ENERGIE MANAGEMENT PROGRAMMA. CO 2 footprint en auditverslag CO 2 -reductiedoelen CO 2 -reductiemaatregelen Operationeel beheer

ENERGIE MANAGEMENT PROGRAMMA

CO2 footprint en auditverslag CO2-reductiedoelen CO2-reductiemaatregelen Operationeel beheer

RPS ADVIES- EN INGENIEURSBUREAU BV RPS ANALYSE BV

auteur

: de heer R.J. Pullen

telefoonnummer

: 010 – 286 61 29

referentie

: RjP/ph/12-01438.001b

Ralph van den Broek algemeen directeur

Delft, 22 november 2012

Ref: RjP/ph/12-01438.001a Datum: 22 november 2012 Pagina: 2 van 13

INHOUDSOPGAVE 1

INLEIDING ....................................................................................................................................... 3 1.1 De CO2-prestatieladder ...................................................................................................... 3 1.2 Over RPS ........................................................................................................................... 3 1.3 Bedrijfsgrootte en organisatiegrenzen ............................................................................... 4

2

CO2-INVENTARISATIE: ONTWERP EN ONTWIKKELING ........................................................... 5 2.1 Scope ................................................................................................................................. 5 2.2 Bedrijfsonderdelen ............................................................................................................. 5 2.3 Energieaudit ....................................................................................................................... 5 2.4 CO2-footprint 2011 ............................................................................................................. 5

3

CO2-REDUCTIEBELEID .................................................................................................................. 8 3.1 Bedrijfsmilieuplan 2011-2015 ............................................................................................ 8 3.2 CO2-reductiedoelstellingen kwalitatief ................................................................................ 8 3.3 CO2-reductiedoelstellingen kwantitatief ............................................................................. 9

4

CO2 – REDUCTIEPLAN .................................................................................................................10 4.1 Brandstof voor gebouwverwarming (scope 1) .................................................................10 4.2 Brandstof voor voertuigen (scope 1)................................................................................10 4.3 Elektriciteit (scope 2)........................................................................................................10 4.4 Zakelijk verkeer met privé-auto en vliegtuig ....................................................................11

5

OPERATIONEEL BEHEER ...........................................................................................................12 5.1 Rapportage en beoordeling .............................................................................................12 5.2 Communicatie ..................................................................................................................12 5.3 Samenwerken en keteninitiatieven ..................................................................................12


1

INLEIDING

1.1

De CO 2- prestatieladder

De CO2-prestatieladder is een instrument dat bedrijven ertoe moet aanmoedigen tot CO2-bewust handelen in de eigen bedrijfsvoering en in de projecten, met name energiebesparing. De CO2prestatieladder is van toepassing op alle vestigingen en medewerkers van RPS advies- en ingenieursbureau en RPS analyse en betreft energiestromen van het bedrijf en de projecten waarop CO2 gerelateerd gunningsvoordeel is verkregen. RPS heeft zichzelf tot doel gesteld te voldoen aan de eisen van de CO2-prestatieladder. In navolging hiervan is dit rapport opgesteld conform NEN-EN-ISO 14061-1 en de meest recente versie van het Handboek CO2-prestatieladder. Voor beschrijvingen, definities, begrippen, werkmethodes en achtergrondgegevens wordt verwezen naar deze publicatie. Het rapport is als volgt opgebouwd: Hoofdstuk 2 beschrijft de CO2-footprint voor scope 1 en 2 emissies. Deze vallen onder Invalshoek A: Inzicht; In hoofdstuk 3 worden CO2-reductiedoelstellingen en CO2-reductiemaatregelen voor scope 1 en 2 emissies van RPS en onze projecten beschreven, uitgedrukt ten opzichte van 2011. Deze vallen onder Invalshoek B: Reductie; Voorts komt in hoofdstuk 4 het plan van aanpak aan bod, inclusief de te nemen maatregelen in projecten; Hoofdstuk 5 beschrijft het energiemanagementprogramma, de communicatie en de deelneming van keteninitiatieven. Deze vallen onder Invalshoek C: Transparantie en Invalshoek D: Participatie. 1.2

