CVOpen. Onderbouw in augustus van start

CVOpen 4 Jaargang 6 Juni 2006

Onderbouw in augustus van start

• Computers ingezet bij eindexamen op Comenius College • CSG Calvijn start met horizontale verantwoording • Oud-leerlingen nu bevoegd docent op PENTA college CSG

Colofon

In dit nummer

1

Computers ingezet bij eindexamen

2

Onderbouw in augustus van start

5

Extra geld nodig voor grote stad

6

Collegiale visitatie in beeld

7

Educatieve dvd over vrijheid

8

Duale pioniers PENTA studeren af!

E-mail [email protected]

9

PENTA als opleidingsschool

Internet www.cvo.nl



CVOpen is het huisorgaan van de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO). Het verschijnt vier keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle 2.200 medewerkers van CVO en aan relaties. Uitgever Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO) Goudsesingel 14a, 3011 KA Rotterdam Postbus 22421, 3003 DK Rotterdam Tel. (010 ) 217 13 99 Fax (010 ) 411 42 78

11

www.calvijn.nl

12

De week van Nel Plaisier

Talitha Zondag.

14

‘Betrek anderen bij de school’

Redactieadres

16

De stelling: Wat te doen tegen digitaal pesten?

Redactie Robert van Atten, Albert Bosma, Lennaert van der Hoeven, Ron van Rossum, Ad van Schelven, Anja de Zeeuw en

Verenigingsbureau CVO, t.a.v. redactie CVOpen,

17

De (CVO)pen aan een gast:

Postbus 22421, 3003 DK Rotterdam



Wim Groot en Henriëtte Maassen van den Brink

Eindredactie

18

Nieuws van de scholen

22

Duale student Andrea Bolle

hAAi, Rotterdam

23

Personalia

Beeld

24

De hobby van Ron van Rossum

Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw, Gouda Ontwerp

Bajo, Joyce van Belkom, Martijn van de Griendt, hAAi, PR Sire, Rick Keus Coverfoto Martijn van de Griendt Druk Quantes, Rijswijk

2

6

12

24

Aan dit nummer werkten mee: De Nieuwe Lijn tekst & communicatie, Lennaert van der Hoeven (PENTA college CSG), H. Maassen van den Brink, Jacquelijn van der Harst en Anja de Zeeuw (Communicatie­ adviesbureau Anja de Zeeuw), Talitha Zondag (bureau CVO).

Actueel

Computers ingezet bij eindexamen De computer rukt op bij het afleggen van het centraal schriftelijk examen in de theoretische leerweg van het vmbo, havo en vwo. Op het Comenius College deden de eerste groepen leerlingen officieel mee aan de computerexamens, ook wel ‘compex’ Leerlingen die op de computer examen doen mogen niet op elkaars beeldscherm kijken.

genoemd. In 2007 worden computerexamens landelijk ingevoerd.

Op 22 mei legden 20 vmbo-tl-leerlingen van

de examensecretarissen: we gingen daarom

Beheersbaar met kleine aantallen

de unit P.C. Boutenssingel het examen

met een goed gevoel het eindexamen

Voor de leerlingen is het voordeel dat ze op

natuur-/scheikunde (nask) voor een deel af

tegemoet.’

computers beter simulaties kunnen

achter de computer. En op 30 mei maakten

Naast de technische eisen aan de computers

nabootsen en berekeningen kunnen maken

32 havo-leerlingen op de unit Lijstersingel

en het netwerk, stelde CEVO ook eisen aan

van bijvoorbeeld de remweg van een auto of

18 een aantal opgaven uit hun eindexamen

de organisatie in het computerlokaal.

de val van een tennisbal.

natuurkunde op een pc.

Leerlingen mochten niet op elkaars beeld-

Dat natuurkunde voorop loopt, verklaart

De afgelopen maanden vond er een succes-

scherm kijken. Daarom moesten er schotten

Martin onder andere uit het innovatieve

volle pilot plaats, in overleg met de docenten,

tussen de computers staan, of moest er

karakter van het vak, de goede computer-

de examensecretarissen en de externe ICT-

voldoende tussenruimte zijn.

programma’s ervoor die veel gebruikt

beheerder van Comenius, Capgemini.

Martin vertelt dat hij en zijn collega’s on­ge-

worden in de lessen, en uit de omvang van

Martin de Fockert, beleidsmedewerker

­veer vijf protocollen moesten doorwerken,

het vak: er zijn niet veel leerlingen die

onderwijs ICT van het Comenius College,

uitvoeren en laten ondertekenen door de

natuurkunde of nask volgen. ‘Met kleine

vertelt: ‘Vorig jaar heeft de havo-examen-

directie. Daarbij ging het bijvoorbeeld om

aantallen is het computerexamen beheers-

klas geoefend met computerexamens voor

voldoende pc’s, plus nog een overhead van

baar. Voor Engels of wiskunde praat je over

natuurkunde. Voor de examens van 2006

10% die standby moest zijn voor het geval

grote aantallen leerlingen. Dat wordt nog

hebben we tijdig de officiële aanvraag bij

een leerling problemen ondervond. Ook de

een hele uitdaging – hoe groot is het beslag

CEVO ingediend om natuurkunde 1 en 2 ook

verwerking van de resultaten moest volgens

dat de eindexamenkandidaten op onze pc’s

echt centraal op de computer te mogen af-

een vaste procedure. De resultaten gaan

leggen?’

nemen. Dit vergde een ruime voorbereiding.’

naar twee verschillende servers, en er

(AZ)

worden meteen backups van gemaakt, voor

Beveiliging

de twee correctoren en voor de schoolkluis.

De Centrale Examencommissie Vaststelling

Martin: ‘In de pilot hebben we computer­

Opgaven vwo, havo, vmbo (CEVO) stelt

crashes gesimuleerd. Zo trokken we bij-

strenge eisen aan de beveiliging van de

voor­beeld een stroomkabel uit de computer

computers. Martin: ‘De computers moeten

bij één leerling die we vooraf hadden

afgesloten zijn van het netwerk, want leer-

geïnformeerd. Inderdaad was het werk

lingen mogen geen mogelijkheid hebben om

keurig opgeslagen, ook al viel de pc uit.’

op internet te komen of met elkaar te communiceren. De totaal beveiligde omgeving

Comenius bereidde leerlingen en ouders

bevat alleen examensoftware. We hebben

goed voor op het verschil van de computer-

deze opstelling eerst verschillende keren

examens met de gewone schriftelijke

getest. De laatste test was bevredigend voor

examens.







C VOpen

Techniekleerlingen op de P.C. Boutenssingel zagen de schotten die tussen de computers moeten staan.

Juni 2006

Veelkleurig beeld op CVO-scholen Nieuwe brugklassers op CVO-scholen krijgen te maken met de ‘onderbouw’. De onderbouw is met ingang van het cursusjaar 2006-2007 de opvolger van de basisvorming. De essentie is dat scholen en leraren zelf invulling mogen geven aan het onderwijs in de onderbouw, als de 58 kerndoelen van de overheid maar worden gehaald. De overheid geeft dus het ‘wat’ aan, de scholen vullen in ‘hoe’. In dit artikel een impressie van ‘hoe’ CVO-scholen de onderbouw invoeren.

Onderbouw in augustus van start Op veel CVO-scholen waren al vernieuwingen aan de gang.

leerlingen in klas 2 voldoende praktische sectororiëntatie krijgen

Die inspireerden tot de visienota ‘Bindend en boeiend onderwijs’

om een duidelijk beeld te krijgen van de inhoud van deze vakken.’

(2004), of werden er andersom door geïnspireerd. Verschillende

Calvijn Vreewijk: bèta-cluster

CVO-scholen gaven de vernieuwing van de basisvorming een plaats binnen hun eigen ontwikkeling. Voor andere was het een

Op de vestiging Vreewijk van CSG Calvijn (vmbo-tl, havo, atheneum,

stimulans om echt te beginnen met onderwijsvernieuwing.

gymnasium) wordt al twee jaar vak- en leerjaaroverschrijdend

Eerst konden de scholen aan de hand van scenario’s bepalen

lesgegeven, blijkt uit het verhaal van Rob Madlener, docent

welke richting ze in willen slaan met hun onderbouw.

techniek. Hij is voorzitter van een commissie waarin de vakken techniek, natuurkunde, informatica en geschiedenis of biologie

Calvijn Juliana: scenario 3

samenwerken. ‘De vakdoelen blijven overeind, maar waar raak­­­-

Een van de koplopers is de (t)huiswerkvrije vestiging Juliana van

vlakken zijn werken de vakken samen en wordt er een project

CSG Calvijn in Rotterdam-Zuid, die de theoretische/gemengde

opgezet. Leerlingen moeten zien dat techniek en natuurkunde

leerweg in het vmbo aanbiedt. De vestiging heeft gekozen voor

heel nauw samenhangen. Dat zien ze zonder projecten niet.’

onderbouwscenario 3, dus samenwerking door integratie.

De vestiging Vreewijk is bezig om een groot bèta-cluster te vormen

Onderwijsteamleider Aad Stortenbeker vertelt dat circa tachtig

in de onder- en bovenbouw, dat wil zeggen een doorlopende

nieuwe brugklassers met ingang van het nieuwe schooljaar les

leerlijn over alle vakgebieden die meedoen en in alle onderwijs-

krijgen in zeven leergebieden. Voor de klassieke vakken komen

soorten. Het idee voor een bèta-profiel ontstond doordat leerlingen

terug: Nederlands, de moderne vreemde talen, mens en natuur,

erg gemotiveerd – en succesvol – bezig waren voor robotica­

mens en maatschappij, wiskunde, kunst en cultuur, en sport en

wedstrijden van speelgoedfabrikant Lego.

beweging. Er zal meer in blokuren van 2 x 45 minuten lesgegeven

Rob heeft nauw contact met bedrijven: ‘In de Botlek en Europoort

worden. Ook zal Juliana binnen de moderne vreemde talen werken

is een gigantisch tekort aan technisch personeel. We willen daarom

met een kerntaal. Dat wil zeggen dat in elk van de vier periodes

een heel gelikt bèta-programma aanbieden in de onderbouw.

één moderne vreemde taal gedurende 5 uur per week aan bod

We hopen dat leerlingen zo enthousiast raken dat ze naar de

komt en een andere taal 1 uur als ‘onderhoudsuur’. In een andere

Technische Universiteit Delft gaan, of naar een techniekopleiding

periode is dat omgekeerd.

in het hbo of mbo.’

Juliana neemt straks een nieuw gebouw in gebruik. Toch signaleert

Rob merkt dat voor projectonderwijs de technische vaklokalen

Aad als knelpunt voor de onderbouw het aantal computers in een

ideaal gesproken dicht bij elkaar moeten liggen. ‘We willen de

lokaal. Ook voorziet hij problemen bij de aansluiting op de

lokalen op één verdieping concentreren, met tussendeuren.’

bovenbouw. ‘Gaat daar verder gewerkt worden met leergebieden of met traditionele vakken? Als dat laatste het geval is, moeten de







C VOpen

Juni 2006

Leerlingen op de Pelikaanweg namen hun eigen cd op en promootten die.

