grijs voor iedereen die nu meer wil weten over later
nr.8
oktober 2012
3
je pensioen na uitdiensttreding
4
resultaten communicatieonderzoek
6
het pensioen van Bob Fransz
‘Als je te laat bent, gaat het mis’ Ton Hopmans, HR directeur Randstad Nederland, zit sinds kort in het bestuur van Stichting Pensioen fonds Randstad. Hoe kijkt hij naar het huidige pensioen? ‘Alleen de premie verhogen, zal het gat niet dichttrekken.’ Toen de directie van Rand stad hem onlangs vroeg om bestuurslid te worden van het Pensioenfonds, moest hij daar echt even over nadenken. De vraag was logisch: als directeur HR gaat Ton Hopmans over
de arbeidsvoorwaarden en pensioen is daar onderdeel van. Daarnaast kwam het goed van pas dat hij eerder bij een bank en een verzekeraar werkte. ‘Maar ik wist dat ik bij de medewerkers van Randstad niet meteen de populariteits slag zou gaan winnen met deze functie’, zegt hij. ‘Het is tenslotte een gevoelig en complex onderwerp. Toch heb ik het gedaan. Ten eerste is het pensioenfonds een solide club hardwerkende mensen, waar ik graag onderdeel van uitmaak. En ten tweede wil ik graag meedenken. We staan voor een
aantal grote uitdagingen en ik ga graag de discussie aan over hoe we die de komende tijd gaan aanpakken.’ Vraag advies Net zoals andere pensioen fondsen in Nederland, maakt ook het pensioenfonds van Randstad een moeilijke tijd door. De dekkingsgraad, die aangeeft in hoeverre het pensioenfonds aan zijn ver plichtingen kan voldoen, is niet (lees verder op pagina 2)
(vervolg van pagina 1)
100 procent. Laat staan dat het de door De Nederlandsche Bank verplichte 105 procent haalt. Ton: ‘Er spelen twee problemen. De levens verwachting gaat ieder jaar weer omhoog en we werken nu al een dag per week voor ons pensioen. De premie om hoog gooien heeft dan ook niet zoveel zin. Dat zal het gat niet dichttrekken. Ik denk dat we onze mindset moeten veranderen. We moeten al op jonge leeftijd financieel vooruit gaan denken. Door te sparen. Je laten adviseren. Als mensen een huis kopen, laten ze zich beter adviseren dan over hun pensioen. Terwijl het pensioenvermogen groter dan je hypotheek kan zijn. Dat moeten mensen zich gaan realiseren. Het gaat pas laat in
je leven spelen, maar als je te laat bent, gaat het echt mis.’ Geen zekerheid Heeft het pensioenfonds van Randstad de taak om mensen hierover te adviseren? Ton denkt van wel. ‘Ik ben erg van de transparantie. Je kunt je verstoppen of eerlijk zijn. Dat laatste zijn we. Dat hebben we met z’n allen toch wel van de crisis geleerd. Vroeger was je pensioen een zekerheid. Maar die tijd is voorbij. Als je mensen laat weten hoe het ervoor staat, dan kunnen ze zelf de verantwoordelijkheid nemen om iets aan hun eigen financiële planning te doen. Goede informatie geven is dus essentieel. Daarnaast raad ik mensen aan om zelf ook goed bij te houden wat ze opbou wen aan pensioen.’ Of het pensioenproduct aan
bestuurswisselingen
Twee bestuursleden van het Randstad- pensioenfonds, Fred van Haasteren en John van de Luijtgaarden, zijn onlangs gepensioneerd. Ze waren tot voor kort werk zaam bij Randstad Holding en hadden namens de werkgever zitting in het bestuur. Ze zijn inmiddels vervangen door Ton Hopmans, HR-directeur van Randstad Nederland, en Bart Gianotten, Financieel directeur van Tempo-Team. Fred van Haasteren was tevens voorzitter van het fonds. Het bestuur heeft nog geen nieuwe voorzitter benoemd. De huidige bestuurssamenstelling is als volgt: • Roland Berendsen, plv. voorzitter – namens werkgever
2
vernieuwing toe is, kan Ton nu nog niet zeggen. Die discussie zal de komende tijd gevoerd worden binnen het pensioenfonds en binnen de onderneming. De wettelijke ontwikkelingen op het gebied van pensioenen spelen daarbij een belangrijke rol. ‘We zul len naar alle aspecten gaan kijken. Zelfs de vraag of we het pensioenfonds binnen Randstad moeten houden komt wat mij betreft aan bod. Er liggen genoeg uitdagingen, en dat bovenop de dagelijkse werkzaamheden die al zwaar genoeg zijn. Er zijn nu al me dewerkers die met pensioen gaan die voor een teleurstel ling komen te staan. Het is niet fijn om daarmee om te moeten gaan, maar wel belangrijk. Zolang we maar open en op een menselijke manier met elkaar in gesprek blijven.’
