De effecten van beweeginterventies bij ouderen tijdens ziekenhuisopname, een Systematic Review

De effecten van beweeginterventies bij ouderen tijdens ziekenhuisopname, een Systematic Review

Opdrachtgever Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuis Fysiotherapie

Projectgroep Hogeschool van Amsterdam Dr. R. van Swigchem Drs. P.B. de Bakker Prof. dr. R.H.H. Engelbert 31 oktober 2013

PROJECTRAPPORT Project Opdrachtgever Uitvoerder Projectleden Auteur Datum

Systematic review ziekenhuisfysiotherapie: De effecten van beweeginterventies bij ouderen tijdens ziekenhuisopname NVZF (mw. W. Ormel) Hogeschool van Amsterdam (HvA) Dr. R. van Swigchem, Drs. P.B. de Bakker, prof. dr. R.H.H. Engelbert Dr. R. van Swigchem 31 oktober 2013

Inhoud AANLEIDING .................................................................................................................................................. 2 METHODE ..................................................................................................................................................... 2 INCLUSIE VAN STUDIES .............................................................................................................................................. 2 ZOEKSTRATEGIE ...................................................................................................................................................... 3 DATAVERZAMELING EN BEOORDELING ......................................................................................................................... 3 DATA-ANALYSE ....................................................................................................................................................... 3 RESULTATEN ................................................................................................................................................. 3 STUDIESELECTIE ...................................................................................................................................................... 3 DE KWALITEIT VAN DE STUDIES ................................................................................................................................... 4 STUDIEKARAKTERISTIEKEN ......................................................................................................................................... 5 DISCUSSIE ..................................................................................................................................................... 8 AANBEVELINGEN ..................................................................................................................................................... 9 CONCLUSIE ............................................................................................................................................................ 9 REFERENTIES ............................................................................................................................................... 10 BIJLAGE 1: ZOEKSTRATEGIEËN ..................................................................................................................... 11 DATABASE(S): OVID MEDLINE ............................................................................................................................... 11 DATABASE(S): EMBASE........................................................................................................................................... 13 DATABASE: COCHRANE: CENTRAL REGISTER OF CONTROLLED TRIALS .............................................................................. 15 DATABASE: CINAHL ............................................................................................................................................. 16 DATABASE: PEDRO ............................................................................................................................................... 18 BIJLAGE 2: RISK OF BIAS ASSESSMENT TOOL FOR RCT’S (COCHRANE) ........................................................... 19

Projectrapport: Systematic Review Ziekenhuisfysiotherapie.

HvA

31 oktober 2013

1

Aanleiding De Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuis Fysiotherapie (NVZF) heeft in het voorjaar van 2013 de Hogeschool van Amsterdam (HvA) benaderd met de opdracht een literatuuronderzoek te verrichten naar de wetenschappelijke evidentie van beweeginterventies bij kwetsbare ouderen die in het ziekenhuis zijn opgenomen. Een drieledige projectgroep van de HvA (drs. P.B de Bakker, dr. R. van Swigchem en prof. dr. R.H.H. Engelbert) heeft vervolgens de omvang van de beschikbare literatuur verkend middels een snelle literatuurscan. Bij de projectgroep was bekend dat er reeds een Cochrane Review bestaat waarin de onderzoeksvraag wordt beantwoord aan de hand van literatuur tot 2006 1. Bij de snelle literatuurscan werd de zoekstrategie daarom gelimiteerd tot literatuur die gepubliceerd is sinds 2006. Dit leverde 1797 publicaties op, waarvan 114 systematic reviews. Hieronder bevond zich een Cochrane Review met als uitkomstmaat ‘vallen’ uit 20122. Daarom werd besloten dat er geen noodzaak was voor het updaten van het huidige wetenschappelijke bewijs met betrekking tot de uitkomstmaat ’vallen’. In overleg met de NVZF is in juli 2013 besloten dat de omvang van de gevonden literatuur voldoende aanleiding was voor de start van een uitgebreider literatuuronderzoek. Bij dit onderzoek diende de focus te liggen op de aard en intensiteit van de beweeginterventies in het ziekenhuis waarvoor wetenschappelijke evidentie gevonden zou worden. Bij de uitvoering van het onderzoek zou zoveel mogelijk de methode gevolgd worden die de onderzoeksgroep van De Morton et al. hadden gehanteerd in hun Cochrane Review1. Deze strategie maakt het mogelijk om de resultaten van het huidige onderzoek te vergelijken met de resultaten van deze onderzoeksgroep en hier eventueel in latere instantie bij aan te sluiten. Het onderzoek werd uitgevoerd tussen 1 september en 1 november 2013. Het doel van het onderzoeksproject was de genoemde wetenschappelijke evidentie in kaart te brengen voor de leden van de NVZF. De resultaten van het onderzoek werden hiertoe samengevat in een Nederlandstalige ‘fact-sheet‘. Het onderzoek en de fact-sheet zullen mondeling worden toegelicht in de ledenvergadering van de NVZF d.d. 9 december 2013.