De samenwerking tussen onder- en bovenbouwdocenten vergt nog

Farelcollege: scenario 2

extra aandacht, omdat bovenbouwdocenten met de exameneisen

Het Farelcollege in Ridderkerk koos voor scenario 2, dus voor het

werken. ‘We moeten samen goed op een rijtje zetten wat leerlingen

werken met vakoverstijgende projecten. In ieder geval zullen naar

moeten kennen en kunnen’, zegt Rob.

verwachting in het cursusjaar 2007-2008 wekelijks projectmiddagen op het rooster komen van de sportbrugklas (vmbo basis- en

‘Scenario Bergschenhoek’

kaderberoepsgerichte leerweg) en de brugklassen tweetalig

Twee nieuwe vestigingen van Melanchthon maakten al eerder een

onderwijs (vwo). ‘Binnen de sportklas sluit het werken met

duidelijke keuze voor een scenario. Via, de vestiging op het

vakoverstijgende projecten mooi aan’, vertelt Jeroen Barto,

Henegouwerplein in Rotterdam, koos voor scenario 4 (samenhang

teamleider sportklas, ‘want we zijn bezig met grote projecten

via competenties van leerlingen, zie CVOpen 6-2). De vestiging

waarin we de nadruk leggen op samenwerken, organiseren en

Bergschenhoek startte negen maanden geleden met een scenario

leiding geven. Ook werken we in de sportklas al met de leer­­ge­bieden

dat veel lijkt op scenario 3, maar ook componenten van 2 (samen-

mens en maatschappij en mens en gezondheid.’

hang via projecten) en 4 bevat. ‘Scenario Bergschenhoek’ heeft de

Het sportklasteam biedt het onderwijs competentiegericht aan.

vestiging het genoemd. Jan de Jong, vestigingsdirecteur in

Daarom worden de vakoverstijgende projecten op een competentie­

Bergschenhoek, zegt: ‘Vanaf het begin werken we met leerge­bieden,

gerichte manier opgezet. Jeroen: ‘Eerst schrijft ons team de

domeinen van schakelbare lesruimtes met schuifwanden,

modules helemaal uit op papier. We bereiden dat voor in het

projecten, keuzemodules en tandems. Tandems zijn koppels van

cursusjaar 2006-2007.’ Wat hem en zijn team motiveert is dat de

twee docenten die samen een groep van vijftig leerlingen coachen,

leerlingen enthousiast zijn over de projecten en modules.

eventueel begeleid door een derde collega. We werken vaak in

Ook het onderbouwteam van de tweetalige stroom (tto) gaat

groepen, met de mogelijkheid voor differentiatie. In de projecten

projecten invoeren, vertelt teamleider Renée van den Berg.

kunnen leerlingen hun eigen leervragen stellen, verdieping

De projectmiddagen zullen in het teken van internationalisering

aanbrengen en hun interesseveld uitbreiden. We stimuleren dat ze

staan. Het tto-team probeert alle vakken erbij te betrekken.

kennis zoeken in hun eigen omgeving en context. We spelen in op

Een voorbeeld van een tto-project is een mailcontact met een

hun intrinsieke motivatie en als we hen geraakt hebben, proberen

school voor voortgezet onderwijs in Zuid-Afrika, niet toevallig de

we hen in die flow te houden.’ Projecten op de vestiging Bergschen­

vroegere school van Renée. Ze licht toe: ‘Nederland heeft historische

hoek gaan over de combinaties aardrijkskunde en geschiedenis,

banden met Zuid-Afrika, en verder zijn er de goudmarkt, apartheid

aardrijkskunde en biologie, levensbeschouwing en oriëntatie op

en Mandela als interessante invalshoeken voor een project.’

klassieke cultuur en levensbeschouwing en geschiedenis.

De Engelandreis in de brugklas kan eveneens prima dienst doen

Volgend cursusjaar komen science en moderne vreemde talen

als vakoverstijgend project. Renée benadrukt dat het team nog in

erbij. Dan zijn er tandems voor zeven leergebieden. ‘De tandems

een ontwikkelfase zit. Het werken in een klein team noemt ze heel

zijn het geheim van dit scenario’, vertelt Jan. ‘Het gaat erom dat

inspirerend. Knelpunten die ze tot nu toe ervaart zijn gebrek aan

twee collega’s samenwerken die elkaar aanvullen.’

tijd en geld. ‘Als je iets leuks wilt doen, kost dat vaak geld.’







C VOpen

Juni 2006

Geïnspireerd door de ervaringen met de intersectorale vmbo-ICTroute maakte de unit ook het andere onderwijs competentiegericht. De vakken in de onderbouw zijn geclusterd tot domeinen. Deze domeinen – mens en gezondheid, kunst en cultuur, mens en natuur, en mens en maatschappij – leveren de input voor de projecten. De meeste projecten draaien zes weken. De leerlingen zijn daar zes uur per week mee bezig. Aan het eind maken ze een eind­­werkstuk, houden ze een presentatie voor ouders, of organiseren ze een dag in de school. Unitdirecteur Martin van Tienhoven: ‘Voor het eerste project van dit jaar, “Hoe zie ik eruit?”, leverden de vakken verzorging en biologie de basisstof. Nu begint het project “Vakantiebeurs Europa” van het domein mens en maatschappij, waarin aardrijkskunde, geschiedenis en economie samenwerken.’ Het zijn de mentoren die het project geven aan hun mentorklas, ongeacht of zij bevoegd zijn voor de bewuste vakken. Martin: ‘Het gaat meer om bekwaamheid dan bevoegdheid. Omdat ze bevoegd zijn voor het onderwijs, kunnen ze ook de projecten draaien.’ Een project op de Pelikaanweg wordt afgerond met een werkstuk, presentatie of georganiseerde dag.

Als in het nieuwe cursusjaar leerjaar 1 en 2 in projectvorm werken, wordt de indeling in de twee projectlokalen een knelpunt. Meer lokalen en computers, dat zijn de wensen van de unit Pelikaanweg. De nieuwe manier van werken vraagt overigens wel een om­

Marnix: vakonderwijs èn projecten

schakeling van de docent. De afstemming van de competenties in

Het Marnix Gymnasium kiest voor een combinatie van scenario 1

boven- en onderbouw is net gestart. De competentiegerichte

en 2, en legt eigen accenten. ‘We willen graag kennis op een hoog

onderbouw staat in de steigers, is Martins conclusie, en ze zal het

niveau blijven overdragen’, licht conrector onderwijs Jan Wouter

komend cursusjaar verder uitgebouwd worden.

Koning toe. ‘Daarnaast zullen we projecten aanbieden waar

PENTA: ook leergebieden in kbl en gl

sprake is van overlap in de stof, en om leerlingen meer samenhang te laten ervaren. Daar zijn we al mee begonnen, want in

Ook de PENTA-vestiging De Oude Maas in Spijkenisse (vmbo)

januari van dit jaar hielden we onder andere een succesvol pilot

vernieuwde het onderwijs al eerder. De vestiging deed mee aan

project over de Romeinen in Nederland, waarvoor geschiedenis en

het project ‘Initiatiefrijke school’ van het ministerie van Onderwijs,

klassieke talen samenwerkten. Voor de eersteklassers stond er

en voerde kernteams in voor het leerwegondersteunend onderwijs

drie weken lang elke dinsdagmorgen drie uur op het rooster voor

(lwoo) en de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg. Een kern­-

dit project. Een ander project voor brugklassers combineerde

­­team is een kleine groep docenten die alle lessen geeft aan een

aspecten van aardrijkskunde en wiskunde: daar werden gegevens

bepaalde klas, waardoor leerlingen de overstap van basisschool

over het weer in grafiekvorm weergegeven. Een derde project voor

naar voortgezet onderwijs als klein(er) ervaren. Drie jaar geleden

derdeklassers ging over de voormalige DDR, daarin werkten

startte de vestiging al met de leergebieden exact, talen, mens en

geschiedenis en Duits samen. Volgend jaar worden er nieuwe

maatschappij, praktische sectororiëntatie en kunst en cultuur.

projecten aangeboden, zodat er in ieder leerjaar in de onderbouw

Zoveel mogelijk geeft één docent de lessen in een leergebied.

minimaal twee projecten lopen.’

‘We breiden het werken met leergebieden per 1 augustus uit tot de

Het Marnix Gymnasium maakt gebruik van de mogelijkheid in de

kaderberoepsgerichte en gemengde leerweg. Straks zijn er 3

onderbouw om uitdagende programma’s aan te bieden voor

kern­­teams en 4 sectorteams (in de bovenbouw) van 12 tot 15

leerlingen die meer kunnen en willen. Dat gebeurt onder de

docenten, die elk de zorg hebben voor 150 à 200 leerlingen’,

noemer ‘gymnasium-plus’ (zie CVOpen 6-2).

meldt Hans van der Zwan, adjunct-directeur van De Oude Maas.

Ook didactisch zit er vernieuwing in de lucht. De onderwijs­

‘Langzamerhand gaan we in de richting van competentiegericht

commissie en schoolleiding stimuleren de docenten om te

onderwijs’, zegt Hans, ‘om leerlingen voor te bereiden op de

experimenteren met nieuwe, activerende werkvormen, waarvan er

kwalificatiestructuur in het mbo.’ Hans noemt de integratie van

één ICT-rijk is. Ook werkvormen waarbij leerlingen moeten

vakken binnen de leergebieden overigens ‘lastig’. ‘Ook al zijn ze in

samenwerken, worden binnen de school gepromoot. ‘We vernieuwen

één hand, dat betekent nog geen integratie, en ook niet altijd

voorzichtig’, zegt Jan Wouter, ‘we willen het goede behouden,

afstemming’. Maar Hans verwacht veel van de kernteams zelf, van

maar stellen ons open voor vernieuwing omdat we daar zeker de

de spirit om onderwijs te vernieuwen en te verbeteren. En er zijn

meerwaarde van inzien voor onze leerlingen.’

gelukkig ook nieuwe producten zoals Codename Future en nieuwe methodes die al gebaseerd zijn op samenhang of integratie van

Comenius: competentiegericht

vakken.

De unit Pelikaanweg van het Comenius College in Capelle startte

(AZ)

al eerder met onderwijsvernieuwing. De school doet namelijk mee met het project ‘competentiegerichte onderbouw’.







C VOpen

Juni 2006

Littooij

Extra geld nodig voor grote stad Wim P. Littooij is bestuursmanager van de Vereniging voor CVO te Rotterdam en omgeving.

In de politiek loopt men zich warm voor de

toename van probleemgedrag, jeugdcrimi­

in de grote steden, waarbij de principes van

verkiezingen van volgend jaar. Kandidaat-

naliteit en drugsgebruik. Het is in de Neder-

de Brede School verder moeten worden

lijsttrekkers worden gemaakt of gebroken.

landse grote steden nog niet zo erg als in

door­­­gevoerd. Het onderwijs in de grote steden

Het kabinet gaat meevallers uitdelen.

Parijs, waar de jeugd in de voorsteden

moet een forse extra inspanning gaan leveren.

De verkiezingsprogramma’s worden

massaal in opstand kwam. Of in Berlijn,

Dat kost ook extra geld, veel extra geld.

geschreven; her en der laten politici vast

waar collega’s niet meer toekomen aan

proefballonnen op. In het publieke debat

gewoon onderwijs geven. Te hopen valt dat

CVO Rotterdam heeft de afgelopen maanden

gaat het vooral over de groei van de econo-

we het hier ook niet zo ver willen laten

samen met andere schoolbesturen in de vier

mie, de betaalbaarheid van de verzorgings-

komen. Doen we dat wel, dan zal de motor

grote steden een manifest ontwikkeld onder

staat en de veiligheid op straat. Ik ben van

van de economische vooruitgang in de grote

de titel ‘Nu investeren in jongeren in de grote

mening dat deze issues alles te maken

steden zeker stokken. Veel mensen zullen de

stad’. Op 15 mei is dat manifest tijdens een

hebben met het onderwijs waar u en ik

grote stad mijden als woon- en werkplek.

‘diner pensant’ ondertekend door een groot

dagelijks mee bezig zijn.

