CMB
CMB JAARVERSLAG 2003 ■
■
■
JAARVERSLAG 2002
De illustraties in dit jaarverslag zijn van de hand van de graficus en afficheontwerper Lucien De Roeck (1915-2002).
Hij werkte aan de vormgeving van diverse bladen en illustreerde tal van folders, boeken en tijdschriften. In 1954 werd hij met zijn “Ster” laureaat in de ontwerpwedstrijd voor het embleem en de affiche van de Wereldtentoonstelling te Brussel, de Expo 58.
Als begenadigd tekenaar en aquarellist was hij vooral gefascineerd door de Antwerpse haven, zijn blijvende inspiratiebron. Hij heeft er, temidden van de kranen en de laadbruggen, schetsen gemaakt van de contouren van duizenden schepen, gaande van een notendopje tot de meest majestueuze pakketboten.
©Fondation Lucien De Roeck Stichting :
[email protected]
CMB nv ■
■
■
BELGISCHE SCHEEPVAARTMAATSCHAPPIJ Verslagen over het boekjaar 2003 voorgelegd aan de algemene vergadering van aandeelhouders van 11 mei 2004
INHOUD 5 CMB Groep samengevat 6 Activiteitsgebieden 9 Brief van de voorzitter 10 Deugdelijk bestuur VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR 15 Jaaroverzicht 20 Beheer van munt- en renterisico 21 Het CMB aandeel Overzicht en geconsolideerde sleutelcijfers per divisie: 24 Bocimar - droge bulk 26 Euronav - tankers 28 Holding 30 Resultaatverwerking 31 Kalender GECONSOLIDEERDE REKENINGEN 34 Balans 36 Resultatenrekening 38 Toelichting 50 Kasstroomtabel 51 Verslag van de commissaris STATUTAIRE REKENINGEN 54 Balans 55 Resultatenrekening
CMB
4
De nv CMB, Belgische Scheepvaartmaatschappij, is een maritieme groep met maatschappelijke zetel te Antwerpen. Haar aandelen worden genoteerd op Euronext en maken deel uit van de Next 150 index en van het kwaliteitssegment NextPrime. Naast holdingactiviteiten hebben de activiteiten van de CMB Groep hoofdzakelijk te maken met het zeevervoer: vervoer van droge bulk en ruwe olie.
CMB GROEP KORT SAMENGEVAT pro forma na partiële splitsing
Omzet van de groep ... ................................................................ Eigen vermogen .... ....................................................................... Cashflow ....................................................................................... Investeringen over het boekjaar ................................................ Financiële kosten ..........................................................................
2003 in miljoen EUR 455 273 133 144 21
Resultaat vóór belastingen: - bedrijfsresultaat ........................................................................ - financieel resultaat .................................................................... - uitzonderlijk resultaat .............................................................. - totaal .......................................................................................... Belastingen .................................................................................... Vermogensmutatie ....................................................................... Resultaat na belastingen .............................................................. Resultaat aandeel Groep ............................................................. Resultaat aandeel derden ............................................................
4 1 58 63 2 – 61 61 –
Eigen vermogen ............................................................................ Cashflow ........................................................................................ Resultaat aandeel Groep .............................................................
37,14 18,10 8,27
Dividend: bruto ........................................................................... netto ............................................................................ Uiterste koersen van het aandeel .............................................. Aantal aandelen CMB...................................................................
5,00 3,75 64,00 / 28,67 7.350.000
5
2002 in miljoen EUR 484 314 198 130 46
2002 in miljoen EUR 806 544 199 371 76
–31 –54 –53 –29 113 131 29 48 4 3 1 1 26 46 25 45 1 1 in EUR per aandeel 71,58 41,32 26,18 26,05 3,29 5,92 2,00 1,50 63,50 / 33,25 7.600.000
DROGE BULK
CMB ACTIVITEITSGEBIEDEN De activiteiten van de CMB GROEP kunnen als volgt ingedeeld worden :
■ BOCIMAR DROGE BULK
Voor het vervoer van droge bulkgoederen (voornamelijk steenkool, ijzererts en granen) beschikt BOCIMAR over een moderne vloot van zowel eigen als ingehuurde schepen, hoofdzakelijk van het type capesize (> 140.000 dwt) en panamax (60.000 tot 80.000 dwt). Eind 2003 bestaat de vloot van Bocimar, in volledige of gedeeltelijke eigendom, uit 16 capesize eenheden (waarvan 7 in aanbouw of bestelling). Verder zijn er nog 6 panamax en 3 handymax eenheden in aanbouw of bestelling.
6
TANKERS
HOLDING
■
■
EURONAV
HOLDING
TANKERS
Deze divisie omvat de deelneming in EURONAV LUXEMBOURG en
Deze divisie omvat onder meer de volgende groepsvennoot-
EURONAV nv. Euronav baat een vloot uit van ruwe-olietankers
schappen: CMB INTERNATIONAL (coördinatiecentrum) en
die bestaat uit hoofdzakelijk schepen van het type VLCC
RESLEA (vastgoed). Verder is de CMB groep, met het filiaal
(> 250.000 dwt).
HESSENATIE LOGISTICS, vertegenwoordigd in de sector van de logistieke dienstverlening.
Op het einde van 2003 bestaat de Euronav vloot, in volledige of gedeeltelijke eigendom, uit 11 VLCCs (waarvan 3 in aanbouw of bestelling). Verder zijn er nog 2 panamax tankers in aanbouw. Euronav maakt, samen met AP Møller, OSG en Reederei “Nord” Klaus E. Oldendorff, deel uit van het in 2000 opgerichte TANKERS INTERNATIONAL.
7
Mevrouwen, Mijne Heren,
De raad van bestuur heeft kennis genomen van het trieste nieuws van het overlijden van de heer Paul-Emile Corbiau, ere-voorzitter van CMB, op 10 december 2003. De heer Corbiau heeft zich, als lid van de raad van bestuur, gedurende bijna twintig jaar – waarvan tien jaar als voorzitter – ingezet voor de CMB Groep. De raad van bestuur houdt eraan nogmaals haar deelneming te betuigen aan de familie en naasten van de heer Corbiau.
2003 was voor CMB een jaar vol belangrijke gebeurtenissen en ontwikkelingen. De belangrijkste gebeurtenis van het jaar 2003 is ongetwijfeld de partiële splitsing van de industriële gastransport- en offshore activiteiten in Exmar. Op 20 juni 2003 werd deze succesvol afgerond nadat een buitengewone algemene vergadering de partiële splitsing van CMB nv, in CMB nv en Exmar nv, goedkeurde. De markten voor het vervoer van droge lading hebben een nooit geziene ontwikkeling gekend. Bocimar heeft, wegens afgesloten vrachtindekkingen - voornamelijk op basis van afgeleide producten – niet kunnen profiteren van de stijging van de markten en sluit het jaar af met een verlies. Ondanks een hoge volatiliteit zijn de markten voor het vervoer van ruwe olie – gemiddeld over het jaar – zeer stevig gebleven. Euronav sluit het jaar dan ook af met een zeer goed resultaat. Op 24 maart 2003 werd de resterende 20% in Hesse-Noord Natie verkocht. Na deze verkoop heeft CMB geen belangen meer in de sector van de havenactiviteiten. Voor het jaar 2003 bedraagt het geconsolideerde resultaat 61 miljoen EUR, te vergelijken met een resultaat van 26 miljoen EUR voor het jaar 2002. De geconsolideerde cashflow voor het jaar 2003 bedraagt 133 miljoen EUR, ten opzichte van 199 miljoen EUR voor het jaar 2002. Aan de algemene vergadering van dinsdag 11 mei 2004 zal voorgesteld worden om over het boekjaar 2003 een brutodividend van 5,00 EUR per aandeel (3,75 EUR per aandeel netto) uit te keren. Mits goedkeuring door de algemene vergadering zal het dividend betaald worden op 14 mei 2004. De recente evolutie van de scheepvaartmarkten waarop CMB actief is, laat reeds vermoeden dat 2004 een goed jaar zal worden.
Etienne Davignon
9
DEUGDELIJK BESTUUR
RAAD VAN BESTUUR
Werkprocedures In 2003 kwam de raad van bestuur van CMB vijf maal samen. Tijdens de vergaderingen werden in het bijzonder – naast de wettelijk verplichte onderwerpen zoals het opstellen van de rekeningen, van het jaarverslag en van het halfjaarlijks verslag, het opstellen van persberichten of het voorbereiden van algemene vergaderingen – de volgende onderwerpen behandeld: bedrijfsstrategie en bedrijfsstructuur, budgetten, tussentijdse resultaten en vooruitzichten, overzicht van de gang van zaken bij de voornaamste dochterondernemingen, investeringen en desinvesteringen in materiële vaste activa en deelnemingen, portefeuille en thesaurie, vloot en in- en verkoop van eigen aandelen. De door de raad van bestuur behandelde onderwerpen worden op voorhand uitgebreid in een dossier toegelicht. In 2003 heeft de raad van bestuur, naast wat hierboven vermeld staat, de volgende agendapunten besproken: - beslissing om aan een buitengewone algemene vergadering de partiële splitsing van de industriële gastransport- en offshore activiteiten in een nieuwe Belgische vennootschap, “Exmar”, voor te stellen; - ter voorbereiding van vermelde buitengewone algemene vergadering: - aanvraag van een fiscale ruling met betrekking tot de partiële splitsing, - bespreking van de waardering opgemaakt door UBSW/Fortis Bank, - opstellen van het splitsingsvoorstel en -verslagen, - opstellen van de ontwerpstatuten van Exmar en aanpassing van de statuten van CMB, - opstellen van een verslag toegestaan kapitaal voor zowel CMB als Exmar; - ontwerp van het prospectus, - in het kader van Corporate Governance, opstellen van een voorstel van de samenstelling van de raad van bestuur, het auditcomité en het benoemings- en remuneratiecomité van Exmar en CMB (na de partiële splitsing); - voorstel tot intrekking van eigen aandelen; - na goedkeuring van de partiële splitsing: samenstelling van het directiecomité en delegatie van machten en samenstelling van het auditcomité; - beslissing om de afschrijvingsperiode voor tankers terug te brengen van 25 jaar naar 20 jaar; aanpassing van de waarderingsregels; - invoering van de nieuwe boekhoudnorm IFRS: stand van zaken; - Belgische vlag en tonnage tax regime. De beslissingen in de raad van bestuur worden genomen in overeenstemming met artikel 22 van de statuten dat onder meer voorziet dat, in geval van staking van stemmen, de stem van de voorzitter doorslaggevend is. Tot nu toe heeft dit zich nog nooit voorgedaan. Sinds de buitengewone algemene vergadering van 9 mei 2003 blijven de leden van de raad van bestuur in functie voor een periode van maximum drie jaar. De statuten voorzien geen leeftijdsgrens voor de leden van de raad van bestuur.
10
Samenstelling Uitvoerende bestuurders: Marc Saverys, bestuurder sinds 1991, gedelegeerd bestuurder sinds 1992 Geboren in 1954. Zijn ambtsperiode loopt af op de jaarlijkse algemene vergadering van 2006. Virginie Saverys, bestuurder sinds 1993 Geboren in 1960. Haar ambtsperiode loopt af op de jaarlijkse algemene vergadering van 2004. Ludwig Criel, bestuurder sinds 1991 Geboren in 1951. Zijn ambtsperiode loopt af op de jaarlijkse algemene vergadering van 2006. Niet uitvoerende bestuurders: Etienne Davignon1, bestuurder sinds 1985, voorzitter sinds 2002 Geboren in 1932. Voorzitter van CMB van 1989 tot 1998 en opnieuw benoemd tot voorzitter door de raad van bestuur op 27 maart 2002. Zijn ambtsperiode loopt af op de jaarlijkse algemene vergadering van 2005. Zijn belangrijkste functie buiten CMB is vice-voorzitter van SUEZ-TRACTEBEL. Jean Peterbroeck1, bestuurder sinds 1993 Geboren in 1936. Zijn ambtsperiode loopt af op de jaarlijkse algemene vergadering van 2005. Zijn belangrijkste functie buiten CMB is voorzitter van Petercam. Nicolas Saverys, bestuurder sinds 1991 Geboren in 1958. Zijn ambtsperiode loopt af op de jaarlijkse algemene vergadering van 2004. Zijn belangrijkste functie buiten CMB is gedelegeerd bestuurder van Exmar. Philippe Van Damme, bestuurder sinds 1997 Geboren in 1964. Zijn ambtsperiode loopt af op de jaarlijkse algemene vergadering van 2004. Eric Verbeeck1, bestuurder sinds 2001 Geboren in 1944. Zijn ambtsperiode loopt af op de jaarlijkse algemene vergadering van 2004. Zijn belangrijkste functie buiten CMB is gedelegeerd bestuurder bij Interbuild. 1
Onafhankelijke bestuurders
Op datum van de algemene vergadering van 11 mei 2004 vervallen de bestuurdersmandaten van mevrouw Virginie Saverys en de heren Nicolas Saverys, Philippe Van Damme en Eric Verbeeck. Al deze personen zijn herkiesbaar en de raad van bestuur zal voorstellen hun mandaat te hernieuwen voor een periode van drie jaar.
