In navolging van vooraanstaande fotografen als Bill Cunningham en Scott Schuman (respectievelijk werkend voor The New York Times en The Sartorialist) hebben ontelbaar veel streetstyleblogs en -columns het levenslicht gezien.
STREETSTYLEBLOGS VORMEN EEN BOEIEND TIJDSDOCUMENT
DE INVLOED VAN HET INDIVIDU
Intussen spreken modecritici hun ongenoegen uit over het ‘modecircus’ van poserende bloggers buiten de internationale fashionshows. Het is mainstream geworden. Toch is streetstyle nog altijd een van de meest pure vormen van mode.
Ghent Streetstyle Foto: Bram Laebens
Kwintessens vroeg aan enkele professionals uit het vak hoe zij hun kop boven het maaiveld uitsteken en bracht de overeenkomsten en verschillen tussen de stijlen in diverse steden in kaart.
Ghent Streetstyle
“The best fashion show is definitely on the street. Always has been, and always will be.” Het zijn de woorden van Bill Cunningham, die wordt beschouwd als de grondlegger van streetstylefotografie. Al ruim veertig jaar fietst hij door Manhattan om de modetrends en het sociale leven op straat vast te leggen. Zijn columns voor The New York Times zijn, mede door de spontane stijl van fotograferen, van het begin af aan vernieuwend geweest. De inmiddels 85-jarige fotograaf is nog altijd actief, maar zijn werkveld is drastisch veranderd. Anders dan in het begin van zijn carrière schrijft Jan en alleman nu over streetstyle en zijn modeblogs geen niche meer. Zelfs de gratis kranten die op treinstations worden verspreid, hebben tegenwoordig een streetstylecolumn.
Foto: Bram Laebens
Meer mensen dan ooit tevoren voelen zich verbonden met mode.” Scott Schuman
“Meer mensen dan ooit tevoren voelen zich verbonden met mode”, verklaart Scott Schuman van The Sartorialist, die de hype niet erg vindt. De Amerikaan begon in 2005, nadat hij gestopt was met werken om meer tijd met zijn dochter door te brengen. Hij kocht een digitale camera en fotografeerde mensen op straat die hij er stijlvol vond uitzien. Inmiddels schiet hij campagnes voor bekende modemerken en editorials voor onder meer de Franse en Italiaanse Vogue, en heeft hij twee boeken op zijn naam staan. “The Sartorialist slaagt er nog altijd in om interessante en verrassende mensen vast te leggen,” constateren de Belgische vriendinnen Sofie Wielandts en Melanie Van den Plas, respectievelijk journalist en filmeditor. Samen maken zij clips voor hun onlineplatform Clipped Magazine en kregen de kans om Schuman te interviewen tijdens Paris Fashion Week. Zodoende waren ze er getuige van hoe hij zijn selectie op straat maakt: zorgvuldig en met veel liefde voor mode én
DE INVLOED VAN HET INDIVIDU
persoonlijkheid. “Hij concentreert zich echt op de psychologische kant van mode.” De meest invloedrijke ‘stijlmakers’ van dit moment zijn eenvoudig te achterhalen: ze zijn vaak al eens gestrikt door een modemerk om als gastontwerper op te treden voor een tijdelijke collectie. Toch is er een groot verschil tussen invloedrijke en inspirerende stijlmakers. “Wij laten ons graag verrassen door minder bekende namen”, vertellen Wielandts en Van den Plas. Zo zijn we grote fans van de Italiaanse Simone Marchetti, een van de meest charmante mannen die we tijdens Paris Fashion Week hebben ontmoet. Voordien hadden we nog nooit van hem gehoord, maar toen we hem in Parijs zagen in zijn zwarte schoudermantel, strak gekamde haar en elegante schoenen, was onze aandacht meteen gewekt. Hij draagt zijn kleding als decorstukken: met veel waardigheid. Om hem op afstand in de gaten te blijven houden, volgen we hem nu op Instagram. Dat er tegenwoordig bijzonder veel mooie jassen worden gedragen, toont al aan hoe belangrijk streetstyle is: mensen leven en presenteren zich graag op straat. Nu het buiten warmer is, worden jassen ook liever over de schouders gedragen dan gewoon achter- wege gelaten, om de hele look te versterken.”
