Concurreren is innoveren in de food sector. IT trend- en benchmark onderzoek Food Efficiency Food Efficiency

Concurreren is innoveren in de food sector

IT trend- en benchmark onderzoek Food Efficiency 2012 Food Efficiency 2012 | 1

2 | Goldfish ICT Services

Voorwoord Dit rapport belicht de uitkomsten van het onderzoek naar de status en ontwikkelingen van IT in de voedingsmiddelenindustrie. Voor het onderzoek zijn in totaal 388 bedrijven in de sector benaderd met een gemiddelde van 70 werknemers. Het merendeel levert langer houdbare producten waaronder grondstoffen, ingrediënten, halffabricaten en eindproducten. De benchmark is op managementniveau uitgevoerd om vanuit de business naar IT te kijken. Uit het responspercentage van bijna 25% blijkt dat de relatie tussen IT en business sterk in de belangstelling staat bij producenten in de voedingsmiddelenindustrie. De benchmark is uitgevoerd op initiatief van Goldfish ICT Services B.V. door Goals Marktbewerking B.V. Goldfish is een gespecialiseerd adviesbureau dat zich volledig richt op de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie in de Benelux. Het bedrijf werkt met behulp van branchespecifieke templates op het grensvlak tussen procesverbetering en ICT-optimalisatie. Het rapport is ingedeeld naar de vijf belangrijkste thema’s in de voedingsindustrie: 1. Productinnovatie 2. Kwaliteitsmanagement en voedselveiligheid 3. Productiviteit en rentabiliteit 4. Ketenversterking 5. Informatietechnologie De resultaten van de benchmark bieden u de mogelijkheid om uw bedrijfsdoelen in relatie tot de automatiseringssituatie te vergelijken met die van collega-bedrijven. Daarmee kunt u beter onderbouwd beslissen over investeringen in IT om uw marktpositie en productiviteit te verhogen. Uiteraard bedanken we alle deelnemers aan het onderzoek hartelijk voor hun medewerking. Tot slot wensen we u veel inspiratie bij het doornemen van dit rapport. Waardenburg, november 2012

Food Efficiency 2012 | 3

Samenvatting Het ondernemingsklimaat in de voedingsmiddelenindustrie is turbulent. Trends tuimelen over elkaar heen, klantentrouw is een anachronisme en de markt internationaliseert. Dat maakt innovatief vermogen en een korte time-to-market tot de belangrijkste wapens in de slag om de gunst van de klant. Daarnaast groeit de druk van het grootwinkelbedrijf en verandert de wetgeving voortdurend. Verder zijn consumenten kritischer en legt de rol van internet en social media extra druk op de informatievoorziening en de transparantie. Dit rapport maakt duidelijk hoe bedrijven deze uitdagingen het hoofd bieden. Hier de belangrijkste conclusies. Productinnovatie krijgt prioriteit De bedrijfsvoering in de voedingsmiddelenindustrie wordt bij het merendeel van de food producenten bepaald door de noodzaak om te innoveren. De effectiviteit van R&D en ontwikkelprocessen wordt echter meestal niet gemeten. Verder benutten weinig bedrijven de kracht van hun ketenpartners door gezamenlijke producten te ontwikkelen.


Focus op kwaliteitsmanagement en voedselveiligheid De wetgeving rond voedselveiligheid wordt steeds verder aangescherpt en consumenten eisen meer informatie over de herkomst en samenstelling van producten. Daarom willen bedrijven hun IT-faciliteiten op het gebied van tracking & tracing verbeteren. Labeldeclaratie blijkt een zorgenkindje. Productiviteitsverhoging door procesoptimalisatie Productiviteit is voor een grote meerderheid van de bedrijven een belangrijk thema. Dat komt onder meer omdat de marges onder druk staan door de hogere grondstofprijzen, de prijsdruk vanuit retailers en de economische laagconjunctuur. Men heeft voldoende inzicht in kostprijzen en efficiency van de primaire processen. Men richt zich nu op procesoptimalisatie, onder meer door assortimentsrationalisaties, verbeteren van voorraadbeheer en de toepassing van IT. Samenwerking in de keten gericht op klanten De samenwerking met afnemers krijgt meestal vorm door procesintegratie en EDI-communicatie. Uitbesteding komt veel voor bij multinationals maar zelden bij MKB-bedrijven. Er wordt vaker samengewerkt met klanten dan met leveranciers en slechts zelden met co-packers of co-fillers. Vendor Managed Inventory heeft z’n belofte niet ingelost en wordt nog maar weinig toegepast. IT gezien als hulpmiddel om concurrentievoordeel te behalen Vrijwel alle bedrijven zien IT als belangrijk hulpmiddel om concurrentievoordelen en bedrijfsdoelstellingen te behalen. Daarbij denkt men met name aan financiële doelen, verhogen van de efficiency en reductie van complexiteit door alle bedrijfsprocessen samen te brengen op een ERP-platform. Bedrijven worstelen nog met het goed beschikbaar krijgen van managementinformatie. Deze informatie is nu niet gericht op strategische onderwerpen als productinnovatie en kwaliteitsmanagement. Kortom, zowel wat betreft producten en processen als IT-systemen luidt het credo voor de food sector: concurreren is innoveren.