En naast de maatschappelijke uitwassen is

aantal prominenten op het gebied van

er in dat geval ook nog eens de economische

politiek, bedrijfsleven, onderwijs, justitie en

De motor van economische vooruitgang en

schade van groepen die gedurende een groot

zorg. Want al deze prominenten weten (zie

innovatie is al decennialang geconcentreerd

deel van hun arbeidzame jaren geen produc-

ook de bijdrage van mevrouw Maassen van

in en om de grote steden. Volgens alle

tieve arbeid verrichten.

den Brink op pagina 17) dat de gevraagde investeringen uiteindelijk worden terug­

politieke partijen moet dat ook zo blijven. Wij merken echter dat de situatie in de grote

De sleutel tot de oplossing ligt maar op één

verdiend. We krijgen daarmee niet alleen

steden dramatisch verslechtert.

plek: bij het onderwijs. Alleen via onderwijs

beter leefbare en veiliger steden, maar ook

Grote groepen jonge burgers, vooral van

zijn jongeren verder te helpen in hun (taal)­-

meer werkgelegenheid en dus meer

allochtone afkomst, raken steeds verder

ontwikkeling en zijn hun kansen op werk te

economisch profijt.

achterop. Wij weten dat deze achterstand is

beïnvloeden. De scholen in de grote steden

Het manifest is daarmee een klemmend

terug te voeren op problemen in het thuis-

verdienen dan ook extra steun bij hun

beroep op de politieke partijen om vooruit

milieu: extra werkloosheid en armoede,

moeilijke werk om deze groepen verder te

te kijken en werk te maken van de echte

maar ook een culturele en taalkundige kloof.

helpen. En de normale schooldag is niet

problemen in de samenleving.

Er ontstaat een negatieve spiraal.

voldoende, daar hoort extra opvang bij.

En nu maar hopen dat de politieke partijen

Jongeren zien de uitzichtloze positie van hun

Scholen moeten intensief samenwerken met

de moed ook durven opbrengen om dit

eigen ouders en verwachten geen verbetering

allerlei vormen van jeugdzorg en welzijns-

hardop te zeggen…

voor zichzelf.

werk, terwijl ook ouders ondersteuning nodig

De maatschappelijke gevolgen van deze

hebben bij de opvoeding. Kortom: er is een

situatie beginnen zichtbaar te worden in een

forse extra investering nodig in het onderwijs







C VOpen

Juni 2006

Collegiale visitatie in beeld Op 5 april kreeg Calvijnvestiging Vreewijk bezoek van de collegiale visitatiecommissie. De commissie onderzoekt op zo’n dag door middel van gesprekken met ouders, docenten, leerlingen, directie en middenkader twee door de school zelf geformuleerde vragen. Een impressie van een visitatiedag in woord en beeld.

Henk Dijkstra: ‘Wij hebben de visitatiecommissie gevraagd naar twee gebieden te kijken. Ten eerste naar het onderwijsleerproces: hoe kunnen we zorgen voor een uitdagende leeromgeving? En ten tweede naar de afstroom: hoe kunnen we voorkomen dat leerlingen voortijdig afstromen naar lagere onderwijsvormen? Het was daarom bijzonder dat er ook iemand uit het basisonderwijs aanwezig was: Kees Terdu (foto), van PCBO Rotterdam-Zuid. Ik ervaar het als zeer waardevol dat de visitatiecommissie ons de spiegel heeft voorgehouden en ben benieuwd naar de aanbevelingen die we binnenkort krijgen.’ Henk Dijkstra is vestigingsdirecteur van Calvijn Vreewijk.

Jan Kweekel: ‘Op de foto’s spreken wij met het leerlingenpanel. Het was leuk om te horen hoe enthousiast de leerlingen waren over hun school. Ze kwamen met kritische noten, maar die gingen vergezeld van de opmerking dat ze blij waren op Calvijn te zitten. Het was een mooie ervaring. Iedereen voelt zich vrij om te zeggen wat hij wil. Door gesprekken met ouders, leerlingen en docenten kregen we informatie van verschillende kanten. Wij bekijken de informatie objectief en kunnen die matchen. Er worden oplossingen aangedragen waar de school wat mee kan. De visitatiecommissie leert zelf ook van het bezoek; het is nuttig om te zien hoe andere scholen zaken inrichten.’ Jan Kweekel is algemeen rector van Melanchthon. Samen met Diny Roodvoets, de algemeen rector van Calvijn, is hij voorzitter van de collegiale visitatiecommissie.

Marjo Huizer: ‘Het visitatierapport bevestigde voor een deel wat ik al wist of aanvoelde. Een voorbeeld? Leerlingen vragen om veel structuur, om een docent die orde houdt en lijnen uitzet. Ze halen het beste uit zichzelf bij de vakken die ze leuk vinden. Daarnaast geeft het visitatierapport een inhoudelijk goed onderbouwd overallbeeld en heldere aanbevelingen voor een aantal zaken. Daar zullen we zeker wat mee gaan doen.’ Marjo Huizer ontving op 9 maart de visitatiecommissie als vestigings­ directeur van Melanchthon Schiebroek-Rotterdam.

[TZ]







C VOpen

Juni 2006

Educatieve dvd over vrijheid Leerlingen Melanchthon over 4 en 5 mei Om jongeren na te laten denken over 5 mei en de daarbij behorende vrijheid, filmde het Landelijk Overleg Minderheden (LOM) discussies over dit thema op vmbo-scholen. Het resultaat is een educatieve dvd waarvoor ook op de vestiging Prinses Irene van Melanchthon werd gefilmd.

Op 4 mei 2003 vernielde een handjevol

Vrijheid

voor gaan zitten. Ik denk dat een hoop

Amsterdamse Marokkanen enkele kransen

Om allochtone leerlingen zich er bewust van

kinderen zich er bewuster van zijn geworden

die waren neergelegd ter nagedachtenis van

te maken dat de dodenherdenking ook voor

wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd.

de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.

hen belangrijk is – ook Marokkanen, Turken,

Want het is niet zo dat we alleen even een

Voor het Landelijk Overleg Minderheden

Antillianen en Surinamers vochten en

middagje zijn komen filmen. Er is in de voor­-

(LOM) was dit incident aanleiding om te

stierven immers in de Tweede Wereldoorlog

af­gaande week veel aandacht besteed aan de

bekijken hoe het gesteld was met de kennis

– startte het LOM de campagne ‘Viering

oorlog en vrijheid door de maatschappijleer-

over 4 en 5 mei onder allochtone leerlingen.

5 mei – dag van de vrijheid’. Met dit project

en geschiedenisdocent.’

‘Want zoiets mag natuurlijk nooit meer

wil het LOM jongeren betrekken bij de viering

gebeuren’, vertelt Sengul Atabay, die namens ,

van 5 mei en hen laten nadenken over de

Discussie

het Inspraakorgaan Turken (IOT) bij het LOM

inhoud van het begrip ‘vrijheid’ in het

Op de vestiging Prinses Irene van Melanchthon

betrokken is. Daarnaast werkt Sengul als ,

algemeen. Een van de manieren om dit doel

werd een klassikale discussie gefilmd.

schoolcontactpersoon Turks op Melanchthon.

te bereiken was de productie van een educatieve dvd die vertoond kan worden op

Sengul: ‘Het was heel bijzonder toen de , leerlingen met elkaar in discussie gingen

Sengul: ‘Wij vroegen ons af wat allochtone , kinderen eigenlijk van 4 en 5 mei weten.

scholen of tijdens bijeenkomsten rond 4 en

over vrijheid. Een van de leerlingen vertelde

5 mei. In samenwerking met Melanchthon

bijvoorbeeld dat hij zichzelf verantwoordelijk

Het bleek dat weinig leerlingen weten wat er

interviewde het LOM daarvoor diverse vmbo-

voelt voor de oorlog in zijn land. Iemand

op die dagen wordt herdacht en gevierd.’

leerlingen over het thema vrijheid.

reageerde daarop met: “Hè? Jij woont toch

Tot die conclusie kwam ook haar collega Fatima El Jaoui, die op Melanchthon werkt als schoolcontactpersoon voor Marokkaanse

hier, daar kan jij toch niks aan doen?”

Raps en gedichten

Vervolgens kwam er een hele discussie op gang. Dat zijn mooie dingen, omdat je

leerlingen en ouders en bij het LOM betrok-

Sengul: ‘We hadden kinderen gevraagd om , iets mee te nemen dat voor hun vrijheid

ken is vanuit het Samenwerkingsverband van

symboliseert. Een paar jongens hadden een

de klas.’

Marokkanen en Tunesiërs (SMT): ‘Ik schrok

rap gemaakt over vrijheid en een paar

De twintig minuten durende dvd is op te vragen via

ervan hoe weinig sommige kinderen weten

meisjes een heel mooi gedicht. Daar hebben

het mailadres: [email protected]

van de geschiedenis en de oorlog.’

ze lang over nagedacht, dus ze zijn er echt

(DNL)







C VOpen

normaal nooit zo’n discussie meemaakt in

Juni 2006

Oud-leerlingen nu bevoegd docent op PENTA college CSG Het is zover! Acht studenten van het Duaal Opleidingstraject Docenten (DOD) van het PENTA college CSG en Hogeschool Rotterdam, de eerste lichting van dit traject, studeren dit jaar af. Ze hebben vier jaar gestudeerd aan de Hogeschool Rotterdam en als docent-assistent gewerkt op verschillende vestigingen van het PENTA college CSG. In het nieuwe cursusjaar gaan zij als vol­ waardig docent beginnen.

Duale pioniers PENTA studeren af! De acht studenten zijn: Linda van den Beemt, Christiaan Putter,

Christiaan: ‘Moeilijke vraag. Ik weet wat de verwachtingen van

Rineke Hoogerwerf, Sabrina van Welsenes, Arjan Moree, Jeffrey

sommige mensen over ons zijn, maar daar moeten wij wel de

van der Laan, Carolien Muller Kobold en Annemieke Tol.

ruimte voor krijgen. Alleen dan kunnen wij laten zien waar wij toe

Zij vormen de eerste lichting van het duale traject. Bijzonder is dat

in staat zijn. Wat wij aan nieuwe didactische vormen hebben

ze allemaal oud-leerling zijn van PENTA. CVOpen vroeg hen naar

geleerd en hoe wij op onze nieuwe manier met kinderen omgaan.’

hun ervaringen van de afgelopen vier jaar. Wat zijn de verschillen tussen ‘gewoon’ opleiden en duaal? Welke ervaring is je het meest bijgebleven?

Linda: ‘Je bent meer gemotiveerd dan andere studenten om je

Carolien: ‘Een van de fijnste ervaringen van de afgelopen jaren

best te doen op de hogeschool. Je bent meer betrokken bij de

vind ik de goede opvang door de begeleiders van zowel De Oude

school waar je werkt. Als je gewoon stage loopt dan lijkt mij dit

Maas als de Blaise Pascal. Ik voelde mij snel op mijn gemak,

toch anders.’

stond vrij snel voor de klas en werd als collega beschouwd.’ Zou je achteraf weer kiezen voor het duale traject van PENTA? Linda: ‘Het supercontact met de vierdejaars DOD’ers!’

Sabrina: ‘Zeker weten, ik heb ontzettend veel in de praktijk geleerd. Het was voor mij ook dé motivatie om de opleiding in

Hoe is het wisselen van locatie bevallen?

vier jaar af te ronden.’

Rineke: ‘Soms wel moeilijk, omdat je elk jaar weer op een nieuwe school moest beginnen, maar zo heb ik wel heel veel verschillende

Christiaan: ‘Zeker. Het heeft mij veel kansen geboden en veel

ervaringen opgedaan. Omdat je in zoveel verschillende “keukens”

deuren voor mij geopend.’

hebt gekeken, kun je beter een keuze maken welk schooltype je Welke tips heb je voor het verbeteren van de opleiding?

het leukste vindt en welke je het beste ligt.’

