2 53 1 30 O k t o b e r 1981 J.O.-L. crosse
uE«z, 3o_io_-fl<
De Hoge Raad der Nederlanden, i n de zaak n r . 11.739 van 1. Columbia P i c t u r e s I n d u s t r i e s I n c . , een vennootschap o p g e r i c h t en bestaande onder de w e t t e n van de s t a a t Delaware, Verenigde S t a t e n van Amerika, g e v e s t i g d t e Burbank, C a l i f o r n i a , Verenigde S t a t e n van Amerika, 2. Metro-Goldwyn-Mayer, een vennootschap o p g e r i c h t en bestaande onder de w e t t e n van de s t a a t Delaware, Verenigde S t a t e n van Amerika, gev e s t i g d t e Culver C i t y , C a l i f o r n i a Verenigde S t a t e n van Amerika, 3a. Paramount P i c t u r e s C o r p o r a t i o n , een vennootschap o p g e r i c h t en bestaande onder de w e t t e n van de s t a a t Delaware, Verenigde S t a t e n van Amerika, g e v e s t i g d t e New York Verenigde S t a t e n van Amerika,
V 13466 36450
GHR 22-45
2 53 2
- 2 -
3b. F u r i e P r o d u c t i e s I n c . , een vennootschap o p g e r i c h t en bestaande onder de w e t t e n van de s t a a t Delaware, Verenigde S t a t e n van Amerika, gev e s t i g d t e New York, Verenigde S t a t e n van Amerika, 4. T w e n t i e t h Century Fox, een vennootschap o p g e r i c h t en bestaande onder de wetten, van de s t a a t Delaware, Verenigde S t a t e n van Amerika, gevestigd t e Beverly H i l l s , California, Verenigde S t a t e n van Amerika, 5. de Franse vennootschap Les Films Ducarosse Société Anonyme, gevestigd te Parijs, Frankrijk, 6. U n i v e r s a l P i c t u r e s L t d . , een vennootschap o p g e r i c h t en bestaande onder de w e t t e n van h e t V e r e n i g d K o n i n k r i j k , g e v e s t i g d t e Londen, Engeland, 7. Warner Bros I n c . , v r o e g e r genaamd Warner Bros-Seven A r t s . I n c . , een vennootschap o p g e r i c h t en bestaande onder de w e t t e n van de s t a a t Delaware, Verenigde S t a t e n van
2 5ou
Amerika, g e v e s t i g d t e New
York,
Verenigde S t a t e n van Amerika, e i s e r e s s e n t o t c a s s a t i e van een tussen p a r t i j e n gewezen a r r e s t
van
het Gerechtshof t e Amsterdam van 12 j u n i 1980, v e r t e g e n w o o r d i g d door Mr. W. B l a c k s t o n e , advocaat b i j de Hoge Raad, t e g e n de S t i c h t i n g t o t E x p l o i t a t i e Centrale Antenne-Inrichting Amstelveen, g e v e s t i g d t e Amstelveen, verweerster i n cassatie, vertegenwoordigd door Mr. A.G.
M a r i s , even-
eens advocaat b i j de Hoge Raad; Gehoord p a r t i j e n b i j monde van hun advocaten, t e r w i j l voor e i s e r e s s e n t o t c a s s a t i e tevens Mr. W.A.
Hoyng, advocaat
b i j de Hoge Raad, h e e f t g e p l e i t ; Gehoord de Advocaat-Generaal Franx i n z i j n
conclusie
t o t v e r n i e t i g i n g van h e t bestreden a r r e s t en t o t v e r w i j z i n g van de zaak naar een ander hof t e r v e r d e r e b e h a n d e l i n g en berechting ; Gezien h e t bestreden a r r e s t en de s t u k k e n van h e t geding, w a a r u i t - voor zover i n c a s s a t i e van belang - b l i j k t : E i s e r e s s e n t o t c a s s a t i e - de f i l m m a a t s c h a p p i j e n -
2534
- 4 -
hebben b i j e x p l o o t van 3 f e b r u a r i 19 77 v e r w e e r s t e r - CAIAmstelveen - gedagvaard voor de
Arrondissementsrechtbank
t e Amsterdam, s t e l l e n d e : "1.
d a t i e d e r van de f i l m m a a t s c h a p p i j e n - d i e sub 3a en
3b g e z a m e n l i j k
- de auteur i s van, a l t h a n s rechthebbende i s
op de h i e r n a a c h t e r i e d e r s naam vermelde s p e e l f i l m s welke a l l e voor h e t e e r s t i n de Verenigde S t a t e n van Amerika z i j n openbaar gemaakt i n h e t j a a r a l s h i e r o n d e r i s vermeld,
met
u i t z o n d e r i n g evenwel van de f i l m "L'enfant Sauvage", waarvan de e e r s t e openbaarmaking i n F r a n k r i j k h e e f t Columbia
:
A walk i n the s p r i n g r a i n Love and Pain
Metro-Goldwyn-Mayer:
plaatsgevonden:
The
Fixer
(1970),
(1973),
(1968),
Zabriskie Point Strawberry
(1970),
Statement
(1970),
Paramount/Furie
:
L i t t l e Fauss and B i g Halsey
20th Century
:
The
l a s t American Hero
(1970),
(1974),
The Guru (1 969) , Ducarosse ( U n i t e d Artists)
:
L ' e n f a n t Sauvage
Universal
:
Isadora
(1969),
S e c r e t Ceremony Warner 2.
:
(1970),
(1969),
P e t u l i a (1968);
d a t op grond van h e t i n a l i n e a 1 g e s t e l d e de
maatschappijen
film-
h e t u i t s l u i t e n d r e c h t hebben de vorengenoemde
r
2 5 3ï
f i l m s i n Nederland openbaar t e maken en/of derden toestemming t e v e r l e n e n d i e f i l m s i n Nederland openbaar t e maken; 3.
d a t CAI-Amstelveen de e x p l o i t a t i e v e r z o r g t van een
zogenaamd k a b e l t e l e v i s i e n e t , z i j n d e een geheel van t e c h n i s c h e i n r i c h t i n g e n , z o a l s o n t v a n g s t a t i o n , l o k a a l centrum, v e r d e e l n e t van k a b e l s , w i j k c e n t r a , v e r s t e r k e r s en h u i s a a n s l u i t i n g e n , bestemd en door CAI-Amstelveen gebezigd om n a l e n , welke v i a e t h e r o n t v a n g s t door haar van e l d e r s
sig-
zijn
v e r k r e g e n , door m i d d e l van een k a b e l n e t t e r b e s c h i k k i n g t e s t e l l e n van i n Amstelveen, woonachtige personen d i e a l s abonnee b i j CAI-Amstelveen z i j n a a n g e s l o t e n , welke abonnees aldus door CAI-Amstelveen i n s t a a t g e s t e l d worden deze per k a b e l aangevoerde s i g n a l e n met behulp van een
televisie-
t o e s t e l i n de vorm van t e l e v i s i e b e e l d e n waar t e nemen; 4.
d a t d i t handelen van CAI-Amstelveen, voor zover de
s i g n a l e n b e t r e k k i n g hebben op i n Nederland a u t e u r s r e c h t e l i j k beschermde werken, o p l e v e r t een e i g e n vorm van openbaarmaking d i e r werken, hoedanige openbaarmaking zonder de v o o r afgaande toestemming van de rechthebbenden op h e t a u t e u r s recht n i e t geoorloofd i s ; 5.
d a t de i n a l i n e a 1 genoemde f i l m s door CAI-Amstelveen
op v e r s c h i l l e n d e t i j d s t i p p e n , i n 1 975 en 1976 op v o o r g e s c h r e ven w i j z e openbaar z i j n . gemaakt,
zonder d a t de f i l m m a a t -
s c h a p p i j d i e rechthebbende i s op h e t a u t e u r s r e c h t van de bet r o k k e n f i l m , aan zodanige openbaarmaking' haar toestemming
2 538
- 6 -
heeft verleend; 6.
d a t bedoelde openbaarmaking
t e n aanzien van i e d e r
der f i l m s p l a a t s v o n d op de h i e r n a vermelde d a t a : A walk i n the s p r i n g r a i n
3 juli
1975
Love and p a i n
25 j u l i
1975
The
16 j u l i
1975
fixer
Zabriskie point Strawberry
Statement
6 september
19 76
10 september
19 76
L i t t l e Fauss and Bug Halsey
23 augustus
The l a s t American Hero
13 j u l i
The Guru
21 mei
Isadora
29 j u n i
Petulia 7.
