Brandweer. Hijken (Dr) foto Dennis Groen

Brandweer

K R A N T

van Nederland

N

U M M E R

8

Winter 2013

Hijken (Dr) foto Dennis Groen

3

Brand Brummen

In eerste instantie was een grote brand in Brummen niet heel complex. Maar de ene na de andere pech zorgde ervoor dat het toch een bijzondere uitruk werd. Gelukkig zonder gewonden.

De wijk in

6

Op zijn scooter rijdt hij door IJsselmonde om problemen met brandveiligheid te signaleren en op te lossen. Luuk van de Bulk is de eerste wijkbrandweerman van Nederland. Kent u hem al?

‘Stormachtig mooi’ Maandag 28 oktober had Nederland te maken met

De oproep op de site van Brandweer Nederland om

de zwaarste storm sinds jaren. De brandweer kreeg

‘stormachtig mooie’ foto’s op te sturen voor publica-

een recordaantal meldingen en had de handen vol

tie in deze Brandweerkrant leverde een verzameling

aan het opruimen van omgewaaide bomen.

mooie ‘plaatjes’ op. Kijk verder op pagina 8 & 9

MIRG

12

Wat doe je als veiligheidsregio als er aan boord van een reusachtig containerschip brand ontstaat of wanneer er giftige stoffen vrijkomen? Het antwoord: een Maritime Incident Response Group (MIRG).

Samen Brandveilig: Nol van der Vegt, local hero Amsterdam Oost

‘Een brandweerman loopt in zijn schoenen, niet ernaast’ Ras-Amsterdammer Nol van der Vegt (‘gevonden tegen de Westertoren’ in de Jordaan) is internationaal gediplomeerd technisch rechercheur in ruste. Hij is door Brandweer AmsterdamAmstelland gevraagd om zich in te zetten voor de brandveiligheid in zijn wijk.

“Al 40 jaar woon ik met mijn vrouw Lia in de Dapperbuurt. Zij is hier geboren. Ik zet me graag in voor mijn leefomgeving. Als mensen dat niet doen, als mensen elkaar niet zien, dan gaat de buurt achteruit. De mensen kennen me goed. Ze komen naar mij toe met verschillende kwesties: van onenigheid met de buren, straatverlichting die niet werkt tot vervuilde kinderspeelplaatsen. Ik heb ook veel contacten met het stadsdeel.”

Lees verder op pagina 5

15

Onderzoek

Is een uitruk met een vooruitgeschoven post van twee personen, die gevolgd wordt door een voertuig met vier personen efficiënter en effectiever dan een reguliere voertuigbezetting met zes personen? Onderzoek uitgevoerd door Brandweer Gooi en Vechtstreek geeft hierop antwoord.

2 Competitie

Ontwikkeling

Brandweer, sport en de Brandweer Sportbond Al 65 jaar stimuleert, ondersteunt en initieert de Brandweer Sportbond sportieve activiteiten binnen de brandweer. Mede door de komst van een nieuwe functionele fysieke test, als onderdeel van het Periodiek Preventief Medisch Onderzoek (PPMO), heeft de sportbond een nieuwe visie op haar taken opgesteld. Erwin Bartels, secretaris van de Brandweer Sportbond, licht deze toe. “Sport en brandweer horen bij elkaar. Bij de brandweer is de lichamelijke conditie en fysieke gesteldheid van cruciaal belang voor het uitoefenen van het repressieve vak. Tijdens een inzet is het kunnen vertrouwen op het eigen lichaam een randvoorwaarde. Het beoefenen van sport draagt in positieve zin bij aan die randvoorwaarde.” Volgens Bartels redenen te meer dat de Brandweer Sportbond het tot haar taak rekent sporten te stimuleren. Verbinden Maar de Sportbond wil meer. Bartels geeft aan dat zij streeft naar een sterke verbinding met Brandweer Nederland, via de Programmaraad Management en Bedrijfsvoering. “Daardoor ontstaat er een platform waarmee de beleidsmakers van brand-

weer Nederland samen met de Sportbond invulling kunnen geven aan de werkgeversverantwoordelijkheid. Met de nieuwe visie willen we ook actief bijdragen aan de ontwikkeling en invoering van het PPMO. We willen een landelijk platform met een kennisfunctie creëren voor alle sportinstructeurs die actief zijn in de veiligheidsregio’s en de daarbij horende korpsen.” Rescue-run Samen met de Brandwonden Stichting heeft de sportbond het voornemen om in het najaar van 2014 een evenement te organiseren dat aansluit op het PPMO. Volgens Bartels kunnen medewerkers van de brandweer, politie, ambulance en landmacht hieraan deelnemen. “We willen een rescue-run organiseren. Het wordt een sportieve dag waarin onderdelen vanuit verschillende hulpdiensten en beroepstesten worden samengevoegd tot een uitdagend parcours. Denk aan tijgeren, klimmen, tillen, zelfverdediging en onderdelen uit het PPMO. Het geeft de mogelijkheid om een kijkje te nemen in elkaars keuken én we halen geld op voor het goede doel. Begin 2014 zullen we na inventarisering van de interesse besluiten of we doorgaan.” Heb je interesse in de run of wil je meer informatie? Neem dan contact op met Pascale de Hoogh: [email protected]

Winnaar prijsvraag bekend

Nieuwe slogan voor ABWC

De Nationale Brandpreventieweken bestaan alweer sinds 1999 en ik kan niet anders zeggen dan dat het een groot succes is. Ooit is het initiatief ontstaan door een aantal organisaties om voorlichting over brandveiligheid en - preventie zowel rechtstreeks als via de brandweerkorpsen bij het Nederlands publiek te brengen. Tijdens de afgelopen Brandpreventieweken is de brandweer in heel het land weer flink in actie gekomen wat voor veel aandacht op televisie en de radio zorgde. Er vinden momenteel veel ontwikkelingen plaats die de brandweer raken. Als voorzitter was ik op 6 november deelnemer aan het rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. Ik heb daar voor een aantal zaken gepleit, waaronder de ontwikkelingen in de nieuwe Omgevingswet en de private kwaliteitsborging in de bouw. Deze hebben een negatieve invloed op brandveiligheid, als veiligheid hierin nauwelijks een plek heeft en onze adviesrol - die nu tussen wal en schip dreigen te raken - onvoldoende wordt geborgd.

‘We rijden net zo snel als voorheen’

Begin dit jaar riep het Algemeen Brandweer Wedstrijd Comité (ABWC) de brandweer in Nederland op om een slogan voor het ABWC te bedenken.

de slogans voor. Uiteindelijk hebben we gekozen voor de slogan van Hoekstra. Die sluit namelijk naadloos aan bij onze ambitie om bij te dragen aan de ontwikkeling van vakbekwaamheid door het organiseren van de vaardigheidstoetsen.”

Remco Hoekstra, vrijwilliger bij brandweer Heerenveen, is de gelukkige winnaar van de beloofde 500 euro met de slogan: ‘Dé kracht van vakbekwaamheid.’ Het bestuur van het ABWC was unaniem van mening dat zijn slogan het best bij de nieuwe ambitie van het ABWC past.

Mensen essentieel Op 15 november 2013 overhandigde Paul Joosten, programmaleider Vakbekwaamheid en Kennis van Brandweer Nederland, de prijs aan Hoekstra. Hoekstra was blij

De voorzitter van het ABWC, Jan van Amerongen, licht de keuze toe: “We hebben 112 slogans van 73 inzenders ontvangen. Daar zijn we de deelnemers erg dankbaar voor. Er kwamen geen dubbelingen in

verrast: “Ik ben al jaren betrokken bij de voorbereiding, enscenering en uitvoering van de vakbekwaamheidstoetsen bij de brandweer in Heerenveen. Sinds 2011 ben ik daar ook vrijwilliger en dit jaar loop ik voor mijn opleiding ‘Integrale Veiligheid’ stage bij het Infopunt Veiligheid van het IFV. Ik ben dus wel bekend met het wereldje van de brandweer. Toch heb ik even over de slogan na moeten denken. Maar waar ik iedere keer op terug kwam is dat de mensen essentieel zijn voor én bij de brandweer. Zij zijn de kracht van de brandweer. Vervolgens is het essentieel dat deze mensen vakbekwaam zijn en blijven. Via de vaardigheidstoetsen kun je de theorie en geoefendheid in de praktijk brengen en je vakbekwaamheid op peil houden. Vandaar: Dé kracht van vakbekwaamheid.”

Wij hebben ook gepleit voor modernisering van de opkomsttijden. Deze blijven voor de brandweer belangrijk, maar moeten wel in een bredere context worden geplaatst. Een situatie waarbij een brand zich minuten lang kan ontwikkelen voordat deze wordt gemeld, kan niet door de brandweer worden gecompenseerd. Nog sneller rijden is in deze niet het antwoord. Overigens rijden wij nog net zo snel als voorheen, maar de papieren spelregels om ons heen zijn veranderd, waardoor het lijkt alsof dat niet zo is. Wist u trouwens dat wij het enige Europese land zijn die dergelijke gedetailleerde regels kennen? Op 1 januari 2014 is de regionalisering van de brandweer een feit. Als we bedenken dat sommige gemeenschappen al meer dan 250 jaar een ‘bepaalde vorm van brandweer’ hebben, kunnen we spreken van een historisch - en voor sommigen zelfs emotioneel - moment dat de geschiedenisboeken haalt. Hoewel het proces naar regionalisering niet overal even gemakkelijk is gegaan, hebben we met elkaar de winkel tijdens deze lange ‘verbouwing’ geweldig draaiende gehouden. Een prestatie waar wij met recht trots op zijn. Stephan Wevers, voorzitter van de Raad van Brandweercommandanten

Kijk voor meer informatie over de vaardigheidstoetsen op www.abwc.nl

Brandbestrijding 3

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Wist u dat...

