“De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen op 19 maart; stemmen op D66.”
De gemeente wordt belangrijker, uw stem dus ook Voorjaar 2014 en u mag wéér naar de stembus. Gaat u weer stemmen? Veel mensen vragen zich af of gemeentepolitiek wel belangrijk is. Ik overtuig u er graag van dat u juist bij deze gemeenteraadsverkiezingen uw stem moet laten horen. Een ijzeren wet in de politiek is: alle politiek is lokaal. Als raadslid, wethouder en burgemeester heb ik gezien hoe dat werkt: de belangrijkste vraag moet steeds zijn ‘Wat betekent dit voorstel voor mensen in hun dagelijks leven, in hun directe omgeving?’. Voor D66 is het essentieel dat iedereen meepraat en meebeslist over de plannen die ons raken. Dat is een democratisch recht én, vinden wij, ook een democratische plicht. Het is in ieder geval de beste garantie voor politiek waarin de mens centraal staat. Dat is belangrijk, want er moeten indringende keuzes gemaakt worden. Hoe groot wordt de klas van uw kind komend jaar? Werken beroepsonderwijs en het lokale bedrijfsleven samen tegen jeugdwerkeloosheid? Worden zorg en ondersteuning van ouderen en gehandicapten op maat geleverd? Pakt uw gemeente nu eindelijk de leegstand aan van achterhaalde industrieterreinen en niet gebruikte beeldbepalende gebouwen? Geeft uw gemeente ruimte aan bewoners die samen zonnepanelen op hun daken laten plaatsen? Heeft u als bewoner zelf over dit alles iets te zeggen? De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daar-
1
om moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen; stemmen op D66. D66 werkt aan een samenleving die gebouwd is op vrije mensen die zich inspannen en ontplooien. Hierdoor wordt de samenleving als geheel sterker en rijker. Wij mensen zetten ons van nature niet alleen in voor onszelf, maar ook voor onze naasten, onze leefomgeving, de maatschappij en onze gezamenlijke toekomst. Daarom komt D66 op voor de kansen van iedereen, bijvoorbeeld via het onderwijs. Met een overheid die steunt, randvoorwaarden schept en waar nodig stuurt. D66 weet zeker dat de kracht van mensen onderling de belangrijkste maatschappelijke motor is. Wij vertrouwen op die kracht van mensen, individueel en samen. Dat alle politiek uiteindelijk lokale politiek is, wordt een steeds grotere waarheid nu de Rijksoverheid in recordtempo bezig is om veel van haar taken bij uw gemeente neer te leggen. Helaas zijn de motieven van het kabinet vooral financieel; zoveel mogelijk taken ‘over de gemeentelijke heg’, maar wel voor veel minder geld dan er eerst voor beschikbaar was. Daarmee lopen zij het risico de verhoudingen onnodig op scherp te zetten. D66 streeft óók naar krachtiger gemeenten, maar niet primair omwille van bezuinigingen. Wij hebben de overtuiging dat belangrijke besluiten over de directe leefomgeving van mensen het beste lokaal genomen kunnen worden. Net zoals we de toekomst van ons land op andere onderwerpen steeds meer binnen Europa bepalen. Den Haag moet leren een flinke stap terug te doen. Dat leidt tot een onherroepelijke verandering in de relatie tussen de burger en de lokale overheid. Dat biedt kansen, ook in uw gemeente. In veel gemeenten is D66 sinds de verkiezingen in 2010 weer sterk vertegenwoordigd. Er is daar door goede en betrokken raadsleden en bestuurders veel bereikt. Wie kwaliteit eist, moet ook kwaliteit leveren. In een aantal andere gemeenten kunnen we nu weer terugkomen. Het is in uw belang dat D66 die sterke positie continueert en waar mogelijk uitbouwt. D66 vindt dat iedere gemeente de brandende ambitie moet hebben om voor de inwoners de best mogelijke leefomgeving te realiseren. Energie, geld en bemoeizucht moeten niet gestoken worden in zaken die burgers best onderling kunnen regelen – en dat is meer dan politici en zelfs u vaak denken. Dat wat de gemeente wel doet, moet dan wel goed gebeuren; efficiënt, effectief en duurzaam.
2
D66-politici hebben een kenmerkende stijl: we zijn duidelijk over wat we willen, we denken in mensen en niet in groepen, we beginnen bij u en niet bij de regels en houden altijd het oog op de toekomst. Wij zijn optimistisch maar weten ook dat we hard moeten werken om onze idealen te verwezenlijken. Verschillende gemeenten maken de komende jaren verschillende keuzes. Hoeveel uur thuiszorg is er beschikbaar voor uw buren die graag zo lang mogelijk zelfstandig willen wonen? Hoe voortvarend is uw gemeente volgend jaar bij het begeleiden van die WAJONG-er die echt gemotiveerd is om zijn eigen brood te verdienen? Gaat u zitten afwachten of u in de beste of in de slechtste gemeente van Nederland woont? Of gaat u er, samen met D66, voor zorgen dat uw gemeente de handschoen oppakt? U kunt het verschil maken. Zeker hier in Almere, in uw eigen omgeving! Wacht niet af. Stem op 19 maart. Beter nog; stem D66! Alexander Pechtold
3
4
Waarom D66? ... omdat wij doen wat wij zeggen ... omdat wij luisteren ... omdat wij zichtbaar zijn ... omdat wij verantwoordelijkheid nemen ... omdat de bewoners van Almere ertoe doen ... omdat wij van onze stad houden
Op 19 maart 2014 gaat u natuurlijk stemmen voor de nieuwe gemeenteraad. En ik hoop dat u zult stemmen op D66 Almere, ook als u landelijk een andere keuze maakt. Het zijn lokale verkiezingen. Wij zetten ons in voor een prachtige stad die veel te bieden heeft. D66 wil opnieuw deel uitmaken van het college van Burgemeester en Wethouders. Wij hebben de afgelopen vier jaar veel bereikt. Als deel van het college heb je invloed op alle onderdelen van het stadsbeleid.
Welke woorden passen echt bij D66: sV>>LiÀ>>ÊqÊÛ>ÌiÊqÊ`iÀÜÃÊqÊëÀ>>ÊÊ}i`ÊÜiÊqÊ`iÀ ii`ÊqÊVÕÌÕÀiiÊÊ`ÕÕÀâ>>ÊqÊ}Ài. D66 is een partij van de concrete, duidelijke doelstellingen. Dat hoort bij politiek: afrekenbaar. Geen wollige teksten. Een partij die niet zegt “wij willen minder zwakke scholen in de stad” maar een partij die zegt “wij willen géén zwakke scholen in de stad”. D66 is een partij die zich niet met u wil bemoeien als het niet nodig is. Tegelijkertijd zetten we ons in om mensen en instellingen die (tijdelijk) minder goed voor zichzelf kunnen zorgen te helpen. Mensen moeten als het enigszins kan snel weer zelfstandig kunnen functioneren. D66 Almere gaat niet voor anderen denken. Dat kunnen de mensen en instellingen zelf. Wij proberen wel obstakels weg te nemen, regels te verminderen. Wij stimuleren het bedrijfsleven, de werkgevers, maar ook de duizenden zzp’ers in onze innovatieve stad. Wij moedigen creativiteit en originaliteit aan. Ons programma doet er alles aan om ontmoeting van mensen, instellingen en bedrijven in deze stad te bevorderen. Want uit samenwerking ontstaat energie en vooruitgang.
5
Almere is een nog jonge stad met volop mogelijkheden voor initiatieven van bewoners. Bewonersinitiatieven zijn soms niet eenvoudig te realiseren, maar D66 Almere wil met bewoners werken aan een cultuurverandering. Jonge mensen hebben de komende college periode extra aandacht nodig. De jeugdwerkloosheid is ons een doorn in het oog. Wij verbinden onderwijs en bedrijfsleven om meer stageplekken en werk te realiseren. Sterker nog: het bedrijfsleven moet waar mogelijk opleider worden. Het hoger onderwijs in Almere is de laatste jaren sterk gegroeid. De kwaliteit van het gehele onderwijs is sterk verbeterd. Ons programma heette ‘Van achterstand naar voorsprong’. Het Almeerse onderwijs scoort nu beter dan het landelijk gemiddelde. Dat is gelukt in één collegeperiode. Daarmee worden kansen voor studenten en jongeren in Almere vergroot. Meer werk, meer woonruimte en zicht op een goede toekomst. Goed onderwijs trekt bedrijven, trekt jonge gezinnen, zorgt voor een levendige stad. D66 stimuleert een groene omgeving. Een prachtige suburbane stad, waar het goed leven, bewegen en ontspannen is. Een stad waar de komende jaren extra aandacht is voor de jeugdfloriade, stadslandbouw, het gebruik van braakliggende terreinen. Een stad waar sport en cultuur uitnodigend en verrijkend zijn. Sport en bewegen moeten de komende collegeperiode nog veel meer aandacht krijgen van het hele college. En cultuur, geen stad kan zonder. Het geeft sfeer, het geeft dynamiek, het maakt ons leven waardevol en compleet. D66 Almere wil graag deel uitmaken van een stadsbestuur dat ruimte geeft. Samen met Almeerders uit verschillende culturen, geaardheid, opleiding en leeftijd. In diversiteit schuilt onze kracht. Lees ons programma. Discussieer, vul aan, bouw mee aan deze boeiende stad. En bevalt het programma u? Vertel erover, deel het en stem op 19 maart op D66 Almere. Wij hebben prachtige en krachtige kandidaten. Almere verdient uw stem op D66. In ruil voor uw stem gaan wij de komende vier jaar hard voor u werken, want:
7Ê`iÊÜ>ÌÊÜÊâi}}it René Peeters Wethouder Jeugd, Onderwijs en Sport Lijsttrekker gemeenteraadsverkiezingen 19 maart 2014
6
1. Financiën, economie en ondernemerschap Solide met geld Het uitgangspunt van D66 Almere is altijd dat de begroting op orde moet zijn. In de afgelopen raadsperiode heeft het gemeentebestuur, met daarin D66, forse bezuinigingen gerealiseerd. Hierdoor kan Almere gezond aan een nieuwe raadsperiode beginnen. Dit uitgangspunt wil D66 blijven handhaven. We willen kunnen doorgaan met de verdere ontwikkeling van de stad, Almere is nog lang niet af. De nieuwe raadsperiode zal opnieuw forse financiële uitdagingen met zich meebrengen, de crisis is nog niet achter ons. De begroting wordt met vele tientallen miljoenen uitgebreid, in verband met de decentralisatie van taken op het gebied van Zorg en Welzijn. Hierin is echter wel een korting inbegrepen van 15 tot 25 procent ten opzichte van de huidige budgetten (zie hoofdstuk 4). Deze omstandigheden vragen om financieel alert en scherp aan de wind zeilen. Anders gezegd moeten vooraf duidelijke afspraken worden gemaakt, waarna de afgesproken en onderscheiden budgetten strikt worden beheerd. Het betekent onder andere dat tussentijds niet binnen de begroting geschoven mag worden. Het betekent ook dat de gemeenteraad, zoals in het verleden, de voortgang goed blijft volgen. D66 Almere is in dat verband voor verdere versterking van de rekenkamerfunctie van de gemeenteraad, om het handelen van de raad en bestuur goed te volgen en te evalueren. Transparantie naar inwoners over gemaakte keuzes en consequenties vindt D66 van groot belang. Overigens is D66 Almere geen voorstander van het opschroeven van lokale belastingen als middel om meer ruimte te verwerven in de uitgaven. Ook vindt D66 dat lokale belastingen, die door een specifieke groep worden opgebracht, uitsluitend gebruikt mogen worden ten behoeve van het doel waarvoor de belasting bestemd is. Dit geldt voor de parkeerbelasting (zie hoofdstuk 8) maar ook voor de hondenbelasting die nu grotendeels in de algemene middelen verdwijnt. De hondenbelasting kan fors omlaag óf ze kan worden gebruikt worden om de overlast door honden te beperken
7
door intensievere handhaving van het beleid en het creëren en onderhouden van faciliteiten.
Metropool Regio Amsterdam Plus Bestuurlijk gezien is Almere een autonome buur van Amsterdam, wat D66 Almere betreft blijft dat zo. Tegelijkertijd vormt Almere op diverse terreinen – economisch, sociaal-maatschappelijk en infrastructureel – ook een onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam (MRA), waarvan Amsterdam de grootste kern is. Het succes van deze metropool, landelijk en internationaal, is ook in hoge mate bepalend voor het succes van Almere zèlf. Dit gegeven moet leidend zijn voor de inspanningen van de gemeente Almere op alle relevante beleidsgebieden, ook als het gaat om economie. Om die reden is D66 Almere voor een omslag in de metropoolbenadering van het stadsbestuur naar een Metropoolregio Amsterdam Plus (MRA Plus). Een insteek met de focus op de metropool met Almere als integraal onderdeel, in plaats van de huidige insteek: Almere als autonome stad met buren in de metropool. Onderdeel van deze nieuwe benadering is dat de huidige ambitie van Almere om “100.000 banen binnen Almere” gewijzigd moet worden naar “100.000 banen voor Almeerders binnen de Metropoolregio”. D66 Almere kijkt nadrukkelijk verder dan alleen Almere. Ook werkgelegenheid in de omgeving van Almere is van belang. Goede infrastructurele verbindingen (weg, spoor en water) met de belangrijke economische gebieden van de metropoolregio zijn daarvoor cruciaal.
Bovenlokaal beleid De visie van D66 Almere op MRA Plus veronderstelt een verdere versterking en uitbouw van de bestaande samenwerking in het MRA-verband. Het veronderstelt dat ook op investeringsvlak nieuwe vormen van samenwerking gezocht worden, uitgaande van eigen Almeerse kwaliteiten en in aanvulling op de kwaliteiten van andere partijen binnen de MRA. Samenwerking met Gooi- en Vechtstreek en Utrecht is eveneens van belang. Ook institutionele voorzieningen in de regio, zoals de ondernemersorganisaties, de Kamers van Koophandel en het UVW, worden gestimuleerd om meer MRA Plus-georiënteerd te gaan (samen-)werken. Hetzelfde geldt voor de samenwerking van de Economic Development Board Almere (EDBA) met de Amsterdam Economic Board (AEB) bij het bevorderen van de bovenlokale economie.