Over RPS

RPS Nederland is een onafhankelijk advies- en ingenieursbureau. Met een team van 350 specialisten werken we dagelijks, vanuit verschillende disciplines, aan een mooier, veiliger en gezonder Nederland. RPS levert toegepast advies rondom de landelijke en stedelijke leefruimte en over een veilige en gezonde werkomgeving. RPS Nederland maakt als zelfstandige BV onderdeel uit van RPS Group Plc,, een Engels, beursgenoteerd adviesbureau met meer dan 4.500 medewerkers. RPS heeft in totaal 85 vestigingen in Nederland, Engeland, Ierland, Rusland, Verenigde Staten, Canada, Australië, Zuidoost-Azië, Brazilië, Midden-Oosten en Afrika. RPS is actief vanuit vestigingen in Delft, Hoogeveen, Leerdam, Rotterdam en Ulvenhout (sinds 5 oktober 2012 Breda) in de volgende vakdisciplines: Gebiedsinrichting & Infrastructuur Huisvesting & Vastgoed Milieu & Veiligheid Laboratoria De werkzaamheden van RPS worden uitgevoerd door twee onafhankelijke werkmaatschappijen: RPS advies- en ingenieursbureau bv RPS analyse bv


Voor de dagelijkse bedrijfsvoering beschikt RPS over diverse kwaliteitsaccreditaties en -certificaten, waaronder ISO 9001 voor kwaliteitsmanagement en ISO 14001 voor milieuzorgsystemen. 1.3

Bedrijfsgrootte en organisatiegrenzen

Op basis van de CO2-footprint voor wat betreft scope 1 en 2 kan worden gesteld dat de CO2-uitstoot van de kantoren van RPS 412,3 ton bedraagt. Hiermee valt RPS in de categorie tot maximaal 500 ton CO2 en kan derhalve worden geclassificeerd als klein bedrijf. De organisatiegrenzen van RPS zijn in het kader van CO2-prestatieladder bepaald volgens het principe van de operationele invloedsfeer van het te certificeren bedrijf. Binnen het GHG-protocol wordt dit 'organisatorial boundary' genoemd.

RPS B.V.

Gebiedsinrichting en infrastructuur

RPS advies- en ingenieursbureau bv

RPS analyse bv

Huisvesting en vastgoed

Milieu & veiligheid

RPS onroerend goed bv

overig

Voor de inventarisatie van de CO2-emissies van de twee werkmaatschappijen wordt mede gebruik gemaakt van gegevens van RPS onroerend goed bv. Uit de bepaling van de boundary (laterale methode) blijkt dat de CO2-prestatie van RPS bv wordt gecertificeerd. Van deze B.V. zijn alle scope 1 en 2 emissies CO2-emissie is meegenomen in de CO2-inventarisatie.


2

CO2-INVENTARISATIE: ONTWERP EN ONTWIKKELING

2.1

Scope

De CO2-footprint in deze rapportage heeft betrekking op de scope 1 en 2 emissie. Dit is toereikend voor de certificering op niveau 3 van de CO2-prestatieladder. scope 1 emissies zijn emissies die ontstaan door de eigen organisatie, zoals eigen gasgebruik of door het eigen wagenpark; scope 2 emissies zijn emissies die ontstaan door opwekking van elektriciteit die RPS zelf gebruikt en vliegreizen. 2.2

Bedrijfsonderdelen

RPS heeft 5 vestigingen: Delft, Hoogeveen, Leerdam, Rotterdam en Ulvenhout (sinds 5 oktober 2012 Breda). Elke vestiging heeft zijn eigen energiestromen, welke kunnen worden gesplitst in scope 1 en scope 2 energiestromen. Binnen de scope 1 energiestroom valt het gas-/warmteverbruik van de gebouwen en het brandstofverbruik van het wagenpark. Binnen de scope 2 energiestroom valt het elektriciteitsverbruik van de gebouwen en de vliegreizen. In onderstaande tabel zijn alle energiestromen geïdentificeerd: vestiging Delft Hoogeveen Leerdam Rotterdam Ulvenhout sinds 5-10-2012 Breda