Jeffrey: ‘Tijdens je “stage/werk” doe je al zoveel didactische Wat gaan jullie betekenen voor PENTA op het gebied van onderwijsvernieuwing, nieuwe inzichten, frisse ideeën?

kennis op – door het geven van lessen, reflectie met coaches en de feedback van leerlingen – en leer je zoveel over het klassen­

Annemieke: ‘Op dit moment geef ik les op De Oude Maas in

management, omgang met leerlingen et cetera, dat de hogeschool

Spijkenisse. Ik ben hier met mijn klassen allemaal verschillende

zich meer kan toespitsen op de vakkennis in plaats van de

dingen aan het uitproberen rondom het werken in groepjes.

didactiek.’

Ook voor mijn “beste-werkportfolio” op de hogeschool heb ik mij

(LH)

nog meer verdiept in het werken in groepjes. Ik probeer zoveel mogelijk te ontwikkelen op het gebied van onderwijsvernieuwing.’





8

C VOpen

Juni 2006

Academische pilot in de startblokken Joop Grimm is conrector onderwijs op de PENTA-vestiging Angelus Merula te Spijkenisse. Sinds vijf jaar is hij ook coördinator van het duale opleidingstraject dat PENTA in samenwerking met de Hogeschool Rotterdam aanbiedt aan examenleerlingen van de PENTA-vestigingen Angelus Merula, Jacob van Liesveldt en Blaise Pascal. Een terug- en vooruitblik met Joop op vijf jaar opleidingsschool en de aankomende academische pilot.

PENTA als opleidingsschool Hoe is de duale opleiding tot stand gekomen?

Een andere doelstelling was het aanbod van (vak)docenten beter

‘Er is een aantal aanleidingen te noemen: op termijn het tekort

afstemmen op de toekomstige behoefte. Met deze lichting komt

aan docenten, het integraal personeelsbeleid en de jaarlijkse

dat toevallig goed uit. Maar voor een volgende lichting gaan we

instroom van stagiaires van de Hogeschool Rotterdam. Vooral bij

kritisch kijken welke plekken er op termijn vrijkomen.’

het laatste vroegen wij ons af of dat wel de optimale manier van opleiden was. In samenwerking met de Hogeschool Rotterdam is

Hoe verliep de samenwerking tussen PENTA en de Hogeschool

gekeken hoe we dit konden verbeteren. Vanuit PENTA zeiden we:

Rotterdam?

wij hebben zoveel potentieel op onze eigen vestigingen, kunnen we daar niet wat mee?’

‘Hierbij is de communicatie tussen beide partijen ontzettend belangrijk. De organisatie van de opleiding staat nu redelijk vast en loopt heel aardig. Nu is het tijd om de visie en taak­

Wat zijn de voordelen van het intern opleiden van docenten?

omschrijvingen meer op papier te zetten.’

‘Een groep jonge mensen binnen je school hebben, die heel Wat waren voor jou de diepte- en hoogtepunten?

aanstekelijk kunnen werken. De studenten krijgen allemaal een baan op een van de vestigingen. Er worden per vestiging vakcoaches

‘Het afscheid moeten nemen van een beperkt aantal – vier –

en algemeen coaches aangesteld. Deze docenten komen in

studenten was een dieptepunt. Dat is jammer. Achteraf kun je

aanraking met de lerarenopleiding zoals die nu is.’

jezelf verwijten dat je bepaalde aspecten niet zag bij de intake­ gesprekken, maar dat is achteraf praten. Hoogtepunten zijn er

Wat kunnen andere scholen van het duale traject van PENTA leren?

veel meer: jonge mensen in de school die een grote groei hebben

‘Niet alles is van tevoren te overzien. Wij hadden bijvoorbeeld het

door­ge­maakt en die enthousiast aan de slag gaan. Dat vind ik

idee om elke student elk jaar op een andere vestiging te plaatsen.

schitterend!’

Dit is in de praktijk niet altijd mogelijk. Een ander belangrijk punt Is het traject al aangepast voor nieuwe studenten?

is de communicatie met de hogeschool. Die moet gewoon goed zijn, zeker op momenten dat het met een student wat minder gaat.’

‘Ja, voor een groot gedeelte waren de eerstejaars echt de proef­ konijnen. Nu loopt dat geolied en kennen we de procedures.

Zijn de doelstellingen bereikt?

De uitgangspunten blijven eigenlijk hetzelfde.’

‘Een van die doelstellingen, geformuleerd in het kader van het integraal personeelsbeleid, was: een betere mogelijkheid creëren

Van minister Van der Hoeven kunnen scholen een grotere inbreng

voor de invulling van de vacatures in de school, zowel kwantitatief

krijgen binnen de lerarenopleiding. Wat is de positie van PENTA

als kwalitatief. Dit is gelukt, er studeren acht studenten af met een

hierin?

toegevoegde waarde voor PENTA. Anders hadden we vacatures

‘Wij willen graag samen opleiden. Ik denk dat je veel dingen op

moeten vervullen.





9

C VOpen

Juni 2006

< Waarom kunnen goede docenten van een vo-school geen college geven op een hogeschool? >

De eerste afgestudeerden van het Duaal Opleidingstraject Docenten van PENTA. Bovenste rij (van links naar rechts): Arjan Moree, Christiaan Putter en Jeffrey van der Laan. Middelste rij: Linda van den Beemt, Rineke Hoogerwerf en Carolien Muller Kobold. Onderste rij: Sabrina van Welsenes en Annemieke Tol.

Welke doelstellingen wil PENTA met de academische pilot bereiken?

een hogeschool kunt doen, maar het opdoen van praktijkervaring kun je naar mijn mening beter op de opleidingsschool doen.

‘We zitten nu in het vijfde jaar van ons duaal opleidingstraject.

We denken zelfs aan een uitwisseling als het gaat om opleiden.

Voor we besloten daarmee weer drie jaar door te gaan hebben we

Waarom zouden de docenten van een voortgezet onderwijsschool

vastgesteld dat er een verdere verdieping van de opleidingsfunctie

die ontzettend goed zijn in hun vak geen college kunnen geven op

nodig is. Dat bereiken we door de docenten die bij dit traject

een hogeschool? Daar zien we perspectieven in. En laat docenten

betrokken zijn, zoals de coaches, in staat te stellen hun opleidings­

die op de hogeschool sociaal-pedagogische vakken geven ook

competenties te versterken. Bijvoorbeeld de onderzoeksvaardigheid

maar eens een aantal lessen op een school voor voortgezet

is in de afgelopen jaren onvoldoende aan bod gekomen. Maar ook

onderwijs verzorgen.’

de afstemming van de opleiding op de onderwijskundige ver­ nieuwingen in het voortgezet onderwijs schiet tekort als de relatie

Wat is de academische pilot?

tussen theorie en praktijk niet verder wordt onderzocht. Ten slotte

‘Het project “Academische pilot” is door het ministerie opgezet om

willen we de resultaten van de pilot ook betrekken bij de invulling

te kijken hoe de ontwikkeling is in de verdeling tussen opleidings-

van de functiedifferentiatie van het onderwijzend personeel.’

scholen en de lerarenopleidingen van het hbo. Het gaat over Wat verwacht je van de academische pilot?

opleiden in de school. Een academische pilot die niet alleen maar eerste- en tweedegraads docenten opleidt, maar die hen ook

‘Mijn verwachtingen zijn hooggespannen, want ik denk dat dit de

academische vragen laat stellen. Vragen als: aan welke compe-

toekomst is van opleiden in Nederland. Ik denk dat het fundamen-

tenties moet een opleidingsdocent voldoen op een opleidings-

teel anders wordt als je het echt samen gaat doen. Ik denk zelf dat

school? En hoe gaan we de mensen opleiden? Maar ook: hoe gaan

deze manier van opleiden de toekomst heeft. Daar ben ik van

we dat bekostigen? We hebben samenwerking gezocht met de

overtuigd! Het enthousiasme van veel mensen en de studenten die

Universiteit Leiden en met de Open Universiteit om dit soort

er echt voor gaan! Het is hun school en dat voel je veel meer dan

academische vragen te kunnen beantwoorden.

bij een gemiddelde stagiair die wij ook hebben in de school.’

Een groot aantal scholen heeft zich aangemeld voor deze pilot. Van de CVO-scholen zitten PENTA en het Comenius College

Wat gaan de studenten van de academische pilot toevoegen op het

hierbij. Dat zegt wel wat over de kwaliteit die we aanbieden samen

gebied van onderwijsvernieuwing?

met de andere opleidingen. Er zijn op deze scholen veel mensen

‘De professionaliteit van de coaches wordt merkbaar. Hier moeten

met veel deskundigheid beschikbaar. Ook van BOOR, het Rotter­

natuurlijk faciliteiten voor komen. Dat heeft financiële consequen-

damse schoolbestuur voor het openbaar onderwijs, doen scholen

ties waarvoor we een beetje kunnen putten uit de gelden van de

mee aan deze pilot.’

academische pilot. Dat hebben we gewoon nodig, anders kom je niet verder.’ (LH)





10

C VOpen

Juni 2006

CVO-website onder de loep

www.calvijn.nl

CSG Calvijn?

Sinds de fusie is Calvijn een van de grotere CVO-

Christelijke Scholengemeenschap Calvijn is met ruim 4.500

scholen. En dat is te zien aan de veelomvattende

leerlingen de op een na grootste CVO-school. CSG Calvijn ontstond in augustus 2004 door een fusie tussen de CSG Johannes Calvijn

website. Ook hier weer een algemeen deel, de

en de CSG Maarten Luther. CSG Calvijn heeft zeven vestigingen, vijf in Rotterdam-Zuid en twee in Barendrecht.

portal, en per vestiging een deel dat door die

Startpagina?

vestiging zelf wordt bijgehouden. Zo staat op het

De homepage is opgedeeld in overzichtelijke blokken. Aan de linkerkant het laatste nieuws, de agenda, en links naar het

deel van Maarten Luther een link naar het taal-

personeelsportaal en het leerlingenportaal. Helaas kan de redactie hier niet op kijken. Aan de rechterkant staan links naar de

spel van Teleac (onder de link ‘Wat nou weer’,

vestigingen, recente wijzigingen en de adresgegevens. Daarboven de menubalk met items die op alle pagina’s zichtbaar blijven.

waarvan de inhoud regelmatig wordt ververst).

Doelgroep?

De vestiging Vreewijk heeft een link naar de

Op de algemene pagina’s van de scholengemeenschap wordt de

website van Lex Kuil. Lex (12) zit in de eerste klas op Vreewijk en wist als klassenvertegenwoordiger

bezoeker met ‘u’ aangesproken. Op de vestigingsdelen is het wisselend; sommige teksten zijn geschreven voor leerlingen, andere voor ouders of bezoekers. Eerder werden al genoemd de niet-openbaar toegankelijke portalen voor leerlingen en docenten.

Navigatie?

de helft van zijn klas te motiveren om mee te doen met het project ‘Een pot met goud op Zuid’.

Qua navigatie is de website niet helemaal in orde. Op sommige plekken is de hoofdmenubalk of de tekst te breed voor het scherm. Door het ontbreken van een scrollbalk is die tekst ook

De vestiging Buitenoord heeft via SOS Kinder­

echt niet te lezen. Jammer! Bij de thuistest van de redactie werd

dorpen vijf kinderen geadopteerd. De school doet

dit probleem door een kleiner beeldscherm met bijpassende resolutie nog groter.

Conclusie?

dit al sinds 1978 en is daarmee, zo valt op de

Waarschijnlijk kunnen (toekomstige) ouders, leerlingen en docenten

website te lezen, een van de oudste donateurs

prima met deze website uit de voeten. Veel nuttige documenten zijn te downloaden, zoals het schoolplan 2005–2010 en het

van SOS Kinderdorpen in Nederland.

Calvijn-reglement. Ook staan er veel foto’s op de site van leerlingen­activiteiten. Alleen jammer dat de website niet op alle beeld­schermen goed overkomt. (TZ)





11

C VOpen

Juni 2006

Het OOP in de spotlights

De week van Nel Plaisier Nel Plaisier is directiesecretaresse op het Farelcollege. Ze begon in 1980 op de administratie van de school en werd zes jaar later directiesecretaresse. In de afgelopen twintig jaar is de school groter en de ondersteuning professioneler geworden. Nel: ‘Tien jaar geleden zat de leerlingenadministratie nog in mijn takenpakket. Ik kan me niet meer voorstellen dat ik daar toen tijd voor had.’