Methode Inclusie van studies Studies die een vergelijking hebben uitgevoerd tussen een beweeginterventie (geïsoleerd of als deel van een multidisciplinaire interventie) en een standaardbehandeling (of geen behandeling) bij ouderen tijdens ziekenhuisopname zijn in overweging genomen voor inclusie op basis van de volgende criteria: de studie dient een ‘randomized controlled trial’ (RCT) of ‘controlled clinical trial’ (CCT) te zijn, de deelnemers zijn gemiddeld ouder dan 65 jaar en dienen in het ziekenhuis te zijn opgenomen in verband met een algemeen medische aandoening (patiënten die zijn opgenomen voor een orthopedische aandoening of een CVA worden uitgesloten, omdat zij vaak al specifieke fysiotherapeutische interventies ontvangen), de beweeginterventie dient verbetering of onderhoud van het fysieke functioneren als doel te hebben en de studie dient tenminste een van de primaire of secundaire uitkomstmaten te onderzoeken:  primaire uitkomstmaat: functionele status  secundaire uitkomstmaten: complicaties (zoals morbiditeit, mortaliteit, verwijzing naar de intensive care) en ziekenhuis-gerelateerde uitkomstmaten (zoals ligduur, ontslagbestemming, percentage heropname en patiënt-gerelateerde kosten).


HvA

31 oktober 2013

2

Zoekstrategie De volgende databases werden doorzocht voor de periode 1 februari 2006 – 6 september 2013: MEDLINE (Pubmed-Ovid), CINAHL, EMBASE, de Cochrane Database of Systematic Reviews, het Cochrane Central Register of Controlled Trials en PEDro. In Bijlage 1 zijn de gehanteerde zoekstrategieën weergegeven. Dataverzameling en beoordeling De zoekstrategie werd uitgevoerd in samenwerking met een medisch informatiespecialist van de Medische Bibliotheek AMC/UvA (mw. F. van Etten-Jamaludin). Selectie van de gevonden publicaties werd door twee leden van de projectgroep onafhankelijk van elkaar uitgevoerd. In de eerste selectieronde werden de gevonden publicaties op basis van titels en abstracts geselecteerd. Bij verschil van mening tussen de onderzoekers of onzekerheid over inclusie werd de volledige tekst van de publicatie geraadpleegd. In de volgende selectieronde werden alle overgebleven publicaties op basis van de volledige tekst beoordeeld voor inclusie. Ook de dataextractie en beoordeling van de kwaliteit van de geïncludeerde publicaties werden door beide projectgroepleden onafhankelijk van elkaar uitgevoerd. Voor de data-extractie werd een vooraf ontworpen data-extractie-formulier gehanteerd. De methodologische kwaliteit werd beoordeeld aan de hand van de ‘Cochrane tool for risk of bias assessment’. Dit instrument evalueert het risico op overschatting/onderschatting van de resultaten aan de hand van acht aspecten van de methodologische opzet van de studie (Bijlage 2). Data-analyse De gevonden literatuur werd kwalitatief geanalyseerd. Voordat in een vervolgproject tot een metaanalyse kan worden besloten, dient de homogeniteit van de beschikbare literatuur nader beoordeeld te worden.

Resultaten Studieselectie Figuur 1 geeft de procedure van de studieselectie weer. De zoekstrategie leverde 1.236 potentiële publicaties op. Na de eerste selectieronde op basis van titel en abstract bleven 23 publicaties over die in full text beoordeeld werden voor inclusie. Daarvan konden uiteindelijk 6 artikelen geïncludeerd worden. Met de beperkte tijd die voor het onderzoek beschikbaar was, was het niet mogelijk om aanvullende informatie bij de auteurs van de geëxcludeerde artikelen op te vragen. Het is mogelijk dat met deze aanvullende informatie enkele artikelen in de toekomst alsnog geïncludeerd zouden kunnen worden.


HvA

31 oktober 2013

3

Figuur 1: Flow-chart van de studieselectieprocedure

De kwaliteit van de studies Tabel 1 geeft de kwaliteit van de studies weer, zoals die werd beoordeeld met behulp van het ‘Cochrane tool for risk of bias assessment’. Bij deze beoordeling kan worden aangemerkt dat blindering van proefpersonen en therapeuten bij beweeginterventies niet praktisch uitvoerbaar is. Blindering van de beoordelaars is wel mogelijk. Bij enkele studies bestond ‘risk of bias’ doordat de allocatie van proefpersonen aan de onderzoeksgroepen niet gerandomiseerd en/of geblindeerd was, of doordat informatie hierover ontbrak. Tabel 1: Methodologische kwaliteit van de studies

Study

Risk of bias

Blanc-Bisson (2008)3

Unclear: no description of sequence concealment and blinding of participants, personnel and assessors

Laver (2012)4 Said (2012)5 Jeffs (2013)6 Mudge (2008)7

Low Low Low

Trombetti (2013)8

generation,

allocation

Allocation was based on availability of beds and allocation was not concealed Sequential allocation based on availability of beds.