01

Productinnovatie

Vernieuwing productaanbod baant de weg naar meer omzet en marge

Productinnovatie domineert de agenda De voedingsmiddelenindustrie is uiterst competitief. Dat komt niet alleen door de druk van grootwinkelbedrijven. Ook de stijgende grondstofprijzen en dalende verkoopprijzen spelen mee. “Innovatie is de enige route om onder die druk uit te komen,” stelt een respondent. Maar liefst 72% van de respondenten beaamt dat bedrijven in de voedingsmiddelenindustrie worden geconfronteerd met een toenemende complexiteit door productdifferentiatie. Ook nieuwe distributiekanalen en toenemende regelgeving worden hierbij vaak genoemd. ”We ondernemen in een verdringingsmarkt waarin de niches steeds kleiner worden en de wetgever steeds hogere eisen stelt,” aldus een respondent. Productinnovatie wordt dan ook door 68% van de respondenten genoemd als aspect met de meeste invloed op de bedrijfsvoering. Daarbij gaat het niet alleen om het ontwikkelen van nieuwe producten en concepten, maar bijvoorbeeld om ook een snelle time-to-market voor Private Labellers. “Het is cruciaal snel te kunnen reageren op nieuwe producten van de concurrent”. Ook de A-merk leverancier heeft het zwaar. “Je moet jezelf steeds meer profileren in een markt waarbij de concurrentie moordend is,” aldus een van hen. In grafiek 1 zien we de samenwerking met afnemers (46%) op de tweede plaats van management issues. Snel schakelen is immers belangrijk om klanten te behouden. Meer daarover in hoofdstuk 4. Het inzetten van nieuwe verkoopkanalen zien we op dit lijstje op een vierde plaats. Een nieuw verkoopkanaal zou bijvoorbeeld internet kunnen zijn.


Productinnovatie

68%

Samenwerking met afnemers

46%

Kwaliteitsmanagement en voedselveiligheid

44%

Nieuwe verkoopkanalen

39%

Samenwerking met toeleveranciers

Grafiek 1 Wat zijn de belangrijkste onderwerpen die op dit moment invloed hebben op uw bedrijfsvoering?

34%

Internationalisering

22%

Anders

12%

Uitbesteding (bv. productie, logistiek)

7% 0%

10%

20%

30%

40% 50%

60%

70%

Rendement op innovaties niet of nauwelijks gemeten Opvallend is dat ondanks het feit dat productinnovatie voor de bedrijven zo belangrijk is, de meting van de effectiviteit van R&D en productontwikkelingsproces geen gemeen goed is. Zo zien we in onderstaande grafiek (2) dat voor slechts 5% van de respondenten de R&D KPI tot de meest gebruikte KPI behoort. Daarnaast zien we in grafiek 3 dat bij geen enkele respondent R&D zo is geautomatiseerd dat er met een druk op de knop op elk moment managementinformatie beschikbaar is.

Financiële KPI’s

97%

Productie KPI’s

71%

Distributie en transport KPI’s

45%

HRM KPI’s

42%

Voorraad KPI’s

29%

Marketing KPI’s

29%

Grafiek 2 Wat zijn de meest gebruikte KPI’s om de koers van uw organisatie te beoordelen?

5%

R&D KPI’s 0%

10%

20%

30%

40% 50%

60%

70%

80% 90% 100%


Grafiek 3 Van welke processen heeft u met één druk op de knop en op elk moment managementinformatie beschikbaar?

Financieel

79%

Productie

58%

Voorraadbeheer

58%

Inkoop

55%

Marketing & sales

34%

Tracking & tracing

29%

Kwaliteitsmanagement

26%

HRM

24% 21%

Emballage saldi

16%

Distributie & transport R&D 0% 0%

10%

20%

30%

40% 50%

60%

70%

80%

KPI’s voor R&D Slechts een klein percentage bedrijven werkt met KPI’s voor R&D. Dat komt wellicht omdat men het lastig vindt deze te formuleren. Hier een aantal mogelijkheden voor R&D-gerelateerde KPI’s: • Percentage sales van voorgaand jaar gelanceerde producten • Time-to-market • Productlanceringen volgens planning • Productlancering volgens budget • Percentage R&D kosten voor nieuwe producten

Innovatiepotentieel ketenpartners onvoldoende benut Bedrijven opereren steeds meer in netwerken van bedrijven waarbij iedereen zich richt op zijn core-competentie. Het concurrerend vermogen wordt dus niet alleen bepaald door het individuele bedrijf, maar door de kracht van zijn ketenpartners. Dit geldt zeker ook voor productontwikkeling en innovatie. Om te innoveren moet kennis van ketenpartijen op gebieden van conceptontwikkeling, ingrediënten, verpakkingsmaterialen en duurzaamheid worden gebundeld. We zagen al in grafiek 1 dat bij 34% van de respondenten samenwerking met toeleveranciers een belangrijk onderwerp is. Uit de volgende grafieken blijkt echter dat de branche (nog) niet of nauwelijks bezig is met gezamenlijke productontwikkeling. Slechts 17% van de respondenten werkt samen met leveranciers bij de productontwikkeling en maar 10% van de respondenten geeft aan dit binnen drie jaar te gaan doen. Ook wordt nauwelijks samengewerkt met co-packers of co-fillers. Hier verwacht een aantal bedrijven binnen drie jaar mee aan de slag te gaan.


