CO2 Management Goudappel Groep BV
Versie 1.0
CO2 Reductiedoelstellingen en -aanpak Energiemanagementsysteem
Datum
Opgesteld door
Geaccordeerd door
28-02-2014
W. Dommerholt
J. Benschop
Zienergie BV Postbus 225 7730 AE Ommen Tel: 0529 465265 Fax: 0529 465266 www.zienergie.nl
[email protected]
Inhoudsopgave CO2 Management Goudappel Groep BV 1 1.1 1.2 2 2.1 2.2 3 3.1 3.2
3.3 3.4 4 4.1 4.2 4.3 4.4
Inleiding..............................................................................................1 Over dit rapport ..................................................................................1 Over Goudappel.................................................................................1 CO2 reductiebeleid ............................................................................3 Beleidsverklaring van de directie .......................................................3 Kwantitatieve doel- en taakstellingen ................................................3 CO2 reductieaanpak...........................................................................4 Uitgangspunten..................................................................................4 Maatregelen .......................................................................................4 3.2.1 Verwarming van gebouwen .................................................. 5 3.2.2 Elektriciteit............................................................................. 5 3.2.3 Zakelijk verkeer..................................................................... 5 3.2.4 Woon-werkverkeer................................................................ 6 Actieplan ............................................................................................6 CO2 reductie per jaar .........................................................................8 Energie Managementsysteem ...........................................................9 Monitoring, meting en analyse...........................................................9 Interne audit .....................................................................................10 Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen...................10 Directiebeoordeling ..........................................................................10
1
Inleiding
1.1
Over dit rapport
Dit rapport is opgesteld om verantwoording af te leggen over het CO2 beleid van de Goudappel Groep. Ter bekrachtiging daarvan is de Goudappel Groep in 2013 gecertificeerd op trede 3 van de CO2 Prestatieladder van Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen. www.skao.nl In 2014 hopen wij trede 5 te bereiken. Leeswijzer ■ Hoofdstuk 2 beschrijft de kwantitatieve CO2 reductiedoelstellingen voor scope 1 & 2 emissies van het bedrijf en de projecten ten opzichte van het referentiejaar 2011. (onderdeel 3.B.1. van de CO2 Prestatieladder) ■ Hoofdstuk 3 beschrijft het plan van aanpak en de te nemen maatregelen voor CO2 reductie voor het bedrijf en de projecten. (onderdeel 3.B.1. van de CO2 Prestatieladder) ■ Hoofdstuk 4 beschrijft het energie managementsysteem van Goudappel Groep BV. (onderdeel 3.B.2. van de CO2 Prestatieladder)
1.2
Over Goudappel
Goudappel is een adviesbureau gericht op mobiliteitsvraagstukken. Mobiliteit, omdat wij ons verplaatsen, is de drijfveer van ons bedrijf. Wij dragen bij aan bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid, duurzaamheid en economische vitaliteit in Nederland en daarbuiten. Wij verbinden expertises, belangen en partijen. Dat doen wij vanuit kennisleiderschap en niet alleen. Samen met zusterbedrijven uit de Goudappel Groep, onze klanten, partners en maatschappelijke organisaties werken wij aan integrale oplossingen, voor de reis van vandaag en de wereld van morgen. Goudappel Groep bestond in 2012 uit de werkmaatschappijen Goudappel Coffeng BV, Tiem BV en Omnitrans International BV. Daarnaast heeft Goudappel Groep een meerderheidsbelang in MAPtm BV en een minderheidsbelang in MINT in België.; zie figuur 1. Per 01-01-2013 zijn de activiteiten van Tiem ondergebracht bij Goudappel Coffeng. In Nederland voerde Goudappel haar activiteiten in 2012 uit vanuit vestigingen in Deventer (hoofdkantoor) Den Haag, Eindhoven, Leeuwarden Amsterdam. In de loop van 2013 is daar Utrecht (MAPtm) bijgekomen. In totaal telt Goudappel Groep 216 fte (jaarverslag 2012).
