De Lens februari 2015
2
Jaargang 57-Nr 1
Februari 2015
Voorzitter Carlo Koemeester Timorlaan 43 1782 DJ Den Helder tel.: 06-44882725 e-mail :
[email protected]
In dit nummer:
Secretaris Hugo Verwijs Malzwin 1205 1788 XA Julianadorp e-mail:
[email protected] Penningmeester Cees de Wit Graaf Willem II straat 77 1785 KC Den Helder 0223-720079 e-mail:
[email protected] Rekeningnr.: 539484 t.n.v. Penningmeester Fotowerkgroep Den Helder
Redactie van de Lens Luc Mermuys, Jan Rooijackers Dirk en Ria Vet (voor kopij) Ooievaarstraat 75 1781 VL Den Helder Kopij aan de redactie of per e-mail naar:
[email protected]
Contributie Lid: Gezinslid: Donateur: Jeugdlid
€ € € €
85,00 50,00 14,00 30,00
4
Van de redactie
6
Programma en Wij feliciteren
7
Commissies
8
Van de activiteitencommissie
9
Even voorstellen … Aime Pijcke
10
Foto van de maand januari
11
Foto van de maand februari
12
Wat is geweest
14
In de zoeker … Jan Rooijckers
16
Schietoefeningen … Jeroen Noot
19
Bijzondere fotografen … Johan van der Keuken
20
Plagiaat … Luc Mermuys
22
Gedicht … bijdrage Luc Mermuys
De bedragen zijn per verenigingsjaar
Website fotoclub: www.fotoclubdenhelder.nl Foto voorblad Aart Teeuwen - NAM
De Lens februari 2015
3
VAN DE REDACTIE NIEUW JAAR Dit is dan de eerste Lens van het nieuwe (kalenderjaar), dat op het moment van schrijven en lezen alweer bijna 2 maanden oud is. De krokusvakantie is begonnen, en de krokussen zelf ook. Maar de Chinezen beginnen er nu pas aan. Het wordt het jaar van Het Schaap of van De Geit, het is maar naar welke nieuwszender je luistert. Merkwaardig genoeg zijn sommige sinologen er ook nog niet helemaal uit, geeft het betreffende “karakter” een schaap of een geit aan? Hoe dan ook, vast staat wel dat wie onder het schaap of de geit geboren wordt niet veel kans van slagen heeft in het leven (vinologen zouden spreken over een slecht wijnjaar). Die Chinezen houden zich dus wel in en zijn even voorzichtig met het van bil gaan. Als ze hun tomeloze energie en onuitputtelijke geldbeurzen maar niet gaan inzetten om hier de halve eredivisie voetbal op te kopen. Voor ons een nieuw jaar waarin al wat kalenderblaadjes gevallen zijn. In het eindejaarsnummer dachten we dat alle lijstjes afgewerkt en alle prijzen uitgedeeld waren voor het mooiste, het beste, het grootste, het origineelste, het langste of het kortste, verzin maar wat, het maakt niet uit. Maar nee, er valt met teugwerkende kracht altijd nog wel wat te loven en te prijzen. Zoals voor poëzie, de beste bundel (altijd goed voor € 40.000), het mooiste anoniem ingezonden gedicht. Ruim 3000 zogenaamde dichters stuurden ruim 10.000 gedichten in. De dichter/schrijver/classicus Ilja Leonard Pfeijffer (tevens auteur van het gratis poëziecadeauboekje, dat u na aanschaf van een bundel ongetwijfeld in uw bezit heeft gekregen), verzuchtte: er zijn in Nederland meer schrijvers dan lezers van gedichten. De 2e prijs werd gewonnen door Alja Spaan, een regiogenote. Maar met body en lens weer terug op al dan niet vreedzame aarde: World Press Photo 2014 (WPP). Half februari werden de prijzen uitgereikt. De beste foto was een verrassing. De keuze mag opmerkelijk heten. 2014 was een gewelddadig en rampenrijk jaar. Al die etnische, religieuze en politieke conflicten die leed, dood en verderf zaaiden. En als tussendoortje kapseisde nogal wat scheepvaart op die druk bevaren zee tussen de geweld- en hongercontinenten en de melk- en honinglanden. Een tropenjaar was het voor fotojournalisten. Aan materiaal en inspiratie geen gebrek. Helaas zou je in dit geval bijna moeten zeggen. En toch is de winnaar een verrassing: geen geweld, dood en ellende, maar juist tederheid, intimiteit, liefde, die dat ook door de compositie de belichting uitstraalt. Een homoseksueel stel tijdens een intiem moment. Een statement, zegt de voorzitter van de jury. Een statement tegen de gruwelijkheid. De world press is het daar helemaal mee eens. Maar het addertje zit onder het gras: deze foto is niet gemaakt in Amsterdam, Nederland; maar in Sint Petersburg, Rusland…. Vergelijk het met de winnende foto van vorig jaar. Somalische vluchtelingen die hoopvol met een hoog opgestoken lichtende phone een hoopvol signaal van hulpvriendelijke mensen hopen op te vangen. Als de catalogus met alle winnende foto’s in alle categorieën beschikbaar is, zullen wij daar in een volgende Lens zeker op terugkomen. De Lens februari 2015