Murphy’s law bij grote brand Brummen

...u al ideeën kunt insturen voor de Jan van der Heyden-prijs 2014?

...

Een forse brand in Brummen heeft in de nacht van 27 september een meubelzaak, een magazijn, een dierenkliniek en een bovenwoning in de as gelegd.

...de brandweer in Assen deelneemt aan het experiment Sensor City Mobility? De positie van brandweervoertuigen worden gevolgd tijdens de uitruk. Op basis van deze informatie wordt onderzoek gedaan naar manieren om de kruispunten die op de route van de brandweer liggen, klaar te maken voor een snelle passage van het voertuig. Een belangrijk aspect hierbij is hoe de andere verkeersdeelnemers goed kunnen worden voorbereid op een passerend brandweervoertuig. Meer info: [email protected]

Niemand raakte gewond.

... Het vuur brak, naar later bleek, uit in de meterkast achterin de opslagruimte van de meubelzaak. Bij aankomst van de eerste tankautospuit perste de rook zich al naar buiten. Een poging om de rook te koelen, (repressief) te ventileren en de winkel te betreden, bleek al snel te gevaarlijk. Daarom werd voor de offensieve buiteninzet gekozen. Probleem was echter dat de achterzijde van de percelen moeilijk bereikbaar was. Van daaruit sloeg de brand uiteindelijk over naar een dierenkliniek en een bovenliggende woning. Pech op pech Officier van Dienst Thomas van Dijk schaalde op naar GRIP1 en uiteindelijk naar een Cie-brand, waarbij het tweede peloton door een tweede OvD werd geleid. Van Dijk: “Het was een brand die niet alleen complex was in de bestrijdingsmogelijkheden, maar ook omdat we te kampen kregen met materieelpech. De eerste WTS 1000 was weliswaar snel ter plaatse en uitgereden, maar vrijwel direct ging de dompelpomp kapot. Het duurde daardoor een uur voordat we het benodigde water hadden voor het afschermen van een groot gebied. In diezelfde periode raakte ook de eerste tankautospuit op diezelfde flank defect. Met vereende krachten, reservematerieel en een tweede WTS 1000 werd dit opgelost. En alsof dat nog niet genoeg was, dreigde ook een van de redvoertuigen om te vallen. Deze stond

in een opengebroken straat waar het zand begon te verzakken door het bluswater. Gelukkig kon dit tijdig worden opgelost met tegels uit de oprit van een buurman.” Evacuatie van mens en dier Van Dijk: “De bewoners van het pand en een flink aantal omwonenden in het benedenwindse gebied werden direct geëvacueerd. Samen met de bedrijfsleider van een naastgelegen dierenwinkel werden ook de dieren uit de kliniek geëvacueerd.” Uiteindelijk lukte het met veel inspanningen om de omliggende woningen en bedrijfspanden te behouden. In totaal ging circa 1100 m2 aan bedrijfs- en woonruimte verloren. De meeste bewoners konden later op de dag weer naar hun huis. Informatiebijeenkomst Binnen een week organiseerde Brandweer IJsselstreek samen met de gemeente Brummen een druk bezochte informatiebijeenkomst. Hierin werd uitgebreid stilgestaan bij de inzet van de brandweer, de nazorgfase door de gemeente en de oorzaak van de brand. Daarna was er aandacht voor brandveilig wonen en konden mensen zich inschrijven voor woningchecks. Uit de vele reacties na afloop en de dagen daarna bleek dat de bijeenkomst zeer werd gewaardeerd.

...voormalig vrijwilliger Bart Kiers een nieuwe brandweer CD heeft gemaakt met acht nummers over de brandweer? Meer info kunt u krijgen via [email protected]

...

...jarenlange ergernissen over Examinering nog dit jaar worden aangepakt? Op de site van Brandweer Nederland kunt u een infobulletin bekijken over het project Versterking Brandweeronderwijs.

...

...we als de brandweer in een razend tempo een bijzonder kookboek hebben klaargestoomd met mooie verhalen foto’s en recepten? Het kookboek De Brandweer aan de Kook wordt nu verspreid.

... Themadag leidt tot nieuwe inzichten

Variabele voertuigbezetting: het nieuwe rood

Op 10 oktober vond de Themadag Variabele Voertuigbezetting plaats op oefencentrum Crailo. Zo’n 250 bezoekers en 70 standhouders uit het hele land hebben hun bevlogenheid gedeeld en ideeën uitgewisseld. ‘We zijn we tot nieuwe inzichten gekomen.’

De themadag werd georganiseerd door de Veiligheidsregio’s Gooi en Vechtstreek, Flevoland en Utrecht in samenspraak met het district Midden Nederland van de programmaraad Incidentbestrijding. Niet overal hetzelfde Esther Lieben, voorzitter van de programmaraad Incidentbestrijding: “Nederland is niet overal hetzelfde, dus is het logisch dat ook de brandweerzorg niet overal hetzelfde hoeft te zijn. Op dit moment kennen we maar één standaard uitrukconcept: de tankautospuit met zes man, die bij elke incidentmelding uitrukt. We hebben echter behoefte aan een flexibelere brandweer die zijn mensen en middelen slimmer inzet. Daarin is variabele voertuigbezetting een schakel. Vandaag zien we verschillende

initiatieven in de praktijk, waarmee regio’s hun nek durven uit te steken voor nieuwe uitrukconcepten. Zo bouwen we met elkaar aan de brandweer van overmorgen.” Succesvolle pilots Burgemeester Broertjes van Hilversum sloot aan op de woorden van Esther Lieben door met trots te melden dat Gooi en Vechtstreek al belangrijke stappen heeft gezet: “We hebben een aantal succesvolle pilots uitgevoerd met de combinatie van een TS2 en een TS4, waardoor we in meer gevallen binnen de zorgnormen kunnen opereren. ‘Het nieuwe rood’ wordt het in onze regio al genoemd. Variabele voertuigbezetting wordt nog niet door iedereen omarmd, maar de resultaten in onze regio liegen er niet om.”

Demonstraties en presentaties Bij de stands - die door 11 regio’s werden bemand - werden ervaringen gedeeld en drukbezochte demonstraties gegeven. Deze gingen over de ervaring van onze Zweedse collega’s met een drie persoonsbezetting, de fysieke belasting in relatie tot variabele voertuigbezetting en over het onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek* dat door brandweer Gooi en Vechtstreek is uitgevoerd naar variabele voertuigbezetting. Reacties Jelmer Dam, Teamleider Opleiden en Oefenen van Brandweer Fryslân ging als teamuitje met alle instructeurs naar de Themadag. “Ik vind het belangrijk dat iedereen informatie krijgt, want onbekend maakt onbemind. Ik wilde de gedachte ontkrachten dat dit altijd vanuit bezuinigingsoverwegingen wordt gedaan en juist laten zien dat het ook een verbetering kan zijn. Op de heenweg werden er nog kanttekeningen geplaatst, op de terugreis was iedereen geprikkeld om na te denken over vraaggestuurd aanbieden van hulpverlening in plaats van aanbodgestuurd.” Voor Frank van Krieken, specialist operationele voorbereiding in Brandweer Brabant-Noord, sprak met name de presentatie van het Zweedse brandweerkorps aan. “Ik herkende verrassend veel overeenkomsten in waar zij tegen aanlopen met onze ervaringen van de TS-3 pilot in Den Bosch. De nieuwe kennis neem ik mee als input voor mijn eigen regio.” * Zie ook het artikel op pagina 15

>

...u het Implementatieteam van de Brandweerdoctrine kunt ‘boeken’ voor een workshop? Zie www.brandweerdoctrine.nl.

...

... op 1 april 2014 een multidisciplinair congres wordt georganiseerd met de titel: ‘nieuwe leiders in de publieke sector: waar ligt jouw focus?’ Voor meer informatie en aanmelding: houd de website van brandweer Nederland in de gaten.

...

...er door oud-brandweermannen een boek wordt gemaakt over de geschiedenis van de brandweer Hardenberg, Bergentheim en Slagharen? Meer informatie over het boek ‘Tot straks’ staat op www.brandweerboek.nl.

...