11
AUDITCOMITE Het auditcomité bestaat uit drie bestuurders, waarvan twee onafhankelijke, en heeft de volgende opdrachten: - het grondige onderzoek van de halfjaarlijkse en jaarlijkse financiële verslagen van CMB vóór de raad van bestuur; - het doen van aanbevelingen aan de raad van bestuur betreffende de aanstelling en het ontslag van de commissaris en het bepalen van de audit fee; - het waken over de onafhankelijkheid van de commissaris; - het nakijken van de door de commissaris voorgestelde reikwijdte en aanpak van hun auditopdracht; - het permanent toezicht op de afgewerkte dossiers van de commissaris; - het bespreken en beoordelen van de conclusies voortvloeiend uit de interim- en eindejaarsaudits; - het onderzoeken van alle geïdentificeerde risicogebieden; - het beoordelen van de organisatorische structuur van de auditafdeling en de bekwaamheden binnen deze afdeling; - het goedkeuren van het auditplan en de activiteiten van de interne auditafdeling en het verzekeren van de coördinatie tussen interne en externe audit. Het comité dient er onder andere over te waken dat de interne auditafdeling voldoende middelen (materiële en menselijke) ter beschikking heeft en dat de afdeling een voldoende aanzien geniet binnen de organisatie om haar doelstellingen effectief te kunnen realiseren; - het beoordelen van de belangrijkste bevindingen uit elk intern onderzoek en de antwoorden van het betrokken management; - het beoordelen van de afdoendheid van het interne controlesysteem; - het verlenen van goedkeuring aan de commissaris tot het verstrekken van ruimere diensten dan deze kaderend in de bij wet omschreven commissarisopdracht; - het beoordelen van andere materies in opdracht van de raad van bestuur; - het uitbrengen van verslag aan de raad van bestuur over de werkzaamheden van het comité.
Leden Jean Peterbroeck – voorzitter Etienne Davignon Ludwig Criel Het auditcomité kwam in 2003 drie maal samen.
12
BENOEMINGS- EN REMUNERATIECOMITE Het benoemings- en remuneratiecomité bestaat uit drie bestuurders, waarvan twee onafhankelijke, en heeft de volgende opdrachten: - aanbevelingen maken aan de raad van bestuur m.b.t. de vergoeding van de uitvoerende bestuurders, directieleden en hogere kaderleden, waarbij het niveau en de aard van de vergoeding in overeenstemming dienen te zijn met de functie en met het ondernemingsbelang; - opvolging dat de principes van ‘Corporate Governance’ worden gevolgd; - de onafhankelijkheid evalueren van externe bestuurders; - toezien dat de meest valabele kandidaten worden voorgedragen; - aanbevelingen maken aan de raad van bestuur m.b.t. benoemingen van bestuurders. Leden Etienne Davignon – voorzitter Jean Peterbroeck Marc Saverys Het benoemings- en remuneratiecomité kwam één maal samen. De voorzitter rapporteert aan de raad van bestuur en formuleert de besproken aanbevelingen. COMMISSARIS KLYNVELD PEAT MARWICK GOERDELER Bedrijfsrevisoren Vaste vertegenwoordigers Theo Erauw Helga Platteau De huidige ambtsperiode van de commissaris loopt af na de algemene vergadering van 11 mei 2004. Aan deze algemene vergadering zal voorgesteld worden het commissarismandaat bij CMB nv toe te vertrouwen aan een college van commissarissen dat zal samengesteld zijn uit: mevrouw Helga Platteau en KPMG Bedrijfsrevisoren vertegenwoordigd door de heer Serge Cosijns. DAGELIJKS BESTUUR Directiecomité De raad van bestuur heeft het dagelijks bestuur van de vennootschap gedelegeerd aan een directiecomité opgericht in de zin van artikel 524bis van het Wetboek van Vennootschappen. Het directiecomité vergadert wekelijks. De leden van het directiecomité worden benoemd door de raad van bestuur. Leden Marc Saverys – voorzitter Ludwig Criel Patrick Rodgers Virginie Saverys Benoît Timmermans
13
REMUNERATIE De bestuurders ontvangen voor de uitoefening van hun bestuursmandaat een vaste vergoeding van 25.000 EUR. Voor de voorzitter bedraagt de vaste vergoeding 50.000 EUR. De bestuurders die in 2003 deel uitmaakten van het directiecomité, en als dusdanig vergoed werden, hebben verzaakt aan deze vaste vergoeding. Voor een mandaat binnen het auditcomité wordt een vergoeding van 6.250 EUR per jaar betaald. Voor de voorzitter van het auditcomité bedraagt deze vergoeding 12.500 EUR. Het totaal bedrag van de vergoedingen, uitbetaald in 2003, aan alle niet-uitvoerende bestuurders, voor hun prestaties in de raad van bestuur en/of auditcomité bedraagt 225.000 EUR. In de loop van het jaar 2003 werden er geen aandelenopties, noch leningen of voorschotten aan nietuitvoerende bestuurders toegestaan. De remuneratie van de leden van het directiecomité wordt jaarlijks vastgelegd door het benoemings- en remuneratiecomité. Bijna alle leden van het directiecomité hebben het statuut van zelfstandige. De remuneratie bestaat uit een vast gedeelte waarvan de totale bruto kost voor de vennootschap (inclusief pensioenplannen, bedrijfsvoorheffing enz.) van het jaar 2003 neerkomt op 1.450.000 EUR. Daarnaast wordt er een variabele remuneratie voorzien in functie van een jaarlijks gedefinieerd bonusplan dat zowel financiële als niet-financiële targets inhoudt. De totale bruto kost voor de vennootschap van dit variabel gedeelte bedraagt voor 2003, 340.000 EUR. Dit brengt de totale bruto remuneratie voor het directiecomité voor het jaar 2003 op 1.790.000 EUR. Alle vermelde cijfergegevens betreffen de huidige leden van het directiecomité. Aan de leden van het directiecomité werden in 2003 geen aandelenopties, noch leningen of voorschotten toegestaan. WINSTVERDELING
Onder voorbehoud van voldoende resultaten voert de raad van bestuur een jaarlijks groeiende dividendpolitiek.
14
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
15
JAAROVERZICHT 2003
JANUARI 3 januari : Bocimar verkoopt de Mineral Century (1995-161.175 dwt). De minderwaarde op deze verkoop bedraagt 4 miljoen USD. 24 januari : Bocimar verkoopt de Mineral Colombia (1997-150.393 dwt). Deze verkoop betekent een minderwaarde van 4 miljoen USD. 31 januari : Bocimar bestelt een capesize schip bij de Chinese werf SWS. De oplevering van dit schip is voorzien voor oktober 2004. FEBRUARI 19 februari : Bocimar verkoopt de El Dorado (1987-148.982 dwt). Op deze verkoop wordt een kleine minderwaarde gerealiseerd. 20 februari :
Euronav en Wah Kwong bestellen een VLCC eenheid van 318.000 dwt bij het Koreaanse Hyundai Heavy Industries. De aflevering is voorzien voor het derde kwartaal van 2004.
27 februari : Euronav verkoopt de Limburg (2000-298.997 dwt). Volgend op de aanslag wordt met de verzekering een regeling getroffen, waarbij Euronav vergoed wordt voor de geleden schade. Rekening houdend met de vergoeding ontvangen van de verzekering en de opbrengsten uit de verkoop realiseert Euronav een meerwaarde van ongeveer 5 miljoen USD. MAART 3 maart :
Aankondiging van de mogelijke partiële splitsing van de gastransportactiviteiten in Exmar.
7 maart : Euronav verkoopt de Pacific Power (1988-245.653 dwt). Op deze verkoop wordt een minderwaarde van 12 miljoen USD gerealiseerd. 24 maart : CMB verkoopt de resterende 20% van de aandelen Hesse-Noord Natie aan PSA. De verkoopprijs bedraagt 121 miljoen EUR en CMB realiseert op deze verkoop een meerwaarde van ongeveer 55 miljoen EUR. 27 maart :
De raad van bestuur van CMB beslist om aan een buitengewone algemene vergadering de partiële splitsing van de industriële gastransport- en offshore activiteiten in een nieuwe Belgische vennootschap “Exmar” voor te stellen.
APRIL 4 april : Euronav verkoopt de Zeeland (2001-298.977 dwt). De meerwaarde op deze verkoop bedraagt ongeveer 3 miljoen USD. 24 april : Euronav verkoopt de Picardie (1999-299.167 dwt). De minderwaarde op deze verkoop bedraagt 6 miljoen USD.
16
30 april : Entarco verkoopt haar deelneming van 40% in de Chaconia (1990-28.070 m3) Op deze verkoop wordt een minderwaarde van 4 miljoen EUR gerealiseerd. MEI 19 mei :
De raad van bestuur keurt het voorstel tot partiële splitsing van de industriële gastransport- en offshore activiteiten in Exmar definitief goed. De raad van bestuur beslist deze partiële splitsing voor te leggen aan een buitengewone algemene vergadering op vrijdag 20 juni 2003. CMB bekomt tevens een ruling die de fiscale neutraliteit van de voorgestelde splitsing bevestigt.
JUNI 20 juni :
De partiële splitsing van de industriële gastransport- en offshore activiteiten in Exmar wordt goedgekeurd door de buitengewone algemene vergadering. Via deze verrichting wordt de gastransportactiviteit van CMB afgesplitst en ingebracht in een nieuwe Belgische beursgenoteerde vennootschap “Exmar”. De activiteit van transport van droge bulk (Bocimar) en van ruwe olie (Euronav) blijven verder samen in het huidige CMB. De partiële splitsing wordt doorgevoerd met retroactiviteit vanaf 1 maart 2003. Door de partiële splitsing worden aan alle aandeelhouders van CMB nieuwe aandelen van Exmar toegekend. Onmiddellijk na de inwerkingtreding van de partiële splitsing vindt tussen de drie grootaandeelhouders een ruil plaats van het geheel of een deel van hun CMB respectievelijk Exmar aandelen zodat ieder van de grootaandeelhouders in hoofdzaak aandelen bekomt van die entiteit waar zijn managementverantwoordelijkheid ligt. Deze ruil gebeurt buiten beurs tegen voorwaarden die niet hoger zijn dan de marktprijs.
23 juni :
Eerste notering van Exmar op de Eerste Markt van Euronext Brussels onder het symbool “EXM” en toelating tot notering van 1.047.466 aandelen CMB. De indicatieve relatieve waarde van CMB (na de partiële splitsing) en van Exmar in de totale waarde van CMB (vóór de partiële splitsing) wordt vastgesteld op respectievelijk 39% voor Exmar en 61% voor CMB. Dit resulteert in een initiële referentieprijs voor de afzonderlijke notering van 23,20 EUR voor het aandeel Exmar en van 36,30 EUR voor het aandeel CMB (na de partiële splitsing), berekend op basis van de slotkoers van het aandeel CMB van 19 juni 2003 (59,50 EUR ). Verder waren tot vóór datum van de partiële splitsing 6.302.534 aandelen CMB (van de 7.350.000 aandelen) genoteerd op de Eerste Markt van Euronext Brussels. Naar aanleiding van de partiële splitsing, en de uitgifte van het prospectus, heeft CMB een aanvraag ingediend voor de toelating tot notering van de overige 1.047.466 aandelen, zodat alle 7.350.000 aandelen CMB genoteerd zijn. Ingevolge de goedkeuring door Euronext Brussels zijn deze aandelen eveneens met ingang van 23 juni genoteerd.