4
De relatie tussen beeldende kunst en fotografie. Dat onderwerp heb ik al een paar keer op de agenda van de fotoclub proberen te zetten. Maar het werd niet opgepakt. Te druk met andere uitdagingen. Die relatie is er wel degelijk, en zeker met de introductie en de snelle ontwikkeling van de digitale fotografie, die schier onbegrensde mogelijkheden biedt om “iets” met je opname te doen. Bijvoorbeeld je eigen kunstwerk maken, hetzij uit eigen fantasie (ik denk hierbij aan de “abstracten” in de schilderkunst), hetzij naar aanleiding van een bestaand kunstwerk dat je gebruikt als inspiratie. Ik kom op dat onderwerp terug naar aanleiding van een nogal geruchtmakende zaak in België: een nogal beroemde Vlaamse schilder schildert een foto na. De fotografe krijgt dat in de gaten, is het daarmee niet eens en sleept de schilder voor de rechtbank op beschuldiging van plagiaat. Ze krijgt nog eens gelijk ook. De schilder hangt een zeer hoge dwangsom boven het hoofd. Maar daarmee is de kous nog niet af. Die zaak krijgt nog staartjes. Deze casus krijgt internationale aandacht. Ook van de Lens. Luister en huiver. En verder nog veel meer in de nieuwe Lens. Een nieuw clublid die zich voorstelt. Altijd leuk om te weten welk nieuw en inspirerend vlees we in de kuip hebben. En als vast onderdeel de uitslagen van de diverse fotografische krachtmetingen in cijfers en bekroonde en gewaardeerde foto’s; of is het andersom: zijn dát nou de foto’s die toch zoveel punten op konden leveren? En voor de techneuten weer wat specifieke en blijkbaar onmisbare informatie. En natuurlijk een gedicht als toetje, in een poging het ongenoegen in onszelf en de teleurstellingen in de kleine en grote wereld te verbaliseren. Voor wie gevoelig is voor een tedere omfloersing van zijn eigen intieme universum. En misschien brengt het je op het idee om eens een foto te maken met deze of een andere tekst in gedachte. Het lijkt me wel een uitdaging. Veel lees- en kijkplezier, en een aangename en inspirerende lente toegewenst.
Foto internet Mads Nissen - Jon en Alex World Press Photo 2015
De redactie Luc Mermuys. De Lens februari 2015
5
Programma 2014-2015 Maart 3 Foto van de maand 10 Portfolio bespreking 17 Bekerwedstrijd 2: foto 24 Presentatie natuurgroep 31 Thema avond Willemsoord
April 7 14 21 28
Foto van de maand + bespreken Spreker: Brian Krijgsman Presentatie AV-groep Bekerwedstrijd digi: thema straatfotografie
Mei 5 12 19 26
Foto van de maand + bespreken / uitslag digiwedstrijd Resultatenavond estafette Portfolio bespreking Presentatie modelgroep
Juni 2 9 16 23
Resultatenavond jaarthema: schaduw Jaarwedstrijd externe jury + uitslagen bekerwedstrijden ‘Foute’ foto bespreking Schoonmaken clubgebouw
Wij feliciteren Hierbij feliciteren wij de leden die in de afgelopen maanden hun verjaardag hebben gevierd en zij die dat in de komende maanden hopen te doen. Januari
Maart 2 Wop van Eis 10 Henk de Graaf 23 Bas Versteeg 27 Theo van Zutphen 30 Mart Marbus
Februari
4 Frans Rijsdijk 8 Ida Woort 19 Joop Stuijvenberg 22 Wout Heijkamp 24 Dirk Vet 30 Carlo Koemeester 31 Willem Melgerd April
4 Ruud Schut 18 Robin Bouwhuis
9 Henk den Bakker 14 Jeroen Noot 18 Kees Hanegraaff
Mocht uw verjaardag niet juist zijn, stuur dan een mailtje naar
[email protected]. Ook bij de redactie worden soms fautjes gemaakt
De Lens februari 2015
6
TAAKOMSCHRIJVING
aanspreekpunt bestuur: Carlo 1 2 3 4 5 6 7
BESTUUR Carlo Koemeester voorzitter Cees de Wit penningmeester Hugo Verwijs secretaris Dirk Vet Hans van Ierssel