1975
1 december 19 75
L'Enfant Sauvage
S e c r e t ceremony
1976
1975 1975
6 februari
1976
13 oktober 19 75; d a t aldus CAI-Amstelveen
h e t a u t e u r s r e c h t van i e d e r
van de f i l m m a a t s c h a p p i j e n op genoemde f i l m s h e e f t geschonden ; 8.
d a t de i n a l i n e a 1 genoemde f i l m s s l e c h t s een k l e i n
g e d e e l t e uitmaken van de f i l m s , t e n aanzien waarvan
CAI-
Amstelveen op de w i j z e a l s h i e r b o v e n beschreven, h e t auteursr e c h t van een van de f i l m m a a t s c h a p p i j e n h e e f t geschonden en te zal 9.
verwachten i s d a t CAI-Amstelveen met zodanige schendingen voortgaan; d a t de f i l m m a a t s c h a p p i j e n door d i t handelen van CAI-
53 9 - 7 -
^ t e l v e e n s * * l i j d e n , daar ,11 a l s gevolg van de onrechtmatige openbaarmaking van hun f i l m s I n de e x p l o i t a t i e daarvan worden gehinderd of belemmerd; d a t CM-Amstelveen b e t w i s t dat z i j door t e handelen
1 0
. i n de alinea's 3 en volgende omschreven enig auteurs-
a l
recht van een van de f i l m m a a t s c h a p p i j h e e f t geschonden, 2
0
d
a
t de filmmaatschappijen r e c h t en belang hebben hun rech-
ten en de door CM-Amstelveen daarop gemaakte inbreuk i n rechte t e doen v a s t s t e l l e n ; " . op d i e gronden hebben z i j gevorderd: »
(primair) t e verklaren voor recht d a t CAI-
a
^ t e l v e e n , t e k e n s wanneer z i j zonder toestemming van de
h
a a r geëxploiteerde Kabelnet signalen, b e t r e d i n g hebbende een f i l m waarvan h e t auteursrecht b i j een van de f i l m -
o p
maatschappijen aangesloten
berust, t e r beschikking s t e l t van de b i j haar
abonnees, inbreuk maakt op d a t auteursrecht en
g e n s de desbetreffende filmmaatschappij onrechtmatig han-
je
delt; b
. ( s u b s i d i a i r ) t e verklaren voor recht d a t CM-
. , „„„ toen z i j zonder toestemming van de filmmaatAmstelveen, toen -SJ-J • J J ^ I „ n hpt door haar ge schappij d i e het aanging door middel van • 'i„„ hetrekking hebbende op de i n exploiteerde kabelnet signalen, b e t r e k k i a
a
l i n e a , der dagvaarding
genoemde f i l m s t e r beschikking s t e l -
ae van de b i j haar aangesloten abonnees inbreuk maakte o h e t P
re
2 53 3
auteursrecht van de filmmaatschappij d i e het auteursrecht op d i e f i l m b e z i t en mitsdien jegens d i e filmmaatschappij onrechtmatig handelde ;". CAI-Amstelveen h e e f t deze vorderingen bestreden. De Rechtbank h e e f t b i j vonnis van 19 j u l i 1978 de vorderingen afgewezen op gronden d i e i n cassatie n i e t van belang z i j n . De filmmaatschappijen z i j n van d i t vonnis i n hoger beroep gekomen b i j het Gerechtshof
t e Amsterdam. Z i j hebben
tegen dat vonnis zeven grieven aangevoerd, d i e door CAIAmstelveen z i j n
bestreden.
Het Hof heeft b i j het bestreden a r r e s t het vonnis van de Rechtbank bekrachtigd, daartoe, onder meer overwegende: "1.
De door de filmmaatschappijen aangevoerde grieven
luiden a l s v o l g t : I . Ten onrechte h e e f t de Rechtbank de hoofdvraag
uit-
s l u i t e n d g e t o e t s t aan de a r t i k e l e n 1 en 12 van de Auteurswet 1912 en n i e t i n de eerste plaats aan a r t i k e l 11 b i s , l i d 1 sub 2 der Berner Conventie. (...)
2.
Door deze grieven wordt het tussen p a r t i j e n bestaande
geschil i n v o l l e omvang opnieuw aan het Hof t e r b e s l i s s i n g voorgelegd. 3.
I n hoger beroep s t a a t a l s n i e t (meer) b e t w i s t tussen
p a r t i j e n vast hetgeen de filmmaatschappijen i n hun oorspron-
2 53
- 9 -
k e l i j k e dagvaarding onder 1, 2 en 3 hebben g e s t e l d , tevens v a s t s t a a t d a t de i n de 6e s t e l l i n g
terwijl
van d i e dagvaar-
d i n g genoemde f i l m s op de d a a r b i j vermelde d a t a z i j n
uit-
gezonden door de i n de c o n c l u s i e van r e p l i e k genoemde Nederlandse, West-Duitse en B e l g i s c h e t e l e v i s i e z e n d e r s , met d i e n v e r s t a n d e evenwel d a t Love and p a i n op 25 j u l i , 1 9 7 5 en I s a d o r a op 19 j u n i
1975 i s u i t g e z o n d e n en L ' e n f a n t Sauvage
door Nederland 2 i s u i t g e z o n d e n . 4.
Met b e t r e k k i n g t o t h e t t o e p a s s e l i j k e r e c h t
overweegt
het
Hof d a t de Franse f i l m m a a t s c h a p p i j sub 5 k r a c h t e n s a r t i -
kel
4 van de Berner Conventie i n Nederland de r e c h t e n ge-
n i e t welke de Nederlandse Auteurswet 1912, v e r d e r aan t e duiden a l s Auteurswet, v e r l e e n t , alsmede de r e c h t e n , door de Berner Conventie b i j z o n d e r l i j k v e r l e e n d , t e r w i j l de overige filmmaatschappijen krachtens a r t i k e l
I I van de
U n i v e r s e l e A u t e u r s r e c h t Conventie i n Nederland de
bescherming
g e n i e t e n van de Auteurswet. Overigens b e s t a a t tussen de b e p a l i n g e n van de Berner Conventie en d i e van de Auteurswet, voor zover i n deze zaak van t o e p a s s i n g , geen w e z e n l i j k 5.
verschil.
De f i l m m a a t s c h a p p i j e n hebben i n hoger beroep aange-
voerd d a t a l l e
i n de i n l e i d e n d e dagvaarding genoemde f i l m s
met u i t z o n d e r i n g van de Franse f i l m L ' e n f a n t Sauvage, d i e voor h e t e e r s t i n F r a n k r i j k openbaar i s gemaakt, voor h e t e e r s t i n de Verenigde S t a t e n z i j n openbaar gemaakt, en v o o r t s
2 540
- 10 -
dat a l deze f i l m s , met u i t z o n d e r i n g van Love and pain, Isadora (en L'enfant Sauvage) binnen 30 dagen na hun eerste openbaarmaking
i n de Verenigde Staten z i j n openbaar gemaakt
i n Canada, een Conventieland, zodat de auteurs van de genoemde Franse f i l m en van a l l e andere i n de o o r s p r o n k e l i j k e dagvaarding genoemde f i l m s (behalve Love and pain en Isadora) i n deze zaak een rechtstreeks beroep op de Berner Conventie kunnen doen ( a r t i k e l 4 l i d 3 juncto l i d 1 van de Berner Conventie). 6.
CAI-Amstelveen
heeft de gestelde g e l i j k t i j d i g e open-
baarmaking i n Canada ontkend. Het Hof kan daarvan dus n i e t uitgaan. De filmmaatschappijen hebben op d i t punt geen bew i j s aangeboden. Voor een ambtshalve bewijsopdracht acht het Hof geen termen 7.
aanwezig.
De eerste g r i e f , inhoudende dat de hoofdvraag i n d i t
geding behalve met betrekking t o t de. f i l m s Love and pain en Isadora i n de eerste plaats aan de v o o r s c h r i f t e n van de Berner Conventie moet worden g e t o e t s t , gaat dus n i e t op. Wel i s de g r i e f gegrond voor zover daarin wordt betoogd dat de Rechtbank de zaak u i t s l u i t e n d aan de a r t i k e l e n 1 en 12 van de Auteurswet heeft g e t o e t s t , maar d i t l e i d t op grond van het hierboven onder 4 overwogene n i e t t o t v e r n i e t i g i n g van het beroepen vonnis. 8.