25 juni : Oprichting van de Belgische naamloze vennootschap Euronav. Deze vennootschap beslist, kort na haar oprichting, de toepassing van het tonnage tax systeem aan te vragen, welke in het najaar werd toegestaan. 30 juni : Euronav verwerft 50% in de FPSO Farwah. In het kader van de partiële splitsing, koopt Euronav 50% van de deelneming die de Exmar Groep aanhoudt in Palliser Shipping Limited. Deze vennootschap is eigenaar van de FPSO (Floating Production Storage and Offloading Unit) Farwah die ingezet wordt in het kader van een langetermijnovereenkomst met een vennootschap van de Total groep. JULI
17
JULI 1 juli : Euronav, Frontline en OSG besluiten een aantal joint ventures te beëindigen. In het kader van de stopzetting van deze joint ventures verwerft Euronav de volledige eigendom over de vennootschappen Golden Lagoon Corporation (eigenaar van de Pacific Lagoon) en Ichiban Transport Corporation (eigenaar van de Ichiban), terwijl de deelnemingen in de vennootschappen die eigenaar zijn van de Ariake, Hakata, Sakura, en Tanabe verkocht worden. Deze herschikking brengt een uitzonderlijke minderwaarde van ongeveer 5 miljoen USD met zich mee. 29 juli : Euronav nv koopt de Pacific Lagoon (1999-305.839 dwt). Dit schip wordt uitgebaat onder Belgische vlag en met toepassing van het tonnage tax systeem. AUGUSTUS 19 augustus : De Mineral Azalea (1999 – 171.199 dwt) vervoegt de vloot (in eigendom) van Bocimar. Bocimar verwerft dit schip (voorheen Sea Azalea), dat op lange termijn werd ingehuurd van het Japanse Imabari, door uitoefening van haar aankoopoptie. SEPTEMBER 29 september : Bocimar verhoogt haar deelneming in Pacific Basin naar 9,4%. 30 september : Euronav verwerft Total Services Maritimes SA en M/T Provence SA van Total Transport Maritime SA. Vervolgens worden de maatschappelijke benamingen van deze vennootschappen gewijzigd in respectievelijk Euronav Services Maritimes SA en M/T Tanker SA. Ingevolge deze aankoop neemt Euronav feitelijk de naaktrompbevrachting – voor een periode van drie jaar - van de tanker Provence (1995 - 285.365 dwt) over. OKTOBER 17 oktober : Euronav nv wordt eigenaar van de Namur (2000-298.552 dwt). Dit schip wordt eveneens uitgebaat onder Belgische vlag, met toepassing van het tonnage tax systeem. NOVEMBER 4 november : Bocimar verwerft de Mineral China (ex Bagru) (2003 – 171.448 dwt). Bocimar baat dit nieuwbouwschip uit onder Belgische vlag. DECEMBER 30 december : Exmar lost haar schuld aan CMB volledig af. In het kader van de partiële splitsing werd aan Exmar een lening gegeven ten belope van 60 miljoen USD, terugbetaalbaar uiterlijk eind juni 2006. Tevens werd aan Exmar een kortetermijnkredietlijn ter beschikking gesteld voor een maximum bedrag van 46 miljoen USD, ten laatste terugbetaalbaar op 31 december 2003. Beide leningen werden integraal terugbetaald: sindsdien zijn er geen rechtstreekse financiële banden meer tussen CMB en Exmar.
18
De volgende gebeurtenissen welke plaatsvonden na balansdatum, dienen vermeld te worden: JANUARI 2004 2 januari : Bocimar koopt de Mineral Viking (2001-172.964 dwt). Bocimar brengt dit schip onder Belgische vlag. 20 januari : Euronav nv verwerft de Savoie (1993-306.430 dwt). Euronav koopt de Savoie (voorheen Berge Sigval) van Bergesen. Het schip zal midden 2004 onder Belgische vlag gebracht worden en zal uitgebaat worden met toepassing van het tonnage tax systeem. Het zusterschip van de Berge Sigval, de Shinyo Landes (voorheen Berge Stavanger) wordt verkocht aan de Shinyo groep en Univan en wordt door Euronav in tijdsbevrachting genomen. 28 januari : Aan- en verkoop van de Poterne (1994-151.044 dwt). Bocimar verwerft dit schip ingevolge de uitoefening van haar aankoopoptie. Het schip wordt onmiddellijk doorverkocht en Bocimar realiseert hierop een meerwaarde van ongeveer 14 miljoen USD. FEBRUARI 2004 2 februari : Bocimar verwerft de Mineral Marvel (ex Marvelous) (2000-169.225 dwt). Bocimar verwerft dit schip dat op lange termijn werd ingehuurd, door uitoefening van haar aankoopoptie. 13 februari : Bocimar en Wah Kwong verkopen het nieuwbouwschip Oshima 10384 (2004-55.500 dwt). Deze handymax eenheid zal in september 2004 opgeleverd worden. Bocimar zal op deze verkoop een meerwaarde realiseren van ongeveer 8 miljoen USD. 23 februari : Bocimar verkoopt de Mineral Dragon (2003-149.782 dwt). De levering van het schip is voorzien voor midden juli. De meerwaarde op deze verkoop bedraagt ongeveer 22 miljoen USD. 24 februari : Bocimar verwerft de Mineral Kiwi (2004-170.000 dwt). Onmiddellijk na de oplevering wordt dit nieuwbouw capesize schip van het type “double hull” onder Belgische vlag gebracht. . MAART 2004 4 maart :
CMB en Wah Kwong bestellen samen twee chemicaliëntankers (19.700 dwt) bij de Japanse werf Fukuoka. De oplevering van deze schepen is voorzien voor december 2006 en januari 2007.
9 maart : Bocimar en Wah Kwong verkopen het nieuwbouwschip Oshima 10385 (2005-55.500 dwt). Deze handymax eenheid zal in maart 2005 opgeleverd worden. Bocimar zal op deze verkoop een meerwaarde realiseren van ongeveer 8 miljoen USD. 12 maart : Verkoop van de Mineral Venture (1996 - 150.393 dwt). Op de verkoop van dit schip, in joint venture met Wah Kwong, realiseert Bocimar een meerwaarde van ongeveer 6 miljoen USD. Bocimar licht de aankoopoptie op de Sea Lotus (1999-72.270 dwt) en Sea Daisy (1999-73.000 dwt). 15 maart : De eigendomsoverdracht van deze schepen, die momenteel door Bocimar ingehuurd worden, zal plaatsvinden in de loop van de maanden september en oktober 2004.
19
BEHEER VAN MUNT- EN RENTERISICO
Evolutie gemiddelde koers USD/EUR 2002-2003 in EUR 1,30 1,25 1,20 1,15 1,10 1,05 1,00 0,95 0,90 0,85 0,80 jan feb maa apr mei 2002
jun
jul
aug sep
okt nov dec jan feb maa apr mei 2002 2003
jun
jul
aug sep
okt nov dec 2003
Bocimar en Euronav kennen haast geen valutarisico. Zo goed als alle opbrengsten en kosten zijn uitgedrukt in USD. Enkel een gedeelte van de werkingskosten zijn uitgedrukt in EUR. Dit valutarisico wordt niet ingedekt. De uitstaande scheepsfinancieringen zijn allemaal uitgedrukt in USD. Alle scheepsfinancieringen voorzien een vlottende rentevoet. Het renterisico wordt actief beheerd met behulp van diverse financiële instrumenten zoals IRS en caps & floors. Zo is ongeveer 40% van de scheepsschuld ingedekt. Rekening houdend met de evolutie van de rentevoeten tijdens het afgelopen jaar, vertegenwoordigt de marktwaarde van de portefeuille aan afgeleide financiële producten een belangrijke minderwaarde. Aangezien het een minderwaarde betreft die betrekking heeft op een actieve indekking, wordt deze in de resultaten verwerkt naargelang de indekkingsproducten op vervaldag komen.
20
HET CMB AANDEEL
Evolutie koers CMB aandeel 2003 in EUR
De koersgegevens vóór splitsing werden herwerkt op basis van de indicatieve relatieve waarde van CMB en Exmar die gebruikt werd in het kader van de partiële splitsing, hetzij 61% voor CMB en 39% voor Exmar.
70,00 65,00 60,00 55,00 50,00 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00
De buitengewone algemene vergadering van 9 mei 2003 heeft het voorstel om 250.000 eigen aandelen, welke door de vennootschap werden ingekocht, in te trekken, goedgekeurd. Deze intrekking gebeurde zonder vermindering van het kapitaal doch tegen opheffing van de aangelegde onbeschikbare reserve ten belope van 12.934.934,81 EUR. Na deze operatie is het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigd door 7.350.000 aandelen. In de loop van het jaar 2003 heeft CMB 117.200 eigen aandelen ingekocht op de beurs voor een totale waarde van 4.840.963 EUR. Er werden geen eigen aandelen verkocht. Begin 2004 werden er nog 234.046 eigen aandelen ingekocht op de beurs voor een totale waarde van 18.070.285 EUR. Tevens werden 1.246 aandelen op de beurs verkocht voor een totale prijs van 107.779 EUR. Alle beurstransacties werden uitgevoerd conform de machtiging die de buitengewone algemene vergadering van 20 juni 2003 hiervoor verleende aan de raad van bestuur. Aan de buitengewone algemene vergadering van 11 mei 2004 zal voorgesteld worden om 350.000 eigen aandelen, welke door de vennootschap werden ingekocht, in te trekken. Deze intrekking zal gebeuren zonder vermindering van het kapitaal doch tegen opheffing van de aangelegde onbeschikbare reserve ten belope van 22.829.973,22 EUR. Na deze operatie zal het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigd zijn door 7.000.000 aandelen. Op 25 maart 2004 is de aandeelhoudersstructuur als volgt:
Aandelen
%
Saverco nv Victrix nv CMB nv
2.800.763 1.061.232 350.000
38,11% 14,44% 4,76%
Derden
3.138.005
42,69%
7.350.000
100,00%
21
BOCIMAR
C M B 100%
BOCIMAR International nv 100%
BOCIMAR LUX S.A. 100%
BOCIMAR FAR EAST HOLDINGS Groep
24
Gemiddelde capesize vrachtopbrengsten (maa 2001 - maa 2004)
2003 is ongetwijfeld een uitzonderlijk jaar geworden voor de droge bulk sector. Uitzonderlijk wegens de sterke markten in de maanden januari tot augustus, die vanaf de maand september stegen tot nooit geziene hoogtes.
in USD/dag 110.000 100.000 90.000 80.000 70.000
Bij de aanvang van het jaar bedroeg het gemiddeld tarief voor een capesize schip nog 25.000 USD/dag; tegen het jaareinde bedroeg het gemiddeld tarief meer dan 80.000 USD/dag. Ook de panamax- en handymaxmarkten kenden een gelijkaardige evolutie.
60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000
maa ‘01
2003
maa ‘04
2004 (19/03)*
reisbevrachting - capesize - panamax tijdsbevrachting (12 maanden) - capesize - panamax
Bron: Clarkson Research Studies
0
GEMIDDELDE MARKTTARIEVEN in USD/dag (moderne schepen) 2002
11.654 7.284
37.536 19.091
88.380 41.137
14.674 8.881
31.197 17.254
72.385 43.802
verlies ten belope van 102 miljoen USD ten laste genomen in de resultaten voor het jaar 2003. In de loop van 2003 besloot Bocimar om twee nieuw verworven capesize schepen: Mineral Viking (2001 - 172.964 dwt) en Mineral China (2003 - 171.448 dwt) onder Belgische vlag te brengen. In de loop van 2004 zullen nog bijkomende schepen onder Belgische vlag gebracht worden.
Bron: Clarkson Research Studies * Gemiddelde tot
Tijdens de laatste maanden blijven de capesize, panamax en handymax markten zeer sterk en zijn er geen tekenen van een mogelijke verzwakking. Hiervan getuigen ook de sterk gestegen prijzen voor FFAs (Forward Freight Agreements), wat betekent dat de markt als dusdanig rekening houdt met stevige vrachtenmarkten voor een langere periode.