HvA

31 oktober 2013

4

Studiekarakteristieken Tabel 2 geeft een overzicht van de onderzochte studies. Studies die de effecten van beweeginterventies tijdens verblijf op de afdeling van de acute opname onderzochten bleken schaars: slechts één studie voldeed hieraan3. De overige studies onderzochten beweeginterventies na overplaatsing naar een geriatrische of interne afdeling4, 5, 7, 8 of naar een ander ziekenhuis6. Studies die werden uitgevoerd op een long-stay afdeling of waarbij de eerste follow-up meting pas na ontslag plaatsvond, en die hiermee ook interventies in de thuissituatie na ontslag in de evaluatie meenamen, zijn geëxcludeerd (Figuur 1). Alle studies richtten zich expliciet op ouderen met een gemiddelde leeftijd van de deelnemers van tenminste 65 jaar als inclusiecriterium (Tabel 2). De gemiddelde leeftijd van de deelnemers lag bij alle studies tussen de 79.1 en 85.5 jaar. De studies verschilden in toegepaste interventies. Drie studies onderzochten de effecten van een geïsoleerde beweeginterventie. Bij twee van deze studies3, 5 was de tijd (frequentie en duur) die aan beweeginterventies besteed werd groter in de interventiegroep dan in de controlegroep. In deze onderzoeken ontving de interventiegroep een oefenprogramma naast de standaardbehandeling (Tabel 2). Dit oefenprogramma bevatte spierversterkende oefeningen voor de benen, alleen3 of in combinatie met andere oefeningen5. Bij de derde studie4 verschilde alleen de vorm van bewegen tussen de interventie en de controlegroep terwijl de tijd die besteed werd aan de beweeginterventies constant was tussen de groepen. Bij deze studie werd door de interventiegroep getraind met een interactief computerspel, terwijl de controlegroep conventionele oefentherapie ontving. Drie andere studies onderzochten de effecten van een multifactoriële interventie waarin een beweeginterventie was inbegrepen6-8. In twee van deze studies waren, onder andere, spierversterkende oefeningen begrepen en was de tijd die aan beweeginterventies werd besteed groter in de interventiegroep dan in de controlegroep (Tabel 2). De informatie over de vorm en intensiteit en van de beweeginterventies was echter te beperkt om een vergelijking tussen de studies te kunnen maken. Dit geldt in het bijzonder voor de derde studie naar multifactoriële interventies7. De uitkomstmaten die in de studies werden onderzocht, verschilden. De studies die een geïsoleerde beweeginterventie onderzochten, evalueerden de functionele status van de deelnemers, maar hanteerden hiervoor verschillende uitkomstmaten. Twee van deze studies vonden hierbij geen effect voor de onderzoeksgroep als geheel, maar wel wanneer baseline karakteristieken als covariabelen in de analyse werden meegenomen3, 4. In beide studies bleek de functionele onafhankelijkheid (of mate van autonomie) bij baseline een van deze significante covariabelen te zijn. De derde studie die een geïsoleerde beweeginterventie onderzocht, betrof een haalbaarheidsstudie5 zonder evaluatie van de resultaten in termen van een statistische analyse. De studies die een multifactoriële interventie onderzochten, evalueerden, naast de functionele status van de deelnemers, vaker ziekenhuis-gerelateerde uitkomsten. Ook deze studies hanteerden bij de evaluatie van de functionele status verschillende uitkomstmaten. Twee van de studies vonden positieve effecten van de multifactoriële interventie op de functionele status van de deelnemers 7, 8. Dit werd in de ene studie7 gemeten met de modified Barthel Index (MBI), en in de andere studie8 met de Timed Up and Go test (TUG), de simplified Tinetti Score en de Functional Independence Measure (FIM). De derde studie6 vond geen positieve effecten van de interventie, maar onderzocht niet de fysieke componenten van de functionele status: alleen een psychische component (delier) werd geëvalueerd.


HvA

31 oktober 2013

5

Tabel 2: Studiekarak teristieken

Setting and participants

Intervention

Frequency/ Duration of intervention

Outcome measures and follow-up time

Significant between groups effects

Setting: acute care Participants: Age >70 years, confined to bed or walking with help; Exclusion: neuromuscular diseases (lower limbs); chronic respiratory imp; severe heart failure, peripheral vascular disease, palliative care, use of drugs that impair muscle function

1. (I; n=38) In addition to usual care: dynamic work for triceps surae (10 x; lying or standing upright); leg extension and hip flexion in alternation (45 deg/sec) for each leg (10 x); Knees flexed (30 deg), moving pelvis right and left (10 x) 2. (C; n=38) Usual care: transfer to arm-chair a.s.a.p.; start walking with human help at day 3-6

1. (I) start PT at day 1-2, 2 sessions (30 min each) pd/ 5 days pw / until clinical stability (T1); usual care after clinical stability 2. (C) walking with human assistance: 3 x pw

Outcomes: Katz-ADL; Handgrip strength; nutritional status Follow-up time: Clinical stability (T1) and one month after T1 (T2)

GLM: no significant between group effects. GLM with baseline characteristics as covariates: significant between groups effect (p=0.01) without further details

Setting: sub-acute care: inhospital geriatric rehabilitation unit Participants: Age ≥65 years, MMSE ≥21/30, sufficient communication skills and medically fit to participate, weight < 150 kg, able to perform sit-to-stand transfers without assistance, previously ambulating independently and adequate vision Exclusion: not screened for eligibility within 1 working day of admission

1. (I; n=22) Wii-fit activities matching individual abilities and needs (balance, strength, aerobic capacity) 2. (C; n=22) Activities matching individual abilities and needs (walking, transfers, up and down steps, balance task, strengthening, conditioning and flexibility exercises)

1. and 2. (Both I and C groups) 25 min pd; 5 days pw for the duration of stay on the unit

Outcomes: TUG, SPPB, MBBS, TIADL, FIM, ABC-Scale, EQ5D. Follow-up time: baseline and at discharge from the unit

Univariate analysis: no group differences for any outcome. Mixed model regression analysis adjusted for LOS, age, gender and FIM-score: coefficient (95% CI) TUG test: −1.26 (−2.50,−0.13); p=0.048 MBBS: 0.59 (0.02, 1.16); p= 0.042

Setting: sub-acute care: inhospital geriatric rehabilitation unit Participants: Age >60 years and ‘improve mobility/walking’ as a goal at admission Exclusion: Primary reason for admission was to await residential care placement, no physiotherapy required or medical restrictions on mobilisation, not able to provide consent in English, even not with help of next of kin

1. (I; n=22) In addition to usual care: bed exercises (strength training; bed mobility; sitting balance); sitting exercises (lower limb strengthening; sit to stand; standing balance; stepping on the spot); walking exercises (functional lower limb strengthening; sit to stand; standing balance; step up) 2. (C; n=25) Usual care provided by a multidisciplinary team. Routinely physiotherapy sessions (individual or group exercise classes) to improve lower limb strength or balance