Standaard activiteiten Avonden openen Sprekers uitnodigen in overleg met progr.comm. Minimaal een bestuurslid altijd aanwezig Ontvangen en bedanken van sprekers Avonden leiden in overleg Contacten met de pers
Geertruud Strooper (vice voorzitter) Wop van Eis
aanspreekpunt programma commissie: Wop
PROGRAMMA COMMISSIE Wop van Eis Carlo Koemeester Frans Rijsdijk
9 10 11 12 13
Samenstellen jaarprogramma Samenstellen alternatief programma Sprekers zoeken en aanzoeken Organiseren estafette e.d. Organiseren uitwisselings avonden
14 15 16 17
aanspreekpunt web commissie: Wop Bijhouden van de webside Uploaden van foto's voor de wedstrijden Upload mogelijkheid voor portefolio Plaatsen van De Lens
18
Nieuwsbrief
19 20
aanspreekpunt PR commissie: Hans Contacten met de pers Overkoepeling van Media commissies
Dirk Vet Ida Woort WEB COMMISSIE Wop Van Eis Hugo Verwijs PR COMMISSIE Hans van Ierssel Ida Woort Henk den Bakker/ Geertruud Strooper (clubverslag)
21 22 23 24
WEDSTRIJD COMMISSIE Geertruud Strooper Frans Rijsdijk
25
Verspreiding Foto van de Maand Zorg dragen en bewaken voor een positieve/goede naam van Zorg dragen voor eenheid en kwaliteit van de communicatie Contactenbedrijven i.v.m. expositie mogelijkheden. Het informeren van clubleden / Het onderhouden van externe
Bas Versteeg Dirk Vet Ida Woort
26
aanspreekpunt wedstrijd commissie: Geertruud Wedstrijdreglement op orde houden
TECHNISCHE COMMISSIE (apparaten en geluid) Wop van Eis Dirk Vet Bas Versteeg Peter Leguit
27 28 29 30 31 32
Organiseren van de beker wedstrijden Organiseren van de jaarwedstrijd met externe jury Jury zoeken voor de jaarwedstrijd Organiseren van de foto van de maand Wedstrijd thema bepalen Zorg dragen voor de bekers
BOUWCOMMISSIE
33 34
Zorg dragen voor de certificaten Zorg dragen voor de ere zuil
35 36
aanspreekpunt tech.commissie: Wop Zorg dragen voor het geluid Zorg dragen voor het goed werken van de computers
37
Zorg dragen voor het functioneren van de beamer
Jan Rooijackers Theo van Zutphen Gerard Hellings
38 39
aanspreekpunt aktiviteiten commissie: Hans Organiseren van fototochtjes Organiseren van het foto weekend
REDACTIE "DE LENS" (valt onde PR) Dirk Vet Ria Vet
40 41 42 43
Organiseren van de landenavond Organiseren van div. feestelijkheden Lief en leed organiseren Exposities organiseren
Dirk Vet Theo van Zutphen Ben de Hond Henk den Bakker AKTIVITEITEN COMMISSIE Hans van Ierssel
Jan Rooijackers Luc Mermuys AANSPREEKPUNT AV. AANSPREEKPUNT NATUURGROEP AANSPREEKPUNT MODEL
aanspreekpunt bouwcommissie: Dirk Ben de Hond Ed de Boer Taco de Bruin
AANSPREEKPUNT BAR
Dirk Vet
BESPREKING CLUBGEBOUW
Web. Cie
De Lens februari 2015
44 45 46 47
7
Verzorgen van in- en exterieur Verzorgen van elektra Verzorgen voor verwarming Verzorgen van de waterhuishouding
Van de activiteitencommissie Landenavond De landenavond vindt plaats op 24 februari en staat ditmaal in het teken van Frankrijk. Er kunnen foto’s, digibeelden en AV-series ingeleverd worden. I.v.m. het tijdrovende karakter is het niet meer mogelijk een diaserie te vertonen. De digitale presentaties mogen maximaal 10 minuten duren. De sluitingsdatum voor het aanleveren van het beeldmateriaal is 17 februari. Er hangt een intekenlijst in het clubgebouw. Geef de tijdsduur en de naam van de presentatie aan op deze intekenlijst.
Eigen expositie in het clubgebouw Onze eigen jaarlijkse clubexpositie in ons clubgebouw zal plaatsvinden op 28 en 29 maart 2015. Er is geen thema aan de expositie verbonden. De uiterste inleverdatum voor deze expositie is dinsdag 17 maart. In beginsel kunnen er 3 foto’s p.p. ingeleverd worden De foto’s dienen strak in een passe-partout ingeleverd te worden met een buitenmaat (passe-partout) van 40x50 cm. Er komt een intekenlijst te hangen in het clubgebouw waarop leden zich in kunnen schrijven om het clubgebouw tijdens deze dagen gedurende een periode te bemensen
Expositie Willemsoord In het najaar 2015 willen we op Willemsoord exposeren met een foto-expositie met als thema “Willemsoord”.