Donderdag

Vrijdag

‘Elke werkdag begint hetzelfde: ik sta vroeg op en ben om half 8

‘Vanochtend ben ik met de personeelsadministratie bezig geweest.

op school aanwezig. Tussen half 8 en kwart voor 8 moeten

Alle docenten moeten een beschikbaarheidstaat invullen voor

docenten die ziek zijn dit doorgeven op een apart telefoonnummer.

volgend schooljaar, dat zet ik in de computer. Om 9 uur kwam een

Ik registreer de ziekmeldingen en stel ook enkele vragen, bij­­voor-

van de sectordirecteuren vragen of ik het Sociaal Medisch Overleg

­­beeld hoe lang ze denken dat het gaat duren en of de telefooncirkel

wilde notuleren. De vaste notulist was afwezig, dus heb ik het

voor de klas die het eerste uur les heeft al is gestart. Om kwart

gedaan. Het hoort bij mijn werk dat er onverwacht klussen

voor 8 komt de dagroostermaker. Ziekmeldingen geef ik aan haar

tussendoor komen. Volgende week gaat de directie een dag

door en aan CVO. Vanaf 8 uur komen mijn collega’s binnen. Ik zit

“de hei” op. Daarvoor ben ik van alles aan het regelen, zoals

op het secretariaat, met onder andere de telefoniste/receptioniste

de lunch en de vergaderfaciliteiten. De directievergadering van

en de administratieve medewerkers. Om 8 uur krijg ik de post op

volgende week wordt verschoven van dinsdag naar maandag.

mijn bureau, die wordt door de conciërge opgehaald bij het voor­-

Vandaag heb ik de agenda voor deze vergadering opgesteld en

sorteercentrum van TPG Post. Ik sorteer de post. Wat voor de

besproken met de waarnemend rector. Ik vind het wel lekker dat

directie is houd ik apart, later op de dag bespreek ik dat met een

de directie volgende week een dag weg is. Op zo’n dag komen er

lid van de kerndirectie. Daarna bekijk ik mijn mail. Alleen dringende

minder onverwachte klussen tussendoor en kan ik aardig wat

zaken handel ik direct af, de rest parkeer ik voor later op de dag.

werk verzetten. Verder moet er volgende week een ouderinfo uit,

Vanochtend heb ik verder de wekelijkse vergadering van de

dat ga ik vanmiddag voorbereiden. We maken twee verschillende

sectordirecteuren genotuleerd.

ouderinfo’s: een gedrukt blad, dat vier keer per jaar verschijnt,

Ik houd zelf de agenda bij, je moet best proactief zijn in deze

en een kleinere uitgave. Ik maak de kleinere info.’

functie. En ik bewaak of afspraken worden nagekomen. Niet dat ik mensen op de vingers tik hoor, maar door het overzicht dat ik heb

Maandag

kan ik mensen herinneren aan bepaalde taken die nog gedaan

‘De dag begon met een aantal ziekmeldingen. Om half 10 heb ik

moeten worden. Vanmiddag hadden we een werkoverleg met de

de brede directievergadering genotuleerd. De brede directie

administratie, dit is eens in de zes weken. We nemen de planning

bestaat uit de sectordirecteuren en de leden van de kerndirectie.

door en kijken of er dingen op stapel staan die extra aandacht

Dadelijk ga ik een bloemetje bestellen voor een docent. Hij is

vragen of drukte met zich meebrengen.’

tijdens het voetballen ongelukkig gevallen en zijn arm zit tot zijn elleboog in het gips.





12

C VOpen

Juni 2006

Afgelopen vrijdag was hier op school de ‘Zip your lip’-actie, waarbij leerlingen 24 uur niet eten en proberen zoveel mogelijk geld op te halen voor het goede doel. Verder is vandaag de sluitingstermijn voor de sollicitatieprocedure directeur bedrijfsvoering. Er zijn dit weekend nog vier of vijf sollicitaties binnengekomen. Deze mensen krijgen een ontvangstbevestiging. Daarna ga ik de brieven kopiëren en verspreiden onder de leden van de sollicitatiebenoemings­ commissie.’

Dinsdag ‘Omdat de directie vandaag weg is, verloopt de dag anders dan anders. Ik heb twee verslagen uitgewerkt, van de brede directievergadering van gisteren en van het SMO van afgelopen vrijdag. Het leuke van mijn werk is de afwisseling; geen dag is hetzelfde. Ik heb veel contact met docenten en directieleden. Een belangrijk aspect aan mijn werk, waar ik waardering en voldoening in vind, is vertrouwen. Doordat ik directievergaderingen notuleer weet ik wat er allemaal speelt. Directieleden moeten tijdens een vergadering vrijuit kunnen praten. Dat ze mij daarin vertrouwen geeft mij voldoening. Ook het besluitvormingsproces vind ik interessant, ik zie veranderingen als het ware geboren worden. Na elke acht lesweken is er tegenwoordig een afsluitende week met repetities, toetsen voor het schoolexamen, leerlingbesprekingen en excursies, maar zonder lessen. Dit betekende een denkomslag binnen de school. Ik heb hier heel wat discussies over meegemaakt. Ook het notuleren van curatoriumvergaderingen vond ik leuk werk. Met name omdat curatoriumleden van buiten het onderwijs anders, vaak wat zakelijker, tegen bepaalde zaken in het onderwijs aankeken. Dat leverde soms boeiende discussies op. Ik vind het fijn om zo betrokken te zijn.’

Woensdag ‘Elke woensdag verspreid ik een weekbericht onder alle personeelsleden. Hierin staan organisatorische en persoonlijke zaken. Sinds een paar maanden wordt het weekbericht per e-mail verspreid. Ik doe ook de personeelsadministratie; een voordracht maken voor CVO als er een nieuw personeelslid benoemd is, invoeren in @VO, adresmutaties, het regelen van een postvak voor de nieuwe collega enzovoorts. Er is veel veranderd de afgelopen jaren. Vroeger, toen de administratie kleiner was en we nog echte openingstijden hadden, had ik meer contact met leerlingen. Ik typte de diploma’s uit en ging ook naar diplomauitreikingen. Nu soms nog wel, maar contact met leerlingen heb ik bijna niet meer. Alleen als mijn andere collega’s bezet zijn spreek ik wel eens een leerling aan de balie. Dat vind ik eigenlijk best jammer, ik vond het altijd wel leuk.’ (TZ)





13

C VOpen

Juni 2006

CSG Calvijn en horizontale verantwoording ‘Horizontale verantwoording’ is een nieuwe ontwikkeling in het voortgezet onderwijs. Die houdt in: structureel om tafel met leerlingen, ouders en vertegenwoordigers van basisscholen en scholen voor mbo en hbo om verantwoording af te leggen over je (kwaliteits)beleid. En met de feedback de kwaliteit van je organisatie verbeteren. Ook de Christelijke Scholengemeenschap Calvijn ging begin dit jaar over tot ‘horizontale verantwoording’.

‘Betrek anderen bij de school’ ‘In onze maatschappelijke omgeving zijn veel partijen zeer

pelijke omgeving, is structureel overleg met alle stakeholders pas

betrokken bij de school. Ze kunnen een grote bijdrage leveren aan

sinds kort bekend als instrument om de kwaliteit van de organisatie

de kwaliteit van onze organisatie en dus ook aan de kwaliteit van

naar een hoger plan te tillen. ‘Verticale verantwoording – richting

ons onderwijs’, verklaart algemeen rector Diny Roodvoets de

inspectie en het ministerie – is niet langer genoeg’, zegt Diny.

deelname van Calvijn aan een pilot­project van het ministerie van

‘Zodra je leerlingen, ouders, medewerkers, de gemeente of

OCW.

deelgemeente én direct betrokken groepen uit het onderwijs – zoals basisscholen en scholen voor mbo, hbo en universiteiten –

Horizontale verantwoording geldt als betrekkelijk nieuw fenomeen

erbij betrekt, krijg je een veel beter beeld van je eigen kwaliteit.

in het (voortgezet) onderwijs. Want hoewel diverse Nederlandse

Met de input van die partijen kun je die kwaliteit verbeteren.

scholen al langere tijd communiceren met de eigen maatschap-

Dat moet je dan wel structureel aanpakken.’





14

C VOpen

Juni 2006

Meer dan opleiden alleen

Pilotproject Het ministerie van OCW lijkt hetzelfde te denken. Sinds enkele

In dat kader werden allereerst de stakeholders benoemd.

jaren komt het begrip ‘horizontale verantwoording’ steeds vaker

Voor CSG Calvijn waren dat de leerlingen, de ouders, de mede­

in beleidsstukken voor. Begin dit jaar is – onder begeleiding van

werkers, het curatorium, de ‘collega-scholen’ voor voortgezet

Sardes en Oberon, twee onderzoeks- en adviesbureaus voor het

onderwijs in de regio, de scholen voor basisonderwijs en de

onderwijs – een pilotproject gestart waarbij tien scholen, verdeeld

scholen voor mbo, hbo en de universiteiten. Ook diverse maat-

over Nederland, een jaar lang werken aan de opzet van structurele

schappelijke organisaties, het bedrijfsleven, de deelgemeente en

horizontale verantwoording. CSG Calvijn is dus een van deze

de gemeente werden aan het rijtje toegevoegd. Met elk van die

scholen. Elke school definieert stakeholders en maakt een

stakeholders wordt, soms per vestiging, structureel overleg

gedetailleerd ‘Plan van aanpak’, dat in overleg met de project­

georganiseerd. Zo is het overleg met leerlingen, ouders en

leiding wordt fijngeslepen én opgestart. Het project eindigt met

medewerkers gestructureerd en brengen collega-scholen

een rapportage over de gestelde doelen, het verloop en de

bezoeken (‘collegiale visitatie’) om CSG Calvijn te scannen. Er zijn

behaalde resultaten. Ondertussen wisselen de deelnemende

klankbordgroepen ‘basisscholen’, ‘mbo’ en ‘hbo/universiteiten’

scholen ook onderling ervaringen uit. Via internet wordt over

gevormd of in wording, waarin vertegenwoordigers twee keer per

de voortgang en resultaten gerapporteerd, zodat ook andere ­

jaar hun visie op Calvijn ventileren. Maatschappelijke organisaties,

vo-scholen van het project kunnen profiteren.

de deelgemeente en de gemeente bepalen de maatschappelijke rol van de scholengemeenschap. Die rol wordt onderstreept

Netwerk

doordat leerlingen deelnemen aan maatschappelijke activiteiten

Voor CSG Calvijn kwam de pilot, zoals Diny schetst, ‘precies op op

binnen het project ‘Pot met Goud’. Diny: ‘Het gaat erom dat we de

tijd voorbij’. ‘We waren sinds de fusie van twee jaar terug al bezig

kwaliteit van onze organisatie en de kwaliteit van ons onderwijs

met het opzetten van een kwaliteitszorgsysteem over onze zeven

toetsen aan onze omgeving. Dat we ons steeds bewust zijn van wat

vestigingen heen. Eén van de instrumenten die zijn ingezet is

er in de maatschappij gebeurt. Onze rol gaat dus verder dan

Investors in People (IiP). Hiermee brengen we de ontwikkeling van

opleiden alleen.’

de medewerkers in lijn met de ontwikkeling van de organisatie.