1. (I) Not provided. The aim was to double the time performing mobility activities 2. (C) 1-2 physiotherapy sessions pw

Outcomes: Change in EMS, TUG and DEMMI, LOS, BI and discharge destination. Follow-up time: T(1): <48 h prior to discharge; T(2): at 3 months following discharge

No statistics on primary outcomes (this is a feasibility study; no between groups difference in death at T(2): risk difference −0.01, 95% CI -0.23; 0.21; p>0.999)

Study Exercise studies Blanc-Bisson 3 (2008)

Laver (2012)

5

Said (2012)

4


HvA

31 oktober 2013

6

Tabel 2: Vervolg Study

Setting and participants

Intervention

Frequency/ Duration of intervention

Outcome measures and follow-up time

Significant between groups effects

Setting: sub-acute care: secondary referral hospital Participants: Age ≥65 years, referral to the secondary hospital after admission of less than 48 h in the primary hospital Exclusion: severe dysphasia, death expected within 24 h, isolation for infection control, contraindication to mobilisation, admission to the Stroke Unit or to critical care, planned admission < 48 h, major psychiatric diagnosis, previous inclusion in the study, delirium and transfer from another hospital

1. (I; n=305) In addition to usual care: progressive resistance exercise (one of four levels: bed, seated, standing or rails); additional therapy for mobilisation and orientation 2. (C; n=343) Usual care: 24 h nursing care, daily patient review by staff. Allied Health and Aged Care medical consultations were provided only on referral.

1. (I) 2 exercise sessions Outcomes: (20-30) pd in addition Episodes of delirium, duration to usual care of delirium, severity of delirium, LOS, Return to previous residence, Follow-up time: cumulative data per participant at discharge (delirium was measured every 48 hours)

No between groups effects for any of the outcomes

Setting: sub-acute care: inhospital internal medicine service Participants: Age ≥65 years; Exclusion: fully dependent before admission or coming from a high-level residential care facility; medically too unstable for early assessment; terminally ill; transferred within 72 hours; died in the hospital; no admission to the study wards

1. (I; n=62) (a) Physiotherapy (early review; stadardized exercises at 4 levels allowing performance without assistance; activity diary), (b) education to encourage mobility and functional independence, (c) cognitive group intervention 2. (C; n=62): Usual care: daily patient review and discharge plan (multidisciplinary team), physiotherapy/ occupational therapy on referral

Not provided

Outcomes: Change in MBI, change in TUG, delirium, LOS, incidence of falls, discharge destination, readmission within 30 days Follow-up time: at discharge

Change in MBI: median (IQR): I-group: 8.5 (3, 19), Cgroup: 3.5 (0, 15); p=.03 Delirium: n (%): I-group: 12 (19.4), C-group: 22 (35.5); p=.04

Setting: sub-acute care: inhospital geriatric rehabilitation unit Participants: Age ≥65 years and fall related diagnosis. Sufficiently medically stable and (1) able to walk 10 m with or without assistive device, (2) able to follow simple instructions, and (3) able to participate in a goal-oriented rehabilitation intervention. Exclusion: Acute confusional state or unimpaired gait, standing balance, mobility, or strength

1. (I; n=92): assessment of fall- and fracture risk factors. Intervention: (a)individual physiotherapy (gait, balance, strength, functional activities) (b) physiotherapeutic groups (balance, stability, range of motion, mobility, muscle strength and power), (c) Jaques-Dalcroze eurhythmics workshops, (d) workshop to tackle fear of falling. 2. (C; n=30): usual care. Assessment of fall- and fracture risk factors. Individual physiotherapy (functional activities, e.g., transfers, stepping), supervised walking, and assistive device adaptation

1. (I) (a) 3 to 5 (30–45min) pw, (b) 2 sessions (60-min) pw, (c) 2 sessions (60-min) pw, (d) 1 session (60-min) pw 2. (C) Individual physiotherapy: 3 sessions (30-min) pw. No restrictions on medical, nursing, or allied health interventions

Outcomes: Spatial and temporal gait parameters; TUG, simplified Tinetti test, FIM. (Secondary outcomes) LOS, falls, hospital readmissions and mortality. Follow-up time: (primary outcomes) postintervention, (secondary outcomes) during hospital stay and 12-month postdischarge

Adjusted between-group mean difference (95% CI): TUG: -3.7 (-6.8 to -0.7); p=0.017 Simplified Tinetti Score: -1.4 (-2.1 to -0.8); p<0.001 FIM: 6.5 (0.7 to 12.3); p=0.027 Single task comfortable (8.6 (3.0 to 14.1) cm/s; p=0.003) and maximum gait velocity (9.1 (2.7 to 15.4) cm/s; p=0.006), dual-task gait velocity (8.4 (3.4 to 13.5) cm/s; p=0.001) and stride time variability (−2.6 (−5.0 to −0.8) %; p=0.043)

Multifactorial studies Jeffs (2013)

6

Mudge (2008)

Trombetti 8 (2013)

7

I, Intervention group; C, Control group; pd, per day; pw, per week; h, hours; PT=physiotherapy; Katz-ADL, Katz index of activities of daily living ; GLM, general linear model; MMSE, Mini Mental State Examination ; Wii-fit, an interactive gaming program ; TUG, Timed Up and Go test ; SPPB, Short Physical Performance Battery ; MBBS, Modified Berg Balance Scale ; TIADL, Timed Instrumental Activities of Daily Living test ; FIM, Functional Independence Measure ; ABC-Scale, Activitity Specific Balance Confidence Scale ;EQ5D, measure of health related quality of life; CI, Confidence Interval; LOS, length of stay; EMS, Elderly Mobility Scale; DEMMI, De Morton Mobility Index; BI, Barthel Index; MBI, Modified Barthel Index. Projectrapport: Systematic Review Ziekenhuisfysiotherapie.