…u tegenwoordig ook online een les Brandpreventie kunt volgen? Lector Brandpreventie en lid van het procesteam Brandweerdoctrine René Hagen geeft een introductieles over de relatie tussen risicobeheersing, incidentbestrijding en het kwadrantenmodel. Zie www.brandweerdoctrine.nl

4 PPMO Aanstellingskeuring nieuwe stijl

Primeur voor aspiranten Maas en Waal Het brandweercluster Maas en Waal van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid is drie topfitte collega’s rijker. Dennis van Bree (36), Rob Fintelman (38) en Ivo Bressers (33) legden op woensdag 6 november 2013 met goed gevolg de nieuwe aanstellingskeuring af. Zij hadden tevens de primeur. Zij zijn de eerste aspiranten in Nederland die met de nieuwe keuringsmethodiek zijn getest. De aanstellingskeuring is afgestemd op het Periodiek Preventief Medisch Onderzoek (PPMO). Dat betekent dat nieuwe medewerkers in principe dezelfde test afleggen, waarbij wel rekening wordt gehouden met het feit dat zij de brandweeropleiding nog niet heb-

ben gevolgd. Onderdelen zoals het opbouwen van de waterwinning mochten ze overslaan. In aanvulling op de PPMO-test wordt getest op hoogtevrees met behulp van een ladderwagen of hoogwerker. ‘De baan’ Het PPMO wordt per 1 januari 2014 verplicht voor alle brandweermensen in Nederland en bestaat uit de volgende onderdelen: signaaltesten (vragenlijsten over mogelijke gezondheidsklachten), biometrische testen (lengte, gewicht, bloeddruk en oogtest), de brandbestrijdingstest en de traplooptest (piekbelasting). Het opvallendste onderdeel van het PPMO is ongetwijfeld de brandbestrijdingstest, oftewel ‘de baan’ waarbij wordt getest op een twaalftal vaardigheden, zoals slang afleggen, slang trekken, redden persoon, sloopwerkzaamheden plafond en beklimmen handladder met spullen.

Eerste resultaten Brandpreventieweken Tijdens de Brandpreventieweken in oktober zijn de veiligheidsregio’s in heel het land fl ink in actie gekomen. Daarbij richtten zij zich specifi ek op de gekozen doelgroep voor dit jaar: ouderen. Een paar resultaten van de Brandpreventieweken zijn nu al bekend. Een greep uit de acties: de Broodje Brandweer lunch voor senioren in Haaglanden, de heftige beeldcampagne in Hollands Midden ‘Kinderen vallen niet onder je inboedelverzekering’ en vele huisbezoeken in onder andere Groningen, Limburg, de Randstad en Gelderland. Ook werd er nauw samengewerkt met andere partijen, zoals bouwmarkten en seniorenorganisaties. Daarnaast zijn er prachtige projecten met de thuiszorg en WMO in Noord-Holland Noord en Gooi en Vechtstreek opgezet. Het aantal open dagen bij kazernes in het land in oktober was niet te tellen en trokken grote aantallen bezoekers. In de media Er is veel aandacht voor Brandveilig leven geweest op televisie in de eerste tien dagen van oktober (zie www.brandpreventieweek.nl). Via landelijke radiostations en vooral ook via de regionale stations was de vraag ‘Wat doe JIJ bij brand?’ breed te horen. De verschillende veiligheidsregio’s en seniorenorganisaties hebben verder ruim 1,5 miljoen ‘Wat doe JIJ bij brand?’-kranten, stickers, posters, seniorenmagazines en pennen verspreid. Ook het rookmelderteam heeft veel aandacht gekregen en er zijn veel rookmelders geplaatst.

Van links naar rechts: Ivo Bressers, Dennis van Bree en Rob Fintelman

‘Omgevingswet kan unieke kennis brandweer uithollen’ Den Haag werkt aan een nieuwe Omgevingswet. Want: de grenzen aan de huidige bouwregelgeving zijn bereikt. Het komt er onder meer op neer dat de minister een aantal veiligheidstaken bij de maatschappij zelf wil neerleggen. Frank Nat, sectorhoofd Risicobeheersing van Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost, waarschuwt voor uitholling van unieke kennis. “De brandweer wil en moet zich meer ‘aan de voorkant’ positioneren door het veiligheidsbewustzijn en de eigen verantwoordelijkheid te stimuleren. Wat voorop zou moeten staan is de vraag waar bepaalde taken het best kunnen worden uitgevoerd, waarbij het kostenaspect uiteraard ook een belangrijke overweging is. Ook externe partijen hebben verstand van zaken als het gaat om het beoordelen van en het adviseren over brandveiligheid. De APK-keuring, door gecertificeerde bedrijven is een goed voorbeeld van hoe dat over het algemeen prima verloop”, licht Frank Nat toe. Een nieuwe Odfjell “Het nieuwe Omgevingsrecht lijkt vooralsnog onvoldoende rekening te houden met de adviesrol van de brandweer in vooral risicovolle situaties. Een woonhuis bijvoorbeeld is in hoge mate standaard: de regels zijn helder, de risico’s relatief beperkt. De bouw van ‘een nieuwe Odfjell’ is van een andere orde. Of de transformatie in Eindhoven van de oude Philipsfabrieken tot een compleet nieuwe wijk voor wonen en werken,

direct áán een van de drukste spoorlijnen van ons land. Maar we moeten nu vaststellen dat de adviesrol van de brandweer in het nieuwe omgevingsrecht onvoldoende is geborgd.” “Dit zijn maar twee voorbeelden van projecten die bouwkundig en veiligheidstechnisch dermate ingewikkeld zijn, dat je de bijzondere kennis van de brandweer keihard nodig hebt. Ik wil me in dit verband niet mengen in een discussie over marktwerking. Dat zou niet zuiver zijn en daar is op dit moment aandacht voor in de Tweede kamer. Waar ik wel aandacht voor vraag, zijn die situaties waarin de brandweer op grond van haar kennispositie en expertise de adviserende partij is met de grootste toegevoegde waarde.” Lerend vermogen “De advisering over brandveiligheid (proactie en preventie en toezicht) in geval van complexe bouwkundige objecten is een kerntaak van de brandweer. De brandweer heeft zicht op de hele keten en kan relaties leggen tussen preventie en repressie. De brandweer kan, op basis van bijvoorbeeld brandonderzoek rechtstreeks adviseren om herhaling te voorkomen. Het doorbreken van deze keten, zou onlogisch zijn. Juist in de wet Veiligheidsregio’s wordt op deze rol gewezen, maar zie je dit in het omgevingsrecht eigenlijk nauwelijks terug.” “Samen met burgers en bedrijven kunnen we heel goed samenwerken aan brandveilig wonen en werken. Maak daarbij vooral goed gebruik van de unieke kennis, kunde en expertise van de brandweer.”

Eerste doel al gemeten In 2012 hebben 18.000 mensen online de brandveiligheidtest ingevuld. De Nationale Brandpreventieweken hadden voor oktober 2013 als doel gesteld om dit jaar 100.000 mensen de brandveiligheidtest in te laten vullen. In de test op www.watdoejijbijbrand.nl ervaren deelnemers door het beantwoorden van zeven vragen zelf een woningbrand. Na de test krijgen de deelnemers een actielijst om brandveiliger te leven. De brandveiligheidtest is in oktober door meer dan 110.000 mensen ingevuld, waarmee het doel behaald is. De overige doelen op het gebied van veiligheidsbewustzijn, rookmelderdichtheid en vluchtplan worden via de evaluatie later dit jaar gemeten.

Samen Brandveilig

Voorlichting 5

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Water nodig? Peloton grootschalige watervoorziening Brandweer Brabant-Zuidoost heeft de grootschalige watervoorziening in de regio onder de loep genomen. Het resultaat: een zelfstandig operationeel peloton grootschalige watervoorziening.

Bedreven in Brandveilig leven november: Drenthe Bijna was de post Peize (gemeente Noorderveld, Drenthe) opgeheven. Binnen de gemeenteraad van Noorderveld was er discussie over de functie en de rol van deze post binnen de basisbrandweerzorg van Noorderveld. Gelukkig besloot de gemeente om toch de post te handhaven. Maar dan moest wel het maatschappelijk rendement worden vergroot. Er is gestart met een nulmeting waarin mensen werd gevraagd hoe ze tegen brandveiligheid aankijken, of ze weten wat ze moeten doen bij brand en of ze een rookmelder hebben. Over een jaar wordt een 1-meting gedaan. Om toch meteen al handen en voeten te geven aan de gestelde doelen worden allerlei acties gehouden om het brandveiligheidbewustzijn te vergroten. Zo wordt er gekeken naar eventuele aanpassingen in de taakstelling en wijze van optreden om het maatschappelijke nut te vergroten. Acties Wanneer er een baby is geboren, gaat de brandweer bij de ouders op bezoek. Zij krijgen een knuffel in de vorm van Smokey de rookmelder en de vrijwilligers lopen meteen met de ouders door de woning voor een brandveiligheidcheck. Zo nodig wordt er meteen een rookmelder geplaatst. De brand-

Tim Bosmans, procesmanager Crisisbeheersing, vertelt wat er is veranderd. “Zuidoost-Brabant is geen waterrijk gebied. Daarom moet water over een grote afstand snel getransporteerd kunnen worden. Bij de afkondiging van bepaalde brandcodes of procedures werd vóór 1 oktober nog standaard de dompelpomp ‘gealarmeerd’. Toch keerden deze eenheden vaak huiswaarts zonder dat er gebruik gemaakt was van het watertransportsysteem. Ook werden bij een grote brand meestal alle tankautospuiten ingezet aan het vuurfront. Daardoor moesten de twee bemanningsleden van de WTS1000 de secundaire of tertiaire waterwinning helemaal alleen organiseren en duurde het langer voordat de waterwinning gereed was. Kortom, de manier van waterleverantie was voor verbetering vatbaar”, stelt Bosmans. Water naar behoefte opschalen Aan de hand van de visie grootschalig brandweeroptreden kent brandweer Brabant-Zuidoost per 1 oktober een nieuwe werkwijze. Er wordt nu naar behoefte opgeschaald en dus wordt niet langer ‘zomaar’ water meegestuurd. Bosmans legt uit: “Een bevelvoerder of OvD is tijdens een inzet goed in staat te beoordelen wat hij/zij nodig heeft en kan verzoeken om het peloton water. Het peloton grootschalige watervoorziening werkt op basis van de watervraag en staat onder leiding van een OvD Grootschalige watervoorziening (in de regio afgekort als OvD-Water). De OvD-Water kan zich volledig focussen op de secundaire en tertiaire waterwinning. Om te voorkomen dat wanneer er water nodig is, er nog steeds te veel voertuigen ter plaatse gaan, zijn er twee (water)opties.

weer komt zo bij de mensen thuis. “Wat zou het handig zijn als de bewoners dan ook informatie krijgen over bijvoorbeeld inbraakpreventie”, vertelt Gert Jan Ruesink, deelprojectleider Brandveilig leven. “We onderzoeken nu in welke vorm we dit kunnen gaan doen. Het is de bedoeling dat brandweer, ambulancevoorziening, politie en verzekeringsmaatschappijen samen mensen opleiden om voorlichting te geven. Het maakt dan in principe niet uit wie er op bezoek komt: in één bezoek komen allerlei veiligheid- en gezondheidsaspecten aan bod. Het lijkt ons een goede manier om het maatschappelijk rendement van de brandweer te vergroten.”