Wat de zaak zelve b e t r e f t s t a a t het Hof voor de vraag
of de g e l i j k t i j d i g e " d o o r g i f t e " per kabel v i a de door CAI-
254 1
- 11 -
Amstelveen geëxploiteerde c e n t r a l e a n t e n n e - i n r i c h t i n g aan op d i e i n r i c h t i n g a a n g e s l o t e n abonnees van
CAI-Amstelveen,
van de t e Amstelveen u i t de e t h e r ontvangen
televisie-uit-
zendingen van de i n de i n l e i d e n d e dagvaarding genoemde, a u t e u r s r e c h t e l i j k beschermde f i l m s moet worden beschouwd a l s openbaarmaking
i n de z i n van de a r t i k e l e n 1 en 12 van
de A u t e u r s w e t , r e s p e c t i e v e l i j k a l s communication
publique
i n de z i n van a r t i k e l 11 b i s l i d 1 sub 2° van de Berner Conventie. 9.
U i t de o m s t a n d i g h e i d d a t de door de Nederlandse,
D u i t s e en B e l g i s c h e t e l e v i s i e z e n d e r s d e s t i j d s u i t g e z o n d e n filmprogramma's i n de vorm van e t h e r s i g n a l e n t e Amstelveen i n de e t h e r aanwezig waren en d a t voor i e d e r e inwoner van Amstelveen d i e i n h e t b e z i t was van een gewoon t e l e v i s i e t o e s t e l t e c h n i s c h de m o g e l i j k h e i d bestond deze s i g n a l e n
met
een i n d i v i d u e l e antenne u i t de e t h e r op t e vangen en op
zijn
t e l e v i s i e t o e s t e l waar t e nemen, l e i d t h e t Hof a f d a t CAIAmstelveen door deze s i g n a l e n met de door haar geëxploiteerde c e n t r a l e a n t e n n e - i n r i c h t i n g u i t de e t h e r op t e vangen en door t e geven aan de t e Amstelveen wonende, b i j haar aanges l o t e n abonnees, geen a f z o n d e r l i j k e g e l e g e n h e i d h e e f t geschapen voor h e t waarnemen van deze t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g e n . Dat zowel de d e s t i j d s door de Nederlandse a l s de door de
Duitse
en B e l g i s c h e t e l e v i s i e z e n d e r s u i t g e z o n d e n filmprogramma's i n de vorm van e t h e r s i g n a l e n t e Amstelveen i n de e t h e r
aan-
- 12 -
wezig waren en i n beginsel ook door middel van een
indi-
viduele antenne konden worden opgevangen, staat tussen part i j e n vast; het b l i j k t bovendien u i t de kaarten, voorkomende i n het door de filmmaatschappijen b i j p l e i d o o i i n prima overgelegde, door CAI-Amstelveen n i e t bestreden e x t r a c t u i t een rapport van de Raad van Europa van 28 december 1976. Dat n i e t iedere b e z i t t e r van een t e l e v i s i e t o e s t e l deze mogelijkheid 10.
r e a l i s e e r d e , doet hieraan n i e t af.
Het voorgaande betekent mede dat CAI-Amstelveen z i c h
b i j het doorgeven van de f i l m s n i e t r i c h t t e t o t een ander publiek dan - of t o t een speciaal gedeelte van - het t e Amstelveen wonende publiek van de televisie-omroep, maar slechts de technische middelen, verschafte om de (door haar onverkort, zonder toevoegingen en g e l i j k t i j d i g
doorgegeven)
televisieprogramma's - casu quo beter - te ontvangen. 11.
Op deze gronden i s het Hof, anders dan de Rechtbank
en overeenkomstig het door CAI-Amstelveen i n appel gehandhaafde verweer, van oordeel dat CAI-Amstelveen de i n de oorspronkelijke dagvaarding genoemde f i l m s op de d a a r b i j vermelde data n i e t heeft openbaar gemaakt i n de betekenis welke i n de a r t i k e l e n 1 en 12 van de Auteurswet aan d i t woord, en i n a r t i k e l
11 b i s l i d 1 sub 2° van de Berner
Conventie aan de u i t d r u k k i n g "communication publique" moet worden gehecht. D i t betekent dat de vorderingen van de f i l m maatschappijen door de Rechtbank, z i j het op andere dan de
/L U
t -J
- 13 -
i n d i t a r r e s t ontwikkelde gronden, t e r e c h t z i j n afgewezen, dat de 2e t o t en met de 7e g r i e f van de filmmaatschappijen, welke zich r i c h t e n tegen de door het Hof n i e t gevolgde motivering van de Rechtbank, onbesproken kunnen b l i j v e n en het beroepen vonnis moet worden bekrachtigd met v e r w i j z i n g van de filmmaatschappijen i n de kosten van het hoger beroep."; Overwegende dat de filmmaatschappijen 's Hofs a r r e s t b e s t r i j d e n met het volgende middel van cassatie: "Schending van het recht en verzuim van op s t r a f f e van n i e t i g h e i d i n acht t e nemen vormen, doordien het Hof heeft recht gedaan a l s omschreven i n het (hier a l s i n g e l a s t te beschouwen) dictum van z i j n a r r e s t , zulks op de gronden i n dat a r r e s t vermeld en h i e r eveneens als i n g e l a s t t e beschouwen, ten onrechte om de navolgende (in onderling verband i n aanmerking t e nemen) redenen: 1.
De i n d i t geding t e beantwoorden (hoofd-)vraag was
(en i s ) of de g e l i j k t i j d i g e " d o o r g i f t e " per kabel, v i a de door CAI-Amstelveen geëxploiteerde centrale antenne-inricht i n g (hierna: c.a.i.)> aan haar op die i n r i c h t i n g aangesloten abonnees, van de t e Amstelveen u i t de ether ontvangen t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g e n van de i n de inleidende dagvaarding genoemde ( a u t e u r s r e c h t e l i j k beschermde) f i l m s moet worden beschouwd als "openbaarmaking" in. de z i n van (onder meer de) a r t i k e l e n 1 en 12 van de Auteurswet 1912, r e s p e c t i e v e l i j k als "communication publique" i n de z i n van a r t i k e l 11 b i s
2 54 4
- 14 -
lid
1 sub 2
van de Berner C o n v e n t i e ; conform r e c h t s o v e r -
weging 8 van 's Hofs
arrest.
Het Hof h e e f t ( i n z i j n r e c h t s o v e r w e g i n g 11) d i e v r a a g ontkennend beantwoord, maar z u l k s t e n o n r e c h t e en op gronden d i e deze b e s l i s s i n g
n i e t - en zeker n i e t zonder
meer - kunnen dragen en d i e trouwens ook z e l f o n j u i s t 's Hofs a r r e s t i s t e dezen
zijn;
(meer i n h e t b i j z o n d e r voor wat
b e t r e f t r e c h t s o v e r w e g i n g e n 9, 10 en 11) bovendien n i e t naar de e i s d e r wet, immers n i e t voldoende b e g r i j p e l i j k ) , redenen
met
omkleed. Deze g e n e r a l e k l a c h t z a l h i e r n a , voor z o v e e l n o d i g ,
nader worden g e d e t a i l l e e r d 2.
en t o e g e l i c h t .