• Els Adam-Smolders, secretaris – namens deelnemers en gepensioneerden • Paul Eringa, plv. secretaris – namens deelnemers en gepensioneerden • Mark Poort, lid – namens deelnemers en gepensioneerden • Solange Overeijnder-Schalker, lid – namens deelnemers en gepensioneerden • Sieto de Leeuw, lid – namens werkgever • Ton Hopmans, lid – namens werkgever • Bart Gianotten, lid – namens werkgever • Nanda Cousijn-Denker, aspirant-lid – namens deelnemers en gepensioneerden Op 1 januari 2013 wordt Paul Eringa opgevolgd door Nanda Cousijn.
q/a wat je moet weten over uit dienst treden
Wat gebeurt er met je pensioen als je vertrekt bij Randstad? Erik Stevens, sinds 1 maart werkzaam voor het pensioenbureau, vertelt. Wat gebeurt er met mijn opgebouwde pensioen als ik uit dienst ga? ‘Dan stopt de opbouw van je pensioen en worden de verzekeringen voor nabestaan denpensioen, wezenpensioen, arbeidsongeschiktheid en WIAhiaat stopgezet. Het bedrag dat je hebt opgebouwd, blijft staan totdat je met pensioen gaat. In de meeste gevallen kun je je bij een nieuwe werkgever weer aansluiten bij een pensioenre geling. Op dat moment kun je overwegen je bij Randstad op gebouwde pensioenaanspraken over te dragen naar je nieuwe pensioenuitvoerder.’ Hoe hevel ik mijn Randstad- pensioen over naar het pensioenfonds van mijn nieuwe werkgever? ‘Op het moment dat je uit dienst gaat, kun je zelf een verzoek tot waardeoverdracht indienen bij je nieuwe pensioenuitvoerder. Als je dat verzoek binnen zes maanden indient, dan zijn
zowel de oude als de nieuwe pensioenuitvoerder wettelijk verplicht om aan de overdracht mee te werken. Vervolgens ont vang je van je nieuwe pensioen uitvoerder een offerte voor de waardeoverdracht van je pensioen. Waardeoverdracht is het overhevelen van je oude pensioenaanspraken naar je nieuwe pensioenregeling. Of dat gunstig is, verschilt per situatie en ik adviseer om daarbij een financieel adviseur te raadplegen. Er is ook nog een mogelijkheid om je pensioen af te kopen. Dan vervalt jouw pensioen en wordt het geld dat je hebt opgebouwd op je rekening gestort. Voorwaarde hiervoor is dat het opgebouwde ouderdomspensioen kleiner is dan de wettelijke afkoopgrens (€ 438,44 voor 2012) en er moet een periode van twee jaar tussen uitdiensttreding en afkoop zijn verstreken. Voor afkoop word je door ons benaderd.’ Wat moet ik nog meer weten over waardeoverdrachten? ‘Aan zowel waardeoverdracht als afkopen is nog wel een andere belangrijke voorwaarde verbon den: het pensioenfonds moet een dekkingsgraad van honderd procent of meer hebben. Het Randstad-pensioenfonds heeft momenteel een lagere dek kingsgraad. Je kunt wel een verzoek tot waardeoverdracht indienen, deze wordt door ons in behandeling genomen, maar het wordt niet uitgevoerd totdat de dekkingsgraad van het Randstad-pensioenfonds én dat