HvA

31 oktober 2013

7

Discussie Het literatuuronderzoek bracht drie studies aan het licht die de effecten van geïsoleerde beweeginterventies onderzochten bij ouderen die in het ziekenhuis zijn opgenomen3-5. Deze studies konden de meerwaarde van de interventie niet aantonen voor de groep als geheel. Twee van deze studies konden echter wel meerwaarde van de beweeginterventie aantonen nadat met baseline patiëntkarakteristieken in de analyse rekening werd gehouden3, 4. Dit impliceert dat de meerwaarde van de beweeginterventies weliswaar niet voor de gehele onderzoekspopulatie kon worden aangetoond, maar dat deze mogelijk wel bestaat voor subgroepen. Nader onderzoek is nodig om dit te bevestigen en om te bepalen welke patiëntkarakteristieken de goede responders kenmerken, en voor welke beweeginterventies dit dan geldt. Hiernaast werden drie studies geïncludeerd die de effecten van een multifactoriële interventie onderzochten6-8 waarin beweeginterventies waren opgenomen. Twee van deze studies7, 8 vonden meerwaarde van een multifactoriële interventie op uitkomstmaten voor het fysiek functioneren. Deze conclusies sluiten in grote lijnen aan bij de bevindingen van eerder literatuuronderzoek van De Morton et al.1 In dit onderzoek werden negen studies geïncludeerd (met in totaal 4.223 deelnemers), waarvan twee studies (met in totaal 396 deelnemers) het effect van een geïsoleerde beweeginterventie op functionele uitkomstmaten onderzochten. De Morton et al. concludeerden dat er geen wetenschappelijke evidentie was voor het effect van beweeginterventies op de functionele status van de deelnemers, onafhankelijk of deze interventies geïsoleerd of geïntegreerd in een multifactoriële interventie werden aangeboden. Bovendien adviseerden ook deze onderzoekers de uitvoering van subgroepanalyses ter identificatie van patiëntkarakteristieken die een goede respons voorspellen. In de studie van De Morton et al. werden kleine significante effecten van een multifactoriële interventie gevonden op andere uitkomstmaten dan de functionele status van de deelnemers: een toename in het aantal patiënten dat terug naar huis kon worden ontslagen en een vermindering van het aantal dagen dat de patiënten op de acute afdeling van het ziekenhuis waren opgenomen. De resultaten van het huidige literatuuronderzoek kunnen dit niet bevestigen7, 8. In deze recente studies werd een geringe power aangedragen als oorzaak voor het gebrek aan significantie op dergelijke ziekenhuis-gerelateerde uitkomsten. Inderdaad was het aantal deelnemers in deze twee studies (in totaal 246) klein vergeleken met de studies die werden geïncludeerd in de review van De Morton et al. Wel werd in beide studies van het huidige literatuuronderzoek een effect op functionele parameters gemeten, waar dit door De Morton et al. niet kon worden aangetoond. Vervolgonderzoek is nodig om deze bevindingen te bevestigen. De ziekenhuisfysiotherapie is gebaat bij het in kaart brengen van de wetenschappelijke evidentie van beweeginterventies bij ouderen die in het ziekenhuis zijn opgenomen. Het aantal studies dat hiernaar onderzoek doet is echter gering. Dit was reeds de conclusie van De Morton et al. in 2006, en het huidige onderzoek laat zien dat dit nog steeds het geval is; met name studies die zijn uitgevoerd op de afdeling van acute opname zijn schaars. De beperkte omvang van beschikbare literatuur draagt waarschijnlijk bij aan het gebrek aan evidentie voor beweeginterventies bij de doelgroep. Dit zou kunnen verklaren waarom wel evidentie gevonden wordt voor multifactoriële interventies, waar immers meer onderzoek naar is verricht, en niet voor geïsoleerde beweeginterventies. Maar wellicht spelen ook andere factoren een rol. Juist de interactie van beweeginterventies met andere interventies (bijvoorbeeld voeding) zou het effect van de afzonderlijke interventies positief kunnen beïnvloeden3, en zo bij kunnen dragen aan het succes van gecombineerde interventies ten opzichte van geïsoleerde interventies. Ten slotte kunnen ook de gehanteerde meetinstrumenten de totstandkoming van wetenschappelijke evidentie voor beweeginterventies in de weg staan. Gangbare meetinstrumenten voor beoordeling van de fysieke functionele status (zoals de Timed-Up-and-Go-Test en Barthel Index) zijn mogelijk minder responsief