2.3

Adres Elektronicaweg 2 2628 XG Delft Zeppelinstraat 9 7903 BR Hoogeveen Prins Mauritsstraat 17 4141 JC Leerdam Schorpioenstraat 57 3067 GG Rotterdam Tolweg 8/11 4851 SJ Ulvenhout

scope 1 gas auto's gas auto's gas auto's warmte (STEG) auto's gas auto's

scope 2 elektriciteit vliegverkeer elektriciteit vliegverkeer elektriciteit vliegverkeer elektriciteit vliegverkeer elektriciteit vliegverkeer

Energieaudit

Om inzicht te verkrijgen in het energieverbruik en de oorzaken van het energieverlies, is conform NEN-ISO 50001 een energieaudit uitgevoerd. Van de vestigingen zijn de klimaatinstallaties in kaart gebracht en zijn energielabels opgesteld. 2.4

CO 2-footprint 2011

Het basisjaar voor de CO2-inventarisatie binnen RPS is 2011. Voor dit jaar is gekozen omdat alle energiestromen voldoende inzichtelijk zijn en het energie reductiebeleid gebaseerd is op peildatum 2011. Alle energiestromen zijn in een Excel spreadsheet in kaart gebracht. De berekening is uitgevoerd conform ISO 14064. Het gas- en elektriciteitsverbruik wordt beheerd door en kan worden opgevraagd bij de financiële administratie. Tenminste eens per jaar zullen de energiestromen worden geactualiseerd. Dit vindt plaats onder verantwoordelijkheid van de KAM-coördinator.


Tabel 1 CO2 footprint 2011

Eenheid

Factor

Hoeveelheid

Co2 uitstoot ton

SCOPE 1

m³ GJ m³ m³ m³

1,825 0,63 1,825 1,825 1,825

46.766 16.709 498,7 12.280 9.933 7.345

94,4 30,5 10,0 22,4 18,1 13,4

liter liter

2,8 3,14

121.285 300.413

1.279,0 337,0 942,0

0,455 0,455 0,455 0,455 0,455

463.453 180.623 76.743 116.136 288.349 66.553

331,4 82,2 34,9 52,8 131. 30,3

GAS DELFT ROTTERDAM LEERDAM ULVENHOUT HOOGEVEEN

Personenwagen benzine Personenwagen diesel TOTAL SCOPE 2 ELEKTRA DELFT ROTTERDAM LEERDAM ULVENHOUT HOOGEVEEN

kWh kWh kWh kWh kWh kWh

VLUCHTEN

Volgens luchtvaartmij or greenseat

KILOMETER DECLARATIES MILEAGE WORK/HOME

km km

521.228 83.144 438.084

25,0 97,4 5,4 92,0

bij 170 g per km TOTAAL

1.827,2


Figuur 1 CO2 footprint 2011

Totaal CO2 5%

1% 5%

WAGENPARK ELEKTRA

18% GAS VLUCHTEN KILOMETER DECLARATIES

71%

Zoals uit de spreadsheet en tabel is te herleiden, bedraagt de totale CO2-emissie van RPS voor 2011 1827,4 ton/jaar. De CO2-emissie per fte bedraagt 6,1 ton/jaar. binnen scope 1 veroorzaakt het wagenpark de meeste uitstoot, namelijk 1279,5 ton per jaar, 71% van het totaal; binnen scope 2 veroorzaakt het elektriciteitsverbruik de meeste CO2-emissie, namelijk 331,4 ton, 18% van het totaal. Deze twee belangrijkste posten zijn verantwoordelijk voor 87% van de totale CO2-emissie.


3

CO2-REDUCTIEBELEID

3.1

Bedrijfsmilieuplan 2011-2015

RPS wil pragmatisch omgaan met vastgestelde milieuaspecten om tot significante verbetering te komen. Milieucommitment is binnen RPS geen loze zaak. RPS wil zich naast het commitment van verbetering van de milieuprestaties binnen de eigen organisatie tevens richten op het helpen van opdrachtgevers met hun duurzaamheidsdoelstellingen. Op de milieuaspecten uit het Milieu Aspecten Register (MAR) dat is opgesteld, heeft een beoordeling plaatsgevonden op de mate van verbeterpotentieel versus het gebruik (of de hoeveelheid). Hieruit zijn de milieuaspecten met het grootste milieuverbetering potentieel geïdentificeerd: mobiliteit medewerkers; energieverbruik (verlichting en gebruik apparatuur); gebruik van chemicaliën voor de vestiging Ulvenhout (lucht, waterverbruik en -verontreiniging, bodem en afval); papier (grond- en hulpstoffen, afval); inkoopproces (afval en grond- en hulpstoffen). RPS stelt zich tot doel om deze milieuaspecten als prioriteit te bestempelen in de komende 4 jaar. Dat wil zeggen dat RPS haar beleid gaat inrichten en uitvoeren zodat de impact op het milieu van deze milieuaspecten wordt gereduceerd. 3.2