8
Almere moet zich in de samenwerking met andere gemeenten in de metropoolregio onderscheiden op haar sterke kanten, zoals innovatiekracht, ruimte en een overwegend jonge veerkrachtige bevolking. Daarbij kan de stad gebruik maken van de sterke kanten van die andere gemeenten. Werkgelegenheid De komende raadsperiode is een extra inspanning nodig om arbeidsplaatsen te creëren voor laaggeschoolden en in het bijzonder jongeren. De jeugdige Almeerse bevolking wordt extra hard getroffen door werkloosheid. Aanvullende initiatieven vanuit de eigen stad zijn noodzakelijk, zo mogelijk gekoppeld aan landelijke projecten en initiatieven in de metropoolregio.
Excellent gastheerschap Dat ondernemen belangrijk is voor de stad is duidelijk. De gemeente dient de randvoorwaarden daarvoor voortdurend te optimaliseren, vanzelfsprekend zonder in het ondernemerschap zelf te treden: ‘excellent gastheer’ van ondernemers. Minder bureaucratie voor ondernemers De komst van het Ondernemersplein is een belangrijke stap in de richting van het excellent gastheerschap, maar er is nog een lange weg te gaan. Ondernemers ondervinden nog steeds hinder van inflexibele regelgeving, bijvoorbeeld waar het gaat om het inpassen van vestigingsmogelijkheden in bestemmingsplannen en de aanvraag van vergunningen voor het uitvoeren van bedrijfsactiviteiten. Bij de regelgeving lijkt nog te veel te worden uitgegaan van mogelijke bezwaren, en dus van inperkingen, in plaats van het mogelijk maken van initiatieven. Verbetering is wat D66 Almere betreft te vinden in een vermindering van de bureaucratie bij de behandeling van vergunningen en beschikkingen. Ook vindt D66 dat onnodig lange wachttijden voorkomen moeten. Concreet staat D66 een traject voor waarin de mogelijkheden hiervoor worden onderzocht en doorgevoerd. Gedacht kan worden aan flexibele bestemmingsplannen met een dubbelbestemming wonen en werken. Ook kunnen standaardvergunningen overbodig gemaakt worden door standaardregels op te nemen in de Algemene Plaatselijke Verordening. Het proces van vergunningverlening moet waar mogelijk ‘lean & mean’ worden ingevuld. Zelfstandigen zonder personeel Het aantal zzp’ers in Almere is in vijf jaar tijd verdubbeld tot ruim de helft van het totale aantal bedrijfsvestigingen. De groei van arbeidsplaatsen
9
komt dus voor een belangrijk deel door de groei van het aantal zzp’ers. Alleen al daarom is Almere dé zzp-stad van Nederland.
iÊ ÛiÀÌ>Ê Ì
i>½ÃÊ Û`ÌÊ ÈÈÊ iÀiÊ iÌÊ >iÊ Û>Ê Li>}Ê ÛÀÊ iiÀÃiÊâ⫽iÀÃ\
Ontmoeten De meeste bedrijfsactiviteiten worden opgepakt door de ondernemers zelf. D66 Almere is hiervan een groot voorstander en bepleit dat de gemeente initiatief neemt voor ontmoetingsplaatsen in de wijken en daarvoor de opstartcapaciteit levert. Aan dit soort ontmoetingsplaatsen kunnen relevante instellingen en bedrijven gekoppeld worden, die bijvoorbeeld cursussen en zakelijke diensten leveren. In het verlengde hiervan kunnen flexibele werken vergaderplekken worden ingericht in buurtcentra en lege kantoren, bij voorkeur goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Financiën D66 Almere wil dat het voor uitkeringsgerechtigden binnen de gemeente eenvoudiger gemaakt moet worden om een eenmanszaak te starten. Zzp’ers ervaren in deze tijd regelmatig problemen met hun inkomsten en de financiering van hun bedrijf. Zij kunnen vaak ook de voor hen belangrijke informatie lastig vinden. Hierin moet het Ondernemersplein een centrale rol spelen. Huisvesting D66 Almere vindt dat de gemeente actief moet inventariseren welke leegstaande ruimtes (kantoren, scholen etc.) geschikt kunnen zijn voor ondernemers om bedrijfsvestigingen te creëren voor zzp’ers. D66 heeft er lang voor gepleit het maximum aantal vierkante meters bedrijfsruimte bij een particuliere woning te verhogen en vindt het een goede zaak dat dit maximum inmiddels 25 vierkante meter is geworden. Het stimuleren van wijkeconomie en ondernemerschap vanuit de woning moet positief benaderd worden. Opdrachten D66 Almere pleit ervoor dat de gemeente haar aanbesteding- en inkoopbeleid transparanter en laagdrempeliger maakt. De afdeling Economie moet, via het Ondernemersplein en binnen de Europese regelgeving, ondernemers op mogelijkheden wijzen voor kansrijke aanbestedingen en innovatieve regelingen, bijvoorbeeld door middel van een microkrediet.
10
Versterking lokale economie D66 Almere ziet ook in deze moeilijke economische tijden mogelijkheden voor economische versterking van de stad. Kansen liggen met name op het gebied van leisure, ICT en media, broedplaatsen voor creatief en ondernemerstalent en bedrijven die veel fysieke ruimte nodig hebben, zoals een grondstoffenrotonde. Leisure, een toeristische banenmotor Leisure gaat het om (dag)toerisme en zaken daaromheen zoals (water)recreatie, natuur, sport, kunst, cultuur en winkelen. D66 Almere wil dat de komende jaren samenhangend beleid wordt ontwikkeld, dat ruimte maakt voor toeristische, recreatieve ontwikkeling Winkelbezoek kan verder gestimuleerd worden, juist óók van buiten de stad. Almere kent al enkele jaren een ruimere winkelopenstelling. D66 wist in 2008 te voorkomen dat het college met VVD en PvdA de vrije koopzondag aan banden legde. D66 wil de vrije keuze in winkelopenstelling blijven stimuleren, juist ook voor Almeerders die op werkdagen overdag niet in de stad zijn. Het bevorderen van winkeldiversiteit is daarbij van belang. De gemeente zal haar smalle en veelal indirecte handelingsruimte breed moeten benutten, door aanwijzingen in bestemmingsplannen en door bij projectontwikkeling te lobbyen richting de verhuurder. Naast het stadshart kan ook het nieuwe, op sport en leisure gerichte winkelcentrum in Poort voor ‘winkeltoeristen’ van buiten de stad een aantrekkelijke (dag)bestemming worden. (Dag)toerisme naar onze bos- en watergebieden kan verder ontwikkeld worden. Met de start van het project ’Duin’ bij het Almeerderzand wordt werk gemaakt van ontwikkeling van de Almeerse kustlijn voor recreatie. D66 wil van Almere een echte waterstad maken. Dit vraagt ontwikkeling van haven- en aanlegfaciliteiten, stranden voor zowel ‘geklede’ als naaktrecreatie en boulevards met horecafaciliteiten en woonmogelijkheden. De eerste stappen richting de oplossing van de waterplantenproblematiek zijn gezet. In de volgende collegeperiode moet de gemeente beter samenwerken met watergebonden recreatieondernemers, en andere belanghebbenden in dat verband, om te komen tot het gezamenlijk openhouden van voor deze partijen cruciale delen van plassen, vaarten en meren. Ook moet de gemeente moet in goed overleg treden over de belangen van de recreatieondernemers in het toekomstige Floriadegebied, opdat hun bedrijven goed geïntegreerd worden in het Floriadeconcept.
11
Rond de stad liggen veel bosgebieden die mogelijkheden bieden. D66 Almere ziet grote kansen voor fietsroutes, zoals een cultuurroute langs de vele kunstobjecten in de openbare ruimte, een natuurroute en een architectuurroute. Bij de routes kan naast knooppunteninformatie ook een beschrijving gegeven worden van wat er onderweg te zien valt. Leisure omvat ook (dag)evenementen. Almere kent een aantal van deze evenementen, maar heeft plaats en tijd voor veel meer. D66 Almere wil dat de gemeente vooral kleinere, lokale evenementen stimuleert, zoals een parkfestival en buurtfeesten. Dit kan door te zorgen voor een aantal permanente podia en door verbinding te leggen tussen initiatiefnemers. Met het oog op leisure-mogelijkheden is D66 Almere voorstander van een boost in citymarketing. De afgelopen jaren is op het budget voor citymarketing te veel bezuinigd, D66 Almere wil dat deze bezuiniging wordt teruggedraaid. Om citymarketing een impuls te geven is samenwerking met lokale ondernemersverenigingen van belang.
ICT & media Almere kent al een relevante ICT- en mediasector, die veel groeimogelijkheden biedt. Kijkend naar de Almeerse bevolkingsopbouw, het ICT- en mediaonderwijs en iÀiʺ-VÊ6>iÞ» de nabijheid van Hilversum (media) en AmD66 ziet goede kansen in Almere voor de sterdam (ICT), ziet de Economic Development concentratie van kenniscentra/onderwijs, Board Almere (EDBA) deze sector dan ook als bedrijfjes en ontwikkelstudio’s die werken een van haar speerpunten. D66 Almere is van voor diverse markten op het vlak van gamening dat de EDBA extra armslag moet krijming, apps en muziek op één herkenbare gen voor het aantrekken van specifieke crelocatie. Zo’n speciale locatie kan onderneatieve industrie, zoals sociale media, film en merschap, innovaties en de ontwikkeling omroep. van hoogwaardige producten een flinke impuls geven..
Broedplaatsen Nieuwe bedrijvigheid kan ook ontstaan door het samenspel van onderwijs en bedrijfsleven in zogeheten broedplaatsen, gevestigd in leegstaande kantoorgebouwen. Startende bedrijfjes van studenten, die werken onder de beschermende paraplu van hun onderwijsinstelling (mbo/hbo/universitair) en deelnemende bedrijven zullen zich hier kunnen vestigen.
12
D66 wil dat de gemeente zo’n Almeers “Silicon Valley” stimuleert door in bestemmingsplannen hiervoor een passende locatie te reserveren. Hierbij zou de gemeente de bouw van studio’s en bedrijfsruimten kunnen faciliteren met startsubsidies, bijvoorbeeld vanuit een zogenaamd revolverend fonds (zie hieronder: smart society).
De Spaanse universiteit BESLaSalle, die nu ook in Almere gevestigd is, doet op dit gebied al veel in thuisstad Barcelona. D66 is van mening dat de gemeente studerende en andere jongeren kan stimuleren hun eigen bedrijfjes te beginnen, bijvoorbeeld door het invoeren van regelvrije zones. Daarnaast kunnen jongeren met goede ideeën op weg geholpen worden door het bedrijfsleven, onderwijs en eventueel particulieren.
Grondstoffenrotonde Het thema ’cradle to cradle’ (letterlijk: van wieg tot wieg) is een actueel en veel gehoord milieubegrip. Het staat voor hergebruik van alles wat de mens gebruikt en verbruikt; hiermee is het de basis voor een nieuwe industrie: de circulaire economie. D66 wil dat Almere een centrum wordt van moderne, milieuvriendelijke bedrijven die een keten van hergebruik in praktijk brengen, de zogenaamde grondstoffenrotonde. Almere heeft hiervoor de ruimte en kan private ondernemingen in deze nieuwe sector stimuleren door gunstige voorwaarden bij grondaankoop en met goed bereikbare locaties. Almere kan zich hiermee nationaal en internationaal onderscheiden en ook lager geschoolde werkgelegenheid scheppen. Bovendien pas een grondstoffenrotonde naadloos in het Almeerse thema ’Growing Green Cities’. ¼->ÀÌÊÃViÌÞ½ Inmiddels zijn de eerste proefprojecten voor een smart society gestart, in samenwerking met het lokale en (inter)nationale bedrijfsleven. Een voorbeeld hiervan is een project waarmee verkeer- en parkeerstromen beter worden geregeld, inclusief een slimme manier om straatverlichting effectiever te gebruiken. D66 Almere ziet ook mogelijkheden bij het verminderen van energieverbruik, beter beheer in de keten van afval naar grondstof en het borgen van de sociale veiligheid op straat. D66 Almere is van mening dat een smart society naast slimme toepassingen in de openbare ruimte ook moet leiden tot ‘social smartness’, slim gebruik van ICT ...
Naar een ‘smart society’ Almere heeft een uitstekende uitgangspositie voor het creëren van een ‘smart society’, het verbeteren van de plaatselijke samenleving door de toepassing van nieuwe technologie. Bewoners, bedrijven en de dienstverlenende overheid beschikken met het Almeerse glasvezelnet immers al over een goede communicatie-infrastructuur, nu gaat het erom deze infrastructuur optimaal te gebruiken. De meeste ontwikkelingen komen niet zomaar tot stand, vanwege de omvangrijke startkosten. Publiek-private samenwerking (PPS) ligt dan voor de hand, de gemeente kan het niet alleen. Een basisvoorwaarde is dat partijen iets zien in een specifiek initiatief, zakelijk en maatschappelijk, en dat er een verdienmodel achter de beoogde ontwikkeling zit.
13
Revolverend fonds ... in contacten en dienstverlening. Op Met een zogenaamd revolverend fonds kan, deze wijze zal het contact tussen inwoners, politiek en overheid verbeterd worden primair van private partijen maar ook van de wanneer alle betrokkenen gebruikmaken gemeente, kapitaal worden geïnvesteerd dat van al bestaande mogelijkheden, zoals: uiteindelijk terugvloeit naar de geldverschaffers en weer opnieuw door hen kan worden • digitale verwerking van een paspoortingezet. De opzet van zo’n fonds wordt toegeaanvraag; sneden op de specifieke context, bijvoorbeeld • digitale consults via een camera en de mate waarin de gemeente met laagrentend leenkapitaal participeert of de formule in de live verbinding met zorgverleners en verdeling van verdiensten en risico’s tussen medische centra; gemeente en de private partners. Met behulp • domotica-toepassingen die thuis de van een dergelijk fonds kan de gemeente op zorg eenvoudiger, sneller en efficiënlange termijn haar initiërende, stimulerende ter maken; en faciliterende rol blijven spelen. • mobiel en via internet contactgroepen Een revolverend fonds is het middel bij uitvormen en daarmee eenzaamheid stek om ook jonge ondernemers een kans te voorkomen; geven. Bij voorkeur door stimulerings- en be• allerlei vormen van e-learning, die geleidingsprogramma’s voor starters vanuit kennis en vaardigheden breder toehet middelbaar en hoger beroepsonderwijs. gankelijk maken. Zo’n fonds stimuleert de lokale economie en zorgt voor lokale werkgelegenheid voor jongeren. Slepende zaken D66 Almere wil ook slepende zaken aanpakken. Overslaghaven Een overslaghaven blijft wat D66 betreft zeer gewenst voor Almere, vanuit economisch perspectief en vanuit milieuperspectief. Er moet snel werk worden gemaakt van het aangekondigde onderzoek naar alternatieve locaties voor zo’n haven, bijvoorbeeld buitendijks, waarbij alle opties moeten worden meegewogen. Kasteel D66 Almere vindt het nu nog onafgebouwde kasteel als mogelijk icoon en als plek voor economische activiteit te waardevol om de pogingen tot ontwikkeling en exploitatie te staken. D66 wil zich daarom inzetten voor het doorbreken van de patstelling, die veel Almeerders nu al jaren een doorn in het oog is.