Klanten: invoering van EDI

83%

Leveranciers: invoering van EDI

39%

Logistieke dienstverleners: uitbesteding naar een logistiek dienstverlener

39%

Klanten: invoering van GS1 standaarden

32%

Logistieke dienstverleners: invoering van EDI

20%

Klanten: invoering van cross-docking

17%

Leveranciers: gezamenlijke productontwikkeling

17%

Leveranciers: invoering van SSCC-labeling

17%

Klanten: invoering van VMI

10%

Co-pakkers, -fillers, -producenten: optimalisatie van IT-ondersteuning

5%

Co-pakkers, -fillers, -producenten: invoering van EDI

5%

Leveranciers: invoering van VMI

Grafiek 4 Van welke van de vormen van ketenintegratie maakt u momenteel binnen uw organisatie gebruik?

0% 0%

10%

20%

30%

40% 50% 60% 70%

Klanten: invoering van EDI

44% 27%

Leveranciers: invoering van EDI 20%

Logistieke dienstverleners: invoering van EDI

17%

Leveranciers: invoering van SSCC-labeling

15%

Klanten: invoering van VMI Logistieke dienstverleners: uitbesteding naar een logistiek dienstverlener

Grafiek 5 Van welke van de vormen van ketenintegratie wilt u binnen uw organisatie binnen drie jaar gebruik gaan maken?

12%

Leveranciers: invoering van VMI

10%

Leveranciers: gezamenlijke productontwikkeling

10%

Co-pakkers, -fillers, -producenten: invoering van EDI

10%

Klanten: invoering van cross-docking

7%

Klanten: invoering van GS1 standaarden

7%

Co-pakkers, -fillers, -producenten: optimalisatie van IT-ondersteuning

80%

2%

0%

10%

20%

30%

40% 50%


Expert view

Productinnovaties vragen om een integrale aanpak

om een introductie van een nieuw product succes-

Veel bedrijven worstelen met dit thema omdat succes-

vol te maken is een goede ondersteuning van het

volle invoering van nieuwe producten alleen mogelijk

planningsysteem cruciaal.

is door een complex samenspel van vele disciplines binnen het bedrijf zoals inkoop, marketing, sales,

Gebruik maken van de kracht van de samenwerking

productontwikkeling, productie en master data mana-

Multinationals zoeken steeds meer de samenwerking

gement. Een belangrijk deel van de respondenten ziet

met andere partijen in de markt om tot innovatie te

IT als een middel om het innovatieproces effectiever

komen. De ontwikkeling van de Senseo Sarista door

te maken. Daarbij is het nog belangrijker dan bij

Douwe Egberts en Philips is hier een goed voorbeeld

andere IT-projecten om eerst duidelijk te hebben hoe

van. Unilever roept ook de hulp in van externe partners.

het hele proces moet lopen en wie welke verantwoor-

Het gaat dan onder meer om suikervermindering in

delijkheden heeft. De implementatie van een workflow

ijsthee en rode, natuurlijke en stabiele kleurstof in

tool is een goede eerste stap op weg naar een beter

fruit- en zuivelproducten. Het zoeken naar bedrijven

beheerst product introductie proces. Pas nadat het

als partner volgt op het succes van het in maart gelan-

proces en de verantwoordelijkheden zijn uitgekristal-

ceerde Open Innovatie platform.

liseerd, is het zinvol te investeren in verdere IT ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van een compleet

Risicospreiding door samenwerking

PLM-(Product Lifecycle Management) systeem.

Het introduceren van nieuwe producten vraagt vaak aanzienlijke investeringen in bijvoorbeeld productie-

Productieplanning een belangrijke schakel in het succes

capaciteit of nieuwe verpakkingsconcepten. De

Het is belangrijk dat het introductieproces van een

risico’s zijn groot doordat het succes nog ongewis is.

nieuw product goed ingebed is in de plannings-

Multinationals spreiden het risico door in ieder geval in

processen. Denk hierbij aan het maken van een goede

de opstartfase, de productie deels of in zijn geheel bij

inschatting van de vraag, rekening houdend met de

derden neer te leggen.

invloed op de omzet van vergelijkbare producten. Er moet voldoende productiecapaciteit beschikbaar

Milko van Reisen

zijn voor ‘trials’ en de eerste producties. Het in- en

Manager Supply Chainmanagement,

uitfaseren van nieuwe producten, grondstoffen en

Goldfish ICT Services

verpakkingsmaterialen is een complex geheel. Kortom


02

Kwaliteitsmanagement en voedselveiligheid

Informatievoorziening over producten verloopt vaak niet efficiënt en accuraat

Tracking & tracing speerpunt bij kwaliteitsmanagement Kwaliteitsmanagement en voedselveiligheid zijn voor de respondenten belangrijke thema’s, zo blijkt uit de grafiek hieronder. Het staat met 63% van de stemmen op de tweede plaats in de lijst met strategische thema’s. De productiviteit van de medewerkers is het belangrijkste thema. Meer hierover in hoofdstuk 3.