Expositie gemeentehuis Onze volgende expositie in het gemeentehuis is verschoven naar het eerste kwartaal 2016. We hebben hierover schriftelijke bevestiging ontvangen van de gemeente Den Helder. Aan deze expositie is geen thema verbonden. De exacte periode volgt nog.
Lief-en leedzaken Kent u een lid van de fotoclub waarvan u weet dat deze met ingrijpende persoonlijke omstandigheden te maken heeft (gezondheidsproblemen, huwelijk, geboorte, etc.) geeft u dit dan door aan de activiteitencommissie. U kunt natuurlijk de activiteitencommissie ook in kennis stellen als u persoonlijk in deze omstandigheden komt te verkeren. De "lief- en leedtak" van de activiteitencommissie zal dan zorg dragen voor een passende attentie. Mocht er meer bekend worden over de geplande activiteiten of als er nieuwe activiteiten gepland worden zal dit via de mail (nieuwsflits), clubavonden, de website en "De Lens" bekendgemaakt worden. Namens de activiteitencommissie, Jan
De Lens februari 2015
Rooijackers
8
Even voorstellen … Aime Pijcke. Beste leden. Hierbij wil ik mijzelf even voorstellen als nieuw lid. Mijn naam is Aime Pijcke,61 jaar, ben getrouwd met Janet, en we hebben een dochter. In juni 2015 ga ik met vervroegd pensioen. Ik ben dan ruim 35 jaar bij Tata steel in IJmuiden werkzaam geweest.
Mijn interesse voor fotografie is ontstaan toen ik als dienstplichtig militair gelegerd was op de kazerne in Havelte. Daar hadden we de mogelijkheid om zelf je fotorolletjes te ontwikkelen en af te drukken.
Na het beëindigen van de dienstplicht heb ik thuis nog een aantal jaar een doka gehad. Na een verhuizing was er geen mogelijkheid meer om een doka te hebben, en is het fotograferen, behoudens de vakantie kiekjes, een beetje op de achtergrond geraakt. Met veel vrije tijd in het vooruitzicht, en om niet elke dag op de motor te zitten, maar weer een camera gekocht, de canon 1100D, en bij Rien Welman de cursus basis- en creatieve fotografie gedaan. Dit om meer inzicht te krijgen in diafragmastanden en sluitertijden, en om niet meer in de A stand te hoeven fotograferen.
Na een introductie door Gerard Hellings, en fotowerk te hebben gezien van leden weet ik zeker dat er voor mij veel te leren valt. Daarbij werkt het enthousiasme onder de leden aanstekelijk,en de sfeer op de dinsdag avonden in de pauze, en na afloop,met een drankje is ook prima. Ik hoop dan ook vele gezellige avonden mee te mogen maken,en uiteraard beter te leren fotograferen.
De Lens februari 2015
9
Foto van de maand januari 1e plaats: Dirk Vet - De Maas in de Ardennen
2e plaats: Aart Teeuwen - NAM
3e plaats: Ida Woort - Vuurtest
De Lens februari 2015
10
Foto van de maand februari 1e plaats: Aime Pijcke - In de ochtend
2e plaats: Jeroen Noot - Spiegelglad
3e plaats: Hugo Verwijs - Silhouet
De Lens februari 2015
11
Wat is geweest OVER NATUURFOTOGRAAF STEVEN RUITER
Op 27 januari heeft Steven Ruiter een lezing bij onze fotoclub gegeven. Het was een boeiende avond waarin Steven liet zien een veelzijdig natuurfotograaf te zijn. De Oostvaardersplassen en Afrika (vooral Zambia) hebben zijn voorkeur. Via de beamer liet hij hier prachtige foto’s van zien . Ook vertelde hij erbij hoe de foto’s gemaakt zijn. Een leerzame avond voor een goedgevulde zaal. Over Steven zelf Hoewel hij reeds via een fotowedstrijd in 1978 door Paul Huf ontdekt werd, is Steven Ruiter vanaf 1983 zich serieus gaan bezighouden met de natuurfotografie. Hij publiceert in binnenlandse en buitenlandse tijdschriften en boeken. Ook bij particuliere en zakelijke instanties vindt zijn beeld aftrek. Zo hangt een uitgebreide collectie van zijn werk in kantoren van de KLM in Parijs en Milaan. Steven Ruiter maakt de laatste jaren veel reportages waarin hij zijn veelzijdigheid als natuurfotograaf bewijst. In september 2004 wordt hij voor deze tak van fotografie benoemd tot ambassadeur van Canon Nederland en is zijn beeld op menig fotobeurs te bewonderen. Vanaf 2004 is Steven zich meer gaan toeleggen op het geven van workshops voor Canon en andere opdrachtgevers. Voor tijdschriften als Zoom, Focus, Landleven en Grasduinen heeft hij workshops verzorgd. Ook voor grote fotozaken zoals CamaraNu heeft Steven Ruiter workshops gegeven. Op fotografisch gebied is Steven druk bezig om veel beeldmateriaal van het Afrikaanse continent te maken. In 2012 heeft hij daarmee de finale behaald in de BBC Wildlife Competion.