14
2. Milieu Duurzaamheid als leidraad º ÕÕÀâ>iÊÌÜi}ÊÃÕÌÊ>>ÊLÊ`iÊLi
ivÌiÊÛ>Ê
iÌÊ
i`iÊâ`iÀÊ
iÌÊÛiÀ}iÊÛ>ÊÌiÃÌ}iÊ}iiÀ>ÌiÃÊÊÊ
ÕÊi}iÊLi
ivÌiÊÌiÊ ÛÀâiÊÊ}iÛ>>ÀÊÌiÊLÀi}i»°Ê VN - COMMISSIE BRUNDTL AND, 1987
Alle partijen in de toenmalige gemeenteraad hebben in 2008 de ‘Almere Principles’ aanvaard, waar uitgangspunten in staan om de verdere ontwikkeling van Almere duurzaam gestalte te geven. D66 Almere wil deze uitgangspunten verder concretiseren en behalve op de nog te ontwikkelen stadsdelen ook toepassen op de bestaande stad en haar bewoners.
Energieneutraal Energiebesparing is belangrijk, energielevering is nog belangrijker. Vooral door de levering van energie kan Almere goed voorbereid zijn op de toekomst en het voor volgende generaties Almeerders mogelijk maken om minimaal op dezelfde voet te leven als de huidige generatie. D66 Almere is daarom van mening dat de stad zich moet inspannen in 2030 energieleverend te zijn, door innovatieve toepassing van duurzame technieken. D66 onderschrijft uiteraard de huidige doelstelling dat Almere in 2022 energieneutraal is. De talrijke daken van gebouwen in Almere bieden veel mogelijkheden voor isolatie en energieopwekking. D66 Almere vindt dat de daken van de gemeentelijke gebouwen in de komende raadsperiode waar mogelijk moeten worden ‘vergroend’. Dit kan door daken te bedekken met natuurlijke begroeiing, of door de toepassing van zonnepanelen voor de opwekking van elektriciteit en warmte. Daarnaast ondersteunt D66 Almere initiatieven die leiden tot een uitbreiding van de vergroening van daken van particuliere gebouwen. De gemeente moet ervoor zorgen dat haar wagenpark in toenemende mate bestaat uit hybride en elektrische auto’s. Dit geldt uiteraard ook voor auto’s waarmee collegeleden van en naar afspraken gebracht worden.
15
D66 is tegenstander van het winnen van schaliegas; de milieurisico’s en lokale overlast hiervan staan niet in verhouding tot het beperkte macroeconomische gewin.
Meer winst uit afval Het huidige systeem van afvalinzameling en -verwerking op basis van ‘Mijn Afval maakt Winst’ biedt een goede uitgangspositie voor volledig hergebruik van afval. Recycling Naar de mening van D66 Almere is nog veel meer mogelijk, het restafval bevat veel waardevolle grondstoffen en plastic grondstoffen zijn onvoldoende gescheiden om hoogwaardige recycling mogelijk te maken zonder intensieve sortering achteraf. Om recycling te bevorderen en de scheiding in grondstoffen aan de bron te verfijnen is het van belang inwoners hier direct financieel voor te belonen. Dit moet gebeuren bij de recyclingperrons, die wat D66 Almere betreft ook in de avonduren en op zondag open zijn. Ook moeten inwoners beloond worden voor recycling in de wijken, bij kleinere inzamelpun"`iÀÜÃ>}i`> ten of -automaten voor petflessen en andere Duurzaamheid is voor veel Almeerders kunststof verpakkingen. De frequentie van afnog ver van hun bed. Toch kan iedereen er valinzameling kan worden afgestemd op de dagelijks een steentje aan bijdragen, bijseizoenen, bijvoorbeeld de groei van gras en voorbeeld als het gaat om het gebruik van planten in de zomer en de bladval in de herfst. goederen en producten en het weggooien daarvan. Hiervoor zijn verdere bewust-
Toekomstbestendige energievoorziening D66 Almere wil niet alleen zoveel mogelijk energie uit duurzame bronnen, maar ook uit verschillende bronnen die elkaar aanvullen – op een zonnige en windstille dag meer zonne-energie, op een donkere en stormachtige herfstdag vooral windenergie.
wording en kennisverbreding noodzakelijk. D66 Almere stelt voor het onderwerp een plek te geven in het onderwijs, in de vorm van een stimuleringsprogramma met betrokken instellingen en kenniscentra. Met symposia, opleidingen voor docenten, kennisgroepen en het ontwikkelen van lesmateriaal kunnen ervaringen worden
Windenergie D66 hecht veel belang aan de rol van windenergie binnen de gemeente. De zoekgebieden hiervoor moeten gezocht worden op de best mogelijke plaatsen buiten de bebouwde kom, bijvoorbeeld langs de snelweg, de dijk of de Oostvaardersplassen. Het moet daarnaast
16
uitgewisseld en verspreid, waaraan ook deskundige gemeenteambtenaren bijdragen kunnen leveren. Dit past bovendien in het bredere kader van het Almeerse thema ’Growing Green Cities’, dat ook wordt ontwikkeld in de aanloop naar de Floriade.
iÀ}iÛÀâi} In Nederland is maar een kleine vier pro-
voor de bewoners mogelijk gemaakt worden een eigen, kleinere windturbine te plaatsen.
cent van de opgewekte energie duurzaam.
Zonne-energie Zeker in de toekomstige stadsontwikkeling met andere Europese landen. Voor Flevobiedt Almere uitgelezen kansen voor het verland is de situatie gunstiger: als de huidige groten van het aandeel zonne-energie in de uitbreidings- en vervangingsplannen zijn totale energievoorziening. D66 Almere vindt gerealiseerd, wordt 100 procent van de dat de gemeente met stadsdeelontwikkehuidige elektriciteitsbehoefte in Flevoland laars, projectontwikkelaars, woningcorporaopgewekt met windenergie. Tenminste, als ties en architecten afspraken moet maken, het waait … opdat nieuwe wijken en bedrijfsterreinen zo worden ingericht en bebouwd dat deze geoptimaliseerd worden voor het plaatsen van zonnepanelen. De doelstelling hiervan moet zijn dat binnen vier jaar tenminste 20 procent van de nieuwe woningen en bedrijfsgebouwen standaard van zonnepanelen wordt voorzien. Om de investering door bewoners en eigenaren aantrekkelijker te maken, kan voor bestaande woningen en bedrijfspanden kan gedacht worden aan voorfinanciering tot een maximum van 20 procent van de woningen en gebouwen. De winst die bewoners in het gebruik maken wordt dan gedurende een aantal jaren ingezet als terugbetaling. Wat D66 betreft moet de gemeente haar eigen gebouwen en scholen, voor zover ze zich hiertoe lenen, beschikbaar stellen voor het plaatsen van zonnepanelen. Door het gebruik van de geleverde zonne-energie kunnen de gemeente en schoolbesturen fors besparen op hun eigen energierekening. Gemeentelijke zwembaden kunnen veel besparen op hun exploitatiekosten, door gebruik te maken van zonnepanelen die warm water leveren. Daarmee lopen we fors achter vergeleken
Innovatie Met windturbines en zonnepanelen wordt vooral elektrische energie opgewekt. Volgens D66 Almere zou meer aandacht besteed moeten worden aan energie, die gebruikt wordt voor vervoer en verwarming. Bij verwarmingsenergie kan worden gedacht aan zonnecollectoren of aardwarmte. Innovaties op dit gebied zijn talrijk. Zeker voor stedelijk gebruik zou de aandacht, meer dan nu gebruikelijk is, moeten uitgaan naar nieuwe technische oplossingen voor de gehele energievoorziening. Energie besparen is ook een vorm van verduurzamen. Om die reden wil D66 Almere de vervanging van bestaande straatverlichting door led-ver-
17
lichting waar mogelijk versnellen. Nieuwe straatverlichting dient uiteraard voorzien te zijn van led-lampen. Tenslotte, D66 ziet de Floriade als kans om duurzaamheid in brede zin te stimuleren, onder andere in de productie en logistiek van voedsel en op het gebied van infrastructuur. Denk aan duurzaamheid bij voedselproductie, bij voedsellogistiek, bij infrastructuur. In aanloop naar de Floriade kan Almere door samenwerking met wetenschap, bedrijfsleven en diverse (internationale) overheden een mondiaal voorbeeld van duurzaamheid worden.
18
3. Zorg en welzijn Op het terrein van zorg en welzijn is al enige jaren een beweging gaande van het Rijk naar de gemeenten. Hierbij worden taken en financiële middelen overgeheveld. Eerder zijn al de Wet op Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) en de Bijstandswet naar de gemeenten overgebracht. Per 2015 vinden grootschalige en ingrijpende decentralisaties plaats op het terrein van wonen (AWBZ), jeugdzorg en op het vlak van werk- en inkomen voor arbeidsgehandicapten (Wajong, sociale werkvoorziening). De decentralisaties zullen gepaard gaan met flinke bezuinigingen. Wat D66 Almere betreft is het een essentiële opgave, strikt binnen de budgetten die overkomen naar de gemeente, het niveau van de zorg en het welzijn op peil te houden.
D66 ziet kansen D66 Almere steunt de ontwikkeling van decentralisatie van zorg en welzijn, waarmee de gemeente de sociale regie neemt en als zodanig in overleg kan treden met zorgpartners. Het basisprincipe van ’lokale sturing voor lokale zaken’ maakt een grotere effectiviteit van de geboden ondersteuning mogelijk, omdat meer maatwerk mogelijk is dat aansluit op de persoonlijke situatie van hulpvragers. Ook kan meer kostenefficiëntie bereikt worden, door nu nog gescheiden financieringsstromen eenvoudiger aan elkaar te koppelen. Dit alles lukt de rijksoverheid niet met algemene regelgeving, met een open eind karakter en strikt gescheiden budgetten. Bovendien blijkt de uitvoering hiervan regelmatig omslachtig en complex, met onnodige bureaucratie en uitvoeringskosten. De overheveling van taken en middelen van het Rijk naar de gemeente biedt kansen op noodzakelijke vernieuwing in de wijze waarop de zorg wordt georganiseerd en gefinancierd: •
•
Aan de ene kant krijgt de hulpvrager ruimte voor eigen regie: in plaats van passief wachten op bureaucratisch georganiseerde ondersteuning kan iemand zelf actief vanuit eigen behoefte mee gaan bepalen. Aan de andere kant ontstaan meer mogelijkheden voor aanbieders en
19
beïnvloedende partijen zoals zorgverzekeraars om het aanbod voor een hulpvrager af te stemmen en onderling te stroomlijnen. Nu wordt in de praktijk vaak langs elkaar heen gewerkt. Doordat de schotten tussen de verschillende disciplines en budgetten weggehaald worden, is een integrale aanpak samen met de hulpvrager mogelijk, die aansluit bij de specifieke situatie en behoefte van de hulpvrager. Dit brengt meer maatwerk en minder gedoe vooraf, plus snellere vervolgstappen en snellere bijsturing waar dat nodig is.
Uitgangspunten D66 Almere vindt dat geen kwaliteitsverlies van de zorg mag optreden voor de mensen die deze echt nodig hebben, en waarschuwt voor naïviteit in dit dossier. Bij zorg en welzijn gaat het om kwetsbare mensen en moet de grootste zorgvuldigheid in acht genomen worden. D66 Almere vindt het belangrijk dat er gestreefd wordt naar een situatie, waarin de zorgvrager bij tijdelijke ondersteuning zo snel mogelijk weer zelfstandig kan functioneren. Permanente hulp leidt er nu nog wel eens toe dat niet meer gekeken wordt naar de mogelijkheden, terwijl er wel perspectief is op zelfstandig functioneren. Bovendien wordt de zorgvrager regelmatig in een zorghokje geduwd waar hij niet gemakkelijk uitkomt. Daarmee worden zorg en geld verspild. Desalniettemin zijn veel mensen permanent aangewezen op hulp. Het gaat hierbij om situaties, waarin het stimuleren naar zelfstandigheid geen optie is vanwege ernstige psychische of lichamelijke beperkingen. Hier komt de groeiende groep ouderen nadrukkelijk in beeld. Deze groep kan met voldoende, permanente ondersteuning vaak nog lang zelfstandig blijven wonen en functioneren. D66 Almere pleit daarom voor maximale inspanningen om te voorkomen dat hulpbehoevendheid ontstaat of zelfs een uitzichtloze situatie. D66 ondersteunt in dit verband initiatieven om de mogelijkheden die toepassing van moderne informatie- en communicatietechnieken bieden te benutten voor optimale ‘ondersteunde zelfstandigheid’. Alleen als thuis wonen echt niet meer kan, moeten voldoende voorzieningen beschikbaar zijn om ouderen een passende oude dag in een Almeers verzorgings- of verpleeghuis te bieden. D66 Almere is in dit verband voorstander van een onafhankelijke indicatiestelling.