Zwarte kraaien en kleurrijke pauwen? De verslaggeving van het modebeeld op straat heeft een transformatie doorgemaakt: waar het is ontstaan als een ‘stijldocumentaire’ van een specifieke stad of land, ligt de focus tegenwoordig veelal op de bezoekers van de internationale fashionweeks. Niet iedereen is te spreken over de groeiende groep poseurs die zich voor de shows uitdossen met maar één doel: zo vaak mogelijk door de aanwezige fotografen te worden vastgelegd. Modejournalist Suzy Menkes – die recent de overstap maakte van The International New York Times naar Vogue – heeft zich al eens kritisch over het onderwerp uitgelaten. In haar artikel ‘The Circus of Fashion’ trekt ze een beeldende vergelijking tussen de ‘zwarte kraaien’ (lees: een selecte groep modejournalisten) die in de jaren 90 de shows bezochten en de kleurrijke ‘pauwen’ die tegenwoordig rondom de fashionweeks paraderen. “What happened to street style?” kopt The Business of Fashion in januari 2014. Auteur Max Berlinger stelt dat streetstylefotografie steeds meer op editorials uit modebladen is gaan lijken. Individualiteit is tegenwoordig vaak ver te zoeken in deze beelden, die volgens hem sterk worden beïnvloed door de mode-industrie en soms ook onderdeel zijn van een slim marketingplan. In zijn artikel haalt hij scherp uit naar Anna Dello Russo, de extravagante hoofdredacteur van de Japanse Vogue, en constateert dat het merendeel van haar kleding gesponsord is. Toch is het maar de vraag of dat de echtheid van haar look tenietdoet. “Je ziet steeds vaker dat fashionista’s in dialoog gaan met kledingmerken om hun persoonlijke stijl af te stemmen op wat ze aangeboden krijgen”, aldus Wielandts en Van den Plas. “Als streetstyle synoniem is aan authenticiteit, dan veeg je dat niet zomaar weg met het dragen van gratis kleding. Integendeel, sommige bloggers kunnen hun persoonlijkheid misschien een stuk beter uiten, nu ze van bepaalde modemerken items aangeboden krijgen.” “Als we teruggaan in de geschiedenis van de portretfotografie, valt op dat het vanaf het begin een sociale activiteit was waarbij men zorgvuldig nadacht over de kleding en bijpassende accessoires. Met het dragen van een kostuum wilde een man zich bijvoorbeeld een hogere status aanmeten dan hij daadwerkelijk had. Zijn die foto’s minder waardevol omdat die man niet zijn dagelijkse werkpak droeg? Allerminst. Kleding is communicatie en dat geldt nog steeds. Sommige mensen vertellen nu eenmaal een interessanter verhaal dan anderen: de een overdrijft graag, de ander houdt het liever bij droge feiten.”
Dat modecritici zich graag minachtend uitlaten over streetstyle, vinden de twee vooral verspilde energie. Het straatbeeld vormt immers een belangrijke inspiratiebron voor modeontwerpers. Onlangs lazen zij nog dat Dries Van Noten zich weleens laat inspireren door vrouwen die hij op straat tegenkomt. Ook van andere ontwerpers, zoals Alexander Wang, is bekend dat ze tijdens het tekenen graag een ‘frisse neus’ halen in de stad. Om die reden hebben veel urban elementen het tot de catwalk geschopt, denk maar aan sneakers, crewneck sweaters en de alomtegenwoordigheid van denim. Kortom: mode en de hedendaagse straatcultuur zijn met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar.
antwerpen
Au naturel
Antwerpenaren durven best voor opvallende kledingstukken te gaan, zonder daarbij hun ongedwongenheid te verliezen. Ze zijn verzorgd, maar niet overdreven opgedirkt. Momenteel vertaalt zich dat bij vrouwelijke twintigers bijvoorbeeld in een skinny jeans met omgeslagen broekspijpen boven een opvallende sneaker of schoen met plateauzool. Dat wordt gecombineerd met een volumineuze jas of accessoire dat de aandacht trekt. Die stijl is onlosmakelijk verbonden met de groeiende interesse in mannenmode, iets wat je overigens in alle modesteden ziet. Er wordt meer aandacht geschonken aan de schoen, een van de weinige accessoires waarmee de man zich écht kan onderscheiden. Om de schoen alle aandacht te geven, worden de broeken korter gedragen, een trend die je nu ook bij de dames ziet. Er vindt een interessante uitwisseling plaats: mannen- en vrouwenmode lijken elkaar alsmaar meer te beïnvloeden. Dat leidt bijvoorbeeld tot een uitgedachte, verzorgde dandylook voor de man, terwijl vrouwen eerder stoer dan sexy zijn. Beide vertegenwoordigen ze de huidige Antwerpse stijl: moeiteloos en modieus.” Sofie Wielandts en Melanie Van den Plas, www.clippedmagazine.be