van het andere pensioenfonds boven de 100 procent ligt.’ Wat gebeurt er met mijn nabestaandenpensioen? ‘Nabestaandenpensioen is het pensioen dat na jouw overlijden wordt uitgekeerd aan je partner. Het nabestaandenpensioen bij het Randstad-pensioenfonds is een verzekering op risicobasis. Dat betekent dat je geen pen sioen opbouwt voor je partner en er alleen aanspraak op de verzekering gedaan kan worden tijdens je dienstverband. Als je uit dienst treedt, stopt deze ver zekering en komt je partner niet meer in aanmerking voor een nabestaandenpensioen van ons. Toch is er nog een mogelijkheid om een nabestaandenpensioen te regelen. Als je uit dienst gaat, krijg je de keuze om een deel van jouw opgebouwde pensioen om te zetten in een aanspraak op nabestaandenpensioen voor je partner. Je ruilt dan ouderdoms pensioen om voor nabestaan denpensioen. Jijzelf ontvangt dan wat minder pensioen.’ 3
grijs goed bekend bij respondenten De communicatie van het Randstad-pensioenfonds krijgt een ruime voldoende. Bij het communicatieonderzoek dat het pensioenfonds onlangs onder zijn deelnemers hield, gaf 77 procent van de respondenten een zeven of hoger. Van de 1608 respondenten kent ruimt 85 procent het blad grijs. over het blad grijs. Ruim 85 procent (1375) van de respon denten gaf aan grijs te kennen. Iets meer dan 71 procent van deze 1375 bladert grijs door en 13 procent leest het blad van A tot Z. Ruim 10 procent zegt grijs helemaal niet te lezen. Van de 1375 respondenten die aangaven het blad te kennen, vindt meer dan 57 procent de
Van de 5.682 verstuurde enquêtes, kwamen er 1.608 ingevuld terug (28,3 procent). Bijna 77 procent van de respondenten geeft de informatieverstrekking van het Randstad-pensioenfonds een 7 (36,6 procent) of een 8 (40,1 procent). In dit artikel kijken we vooral naar de vragen en antwoorden
rubriek ‘q/a’ (zie pagina 3) inte ressant. Ook het interview over een actueel onderwerp (pagina 4 en 5) en de rubriek ‘levens fase’ (pagina 6 en 7) scoren goed. In verhouding wordt de rubriek junior/senior (pagina 8) als minst interessant gezien. Papier of digitaal? Bijna 40 procent zegt grijs graag op deze – papieren – manier te willen blijven ontvangen. 46 procent geeft aan grijs net zo lief digitaal te willen krijgen. Omdat veel respondenten aangaven grijs te bewaren als naslagwerk, zal grijs vooralsnog op papier
Wat vinden lezers van de inhoud van grijs? 57,16
64,95 57,45
q/a werknemers pensioenbureau
Interview actueel onderwerp Interessant
4
47,13
Levensfase
Niet Interessant
Junior/senior
Weet niet
blijven verschijnen. Om – zonder extra kosten – aan de wens van een digitale editie tegemoet te komen, is het Randstad-pensi oenfonds van plan grijs tevens digitaal te verspreiden. Op de intranetten van de verschillende werkmaatschappijen kan bij voorbeeld bij elke nieuwe editie van grijs, een nieuwsflits met een link naar het blad komen te staan, of alle deelnemers ont vangen een e-mailbericht met de PDF-versie van grijs. Bekeken wordt hoe dit eenvoudig en snel gerealiseerd kan worden. Overige communicatie Alle communicatie-uitingen van het Randstad-pensioenfonds, van brieven en grijs tot de