WTS-1000 OVD WATER 400

HA DPU 410

PM

HA WTH 450

415

460 470

Lees het hele verhaal op www.brandweernederland.nl/ brandveiligleven

Peloton water OVD WATER 400

vervolg van de voorpagina

‘Een brandweerman loopt in zijn schoenen, niet ernaast’ Helden De gedachte achter de campagne Samen Brandveilig met local heroes is dat specifieke doelgroepen in de wijk goed bereikt kunnen worden via spilfiguren in diezelfde wijk. De local heroes: mensen die een belangrijke bindende, sociale rol spelen. Deze lokale bekendheden staan vervolgens model op posters, maar vertellen ook het verhaal over brandveiligheid in hun wijk. Hele dure rookmelders Nol, waarom doe je dit, je bent politieman? “Ik heb grote waardering voor de brandweer: de politie gaat niet een brandende pand in, de brandweer wel. Brandveiligheid gaat ons allemaal aan. Mijn eerste woning in de Dapperbuurt was oudbouw, ik heb toen met mijn medebewoners afspraken gemaakt wat te doen bij brand. Op mijn initiatief. Toen de eerste rookmelders op de markt kwamen, heb ik er meteen een gekocht. Ze waren heel duur!”

Op een normale manier “Ik praat met vrienden en kennissen over brandveiligheid. Ook spreek ik vreemden aan op straat op hun gedrag. Belangrijk is de manier hoe je de mensen aanspreekt: ik leg de dingen uit, op een normale manier. Hier in het Oosterpark bijvoorbeeld, waar veel wordt gebarbecued, ontstaan soms brandonveilige situaties. Als ik uitleg wat er kan gebeuren, zijn de reacties altijd positief. Soms krijg ik zelfs een stuk vlees aangeboden.” Blij en dankbaar “Tijdens de Brandpreventieweken in oktober heb ik veel materiaal verspreid. Vooral ouderen zijn blij en dankbaar als je ze helpt. En ik wil me graag nog lange tijd inzetten voor de brandweer. Weet je, een brandweerman loopt niet naast zijn schoenen, maar erin. Dat spreekt me aan.”

Voor de andere local heroes : www.brandweer.nl/amsterdam-amstelland

HA DPU 410

PM 415

HA DPU 420

PM 425

HA SLH 430

HA WTH 450 460 470

Voorheen was het zo geregeld dat iedereen het watertransport moest kunnen opbouwen. Nu is het zo dat alleen de korpsleden van de posten waar een dompelpomp gestationeerd is, uitrukken. In de praktijk is het dus zo dat naast de dompelpomp ook een voertuig met manschappen wordt gealarmeerd. Zij ondersteunen de opbouw. Het gehele peloton water werkt direct apart en communiceert via een aparte gespreksgroep. Bosmans verwacht dat ook dit juist gaat leiden tot een efficiëntere opbouw. De regio heeft ook een aantal watertanks tot haar beschikking en deze worden standaard mee gealarmeerd. Zo ontstaat er een buffer die gebruikt kan worden tijdens het opbouwen van het watertransport.” Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Tim Bosmans: [email protected]

6 (Signa)leren

In de Rotterdamse deelgemeente IJsselmonde is sinds 20 september de eerste wijkbrandweerman actief. Zijn naam is Luuk van den Bulk en hij werkt vanuit de brandweerkazerne.

Hij werkt aan de brandveiligheid in de deelgemeente IJsselmonde en doet dat door samen te werken met buurtbewoners, winkeliers, buurtorganisaties, (deel) gemeente, politie en de lokale brandweerploeg. Tussenkopje Luuk komt uit de repressie en heeft zijn HBO-opleiding Intergrale Veiligheidskunde afgerond. Zijn werkplaats is op de kazerne. Hij heeft elke ochtend overleg met de ploeg om de stand van zaken te bespreken. Als er gaten in het rooster vallen draait hij ook weleens een dienst mee. De kracht in deze functie zit hem in de nauwe samenwerking met de lokale instanties en de brandweerploegen zelf. “Ik krijg veel positieve reacties op de komst van de wijkbrandweerman. Er zijn veel lokale initiatieven waar we als brandweer bij aan kunnen haken en nu hebben de lokale instanties hier een vast aanspreekpunt voor”, legt Luuk uit. Hij werkt ook veel samen met de wijkagenten en met stadstoezicht.

“Binnenkort gaan we bijvoorbeeld samen een actie tegen foutparkeren doen.” De wijkbrandweerman valt onder het team Brandveilig Leven en Luuk werkt ook nauw samen met preventie. Een spin in het web om lokaal het verschil te maken. Op de vraag hoe het contact met de bewoners van IJsselmonde is, antwoordt Luuk: “Ik rijd regelmatig op mijn brandweerscooter door IJsselmonde om problemen met brandveiligheid te signaleren en op te lossen. Ook ga ik in gesprek met bewoners over brandveiligheid. Is er een vraag over brandveiligheid of kennen ze iemand met een brandonveilige situatie in IJsselmonde? Dan ben ik bereikbaar via Twitter, Facebook, e-mail of mijn mobiele nummer. Social media is een mooie manier om brandveiligheid bij de bewoners onder de aandacht te brengen. Ik krijg veel vragen over brandveiligheid via Facebook en Twitter. Ik word tegenwoordig steeds meer herkend op straat.”

Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond

Eerste wijkbrandweerman actief Wijkbrandweerman IJsselmonde

@ lvdbulk

Van elkaar leren tijdens calamiteiten

Noordelijke Bevelvoerdersweken: honderden collega’s in actie In september en oktober vonden in Sappemeer de Noordelijke Bevelvoerdersweken plaats. In totaal hebben 650 brandweerbevelvoerders uit Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel geoefend in de aanpak van brand, hulpverlening en incidenten met gevaarlijke stoffen. Oefenleider Koos Poelma, teamleider Opleiden en Oefenen bij Brandweer Groningen, kijkt met een goed gevoel terug. “Bevelvoerders leren niet alleen van elkaar tijdens de feedback na iedere oefening. Ze doen tijdens de oefendag ook inspiratie op over hoe ze hun ploeg of korps kunnen stimuleren: de blusploeg uitdagen hoe het personeel het beste uit zichzelf kan halen.” Zwaan kleef aan In 2000 startte de provincie Groningen met de bevelvoerdersweken. “Er reden toen veel chloortreinen door onze provincie en daarop wilden we voorbereid zijn voor het geval het mis zou gaan. In de jaren daarna werden omliggende provincies nieuwsgierig.

In 2002 deed een groepje bevelvoerders van de brandweer Zwolle mee, in 2004 kwam Drenthe erbij en in 2007 sloot Friesland zich gedeeltelijk aan. Nu worden er per dag 36 bevelvoerders in een carrouselvorm met zes oefeningen getraind. Het gaat daarbij om niet-alledaagse situaties. Deze keer lieten we hen kennismaken met onder andere een gebouwbrand met op het dak zonnepanelen, twee ongevallen met gevaarlijke stoffen, een brand met slachtoffers in een brandweerkazerne en twee scenario’s van hulpverleningssituaties.” Feedback De Noordelijke Bevelvoerdersweken voorzien in een grote behoefte en zullen ook de komende jaren worden voortgezet. “Veel bevelvoerders zijn ook oefenleider. Tijdens de bevelvoerdersweken worden zij heel intensief functiegericht getraind: iedere bevelvoeder neemt op één dag deel aan zes oefensituaties en ontvangt nuttige feedback van collega’s over de aanpak. Dat vind ik eigenlijk het mooiste van deze oefenweken: je leert van elkaar door met elkaar over het brandweer vak te spreken”, besluit Koos Poelma.

