeverdienerswetgeving half jaren tachtig van de vorige eeuw. Met de introductie van de Wet IB 2001 kwam een geheel nieuw instrumentarium ter beschikking, te weten het stelsel van heffingskortingen, dat bijzonder geschikt leek om de participatie van zowel mannen als vrouwen, jongeren én ouderen, op de arbeidsmarkt te bevorderen. De arbeidskorting, de doorwerkbonus, de (inkomensafhankelijke) combinatiekorting alsmede de inmiddels weer al afgeschafte kinderkorting(en) zijn daarvan uitingen. Dat de betekenis daarvan groot wordt geacht, bleek onder 7
Zo leveren gewone spaarrekeningen over het algemeen (veel) minder rendement op dan bijvoorbeeld onroerende zaken.
meer uit het rapport van de Studiecommissie Belastingstelsel. Een van de argumenten om zowel de vlaktaks als de loonsomheffing en de ondernemingswinstbelasting te verwerpen, is dat hiermee de mogelijkheid om fiscaal te sturen verloren zou gaan. Wat dat betreft lijken Weekers’ voorstellen hier deels haaks op te staan. Toegegeven, met de nodige voorzichtigheid, wordt voorgesteld het fiscale instrumentarium, gericht op de arbeidsmarkt onder de loep te leggen en komen de vlaktaks, de loonsomheffing en de rechtsvormneutrale ondernemingswinstbelasting weer in zicht. De vergroening van het belastingstelsel Vergroening van het belastingstelsel is een belangrijk thema geweest bij de vormgeving van het belastingbeleid van de afgelopen twintig jaar. Hoogtepunt is ongetwijfeld het fiscale vergroeningsbeleid van staatssecretaris De Jager tijdens het vierde kabinet Balkenende (CDA/PvdA/CU). Het beleid dat er onder meer op gericht was de heffing van autobelastingen meer in overeenstemming te brengen met het beginsel “de vervuiler betaald”, blijkt succesvol te zijn geweest, wellicht té succesvol. In de op 1 juni 2011 gepubliceerde ‘Autobrief’ van staatssecretaris Weekers wordt voorgesteld de eerder doorgevoerde maatregelen om zuinige auto’s voordeliger te belasten deels terug te draaien teneinde extra budgettaire opbrengsten te generen dan wel te grote budgettaire offers die handhaving van de huidige maatregelen zouden vergen, te voorkomen. Immers, zo stelt Weekers, er komen te veel zuinige auto’s, dat wordt onbetaalbaar, is de strekking van zijn verhaal.8 Overigens is de motivatie om tot afschaffing over te gaan, t.w. dat de (indirecte) subsidiëring van het autobezit moet worden teruggedraaid of verminderd, met name vanuit de mond van een VVD-staatssecretaris enigszins merkwaardig. In de benadering van de VVD wordt het beschouwen van de auto als fiscale melkkoe vanouds verwerpelijk genoemd en wordt belastingheffing op autobezit niet rechtvaardig gevonden, ten minste voor zover deze niet in overeenstemming is met het beginsel “de vervuiler betaalt”. Tegen deze achtergrond is het niet consistent, de vergroening zoals door het vorige kabinet vormgegeven, als indirecte subsidiëring van het autobezit te beschouwen. Hoewel de staatssecretaris in zijn Autobrief blijft benadrukken dat hij zeer zuinige auto’s zal blijven stimuleren kan ik mij niet aan de indruk onttrekken, ook gezien de voorstellen in zijn eerder gepubliceerde fiscale agenda om een aantal kleinere milieubelastingen af te schaffen, dat de fiscale ‘groene golf’ over zijn hoogtepunt heen is. 8
Managersonline.nl
17
18
deAANSLAG!
Starters interview PwC
Starters interview PwC
Paspoort Naam: Nick Heijkoop Opleiding: Fiscale economie Leeftijd: 25 jaar Favoriete plek in Rotterdam en waarom: Bij mooi weer barbecueën in het Vroesenpark, door de weeks PwC en vrijdagavond biertje drinken in café Pol Fiscale tip: Interesse in een dagje meelopen of een bijbaantje in de mooiste fiscale praktijk van Nederland? Lees dan dit interview!
Zou je je even willen voorstellen?
leer je hoe je dat duidelijk aan de klant kan
Ik ben Nick Heijkoop en ik ben 25 jaar. Ik heb
rapporteren of hoe je de fiscale techniek daad
Fiscale Economie gestudeerd aan de Erasmus
werkelijk kunt toepassen. Het verschil is erg
Universiteit te Rotterdam, waar ik in 2010
groot, maar tegelijkertijd heel leerzaam.
ben afgestudeerd. Na een wereldreis van 7 maanden ben ik aan de slag gegaan bij PwC.
Wat is je functie bij dit kantoor?
Hoe ben je bij PwC terechtgekomen?
Daarnaast hebben we ook de Tax-Acadamy voor starters. Ook kun je allerlei cursussen volgen. Deze biedt PwC aan op onze internetportal. Wil je een cursus volgen dan kun je het dus zelf
business course gevolgd, we gingen naar London.
aangegeven. Kansen en mogelijkheden genoeg!
Het klikte meteen tussen mij en PwC. Een van
bij PwC. Momenteel ben ik Tax-Assistant op
de partners bood mij de mogelijkheid aan om
de afdeling fusies en overnames. Wij brengen
een dagje mee te lopen bij PwC. Daarna ben ik
de fiscale risico’s voor klanten die van plan
aan de slag gegaan als werkstudent, ik kon gelijk
zijn om te fuseren of over te nemen in kaart.
beginnen. Ik heb toen anderhalf jaar lang met
Daarnaast structureren we de transactie zo
veel plezier gewerkt als werkstudent bij PwC.
reviewen we alle juridische documentatie om
Jazeker. Je hebt natuurlijk de NOB-opleiding.
Een paar jaar geleden heb ik bij PwC een
Ik ben in september 2010 in dienst getreden
gunstig mogelijk vanuit fiscaal perspectief en
Biedt PwC mogelijkheden om extra opleidingen te volgen?
Hoe is het werken bij PwC?
Ik was inderdaad voorzitter van de ChristiaanseTaxateur. Veel mooie herinneringen. Ik moet zeggen dat ik er veel baat bij heb gehad. Op allerlei vlakken leer je wel wat. Zo heb ik geleerd
tegelijkertijd coördineren wij ook andere soorten
voor de afdeling fusies en overnames gekozen.
hoe je grote projecten moet organiseren en hoe
belastingen. Uiteindelijk verwerken we dit alles
Het werk hier is niet alleen uitdagend, maar
je jezelf moet verkopen. Een dergelijke functie
in een rapport.
ook erg breed en dat spreekt mij aan. Elke dag
naast je studie is zeker raadzaam.
Wat is je functie bij PwC?
leer ik nieuwe dingen bij. Er zijn bij PwC veel kansen en mogelijkheden voor starters. Als
Bij PwC begint een fiscale starter met WO-
starter heb je direct de beschikking over een
achtergrond vrijwel altijd als Tax Assistent.
enorm internationaal netwerk en er zijn veel
Ik ben zelf werkzaam op de afdeling Private
opleidingsmogelijkheden.
Companies. Deze afdeling ziet onder andere toe op BV’s en welvermogende particulieren.
Hoe zag je eerste werkweek eruit?
Heb je aanbeveling voor fiscale studenten?
Ik zou zeggen kijk vooral naar de mogelijk heden naast je studie. Denk hierbij aan business courses, studiereizen en werk studentschappen. Dit soort activiteiten zijn niet
Ik begon met het ophalen van mijn laptop en
alleen leuk, maar ook heel goed voor je cv en je
inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting en
daarna werd ik in het diepe gegooid. Ik mocht
leert er zelf veel van.. Door deel te nemen aan
successierecht.
meteen aan de slag met een heel groot project,
dit soort activiteiten leer je de verschillende
bestaande uit een team van 20 PwC’ers van
kantoren kennen en merk je waar je een klik
verschillende disciplines, waaronder financial
hebt. Dat is waar het in the end om gaat, de
due dilligence, corporate finance en assurance.
fiscaliteit blijft hetzelfde, maar de sfeer bij de
Ik was als werkstudent al een tijdje betrokken bij
Op de afdeling fusies en overnames ben je vaak
verschillende kantoren is wel anders.
PwC, dus ik wist al een beetje hoe de praktijk in
bezig met hele grote projecten, waarbij soms
elkaar zat. Maar ik moet zeggen dat het verschil
heel intensief samengewerkt moet worden. Na
nogal groot is. Op de universiteit leer je de basis
afloop van zo’n project is er vaak tijd voor ont
die je nodig hebt voor de praktijk. Om in de
spanning, als beloning voor het harde werken.
praktijk goed te functioneren moet je bijvoor
Ik mocht dit allemaal meteen meemaken als
beeld weten wat de deelnemingsvrijstelling of
nieuweling en dat was heel gaaf.
Hierdoor krijg ik voornamelijk te maken met de
Hoe heb je de overstap ervaren van de universiteit naar de praktijk?
www.werkenbijpwc.nl
In het jaar 2006/2007 heb je een bestuursfunctie vervuld voor de Christiaanse-Taxateur. Kun je daar meer over vertellen?
Ik vind het hier echt heel leuk. Ik heb bewust
trent de deal. Onze corebusiness is de VPB, maar
Of heb jij een beter idee om je toekomst zelf vorm te geven?
Dit jaar bestaat ‘de Aanslag’ 20 jaar. Waar zie jij zelf over 20 jaar? Leuke vraag. Over 20 jaar zie ik mezelf als
partner bij PwC of als surfleraar in Brazilië.
de liquidatieverliesverrekening is. In de praktijk
© 2011 PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 3412089) Alle rechten voorbehouden.
20
deAANSLAG!
In gesprek met..
In gesprek met..
In gesprek met de staatssecretaris van Financiën Zou u zichzelf even willen voorstellen?
Ik ben Frans Weekers, en namens de VVD ben ik sinds 14 oktober 2010 staatssecretaris van Financiën in het kabinet Rutte.
Wat voor studie heeft u gedaan?
Aan de Vrije Universiteit in Amsterdam heb ik Financiële Economie en Nederlands Recht gestudeerd. Daarna heb ik de beroepsopleiding advocatuur gevolgd.
“Als Limburger houdt ik natuurlijk wel van gezelligheid!” Wat voor student was u?
Als Limburger houd ik natuurlijk wel van gezelligheid! En dat is in Amsterdam wel te vinden. Toch ben ik ook altijd gericht met mijn studies bezig geweest. Als je op kamers gaat om te studeren, leer je ook jezelf beter kennen. Je zoekt je eigen weg en je komt erachter waar je eigen verantwoordelijkheden liggen. Volgens mij heb ik wel een goede balans gehouden tussen studie en studentikoos. Dat past ook mooi bij mijn sterrenbeeld weegschaal.
Hoe heeft u carrière eruit gezien?
Mijn eerste grote baan was als advocaat te Weert. Daarvoor had ik kort gewerkt als medewerker van een Tweede Kamerlid en als juridisch medewerker bij een financiële dienstverlener. Ondertussen zat ik ook in de gemeenteraad van Weert als fractievoorzitter. Bij mijn eerste periode in de Tweede Kamer (1998-2002) stopte ik met de advocatuur, maar bleef ik gemeenteraadslid tot halverwege 2003. Tussen 2002 en 2003 ben ik een jaar uit de Kamer geweest en heb ik me opnieuw op de advocatuur gestort. Van 2003 tot 2010 was ik voor de tweede keer Kamerlid. En de laatste twee jaar was ik daarnaast ook weer raadslid in Weert. Bij mijn aantreden als staatssecretaris heb ik die functie neergelegd. Daarnaast ben ik nog vier jaar voorzitter van MKB-Limburg geweest en lid van de Raad van Toezicht van het Weertse ziekenhuis.
Hoe bent u staatssecretaris geworden?
Hoe dat precies is gegaan is een goede vraag voor de ministerpresident. Wat ongetwijfeld heeft meegespeeld, is dat ik jarenlang financieel woordvoerder voor mijn partij in de Kamer ben geweest en dat ik heb meegeschreven aan de financiële
paragraaf van het regeerakkoord.
Wat maakt werken in de politiek leuker dan werken in het bedrijfsleven?
Bedrijfsleven en politiek zijn twee heel verschillende zaken. Wat ik heel belangrijk vind aan werken in de politiek is dat de afwegingen die je maakt steeds samenhangen met het algemeen belang. Het gaat niet om dat ene bedrijf of die bepaalde groep klanten, maar om de inrichting van Nederland. En ik doe dat zo goed mogelijk vanuit mijn politieke visie en op mijn vakgebied.
Kunt u wat vertellen over uw beleidsterreinen, wat houden uw werkzaamheden precies in?
Als staatssecretaris van Financiën houd ik me op de eerste plaats bezig met fiscale zaken. Ik formuleer het fiscale beleid en ik ben verantwoordelijk voor het maken van fiscale wet- en regelgeving. Gelukkig heb ik daarbij de beschikking over veel capabele ambte naren op het ministerie. Er is trouwens wel iets interessants aan de hand: omdat er sprake is van een minderheidskabinet kan de regering niet zomaar rekenen op een meerderheid in het parlement. Dat betekent ook dat plannen van de regering nog niet zomaar beleid of wetgeving kunnen worden. Het debat met het parlement is daardoor veel belangrijker geworden. Daarnaast ben ik ook verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de Belastingdienst en ben ik belast met de financiële zaken die spelen tussen het Rijk en de decentrale overheden. Andere onderwerpen die in mijn portefeuille zitten, zijn onder andere de Staatsloterij, Holland Casino en het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf.
“Bovendien raakt de fiscaliteit elke burger en elk bedrijf.” Wat is voor u het meest boeiende aspect van het fiscale vak? Het zal jullie toch niet verbazen als ik zeg dat er veel boeiende aspecten aan het fiscale vak zitten. Eén van de interessantste vind ik wel dat je in de fiscaliteit niet moet denken in afzonderlijke belastingen of regels, maar dat er sprake is van een belasting stelsel dat samenhangt met de economische ordening. Als je met een onderdeel ervan aan de slag gaat, moet je ook kijken naar wat de gevolgen daarvan zijn binnen andere delen van het stelsel.
Bovendien raakt de fiscaliteit elke burger en elk bedrijf. Daar moet je oog voor hebben.
deAANSLAG!
uit hoe ik tegen het huidige belastingstelsel aankijk en wat ik – in goed overleg met het parlement – ermee wil gaan doen. Ik wil een eenvoudiger stelsel, ik wil dat het stelsel solide is, en in hoge mate fraudebestendig. Zowel burgers als bedrijven moeten profiteren van de vereenvoudiging. Daarnaast wil ik werken aan een persoonlijk domein op internet voor elke belastingplichtige. Begrijpelijkheid levert ook minder administratieve lasten op. En het is goed als ook de uitvoeringskosten bij de Belastingdienst naar beneden kunnen. We moeten naar een evenwicht tussen efficiency en rechtvaardigheid.
Wat vindt u het moeilijkst aan uw vak?
Fiscaliteit is zo ondoorzichtig geworden. Er is een grote complexiteit in het belastingstelsel geslopen in de afgelopen decennia. Zelfs de deskundigen kunnen er niet altijd hun weg in vinden. Onder andere door fiscaal instrumentalisme is het belastingstelsel zo onoverzichtelijk geworden. Het hoofddoel van belastingen heffen is het financieren van de overheidsuitgaven. Maar daarnaast zijn belastingen meer en meer ingezet voor allerlei nevendoelen. Fiscale instrumenten zijn ingezet om bepaald gedrag te stimuleren of juist te ontmoedigen, of om problemen van een specifieke groep belastingplichtigen op te lossen. Daarom is het goed om het stelsel flink te vereenvoudigen en te moderniseren.
Vindt u dat de staatssecretaris van Financiën altijd een fiscale studie moet hebben gevolgd? Fiscaliteit is technische materie. Het is dus wel handig als de staatssecretaris van Financiën een fiscale achtergrond heeft, maar ik denk niet per se noodzakelijk. Wel belangrijk is dat degene die staatssecretaris van Financiën wordt, zich snel de materie voldoende eigen kan maken. Ik moest ook mijn kennis van het belastingrecht ophalen en in de actuele onder werpen duiken. Een goede achtergrond helpt dan wel. Ik ben thuis in economie, kan overweg met het wetboek en ik kon bouwen op mijn fiscale achtergrond, die onderdeel vormde van mijn financieel-economische opleiding. Ook mijn jaren als woordvoerder financiën in de Tweede Kamer kwamen goed te pas, en mijn ervaringen uit de advocatuur.
Komt u wel eens in een moreel dilemma tussen uw eigen overtuiging en het regeringsbeleid? Dat is tot nu toe niet gebeurd.
“Ik wil een eenvoudiger stelsel, ik wil dat het stelsel solide is, en in hoge mate fraudebestendig.” Wat zijn uw speerpunten tijdens uw periode als staatssecretaris?
Ik heb onlangs de Fiscale Agenda gepresenteerd. Daarin leg ik
“Ik vind dat we in de eerste plaats moeten kijken hoe we de koek groter krijgen voordat we over de verdeling beginnen…” De overheid moet kunnen vertrouwen op een solide belasting opbrengst. Voor gezonde overheidsfinanciën en stabiel beleid is het van belang dat de belastinginkomsten door de jaren heen niet te veel schommelen. Vooral de btw en de loon heffing zijn solide belastingen, samen goed voor bijna 80% van de belastingopbrengsten. De vennootschapsbelasting is bijvoorbeeld veel minder solide. Ik wil onevenwichtigheden aanpakken en zorgen voor brede grondslagen. Belastingfraude is een kwalijke zaak. Niet alleen benadeelt de fraudeur de overheid, maar ook andere belastingplichtigen. De afgelopen jaren is al flink ingezet op fraudebestrijding, denk bij voorbeeld aan de inkeerregeling voor zwartspaarders. Ik wil ermee verder. Vooral in het huidige belasting- en toeslagensysteem blijkt er veel fraude voor te komen. Dat vereist adequate en harde bestrijding! Dat is in het belang van de hele samenleving.
U bent nu al enige tijd staatsecretaris. Kunt u vertellen wat u tot nu toe heeft bereikt?
Belangrijkste wapenfeit is dat het Belastingplan 2011 goed door het parlement is gekomen. Dat is niet zonder slag of stoot gegaan. Vooral de btw-verhoging op kaartjes voor de podiumkunsten heeft tot stevige debatten geleid. Toch geloof ik dat we een goede stap hebben gezet. De overheid moet bezuinigen. En daarnaast wil het kabinet de overheidsbemoeienis met de culturele sector beperken. In die lijn past terughoudendheid met toepassing van het verlaagde btw-tarief. Daarnaast heb ik de uniformering van het loonbegrip – een technische, maar majeure operatie – door de Tweede Kamer geloodst.
In de fiscale agenda komt bij ons het beeld naar boven dat u op veel punten voor een vereenvoudiging bent (btw), maar wordt er ook wel gekeken naar de economische welvaartmotieven?
Ik vind dat we in de eerste plaats moeten kijken hoe we de koek groter krijgen voordat we over de verdeling beginnen, maar zoals
21
22
deAANSLAG!
In gesprek met..
altijd komt het erop aan de juiste balans te vinden. Bij vereenvoudiging van het belastingstelsel kan er minder rekening gehouden worden met specifieke situaties. Dat vraagt om meer eigen verantwoordelijkheid van het individu. Vereenvoudiging en het meer solide maken van het belastingstelsel zullen koopkrachteffecten hebben. De ervaring leert dat dat meteen tot schrikreacties leidt of zelfs hakken in het zand. Waar het om gaat is dat er een nieuw evenwicht komt tussen een beter belastingstelsel aan de ene kant en de effecten daarvan aan de andere kant.
Hoe staat u tegenover een hervorming van de hypotheekrente?
In het regeerakkoord hebben we afgesproken gedurende deze kabinetsperiode niet aan de hypotheekrenteaftrek te zullen komen. We hebben daarmee gekozen voor zekerheid in de woningmarkt.
In het verleden is veel gesproken over een grondige herziening van het belastingstelsel. Hoe staat u daar tegenover?
Ik lever met de Fiscale Agenda geen blauwdruk voor een nieuw belastingstelsel. Ondanks het feit dat ik een aantal kritiekpunten heb op hoe het stelsel nu is ingericht, blijven er voldoende goede kanten over om op verder te kunnen bouwen. Ik kies voor gerichte modernisering, geen sloop en nieuwbouw. De staatssecretaris van Financiën moet natuurlijk waken voor kapitaalvernietiging!
Hoe komt het dat er maar weinig mensen zijn die hun loonstrook begrijpen?
Dat is een goed voorbeeld van wat ik bedoel met de opmerking dat het belastingstelsel te ingewikkeld is geworden. Het opeenstapelen van steeds weer nieuwe belastingsoorten, uitzonderingen en aftrekposten heeft ook geleid tot een onoverzichtelijk loonstrookje. Verschillende uitkerende instanties hanteren verschillende definities van het begrip ‘loon’. Dat geeft te denken.
Waarmee hoopt u dat u in de toekomst in (fiscale) geschiedenisboeken komt te staan?
Als ik het belastingstelsel weer een stuk overzichtelijker kan maken, ben ik al heel tevreden. Wat de geschiedschrijvers ermee doen, laat ik aan hen.
“Houd goed voor ogen wat je met je studie zou willen doen, stel jezelf realistische doelen en grijp je kansen!”
Foto's
Ons verenigingsblad ‘de Aanslag’ bestaat dit collegejaar 20 jaar, kunt u enkele hoogtepunten noemen uit de afgelopen 20 jaar fiscaliteit?
Eén van de belangrijkste herzieningen is geweest de Wet inkomstenbelasting 2001 met de introductie van het boxenstelsel. En ook Werken aan Winst, de stroomlijning van de vennootschapsbelasting in 2007, is een grote operatie geweest. En vergeet niet dat er in de afgelopen 20 jaar veel belastingverdragen zijn gesloten.
Wat zijn volgens u de grote thema’s voor de komende 20 jaar?
Eenvoud en rechtvaardigheid. Op fiscaal terrein zal in de komende decennia ongetwijfeld nog veel te doen zijn om mobiliteit, de auto en om het wonen. Ook denk ik dat fiscale vergroening een thema zal blijven, al zitten we in Nederland vooralsnog aan onze tax. En de rol van Europa in de fiscaliteit.
Wat zou u de studenten mee willen geven?
Houd goed voor ogen wat je met je studie zou willen doen, stel jezelf realistische doelen en grijp je kansen!
Studiereis Mumbai
deAANSLAG!
23
24
deAANSLAG!
Studiereis Mumbai
Studiereis Mumbai
Studiereis naar Mumbai Door: Rijan van Druten
Maandag 2 mei, 5 uur ’s ochtends was de eerste keer dat de stem van onze reisleidster Chantal over Schiphol galmde. Het was een duidelijk, maar kort bericht: “ BUDDYCHECK!”. Buddycheck: de rode draad door de studiereis naar Mumbai. Het was belangrijk om alles gezamenlijk te doen, en daarom was het van belang dat kamergenootjes op elkaar moesten letten. Nadat we voor de eerste keer compleet waren, en sommige mensen al een versnapering bij de Burger King hadden gehaald, vertrokken we met z’n 26’en, via Parijs, naar Mumbai, 24 gelukkige studenten, en twee misschien nog wel gelukkigere docenten.
Na een lange dag van reizen kwamen we ’s nachts aan op Mumbai International Airport. Vanuit de raampjes van het vlieg tuig zagen we de eerste ‘slums’ naast de landingsbaan. Dit confronterende beeld was iets wat tekenend was voor de stad. Overal liepen, sliepen en werkten mensen. Het duurde even om met de gehele groep door de douane en immigratiebalies te lopen. Uiteindelijk kwamen we bij de bagageband aan. Het was bijna goed gegaan om 26 tassen van Amsterdam, via Parijs naar Mumbai te sturen. Echter, één van de koffers was helaas in Parijs blijven liggen. De ongelukkige was Bart Hesdahl… Met de belofte dat de koffer een dag later bij het hotel zou worden afgeleverd gingen we naar het hotel. We liepen het vliegveld uit en het eerste wat we merkten: hitte! Het was ondertussen 2 uur ‘s nachts, dus kouder dan dit wordt het niet, maar het was toen al heet en de eerste zweetdruppels bungelden op onze voor hoofden. Na een eerste korte nacht in het hotel ver trokken we met de gehele groep richting de ‘gateway of India’, een monumentaal gebouw, gebouwd ter ere van de koning en koningin van Engeland. Tijdens de taxirit viel men van de ene verbazing in de andere verbazing. Zo liep er een olifant over straat, en keken we eigenlijk niet eens meer raar op als er geiten over straat liepen. Het was altijd de vraag of de taxichauffeurs wisten waar ze heen moesten, aangezien ze nooit ja knikken, maar altijd met hun hoofd wiebelen van links naar rechts, juist als ze ja bedoelen. Eenmaal aangekomen op de Gateway had iedereen even kort de tijd om rond te kijken. Vervolgens hadden we een lunch met de Consul-generaal in haar residentie. Nadat we tijdens een heerijke lunch de nodige tips, do’s and don’ts hadden gekregen, konden we voorbereid de stad verkennen. De groep werd gesplitst in groepjes van
vier personen. Elk groepje kreeg de opdracht om naar een aantal bezienswaardigheden te gaan om daar foto’s te maken. Een andere opdracht was het assisteren van een wasser bij een indrukwekkende wasserette, genaamd Dhobi Ghat. Bij elke vraag en opdracht konden punten verdiend worden. Tot op de dag van vandaag is nog steeds niet bekend wie er heeft gewonnen, maar is er wel een winnaar? Is meedoen niet belangrijker dan winnen? De overige dagen zijn wij op bezoek geweest bij Grant Thornton, Ernst & Young, Mumbai High Court, University of Mumbai en een Indiase belastingadvieskantoor: Lakhani & Associates. Wij zijn deze kantoren/ instellingen dankbaar dat zij tijd hebben vrijgemaakt, zodat wij bij hen op bezoek konden komen. Daarnaast zijn we bij een lokaal advocatenkantoor geweest, Khaiten & Co, de advocaten van dit kantoor zijn wij nog steeds zeer dankbaar. Het contact met deze advocaten en Wanisha was zeer intens. Dagelijks hielpen zij met het vinden van een geschikt restaurant. Daarnaast stonden wij dankzij Bhushan en Moine regelmatig op de guestlist van de meest hippe clubs van Mumbai. Dit scheelde veel uitzoekwerk voor de commissie, en op deze manier was een leuke avond gegarandeerd. Het uitgaansleven in Mumbai is iets wat anders dan in Nederland. Waar in Nederland de gemiddelde tent tot 5 uur open blijft, was het in Mumbai om half 2 afgelopen. Behalve op een club na, deze ging tot 3 uur door. Toevallig zat deze club onder het hotel, waaroor het wel eens voor kwam dat er een verdwaalde reisganger tot 3 uur in deze club te vinden was. Maar zoals een studiereis betaamt ging ’s ochtends altijd weer vroeg de wake-up call, zodat we op tijd waren voor onze afspraken overdag.
Naast de kantoorbezoeken en studiegerelateerde activiteiten, was gelukkig ook wat tijd vrij gemaakt om op eigen gelegenheid de stad te verkennen. Ronddwalen langs de vele kraampjes op zoek naar souvenirs voor thuis, een maatpak laten aanmeten, of gewoon genieten van het klimaat aan het zwembad van het hotel met een kleine versnapering. Na tien indrukwekkende en fantastische dagen moesten we, met pijn in het hart, het hotel weer verlaten. Tijdens de nachtvlucht van Mumbai naar Parijs lag iedereen braaf te slapen in zijn stoel. Zelfs Tim Zwinkels, die van tevoren nogal stoere verhalen had, ( ‘ik heb nog nooit geslapen in het vliegtuig’) lag nog voordat het vliegtuig was opgestegen braaf te slapen. In Parijs was iedereen weer fris en fruitig om het laatste kleine stukje van Parijs naar Amsterdam medereizigers vooral geen kans te geven op een rustige vlucht. Gesteund door de steward Stephen (bekend van Steve – bye bye) kwamen we aan op Schiphol. Hier bleek weer eens een koffer kwijt te zijn, dit maal was Susan de ongelukkige.