Zijn website: http://www.stevenruiternatuurfotografie.nl/
Foto’s: Dirk Vet
De Lens februari 2015
12
Bas Meelker Ben, Wout, Tjip, Dirk en Ria, Stina, Bas en Ida, Ida, Hetty zijn op 2 februari 2015 naar een lezing van Bas Meelker gegaan in Koedijk. Bas Meelker (1972) is een gepassioneerd Nederlandse natuur- en landschapsfotograaf. In 2002 pakte hij voor het eerst een camera in de hand om deze vervolgens niet meer los te laten. De fotografie heeft Bas zich zelf eigen gemaakt. In de afgelopen jaren heeft zijn carrière een grote vlucht genomen. Hij mag zich rekenen tot de top van de Nederlandse natuur- en landschapsfotografen. Meer informatie vind je op www.basmeelker.nl. Bas had leuke tips over het maken van betere foto’s. Het zou te ver voeren om alles op te noemen, maar hieronder vind je een link waarin Bas nuttige tips geeft. https://www.ivn.nl/afdeling/oss/wiki/landschapsfotografie-tips-bas-meelker-lezing-van14102014
Foto internet: Bas Meelker
De Lens februari 2015
13
De sloopwerkzaamheden van de banen zijn een week eerder begonnen. Uiteindelijk worden hier 5000 huizen gebouwd en een recreatiegebied gerealiseerd. Het zal ongeveer 15 tot 20 jaar gaan duren voordat het af is. Als ik om 10.00 uur arriveer kan zijn er al enkele honderden mensen aanwezig bij het voormalige VIP- gebouw waar in het verleden hoogwaardigheidsbekleders werden ontvangen. Er staan hier verschillende stands met o.a. een tentoonstelling over de geschiedenis van het vliegkamp en de plaatselijke slagerij verkoopt erwtensoep, warme chocolademelk en Valkenburgse Paardenvijgen (een lokale koeksoort).
In de zoeker Afscheid van Marine Vliegkamp Valkenburg Voordat ik geplaatst werd op het Marine
Vliegkamp de Kooy en hierdoor van Alphen a/d Rijn naar Julianadorp verhuisde ben ik van februari 1973 tot juni 1990 werkzaam geweest op het Marine Vliegkamp Valkenburg. Nadat de Groep Maritieme Patrouillevliegtuigen bij ministerieel besluit in januari 2005 werd opgeheven bleef het vliegveld nog open tot juli 2006 om Duitsers op te leiden in het gebruik en onderhoud van de Lockheed P3C Orion vliegtuigen. De Duitsers hadden 8 toestellen overgenomen van Nederland. De overige 5 zijn verkocht aan Portugal. Via facebook verneem ik dat de mogelijkheid wordt geboden om op 31 januari 2015 voor de laatste maal het voormalig vliegkamp tussen 10.00 uur en 13.00 uur te bezoeken om afscheid te nemen. Eigenlijk is het een afscheid van de start- en landingsbanen, aangezien alleen deze toegankelijk zijn.
De Lens februari 2015
Ook is er een stand waar men een uniek aandenken kan kopen n.l. een funderingssteen uit de landingsbaan. Deze stenen worden voorzien van een certificaat van echtheid en deze worden ter plaatse ondertekend door de laatste commandant van het vliegkamp Erik Kopp. De opbrengst hiervan komt ten goede aan de Stichting Historie Marinevliegkamp Valkenburg die de geschiedenis van het vliegkamp levend wil houden, nu en in de toekomst. Er is een route uitgestippeld van 7,5 km lengte en deze is alleen toegankelijk met fiets, scootmobiel, scooter of ander langzaam verkeer. Het is mogelijk een e-bike te lenen voor mensen zonder langzaam vervoer. Als ik een e-bike te leen vraag blijken er maar 10 fietsen beschikbaar te zijn. Deze zijn allemaal al uitgeleend. Ik besluit om maar te gaan wandelen en volg een aantal bezoekers richting de hangars en werkplaatsen en maak diverse foto’s van deze gebouwen.