20
Co-creatie Op het gebied van zorg en welzijn hanteert D66 Almere als kernmotto: “Samen produceren, samen scheppen, over de grenzen van zorg en welzijn voor Almeerders van alle leeftijden heen”. Bestuur De gemeente moet wat D66 Almere betreft ook in de toekomst blijven samenwerken met omringende gemeenten, bijvoorbeeld als het gaat om de inkoop van diensten op het terrein van zorg en welzijn, het uitwisselen van best practices, enzovoort. Door middel van convenanten moet de gemeente streven naar een vernieuwde en betere samenwerking met aanbieders en beïnvloedende partijen. Werkveld Bij snelle, kostenefficiënte hulpverlening en maatwerk staat de zorgvrager centraal. De eerstelijnszorg met onder andere huisartsen is daarom nog meer dan voorheen cruciaal in het opvangen van die zorgvraag. D66 Almere pleit er daarom voor op dat niveau van zorg toe te werken naar een integraal aanbod van disciplines, waarbij ook specialisaties kunnen zijn aangesloten (“anderhalve lijnszorg”). Aandacht voor transitie D66 Almere is positief over de aangekondigde overheveling van zorgtaken van het Rijk naar de gemeente, maar kijkt kritisch naar de invoering ervan. De schaal en complexiteit van de veranderingen is erg groot, de nieuwe werkwijzen en het aanbod evenals de te realiseren winst in efficiëntie , iets dat werkende weg ontwikkeld moet worden, vormen voor een grote opgave en omslag voor de gemeente, hulpvragers en aanbieders. Bovendien is de voorbereidingstijd krap voor de overgang op 1 januari 2015. Het zal jaren duren om nieuwe organisatievormen goed ingeregeld te krijgen en te ontdekken hoe het best (samen)gewerkt kan worden – cultuurverandering vergt immers altijd veel tijd. D66 Almere hecht bij de aanpak daarom aan de volgende aandachtspunten. Financieel vangnet Omdat vast staat dat tijdens de transitie in de komende jaren letterlijk leergeld betaald moet worden, stelt D66 Almere voor een lokale financiële buffer in te stellen. Deze buffer moet een financieel vangnet zijn voor situaties die op dit moment nog niet kunnen worden voorzien.
21
Samenwerking in transitieprogramma D66 Almere is van mening dat gerichte, programmatische aandacht voor alle veranderingen in de komende jaren van groot belang is; alleen vanuit die aandacht is het mogelijk te kunnen (bij)sturen, leerervaringen snel en effectief te verankeren, en op een goede manier relaties te leggen met aangrenzende beleidsvelden als jeugdzorg met passend onderwijs. D66 pleit er daarom voor dat het transitieteam blijft bestaan, in elk geval in de volledige komende raadsperiode. Omdat miljoenen euro’s en veel taken worden overgeheveld naar de gemeente, ligt een uitbreiding van personeel voor de hand. Uitgangspunt voor D66 Almere is dat eerst slimme organisatievormen worden uitgedacht die efficiënt werken mogelijk maken, voor ambtelijke capaciteit uit Den Haag, de provincie of elders wordt overgenomen. Randvoorwaarden Informatie voor hulpvrager D66 Almere vindt het zeer wenselijk dat hulpvragers eigen regie hebben. Dit veronderstelt wel dat hulpvragers hiertoe in staat zijn, weten welke keuzes mogelijk zijn en welke gevolgen deze keuzes hebben. Het is daarom essentieel dat de gemeente prioriteit geeft aan het toegankelijk en transparant maken en houden van informatie over de zorg en de transitie. Zorg voor elkaar D66 Almere gaat uit van de eigen kracht van mensen. Mensen moeten uit die eigen kracht kunnen putten en daarbij niet belemmerd worden door regels of bureaucratie. Als het gaat over dagelijkse zorg dan kunnen mensen op vrijwillige basis hun naasten verzorgen. Deze mantelzorg door vrijwilligers, buren of familie betreft vooral de niet-professionele eerstelijnshulp. De gemeente moet waar nodig ruimte bieden om niet-professionele zorg mogelijk te maken en te houden. De gemeente moet de mantelzorger ontlasten van eventuele bureaucratie en voorzien van informatie over financiële mogelijkheden en medische of juridische hulp. Verder is D66 van mening dat gemotiveerde uitkeringsgerechtigden gestimuleerd kunnen worden op tijdelijke basis niet-professionele zorgtaken op zich te nemen, als ’wederdienst’ aan de maatschappij. Belangrijk is dat dit nadrukkelijk op basis van vrijwilligheid gebeurt, dit geldt ook voor de inzet van jongeren vanuit het onderwijs bij stages in de zorg. D66 Almere is voorstander van allerlei vormen van niet-professionele ondersteuning waar mogelijk, maar benadrukt dat niet-professionele ondersteuning nooit een vervanging kan zijn voor professionele ondersteuning.
22
Hoewel mantelzorg van wezenlijk belang is, zeker in tijden van krappe budgetten, is dit niet in alle gevallen toepasbaar. Er zullen altijd mensen zijn die niet in staat zijn deze vorm van ondersteuning te organiseren, simpelweg omdat ze het niet kunnen, geen sociaal netwerk hebben of te timide of te trots zijn om hulp te vragen. Voor deze mensen zal altijd professionele ondersteuning beschikbaar moeten zijn.
Kwaliteit op niveau houden Ondanks de samenwerking tussen aanbieders zal in de nieuwe situatie sprake zijn van marktwerking, met name in de tweede lijn van ondersteuning en zorg. Gezien de krappere totaalbudgetten kan prijsdruk daarbij leiden tot een aanzienlijk lager kwaliteitsniveau. Om dit te voorkomen wil D66 Almere dat de gemeente bij zorginkoop een evenwichtige afweging maakt van de factoren kwaliteit, samenwerking, zorginnovatie en prijs.
23
4. Jeugd en onderwijs Kwaliteit D66 Almere geeft prioriteit aan een goede ontwikkeling van jonge mensen, de eerste jaren vormen immers de basis van het leven. In de ogen van D66 staat investeren in jeugd gelijk aan bouwen aan een duurzaam goede toekomst. Het college van burgemeester en wethouders heeft, met duidelijke invloed van D66 Almere op jeugd en onderwijs, veel geïnvesteerd in onderwijs, talentontwikkeling, preventie jeugdcriminaliteit, voortijdig schoolverlaten, leerplicht en bestrijding van armoede. Hierdoor is de afgelopen jaren al veel gebeurd en bereikt in het Almeerse onderwijs. De basiskwaliteit van de meeste scholen is door speciale stimuleringsgelden nu grotendeels op orde. Het aantal zwakke scholen in basis- en voortgezet onderwijs is minimaal, de Bakenscholen (voorheen Amarantis) hebben een doorstart gemaakt, het onderwijs voor hoogbegaafden is voorlopig gewaarborgd en Almere heeft inmiddels duizenden hbo-studenten en zelfs een vestiging van een Spaanse (particuliere) universiteit. Maar we zijn er nog niet, blijvende steun aan het onderwijs is nodig om de kwaliteit te waarborgen en te verbeteren. Onderwijsverbetering vergt een lange adem, zeker nu rigoreus gekort is op de rijksmiddelen voor onderwijs. Onderwijs is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van de schoolbesturen, maar de ontwikkeling van jonge mensen is ook in belangrijke mate een lokale taak. Extra investering D66 Almere wil dat ook in de volgende periode geïnvesteerd wordt in onderwijs aan kwetsbare jongeren, de talenten van meer- en hoogbegaafden en de aansluiting van opleidingen op de arbeidsmarkt. D66 pleit ervoor dat de uitbreiding van het aantal studierichtingen op mbo-, hbo- en wo-niveau bevorderd wordt, opdat jongeren in Almere kunnen (blijven) studeren als zij dat willen. Van goed naar excellent Kwaliteit is een rekbaar begrip. Nu de basiskwaliteit van scholen steeds
24
meer op orde is, wordt de uitdaging te zorgen dat alle kinderen en alle jongeren werkelijk op hun niveau kunnen leren en hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen. D66 wil dat de gemeente met schoolbesturen in gesprek gaat om verdere verbeteringen in het onderwijs te realiseren. Daarvoor is allereerst nodig dat de basis op orde blijft en schoolbesturen zich actief en publiek blijven verantwoorden. Zo kunnen Almeerders zich een oordeel vormen over de kwaliteit van scholen en kan van daaruit gewerkt worden aan excellentie. Het primaat voor deze ontwikkeling ligt bij de schoolbesturen, maar ook de lokale overheid heeft er groot belang bij dat Almeerse jongeren optimaal worden opgeleid. D66 Almere wil dan ook dat de komende jaren geïnvesteerd blijft worden in het onderwijs voor Almeerse jongeren. D66 wil dat goede initiatieven worden beloond, bijvoorbeeld initiatieven op het gebied van ontwikkeling van jonge kinderen, talentontwikkeling, schoolconcepten die meer gebruikmaken van moderne media, kwaliteit van personeel en toename van het aantal internationale studenten. D66 vindt dat het aanbod op scholen zich niet mag versmallen tot de zogenaamde leervakken en zal daarom het initiatief nemen om te komen tot een fonds dat cultuur en techniek op scholen voor primair en voortgezet onderwijs kan ondersteunen.
Huisvesting Een aandachtspunt voor met name het basisonderwijs is huisvesting. De lesomgeving mag geen belemmering zijn voor de ontwikkeling van talent, daarom vindt D66 Almere dat de schoolgebouwen moeten voldoen aan hoge kwaliteitseisen. Veel van de nieuwere schoolgebouwen voldoen daaraan, maar Almere kent inmiddels ook scholen die ouder zijn dan 30 jaar en daarom een forse renovatie nodig hebben of vervangen moeten worden. D66 wil dat deze renovaties met voortvarendheid worden aangepakt. Ook het binnenklimaat van scholen laat vaak te wensen over. D66 wil dat hierin meer geïnvesteerd wordt, ten behoeve van een gezonde en inspirerende schoolomgeving, die zowel de leerprestaties van leerlingen als het werkplezier van docenten bevordert. Juist schoolgebouwen lenen zich in dit verband prima voor de toepassing van ‘groene daken’, die goed zijn voor de gezondheid van de gebruikers van deze gebouwen en voor duurzaam energiegebruik. Kwetsbare groepen D66 Almere gelooft in de eigen kracht van mensen, maar creëert wel een vangnet voor mensen die het (tijdelijk) nodig hebben. Dit geldt zeker voor jonge mensen.
25
Voortijdig schoolverlaters De meest in het oog springende groep kwetsbare jongeren bestaat uit voortijdige schoolverlaters. Zonder startkwalificatie zijn hun kansen op de arbeidsmarkt gering en zonder arbeidsplaats is het risico van ontsporing of buitensluiting groot. D66 wil dat met hulpprogramma’s zoveel mogelijk van deze Almeerse jongeren terug gaan naar school. Zij moeten niet worden losgelaten, maar juist worden opgezocht met hulp van scholen, jongeren(vrijwilligers)werk en andere instellingen die in de wijken actief zijn. Soms werkt het terugleiden naar de schoolbanken niet. D66 Almere wil daarom dat alternatieven worden ontwikkeld, die gaan in de richting van meer op techniek en ‘doe’-gerichte leerwegen, zoals de vroegere lts en andere vormen van vakonderwijs. Andere mogelijkheden ziet D66 met aangepaste werkleertrajecten, waarin het werken centraal staat en jongeren onder (individuele) begeleiding van een ervaren werkmeester ‘al doende’ leren. Voor deze persoonlijke benadering is extra budget nodig. Dat deze aanpak werkt, blijkt uit eerdere succesvolle projecten voor jongeren zoals ‘Learn to Work’ en ‘Meiden met Pit’. Door hierbij ook direct in Almere gevestigde technische bedrijven te betrekken, kan een dubbelslag gemaakt worden: vroegtijdig schoolverlaters worden opgeleid, en bedrijven houden hier deels henzelf opgeleide arbeidskrachten aan over. Juist door gelijk met ze aan de slag te gaan, is de kans groot dat jongeren geraakt en gemotiveerd worden. Als mensen gemotiveerd zijn, is hulp nauwelijks nodig.
Het jonge kind Gemeenten staan dicht bij hun inwoners en zijn (mede) verantwoordelijk voor de goede ontwikkeling van jonge mensen. D66 Almere is van mening dat gemeenten zich moeten richten op preventie van problemen. Investeren in jonge kinderen is hierbij van groot belang, in het bijzonder kinderen van nul tot zes jaar. De laatste jaren hebben zowel gemeenten als de rijksoverheid juist bezuinigd op deze doelgroep in de kinderopvang, het peuterspeelzaalwerk en het onderwijs. In Almere werken professionals op het gebied van kinderopvang, welzijn en basisonderwijs voor kinderen van nul tot twaalf jaar steeds beter samen, omdat zij begrijpen dat een doorgaande ontwikkelingslijn van groot belang is voor deze kinderen en hun ouders. De partners in het veld beslissen zelf over de mate en invulling van de samenwerking. De gemeente stimuleert in dit verband de ontwikkeling van integrale kindcentra (IKC) waar betrokken partners onder één leiding samenwerken aan de optimale kan-
26
sen voor de kinderen. In de afgelopen collegeperiode zijn diverse van deze kindcentra gestart. D66 Almere zet zich actief in voor meer samenwerkingsvormen in IKCverband in de volgende raadsperiode, omdat de doorgaande lijn van één pedagogisch-didactische visie rust en kwaliteit brengt voor ouders en kind. Het IKC is geen school vanaf nul jaar, maar biedt jonge kinderen ruimte om te spelen in een rijke leeromgeving, op basis van de eigen mogelijkheden en in de loop van de jaren met een groter accent op formeel leren. Met de IKC’s ontstaat een geborgen ontwikkelomgeving, die met één pedagogische visie en met goed zicht op kinderen geen talent verloren laat gaan. Geen schotten meer tussen allerlei instellingen voor kinderen, maar juist verbinding met de zorg (jeugdverpleegkundige, opvoedingsdeskundige, maatschappelijk werk). IKC’s moeten toegankelijk zijn voor alle kinderen, zonder dat sprake is van een verplichtend karakter.