Al met al is iedereen goed thuis gekomen, en willen wij alle deelnemers en beide docenten, Theo Hoogwout en Erik Ros, bedanken voor hun enthousiasme, passie, en inzet tijdens de reis. Zonder jullie was het ons nooit gelukt om een geslaagde reis neer te zetten. Dit is slechts kleine greep uit de verhalen van uit Mumbai. Wil je meer verhalen/details horen, spreek dan een van de deelnemers aan! Reiscommissie 2011, Wanisha Dhorai Ozgur Ersoy Chantal van der Linden Patrick van Zwienen Rijan van Druten
deAANSLAG!
25
26
deAANSLAG!
Kantoor interview Visser & Visser
Kantoor interview Visser & Visser
Kantoor interview Visser & Visser Paspoort Naam: Harold van den Berge Opleiding: HEAO en Fiscaal Recht, Erasmus Universiteit Leeftijd: 38 jaar Favoriete plek in Rotterdam en waarom: Hotel New York, vanwege historie en sfeer! Fiscale tip: Denk aan de middelingsregeling wanneer je gaat werken.
Kunt u uzelf even voorstellen?
assistent accountant. Het kantoor groeide snel
van twee kantoren, het kantoor in Barendrecht
Mijn naam is Harold van den Berge. Ik heb twee
en na mijn stage kon ik er blijven werken.
en in Middelharnis. Om dit in goede banen te
kinderen en woon in Middelharnis, waar we ook
Als assistent accountant hield ik mij vooral
leiden ben ik zoveel mogelijk op vaste tijdstip-
één van de zeven kantoren hebben gevestigd.
bezig met accountancywerkzaamheden. Ik
pen op die vestigingen aanwezig.
Wat is uw vooropleiding geweest voordat u aan deze baan begon?
werkte in een omgeving met alleen maar accountants. Van de vijf medewerkers die hier werkten was niemand fiscalist. Het waren al-
deAANSLAG!
een aantal belastingadviseurs. Dit zijn afgestu-
wilt met je aandachtsgebied kan dat vervol-
graag jonge studenten, dus ook studenten die
deerde fiscalisten die tevens een NOB opleiding
gens uitgebouwd worden tot een volwaardig
nog niet afgestudeerd zijn, in dienst nemen.
hebben afgerond. Elke belastingadviseur heeft
specialisme. Als belastingadviseur word je dan
onder zich een aantal junioren of assistenten
ook een echte specialist, zowel naar binnen als
die het voorbereidende werk verrichten. Deze
naar buiten toe. We dagen de medewerkers uit
belastingadviseurs vallen onder de directe
een dergelijk specialisme te ontwikkelen en
verantwoordelijkheid van een fiscale partner.
daarover regelmatig te publiceren.
Momenteel hebben wij drie fiscale partners die elk verantwoordelijk zijn voor een aantal kantoren. Door de vestigingsgewijze aansturing zijn
Wat is het geheim van een goed advies?
Wat voor kwaliteiten zoekt Visser & Visser in een fiscale student? Een student moet zeker ambitieus zijn en
willen leren. We hebben fiscalisten nodig die een vertrouwensband met een cliënt kunnen aangaan. Daarnaast moet het een echte teamplayer zijn, want je werkt altijd in een team. Een
Bij het geven van een belastingadvies is de klan-
team met fiscalisten en accountants. Je kunt
in direct contact te komen met de cliënt en hem
trelatie erg belangrijk. Om een goed advies te
fiscaal goed zijn, maar je moet ook een goede
goed te leren kennen. Zo worden niet alleen
schrijven moet je weten wat de klanten precies
uistraling en houding hebben, goede sociale
de vragen van de klant zo optimaal mogelijk
willen en wat hen beweegt. Voor de belasting-
vaardigheden. Je moet niet alleen reactief zijn,
beantwoord, maar zijn de belastingadviseurs
adviseur is het noodzakelijk dat ze de mogelijk-
maar ook proactief en zeker creatief. Je moet
ook in staat om proactief te handelen. Dat is
heid krijgen om de klant beter te leren kennen.
dus niet alleen reageren op vragen van klanten,
iets wat de klanten erg op prijs stellen.
Dit gebeurt dan ook. De adviseurs bezoeken en
maar ook advies kunnen geven zonder dat de
voeren gespreken met de cliënten zodat voor
klant erom vraagt.
onze belastingadviseurs optimaal in staat om
Hoe zit het met de opleidingsmogelijkheden binnen Visser & Visser?
beide partijen helder is wat het einddoel is. Vervolgens werkt de belastingadviseur het advies
Waarom zou de fiscale student voor Visser & Visser moeten kiezen?
Visser & Visser is een organisatie die de boven-
uit. Onze adviezen zijn hierdoor toegesneden
kant van het MKB bedient. Onze succesformule
op de positie van de cliënt. De adviezen zijn niet
is dat de belastingadviseurs en overige mede-
alleen juridisch goed onderbouwd, maar de
beginnende student. Iedere student krijgt een
Mijn werkzaamheden bestaan uit het door-
werkers breed georiënteerd zijn. Hierdoor kan
cliënt begrijpt deze ook. De juridische aspecten
mentor en er zijn geregeld voortgangsgesprek-
Hoe ziet een doorsnee werkdag/ werkweek eruit voor u?
In ieder geval is er goede begeleiding voor de
Ik begon met een HEAO opleiding. Gedurende
lemaal accountants of assistent accountants.
mijn studie heb ik stage gelopen bij Visser &
Na afronding van mijn HEAO heb ik besloten
nemen van de voorbereide adviezen van mijn
de cliënt met al zijn vragen optimaal bediend
zijn altijd op zo’n manier vertaald, dat de klant
ken waar je feedback krijgt op je werk. Wij ont-
Visser. Dit beviel me zo goed dat ik ook mijn af-
om Fiscaal Recht te gaan studeren. Juist op
fiscale collega’s alsmede het bespreken van
worden, zonder dat deze van het kastje naar de
begrijpt wat het advies inhoudt. Daarnaast zijn
houden altijd dat de studie voorgaat en houden
studeeropdracht bij Visser & Visser heb geschre-
fiscaal gebied kon ik veel toevoegen binnen
de adviezen met de klanten. Daarnaast heb je
muur wordt gestuurd. Die kennis wordt op peil
wij in staat om onze klanten niet alleen reactief
daar ook rekening mee.
ven. Na mijn studie ben ik hier blijven werken.
de bestaande organisatie en lag er voor mij
uiteraard het voeren van correspondentie met
gehouden door onder andere een tweeweke-
te benaderen, maar ook proactief. Dat vinden de
Daarnaast besloot ik door te gaan met studeren.
een grote uitdaging. Nadat ik Fiscaal Recht
de Belastingdienst en het uitvoeren van interne
lijkse conference call met de fiscalisten van alle
klanten vaak erg waardevol, omdat ze niet altijd
Fiscaal Recht sloot perfect aan bij het werk dat ik
had afgerond ben ik me steeds meer gaan
taken die behoren bij mijn functie.
zeven vestigingen. In die conference call wordt
zelf het inzicht hebben in wat belangrijk is om te
deed, dus ben ik dat gaan studeren aan de Eras-
bezighouden met de fiscale zaken en zijn de
de Vakstudie Nieuws besproken. Daarnaast
regelen en wat niet.
mus Universiteit Rotterdam. Dit heb ik geheel in
accountancywerkzaamheden in de loop van
deeltijd gedaan. Kennis die ik opdeed via mijn
de jaren afgebouwd.
studie kon ik meteen toepassen in de praktijk, waardoor ik alle theorie gelijk in een goed kader kon plaatsen. Zo had ik al aangiftebiljetten gezien voordat ik mijn studie begon en werd de theorie gelijk heel praktisch. Ik heb dus zowel een economische als een juridische achtergrond. Dat werpt zijn vruchten af in de praktijk.
Hebt u zich naast uw studie beziggehouden met nevenactiviteiten?
Was het niet moeilijk om goed te functioneren in een omgeving waar geen andere fiscalisten aanwezig zijn?
Kunt u de werksfeer beschrijven binnen Visser & Visser? Wij hanteren een informele werksfeer. Onze
Hebt u een aanbeveling voor de fiscale studenten?
Ja, als je topfiscalist wil worden, bel Visser & Visser! Nevenactiviteiten zijn, zoals gezegd,
hebben we één keer in de zes weken een tax-meeting, waarin we door een hoogleraar
Het advies zit vaak op het scherpst van de
erg belangrijk. Meedoen aan activiteiten en
worden bijgepraat op een actueel fiscaal thema.
snede. Vanwege onze normen en waarden
commissies van de Christiaanse-Taxateur is
gaan we er nooit overheen, maar we geven het
bijvoorbeeld een goede manier. Ook lid zijn van
medewerkers lopen vaak bij elkaar binnen om hulp te vragen. We hebben hier een hecht team,
Om naast die brede kennis ook voldoende kwa-
advies wel zo gunstig mogelijk voor de klant.
een studentenvereniging, een jongerenvereni-
dat erg op elkaar ingespeeld is. De gemiddelde
litatieve diepgang te waarborgen bieden wij de
Wij kunnen natuurlijk niet meegaan in een
ging van een politieke partij of een rechtswin-
leeftijd ligt erg laag, namelijk op 29 jaar. Dat
fiscalisten na hun NOB-opleiding de mogelijk-
foute aangifte.
kel is een pre op je cv. Je opleiding kan goed zijn,
Toentertijd had ik inderdaad geen fiscalist
geeft een enorme dynamiek aan de organisatie.
heid een fiscaal aandachtsgebied te kiezen.
boven mij. In de praktijk leverde dat echter
Daarnaast herkent het overgrote deel van de
Op dit aandachtsgebied kunnen dan diverse
geen problemen op. Door Visser & Visser
medewerkers zich in een christelijke identiteit
verdiepingscursussen worden gevolgd. Op
werden alle diensten aangeboden die behoren
en zijn veel collega’s naast hun werk ook maat-
deze manier blijf je als belastingadviseur breed
bij een accountantskantoor en dus ook de
schappelijk betrokken.
georiënteerd, maar tegelijkertijd ga je de diepte
2 initiatiefnemers tot 7 vestigingen met 220
in. Wij willen graag dat al onze belastingad-
medewerkers. Deze groei is voor 95 procent
viseurs zich verdiepen in een bepaald fiscaal
autonoom, volgens het principe van celdeling.
onderwerp, ook al blijven ze cliënten op alle
Daarbij valt op dat door de jaren heen steeds
Onderscheidend is dat wij hooggekwalifi-
(fiscale) gebieden helpen. Behalve dat je de ken-
meer behoefte is ontstaan aan goed opgelei-
nog steeds. Die groei verwachten we ook voor
de, sociaal vaardige fiscalisten. Die tendens zal
de komende jaren, hetgeen perspectief betekent
Ziet u opvallende (fiscale) ontwikkelingen binnen Visser & Visser? Door de jaren heen zijn wij ontwikkeld van
maar op deze manier worden behalve de fiscale, ook sociale vaardigheden ontwikkeld.
Tot slot nog een laatste vraag over het thema van deze Aanslag. Waar denkt u dat Visser & Visser over 20 jaar staat?
Nevenactiviteiten worden door ons, en ik denk
fiscaliteit. De beide oprichters en ook de
door elke werkgever, erg gewaardeerd. Dat
overige medewerkers waren op de hoogte van
betekent dat je maatschappelijk betrokken bent.
de belangrijkste fiscale ontwikkelingen, maar
Omdat ik mijn studie Fiscaal Recht combineer-
natuurlijk niet zoveel als een afgestudeerd
de met mijn werk bleef er in die periode niet
fiscalist. Daarom hadden wij in geval van
ceerd advieswerk op maat weten toe te pas-
nis op je aandachtsgebied inzet voor je cliënten
veel tijd over voor nevenactiviteiten. Met name
meer complexe vraagstukken KPMG als back-
sen voor onze cliënten. In alle gevallen staat
word je op je gebied
de komende jaren
voor de organisatie en onze (toekomstige)
in de laatste fase van de studie dienden de eer-
up. Ik was daarvoor het aanspreekpunt. Van
de cliënt centraal. Om dat te realiseren wordt
regelmatig inge-
naar verwachting
medewerkers. Alle processen zullen al lang voor
ste bestuurlijke nevenactiviteiten zich aan.
elke samenwerking met KPMG leerden wij erg
rondom elke cliënt een team samengesteld
schakeld door je
doorzetten.
die periode vergaand geautomatiseerd zijn en
veel, waardoor we meer en meer zelfstandig
dat bestaat uit tenminste een fiscalist en een
collega-fiscalisten.
Opvallend is ook
we zullen werken met diverse topspecialisten
zijn gaan functioneren. Het was dus een hele
accountant. De samenwerking tussen beide
Op deze manier kun
dat door de groei de
op fiscaal gebied. Wat zal blijven is de hechte
leerzame weg.
disciplines is erg goed, waardoor de cliënt
je bij een kantoor
gemiddelde leeftijd
cliëntrelatie en de teamspirit. Oftewel ook voor
optimaal wordt geadviseerd.
als Visser & Visser
van de medewerkers
de komende tijd blijft Visser & Visser ambitieus
optimaal gebruik
laag is gebleven,
en continue in ontwikkeling, waardoor blijvend
Hoe bent u bij Visser & Visser terecht gekomen? Via een bekende van mij ben ik 18 jaar geleden
als stagiair begonnen bij Visser & Visser. Toentertijd was ik de zesde medewerker. Het was dus een klein kantoortje waar ik begon als
Wat is uw functie bij Visser & Visser?
Waarmee onderscheidt Visser & Visser zich van andere kantoren?
Ondanks de economische tegenwind groeien we
Momenteel ben ik partner bij Visser & Visser. Ik
Ten aanzien van de fiscaliteit is dat als volgt
maken van elkaars
namelijk 29 jaar.
mogelijkheden ontstaan voor fiscalisten die een
ben eindverantwoordelijk voor de fiscale zaken
uitgewerkt. Per vestiging beschikken wij over
kennis. Als je verder
Wij willen dan ook
stap verder willen.
27
deAANSLAG!
28
Docentenartikel Fiscale Economie
Docentenartikel Fiscale Economie
20 jaar fiscaliteit
Prof. dr. P. Kavelaars*
Laat ik beginnen Christiaanse-Taxateur te
verenigingsblad. Het klinkt wellicht eenvoudig
Gelet op het 20 jarig jubileum leek het me aardig om me te richten op het thema 20 jaar fiscaliteit. Nu past het uiteraard niet om zo’n langer periode waarin er in de fiscaliteit zoveel is gebeurd volledig de revue te laten passeren. Vandaar dat ik er enkele issues uitgehaald heb die in die periode aan de orde zijn geweest en die mij hebben aan gesproken. Daarbij is het vooral interessant te bezien hoe het met die ontwikkelingen anno 2011 staat.
om een verenigingsblad draaiende te houden
1. Enkele fiscale issues
maar dat is stellig niet het geval. Jullie
1.1 Toekomstvoorzieningen
feliciteren met dit vierde lustrum van ‘de Aanslag’. Een prachtige mijlpaal voor jullie
hebben als studenten veel andere activiteiten – studeren bijvoorbeeld – en bovendien is er – anders dan bij doorsnee verenigingen -bepaald geen sprake van een continue groep die jarenlang lid is. Je studeert maar een paar jaar en dat betekent hoe dan ook dat de betrokkenheid bij Christiaanse-Taxateur een beperkte periode beslaat. Met een dergelijk sterk wisselend ledenbestand is het daarom dan ook een hele prestatie om met grote regelmaat een mooi blad als ‘de Aanslag’ uit te brengen. Ik hoop en vertrouw er ook op dat dit nog decennia zo door gaat. Ik wens jullie en jullie opvolgers daarbij veel succes toe. Als vakgroep zijn wij vanzelfsprekend altijd bereid daaraan een steentje bij te dragen.
*
Hoogleraar Fiscale economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en directeur van het Wetenschappelijk bureau van Deloitte Belastingadviseurs
Gelet op het jubileum van ‘de Aanslag’ is een start in 1991 voor de hand liggend. Wat speelde er toen in de fiscaliteit en waar maakte ik me in publicaties toen druk over? Er waren wat mij betreft in dat jaar twee topics: de Brede Herwaardering en de invoering van EU-richtlijnen; deze laatste bespreek ik in par. 2. Het eerste thema klinkt indrukwekkend en dat was het ook wel, maar toch minder indrukwekkend dan de titel doet vermoeden. Bij een brede herwaardering denkt men als fiscalist doorgaans aan een alomvattende stelselherziening. Maar zo was het niet. De Brede Herwaardering zag ‘slechts’ op een grondige herziening van de fiscale regelgeving en facilitering rondom de opbouw van lijfrentevoorzieningen. De fiscale facilitering van dergelijke toekomstvoorzieningen was te ver doorgeschoten: iedereen kocht een fiscaal gefacilieerde lijfrente omdat het een substantiële fiscale aftrekpost opleverde; en of men die lijfrente als toekomstvoorziening nodig had? Ach, daar bekommerde men zich niet om: de belastingplichtige zag het vooral als fiscaal gefacilieerd sparen: dat kon beter op deze manier dan het geld op de bank zetten en het te laten belasten tegen tarieven oplopend tot 60%. En dat daarvan de verzekeraars de grote winnaars waren, dat was bijzaak. Vermoedelijk althans, omdat belastingplichtigen niet in de gaten hadden dat de kosten die de verzekeraars via premies in rekening brachten - en overigens nog steeds brengen - zeer hoog zijn hetgeen het rendement op verzekeringen sterk negatief beïnvloedt. Na deze aanscherping van het fiscale lijfrenteregime volgde in 1994-1995 een vergelijkbare aanpak van pensioenregelingen, bekend geworden onder de weinig originele naam Brede Herwaardering II. Ook hier werd de fiscale facilitering enigszins ingeperkt; maar belangrijker was dat met name het regime van de opbouw van pensioen van de directeur-grootaandeelhouder stevig werd aangepakt en dat met name een fiscaal hekwerk rondom Nederland werd opgetrokken. De belastingvlucht was in die jaren bepaald niet gering; met name omdat pensioen en ook aanmerkelijkbelangwinsten in het buitenland veel lager werden belast en zelfs niet zelden geheel onbelast bleven. Daar hoefde men niet ver voor te reizen: België was in dezen een prima eindbestemming, temeer daar het ook nog tot een besparing van vermogensbelasting leidde – België kende anders dan toentertijd Nederland – geen vermogensbelasting, alsmede tot een besparing van schenkings-
deAANSLAG!
en successierecht (nu schenk- en erfbelasting) leidde. In België zijn zogenoemde handgiften – nu nog steeds – onbelast. Wanneer de kinderen in het weekend dus even langs papa en mama in België reisden kon men de achterbak van de auto met guldens volgooien en zonder enig fiscaal probleem – lees: heffing Nederland weer binnen rijden. Allemaal legaal; zoals gezegd, is dat overigens nu nog steeds het geval. Met Brede Herwaardering I en II beoogde de wetgever dus onder andere de lijfrente- en pensioenemigraties tegen te gaan. De wetgever deed dat door in de nationale wetgeving een fiscaal hekwerk rondom Nederland op te trekken. Maar de vraag was of dat hekwerk adequaat was? Immers, de internationale afbakening van heffingsrechten wordt niet alleen bepaald door het nationale recht, maar tevens door fiscaal verdragsrecht. Het antwoord op de vorenvermelde vraag luidt ontkennend: in een hele lange reeks arresten heeft de Hoge Raad met enige regelmaat het hekwerk omver gehaald en heeft de wetgever telkens opnieuw het hekwerk weer gerepareerd. De conserverende aanslag bij emigratie is daarvan het fraaiste voorbeeld maar ook daarvan weten we dat die aanslagen bij de rechter diverse malen zijn gesneuveld. Ten langen leste heeft de wetgever er uiteindelijk sinds 2000 voor gekozen om toch maar met flankerende maatregelen te komen en wel door het pensioenartikel in de belastingverdragen om te vormen in die zin dat dit artikel niet alleen voorziet in een woonstaatheffing maar onder omstandigheden ook in een bronstaatheffing. Ook daarvan is inmiddels gebleken dat die aanpak niet zonder meer sluitend is; zie het recente arrest van 15 april 2011, nr. 10/00990, V-N 2001/20.7 waaruit blijkt dat de conserverende aanslag in verband met pensioenen nog steeds niet verdragsproef is. Het is dan ook niet verwonderlijk dat staatssecretaris Weekers in zijn dit voorjaar gepubliceerde nota Fiscaal Verdragsbeleid heeft aangekondigd om pensioenen voortaan alleen nog te belasten in de bronstaat. Althans, als de verdragspartner daarmee instemt. En dat is natuurlijk nog maar zeer de vraag. Hoe dan ook; op dit punt van de internationale pensioenen en lijfrenten is er heel veel gebeurd in 20 jaar tijd, maar dat de wetgever/verdragssluiter meer greep heeft gekregen op de grensoverschrijdende fiscale behandeling van toekomstvoorzieningen kunnen we bepaald niet zeggen. Kortom, van een heel succesvol en effectief beleid is in deze sfeer geen sprake geweest.
1.2 Aanmerkelijk belang
Ook ten aanzien van de aanmerkelijkbelangregeling is er het een en ander gebeurd. Daar is de wetgever overigens bepaald succesvoller geweest. De emigrerende aanmerkelijkbelanghouder kon indertijd in de regel zijn aandelenbezit vijf jaar na emigratie onbelast vervreemden. Dat was een termijn die was te overzien. Maar met het oprekken van die termijn tot tien jaar – geëffectueerd bij de wijziging van het regime in 1997 – en vervolgens het tot verdragsbeleid maken van een emigratievolgtermijn ten aanzien van dergelijke aandelen eveneens tot tien jaar, is hier het risico voor de overheid sterk beperkt. De meeste belastingplichtigen vinden een tienjaars wachttermijn te lang. Bovendien heeft de wetgever in 1997 het aanmerkelijkbelangregime ook anderszins grondig gewijzigd. Tot die tijd werden dividend belast tegen het progressieve tarief oplopend tot 60% terwijl vervreemdings win-
sten werden belast tegen 20%. Het is evident dat dividenduitkeringen op dergelijke aandelen (vrijwel) niet voorkwamen. Om toch over de meerwaarden in de vennootschap te kunnen beschikken werden de zogenoemde kasgeld- en holdingconstructies opgezet: de aandelen werden vervreemd aan een andere (holding-)vennootschap van de directeur-grootaandeelhouder. Die vervreemdingswinst zou dan worden belast met 20% terwijl men vervolgens zelf gewoon met de onderneming kon doorgaan, zij het via een tussengeschoven holding. Het alternatief was de kasgeldconstructie: men verkocht de onderneming aan een nieuwe eigen BV en verkocht de oude BV met de opgepotte winstreserves aan de bank. Belast tegen 20%. Althans dat was ook hier de bedoeling, Maar daar stak de Hoge Raad een stokje voor. Hij beschouwde dit opzetje toch echt als strijdig met doel en strekking van de wet ofwel fraus legis. De vervreemdingswinsten werden alsnog progressief belast alsof het dividend was. In 1997 heeft de wetgever dit probleem opgelost door dividenden en vervreemdingswinsten uit een aanmerkelijkbelang gelijk te belasten, tegen 25%. We kunnen anno 2011 constateren dat deze wetswijziging een goede greep is geweest. Het aanmerkelijkbelangregime heeft sinds 1997 geen noemenswaardige complicaties meer opgeleverd.
1.3 Vermogensinkomsten
Vergelijkbare problematiek speelde zich rondom de invoering van de vermogensrendementsheffing. Voor 2001 deed zich ten aanzien van vermogensinkomsten min of meer hetzelfde probleem voor als bij de aanmerkelijkbelangaandelen. Het probleem was hier eigenlijk nog groter omdat vermogenswinsten niet belast waren en vermogensinkomsten progressief in de heffing werden betrokken. Het gevolg was ook hier dat allerlei constructies werden ontwikkeld waarbij vermogensinkomsten werden getransformeerd in vermogenswinsten. In de meeste gevallen met succes, hoewel er uitzonderingen waren waarbij de belastingdienst het wapen van fraus legis wel effectief heeft kunnen inzetten. Met de invoering
29
deAANSLAG!
Docentenartikel Fiscale Economie
2. EU-recht
Ik begon in par. 1 in 1991, 20 jaar geleden. Ik ga nu weer even terug naar dat jaar. Want in dat jaar werden namelijk ook de moederdochter- en de fusierichtlijn in wetgeving omgezet. Ze zijn beide in 1992 in werking getreden. Afgezien van de in 1969 in werking getreden BTW en enkele andere oudere regelgeving inzake indirecte belastingen, was dit in feite de eerste EU-regelgeving die in de sfeer van de directe belastingen tot stand is gekomen. Ik mag wel zeggen dat in die jaren het fiscale EU-recht een vrijwel onontgonnen terrein was. Fiscalisten liepen er met een grote boog omheen. Maar nu moesten ze er toch wel aandacht aan schenken, zij het met hele kleine stapjes en voor zover noodzakelijk. Niettemin kunnen we in elk geval ten aanzien van deze twee richtlijnen zeggen dat die een vrij stabiele geschiedenis kennen. In essentie is er 20 jaar lang weinig aan gewijzigd en functioneren ze vrij goed. Wat betreft Nederland heeft alleen de antimisbruikbepaling in de fusierichtlijn en de implementatie daarvan in het nationale recht veel commotie en discussie opgeleverd. Zoals we weten is daaraan nog steeds geen einde gekomen doordat de wetgever maar vast blijft houden aan een afwijkende invulling van dat begrip. Na deze richtlijnen is er op regelgevend terrein EU-rechtelijk weinig gebeurd: slechts de spaartegoedenrichtlijn en de interesten royaltyrichtlijn zijn rond 2005 tot stand gekomen. Verdere ontwikkelingen zitten er niet of nauwelijks in: de lidstaten willen geen verdere Brusselse bemoeienis met hun fiscale regime. De zeer onlangs gepubliceerde conceptrichtlijn inzake CCCTB vormt een mooie testcase, maar het is wel aannemelijk dat die niet op korte termijn wordt ingevoerd en zeker niet in alle lidstaten. Heel anders ligt dat met de ontwikkeling van de jurisprudentie van het Hof van Justitie. Ook dat had aanvankelijk bepaald niet de aandacht van de fiscalist. Als ik me tot de directe belastingen beperk dan concludeer ik dat er – 1991 meegerekend – zeven arresten waren van het Hof van Justitie inzake belastingen, waaronder de bekende arresten Avoir Fiscal en Bachmann. Inmiddels zijn het er anno 2011 ruimschoots meer dan 200 ofwel zo’n tien per jaar. Sommige met weinig betekenis maar veel met ingrijpende gevolgen; het arrest Bosal is in elk geval voor Nederland stellig het meest relevante arrest geweest. Het kostte de staat veel geld, het leidde tot ingrijpende aanpassingen in de vennootschapsbelasting en wellicht nog wel het ergste, de beslissing van het Hof van Justitie loopt de Nederlandse wetgever nog steeds voor de voeten. Het feit
dat we de renteaftrekproblematiek in de vennootschapsbelasting de afgelopen jaren steeds groter is geworden en tot op de dag van vandaag de wetgever voor moeizame keuzes plaatst op dit terrein - het aangekondigde wetsvoorstel tot aanpassing van de deelnemingsrente betreffende overnameholdings spreekt boekdelen. Kortom, het EU-recht heeft diepe fiscale sporen getrokken. Geen fiscalist kan en mag er meer omheen. Voor de studie is het een interessant onderdeel. Maar ook ingewikkeld: het loopt niet zelden samen met regels van internationaal belastingrecht en uiteraard met het nationale belastingrecht.