14
De grote hangar waar de Lockheed P3C werd VIP-gebouw heb ik geluk. Er rijdt ook een onderhouden en de voormalige werkplaatsen kleine bus voor mensen die geen vervoer zijn in slechte staat met veel roest en afblad- hebben. Ik ga in de rij staan en vindt nog net een plek. Onderweg bestaat de mogelijkheid uit te stappen halverwege de lange baan (baan 05) waar uitleg wordt gegeven over de techniek die gebruikt wordt om de baan te ontmantelen en er is een stop bij de voormalige verkeerstoren die beklommen kan worden. Ik blijf lekker zitten en na een kwartier ben ik weer terug bij het VIP-gebouw. Ik ben blij dat ik niet ben gaan wandelen. Bij het VIP-gebouw is het intussen erg druk geworden en ik zie veel bekenden. E.e.a. krijgt een hoog reünie gehalte. Aangezien de reacties op facebook had ik dit ook wel verwacht en schudt voortdurend handen en klets bij met mijn voormalige collega’s. Het grote verschil met een georganiseerde reünie is dat er geen bier te verkrijgen is. De organisatie had gerekend op een opkomst van 750 mensen. Het werden er 1250. Ik voel me enigszins weemoedig als ik naar huis rijd.
derende verf. De grote hangar (H7) dient nu als opslag van strooizand. Hoewel het lang geleden is dat ik hier gewerkt heb doet het me pijn dit te zien. Ik maak nog een foto van de theaterhangar, waar dagelijks de musical “Soldaat van Oranje” wordt opgevoerd.
Jan Rooijackers
Nadat ik en enkele anderen aangesproken worden door de beveiliging dat we ons buiten de route bevinden worden we teruggestuurd. Ik heb geen zin om 7,5 kilometer te gaan wandelen over de rondweg en de start- en landingsbanen. Als ik terug ben bij het De Lens februari 2015
15
Schietoefeningen…. Op 1 Februari toog ik samen met Geertruud, Ida, Gerard H. en Gerard K. vol ambities naar de fotoclub voor een dagje experimenteren. De ambities bestonden uit het uitproberen van high speed fotografie en het gebruik van studioflitsers voor portretfotografie. High speed werd het eerste onderwerp, waarbij ons doel was een exploderende ballon met water vast te leggen. Stukje theorie en hulpmiddelen Omdat het exploderen van een ballon op zijn zachts gezegd nogal snel gaat en het moment van exploderen daarbij ook cruciaal is, gaat het vastleggen hiervan niet zonder enige experimenteer werk. Het begint er al mee dat de sluitertijden van de camera in het algemeen te traag zijn om het moment vast te leggen. Door gebruik te maken van de snelheid van flitslicht (de speedlights die je op je camera monteert) kun je in een donkere ruimte een enorm snelle sluitertijd nabootsen. De sluitertijd is hierbij dan even snel als de puls licht uit de flitser. Vervolgens moet je nog het juiste moment zien te vinden. Hiervoor hebben we Triggertrap ingezet. Een klein apparaatje (en kabeltjes), waarmee je de sensoren (geluid, beeld, trilling, etc) van je smartphone of tablet (alleen apple of android) kunt inzetten om de flits of je camera te activeren. In ons geval kozen we ervoor om de flits te activeren op basis van geluid.
De eerste opbouw Experimenteren… Allereerst hebben we getracht om een ballon met de hand door te prikken en dit moment vast te leggen. We kwamen er al snel achter dat dit niet de ideale werkwijze is. Het geluid van de knappende ballon activeerde inderdaad de Triggertrap, maar doordat er toch nog wat tijd verloren gaat (fracties van een seconde), slaagden we er niet in om de ballon ook goed in beeld te krijgen. Wel was dit al snel genoeg om water in de vorm van de ballon in de lucht te laten hangen. Van de ballon zelf was echter weinig te zien. We moesten dus wat verzinnen om het moment van de flits te vervroegen. Met de software van Triggertrap kun je dat niet doen (het geluid van het knappen van de ballon is immers de trigger, alles daarna is eigenlijk te laat). Gerard K. kwam met de oplossing: we moesten gaan schieten! Gerard bleek daarbij zijn padvindersdiploma volledig verdiend te hebben. Als een volleerd wapensmid wist hij binnen korte tijd een stukje board, pen, elastiek, duct tape en een cocktailprikker om te toveren tot een soort kruisboog. Deze werd later nog verfijnd door toevoeging van de naald van een insuline injectiepen als pijlpunt. De theorie was nu om het aanslagmoment De Lens februari 2015
16
van het elastiek (een felle knal) te gebruiken als triggermoment en een vertraging in te stellen zodat we precies het moment zouden vangen dat de pijl in de ballon terecht komt. Maar hoe groot maak je dan de vertraging? En hoe zorg je dat de pijl iedere keer met eenzelfde snelheid vliegt en ook vanaf hetzelfde punt. Al met al werd de opstelling steeds uitgebreider en met duct tape werd dit ook nog eens vastgezet. Per foto moesten we daarbij de lichten volledig uit doen, camera’s goed instellen, pijl richten en elastiek op juiste spanning. Vervolgens nog Triggertrap activeren, de sluiters openen en de pijl afschieten. Sommige schietpogingen verliepen niet goed, waardoor de pijl de ballon niet doorboorde. Op andere momenten was de vertraging niet goed ingesteld.