's Hofs a r g u m e n t a t i e i s , b l i j k e n s r e c h t s o v e r w e g i n g 9,
gebaseerd op een "omstandigheid", welke h e t Hof a l d a a r e e r s t aldus
omschrijft: "dat
de door de Nederlandse, D u i t s e en B e l g i s c h e
t e l e v i s i e z e n d e r s d e s t i j d s u i t g e z o n d e n filmprogramma's i n de vorm van e t h e r s i g n a l e n t e Amstelveen i n de e t h e r aanwezig waren en d a t voor i e d e r e inwoner van Amstelveen d i e i n h e t b e z i t was van een gewoon t e l e v i s i e t o e s t e l t e c h n i s c h de m o g e l i j k h e i d bestond deze s i g n a l e n met een antenne u i t de e t h e r op t e vangen en op z i j n
individuele televisie-
t o e s t e l waar t e nemen" en v e r v o l g e n s , meer summier, a l s v o l g t : "dat
zowel de d e s t i j d s door de Nederlandse a l s de door
c
o -t
- 15 -
de Duitse en Belgische televisiezenders uitgezonden f i l m programma's i n de vorm van ethersignalen te Amstelveen i n de ether aanwezig waren en i n beginsel ook door middel van een i n d i v i d u e l e antenne konden worden opgevangen"
(onderstrepingen
toegevoegd). De aldus omschreven omstandigheid, en i n het b i j z o n der het daarvan deel uitmakend element dat voor de b e z i t t e r van een "gewoon t e l e v i s i e t o e s t e l " "technisch", r e s p e c t i e velijk
" i n beginsel" de "mogelijkheid" bestond de desbe-
t r e f f e n d e te Amstelveen aanwezige ethersignalen ook door middel van "een i n d i v i d u e l e antenne" op te vangen (en op z i j n t e l e v i s i e t o e s t e l waar te nemen), w e t t i g t echter n i e t (zonder meer) 's Hofs conclusie a l s zou CAI-Amstelveen, "door deze signalen met de door haar geëxploiteerde c . a . i . u i t de ether op te vangen en door t e geven aan de te Amstelveen wonende, b i j haar aangesloten abonnees", "geen ( r e s p e c t i e v e l i j k : geen, i n a u t e u r s r e c h t e l i j k opzicht, r e l e vante) a f z o n d e r l i j k ( e ) gelegenheid (hebben) geschapen voor het waarnemen van deze t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g e n " , zulks t e minder nu, naar ook het Hof aanneemt, n i e t iedere b e z i t t e r van een t e l e v i s i e t o e s t e l vorenbedoelde mogelijkheid r e a l i seerde . 3.
Het sub 2 betoogde g e l d t nog i n het bijzonder, nu
het enkele f e i t dat de vorenbedoelde mogelijkheid
"technisch"
r e s p e c t i e v e l i j k " i n beginsel" bestond, n i e t (noodzakelijk)
/L 'O t
- 16 -
i m p l i c e e r t d a t - voor ( a l l e ) b e z i t t e r s van. een "gewoon t e l e v i s i e t o e s t e l " t e Amstelveen, r e s p e c t i e v e l i j k voor ( a l ) diegenen onder hen d i e d e s t i j d s a l s abonnee b i j CAI-Amstelveen waren a a n g e s l o t e n - d i e m o g e l i j k h e i d ook i n f e i t e , en i n h e t b i j z o n d e r : met normale en gangbare t e c h n i s c h e middelen (en meer s p e c i a a l : met een normale en. gangbare " i n d i v i d u e l e ant e n n e " ) , kon worden, g e r e a l i s e e r d
( l a a t staan, dan: met een
goed o f r e d e l i j k r e s u l t a a t ) . Zou h e t Hof e c h t e r , met de door hem gebezigde formul e r i n g ( e h ) , een d e r g e l i j k e i m p l i c a t i e wel hebben bedoeld - r e s p e c t i e v e l i j k : zou men. i n r e c h t s o v e r w e g i n g 9 een dergelijke
i m p l i c a t i e wel (moeten) l e z e n - dan zou
(rechtsoverwe-
g i n g 9 van) 's Hofs a r r e s t op d i t p u n t n i e t aan de w e t t e l i j k e m o t i v e r i n g s e i s voldoen en/of h e t Hof, i n s t r i j d met
( h e t be-
g i n s e l van) a r t i k e l 48 van h e t Wetboek van B u r g e r l i j k e Rechtsv o r d e r i n g f e i t e l i j k e gronden hebben aangevuld, aangezien géén der p a r t i j e n e x p l i c i t e t e n processe h e e f t geponeerd
(laat
staan aangetoond o f a a n n e m e l i j k gemaakt) d a t vorengenoemde " m o g e l i j k h e i d " ook i n f e i t e , en met een normale en gangbare i n d i v i d u e l e antenne, kon worden g e r e a l i s e e r d
( l a a t staan:
met een goed o f r e d e l i j k r e s u l t a a t ) door a l l e b e z i t t e r s van een "gewoon, t e l e v i s i e t o e s t e l " t e Amstelveen, r e s p e c t i e v e l i j k door àl degenen onder hen d i e d e s t i j d s a l s abonnee b i j CAIAmstelveen waren, a a n g e s l o t e n . I n t e g e n d e e l h e e f t - in d i tfeitelijk
CAI-Amstelveen
o p z i c h t o n b e t w i s t - j u i s t geponeerd onder
2 b 4/
- 17 -
meer "dat de bebouwingsaard van Amstelveen zodanig is dat de ontvangst in de laagbouw ernstige hinder ondervindt van de hoogbouw. 44% van de woningen van de Gemeente bestaat op het ogenblik uit hoogbouw, waartegen de laagbouw 56% bedraagt. Een c.a.i. is de enige waarborg voor een blijvende ongestoorde ontvangst door alle bewoners van de bebouwde kom van Amstelveen :" en z u l k s h e e f t gedemonstreerd, onder meer door o v e r l e g g i n g van " k a a r t e n w a a r u i t b l i j k t van de hoogbouw t e Amstelveen en de schaduwwerking daarvan t e n o p z i c h t e van de Nederlandse zenders". V o o r t s hebben de f i l m m a a t s c h a p p i j e n t e n processe onder meer doen zeggen ( v i d e onder meer c o n c l u s i e van r e p l i e k i n prima pagina 19 onder p a r a g r a a f 5 5 ) : "De f i l m m a a t s c h a p p i j e n b e t w i s t e n o v e r i g e n s d a t de i n a l i n e a 8.2 der c o n c l u s i e van antwoord genoemde zes t e l e visieprogramma's i n Amstelveen ook met een normale
indivi-
duele antenne goed ontvangbaar z i j n . De D u i t s e en B e l g i s c h e zenders z i j n t e Amstelveen n i e t met een normale antenne t e ontvangen." respectievelijk
( v i d e p l e i t n o t a Mr. Wichers Hoeth i n p r i m a ,
pagina 4 ) : "De o m s t a n d i g h e i d d a t de v o r d e r i n g ook. i s gebaseerd op d o o r g i f t e van door D u i t s e en B e l g i s c h e zenders u i t g e z o n d e n
- 18 -
f i l m s , b r e n g t mede d a t de Rechtbank z i c h z a l moeten u i t s p r e ken over de door de Nederlandse
Regering verdedigde en door
de f i l m m a a t s c h a p p i j e n o n j u i s t geachte o p v a t t i n g , d a t h e t b i j de b e o o r d e l i n g van de a u t e u r s r e c h t e l i j k e consequenties van k a b e l - t v - u i t z e n d i n g e n van b e s l i s s e n d belang i s , o f de per k a b e l aangevoerde programma's a l dan n i e t
(ook) met
een
"gewone" o f "normale", " p a r t i c u l i e r e " antenne kunnen worden ontvangen. D e z e r z i j d s w o r d t g e s t e l d , d a t z u l k s i n Amstelveen met D u i t s e en B e l g i s c h e programma's n i e t h e t g e v a l i s . ( Z i e h i e r v o o r de b r i e f van de PTT van 14 a p r i l 1978
( p r o d u k t i e 2)
en de k a a r t e n op b l a d z i j d e n 9 t o t en met 18 van een
extract
van een r a p p o r t van de Raad van Europa van 28 december
1976
(produktie 3 ) ) . " en ( p l e i t n o t a Mr. Wichers Hoeth, pagina 6 ) : "Het gebied waar de kabelprogramma's (ook) met gewone antenne kunnen worden ontvangen w o r d t de
een
"directe
ontvangstzone" genoemd. Aangenomen mag worden d a t t e n o p z i c h t e van de
zenders
Nederland 1 en 2 h e t gehele Nederlandse grondgebied a l s d i r e c t e ontvangstzone i s t e beschouwen. Voor de D u i t s e en B e l g i s c h e zenders i s d i t n i e t h e t g e v a l . D u i t s l a n d kan i n h e t oosten worden ontvangen, België i n h e t z u i d e n ; het.westen met i n b e g r i p van Amstelveen o n t v a n g t geen van b e i d e , ( z i e de kaartjes b i j produktie 3 ) " .