CO 2- reductiedoelstellingen kwalitatief

RPS heeft zich tot doel gesteld haar energieverbruik te reduceren. Deze doelstelling richt zich op reductie van de CO2- uitstoot, veroorzaakt door de mobiliteit van medewerkers en het energieverbruik van gebouwen: Mobiliteit In het nieuwe beleid passen alleen nog personenauto’s met een A of B label. Het grootste deel van het wagenpark kent een leasetermijn van 4 jaar en hierdoor zullen uiterlijk eind 2014 alle personenauto’s aan deze eis voldoen. Verder zijn de volgende kwalitatieve doelstellingen gesteld: indien redelijkerwijs mogelijk: samen rijden naar afspraken (consultants); het (stimuleren van het) gebruik van alternatieve vervoermiddelen zoals de trein; stimulering gebruik fiets voor woon-werkverkeer (fietsenplan). Energieverbruik gebouwen Gestreefd wordt naar reductie van de CO2-uitstoot voor verbruik van gas en energie met 5%. Hierbij wordt het energieverbruik gerelateerd aan het aantal fte in dienst van RPS. Deze doelstelling dient eind 2015 te zijn gerealiseerd door het nemen van de volgende maatregelen: van alle gebouwen dient een energielabel te zijn opgesteld. Mede aan de hand hiervan zullen maatregelen worden genomen om energiereductie te realiseren; klimaatinstallaties dienen te zijn geoptimaliseerd; medewerkers zullen bewust worden gemaakt om, vaak met eenvoudige middelen, energieverbruik terug te dringen.


Groene energie RPS zal onderzoek doen of emissies groener kunnen worden gemaakt, bijvoorbeeld door het inkopen van groene stroom. Dit kan plaatsvinden na afloop van de huidige contracten. Verder zal de haalbaarheid worden onderzocht om op de eigen gebouwen zonnecellen toe te passen. 3.3

CO 2- reductiedoelstellingen kwantitatief

De kwantitatieve doelen zijn gebaseerd op de CO2-footprint van 2011 en het CO2-reductieplan. Het plan zal resulteren in een CO2-reductie van tenminste 5 % per FTE voor eind 2015. Overigens is deze doelstelling afhankelijk van het variërend werkaanbod. Scope

reductiedoelstelling besparing CO2 uitstoot 2015

Scope 1 Gas Wagenpark

5% 5%

absoluut 4,3 ton CO2 63,7 ton CO2

t.o.v. totaal 0,02% 3,6%

Scope 2 Elektriciteit Vluchten Kilometerdeclaraties

5% 0% 5%

16,1 ton CO2 0,0 ton CO2 4,4 ton CO2

1,8% 0,0% 0,24%

Groene energie groene stroom

5%

16,1 ton CO2

0,9%

Totaal

5,6%

Voor de korte termijn is per jaar onderstaande doelstelling bepaald. Scope Scope 1 Gas Wagenpark

Reductiedoelstelling 2012 1% 2%

2013 2% 4%

2014 4% 5%

2015 5% 5%

Scope 2 Elektriciteit Vluchten Kilometerdeclaraties

1% 0% 1%

2% 0% 2%

4% 0% 3%

5% 0% 5%

Groene energie groene stroom

0%

1%

3%

5%


4

CO2 – REDUCTIEPLAN

Uit de CO2-footprint en ook uit de CO2-reductiedoelstellingen is gebleken dat de grootste besparing valt te behalen bij het wagenpark en de gebouwen. In onderstaande paragrafen is per scope een overzicht vermeld van de belangrijkste energieverbruikers, reeds genomen maatregelen en geplande reductiemaatregelen. De onderdelen zijn overgenomen uit het Bedrijfsmilieuplan 2011-2015, waar nodig aangevuld met gemaakte afspraken. Bij alle geplande en te plannen maatregelen vindt toetsing plaats of deze bedrijfseconomisch haalbaar zijn. 4.1