3. Tot slot
Ik kom tot een afronding; ik heb een zeer beperkte selectie kunnen maken uit de vele ontwikkelingen die zich de afgelopen 20 jaar hebben voorgedaan. Daarmee doe ik andere ontwikkelingen stellig te kort, maar dat brengt de beschikbare ruimte met zich. De selectie is ook subjectief. Een andere auteur zal ongetwijfeld andere accenten hebben gelegd. Maar ik denk dat je zo toch een aardig beeld hebt gekregen van de meest belangwekkende fiscale issues van de afgelopen 20 jaar. Op naar de volgende 20 jaar. En vooral wat ons dat zal brengen. Een glazen bol heb ik niet, maar een ding weet ik wel. Van vereenvoudiging komt ook dan stellig niets terecht. Waarom? Omdat onze samenleving daar te complex voor is en blijft. Voor fiscalisten dus een mooi toekomstperspectief.
LOF
THEMA: CCCTB
2011
van box 3 is dit probleem opgelost. Maar daarbij zijn er andere ongerechtvaardigdheden ontstaan, zoals het feit dat box 3 in het algemeen meer belast dan er aan reëel inkomen wordt genoten. En – meer principieel - dat box 3 geen reëel inkomen en vermogensmutatie belast. Ik heb me over deze problematiek reeds voordat box 3 werd ingevoerd druk gemaakt omdat ook onder de voormalige regelgeving box vermogensmutaties in de privésfeer onbelast bleven. In mijn oratie in 1997 heb ik bepleit een vermogensaanwas belasting in te voeren. Het moge duidelijk zijn dat dit pleidooi, dat overigens door vele wetenschappers wordt onderschreven, geen weerklank heeft gevonden bij de wetgever: te risicovol – wat moet men met verliezen? – en te instabiel wat betreft belastingopbrengst. Ik ben nog steeds van oordeel dat in een beschaafd land een heffing als box 3 niet thuishoort.
CONGRES AMSTERDAM
30
SCHRIJF JE NU IN OP :
WWW.LOF.NL
DATUM:
23 SEPTEMBER LOCATIE:
BEURS VAN BERLAGE, AMSTERDAM CONGRES BORREL BEDRIJVENDINER IN HET KRASNAPOLSKY EN AFTERPARTY
32
deAANSLAG!
Stripverhaal Henk en Hans
Stripverhaal Henk en Hans
*
Eva Boomsluiter, ´de Aanslag´, jaargang 1, 1990-1991, nummer 4, ´Henk en Hans en het geheim van de falende fiscus´, p.11-13
deAANSLAG!
33
34
deAANSLAG!
Foto's
Zomerborrel i.s.m. BDO
Foto's
Oudbesturendiner
deAANSLAG!
35
36
deAANSLAG!
Starters interview BDO
Filosofie en Belastingrecht
Starters interview BDO
Paspoort Naam: Christine van de Lagemaat Opleiding: Notarieel- en Fiscaal Recht Leeftijd: 26 jaar Favoriete plek in Rotterdam en waarom: Het BDO kantoor natuurlijk! Fiscale tip: Denk aan de studiekostenaftrek!
Zou je je even willen voorstellen?
de universiteit naar het bedrijfsleven vond ik
als ik vragen heb en elke starter krijgt een
en ik ben 26 jaar. Ik kom oorspronkelijk uit
de praktijk waardoor ik al werkervaring heb
gaan. Je krijgt ook veel feedback over je werk,
Mijn naam is Christine van de Lagemaat Amersfoort en heb eerst Notarieel Recht
gestudeerd in Utrecht, waar ik afgestudeerd
ben in 2008. In eerste instantie wilde ik nog niet gelijk gaan werken. Tijdens mijn studie
heb ik ‘estate planning’ als keuzevak gevolgd. Dit vak vond ik zo leuk, dat ik koos voor de
Master Fiscaal Recht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Hoe ben je bij BDO terecht gekomen?
niet zo heel groot. Ik werkte al twee dagen in kunnen opbouwen. Het is heerlijk om niet
meer aan tentamens te hoeven denken. De
Hoe ziet jouw vervolgtraject eruit?
advies moet je vaak schrijven voor iemand die
ik dingen tegen waarvan ik niet precies weet
moet je het advies toch zo schrijven dat je cliënt
instantie wil ik dus zoveel mogelijk leren en
bijvoorbeeld het schrijven van een advies. Het niet zoveel van fiscale zaken afweet, en dan
het begrijpt. Dat is soms best lastig, maar zeker heel uitdagend.
Hoe zag je eerste werkweek eruit?
zodat ik gelijk door kon stromen nadat ik was
paar dagen gewerkt en toen ben ik van een
afgestudeerd, maar ze boden me het werk
studentschap aan. In mei 2009 ben ik twee dagen in de week gaan werken en vanaf
september dan fulltime. Bij BDO had ik een
en het beantwoorden van vragenbrieven van
de Belastingdienst. Ik ben nu bezig met een
reorganisatie van een groep en een inbreng
van een onderneming in een BV. Het is dus heel
divers, wat erg leuk is. Daarnaast volg ik de NOB
werkstudent. De overstap was dus niet zo groot.
past. Ook raad ik aan om deel te nemen aan
ik werkte natuurlijk al langer bij BDO, als
Er is natuurlijk de mogelijkheid tot een NOBEr worden vaardighedencursussen, zoals
vindt, daarnaast zie je ook welk bedrijf bij jou activiteiten die kantoren organiseren, zoals de BDO Voetbaldag. Het LOF-congres en de
activiteiten van de Christiaanse-Taxateur zijn
ook de moeite waard. Zo kan je toch een beetje rondkijken en de sfeer proeven.
Nog een laatste vraag over het thema van deze Aanslag. Wij bestaan dit jaar het al gehad over de bedrijfsopvolgingsfaciliteit, 20 jaar. Hoe zie jij jezelf over 20 jaar? inhoudelijke cursussen gegeven. Zohebben we de flex BV en het verschil tussen de fiscale en
Dan ben ik 46. Je hebt altijd wel dromen, maar
te brengen voor de NOB.
toch wel op een gezinnetje. Op werkgebied
commerciële balans. Deze cursussen zijn ook in
cursusdag heb.
Hoe is het werken hier?
heb gewerkt, heb je veel minder begeleiding. Bij
Het bevalt me echt heel goed. De overstap van
Ik raad iedereen aan om stage te gaan lopen.
‘herken je talent’ en ‘time management’, en vak
Worden starters bij BDO goed begeleid?
opleiding, waarvoor ik eens in de zoveel tijd een
ik mij meer gaan verdiepen in Estate Planning.
Zo zie je gelijk of je het vak überhaupt leuk
opleiding. BDO verzorgt intern ook cursussen.
bezig met aangiftes, het geven van adviezen
handigheid creëren in het werk. Daarnaast wil
welverdiende vakantie gaan genieten. Maar
Wat is je functie bij BDO?
Algemene praktijk en ik houd me onder andere
hoe het aangepakt moet worden. In eerste
Heb je nog een aanbeveling voor de fiscale studenten?
klikte het meteen.
Momenteel ben ik fiscaal assistent. Ik zit op de
Ik werk nu een jaar bij BDO en nog steeds kom
De eerste week na mijn afstuderen heb ik een
Bestaan er binnen BDO opleidingsmogelijkheden?
goed gevoel en tijdens het sollicitatiegesprek
waar je natuurlijk veel van leert.
praktijk is wel heel anders dan de studie. Neem
In februari 2009 heb ik gesolliciteerd voor een startersfunctie per 1 september 2009,
mentor waar je met problemen naartoe kunt
Heel goed. Bij een klein kantoor, waar ik eerst
elke collega kan ik nu makkelijk binnenstappen
sommige zijn wel een beetje cliché. Ik h oop
wil ik gewoon mijn ding goed kunnen doen. Over veel kennis beschikken en nog meer
specialiseren in estate planning. Het lijkt me ook fantastisch om gastcolleges te geven op
een universiteit en zo mensen enthousiast te maken voor het vak.
deAANSLAG!
37
38
deAANSLAG!
Studentenartikel - Wajid Hassan
Studentenartikel - Wajid Hassan
Twenty years of... Door: Wajid Hassan
Twintig jaar van wat? Onderhand zal het u wel duidelijk zijn geworden dat de special die voor u ligt, een bijzonder nummer is ter gelegenheid van de 20ste jaargang van het fiscale verenigingsblad ‘de Aanslag’. Dus een mooi moment om een ieder daarmee te feliciteren. Dit is ook een moment dat – veelal – gebruikt wordt om terug te blikken. Dat is belangrijk, want ‘you have to know the past to understand the present’. Voor een terugblik op de afgelopen
iPad
Naast het belastingrecht, is ook de wereld van de technologie constant in beweging. Wie had twintig jaar gelden immers gedacht dat ‘de Aanslag’ op een iPad te lezen zou zijn? De kans is overigens groter dat een student Fiscaal Recht dit wellicht doet, in tegenstelling tot een student Fiscale Economie.1 Deze trend zal wellicht doorbroken gaan worden, doordat tegenwoordig het steeds sneller, sneller en nog eens sneller (af)studeren de norm lijkt te worden op onze universiteit. Onvermijdelijk dat dat ten koste zal gaan van het normaal langzaam voortkruipende studentenleven. Niet getreurd, als er geen smartphone in de buurt is, is er vast wel ergens een computer vrij of een tablet computer (like the iPad). Welke technologische ontwikkelingen wij in de komende twintig jaar mogen meemaken, is mij onbekend. Wie het weet, mag het zeggen. Het lijkt er soms op dat de futuristische wereld zoals geschetst in de film Minority Report, met de dag dichterbij komt. Zeker waar het gaat om de irisscanner als (algemeen) identificatiemiddel. Daar hoeven wij niet tot 2054 op te wachten, vrees ik.
elders in dit nummer. Ik wil hieronder echter
Het verenigingsblad zal ook mee moeten gaan met de tijd. Het is aan de komende redacties van dit blad om dat waar te maken. Hoe zit het dan met de toekomst van het belastingrecht? Wat staat ons te wachten als fiscalisten? Het gaat het bestek van deze bijdrage te buiten om alle mogelijke veranderingen te bespreken. Ik beperk mij daarom hier tot slechts enkele punten.
een blik werpen op wat de komende twintig
Belastingontwikkelingen
20 jaar van het belastingrecht wordt verwezen naar de bijdrage van prof. dr. P. Kavelaars
jaren kunnen betekenen voor dit blad en het belastingrecht in het algemeen. Cicero zei het namelijk al: “tomorrow will give us something to think about.” ‘de Aanslag’
Laten we beginnen in het verleden, om zo via het heden naar de toekomst te kunnen kijken. ‘de Aanslag’. Fiscalisten kennen deze naam voornamelijk in verband met het fiscale verenigingsblad van de Christiaanse-Taxateur. Toen ik de naam van dit blad echter voor het eerst hoorde, dacht ik aan ‘de Aanslag’. Het zeer lezenswaardige boek dat afkomstig is van de hand van één van de Grote Drie (en voor degenen die Jan Wolkers aanbidden, één van de Grote Vier), Harry Mulisch. ‘de Aanslag’ heeft het leven van de hoofdpersoon uit het boek, Anton Steenwijk, getekend. Gelukkig heeft mijn leven niet een soortgelijke wending gehad, toen ‘de Aanslag’ bij mij voor het eerst op de deurmat viel. Dat is inmiddels drie jaar geleden en sindsdien is het nodige veranderd, zeker op het terrein van het belastingrecht.
Vorig jaar zijn twee belangwekkende rapporten verschenen, te weten het advies ‘Continuïteit en vernieuwing’2 van de Studiecommissie belastingstelsel en het rapport ‘Uitvoering belasting- en premieheffing’3 in het kader van de Brede heroverwegingen van de heroverwegingswerkgroep. De Studiecommissie heeft onderzoek gedaan naar een mogelijke herziening van het belastingstelsel, terwijl de heroverwegingswerkgroep bezuinigingsmogelijkheden in kaart heeft proberen te brengen. Het rapport van de werkgroep is voornamelijk gericht op de korte termijn om bezuinigingen naar aanleiding van de economische crisis te kunnen treffen, terwijl het advies van de Studiecommissie voor de (middel)lange termijn is bestemd. Uit beide rapporten komen interessante zaken naar voren, zoals een uniform BTW-tarief en de mogelijkheden met betrekking tot de beperking van de hypotheekrenteaftrek. Het voorstel om het BTW-tarief op termijn te uniformeren lijkt door het huidige kabinet overgenomen te worden. Het huidige kabinet stelt namelijk in de Fiscale Agenda 2011 voor om de nadruk van directe naar indirecte belastingen te verschuiven. Hiertoe behoort het uniformeren van het BTW-tarief. Op de lange termijn lijkt een uniform BTW-tarief economisch het meest efficiënt.4 1 2 3 4
Zie de enquête van M. Mampaeij & F. Ali Mohamed, ‘De trend van de fiscale student’, ‘de Aanslag’ (20) 2011/3, p. 34-35. Brief Minister van Financiën, Kamerstukken II 2009/10, 32 140, nr. 4. Brief Minister-President, Kamerstukken II 2009/10, 32 359, nr. 1 (Bijlage 59848). Fiscale Agenda 2011, p. 10.
deAANSLAG!
Een ander punt is de beperking of afschaffing van de hypotheekrenteaftrek. Bij elke Tweede Kamerverkiezingen wordt door sommige politieke partijen het ‘H-woord’ – jammer genoeg – tot taboe verheven. Desalniettemin voorzie ik dat de hypotheekrenteaftrek afgeschaft, dan wel verder beperkt gaat worden. De vraag is alleen wanneer? Deze verandering zal omwille van onder meer het waarborgen van de rechtszekerheid een periode van meer dan 20 jaar bestrijken. Voorts is in het rapport van de Studiecommissie belastingstelsel te lezen dat een stelselwijziging als een vlaktaks ‘niet nodig is en vaak juist contraproductief werkt’.5 Een vlaktaks is niet nodig, aangezien door het verbreden van de grondslag en het verder verlagen van de tarieven in de inkomstenbelasting dezelfde effecten kunnen worden bereikt. Dit is ook wat het kabinet in de Fiscale Agenda 2011 heeft geschreven. Een vlaktaks lijkt er daarom voorlopig niet te komen en waarschijnlijk ook niet op de langere termijn. Om nog maar te zwijgen over een loonsom- en bedrijfsvermogensbelasting.6 En niet te vergeten de dividendbelasting: ten dode opgeschreven? In de literatuur is door verschillende auteurs gepleit voor afschaffing van deze belasting.7 In de ogen van het kabinet is het echter niet ‘opportuun’ om de dividendbelasting af te schaffen, vanwege ‘het budgettaire belang van de heffing’.8 Wellicht dat in de toekomst, in economisch betere tijden, wel wordt besloten tot afschaffing van de dividendbelasting. Of komt dan het argument op tafel dat de dividendbelasting ‘een belangrijke rol speelt bij de verdragsonderhandelingen met andere landen’?9 Het bovenstaande ziet voornamelijk op veranderingen op nationaal niveau. Nederland kan echter internationaal niet achterblijven. Interessant zal daarom zijn om tevens de ontwikkelingen in de komende jaren te volgen met betrekking tot de opkomende economieën, de zogenoemde BRIC-landen. Vergeet Zuid-Afrika niet.10 Ook wat betreft de vennootschapsbelasting zullen er de komende jaren ontwikkelingen plaatsvinden die het volgen waard zullen zijn. Is er nog wel sprake van ‘a race to the bottom’, wat betreft het tarief? Of zal deze competitie aan flarden worden geschoten door EU-regelgeving. Nederland hanteerde vorig jaar een Vpb-tarief van 25,5% in verband met de ‘anti tax haven’-regels van Japan (een hint van globalisering?).11 Globalisering kan ook plaatsvinden op EU-niveau, te denken valt bijvoorbeeld aan het CCCTB-voorstel.12 Dit betreft een laatste poging van de Europese Commissie om door middel van een richtlijn harmonisatie op het gebied van de belastingen na te streven. Het voorstel houdt een gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting in.13 Dit voorstel zal echter mogelijk door Nederland worden afgewezen.14 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Studiecommissie Belastingstelsel, Rapport Continuïteit en Vernieuwing, april 2010, p. 9. Geopperd door F.H.M. Grapperhaus, ‘Loonsom- en bedrijfsvermogensbelasting (LBB)’, WFR 1995/6153, p. 777-778. D.E. van Sprundel, ‘Het naderende einde van de dividendbelasting – een analyse’, WFR 2009/6809, p. 511; D.A. Hofland en J.A. Lorié, ‘De hoogste tijd voor afschaffing van de dividendbelasting: een economische analyse’, WFR 2010/6861, p. 715. Fiscale Agenda 2011, p. 30. NV II, Kamerstukken II 2009/10, 32 129, nr. 8, p. 40. P. Vermaas, ‘Zuid-Afrika als poort van een continent. Grootste economie van Afrika is klein, maar mag meepraten met opkomende grootmachten’, NRC Handelsblad 8 januari 2011; I. van Kessel, ‘Zuid-Afrika: reus in Afrika, dwerg in BRICs’, Internationale Spectator (65) 2011/4, p. 201-203. Het hoogste tarief in de Vpb is dit jaar verlaagd tot 25%. In de Fiscale Agenda 2011 wordt geopperd om het toptarief in de Vpb in de toekomst verder te verlagen tot 24%. EU-voorstel, Richtlijn voor een gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting (CCCTB), COM(2011)121 definitief, Brussel 16.03.2011. Voor de liefhebbers zie in dit verband uitvoerig de bijdragen in het themanummer van MBB november 2008; J.J.M. Jansen, ‘Het CCCTB-project van de Europese Commissie’, MBB 2008/3, p. 103-109; P. Kavelaars, ‘Naar een Europese winstgrondslag’, WFR 2008/1184-1185. Kamerstukken II 2010/11, 32 728, nr. 3; A.L.J. Grotenhuis, Parlementair, WFR 2011/6905, p. 642.
Tot slot
Er staat dus veel te gebeuren de komende jaren op het terrein van het belastingrecht, grote en kleine veranderingen. De verschillende ontwikkelingen kan ‘de Aanslag’ natuurlijk bij tijd en wijle aan het papier toevertrouwen. Verschijnt er over 20 jaar eigenlijk wel een papieren versie van ‘de Aanslag’? Op dus naar de volgende 20 jaar! Ik realiseer mij dat een periode van twintig jaar relatief lang kan zijn. Er is immers veel om over na te denken. Daarom sluit ik af met een kleine geruststelling die Abraham Lincoln ons heeft gegeven: “the best thing about the future is that it comes only one day at a time.”
39
Artikel – mr. Peter van Hagen
deAANSLAG!
Enige opmerkingen over fiscale rechtsbescherming
Mr. Peter van Hagen*
De “Aanslag” bestaat 20 jaar, tijd voor een terugblik op – wat mij betreft – een aantal relevante ontwikkelingen in de fiscale rechtsbescherming, een rechtsterrein dat mij als fiscaal advocaat na aan het hart ligt.
De advocaat-belastingkundige onderscheidt zich van de belastingadviseur door juist te doen wat de adviseur niet doet: hij procedeert en geeft geen belastingadviezen. Hij verschijnt op het toneel zodra de problemen tussen fiscale overheid en belastingplichtige niet meer opgelost kunnen worden. Een treffend voorbeeld is een onverwacht bezoek van de FIOD. De cliënt en/of zijn adviseur heeft dan dringend behoefte aan een gespecialiseerde verdediging. Hiertoe is de advocaat-belastingkundige bij uitstek geëquipeerd. De aard van de praktijk brengt met zich mee dat de fiscale advocaat een ruime ervaring heeft in het voeren van tal van procedures – fiscale, straf-, bestuursrechtelijke procedures – welke desnoods tot aan de Hoge Raad worden gevoerd. Een goed pleidooi geldt hierbij min of meer als het ‘finest hour’ van de advocaat. Dit betekent overigens niet dat primair wordt afgekoerst op het voeren van langdurige procedures danwel het pleiten op een openbare strafzitting. Het kan veel voldoening geven indien de advocaat erin slaagt binnen dit krachtenveld een gunstig compromis in de wacht te slepen. Meer informatie? Benieuwd welke wereld achter deze woorden schuilgaat? Belangstelling voor een carrière in onze specialistische praktijk? Gevorderde fiscaal recht studenten hebben de mogelijkheid op ons kantoor gedurende 6 weken een studentenstage te lopen. Richt daartoe een verzoek met cv en studieresultaten tot onze managing director Peter van der Westerlaken (
[email protected]).
Schrijven voor het lijfblad van R.F.V. Christiaanse-Taxateur voelt vertrouwd. Ik studeerde zelf (ooit) aan de EUR en kreeg de inleiding tot het belastingrecht gedoceerd van niemand minder dan Prof. dr. J.H. Christiaanse. Zijn colleges hebben mijn belangstelling voor het belastingrecht gewekt. Voor een student Nederlands recht was het aanbod van fiscale vakken toen tertijd betrekkelijk beperkt. Voor mij volgde de verdere verdieping in een postdoctoraal programma van de KUB. Ik belandde na dien in de fiscale advocatuur, iets wat in die jaren bepaald niet voor de hand lag. De advocatuur was in die tijd niet of nauwelijks op het terrein van het belasting recht actief, ondanks diverse vergeefse (eerdere) aansporingen uit de gelederen van de Orde van Advocaten. Zo werd het aan advocaten die zich in het belastingrecht hadden bekwaamd toegestaan daarvoor (op gepaste wijze) “reclame” te maken. Daarmee werd voor advocaten-belasting kundigen een uitzondering gemaakt op het reclameverbod dat in die tijd voor advocaten gold. De ontwikkeling van de fiscale advocatuur heeft niettemin nog geruime tijd op zich laten wachten. Het onderwijsprogramma aan de universi teiten zal daar debet aan zijn geweest (en misschien ook wel de (koudwater)vrees van rechtenstudenten als het om getallen, percentages en andere rekenkundige grootheden gaat). *
Willemstraat 1-3 ∙ Postbus 4729 ∙ 4003 ES Breda ∙ T (076) 520 22 66 ∙ F (076) 520 22 88 ∙
[email protected] ∙ www.hertoghsadvocaten.nl
Partner bij Hertoghs advocaten-belastingkundigen.
In de afgelopen 20 jaar (niet geheel toe vallig had mijn kantoor vorig jaar ook een jubileum te vieren) is de fiscale advocatuur pas goed op gang gekomen. Het aantal advocaten-belastingkundigen is in die periode behoorlijk gegroeid, zij het dat nog steeds sprake is van een select gezelschap, verenigd in de Nederlandse Vereniging van Advocaten-Belastingkundigen (NVAB), een door de Orde erkende specialisatie vereniging. De Universiteit Leiden heeft in het kader van het Post Academisch Onderwijs dit jaar voor het eerst de Specialisatieopleiding Fiscale Advocatuur in het programma opgenomen. Deze opleiding is geaccrediteerd door de NVAB en in het bijzonder bedoeld voor advocaatstagiaires die zich willen specialiseren in de fiscale advocatuur. Rechtsbescherming verlenen aan burgers en ondernemingen in fiscale nood. Op het scherpst van de snede het debat voeren met fiscale- en justitiële autoriteiten, daar staat de fiscale advocaat voor. Openbaarheid van belastingrechtspraak? De zittingszaal van de belastingrechter is van oudsher gesloten voor het publiek. Daarmee wordt in het belastingrecht een uitzondering gemaakt op het beginsel dat rechtspraak openbaar dient te zijn. Alleen als, naast de heffing van belasting, ook een fiscale boete in het spel is, dient de zittings zaal te worden geopend voor het publiek. In zoverre is immers artikel 6 van het EVRM van toepassing. In de praktijk blijven de deuren van de zittingszaal overigens de facto gesloten, ook als er een boete in het geding is. Ik heb nog niet meegemaakt dat een wakkere journalist de zittingszaal van de belastingrechter wenst te betreden, om verslag te kunnen doen van een vergrijp boete die aan een (al dan niet bekende) Nederlander is opgelegd. Openbaarheid van rechtspraak is van fundamentele aard en (daarom) verankerd in de Grondwet en inter nationale verdragen. Openbaarheid is dan ook de hoofdregel voor nagenoeg alle rechtsgebieden. De beslotenheid
van fiscale procedures is terug te voeren op bescherming van de privacy van de belastingplichtige die een geschil heeft met de fiscus. De burger die wenst op te komen tegen een aanslag, moet er op kunnen rekenen dat zijn financiële intimiteiten niet op straat komen te liggen. Daarom is de inspecteur tot geheimhouding verplicht van al hetgeen hij in de uitoefening van zijn functie te weten komt. Aan deze jarenlange traditie van be slotenheid in de belastingrechtspraak komt als het aan de wetgever ligt een einde. Er is inmiddels een “Wetsvoorstel openbaarheid rechtspraak” in consultatie gebracht. Aanleiding daarvoor zijn de geluiden die het kabinet uit de Tweede Kamer heeft opgevangen en de opinies die daarover in de fiscale vakpers en media zijn verschenen. Het is wel aardig te vermelden dat mijn kantoor op 24 september 2010 een symposium organiseerde, onder het motto: “Belastingrechtspraak openbaar, is er dan niets meer heilig?”. Na afloop van het symposium hebben de deelnemers kunnen stemmen over het al dan niet openbaar maken van fiscale procedures. De stem verhouding bleek uit te komen op ongeveer fifty-fifty. De NOB heeft inmiddels gepleit tegen afschaffing van de besloten zitting. Gevreesd wordt dat openbaarheid de rechtsgang zal belemmeren. Niettemin lijkt het politieke klimaat rijp voor openbaar heid van de fiscale zitting. Ook in andere ons omringende landen is dat het geval. Rechtsbescherming bij controle van de fiscus Op 3 juni jongstleden werd (eindelijk) de wetswijziging in het Staatsblad afgedrukt waarmee wordt voorzien in (meer) rechts bescherming bij controlehandelingen van de fiscus (Wet van 27 mei 2011, Stb. 265).
41
42
deAANSLAG!