DE INVLOED VAN HET INDIVIDU
Verrassende invalshoeken
Ghent Streetstyle Foto: Bram Laebens
gent
Alternatief
Streetstylefotografie in Vlaanderen kan letterlijk als een ‘jacht’ aanvoelen. Belgen zijn over het algemeen sober van stijl, dus je moet het echt zoeken in de details en afwerking. Persoonlijk hou ik daar erg van. Dat ‘uitgepuurde’ is bovendien waar Belgisch design om bekendstaat. Antwerpen is echt de modestad van België, en dat voel je onmiddellijk. Mensen zijn gewaagder gekleed en volgen alle trends op de voet. Je vindt er ook meer luxe-stijlen met veel glitter en glamour. Gentenaren zijn daarentegen minder volgzaam aan de trends en alternatiever. De retrostijl is en blijft aanwezig en de invloed van tweedehandsen vintagekleding is groot. Ik ben persoonlijk zeer benieuwd wat er dit seizoen zal gebeuren met de Birkenstock die, vanwege het duurzame aspect en hoge comfortniveau, goed past bij de Gentse stijl. Anderzijds is dat een trend met zoveel tegenstanders, dat ik moeilijk kan voorspellen hoeveel van die sandalen we de komende zomer gaan tegenkomen.” Karen Moreaux, www.ghentstreetstyle.com
DE INVLOED VAN HET INDIVIDU
Feit is dat veel modeblogs min of meer inwisselbaar zijn tijdens grote evenementen. Karen Moreaux van Ghent Streetstyle trekt er tijdens de fashionweeks daarom liever in de stad op uit, dan bij de shows te blijven rondhangen. Want dan kun je ervan op aan dat veel andere fotografen dezelfde persoon hebben vastgelegd in dezelfde outfit op hetzelfde moment. Persoonlijk brengen zij en haar vriend Bram Laebens daarom liever ‘gewone mensen’ in kaart in hun dagelijkse outfits. Bovendien blijft het dan niet bij een paar snapshots, maar kunnen het interview en de fotografie rustig en grondig verlopen. “Cruciaal is dat hij de vaste fotograaf is. Dat zorgt altijd voor uniek beeldmateriaal en een vaste sfeer in de foto’s waar mensen dol op zijn. Copywriting gebeurt altijd door mij om een constante schrijfstijl te waarborgen. Hiernaast zijn we zeer voorzichtig met reclame: we plaatsen bewust geen banners en doen niet aan affiliate marketing. Indien we een samenwerking aangaan, zijn we dus kritisch in de keuze van het merk en de uitvoering hiervan.” Fotograaf Mikael Colville-Andersen van Copenhagen Cycle Chic noemt nog een andere reden voor de uniformiteit van veel blogs: namelijk het feit dat veel mensen de fotografische stijl van enkele belangrijke streetstylebloggers kopiëren. “De 50 mm-lens. De onscherpe stedelijke achtergrond. De beelden zien er allemaal hetzelfde uit. Maar als je dat ‘vaste frame’ negeert, zie je nog steeds een individu.” Zelf vindt hij het stedelijke landschap door het anonieme oog van de camera het meest waarheidsgetrouw. In tegenstelling tot de geposeerde foto’s in het midden van de straat met een onscherpe achtergrond, neemt hij fietsende stadsbewoners van een afstandje waar. Eens in de zoveel tijd schiet hij een portret van iemand die op straat zijn aandacht trekt. “We zoeken naar mensen die één met zichzelf lijken te zijn. Naar persoonlijkheid, ook in de manier van kleden. Eerder een beetje funk dan een onberispelijke, perfecte outfit.” Onconventionele straatstijlen nodigen bloggers uit om te schrijven, wat op hun beurt anderen triggert om zich uitgesproken te kleden. Wat zal de impact van die interactie zijn in de toekomst? “Vooral de blogs die focussen op ‘echte mensen’ zullen de tand des tijds doorstaan”, voorspelt Karen Moreaux. “De toekomst van het circus