Brandstof voor gebouwverwarming (scope 1)

De volgende maatregelen zijn reeds genomen: opstellen van een energielabel en energie maatwerkadvies voor eigen kantoren; verhuizing van de vestiging Ulvenhout naar Breda (herontwikkeling bestaand vastgoed), genomen maatregelen op het gebied van isolatie, verlichting en klimaatbeheersing; plaatsen van aanwezigheidsdetectie (Delft, Rotterdam en Breda). De volgende maatregelen zijn gepland: toepassen van comfort verhogende en energiebesparende maatregelen (Leerdam); eens per jaar cv-ketels laten reinigen en een rendementsmeting laten uitvoeren. 4.2

Brandstof voor voertuigen (scope 1)

De volgende maatregelen zijn reeds genomen: leaseauto’s: υitfasering van lease auto’s met energielabel anders dan A of B. In het nieuwe beleid passen alleen nog personenauto’s met een A of B label. Het grootste deel van het wagenpark kent een leasetermijn van 4 jaar en hierdoor zullen uiterlijk eind 2014 alle personenauto’s aan deze eis voldoen; indien redelijkerwijs mogelijk: samen rijden naar afspraken (consultants); het gebruik van alternatieve vervoermiddelen zoals trein; thuiswerken. 4.3

Elektriciteit (scope 2)

Het elektriciteitsverbruik van de gebouwen wordt grotendeels bepaald door koeling en verlichting. ‘Good housekeeping’ is een belangrijke factor in energiebesparing en kan tot 30% aan energie besparen. Het gebruikersgedrag met betrekking tot verlichting, inschakeling van lokale koeling en verwarming is hier een voorbeeld van. Voor de bewustwording van medewerkers van het belang van terugdringen van energieverbruik zullen instructies aan medewerkers plaatsvinden op de volgende onderwerpen: Klimaatbeheersing gebouwen ventilatie/airconditioning uit bij verlaten werkplek en/of kamer (of elk ander vertrek) en buiten werktijden. Verlichting na verlaten werkplek en/of kamer, magazijn, toilet en andere gebouwdelen: verlichting uit doen.


zo veel mogelijk gebruik maken van duurzame verlichting (spaarlampen, nieuwste generatie TL-verlichting, evt. LED toepassing) bij vervanging. Aanschaf en gebruik van kantoorapparatuur Energiezuinige kantoorapparatuur verlaagt het elektriciteitsgebruik en verlaagt ’s zomers de koelbehoefte in de ruimtes waar opgesteld. desktop en monitoren uitschakelen; stekker uit het stopcontact halen van oplaadbare apparaten (accu’s van laptop, mobiele telefoons, etc.); laptop uitschakelen indien niet in gebruik (dus niet alleen dichtklappen); activeren van screensavers op pc's en laptops; printers en kopieermachines met een goede power-safe modus. 4.4

Zakelijk verkeer met privé-auto en vliegtuig

Geplande reductiemaatregelen: stimulering gebruik fiets voor woon-werkverkeer (fietsenplan).


5

OPERATIONEEL BEHEER

RPS verbindt zich aan continue verbetering van zijn diensten, producten en processen. Hiertoe is een (milieu)managementsysteem ingericht, wat is gecertificeerd conform ISO 14001. Het energiemanagementprogramma, dat conform ISO 5001 wordt opgesteld, zal in het milieumanagementsysteem worden opgenomen. Voor het voldoen aan het energiemanagementprogramma ligt de eindverantwoordelijkheid bij de algemeen directeur van RPS bv, de heer R. van den Broek. Deze is ook verantwoordelijk voor de interne en externe communicatie over de CO2-prestaties. Verantwoordelijkheid voor het blijven voldoen aan het energiemanagementprogramma ligt bij mevrouw E. den Boer, KAM-manager van RPS, en omvat: Periodiek, maar tenminste eens per jaar, monitoren van de CO2-footprint en bewaken van de doelstellingen; afstemmen met directie en managementteam van RPS over de uitvoer van reductiemaatregelen; voorbereiding van interne en externe communicatie over de CO2-prestatie. 5.1