Artikel – mr. Peter van Hagen
Het daaraan voorafgegane wetsvoorstel kent een lange voorgeschiedenis en dreigde een stille dood te sterven. Het initiatief kwam uit de Tweede Kamer. Het voorstel werd in 2006 ingediend door de Kamerleden Dezentjé HammingBluemink en Tang en had tot doel de rechtsbescherming van belasting plichtigen tijdens boekenonderzoeken van de fiscus te verbeteren. Aan die bescherming heeft het lang ontbroken. De al dan niet rechtmatige uitoefening van controlebevoegdheden en daaraan te verbinden consequenties, wordt in het nu nog geldende regime eerst achteraf door de rechter getoetst, nadat rechtsmiddelen zijn aangewend tegen een opgelegde aanslag. Pas dan oordeelt de fiscale rechter over de vraag of al dan niet sprake diende te zijn van omkering van de bewijslast vanwege het niet-nakomen van informatieverplichtingen. In de nieuwe wet is voorzien in een ander systeem. Indien naar het oordeel van de inspecteur niet, niet volledig of niet tijdig aan het verzoek om informatie wordt vol daan, kan deze een voor bezwaar en beroep vatbare informatiebeschikking afgeven. Al dus kan de rechtmatigheid van een verzoek om inlichtingen in een eerder stadium door de belastingrechter worden getoetst. Als zodanig kan dat als een aanmerkelijke verbetering van de rechtspositie van belastingplichtigen worden gezien. Of in de praktijk veel gebruik zal worden ge maakt van de mogelijkheid van bezwaar en beroep – zoals de regering aanvankelijk
vreesde – valt nog te bezien. Dat zal naar mijn inschatting meevallen. De wet is op 1 juli 2011 in werking getreden. Over pleitbare standpunten In de fiscale (boete)rechtspraak is het leerstuk van het zogenaamde pleitbare standpunt tot ontwikkeling gekomen. Opzet of grove schuld van een belang hebbende kan niet worden aangenomen indien het standpunt in de aangifte pleit baar of verdedigbaar is. De belastingkamer van de Hoge Raad hanteert dit leerstuk al sinds eind jaren 80. Het heeft tot 2005 geduurd alvorens ook de strafkamer van de Hoge Raad (expliciete) overwegingen heeft gewijd aan het pleitbare standpunt en daarmee een beroep op een dergelijk standpunt als bewijsverweer tegen opzet heeft aanvaard. In zoverre is de lijn van de jurisprudentie van de strafkamer van de Hoge Raad weer in overeenstemming met die van de belastingkamer. Een heikel punt betreft nog de vraag of een standpunt dat eerst achteraf, dus na de indiening van de aangifte, wordt inge nomen eveneens leidt tot de conclusie dat geen opzet of grove schuld kan worden aangenomen. In de fiscale jurisprudentie wordt die vraag bevestigend beantwoord. Ook al heeft de belastingplichtige een aan gifte hartstikke opzettelijk onjuist gedaan, als daar later een pleitbaar standpunt voor te vinden is, wordt dat opzet niet bewezen geacht. Strafrechters hebben daar echter moeite mee. Het gaat de strafrechter om het weten en het willen van de verdachte ten tijde van het plegen van het delict, de indiening van de aangifte. Die op zet zal – in het beslissingsschema van de strafrechter - niet verdwijnen omdat (later) een verdedigbare rechtvaardiging wordt gevonden voor de aangifte. Dat zou betekenen dat er een discrepantie blijft bestaan tussen de jurisprudentie van de belastingrechter en die van de strafrechter. De rechtseenheid is daarmee natuurlijk niet gediend. De strafkamer van de Hoge Raad heeft zich over deze rechtsvraag nog niet behoeven uit te laten. Wellicht dat een “oplossing” kan worden gevonden door aan te sluiten bij het bewijs van de (on)juistheid van de aangifte. Een pleitbare aangifte levert dan geen wettig en overtuigend bewijs van de verweten on juistheid op, zodat op die grond vrijspraak
Skireis 2011
kan volgen. Ook de fiscale rechter zou deze methodiek kunnen hanteren. Over toerekening van opzet Ook op het leerstuk van toerekening van opzet liep de rechtspraak van de belastingen strafkamer van de Hoge Raad tot voor kort uiteen. De strafkamer leert al sinds 1954 (het zogenaamde “IJzerdraadarrest”) dat opzet niet aan een natuurlijk persoon wordt toegerekend indien die geestes gesteldheid bij hem of haar zelf niet aanwezig is geweest. De belastingkamer paste een dergelijke toerekening wel toe. Een bekend voorbeeld is de toerekening van opzet van een belastingadviseur aan de belastingplichtige, indien de laatste er niet in slaagt aannemelijk te maken dat in redelijkheid niet aan de fiscale aanvaard baarheid van de gedragingen van de
adviseur behoeft te worden getwijfeld (BNB 1988/270). In het zogenaamde 1-december-arrest ging de Hoge Raad (eindelijk) om door toerekening van opzet of grove schuld van een ander dan de belastingplichtige aan de belastingplichtige uit te sluiten. De Hoge Raad verwees daarbij expliciet naar het IJzerdraadarrest van de strafkamer. De belastingkamer ging weliswaar om maar liet niet na op te merken dat het bewijs van opzet en grove schuld kan worden geleverd met behulp van vermoedens en dat opzet van de adviseur wel kan (blijven) samen gaan met opzet van de belastingplichtige. Opmerkelijk is dat kwader trouw (lees: (voorwaardelijk) opzet) als bedoeld in artikel 16 AWR volgens de belastingkamer wel toerekenbaar blijft. Het gaat volgens de Hoge Raad dan om navordering en (dus) niet om beboeting. Bij de gemiddelde burger zal dit tot onbegrip leiden. Ver wijtbaar gedrag van de adviseur kan niet worden toegerekend bij het bepalen van opzet of grove schuld in het kader van een boete, maar wel bij kwader trouw in het kader van navordering. Hoe dit alles ook zij, het recht is dynamisch en zal zich ook in de komende 20 jaar blijven ontwikkelen. Moge de lezer van deze “Aanslag” zich geïnspireerd weten daaraan in de toekomst een bijdrage te leveren, al dan niet gehuld in de advocatentoga. Breda, 28 juni 2011
deAANSLAG!
Skireis Val Thorens 2011 Door: Patrycja Czarnota & Perry van Eck
Op 1 april jl. (geen grap) vertrokken we met 23 deelnemers richting Val Thorens, voor dé skireis van ons leven. Deze tweede editie van de skireis van de Christiaanse-Taxateur beloofde een week te worden om nooit te vergeten. ‘s Middags verzamelden we bij metrostation Capelsebrug om vervolgens met de bus richting Val Thorens te vertrekken. Een kleine 12 uur later kwamen we daar in de vroege ochtend aan. Er werd van deze gelegenheid gebruikgemaakt om lekker te ontbijten in de stralende zon. Bij een skivakantie verwacht je weliswaar geen gevoelstemperatuur van 25 graden, maar we genoten er des ondanks ten volle van. Nadat we de koffers bij het hotel gedumpt hadden, was het voor de meesten tijd om skikleding aan te doen en de huurski’s op te halen. De eerste afdalingen werden al een kleine 2 uur later gemaakt. De condities waren goed en het was lekker rustig op de pistes. Aan het eind van de middag konden we eindelijk de kamers in en was er even tijd om de koffers uit te pakken. Ondanks dat de meesten moe waren van de busreis, stond er natuurlijk nog wel wat op het programma. De après-ski! Met zijn allen gingen we richting een bar. Eenmaal binnen zat de sfeer er gelijk goed in en werd er doorgefeest tot in de vroege uurtjes, uiteindelijk eindigend in de hippe club Malaysia. De volgende dag stonden de meesten ’s ochtends om half 10 (!) al op de piste. Er waren ook een aantal deelnemers die nog geen of weinig ervaring met skiën hadden. Deze mensen hadden elke dag twee uurtjes les om het skiën onder de knie te krijgen, en al snel zag je vooruitgang. De pistes lagen er weer mooi bij en de zon is de hele dag niet verdwenen. Daarna zijn we met een grote groep op de berg blijven hangen bij de 360 bar. Tot 6 uur ’s middags was het daar een groot feest in de stralende zon.
Maandag was de enige dag van de vakantie in Val Thorens dat de zon niet prominent aanwezig was. Heel de dag was het zwaar mistig en viel er zelfs nog een beetje sneeuw. Dit was een echte uitdaging voor de skiërs, maar sommige hielden het voor gezien op het moment dat de sneeuw overging in regen. Door het slechte weer was er wel tijd voor een kop lekkere warme chocolademelk in een van de vele restaurants op de piste. Het was de eerste dag waarbij we het echte wintersportgevoel kregen. Een aantal deelnemers was zo verstandig om een terrasje te pakken in Turijn, waar de zon heerlijk scheen. Op dinsdag zijn we met zijn allen uit eten geweest. De meesten namen een echte Franse specialiteit, de kaasfondue. De deelnemers die geen kaasfondue wilden, konden kiezen voor een heerlijk stuk vlees. Een volle maag en een paar flessen wijn later zijn we met zijn allen de kroeg ingedoken tot in de vroege uurtjes. De dag voor de terugreis zijn we met zijn allen naar Le Monde ge weest. Deze Nederlandstalige après-ski tent was deze week een echte stamkroeg van de CT’ers geworden. Enkelen van ons hadden ook nog de moeite genomen om verkleed en al in Le Monde te verschijnen. Op de laatste dag stond de terugreis pas gepland rond acht uur ’s avonds. We hadden dus nog een hele dag om te skiën. Sommige van ons hebben ervoor gekozen om lekker in de zon een beetje bij te bruinen en het skiën voor gezien te houden. De meesten hebben toch nog even de ski’s ondergebonden om een paar laatste pistes te pakken. Stipt acht uur stond iedereen gereed en kon de bus huiswaarts keren. Waar het op de heenweg in de bus nog een hele drukke en gezellige boel was, lag op de terugweg menigeen na een half uur al een uiltje te knappen. Dit betekent dat de deelnemers alles uit de vakantiedagen hebben gehaald en er zeker flink is geskied en gefeest. Terugkijkend op deze skireis zijn wij in ieder geval erg tevreden. We vonden het een hele leuke vakantie, waar we erg van hebben genoten. We hopen jullie volgend jaar (weer) op de skireis te mogen begroeten! Skireiscommissie 2010-2011
43
44
deAANSLAG!
Skireis
Foto's
Foto's
Kantoorbezoeken accon avm
BDO
Deloitte
Duisenberg School of Finance & Houthoff Buruma
KPMG Meijburg & Co
Pereira Consultants
deAANSLAG!
45
46
deAANSLAG!
Tax Judence Program 2010-2011
Tax Jurisprudence Program 2010-2011
Tax Jurisprudence Program 2010/2011 Door: Shangho Dekker & Ricky van Dorp
Beste leden en andere geïnteresseerden, We hebben een heel mooi jaar achter de rug. Onder andere bereikte de vereniging de volwassen leeftijd van 18 jaar en nu heeft u in uw handen de 4e lustrum editie van ‘de Aanslag’. Dit jaar zag ook de geboorte van een prachtige nieuwe activiteit, het Tax Jurisprudence Program. Ongeveer halverwege het vorige jaar vertelde prof. mr. dr. De Bont aan de toenmalige Commissaris Extern over een idee dat hij had voor een interactief programma met studenten. Een soort 'jurisprudentie klasje' zoals hij het noemde. Dit idee werd vol enthousiasme door het toenmalig bestuur ontvangen. Samen met het huidige bestuur is toen vorm gegeven aan wat nu het Tax Jurisprudence Program is. Binnen een paar dagen nadat de mogelijk heid voor aanmelding bekendgemaakt werd, waren er al rond de 35 aanmeldingen. 25 studenten werden uiteindelijk uitgenodigd om mee te doen met het programma. Het programma bestond uit 6 interactieve bijeenkomsten waarin een bepaald fiscaal thema centraal stond. Tijdens elke bijeenkomst werd een presentatie gegeven door een docent van Fiscaal Recht of Fiscale Economie, een specialist van een van de deelnemende kantoren en werden er twee presentaties door een studentenduo gegeven. Het programma werd dit jaar afgesloten met een uit gebreid diner waar tevens de certificaten aan alle kwalificerende deelnemers zijn uitgereikt door Prof. mr. dr. De Bont. In de eerste instantie was het de bedoeling dat het bestuur de organisatie van de bijeenkomsten op zich nam, maar na de eerste bijeenkomt werd het duidelijk dat daarin teveel tijd ging zitten. Er werd toen besloten een commissie in te stellen, bestaande uit onder getekenden, om het één en ander in goede banen te leiden.
De sessies
De eerste bijeenkomst vond in samenwerking met De Bont Advocaten en Priscilla De Haas van de rechtenfaculteit plaats. Centraal stond het formele belastingrecht. Door on vooriene omstandigheden kon professor de Bont zelf niet meer aanwezig zijn, gelukkig werd dit goed opgevangen door mevrouw De Haas en de student-presentatoren Sebastian van der Hoeven en Bart van Mervennée. Het thema van de tweede bijeenkomst was het internationale belastingrecht. Hans Pijl van Deloitte en Peter Kavelaars van Fiscale Economie verzorgden zeer boeiende presentaties over de recente ontwikkelingen in de jurisprudentie op dit gebied. Onder andere de spraakmakende
Vodafone zaak in India en jurisprudentie over fraus legis werden besproken. De eerste student-presentatie werd gegeven door Tim Zwinkels en Bart Hesdahl en de tweede werd door Dennis Evertsz en Shangho Dekker verzorgd. In de derde bijeenkomst stond het thema omzetbelasting centraal. Namens BDO verzorgde Marco Beerens een presentatie over de een heid van prestaties voor de BTW en Sigrid Hemels van Fiscaal Recht presenteerde vol enthousiasme over de BTW en haar gevolgen voor de non-profit sector. Diederik Jiskoot en Joeri van Delft deden samen een student-presentatie en Miranda Korz deed de ander. Tijdens de vierde bijeenkomst werd ingezoomd op het thema Transfer Pricing. Bernard Damsma van Fiscaal Recht en Annet van Veldhuizen van PwC gaven ons een interessante kennismaking met de methodieken van transfer pricing en de praktische implicaties daarvan. Mark Boender gaf samen met Daphne Oudshoorn een student-presentatie en Maartje Verheijden en Lisa Schouten deden samen de andere student-presentatie. De vijfde bijeenkomst vond plaats in samenwerking met KPMG Meijburg & Co. In deze bijeenkomst stond de VPB centraal. Edwin Nijkeuter verzorgde een presentatie over de renteaftrekbeperking ex artikel 10a wet Vpb en Ruud de Smit van Fiscale Economie prikkelde ons met een aantal interessante stellingen over dit onderwerp. Guido Vos en Dries van Vuuren verzorgden de eerste studentpresentatie waarna Reavyllah Mingeli en Cynthia Mahabiersing de tweede student-presentatie verzorgden. De zesde en laatste bijeenkomst stond helemaal in het teken van de loonbelasting. Hans de Haan van Fiscaal Recht en Hans van Ruijten van Loyens & Loeff namen ons in mooi op elkaar afgestemde presentaties mee langs de verschillende aspecten van het loon begrip. Ricky van Dorp en Jefrey Verhagen verzorgden een studentpresentatie en George Schuddebeurs en Mark Boender verzorgden de andere student-presentatie. Tijdens alle presentaties werd op een zeer ontspannen sfeer met elkaar gediscussieerd. Om een beetje een beeld van de sfeer tijdens de discussies te geven de volgende quotes. Over de allocatie van opbrengsten aan verschillende schakels in de productie ketens: Mark: “maar de taart wordt dan alleen maar groter” Daphne: “niet alleen dat, je blijft ook de hele tijd taarten erbij bakken!” Over de lagere bijtelling voor auto's met minder CO2 uitstoot: Ricky: “koeien zijn veel vervuilender dan auto's” Diederik:“maar niemand gaat op een koe naar zijn werk!”. Afsluitend diner Op woensdag 1 juni jl. werd het programma afgesloten met een heer lijk viergangen menu in restaurant In Den Rustwat. Alle deelnemers, vertegenwoordigers van de deelnemende kantoren, de docenten en het bestuur werden voor dit diner uitgenodigd. Uiteindelijk hebben 37 personen aan het diner deelgenomen. Tijdens het diner vond door Prof. mr. dr. De Bont ook de officiële uitreiking van de door hemzelf en Prof. dr. Kavelaars ondertekende certificaten plaats.
deAANSLAG!
We willen langs deze weg nogmaals de deelnemende kantoren: De Bont Advocaten, Deloitte, BDO, PwC, KPMG Meijburg & Co en Loyens & Loeff bedanken voor hun medewerking. Ook de docenten: mw. mr. De Haas, prof. dr. Kavelaars, prof. dr. Hemels, drs. Damsma, De Smit Msc en mr. de Haan willen we bedanken voor hun inzet. Een bijzonder dankwoord richten we aan prof. mr. dr. De Bont voor het initiëren van dit mooie programma. En het vorige en huidige bestuur voor het vormgeven van het programma. Tot slot dank aan alle enthousiaste deelnemers zonder welke het programma nooit een succes geweest had kunnen zijn. Als commissie kijken we zeer enthousiast en tevreden terug op het eerste Tax Jurisprudence Program van de ChristiaanseTaxateur. Uit de reacties van de deel nemers, deelnemende kantoren en docenten begrijpen wij dat dit enthousiasme en de tevredenheid door hen wordt gedeeld. Zit je volgend jaar in het 3e jaar van de bachelor of ben je bezig met je master dan raden we je zeker aan om je aan te melden voor het TJP! Shangho Dekker & Ricky van Dorp TJP commissie 2010-2011
47
48
deAANSLAG!
Thuis bij...
Thuis bij...
Thuis bij...
Prof. dr. L.G.M. Stevens
Weinig zullen u niet kennen, maar kunt u uzelf toch even voorstellen?
Ik ben Leo Stevens, emeritus-hoogleraar Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam, geboren in 1944 te Belfeld (L). Ik behaalde in 1971 mijn doctoraal examen in de economische weten schappen, fiscaal-economische specialisatie, aan de Katholieke Hogeschool te Tilburg. Na een vierjarig dienstverband bij de rijks belastingdienst ben ik in 1976 benoemd aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. In 1986 ben ik tot hoogleraar benoemd. Vervolgens ben ik tot 8 december 2006 (in 0,6-deeltijd) voorzitter geweest van de Vakgroep Fiscale Economie en voorzitter van de Stichting Europese Fiscale Studies. Vanaf 1 juli 2008 ben ik Kroonlid van de SER.
zijn van alles wat we in de fiscaliteit bedenken. Wij proberen ook belastingen instrumenteel te gebruiken. Bijvoorbeeld of we het fiscale instrumentarium kunnen inzetten om de economische crisis te bestrijden, en zo ja, hoe we dat moeten doen: via welk instru ment dat het beste kan en wat de effectiviteit daarvan is. De multi disciplinaire dimensie is zeer verfrissend en de dossiers verlokken tot echt studiewerk. Eigenlijk zou iedere student dat eens enige tijd mee moeten kunnen maken. De SER-werkzaamheid wijkt wezenlijk af van het advieswerk als belastingadviseur. Als belastingadviseur ben je veelal bezig met kortetermijnbeleid. Je wilt de wensen van de klant zo gunstig mogelijk inpassen in het fiscale systeem. Bij de SER ben je bezig met de fiscale architectuur van het hele land: hoe moeten wij op langere termijn het fiscale stelsel zodanig om bouwen dat de lasten eerlijk over generaties worden verdeeld en voor de toekomst een duurzame en leefbare wereld wordt veilig gesteld. En hoe kun je sociale partners de helpende hand bieden om tot constructieve oplossingen te komen?
Waar heeft u gestudeerd?
Ik heb in Tilburg gestudeerd. Rotterdam is momenteel erg vergelijk baar met Tilburg. Het zijn twee instellingen die qua mentaliteit sterk met elkaar vergelijkbaar zijn. Eigenlijk is dat niet zo vreemd, aangezien ik zelf na mijn aantreden bij de vormgeving van het Rotterdamse fiscaal economische curriculum mij sterk heb gericht op het Tilburgse model. Ik ben gaan studeren na mijn militaire dienst en heb mijn studie mede gefinancierd als leraar op de middelbare school, waar ik ‘boekhouden, handelsrekenen en economie’ gaf.
U heeft het nog steeds erg druk; waar houdt u zich zoal mee bezig?
Ik heb inderdaad nog steeds een drukke agenda, maar met overwegend leuke activiteiten. Het is niet erg om het druk te hebben, als het maar bevredigend is. Vooral mijn lidmaatschap van de SER (de Sociaal-Economische Raad adviseert de regering over sociaaleconomische onderwerpen, red.) ervaar ik als een erg interessante activiteit. Vanaf 2011 doceer ik niet meer op de universiteit, maar wel bij veel andere gelegenheden: bedrijfs trainingen en ook publieke happenings. Ik schrijf ook columns in het Financieele Dagblad.
“...alles in het leven heeft een fiscale dimensie” Kunt u ons wat meer vertellen over de SER?
Het is een boeiend instituut in een boeiende tijd. De fiscaliteit kun je daar op een prima manier kwijt, want alles in het leven heeft een fiscale dimensie. Er zitten vooral economen in de SER, maar die willen ook de spanning ervaren van wat rechtvaardig is, hoe de belastingdruk verdeeld moet worden en wat de inkomensgevolgen
Wat voor soort student was u?
De maatschappij was toen heel anders dan nu. Veel vrijer: je kon, ook op de universiteit, doen en laten wat je wilde. Er was geen enkele verplichting, je werd niet aan het handje genomen. Je moest jezelf maar zien te redden. Studenten zonder discipline gingen ten onder. Ik denk dat ik een redelijk gedisciplineerde student was, maar geen student die alleen maar studeerde. Ik heb, denk ik, meer colleges niét dan wél gevolgd. De toegevoegde waarde van de sommige economiecolleges was heel matig; géén toegevoegde waarde. De fiscale colleges daarentegen waren uitermate goed. Die werden verzorgd door gedreven docenten. Daar heb ik geleerd wat het belang is van enthousiasmerend onderwijs. Studenten moeten hun studie leuk vinden; ze moeten plezier beleven aan de vakmatige probleemstellingen en zich uitgedaagd voelen om mee te denken over de meest wenselijke maatschappelijke oplossingsrichtingen. Ik móest wel gedisciplineerd zijn, want mijn onderwijsbaan kostte me drie dagen per week (inclusief lesgeven op zaterdag!). Bovendien trouwden wij in die tijd op relatief jonge leeftijd, kregen de meesten (ook ik) hun kinderen al in de eindfase van hun studie of kort daarna. Heel anders dan nu. Thans gaat men pas aan kinderen denken als de klok van de vruchtbaarheid begint af te lopen. Mijn oudste zoon is geboren toen ik nog niet was af gestudeerd en dat was toen heel normaal. Als er een studentenfeest
was, ging mijn vrouw mee. Je deed veel meer samen dan tegen woordig het geval is.
“Thans gaat men pas aan kinderen denken als de klok van de vruchtbaarheid begint af te lopen” Hoe bent u in Rotterdam terecht gekomen?
Na mijn afstuderen werd ik inspecteur van belastingen in Maastricht. Ik had al regelmatig wat gepubliceerd. Er was een vacature in Rotterdam bij hoogleraar Brok. Toen ook Brok overleed, was er een groot probleem. Er was niemand meer voor het onder wijs; men zat met een kleine staf. Toen ben ik gebeld door prof. Christiaanse met het aanbod wetenschappelijk hoofdmedewerker te worden. Een erg aantrekkelijke functie met een grote vrijheid het onderwijs naar eigen visie vorm te geven. Ik heb ontslag genomen bij de Belastingdienst, maar eigenlijk zou ik daar nog graag een tijdje in deeltijdaanstelling hebben doorgewerkt. Het was een fantastische leerschool. Maar dat kon toen nog niet. Bij de Belastingdienst was het ‘alles of niets’.
Wat vond u zo leuk aan lesgeven?
Het onderwijsproces is bevredigend en boeiend. Het is ook voor jezelf als docent uitermate inspirerend studenten deelgenoot te maken van je fiscale passie. Je probeert studenten te enthousias meren. Dat geldt ook voor het schrijven van boeken en artikelen. Het is trouwens veel moeilijker dan men denkt om een studieboek te schrijven. Je zit vaak te wikken en te wegen over de meest toegankelijke zinsbouw en probeert wetteksten om te bouwen tot begrijpelijke zinnen, zonder dat er iets anders staat dan de wet voorschrijft. Zo toegankelijk mogelijk schrijven heb ik vooral geleerd toen ik in het begin van mijn universitaire loopbaan een drietal kinderboekjes heb geschreven. Eén maakte trouwens een knipoog naar de fiscaliteit. Heks Fiskalia speelde de hoofdrol. Leerzaam en boeiend was ook tijdens de Kinderboekenweek verhaaltjes te vertellen aan groepjes kinderen in bibliotheken. Zo’n kindergroep toont dezelfde kenmerken als studenten in een college of deelnemers aan een symposium. Er zijn altijd kinderen die het liefst bij je op schoot zouden willen kruipen, maar anderen willen liever achteraan staan en argwanend de kat uit de boom kijken, twijfelend of ze zich wel met het verhaal moeten laten meeslepen. Deze randfiguren moet je de kans geven even te wennen. Ook tijdens een college. Zij zitten ook op een andere manier in de groep,
deAANSLAG!
afwachtend en behoedzaam. Het liefst ontwijken ze je blik, bang voor een vraag. Soms zou je eens in mijn huid moeten kunnen kruipen en de collegezaal kunnen inkijken en zien hoe verschillend het participatieproces verloopt. Belangrijk is dat je als docent ook zorgzaam bent; studenten moeten in het college door de interactie geen schade oplopen; je moet ze motiveren en inspireren op een prettige manier. Een college moet gezellig zijn. Je bent eigenlijk ook een beetje cabaretier, met dezelfde spanningsboog. Het is daarom belangrijk dat je niet met stapels papier de collegezaal in gaat, je moet oogontact houden in een dynamisch proces. Daarom kan ik er absoluut niet tegen als iemand zit te sms’en in de zaal of met andere dingen bezig is.
Is het onderwijs erg veranderd sinds u hier begon met werken?
Vroeger kwamen studenten gewoon thuis langs. De verhoudingen waren persoonlijker. Er waren ook wel excessen. Ik herinner mij de student die de dag voor kerst bij mij thuis voor de deur stond met zijn scriptie en met een zucht van verlichting meldde dat hij klaar was. Toen vroeg ik wanneer hij het resultaat wilde bespreken, had de dag na kerstmis zijn voorkeur. De vraag of ik ook kerst mocht vieren, werd maar amper begrepen. Studenten zijn soms zo ge dreven, zo geoccupeerd, dat ze zich onvoldoende realiseren wat er om hun heen gebeurt. Je had en hebt als docent ook de taak ze een beetje bij te sturen; maar de contacten waren vroeger intensiever. De universiteit is een meer afstandelijk instituut geworden. De student ‘consumeert’ meer het opleidingsprogramma dan dat hij bewust in zijn eigen opleiding investeert. Het is niet vanzelf sprekend dat je adequaat voorbereid naar een college gaat. Dat zou eigenlijk wel moeten, niet alleen omdat het eigen studierendement daardoor beter wordt, maar ook uit respect voor de docent en medestudenten. In mijn begintijd was het nog heel gebruikelijk dat er een deftigstatische college werd gegeven, staande achter een spreekgestoelte en dat er sheets werden geprojecteerd die kopieën waren van teksten uit een studieboek. Horden studenten zaten in volle vaart die sheets over te pennen. Wat voegde dat toe? Daarom heb ik bij de fiscale vakken toen rigoureus gebroken met die onderwijsvorm en mij veel meer gericht op de interactie. Dat was een trendbreuk. Bij tweedejaars economen, bij het vak Fiscale Economie, heb ik nog lang gemerkt dat studenten tijdens de eerste paar colleges schrokken, wanneer ze merkten dat ze niet vrijblijvend in de collegezaal zaten. Er werd hun daadwerkelijk iets gevraagd! Jammer is te moeten zien hoe de studie hoe langer hoe meer onder tijdsdruk is komen te staan. De vakken staan steeds losser van elkaar. Je hebt niet meer de kans om die kennis te laten bezinken, tot je intellectueel eigendom te maken en kennis te integreren. Studenten dreigen vakkenvullers te worden. Het besef dat het primair gaat om de academische vorming, gaat verloren. Naast
49
50
deAANSLAG!
Thuis bij...
Thuis bij...
belang bij de organisatie te splitsen. De juridische faculteit zat trouwens toen nog in het H-gebouw (de 17e verdieping), maar kreeg snel daarna haar eigen gebouw. Dat leidde ertoe dat hoe langer hoe meer op gescheiden circuits werd gewerkt, ook al waren de persoonlijke contacten zeer intensief. Op een gegeven moment leek er rivaliteit te ontstaan tussen de studiegroeperingen. Dat zou de bestuurskracht niet ten goede komen. Ik was toen benauwd dat er een Feyenoord-Ajax-sfeertje zou ontstaan. Gelukkig zijn de studieverenigingen gefuseerd, hetgeen ik altijd zeer heb toegejuicht. Samenwerking geeft meer organisatorisch vermogen. Ik heb die samenwerking steeds gestimuleerd. Uiteindelijk is vanuit dat gevoel van samenwerken ook het LOF (Landelijk Overleg Fiscalisten) ontstaan. Dat is oorspronkelijk een Rotterdams initiatief, geïnitieerd door Wim van de Beek, destijds student-assistent bij fiscale economie. Hij was ook de eerste voorzitter. Hij was een goede organisator, die landelijke samenwerking wist te realiseren. Volgens mij is ook het eerste LOFcongres in Rotterdam gehouden. Dat was begin jaren 80. Forfaitair was overigens ook een Rotterdams initiatief. Als coördinerend redacteur verbonden aan Kluwer had ik veel mogelijkheden dergelijke initiatieven te ondersteunen.
vakmanschap moet je proberen het probleemoplossend vermogen te ontwikkelen. Daarbij is ook de sociale interactie een punt van aandacht alsook de cultuurfilosofische dimensie van je opleiding.