De groei van de Chinese economie in het algemeen (9%) en van de industriële productie in het bijzonder (17%) gaf aanleiding tot een enorme toename van het te vervoeren volume aan ijzererts, steenkool en granen. Dit gaf, op zijn beurt, aanleiding tot een ernstige verstoring van de logistieke ketting – een aanzienlijk aantal schepen liep vertraging op in de voornaamste laad- en loshavens – wat, gecombineerd met het beperkt aantal nieuwbouwschepen dat in dienst genomen werd, resulteerde in de eerder vermelde marktevolutie. Bocimar heeft, in de loop van het jaar 2002, de uitbating van haar capesize en panamax vloot ingedekt met zogenaamde “freight derivatives” of “Forward Freight Agreements” (FFA) voor de jaren 2003 en 2004. Gelet op de extreme evolutie van de capesize- en panamaxvrachtenmarkten werd op deze indekking een
De vooruitzichten voor 2004 zijn dat de aanhoudende groei van de Chinese vraag naar ijzererts en steenkool en de verdere inefficiënties in de logistieke ketting, het aanbod aan nieuwbouwschepen zullen opvangen en dat de markten bijgevolg zeer sterk zullen blijven. Bocimar ziet 2004 dan ook met vertrouwen tegemoet; met een stevig portefeuille aan tijdsbevrachtingen en gemiddeld zeven schepen op de spotmarkt kondigt 2004 zich aan als een uitstekend jaar. Geconsolideerde sleutelcijfers
Evolutie vervoerde volumes in miljoen ton
2003
2002
Omzet
281
196
Bedrijfsresultaat
–55
–49
–5
–10
(in mio EUR)
60
50
40
Financieel resultaat
30
0
0
Nettoresultaat na belastingen
–60
–59
waarvan : aandeel Groep
–60
–59
aandeel derden
0
0
–32
–18
13
32
Uitzonderlijk resultaat 20
10
0 1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000*
2001*
2002*
2003*
Cashflow Afschrijvingen
* volume Bocimar & partners
0
0
Vaste activa
218
204
Schulden op meer dan één jaar
148
147
24
23
waarvan : goodwill steenkool
ruwe olie
ertsen
graan
andere
Aantal personeelsleden
25
EURONAV
C M B 100% 100%
100%
EURONAV LUXEMBOURG
EURONAV nv
Groep
26
Gemiddelde vrachtopbrengsten moderne VLCC (maa 2001 - maa 2004)
De markten voor het vervoer van ruwe olie begonnen het jaar 2003 zoals 2002 eindigde, met een zeer sterke markt. Voor gans het jaar 2003 kan de evolutie van de gemiddelde markttarieven als volgt samengevat worden:
in USD/dag 120.000
100.000
80.000
GEMIDDELDE MARKTTARIEVEN in USD/dag (moderne schepen) 2002
2003
60.000
2004 (19/03)*
reisbevrachting - VLCC - suezmax - aframax tijdsbevrachting (12 maanden) - VLCC - suezmax - aframax
40.000
23.293 19.765 19.377
52.474 41.633 34.201
84.690 75.511 51.207
20.000
bron: Clarkson Research Studies 0
maa ‘01
25.699 18.947 17.394
34.260 27.308 20.933
maa ‘04
41.333 34.250 26.000
Bron: Clarkson Research Studies
In het kader van de partiële splitsing van CMB verwierf Euronav in de loop van het derde kwartaal 50% in de FPSO eenheid Farwah (2003). Na de oplevering werd deze vlottende productieen opslageenheid ingezet onder een langetermijnovereenkomst met een vennootschap uit de Total groep.
* Gemiddelde tot
Het eerste semester werd gekenmerkt door een hoge volatiliteit die in de hand gewerkt werd door: de algemene staking in Venezuela, de staking in Nigeria, de sluiting van zeventien nucleaire energiecentrales in Japan en de oorlog in Irak. De markt verzwakte tijdens de zomermaanden, kende een sterke opleving in september en steeg sterk in november en december onder impuls van de economische groei in de Verenigde Staten en China.
De sterke markten voor het eerste kwartaal zullen ervoor zorgen dat Euronav een zeer goed resultaat zal neerzetten in het eerste kwartaal van 2004. De vooruitzichten voor de rest van het jaar zullen in grote mate bepaald worden door de volatiliteit van de markten. De uitbating van tankers, en in het bijzonder VLCCs, wordt meer en meer beheerst door de steeds strenger wordende normen en voorschriften opgelegd door internationale controleorganismen (zoals IMO – International Maritime Organisation). In deze optiek besliste de raad van bestuur om de afschrijvingsperiode voor tankers terug te brengen van 25 jaar naar 20 jaar. Op het resultaat voor het jaar 2003 heeft dit een impact van ongeveer -7 miljoen USD.
In de loop van het tweede semester werd de eerder met OSG en Frontline afgesloten overeenkomst om een aantal joint ventures te beëindigen, uitgevoerd. In dit kader verwierf Euronav de volledige eigendom over de Pacific Lagoon (1999305.839 dwt) en de Ichiban (2000-298.552 dwt) en werden de deelnemingen in de Ariake, Hakata, Sakura en Tanabe verkocht. Deze herschikking gaf aanleiding tot een uitzonderlijke minderwaarde van ongeveer 5 miljoen USD. Na al deze transacties heeft Euronav nog drie schepen in joint venture: Golden Fountain (1995-301.665 dwt) met Frontline, de Front Tobago (1993-260.619 dwt) met Frontline en OSG en de nieuwbouwtanker Ardenne Venture, voorzien voor aflevering in de tweede helft van 2004, met Wah Kwong.
Geconsolideerde sleutelcijfers (in mio EUR) Omzet
De Namur (ex-Ichiban) en de Pacific Lagoon werden beiden onder Belgische vlag gebracht en worden uitgebaat met toepassing van het tonnage tax regime.
2002
135
95
Bedrijfsresultaat
66
3
Financieel resultaat
–5
–18
Uitzonderlijk resultaat
–5
2
Nettoresultaat na belastingen
54
–18
waarvan : aandeel Groep
54
–18
aandeel derden
0
0
88
35
29
53
Cashflow Afschrijvingen waarvan : goodwill Vaste activa Schulden op meer dan één jaar Aantal personeelsleden
27
2003
0
0
415
707
189
432
19
22
HOLDING
C M B 100%
CMB International nv
100%
HESSENATIE LOGISTICS nv
28
50%
RESLEA nv
Het geconsolideerd resultaat van deze divisie bestaat hoofdzakelijk uit de resultaten van CMB (holding), CMB International (coördinatiecentrum), Hessenatie Logistics (logistieke dienstverlening), en de vastgoedmaatschappij Reslea (50%). Het resultaat voor de holding is in grote mate toe te schrijven aan de meerwaarde van 55 miljoen EUR gerealiseerd op de verkoop van de resterende 20% in Hesse-Noord Natie op 24 maart 2003. Het resultaat werd eveneens positief beïnvloed door de bijkomende betaling van PSA in de loop van het derde kwartaal. Zoals overeengekomen bij de partiële splitsing werd deze bijkomende betaling ten belope van 5 miljoen EUR gesplitst tussen CMB en Exmar op basis van de relatieve waardering (61%-39%); de impact bij CMB bedraagt aldus 3 miljoen EUR. In het kader van de partiële splitsing heeft CMB op 30 juni 2003 haar deelneming in de verzekeringsmakelaar Belgibo verkocht aan Exmar, en realiseerde hierop een meerwaarde van 3 miljoen EUR. Verder werd op 30 november 2003 tevens 50% van de deelneming in Reslea aan Exmar verkocht, waarop een meerwaarde van 2 miljoen EUR werd gerealiseerd. Reslea is ondermeer de eigenaar van de gebouwen waarin CMB en Exmar hun maatschappelijke zetel hebben.
Geconsolideerde sleutelcijfers (in mio EUR)
2003
2002
Omzet
40
194
Bedrijfsresultaat
–7
–8
Financieel resultaat
11
3
Uitzonderlijk resultaat
63
117
Nettoresultaat na belastingen
67
111
waarvan : aandeel Groep
67
110
aandeel derden
0
1
77
185
Afschrijvingen
6
18
waarvan : goodwill
0
0
117
273
Cashflow
Vaste activa Schulden op meer dan één jaar Aantal personeelsleden
29
45
66
299
303
RESULTAATVERWERKING
De te bestemmen winst van het boekjaar bedraagt 353.179,32 EUR, hetgeen met inbegrip van de overdracht van vorig boekjaar ad 100.874.491,86 EUR, een te verdelen winstsaldo geeft van:
101.227.671,18 EUR
Aan de algemene aandeelhoudersvergadering van 11 mei 2004 zal voorgesteld worden om over het boekjaar 2003 een brutodividend van 5,00 EUR per aandeel uit te keren. Op basis hiervan ziet de verwerking van het resultaat er als volgt uit:
- aan de aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35.000.000,00 EUR - aan het eigen vermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.995.859,72 EUR - overdracht naar volgend boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51.231.811,46 EUR
Na aftrek van de roerende voorheffing, zal een nettodividend uitbetaald worden ten belope van:
3,75 EUR per aandeel (2,00 EUR per aandeel voor het boekjaar 2002)
Het nettodividend zal op 14 mei 2004 gestort worden aan de houders van aandelen op naam. Het zal eveneens vanaf deze datum betaalbaar gesteld worden aan de houders van toonderaandelen, tegen afgifte van coupon nr. 15 aan de loketten van de zetels en agentschappen van de Fortis Bank, Dexia Bank en Petercam.
Antwerpen, 25 maart 2004 DE RAAD VAN BESTUUR
30
KALENDER
Dividenden
betaalbaar vanaf 14 mei 2004
Bekendmaking halfjaarresultaten 2004
vrijdag 30 juli 2004
Bekendmaking resultaten derde kwartaal 2004
vrijdag 29 oktober 2004
Bekendmaking resultaten vierde kwartaal 2004
vrijdag 28 januari 2005
Bekendmaking resultaten eerste kwartaal 2005
vrijdag 29 april 2005
Jaarvergadering
tweede dinsdag van mei om 14.30 uur 2005 : dinsdag 10 mei
31
32
geconsolideerde rekeningen
33
geconsolideerde balans o p
3 1
d e c e m b e r
2 0 0 3 pro forma na partiële splitsing
ACTIVA
2003 (in miljoen EUR)
2002 (in miljoen EUR)
2002 (in miljoen EUR)
VASTE ACTIVA . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
714
1.073
1.874
II. III. IV.
. . . . . . . . . . .
– – 679 550 54 4 13 – 1 57 35
– – 944 840 62 5 16 3 1 17 129
– – 1.697 1.369 64 5 17 5 1 236 177
. . . . . . . .
– –
65 –
65 –
. . . . . . . .
11 24
3 61
3 109
VLOTTENDE ACTIVA. . . . . . . . . . . . . . . . .
200
196
255
. . . . . . . . . . .
1 – 1 72 56 16 67 5 62 9 51
3 – 3 95 31 64 25 12 13 26 47
– – – 124 61 63 34 12 22 37 60
TOTAAL DER ACTIVA . . . . . . . . . . . . . . . .
914
1.269
2.129
V.
VI.
VIII.
IX.
X. XI.
Immateriële vaste activa . . . . . . . . . . . . Consolidatieverschillen . . . . . . . . . . . . Materiële vaste activa. . . . . . . . . . . . . Schepen . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Terreinen en gebouwen . . . . . . . . . . . B. Installaties, machines en uitrusting . . . . . . . . C. Meubilair en rollend materieel . . . . . . . . . D. Leasing en soortgelijke rechten . . . . . . . . . E. Overige materiële vaste activa . . . . . . . . . F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen . . . . . . Financiële vaste activa . . . . . . . . . . . . A. Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast 1. Deelnemingen . . . . . . . . . . . . . 2. Vorderingen . . . . . . . . . . . . . . B. Andere ondernemingen 1. Aandelen . . . . . . . . . . . . . . 2. Vorderingen . . . . . . . . . . . . .
Vorderingen op meer dan één jaar . A. Handelsvorderingen . . . . . B. Overige vorderingen . . . . . Vorderingen op ten hoogste één jaar A. Handelsvorderingen . . . . . B. Overige vorderingen . . . . . Geldbeleggingen . . . . . . . A. Eigen aandelen . . . . . . . B. Overige beleggingen . . . . . Liquide middelen . . . . . . . Overlopende rekeningen . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
34
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
pro forma na partiële splitsing
PASSIVA
2003 (in miljoen EUR)
2002 (in miljoen EUR)
2002 (in miljoen EUR)
EIGEN VERMOGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . .
273
314
544
I. II. IV. V. VI. VII.
. . . . . .
50 9 261 – –47 –
50 9 248 – 7 –
90 20 418 – 16 –
BELANGEN VAN DERDEN . . . . . . . . . . . . . .
–
–
1
VIII.
Belangen van derden . . . . . . . . . . . . . . . . .
–
–
1
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN . . .
51
40
75
IX.
. . . . . . . .
51
40
75
. . . . .
. . . . .
1 – 9 41 –
2 – 8 30 –
2 – 15 58 –
SCHULDEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
590
915
1.509
X.
. . . . . . . .
346
603
1.035
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
– 311 35
8 530 65
66 859 110
. . . . . . . .
–
–
-
208 55
273 76
403 129
37 2
121 5
128 5
71 –
41 3
88 3
3 2 38
4 2 21
19 4 27
Overlopende rekeningen . . . . . . . . . . . . . . .
36
39
71
TOTAAL DER PASSIVA . . . . . . . . . . . . . . . .
914
1.269
2.129
XI.
XII.
Kapitaal . . . . . . Uitgiftepremies . . . Reserves . . . . . . Consolidatieverschillen . Omrekeningsverschillen Kapitaalsubsidies . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
Voorzieningen en uitgestelde belastingen . . A. Voorzieningen voor risico’s en kosten 1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 2. Belastingen . . . . . . . . . . 3. Grote herstellings- en onderhoudswerken 4. Overige risico’s en kosten . . . . . B. Uitgestelde belastingen . . . . . . .