web site en het jaarverslag, kwamen aan de orde in het onderzoek. In dit artikel zoomen we dus in op de uitslagen met betrekking tot grijs, maar uiteraard gaat het pensioenfonds ook met de andere uitkomsten, zoals de be kendheid met de website van het fonds en www.mijnpensioen overzicht.nl, aan de slag. Het onderzoek geeft goed inzicht in de wensen van deelnemers inzake de communicatie van het pensioenfonds. www.randstadpensioenfonds.nl Een opvallende uitslag in het onderzoek: iets meer dan helft van de respondenten geeft aan de website van het pensioen fonds niet te kennen. Een goede reden om nog eens op die website te wijzen, want je vindt er alle informatie over het fonds, de pensioenregeling, bij wie je
onder voorbehoud
De inhoud van deze grijs kwam medio september tot stand. Bij het ter perse gaan van dit nummer waren er veel ontwikkelingen rondom pensioenwetgeving gaande: • AOW naar 67 jaar in 2023, vanaf 2013 stapsgewijs oplopend • Aanpassing regels voor waardering van pensioen verplichtingen en het berekenen van de dekkingsgraad • Aanpassing pensioenopbouw, vanaf 2014 naar 67 jaar • Nieuwe financiële buffervereisten voor pensioenfondsen • Nieuwe bestuursvormen voor pensioenfondsen Het bestuur inventariseert momenteel wat de gevolgen voor het Randstad-pensioenfonds zijn van het ‘septemberpakket pensioenen’ dat het kabinet op 24 september jl. gepresenteerd heeft.
dekkingsgraad 2011/2012
Betreft indicaties, hieraan kunnen geen rechten ontleend worden.
110 Minimaal vereiste dekkingsgraad
105 100 95 90 85
sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun 11 11 11 11 12 12 12 12 12 12
met welke vraag terecht kunt en wat er verandert als er in je persoonlijke situatie iets wijzigt. Ook kun je er alle eerdere edities van grijs nalezen. grijs? In de enquête werd ook naar de naam grijs gevraagd. Uiter aard was deze naam bedoeld als een knipoog naar Blauw (het personeelsblad en de kleur van Randstad, rood de kleur van Tempo-Team, zwart de kleur van YACHT) en naar het
jul aug 12 12
feit dat het gaat over een on derwerp dat voor veel mensen voelt als iets dat pas speelt als je grijs wordt. De meningen over de naam zijn verdeeld: ‘Leuk’ zei 33 procent, ‘Niet bijzonder’ vond 38 procent en ‘Saai’ antwoordde 22 procent. Naar aanleiding van deze verdeelde uitslag heeft de redactie beslo ten de naam – voorlopig – niet te veranderen. Ook omdat de naamsbekendheid van grijs groot is: ruim 85 procent zegt grijs te kennen. 5
levensfase pensioen doen, dan was ik misschien te laat geweest. ’ ‘Ik heb ervoor gekozen de eerste tien jaar een hogere uitkering te ontvangen. Dat komt vooral omdat ik relatief jonge kinderen heb. Zij stude ren nog. De oudste is twintig en heeft net toelatingsexamen gedaan voor de Filmacademie. De jongste van zeventien gaat volgend jaar studeren. Dat betekent dat we waarschijnlijk nog vijf tot zes jaar hun studie voor een deel gaan bekostigen. Met die extra uitkering van mijn pensioen kan ik hun studies financieren.’