Gemeente en Passend Onderwijs Niet alle kinderen zijn gelijk. Ze verschillen in aanleg, belangstelling, intelligentie en in de manier waarop ze leren. D66 Almere vindt het van belang dat elk kind het onderwijs krijgt dat bij hem past en optimaal in staat stelt zijn talenten optimaal te ontwikkelen. Dat is ook precies de doelstelling die de organisatie Passend Onderwijs heeft, die er vanaf 1 januari 2014 voor moet zorgen dat ieder kind het onderwijs krijgt dat hem of haar past. In de afgelopen decennia waren de beschikbare extra aandacht, de begeleiding en additionele middelen vooral gericht op kinderen met een ontwikkelingsachterstand of kinderen met een beperking. Dit heeft ertoe geleid dat in Nederland een beter resultaat bereikt wordt met deze groep dan in de ons omringende landen. De groep van meer- en hoogbegaafde kinderen kreeg minder extra aandacht, wat onjuist is omdat alle kinderen recht moeten hebben op passend onderwijs. Voor sommige kinderen met achterstanden of beperkingen en voor sommige hoogbegaafde kinderen zijn binnen het passend onderwijs extra maatregelen nodig – soms tijdelijk en soms structureel, wetend dat speciale maatregelen extra kosten met zich meebrengen. In de komende raadsperiode zal de nieuwe organisatie Passend Onderwijs Almere, in samenspraak met de onderwijsinstellingen, het passend onderwijs voor alle leerlingen in Almere regelen en de daarvoor beschikbare extra budgetten verdelen. Zoals in veel sectoren gaat deze verdeling over het verdelen van schaarste, om die reden zullen prioriteiten gesteld moeten worden. De organisatie Passend Onderwijs is wettelijk verplicht zogenaamd “op overeenstemming gericht overleg” (OOGO) te voeren met
27
de gemeente, een overleg waarin de gemeente eisen moet stellen aan de inrichting van het passend onderwijs. De gemeente zal in het verplichte OOGO sturen op onderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen in een separate setting van homogene groepen, als sprake is van sociaal emotionele problematiek die door externe deskundigen geïndiceerd is. D66 Almere volgt de recente afspraken die schoolbesturen samen met de organisatie Passen Onderwijs gemaakt heeft over hoogbegaafdheid nauwgezet. Goed dat zij hun verantwoordelijkheid nemen voor die kinderen die extra risico op sociaal en/of emotioneel gebied lopen door hun hoogbegaafdheid. Tenslotte vindt D66 Almere het belangrijk om Passend Onderwijs nauw samen te laten werken met het sociale domein, om beschikbare middelen, ook tijdens de transitie van zorg en welzijn, in samenwerking en daarmee effectief en preventief te kunnen inzetten.
Logopedie D66 Almere maakt zich zorgen om de actuele, ingeperkte aanpak van logopedie op basisscholen. Alle kinderen van vijf jaar worden momenteel gescreend door een logopedist, ook als er geen aanleiding voor is. Het zou beter zijn als de middelen voor logopedie flexibeler ingezet kunnen worden en ook kinderen uit een andere leeftijdscategorie getoetst kunnen worden. Mogelijk is hier wat extra geld voor nodig. Deze flexibeler inzet is vooral van belang voor de herkenning van problemen op het juiste moment, opdat tijdig een vaak kortdurende behandeling kan volgen en verdere problemen bij het kind kunnen worden voorkomen. Onderwijs en arbeidsmarkt De verbinding tussen onderwijs en arbeidsmarkt vraagt permanente aandacht. Zowel in de keten van opleidingen zelf als in de koppeling van onderwijsinhoud en banen ziet D66 Almere verbetermogelijkheden. Aanloop naar werk Om de verbinding tussen onderwijs en werk te bevorderen, wil D66 blijven stimuleren dat de leerweg vmbo-mbo-hbo zonder veel obstakels doorlopen kan worden. Dit kan worden bereikt met geld, aanmoediging en door het leggen van verbindingen. Aan de lijn mbo-hbo is in de afgelopen raadsperiode al veel aandacht gegeven en er zijn middelen voor beschikbaar gesteld. Niet alleen hebben docenten kennis met elkaar gemaakt, ook is een tweejarige associate degree-opleiding op hbo-niveau opgezet. Ook voor de lijn vmbo-mbo zijn
28
stappen gezet, onder meer met het opzetten van een vakschool vmbombo. Toch blijft het wat D66 Almere betreft nodig in de komende raadsperiode meer vakscholen te realiseren en extra nascholing voor mbo-docenten te stimuleren. Ook moeten er meer verbindingen gelegd worden tussen de onderwijsinstellingen en het Almeerse bedrijfsleven om voldoende stageplaatsen te creëren. Daarnaast moeten jonge mensen in toenemende mate een deel van hun opleiding bij bedrijven kunnen volgen, zowel op mbo- als hbo-niveau. Bedrijfsopleidingen moeten gestimuleerd worden, in de techniek en breder. Enkele bedrijven hebben nu al interne bedrijfsopleidingen, dit type opleidingen moet op grote schaal ingevoerd worden. Het onderwijs kan de specialisaties nooit in het juiste tempo bijhouden, bedrijven kunnen dat wel. Door zeer nauwe samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven zullen jeugdwerkloosheid en uitval verminderen.
Overstap naar werk Het is noodzakelijk dat onderwijs en bedrijfsleven dichter bij elkaar worden gebracht. D66 Almere wil dat de gemeente, in samenwerking met ondernemersorganisaties, een actieve digitale en fysieke makelaarsfunctie faciliteert om de aansluiting van het mbo- en hbo-onderwijs met de arbeidsmarkt te verbeteren. Bedrijven weten wat hun toekomstige werknemers aan kennis en vaardigheden nodig hebben; op de scholen zitten hun toekomstige werknemers. Het aan elkaar koppelen leidt volgens D66 tot een win-win situatie, die inzet vraagt van zowel de onderwijsinstellingen als het bedrijfsleven. Betere voorlichting en meer meeloopdagen kunnen de kloof overbruggen. Ook zou regelmatig een carrière- en studiesymposium moeten worden gehouden, waarbij aandacht is voor instromen in de arbeidsmarkt en verder doorleren. D66 Almere bepleit verder het betrekken van bedrijven en zzp’ers bij het beroepsonderwijs in het vmbo, mbo en hbo. Zij zouden zelf les kunnen geven en (aanvullende) stagebegeleiding kunnen verzorgen. Ook kunnen zij een klankbord zijn voor docenten als het gaat om praktijkopdrachten en de inhoud en de aanpak van het onderwijs. Studentenstad D66 wil dat Almere zich verder ontwikkelt tot studentenstad. Studenten maken de stad compleet, levendig en ondernemend. Om studenten te binden aan Almere zijn naast een volwaardig studieaanbod ook op studenten gerichte faciliteiten nodig, zoals goede en betaalbare huisvesting, sportfaciliteiten en betaalbare cultuurvoorzieningen. Het is zaak om de ge-
29
meente samen met woningbouwcorporaties verder te laten werken aan goede studentenhuisvesting, ook voor internationale studenten van onze hogescholen. Ook voor studenten geldt het adagium van vertrouwen op eigen kracht. Wel wil D66 Almere dat studentenverenigingen en -initiatieven waar mogelijk financieel en procedureel ondersteund worden door de gemeente. Zeker als het initiatieven zijn die het culturele, sportieve leven of de horeca stimuleren. Een op studenten gericht cultureel debatcentrum is daar een voorbeeld van. Wat D66 Almere betreft moet de gemeente zich in de komende periode sterk maken voor een Almeerse studentenpas – niet alleen voor studenten aan Almeerse mbo-, hbo- en wo-instellingen, maar ook voor alle studenten die in Almere wonen en elders studeren. De pas wordt door gemeente, onderwijsinstellingen, bedrijven, sportverenigingen, cultuurinstellingen en andere partners samen (door)ontwikkeld. De pas nodigt uit tot aparte studentenafdelingen van sportverenigingen en cultuurinstellingen en biedt daarnaast korting bij aangesloten bedrijven, instellingen en verenigingen.
30
5. Wonen en ruimtelijke ordening Bouwen De bouw heeft het de laatste jaren moeilijk gehad, ook in Almere. Maar de behoefte aan woningen wordt groter en groter. Binnen de Metropoolregio Amsterdam alleen al wordt die behoefte tot 2040 geraamd op 240.000 nieuwe woningen. Daarvan zal Almere er volgens afspraken met de rijksoverheid minstens 60.000 voor haar rekening moeten nemen, gezien de beperkte ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden in de rest van de metropool. Daarbij zal sprake zijn van een organische groei van de stad in de komende decennia – ‘Almere 2.0’ met als uitgangspunten de groei naar een complete stad met alle nodige en nuttige voorzieningen, een rijksoverheid die meefinanciert en mogelijk het verkrijgen van EU-middelen. De bouw zal dus op termijn weer aantrekken. D66 Almere wil hier tijdig op geanticipeerd wordt, het kan opeens snel gaan. Jongeren en ouderen De komende jaren moet bij nieuw- en verbouw veel meer dan voorheen rekening gehouden worden met de realisatie van betaalbare (huur)woningen voor starters. Er zijn weliswaar al jongerenwoningen, maar die zijn niet altijd betaalbaar. Ook bouwen voor de doorgroei vanuit starterswoningen is een belangrijk aandachtspunt. Parallel aan de woningbehoefte van jonge7iÃÌ>` ren zal de komende jaren de vraag naar ouD66 Almere vindt dat bewoners zelf moederenwoningen en ‘generatiewoningen’ toeten kunnen bepalen hoe ze hun woning benemen. Almere is nog overwegend jong maar heren en juicht de door haar geïnitieerde het oudere bevolkingsdeel groeit snel. koerswijziging van de gemeente van harte toe. In de bestaande stad van Almere is de welstandscommissie en de bijbehorende toets nu afgeschaft. Het is overigens wel terecht dat in beeldbepalende gebieden en gebouwen, zoals de stadscentra, gewerkt blijft worden met een architectonische toets en het uitgangspunt “sturen op kwaliteit”.
Almere heeft ook te maken met leegstaande kantoren. Op basis van een vergunning onder de leegstandswet is het sinds 2008 voor de eigenaar mogelijk de bestemming van leegstaande kantoren en publieke gebouwen om te katten en de gebouwen te transformeren voor andere functies en doeleinden.
31
Omdat in Almere sprake is van een sterk groeiend aantal jongeren, met name ook studenten, wil D66 Almere innovatief omgaan met kantoorruimtes en publieke gebouwen. D66 wil dat de gemeente zich actief inzet vastgoed, dat niet als kantoorruimte verhuurbaar blijkt, te transformeren naar betaalbare of goedkope woningen voor al dan niet zelfstandige starters, studenten en jongeren. De gemeente moet hiervoor in samenspraak met betrokken partijen tot een optimale oplossing komen.
¼}i`>ÊÛ>Ê`iÊ-Ì>`½ In het programma ‘Agenda van de Stad’ werkt de gemeente samen met partijen als woningbouwcorporaties, politie, schoolbesturen, welzijnsinstellingen en inwoners om Almere vitaal te houden en een fundament te leggen voor verdere groei. Het gaat hierbij om zaken als doorlopende stadsvernieuwing, tegengaan van criminaliteit, stimuleringsgelden voor het onderwijs en uitbouw van het sociale, economische en culturele hart van de stad rond het Weerwater.
Wonen D66 Almere vindt dat bewoners binnen bepaalde grenzen zelf moeten kunnen bepalen hoe ze met hun woning omgaan. ‘Welstand’, de invloed die de toestand van een woning heeft op de woonbeleving van omwonenden, is daarbij belangrijk maar mag niet op voorhand een belemmering vormen. De praktijk met welstandscommissies heeft in het verleden niet altijd goed gewerkt en soms geleid tot onvoorspelbaarheid en (beleving van) willekeur. D66 steunt daarom de deregulering die de gemeente heeft ingezet van harte en vindt dat die consequent moet worden uitgevoerd. Ook aandacht voor de woonomgeving is belangrijk voor prettig en comfortabel wonen. In dit verband is D66 Almere voorstander van het voortzetten van het programma ’Agenda van de Stad’ die de coalitie met D66 is aangegaan. Een mooi voorbeeld daarvan is het keren van de neergang in de Bouwmeesterbuurt.
Woningbouwcorporaties De laatste jaren is de samenwerking tussen gemeente en woningbouwcorporaties niet optimaal geweest. D66 Almere vindt dat de relatie met de corporaties verbeterd moet worden op basis van de rol die corporaties van oudsher hebben bij stadsontwikkeling en wijkaanpak. Het gaat hierbij met name om het bouwen van betaalbare huurwoningen voor starters, jongeren en ouderen. Voor studentenwoningen moet de gemeente daarnaast ook samenwerking zoeken met gespecialiseerde corporaties en ontwikkelaars.
32
6. Veiligheid en handhaving Almere is een veilige stad, gelukkig maar! Niettemin is en blijft aandacht voor veiligheid nodig in een grote stad als Almere, vooral op het gebied van lichtere vormen van criminaliteit en inbreuk op de sociale veiligheid. De beleving van Almeerders wordt sneller negatief, als zij zelf het slachtoffer zijn van bijvoorbeeld woninginbraak. Veiligheid gaat in de eerste plaats om de beleving van veiligheid. Er blijft daarom werk aan de winkel, ondanks alles wat al gedaan is aan preventie en repressie. Wat D66 Almere betreft verdient het ‘VÌi«>Ê 6i}
i`’ dan 6Ài}ÊLi}i ook een vervolg. Dit plan heeft in de vorige Werk maken van preventie begint al op raadsperiode haar doelstellingen bereikt. school – met goed onderwijs, doorgaande Daarom zijn er niet zozeer nieuwe maatregeontwikkelingslijnen, ondersteuning bij de len nodig maar is het vooral zaak door te gaan juiste school- en opleidingskeuze, teop de ingeslagen weg. D66 vindt het daarbij gengaan van schoolverzuim, aanpak van van belang dat de financiering vanaf nu strucvroegtijdige schoolverlaters en pesten, en tureel wordt opgenomen in de begroting en ervoor zorgen dat kinderen weerbaar zijn. niet in een tijdelijk budget. Programma’s als ‘Sterk in de Klas’ en ‘Oké op School’ zijn daarvan voorbeelden. Pesten op scholen is een voortdurend probleem. Ondanks het feit dat alle scholen hieraan aandacht besteden, laat het resultaat te wensen over. Om ook op dit gebied
Om de verplaatsing van criminaliteit en overlast en daarmee een ‘waterbed-effect’ tegen te gaan, pleit D66 Almere voor intensivering van de samenwerking en uitwisseling van kennis en informatie in de regio.
een sprong voorwaarts te maken wil D66 samen met de Almeerse scholen de meest effectieve aanpak(ken) selecteren en ze ondersteunen bij de invoering daarvan. Doel
Preventie Als het gaat om veiligheid, zet D66 Almere met name in op preventie.
moet zijn het percentage gepeste kinderen
Op preventief gebied is het zaak lopende inspanningen in het tegengaan van woning- en bedrijfsinbraken en winkelovervallen krachtig voort te zetten. D66 denkt hierbij aan extra surveillances, het inschakelen van burgers bij sociale controle en aan voorlichting en ondersteuning bij de
tenminste te halveren.