Meebewegen

Gesprekken met leerlingen en ouders waren er natuurlijk ook. Bovendien kennen we vanuit CVO het curatorium en zijn we in het

In die zin kun je een scholengemeenschap als CSG Calvijn best als

kader van de Business school in gesprek met het bedrijfsleven.

een onderneming zien, vindt Diny. ‘Het succes van een onderneming

Daar leer je ontzettend veel van; het geeft input om je organisatie

is afhankelijk van de mate waarin je in staat en bereid bent om

te verbeteren en om beter aan te sluiten op maatschappelijke

mee te bewegen met allerlei maatschappelijke ontwikkelingen.

ontwikkelingen. Met de pilot zijn de opbouw van een groter netwerk

Voor een opleidingsinstituut als het onze geldt inmiddels hetzelfde.

én structureel netwerkoverleg in een stroomversnelling geraakt.’

Betrek de school bij anderen en anderen bij de school. Leer van partijen die een visie hebben op je school en doe iets met op­ bouwende kritiek. De pilot is nog maar net begonnen, maar ik merk dat zowel de maatschappelijke omgeving als de school ervan profiteren.’

Horizontale verantwoording Met het pilotproject ‘Horizontale verantwoording voortgezet onderwijs’ hoopt het ministerie van OCW dat onderwijsinstellingen hun kwaliteit, naast het bekende traject van verticale verantwoording, ook borgen door ‘de luiken open te zetten’ en zich te presenteren aan de maatschappelijke omgeving. Die omgeving moet vervolgens invloed hebben op de strategie en het beleid – en uiteindelijk ook de kwaliteit – van de instelling. Dat betekent structureel overleg met zelfbepaalde stakeholders, benchmarking met vergelijkbare onderwijsinstellingen en terugkoppeling, via verticale verantwoording, naar het ministerie.

Meer informatie op www.horizontaleverantwoording.kennisnet.nl

(DNL)





15

C VOpen

Juni 2006

De stelling

Wat te doen tegen digitaal pesten? Een op de vijf brugklassers in Nederland wordt bedreigd of gepest via MSN of e-mail. Dat kan zijn doordat er een foto of filmpje van een vervelende situatie, in of buiten school gemaakt met een mobiele telefoon, op internet wordt gezet. Andere vormen van digitaal pesten zijn dreigmailtjes, -sms’jes of beledigingen via MSN of op internetfora. Wat kan een school hiertegen doen? Sire startte een bewustwordingscampagne voor ouders en leerkrachten.

Op het Marnix Gymnasium legde CVOpen de volgende stelling voor aan docenten en leerlingen:

Scholen moeten de gevaren van digitaal pesten bespreekbaar maken. Michelle Verheij, docente Nederlands:

Tessa de Zeeuw, leerlinge 5-gymnasium, profiel Economie en Maatschappij:

Bespreekbaar maken is het minste, maar misschien ook wel het meeste dat scholen kunnen doen. Je moet er vroeg bij zijn om

Inderdaad moeten scholen digitaal pesten bespreekbaar maken,

kinderen hier weerbaar tegen te maken. Basisscholen moeten het

want scholen hebben een grote plaats in het leven van jongeren.

al oppakken. Wij zouden er bijvoorbeeld in de eerste klas één les

Scholen gebruiken ook veel internet. Er moet controle zijn op het

aan kunnen wijden, in het kader van het mentoraat, bij Nederlands

gebruik van internet en de computer. Er zijn al programma’s

als het gaat over kritisch omgaan met de media of bij maatschap-

waarmee scholen met leerlingen kunnen meekijken op internet.

pijleer in de bovenbouw. Uiteindelijk gaat het om normen die

Op www.mijnkindonline.nl zijn die ook beschikbaar voor ouders.

aangeleerd moeten worden. Ik vind overigens ook dat er een

Scholen kunnen het pesten niet helemaal stoppen, maar ze

verantwoordelijkheid ligt bij providers. Een deel van het probleem

kunnen leerlingen wijzen op hun gedrag. We zouden het (anti-)

is verder dat ouders achterlopen.

pestcontract dat leerlingen in de brugklas met elkaar tekenen kunnen uitbreiden tot digitaal pesten.

Karin de Boer, docente wiskunde: Ik ben het helemaal met de stelling eens. Ik denk dat het digitaal

Roderic ter Reele, leerling 6-gymnasium, profiel Natuur en

pesten onderschat wordt. Behalve bespreekbaar maken, vind ik

Gezondheid:

ook dat scholen er beleid voor moeten ontwikkelen. Waarbij

Ik ben het met de stelling eens. Internet en digitaal pesten zijn een

duidelijk moet zijn dat de eerste verantwoordelijkheid bij de

onderdeel van het gewone leven, en moeten ook besproken worden

ouders ligt. Die weten vaak niet wat hun kind op internet doet.

als gewone zaken die niet buiten de school omgaan. Vaak lijkt

Ik denk dat we voorzichtig moeten zijn met een mentorles te

internet iets van een hoger niveau, maar het is iets gewoons.

besteden aan digitaal pesten. Wordt een slachtoffer daarna niet

Een gevaarlijke situatie op straat, in de buurt van de school, wordt

extra hard gepest? Ik ben blij dat we op school een schoolmaat-

ook bespreekbaar gemaakt. Je moet als leerling zelf inzien dat

schappelijk werkster kunnen raadplegen als er daadwerkelijk

digitaal pesten niet kan. Maar regels werken averechts. Het is

sprake is van zo’n geval.

beter om een code op te stellen. (AZ)





16

C VOpen

Juni 2006

De (CVO)pen aan een gast

Veel geluk door onderwijs Wim Groot en Henriëtte Maassen van den Brink, hoogleraren economie aan respectievelijk de Universiteit Maastricht en de Universiteit van Amsterdam

Om gelukkig te worden zijn een goede gezondheid, een baan en

Door onderwijs leren jongeren directe behoeftebevrediging uit

een stabiel gezinsleven van groot belang. Ziekte, werkloosheid,

te stellen. Ze ervaren dat het inspanning en opoffering kost om

echtscheiding en gevangenisstraf zijn belangrijke oorzaken van

iets te bereiken en leren rekening te houden met de toekomst.

depressies en gevoelens van neerslachtigheid. Veel van de

Hoger opgeleiden kunnen daarnaast de gevolgen van hun gedrag

factoren die mensen ongelukkig maken komen onder lager

beter overzien en zijn hierover ook beter geïnformeerd.

opgeleiden vaker voor dan onder hoger opgeleiden. De werkloos-

Hoger opgeleiden hebben een groter gevoel van eigenwaarde en

heid onder laag opgeleiden is vele malen groter dan onder hoog

hebben meer reden om tevreden te zijn over wat ze hebben

opgeleiden. Lager opgeleiden zijn ongezonder en hebben een

bereikt. Omdat hoger opgeleiden vaker een goed betaalde baan

kortere levensverwachting dan hoger opgeleiden. De levensver-

hebben, kunnen ze het zich ook meer veroorloven gezonder te

wachting van een man met een universitaire opleiding is vijf jaar

leven en niet het criminele pad op te gaan.

langer dan van een man met een lagere beroepsopleiding.

Onderwijs levert vele voordelen op. Toch heeft goed onderwijs

Vrouwen met een lagere opleiding leven gemiddeld ruim tweeën-

betrekkelijk weinig prioriteit. De uitgaven aan gezondheidszorg,

half jaar korter dan vrouwen met een universitaire opleiding.

politie en justitie zijn de afgelopen jaren veel meer gestegen dan

Lager opgeleiden roken vaker. Jongeren op het vmbo beginnen

de uitgaven aan onderwijs. De uitgaven aan onderwijs in Nederland

tweemaal zo vaak met roken dan jongeren die op het vwo zitten.

zijn lager dan gemiddeld in veel andere westerse landen. Het op-

Overgewicht komt onder lager opgeleiden eveneens vaker voor.

leidingsniveau van onze bevolking is ook lager dan gemiddeld.

Alleen voor alcoholgebruik ligt het iets anders. Hoger opgeleiden

De schadelijke gevolgen hiervan bestrijden we door uitkeringen

drinken gemiddeld meer dan lager opgeleiden, maar excessief

te verstrekken, repressie – meer politie, strengere straffen voor

alcoholgebruik komt onder lager opgeleide jongeren weer vaker

criminelen – en door meer geld voor gezondheidszorg om de

voor. Lager opgeleiden plegen tot slot vaker geweldsmisdrijven.

schadelijke gevolgen van ongezond gedrag te bestrijden.

Ook andere vormen van criminaliteit komen onder laag opgeleiden

Met beter onderwijs kunnen maatschappelijk problemen worden

vaker voor. Alleen belastingfraude wordt vaker door hoger

voorkomen. Beter onderwijs levert besparingen op voor de

opgeleiden gepleegd.

gezondheidszorg, politie en justitie. Misschien kan daar ook het

Onderwijs draagt bij aan vermindering van de werkloosheid,

geld worden gevonden om de kwaliteit van het onderwijs te

criminaliteit en ongezond gedrag als roken en buitensporige

verbeteren. Met beter onderwijs worden we allemaal gelukkiger.

alcoholconsumptie. Criminaliteit en ongezond gedrag bieden directe behoeftebevrediging (geld, genot). De negatieve gevolgen

Lees ook: W. Groot & H. Maassen van den Brink,’Investeren en Terugverdienen,

ervan worden pas op langere termijn merkbaar (straf, ziekten).

kosten en baten van onderwijsinvesteringen’, SBO Den Haag, 2003.





17

C VOpen

Juni 2006

Nieuws van de scholen

Accent Praktijkonderwijs begint restaurant In de Van Alkemadestraat, onderdeel van Accent Praktijkonderwijs

Vijf leerlingen ontvingen het Branchecertificaat Horeca.

Vijverhofstraat, vindt op 22 juni de feestelijke opening plaats van de Brasserie. De Brasserie dient als arbeidssimulatie voor leerlingen uit de derde klas, die zich hiermee voorbereiden op het werken in de

Branchecertificaat voor praktijkschoolleerlingen

horeca. De school had al eerder een soortgelijk project samen met het Lodewijk Rogier College. In september 2005 ontstond de wens om

Op 17 mei kreeg voor het eerst een groep leerlingen van Accent

een eigen restaurant op te zetten. Door extra ruimte die de school er

Praktijkonderwijs Fazantstraat een branchecertificaat uitgereikt.

vorig jaar bij kreeg, en subsidie voor het inrichten van een praktijk-

Vijf leerlingen ontvingen het Branchecertificaat Horeca. De certificaten

gerichte leeromgeving kon deze wens in vervulling gaan. Er is in

zijn ontwikkeld door KPC Groep in samenwerking met de Stichting

korte tijd veel werk verzet om een kale kelder te verbouwen tot een

Vakopleiding Horeca (SVH). De leerlingen liepen hiervoor een

volledig ingericht restaurant. Binnenkort kunnen bedrijven en

periode stage bij een cateringbedrijf of in de keuken van een

particulieren op aanvraag terecht voor een brunch, lunch of een

instelling. Tijdens deze stage konden ze zogeheten ‘bewijzen’ halen.

geheel verzorgde vergadering.

Een bewijs haalden ze door stapsgewijs te laten zien dat ze een

In het praktijkonderwijs volgen alle derdeklassers een aantal

bepaalde vaardigheid beheersten. Voorbeelden zijn: snijtechnieken,

praktijkvakken. Na een kennismaking met de verschillende speciali-

bedrijfshygiëne en werken onder druk. Docent Renee van der Spoel:

saties kunnen de leerlingen kiezen uit onder andere techniek-breed

‘Wij beoordeelden aan de hand van de behaalde bewijzen of een

(bouw of constructie), facilitaire dienstverlening, textiel, brood- en

leerling aan het examen kan deelnemen.’ Op 24 april deden de

banketbakken en detailhandel.

leerlingen examen. Hiervoor moesten ze een aantal werkzaamheden

De Van Alkemadestraat is de bovenbouwvestiging van Accent

uitvoeren die werden beoordeeld door een observant van KPC Groep.