CO2 Management Goudappel Groep
1
Figuur 1: Structuur Goudappel Groep BV
CO2 Management Goudappel Groep
2
2
CO2 reductiebeleid
2.1
Beleidsverklaring van de directie
De Goudappel Groep wil een voortrekkersrol spelen in onze nationale CO2reductie door het versnellen van de verduurzaming van mobiliteit in Nederland én door een eigen interne bedrijfsvoering gericht op CO2-reductie. Dat betekent structureel aandacht voor duurzaamheid in onze adviezen en optimalisatie van duurzaamheid in onze eigen bedrijfsvoering Voor de bedrijfsactiviteiten is, in het kader van de CO2 Prestatieladder, een carbon footprint opgesteld voor het jaar 2012. Deze CO2emissieinventarisatie dient als basis voor het opstellen van de reductiedoelstellingen tot eind 2015 en de daaraan gekoppelde reductiemaatregelen. In drie jaar tijd wil de Goudappel Groep 15% CO2 per fte reduceren ten opzichte van het referentiejaar 2011. Met het behalen van een certificaat op trede 3 van de CO2 Prestatieladder hebben we aangetoond dat we onze eigen huishouding op orde te hebben. Vervolgens ondernemen we de nodige stappen en ontwikkelen we (keten)initiatieven om de CO2-uitstoot terug te dringen. Hieraan koppelen we het doel om in 2014 trede 5 van de CO2 prestatieladder te bereiken. Dit document bevat een plan van aanpak met de voor de komende jaren voorgenomen maatregelen, inclusief de bijbehorende verantwoordelijkheden
2.2
Kwantitatieve doel- en taakstellingen
De kwantitatieve doelen voor 2015 zijn gebaseerd op de CO2 footprint van 2011 en de beleidsverklaring zoals opgesteld in de vorige paragraaf. Dit heeft geresulteerd in de volgende taakstellingen: Scope 1 & Scope 2
CO2 Reductie
Besparing op totale
CO2 uitstoot 2011
Verwarming
40%
28 ton CO2
2,5%
Elektriciteit
40%
122 ton CO2
10,7%
5%
19 ton CO2
1,7%
169 ton CO2
14,9%
Scope 3 Woonwerk verkeer Totaal
CO2 Management Goudappel Groep
3
3
CO2 reductieaanpak
3.1
Uitgangspunten
Goudappel is door haar kernwerkzaamheden al bewust bezig met duurzame mobiliteit en dus ook CO2 reductie. Er zijn al veel maatregelen genomen om duurzame keuzes te maken in mobiliteit. Goudappel medewerkers hebben goede IT-voorzieningen om plaats- en tijdonafhankelijk te kunnen werken. Ook beschikt iedere medewerker over een MobilityMixx-kaart. Het ingevoerde betaald parkeren bij de vestigingen worden gedoneerd aan de 'eigen’ stichting Iganga, die duurzame mobiliteit bevordert in ontwikkelingslanden. Zuster(detacherings)bedrijf Tiem schafte eind 2005 haar kantoor af en werkt en reist volledig ‘slim’. Naast deelname aan diverse Slim Werken Slim Reizen-pilots, zet Goudappel zelf ook ‘pilots’ op. Er is een e-bakfiets aangeschaft die medewerkers drie maanden lang op proef kunnen gebruiken. Goudappel heeft de eigen CO2 uitstoot in de afgelopen jaren ‘gecompenseerd’ door een bijdrage van 15 euro per ton CO2 uitstoot in een (eigen) stichting Iganga waarmee lokale duurzame mobiliteitsprojecten in ontwikkelingslanden worden gefinancierd. Dit telt niet mee in de carbon footprint rapportage maar geeft uiteraard wel invulling aan het klimaatbeleid van Goudappel. De CO2 uitstoot beperken is het meest effectief in de volgende volgorde: Het beperken van de vraag - Apparatuur en voertuigen minder uren laten maken Energie efficiëntie door: - Efficiëntere apparatuur gebruiken - Apparatuur efficiënter instellen Duurzame energie gebruiken: Duurzame energie inkopen zoals groene stroom (met milieukeur) of groen gas(biogas). Zelf duurzame energie opwekken met bijvoorbeeld zonnepanelen, zonneboilers, windenergie of aardwarmte.