HvA

31 oktober 2013

8

voor het aantonen van verandering bij de onderzochte doelgroep1. Het gebruik van responsieve meetinstrumenten is belangrijk bij de beoordeling van de effectiviteit van beweeginterventies. Aanbevelingen Voortvloeiend uit het literatuuronderzoek kunnen de volgende aanbevelingen worden gedaan. De omvang van de beschikbare literatuur met betrekking tot de onderzoeksvraag is te gering om een aanbeveling te doen over de aard en intensiteit van beweeginterventies bij ouderen die in het ziekenhuis zijn opgenomen. In het bijzonder ontbreken studies die verricht zijn in een acute opnamesituatie. Daarom verdient het aanbeveling gecontroleerd en gerandomiseerd onderzoek op dit gebied te stimuleren. Het is bij dit onderzoek van belang om de aard, frequentie, duur en intensiteit van de interventie in detail te beschrijven. Deze informatie is in de voorhanden zijnde literatuur nog te vaak onvolledig. Ten slotte is het van belang om de karakteristieken van de patiënten die het meeste profijt van een beweeginterventie zullen hebben te identificeren door middel van subgroepanalyses. Eerder onderzoek toonde aan dat de functionele status bij opname hierin waarschijnlijk belangrijk is3; met name patiënten die bij opname afhankelijk zijn van hulp of supervisie om te kunnen lopen, zijn mogelijk gebaat bij beweeginterventies9. Verder onderzoek is nodig om dit nader te onderzoeken. Voor de haalbaarheid van een meta-analyse van de huidige studies in combinatie met de studies van De Morton et al., dient de homogeniteit tussen de studies nader te worden onderzocht. Naast de homogeniteit in de toegepaste interventies is hierbij ook de setting van het onderzoek een punt van aandacht. In het onderzoek van De Morton werden alleen studies geïncludeerd die in een acute opnamesetting plaatsvonden. Bij het huidige literatuuronderzoek voldeed één studie daar volledig aan3, en één studie bij benadering omdat overplaatsing naar de afdeling van onderzoek in deze studie binnen 48 uur diende plaats te vinden6. Overige studies vonden plaats in een subacute setting. Conclusie De resultaten van het review laten zien dat beweeginterventies een twijfelachtig effect hebben op de functionele status van ouderen in het algemeen die in het ziekenhuis zijn opgenomen. De literatuur over het onderwerp is momenteel echter nog te beperkt om zeker van te zijn van deze conclusie. Het review liet zien dat beweeginterventies mogelijk wel effect hebben voor subgroepen binnen de gehele populatie. Het is van belang de karakteristieken van deze subgroepen te identificeren. Tenslotte zijn er ook aanwijzingen dat beweeginterventies in interactie met andere interventies, zoals voedingsinterventies, wel effectief zouden kunnen zijn. Op grond van de beschikbare literatuur is het momenteel nog niet mogelijk een aanbeveling te doen voor beweeginterventies bij ouderen die in het ziekenhuis zijn opgenomen. Er is goed gekwalificeerd aanvullend onderzoek nodig op dit gebied. Bij dit onderzoek is een gedetailleerde beschrijving en onderbouwing van de interventie en gebruik van responsieve meetinstrumenten essentieel.


HvA

31 oktober 2013

9

Referenties 1. 2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

de Morton NA, Keating JL, Jeffs K. Exercise for acutely hospitalised older medical patients. Cochrane Database Syst Rev. 2007;1:CD005955 Cameron ID, Gillespie LD, Robertson MC, Murray GR, Hill KD, Cumming RG, Kerse N. Interventions for preventing falls in older people in care facilities and hospitals. Cochrane Database Syst Rev. 2012;12:CD005465 Blanc-Bisson C, Dechamps A, Gouspillou G, Dehail P, Bourdel-Marchasson I. A randomized controlled trial on early physiotherapy intervention versus usual care in acute care unit for elderly: Potential benefits in light of dietary intakes. Journal of Nutrition, Health & Aging. 2008;12:395-399 Laver K, George S, Ratcliffe J, Quinn S, Whitehead C, Davies O, Crotty M. Use of an interactive video gaming program compared with conventional physiotherapy for hospitalised older adults: A feasibility trial. Disability & Rehabilitation. 2012;34:1802-1808 Said CM, Morris ME, Woodward M, Churilov L, Bernhardt J. Enhancing physical activity in older adults receiving hospital based rehabilitation: A phase ii feasibility study. BMC geriatrics. 2012;12:26 Jeffs KJ, Berlowitz DJ, Grant S, Lawlor V, Graco M, de Morton NA, Savige JA, Lim WK. An enhanced exercise and cognitive programme does not appear to reduce incident delirium in hospitalised patients: A randomised controlled trial. BMJ Open. 2013;3 Mudge AM, Giebel AJ, Cutler AJ. Exercising body and mind: An integrated approach to functional independence in hospitalized older people422. Journal of the American Geriatrics Society. 2008;56:630-635 Trombetti A, Hars M, Herrmann F, Rizzoli R, Ferrari S. Effect of a multifactorial fall-andfracture risk assessment and management program on gait and balance performances and disability in hospitalized older adults: A controlled study30. Osteoporosis International. 2013;24:867-876 De Morton NA, Jones CT, Keating JL, Berlowitz DJ, MacGregor L, Lim WK, Jackson B, Brand CA. The effect of exercise on outcomes for hospitalised older acute medical patients: An individual patient data meta-analysis. Age and ageing. 2007;36:219-222