Praktijkonderwijs Vijverhofstraat. Naar verwachting zal de vestiging

Binnenkort ontvangt een andere groep leerlingen het branchecertifi-

Vijverhofstraat over enkele jaren naar de Van Alkemadestraat

caat Groothuishouding, dat werd ontwikkeld in samenwerking met

verhuizen. Het naastgelegen Rudolf Steiner College heeft namelijk

de Stichting Scholing en Vorming Schoonmaakbedrijven. Hiervoor

nieuwbouwplannen. De Vijverhofstraat heeft het groene licht

moeten de leerlingen vaardigheden tonen op het gebied van schoon-

gekregen om de ruimte die dan vrijkomt, te betrekken.

maken, zoals stofwissen, interieuronderhoud, sanitaironderhoud en glazenwassen zonder gebruik van hang- en klimmaterialen. De komende jaren wil Accent meer soorten branchecertificaten gaan ontwikkelen.



Meer informatie:



www.cvoaccent.nl (Accent)



www.accent-centrum.nl (vestiging



Vijverhofstraat)

Een kale kelder werd verbouwd tot restaurant De Brasserie.





18

C VOpen

Juni 2006

De Oude Maas krijgt nieuw gebouw In het voorjaar van 2007 start de bouw van een nieuwe school voor PENTA college CSG De Oude Maas. Het aantal leerlingen van De Oude Maas is de afgelopen jaren aanzienlijk gegroeid van 740 naar 1.050 leerlingen. Het 40 jaar oude gebouw barst daardoor bijna uit zijn voegen. De Oude Maas krijgt een ultramodern gebouw waarin de leerlingen les krijgen in (praktijk)lokalen die volledig zijn ingericht aan de hand van de nieuwste onderwijsontwikkelingen. Onderwijsvernieuwingen die De Oude Maas trouwens al ingezet heeft in het huidige gebouw. Luuk Oortwijn: ‘Omdat wij de onderwijsvernieuwingen al in gang gezet hebben in het huidige gebouw, is het implementeren ervan

Het klassieke karakter kwam tot uiting in de workshop ‘klassieke schilderingen op vazen’.

in het nieuwe gebouw makkelijker. Personeel en leerlingen hebben zodoende niet het gevoel dat alles in één keer verandert, maar ervaren het als een geleidelijk proces.’

Gymnasium Calvijn viert dies natalis Het is de bedoeling dat het nieuwe gebouw in augustus 2008 wordt opgeleverd. De nieuwbouw komt naast het huidige gebouw aan

Op vrijdag 28 april werd op Calvijn Vreewijk de 57e dies natalis

De Ritte, op de plaats waar nu sporthal Den Oert staat. Voor een fase

gevierd. ‘Dies natalis’ komt uit het Latijn en betekent letterlijk

later zijn er plannen om op het braakliggende terrein van het oude

geboortedag. De gymnasiumafdeling van Calvijn koos voor viering

gebouw aan De Ritte een multifunctioneel gebouw te plaatsen.

in de maand april, omdat de stad Rome in die maand werd gesticht.

Hierin zou De Oude Maas drie eigen gymlokalen krijgen. De oplevering

De lessen vervielen voor alle 343 gymnasiasten. Er waren drie

van deze fase is voorzien in 2010.

activiteitenrondes, waarvoor leerlingen uit twintig activiteiten konden kiezen. De school bood de gymnasiumleerlingen een uitgebreid scala aan activiteiten en workshops. In een aantal daarvan kwam het klassieke karakter van het gymnasium naar voren. Zo konden leerlingen kiezen voor een zangworkshop ‘oude muziek’ of een workshop ‘klassieke schilderingen op vazen’. Ook gingen ze zelf aan de slag met de Griekse en Romeinse kookkunst. Maar leerlingen konden ook kiezen voor tennissen, schaken, een natuurwandeling met een bioloog, een workshop figuurtekenen of een workshop salsadansen. Bijzonder was de uitvoering van de theaterproductie ‘Drew en Naida’. Deze productie ging tijdens de diesviering in première en werd geproduceerd en georganiseerd door leerlingen uit gymnasium-3. De spelers- en dansgroep bestond uit leerlingen uit de eerste drie leerjaren.

Plattegrond van het nieuwe gebouw voor De Oude Maas.





19

C VOpen

Juni 2006

Nieuws van de scholen

Meer les voor leerlingen Onderwijsopvang

Accent Onderwijsopvang is gestart in augustus 2004 op de Berberisweg in Rotterdam-Schiebroek. Accent Onderwijsopvang richt zich op leerplichtige leerlingen die in het voortgezet onderwijs dreigen uit te vallen door veelal complexe gedragsproblemen. Alle 28 plaatsen op de Berberisweg zijn bezet, gelijk verdeeld over de twee doelgroepen. De praktijkschoolleerlingen gaan na drie maanden vaak weer terug naar de eigen school. Bij leerlingen uit de andere doelgroep verloopt dit door verschillende oorzaken stroever. Ron: ‘Soms is het beter als een leerling een frisse start kan maken op een andere school, maar tussentijds instromen is lastig.’ Hij schat dat tachtig procent van de terug- of doorgeplaatste leerlingen het onderwijs kan afmaken. ‘Intensief samenwerken met de eigen school is voor ons heel belangrijk’, vertelt Ron. ‘Door onze observaties kunnen wij, naast trainen en leren, de ervaringen van de school bevestigen of misschien met elkaar een andere kijk op de situatie krijgen.’ Dit kan tot gevolg hebben dat de leerling op een lager niveau wordt teruggeplaatst, of in een ander type onderwijs. Ron: ‘Helaas zien we hier vaak leerlingen die niet meer blij kunnen zijn. Ze zitten in een woud van problemen waar ze niet zelf uit kunnen komen. Het hebben van

Praktijkschoolleerlingen van Accent Onderwijsopvang krijgen voortaan 40 uur per week les.

verslaafde ouders is maar één voorbeeld.’ Er wordt gewerkt met een geïntegreerd team van docenten en hulpverleners. Die combinatie is volgens Ron van grote waarde voor het traject. ‘CVO heeft tot nu toe

Accent Onderwijsopvang heeft van de gemeente Rotterdam finan­

een stevige rol in de ontwikkelingen rond de Rotterdamse onderwijs-

ciering gekregen voor urenuitbreiding. Tot voor kort kregen alle

opvangvoorzieningen, die landelijk ook met veel belangstelling

leerlingen 25 uur les per week. Dit wordt uitgebreid naar 40 uur voor

worden gevolgd.’

de praktijkschoolleerlingen en 32 uur voor de leerlingen met internaliserende problematiek, dat wil zeggen met angstig, depressief,

Meer informatie op www.onderwijsopvang.nl

teruggetrokken gedrag. De gemeente bekostigt dit tot aan de zomer, de verwachting is dat het ministerie van Onderwijs de bekostiging daarna overneemt. Accent heeft inmiddels drie nieuwe docenten aangenomen. Directeur Ron van Rossum: ‘CVO heeft gekozen voor een stevige opstelling en de nieuwe medewerkers een baangarantie gegeven, ondanks het feit dat de bekostiging voor na de zomer nog niet rond is. Hier zijn we blij mee, want deze steun hadden we nodig om goede mensen te kunnen krijgen.’ Twee van de drie nieuwe medewerkers zijn al aan de slag, de derde start begin juni. Het 32-uurs programma is al bezig, het 40-uurs programma is nog in ontwikkeling. Dit wordt stapsgewijs ingevoerd. Ron: ‘Je kunt van onze leerlingen niet verwachten dat ze 40 uur met schoolwerk bezig zijn. Dus voor de extra uren zetten we in op sport, cultuur en vrijetijdsbesteding.’





20

C VOpen

Juni 2006

Hans Molendijk (onderste rij in het midden, met oranje shirt) ondersteunde twintig toa’s in opleiding op Aruba.

Comenius Interne Opleidingen van start Leraren die bekwaam zijn en blijven. Dat is de bedoeling van de wet Beroepen in het Onderwijs (BIO) die ingaat op 1 augustus. Elke school moet een bekwaamheidsdossier bijhouden van de docenten, waaruit

Toa Melanchthon ondersteunt op Aruba

blijkt dat zij bekwaam zijn en hun bekwaamheid onderhouden. Voor onderwijsondersteunende medewerkers geldt de wet BIO niet,

Hans Molendijk, instructeur op Melanchthon Schiebroek-Rotterdam,

omdat voor hen geen bekwaamheidseisen zijn opgesteld.

is in januari drie weken op Aruba geweest. Daar instrueerde en

Op het Comenius College hebben de directeuren bedrijfsvoering en

ondersteunde hij twintig technisch onderwijsassistenten (toa’s) in

onderwijs het instituut Comenius Interne Opleidingen (CIO) opgericht,

opleiding. Hans: ‘Ik zit al jaren in het bestuur van de toa-sectie van

om de regie te kunnen voeren over de deskundigheidsbevordering

de Nederlandse Vereniging voor Onderwijs in de Natuurweten­

van de docenten. Onder de paraplu van de lerarenopleiding van de

schappen (NVON). Een paar jaar geleden liet ik vallen dat ik wel eens

Universiteit Leiden – het ICLON – verzorgt CIO cursussen voor

naar het buitenland wilde. Toen begon het balletje te rollen.’

nieuwe en zittende docenten.

Op Aruba had tot voor kort maar één van de avo-scholen een toa.

Er zijn twee cursussen ontwikkeld: Nieuwe docenten en Profes­

In september 2005 zijn twintig mensen gestart met een toa-opleiding.

sionalisering van de leerlingbegeleiding. De eerste cursus is voor

Zij zijn drie dagen per week werkzaam als toa op een mbo of een

nieuwe docenten die net van de opleiding komen, en voor docenten

middelbare school. Op donderdag krijgen ze les en vrijdag is de

die al ervaring hebben en op een unit van het Comenius College

studiedag. ‘Het waren drukke weken’, vertelt Hans. ‘Ik heb een paar

starten. Zij worden begeleid door de Begeleiders op School (BOS-

keer een lesochtend verzorgd en heb alle toa’s op hun werkplek

sen) van Comenius; elke unit heeft in principe een BOS (zie foto).

bezocht. Toa is daar een vrij nieuw beroep dat nog helemaal

De tweede cursus is voor mentoren, die er specifieke mentorattitudes

ontwikkeld moet worden. We hebben het onder andere gehad over

en gespreksvaardigheden kunnen verwerven.

veiligheid, creatief omgaan met het beschikbare materiaal, omgaan

CIO oriënteert zich naast het pedagogische ook op het didactische

met leerlingen en het contact met de vakdocent.’

terrein. Op 30 oktober 2006 houdt deze nieuwe loot aan de stam van

De twintig cursisten zijn geselecteerd uit een groep van zestig

het Comenius College een studiedag om collega’s die actief zijn op

mbo’ers: mannen en vrouwen, die werkzaam waren in de sectoren

het gebied van didactiek en onderwijsontwikkeling met elkaar in

werktuigbouwkunde of elektrotechniek of als apothekersassistente.

contact te brengen.

Zeven mavoscholen, een havo/vwo-school en vier beroepsopleidingen van lbo tot hbo bieden de cursisten een betaalde praktijkplaats. Parallel aan deze ontwikkeling is een Arubaanse vakoverstijgende lesmethode voor algemene natuurwetenschappen ontwikkeld, NaBiSTA genaamd. Hierin komen de vakken natuur- en scheikunde, biologie, techniek en fysische geografie samen. Hans: ‘Op Aruba werd altijd gebruik gemaakt van Nederlandse lesboeken. Deze boeken sloten niet altijd aan op het Arubaanse leven. Ze hebben daar bij­voorbeeld geen kleigrond, en fietsen doen ze daar ook niet.’ Met de drie weken Aruba houdt de betrokkenheid van Hans niet op. Hij heeft per mail contact met de studenten en zal nog twee keer teruggaan naar Aruba: begin 2007 en in september van datzelfde jaar, als lid van de examencommissie.