Productiviteit van de medewerkers en optimalisatie van processen

85%

Productontwikkeling, kwaliteitsmanagement en voedselveiligheid

63%

Beter benutten van managementinformatie

Grafiek 6 Welke strategische thema’s staan het hoogst op uw managementagenda?

41% 22%

Duurzaamheid De strategische en innovatieve rol van IT

17%

Ketenintegratie

15%

Anders

5% 0%

10%

20%

30%

40% 50%

60%

70%

80% 90%

Bijna de helft van de respondenten stelt dat de tracking & tracing mogelijkheden verbeterd moeten worden. Navraag leert dat de noodzaak hiertoe met name wordt ingegeven vanuit doelstellingen met betrekking tot kwaliteitsmanagement en voedselveiligheid. Incidenten zoals de EHEC-uitbraak en de salmonella besmetting van zalm leiden vaak tot aanscherping van de wettelijke voorschriften. Verder kunnen bedrijven sneller dan vroeger imagoschade oplopen door het hoge tempo waarmee nieuws zich via internet en social media verspreidt. Dus is het zaak om bij een probleem met de voedselveiligheid direct te handelen en via tracking & tracing de bron te achterhalen en de impact te beperken.


Managementinformatie over kwaliteit geen gemeengoed In grafiek 2 zien we dat een beperkt aantal bedrijven de kwaliteit van het eindproduct als meest gebruikte KPI hanteert. Verder blijkt uit grafiek 3 dat slechts ongeveer een kwart met een druk op de knop informatie voor kwaliteitsmanagement beschikbaar heeft. Ook heeft maar 29% tracking & tracing informatie direct voorhanden, terwijl dat een grote rol speelt bij kwaliteitsmanagement. Verbetering is op komst, want veel respondenten geven aan de beschikbaarheid van tracking & tracing informatie te willen versnellen.

Grafiek 7 Ziet u noodzaak de beschikbaarheid van tracking & tracing informatie te versnellen?

12%

Deels 37%

Doen we reeds Nee Ja

19%

32%

Bedrijven hebben ook behoefte aan meer en gedetailleerdere informatie voor kwaliteitsmanagement en tracking & tracing. Bijvoorbeeld in de procesgang van leverancier tot klant of bij het vastleggen van procesparameters en productkarakteristieken op batchniveau. Om dit te realiseren worden het toepassen van SSCC labels en- scanning als belangrijke hulpmiddelen gezien. Opvallend is dat 37% van de respondenten hierbij een belangrijke toekomst voor RFID zien. Bij ruim 30% van de respondenten levert het huidige IT systeem goede tot zeer goede basisinformatie voor labels op de consumentenverpakking. Omgekeerd meldt bijna 40% dat verbeteringen in IT systemen nodig zijn om eenvoudig en correct de basisinformatie voor labeldeclaratie te genereren. Wat ook zijn weerslag zal hebben op de labeldeclaratie.


Labeldeclaratie is een zorgenkindje

dat de informatie op de labeldeclaratie in een groot

Consumenten willen steeds meer weten over voedings-

aantal gevallen niet 100% correct is. Daarvoor zijn

producten, bijvoorbeeld over de:

verschillende oorzaken aanwijsbaar:

• Herkomst, voedingswaarde en allergenen in producten;

• De specificaties zijn niet (volledig) op orde;

• Duurzaamheid en milieuvriendelijkheid van de

• Wijzigingen in recepturen of grondstoffen laten zich

productie;

lastig doorrekenen;

• Keurmerken als Kiesbewust en Milieukeur.

• Door het in- en uitfaseren van verpakkingsmaterialen staan oude labeldeclaraties op verpakkingen van

Ontwikkelaars van apps spelen hier goed op in. Denk

nieuwe producten.

aan de Superwijzer en BoodschApp. Ook de labeldeclaratie op de verpakking of het etiket van het

Daarnaast ontstaan problemen bij de labeldeclaratie

product speelt een belangrijke rol in het informeren

doordat de tracking & tracing faciliteiten niet optimaal

van de consument.

zijn. Om het Milieukeur logo te mogen voeren moet

Deze moet daarom kwalitatief goede en betrouwbare

bijvoorbeeld aangetoond kunnen worden dat de ge-

informatie bevatten. Het onderzoek toont echter aan

bruikte grondstof batch onder Milieukeur zijn geteeld.