- 19 -
En h e t aldus door de f i l m m a a t s c h a p p i j e n t e n processe g e s t e l d e w o r d t o n d u b b e l z i n n i g b e v e s t i g d door de p r o d u k t i e s waar z i j t e r aangehaalde p l a a t s e naar hebben verwezen, en i n h e t b i j z o n d e r door "de k a a r t e n op b l a d z i j d e n 9 t o t en met 18 van een e x t r a c t van een r a p p o r t van de Raad van Europa van 28 december 1976"; u i t d i e k a a r t e n b l i j k t immers d a t de " d i r e c t r e c e p t i o n zones" van de t e dezen r e l e v a n t e D u i t s e en B e l g i s c h e
(televisie-)zenders
d i n g e n ) , b i j h e t g e b r u i k van een een hoogte van 30 meter
(respectievelijk
-uitzen-
(ontvangst-)antenne
(hoedanige a n t e n n e ( - h o o g t e ) ,
met naar
n o t o i r mag heten, voor een " i n d i v i d u e l e antenne" en zeker b i j gewone door p a r t i c u l i e r e n bewoonde huizen n i e t normaal en gangbaar
(laagbouw)
i s ) , z i c h wel u i t s t r e k k e n t o t
Amstelveen, doch d a t z u l k s n i e t h e t geval i s b i j h e t g e b r u i k van een
(normale)
hoogte van
( o n t v a n g s t - ) a n t e n n e met een
(normale)
( c i r c a ) 10 m e t e r ) .
I n d i e n h e t Hof n i e t t e m i n , i n z i j n r e c h t s o v e r w e g i n g
9,
overweegt : "Dat zowel de d e s t i j d s door de Nederlandse a l s de door de D u i t s e en B e l g i s c h e t e l e v i s i e z e n d e r s u i t g e z o n d e n filmprogramma's i n de vorm van e t h e r s i g n a l e n t e Amstelveen i n de e t h e r aanwezig waren en i n b e g i n s e l ook door middel van een i n d i v i d u e l e antenne konden worden opgevangen, s t a a t tussen p a r t i j e n v a s t ; h e t b l i j k t bovendien u i t de k a a r t e n , voorkomende i n h e t door de f i l m m a a t s c h a p p i j e n b i j p l e i d o o i i n
2 5 5O
- 20 -
prima o v e r g e l e g d e , door CAI-Amstelveen n i e t b e s t r e d e n ext r a c t u i t een r a p p o r t van de, Raad van Europa van 28 december 1976. " kan d i t r e d e l i j k e r w i j s s l e c h t s
betekenen: h e t z i j d a t h e t
Hof z i c h t e dezen simpelweg h e e f t v e r g i s t
(wat dan
zijn
a r r e s t op d i t punt i n h e t l i c h t van de reële inhoud der processtukken en/of n o t o i r e f e i t e n , o n b e g r i j p e l i j k respect i e v e l i j k n i e t naar behoren gemotiveerd zou doen z i j n ) , h e t z i j d a t h e t Hof i n z i j n r e c h t s o v e r w e g i n g 9 - sprekende over " t e c h n i s c h de m o g e l i j k h e i d
bestond ..." en " i n b e g i n s e l
ook ..." - n i e t ( a l t h a n s : n i e t alléén) h e t oog h e e f t op een o n t v a n g s t van de door hem bedoelde e t h e r s i g n a l e n door m i d d e l van een normale en gangbare - i n d i v i d u e l e antenne". 4.
's Hofs meergenoemde, i n r e c h t s o v e r w e g i n g 9 v e r v a t t e ,
conclusie
( t e weten a l s zou CAI-Amstelveen t e dezen "geen
a f z o n d e r l i j k e g e l e g e n h e i d (hebben) geschapen voor h e t waarnemen van (de bewuste) t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g e n " )
i s mede
daarom r e c h t e n s o n j u i s t , en/of n i e t naar de e i s der wet met redenen omkleed, omdat CAI-Amstelveen, de vorenbedoelde e t h e r s i g n a l e n opvangend
en door m i d d e l van een d a a r t o e be-
stemd k a b e l n e t (cum annexis) doorvoerend naar haar deze abonnees aldus i n s t a a t h e e f t g e s t e l d
abonnees,
( v i a de d a a r t o e
bestemde k a b e l en a a n s l u i t i n g , cum annexis) deze t e l e v i s i e u i t z e n d i n g e n t e ontvangen en daarmede wel d e g e l i j k een t o t dan toe
(voor d i e abonnees) n i e t bestaande - a f z o n d e r l i j k e - ge-
2 b t» l
- 21 -
legenheid heeft geschapen t o t ontvangst van de desbetreffende uitzendingen, r e s p e c t i e v e l i j k de a u t e u r s r e c h t e l i j k beschermde werken heeft gebruikt door deze werken op een aan d i t doel beantwoordende wijze aan derden (haar abonnees) t o e g a n k e l i j k t e maken; waaraan n i e t (zonder meer) afdoet d a t de door de Nederlandse, Duitse en Belgische televisiezenders d e s t i j d s uitgezonden filmprogramma's i n de vorm van ethersignalen t e Amstelveen i n de ether aanwezig waren en dat voor iedere inwoner van Amstelveen d i e i n het b e z i t was van een gewoon t . v . - t o e s t e l "technisch", r e s p e c t i e v e l i j k " i n beginsel" "de mogelijkheid bestond ( z e l f ) deze signalen met een i n d i v i d u e l e antenne u i t de ether op t e vangen en (vervolgens) op z i j n t e l e v i s i e t o e s t e l waar te nemen". 5.
Op grond van het vorenbetoogde i s mede o n j u i s t
(respec-
t i e v e l i j k n i e t zonder meer j u i s t ) , en/of n i e t naar de e i s der wet met redenen omkleed, 's Hofs oordeel i n rechtsoverweging 10 a l s zou CAI-Amstelveen "zich b i j het doorgeven van de f i l m s n i e t (hebben g e r i c h t ) t o t een ander publiek dan - of t o t een speciaal gedeelte van - het t e Amstelveen wonende publiek van de televisie-omroep, maar slechts de technische middelen (hebben verschaft) om de (door haar onverkort, zonder toevoegingen en g e l i j k t i j d i g doorgegeven) t e l e v i s i e programma's - casu quo beter - t e ontvangen". 's Hofs desbetreffende oordeel i s trouwens mede daarom
o n j u i s t r e s p e c t i e v e l i j k o n b e g r i j p e l i j k , daar de onderhavige
2 5 b 'I
- 22 -
door CAI-Amstelveen
verzorgde k a b e l t e l e v i s i e
zich,
(ook) b i j
het doorgeven van de vorenbedoelde f i l m s , e v i d e n t e l i j k r i c h t t e t o t d i e (prospectieve) t e l e v i s i e k i j k e r s
(mede)
(respectie-
v e l i j k b e z i t t e r s van een gewoon t e l e v i s i e t o e s t e l ) d i e (om e n i g e r l e i reden, b i j v o o r b e e l d
omdat z i j met hun e i g e n , n o r -
male en gangbare, i n d i v i d u e l e
antenne, de d e s b e t r e f f e n d e u i t -
zendingen n i e t o f n i e t bevredigend konden ontvangen) h e t t e l e v i s i e k i j k e n v i a h e t k a b e l n e t van CAI-Amstelveen
verkozen
boven h e t (hoezeer w e l l i c h t : " t e c h n i s c h " o f " i n b e g i n s e l " m o g e l i j k e ) k i j k e n met behulp van "een i n d i v i d u e l e 6.
antenne".