Raadt u het studenten aan om eerst als belastinginspecteur aan het werk te gaan?
Tien of twintig jaar geleden zou ik dat nog wel hebben gedaan. Nu niet meer. Allereerst neemt de Belastingdienst niet veel jonge mensen meer aan. Daarnaast kent de Belastingdienst niet meer zo’n goed gestructureerde interne opleiding zoals vroeger. Nu is die bij de belastingadviespraktijk doorgaans veel beter verzorgd. Vroeger was het andersom: dan had men bij de Belastingdienst een opleiding gehad en ervaring opgedaan, dan maakten velen vervolgens de overstap naar de adviespraktijk. Ik zou nu zeggen: doe wat je het liefste doet!
“Als je dan Wilders hoort zeggen dat het CCCTB-plan de prullenbak in moet, dan denk ik ‘hoe kan je dat nu zeggen, je hebt er geen verstand van’.” Eén van uw bezigheden is het schrijven van columns. Wilt u daar meer over vertellen? Ik schrijf één keer in de 14 dagen een column in het Financieele Dagblad. Dit is een totaal andere manier van schrijven. Voor je eigen wetenschappelijk gezag moet je artikelen schrijven in de
vakliteratuur, maar parlementariërs lezen die niet. Als je een beleidsmatige boodschap wil uitdragen moet je deze dus op een totaal andere manier presenteren; een column is daar uitermate geschikt voor. Ik hoor vaak van parlementariërs dat ze mijn columns lezen. Het moet prikkelen tot denken. Zo gaat mijn volgende column over de CCCTB, de conceptversie van een geharmoniseerde (Europese) VPB (inmiddels gepubliceerd op 26 mei 2011, red.). Maar hoe doe je dat in zo weinig woorden en hoe maak je het probleem begrijpbaar voor een breed publiek? Als je dan Wilders hoort zeggen dat het CCCTB-plan de prullenbak in moet, dan denk ik 'hoe kan je dat nu zeggen, je hebt er geen verstand van'. Met afwijzen schiet je niets op, je moet zien dat er een probleem is, en dat moet je oplossen. Je moet steeds zoeken naar de juiste vorm van je boodschap. En dat is ook mijn uitdaging.
Sinds wanneer bent u betrokken bij de ChristiaanseTaxateur? Sinds 1976. Toen was het overigens nog Taxateur.
Heeft u de samenvoeging meegemaakt?
Ik heb de Fiscaal Juridische opleiding mee helpen oprichten. Christiaanse was toen hoogleraar aan de juridische faculteit. De economische faculteit had al de fiscaal economische studierichting. Ik had samen met Van Arendonk, een goede vriend en collega van mij, Christiaanse aangeraden om ook een Fiscaal Juridische opleiding op te zetten. Aanvankelijk was het de bedoeling dat beide opleidingen zouden samengaan. Niet alleen een Fiscaal Economisch Instituut, maar één instituut met twee stromingen: de juridische en economische. De staf zou over en weer colleges geven, zoals in Tilburg. Dat ging niet door, omdat de juridische faculteit een groeifaculteit was, en extra formatiegeld kreeg. Als de fiscaal-juristen met ons zouden meegaan, zou dat formatiegeld voor hen niet beschikbaar komen. Men had er daarom financieel
“Ik was toen benauwd dat er een Feyenoord-Ajax-sfeertje zou ontstaan”
deAANSLAG!
Wat zullen volgens u de grote fiscale thema’s worden in de toekomst?
Ik beschrijf jaarlijks in mijn Fiscale Beleidsnotities voor het Weekblad Fiscaal Recht de verwachte toekomstige beleids ontwikkelingen. Laat ik daarnaar verwijzen, omdat ik anders te zeer in oppervlakkige aanduidingen zou blijven hangen. Zie WFR 30 september 2010, nr. 6875.
Heeft u op uw leeftijd nog geen zin om met pensioen te gaan?
Niet echt. Zo lang de professionele activiteiten uitdagend, boeiend en bevredigend zijn, is het een voorrecht om ermee bezig te zijn. De pensioengerechtigde leeftijd heeft wel het voordeel dat het ‘heilig moeten’ achter de rug is. Je kunt thans frank en vrij bepaalde klussen van de deur houden en zonder wroeging tot de conclusie komen dat de vrijetijdsbeleving een hoger nut oplevert.
Heeft u nog tips of aanbevelingen voor fiscale studenten? Zorg dat je in je studietijd een aantal studievrienden overhoudt. Het is leuk om samen de rest van je leven door te maken. Ik heb nog steeds een aantal studievrienden, waar ik (met partners) nog elke drie maanden mee samen kom. Gewoon bij iemand thuis, waar we dan wat eten en drinken. We gaan de laatste jaren ook geregeld samen op reis.
Ik raad ook elke student aan om les te gaan geven. Dat is een hele mooie vorm van bijverdiensten, want je leert er zo ontzettend veel van. Ik heb daarvan geleerd college te geven: de vaardigheid om het verhaal te vertellen, de didactische methodes. Ervaring voor het hele professionele leven.
51
52
deAANSLAG!
Starters interview Allen & Overy
De board van vandaag vraagt om businesswise advocaten
Starters interview Allen & Overy Paspoort Naam: Gerard van der Linden Opleiding: Nederlands recht en Fiscaal recht Leeftijd: 29 jaar Favoriete plek in Rotterdam en waarom: Oude Haven Fiscale tip: Volg je hoorcolleges, dat scheelt een hoop werk voor het tentamen.
Zou je je even willen voorstellen?
bij de Belastingdienst of er wordt een opinie
volgt de Law Firm School. Deze opleiding
Ik ben Gerard van der Linden, 29 jaar geboren
afgegeven. Het lastige van een ruling is dat
duurt negen maanden en vindt plaats in
in Rotterdam, maar ik heb Fiscaal Recht en
de feiten goed moeten worden opgeschreven,
Scheveningen. Gedurende die negen maanden
Nederlands Recht gestudeerd in Amsterdam. Ik
want anders tekent de inspecteur voor wat
volg je om de week twee dagen college waar
ben naar Amsterdam verhuisd, omdat ik daar op
anders. Ook heb ik veel contact met andere
je uiteindelijk een aantal tentamens over
hoger niveau kon roeien. Zo heb ik met de Lichte
Europese vestigingen van Allen & Overy voor
maakt. De colleges worden voornamelijk door
Vier twee keer de Olympische Spelen gehaald.
fiscale vragen over Nederland.
partners of hoogleraren van de deelnemende
Hoe ben je bij Allen & Overy terecht gekomen?
Hoe zag je eerste werkweek eruit? Iedereen die start bij A&O krijgt een intro
Verder stimuleert Allen & Overy elke cursus.
Ik heb eerst stage gelopen bij een vergelijkbaar
ductiecursus van drie dagen met o.a. een
Deze wordt voor je betaald, het kost je alleen
kantoor en toen ben ik gaan zoeken naar een
computercursus, kennismaking met de ver
vrije tijd. Zo heb ik een typecursus gevolgd en
kantoor waar de grote deals worden gedaan
schillende afdelingen binnen kantoor en wordt
wil ik een cursus speedreading gaan volgen.
en dan ben je bij Allen & Overy aan het goede
alles uitgelegd, zoals uren schrijven en filing.
Ook zijn er interne cursussen welke worden
adres. Ik had bij dit kantoor een goed gevoel en
Na drie dagen kun je dan echt aan de slag!
gegeven door goeroes. Elke maandag hebben
heb hier met succes gesolliciteerd.
Mijn eerste klus was een miljardenovername
we ook nog een vaktechnisch overleg en
waaraan ik mee mocht werken. In het begin
kunnen er vragen worden gesteld. Voor de
was het wel wennen aan de economische
junioren is er eens in de maand een overleg
Op de praktijkgroep waar ik werk, werken 12
termen, maar na verloop van tijd leer je deze
en geeft een partner een presentatie over een
personen. Ik ben op dit moment advocaat-
goed kennen. Hetzelfde geldt voor het spreken
fiscaal onderwerp.
stagiair met nog vijf andere collega’s op de
en schrijven in het Engels. Het went erg snel,
praktijkgroep Tax. Wij zijn de schakel tussen de
omdat het Engels een makkelijkere taal is om
advocaten en de fiscale wereld.
juridisch te verwoorden en te vertalen.
Hoe is het werken hier?
Heb je tijdens je werk veel baat bij je kennis uit je studie?
Wat is je functie bij Allen & Overy?
De grootste praktijkgroepen van dit kantoor zijn Banking en Corporate. We werken veel
Ja, dat is je basis. Zonder je studie kan je niets.
kantoren verzorgd.
Hoe ziet jouw vervolgtraject eruit? Als je hier begint, dan wordt je na 3 jaar medewerker en dan weer een paar jaar verder kan je council worden of ga je het partnertraject in. Welke kant ik op wil weet ik nog niet.
samen met de advocaten en verzorgen het
Maar het grote verschil is dat op een tentamen
fiscale deel van een transactie. Verder heerst
alle feiten gegeven zijn en er dus altijd een juist
er een informele sfeer en werk ik direct voor
antwoord is. Hier komen er vraagstukken voor
een partner. Hierdoor wordt er wel wat van je
waar geen antwoord op te vinden is, simpelweg
verwacht, maar dat maakt het ook leuk. Je krijgt
omdat er nog niets over beslist is in de wet en
een hoop verantwoordelijkheden.
de jurisprudentie. Je moet je studie zien als een
allemaal tips gegeven over wat je kunt doen,
Bij Allen & Overy werken diverse groepen
handvat en je leert er op een bepaald niveau
maar het belangrijkste is dat je zonnebrand
mensen met elkaar samen, wat elkaar
denken. De trucs leer je pas echt in de praktijk.
draagt. Een mooie quote vind ik: ‘’The most
goed ligt en dat maakt het werken een stuk leuker. Procederen komt niet vaak voor, dit komt doordat banken graag elk risico willen vermijden. We vragen vaak een ruling aan
Waar bestaan de opleidingsmogelijk heden binnen Allen & Overy uit? Elke werknemer die hier begint als advocaat,
Nog een laatste vraag over het thema van deze Aanslag. Waar zie jij jezelf over 20 jaar? Ken je dat liedje Sunscreen? Daarin worden
interesting people I know, didn’t know at 22 what they want to do with their lives. Some of the most interesting 40 year olds still don’t know.’’
De board met raad en daad bijstaan kan niet meer zonder te weten wat er speelt en verder te kijken dan de wetten en jurisprudentie. Studeer je Nederlands, notarieel of fiscaal recht en denk je businesswise genoeg te zijn, maak dan kennis met ons op businesswiseadvocaten.nl
54
deAANSLAG!
Consul Generaal Mumbai
Consul Generaal Mumbai
Bezoek aan de Consul-Generaal Mumbai De eerste dag in Mumbai stond een bezoek op de residentie van de Nederlandse Consul-Generaal op het programma. Als echte Nederlanders arriveerde de delegatie van de Erasmus Universiteit Rotterdam ruim op tijd. Op de residentie werd echter gerekend op een stipte aankomst, dus kozen wij om nog even te genieten van de prachtige tuin voor het gebouw. Na een paar slokjes water en een groepfoto’s tussen de planten, werden wij hartelijk ontvangen door de Consul-Generaal, mevrouw Van Drunen Littel en haar medewerkers.
Na binnenkomst stelde de Consul-Generaal zich aan ons voor. Onder het genot van een verfrissend traditioneel Indiaas drankje, (menig student heeft dit nog dagelijks in restaurants en cafés besteld, maar nergens was het zo lekker als op de residentie) werden wij geleid naar een prachtig gedekte tafel waar daarna de lunch zou worden geserveerd. Mevrouw Van Drunen Littel nam plaats aan het hoofd van de tafel vergezeld door Shyaam Poedai. Hij is opgetreden als contactpersoon namens het Consulaat-Generaal.
Wat is het verschil tussen een Consul-Generaal en een ambassadeur?
De ambassadeur is een vertegenwoordiger van de Koningin en wordt altijd geplaatst in de hoofdstad van het desbetreffende land. Door de omvang van sommige landen is één ambassadeur niet altijd voldoende. In dat geval wordt er een tweede vertegenwoordiger van Nederland aangesteld en een aantal verantwoordelijkheden aan deze plaatsvervanger van de ambassadeur overgedragen. Deze plaatsvervanger van de ambassadeur wordt ook wel de ConsulGeneraal genoemd. Het Consulaat-Generaal in Mumbai ontfermt zich over het zuidelijke deel van India. De ambassade neemt Noord-India voor zijn rekening. Elke diplomaat wisselt om de drie à vier jaar van plaats. Zodoende wordt voorkomen dat een diplomaat zich gaat identificeren met het land waar hij zit. Het Nederlandse belang staat in dit verhaal dus voorop. Voor mevrouw Van Drunen Littel is India haar veertiende plaatsing.
Wat is de taak van een Consulaat-Generaal?
Het Consulaat-Generaal kent verschillende afdelingen. De voornaamste taak van het Consulaat-Generaal is simpelweg om als visumfabriek te spelen. In de eerste vier maanden van 2011 zijn reeds 7000 visa afgegeven. Daarnaast bestaan de consulaire taken ook uit het verstrekken van paspoorten, (nood)reisdocumenten, adviseren op nationaliteit, bijstaan van gedetineerden
deAANSLAG!
etc. Hiernaast richt het Consulaat-Generaal zich op de economische betrekkingen tussen Nederland en India. De economische afdeling houdt zich bezig met het ontdekken van kansen voor Nederlandse bedrijven in India. Sinds de economische crisis zoekt Nederland investeerders in ons land om de Nederlandse economie te stimuleren. Ook op dit punt moet het consulaat een steentje bijdragen. Verder hoort promotie van de Nederlandse cultuur ook tot het takenpakket van het consulaat. Er worden bijvoorbeeld tentoonstellingen gehouden van Nederlandse architectuur in Mumbai. Ook samenwerking tussen universiteiten bevorderen valt hieronder.
Hoe zit het met positie van vrouwen; probeert de Indiase politiek vrouwen op een gelijke voet te krijgen?
Allereerst moet er gezegd worden dat er in India wel degelijk vrouwen zijn die hoge posities bekleden in het bedrijfsleven. Echter over het algemeen is de Indiase vrouw nog altijd een typische huisvrouw. Ze is de hele dag bezig om het huis op te ruimen, voor de kinderen te zorgen en het bereiden van een maaltijd voordat de echtgenoot terug keert van zijn werk. De gemakken van koelkasten, magnetrons en eten uit pakjes, die wij als vanzelfsprekend beschouwen, zijn voor het overgrote deel van de Indiase vrouwen onbekend. Alle ingrediënten zullen vers op de markt moeten worden gehaald. Bij grote families zal de vrouw soms meerdere keren op een dag de markt moeten bezoeken. Daarnaast duurt het bereiden van een maaltijd vele malen langer dan wij gewend zijn. Al met al houdt de Indiase vrouw amper tijd over om te kunnen werken. Hierdoor is het ook erg moeilijk om de man/vrouw verhouding gelijk te trekken. Eigenlijk is het ook maar de vraag of de Indiase vrouw dit daadwerkelijk wil, aangezien het onderhouden van het gezin een belangrijke rol speelt in de samenleving in India.
India is een gelovig land, hoe dienen wij als Nederlanders daar mee om te gaan?
In India is ongeveer 80% Hindi, en circa 15% is moslim. De mensen gaan serieus met hun geloof om, maar vinden het niet prettig om daar openlijk over te praten. Ze vinden dat het iets persoonlijks is, en vinden het dus niet prettig als wij westerlingen daar persoonlijke vragen over stellen of commentaar op leveren. De Consul-Generaal raadde ons aan om, gezien het feit dat Osama Bin Laden twee dagen eerder gevonden werd door de Amerikanen, voorzichtig te zijn bij tempels, moskeeën en andere drukbezochte locaties. Het is namelijk moeilijk te voorspellen wat de reacties zullen zijn in India. Een ander onbesproken onderwerp in India is het kastenstelsel. Officieel zou hier geen sprake meer van moeten zijn. Er bestaat een wet waardoor de ‘untouchables’ bevoordeeld worden met betrekking tot bijvoorbeeld onderwijs. Op deze manier probeert de Indiase politiek de tegenstellingen in de maatschappij enigszins af te zwakken. Afsluitend werd ons nog een aantal tips gegeven over hoe men het beste om kan gaan met het Indiase volk en mochten we een kijkje nemen op het Consulaat-Generaal zelf!
Marijke van Drunen Littel, Consul Generaal te Mumbai
Biografie
Marijke van Drunen Littel is na haar studie Internationaal Recht, met specialisatie Recht van de Europese Gemeenschappen en Mededingingsrecht, aan de Rijks Universiteit Leiden begonnen als bedrijfsjurist. Na een aantal jaren heeft zij besloten om zich bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken toe te voegen en heeft zij het zogenaamde ‘diplomatenklasje’ gevolgd. Haar eerste post was in 1977 waar zij gestationeerd was in toentertijd nog Oost Berlijn. Zij heeft daarna onder andere posten gehad op de Ambassades in Washington, New Delhi, Genève, Manila en Belgrado, waarna zij tijdens de Kosovo-oorlog hoofd werd van de op te zetten Ambassadekantoor in Tirana. De jaren daarna heeft zij onder andere op het ministerie gewerkt als speciaal adviseur voor de Balkan, bij de World Health Organisation in Genève en bij de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie. Van 2005 tot en met 2009 was zij Ambassaderaad op de Ambassade in Brasilia waar zij fungeerde als plaatsvervangend Ambassadeur. Sinds september 2009 bekleedt zij haar huidige functie als Consul Generaal te Mumbai.
55
deAANSLAG!
56
Docentenartikel Fiscaal Recht
Twintig jaar ‘de Aanslag’: tijden veranderen
Prof.mr.drs. H.P.A.M. van Arendonk*
Twintig jaar is nog niet oud, maar ik kan me voorstellen dat gerelateerd aan het verblijf van een student aan een universiteit dit al rijkelijk oud overkomt. De eeuwige student kennen we al lang niet meer. Met het net door de Tweede Kamer aanvaarde boetesysteem voor de langstudeerder en met de universitaire maatregel dat je meteen in het eerste jaar al 60 ects moet hebben behaald om door te kunnen, zullen studenten steeds meer gedwongen worden strak in het studiegareel te lopen. De vraag is of de student nog geacht wordt iets naast zijn studie te doen. Is het nog verantwoord bestuursfuncties bij een studentenvereniging, studievereniging, of studentenblad te hebben, of studentassistent te zijn voor een tijdje, dan wel in binnen- of buitenland een stage te lopen etc. etc. Of wordt dit het privilege voor de toppers onder de studenten. De toekomst zal het leren. Dit geldt ook voor het voortbestaan van ‘de Aanslag’. ‘de Aanslag’ toen begonnen als een zeer eenvoudige uitgave van Fiscaal Juridisch Dispuut J.H. Christiaanse werd
*
Hoogleraar Fiscaal Recht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam
al iets dikker in collegejaar 1992-1993 vanwege het samengaan met het Fiscaal Economisch Deelgenootschap Taxateur, maar is de laatste jaren uitgegroeid tot een glossy magazine op A4-formaat met vele foto’s. Ik ga er zonder meer vanuit dat het zilveren jubileum zeker nog gevierd gaat worden en ik hoop dat ook over twintig jaar dit studentenblad voor de fiscale studenten van de EUR levensvatbaar zal zijn. De universiteit heeft altijd een grote maatschappelijke functie gehad. Van hoogleraren en andere stafmedewerkers wordt verwacht dat zij actief meedoen aan het maatschappelijke debat. Op velerlei wijze vindt dit plaats, zoals het becommentariëren van wetsvoorstellen in wetenschappelijke dan wel populaire uitgaven. Maar ook van belang is dat docenten via het onderwijs die maatschappelijke context van bijv. de fiscaliteit kunnen doorgeven aan de fiscale studenten. Deze algemeen vormende functie dreigt steeds meer verloren te gaan. Daarbij komt dat de juridische faculteit, tegenwoordig Erasmus School of Law, per september 2012 overgaat naar een systeem van 8 blokken per jaar met één vak per blok van 7,5 ects. Het wordt stampen geblazen en het lijkt er op dat het enige doel is, om de student door dat blok te sleuren. De verbredende en verdiepende waarde van het onderwijs
Prijswinnaar Aanslag 3! De oplossing van de prijsvraag was: 2672, 16419, 18310
dreigt totaal ondergesneeuwd te raken in een dergelijk schools systeem. Is over enige tijd onze opleiding nog onderscheidend van het HBO of moeten we dan constateren dat we studenten alleen nog maar kunstjes leren? Onder het mom van bezuinigingen is het blijkbaar mogelijk zeer vergaande hervormingen door te voeren. Maar wat vinden de studenten van al deze versoberingen in het onderwijs en dat het allemaal sneller, sneller moet. Misschien wordt het toch tijd voor ‘de Aanslag’ om de stem van de kritische studenten te laten horen en in plaats van aangeslagen te zijn in ‘de Aanslag’ te gaan.
Eigen klanten is voor mij een uitdaging
We zijn de grootste zelfstandige accountants- en adviesorganisatie in Nederland en groeien nog steeds. Met ongeveer 1.600 medewerkers bedienen we vanuit 47 kantoren 44.000 cliënten. Wil jij een actieve bijdrage leveren aan die stijgende lijn? We bieden je graag alle kansen om je eigen koers te bepalen. En dat zeggen we niet zomaar. We streven naar innovatie, creativiteit en kennisontwikkeling. Eigenschappen als lef, gedrevenheid en puurheid kunnen we daarbij goed gebruiken. Overigens zorgen we niet alleen voor volop mogelijkheden om je ambities waar te maken, maar ook voor een gezonde balans tussen werken en vrije tijd.
Dhr. Michiel Adriaansen, docent Fiscale Economie, is de gelukkige winnaar van het ontbijt met bubbels voor twee personen. In een restaurant naar keuze kan hij samen met een vriend/vriendin genieten van een heerlijk ontbijt. Dhr. Adriaansen is werkzaam bij het Fiscaal Economisch Instituut en doceert de vakken privaat- en ondernemingsrecht en formeel bestuurs- en belastingrecht.
www.werkenbijacconavm.nl Ruimte voor onder nemen !
58
deAANSLAG!
Bezoek aan de Hoge Raad
Bezoek aan de Hoge Raad
Op bezoek bij de Hoge Raad Door: Faiza Ali Mohamed & Tim Zwinkels
Wij fiscalisten worden tijdens onze opleiding en ook ons latere werk doodgegooid met jurisprudentie. Vooral de arresten van de Hoge Raad zijn vaak van groot belang. Ons hoogste rechtscollege
In gesprek met advocaat-generaal Cees van Ballegooijen Zou u uzelf even willen voorstellen?
worden, maar hoe komt een uitspraak tot stand? De
Mijn naam is Cees van Ballegooijen. Ik ben nu zes jaar werkzaam voor de Hoge Raad in de functie advocaat-generaal. Hiervoor was ik raadsheer in Amsterdam. Voor die tijd ben ik 15 jaar werkzaam geweest als belastinginspecteur in Amsterdam.
Aanslagredactie ging op bezoek bij de Hoge Raad
Hoe kan iemand een advocaat-generaal worden?
geeft uitleg over hoe de wettekst uitgelegd dient te
om onder andere hierover uitleg te krijgen en een zitting bij te wonen. We werden uitgenodigd aan het Lange Voorhout in Den Haag. Hier werden we ontvangen door Anne-Sophie Strik. Zij is een wetenschappelijk bureaumedewerkerster (WB’er) bij het parket. De belangrijkste werkzaamheden van een WB’er die werkzaam is voor het parket is het voorbereiden en schrijven van conclusies. Zij analyseren het dossier. Uit deze analyse volgen de rechtsvragen welke beantwoord moeten worden. Deze vragen zullen worden beantwoord na onderzoek van de WB’er in de literatuur, jurisprudentie en de wetgeschiedenis. In samenwerking met een advocaat-generaal (A-G) zal de WB’er een conclusie schrijven welke wordt gepubliceerd. De andere taak van een WB’er is het adviseren van de A-G van zaken waarin het interessant is om een conclusie te schrijven. Dit advies wordt samengesteld aan de hand van een drieluik: het cassatieberoepschrift, het verweerschrift en de uitspraak van het gerechtshof. Als WB’er kun je ook voor de Raad werken. De WB’er werkt in dat geval voor één raadsheer. De medewerker van de raadsheer verricht een vergelijkbaar onderzoek als de medewerker voor het parket. De WB’er schrijft een concept arrest wat langs alle raadsheren gaat. Deze maken aanpassingen in het concept. Vervolgens zijn de medewerkers aanwezig bij de beraadslagingen in de raadkamer als hun zaak wordt besproken. De WB’er kan dan het concept arrest toelichten, de discussie tussen de raadsheren volgen en deelnemen aan deze discussie Na de korte introductie woonden we de behandeling in zaak nr. 10/03773 (Hof Den Haag 21 juli 2010, nr. 09/00661) bij. Tijdens de behandeling van deze zaak werd er een pleidooi gehouden door mr. Mees Dit is vrij uniek, omdat er zelden een pleidooi wordt gehouden voor de Hoge Raad. Meestal wordt deze procedure schriftelijk afgedaan. Mr. Mees schetste eerst de casus en lichtte daarna zijn pleitnota toe. Ook gaf hij aan waarom hij het niet eens was met de argumenten van het Hof Den Haag. De reden dat mr. Mees voor de Hoge Raad kwam pleiten, was omdat hij bang was dat deze zaak met art. 81 Wet op de rechterlijke organisatie zou worden afgedaan. Na het pleidooi volgde een gesprek met mr. dr. Cees van Ballegooijen.
Formeel word je gevraagd voor de functie. Enkele vereisten zijn echter dat je gepromoveerd bent en veel artikelen hebt ge publiceerd. Daaruit blijkt namelijk dat je kunt schrijven en dat je schrijven erg leuk vindt. Daarnaast moet je een zeer ervaren fiscalist zijn, dat wordt je niet op je 30ste. Dat is bijna altijd na je 50ste en dat is misschien maar goed ook. Het is een eenzame staat.
Over welke kwaliteiten dient een advocaat-generaal te beschikken?
In elk geval belangstelling voor zijn vak en veel ervaring. Ik heb de indruk dat hoe meer je werkt in ons vakgebied, hoe meer je aan voelt welke argumenten zwaarder wegen dan andere. Je moet dus naar mijn mening wel veel ervaring hebben. Daarnaast erg van schrijven houden, nauwkeurig kunnen zijn en zitvlees hebben.
Wat is uw specialisatie?
Er zijn vijf advocaat-generaals (A-G) in totaal werkzaam bij de fiscale afdeling van de Hoge Raad en elke A-G heeft zijn eigen portefeuille met enkele belastingmiddelen. Dat zijn verschillende belastingensoorten binnen het belastingrecht. Ik ben zelf gespecialiseerd in loonheffingen, invorderingsrecht en het aan merkelijk belang. Peter Wattel gaat over het Europees recht en internationaal recht. Marieke van Hilten is gespecialiseerd in indirecte belastingen, Rene Niessen in inkomstenbelasting en Robert Eisenman formeel recht en gemeentelijke heffingen. Zo heeft ieder zijn eigen vakgebied. Het is wel leuk dat je je eigen specialisme hebt, maar het nadeel is dat je voortdurend herhaalt wat je al 40 jaar in je hoofd hebt zit. Je kunt je ook voorstellen dat elke A-G rouleert, dat ieder zijn eigen vakgebied verlaat. Maar goed, het is ook heel bewerkelijk. Op bepaalde gebieden is het beter en efficiënter om te specialiseren.