hogere uitkering voor studies Na een mooie, lange loopbaan bij Tempo-Team ging Bob Fransz in maart met pensioen. De 65-jarige Hilversummer besloot de eerste tien jaar een hogere maanduitkering voor zijn pensioen te nemen. ‘Mijn kinderen studeren nog.’ ‘Toen ik met pensioen ging, was dat geen grote overgang voor mij. Ik was al gewend om parttime te werken, omdat ik uit een langere ziekteperiode kwam. Ik heb nog overwogen om eerder, op m’n 62e jaar, met pensioen te gaan. Maar in de laatste jaren voordat je met pensioen gaat, bouw je best nog veel pensioen op.’ ‘Het pensioen was altijd een 6
ver-van-mijn-bed-show. Ik heb me er nooit zo mee beziggehouden. Of ik daar spijt van heb? Nee, dat niet. Begin jaren tachtig, toen ik bij Tempo-Team werkte, heb ik om de tafel gezeten om het pensioen door te spreken. Toen had ik het gevoel dat het goed zou komen. Pas een paar jaar geleden heb ik onderzocht wat het pensioen me zou opleve
ren. Ik heb met een adviseur de situatie doorgenomen. Dat viel mee. In vergelijking met andere fondsen heeft Randstad een goed pensioen. Dus hoefde ik geen extra maatregelen te nemen. Ik raad iedereen echter aan dat doornemen van je pensioensituatie eerder te doen. Ik hoefde geen extra maatregelen te nemen, maar stel dat ik dit wel had moeten
Onzekerheid ‘Of ik me zorgen maak over de pensioenen? Het Randstadpensioenfonds gaf al aan dat er gekort gaat worden op mijn pensioen. Dat brengt voor ons wel onzekerheid met zich mee, want je weet niet hoe de economie zich de komende jaren gaat ontwikkelen. Mis schien leidt het ertoe dat er nog meer zal worden gekort. Vooral die onzekerheid vind ik vervelend. Als de kinderen het huis uit waren, zou ik er minder problemen mee hebben. Maar ze studeren nog en blijven waarschijnlijk nog wel even thuis wonen. Tegenwoordig is het voor jongeren niet meer zo eenvoudig om op eigen benen te staan. Het is niet makkelijk om een eigen huis te huren of te kopen. Ouders moeten dan al snel bijspringen.’ ‘Ik geniet nu samen met mijn vrouw van ons pensioen. Ik
heb je straks genoeg geld? Je oudedagvoorziening stoelt op drie pijlers: de AOW, het bij werkgevers opgebouwde pensioen en je persoonlijke vermogen, in de vorm van bijvoorbeeld een eigen huis of een spaarrekening. AOW Op dit moment krijgt ieder een die in Nederland heeft gewoond en 65 is, AOW van de overheid. De hoeveelheid AOW is niet afhankelijk van je inkomen of vermogen, wel van je situatie: getrouwd, samenwonend, alleenstaand of het feit dat je in het buiten land woont/gewoond hebt. Momenteel staat de AOW ter discussie: de ingangsleeftijd wordt vanaf 2013 in stapjes verhoogd naar 67 jaar in 2023, en de hoogte van het bedrag kan in de komende jaren veranderen. Werknemerspensioen Als je werkgever een pen sioenregeling heeft waar aan je deelneemt – zoals de Randstad-pensioenregeling – bouw je tijdens de jaren dat je voor die werkgever werkt, werknemerspensioen op. Dit is een aanvulling op de AOW die je van de overheid krijgt. Hoeveel AOW en pensioen je kunt verwachten, vind je terug op www.mijnpensioen
speel gitaar, repeteer met twee bands, waar ik af en toe mee optreed en ik werk op vrijwil ligersbasis in een muziekwinkel.
overzicht.nl. Deze site geeft een goed inzicht in je persoonlijke pensioensituatie. Surf er eens naartoe!
Persoonlijk vermogen Nu je hebt gezien wat je kunt verwachten, moet je bekijken hoeveel je denkt nodig te hebben. Zet voor jezelf op een rij wat je verwachte uit gaven zijn na je pensionering. Of je kunt een financieel adviseur vragen je hierbij te helpen. Als uit die berekening komt dat je meer nodig zult hebben dan je op basis van de AOW en het werknemers pensioen kunt verwachten, dan weet je wat je zelf nog bij elkaar zou moeten sparen. Dit kan bijvoorbeeld via bank sparen of een lijfrenteverze kering. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je al voldoende persoonlijk vermogen hebt opgebouwd om een even tueel gat op te vangen. Kijk voor tips over wat je zelf kunt regelen op www.pensioenkijker.nl
Ik heb vroeger nog in een professionele band door het land getoerd. Je snapt wel, mijn grote passie is muziek.’ 7
jr./sr.