3.2
Maatregelen
In 2012 zijn een aantal mogelijke maatregelen benoemd waarmee CO2 gereduceerd kan worden om de doelstellingen te behalen. Deze maatregelen worden hieronder per taakstelling verder uitgewerkt.
CO2 Management Goudappel Groep
4
3.2.1
Verwarming van gebouwen
Taakstelling: 40% CO2 reductie per FTE in 2015 t.o.v. 2011 Voor het verlagen van het aardgasverbruik voor verwarming van de kantoren zijn al verschillende maatregelen genomen. Dit betreft alleen het pand in Deventer dat in eigendom is. Bij de huurpanden is het moeilijker maatregelen te nemen aangezien Goudappel niet verantwoordelijk voor de installaties is. Reeds in of voor 2011 genomen reductiemaatregelen: Installatie van een warmtewiel bij de bouw van het pand. Nachtstand voor verwarming/koeling (na 18.00 uur tot 08.00 uur). Temperatuurregeling is weersafhankelijk. In 2013 genomen reductiemaatregelen: De mogelijkheden onderzoeken voor verbeteren van het energielabel voor eigen pand met energiebesparing maatwerkadvies Geplande reductiemaatregelen: Efficiënter kantoorgebruik: in 2014 wordt de kantoorruimte in Deventer beperkt van 3800 naar 2600 m2 en in Den Haag van 1100 naar 400 m2 (veel ruimte wordt nu niet gebruikt) Energielabel bij nieuw huurcontracten vragen aan verhuurder Uitvoeren van de maatregelen uit het maatwerkadvies met een terugverdientijd van minder dan 5 jaar
3.2.2
Elektriciteit
Taakstelling: 40% CO2 reductie per FTE in 2015 t.o.v. 2011 Reeds in of voor 2011 genomen reductiemaatregelen: Toepassen van daglichtafhankelijke regeling en bewegingssensoren voor verlichting Nieuwe printers met pas die ‘vergeten’ prints voorkomen TL buitenverlichting is vervangen door LED Onderzoek naar gebruik zonnepanelen kantoor Deventer Geplande reductiemaatregelen: Efficiënter kantoorgebruik (zie ook 3.2.1) Mogelijkheid van LED verlichting onderzoeken in het pand Waterkoelers niet meer vervangen als deze stukgaan 1 telefoon per medewerker i.p.v. vaste telefoon en mobiel. Bestanden en rapporten aan klanten zoveel mogelijk digitaal aanleveren Mogelijkheden inkoop groene stroom onderzoeken.
-
3.2.3
Zakelijk verkeer
Taakstelling: geen Hier zijn al een aantal maatregelen genomen die ook hebben geleid tot een relatief lage CO2 uitstoot ten gevolgen van zakelijk verkeer (zie footprint). Er is dan ook voorlopig geen doelstelling voor verdere reductie gepland.
CO2 Management Goudappel Groep
5
Reeds in of voor 2011 genomen reductiemaatregelen: Lagere Kilometervergoeding bij meer gereden kilometers MobilityMix kaart voor alle medewerkers die reizen zonder OV jaarkaart sinds 2008 Maximaal B-klasse huurauto Gebruik van videoconference Geplande reductiemaatregelen - Onderzoeken van de mogelijkheden om dienstauto’s te delen met Tauw, WiBo en Saxion onder de naam Free2Go
3.2.4
Woon-werkverkeer
Taakstelling: 5% CO2 reductie per FTE in 2015 t.o.v. 2011 Reeds genomen reductiemaatregelen: Volledige OV vergoeding Betaald parkeren bij kantoor sinds 2009, opbrengst gaat naar Stichting Iganga waarbij duurzame mobiliteit in ontwikkelingslanden wordt gestimuleerd. Door Goudappel zelf ontwikkelde Slim Reizen scan toegepast op eigen vestiging in Deventer (Elektrische) fietsen plan sinds 2000 IT voorzieningen voor thuiswerken, flexibele werktijden Geplande reductiemaatregelen: - Uitvoeren van Slim Reizen scan op alle vestigingen van Goudappel - Laadpaal voor elektrische auto plaatsen - Onderzoeken deelname aan Bandenopspanning.nl
3.3
Actieplan
Actieplan Aan de hand van de opgestelde maatregelen is een actieplan opgesteld:
CO2 Management Goudappel Groep
6
Traject
Start
Eind
Verantwoordelijk
2014
2014
Hoofd FD
Betrokken personen
Activiteiten
Planning
Kosten
Implementeren
-
N.N.B.