HvA

31 oktober 2013

10

Bijlage 1: Zoekstrategieën Database(s): Ovid MEDLINE Ovid MEDLINE(R) In-Process & Other Non-Indexed Citations and Ovid MEDLINE(R) 1946 to Present Search Strategy: # Searches 1 exp Inpatients/ 2 (medical adj2 inpatient$).ti,ab. 3 (medical adj2 patient$).ti,ab. 4 hospitali#ed.ti,ab. 5 immobili#ed.ti,ab. 6 (hospital$ adj2 inpatient$).ti,ab. 7 (hospital$ adj2 patient$).ti,ab. 8 exp Health Services for the Aged/ and exp Hospital Units/ 9 1 or 2 or 3 or 4 or 5 or 6 or 7 or 8 10 exp aged/ or "aged, 80 and over"/ or exp Aging/ or exp Geriatrics/ or Frail Elderly/ 11 (old$ or elder$ or aged or geriatr*).ti,ab. 12 10 or 11 13 exp Exercise/ or exercise movement techniques/ or exp exercise therapy/ 14 strength$.ti,ab. 15 train$.ti,ab. 16 (exercise$ or physical fitness).ti,ab. 17 (exercise$ adj10 train$).ti,ab. 18 (strength$ adj10 train$).ti,ab. 19 (activit$ adj3 patient$).ti,ab. 20 Physical Therapy Specialty/ or exp Physical Therapy Modalities/ 21 (Physiother$ or physical therap$).ti,ab. 22 Physical Fitness/ 23 exp Rehabilitation/ 24 rehabilitat*.ti,ab. 25 exp Walking/ 26 Ambulat$.ti,ab. 27 13 or 14 or 15 or 16 or 17 or 18 or 19 or 20 or 21 or 22 or 23 or 24 or 25 or 26 28 (Child$ or paediatric$).mp.


HvA

31 oktober 2013

11

29 (Cerebrovascular accident or CVA or stroke).mp. 30 (9 and 10 and 27) not 28 not 29 31 randomized controlled trial/ or controlled clinical trial/ or (random* or trial or groups).ti,ab. 32 animals/ not (humans/ and animals/) 33 30 and 31 34 33 not 32 35 limit 34 to ed=20060201-20130906


HvA

31 oktober 2013

12

Database(s): Embase Embase Classic+Embase 1947 to 2013 September 04 Search Strategy: # Searches 1 hospital patient/ or aged hospital patient/ 2 (medical adj2 inpatient$).ti,ab. 3 (medical adj2 patient$).ti,ab. 4 hospitali#ed.ti,ab. 5 immobili#ed.ti,ab. 6 (hospital$ adj2 inpatient$).ti,ab. 7 (hospital$ adj2 patient$).ti,ab. 8 1 or 2 or 3 or 4 or 5 or 6 or 7 9 exp aged/ 10 exp aging/ 11 exp geriatrics/ 12 frail elderly/ 13 (old$ or elder$ or aged or geriatr*).ti,ab. 14 9 or 10 or 11 or 12 or 13 15 exp exercise/ 16 exp kinesiotherapy/ 17 strength$.ti,ab. 18 train$.ti,ab. 19 (exercise$ or physical fitness).ti,ab. 20 (exercise$ adj10 train$).ti,ab. 21 (strength$ adj10 train$).ti,ab. 22 (activit$ adj3 patient$).ti,ab. 23 exp physiotherapy/ 24 (physiother$ or physical therap$).ti,ab. 25 exp rehabilitation/ 26 rehabilitat*.ti,ab. 27 exp walking/ 28 Ambulat$.ti,ab. 29 15 or 16 or 17 or 18 or 19 or 20 or 21 or 22 or 23 or 24 or 25 or 26 or 27 or 28


HvA

31 oktober 2013

13

30 (Child$ or paediatric$).mp. 31 (Cerebrovascular accident or CVA or stroke).mp. 32 (8 and 14 and 29) not 30 not 31 33 randomized controlled trial/ or controlled clinical trial/ or (random* or trial or groups).ti,ab. 34 32 and 33 35 animal/ not (human/ and animal/) 36 34 not 35 37 limit 36 to dd=20060201-20130906


HvA

31 oktober 2013

14

Database: Cochrane: Central Register of Controlled Trials Search Strategy: ID Search #1 MeSH descriptor: [Inpatients] explode all trees #2 medical near/2 inpatient*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #3 medical near/2 patient*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #4 hospitali*ed:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #5 immobili*ed:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #6 hospital* near/2 inpatient*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #7 hospital* near/2 patient*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #8 MeSH descriptor: [Health Services for the Aged] explode all trees #9 MeSH descriptor: [Hospital Units] explode all trees #10 #8 and #9 #11 #1 or #2 or #3 or #4 or #5 or #6 or #7 or #10 #12 MeSH descriptor: [Aged] explode all trees #13 MeSH descriptor: [Aged, 80 and over] explode all trees #14 MeSH descriptor: [Frail Elderly] explode all trees #15 MeSH descriptor: [Aging] explode all trees #16 MeSH descriptor: [Geriatrics] explode all trees #17 old* or elder* or aged or geriatr*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #18 #12 or #13 or #14 or #15 or #16 or #17 #19 MeSH descriptor: [Exercise] explode all trees #20 MeSH descriptor: [Exercise Movement Techniques] explode all trees #21 MeSH descriptor: [Exercise Therapy] explode all trees #22 strength* or train*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #23 exercise* or physical fitness:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #24 exercise* near/10 train*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #25 strenght* near/10 train*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #26 activit* near/3 patient*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #27 MeSH descriptor: [Physical Therapy Specialty] explode all trees #28 MeSH descriptor: [Physical Therapy Modalities] explode all trees #29 Physiother* or physical therap*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #30 MeSH descriptor: [Physical Fitness] explode all trees #31 MeSH descriptor: [Rehabilitation] explode all trees #32 rehabilitat*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #33 MeSH descriptor: [Walking] explode all trees #34 Ambulat*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #35 #19 or #20 or #21 or #22 or #23 or #24 or #25 or #26 or #27 or #28 or #29 or #30 or #31 or #32 or #33 or #34 #36 Child* or paediatric*:ti,ab,kw (Word variations have been searched) #37 Cerebrovascular accident or CVA or stroke:ti,ab,kw (Word variations have been searched)