Expert view

Nieuwe ERP-oplossingen voor

Interfacing voor ontsluiting van data

Kwalitatieve Ingrediënten Declaratie

Een andere innovatie is het aansturen van etikettering-

Veranderende wetgeving en richtlijnen kunnen grote

software met behulp van een XML-interface. Daar-

gevolgen hebben voor de ingrediëntendeclaratie van

naast is het bijvoorbeeld ook mogelijk om met deze

producten. Wetswijzigingen, maar ook vernieuwde

interface een koppeling te maken met een online

recepturen brengen veel werk met zich mee, meestal

ingrediëntendatabank, bijvoorbeeld voor bakkerijen.

in verschillende systemen. Het systeem dat recepturen

Door de integratie met de productiemodule vormen

bevat is vaak niet gekoppeld aan de toepassing voor

receptuurwijzigingen geen problemen meer, doordat

het genereren van declaraties. Daardoor verloopt de

deze direct worden doorgevoerd in de declaraties.

informatievoorziening aan klanten niet efficiënt en

Dus wordt de warenwet consistent toegepast en zijn

flexibel.

de productspecificaties altijd up-to-date.

Genereren van verplichte documenten

Reductie van Carbon en Water Footprint

met ERP-systemen

speelt nog niet echt

Een ERP-systeem bevat een schat aan gegevens die als

Duurzaamheid, het gebruik van energie en reductie

basis kunnen dienen voor de verplichte documenten.

van de CO2-uitstoot in productie en distributie wordt

Tot nu toe ontbrak echter de functionaliteit van deze

een gevoeliger aandachtsgebied voor de consument.

documenten met behulp van ERP-systeem te genereren.

In een aantal Europese landen wordt al gesproken

Inmiddels hebben grote ERP leveranciers met behulp

over het vermelden van de Carbon Footprint op de

van hun implementatiepartners food specifieke

labeldeclaratie.

‘templates’ ontwikkeld. Zo is samen met partners uit de voedingsmiddelenindustrie de module KWID

Toch zien we dat een aanzienlijk deel van de deel-

(Kwantitatieve Ingrediënten Declaratie) ontwikkeld op

nemende bedrijven hier nog maar beperkt mee bezig is.

basis van SAP. Daarmee zijn met een druk op de knop

Op de vraag ‘Is uw bedrijf actief in het reduceren van de

alle verplichte documenten te genereren:

Carbon en Water Footprint’ beantwoordt 37% van de

• Ingrediëntendeclaraties

respondenten met ‘deels mee bezig’ en 41% ‘niet mee

(met en zonder percentages)

bezig’.

• Voedingswaardenberekeningen • Vitaminen- en mineralenberekeningen • GMO-certificaten • Allergenenlijsten LEDA (ALDA)


Marcel Pothof Directeur Food en Agro, Goldfish ICT Services

03

Productiviteit en rentabiliteit

Marges onder druk, winst te behalen met procesoptimalisatie en systeemintegratie

Kosten van inkoop en productie inzichtelijk De financiële crisis, hogere grondstofprijzen en de prijsdruk vanuit retailers hebben hun weerslag op de branche. De marges komen steeds meer onder druk te staan. Uit het onderzoek blijkt dat men wel voldoende zicht heeft op de kostprijzen en de efficiency van de primaire processen. Op gebied van procesoptimalisatie liggen nog wel kansen. Verderop meer hierover. De kosten van inkoop en productie vormen het grootste gedeelte van de kostprijs. Traditioneel zijn bedrijven gericht op het beheersen van deze kosten. Het is dan ook niet vreemd dat respondenten aangeven dat ze tevreden zijn over de informatievoorziening op dit punt.

5% 15% 41%

Zeer goed

Grafiek 8 In welke mate heeft u inzicht in uw kostprijs?

Goed Voldoende Matig

39%

Slecht N.v.t.

Ook zien we dat men voldoende in staat is om rekening te houden met de componenten waaruit de kostprijs is opgebouwd (tabel 1). Het grootste deel van de bedrijven heeft goed inzicht in materiaalverliezen, inkoop prijsverschillen en bestede manuren. Slechts een handje vol respondenten is hier ontevreden over (tabel 2).


Tabel 1

Tabel 2

In de kostprijsberekening houden wij in voldoende mate rekening met de kosten van:

Zeer goed

Goed

Voldoende

Matig

Slecht

1.

Verpakkingsmaterialen

51%

27%

20%

2%

0%

2.

Grondstoffen

61%

29%

8%

0%

2%

3.

Arbeid

34%

54%

7%

5%

0%

4.

Logistiek

17%

49%

20%

15%

0%

5.

Overhead

17%

49%

17%

17%

0%

Zeer goed

Goed

Voldoende

Matig

Slecht

In welke mate heeft u voor productie en inkoop inzicht in: 1.

Materiaal- en grondstofverliezen

17%

37%

34%

12%

0%

2.