I n de t e n processe v a s t s t a a n d e - r e s p e c t i e v e l i j k
door
de f i l m m a a t s c h a p p i j e n g e s t e l d e en i n h e t midden gebleven omstandigheden
van de l i t i g i e u z e c a s u s p o s i t i e , i s 's Hofs
vorenbedoelde
( i n r e c h t s o v e r w e g i n g 10 v e r v a t t e ) o o r d e e l t e
dezen bovendien - zo i n f e i t e a l s ook a u t e u r s r e c h t e l i j k
ge-
z i e n , en s p e c i a a l i n h e t l i c h t van de t e k s t , h i s t o r i e en strekking tikel
van a r t i k e l e n 1 en 12 (meer i n h e t b i j z o n d e r : a r -
12 l i d 4) der Auteurswet 1912, r e s p e c t i e v e l i j k
van
a r t i k e l 11 b i s l i d 1 sub 2° van de Berner Conventie - n i e t (zonder meer) r e l e v a n t , door CAI-Amstelveen
l a a t staan c o n c l u d e n t , daar h e t
aan haar abonnees " v e r s c h a f f e n " van déze
" t e c h n i s c h e m i d d e l e n " "om de ... t e l e v i s i e p r o g r a m m a ' s - casu quo b e t e r - t e ontvangen" g i f t e " per k a b e l e t c e t e r a ,
( t e weten de g e l i j k t i j d i g e
"door-
zoals t e n processe beschreven,
van de d e s b e t r e f f e n d e door CAI-Amstelveen
t e Amstelveen u i t
de e t h e r ontvangen t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g e n ) f e i t e l i j k en r e c h t e n s i s , a l t h a n s r e c h t e n s moet (of zeer w e l kan) worden g e k w a l i f i c e e r d a l s , een ( g e l i j k t i j d i g e en) a f z o n d e r l i j k e - a u t e u r s r e c h t e l i j k r e l e v a n t e - "openbaarbaking", respect i e v e l i j k "communication p u b l i q u e " , van de door de desbet r e f f e n d e t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g e n openbaar gemaakte werken. 7.
De f i l m m a a t s c h a p p i j e n hebben, i n de f e i t e l i j k e i n -
s t a n t i e s , b i j h e r h a l i n g betoogd d a t CAI-Amstelveen, haar t e n processe omschreven h a n d e l w i j z e
door
(waarbij z i j , a l s
e x p l o i t a n t van CAI-Amstelveen, van de d e s b e t r e f f e n d e t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g e n een (secundair) g e b r u i k maakte), een eigen (nieuwe) m o g e l i j k h e i d h e e f t benut t o t e x p l o i t a t i e van de d e s b e t r e f f e n d e a u t e u r s r e c h t e l i j k beschermde werken;
als-
mede d a t rééds daarom i n casu sprake was van een "openbaarmaking" i n de z i n van de a r t i k e l e n 1 en 12 van de Auteurswet 1912
( r e s p e c t i e v e l i j k van een "communication p u b l i q u e " i n de
z i n van a r t i k e l 11 b i s l i d 1 sub 2° d e r Berner C o n v e n t i e ) . Ten o n r e c h t e h e e f t h e t Hof deze s t e l l i n g n i e t a l s j u i s t aanvaard, en haar z e l f s n i e t o n d e r z o c h t r e s p e c t i e v e l i j k dienaangaande dat
n i e t g e m o t i v e e r d b e s l i s t ; w a a r b i j z i j opgemerkt
's Hofs beschouwingen
i n r e c h t s o v e r w e g i n g e n 9 en 10,
zonder méér, een ( s t i l z w i j g e n d e ) v e r w e r p i n g van voormelde stelling niet 8. ten
(kunnen) w e t t i g e n .
I n deze zaak z a l de sub 1 genoemde ( h o o f d - ) v r a a g moeworden g e t o e t s t en beantwoord aan de hand zowel van (onder
2 554
- 24 -
meer a r t i k e l e n 1 en 12 van) de Nederlandse a l s van
Auteurswet
(onder meer a r t i k e l 11 b i s l i d 1 sub 2° van)
Berner Conventie; en d i e ( j u r i d i e k e ) t o e t s i n g en
1912, de
beantwoor-
d i n g vermag en b e h o o r t dan, u i t e r a a r d , , n i e t i n e n i g o p z i c h t beïnvloed - l a a t s t a a n : b e p e r k t - t e worden door
's Hofs
u i t de s l o t z i n van r e c h t s o v e r w e g i n g 4 (en conform ook overweging 7 s l o t ) b l i j k e n d e v i s i e i n hoeverre d i e v i s i e j u i s t
rechts-
(nu d a a r g e l a t e n o f en
is).";
Overwegende d a a r o m t r e n t : 1.
B l i j k e n s de i n c a s s a t i e n i e t bestreden r e c h t s o v e r -
weging 8 van
's Hofs a r r e s t gaat h e t i n d i t g e d i n g , voor
zover h i e r van b e l a n g , om de v r a a g : "of de
gelijktijdige
" " d o o r g i f t e " " per k a b e l v i a de door CAI-Amstelveen geëxploit e e r d e c e n t r a l e a n t e n n e - i n r i c h t i n g aan op d i e i n r i c h t i n g aangesloten abonnees van CAI-Amstelveen, van de t e u i t de e t h e r ontvangen
Amstelveen
t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g e n van de i n de
i n l e i d e n d e dagvaarding genoemde, a u t e u r s r e c h t e l i j k beschermde f i l m s moet worden beschouwd a l s openbaarmaking i n de z i n van de a r t i k e l e n 1 en 12 van de Auteurswet, r e s p e c t i e v e l i j k a l s communication
p u b l i q u e i n de z i n van a r t i k e l 11 b i s l i d 1
sub 2° van de Berner Conventie". Met
"Berner Conventie" i s
bedoeld i n h e t c i t a a t en z a l h i e r n a worden bedoeld: de op 26 j u n i 1948 t e B r u s s e l g e s l o t e n h e r z i e n e Berner voor de bescherming (Trb. 1955, 4 5 ) .
Conventie
van werken van l e t t e r k u n d e en k u n s t
zoo
- 25 -
2.
Het Hof h e e f t de onder 1 geformuleerde vraag
nend beantwoord op de gronden v e r v a t i n de
rechtsoverwegin-
gen 9 en 10. Die gronden kunnen a l s v o l g t worden Het Hof s t e l t v a s t d a t de d e s b e t r e f f e n d e ma's
ontken-
samengevat. filmprogram-
" i n de vorm van e t h e r s i g n a l e n t e Amstelveen i n de e t h e r
aanwezig waren en d a t voor i e d e r e inwoner van Amstelveen d i e i n h e t b e z i t was van een gewoon t e l e v i s i e t o e s t e l t e c h n i s c h de m o g e l i j k h e i d bestond deze s i g n a l e n met een antenne u i t de e t h e r op t e vangen en op z i j n
individuele televisietoestel
waar t e nemen" en d a t d i e filmprogramma's " i n de vorm van e t h e r s i g n a l e n t e Amstelveen i n de e t h e r aanwezig waren en i n b e g i n s e l ook door m i d d e l van een i n d i v i d u e l e antenne konden worden opgevangen"
( r e c h t s o v e r w e g i n g 9 ) . Daarvan
gaande o o r d e e l t h e t Hof d a t CAI-Amstelveen
uit-
"geen afzonder-
l i j k e g e l e g e n h e i d h e e f t geschapen voor h e t waarnemen van deze t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g e n "
( r e c h t s o v e r w e g i n g 9) en d a t
CAI-Amstelveen z i c h b i j h e t doorgeven van de f i l m s
niet
r i c h t t e " t o t een ander p u b l i e k dan - o f t o t een s p e c i a a l g e d e e l t e van - h e t t e Amstelveen wonende p u b l i e k van de televisie-omroep" Dit
(rechtsoverweging 10).
een en ander l e i d t h e t Hof t o t de c o n c l u s i e d a t
CAI-Amstelveen de d e s b e t r e f f e n d e f i l m s n i e t openbaar h e e f t gemaakt i n de b e t e k e n i s welke i n de a r t i k e l e n 1 en 12 van de Auteurswet 1912 aan d i t woord, en i n a r t i k e l
11 b i s l i d 1
sub 2° van de Berner Conventie aan de u i t d r u k k i n g "communi-
2 bb
- 26 -
c a t i o n p u b l i q u e " moet worden gehecht ( r e c h t s o v e r w e g i n g 1 1 ) . 3.