De huidige BOS-sen van het Comenius College: v.l.n.r. Jan Roelevink, Mary Mourik, Marijke Mollema, Dick Roest, Hanna van Erpecum en Henny Both.





21

C VOpen

Juni 2006

De duale student

‘Het gaat om fatsoen’ Duale opleiding ‘niet voor mietjes’ In het Rotterdamse samenwerkingsproject Samenscholing.nu worden de komende vier jaar 240 tweedegraads docenten ‘nieuwe stijl’ duaal opgeleid. Andrea Bolle (24) zit in de eerste lichting van dit project. Ze vindt dat er nog veel onduidelijk is, maar is blij dat ze niet voor de voltijdopleiding heeft gekozen; het voor de klas staan bevalt haar goed.

In de introductieweek van de leraren­ opleiding op de Hogeschool Rotterdam hoorde Andrea Bolle voor het eerst van Samenscholing.nu. De projectleider hield tijdens een ingelast college een wervingspraatje. Andrea: ‘Hij zei dat Samen­ scholing.nu niet voor mietjes is. Je komt niet in een gespreid bedje terecht, maar je leert snel. Ik word graag in het diepe gegooid en vond het een aanlokkelijk idee om te gaan verdienen.’ Na de havo en een jaar Amerika ging Andrea journalistiek studeren in Tilburg. Andrea: ‘Er was weinig werk voor journalisten, en ik wilde een verdiepingsslag maken. Van jongs af aan heb ik al geroepen dat ik schrijfster en juf wilde worden.’ Andrea besloot haar tweede droom te gaan realiseren. Andrea Bolle wil vmbo’ers op een creatieve manier laten leren.





22

C VOpen

Juni 2006

Personalia Johan Hendriks (51) is per 1 augustus 2006 benoemd tot directeur Bedrijfsvoering van CSG Calvijn. Johan is directeur Personeel & Organisatie van de Technische Universiteit Delft. Hij heeft ruime ervaring met het managen van ondersteunende processen in een onderwijsomgeving. Hij volgt Wim Prins op, die na dit schooljaar gebruik maakt van de fpu-regeling.

Veel niet geregeld In september 2005 begon Andrea aan de lerarenopleiding Nederlands. Vanaf het begin bleek dat er veel niet geregeld was. De duale studenten volgen hetzelfde programma als de voltijders. ‘Omdat ik al voor de klas sta, heb ik behoefte aan pedagogische en didactische vakken’, zegt Andrea. ‘Maar die komen pas in het derde jaar aan bod, als de voltijders les gaan geven.’ Het contract van Samenscholing.nu heeft ze nog niet. Samenscholing.nu is een samenwerkingsverband tussen de drie Rotterdamse school­

Patrick Knossenburg (28) is per 1 april in vaste dienst

besturen BOOR, LMC en CVO en de tweedegraads lerarenopleiding

gekomen van CVO als systeembeheerder op het verenigingsbureau.

van de Hogeschool Rotterdam. Studenten krijgen een contract

Patrick vervulde deze functie al enige tijd via een extern bureau.

waarmee ze zich voor zeven jaar aan het project verbinden: de

Patrick studeerde technische informatica aan de hts en werkte

opleidingstijd plus drie jaar erna. Zowel tijdens als na de opleiding

eerder in de logistiek.

zijn ze vrij om te switchen binnen de groep scholen die participeert in Samenscholing.nu. Andrea: ‘Na een gesprek op de Hogeschool

Joop Bakker (52) is per 1 augustus 2006 benoemd tot

ben ik op de unit P.C. Boutenssingel van het Comenius College

unitdirecteur van de unit Krimpen van het Comenius College.

geplaatst.’

Joop was eerder werkzaam in verschillende directiefuncties bij

Verschil in tempo

het ISW te Naaldwijk. Hij is de opvolger van Huib Neven, die na dit schooljaar gebruik maakt van de fpu-regeling.

Op 22 november 2005 kon Andrea eindelijk beginnen op het Comenius College. Inmiddels geeft ze vijf uur per week zelfstandig les. Andrea: ‘Dat is best vlug, maar ik wil het graag. De vakcoach laat me erg vrij, daar ben ik blij om. Ik merkte bijvoorbeeld al snel een verschil in tempo bij de brugklassers. Daar wilde ik wat mee doen en dat mag ook. En mij is gevraagd om mee te denken over de inhoudelijke invulling van het tweede lesjaar op de hogeschool.’ In het begin, geeft Andrea toe, was ze idealistisch. Ze zou kennis gaan overbrengen, niet alleen theoretische kennis, maar ook kennis van de wereld. Dat viel tegen. Inmiddels vindt ze het een uitdaging om vmbo’ers op een creatieve manier te laten leren.

Dilys van Duijn (24) is op 1 maart begonnen als medewerker

Andrea: ‘Het gaat om fatsoen, waarden en normen, pesten, het

op de afdeling personeels- en salarisadministratie (psa) van het

kunnen discussiëren. Ik vind alle leerlingen leuk. Collega’s zeggen

verenigingsbureau. Dilys studeerde culturele en maatschappelijke

tegen mij: “Wacht maar, de klap komt nog wel”. Misschien hebben

vorming aan de Hogeschool Rotterdam. Dilys begon ter vervanging

ze gelijk, maar tot nu toe gaat het prima.’

van een medewerkster die met zwangerschapsverlof was.

(TZ)

Vincent Haringa (35) is per 1 augustus 2005 benoemd tot conrector financiën/beheer op het Marnix Gymnasium. Vincent werkt al een aantal jaren op het Marnix Gymnasium als docent wiskunde. In januari 2005 werd hij samen met Reijer Bakker benoemd tot interim-conrector financiën/beheer.





23

C VOpen

Juni 2006

De hobby van…

Ron van Rossum Directeur Accent Onderwijsopvang

Zeilen met Stichting Plons Van eind april tot eind september ben ik regelmatig op de Kralingse Plas in Rotterdam te vinden. Ik ben secretaris/penningmeester van het bestuur van Stichting Plons, een stichting die watersportactiviteiten organiseert voor volwassenen met een verstandelijke beperking. Twee keer per maand gaan we met deze mensen een zondagmiddag zeilen. Dankzij verschillende sponsors, die wij met een knipoog ‘splonsors’ noemen, beschikken we over drie zeilboten, een rescueboot en materialen zoals zwemvesten. Met één van de boten, een sonar, is zelfs meegedaan aan de Olympische Spelen in Athene, en nu varen wij ermee! We mogen gebruikmaken van de prachtige accommodatie van de Water Sport Vereniging Rotterdam, aan de Kralingse Plas. Stichting Plons is in 2004 opgericht en is voortgekomen uit Accent Avondonderwijs, waar les wordt gegeven aan volwassenen met een verstandelijke beperking. Deze mensen hebben weinig te doen in hun vrije tijd en hebben ook niet altijd de capaciteiten om hun vrije tijd zelfstandig in te vullen. Bovendien is er weinig aanbod van vrijetijdsbesteding voor hen beschikbaar. De deelnemers zijn enthousiast en genieten erg van het zeilen. Per keer kunnen er ongeveer 15 deelnemers mee. Ze betalen een symbolische eigen bijdrage van € 5. In het begin kwamen alle deelnemers van de avondschool, nu zijn we het ook aan het uitzetten bij andere organisaties. Stichting Plons werd in 2004 derde in de race om de Stimuleringsprijs Gehandicaptensport van de gemeente Rotterdam. Een leuke stimulans! Stichting Plons werkt met onbetaalde vrijwilligers. Voor het komende seizoen zijn we nog op zoek naar vrijwilligers. Welke CVO’er met of zonder zeilervaring durft het aan? Omdat we voor onze activiteiten sponsors zoeken, organiseren we op 27 oktober een golftoernooi, ‘De Plons Open’. We hopen hiermee voldoende geld binnen te halen voor het onderhouden en eventueel uitbreiden van ons activiteitenaanbod. Ik vind het ontzettend leuk om betrokken te zijn bij Plons. Ik ken de doelgroep goed en ik hou van zeilen. Ik heb eerder gewerkt met zeer moeilijk lerende kinderen en werk sinds 1987 in het avondonderwijs. En het geeft een kick om te merken dat bedrijven zo enthousiast op het initiatief reageren. Laat de

www.stichtingplons.nl

zomer maar komen!

www.plonsopen.nl

(TZ)





24

C VOpen

Juni 2006

De CVO-scholen

Accent Praktijkonderwijs

CVO

Marnix Gymnasium

CVO bestuurt tien scholen voor voortgezet onderwijs in Rotterdam

Weegschaalhof 33

Essenburgsingel 58

en omgeving. Met ruim 20.000 leerlingen zijn we één van de grootste

Postbus 84017

3022 EA Rotterdam

schoolbesturen in Nederland. De meeste CVO-scholen zijn brede

3009 CA Rotterdam

Tel. (010) 244 50 44

scholengemeenschappen. Ze verzorgen onderwijs op alle niveaus,

Tel. (010) 209 99 26

Fax (010) 478 08 46

van gymnasium tot praktijkonderwijs, op 40 verschillende locaties.

Fax (010) 209 56 40

[email protected]

CVO is werkgever voor zo’n 2.200 mensen. CVO streeft kwalitatief

[email protected]

www.marnixgymnasium.nl

hoogstaand onderwijs na, waarin de christelijke identiteit goed verankerd is en de zorg voor de leerling centraal staat. CVO streeft

www.cvoaccent.nl

naar actieve betrokkenheid bij onderwijs- en jeugdbeleid op lokaal, regionaal en landelijk niveau.

Christelijke Scholen­gemeenschap Calvijn

Melanchthon

Verenigingsbureau

Henegouwerplein 14-16

CVO heeft een eigen verenigingsbureau waar ongeveer vijfendertig

Grift 30

3021 PM Rotterdam

mensen werken. De medewerkers ondersteunen het bestuur,

3075 SB Rotterdam

Tel. (010) 476 73 00

het managementteam en de scholen van CVO. Ze houden zich bezig

Tel. (010) 419 00 77

Fax (010) 478 08 50

met onderwijsbeleid, personeelsbeleid, huisvestingsbeleid, com-

Fax (010) 432 45 99

[email protected]

municatiebeleid, boekhouding, personeels- en salarisadministratie

[email protected]

www.melanchthon.nl

en systeembeheer / ICT.

www.calvijn.nl

Missie CVO staat midden in de samenleving. De vereniging is geworteld in het Evangelie en handelt vanuit een christelijke inspiratie met oog Comenius College

PENTA college CSG

en respect voor haar vele verschijningsvormen. CVO biedt jonge

Lijstersingel 10

J.A. Heijwegenlaan 4

mensen stimulerend onderwijs en een brede vorming. We houden

Postbus 797

Postbus 220

daarbij zoveel mogelijk rekening met de individuele mogelijkheden

2900 AT Capelle aan den IJssel

3200 AE Spijkenisse

van de leerlingen. Vanuit een open houding werken we samen met

Tel. (010) 459 59 70

Tel. (0181) 600 200

vele verschillende partners. Om ons onderwijs op een zo hoog

Fax (010) 451 62 74

Fax (0181) 697 523

mogelijk peil te brengen en te houden.

[email protected]

[email protected]

www.comenius.nl

www.penta.nl

Farelcollege Kastanjelaan 50 Postbus 163 2980 AD Ridderkerk Tel. (0180) 411 777 Fax (0180) 418 904 [email protected] www.farelcollege.nl

Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving

CVO Goudsesingel 14a 3011 KA Rotterdam Postbus 22421 3003 DK Rotterdam T [010] 217 13 99 F [010] 411 42 78 www.cvo.nl

Minder Nederlandse les op vmbo