Wordt bij elke beroep in cassatie een conclusie geschreven? Hoe ziet de samenwerking eruit met het wettenschappelijk bureau?
De medewerkers van het wetenschappelijke bureau (WB’ers) be oordelen alle ingekomen zaken en maken een selectie. Zij maken een samenvatting van de uitspraak van het hof en gaan dan kijken of de cassatieschriften ook interessant zijn. Vervolgens wordt een advies uitgebracht aan de advocaat-generaal of het conclusie waardig is. De A-G ziet dan snel in of het wat is, of het in juridische
deAANSLAG!
zin hout snijdt en fiscaal interessant is. Zo’n 20 à 30 procent van de 1000 zaken is concludabel. Je ziet in de vakpers ongeveer 200 à 300 zaken verschijnen. De Hoge Raad doet zo’n 60-70% van de zaken af met art. 81 RO. Veel burgers weten namelijk niet dat de Hoge Raad geen derde instantie is. Zij gaan in hoger beroep omdat ze denken dat ze nog een keer hun verhaal mogen doen, nog een keer kunnen beweren dat hun huis echt minder waard is dan de gemeente denkt of dat ze daar niet geparkeerd stonden met de auto. De Hoge Raad kan echter niets met feiten. Meer dan de helft van de zaken wordt daarom afgedaan met art. 81 RO, dat artikel geeft aan dat die zaken niet interessant zijn. Meestal gaat het ook om een principe kwestie, die gene is dan echt overtuigd van zijn gelijk.
Als eenmaal geconcludeerd is dat een zaak concludabel is en de WB’er onderzoek hebben gedaan. Wat gebeurt er dan vervolgens? Wat is uw rol daarin? Je kunt het van twee kanten bekijken. De ene A-G kan zeggen kom maar met jouw tekst en vervolgens zal ik daar een week aan werken en mijn eigen visie erin verwerken. Een week later krijg je het resultaat van de A-G en de wb’er kan daar nog wat komma’s in plaatsen.
Aan de andere kant zijn er ook A-G’s die er een co-productie van maken. De wb-er komt eerst met een aanzet en samenvatting. De A-G gaat zich vervolgens in de zaak verdiepen en gebruikt daarbij de bevindingen van de wb-er zoals de literatuuropgave en samenvatting. Daarna ga je de zaak samen opwerken. De wb-er schrijft voornamelijk en de A-G wijst op verbeteringen, zoals wijze van formulering of onjuiste redenaties. Op die manier proberen zij een hoger niveau te bereiken.
Hoe lang wordt erover gedaan om een conclusie geschreven?
Er wordt ongeveer een maand aan een conclusie gewerkt. Een WB’er heeft een week of twee à drie nodig om zich in te werken en de conclusie vorm te geven. Daarna heb ik zelf ook twee weken nodig om me er helemaal in te verdiepen, soms dagenlang achter een. Op een gegeven moment begrijp ik het onderwerp wel en ook waarom het hof zo beslist heeft, maar af en toe begrijp ik de partijen ook erg goed. Dan is het de vraag wat zijn nu de waarde volle argumenten, wat is logisch, wat is dragend? Soms zie je twee oplossingen die bijna equivalent zijn in gewicht en dan moet je als A-G een keuze uitbrengen. Als ik voor B kies, dan moet ik altijd uitleggen waarom A niet beter is dan B. Bij de Raad gaat het anders. Daar maken zij met z’n vijven een keuze en dragen er twee of drie aan, maar hoeven dus niet te uit te leggen waarom oplossing A beter is dan B. Maar een A-G staat te kiezen, dat is soms heel lastig, want je voelt aan dat beide oplossingen waar zijn.
Als u terug kijkt op wat voor soort zaken u allemaal behandeld heeft, welke zaak springt er dan uit voor u?
Er is niet één zaak die mij onmiddellijk te binnen schiet. Wat mij nu wel te binnen schiet zijn de zaken waarin de Hoge Raad mij niet gevolgd heeft.
Komt dat vaak voor?
Nee de A-G’s worden in zo’n 70% van hun adviezen gevolgd. Er zijn wel een aantal uitspraken waarvan ik denk dat hebben de heren en dames beter gedaan dan ik heb gezegd. Soms denk ik van ja zo kun je het ook bekijken. Maar er zijn ook een paar keer dat ik denk nee dat hebben zij niet goed gedaan. Dan wacht ik de vakpers af. Als de vakpers ook kritisch is, denk ik weer, zie je wel, het is toch niet goed geweest.
Kijkt u puur academisch naar het onderwerp of naar wat wenselijk zou kunnen zijn in de praktijk?
Ik kijk vooral naar wat uitvoeringstechnisch mogelijk is. In de loonheffingen is het beginsel van uitvoerbaarheid dominant aan wezig. Een werkgever moet de salarisadministratie simpel kunnen oplossen. De Belastingdienst moet het snel kunnen controleren, het is een massaal proces. Het moet dus heel simpel zijn. Als je de keuze hebt tussen een mooie oplossing wat rechtvaardig is, maar moeilijk uitvoerbaar en een oplossing dat uitvoerbaar is en iedereen be grijpt dat, dan kies je meestal voor de eenvoudige oplossing.
Volgt de Hoge Raad u hier altijd in?
Ja meestal word ik wel gevolgd in loonheffingen. Mijn werkwijze wordt weleens bekritiseerd. Ik kreeg bijvoorbeeld kritiek op het anoniemenarrest. Anoniem illegale werknemers moeten volstrekt voldoen aan een aantal strenge voorschriften en vereisten. Dan kan men wel zeggen wat een gedoe, de werkgever kan het toch aangeven en het is ook aannemelijk, waarom moet er dan anoniementarief toegepast worden? Dat is dus omwille van de uitvoerbaarheid en controleerbaarheid.
59
60
deAANSLAG!
Bezoek aan de Hoge Raad
Er zijn 100.000 illegalen in Nederland en daarom moet het omwille van de controleerbaarheid tip top in orde zijn. Het is voor de werkgever ook prettiger om problemen met de Belastingdienst te voorkomen. De voorschriften zijn dan wel keihard, misschien wel onredelijk hard, maar dat is gewoon uitvoerbaarheid.
De werkkostenregeling is nu bijvoorbeeld ingevoerd, geeft u daar ook wel eens commentaar op? Nieuwe wetsvoorstellen?
Nee, ik lees het allemaal, maar ik geef geen commentaar. Ik geloof dat de meeste A-G’s als het gaat om nieuwe regelgeving zeer terughoudend zijn. Dat komt natuurlijk op ons bord drie, vier jaar later. Wie wel erg in de actualiteit opereert is Peter Wattel met zijn commentaar op het Europees Hof.
Heeft u wel eens contact met de leden van de Hoge Raad?
Wel contact, maar niet over het vak of de inhoud. Het zijn echt Chinese muren. We lunchen wel met elkaar, maar bespreken nooit de inhoud van een conclusie. Maar ik zou dat ook niet willen, stel je voor dat ik iets van hun gedachtegang over mijn conclusie meekrijg en ik schrijf twee jaar later over hetzelfde onderwerp. Dan zou ik toch terugdenken aan wat de Raad toentertijd gezegd had. Dat is natuurlijk niet de bedoeling, dat tast je onafhankelijkheid aan. Ik moet alleen maar letten op wat zij hebben uitgesproken in een arrest en meer niet. Wat zij verder met zijn vijven hebben ge sproken, gedacht en hebben genoteerd dat is allemaal geheim voor mij. Dat moet ik ook niet willen zien. Zij hebben hun notities, gedachtes en dergelijke ook nooit gepubliceerd, dus dat is geen geldend recht. Daarmee voorkomen ze ook dat zij hun toekomstige opvolgers binden.
Zijn jullie wel eens bang om een bepaalde conclusie te geven?
Nee dat eigenlijk nooit, maar ik ben wel eens bang dat ik de plank flink mis sla. Gelukkig is dat nooit voorgekomen. Het is wel eens voorgekomen dat ik achteraf dacht ik een bepaald argu ment wel erg zwaar heb mee laten wegen terwijl er ook andere kanten aan zitten. Tegenwoordig zie je in de vakpers dat een annotator binnen een week commentaar levert. Het commentaar is meestal erg makkelijk geschreven en lijkt op invallen te staan. Kennelijk begrijpen sommige schrijvers de conclusies ook niet en vraag ik me af of zij de conclusies überhaupt wel lezen. Dat stoort me wel, maar ik maak er nooit een opmerking over naar de schrijvers.
Wat trekt u aan in dit vak als advocaat-generaal?
Ik vind het heerlijk om de tijd te hebben. Als inspecteur had ik geen tijd, dat ging allemaal heel snel en was oppervlakkig. Het hof Amsterdam ging ook om snelheid. Aan diepe gedachtegang kwam je daar niet toe. Als je liefhebber bent van het vak, kun je hier uitgebreid studeren. Als ik een onderwerp behandel gaat het zo diep dat ik alles ongeveer drie of vier keer heb gelezen. Ik vind het leuk om daar de tijd voor te hebben. In zoverre is het ook interessant. Als eerste het terrein te verkennen, de literatuur te kort te schieten, zelf creatief te werk gaan, dat vind ik toch wel leukste aan mijn vak.
Filosofie en Belastingrecht
Hoe lang blijft u advocaat-generaal?
Alle A-G’s blijven meestal tot hun pensioen werken. Soms gebeurt het weleens dat een A-G overstapt naar de Raad. Als je vijf jaar A-G bent geweest, mag je overstappen. Als je naar de Raad overstapt moet je minstens vijf jaar toezeggen om bij de Raad te blijven werken. Voor mij was dit geen optie, ik kwam namelijk binnen op mijn 57ste en om na mijn 62ste nog vijf jaar werkzaam te zijn wilde ik liever niet. Dit jaar is het laatste jaar dat ik nog werkzaam ben voor de Hoge Raad.
Daarna krijgen wij een nieuw advocaat-generaal?
Die kans is wel groot, maar je weet maar nooit of er bezuinigd wordt. Het is trouwens wel nodig dat er nieuwe A-G’s komen. Het valt me op dat het soortig gewicht van de zaken toeneemt door de tweede instantie. Ik heb nog net meegemaakt dat het meeste werk kwam van de gerechtshoven zonder dat een rechtbank daaraan vooraf was gegaan. Nu heb je steeds meer – dat is een vage indruk, is moeilijk te meten – zwaardere zaken qua gewicht. De niemendalletjes vallen eerder af. Zeker als het gaat om werk van de Belastingdienst. De belastinginspecteuren zullen drie keer nadenken alvorens ze naar de Hoge Raad stappen. Het gewicht van de zaken neemt toe, dus het ligt voor de hand dat er nieuwe A-G’s komen.
Wat zullen volgens u de grote fiscale ontwikkelingen zijn?
Een ontwikkeling binnen de loonheffingen is nu met name de aan sprakelijkheid. De fiscus is nu vreselijk bezig met het uitvoeren van aansprakelijkheidsstelling. Het is heel lucratief om een uitzend bureau te beginnen en niet te betalen. Of om een bv te laten ploffen, faillissementsfraude. Het is makkelijk verdiend en snel. De aan sprakelijkheidsstelling neemt hand over hand toe. Het gaat om grote bedragen en het wordt tegenwoordig ook over de grens uitgevoerd.
Heeft u nevenfuncties naast advocaat-generaal?
Ja ik heb er een paar. De leukste daarvan is dat ik rechter ben op de Antillen. Daar ga ik één of twee keer per jaar naar toe om belastingrechtzaken te bespreken.
Heeft u nog tips voor fiscale studenten?
Ik zou elke student willen aanraden om in elk geval bij de Belastingdienst te gaan werken. Elk student wil tegenwoordig naar de fiscale adviesbureaus, maar het lijkt mij wel aardig om beide kanten mee te krijgen.
deAANSLAG!
Sailchallenge KPMG Meijburg & Co 2011 Door: Vincent Meijerman
D.d: Vrijdag 13 mei 2011, tijd: 7.30 uur, plaats: Kralingse zoom… Met 30 gapende Rotterdamse studenten (de één na Oosterse avonturen wat meer dan de ander) die hun ogen uitwreven in de heldere ochtendzon stonden we te wachten alvorens de bus in te stappen die ons zou brengen naar, volgens mij, één van de mooiste externe evenementen van het jaar: de KPMG Meijburg Sailchallenge. Terwijl in de bus de eerste honger gestild werd met de ontbijtpakketten die ter plekke verschaft werden, en de ergste slaap nog uit de ogen werd gewreven kwamen we aan bij de haven ‘Flevo Marina’. Aldaar werden we verwelkomd met ontbijt zodat we de dag met volle buik en fris gemoed tegemoet konden treden, de tijd: 9.00 uur. Na het ontbijt werden we welkom geheten (‘Fiscaal is topsport!’) en werd de crew, die ons die dag klaar zou stomen voor een woeste race te water, aan ons voorgesteld. De dag zou in twee delen verlopen: het eerste deel van de dag zou de wedstrijd met het eerste deel van de teams (veertien in getal) gevaren worden, terwijl de andere veertien teams vanaf de ‘spectatorboat’ het schouwspel zouden aanschouwen. Na dit niet onaardige begin van de dag werden we verwezen naar de haven alwaar de boten met schippers op ons lagen te wachten. Op de boot werd bij de vraag wie er al zeilervaring hadden wat schuchter gereageerd, waarna onze schipper gelukkig aangaf dat het vast wel goed zou komen. Het daarop volgende uur werden we ingewijd in de geheimtaal der zeilsport: oploeven, afvallen, bakboord, stuurboord, gijpen, overstag, fokken, grootzeilen en ga zo maar door. Hetgeen voor velen van ons voorheen werd omhuld met een geheimzinnige sluier, werd in dat uur van al zijn mystiek ontdaan. Zeilen bleek vooral een kwestie van teamwork en doorzettingsvermogen te zijn (en weer de vergelijking met fiscaal!). Tijdens de race zetten wij alles in het werk om de eer van de Rotterdamse studenten te verdedigen en werden wij in drie races achtereenvolgens 3e, 5e en, last but not least, 1e! Daarna werd bleef er voor ons niets anders over dan te wachten op hoe de overige teams het zouden doen in de tweede race om te weten te komen wat onze uiteindelijke plaats in het klassement zou zijn. Na deze enerverende ochtend in de zon op het, toch niet zo heel erg woeste (eerder: kabbelende), water konden wij onze honger en dorst stillen bij de lunch waarvan Meijburg ons voorzag. Tijdens het eten werden wij, niet geheel onverdienstelijk, door de ‘Taxpistols’, de huisband van onze gastheer, vermaakt. Nadat het eten zat waar het moest zitten en de wind langzaam aan begon te trekken, begaven wij ons voor de tweede wedstrijdronde wederom naar de haven. Deze keer mochten wij uitrusten van de vermoeienissen en ervaringen van de ochtend op de Spactatorboat
en mochten de andere 12 teams laten zien wat ze waard waren. Aan boord bleek dat wij waren beland op het walhalla voor de levensgenietende student. Alles was voorhanden: borrelgelegenheid, live gitaarmuziek, uitzicht op de wedstrijd en gelegenheid om meegenomen te worden op een ritje met de speedboat. Kortom, alles voorhanden om even een paar uur lang volledig bij te komen van en te ontsnappen aan het zware studentenleven wat wij leven. Na de tweede wedstrijd werden we vriendelijk verzocht de Spectatorboat te verlaten (wat sommigen van ons zwaar viel, lees: wat mij zwaar viel) en bewogen we ons weer naar de loods waar wij ’s ochtends ontvangen waren. Daar konden we verder borrelen in afwachting van de avondmaaltijd. Ook de avondmaaltijd was buitengewoon goed verzorgd, zodat wij ons met goedgevulde buiken op konden maken voor de langverwachte spetterende afsluiter die ons aan het begin van de dag beloofd was. En de afsluiter kwam: twee uur lang werden wij nog vermaakt door de meest droog-komische vorm van muziekdraaien die ik ooit heb meegemaakt door het duo ‘Wipneus en Pim’. Om een greep te geven uit de activiteiten die verband hielden met de afsluiter: damesband vs. herenband, fluitconcert in chaos, limbodansen en ga zomaar door. Voor een beter begrip van de sfeer op dat moment zeg ik: ‘Je had er bij moeten zijn!’ En daarmee kan ik dit stuk denk ik sowieso wel afsluiten. Het was een geniaal georganiseerde dag waarin alles, maar dan ook echt alles georganiseerd was, en ik kan beschrijven tot ik er bij neer val, maar om het te begrijpen: zorg dat je er volgend jaar bij bent! PS. Ons team werd tweede van de 24!
61
62
deAANSLAG!
Actievenweekend 2011
Foto's
Actievenweekend 2011 Door: Marilou de Kok
Het actievenweekend begon al vroeg. Om 5.00 uur kwamen de eerste leden aan op de verzamelplaats voor café Engels, om vervolgens het vliegtuig naar Praag te pakken. Natuurlijk was niet iedereen even scherp. Titiaan daarentegen, had er zin in en was goed voorbereid. Spullen ingepakt op kleur, schoenen gestrikt en OVchipkaart in zijn rechterhand zodat hij direct met de bus mee kon. Niets kon meer misgaan.. of toch wel? Aangekomen op Rotterdam The Hague Airport kwam hij erachter dat hij niet alleen voor clubs zijn ID-kaart moet laten zien, maar ook bij de gate. Wat een domper, die lag natuurlijk nog thuis. Gelukkig kreeg hij zijn huisgenoot wakker, was Prenobe met de auto en kon hij nog net op tijd inchecken voor de vlucht. Het actievenweekend kon niet anders dan een succes worden. Het was nog even wachten tot we mochten instappen, dus leek het Tim een goed moment om het weekend in te wijden met een glas bier, om zes uur ’s ochtends. Na een reis van 3 uur, waarvan slechts 1,5 uur met het vliegtuig, kwamen we aan bij het pension en kon iedereen de hele middag gaan en staan waar hij wilde. Om 18.30 uur kwamen we weer samen, aten we een hapje bij een Praagse Italiaan en gingen we richting het pension om ons klaar te maken voor de eerste avond stappen. Op het programma stond club Karlovy Lázn , de grootste club van Praag, waar op ieder van de zes verdiepingen een ander muziekgenre werd gedraaid. Naast onze aanwezigheid in de club, was er ook een groep mannen, lengte 1.85 m, breedte 1.85 m, met hun broek op half 6. Mark, aanwezig op het verkeerde moment op de verkeerde plek, kreeg een duw, brak zijn glas bier en haalde zijn hand open. Dit bleek harder te bloeden dan verwacht en het werd tijd
voor een ziekenhuisbezoek. Gelukkig bleek alles mee te vallen en kwam Mark er met een schrammetje vanaf. Na een mooie eerste avond kon iedereen de tweede dag invullen naar eigen wens. Bezichtigd werd o.a. de Praagse Burcht, de Joodse wijk, de John Lennon-muur, het oude stadsplein, de astronomische klok en de Karelsbrug. Anderen deden het wat rustiger aan. Ook deze dag werd afgesloten met een gezamenlijk diner waarna de groep werd gesplitst. Een bezoek aan een klassiek concert of de Champions League finale, voor ieder wat wils. Het actievenweekend werd afgesloten in Duplex, een moderne club in hartje centrum. Zondagochtend ging het vliegtuig weer vroeg terug. We zaten gespreid in het vliegtuig, maar het was wel opvallend waar de CT’ers zaten: deze bekeken vrij snel de binnenkant van hun ogen. Het weekend was voorbij, maar de herinnering zal nog heel lang blijven! Bedankt voor het mooie weekend! De activiteitencommissie PS. Wil je volgend jaar ook meedoen met leerzame en gezellige activiteiten? Solliciteer dan voor één van de vele commissies die Christiaanse-Taxateur rijk is!
Foto's Actievenweekend
deAANSLAG!
63
64
deAANSLAG!
Interview Ernst & Young
deAANSLAG!
De Tien
De Tien
Interview Ernst & Young
Door: Mariette Mampaeij
Leukste goodies
Iedereen die naar de activiteiten van de Christiaanse-Taxateur komt, heeft het thuis wel liggen: goodies van bedrijven. Pennen, stickertjes, markers, snoepjes, je kunt het zo gek niet bedenken of het ligt wel op de CT-kamer (Hint: ga eens langs!). Maar welke zijn nu echt de must-have goodies? Hieronder worden de tien leukste besproken!
10.
Interview met Bob Vos, manager International Tax Services bij Ernst & Young én voormalig bestuurslid van R.F.V. Christiaanse Taxateur, over Ernst & Young, zijn studententijd en New York. Kun je je kort voorstellen?
Mijn naam is Bob Vos en ik ben als Tax Manager werkzaam in de ITS Groep van Ernst & Young. Tevens maak ik onderdeel uit van de Olie & Gas industriegroep waardoor een groot deel van mijn klanten werkzaam zijn in de olie en gas industrie. Ik werk nu iets meer dan vijf jaar met veel plezier bij Ernst & Young.
Hoe ben je bij Ernst & Young terecht gekomen?
Tijdens een borrel die georganiseerd was door Christiaanse Taxateur en de SBR, en welke gesponsord werd door Ernst & Young, raakte ik in gesprek met enkele mensen die deel uit maken van de groep waar ik nu werkzaam ben. Het was meer een leuke ontmoeting en een gesprek met veel flauwe grappen maar het gaf de opening om een keer te komen kletsen over stage mogelijkheden. Anderhalf jaar later, na een business course en een werkstudentschap waarbij ik twee dagen in de week in de praktijk heb meegedraaid, ben ik bij Ernst & Young in vaste dienst getreden.
Wat waren je verwachtingen van het beroep als fiscalist en zijn deze uitgekomen?
Dit is een lastige vraag en hier moet ik zowel ja als nee op antwoorden. Ja, omdat ik het werk leuk vind en ik met interessante en uitdagende fiscale vraagstukken bezig ben. Nee, omdat het werk uiteindelijk veel meer omvat dan dat ik mij aanvankelijk had kunnen voorstellen. Van te voren kun je je niet voorstellen hoe divers de advisering eigenlijk is en de praktische kanten van de fiscaliteit waarmee je te maken krijgt. Dit komt met
name terug in het contact met zowel klanten, buitenlandse collega’s, als de belastingdienst. Dit maakt het vak wat dynamischer.
Hoe ziet een werkdag van jou eruit?
Iedere dag is anders en daarom ook moeilijk voorspelbaar. Vandaag was ik heel de dag bezig met een spoedgeval in verband met het structureren van een overname van een Nederlandse vennootschap. De klant had in verband met de financiering bepaalde wensen die moeilijk verenigbaar waren met een gunstige fiscale behandeling, zowel in Nederland als in het Verenigd Koninkrijk. Na diverse malen overleg gehad te hebben met mijn Engelse collega en de klant konden we een oplossing aandragen, net op tijd en voordat alles rond moest zijn. Morgen een aantal vennootschapsbelastingaangiftes nakijken en een analyse over een royaltystructuur afronden.
Hoe kijk je terug op je studententijd?
Het was een fantastische tijd en ik heb het opzettelijk wat langer laten duren. Soms mis ik de vrijheid. Gelukkig komen er voldoende stagiairs langs om me te helpen herinneren hoe het ook al weer was.
Wat waren jouw bezigheden bij de R.F.V. Christiaanse Taxateur? Gedurende het studiejaar 2003-2004 was ik bestuurslid. Als commissaris intern was ik hoofdredacteur van ‘de Aanslag’ en heb ik samen met de toenmalige voorzitter de almanak samengesteld. Uiteraard heb ik voor, tijdens, en na mijn bestuursjaar met veel plezier deelgenomen aan de vele activiteiten. Er is inmiddels veel veranderd. De redactie van ‘de Aanslag’ bestond bijvoorbeeld toen uit twee personen en het blad was in A5 formaat. Het is mooi om te zien hoe wijdverbreid de activiteiten nu zijn en dat er veel actieve leden zijn.
Wat is je leukste of beste herinnering aan de R.F.V Christiaanse Taxateur?
Prominent op één staat de studiereis naar New York. Een andere die zeker in het rijtje leukste herinneringen thuishoort is het organiseren van het derde lustrum van de CT. In 2008 heb ik als alumnus deelgenomen aan de organisatie van het derde lustrum. We hebben naast een symposium toen voor 150 man een knalfeest georganiseerd op een Spido boot.
9.
Wat doe je in je vrije tijd?
Voornamelijk van het leven genieten. Ik ben graag met vrienden en hou van lekker eten en drinken. Om dat te compenseren ben ik af en toe te vinden in de sportschool of een rondje bruggen aan het rennen. Als ik wat meer tijd heb in de zomermaanden ga ik ook graag een potje golfen of tennissen.
Wat zijn je ambities voor de komende jaren?
Over zes maanden ben ik voor twee jaar aan het werk op de Dutch desk van Ernst & Young in New York. Op de desk werk je nauw samen met Amerikaanse collega’s en collega’s uit andere landen om Amerikaanse multinationals van Nederlands en internationaal fiscaal advies te voorzien. Het werk is daar, nog meer dan in Nederland, gericht op het brengen van fiscale planningsmogelijkheden in een ‘meer landen’ context. Een mooie uitdaging en natuurlijk leuk om een tijdje in de Big Apple te wonen.
Wat zou je studenten aanraden om een goede carrière te beginnen?
Neem wat extra tijd om ervaringen buiten je studie op te doen door actief te zijn bij een studie- of een studentenvereniging. Volg je interesse, doe zoveel mogelijk ervaringen op. Bijvoorbeeld door stage te lopen zodat je uiteindelijk een weloverwogen keuze kunt maken.
8.
7.
6.
Markers, Pennen & Stickertjes
Misschien niet heel speciaal, maar wel onmisbaar in het leven van een student. Een goed CT-lid hoeft nooit een pen te kopen, kan heel zijn boek volplakken met (gratis!) stickertjes en kan doen alsof hij goed bezig is door zijn of haar boek te markeren. Maar welke zijn nu het beste? De leukste marker is duidelijk die van Ernst & Young. Alle kleuren bij elkaar in de vorm van een bloem. De stickertjes zijn het beste van BDO en PWC, omdat die doorzichtig zijn, dus kan je tekst eronder ook nog lezen. Handig voor in je wettenbundel. Welke pen het lekkerst schrijft is weliswaar voor iedereen anders, maar ik heb reeds veel pennen van BDO ingeslagen!
5.
Kauwgom van KPMG Meijburg & Co
4.
Lipbalsem van Grant Thornton
Rekenmachine van BDO
Deze mooie, metallic-kleurige rekenmachine heeft een ingebouwd mechanisme voor het openen van het klepje. Uiteraard voorzien met het logo van BDO. Het is wel een basic rekenmachine, het mist een aantal fundamentele functies voor studenten, zoals de reken-jezelf-rijk functie en een alcoholpromillage berekening.
3.
Snoeppot van het Ministerie van Financiën
De snoeppotjes van het MvF zijn tot de nok toe gevuld met overheerlijke muntdrop. Toch uitkijken met deze dropjes: het is nog in guldens! Hopelijk stammen die dropjes niet uit dezelfde tijd. Het levensdoel van een fiscalist is om zoveel mogelijk centjes van het MvF te bemachtigen en dan is zo'n potje toch een leuk begin.
Mok van Allen & Overy
Koffie…wat moet een student toch zonder? Hoe moet je anders over die kater heen? Hoe moet je anders de nacht voor het tentamen doorhalen om nog die laatste paar bladzijdes in je hoofd te stampen? Hoe moet je anders die megasaaie colleges overleven? Véél koffie drinken, dat kun je gegarandeerd met deze mok. De mok van A&O is gigantisch en onmisbaar in het keukenkastje van elke student.