Bestede manuren per productie order

22%

34%

32%

10%

2%

3.

Inkoopprijsverschillen

29%

32%

37%

0%

2%

Focus op productiviteit en processen Grafiek 6 maakt duidelijk dat producenten zich met name richten op verhoging van de productiviteit van medewerkers en de optimalisatie van processen (85%). Dat komt vooral door de toenemende complexiteit die ze ervaren (grafiek 9). Denk aan de toename van het aantal verkoopkanalen, de uitbreiding van het assortiment en de internationalisatie. Groeiende druk op kosten maakt het nog lastiger om in deze complexe omgeving te ondernemen. Bovendien is het met het oog op de veranderende wetgeving op het gebied van voedselveiligheid zaak om de bedrijfsprocessen op orde te hebben. Bij de optimalisatie van processen denkt men vooral aan: • Productrationalisatie (spontaan genoemd in reactie op stellingen) • Verbeteren van het voorraadbeheer (73%) • Beschikbaarheid van real time voorraadinformatie (71%) • Beheersen van de houdbaarheid (71%) • Gebruik van barcode scanning (66%) • Betere aansturing van het warehouse (61%) • Verbeteren van planningssystemen (15%) Opvallend is dat 34% een belangrijke rol ziet voor RFID. Voicepicking speelt nog nauwelijks een rol. Grafiek 9 Op welk vlak ervaart uw bedrijf een toename van de complexiteit in de planning?

59%

Druk op kosten 51%

Uitbreiding van assortiment 34%

Hogere eisen service level 24%

Verlagen van voorraden

22%

Uitbreiding verkoopkanalen 12%

N.v.t.

10%

Hogere bezettingsgraad 0%


10%

20%

30%

40% 50%

60%

70%

IT ‘enabler’ van procesoptimalisatie en kostenreductie Het integreren van meer bedrijfsprocessen met de ERP-systemen blijkt een leidende trend volgens 66% van respondenten. Dat correspondeert met de genoemde wens om processen te optimaliseren en de productiviteit van medewerkers te verhogen.

Verder toepassen van ERP voor alle bedrijfsprocessen

66%

Toepassen van IT-applicaties

32%

Gebruik van ‘mobile devices’

29%

Toepassen van best of breed IT-applicaties

Grafiek 10 Welke IT trends gaan uw bedrijfsvoering de komende drie jaar beïnvloeden?

21%

Gebruik van Social Media

18%

Cloud computing

18%

Outsourcing van IT

11%

Anders

5% 0%

10%

20%

30%

40% 50%

60%

70%

Wel noemt 29% het gebruik van mobile devices als belangrijke trend. Medewerkers willen met hun mobiel of tablet gegevens kunnen raadplegen. Het toepassen van mobile devices voor bijvoorbeeld accountmanagement, verkoop, kwaliteitsmanagement, onderhoud, en personeelszaken maakt het mogelijk processen te rationaliseren en te optimaliseren. Cloud Computing wordt nog nauwelijks genoemd, terwijl dit over de hele linie van het bedrijfsleven een aandachtspunt is. Zowel uit het oogpunt van beschikbaarheid als kostenreductie is te overwegen om de opslag van data en het gebruik van applicaties door derden ‘in de cloud’ te laten verzorgen. Andere genoemde mogelijkheden in het IT domein voor procesoptimalisatie zijn het gebruik van barcodescanning, een betere aansluiting op het warehouse en het verbeteren van het planningssysteem.


04

Ketenversterking

Vooral samenwerking met klanten, uitbesteding beperkt tot multinationals

Verschillende vormen van samenwerking Ketenversterking kan betrekking hebben op samenwerking met verschillende partners in de keten zoals klanten, afnemers, leveranciers, logistiek dienstverleners of co-packers en co-fillers. Daarbij is samenwerking denkbaar voor verschillende activiteiten zoals het order- en lever proces, plannen (VMI-Vendor Managed Inventory), gezamenlijke productontwikkeling, en uitbesteden van logistieke activiteiten of (delen) van productie. Het midden- en kleinbedrijf vervult een belangrijke rol in de voedingsmiddelenketen. Als belangrijke schakel, als innovator, als private label producent en als keten regisseur. Samenwerking met afnemers wordt door 46% als een belangrijk strategisch onderwerp gezien (grafiek 1) en de samenwerking met leveranciers door 49% (grafiek 11). Wat hierbij opvalt, is dat gezamenlijke productontwikkeling met leveranciers achterblijft: slechts 17% doet dit al en maar 10% heeft plannen in deze richting. Grafiek 11 Met welke partijen in de keten heeft u uw processen verregaand geïntegreerd?