33
aanschaf en installatie van inbraakwerende middelen. Daarnaast moeten ook daders en de context waarin ze tot criminaliteit komen aangevat worden, waarbij gedacht kan worden aan de invloed van ouders. Bestrijding van recidive is ook preventie. Met name recidive rond kleinere vormen van criminaliteit vraagt onze aandacht. Bestrafte criminelen moeten nadrukkelijker op hun eigen verantwoordelijkheid gewezen worden als zij worden teruggeleid naar de samenleving. Daarnaast moet er meer aandacht komen voor begeleiding van slachtoffers. Dat vraagt uitbreiding van lopende gezinsgerichte programma’s als ‘EÀ}iÀÊ6Ài’ en ‘- *’, gericht op beginnend crimineel en antisociaal gedrag. Deze programma’s blijken effectief, omdat het in veel gevallen gaat om ontspoorde gelegenheidscriminelen.
Sociale veiligheid D66 Almere is van mening dat een schone en nette openbare ruimte een belangrijke basisvoorwaarde is voor het bevorderen van sociale veiligheid. Ook meer verlichting van donkere plekken, tunneltjes en fietspaden en het regelmatig snoeien van zichtbeperkend groen op risicolocaties kunnen bijdragen aan het terugdringen van het aantal incidenten en het verbeteren van het gevoel van veiligheid. Het is van belang overlast door drugs- en alcoholmisbruik tegen te gaan, ook in het uitgaansleven. Sociale controle Een ander belangrijk aandachtspunt bij veiligheid is het versterken van sociale controle. D66 wil het doorgeven van verdachte zaken of incidenten vereenvoudigen. Initiatieven als ‘Buurtsignalen’ en ‘Burger Alert’ kunnen preventief werken, mits sprake is van een snelle en goede (re)actie door de politie. Drugs en alcohol D66 Almere vraagt aandacht voor drugsproblematiek. Zolang de regelgeving vanuit de rijksoverheid maatwerk belemmert, wil D66 Almere dat de gemeente zich richting rijksoverheid inzet voor meer handelingsvrijheid op lokaal niveau – bij voorkeur samen met andere, grotere gemeenten. De gemeente zou bij het Rijk ook moeten pleiten voor wettelijk toegestane en strikt gecontroleerde wietteelt, bijvoorbeeld in Almere Buitenvaart, om de gereguleerde verstrekking van softdrugs te versterken. Dit zal de criminele productie en levering tegengaan, zowel binnen de stad als van buiten.
34
Repressie Preventie maakt repressie helaas niet overbodig. Vooral rondom gemeenschappelijke voorzieningen heeft Almere last van vandalisme, zoals barbecueën op kunstgras, hardnekkige overlast van enkele groepen jongeren, fietsendiefstal en veel woninginbraken. Los hiervan is ook geweld tegens homo’s onacceptabel. Met betrekking tot seksualiteit en relaties is D66 Almere nadrukkelijk voor ondersteuning van programma’s, waarbij jonge jongens en meisjes voorlichting krijgen over de risico’s en mogelijke gevolgen van intimiderend gedrag op dat vlak. Hierbij moet ook aandacht worden besteed aan zaken als onveilig vrijen, ongelijkwaardige behandeling van met name jonge vrouwen en culturele verschillen in deze tussen groepen jongeren van verschillende herkomst. Oplossingen Oplossingen liggen wat D66 betreft in het volgen van (bekende) daders en in de (tijdelijke) inzet van cameratoezicht of toezichthouders. In het laatste geval moet wel voldoende waarborg voor de privacy gegeven worden. D66 is niet per se tegen preventief fouilleren, maar vraagt daarin wel terughoudendheid. Bij het uitvoeren van repressiemaatregelen moet oog zijn voor ongewenste bijeffecten op de veiligheidsbeleving van de goedwillende burger die met de maatregelen wordt geconfronteerd. Integrale aanpak D66 Almere pleit op het gebied van veiligheid voor een integrale aanpak, waarin behalve politie ook maatschappelijke zorg- en welzijnsinstellingen nauw samenwerken. De ‘eerste lijn’ bestaat uit wijkgebonden veiligheidsteams rond de wijkagent; de vorming van de Nationale Politie brengt die gelukkig weer terug op straat. In de ‘tweede lijn’ bevindt zich het Veiligheidshuis, een samenwerkingsvorm waarin partijen als zorg en welzijn, onderwijs en justitie de overlast door individuen en groepen gezamenlijk aanpakken. D66 Almere hecht aan evenwichtige aandacht voor de sociale context van overtreders enerzijds en onveiligheid en maatschappelijke onrust anderzijds. Dit betekent dat ‘drang en dwang’-trajecten eerder overwogen moeten worden als dat nodig en effectief lijkt.
35
7. Openbare ruimte en groen Ons grootste kapitaal ligt buiten Het belangrijkste bezit van onze gemeente ligt buiten, in de openbare ruimte. Het is de ruimte met bomen, planten, wegen, verkeerslichten, bruggen, speeltoestellen, straatverlichting, enzovoort. Dit alles moet de gemeente uiteraard goed beheren, niet alleen om kapitaalsvernietiging te voorkomen maar ook voor een fijne, gezonde, schone en veilige leefomgeving. Stadsbeheer is dan ook een overkoepelend kernthema, daarom zet Almere in op een integrale aanpak van alle betrokken gemeentelijke diensten volgens haar recente ‘6ÃiÊ i
iiÀÊ"«iL>ÀiÊ,ÕÌi’. Deze visie onderkent kwaliteit op maat, excellent partnerschap, duurzaam werken en beheerbewust ontwikkelen als speerpunten. Het is zaak deze speerpunten binnen het fi nanciële kader uit te voeren en waar te maken. Wensen bewoners D66 Almere wil dat het beheer zoveel mogelijk volgens wensen van inwoners plaatsvindt, aan de hand van meldingen vanuit de bevolking. Met deze meldingen kunnen uitvoerders worden bijgestuurd. Deze uitvoering vereist natuurlijk ook regelmatige evaluaties, waarbij inwoners en de gemeenteraad wordt verteld hoe het beheer ervoor staat. Op deze manier wil D66 Almere uitvoering en inwoners dichter bij elkaar brengen. Dit betekent ook dat eigen initiatief van bewoners in het beheer gefaciliteerd moet worden. D66 vindt het in dit verband wenselijk dat er voor wijkonderhoud één verantwoordelijk hoofduitvoerder is, die bewoners begeleidt en er dus namens de gemeente geen wirwar aan uitvoerders rondloopt. Om goed te kunnen beheren is het belangrijk om te weten wat je hebt om te beheren. De gemeente heeft een beheersysteem, waarin de te beheren objecten worden opgenomen. D66 Almere wil uiteraard dat de gegevens te allen tijde volledig en actueel zijn. Inwoners moeten zelf toegang hebben tot dit beheersysteem om het beheer van hun woonomgeving te kunnen volgen.
36
Almere ’ÀÜ}ÊÀiiÊ ÌÞ’ D66 Almere onderschrijft de ‘iÀiÊ *À in de ‘Almere Principles’: “Vanaf het begin hebben de plannenmakers van Almere V«iÃ’ van harte en ziet de principes graag voluit toegepast. Door de bezuinigingen staat ernaar gestreefd natuur en stad niet als de kwaliteit van de groenvoorziening flink ontegengesteld of vijandig te zien, maar als der druk, D66 wil dat de gemeente voor deze twee fenomenen die op allerlei niveaus als kwaliteit een basisniveau handhaaft. vanzelfsprekend kunnen samengaan. (...) D66 pleit voor een bewuste en innovatieve “Op ieder schaalniveau moeten natuur en transformatie van ‘kijk-groenblauw’ naar ‘doestad worden verbonden in het ruimtelijk groenblauw’, opdat Almeerders de natuur en ontwerp.” het water veel beter kunnen beleven. Het huidige college met D66 heeft hiertoe de kaders aangegeven in de genoemde ‘Visie Beheer Openbare Ruimte’. In deze visie staat dat de gemeente initiatieven van bewoners in beginsel positief benadert. Almere is een groene stad, zoals verwoord
Veel bewoners hebben voor Almere gekozen vanwege de ruime hoeveelheid natuur en groen in hun omgeving. Daarom wil D66 Almere in beginsel geen bouw toestaan in bestaande parken en groen die in bestemmingsplannen zijn aangegeven. Een uitzondering is mogelijk voor een voorziening die de recreatieve waarde van het groen verhoogt, of om een bouwof ontwikkelactiviteit die inwoners van het stadsdeel en omwonenden in meerderheid ondersteunen. D66 wil dat braakliggende terreinen in bestaande woonwijken, die niet op korte termijn worden bebouwd, niet verwilderen maar in overleg met omwonenden een tijdelijke invulling krijgen. Diverse voorbeelden zijn denkbaar – een sportveldje, een volkstuin, een barbecueveldje, een speelweide of een bloemenweide – zolang de tijdelijke invulling verrommeling tegengaat. Bij dit soort initiatieven moet wel duidelijk zijn dat sprake is van een tijdelijke situatie en dat het braakliggende terrein op termijn bebouwd kan worden. Het is belangrijk vooraf informatie te geven over voorwaarden en termijnen. D66 is er voorstander van door beplanting van gevels zogenaamd “verticaal groen” in het stadsbeeld in te passen. Dit kan onder meer worden bereikt door gevels van gemeentelijke gebouwen van zulk verticaal groen te voorzien. Naast het onderhoud van het ‘groen’ is ook het onderhoud aan het ‘blauw’, de waterwegen en plassen, voor verbetering vatbaar. Om de recreatieve vaarwegen van Almere goed bevaarbaar en aantrekkelijk te houden, is het
37
van belang deze vrij te houden van wieren en andere obstakels. Voor zover dit onderhoud van het blauw niet binnen het takenpakket van de gemeente hoort, moet de gemeente hierin volgens D66 Almere actief samenwerken met de provincie, het waterschap, Rijkswaterstaat en belanghebbende particulieren. Wat D66 betreft moet de gemeente het initiatief nemen voor een gezamenlijk totaalplan.
De ‘Almere Principles’ vermelden het volgende over ecologie: “Op ecologisch vlak staat Almere voor de opgave de biodiversiteit te vergroten, door het blauwgroene casco te ondersteunen en te versterken, het beheer te differentiëren en op regionaal niveau de water- en moerasgebonden natuur van de Oostvaardersplassen, het Oostvaarderswold en het IJmeer/Markermeer te verruimen en te verbeteren.”
Ecologische structuur Almere D66 Almere vindt dat de ecologische structuren in en rond Almere in stand gehouden moeten worden bij de verdere ontwikkeling van de stad. Op zwakke plaatsen moet de ecologische hoofdstructuur versterkt worden, aantasting van bestaande parken, groene wegen en groene vingers moet zoveel mogelijk voorkomen worden. D66 wil dat groenstructuren meegenomen worden in de planvorming bij de aanleg van nieuwe wijken; deze groenstructuren vormen immers een blijvende waarde voor Almere. Floriade D66 Almere vindt de Floriade in 2022 een geweldige kans voor Almere. Het biedt veel (inter)nationale aandacht van overheden, bedrijven en instellingen, mogelijkhe V}ÃV
iÊÃÌÀÕVÌÕÕÀÊ den voor het testen van nieuwe concepten Almere ligt midden in Natura 2000-gebievoor stedelijke ontwikkeling en extra werkden en ecologische verbindingen, de ecogelegenheid. Maar het is ook een omvangrijk, logische hoofdstructuur (EHS). Dit is een complex en langdurig project met risico’s en samenhangend netwerk van bestaande bedreigingen, een project dat door D66 krien nog te ontwikkelen belangrijke natuurtisch en zorgvuldig gevolgd zal worden. gebieden in Nederland, opgebouwd uit bestaande kerngebieden, ontwikkelings-
JeugdFloriade De Floriade kan veel opleveren als het project goed wordt aangepakt. Naast een wereldtentoonstelling in 2022 zal een nieuwe wijk ontstaan met een (inter)nationale reputatie. Daarnaast zullen in en om de stad allerlei nieuwe activiteiten van commerciële en maatschappelijke aard worden opgestart.
gebieden en verbindingszones. Ook binnen Almere bestaan lokale ecologische structuren. Dit zijn groene wegen waar lopende of kruipende dieren gebruik van kunnen maken en groene vingers waarlangs de natuur de stad in kan trekken en mensen naar buiten. Deze doorlopende linten zijn van belang voor bosdieren, water en moeras.
38
/
i>½ÃÊÀ>`iÊiÀiÊÓäÓÓ Voor de Floriade Almere 2022 ‘Growing Green Cities’ zijn vier thema’s benoemd. Die hebben ieder hun eigen betekenis voor de stad. ii`}ÊÌ
iÊVÌÞ Door voedselproductie binnen de stedelijke omgeving een plek te geven, kunnen ruimte en brandstoffen worden bespaard. Naast mogelijkheden voor het creëren van gesloten kringlopen lijkt het belangrijkste voordeel te liggen bij de educatieve aspecten: consumenten krijgen weer zicht
Naast de Floriade kunnen ook nevenactiviteiten georganiseerd worden, die kansen voor de stad scheppen. D66 Almere steunt de ontwikkeling van de JeugdFloriade in (2017/2018). Deze ontwikkeling is onlangs van start gegaan met de aanstelling een vijftal ‘Urban Greeners’ – jonge mensen, die samen met bedrijfsleven, onderwijs en andere instellingen ideeën uit de samenleving gaan realiseren in Almere. De komende jaren zullen telkens tien nieuwe ‘Urban Greeners’ geselecteerd worden. Jonge mensen maken zo hun eigen JeugdFloriade en helpen tegelijkertijd op (inter)nationaal niveau de grote Floriade van 2022 mee voor te bereiden.
op waar hun voedsel vandaan komt. D66 acht het niet realistisch dat volgens deze principes de hele stad van voedsel kan worden voorzien. Maar experimenten met stadslandbouw, ook buiten de Floriade, zijn welkom. Àii}ÊÌ
iÊ ÌÞ Bij ‘Greening the City’ wordt onderscheid gemaakt tussen het beter beleefbaar en toegankelijker maken van bestaand groen, het groener maken van bebouwde ruimte
De ‘Urban Greeners’ worden een jaarlijks groeiende groep ambassadeurs van ‘Growing Green Almere’ en zullen vanuit hun eigen gedachtegoed een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de stad. De jongeren zijn zelf aan zet, de gemeente financiert een en ander op startbasis vanuit haar Floriadebudget, maar de jongeren zorgen zelf voor het verdere budget door middel van afspraken met bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en andere partijen.
met behulp van groene gevels en daken, en het bieden van fysieke ruimte voor initiatieven die de bebouwde omgeving groener maken. Dit zijn doelstellingen die D66 Almere ook voor bestaande delen van de stad van harte onderschrijft en die in andere delen van dit programma worden geconcretiseerd.