Spel kaarten van de Nederlandse Orde van Belastingadviseur
Iemand pesten is toch leuk? Of liever klaverjassen? Niets is gezelliger dan een potje kaart onder het genot van een hapje en een drankje. Dat kan prima met deze set kaarten van het NOB. Speel het slim! Daarnaast wordt kaarten ook algemeen gezien als een prima oefening voor het ontwikkelen van je professionele vaardigheden, zoals bluffen, een pokerface opzetten of je slag slaan.
2.
Kauwgom is altijd handig om bij te hebben, omdat het voor veel redenen gebruikt kan worden. Allereerst is het gewoon lekker, daarnaast krijg je er een frisse mond van en je kunt er ook een signaal mee afgeven. Heel overdreven kauwen en je kunt zo meedoen met de Tokkies!
Deze paarse lippenbalsem werkt prima, dus een goed alternatief voor die eeuwige Labello. Wees niet bang, het geeft geen paarse lippen. Tenminste niet bij normaal zonlicht, het gebruik in omgevingen met overmatige blacklights moet nog worden onderzocht. Voor dit onderzoek is de CT nog op zoek naar proefpersonen die het product regelmatig willen testen in het Rotterdamse uitgaansleven. Belangstellenden kunnen zich aanmelden als commissielid bij de CT.
Slippers van Bird & Bird
De slippers van Bird & Bird zijn inmiddels een waar fenomeen binnen de CT. Onder de slippers is in de vorm van een vogelpootje een gat gemaakt, waardoor je (in theorie) een pootje moet zien in het zand. Dan zie je dus de afdruk van de slipper, met daarboven een potje. Uiteraard moest de redactie dit testen, en zie hiernaast het fantastische resultaat.
Muisje van Mazars
De op één na leukste gadget van allemaal: het muisje van Mazars. Deze mini-gadget is ontzettend handig voor laptops en door z'n compactheid ook extreem geschikt voor het gebruik op een overvol bureau in een studentenkamer. Door het grote aantal katers in het leven van de gemiddelde student, is een voorraad muisjes sowieso een eerste levensbehoefte.
1. Christiaanse-Taxateur usb-kaart
Jullie zullen onze nieuwste,
prachtige usb-kaart i.s.m. Grant Thornton inmiddels wel opgemerkt hebben en misschien zelfs al uitgeprobeerd. Deze goodie staat uiteraard op nummer één! Als je niet snapt waarom, dan kun je de kaart weer komen inleveren. In de huidige wereld, waar alles via de computer gaat, is een USB-stick haast onmisbaar. Met twee gigabyte aan ruimte kan elke student naar hartenlust zijn belangrijke bestanden opslaan. Het kent nog veel andere voordelen. Zo past hij gemakkelijk in je portemonnee en is hij zo groot dat je hem minder snel uit de computer vergeet te halen. Kortom; een goodie waardoor je de Christiaanse-Taxteur nooit meer zult vergeten!
65
66
deAANSLAG!
Back to the Future
Back to the Future / Column Tom Gorny
Back to the Future de vele wegen naar Fiscaal Rome In deze editie komen twee oud-bestuurders van de R.F.V. Christiaanse-Taxateur aan het woord. De twee geïnterviewde hebben beiden de functie Commissaris Intern binnen het bestuur gehad en waren onder andere verantwoordelijk voor ons verenigingsblad ‘de Aanslag’. Dhr. Rogier Kerkhof en mw. Nadine de Hoop hebben respectievelijk in de jaren 1997-1998 en 1999-2000 een bestuursjaar gedaan. Hoe kijken zij terug op
deAANSLAG!
Aan wat voor nevenactiviteiten heeft u nog meer deelgenomen tijdens uw studie? Ik heb aan verschillende commissies deelgenomen bij de R.F,V Christiaanse-Taxateur en bij de Juridische Faculteitsvereniging, waaronder: Almanakcommissie JFR, Feestcommissie R.F.V. Christiaanse-Taxateur, Commissie Tweedejaarswerkweek JFR. Ook heb ik aan diverse studiereizen deelgenomen. Verder had ik diverse bijbaantjes bij o.a. het Fiscaal juridisch adviesbureau van Nationale Nederlanden en was ik Erasmus Ambassador.
hoe ze zijn begonnen? Hoe zijn ze terechtgekomen op de plek waar ze nu zijn en wat zouden ze anders hebben gedaan? Lees het hieronder!
Naast de reguliere studentenbeslommeringen (zoals het lidmaatschap van Laurentius) de studiereis naar London (net toen Diana stierf zaten wij in Londen) had ik een paar leuke bijbanen, waaronder chauffeur van wijlen Pim Fortuin.. Daarnaast stond het laatste jaar in het teken van veel business courses van de (toen nog) big 6; veel plezierige bijeenkomsten waar je een goede indruk kreeg van zowel de werkzaamheden als de organisatie(cultuur). Uiteindelijk heeft het niet mogen baten en heb ik gekozen voor een baan bij ING.
Wat was uw eerste baan na uw studie? Junior Tax Advisor bij Ernst & Young en daarna Contractadviseur Collectieve Pensioenen bij Nationale Nederlanden.
Management trainee bij ING.
Welke studie zou u als u mocht kiezen, met de ervaring/wetenschap die u nu heeft, erbij willen doen? Ik heb diverse opleidingen na mijn studie gedaan omdat die in de praktijk van mijn werk passen. Zo heb ik Financial Planning (FFP) gedaan en heb ik diverse verzekeringsdiploma’s behaald op het gebied van pensioen en levensvezekeringen. Ik ben ook Register Pensioen Adviseur (RPA).
Mw. Nadine de Hoop
Dhr. Rogier Kerkhof Kunt u zich kort voorstellen en vertellen wat uw huidige functie inhoudt?
Mijn naam is Nadine de Hoop. Ik werk als directeur en fiscaal jurist bij ’t Wielse baken B.V. in Lopik, een klein bedrijf in het MKB-segment. Ik houd me ook bezig met Financial planning. Daarnaast ben ik moeder van 2 dochters (3 jaar en 6 maanden).
Ik ben Rogier Kerkhof, (nog steeds) woonachtig in Rotterdam en vader van Karlijn, Lonneke en Hessel. In mijn dagelijkse werkzaamheden ben ik director Pension & Actuarial Services bij Hay Group. In deze functie ben ik verantwoordelijk voor het adviseren van ondernemingen op hun pensioendossier; hoe dient de regeling te luiden in het kader van de totale beloningsmix en wat is hiervoor de optimale financieringsstructuur c.q. uitvoerder. Ook hou ik mij bezig met executive pensions en actuariële waarderingen van pensioenaanspraken in het kader van IFRS en FAS.
In het verleden was u bestuurslid van de Christiaanse-Taxateur. Kunt u ons hierover meer vertellen? Ik was in het jaar 1999-2000 commissaris Interne zaken en daarmee eveneens hoofdredacteur van ‘de Aanslag’.
In die tijd was ik onder meer verantwoordelijk voor enerzijds het tijdschrift ‘de Aanslag’, en anderzijds voor de gezelligheid binnen ons bestuur. Het was een leuke periode waarin je je collega bestuurders goed leerde kennen en waar de vergadering op vrijdag altijd langer duurde dan strikt noodzakelijk!
Wat heeft u precies gestudeerd en waarom juist die opleiding? Ik heb Fiscaal Recht gestudeerd. Aan het eind van het Atheneum heb ik de keuze gemaakt om in Rotterdam Fiscaal Recht te gaan studeren. Ik heb nog even getwijfeld over Bedrijfskunde of Accountancy, maar ging uiteindelijk voor Fiscaal Recht.
Ik heb fiscale bedrijfseconomie gestudeerd en op een blauwe maandag ook nog mijn propedeuse rechten in Leiden behaald. De reden van mijn studiekeuze was onder meer de interesse die ik had in het juridische deel en daarmee gepaard gaande diversiteit van de studie, de breedte van de kennis die werd opgedaan en de creativiteit die je in het vak kan uitoefenen.
Wat voor soort student was u? Ik was erg bezig met het gezellige studentenleven. Daar heb ik volop van genoten. Toch was ik ook wel serieus, met name in de tentamentijd.
Een echte.
Gehele opleiding rechten, voornamelijk pensioenrecht (maar dat was in die tijd nog niet mogelijk).
Wat zou u als u op uw carrière terug kijkt anders gedaan hebben? Wat zou u zeker opnieuw doen? Ik zou niets anders gedaan hebben, mijn keuzes waren heel bewust en ik heb er geen spijt van.
De keuze hebben gemaakt om toch naar het buitenland te gaan voor ING. Deze kans had ik achteraf zeker willen pakken. De keuze om voor een managementtraineeship te gaan zou ik zeker weer maken: na 1 jaar werken gaf ik leiding aan ruim 25 medewerkers: een ervaring waar ik ontzettend veel van heb geleerd en waar ik nog dagelijks plezier aan beleef.
Heeft u een aanbeveling voor de fiscale studenten? Ga mee met een studiereis. Echt superleuk om mee te maken.
Genieten!
‘de Aanslag’ bestaat dit jaar 20 jaar. Hoe ziet u uzelf over 20 jaar? Eigenlijk wel hetzelfde als nu, nog steeds aan het werk bij ’t Wielse Baken bv.
Zeker nog niet met pensioen.
Column Tom Gorny Mijn moeder weet nog steeds niet waar het fout is gegaan en ik ben eigenlijk best tevreden. In twintig jaar tijd kan kortom alles veranderen. Dat is eigenlijk mijn grootste les geweest van de afgelopen jaren. Dat al hetgeen jij als een vast gegeven ervaart, over twintig niks meer is dan een mistige herinnering.
hebben ingeslagen en dan kan een ontmoeting, een bladzijde uit een boek, alles op z’n kop zetten en jouw toekomst weer volledig verschuiven. Wat mij betreft is dat ook het mooie. De grillige vertakkingen van het lot.
Deze ogenschijnlijk willekeur mag voor jou echter geen reden zijn om de dromen die je hebt Een troost daarbij is dat de keuzes los te laten of maar met alle die jij nu maakt per direct jouw winden mee te waaien. Je hebt toekomst volledig veranderen. vertakkingen in het leven die Maar dan denk je een richting te een versnelling betekenen en je
hebt vertakkingen die jou juist af- komen. leiden. Zaak is dan te weten met welke je te maken hebt. Uiteindelijk is het Durven dromen is daarbij het leven een aller belangrijkst. Durf vast te spel en het doel van elke spel is houden aan jouw ideaal. Durf die dat jij en de mensen met wie je richting te blijven bewandelen het speelt zich vermaken. Have die jou bij je einddoel zal brengen. fun de aankomende twintig jaar. Weet ook bij voorbaat dat je heel Wees lief voor je de mensen om vaak zult struikelen en vallen. je heen en doe wat Jij doen moet. Als het dan om welke reden dan Onthoudt, bij twijfel;”Gewoon ook niet werkt, houd je droom doen!!” dan vast en verander enkel de strategie om bij jouw einddoel te Opa Tom
67
68
deAANSLAG!
Symposium Totaalwinst
Symposium Totaalwinst
Symposium Totaalwinst Door: Vincent Meijerman
Na weken van voorbereiding en overleg met medewerkers van het Fiscaal Economisch instituut (FEI BV) en de commissieleden van onze eigen studievereniging R.F.V. ChristiaanseTaxateur, was het op 17 juni jl. eindelijk zo ver. Een nieuwe stap in de professionalisering van onze vereniging werd gezet; het symposium Totaalwinst, gezamenlijk georganiseerd door de R.F.V. Christiaanse-Taxateur en het Fiscaal Economisch Instituut, was het toonbeeld van professionaliteit en hoogstaande inhoud.
De dag ving voor ons als commissie aan rond het tiende uur in de ochtend. Nadat we de vorige avond nog intensief bezig waren geweest om de laatste puntjes op de i te zetten (wat toch weer dusdanig lang duurde dat de bewaking ‘was closing the building’), kwamen we op de dag zelf samen om de zalen in te richten, de catering te controleren, de microfoons aan te sluiten en om alle randzaken die nog opkwamen op te vangen en in goede banen te leiden. Tegen 11 uur werd de balie ingericht en was een heuse symposiumsfeer bijna voelbaar. Nadat we vervolgens een kleine check uitgevoerd hadden op de microfoons (‘Ik wil graag: een grote patat met, een hamburger en een milkshake…, check!’) werd de laptop klaargezet met de presentaties van de inleiders van de dag, alsmede de presentaties van de inleiding van de dagvoorzitter (prof. dr. Peter Kavelaars) en de stellingen van de discussieleider van de dag: prof. dr. Leo Stevens. Tegen die tijd was alles tot in de puntjes geregeld en konden we tevreden toezien hoe de catering de door de organisatie aangeboden lunch klaarzette. Nadat we constateerden dat we er klaar voor waren was het wachten op de eerste deelnemers van het symposium. De eerste deelnemers kwamen vanaf het middaguur binnendruppelen. Bij de balie werden zij voorzien van een programmaboekje alsmede een persoonlijk programma. Tijdens de lunch werden onmiddellijk oude contacten aangehaald en nieuwe contacten gelegd dat de dag naast een wetenschappelijke dimensie, ook een praktische en sociale dimensie gaf. Nadat datgene wat eens de lunch was, gereduceerd was tot achterblijvende kruimels werd de Forumzaal betreden door zowel studenten als door wetenschappers en fiscalisten werkzaam in de praktijk. Nadat om en nabij de 140 man zich gesetteld had in de luxueuze stoelen, en de inleiders van de dag plaatsgenomen hadden, trapte prof. Kavelaars het symposium af met een korte inleiding van de dag. Tijdens deze inleiding maakte hij gewag van het feit dat dit jaar voor het eerst samengewerkt werd met de R.F.V. ChristiaanseTaxateur, waarbij hij aangaf de samenwerking uitermate vruchtbaar te vinden, wat ik van de kant van de CT alleen maar kan beamen. Dat hij vastbesloten was om de dag te laten verlopen binnen het door ons vastgestelde tijdsbestek in het minutieus uitgewerkte draaiboek, bleek wel uit de bel die hij speciaal had meegenomen om zijn collega-fiscalisten te kunnen wijzen op het eventueel overschrijden van hun spreektijd. Dat inleider prof. dr. mr. Edwin Heithuis1 onmiddellijk het heft in eigen hand nam door een poging te doen de inleiding af te kappen met diezelfde bel, was kenmerkend voor de ontspannen sfeer die tijdens de inleidende voordrachten heerste. Vervolgens liet de dagvoorzitter artikel 3.8 Wet IB 2001 de revue passeren, zodat alle aanwezigen zich terdege bewust werden van de focus van de dag.
1
Verbonden aan de universiteit Utrecht als hoogleraar en daarnaast actief als wetenschappelijk adviseur bij BDO.
Daarna was het aan prof. dr. Peter Essers2 om het ondernemersbegrip (zonder ondernemer immers geen winst) af te bakenen voor alle aanwezigen. Vragen die voorbij kwamen waren: ‘Wanneer hebben we het over beleggen, en wanneer over ondernemen? Waarom zouden we de ondernemer bevoordelen met faciliteiten waar de loongenieter geen recht op heeft?’ Het was zijn functie in de Eerste Kamer die een groot deel van zijn vervolgverhaal vervolgens kleurde. Kern van zijn betoog was zijn voorstel tot het instellen van een winstbox+, met een vast tarief zonder vrijstellingen (de toevoeging van de plus dient, aldus Essers, om het taboe dat op ‘winstbox’ heerst uit de weg te gaan). Met het instellen van de winstbox+ verdwijnt volgens hem de verstorende werking van vrijstellingen en wordt voor ondernemers een hoop van de administratieve lasten weggenomen. Dat niet iedereen dezelfde mening was toegedaan zou tijdens de afsluitende discussie blijken. In aansluiting op prof. Essers was daarna de beurt aan prof. dr. Edwin Heithuis. Nadat hij aangegeven had het liever over de hondenbelasting te hebben, bleek hij uiteindelijk best bereid om het een en ander uit de doeken te doen over baten en stortingen enerzijds en lasten en onttrekkingen anderzijds. Tijdens zijn voordracht werd duidelijk dat er meer te zeggen is over deze vier begrippen, dan op het eerste gezicht lijkt. De focus lag op de onzakelijke lening (onttrekking) en het laatst gewezen arrest hieromtrent (BNB 2008/191). In de stelling die volgt uit zijn inleiding bestreed hij dat het voornoemde arrest ook geldt voor onzakelijke leningen ‘omlaag’ en ‘zijwaarts’ en pleitte daarmee tot inperking van de werking van het arrest. Dr. Warner Bruins Slot3 kreeg vervolgens de kans om de aanwezige toehoorders van één van zijn stellingen te overtuigen. Dit deed hij echter niet na zich met een anekdote, waaruit bleek dat hij een dummy op het gebied van totaalwinst en jaarwinst zou zijn, in te dekken voor een eventueel gebrek aan kennis. Dat hij ondanks deze bescheiden start niet gespaard werd door kritische toehoorders, bleek toen prof. Leo Stevens het nodig vond om kritiek te uiten op de visie van Bruins Slot omtrent de koppeling tussen jaar- en totaalwinst. In deze visie geldt dat de jaarwinst (art. 3.25 Wet IB 2001) de in moten gehakte totaalwinst (art. 3.8 Wet IB 2001) is. Gevolg daarvan is dat de totaalwinst bepalend is voor de omvang van de jaarwinsten. Na een verhitte discussie (waar het laatste woord ongetwijfeld nog niet over gezegd is) werd de draad van de inleiding opgepakt en bracht bovengenoemde zijn stellingen naar voren. Als laatste kreeg prof. dr. Irene Burgers4 het woord. Zij begon haar inleiding door zich te richten op de dissertatie van dr. Dirk Albregtse in combinatie met haar eigen dissertatie. Zij bekeek het totaalwinstconcept voornamelijk vanuit een internationaalrechtelijk perspectief, waarbij zij zich richtte op de problematiek rondom winstverdeling tussen een vaste inrichting (v.i.) en het hoofdhuis. Vraag bij het toedelen van die winst is hoe de v.i. gezien moet worden. Is de v.i. een zelfstandige eenheid (vergelijkbaar met een buitenlandse dochter), en kan de winst als zodanig zelfstandig in het buitenland belast worden, of is de v.i. slechts een functionele 2 Verbonden aan de universiteit van Tilburg als hoogleraar en daarnaast actief als lid van de Eerste Kamer namens het CDA. 3 Werkzaam als belastingadviseur bij KPMG Meijburg en Co. Amstelveen op de afdeling ‘Financial Services’ 4 Werkzaam als hoogleraar international en Europees belastingrecht te Groningen en tevens actief in de EU Arbitragecommissie
deAANSLAG!
eenheid, en moet de generale winst gesplitst worden? Irene Burgers onderschrijft de tweede benadering en stelt dat met deze benadering de heffingsbevoegdheid over de winst het meest rechtvaardig tussen landen gesplitst kan worden. Na deze boeiende inleiding kreeg iedereen een kwartiertje de kans om nieuwe krachten op te doen (in veel gevallen betekende dit het tot zich nemen van cafeïne) alvorens te vertrekken naar de workshopzalen, alwaar de organisatie de zalen in gereedheid had gebracht voor de acht sprekers van de dag. Bij navraag bleek dat zowel studenten als externe bezoekers van het congres het een leuke ervaring vonden om voor de verandering met zowel studenten als fiscalisten, werkzaam in de praktijk, van gedachten te kunnen wisselen. Mede omdat het sprekersbestand louter uit gerenommeerde sprekers bestond bleken de workshops een zeer waardevolle aanvulling op de inleidingen. Ook mede door de workshops kwam iedereen goed beslagen ten ijs in de forumdiscussie waar prof. Leo Stevens, emeritus-hoogleraar, met hetzelfde gemak en dezelfde bezieling als waarmee hij een groep studenten bespeelt, de discussie tussen fiscale zwaargewichten in goede banen wist te leiden. Tijdens de discussie bleek hoe breed de verschillen in mening soms waren en steeds weer wist Stevens sprekers te dwingen tot de essentie te komen. Interessant was de discussie tussen prof. dr. Hoogendoorn en drs. Marcel Smeets, waarbij de emoties hoog opliepen omtrent het al dan niet wenselijk zijn van het naar elkaar toegroeien van de commerciële en fiscale winstbepalingsregels. Belangrijker nog dan wat de uiteindelijke uitkomst was van de forumdiscussie vind ik het feit dat ideeën uitgewisseld werden in een face-to-face setting in plaats van via de vakliteratuur. Daarnaast is het denk ik ook een voorrecht voor ons als studenten om getuigen te zijn van (en hopelijk ook in latere versies deel te nemen aan) een op zo’n uitzonderlijk hoog niveau gevoerde discussie. De dag stond mede in het teken van het naderende afscheid van Dirk Albregste, zodat natuurlijk niet verzuimd werd om nog uitgebreid stil te staan bij zijn verdiensten voor de fiscaliteit en voor FEI BV. Prof. Peter Kavelaars wist de immer bescheiden docent te complimenteren voor zijn passie voor scriptiebegeleiding en onvermoeibare inzet voor onderzoeksdoeleinden te roemen. Daarnaast wist hij Albregste te verrassen door hem een bundel aan te bieden, geschreven ter gelegenheid van zijn naderende afscheid met als titel: ‘Maatschappelijk
69
70
deAANSLAG!
Symposium Totaalwinst / Dankwoord
ingesteld’ met de woorden: ‘Dirk, eigenlijk ben jij te goed voor deze wereld’. Na deze complimenten kon Albregtse zelf niet achterblijven. Hij liet middels een met kwinkslagen doorspekte speech zijn dankbaarheid duidelijk merken, en hintte al op blijvende wetenschappelijke activiteit.
Foto's
Symposium Totaalwinst
prachtige dag gemaakt, met perspectieven voor de toekomst. Ik ben er volgend jaar in ieder geval bij en hoop velen met mij! Symposiumcommissie 2010-2011
Ter afsluiting van deze dag werd rustig nagepraat onder het genot van een hapje en een drankje, waarbij wederom druk genetwerkt werd en kon ik in het voorbijgaan horen dat niet iedereen even makkelijk de opgekomen discussiepunten los kon laten. Na verschillende enthousiaste reacties gehoord te hebben en nadat eindelijk Emilie (‘Waar is iedereen nu weer!’), Chris (‘Wacht, ik moet even nog wat opruimen’), Titiaan (‘Ik bestel nog even tien bier voor sluiting’) en ikzelf langer dan twee seconden samen op dezelfde plek wisten te blijven kon een commissiefoto gemaakt worden. Na dit laatste wapenfeit konden wij als commissie tevreden terugkijken op het symposium. Dat doe ik terwijl ik dit verslag schrijf nog steeds. De goede opkomst, het gerenommeerde sprekersbestand, de gezelligheid, de locatie, de tijdsplanning, de soepele voorbereiding en de mooie woorden ter afscheid van Dirk Albregtse hebben het symposium tot een
Een fenomeen op de 16e verdieping van het H-gebouw van de Erasmus Universiteit zwaait af en gaat met een welverdiend pensioen. Dirk Albegtse, bekend door de publicaties van een groot aantal fiscale boeken en artikelen, is als persoon altijd nauw betrokken geweest bij de R.F.V. Christiaanse-Taxateur. Al ten tijden van de Nederlandse Economische Hogeschool was Dirk Albregtse verhuisd van het Zeeuwse naar Rotterdam. Het jaar dat hij zijn studie aanving, betrof hetzelfde jaar dat de voorganger van de vereniging, het Fiscaal Economisch Dispuut Taxateur, werd
opgericht. Het jaar 1967 is het jaar dat de levenslange band tussen Albregtse en de vereniging ontstond. Als vereniging doe je met enige regelmaat een beroep op docenten. Voor het begeleiden van scripties, vragen over ‘de stof’, maar natuurlijk ook voor activiteiten van de studievereniging. Zo prijkt in ons verenigingsblad ‘de Aanslag’ een groot aantal artikelen van docenten. Zoals Fiscale Economie afscheid neemt van fenomeen Dirk Albregtse, zo neemt de capgroep Fiscaal Recht afscheid van Han Kogels. Als professor Europees Belastingrecht is hij een geruime tijd betrokken geweest bij zowel de capgroep Fiscaal Recht als bij de ChristiaanseTaxateur. In 1969-1970 starte zijn betrokkenheid bij de toenmalige F.E.D. Taxateur. Als voorzitter van de voorloper van de Christiaanse-Taxateur kreeg hij een hart voor het Rotterdamse fiscalisten studentenleven. Sedertdien heeft hij diverse bijdrage geleverd. Zijn humor tijdens de colleges, zijn onverbreide lach zullen we moeten missen, echter ik heb
al horen zeggen dat hij nog wel een aantal colleges tussendoor blijft geven. Beide heren zijn van grote betekenis geweest en zijn dat tot op heden nog steeds. Namens de (oud)-leden, mijn voorgangers en het bestuur bedank ik u beiden hartelijk voor uw onvermoeide inzet voor de vereniging! Namens het XVIIIe bestuur, Met vriendelijke groet, Martijn Schippers Voorzitter 2010-2011
Dankwoord
Beste CT’er,
deAANSLAG!
71
72
deAANSLAG!
Business Course
Starters interview KPMG Meijburg & Co
Filosofie en Belastingrecht
Starters interview
deAANSLAG!
5 t/m 12 november 2011
KPMG Meijburg & Co Paspoort
Naam: Arie de Groot Opleiding: Fiscaal recht Leeftijd: 27 jaar Favoriete plek in Rotterdam en waarom: De Kuip!
Zou je je even willen voorstellen?
dus veel bezig met overnames van bedrijven.
gaan. Aan het einde van mijn studie was ik er
Mijn naam is Arie de Groot. Ik ben een geboren
Bij een overname wil de kopende partij graag
echt aan toe om te beginnen met werken. Ik ga
en getogen Rotterdammer en heb fiscaal
weten of alles met betrekking tot de belastin-
dan ook iedere dag met plezier naar mijn werk.
recht gestudeerd aan de Erasmus Universiteit
gen in orde is. Hiervoor scannen we (in op-
Maar na een zwaar weekend denk ik nog wel
Rotterdam.
dracht van de koper of de verkoper) de belast-
eens met weemoed terug aan de mogelijkheid
ingpositie van het bedrijf. Na een ‘due diligence’
om naar willekeur een dag ‘vakantie’ te nemen.
Hoe ben je bij KPMG Meijburg & Co terechtgekomen en wat is je functie?
wordt een koopovereenkomst opgesteld waarin eventueel garanties voor of vrijwaringen van
Waar bestaan de opleidingsmogelijkheden binnen KPMG Meijburg & Co uit?
Begin 2008 nam ik deel aan de Masterclass
belastingen worden opgenomen. Vervolgens di-
Algemene Praktijk van KPMG Meijburg & Co.
ent te worden bepaald wat de meest optimale
Een topdag, waarmee KPMG Meijburg & Co een
structuur is om een onderneming te kopen.
superleuke indruk op me heeft achtergelaten.
Hierbij kan bijvoorbeeld ook worden bepaald
begin je uiteraard met de driejarige opleiding
Een paar dagen later werd ik benaderd voor
op welk niveau een lening moet worden
bij de Nederlandse Orde van Belastingadvi-
een werkstudentschap. Als werkstudent had
aangetrokken. Doordat je veel verschillende
seurs (NOB). Verder krijg je als starter nog een
ik het zo naar mijn zin dat ik nooit meer ben
bedrijven ziet en de problemen die je tegen-
aantal interne vaardigheidstrainingen, zoals
weggegaan en op 1 augustus 2010 fulltime ben
komt zowel in soort als in grootte verschillen, is
presenteren en efficiënt lezen. Om goed op de
begonnen als Tax Assistant.
het werk heel afwisselend.
hoogte te blijven van de fiscale actualiteit is er
Heb je ook deelgenomen aan de Meijburg Business Course naar ZuidAfrika? Zo ja, hoe heb je dat ervaren?