Informatie 7

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Brandweer Brabant-Noord haalt informatie bij bronhouders

We weten je te vinden :-) Binnen de brandweerorganisatie is actuele, eenduidige en volledige (operationele) informatie belangrijk. Bij calamiteiten moet bijvoorbeeld zo snel en nauwkeurig mogelijk helder zijn waar gevaarlijke stoffen opgeslagen liggen en waar voldoende water beschikbaar is. Informatie maakt niet alleen een veilige, efficiënte inzet mogelijk, maar zorgt er ook voor dat de voorbereiding door Risicobeheersing en Operationele voorbereiding efficiënt gebeurt. Om deze informatie te centraliseren, startte Brandweer Brabant-Noord (BBN) het project Database Operationele Informatievoorziening (DOIV). Hendriëtte van Kessel is projectleider DOIV: “We realiseren een systeem waarin actuele en betrouwbare object-, omgevings-, meldings- en managementinformatie is samengevoegd in één digitale omgeving voor alle kantoor- en uitrukmedewerkers van onze brandweer. Alle medewerkers beschikken zo over dezelfde betrouwbare informatie.”

bronhouders automatisch

DOIV beheerders BBN

bedrijven en instellingen

Deelprojecten Deelproject DOIV1 heeft de operationele en managementinformatie samengebracht. Voorbeelden van operationele informatie zijn toegangsinformatie, compartimentering en afsluiters. Binnen deelproject DOIV2 worden de mogelijkheden onderzocht hoe de verzamelde informatie vanuit DOIV1 beschikbaar te maken is in de voertuigen. Bijzonderheden DOIV • Brandweer Brabant-Noord maakt gebruik van een webbased GEO/GISserver. Met GIS-technieken kunnen ruimtelijke gegevens worden gegenereerd, gevisualiseerd, bewerkt en geanalyseerd. Het systeem is flexibel in gebruik waardoor operationele informatie steeds actueel is. • Veel informatie wordt automatisch (zonder tussenkomst van mensen) vanuit de bronhouder geplaatst op de server. Een voorbeeld is de informatie over een ondergrondse brandkraan die automatisch vanaf de server van Brabant. Water wordt geüpload op de server van DOIV. • Operationele informatie van bedrijven en instellingen, zoals de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen, de aanwezigheid van bedrijfshulpverleners, noodstroomvoorzieningen en speciale toegangsaspecten, is zeer gewenst. Voor Brandweer Brabant-Noord is het echter onmogelijk om die informatie zelfstandig te beheren. Deze bedrijven en instellingen kunnen de gegevens binnen DOIV eigenhandig invoeren en actualiseren. • Nadat een incident is afgesloten, genereert DOIV binnen 10 minuten automatisch een incidentrapportage. Dit is een overzicht waarin onder andere de verwerkingstijd van de meldkamer, de uitruktijd en de opkomsttijd wordt vermeld en vergeleken met het dekkingsplan. • DOIV is in staat bij meldingen van onder andere het openbare meldsysteem de exacte locatie van de melder door te geven. Brandweer eenheden kunnen hierdoor gerichter en efficiënter werken.

managementinformatie incidentinformatie van GMS gepresenteerd in DOIV

repressie risicobeheersing

Meer informatie is te verkrijgen via Hendriëtte van Kessel: [email protected]

‘Het personeel uitdagen hoe ze het beste uit zichzelf kunnen halen’

operationele voorbereiding

8 Landskampioen

Zuidlaren foto Martin Druppers

Oegstgeest foto D. van Ingen Schenau

‘Stormachtig mooi’

West Graftdijk foto Arend Stoffels

Jeugdbrandweer Zwijndrechtse Waard landskampioen Op 5 oktober heeft de junioren-

gespeeld. De wedstrijdploeg ging uitstekend te werk en na het fluitsignaal was iedereen moe en bezweet, maar voldaan. Daarna kwam het wachten op het moment van de prijsuitreiking. Bevelvoerder van de wedstrijdploeg Arnold van der Perk vertelt: “We hadden zelf het idee dat een vijfde plaats een mooi resultaat zou zijn. Maar toen de vijfde plaats bekend werd gemaakt, werd ónze naam niet genoemd. En ook de vierde en derde plaats was niet voor ons. Uiteindelijk klonk het verlossende woord: Jeugdbrandweer Zwijndrechtse Waard is landskampioen!”

ploeg van de Jeugdbrandweer Zwijndrechtse Waard (brandweer Zuid-Holland Zuid) deelgenomen aan de Landskampioenschappen Jeugdbrandweer in Vinkeveen. Zij hebben daar de titel Kampioen van Nederland behaald. Dat is niet zonder slag of stoot gegaan en kostte de ploeg een hoop zweet en tranen. In januari van dit jaar begon deze ploeg met drie ‘nieuwe’ leden die weinig tot niets wisten van het brandweervak. Aan de jeugdleiders de taak om de jeugdleden klaar te stomen voor de diverse wedstrijden. Er werd een oefenprogramma opgesteld waarin alle aspecten langskomen. Met succes, want deze nieuwe juniorenploeg kwalificeerde zich voor de landskampioenschappen.

Televisie Op 5 oktober 2013 was het zo ver: de juniorenploeg ging op weg naar Vinkeveen. Bij aankomst bleek dat er een cameraploeg van het NOS Jeugdjournaal aanwezig was. Er werd gevraagd of de bevelvoerder een microfoon kon dragen, zodat het jeugdjournaal kon meeluisteren.

“We zouden dus ‘s avonds op tv komen! En als klap op de vuurpijl kwam tijdens de inzet Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie ook nog eens kijken. De dag kon al niet meer stuk!”, vertelt één van jeugdleiders. Spannend De inzet, brand in een kinderdagverblijf, werd

Kampioensschaal Bij terugkomst in Zwijndrecht werden de jongens begeleid door een aantal brandweervoertuigen en was er een erehaag van water gemaakt door leden van het brandweerkorps. De kampioensschaal heeft een mooie plaats gekregen in de kazerne Zwijndrecht, de thuisbasis van de jeugdbrandweer. Algemeen hoofdjeugdleider André Hoogenboom: “Nog vaak zullen we met grote trots kijken naar deze schaal!”

In beeld 9

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Haren (Gr) foto PP Luiken

Apeldoorn foto Nick Bijsterbosch - 112apeldoorn.nl

Meldkamer Noord Nederland foto Daphne Oude Veldhuis

Innovatieve 112-Meldapp Begin 2013 is Brandweer Amsterdam-Amstelland samen met het bureau 2CoolMonkeys gestart met de ontwikkeling van een landelijke 112-app. Het doel van deze app is om meer informatie in kortere tijd in de meldkamer te krijgen. Ben Miedema, accountmanager meldkamer, vertelt over het hoe en waarom van de app. “Zodra een burger de 112-knop indrukt, wordt deze direct doorverbonden met de juiste meldkamer. Tevens wordt vooraf opgeslagen

informatie zoals de GPS-coördinaten, het BAG adres, de naam en de gezinssamenstelling automatisch naar de meldkamer verstuurt zodat deze niet meer hoeft te worden opgevraagd”, start Miedema zijn toelichting op de mogelijkheden van de app. “Gedurende het testtraject zijn er tijdsbesparingen behaald van 35 à 45 seconden per melding. Hiermee kan de app een bijdrage leveren aan de doelstellingen van de brandweer: minder branden, minder slachtoffers en minder schade. Immers, door een snellere melding is de brandweer ook sneller ter plaatse.” Burgers in het effectgebied “De app maakt het ook mogelijk om een groep burgers die zich in een mogelijk gevaarlijk effectgebied bevindt, via de app te vragen of ze overlast ondervinden van rook of andere vrijkomende (gevaarlijke) stoffen. Burgers maken een inschatting van de omstandigheden onder de rookkolom door een korte vragenlijst te beantwoorden en een foto te nemen.

Gebruikers sturen vervolgens de antwoorden en de foto terug naar de meldkamer. De gegevens worden direct geplot op een kaart zodat een actueel overzicht van het effectgebied ontstaat. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om burgers via de app een handelingsperspectief aan te reiken.” Doet ‘ie t? “In een kleine groep is de app inmiddels uitgeprobeerd. En het werkt! We zijn nu aan het voorbereiden om de app met een groter publiek te testen. Die test zal begin 2014 plaatsvinden. Een hele spannende test, ook omdat we dan pas kunnen bepalen wanneer de app voor iedereen beschikbaar zal zijn.” Wil je meer informatie over deze ontwikkeling, neem dan contact op met Ben Miedema: [email protected]

‘Door een snellere melding is de brandweer ook sneller ter plaatse’