Inkoop
Opnemen in inkoop criteria
doorlopend
N.N.B.
Alle medewerkers Alle medewerkers
Enquête uitvoeren Uitvoeren Maatregelen
CO2 reductie (ton)
Monitoring energieprestatie
Monitoring resultaten
23
Meten (meterstanden) Registratie brandstofverbruik
CO2 footprint analyse CO2 footprint analyse
Woonwerkregistratie Woonwerkregistratie Energiecontract + GVO’s
CO2 footprint analyse CO2 footprint analyse CO2 footprint analyse
Meten (meterstanden)
CO2 footprint analyse
Meten (meterstanden) Meten (meterstanden) Registratie brandstofverbruik
CO2 footprint analyse CO2 footprint analyse CO2 footprint analyse
Proces/organisatorische maatregelen Efficiënter kantoorgebruik
Verlopen huurcontract 2013
2014
Hoofd FD
2013
2014
O&O
Uitvoeren maatregelen van Slim Reizen
2014
2014
P&O
Mogelijkheden inkoop groene stroom onderzoeken
2013
2014
Hoofd FD
Onderzoek
2013
2013
Hoofd FD
Extern advies
2014
2014
Hoofd FD
2014
2014
Hoofd FD
Onderzoek
2013
-
Hoofd FD
-
2013
2014
Hoofd FD
Implementeren
Hoofd FD
Installateur opdracht geven
Label huurauto’s meewegen bij nieuw inkoopcontract met verhuurder Verkennen mogelijkheden Free2Go Uitvoeren van Slim Reizen scan op alle vestigingen van Goudappel
Hoofd FD
1
19
108
Technische maatregelen Energiemaatwerk advies eigen pand Uitvoeren energiebesparende maatregelen met terugverdientijd <5 jaar Mogelijkheden LED verlichting kantoor Deventer Waterkoelers niet meer vervangen als deze stukgaan Eén telefoon per medewerker i.p.v. vaste telefoon en mobiel Laadpaal voor elektrische auto plaatsen
2013
-
€ 3000 17 Incl.
doorlopend
0,1 0,1 0,5
Gedragsverandering maatregelen Bestanden en rapporten aan klanten meer digitaal aanleveren i.p.v. gedrukt
CO2 Management Goudappel Groep
Alle medewerkers
2013
7
Implementeren, opnemen in werkinstructie
doorlopend
(scope 3 niet meegenomen)
3.4
CO2 reductie per jaar
Aangezien een aantal van de CO2 reductie maatregelen een grotere impact hebben dan andere, zal de 15% CO2 reductie in 2015 niet gelijk verdeeld zijn over de tussenliggende jaren. Op basis van bovenstaand actieplan, is de reductiedoelstelling van 15% op de volgende manier ingevuld voor de verschillende jaren: ■ ■ ■ ■
2012: 0% (nog geen reductiemaatregelen genomen in dit jaar) 2013: 2% 2014: 10% 2015: 3%
Uit de Footprint 2012 blijkt dat, ondanks dat er nog geen reductiemaatregelen zijn genomen, de totale CO2 uitstoot per medewerker licht gedaald ten opzichte van het referentiejaar. Het elektraverbruik en zakelijk verkeer is afgenomen. Het gasverbruik per medewerker is daarentegen toegenomen omdat het te verwarmen aantal m3 gelijk is gebleven terwijl het aantal medewerkers is afgenomen. De energieprestatie van onze eigen mobiliteit (deels behorende tot de scope 3 emissies) is ook verbeterd. Ondanks een toename in het gebruik van leaseauto’s (MAP) en huurauto’s is door afname van woon-werkverkeer en het zakelijk gebruik van privé-auto’s de CO2 uitstoot voor mobiliteit per medewerker licht gedaald.