Om de stroom bezoekers in de gelegenheid te stellen Almere te bereiken moet de capaciteit van met name de snelweg A6 en de spoorlijn worden uitgebreid. Ook voor de verdere groei van Almere is deze uitbreiding cruciaal, D66 wil dat de gemeente scherp bewaakt dat de bestaande plannen ook tijdig worden uitgevoerd.
iÀ}â}ÊÌ
iÊ ÌÞ Flevoland wil energieneutraal zijn, en stimuleert daarom naast windenergie ook andere opwekkingsvormen van energie zoals zonnecellen en biomassa. Dit ...
Omgaan met risico’s De Floriade 2022 is een omvangrijk en complex project dat (inter)nationaal samenspel vraagt van overheden, bedrijfsleven, semi-pu-
39
blieke organisaties en bewoners. Om straks het gewenste resultaat binnen het gestelde budget te bereiken, is een proactieve rol van de gemeente vereist. Met het oog op Floriade-ervaringen elders bepleit D66 Almere in dit verband drie harde randvoorwaarden:
... streven naar hergebruik van grondstoffen en zelfvoorziening zijn doelen die D66 deelt (zie ook hoofdstuk 2). i>Ì
Þ}ÊÌ
iÊ ÌÞ Een ‘Green City’ biedt een uitstekend uitgangspunt voor een gezonde stad. Gebruik
1. Er wordt gewerkt op basis van een gedetailleerde, goed onderbouwde business case; 2. Er worden niet meer gemeentelijke middelen direct aan de Floriade zelf besteed dan noodzakelijk voor de uiteindelijke realisatie van de woonwijk; 3. De gemeente mag zich op geen enkele wijze garant stellen voor kosten van voorzieningen die de verantwoordelijkheid zijn van derden.
40
van de groene (en blauwe) ruimte in de stad kan een goede bijdrage leveren aan het verminderen van obesitas en daarmee samenhangende ziekten. Almere kan ook nieuwe zorgconcepten ontwikkelen, waarin bijvoorbeeld dagbesteding en zorg in kassen of boerderijen plaatsvindt. Een groene woonomgeving draagt immers bij aan het welbevinden van bewoners.
8. Verkeer en vervoer Bereikbaarheid De bereikbaarheid van Almere is door de invoering van spitsstroken op de snelwegen wel verbeterd, maar nog verre van optimaal. Als de geplande groei van de stad doorzet, zijn meer en betere verbindingen noodzakelijk. Uiteraard zijn de verbreding van de snelwegen A6 en A27 en uitbreiding van het bestaande spoor hiervoor van groot belang. D66 Almere zal zich blijven inzetten voor een snelle realisatie van goede verbindingen met het ‘oude land’, zoals een IJmeerverbinding. Daarnaast is D66 voorstander van spoorverbindingen met Amersfoort en de zogenaamde AUB-lijn (Almere - Utrecht – Breda). D66 wil ook dat het beschikbare spoor optimaal benut wordt in de dienstregeling, opdat meer treinen kunnen rijden en overvolle spitstreinen voorkomen kunnen worden. Aansluiting op het landelijke NS-nachtnet met de vier grote Randstadsteden is voor een grote stad als Almere met veel jongeren onmisbaar. Ook de bereikbaarheid binnen de stad kan beter. De bestaande infrastructuur is op een aantal punten erg kwetsbaar. De gelijkvloerse kruisingen tussen busbanen, fietspaden, voetpaden en autowegen leiden tot hinderlijke en soms gevaarlijke situaties, wanneer deze intensief gebruikt worden zoals in het stadscentrum. Daarom bepleit D66 Almere onderzoek naar mogelijkheden voor het ontkoppelen van langzaam en snel verkeer op knooppunten als de Krakelingrotonde. Het busviaduct tussen het stadhuis en het Flevoziekenhuis is een mooi voorbeeld van zo’n ontkoppeling. De verbindingen tussen de stadsdelen zullen in de toekomst niet toereikend zijn. De bestaande wegen zijn voor de huidige verkeersomvang nog voldoende, maar onvoldoende wanneer de stad verder groeit. D66 Almere is daarom groot voorstander van nieuwe aanvoerwegen en dwarsverbindingen tussen stadsdelen, om ook in de toekomst de toegankelijkheid te garanderen.
41
Duurzaam vervoer Duurzaam vervoer betekent voor D66 Almere vooral reductie van het gebruik van vrachtwagens en personenauto’s. Verkeer en vervoer is immers de grootste bron van fijnstof en CO2 in Almere. Een reductie kan bereikt worden door het bieden van goede alternatieven en door het stimuleren van het gebruik van milieuvriendelijke vormen van vervoer. Met onderstaande maatregelen kan de groei van het aantal reizigers met het openbaar vervoer gestimuleerd worden. Fiets Het gescheiden fietspadennetwerk in Almere is een goed uitgangspunt. D66 is van mening dat dit netwerk verder uitgebreid moet worden. De paden moeten goed worden onderhouden, bewegwijzerd en verlicht. Verlichting vergroot het veiligheidsgevoel van wielrijders. Fietsen moeten bij voorkeur kosteloos gestald kunnen worden in bewaakte fietsenstallingen. Verder wil D66 dat op een aantal drukbezochte plekken in de stad oplaadpunten komen voor elektrische fietsen en scooters. Trein D66 Almere wil het gebruik van de trein voor personenvervoer bevorderen, onder andere door stations veiliger en aantrekkelijker te maken, door goede fietsenstallingen bij stations en parkeervoorzieningen die voor reizigers tegen lage kosten of gratis te gebruiken zijn. Betaalautomaten bij parkeergarages of parkeerterreinen, die uitgerust worden met een OV-chiplezer, kunnen speciale parkeertarieven voor OV-reizigers in rekening brengen. Bus Voor het busvervoer zal per 2018 een nieuwe concessie ingaan. D66 Almere vraagt bij de aanbesteding van deze concessie aandacht voor: • • • • •
Het kunnen meenemen van fietsen in de bus; Een vorm van toezicht in de bus, met name in de stille uren; Een goede aansluiting van het vervoer per bus op de trein en omgekeerd; Een goede aansluiting van avondbussen op het nachtelijke regionale vervoersnetwerk; En vanuit duurzaamheidsoptiek: gebruik van duurzame (minimaal CO2neutraal) en schone (géén fijnstof) brandstoffen als waterstof, biogas en elektriciteit.
42
De gemeente moet de structuur van vrije busbanen in stand houden en waar mogelijk uitbreiden.
Boot Een alternatief voor vervoer over de weg is vervoer over water. Binnen Almere zijn de mogelijkheden voor vrachtvervoer over water beperkt, maar door de komst van een overslaghaven in de buurt van industrieterrein ‘De Vaart’ kan veel zwaar vervoer over de weg langs huizen voorkomen worden. Dit vraagt om een goede routering van het verkeer van en naar de overslaghaven via doorgaande wegen. Parkeren Het parkeerbeleid in Almere is voortdurend onderwerp van discussie. D66 Almere is van mening dat de opbrengsten uit het betaald parkeren niet toegevoegd moeten worden aan de algemene middelen. Deze opbrengsten dienen slechts om de kosten te dekken van investeringen in parkeervoorzieningen, garages en apparatuur, het onderhoud daarvan en de kosten van handhaving. Verder vindt D66 dat het betaald parkeren beperkt moet blijven tot de grotere winkelcentra. Omdat de kosten van investeringen die tot nu toe zijn gedaan eerst terugverdiend moeten worden, zijn er voorlopig geen mogelijkheden de parkeertarieven flink te verlagen. D66 Almere vindt dat de tarieven aangepast moeten worden, als het moment wordt bereikt dat die kosten zijn terugverdiend en de opbrengsten de kosten overstijgen. Daarbij wil D66 uitgaan van het principe dat de tarieven niet meer dan kostendekkend mogen zijn. D66 is verder van mening dat Almere het betalen bij parkeerautomaten met munten of biljetten moet afschaffen. Nieuwe parkeervoorzieningen D66 Almere wil de bestaande problematiek rond betaald parkeren in de toekomst voorkomen. D66 stelt daarom voor dat projectontwikkelaars bij nieuwe projecten, zoals winkelcentra of sportvoorzieningen, voorgeschreven krijgen dat parkeerterreinen of -garages voor eigen rekening en risico worden gerealiseerd en geëxploiteerd.
43
9.
Bestuur en burger
Gemeentebestuur op maat De afgelopen jaren zijn bestuurlijke vernieuwingen gerealiseerd, waarmee Almere zich landelijk onderscheidt. Een voorbeeld hiervan is de politieke markt waar, voorafgaand aan de plenaire raadsvergaderingen, parallelle sessies plaatsvinden met wethouders en raadsleden. Hier wordt gesproken over onderwerpen die op de agenda staan, inwoners en andere belangstellenden zijn daarbij van harte welkom. D66 Almere ziet nog wel een aantal verbeterpunten voor het bestuur van de gemeente. Raad en college Het dualisme tussen gemeenteraad en college blijft een aandachtspunt voor D66 Almere. D66 vindt het wenselijk dat bij beleidsvorming en besluitvorming (meer) initiatief vanuit de raad komt. Dit vraagt om verheldering van de verschillende rollen van de gemeenteraad, professionalisering van (nieuwe) raadsleden en verdere inspanningen om de lokale politiek transparant en toegankelijk te maken. De Almeerder wil gehoord worden via de gemeenteraad als het gaat om voorgenomen plannen en besluiten van het college. In de volgende raadsperiode zal de fractie van D66 Almere er werk van maken wijkspreekuren te houden, in combinatie met fractievergaderingen.
‘Almeers bestuur’ D66 is voorstander van ‘Almeers bestuur’, inclusief de invulling van wethoudersposten door Almeerders. Dat kan immers heel goed in een stad met bijna 200.000 inwoners. D66 vindt ‘eigen’ Almeerse wethouders belangrijk, omdat het in die functie vooral gaat om voeling met Almere. Natuurlijk blijft in alle gevallen kennis, kundigheid en integriteit van de betrokken bestuurder essentieel. Als wethouders uit Almere niet te vinden zijn, dan wil D66 met wethouders van elders duidelijke afspraken maken over zo spoedig mogelijke verhuizing naar Almere. Zolang een wethouder nog niet in Almere woont, moeten reiskosten tot een minimum beperkt worden. D66 Almere is dezelfde mening toegedaan wat betreft het ambtelijk ap-
44
paraat, ook ambtenaren moeten zoveel mogelijk uit de eigen stad komen.
Integrale portefeuilles D66 Almere bepleit dat het volgende college één wethouder Jeugd krijgt, die belast is met een integrale portefeuille bestaande uit (passend) onderwijs, kinderopvang, preventie jeugdcriminaliteit, en vanaf 2015 ook jeugdzorg. D66 is daarentegen juist tegenstander van eventuele bundeling van zorg, welzijn èn jeugd in één portefeuille Sociale Zaken, omdat . Dit uit vrees dat de specifieke aandacht voor de levensbepalende en kwetsbare groep jeugd hiermee in het gedrang komt. Zeker in een stad met zoveel jeugd, vaak ook opgroeiend in kwetsbare situaties, is deze specifieke aandacht nodig. Hierbij valt te denken aan zaken als jeugdwerkloosheid, criminaliteit, doorgaande lijn in onderwijs en opvang, huisvestingsproblemen, groeiende groep jongeren die opgroeien in armoede, enzovoort. D66 Almere is er voorstander van de onderwerpen economie, werkgelegenheid en (her)intreding op de arbeidsmarkt te bundelen in één portefeuille. Juist op lokaal niveau is het van belang om de economie en het aan het werk helpen van mensen bestuurlijk te koppelen en vanuit die bundeling samenwerking te zoeken met het bedrijfsleven en instellingen als het UVW. Op deze manier kunnen de verschillende samenhangende beleidsaspecten inhoudelijk en financieel beter op elkaar afgestemd worden en daadkrachtiger worden ingevuld. Tenslotte wenst D66 Almere één portefeuille voor stadsontwikkeling en -beheer. Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van stadsuitbreiding en beheer van het bestaande kunnen dan optimaal afgestemd worden. De sinds jaren aanwezige portefeuillescheiding van ‘nieuwe stad’ en ‘bestaande stad’ stopt hiermee, opdat belangen van nieuwe stadsuitbreidingen evenwichtiger kunnen worden afgewogen ten opzichte van belangen rond het beheer van de bestaande stadsdelen.
De Almeerder doet mee D66 gelooft in de eigen kracht van de inwoners van Almere, en wil de stem van Almeerders meer kracht geven door vormen van participatie te stimuleren, waarbij inwoners het initiatief nemen in plaats van de gemeente. D66 vindt dat initiatieven vanuit de bevolking gefaciliteerd moeten worden. Het gaat hierbij niet alleen om initiatieven rond bestaande voorzieningen, maar ook rond vernieuwing en uitbreiding van de stad. Concreet denkt D66 aan de volgende zaken.