Geslaagd Uiteindelijk slaagden we er in de middag in om het moment te benaderen. We wisten een aantal keer de pijl vast te leggen terwijl hij door het water vloog dat nog in de vorm van de ballon in de lucht hing. Bijna goed dus, maar nog niet wat we wilden. We kwamen er daarbij wel achter dat bijstellen van de vertraging niet heel veel effect had. Waarschijnlijk zat er in de snelheid van de pijl enige variatie, waardoor je soms iets te vroeg bent en soms iets te laat. Tegen 16.00 uur vuurde Gerard met grootse precisie de allerlaatste pijl af. Laat deze nou net exact de juiste timing hebben! 5 Mensen door het dolle want het was nog gelukt ook! Ondanks dat we nooit meer aan studioflitsen zijn toegekomen, hebben we een zeer geslaagde en leuke dag achter de rug. Eentje die zeker voor herhaling vatbaar is. Jeroen Noot Een Triggertrap kabelset. (Let op: voor dit experiment heb je ook de adapter voor flitser nodig).
De Lens februari 2015
17
Instructies Instructies en nadere uitleg over snelle sluitertijden: http://howto.triggertrap.com/howto/capture-a-water-balloon-popping/ Hier waren we te laat. De pijl is al door de ballon heen en de ballon is niet meer te zien.
Hier zaten we bijna goed, de pijl vliegt nog door de ballon en de ballon is deels nog te zien.
En hier ging het uiteindelijk om:
De Lens februari 2015
18
Bijzondere fotografen … Johan van der Keuken In 1956 ging Van der Keuken naar Parijs voor een opleiding aan het Institut des Hautes études Cinématographiques. Zijn eerste twee fotoboeken, Wij zijn zeventien (1955) en Achter glas (1957), zorgden voor enige beroering in Nederland. Ze laten een twijfelende, onzekere en zich vervelende jeugd zien die op de drempel van volwassenheid staat en lieten een generatiekloof zien waarvan de oudere generaties zich tot dan niet bewust waren geweest. Ed van der Elsken zou iets later beroemd worden met albums waarin dezelfde thematiek verder werd uitgewerkt. In 1998 hoort Van der Keuken dat hij een dodelijke vorm van prostaatkanker heeft en binnen een paar jaar zal sterven. Hij besluit nog eenmaal te gaan reizen waarbij hij teruggaat naar de plaatsen die een speciale herinnering voor hem hebben. Deze laatste jaren van zijn leven legt Van der Keuken vast in de film De Grote Vakantie (2000). Het is een aangrijpende film waarin hij terugblikt op zijn leven en zijn einde steeds naderbij voelt komen. Hij werd begraven op de Amsterdam begraafplaats Zorgvlied. Zijn zoon is de radio- en televisieverslaggever Teun van der Keuken. De vader van Johan van der Keuken is Gerrit Jan van der Keuken, auteur van veel schoolboeken voor het Engels en het Nederlands. Ook zijn er diverse reisboeken over reisdoelen in Zuid-Europa van zijn hand verschenen.
Foto’s Johan van der Keuken (internet) Bron: internet De Lens februari 2015
19
PLAGIAAT. A belgian politician. PLAGIAAT. Het overnemen van stukken, gedachten, redeneringen van anderen en deze laten doorgaan voor eigen werk. IMITATIE. Nagemaakt (in de volkstaal ook: bier met limonade. Imiteren: navolgen, nabootsen, nadoen. PARODIE. Povere, zwakke nabootsing die het voorbeeld slechts onvoldoende en bespottelijk weergeeft of vertegenwoordigt. (Bron: de Dikke van Dale, p. 2308, p. 1241, p. 2239) Er was eens, ten jare 2011, een Vlaamse fotografe, Katrijn van Giel is de naam. Zij fotografeerde het zijaangezicht van een nogal bekend, niet geheel omstreden Vlaams politicus, Jean-Marie Dedecker. En er was eens een redelijk beroemde en dus niet onverdienstelijke Vlaamse schilder, Luc Tuynmans is de naam. Hij dacht: dat kan ik ook, maar dan met verf en penseel en verkocht zijn werkstuk voor veel geld aan een (uiteraard) rijke Amerikaan. Onze jonge fotografe kreeg daar lucht van en schreeuwde luidkeels: “dit is plagiaat !!!, dit is plagiaat!!!, en dit kan niet!!!”, en sleepte de schilder voor de rechter. En de rechter gaf haar gelijk. Er werd vooralsnog geen boete opgelegd. Maar de rechter sprak de verbouwereerde schilder vermanend toe; als u het waagt om die foto nog eens te schilderen en dat schilderij openbaar maakt, dan heb ik een