10 Beleven Ingezonden brief

Waarom hulpverlener? Oh ja, daarom! Ik zit al enige maanden in een film waarin de hoofdthema’s bezuinigen, efficiency en kerntakendiscussie zijn, thema’s die de brandweer nu eenmaal bezighouden. Je raakt er alleen behoorlijk afgestompt van. Zelfs zo erg dat het je gedachten altijd meeneemt in die thema’s en je soms weleens kwijt bent waarom je voor de brandweer hebt gekozen. Mijn gezin was laatst uitgenodigd door de stichting Kinderbeestfeest. Deze stichting zorgt jaarlijks dat Artis een avond gratis open is voor chronisch zieke en/of gehandicapte kinderen en hun ouders, broertjes en zusjes. En als bijzonderheid regelen zij vervoer vanuit het hele land met hulpverleningsvoertuigen. Allemaal gereden door mensen die hier hun vrije tijd voor inleveren. We gingen op weg. Zo’n 20 hulpverleningsvoertuigen met zwaailicht en sirene aan. De snelweg was afgezet door motoragenten zodat we in de avondspits konden doorrijden. Mijn afgestompte gedachten namen me mee naar de thema’s. “We hebben blijkbaar auto’s genoeg”, “er kan wel wat vanaf” en “is dit nu een kerntaak?” De ambulancechauffeur vertelde dat dit misschien wel het laatste jaar was. Volgend jaar zijn er door de bezuinigingen vast niet meer zoveel auto’s beschikbaar. Ik zei nog dat 20 auto’s toch nog wel moest lukken? Meewarig schudde hij zijn hoofd. “Meneer”,

zei hij, “er rijden nu 15 colonnes met meer dan 300 voertuigen en er varen ook nog eens 100 bootjes. Die zijn er volgend jaar vast niet meer.” En in één keer wist ik het weer. Daarom was ik ooit ook hulpverlener geworden: om mensen te helpen, belangeloos klaar te staan voor een ander die het moeilijker heeft dan ik. Ik was in één keer trots dat ik ook voertuigen uit de VRU, mijn eigen regio, zag staan. Een organisatie die ook een beetje van mij is. Dat gevoel van trots was weggezakt: maar ik heb hem weer. En ik ga proberen het vast te houden. De komende weken ga ik het niet over efficiency hebben, maar dan zal het weer dagelijkse kost worden. Helaas de harde realiteit. Maar wel met als voorbeeld dat deze dag optimaal efficiënt en doelmatig was ingericht. Er was geen plekje onbezet in de voertuigen, we hadden geen last van files, kenden geen parkeerprobleem en hoefden niet bij de kassa te wachten. Niemand zeurde over gebrek aan koffie of printerpapier. Het belangrijkste: de 1500 vrijwilligers die deze dag mogelijk hebben gemaakt, geven mij weer voldoende energie en inzicht om de komende tijd met de bekende thema’s aan de gang te gaan. Alleen niet meer afgestompt, maar overtuigd van de hulpverlenende instelling die onze instanties zo groot hebben gemaakt. Pieter de Vries

Geen Nood bij Brand

Op expeditie binnen zorginstellingen Veiligheidsregio Utrecht (VRU) is enthousiast aan de slag met het project Geen Nood bij Brand (GNBB). De aanpak is in

Levensechte situaties

het verleden ontwikkeld door Brandweer Gelderland-Midden en wordt met name toegepast in zorginstellingen. Daarmee willen we het (brand)veiligheidsbewustzijn van personeel én bewoners/cliënten verhogen. GNBB werkt met een zogenaamde veiligheidsexpeditie. Met elkaar gaan we op expeditie door de zorginstelling en langs oorzaken van onveiligheid en onveilig gedrag. De uitkomsten van de expeditie worden vastgelegd in een verslag.

Risk Factory laat burgers (on)veiligheid beleven Sinds 2010 werkt Twente aan de ontwikkeling van een Safety Campus op het terrein van de voormalige luchthaven Twente. De Twente Safety Campus is een hoogwaardig innovatief veiligheidscentrum waar onderzoek en praktijk elkaar ontmoeten. De Safety Campus bestaat uit verschillende onderdelen: TRONED Training Factory, Safety Field Lab en Risk Factory. De Risk Factory richt zich op burgers. Het doel is om de bezoekers van de Risk Factory meer bewust te maken van veiligheid. “Dit willen we bereiken door ze op een actieve manier deze (on)veiligheid te laten beleven, ze handelingsperspectieven mee te geven en hun zelfredzaamheid te versterken. Lopende door de Risk Factory worden ze geconfronteerd met allerlei levensechte situaties, waarin ze soms zelf ook moeten handelen. Hier komen ze niet alleen brandonveilige situaties tegen, maar worden ze ook geconfronteerd met bijvoorbeeld digitaal pesten en verkeersveiligheid. Eigenlijk komen alle veiligheidsaspecten die

relevant zijn voor de doelgroep in de Risk Factory aan bod”, vertelt Stefan Muës, specialist Brandveilig leven bij Brandweer Twente en één van de projectleden van de Risk Factory. Proefopstelling Op dit moment wordt er in Hangar 7 een proefopstelling gebouwd. “Nog dit jaar laten we enkele proefklassen met basisschoolleerlingen uit groep 7 en 8 het concept uitproberen. Zij vormen in eerste instantie onze doelgroep. In een later stadium gaan we ons ook richten op mensen met een verhoogd veiligheidsrisico, zoals verminderd zelfredzamen. We zijn erg benieuwd hoe de eerste gasten onze Risk Factory beleven, maar we zijn ervan overtuigd dat het concept aanslaat”, aldus Stefan Muës. Wil je meer weten over de Risk Factory, dan kun je terecht bij David Bornebroek: [email protected]. Hij is teamleider Brandveilig leven bij Brandweer Twente en projectleider van de Risk Factory. Op YouTube onder Brandweer Twente staat een filmpje over de Risk Factory Twente: http://youtu.be/hrbuI_Ws4xg

De Veiligheidsexpeditie De deelnemers aan de expeditie zijn een bewoner van de zorginstelling, een BHV’er/facilitaire medewerker, verzorgende/BHV’er en een preventiemedewerker van de brandweer (de expeditieleider). Tijdens de expeditie wordt een veiligheidsexpeditielijst ingevuld. Daarop worden scores gegeven voor onderdelen als de buitenomgeving (bijvoorbeeld bereikbaarheid hulpdiensten versus toegankelijkheid taxi’s), brand- en rookcompartimenten (doel, kennis, belemmeringen dagelijks gebruik), vluchtroutes, blusmiddelen, gebruik van het gebouw (gevaren ontstaan van brand, roken, apparatuur) en de interne organisatie (ontruimingsplan, BHV, kennis/gebruik brandmeldinstallatie). Ook maken de deelnemers foto’s van hun ‘reis’. De zorginstelling gaat vervolgens zelf aan de slag met de knelpunten en leermomenten die de expeditie oplevert. Deze worden vastgelegd in een masterplan brandveiligheid. Valkuil Door deze aanpak zijn preventiemedewerkers op een hele andere manier met hun vak bezig en dat is een leuke uitdaging geeft een van de preventisten aan: “Het is een heel andere werkwijze door vragen te stellen en onderwerpen aan te geven. De valkuil is steeds om als preventist zaken direct te roepen en oplossingen voor te leggen. Deelnemers moeten zelf nadenken en om bewustwording te creëren. Het kost meer tijd maar is zeker de moeite waard.” Een BHV’er van een zorginstelling reageerde als volgt: “Een ontzettende fijne methode waarin we in een open gesprek brandveiligheid bespreken, er is meer begrip voor elkaar. Ik ben me meer bewust van mijn eigen taak als BHV’er en wat ik van de brandweer mag verwachten bij een brand.”

Oefenen 11

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Het is 17 september 2013. Vandaag mag ik meelopen met Officier van Dienst Jack Suijkerbuijk. Het is de eerste dag van drie dagen oefenen.

‘Petje af voor onze brandweermensen’

Mijn ervaringen bij een brandweeroefening door Marjo Peters communicatieadviseur Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant

Jack Suijkerbuijck

Ik rijd het terrein van de Nassau-Dietz kazerne in Budel op en denk in een groene wereld te komen. Maar vandaag kleurt alles rood. Oefenen, competenties, vakmanschap; daar draait het om op deze dag. Zie ik gespannen gezichten? Dat valt wel mee. Humor werkt ook hier bevrijdend. Collega’s die elkaar trainen, waarnemen en beoordelen. Het gaat allemaal in een heel open sfeer.

goed en schat razendsnel de situatie in. Heb ik een volledig beeld van de situatie? Waar zitten de knelpunten? Dilemma’s! Conclusies trekken, zaken uitsluiten, prioriteiten stellen. En dat alles in een steeds veranderende omgeving. Jack stemt af met adviseurs, alarmeert de politie, schaalt op. Wil extra materiaal, manschappen, water, laat metingen verrichten en bedenkt ondertussen een Plan Plus.

Oefenen Een van de oefeningen is virtueel. We zien het volgende op een groot scherm: een gaslek vlakbij een verzorgingstehuis met ‘bewoners aan de zuurstof’. In een andere oefening vat tijdens renovatie een bioscoop vlam. Twee timmerlieden worden vermist. Bevelvoerders, centralisten, manschappen en ‘figuranten’ spelen mee.

Niet alleen brandbestrijding De BHV-coördinator van het verzorgingstehuis staat naast Jack. Hij maakt zich zorgen, wil gerustgesteld worden. Slachtoffers van de bioscoopbrand ‘belagen’ Jack en willen hem van wijze raad voorzien. Ondertussen blijf Jack kalm, stemt af met de centralist, de bevelvoer-

der, de HoVD. Hierbij is nogal wat ‘ruis op de lijn’. Allerlei omgevingsgeluiden en een slechte verbinding verstoren de communicatie. Daarom wordt de boodschap steeds herhaald, samengevat, SMART geformuleerd. Elke keer checkt Jack of de boodschap goed is overgekomen. Beoordelen Na de oefening koppelen de schaduw-OvD en de waarnemer terug. Hoe verliep de oefening? Zou je achteraf dingen anders gedaan hebben? Toonde je leiderschap en daadkracht? Als ik van deze beoordelingen één ding geleerd heb, is het wel dat er niet één oplossing is voor het probleem. De ene OvD’er schat de situatie anders in dan de andere en komt met nieuwe ideeën. Onder de indruk Na een dag meelopen ben ik onder de indruk van de klus die een OvD’er moet klaren. Al was het maar een oefening, ik voelde de spanning waaronder gepresteerd moest worden. En ja, het gaat soms over leven en dood. Wat uit elke oefening opnieuw bleek, was de zorg voor de eigen mensen. Bij elke beslissing en elke opdracht stond de veiligheid van de manschappen voorop. Petje af voor onze brandweermensen!