Schulden op meer dan één jaar . . . . . A. Financiële schulden 3. Leasingschulden en soortgelijke schulden 4. Kredietinstellingen . . . . . . . . 5. Overige leningen . . . . . . . . B. Handelsschulden 1. Leveranciers . . . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . .
. . . . . .
. . . . .
. . . . . .
. . . . .
. . . . . .
. . . . .
. . . . . .
. . . . .
. . . . . .
. . . . .
Schulden op ten hoogste één jaar . . . . . . . . . . . . A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen . . . B. Financiële schulden 1. Kredietinstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Overige leningen . . . . . . . . . . . . . . . . C. Handelsschulden 1. Leveranciers . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen . . . . . . . . E. Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1. Belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bezoldigingen en sociale lasten . . . . . . . . . . . . F. Overige schulden . . . . . . . . . . . . . . . . .
35
geconsolideerde resultatenrekening o p
3 1
d e c e m b e r
2 0 0 3 pro forma na partiële splitsing
I.
2003 (in miljoen EUR)
2002 (in miljoen EUR)
2002 (in miljoen EUR)
Bedrijfsopbrengsten . . . . . . . . . . . . . . . . A. Omzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering (toename (+), afname (–)) . . D. Andere bedrijfsopbrengsten . . . . . . . . . . . . .
. . . .
541 455
506 484
839 806
. . . .
– 86
– 22
– 33
Bedrijfskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 1. Inkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Diensten en diverse goederen . . . . . . . . . . . . C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen . . . . . . . . D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa . . . . . . . . E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen (+), terugnemingen (-)) . F. Voorzieningen voor risico’s en kosten (toevoegingen (+), bestedingen en terugnemingen (-)). . . . . . . . . . . . . . . . . G. Andere bedrijfskosten . . . . . . . . . . . . . . . I. Afschrijvingen van consolidatieverschillen . . . . . . . . .
. .
537
560
870
. . . . . .
– 304 18
– 404 28
– 696 40
. .
48
103
129
. .
–
–
–
. . . . . .
14 153 –
7 18 –
-16 21 –
III.
Bedrijfsresultaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
-54
-31
IV.
Financiële opbrengsten . . . . . . A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa . . C. Andere financiële opbrengsten . . .
. . . .
28 3 6 19
38 13 9 16
50 16 8 26
V.
Financiële kosten . . . . . . . . . . . . . . . A. Kosten van schulden . . . . . . . . . . . . . B. Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan bedoeld onder II.E. (toevoegingen (+), terugnemingen (-)) . D. Andere financiële kosten . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .
27 21
67 46
103 76
. . . . . . . .
6
2 19
2 25
VI.
Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting . . . . . .
5
-83
-84
VII.
Uitzonderlijke opbrengsten . . . . . . . . . . . . . . . B. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa . C. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa . . . . . . . . E. Andere uitzonderlijke opbrengsten . . . . . . . . . . . .
. . . . .
64 – – 64 –
159 – – 159 –
159 – – 159 –
VIII.
Uitzonderlijke kosten . . . . . . . . . . . . . . . A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa B. Waardeverminderingen op financiële vaste activa . . . . . C. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten . . . . D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa . . . . . E. Andere uitzonderlijke kosten . . . . . . . . . . . G. Uitzonderlijke afschrijvingen van consolidatieverschillen . . .
. . .
6
28
46
– 1 – 5 – –
– 1 24 2 1 –
– 1 40 2 3 –
II.
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
36
. . . .
. . . .
. . . . . .
. . . .
. . . . . .
pro forma na partiële splitsing 2003 (in miljoen EUR)
2002 (in miljoen EUR)
2002 (in miljoen EUR)
IX.
Resultaat van het boekjaar vóór belasting . . . . . . . . . .
63
48
29
X.
Uitgestelde belastingen en belastinglatenties . . . . . . . . . A. Overboeking naar uitgestelde belastingen en belastinglatenties . . B. Onttrekking aan uitgestelde belastingen en belastinglatenties . . .
– – –
– – –
– – –
XI.
Belastingen op het resultaat . . . . . . . . . . . . . . A. Belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 2
3 4
4 5
–
–1
-1
XII.
Resultaat van het boekjaar . . . . . . . . . . . . . . .
61
45
25
XIII.
Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast . . . . . . . . . . . . . A. Winstresultaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verliesresultaten . . . . . . . . . . . . . . . . .
– – –
1 1 –
1 1 –
XIV. Geconsolideerd resultaat . . . . . . . . . . . . . . .
61
46
26
A.
Aandeel van derden in het resultaat . . . . . . . . . . . .
–
1
1
B.
Aandeel van de Groep in het resultaat . . . . . . . . . . .
61
45
25
37
toelichting I. INLEIDING Op het einde van het boekjaar 2003 bestaat de consolidatieperimeter uit 68 ondernemingen (130 op het einde van 2002). Er werden 14 nieuwe ondernemingen opgenomen in de perimeter. 76 ondernemingen verlieten de perimeter: 46 naar aanleiding van de partiële splitsing van CMB, 8 door liquidatie, 18 naar aanleiding van de verkoop van de resterende 20% in Hesse-Noord Natie en 4 naar aanleiding van de herstructurering van de joint ventures bij Euronav. De belangrijkste gebeurtenis van het afgelopen jaar is ongetwijfeld de afsplitsing van de industriële gastransport- en offshore activiteiten in Exmar. Deze splitsing werd succesvol afgerond op 20 juni 2003. De partiële splitsing werd doorgevoerd met boekhoudkundige retroactiviteit naar 1 maart 2003. In de geconsolideerde rekeningen wordt echter geen rekening meer gehouden met een bijdrage van de gasactiviteit voor de eerste twee maanden van het jaar. Deze werkwijze werd weerhouden in toepassing van artikel 107,1 en 107,3 van het KB van 30 januari 2001. II. GECONSOLIDEERDE ONDERNEMINGEN EN ONDERNEMINGEN WAAROP DE VERMOGENSMUTATIE WORDT TOEGEPAST Naam
Maatschappelijke zetel
Bocimar International CMB International nv CMB nv Euronav nv Euronav Luxembourg
(Groep) De Gerlachekaai 20, 2000 Antwerpen 1 De Gerlachekaai 20, 2000 Antwerpen 1 De Gerlachekaai 20, 2000 Antwerpen 1 De Gerlachekaai 20, 2000 Antwerpen 1 (Groep) 20, rue de Hollerich, 1740 Luxembourg
Land
Methode
%
BE BE BE BE LU
I I 1 I I
100 100 100 100 100
I Integrale consolidatie % Controlepercentage Deze lijst werd beperkt tot de voornaamste entiteiten van de consolidatiekring. De volledige lijst wordt neergelegd en ligt ter beschikking op de maatschappelijke zetel van de vennootschap. III. NIET IN DE REKENINGEN OPGENOMEN VOLLEDIGE EN GEMEENSCHAPPELIJKE DOCHTERONDERNEMINGEN (IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 107) EN GEASSOCIEERDE ONDERNEMINGEN WAAROP DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE NIET WORDT TOEGEPAST (IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 157) De volledige lijst wordt neergelegd en ligt ter beschikking op de maatschappelijke zetel van de vennootschap. IV. NIET IN DE NUMMERS II EN III BEDOELDE ONDERNEMINGEN, WAARVAN DE IN DE CONSOLIDATIE OPGENOMEN EN DE BUITEN DE CONSOLIDATIE GELATEN ONDERNEMINGEN (IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 107 EN 108), TEN MINSTE 10% VAN HET KAPITAAL BEZITTEN
Naam
Maatschappelijke zetel
Clarkson PLC 12 Camomille street, London EC3A 7BP - GB
BTW-nummer
%
Jaarrekening
GB 245 9035 56
16
31.12.2002
Munteenheid
Eigen vermogen in 000
Netto resultaat in 000
GBP
16.983
2.772
V. CONSOLIDATIECRITERIA Alle verbonden ondernemingen en ondernemingen met deelnemingsverhouding worden geconsolideerd. De resultaten van de dochterondernemingen worden weergegeven vanaf de datum van verwerving tot de datum van vervreemding. Integrale consolidatie Integrale consolidatie wordt toegepast op ondernemingen waarin de Groep meer dan 50% van het kapitaal bezit of waarin de Groep een feitelijke controle uitoefent. Alle elementen van het actief en het passief van het patrimonium van de integraal geconsolideerde ondernemingen worden in de rekeningen verwerkt ter vervanging van de inventariswaarde van de overeenstemmende deelneming. Deze methode leidt tot het vaststellen van een consolidatieverschil en tot het afzonderen van de belangen van derden. De kosten en opbrengsten van deze ondernemingen worden gevoegd bij deze van CMB en de geconsolideerde resultaten van het boekjaar worden verdeeld in aandeel van de Groep en in aandeel van derden. Evenredige consolidatie Evenredige consolidatie wordt aangewend voor paritair beheerde vennootschappen. Alle elementen van het actief en het passief van het patrimonium van de gemeenschappelijke dochterondernemingen worden, samen met de resultatenrekening, proportioneel met het Groepsbelang in de rekeningen geïntegreerd ter vervanging van de inventariswaarde van de overeenstemmende deelneming. Deze methode leidt tot het vaststellen van een consolidatieverschil. Vermogensmutatiemethode Vermogensmutatie wordt toegepast op ondernemingen waarin de Groep 20 tot 50 % van het kapitaal bezit. Financiële instellingen waarvan de activiteiten zich buiten de Groep situeren worden ook bij vermogensmutatie opgenomen, zelfs indien het deelnemingspercentage van de Groep meer dan 50% bedraagt. 38
De inventariswaarde van de opgenomen ondernemingen wordt in de geconsolideerde balans vervangen door het aandeel van de Groep in hun eigen middelen. Zo ook neemt de resultatenrekening, ter vervanging van de tijdens het boekjaar ontvangen dividenden, het aandeel van de Groep in de resultaten van datzelfde boekjaar op. Uitsluitingen Dochterondernemingen worden niet in de consolidatie opgenomen indien de gegevens nodig voor hun opname in consolidatie niet zonder onevenredige kosten of onverantwoorde vertraging kunnen worden verkregen. (Art. 107, 3 van het K.B. van 30 januari 2001). VI . WAARDERINGSREGELS De waarderingsregels toegepast voor de consolidatie zijn deze van de consoliderende onderneming aangevuld met specifieke regels, eigen aan de consolidatie. Herwerkingen worden, indien het om betekenisvolle verschillen gaat, steeds uitgevoerd bij integrale en evenredige consolidatie. Voor ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast, worden betekenisvolle herwerkingen slechts uitgevoerd voorzover de nodige gegevens beschikbaar zijn. WAARDERINGSREGELS BIJ DE VERSCHILLENDE POSTEN VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING A.I. Oprichtingskosten Oprichtingskosten worden in het jaar dat ze ontstaan ten laste van het resultaat genomen. A.II. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden geboekt tegen aanschaffingswaarde en afgeschreven aan minimum 20% per jaar. Goodwill wordt afgeschreven volgens regels vastgesteld door de Raad van Bestuur, geval per geval, met een maximumduur van 20 jaar. A.III. Positieve consolidatieverschillen Het consolidatieverschil komt voort uit het verschil tussen de boekwaarde van de deelneming en het aandeel van de Groep in het eigen vermogen van de maatschappij in kwestie, rekening houdend met het resultaat van het boekjaar tot en met de datum van aanschaffing. Alle consolidatieverschillen worden, in de mate van het mogelijke, toegewezen aan de desbetreffende rubrieken van het actief en het passief. Indien een belangrijk positief saldo overblijft, wordt het op de rubriek 'Consolidatieverschillen' geboekt en afgeschreven volgens regels vastgesteld door de Raad van Bestuur, geval per geval, met een maximumduur van 20 jaar. In het geval van een belangrijk negatief saldo wordt dit als dusdanig behandeld (cfr. P.V. Negatieve consolidatieverschillen). In de overige gevallen wordt het saldo in het resultaat opgenomen. A.IV. Materiële vaste activa Omwille van hun belangrijkheid wordt voor de schepen een afzonderlijke rubriek gebruikt. De materiële vaste activa worden geboekt tegen aanschaffingswaarde inclusief de bijkomende kosten. De intercalaire interesten met betrekking tot belangrijke investeringen worden in deze rubriek ondergebracht en afgeschreven vanaf de indienstneming van de betrokken activa. Schepen worden lineair afgeschreven in overeenstemming met hun verwachte bruikbare levensduur binnen de Groep zonder rekening te houden met een residuele waarde: Bulkschepen: maximale verwachte bruikbare levensduur van 20 jaar Tankers: maximale verwachte bruikbare levensduur van 20 jaar Gasschepen: maximale verwachte bruikbare levensduur van 30 jaar Containerschepen: maximale verwachte bruikbare levensduur van 25 jaar. Tevens kan de raad van bestuur beslissen om een bijkomende onomkeerbare afschrijving te boeken op 'meerprijzen' betaald voor activa omwille van extreme marktomstandigheden. In voorkomend geval wordt de beslissing van de raad van bestuur verduidelijkt in de toelichting bij de geconsolideerde rekeningen. De overige materiële vaste activa worden lineair afgeschreven op basis van regels vastgesteld in functie van de economische levensduur van de betrokken activa zonder rekening te houden met een residuele waarde, namelijk jaarlijks: Gebouwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3% Onroerende leasing . . . . . . . . . . . . . 4% Magazijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5% Machines en uitrusting . . . . . . . . . . . . 20% Meubilair . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10% Auto's en vrachtwagens . . . . . . . . . . 20% Trekkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17% Informaticamaterieel . . . . . . . . . . . . . 33% Wal- en portaalkranen . . . . . . . . . . . . 6,67% Straddle carriers . . . . . . . . . . . . . . . 12,50% A.V. Financiële vaste activa Maatschappelijke rechten worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde. De bijkomende kosten met betrekking tot hun aanschaffing worden niet geactiveerd maar ondergebracht in de rubriek 'Andere financiële kosten' in het boekjaar waarin ze opgelopen worden. Waardeverminderingen worden toegepast in geval de geschatte waarde van de maatschappelijke rechten lager ligt dan de boekhoudkundige waarde en indien de aldus vastgestelde minderwaarde een duurzaam karakter heeft. De geschatte waarde van elk maatschappelijk recht wordt vastgesteld op het einde van elk boekjaar aan de hand van één of meerdere criteria. Voor beursgenoteerde waarden wordt de beurskoers in aanmerking genomen. Voor niet-beursgenoteerde waarden wordt de laatst gepubliceerde balans in aanmerking genomen, tenzij meer betekenisvolle gegevens voorhanden zijn. A.VI. Vorderingen op meer dan 1 jaar De vorderingen worden in de balans opgenomen voor hun nominale waarde. Waardeverminderingen worden toegepast zo er voor het geheel of een gedeelte van de vordering onzekerheid bestaat over de betaling op de vervaldag. 39
A.VII. Voorraden en bestellingen in uitvoering De grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd volgens de methode van de gewogen gemiddelde prijzen. A.VIII. Vorderingen op ten hoogste 1 jaar De vorderingen worden in de balans opgenomen voor hun nominale waarde. Waardeverminderingen worden toegepast zo er voor het geheel of een gedeelte van de vordering onzekerheid bestaat over de betaling op de vervaldag. A.IX. Geldbeleggingen en A.X. Liquide middelen De geldbeleggingen worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde en de beschikbare waarden tegen hun nominale waarde. De bijkomende kosten met betrekking tot hun aanschaffing worden niet geactiveerd maar ondergebracht in de post 'Andere financiële kosten' in het boekjaar waarin ze opgelopen worden. De geldbeleggingen en de beschikbare waarden maken het voorwerp uit van waardeverminderingen wanneer hun realisatiewaarde lager is dan hun boekwaarde. Voor beursgenoteerde waarden wordt de beurskoers in aanmerking genomen. Voor niet-beursgenoteerde waarden wordt de laatst gepubliceerde balans in aanmerking genomen, tenzij meer betekenisvolle gegevens voorhanden zijn. P.I. Kapitaal, P.II. Uitgiftepremies en P.IV. Reserves Worden geboekt aan hun nominale waarde. P.V. Negatieve consolidatieverschillen Het consolidatieverschil komt voort uit het verschil tussen de boekwaarde van de deelneming en het aandeel van de Groep in het eigen vermogen van de maatschappij in kwestie, rekening houdend met het resultaat van het boekjaar tot en met de datum van aanschaffing. Eventuele toewijzingen geschieden ten voordele van de voorzieningen voor risico's en kosten, in het geval dat belangrijke verliezen in de nabije toekomst te verwachten zijn voor de betrokken onderneming. Het overblijvende saldo kan desgevallend opgenomen worden onder het eigen vermogen. P.VI. Omrekeningsverschillen cfr. Omzetting van vreemde munten P.IX. Voorzieningen voor risico’s en kosten Voorzieningen worden stelselmatig aangelegd voor periodieke kosten van classificatie van de schepen en van de droogdokkosten, de regeling van schadegevallen, hangende geschillen en andere uitbatingsrisico's. Pensioenverplichtingen worden geboekt conform de lokale wettelijke bepalingen. P.X. Schulden op meer dan 1 jaar en P.XI. Schulden op ten hoogste 1 jaar Schulden worden in de balans opgenomen aan hun nominale waarde. R.I.&II. Bedrijfsresultaten Op het einde van het boekjaar worden opbrengsten en kosten met betrekking tot niet beëindigde reizen - voor schepen die rechtstreeks door de onderneming uitgebaat worden - pro rata in de resultatenrekening opgenomen. Indien nodig wordt, per divisie, een provisie aangelegd voor toekomstige verliezen op niet beëindigde reizen. Resultaten uit de verkoop van schepen en containers worden onder de post 'Andere bedrijfsopbrengsten of -kosten' geregistreerd. De vergoedingen toegekend aan bestuurders en andere rechthebbenden, statutair opgenomen in de resultaatverwerking, worden ten laste van het boekjaar genomen. OMZETTING VAN VREEMDE MUNTEN Oprichtingskosten, vaste activa en voorraden Deze activa worden geboekt voor hun tegenwaarde in Euro tegen de standaardkoers* behalve wanneer er overgegaan werd tot een aankoop van deviezen op termijn of op zicht, in welk geval de werkelijk betaalde koers wordt toegepast. Vorderingen en schulden De inkomende facturen worden ingeschreven tegen de standaardkoers van de dag van ontvangst. De uitgevoerde betalingen worden aan dezelfde koers geboekt behalve wanneer er overgegaan werd tot een aankoop van deviezen op zicht, in welk geval de werkelijk betaalde koers wordt toegepast. De uitgaande facturen worden ingeschreven tegen de standaardkoers van de dag van uitgifte. Eventuele koersverschillen bij ontvangst van de betaling volgen de hoofdsom. Afsluiting van het boekjaar De oprichtingskosten, de vaste activa (behalve de vorderingen), de voorraden evenals de schulden in vreemde valuta aangegaan voor de financiering van schepen, blijven uitgedrukt in deze vreemde munt tegen de wisselkoers van de dag van hun boeking (historische koers). De andere tegoeden (vorderingen inbegrepen) en de schulden in deviezen worden gewaardeerd tegen slotkoers**. Indien er een wisselkoersverlies is, wordt het naar de resultatenrekening overgebracht. Is er een wisselkoerswinst dan wordt deze in de overlopende rekeningen geboekt. Jaarrekening uitgedrukt in vreemde valuta Voor de jaarrekeningen uitgedrukt in een andere munt dan de Euro, worden alle posten van de balans omgezet tegen slotkoers en die van de resultatenrekening tegen gemiddelde koers***. De eigen middelen blijven hun historische waarde in Euro behouden. Het verschil dat aldus ontstaat ten opzichte van de slotkoers, wordt overgeboekt naar de rubriek omrekeningsverschillen van het eigen vermogen van de Groep. Het wisselkoersverschil tussen slotkoers en gemiddelde koers op de resultaten wordt eveneens overgeboekt naar deze rubriek op de balans. * De standaardkoers wordt bij het begin van elke maand vastgesteld en is, behoudens belangrijke schommelingen, voor de ganse maand van toepassing. Zij is gelijk aan de indicatieve koers, van de laatste werkdag van de vorige maand. ** Onder slotkoers verstaat men de koers van de laatste werkdag van het jaar. *** De gemiddelde koers vertegenwoordigt het rekenkundig gemiddelde van de genoteerde dagkoersen van de laatste werkdag van elke maand gedurende het boekjaar. 40
Afgeleide financiële instrumenten (derivaten) Bij het afsluiten van de overeenkomsten worden de ontvangen en/of betaalde premies in de bedrijfsresultaten opgenomen. Op het einde van het boekjaar worden de nog niet afgewikkelde verrichtingen individueel gewaardeerd en wordt, indien nodig geacht, een voorziening voor risico’s en kosten aangelegd. De bij het afsluiten van het boekjaar nog niet afgewikkelde operaties worden gedetailleerd in Rubriek XV van de Toelichting "Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen". VII.
STAAT VAN DE IMMATERIELE VASTE ACTIVA (Post II. van de activa)
(in miljoen EUR) Kosten van onderzoek en ontwikkeling
Concessies, octrooien, licenties, enz.
Goodwill
Overige immateriële vaste activa
–
–
16
–
– – – – – –
– – – – – –
-16 – – – – –
– – – – – –
. . . . . . . . . . . . .
–
–
16
–
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
– – – – – –
– – – – – –
-16 – – – – –
– – – – – –
. . . . . .
–
–
–
–
a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mutaties tijdens het boekjaar: – Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Wijzigingen van de consolidatiekring . . . . . . . . . . . . . . . . – Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa – Overgeboekt van of naar een andere post . . . . . . . . . . . . – Omrekeningsverschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Per einde van het boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar . . . . . . Mutaties tijdens het boekjaar: – Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . . . . – Wijzigingen van de consolidatiekring . . . – Geboekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Overgeboekt van of naar een andere post – Omrekeningsverschillen . . . . . . . . . . Per einde van het boekjaar . . . . . . . . .
d) Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a)-(c)
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
VIII. STAAT VAN DE MATERIELE VASTE ACTIVA (Post IV. van de activa)
(in miljoen EUR) Activa Installaties, Meubilair Leasing Overige in aanTerreinen machines en en soort- materiële bouw en en en rollend gelijke vaste vooruitSchepen gebouwen uitrusting materieel rechten activa betalingen
a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar . . . . . . Mutaties tijdens het boekjaar: – Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . . . . – Wijzigingen van de consolidatiekring . . . – Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa . . . . . . . . – Overdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . – Buitengebruikstellingen . . . . . . . . . . . – Overgeboekt van of naar een andere post – Wijzigingen van de consolidatiemethode . – Omrekeningsverschillen . . . . . . . . . . Per einde van het boekjaar . . . . . . . . .
. .
1.953
87
10
28
7
1
236
. . . .
-887 35
-6 –
– –
-3 -1
-2 -1
– –
-219 –
. . . . . . .
. . . . . . .
74 -382 17 – -151 659
3 – – – -9 – 75
– – – – – – 10
– – – – -1 -2 21
– -3 – – – – 1
– – – – – – 1
65 – – –17 – -8 57
. .
584
23
5
11
2
–
–
. . . . . . . . .
-358 2 42 -133 – – – -28 109
-4 – 3 – – – -1 – 21
– – 1 – – – – – 6
-2 -1 2 – – – -1 -1 8
– – – -1 – – – – 1
– – – – – – – – –
– – – – – – – – –
d) Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a)-(c) . . . . . . . . . . . . . . . . .
550
54
4
13
–
1
57
c) Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar . . . . . . Mutaties tijdens het boekjaar: – Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . . . . – Wijzigingen van de consolidatiekring . . . – Geboekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Afgeboekt na overdrachten . . . . . . . . – Afgeboekt na buitengebruikstellingen . . . – Overgeboekt van of naar een andere post – Wijzigingen van de consolidatiemethode . – Omrekeningsverschillen . . . . . . . . . . Per einde van het boekjaar . . . . . . . . .
. . . . . . . . .
41
De geconsolideerde vloot bestaat op het einde van 2003 uit 18 schepen in eigendom, ten opzichte van 48 eind 2002. Er werden 8 schepen verkocht, 1 schip in aanbouw werd opgeleverd en 2 schepen werden aangekocht. In het kader van de partiële splitsing van CMB werden 22 gasschepen gedeconsolideerd en kwam 1 FPSO in de consolidatiekring. Door de herstructurering van de joint ventures bij Euronav werden 4 tankers gedeconsolideerd en steeg de deelneming in 2 tankers naar 100%.
De belangrijkste verschuivingen van het boekjaar zijn: Droge bulk
Tankers
FPSO
Gas
Totaal
. . . . . . . .
182 – – 74 17 –13 –54 –34
650 – –17 – – –27 –187 –85
– – 50 – – –2 – –4
537 –529 – – – – –8 –
1.369 –529 33 74 17 –42 –249 –123
. . . . . . . . . . . . . .