HvA

31 oktober 2013

15

Database: CINAHL Search Strategy: #

Query

Limiters/Expanders

S39

S37 AND S36

Limiters - Published Date: 2006020120130931 Search modes - Boolean/Phrase

S38

S37 AND S36

Search modes - Boolean/Phrase

S37

S34 NOT S35


S36

( (MH "Randomized Controlled Trials") OR (MH "Clinical Trials") ) OR TI ( random* or trial or groups ) OR AB ( random* or trial or groups )


S35

(MH "Animals") NOT ( (MH "Animals") AND (MH "Human") )


S34

S33 NOT S31 NOT S32


S33

S9 AND S15 AND S30


S32

TI ( Cerebrovascular accident or CVA or stroke ) OR AB ( Cerebrovascular accident or CVA or stroke )


S31

TI ( Child* or paediatric* ) OR AB ( Child* or paediatric* )


S30

S16 OR S17 OR S18 OR S19 OR S20 OR S21 OR S22 OR S23 OR S24 OR S25 OR S26 OR S27 OR S28 OR S29


S29

TI ambulat* OR AB ambulat*


S28

(MH "Walking")


S27

TI rehabilitat* OR AB rehabilitat*


S26

(MH "Rehabilitation+")


S25

(MH "Physical Fitness+")


S24

TI ( physiother* or physical therap* ) OR AB ( physiother* or physical therap* )


S23

TI activit* N3 patient* OR AB activit* N3 patient*


S22

TI strength* N10 train OR AB strength* N10 train


S21

TI exercise* N10 train OR AB exercise* N10 train



HvA

31 oktober 2013

16

S20

TI ( exercise* OR physical fitness ) OR Search modes - Boolean/Phrase AB ( exercise* OR physical fitness )

S19

TI train* OR AB train*


S18

TI strength* OR AB strength*


S17

(MH "Therapeutic Exercise+") OR (MH "Physical Therapy+")


S16

(MH "Exercise+")


S15

S10 OR S11 OR S12 OR S13 OR S14


S14

TI ( old* or elder* or aged or geriatr* ) OR AB ( old* or elder* or aged or Search modes - Boolean/Phrase geriatr* )

S13

(MH "Gerontologic Care")


S12

(MH "Geriatrics")


S11

(MH "Aging+")


S10

(MH "Aged+") OR (MH "Aged, 80 and Over") OR (MH "Aged, Hospitalized") Search modes - Boolean/Phrase OR (MH "Frail Elderly")

S9

S1 OR S2 OR S3 OR S4 OR S5 OR S6 OR S7 OR S8


S8

MH "Aged, Hospitalized"


S7

TI hospital* N2 patient* OR AB hospital* N2 patient*


S6

TI hospital* N2 inpatient* OR AB hospital* N2 inpatient*


S5

TI immobili#ed OR AB immobili#ed


S4

TI hospitali#ed OR AB hospitali#ed


S3

TI medical N2 patient* OR AB medical N2 patient*


S2

TI medical N2 inpatient* OR AB medical N2 inpatient*


S1

(MH "Inpatients")



HvA

31 oktober 2013

17

Database: PEDro Search Strategy: “hospitali* and elderly” [title/abstract] “hospitali* ” [title/abstract] and “gerontology”[subdicipline] “inpatient* ” [title/abstract] and “gerontology”[subdicipline] “hospitali* ” [title/abstract] and “gerontology”[subdicipline] and “fitness training”[therapy] “hospitali* ” [title/abstract] and “gerontology”[subdicipline] and “strength training”[therapy] “hospitali* ” [title/abstract] and “gerontology”[subdicipline] and “stretching, mobilisation, manipulation, massage”[therapy]


HvA

31 oktober 2013

18

Bijlage 2: Risk of Bias Assessment Tool for RCT’s (Cochrane) Domain 1: Sequence generation Describe the method used to generate the allocation sequence in sufficient detail to allow an assessment of whether it should produce comparable groups. Was the allocation sequence adequately generated? Yes No Unclear

[ [ [

] ] ]

Domain 2: Allocation concealment Describe the method used to conceal the allocation sequence in sufficient detail to determine whether intervention allocations could have been foreseen in advance of, or during, enrolment. Was allocation adequately concealed? Yes No Unclear

[ [ [

] ] ]

Domain 3: Blinding of participants, personnel and outcome assessors Assessments should be made for each main outcome (or class of outcomes) Describe all measures used, if any, to blind study participants and personnel from knowledge of which intervention a participant received. Provide any information relating to whether the intended blinding was effective. Was knowledge of the allocated intervention adequately prevented during the study? Yes No Unclear

[ [ [

] ] ]

Domain 4: Incomplete outcome data Assessments should be made for each main outcome (or class of outcomes) Describe the completeness of outcome data for each main outcome, including attrition and exclusions from the analysis. State whether attrition and exclusions were reported, the numbers in each intervention group (compared with total randomized participants), reasons for attrition/exclusions where reported, and any re-inclusions in analyses performed by the review authors. Were incomplete outcome data adequately addressed? Yes No Unclear

[ [ [

] ] ]


HvA

31 oktober 2013

19

Domain 5: Selective outcome reporting State how the possibility of selective outcome reporting was examined by the review authors, and what was found. Are reports of the study free of suggestion of selective outcome reporting? Yes No Unclear

[ [ [

] ] ]

Domain 6: Other sources of bias State any important concerns about bias not addressed in the other domains in the tool. If particular questions/entries were pre-specified in the review’s protocol, responses should be provided for each question/entry. Was the study apparently free of other problems that could put it at a high risk of bias? Yes No Unclear

[ [ [

] ] ]


HvA

31 oktober 2013

20

De effecten van beweeginterventies bij ouderen tijdens ziekenhuisopname, een Systematic Review

Recommend Documents