Op de achtergrond beoordeelt schaduw OvD’er Jack vakinhoudelijk. En een waarnemer bekijkt de competenties van Jack. BOB is ook aanwezig: Beeld, Oordeel en Besluit en dat in een continue proces. Dilemma’s Tijdens de oefening krijgt Jack in korte tijd veel informatie te verwerken. Hij stelt vragen, verzamelt objectieve gegevens. Hij luistert heel

‘Uit elke oefening bleek opnieuw de zorg voor de eigen mensen’

Grote crisisoefening in Zuid-Holland Van 28 oktober tot en met 8 november organiseerden de vier Zuid-Hollandse veiligheidsregio’s Haaglanden, Hollands Midden, Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland Zuid samen met eenheden van defensie, de waterschappen en hoogheemraadschappen in Zuid-Holland en de provincie ZuidHolland, een grote crisisoefening met de naam Samen Sterker! Hierbij lag de nadruk op de samenwerking tussen defensie en de civiele diensten en de overdracht. Elke regio organiseerde daarnaast een groot aantal eigen oefeningen gebaseerd op de thema’s: extreem slecht weer, springvloed, overstromingen en een internationale top in Den Haag. Dit bood vele aanknopingspunten voor regionale dilemma’s zodat er volop geoefend kon worden, zowel zichtbaar als onzichtbaar.

12 Redding op zee Bedreven in Brandveilig leven november: Zwolle Buurtbewoners van zorginstellingen zijn graag bereid om hun kwetsbare buren te helpen bij een calamiteit. Dit blijkt uit een onderzoek dat Brandweer Zwolle hield in de buurt van twee zorginstellingen.

Dat is maar een van de voorbeelden van de samenwerking die Brandweer Zwolle zoekt met verschillende organisaties in de stad. Henk Oudshoorn, coördinator Community Safety, vertelt over de aanpak van Brandweer Zwolle. Onder de noemer Community Safety investeert Brandweer Zwolle samen met burgers, het bedrijfsleven en instellingen van de Gemeente Zwolle in het vergroten van kennis en vaardigheden op het gebied van eigen veiligheid. Oudshoorn: “Mensen hebben vaak meer in hun mars dan zij zelf of professionele hulpverleners denken of verwachten. Ook is het een gegeven dat de overheid niet altijd alle veiligheidsproblemen kan oplossen. Daarom is het goed om mensen bewust te maken van risico’s en hen een handelingsperspectief aan te bieden voor die eerste kostbare minuten dat ze op zichzelf zijn aangewezen. Zo worden burgers partners in veiligheid.“

Van woningcorporaties tot Enexis De Zwolse brandweer kent verder een unieke samenwerking met de drie Zwolse woningbouwcorporaties. Tijdens trainingen heeft de brandweer kennis overgedragen over zelfredzaamheid en veiligheid in huis aan medewerkers van de woningcorporaties. Een hele ‘verse’ samenwerking is die met Enexis. Oudshoorn: “De meteropnemers van deze energieleverancier bezoeken in drie jaar tijd zo’n 2,9 miljoen huishoudens. Een enorm bereik dus!” Brandweer Zwolle start in januari 2014 een pilot met Enexis. De meteropnemers gaan in eerste instantie gericht kijken naar de aanwezigheid van een rookmelder in de buurt van de meterkast, of de doorgang naar de meterkast vrij is en of alle afsluiters en elektragroepen bereikbaar zijn in de meterkast. Lees het hele verhaal op www.brandweernederland.nl/ brandveiligleven

Maritime Incident Response Group

Samen trainen voor incidentbestrijding op zee

Oefenen op de simulator in Marck en Calais. foto Ronald den Dekker

Het is prachtig om te zien hoe containerreuzen over de bochtige, smalle Westerschelde hun weg naar de havens vinden. Maar wat doe je als Veiligheidsregio Zeeland (VRZ) als er aan boord van zo’n schip brand ontstaat of wanneer er giftige stoffen vrijkomen? Hoe zorg je er dan voor dat mens en milieu gespaard blijven en dat de vaarweg vrij blijft? Het antwoord: je stuurt een speciaal opgeleid brandweerteam naar het schip dat precies weet hoe je zo’n incident aanpakt: een Maritime Incident Response Group (MIRG). In een Europees project leidt de VRZ samen met brandweerkorpsen uit België, Frankrijk en Engeland een Europese MIRG op.

Wat staat er in de volgende krant?

Internationale samenwerking Elk land krijgt zijn eigen team, maar de teams moeten met elkaar kunnen samenwerken en elkaars werk over kunnen nemen bij een langdurige inzet. Daarom is een overkoepelend operationeel handboek gemaakt zodat elk team met dezelfde procedures en protocollen werkt. Ook het materieel is op elkaar afgestemd. Nederlandse slangen passen op de koppelingen van de Engelse. Simulator Inmiddels zijn 36 Zeeuwse brandweermensen aan een intensief opleidings- en trainingsprogramma begonnen. Op de trainingssimulator bij Calais in Frankrijk leren de teams welke stappen ze moeten nemen voordat ze aan boord van een helikopter kunnen gaan op weg naar een incident. Ze maken in de praktijk de (on)mogelijkheden van incidentbestrijding op een schip mee. Denkaan de hitte van het staal, de smalle

De volgende Brandweerkrant van Nederland verschijnt in het voorjaar van 2014.

gangen en trapjes. Daarbij beschikken ze over beperkte middelen en menskracht, eigenlijk alleen dat wat je mee kunt nemen in een helikopter en dat wat aanwezig is aan boord van het schip. Het doel van hun werk is om een incident beheersbaar te maken zodat een schip naar een veilige plek kan varen. Daar kan dan met alle benodigde mensen en middelen het incident worden afgehandeld. Te allen tijde proberen ze te voorkomen dat een redding of een grootschalige evacuatie noodzakelijk wordt. Experts In juni 2014 is MIRG operationeel en niet alleen beschikbaar voor VRZ. Samen met Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond wil de VRZ zich specialiseren in alle vormen van maritieme brand- en incidentbestrijding en de kennis en ervaring delen met andere regio’s delen.

Weet je een leuk onderwerp waarover we in deze krant kunnen schrijven? Mail ons dan: communicatie @ brandweernederland.nl.

Brandpreventie 13

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

‘Medewerkers bewust maken van de gevaren van brand’ De maand oktober stond in het teken van de Landelijke Brandpreventieweken. Nog elk jaar sterven in Nederland zo’n 40 tot 50 mensen bij brand, veel te veel. Brandweer Zuid-Holland Zuid zette zich daarom extra in om dit aantal omlaag te brengen.

Thuiszorgmedewerkers krijgen voorlichting

Brandpreventieweken in Zuid-Holland Zuid Uit cijfers van het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) blijkt dat ongeveer een derde van de doden in de leeftijdscategorie 65 jaar en ouder valt. Een deel van deze doelgroep is verminderd zelfredzaam en loopt dus een groter risico dat een brand hen fataal wordt. Daar komt bij dat ouderen volgens het huidige overheidsbeleid steeds langer thuis blijven wonen, waardoor zij meer op zichzelf aangewezen zijn.

Gevaar wegnemen “Het doel van deze bijeenkomsten was om de thuiszorgmedewerkers bewust te maken van de gevaren van brand, het leren herkennen van brandgevaarlijke situaties en indien mogelijk het gevaar kunnen wegnemen. Daarnaast hebben

de thuiszorgmedewerkers geoefend met het blussen van een beginnende brand, zodat zij weten hoe zij kunnen handelen bij brand om een eventuele escalatie te voorkomen”, vertelt Maartje van Toor, medewerker Expertise & Advies van de brandweer Zuid-Holland Zuid. Overtuigd De reactie bij de thuiszorgorganisaties was positief. Van Toor: “Directies en managers hoefden nauwelijks overtuigd te worden van de noodzaak van voorlichting over brandveiligheid. Niet voor alle organisaties was het haalbaar om in de maand oktober aan de bijeenkomsten deel te nemen. Daarom krijgen zij op een later moment de voorlichting voor medewerkers tijdens werkoverleggen of interne bijeenkomsten van die organisaties. Op deze manier heeft de actie tot een grote respons geleid.”

Voorlichting Mensen die wel bij de ouderen aan huis komen, zijn de thuiszorgmedewerkers. Daarom heeft Brandweer Zuid-Holland Zuid tijdens de Brandpreventieweken vier bijeenkomsten georganiseerd voor thuiszorgmedewerkers, waarin zij voorlichting kregen over brandveiligheid in reguliere woningen. Deze kennis gaan de thuiszorgmedewerkers op hun beurt inzetten in de woningen van de ouderen en verminderd zelfredzamen.

‘Thuiszorgorganisaties hoefden nauwelijks overtuigd te worden van de noodzaak van voorlichting over brandveiligheid’

‘Ik krijg toch geen brand!’