Het c a s s a t i e m i d d e l h e e f t een t w e e l e d i g e s t r e k k i n g :
h e t r i c h t z i c h tegen voormelde v a s t s t e l l i n g e n en h e t daarop gebaseerde o o r d e e l van h e t Hof d a t CAI-Amstelveen gezegd - "geen a f z o n d e r l i j k e g e l e g e n h e i d h e e f t
- kort
geschapen"
r e s p e c t i e v e l i j k z i c h n i e t r i c h t t e t o t "een ander p u b l i e k " i n de z i n van voormelde overwegingen, en h e t b e s t r i j d t v o o r t s d a t d i e v a s t s t e l l i n g e n en d a t o o r d e e l - a l s daarvan w o r d t u i t g e g a a n - meebrengen, g e l i j k h e t Hof h e e f t g e o o r d e e l d , d a t t e dezen n i e t kan worden gesproken van een
openbaarmaking
r e s p e c t i e v e l i j k van een "communication p u b l i q u e " i n v o o r melde z i n . L a a t s t b e d o e l d aspect van h e t m i d d e l , d a t i n h e t b i j z o n d e r t o t u i t d r u k k i n g i s g e b r a c h t i n o n d e r d e e l 6, i s van de v e r s t e s t r e k k i n g en z a l om d i e reden e e r s t worden behandeld. 4.
A r t i k e l 11 b i s l i d 1 van de Berner Conventie houdt,
voor zover h i e r van b e l a n g , i n : "Les a u t e u r s (...) du d r o i t e x c l u s i f d ' a u t o r i s e r : p u b l i q u e , s o i t par f i l ,
(...)
jouissent
2° t o u t e communication
s o i t sans f i l ,
de l ' o e u v r e r a d i o -
diffusée, l o r s q u e c e t t e communication e s t f a i t e par un a u t r e organisme que c e l u i d ' o r i g i n e " . Met b e t r e k k i n g t o t de
tot-
standkoming van deze b e p a l i n g - t e r c o n f e r e n t i e t e B r u s s e l i n 194 8 - z i j h i e r h e t volgende aan de hand van de d e s b e t r e f fende "Documents" a a n g e s t i p t (verwezen w o r d t naar de p a g i n e r i n g van de
"Documents").
De " P r o p o s i t i o n s de l ' A d m i n i s t r a t i o n belge e t du Bureau de l ' U n i o n " ( p a g i n a
133) b e v a t t e n h e t v o o r s t e l a r t i k e l
11 b i s l i d 1, voor zover h i e r van belang, a l s v o l g t t e doen l u i d e n : "Les auteurs
(...) j o u i s s e n t du d r o i t e x c l u s i f
d'autoriser:
(...) 2° t o u t e n o u v e l l e communication p u b l i q u e ,
s o i t par f i l
s o i t sans f i l ,
de l ' o e u v r e radiodiffusée" (pa-
g i n a 270). U i t de t o e l i c h t i n g b l i j k t d a t de v o o r s t e l l e r s , sprekende van een " n o u v e l l e communication p u b l i q u e " , h e t oog hadden op een "rêémission" d i e aan h e t werk "un nouveau c e r c l e d ' a u d i t e u r s " v e r s c h a f t (pagina 265). De d i s c u s s i e s i n de d e s b e t r e f f e n d e
subcommissie, i n welke d i s c u s s i e s onder
andere naar voren kwam d a t h e t c r i t e r i u m van een "nouveau c e r c l e d ' a u d i t e u r s " "était par t r o p vague"
( r a p p o r t sub-
commissie, pagina 115), l e i d d e n t o t een v o o r s t e l van de d e l e g a t i e van België, d a t - a f g e z i e n van een n i e t t e r zake doende t e k s t u e l e w i j z i g i n g
("effectuée" werd " f a i t e " ) -
overeenstemt met de h u i d i g e t e k s t
(pagina 290). Het r a p p o r t
van de subcommissie zegt h i e r o v e r : "La majorité (...) s'est prononcée dès l o r s en f a v e u r d'une p r o p o s i t i o n belge, érigeant en c o n d i t i o n de l a nécessité d'une n o u v e l l e
autorisation
l ' i n t e r v e n t i o n d'un a u t r e organisme que c e l u i d ' o r i g i n e (...)"
(pagina 215).
En h e t "Rapport général":
"L'auteur
a encore un d r o i t s u r t o u t e communication p u b l i q u e q u i e s t f a i t e par un a u t r e organisme que c e l u i d ' o r i g i n e (pagina 1 0 1 ) .
(...)"
ZOO
- 28 -
T e n s l o t t e v a l t op t e merken d a t u i t de omstandigheid d a t i n a r t i k e l 11 b i s l i d 1 onder 1° en 3° mede wordt gesproken van. "images" kan worden opgemaakt d a t a r t i k e l 11 b i s l i d 1 onder 2° ook t o e p a s s e l i j k i s op t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g e n . De vorenbedoelde d i s c u s s i e s l a t e n daarover ook geen t w i j f e l . 5.
Het vorenstaande l e i d t t o t de c o n c l u s i e d a t i n de
t e n s l o t t e aangenomen t e k s t welbewust
zozeer i s afgeweken van
h e t o o r s p r o n k e l i j k e v o o r s t e l d a t de t o e l i c h t i n g op h e t o o r s p r o n k e l i j k e v o o r s t e l , voor zover d a a r i n sprake was van
een
"nouveau c e r c l e d ' a u d i t e u r s " , n i e t kan worden gehanteerd voor de i n t e r p r e t a t i e van de thans geldende t e k s t . De
om-
standigheden d a t i n de u i t e i n d e l i j k t o t s t a n d gekomen t e k s t h e t c r i t e r i u m van een "nouveau c e r c l e d ' a u d i t e u r s " geen u i t d r u k k i n g h e e f t gevonden omdat d i t t e vaag werd geacht, en d a t thans h e t c r i t e r i u m van een " a u t r e organisme" i s opgenomen, w i j z e n e r v e e l e e r op d a t e e r s t b e d o e l d
criterium
uit-
e i n d e l i j k door l a a t s t b e d o e l d c r i t e r i u m i s vervangen en d a t de eis
van een "nouveau c e r c l e d ' a u d i t e u r s "
- neerkomende op de
eis
van een nieuw p u b l i e k - voor de t o e p a s s i n g
bis
l i d 1 sub 2° n i e t mag worden g e s t e l d .
van a r t i k e l 11
Het s t e l l e n van deze e i s s t u i t ook op p r a k t i s c h e zwaren. Het c r i t e r i u m van een nieuw p u b l i e k b r e n g t mee voor de vraag o f voor de "communication, p u b l i q u e " " a u t r e organisme")
(door
van een u i t z e n d i n g de toestemming
bedat een
van de
auteursrechthebbende v e r e i s t i s , t e l k e n s moet worden nagegaan
1.
O
2 551
- 29 -
o f d i e u i t z e n d i n g door h e t d e s b e t r e f f e n d e p u b l i e k - k o r t gezegd - r e c h t s t r e e k s kan. worden ontvangen. N i e t a l l e e n z a l de beantwoording van d i e vraag i n een c o n c r e e t g e v a l op m o e i l i j k h e d e n kunnen s t u i t e n en a a n l e i d i n g kunnen geven t o t c o n t r o v e r s e s , maar h e t hanteren van d i t c r i t e r i u m z a l ook t o t t e l k e n s andere u i t k o m s t e n l e i d e n daar door verander i n g i n de s t e r k t e van. de zenders en in' h e t algemeen door h e t v o o r t s c h r i j d e n van de t e c h n i e k op h e t door a r t i k e l 11 bis l i d
1 sub 2° b e s t r e k e n g e b i e d , de grenzen van de
zoge-
naamde d i r e c t e ontvangstzone aan v o o r t d u r e n d e w i j z i g i n g onderhevig
zijn.