buiten de fashionshows lijkt me onzekerder. New York Fashion Week gaf al de start door bepaalde modebloggers niet meer op hun shows toe te laten.” Toch moet de impact van streetstyleblogs niet onderschat worden. Volgens Mikael Colville-Andersen heeft het alles maken met de democratisering van de mode. Hij noemt het zelf de belangrijkste ontwikkeling in de sector van de afgelopen decennia. “Modehuizen en ontwerpers hopen de massa te beïnvloeden, maar zullen nooit in staat zijn om invloed uit te oefenen op personen. Het zijn toch de sterke individuen die de toon blijven zetten. Dankzij het bestaan van streetstyleblogs hoef ik niet te wachten op de volgende uitgave van een bepaald modeblad, maar kan ik in slechts een paar klikken zien wat mensen dragen in alle grote steden op deze planeet.” In tegenstelling tot de perfect gestylede modellen in bladen, draait het hier om willekeurige individuen die ‘s morgens zelf hun outfit hebben samengesteld met een persoonlijke twist. Want ondanks dat het ‘exclusieve randje’ eraf is, hebben modeblogs nog steeds als functie om de stijlen, trends en subculturen in een bepaalde stad of regio te documenteren, waardoor ze ook een sociologische waarde hebben. Dat maakt streetstyle nog altijd echt, rauw en actueel. - Natasja Admiraal
Hel Looks, Streetstyle Helsinki
helsinki
Jong en hip
Finnen zijn dol op tweedehandskleding. Bij de opening van de zondagse vlooienmarkt in Helsinki staan er al tweehonderd mensen in de rij. Ook ruilen en lenen vrienden elkaars kleding onderling. Over het algemeen is het straatbeeld in Helsinki erg jong, daarom zijn de Scandinavische winkelketens Weekday en Monki hier zo populair. Naast ninetiesinvloeden zie ik veel skinny jeans, vooral voor de jongens, en daarnaast vervangt de grafische zwart-wittrend het voorheen kleurrijke modebeeld. Zelf mis ik in het straatbeeld soms wat duurdere designerstuff. Ik zou graag zien dat mensen sparen om die ene bijzondere rok van hun favoriete onafhankelijke ontwerper te kunnen kopen. We hebben hier weliswaar niet veel high fashion shops, daarvoor is Finland te klein, maar alles is natuurlijk online verkrijgbaar. Gelukkig spot ik ook hier individuen die de waarde inzien van mooie modestukken.” Liisa Jokinen, www.hel-looks.com
berlijn
Contrast
Typerend voor Berlijn is de mix van basics, vintage en geïndividualiseerde stukken. Ik denk dat het een van de weinige steden is waar de stijlen die het meest in het oog springen ook nog eens zeer comfortabel en betaalbaar zijn. We kleden ons niet zo volwassen als New York, zeker niet zo modieus als Parijs of Milaan, niet zo clean als Kopenhagen en niet zo excentriek als Londen. Maar natuurlijk zijn er ook overeenkomsten met andere steden! Berlijn was nog nooit zo internationaal: mensen van over de hele wereld komen naar hier – en velen van hen blijven. Die mix van culturen heeft een grote invloed gehad op de streetstyle in de afgelopen jaren. Sterker nog, veel mensen die ik fotografeer, zijn recent hierheen verhuisd vanuit een ander land. In de wijken waar ik het grootste deel van mijn tijd doorbreng, zie ik veel volledig zwarte, vaak gelaagde outfits, gecombineerd met coole accessoires. Momenteel draait het ook om het maken van creatieve tegenstellingen zoals klassieke trenchcoats met hippe sneakers of skinnies. Maar zodra het ‘openluchtseizoen’ aanbreekt, komt de hippie in ons naar boven: in het weekend voel je gewoon de festivalvibe! Je ziet dan veel kleurrijke en soepel vallende kleding.” Katja Riley, www.berlinstreetstyle.de
ko p e n h ag e n
Doordacht
De stijl van Kopenhagen is homogener dan in andere steden: er is high fashion, maar niet zo gek veel variatie. Het is erg Scandinavisch. Het collectieve onderbewustzijn lijkt elk seizoen tot een conclusie te komen die iedereen aanspreekt. Streetstyle verandert niet op stel en sprong, maar vloeit soepel over in iets nieuws. Omdat Denemarken meer een design- dan een modeland is, lijken aankopen meer doordacht. Zelden zie ik iemand die niet heeft nagedacht over zijn kleding. Misschien omdat het belangrijker is om er goed, dan om er cool uit te zien, en het maken van een esthetische keuze belangrijker is dan pronken in de laatste mode. Mensen uit alle hoeken van de wereld die een bezoek brengen aan Kopenhagen vertellen me vaak hoe verbaasd ze zijn over het stijlvolle modebeeld. Daarom hou ik zo van thuiskomen na het reizen. Al geniet ik er juist van om andere steden te bezoeken omdat de stijlen daar meer experimenteel en eclectisch zijn.” Mikael Colville-Andersen, www.copenhagencyclechic.com
DE INVLOED VAN HET INDIVIDU
Copenhagen Cycle Chic Foto: Mikael Colville- Andersen
Berlin Streetstyle