172
334
44
–
550
Nettowaarde op 31.12.2002 . . . . Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . Wijziging van de consolidatiekring . . Aankopen . . . . . . . . . . . . . . . Oplevering schepen in aanbouw . . Afschrijvingen . . . . . . . . . . . . . Verkopen en buitengebruikstellingen Omrekeningsverschillen . . . . . . . Nettowaarde op 31.12.2003
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
De activa in aanbouw kunnen als volgt gedetailleerd worden: Vier capesize schepen in China . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vier panamax schepen in China . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Twee handymax schepen in joint venture in Japan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooruitbetaling op 1 handymax schip en 3 capesize schepen die in 2004 worden geleverd Twee VLCC tankers in Zuid-Korea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Twee panamax tankers in Japan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vooruitbetaling op 1 VLCC tanker die in 2004 wordt geleverd . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . .
19 5 1 11 14 3 4
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
57
De raad van bestuur stelt vast dat de normen en voorschriften opgelegd door internationale controleorganismen en classificatiemaatschappijen, voor wat de uitbating van VLCCs betreft, steeds strenger worden. Bijgevolg werd beslist de afschrijvingsperiode voor tankers terug te brengen naar 20 jaar i.p.v. 25 jaar. Op basis van de huidige samenstelling van de vloot heeft dit een impact van ongeveer 7 miljoen USD gehad op het resultaat van 2003. Tijdens de laatste maanden van 2003 ging Bocimar – op het moment dat de capesizevrachtenmarkten stegen tot ongekende hoogtes – over tot de aankoop van drie schepen. Aangezien deze schepen binnen een zeer korte tijdspanne geleverd werden – en zodoende onmiddellijk voordeel konden nemen van de zeer hoge spotmarkten – werd voor deze schepen een zekere ‘meerprijs’ betaald. De raad van bestuur besliste deze ‘meerprijs’ af te schrijven – boven op de normale afschrijvingen – over een periode van 2 jaar per schip. De totale betaalde 'meerprijs' bedraagt 11,7 miljoen USD en de pro-rata afschrijvingen bedragen 0,3 miljoen USD in 2003, 5,4 miljoen USD in 2004, 5,6 miljoen USD in 2005 en 0,4 miljoen USD in 2006. IX.
STAAT VAN DE FINANCIELE VASTE ACTIVA (Post V. van de activa)
(in miljoen EUR) Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
1. Deelnemingen en aandelen a) Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar . . . . . . . . . . . . . . Mutaties tijdens het boekjaar: – Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Wijziging van de consolidatiekring . . . . . . . . . . . . – Uitgekeerd dividend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Resultaat van het boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . – Kapitaalverhoging (+); -vermindering (–) . . . . . . . . . – Aanschaffingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Overdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Overgeboekt van of naar een andere post . . . . . . . – Overgeboekt van rubriek IX.B. Overige geldbeleggingen – Wijziging van consolidatiemethode . . . . . . . . . . . . – Omrekeningsverschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . Per einde van het boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . .
42
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
Andere ondernemingen
65
10
– – – – – – –65 – – – – –
–1 – – – 2 – – – 7 – –1 17
c) Waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar . . . . . . . . . . . . Mutaties tijdens het boekjaar: – Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Wijziging van de consolidatiekring . . . . . . . . . . – Geboekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Teruggenomen – Afgeboekt na overdrachten . . . . . . . . . . . . . . – Overgeboekt van of naar een andere post . . . . . – Wijziging van consolidatiemethode . . . . . . . . . . – Omrekeningsverschillen . . . . . . . . . . . . . . . . Per einde van het boekjaar . . . . . . . . . . . . . . Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a)-(c)
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
–
7
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
– – – – – – – – – –
–1 – – – – – – – 6 11
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
De nettoboekwaarde van de ondernemingen waarop vermogensmutatie wordt toegepast kan als volgt gedetailleerd worden: 2003 2002 Hesse-Noord Natie groep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overige deelnemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
– –
65 –
Totaal
–
65
2003
2002
Hesse-Noord Natie groep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
– –
1 –
Totaal
–
1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
De bijdrage tot het resultaat van deze ondernemingen is als volgt:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Vorderingen Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mutaties tijdens het boekjaar: – Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Wijziging van de consolidatiekring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Toevoegingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Terugbetalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Geboekte waardeverminderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Teruggenomen waardeverminderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Overgeboekt van of naar een andere post . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Wijziging van consolidatiemethode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Omrekeningsverschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gecumuleerde waardeverminderingen op vorderingen per einde van het boekjaar
–
109
– – – – – – – – – – –
–47 –40 12 –2 –1 – – 1 –8 24 –
Deze vorderingen betreffen het niet-geëlimineerde deel van voorschotten gegeven aan joint ventures bij de divisies droge bulk en tankers. De tegenpost vindt men terug bij de overige schulden op lange termijn.
43
X.
GELDBELEGGINGEN (Post IX. van de activa)
(in miljoen EUR)
Eigen aandelen CMB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Entarco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Totaal
XI.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2002
5 –
2 10
5
12
STAAT VAN DE RESERVES (Post IV. van de passiva)
(in miljoen EUR)
Per einde van het vorige boekjaar . . . . . . . . . . . . . . Mutaties tijdens het boekjaar: – Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Aandeel van de Groep in het resultaat van het boekjaar – Dividenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Intrekking van 250.000 eigen aandelen . . . . . . . . . Per einde van het boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . .
XII.
2003
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
STAAT VAN DE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN EN DE VERSCHILLEN NA TOEPASSING VAN DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE
Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: – Stijging van het deelnemingspercentage . . . . . . . – Daling van het deelnemingspercentage . . . . . . . – In resultaat genomen . . . . . . . . . . . . . . . . . – Geboekte afschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
Positief consolidatieverschil
Negatief consolidatieverschil
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
–
–
. . . . .
– – – – –
– – – – –
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
(in miljoen EUR)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2003
2002
. . . .
16 8 – 27
5 8 19 43
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51
75
Droge bulk . . Tankers . . . . Gas . . . . . . . Holding . . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
-170 61 -35 -13 261
(in miljoen EUR)
XIII. VOORZIENINGEN VOOR RISICO'S EN KOSTEN (Post IX. van de passiva)
Totaal
. . . . .
418
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
44
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
XIV. STAAT VAN DE SCHULDEN A.
(in miljoen EUR)
hoogstens 1 jaar
meer dan 1 jaar, doch hoogstens 5 jaar
meer dan 5 jaar
. . . .
– – 52 3
– – 172 7
– – 139 28
. . . . . . . . . . . . . . . .
–
–
–
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
55
179
167
Leasingschulden
Kredietinstellingen
Overige leningen
. . . .
– – – –
107 161 43 –
5 28 2 –
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
–
311
35
Leasingschulden
Kredietinstellingen
Overige leningen
66 –57 –
859 –329 –11
110 –45 –38
. . . . . .
– –8 – – – –1
–64 –151 70 11 –9 –65
–3 –4 12 12 – –9
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
–
311
35
Uitsplitsing van de schulden met een oorspronkelijke looptijd van meer dan één jaar, naargelang hun resterende looptijd
Financiële schulden 2. Niet achtergestelde obligatieleningen 3. Leasing en soortgelijke schulden . . 4. Kredietinstellingen . . . . . . . . . . 5. Overige leningen . . . . . . . . . . . Handelsschulden 1. Leveranciers . . . . . . . . . . . . . . Totaal
Droge bulk . . . . . . . . . . . Tankers . . . . . . . . . . . . . Holding . . . . . . . . . . . . . Wederzijdse rekeningen . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
De wijzigingen ten opzichte van het vorige boekjaar kunnen als volgt verklaard worden:
Waarde per 31.12.2002 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Partiële splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wijziging van de consolidatiekring . . . . . . . . . . . . . . . . Overboekingen naar de post 'Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen' Voortijdige aflossingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nieuwe leningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Herfinancieringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wijziging van consolidatiemethode . . . . . . . . . . . . . . . Omrekeningsverschillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Waarde per 31.12.2003
. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
De voortijdige aflossingen zijn hoofdzakelijk het gevolg van: de terugbetaling van leningen voor bedrijfskapitaal (5 miljoen EUR), de verkoop van drie bulkschepen (25 miljoen EUR), vier tankers (125 miljoen EUR) en de deelneming van 40% in een gasschip (3 miljoen EUR). De nieuwe leningen hebben betrekking op de financiering van: onder de kredietinstellingen drie bulkschepen (70 miljoen EUR) waarvan één in joint venture en onder de overige leningen op het niet-geëlimineerde deel van voorschotten aan joint venture maatschappijen toegestaan in de loop van 2003 (12 miljoen EUR) (cfr. Financiële vaste activa). De herfinancieringen hebben betrekking op één bulkschip, twee tankers en een kantoorgebouw. De wijzigingen in de consolidatiekring worden verklaard door: enerzijds de opname in de consolidatie van de FPSO joint venture (+35 miljoen EUR bij kredietinstellingen) en anderzijds een aantal joint ventures van Euronav die gedeconsolideerd werden (-84 miljoen EUR).
B.
Gewaarborgde schulden Zakelijke zekerheden gesteld op activa van de onderneming Financiële schulden 4. Kredietinstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
307
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
307
45
XV.
RESULTATENREKENING
A.
Bedrijfsresultaten
(in miljoen EUR)
Netto-omzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2003
2002
. . . . . .
281 135 – – 40 –1
196 95 327 58 136 –6
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
455
806
Andere bedrijfsopbrengsten Op de verkoop van schepen werden volgende meerwaarden geboekt: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2003
2002
Droge bulkschepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tankers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gasschepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
– 8 –
– 4 11
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
15
2003
2002
. . . . . .
230 52 – – 23 –1
200 54 298 47 104 –7
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
304
696
2003
2002
Droge bulkschepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tankers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gasschepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
– – 4
9 – 2
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
11
Droge bulk . . . . . . . Tankers . . . . . . . . . Gas . . . . . . . . . . . Verzekeringen . . . . . Holding . . . . . . . . . Wederzijdse rekeningen
. . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
Diensten en diverse goederen Droge bulk . . . . . . . Tankers . . . . . . . . . Gas . . . . . . . . . . . Verzekeringen . . . . . Holding . . . . . . . . . Wederzijdse rekeningen
. . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
Andere bedrijfskosten Op de verkoop van schepen werden volgende minderwaarden geboekt:
B.
Personeel 1. Gemiddeld personeelsbestand bij de volledig geconsolideerde ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . (waarvan in België: 320) Arbeiders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bedienden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kaderleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Directie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Personeelskosten bij de volledig geconsolideerde ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bezoldigingen en sociale lasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pensioenkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Gemiddeld personeelsbestand bij de ondernemingen waarop een evenredige consolidatie is toegepast (waarvan in België: 1) Arbeiders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bedienden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kaderleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Directie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Personeelskosten bij de ondernemingen waarop een evenredige consolidatie is toegepast . . . . . . . Bezoldigingen en sociale lasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pensioenkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
146 140 57 7 . . . 17 1 . . .
. – . 1 . – . – . . . . . . . . . – . –
350
18 1
–
C.
Financiële resultaten Financiële opbrengsten 2003
2002
. . . . . .
2 10 – – 19 –3
8 5 17 12 17 –9
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28
50
Droge bulk . . . . . . . Tankers . . . . . . . . . Gas . . . . . . . . . . . Verzekeringen . . . . . Holding . . . . . . . . . Wederzijdse rekeningen
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
Er werden voor 19 miljoen EUR positieve wisselkoersverschillen geboekt onder de rubriek 'Andere financiële opbrengsten' (25 miljoen EUR in 2002). Kosten van schulden 2003
2002
. . . . . .
5 12 – – 7 –3
11 19 38 – 16 –8
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
76
Droge bulk . . . . . . . Tankers . . . . . . . . . Gas . . . . . . . . . . . Verzekeringen . . . . . Holding . . . . . . . . . Wederzijdse rekeningen
. . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
Onder de rubriek 'Andere financiële kosten' werden 4 miljoen EUR aan negatieve wisselkoersverschillen geboekt (14 miljoen EUR in 2002). D.
Uitzonderlijke resultaten Uitzonderlijke opbrengsten (Post VII. van de resultatenrekening) . . . . . . . . - meerwaarde op de verkoop van de deelneming van 20% in Hesse-Noord Natie - meerwaarde op de verkoop van de deelneming in Belgibo . . . . . . . . . . . . - meerwaarde op de verkoop van 50% van de deelneming in Reslea . . . . . . . - meerwaarde op de verkoop van andere financiële en materiële vaste activa . .
E.
F.
. . . . .