45
Wijkdemocratie Door middel van openbare wijkconferenties kunnen bewoners in gesprek met elkaar, de gemeente en eventueel betrokken organisaties en instellingen over onderwerpen die specifiek hun eigen wijk betreffen. Uitdagingen, ontwikkelingen en oplossingen kunnen dan in kaart worden gebracht, waarbij vooraf wel duidelijk moet zijn wat de ruimte voor inwoners is. Gaat het behalve om mee-weten ook om mee-denken, of misschien zelfs ook om meebepalen }iÀi«>i en meewerken? Als hierover vooraf helderCommunicatie van de gemeente met heid wordt gegeven, kunnen later in het trajongeren in de stad kan versterkt worden, ject veel misverstanden en frustraties worden bijvoorbeeld met behulp van een website voorkomen. waar jongeren hun mening kunnen geven over allerlei onderwerpen. Door middel
Participatie voorbereiding projecten van zo’n kanaal kan ook specifiek panelonParticipatie van inwoners bij nieuwe projecderzoek plaatsvinden. ten en bij het maken of wijzigen van bestemmingsplannen moet al vroeg in het proces plaatsvinden, en niet pas na besluitvorming ‘ter inzage’ aan hen worden worden gelegd. D66 Almere vindt het belangrijk dat betrokken inwoners weten wat van hen verwacht wordt. Dit ‘verwachtingsmanagement’ moet onlosmakelijk onderdeel zijn van de inspraakprocedure. Met name bij ruimtelijke ontwikkelingen wil D66 Almere dat als eerste stap een participatieplan wordt opgesteld overeenkomstig een basiskader. In dat participatieplan wordt vastgelegd welke partijen erbij betrokken moeten worden, hoe die bij de ideevorming en verdere planontwikkeling ingezet worden, welke stappen tijdens het proces worden gezet, wat de rol van de betrokkenen in elke stap is en hoe het tijdpad eruitziet. Pas daarna, na goedkeuring door de gemeenteraad van dit participatieplan, kan ‘blanco’ worden begonnen met het werkelijke plantraject. Alleen dan is meedenken en inspraak vooraf geborgd en komt er zicht op snellere en effectievere participatietrajecten. De recente Participatienota is een goede stap in de richting en zal in zijn praktijkuitwerking met bovenstaande visie door D66 worden geëvalueerd en zo nodig bijgestuurd.
Referendum D66 Almere is voorstander van een raadgevend referendum, geïnitieerd vanuit de bevolking. Een raadplegend referendum op initiatief van de gemeenteraad acht D66 overigens uitgesloten.
46
10.
Kunst en cultuur
D66 ziet kunst en cultuur als essentiële pijlers onder de kwaliteit van leven in Almere. Ze brengen inwoners samen en geven letterlijk en figuurlijk kleur aan de stad. Met name kinderen en jongeren kunnen met kunst en cultuur hun identiteit en talent ontdekken en tot uitdrukking brengen. Kunst en cultuur vormen een belangrijk deel van de ‘ziel’ van de Almeerse samenleving. Daarom is het belangrijk dat er voldoende aanbod is in omvang en in variëteit: voor ieder wat wils. In deze economisch lastige tijd staat de financiering van kunst en cultuur vanuit de gemeente onder druk. D66 Almere maakt zich er sterk voor dat de bezuinigingen beperkt blijven tot wat is ingezet met het beleid ‘ jÊiV Ì>ÀiÊÕÃÌÊiÊ ÕÌÕÕÀ½. Op de dienstverlening van de bibliotheek mag niet verder worden ingeleverd. D66 verbaast zich erover dat Almere als zevende stad van het land niet bij de zogenaamde ‘G9’ op cultureel gebied behoort. Tot nu toe zijn de op kunst en cultuur gerichte bestedingen in Almere altijd veel lager geweest dan in vergelijkbare steden, terwijl sprake is van achterstanden en er dus juist extra investeringen nodig zijn in deze stad. Almere krijgt van de landelijke overheid in verhouding te weinig middelen voor culturele ontwikkeling. Het Rijk voert hierbij als argument aan dat in Almere nauwelijks sprake is van cultureel erfgoed als musea, orkesten, grote theatergezelschappen enzovoort. Almere krijgt weinig rijksmiddelen omdat de stad nog weinig cultuur heeft, dit is een cirkelredenering waarmee Almere voor altijd achtergesteld dreigt te worden. D66 Almere zal deze rechtsongelijkheid in de komende raadsperiode stevig bij het Rijk aankaarten, ook zal D66 zich extra inspannen om een of meerdere cultuurinstellingen- of instanties in de stad gevestigd te krijgen.”
Dichter bij de Almeerder ‘ jÊiVÌ>ÀiÊÕÃÌÊiÊ ÕÌÕÕÀ’ is meer dan een bezuiniging. Het doel ervan is vooral kunst en cultuur toegankelijker te maken, door activiteiten in de wijken te stimuleren naast een kernaanbod in het centrum. D66 Almere
47
steunt de gedachte hierachter, kunst en cultuur moeten voor iedereen bereikbaar zijn. Kunst en cultuur dichter bij inwoners brengen kan door het inrichten van buurttheaters en het betaalbaar maken van buurtpodia, ateliers en repetitieruimtes voor (beginnende) artiesten. D66 wil dat de gemeente daarbij streeft naar concentratie van culturele voorzieningen op locaties, waar ook winkels en horeca gevestigd (kunnen) zijn. Deze concentratie zorgt voor extra verbindingen in de wijken. D66 wil bij het ingezette beleid voorkomen dat kunst- en cultuuropleidingen tussen wal en schip raken van centraal aanbod – voorheen de Kunstlinie – en lokaal aanbod. Ontwikkeling van talent moet immers mogelijk blijven. Verder wil D66 Almere dat extra aandacht wordt geschonken aan culturele voorzieningen voor de jeugd van vier tot achttien jaar, waarbij scholen een belangrijke aanvullende ’leverancier’ zijn. De gemeente heeft hierin een belangrijke rol, bijvoorbeeld door het stimuleren van theater- en museumbezoek, schoolconcerten, workshops en door ‘de kunstenaar in de klas te brengen’.
Vernieuwing Het effectiever organiseren van kunst- en cultuuraanbod is belangrijk, maar niet afdoende. Ook vernieuwing is nodig, alleen op die manier kunnen kunst en cultuur in de stad ook op termijn vitaal en betaalbaar blijven. Cultuurfonds D66 Almere pleit voor een gemeentelijk cultuurfonds, van waaruit kleinschalige initiatieven snel beoordeeld en mogelijk gemaakt kunnen worden met opstartsubsidies. Op deze manier krijgt creatief ondernemen een stimulans, waarbij -ÌÕ`iÌi het de bedoeling is dat activiteiten zich gaanOok voor studenten geldt het adagium deweg zelf kunnen bedruipen. Na een afgevan vertrouwen op eigen kracht. D66 sproken periode en evaluatie kan bekeken Almere wil dat de gemeente studentenverworden of een initiatief voldoende toegevoegenigingen en -initiatieven waar mogelijk de waarde heeft. financieel en procedureel ondersteunt. D66 wil dat voor het cultuurfonds ook aansluiDit geldt zeker als het initiatieven zijn die ting gezocht wordt bij partners buiten de stad. het culturele, sportieve leven of de horeca De gemeente moet hierin optreden als makestimuleren, zoals een cultureel debatcenlaar, zowel op aangeven van partijen in Almere trum, theater, kroegen en evenementen als op eigen initiatief. voor studenten.
48
Een voorwaarde hiervoor is dat de gemeente onderzoek doet naar wat de Almeerders wensen. Dat gaat verder dan onderzoeken hoe zij al bestaande voorzieningen waarderen, zoals tot nu toe vooral gebeurt.
Icoon D66 blijft van mening dat Almere moet streven naar een voor groot publiek aantrekkelijk museum aan het Weerwater. Mochten er initiatieven vanuit het Rijk of van particulieren komen voor een museum in Almere, waarvoor eerst een haalbaarheidsonderzoek gedaan moet worden, dan staat D66 hier positief tegenover. Met een dergelijke culturele trekpleister kan de stad haar culturele identiteit versterken. Ook de Floriade biedt Almere hiertoe in de toekomst volop gelegenheid, de aanloop hiernaartoe biedt een kapstok om (inter)nationale initiatieven aan op te hangen. Uit in Almere D66 is van mening dat binnen Almere ruimte moet zijn voor grootschalige evenementen als popconcerten, danceparty’s en kermissen. D66 pleit voor het instellen van een gemeentelijke cultuurraad om dit soort initiatieven te beoordelen. Een dergelijke raad kan het college adviseren over de inhoudelijke aspecten van een evenement, de voorwaarden waaronder het evenement georganiseerd kan worden en de eventuele financiële ondersteuning die nodig is.
49
11.
Sport
Almere sportstad Almere staat bekend als sportstad. Samen met NOC/NSF en het Ministerie van VWS vindt D66 dat Almere bij uitstek een stad is waar de omgeving uitnodigt tot bewegen. Een voorbeeld van een ‘beweegvriendelijke’ stadswijk is het in aanbouw zijnde Nobelhorst, waar bewoners en andere gebruikers grote invloed hebben op de invulling van de fysieke ruimte. Deze ontwikkeling kan inspirerend zijn voor andere nieuwe stadsgebieden. De maatschappelijke functie van sport is van groot belang voor het welzijn in de stad. D66 Almere ziet graag dat de gemeente verenigingen ondersteunt, die zich inzetten voor het welzijn van de stad. De ondersteuning kan bijvoorbeeld plaatsvinden met een combinatiefunctionaris of door middel van bestuurlijke ondersteuning, zoals op dit moment al gebeurt bij voetbalverenigingen. Een gezamenlijk project als ‘Playing for Success’ van Almere City FC, schoolbesturen en de gemeente is daarvan een goed voorbeeld. Het succesvolle beleid van combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches, om sport met scholen en welzijnsinstellingen en dergelijke te verbinden, vraagt uitbreiding en intensivering. Op deze manier worden Almeerders gestimuleerd in georganiseerd of ongeorganiseerd verband te gaan bewegen, wat hun gezondheid zal bevorderen. Sportverenigingen zijn bij deze aanpak onontbeerlijk. Het leiden van verenigingen is vrijwilligerswerk, maar wel vrijwilligerswerk dat veeleisend is qua tijd en niveau. Daar mag de gemeente best een handje bij helpen. D66 is in dit verband voorstander van een integrale sportaanpak, weliswaar onder leiding van een wethouder sport maar met medewerking van het hele college. Een integrale aanpak benadrukt sport in relatie tot gezondheid, sport in relatie tot de vermindering van jeugdcriminaliteit, sport in relatie tot studenten, samenwerking tussen sport en bedrijven, het betrekken van werknemers bij sportactiviteiten, enzovoort. Almere heeft de infrastructuur en de bevolkingssamenstelling om verder uit te groeien tot een sportstad bij uitstek. Om die reden moet sport in de volgende periode veel aandacht krijgen in het collegeprogramma.
50
Accommodaties De Top- en breedtesporthal heeft in de afgelopen raadsperiode goed gefunctioneerd, de bezettingsgraad komt overeen met de doelstelling. Toch wordt de volledige capaciteit nog niet benut. Gebleken is dat het gemeentelijke budget voor het binnenhalen van grote, aansprekende toernooien of topsportevenementen, naast bijdragen van maatschappelijke partners en bedrijfsleven, aan de krappe kant is in vergelijking met het budget van andere gemeenten. D66 Almere streeft daarom naar een verhoging van het sportevenementenbudget van de Top- en breedtesporthal. Het nieuwe NS-station Almere Poort maakt de accommodatie aantrekkelijk voor een groeiende stroom bezoekers van buiten Almere. Icedôme D66 Almere is een groot voorstander van de ontwikkeling van het particuliere initiatief Icedôme. De gemeente moet een rol spelen bij het versterken van de verbinding tussen Icedôme, Top- en breedtesporthal, zwembad, onderwijs en andere partijen om tot een optimaal resultaat van deze ontwikkeling te komen. Nieuwe accomodaties D66 Almere ondersteunt het beleid van de gemeente om te streven naar nieuwe (top)sportaccommodaties voor sporten als schaatsen, mountainbiken en shortgolf. Omdat dit beleid voornamelijk uitgevoerd moet worden met particuliere financiering en door sportbonden, vraagt dit om een intensieve lobby van de gemeente. Hier liggen volop kansen, gezien de aandacht van sportbonden, ondernemers en overheden voor de stad, en de centrale ligging van de stad met zo’n acht miljoen mensen op een uur reisafstand. Ook de aanleg van goede sportvelden in de nieuwe stadsgebieden is van belang. D66 Almere is van mening dat de aanleg van meer kleine parken beter is dan die van enkele grote sportparken, omdat kleinere sportparken gemakkelijker en veiliger bereikbaar zijn. Het nu erg grootschalig ingetekende sportpak West zou om die reden over meerdere kleine parken verdeeld moeten worden. Ondanks de financieel onvermijdelijke sluiting van het huidige zwembad in Haven, blijft D66 Almere streven naar voldoende op doelgroep gerichte zwemvoorzieningen op private basis. Talentherkenning Almere krijgt landelijke erkenning voor de herkenning en ontwikkeling van
51
sporttalent. Met het oog op talentontwikkeling streeft Almere naar meer regionale trainingscentra voor verschillende sporten die bij de stad passen. Ook streeft Almere, in overleg met sportbonden, naar een nationaal trainingscentrum voor bijvoorbeeld triatlon, badminton of een andere sport die bij Almere past. De gemeente moet sportbesturen helpen bij het behouden of verbeteren van hun kwaliteit, ook op financieel gebied. Het kenniscentrum Talent, dat beschreven staat in de sportnota ’Almere sportieve stad’, verdient veel aandacht. D66 zal zich inzetten voor uitbreiding van het Talentenfonds voor individuen en talentvolle teams.
iÕ}`ëÀÌv`ÃÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊ De gemeente moet zorgen voor een substantiële financiële basis van het jeugdsportfonds, armoede mag er niet toe leiden dat kinderen niet in verenigingsverband kunnen sporten. Daarnaast moet duidelijk gemaakt worden dat ook bedrijven, verenigingen, andere instellingen en draagkrachtige inwoners een verantwoordelijkheid hebben richting deze jonge mensen. Dit geldt overigens ook voor het jeugdcultuurfonds.
Sport en bedrijfsleven Door het aangaan van netwerken worden sport en bedrijfsleven steeds meer met elkaar verbonden, dit gebeurt ook in samenwerking met de Metropoolregio Amsterdam. D66 Almere wil dat de gemeente deze ontwikkeling doorzet. Sportverenigingen en bedrijven moeten meer voor elkaar gaan betekenen in deze stad, verbinding zorgt immers voor wederzijdse betrokkenheid en stimuleert bedrijven zich ook in de stad te vestigen. Almere is een moderne stad met een groot aantal georganiseerde en ongeorganiseerde sportbeoefenaren, ook bij sportondernemingen. De gemeente moet dergelijke ondernemingen waar mogelijk hulp bieden om hun bedrijf te starten of uit te breiden. Almere is immers een sportstad, die volop in beweging is en moet blijven.
52