Klanten, afnemers

80% 49%

Leveranciers 29%

Logistieke dienstverlener 5%

Co-pakkers, -fillers, -producten 0%

10%

20%

30%

40% 50%

60%

70%

80%

MKB besteedt weinig uit in vergelijking tot multinationals Grote producenten hebben de warehousing en logistiek vaak volledig uitbesteed aan logistiek dienstverleners (LSP’s) en laten zelfs delen van het productieproces door derden uitvoeren. Dat zien we nog weinig terug bij het MKB. Uitbesteding is slechts voor 7% een onderwerp dat de bedrijfsvoering bepaald (grafiek 1). Minder dan de helft maakt gebruik van LSP’s, 12% heeft plannen en slechts 7% besteed delen van het productieproces uit. 18 | Goldfish ICT Services

Multinationals besteden vaker, grotere delen van hun bedrijfsprocessen uit. De focus ligt steeds meer op productontwikkeling, marketing en verkoop in plaats van op productie en logistiek. Hiervoor bestaat een aantal redenen. Bedrijven willen lean zijn en met nieuwe producten snel kunnen inspelen op een veranderende klantvraag. Ze willen niet investeren in dure productiecapaciteit en hun werkkapitaal reduceren. Dit geldt ook zeker voor innovaties, waarbij bijvoorbeeld vaak investeringen gedaan moeten worden in nieuwe verpakkingsconcepten en onzekerheid is over het succes van het nieuwe product. Waarom activiteiten zelf uitvoeren als specialisten dat beter en goedkoper kunnen? Waarom zelf alle risico’s nemen als ketenpartijen deze willen delen? Samenwerking in de keten wordt hierdoor steeds belangrijker.

EDI met klanten is zeer ver doorgevoerd In de grafieken (4 en 5) zien we dat 83% via EDI met klanten communiceert en 44% plannen heeft om deze faciliteiten verder door te voeren. Wat EDI-communicatie met leveranciers betreft, liggen deze percentages veel lager: 39% doet dit al en 27% heeft plannen voor uitbouw. Vendor Managed Inventory maakt belofte nog niet waar VMI is een middel om de prestatie van de leveranciersketen te optimaliseren. De leverancier is hierbij verantwoordelijk voor het onderhouden van de voorraadniveaus van de detaillist. In de jaren 90 leek VMI een veelbelovende kans voor leveranciers, omdat het hen de gelegenheid geeft de productiecapaciteit, te optimaliseren, meer productie-efficiency te bereiken zonder voorraden te verhogen en het service level te verlagen. Toch zien we dat VMI nauwelijks is doorgevoerd: VMI met klanten wordt slechts bij 10% toegepast, 15% heeft plannen hiervoor. Dit lezen we ook weer in grafiek 4 en 5.


Interview met een ervaringsdeskundige “Versnelling en verbetering van productieplanning

geproduceerd werd en de eventuele uitzonderingen

en forecasting”

met betrekking tot productieorders verliep per

Dobla produceert en verkoopt decoraties voor choco-

e-mail. Daardoor was de communicatie over de

lade taarten. Het assortiment is groot en de producten

planning omslachtig, vaak onduidelijk en wijzigingen

worden verkocht in meer dan 60 landen wereldwijd.

waren niet op tijd bekend. Nu hebben we real time

De Dobla group heeft fabrieken in Nederland, België,

inzicht in de situatie. De orders zijn direct zichtbaar in

USA en Vietnam. De distributie gebeurt vanuit het

de planning en daarop kunnen we plannen. Operators

logistieke centrum in het Belgische Meer. Hier bevindt

op de terminals aan de productielijn zien ook specifieke

zich ook de centrale voorraad. Voorheen maakte

kenmerken van de order zoals pallet-stapeling en

Dobla productieplanningen en forecasts met Excel.

labelgegevens. De nieuwe oplossing bespaart niet

Logistiek manager Erwin van der Linden legt uit wat de

alleen veel tijd. We hebben ook de voorraad al met 5%

nadelen hiervan waren en welke oplossing is gereal-

weten te reduceren en is de foutenmarge bij de planning

iseerd.

in het logistiek centrum geminimaliseerd. Ook de forecasting is versneld en verbeterd. Als er een update

“Voor de productieplanning gebruikten we een zelf-

moest plaatsvinden van de Excel sheets was je telkens

geschreven tooltje voor Excel. Daardoor moesten we

een uur bezig. Daarnaast is Excel fout gevoelig. Met

zowel in ons ERP-systeem als in Excel masterdata

de nieuwe oplossing is de forecast altijd up-to date,

bijhouden met betrekking tot bijvoorbeeld rendementen.

omdat we real time over gegevens kunnen beschikken.

De voorraden en verkoopgegevens werden eerst in

Daarnaast kan het ERP-systeem deze gegevens ge-

Excel geladen en ingelezen met het tooltje. Vervolgens

bruiken voor de MRP run.”

werd de planning handmatig ingevoerd. Als dat gedaan was, werd de planning overgetypt in het ERP-systeem

Erwin van der Linden

voor de MPR run en in handzame lijsten voor de pro-

logistiek manager, Dobla

ductie. De communicatie over de orders waarvoor


05

Informatietechnologie

Cruciaal in de concurrentiestrijd, focus op integrale oplossingen en business intelligence

IT op strategische waarde geschat Bijna alle respondenten zien de toegevoegde waarde van IT als hulpmiddel om de bedrijfsdoelstellingen te halen.