64 58 3 2 1
Uitzonderlijke kosten (Post VIII. van de resultatenrekening) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - waardevermindering op diverse financiële vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - minderwaarde op de verkoop van de deelnemingen in 4 joint ventures van Euronav . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 1 5
Geconsolideerd resultaat
. . . . . . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
Geconsolideerd resultaat
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
Aandeel Groep
Aandeel derden
Droge bulk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tankers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Holding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
–60 54 67
–60 54 67
– – –
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
61
–
2003
2002
. . . . .
–32 88 – – 77
–18 35 –3 63 122
Totaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
133
199
Cashflow Droge bulk . Tankers . . . Gas . . . . . Verzekeringen Holding . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
Voor de berekening van de cashflow werd de definitie van de Nationale Bank van België weerhouden. 47
XVI. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN A.
B.
C.
D.
(in miljoen EUR)
1. Persoonlijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen onderneming werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van derden waarvan: – Maximumbedrag ten belope waarvan andere verplichtingen van derden door de onderneming zijn gewaarborgd . . . 2. Zakelijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd op hun eigen activa als waarborg voor schulden en verplichtingen 1. van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen Hypotheken: – Boekwaarde van de bezwaarde activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Bedrag van de inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Deze bedragen vertegenwoordigen de oorspronkelijke inschrijvingen en dienen in samenhang gezien met de nog verschuldigde bedragen zoals vermeld in Toelichting XIV. 1.Pand op het handelsfonds: – Bedrag van de inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pand op andere activa: – Boekwaarde van de in pand gegeven activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.a. Belangrijke verplichtingen tot aankoop van vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 Droge bulk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173 Tankers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Holding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.b. Belangrijke verplichtingen tot verkoop van vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 Droge bulk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Tankers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Holding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.a. Rechten uit verrichtingen – op rentestanden (IRS - Interest Rate Swaps). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – op wisselkoersen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – gekochte (te ontvangen) deviezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – gekochte floors, caps en puts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – bunkerswaps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – forward freight agreements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.b. Verplichtingen uit verrichtingen – op rentestanden (IRS - Interest Rate Swaps) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – op wisselkoersen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – verkochte (te leveren) deviezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – verkochte floors, caps en calls . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – bunkerswaps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – forward freight agreements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Technische waarborgen verbonden aan reeds gepresteerde verkopen of diensten – Bankwaarborgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Borgen ontvangen van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Borgen gegeven aan derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Belangrijke hangende geschillen en andere belangrijke rechten en verplichtingen – Timecharterrechten (tot 2007) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Timecharterverplichtingen (tot 2010) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Leasingrechten (tot 2015) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Leasingverplichtingen (tot 2004) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Balansgaranties in het kader van de verkoop van Hesse-Noord Natie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Balansgaranties in het kader van de verkoop van Naviga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Prijsverhogingsmechanisme overeengekomen met OMOB naar aanleiding van de verkoop van Naviga gebaseerd op de evolutie van de Eurostoxx . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
477 391
– 1 447
107
336 – 20 153 1 124 336 – 54 257 1 110 4 – –
. . . . . .
298 429 65 – p.m. p.m.
. . . . .
p.m.
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
Rust- en overlevingspensioen ten behoeve van de personeelsleden of ondernemingsleiders, ten laste van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen. Personeelsleden, die aan bepaalde criteria beantwoorden, hebben recht op een aanvullend rust- en overlevingspensioen, bepaald door de wedde en het aantal dienstjaren. De wiskundige reserves worden gevormd door jaarlijkse toelagen ten laste van de resultatenrekening en gestort aan een verzekeringsmaatschappij.
48
41
. . . . . .
XVII. BETREKKINGEN MET VERBONDEN, NIET IN DE CONSOLIDATIE OPGENOMEN ONDERNEMINGEN EN MET, NIET IN DE CONSOLIDATIE OPGENOMEN ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT (in miljoen EUR) Verbonden ondernemingen, niet geconsolideerd 1. Financiële vaste activa – Deelnemingen en aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Vorderingen – op meer dan één jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – op hoogstens één jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen gestelde of onherroepelijk beloofde persoonlijke en zakelijke zekerheden als waarborg voor schulden of verplichtingen van verbonden, niet in de consolidatie opgenomen ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
2
. . . .
1 –
. .
–
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat, niet geconsolideerd 1. Financiële vaste activa – Deelnemingen en aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Vorderingen – op hoogstens één jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
XVIII. FINANCIELE BETREKKINGEN MET BESTUURDERS EN ZAAKVOERDERS A.
–
(in miljoen EUR)
4. Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en ten laste van de resultatenrekening toegekende pensioenen Aan bestuurders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
XIX. BELANGRIJKSTE GEBRUIKTE WISSELKOERSEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . GBP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . JPY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . USD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2003 slotkoers gemiddelde koers 0,704800 135,050000 1,263000
49
0,688900 130,867500 1,123900
2002 slotkoers gemiddelde koers 0,650500 124,390000 1,048700
0,626300 117,327500 0,937200
kasstroomtabel CMB groep 2002 2003 (in miljoen EUR) (in miljoen EUR) . . . . . . . .
61 – – 48 1 14 –65 26
25 1 –1 129 6 24 –163 –8
KASSTROOM UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
85
13
. . . . .
–235 201 373 –275 55
–458 339 403 –263 112
KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
119
133
Schommeling in de kapitaalsubsidies . . . . . . . . . Omrekeningsverschillen . . . . . . . . . . . . . . . . Schommeling in de belangen van derden . . . . . . Opnames langetermijnleningen voor bedrijfskapitaal Schommelingen in de leningen voor bedrijfskapitaal Schommeling in de eigen aandelen . . . . . . . . . Uit te keren dividend . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . .
– – 63 – – –25 –6 –35
– –90 –3 – –110 –11 –15
KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
–129
–229
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
–
TOTALE KASSTROOM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
106
–83
Schommeling in de geldbeleggingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schommeling in de liquide middelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schommeling in de financiële schulden op ten hoogste één jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
40 –28 94
–119 –14 50
NETTOWIJZIGING VAN LIQUIDE EN SOORTGELIJKE MIDDELEN . . . . . . . . . . . . . . . . . .
106
–83
Winst van het boekjaar: aandeel Groep . . . . . . . . . . . . Winst van het boekjaar: aandeel derden . . . . . . . . . . . Resultaat uit vermogensmutatie verminderd met dividenden Afschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Waardeverminderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorzieningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Meer- en minderwaarden op verkopen van vaste activa . . Schommeling in het kortlopend actief en passief* . . . . . .
Aanschaffingen van vaste activa Nieuwe leningen . . . . . . . . Verkopen van vaste activa . . Terugbetalingen van leningen Omrekeningsverschillen . . . .
Partiële splitsing
. . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
* Andere dan de geldbeleggingen, de liquide middelen en de financiële schulden op minder dan één jaar
50
. . . . . . . .
. . . . .
. . . . . . .
Verslag van de commissaris over de geconsolideerde jaarrekening voorgelegd aan de algemene vergadering van de aandeelhouders van CMB nv Geconsolideerde
jaarrekening
afgesloten
op
31
december
2003
Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, hebben wij de eer U verslag uit te brengen over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2003, met een balanstotaal van 914 miljoen EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van 61 miljoen EUR (aandeel van de Groep). Deze geconsolideerde jaarrekening is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vennootschap. De jaarrekeningen van een aantal vennootschappen, opgenomen in de consolidatie voor een totaal aan activa van 680 miljoen EUR en met een geconsolideerd resultaat van 73 miljoen EUR werden gecontroleerd door andere revisoren; wij hebben ons gesteund op hun verklaring. Wij hebben eveneens de controle van het jaarverslag uitgevoerd. Verklaring over de geconsolideerde jaarrekening, zonder voorbehoud Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de Groep, alsook met de procedures van interne controle. Wij hebben de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen gekregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de consolidatiegrondslagen, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat onze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel. Op basis van onze controles en de verslagen van onze confraters, zijn wij van oordeel dat de geconsolideerde jaarrekening van CMB nv afgesloten op 31 december 2003 een getrouw beeld geeft van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van de Groep, in overeenstemming met de in België toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, en wordt een passende verantwoording gegeven in de toelichting. Bijkomende verklaring en inlichtingen Overeenkomstig de controlenormen verstrekken wij volgende bijkomende verklaring en inlichtingen. Deze is niet van aard om de draagwijdte van onze verklaring over de geconsolideerde jaarrekening te wijzigen. – Het geconsolideerde jaarverslag bevat de gegevens die vereist zijn door de wet, en het stemt overeen met de geconsolideerde jaarrekening. Wij verwijzen naar het geconsolideerde jaarverslag waarin tevens vergelijkende proforma financiële rekeningen per 31 december 2002 zijn weergegeven. Wij hebben deze geconsolideerde proforma financiële rekeningen per 31 december 2002 nagezien. Deze geconsolideerde proforma financiële rekeningen werden opgesteld door het management van de onderneming. Ons nazicht werd uitgevoerd overeenkomstig de desbetreffende aanbevelingen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren en omvatte hoofdzakelijk analytisch onderzoek en besprekingen met het management. De draagwijdte van dit nazicht is minder diepgaand dan bij een opdracht uitgevoerd volgens de algemeen aanvaarde controlenormen. Ons nazicht heeft evenwel geen feiten of elementen aan het licht gebracht die ons zouden doen besluiten dat de geconsolideerde proforma financiële rekeningen per 31 december 2002 niet zouden opgesteld zijn conform de waarderingsregels van de vennootschap. Antwerpen, 14 april 2004 Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren, Commissaris vertegenwoordigd door H. Platteau Bedrijfsrevisor 51
Th. Erauw Bedrijfsrevisor
52
statutaire rekeningen
De jaarrekening van CMB nv wordt hierna volgens een beknopt schema voorgesteld. Overeenkomstig het Wetboek van Vennootschappen werd de jaarrekening van CMB nv, evenals het jaarverslag en het verslag van de commissaris, bij de Nationale Bank van België neergelegd. Deze verslagen kunnen op aanvraag verkregen worden op de maatschappelijke zetel van de vennootschap. In zijn verslag heeft de commissaris geen voorbehoud gemaakt betreffende de jaarrekening van CMB nv.
53
balans van CMB nv o p
3 1
d e c e m b e r
2 0 0 3
ACTIVA
2003 (in duizend EUR)
2002 (in duizend EUR)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
487.905
770.026
Immateriële vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Materiële vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Financiële vaste activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
– 606 487.299
– 936 769.090
VLOTTENDE ACTIVA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.823
56.862
VII. VIII. IX. X.
. . . .
1.310 4.876 392 245
21.226 22.003 503 13.130
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
494.728
826.888
2003 (in duizend EUR)
2002 (in duizend EUR)
190.527
437.846
. . . .
50.000 9.488 79.807 51.232
90.000 20.294 141.646 185.906
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN . . . . . . . . . . . . . . . .
26.150
44.430
VII.
26.150
44.430
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
278.051
344.612
Schulden op meer dan één jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schulden op ten hoogste één jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overlopende rekeningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39.008 237.710 1.333
70.131 262.955 11.526
TOTAAL DER PASSIVA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
494.728
826.888
VASTE ACTIVA II. III. IV.
Vorderingen op ten hoogste één jaar Geldbeleggingen . . . . . . . . . . . Liquide middelen . . . . . . . . . . . Overlopende rekeningen . . . . . .
TOTAAL DER ACTIVA
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
PASSIVA EIGEN VERMOGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. II. IV. V.
Kapitaal . . . . . . . Uitgiftepremies . . Reserves . . . . . . Overgedragen winst
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
Voorzieningen en uitgestelde belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
SCHULDEN VIII. IX. X.
. . . .
54
resultatenrekening van CMB nv o p
3 1
d e c e m b e r
2 0 0 3
2003 (in duizend EUR)
2002 (in duizend EUR)
I. II.
Bedrijfsopbrengsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bedrijfskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.659 12.701
58.228 59.149
III.
Bedrijfsresultaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
-4.042
-921
IV. V.
Financiële opbrengsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Financiële kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.432 11.296
162.496 21.934
VI.
Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting . . . . . . . . . . . . . . . . .
-3.906
139.641
VII. VIII.
Uitzonderlijke opbrengsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uitzonderlijke kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.834 558
4.175 123.358
IX.
Resultaat van het boekjaar vóór belasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
370
20.458
X.
Belastingen op het resultaat
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17
11
XI. XIII.
Resultaat van het boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Te bestemmen resultaat van het boekjaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
353 353
20.447 20.447
2003 (in duizend EUR)
2002 (in duizend EUR)
101.228 14.996 51.232 35.000
203.478 2.371 185.906 15.200
resultaatverwerking A. C. D. F.
Te bestemmen saldo . . . . . . . . . Toevoeging aan het eigen vermogen Over te dragen resultaat . . . . . . . Uit te keren resultaat . . . . . . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
55
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
56