rekening van 500.000 Euro voor u klaar liggen. U bent gewaarschuwd. Een dwangsom heet dat. De verdediging deed nog een poging om een te verwachten vonnis te pareren en gooide het op “parodie”. Maar daar trapte de edelachtbare niet in. Ik citeer “uit geen enkel element blijkt dat de foto clownesk, dan wel geparodieerd, noch op sardonische wijze is overgenomen en als parodie onder de uitzondering van de auteurswet zou vallen”. Even ademhalen. Maar inderdaad, het is natuurgetrouw nageschilderd, met rimpels en zweetdruppeltjes en al. Voor zover ik het kan lezen (bron: De Morgen, 21.01.15) is er geen boete opgelegd, wel een dwangsom die er niet om liegt. De Lens februari 2015
20
De schilder gaat in hoger beroep. Ik vermoed, en hoop dat het element “auteursrecht” dan een belangrijke rol zal spelen. Overigens zijn er in dit verband voorbeelden te over. Wat te denken van onze Marlene Dumas, die met “The Image as Burden” een zeer succesvolle overzichtstentoonstelling had in het Stedelijk, en nu bij Tate Modern in Londen met open armen wordt ontvangen. Haast nog beter dan hier. Schreef toen de Volkskrant nog: schilderijen op basis van foto’s uit de krant. The Guardian schrijft: geschilderd aan de hand van tweedehandsbeelden hebben ze een aanwezigheid die aanzienlijk anders is dan een foto. Dacht je dat Dumas die foto van Osama Bin Laden zelf had gemaakt? Zelf schrijft ze in de catalogus van deze expositie: “bovendien was mijn belangstelling voor de relatie tussen fotografie en geschilderd beeld een van de uitgangspunten voor dit werk”. (p. 61) Daar kan die Belgische rechter nog eens een puntje aan zuigen. Maar hiermee zijn de kousen nog niet af. Niet alleen “justitie” is met het inmiddels iconische beeld aan de haal gegaan, maar ook de kunstwereld zelf, die middels die foto/dat schilderij het onderwerp plagiaat en auteursrecht op een in ieder geval ludieke wijze op de agenda willen zetten. Een paar lepe jongens uit dat wereldje verzochten/daagden uit, kunstenaars een stukje “kunst” te produceren “naar” de foto/schilderij van die Belgische politicus. Dat sloeg in als een bom. 180 Kunstenaars stuurden wat in, en er werd in Antwerpen een heuse tentoonstelling van gemaakt. Het ontging de Nederlandse pers niet. Op vrijdag 20 febr. kopte de Volkskrant: “Plagiaat? Nee, inspiratie”. NRC.Handelsblad: “Plagiaat in het kwadraat”. De initiatiefnemers van deze ludieke expositie en zeker ook de deelnemers eraan, wilden laten zien dat het bewerken van een bestaand kunstwerk (ook al is het maar een foto) heel gewoon is. Geen plagiaat, maar een inspiratiebron. Die expositie is een statement, een antwoord in beelden, en de fotografe zelf kon er de humor wel van inzien. Een beetje cynische Alison Engels bedacht een kaartenmolen met alleen maar foto’s van Gils’ Belgian politician, zonder auteursvermelding, maar wel met een citaat van de wereldberoemde Andy Warhol, (bekend van zijn natuurgetrouwe schilderijen van soepblikken): “appropriation art”, vrij vertaald: kunst waarbij reeds bestaande voorwerpen worden hergebruikt. In de commentaren proef je toch al gauw de tendens dat rechters zich niet met kunst moeten bemoeien, en dat de critici op de hand van de schilder zijn. Persoonlijk ben ik van mening dat op zoek naar inspiratie geen wereld te wijd en geen hemel te hels is. Maar iets als auteursrecht bestaat toch ook wel. Wordt ongetwijfeld vervolgd. Mochten er clubleden zijn die over dat onderwerp een mening en een zegje hebben…schrijf het op en laat het de Lens lezen.
Luc Mermuys.
De Lens februari 2015
21
FEBRUARIZON. Weer gaat de wereld als een meisjeskamer open het straatgebeuren zeilt uit witte verten aan arbeiders bouwen met aluinen handen aan een raamloos huis van trappen en piano’s. De populieren werpen met een schoolse neiging elkaar een bal vol vogelstemmen toe en héél hoog schildert een onzichtbaar vliegtuig helblauwe bloemen op helblauwe zijde. De zon speelt aan mijn voeten als een ernstig kind. Ik draag het donzen masker van de eerste lentewind.
PAUL RODENKO.
Foto: Dirk Vet - Refugium
De Lens februari 2015
22