CO2 Management Goudappel Groep
8
4
Energie Managementsysteem
De doelstellingen, taakstellingen en maatregelen zoals beschreven in voorgaande hoofdstukken, worden volgens de Plan-Do-Check-Act cyclus continue bijgesteld en verbeterd.
4.1
Monitoring, meting en analyse
In onderstaande tabel volgt een overzicht van monitoring voor energiegebruik, energieprestatie, uitvoering van het actieplan en evaluatie van het energieverbruik. Frequentie
Bron Jaarafrekening energiebedrijf / verhuurder Jaarafrekening energiebedrijf / verhuurder
Verantwoordelijk
Registratie van elektriciteitsverbruik
jaarlijks
Registratie van gasverbruik
jaarlijks
Registratie kilometers huur en leaseauto’s
maandelijks
Tankpas
A. Grotentraast en W. Elfrink
Registratie zakelijke km OV
maandelijks
Mobiliteitskaart / NS kaart
A. Grotentraast en W. Elfrink
Registratie zakelijke km in privé auto
maandelijks
declaraties
A. Grotentraast en W. Elfrink
Invoeren in CO2 footprint
jaarlijks
CO2 footprint (Excel)
W. Dommerholt
Energieprestatie
Energieprestatie indicatoren
jaarlijks
CO2 footprint (Excel)
W. Dommerholt
Actieplan
Registratie uitgevoerde Slim Reizen scans
doorlopend
W. Dommerholt
doorlopend
W. Dommerholt
doorlopend
Hoofd FD
Energiegebruik voor berekening footprint
Registratie gedrukte rapporten aan klanten Registratie energiebesparende maatregelen uit maatwerk advies Evaluatie
Energieverbruik t.o.v. verwachting
CO2 Management Goudappel Groep
jaarlijks
CO2 footprint (Excel)
Hoofd FD
Hoofd FD
W. Dommerholt
9
4.2
Interne audit
Naast het monitoren van de energieprestatie wordt er ook jaarlijks een interne audit uitgevoerd waarbij wordt gecontroleerd of de organisatie (nog) voldoet aan de eisen die worden gesteld aan het niveau van de CO2 Prestatieladder waarop het bedrijf gecertificeerd is. Bij Goudappel wordt deze audit uitgevoerd door Wim Dommerholt, Hoofd Kwaliteitszorg. Deze beoordeling wordt in de toekomst wellicht geïntegreerd in de beoordelingscyclus van het ISO 9001 kwaliteit managementsysteem van Goudappel.
4.3
Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen
Aan de hand van de monitoring en interne audit worden correctieve acties en preventieve maatregelen genomen, met inbegrip van: - beoordeling van afwijkingen of mogelijke afwijkingen; - vaststelling van de oorzaken van afwijkingen en mogelijke afwijkingen; - beoordeling van de noodzaak van maatregelen om te bewerkstelligen dat afwijkingen zich niet voordoen of opnieuw voordoen; - vaststelling en implementatie van geschikte vereiste maatregelen; - het bijhouden van registraties van corrigerende en preventieve maatregelen; - beoordeling van de doeltreffendheid van de genomen corrigerende of preventieve maatregelen.
4.4
Directiebeoordeling
Eenmaal per jaar wordt er een directiebeoordeling uitgevoerd aangaande de CO2-Prestatieladder. Deze directiebeoordeling wordt in de toekomst wellicht geïntegreerd met de directiebeoordeling van ISO 9001 . Ter voorbereiding van deze beoordeling wordt de volgende informatie verzameld: - resultaten van interne audits en audits door de ladder certificerende instelling Veritas; - status vervolgmaatregelen van vorige directiebeoordelingen; - aanbeveling voor verbetering. De output bestaat uit maatregelen/besluiten met betrekking tot: - verbetering van de doeltreffendheid van het managementsysteem en bijbehorende processen; - een analyse van de waarschijnlijkheid van het gaan halen van eerder gepubliceerde reductiedoelstellingen.
CO2 Management Goudappel Groep
10