Heb je tijdens je studietijd ook nevenactiviteiten verricht?
Nee, als student heb ik (helaas) nooit deel-
iteitencommissie gezeten van de CT. Verder
genomen aan deze reis. Van studiegenoten
heb ik onder meer in het bestuur van Integrand
Nadat de NOB is afgerond, ga je steeds meer
die wel mee zijn geweest heb ik gehoord dat
Rotterdam gezeten en in de Eurekaweekcom-
cursussen volgen die te maken hebben met
het een supervette reis is. Gelukkig gaan op
missie van een studentenvereniging. Ik heb
je eigen vakgebied. Deze worden op iedereen
deze reis ook altijd Meijburgers mee en bij de
aan al deze commissies erg veel plezier beleefd
persoonlijk afgestemd. Ook kun je je dan
volgende Business Course van 5 tot en met 12
en er ook nog eens veel van opgestoken. Het
opgeven voor een ‘Tax Trek’, een internationale
november prijs ik me gelukkig als een van de
commissiewerk is mij zelfs zo goed bevallen dat
uitwisseling van drie maanden met een ander
Meijburgers die meegaat. Ik zie er nu al naar uit
ik momenteel deel uitmaak van het bestuur
KPMG-kantoor. Daarbij kun je buitenlandse
en kan er eind november dus alles over vertel-
van Connect, de jongerenorganisatie van KPMG
KPMG-cursussen volgen; erg goed voor je inter-
len. Voor jullie is het natuurlijk nog beter om je
Meijburg & Co en KPMG met ongeveer 1.500
nationale netwerk!
in te schrijven voor de selectieprocedure, en wie
leden. Connect organiseert inhoudelijke activ-
weet zelf mee te gaan!
iteiten en ‘fun’-activiteiten, zoals een skireis en
Hoe is het werken bij KPMG Meijburg & Co? Je krijgt al snel veel verantwoordelijkheden. In het begin is het belangrijk om jezelf zo breed mogelijk te oriënteren en bij alle verschillende disciplines mee te kijken. Inmiddels ben ik zelf voornamelijk werkzaam in de M&A-praktijk en
Tijdens mijn studententijd heb ik in de activ-
golftrainingen. Dit jaar zullen we ook voor het eerst deelnemen aan de zeilwedstrijd Race of the Classics voor Young Professionals.
Hoe heb je de overstap van de universiteit naar de praktijk ervaren? Omdat ik als werkstudent bij KPMG Meijburg
& Co ben begonnen, is dit bij mij geleidelijk ge-
Als startende fiscalist bij KPMG Meijburg & Co
een wekelijkse vergadering waarin casussen uit de praktijk en actuele fiscale ontwikkelingen worden besproken. Al met al vormt dit een druk programma.
Het thema van de laatste Aanslag dit jaar draait om het twintigjarig bestaan. Waar zie jij jezelf over twintig jaar? Wie dan leeft, wie dan zorgt, maar ik zie
mezelf als 47 jaar jonge kerel, vader van een ‘x’ aantal kinderen en nog steeds werkend in de belastingadviespraktijk.
Niet bang voor de Big 5?
Waar ligt jouw Tax?
KPMG Meijburg & Co biedt jou de mogelijkheid om de confrontatie aan te gaan met de Big Five. Ben jij derde- of vierdejaars student fiscaal recht of fiscale economie en beschik jij over stalen zenuwen? Schrijf je dan zo snel mogelijk in voor de selectieprocedure van de Meijburg Business Course via de site www.waarligtjouwtax.nl. De inschrijving sluit op donderdag 1 september 2011, dus wees er op tijd bij! Na inschrijving ontvang je meer informatie over de selectieprocedure.
Tax is our business
73
74
deAANSLAG!
Eindactiviteit 2011
Foto's
Paintballen en dineren met de Christiaanse-Taxateur i.s.m. Pereira Consultants Door: Mohamed Mohamud Assir en Ahmet Çeliktas
Op 3 juni jl. vond de eindactiviteit plaats van onze studievereniging i.s.m. Pereira Consultants. Na lang wikken en wegen had de activiteitencommissie ervoor gekozen om te gaan paintballen. De ultieme manier om te laten zien of onze leden een fiscale marinier zijn en ze eens flink uit te testen. Bovendien kregen de leden zo de kans om alle studiefrustraties van het eind van het collegejaar eruit te schieten. In de middag verzamelden we met een grote groep CT’ers bij ASCO Paintball. Na uitleg gekregen te hebben over alle regels omtrent het paintballen, werden de teams gevormd. De dames waren zo zeker van zichzelf, dat ze een eigen team hadden gevormd. Daar zaten uiteraard weer een aantal verstrooide heren bij. Ze waren volledig overtuigd van het feit dat ze de bloeddorstige herenteams zouden aftuigen. De eerste ronde ving aan en het (deels) damesteam vs herenteam 1 betrad het veld om zich waardig te gedragen tijdens de missie. Na veel vliegende (verf)kogels en gevallen soldaten van de Christiaanse-Taxateur eindigde de strijd in een remise. Beide teams waren ondanks de hoge verwachtingen er niet in geslaagd om de vlag te veroveren. Vervolgens ging het derde team het veld op, om later weer teleurgesteld af te druipen. De drie teams hebben afwisselend tegen elkaar gestreden, maar helaas kwam geen enkele team met het vlag thuis. De vlag bleef met veel trots hangen, alhoewel het volgens ons één keer in handen is geweest van de vijand, maar de gelukkige was direct onder vuur genomen. Daarnaast zijn we er ook van overtuigd dat de dames de vlag hadden verstopt.
Ter afsluiting van het paintballen bleven de fiscale mariniers van de CT naborrelen op locatie, tussen de bomen en de spoorweg. Naast het paintballen en borrelen stond ook nog een diner op de agenda. Vanaf een uur of zes in de avond verzamelde een nog grotere groep zich bij het restaurant Humphreys. Voorafgaand aan het eten was iedereen aan het relaxen en bijkomen in de zon met een drankje in de hand. Een overwinning werd echter niet gevierd vanwege de teleurstellende onbesliste eindes van de missies. Door het aantal toenemende zielen tijdens het diner nam de vreugde ook steeds meer toe. Naarmate het later werd, werd het ook steeds gezelliger. Of dit aan de rijkelijk vloeiende drank lag is niet te zeggen. Ondanks de drukte was het diner goed verzorgd en hebben we heerlijk gegeten. Het einde was voor velen nabij, enkele leden zijn echter nog een kroeg ingedoken om tot in de vroege uurtjes door te gaan. Wij kijken terug op een zeer geslaagd eindactiviteit en willen Pereira Consultants en de aanwezige leden hiervoor hartelijk bedanken! De activiteitencommissie 2010-2011
Eindactiviteit
deAANSLAG!
75
76
deAANSLAG!
Filosofie en Belastingrecht
Ondernemers helpen groeien met jouw cijfermatig inzicht?
Fiscaal Opmerkelijk
Fiscaal Opmerkelijk Door: Tim Zwinkels
In deze editie van de Aanslag heeft de redactie wederom de rariteiten binnen de fiscaliteit voor je opgespoord. Hieronder kun je lezen over vijf verschillende fiscaal opmerkelijke trends. Heksenbelasting
Hebben we in de eerste Aanslag nog vermeld dat de heksenbelasting in Roemenië niet werd ingevoerd, nu lijkt dit toch echt te gaan gebeuren. Er is wederom een voorstel aangenomen om heksen, waarzeggers en astrologen tegen 16% te gaan belasten. De heksen zijn gaan protesteren en hebben de president Basescu en zijn regering vervloekt. Om dit kwaad te weren draagt Basescu paarse kleding. Wordt ongetwijfeld vervolgt.
Koekje van eigen deeg
Financieel talent Sta jij aan het begin van een carrière als accountant of fiscalist? Dan is het goed om jezelf af te vragen waar jouw financieel inzicht het best tot zijn recht komt. Bij Baker Tilly Berk controleer je niet alleen het verleden, maar adviseer je ook over de toekomst van een bedrijf. Baker Tilly Berk combineert een landelijke aanwezigheid en een internationaal netwerk met kleinschalige kantoren dichtbij onze klanten. Die jij al snel persoonlijk kunt adviseren. Je werkt bijvoorbeeld mee aan de uitbreiding van een transportonderneming, de fusie van twee bedrijven of een audit in de publieke sector. Om ondernemers te helpen groeien zoeken we medewerkers die zelf ook ondernemend zijn en zich continu willen ontwikkelen. Denk jij dat de rol van adviseur bij jou past? Dan hebben we voor jou ook een goed advies: werkenbijbakertillyberk.nl.
www.werkenbijbakertillyberk.nl
ACCOUNTANTS EN BELASTINGADVISEURS
deAANSLAG!
Maancake is een erg populair Chinees gebakje. Het is zelfs zo populair dat veel bedrijven één a twee cakejes per week weggeven aan hun werknemers. Het idee hierachter is dat de werknemers dankbaar zijn en niet gaan zeuren om loonsverhoging. Ook is het een mooie manier om personen om te kopen. Toen de Chinese overheid te weinig middelen had, kwamen ze op het idee om dit middel van omkoping te belasten.
Betalen voor je eigen WC
Maryland (USA) heft belasting op eigenaren van woningen en kantoorpanden voor hun rioolwater. Met deze opbrengt willen ze Chesapeake Bay beschermen. Zo moet een huishouden elke maand 2,5 dollar betalen. Hoewel juist de bewoners de minste vervuilers zijn worden ze toch geconfronteerd met deze flush tax. Er is ondertussen wel al een opbrengst van een aantal honderd miljoen.
Babynamen
In Zweden had de Zweedse Belastingdienst tot voor kort de macht om ouders van pasgeborene te verbieden om ‘rare’ namen aan hun baby’s te geven. De regel luidde als volgt: "Voornamen zullen niet worden goedgekeurd als deze kunnen leiden tot overtreding of tot ongemak voor degene met de naam, of als de voornaam om welke reden dan ook niet geschikt is als voornaam” Er zijn vele protesten tegen deze regel geweest. Zo heeft een ouder in 1991 zijn kind de naam ‘Brfxxccxxmnpcccclllmmnprxvclmnckssqlbb11116’ gegeven. In 2007 hebben de ouders van ‘Metallica’ gedurende lange tijd een strijd gevoerd tegen de Belastingdienst voor het behouden van haar naam. Zweedse ouders zoeken de laatste jaren flink de grens op met namen als Elvis,
Google en Lego. De veranderende tijden hebben er onder andere toe geleid dat de Belastingdienst minder streng is geworden met het handhaven van deze regel.
Urine
De Romeinse keizer Vespasian had in zijn regeertijd een belasting op urineren in het leven geroepen. De belasting was van toepassing op ‘all of Rome’s many public toilets’. De belasting werd niet betaald door degene die een bezoek bracht aan het toilet, maar door de WC operators voor het verzamelen van de urine op de openbare toiletten. Men kon in die tijd kennelijk veel geld verdienen met het verkopen van de urine. De hoge ammoniakgehalte maakte de vloeistof erg gewild voor schoonmakers en leerlooijers.
77
78
deAANSLAG!
Stripverhaal Henk en Hans
Stripverhaal Henk en Hans
Met veel dank aan Eva Boomsluiter
deAANSLAG!
79
80
deAANSLAG!
Foto's
Alumnibijeenkomst Fiscale Economie
Foto's
Bestuursbekendmakingsborrel
deAANSLAG!
81
deAANSLAG!
82
Column Lubbers
Als de liefde van je leven ook fiscalist(e) is …* Hoewel een echte fiscalist slechts opgewonden raakt bij het lezen van 40 pagina’s Vakstudie of van de prikkelende geur van de wekelijksverse editie van het WFR, zou ik in deze bijdrage willen filosoferen over ‘liefdesrelaties tussen fiscalisten’. Misschien een op het eerste gezicht wat merkwaardig onderwerp, maar een kleine inventarisatie leverde mij toch de namen op van een vijftiental paren1 waarbij dit verschijnsel zich in meer of mindere mate voordoet of heeft voorgedaan. Voordat ik mijn visie zal geven op de voor- en nadelen van een ‘fiscale relatie’ en de maatschappelijke wenselijkheid ervan, zou ik u eerst een beeld willen schetsen van een aantal categorieën relaties. Categorie I: succesvol
De meest zuivere vorm van een fiscale relatie. Aarzelend verliefd worden, daarna samenwonen en misschien zelfs trouwen. Soms zijn deze relaties ontstaan door simple openingsvragen als “Moeilijk hè, dat VPB” of “Heb jij voor mij nog een artikel over de Brede Herwaardering?”
Categorie II: kort, maar hevig
Relaties van deze categorie zijn vaak minder succesvol dan die uit categorie I. ik zou deze relaties daarom liever omschrijven als ‘fiscale gelegenheidsrelaties’. Tijdens een gezellige fiscalistenborrel raakt u – onder het genot van een borrel teveel – opeens doordrongen van de schoonheid van uw gesprekspartner en wordt u getroffen door een warm gevoel van verliefdheid. Helaas komt er een moment dat ook uw benevelde toestand verdwijnt en het met de relatie snel gedaan is.
Categorie III: hoort eigenlijk niet
Dit soort relaties ontstaat vaak tijdens studiereizen en andere grote (verenigings)activiteiten. Helaas heeft één van de partners of hebben beide partners echter al een relatie met een buitenstaander. Hoewel er soms sprake is van echte liefde, is dit type relatie gedoemd te mislukken.
Categorie IV: onbeantwoorde liefde
Ieder kantoor, instelling of vereniging heeft er wel een paar: meestal mannen, in de eigen vertrouwde omgeving naarstig op zoek naar de liefde van hun leven. Telkens worden zij echter afgewezen. Mijn advies: zoekt uw heil eens buiten onze fiscale wereld! Dan ben ik nu toegekomen aan een korte beschrijving van een aantal * 1
A.O. Lubbers, ‘de Aanslag’, jaargang 3, nummer 3, 1992-1993, “Als de liefde van je leven ook fiscalist(e) is …” Wat dacht u van b.v. R.p.v.d.D & K.L.B.C., R.A.M. & M.B., E.C.S. & J.V., R.M.M.L. & S.V., K.E.M.v.d.H. & W.H.C.Z., P.K & R.M.K-N, H.v.d.B & B.J.K., Y.K. & R.P.A.W., H.T.M.D. & M.A.H., D.D.O. & J.H.E.? Overeenkomst tussen deze initialen en werkelijk bestaande personen berust louter op toeval…
voor- en nadelen van een liefdesrelatie tussen twee fiscalisten. Allereerst zou ik willen wijzen op het financiële voordeel dat ontstaat wanneer twee fiscalisten ieder een vergoeding krijgen voor vakliteratuur en in werkelijkheid samen slechts één abonnement hebben. Deze fiscale stelletjes sparen al snel veel geld per jaar uit, maar ik zou hen toch willen waarschuwen. Het kan gebeuren dat uw relatie wordt verbroken en dat uw partner er na de scheiding vandoor gaat met de meest waardevolle nummers van het WFR: u zult berooid achterblijven met incomplete jaargangen van uw geliefde periodiek. Naast financiële voordelen zijn er natuurlijk ook voordelen in hele andere sferen te bedenken. Het kan erg opwindend zijn om samen te publiceren in vakbladen of elkaar – voor het slapengaan – zachtjes fiscale constructies in het oor te fluisteren. Aan een dergelijke relatie zitten echter ook nadelen. Het grootste nadeel is mijns inziens de kans op het ontstaan van ‘inteelt’. Volgens het woordenboek Van Dale wordt ‘inteelt’ omschreven als voortgezette vermenging van nauwverwante personen. Inteelt kan volgens dit woordenboek leiden tot degeneratie, het minderwaardig worden in geestlijk of fysiek opzicht. Dus bezint eer gij begint! Ter beoordeling van de maatschappelijke wenselijkheid van een relatie tussen twee fiscalisten is het van belang de achtergronden van beide fiscalisten in de discussie te betrekken. Een relatie tussen een adviseur en een inspecteur zou tot ongeoorloofde belangenverstrengeling kunnen leiden. En wat dacht u van de situatie waarbij beide partners elk bij een ander (concurrerend) advieskantoor werkzaam zijn en elkaar op de meest slinkse wijzen de nieuwste constructies ontlokken? Wellicht verklaart dit waarom verfijnde besparingsconstructies nooit lang geheim blijven… Ik zou willen afsluiten met een tweetal opmerkingen. U zult zich na deze analyse afvragen of fiscalisten zich in hun liefdesrelaties met elkaar structureel anders gedragen dan paren uit de normalemensen-wereld. Zijn zij gemiddeld gelukkiger dan niet-fiscale paren? Scheiden ze vaker of minder vaak dan andere stelletjes? Doen zij het vaker en heftiger? Worden kinderen die geboren worden uit dergelijke relaties automatisch ook fiscalist? Voor deze lezers heb ik misschien goed nieuws. De Ministeries van Volksgezondheid en Financiën waren zeer geïnteresseerd in dit onderwerp en zouden graag zien dat er meer onderzoek wordt gedaan op dit gebied. Spoedig hoop ik met een door deze ministeries ter beschikkinggestelde (onbelaste!) starterssubsidie van een kleine zeven ton te beginnen met een groter en diepgaander onderzoek. Ook zult u zich als lezer misschien afvragen hoe het met de schrijver zelf gesteld is. Doet het verschijnsel zich ook bij hem voor? En zo ja, tot welke categorie rekent hij zich dan? Het zou mijns inziens niet goed zijn om als schrijver/onderzoeker deze discussie te vertroebelen met eigen bevindingen. Wel zou ik van de gelegenheid gebruik willen maken om iets te zeggen: M.E.V., wat heb je toch mooie blonde haren en wat zijn je ogen hemelsblauw! Allard Lubbers
Ben jij mens genoeg voor een wereldbaan bij Baker? Bij een van de meest internationale advocatenkantoren ter wereld werken bijzonder getalenteerde advocaten, fiscalisten en notarissen. Intelligent, gemotiveerd, ambitieus… én ook menselijk en met veel inlevingsvermogen. In onze praktijk draait ’t namelijk om mensen: zowel de mensen waarmee je
werkt in teamverband als de cliënten uit binnen- en buitenland met wie je intensief contact onderhoudt. Dat maakt je werk bij Baker & McKenzie Amsterdam tot meer dan zomaar een baan. Ben jij mens genoeg voor een wereldbaan bij Baker & McKenzie? Ga dan naar www.eenwereldbaanbijbaker.nl
EENWERELDBAANBIJBAKER.NL
deAANSLAG!
84
Colofon/Agenda
deA AANSLAG! ANSLAG!
Filosofie en Belastingrecht
Bar Restaurant Elit De Aanslag is het verenigingsblad van de R.F.V. Christiaanse-Taxateur en verschijnt vier keer per jaar.
Colofon
Editie Jaargang 20 / Nummer 4 Juli 2011 Hoofd- en eindredactie Faiza Ali Mohamed Redactie Ibrahim Aarouss Mariëtte Mampaeij Tim Zwinkels Met dank aan: Dr. D.A. Albregtse, Mohamed Assir, Prof. mr. drs. H.P.A.M. van Arendonk, mr. dr. C.W.M. van Ballegooijen, Harold van den Berge, Eva Boomsluiter, Ahmet Çeliktas, Patrycja Czarnota, Shangho Dekker, Ricky van Dorp, Marijke van Drunen Littel, Rijan van Druten, Perry van Eck, Tom Gorny, Arie de Groot, mr. Peter van der Hagen, Wajid Hassan, Nick Heijkoop, Nadine de Hoop, Prof. dr. P. Kavelaars, Dorine van der Keur, Rogier Kerkhof, Marilou de Kok, Christine van de Lagemaat, Gerard van der Linden, Prof. dr. A.O. Lubbers, Vincent Meijerman, Martijn Schippers, Prof. dr. L.G.M. Stevens, Mr. Anne-Sophie Strik, Bob Vos, Mr. drs. F.H.H. Weekers Redactieadres Erasmus Universiteit Rotterdam De Aanslagredactie Kamer H16-25 Postbus 1738 3000 DR Rotterdam
Onder de oudste wolkenkrabber van Europa, het Witte Huis in de Oude Haven in Rotterdam, bevinden zich twee prachtige horeca zaken onder één dak. Elit opende zijn deuren eind 2007, en na ruim twee jaar tijd is Elit gegroeid tot een van de meest toonaangevende zaken in de Oude Haven. Bar Elit is een zaak waar je kunt genieten van heerlijke cocktails, een verrassend diner uit de Italiaanse keuken en in de weekenden is het de plek waar de dj zorgt voor een onvergetelijke avond. Elit is van dinsdag tot en met zondag geopend vanaf 17.00 uur. In de zomer beschikt Elit over een groot terras met avondzon om de dag goed af te sluiten.
Grand Café het Witte Huis 1 juni 2010 openden de eigenaren van Elit Grand Café het Witte Huis. Het voormalige Bolwerk is na een flinke verbouwing omgetoverd tot een prachtig klassiek bruin café. Het Witte Huis is de ideale locatie om na het werk wat stoom af te blazen onder het genot van een goed glas wijn, een speciaal biertje of een heerlijke whisky uit het zeer breed assortiment.
Ook dit magazine hebben wij gedrukt
Niet vies van de fiscus
Telefoon: 010 – 408 14 69 Website: www.christiaanse-taxateur.nl E-mail:
[email protected]
Ook heeft het Witte Huis een aparte ruimte wat zich prima leent voor een afstudeerborrel, verjaardagsfeest of een private dinner tot 50 personen. Het Witte Huis is maandag tot en met zaterdag geopend vanaf 11:00 uur voor lunch en diner.
Ben jij die bijna afgestudeerd fiscalist die popelt om het adviesvak Jij creëert jouw eigen oplossing. Daarbij werk je samen met je Restaurant Cocktailbar Elit Adverteren in te gaan? Die zich verheugt op een creatief team van collega’s collega’s, maar je werkt zeker niet zomaar uit wat een ander Wijnhaven 3 Voor inlichtingen over adverteren kunt die je graag op weg helpen? Dan hebben wij een prachtige uitheeft bedacht. Natuurlijk begrijp je dat het beste resultaat u contact opnemen met Alexander Claessens 3011 WG Rotterdam daging voor je. Met klanten met naam en faam in binnenen wordt behaald in constructieve besprekingen met de fiscus. (
[email protected]). 010 - 213 17 66 buitenland en zeer uiteenlopende opdrachten krijg je bij ons een Mochten die besprekingen niet tot het gewenste resultaat Ontwerp en vormgeving uitstekende training on the job, uiteraard aangevuld met een voor jouw klant leiden, dan bewandel je de juridische weg, OCC dehoog Media Partners vaktechnisch en persoonlijk opleidingsplan ondermeer in onze desnoods bij het Europese Hof van Justitie. eigen TaxDrukkerij School. Zou je ook graag op deze manier je vak willen uitoefenen, OCC dehoog Media Partners dan willen wij graag kennis met je maken. Je kunt bellen met de Jij weet dat je in ons vak niet zonder creativiteit kunt, en tegelijkerOplage afdeling Human Resources of een van de partners. E-mailen kan tijd dat er naast mogelijkheden ook onmogelijkheden zijn. Wij zijn 700 exemplaren natuurlijk ook. op zoek naar adviseurs die denken in kansen en uitdagingen –niet in 18e beperkingen– en zo komen tot een inventieve oplossing bestuur der R.F.V. Juli 2011 voor de Christiaanse-Taxateur klant. Het boeit je dat elke klant een ander probleem 07 juli Op onze website Tax BBQvind Ernstje&meer Young achtergrondinformatie over ons Voorzitter kantoor en onze vacatures. heeft datMartijn vraagtSchippers om een-maatwerkaanpak. September 2011
Agenda
Ahmet Çeliktas - Secretaris Chris van Zwienen - Penningmeester Alexander Claessens - Commissaris Extern Faiza Ali Mohamed - Commissaris Intern Sophialaan 3 2514 JP Linden Den Haag T +31 (0)70 Chantal van der - Commissaris Reis 75 70 100
[email protected] www.pereiraconsultants.com
15 september 23 september
Drukwerk, nieuwe media, studiowerk, er komt van alles bij kijken wanneer
Naast drukken, nieuwe media en studio onderscheiden wij ons door het toepassen van ketenintegratie, automatisering, beheer, logistiek en full-
u op een goede manier met uw communicatie-uitingen aan de slag gaat. Zou het niet prettig zijn om alles op één plek uit handen te kunnen geven? OCC dehoog heeft als grafimedia specialist de kennis en het vakmanschap in huis die nodig is voor een complete mix van traditionele en nieuwe media:
fillment. Maak eens vrijblijvend een afspraak, daag ons uit en ontdek welke meerwaarde we voor u kunnen hebben. Hoe ver durft u te denken? www.occ-dehoog.nl/wat-doen-wij
van magazines, (gepersonaliseerde) mailingen of een nieuwe huisstijl tot aan digitale nieuwsbrieven en websites.
Wisselings-ALV LOF-congres Amsterdam
Studio
Naast bovenstaande activiteiten zullen er nog diverse andere activiteiten en borrels worden georganiseerd. Houd daarom onze website, www.christiaanse-taxateur.nl, goed in de gaten voor updates en eventuele wijzigingen!
Postbus 128, 4900 AC Oosterhout
•
De Wetering 30, 4906 CT Oosterhout
•
T. 0162 476 500
•
F. 0162 476 525
Printing
•
[email protected]
New Media
•
www.occ-dehoog.nl
85
86
deAANSLAG!
Filosofie en Belastingrecht
Wat Wat belangrijk is, laat niet los. Watbelangrijk belangrijkis, is,laat laatjeje jeniet nietlos. los.
stap? edestap? stap? d e n n e e d g g n vovloollge e e dd v omtetegroeien. groeien.Waar Waarzet zet ikiikk de teteom ruim IkIkwil wilruim Ik wil ruimte om te groeien. Waar zet
Waar Waarjejeook ookbent, bent,belangrijke belangrijkebeslissingen beslissingen Waar je ook bent, belangrijke zijn ver scalist zijnnooit nooit verweg. weg.In Injejerol rolalsalsfibeslissingen fiscalistenen zijn nooit ver weg. In je rol als fi scalist en bijbijhet hetbepalen bepalenvan vanjejevolgende volgendecarrièrestap. carrièrestap. bij het bepalen van begrijpen jebegrijpen volgende carrièrestap. Bij Thornton we dat BijGrant Grant Thornton we datjeje Bij Grant Thornton begrijpen we dat je voortdurend bezig met voortdurend bezigbent bent metjejegroei. groei. voortdurend bezig bent met je groei. Sterker Sterkernog, nog,wij wijzijn zijnererzelf zelfook ookmee mee Sterker nog,andere wij zijndoor er zelf ookambities mee bezig. jouw bezig.Onder Onder andere door jouw ambities bezig. Onder andere door jouw ambities alle alleruimte ruimtetetegeven gevenenendoor doorjejetalent talenttete alle ruimte te geven en door je talent te versterken versterkenmet meteen eengoed goeddoortimmerde doortimmerde versterken met een goed doortimmerde opleidingsaanpak. Meer over ons opleidingsaanpak. Meer over onsopoponze onze opleidingsaanpak. Meer over ons op onze website website website
www.carrierebijGT.nl www.carrierebijGT.nl www.carrierebijGT.nl
Grant GrantThornton Thorntonbijbijjou jouinindedebuurt: buurt: Grant Thornton bij-jou in de buurt: Alphen Amsterdam -Alphenaan aanden denRijn Rijn - Amsterdam Alphen aan den Rijn Amsterdam -- Boskoop Boskoop- Gouda - Gouda- Leiden - Leiden- Rijswijk - Rijswijk Boskoop Gouda Leiden Rijswijk Rotterdam Rotterdam- Woerden - Woerden Rotterdam - Woerden
Accountancy - Belastingen - Advies Accountancy - Belastingen - Advies Accountancy - Belastingen - Advies