meer weten?
jong en oud over pensioen
Op de website van het Randstadpensioenfonds staat alle informatie over het fonds, de pensioenregeling
‘Genieten van kleinzoon en caravan’ Gerard Wulfert (67), oud-boekhouder bij E-bridge, maakt zich niet druk over de negatieve berichtgeving over pensioenen in de kranten. Hij geniet van zijn caravan en kleinzoon. Liselotte Rietdijk (27), mede‑ werker operations E-bridge, is net begonnen aan haar pensioenopbouw. Zij wil straks na haar pensionering, net als haar ouders, leuke dingen doen. Gerard Wulfert: ‘Toen ik in 2007 met pensioen ging, heb ik ervoor gekozen mijn leven lang hetzelfde bedrag te ontvangen. De eerste tien jaar kon ik eventueel tien procent meer krijgen en later minder, maar ik vond dat niet nodig. Ik heb 38 jaar bij Randstad gewerkt en recht op een volledig pensioen. Om op de hoogte te blijven, kijk ik één of twee keer per maand op de site van het Pensioenfonds en daarnaast lees ik grijs. Ook ben ik lid van de Vereniging van Gepensioneerden. Twee keer per jaar organiseert de vereniging een bijeenkomst. Ik lees weliswaar koppen van kranten, maar verdiep me er niet in. Ik laat het over me heen komen. Je kunt er immers zo weinig aan doen. Ik geniet nu van mijn pensioen. We gaan weekendjes weg met de caravan en één keer per week passen we op bij mijn kleinzoon.’
Liselotte Rietdijk: ‘Ik ben nu een jaar bezig met pensioenopbouw. De site van het pensioenbureau heb ik eigenlijk nog niet eerder bekeken. Ja, vlak voor dit interview keek ik even. Randstad heeft wel eens een bijeenkomst gehouden over het pensioen, maar dat liep ik mis omdat ik nog niet in dienst was. Ik lees grijs, dat leest makkelijker dan de brieven die ik krijg. Die zijn best ingewikkeld. Soms denk ik wel eens: misschien moet ik meer opbouwen bij een andere bank. Maar ik weet niet of een bijdrage van 50 of 75 euro per maand zoden aan de dijk zet. Het pensioen is nog ver weg, maar ik zie het voor me zoals mijn ouders ervan genieten. Zij doen nu leuke dingen en dat wil ik later ook. Daar heb je extra geld voor nodig, alleen AOW is niet genoeg.’
en bij wie je met welke vraag terecht kunt. Zie: www.randstadpensioenfonds.nl Met vragen kun je ook terecht bij het pensioenbureau: bel naar 020-5695380 of stuur een mail naar:
[email protected]
bestuur Het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Randstad bestaat uit acht leden. Namens de werkgever Roland Berendsen Sieto de Leeuw Ton Hopmans Bart Gianotten Namens de deelnemers en gepensioneerden Els Adam Paul Eringa Mark Poort Solange Overeijnder Nanda Cousijn (aspirant-lid)
colofon grijs is een uitgave van de Stichting Pensioenfonds Randstad. Hoofdredactie: Michelle de Koning. Eindredactie: Ronald Ganzeboom. Redactieraad: Els Adam, Roland Berendsen, Peter den Ronden. Concept en realisatie: Maters & Hermsen Journalistiek: Michelle de Koning, Marcel Gansevoort, Joke van Rooyen. Vormgeving: Maters & Hermsen Vormgeving. Fotografie: Jeroen Bouman. Drukwerk: Verweij printing. Stichting Pensioenfonds Randstad Postbus 12600 | 1100 AP Amsterdam Z.O. disclaimer De inhoud van grijs is met zorg samengesteld waarbij toegankelijkheid voorop heeft gestaan. Hierdoor kunnen interpretatieverschillen ontstaan met het geldende pensioenreglement. Daarom kunnen aan de inhoud van grijs geen rechten worden ontleend.