Rapportage en beoordeling

Jaarlijks zullen alle scope 1 en 2 emissies worden verwerkt in de CO2-footprint. Dit gebeurt door het verwerken van alle energienota's, verbruiken van leaseauto's en vliegreizen. De resultaten zullen worden getoetst aan eerdere resultaten en de CO2-reductiedoelstellingen. Deze auditresultaten zullen worden gerapporteerd aan de directie van RPS. Middels de jaarlijkse directiebeoordeling zal evaluatie plaatsvinden en zullen, indien noodzakelijk, doelstellingen worden bijgesteld of nieuwe doelen worden bepaald. De directie en het managementteam committeert zich aan deze doelstellingen. 5.2

Communicatie

Communicatie is een essentieel onderdeel van het (milieu)managementsysteem. Ten behoeve hiervan is een Communicatieplan Milieu PR-RPS-010 aanwezig, wat opgenomen is op RPS Groupnet. De hoofddoelen van de communicatie met betrekking tot de CO2-prestatieladder zijn: het informeren van interne en externe belanghebbenden over de CO2 – footprint van RPS; tenminste twee keer per jaar informeren van interne en externe belanghebbenden over het energiebeleid, de reductiedoelstellingen en behaalde resultaten van RPS. Als externe belanghebbenden worden tenminste opdrachtgevers, bevoegde instanties, brancheverenigingen en ketenpartners beschouwd; het creëren van bewustwording onder medewerkers en het stimuleren van individuele bijdragen. 5.3

Samenwerken en keteninitiatieven

De betrokkenheid van RPS bij de samenleving komt tot uiting in onze Nederlandse participatie in VN-milieuorganisaties als de UNEP, waarin we ontwikkelingslanden stimuleren en assisteren bij het implementeren van milieuvriendelijk beleid via duurzame ontwikkeling. Daarnaast is RPS actief in de op de volgende pagina genoemde keteninitiatieven.


1. Rotterdamse Climate Initiative (RCI) Het Rotterdam Climate Initiative biedt een platform waar overheid, organisaties, bedrijven en inwoners samenwerken aan halvering van CO2-uitstoot en versterking van de economie in de Rotterdamse regio. RPS is samen met marktmarktijen medeondertekenaar van de samenwerkingsovereenkomst duurzaam ontwikkelen Rotterdam 2010. 2. Dutch Green Building Council De Dutch Green Building Council (DGBC) is een onafhankelijke non-profit organisatie die streeft naar blijvende verduurzaming van de bebouwde omgeving in Nederland. Daartoe ontwikkelt de organisatie keurmerken voor een onafhankelijke beoordeling van gebouwen (zowel nieuw als bestaand) en gebieden op het gebied van duurzaamheid. RPS is participant van het DGBC en neemt tevens zitting in diverse werkgroepen voor de ontwikkeling van de keurmerken BREEAM-NL Nieuwbouw, - In Use en – Gebiedsontwikkeling. 3. NLingenieurs NLingenieurs onderhoudt intensief contact met haar leden. Op basis van ervaringen van deelnemende bedrijven is geconstateerd dat de eisen van de CO2-prestatieladder op sommige onderdelen niet aansluiten op de dienstverlening van de ingenieurs- en adviesbureaus. Om daar een praktische afstemming mee te bereiken zijn er gesprekken gestart met het SKAO. 4. European Federation of Consultancy Association (EFCA) Een van de doelstellingen binnen de EFCA is het inzichtelijk brengen van de duurzaamheidsinitiatieven in de industrie en bebouwde omgeving. Hiervoor is de Taskforce Sustainable Buildings opgericht, waarin RPS namens NLingenieurs zitting heeft. Recent is daaruit het whitepaper 'Rethink cities' gepubliceerd.

ENERGIE MANAGEMENT PROGRAMMA. CO 2 footprint en auditverslag CO 2 -reductiedoelen CO 2 -reductiemaatregelen Operationeel beheer

Recommend Documents