Voorts v a l t i n aanmerking t e nemen d a t een "communic a t i o n p u b l i q u e " ook voor h e t z i c h i n de d i r e c t e o n t v a n g s t zone bevindende p u b l i e k z e l f s t a n d i g e b e t e k e n i s h e e f t , n i e t a l l e e n voor degenen voor wie de r e c h t s t r e e k s e o n t v a n g s t bel e t o f belemmerd w o r d t omdat z i j z i c h i n de signaalschaduw van hoogbouw bevinden maar ook voor h e t p u b l i e k i n h e t a l gemeen omdat v e e l a l een k w a l i t a t i e f b e t e r e o n t v a n g s t i s gewaarborgd en zogenaamde antennewouden kunnen worden opgeruimd. T e n s l o t t e v a l t op t e merken d a t een o p v a t t i n g a l s h i e r voorgestaan, s t r o o k t met de heersende tendens i n b i n n e n en b u i t e n l a n d s e l i t e r a t u u r en. r e c h t s p r a a k , z o a l s weergegeven i n de c o n c l u s i e van de Advocaat-Generaal onder no's 8 en 9. 6.
a) D i t a l l e s , i n o n d e r l i n g verband, l e i d t t o t de con-
2 5 6O
f
c l u s i e d a t - anders dan h e t Hof k e n n e l i j k h e e f t gedaan voor de t o e p a s s i n g van a r t i k e l
11 b i s l i d 1 sub 2° van de
Berner Conventie n i e t de e i s mag worden g e s t e l d d a t de u i t zending z i c h r i c h t t o t een nieuw p u b l i e k . b) Mede i n h e t l i c h t h i e r v a n moet de s t r e k k i n g van artikel
11 b i s l i d 1 sub 2° v o o r t s aldus worden begrepen:
d a t h e t doorgeven, a l o f n i e t per draad, van een r a d i o - o f t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g aan h e t p u b l i e k door een " a u t r e organisme" als
bedoeld i n d i e b e p a l i n g , voor de vraag o f d a a r t o e de t o e -
stemming van de auteursrechthebbende i s v e r e i s t , i n b e g i n s e l op één l i j n moet worden g e s t e l d met een o o r s p r o n k e l i j k e
uit-
zending. D a a r u i t v o l g t d a t de enkele o m s t a n d i g h e i d d a t CAIAmstelveen, naar z i j b i j p l e i d o o i h e e f t aangevoerd, wat bet r e f t h e t doorgeven van programma's d i e ook met een
indi-
v i d u e l e antenne waarneembaar z i j n , n i e t meer zou beogen en bereiken
dan h e t vervangen van de i n d i v i d u e l e antennes door
één c o l l e c t i e v e antenne, er - anders dan z i j h e e f t betoogd n i e t aan i n de weg zou staan d a t d i t doorgeven a l s een "communication p u b l i q u e " wordt
i n de z i n van voormelde
bepaling
aangemerkt. I n d i t verband v e r d i e n t nog opmerking d a t h i e r n i e t
aan de orde i s h e t g e v a l d a t een eigenaar van een gebouw o f gebouwencomplex met een antenne u i t z e n d i n g e n
opvangt voor
de z i c h i n d a t gebouw o f gebouwencomplex bevindende r a d i o o f t e l e v i s i e t o e s t e l l e n , toebehorende aan hem
L
z e l f o f aan
2 5 61
- 31 -
anderen d i e z i c h a l s huurder o f a n d e r s z i n s a l d a a r bevinden. 7.
A r t i k e l 12 l i d 4 van de Auteurswet 1912
i s vastgesteld
b i j de Wet van 27 o k t o b e r 1972 t o t h e r z i e n i n g van de A u t e u r s wet 1912
(Stb. 579). Deze wet s t r e k t e t o t aanpassing van de
Auteurswet 1912 aan de i n B r u s s e l h e r z i e n e Berner C o n v e n t i e . A r t i k e l 12 l i d 4 l u i d t :
"Als a f z o n d e r l i j k e
openbaarmaking
wordt n i e t beschouwd de g e l i j k t i j d i g e openbaarmaking,
a l of
n i e t per draad, van een door r a d i o - o f t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g openbaar gemaakt werk door h e t organisme d a t de r a d i o - o f t e l e v i s i e - u i t z e n d i n g v e r r i c h t " . B l i j k e n s de memorie van t o e l i c h t i n g diende de v o o r g e s t e l d e t o e v o e g i n g om de Auteurswet aan t e passen aan de a a n v u l l i n g o en 3 :
1912
van a r t i k e l 11 b i s l i d .1. sub 2
De s t r e k k i n g van de onderhavige b e p a l i n g i s d e z e l f d e
a l s d i e van genoemde a a n v u l l i n g
( . . . ) " , met d i e n v e r s t a n d e
d a t de b e p a l i n g anders i s g e r e d i g e e r d i n verband met h e t v e r s c h i l i n systeem tussen de Berner Conventie en de Auteurswet 1912, z o a l s nader u i t e e n g e z e t i n de memorie van t o e l i c h t i n g , vermeld i n de c o n c l u s i e van de Advocaat-Generaal 8«
u i t
onder no.
4.
h e t voorgaande mag worden geconcludeerd d a t de
vraag wanneer een " d o o r g i f t e " a l s bedoeld i n 's Hofs h i e r boven onder 1 vermelde v r a a g s t e l l i n g h e e f t t e gelden a l s een openbaarmaking
van h e t d e s b e t r e f f e n d e werk i n de z i n van a r -
t i k e l 1, i n b e g i n s e l op zodanige w i j z e moet worden
beantwoord
dat een r e s u l t a a t w o r d t b e r e i k t d a t s t r o o k t met a r t i k e l 11 b i s lid
1 sub 2° van de Berner Conventie. Dat b r e n g t mee
d a t ook
- 32 -
voor de toepassing van de Auteurswet 1912 het onder 6 overwogene g e l d t en derhalve n i e t van belang i s of een
"nieuw
publiek" wordt b e r e i k t i n de z i n van een publiek dat aldus een uitzending kan ontvangen waarvan het anders verstoken zou b l i j v e n . Wel heeft de Regering b i j de parlementaire behandel i n g van het desbetreffende wetsvoorstel meermalen van een andere opvatting b l i j k gegeven, i n d i e r voege dat i n een geval a l s h i e r bedoeld slechts dan van openbaarmaking
i n de
zin van a r t i k e l 1 sprake zou z i j n indien een "nieuw publiek" i n z o j u i s t bedoelde z i n wordt b e r e i k t . Waar nu a) deze opvatting n i e t s t r o o k t met de aan a r t i k e l 11 bis l i d 1 sub 2° van de Berner Conventie te geven u i t l e g g i n g en b) het de bedoeling van de Regering i s geweest een met d i e bepaling strokende r e g e l i n g i n de Auteurswet 1912 neer te leggen
en c) de gesignaleerde o p v a t t i n g van
de Regering n i e t i n de wet t o t u i t d r u k k i n g i s gebracht, kan aan d i e opvatting - die ertoe zou leiden dat degenen d i e z i c h rechtstreeks op de Berner Conventie kunnen beroepen een r u i mer bescherming zouden genieten dan degenen d i e z i j n aangewezen op de bescherming van de Auteurswet 1912 - geen betekenis worden toegekend voor de u i t l e g g i n g van de desbetreffende bepalingen van d i e wet. 9.
Het vorenstaande l e i d t t o t de conclusie dat het Hof
voor de vraag of te dezen sprake i s van een
openbaarmaking
2 b b ó
- 33 -
i n de z i n van a r t i k e l 1 van de Auteurswet
1912,
ten onrechte
b e s l i s s e n d h e e f t geacht d a t CAI-Amstelveen z i c h n i e t t o t een van
richtte
"ander p u b l i e k " a l s bedoeld i n r e c h t s o v e r w e g i n g
10
's Hofs a r r e s t .
10.
U i t hetgeen h i e r b o v e n i s overwogen v o l g t d a t onder-
d e e l 6 van h e t m i d d e l , voor zover klagend d a t h e t Hof,
oor-
delend a l s boven onder 6a en 9 vermeld, een verkeerde maats t a f h e e f t aangelegd,
gegrond
i s , zodat 's Hofs a r r e s t n i e t
i n s t a n d kan b l i j v e n en h e t m i d d e l voor h e t o v e r i g e geen bespreking behoeft; V e r n i e t i g t 's Hofs a r r e s t ; V e r w i j s t de zaak naar h e t z e l f d e Hof, t e n e i n d e deze met inachtneming van d i t a r r e s t v e r d e r t e behandelen en t e beslissen ; V e r o o r d e e l t v e r w e e r s t e r i n de kosten op h e t beroep i n c a s s a t i e g e v a l l e n , aan de z i j d e van e i s e r e s s e n t o t op heden b e g r o o t op ƒ 310,60 aan v e r s c h o t t e n en ƒ 2.000,— voor
salaris. Aldus gedaan door Mrs. Ras, V i c e - P r e s i d e n t , D r i o n ,
V i c e - P r e s i d e n t , S n i j d e r s , Haardt en Royer, Raden, en Mr. Ras \Q\
door
voornoemd u i t g e s p r o k e n t e r openbare t e r e c h t z i t t i n g
van de d e r t i g s t e o k t o b e r 1900 e e n e n t a c h t i g , i n tegenwoordigh e i d van de Advocaat-Generaal
t e n Kate.