7% Zeer belangrijk Belangrijk

32% 61%

Neutraal

Grafiek 12 In welke mate ervaart u IT als belangrijk hulpmiddel om bedrijfsdoelstellingen te realiseren?

Nauwelijks belangrijk Niet belangrijk

Maar liefst 73% van de respondenten ziet IT als een middel om concurrentievoordeel te behalen. Doorvragen leert dat ze hierbij denken aan het: • Verkrijgen van meer inzicht • Reduceren van kosten • Beheersen van de toegenomen complexiteit • Optimaliseren en integreren van processen • Beheersen van voedselkwaliteit en –veiligheid • Verbeteren van tracking & tracing mogelijkheden • Beter communiceren met externe partijen • Analyseren van de performance • Optimaliseren van de productontwikkeling


Grafiek 13 In welke mate ziet u IT en IT-innovaties als een middel om concurrentievoordeel te behalen?

7% Zeer belangrijk 27%

Belangrijk Neutraal 66%

Nauwelijks belangrijk Niet belangrijk

ERP-systeem als centraal platform voor alle bedrijfsprocessen Van de bedrijven ziet 68% een belangrijke rol voor ERP als het centrale platform voor alle bedrijfsprocessen. Ze willen de overstap maken van ‘eilandautomatisering’ naar een centraal en geïntegreerd systeem ter ondersteuning voor alle bedrijfsprocessen. Dit geldt niet alleen voor de primaire bedrijfsprocessen als inkoop, productie, verkoop en financiën, maar ook voor kwaliteitsmanagement, planning, onderhoudsmanagement en personeelszaken. Slechts 24% voert een strategie van ‘best of breed’ oplossingen per bedrijfsfunctie.

Respondent aan het woord Gaat er niets boven de eigen spreadsheets? In het onderzoek was de volgende stelling opgenomen:

“Als de data in het ERP-systeem aanwezig is, moet het

Niets is zo goed als je eigen spreadsheet.

ook op een directe manier toegankelijk zijn, in de vorm

Verreweg de meeste respondenten zijn het oneens met

waarin dat gewenst is.”

deze stelling. Ze vinden het werken met eigen spreadsheets bewerkelijk en foutgevoelig. De gegevens

Jan Tetteroo

moeten immers overgenomen worden uit andere sys-

controller, Weba-Inco U.A.

temen. Automatisch genereren van rapportages uit IT-systemen wordt als efficiënter en betrouwbaarder beoordeeld.


Business Intelligence vaak traditioneel toegepast Bedrijven die beschikken over geavanceerde systemen voor managementinformatie, gebruiken die vooral voor het leggen van verbanden. Bijvoorbeeld bij het vinden van relaties tussen mensen, middelen, processen en prestaties. Een tweede belangrijke gebruiksdoel is het doorrekenen van scenario’s en forecasting. Die doelen zijn bepaald nog niet bereikt. (zie grafiek 12). Beter benutten van managementinformatie staat hoog op de agenda. Het is voor 41% van de respondenten een leidend thema. Traditioneel is managementinformatie gericht op KPI’s op het gebied van financiën, productie en distributie. Met name over finance is real time informatie beschikbaar. Over strategische onderwerpen als de effectiviteit van de productontwikkeling, de klanttevredenheid en kwaliteits-issues is doorgaans helemaal geen managementinformatie voorhanden. Opmars van toepassingen voor mobile devices Bedrijfsapplicaties waren tot voor kort gebaseerd op het client-server concept (een server, verbonden met een netwerk van traditionele PC’s). De toepassing van mobile devices in de bedrijfsprocessen was beperkt. Nu investeren alle grote ERP partijen in applicaties voor mobile devices. Die applicaties zijn vaak taakgericht bijvoorbeeld voor accountmanagement, verkoop, kwaliteitsmanagement, onderhoud, personeelszaken en service management. Dit onderzoek leert dat 29% van de respondenten verwacht dat het gebruik van mobile devices de bedrijfsvoering gaat beïnvloeden. Cloud Computing wordt nog nauwelijks genoemd, terwijl dit over de hele linie van het bedrijfsleven een aandachtspunt is. Zowel uit het oogpunt van beschikbaarheid als kostenreductie is te overwegen om de opslag van data en het gebruik van applicaties door derden ‘in de cloud’ te laten verzorgen.

10% Verbanden leggen 49% 41%

Verbanden leggen en scenario’s doorrekenen Raadplegen

Grafiek 12 Waarvoor gebruikt u hoofdzakelijk uw beschikbare managementinformatie?

Geen gebruik


Goldfish ICT Services B.V.

0418-657020

Steenweg 17B

[email protected]

4181 AJ Waardenburg

www.goldfish-ict.com

Nederland

@goldfishict


Concurreren is innoveren in de food sector. IT trend- en benchmark onderzoek Food Efficiency Food Efficiency

Recommend Documents