‘Meten = weten’

Brandweer AmsterdamAmstelland voert sinds 2012 woningbezoeken uit om bewoners te helpen bij het verbeteren van de brandveiligheid van hun woning. Maar hoe weten we of dit het gewenste effect heeft?

Brandwacht Wolf Meesters, die naast de uitrukdienst ook werkt voor het projectteam Brandveilig leven, is nieuwsgierig en vuurt twee brandende vragen af op onderzoekster Lotte Scholten. Waarom is een nulmeting nodig? “Om er achter te komen of dankzij de woningbezoeken de brandveiligheid is verbeterd, moet je weten hoe

de situatie was voordat het woningbezoek plaatsvond. Vandaar dat we verschillende metingen doen. Eerst hebben we een nulmeting uitgevoerd: deze geeft inzicht in de beginsituatie van ons onderzoek. Hierdoor krijgen we kijk op wat bewoners weten over brandveiligheid en welke maatregelen ze al hebben genomen. Periodiek herhalen wij deze metingen, dat noemen we de 1-meting of effectmeting. Daarmee stellen we vast of na de woningbezoeken de kennis van de bewoners is toegenomen en of er brandveiligheidsmaatregelen zijn genomen.“ Wat heb ik er als brandwacht aan? “Dankzij de metingen die we doen, leren we welke kennis bij bewoners nog ontbreekt. Vervolgens kunnen de brandweermannen en -vrouwen hun advies aanpassen. Zo leveren we maatwerk. Uit de nulmeting is bijvoorbeeld gebleken dat ruim 8 op de 10 respondenten weten hoe zij een vlam in de pan horen te doven. Dit advies wordt dan minder urgent en geeft ruimte om adviezen over andere, veel voorkomende gevaarlijke brandsituaties, te communiceren. Zo spelen we goed in op de informatiebehoefte over het onderwerp.”

Een aantal gegevens van de nulmeting:

68%

denkt dat de kans op brand in hun eigen woning (heel) klein is: ‘Ik krijg toch geen brand!’

66%

heeft naar eigen zeggen een rookmelder

31%

heeft naar eigen zeggen een brandblusser

26%

heeft naar eigen zeggen een blusdeken

20%

heeft naar eigen zeggen een koolmonoxidemelder of brandtrap

53%

wil zeker meewerken aan de woningbezoeken

1%

van de rookmelders is afkomstig van de brandweer

7,4 (cijfer)

geeft men gemiddeld de eigen woning voor brandveiligheid

11 minuten

denkt men dat het duurt voordat de brandweer arriveert, terwijl de landelijke norm 8 minuten is

79%

van de 840 respondenten aan wie gevraagd is of zij weten hoe ze een vlam in de pan horen te doven, weet dat ze het vuur moeten afdekken met een deksel of blusdeken, maar 59 personen zouden waarschijnlijk de brandweer moeten bellen!

Meer weten? Mail dan naar: [email protected]

14 Mensenwerk

1500 senioren bij ‘Broodje Brandweer’ Succesvolle lunch tijdens Brandpreventieweken in Haaglanden Hoe bereik je zelfstandig wonende 65-plussers met een verhaal over brandveiligheid? Dat was de uitdaging voor de regionale werkgroep Brandpreventieweken Haaglanden dit jaar. De werkgroep bedacht een ‘Broodje Brandweer’ - een goed gesprek aan tafel mét een lunch. Het concept kwam uit Groningen, ‘Broodje Alarm’: senioren uitnodigen voor een lunch om met elkaar te praten over (brand)veiligheid. Dit idee werd verder uitgewerkt en resulteerde in ‘Broodje Brandweer’ op de eerste maandag van de maand oktober op 23 kazernes in Haaglanden.

Organisatie Bij zo’n 15.000 65-plussers in de regio viel er in september een brief in de bus met de uitnodiging voor deze lunch. Projectleider Astrid de Roo licht toe wat daaraan vooraf ging: “We schakelden de gemeenten in voor het aanleveren van de adressen. Op de kazernes werden de brieven uitgedraaid en verstuurd door de lokale coördinatoren van de Brandpreventieweken. Daarna stroomden de aanmeldingen binnen. Het verzorgen van catering, meubilair en voldoende medewerkers was een hele klus! Op de dag zelf hielpen de dienstdoende ploegen van de operationele dienst mee met het aankleden van ‘hun’ kazerne en het verzorgen van de lunch.” Brandveiligheid vergroten De Roo vervolgt: “Omdat we graag persoonlijk wilden spreken met zoveel mogelijk

senioren hebben we brandweercollega’s gevraagd om in gesprek te gaan met onze gasten. We wilden immers echt in contact komen met mensen, doorvragen, ingaan op de situatie bij de persoon zelf. Collega’s uit de operationele dienst, maar ook van kantoor schoven aan tafel. Zij werden bijgestaan door vrijwilligers, wijkagenten, vrijwilligers van het rookmelderteam (Brandwonden Stichting) en vervroegde uittreders. Allemaal zijn we ‘ambassadeurs’ van brandveiligheid.” 1500 senioren aan tafel Op maandag 7 oktober zaten er ruim 1500 senioren aan tafel bij Brandweer Haaglanden. De reacties van zowel de operationele dienst en kantoormedewerkers als van de genodigden waren zeer positief. Een greep uit de reacties:

“Grote complimenten over de actie, de broodjes en de ‘warme’ ontvangst!” “Ik heb wel eens gehoord dat je met een stok tegen de rookmelder moet tikken om ‘m te laten stoppen. Klopt dat?” “Als ik nu twee rookmelders bestel, komen er dan ook twee leuke mannen om ze op te hangen?” “Mag ik nog eens terugkomen? Ik heb nog veel meer vragen.” Broodje Brandweer in cijfers 1.500 senioren aan tafel 15.000 uitnodigingen verstuurd 23 kazernes deden mee 6.485 broodjes 250 medewerkers

Dansvoorstelling Brand!

Een mooi staaltje samenwerking Brandweer Midden- en West-Brabant, Brandweer Limburg-Noord, Brandweer Brabant-Noord, Veiligheidsregio Zeeland en Brandweer Brabant-Zuidoost sloegen de handen ineen en schaften tegelijkertijd een educatief springkussen aan. Terwijl de kinderen spelen, kan de brandweer met wachtende ouders in gesprek over brandveiligheid.

Brand! 15

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Onderzoek variabele voertuigbezetting

Brandweer vijf minuten eerder ter plaatse Een uitruk met een vooruitgeschoven post van twee personen, die gevolgd wordt door een voertuig met vier personen is efficiënter en effectiever dan een reguliere voertuigbezetting met zes personen. Er wordt daarbij niet ingeboet op veiligheid. Dit blijkt uit recent wetenschappelijk onderzoek, uitgevoerd door Brandweer Gooi en Vechtstreek. Aanleiding voor het onderzoek was het werkbezoek van Minister Opstelten aan Brandweer Gooi en Vechtstreek begin 2013. Hij stelde toen de vraag hoe de gedachte is ontstaan dat de eerste aankomende eenheid van variabele voertuigbezetting de eerste vijf minuten alleen zou moeten kunnen opereren en welke onderbouwing dit had. Bovendien was hij benieuwd of daarmee de veiligheid van het brandweerpersoneel niet in het geding kwam.

Conclusies De belangrijkste conclusie van het onderzoek luidt dat de TS2 en TS4 daadwerkelijk in staat blijken om de eerste vijf minuten na aankomst effectief op te treden. Daarbij wordt niet ingeboet op veiligheid van het brandweerpersoneel. De TS2 als vooruitgeschoven post met daarop volgend de TS4 is daarbij effectiever omdat er sprake is van een snellere interventie in vergelijking met de TS6. Dit geldt zowel voor het

‘Snelle opkomst, snel handelen.’

bij Brandweer Twente

In september was de kazerne van Enschede Centrum drie dagen lang het decor voor de dansvoorstelling Brand! van Krisztina de Châtel. Een kunstzinnige voorstelling waaraan brandweerauto’s én brandweermensen meededen. De uitrukgarage werd tijdelijk omgebouwd tot een klein theater.

redden van slachtoffers als voor de eerste blussing van de brandhaard. Uit het onderzoek blijkt daarmee dat variabele voertuigbezetting efficiënter is dan de inzet van het traditionele brandweervoertuig. Praktijkervaringen Jan Kooij, bevelvoerder: “De variabele voertuigbezetting heeft als belangrijkste gevolg dat er minder vergaderd wordt op straat en sneller actie wordt ondernomen. Met zes mensen heb je zes meningen en zes verschillende oplossingen, dat is nu niet meer zo. De variabele voertuigbezetting maakt de mensen actiever, omdat ze het zelf moeten beslissen. Maar we moeten oppassen dat de TS2 niet als een zelfstandige eenheid gaat opereren. Uiteindelijk zijn we een team, met nog steeds de bevelvoerder aan het roer, die altijd op de TS4 rijdt.” Senior manschap Jeroen Visser: “Als je op de TS2 rijdt wordt er in korte tijd veel van je verwacht. Je moet een inschatting maken van de situatie, een plan maken en dan direct overgaan tot handelen. Ik vind het zelf veel dynamischer met de TS2; je moet met twee man een snelle inschatting maken en beslissingen nemen. Door burgers wordt regelmatig verbaasd gereageerd: ‘Wat zijn jullie er snel!’ Ze hebben dan, bij wijze van spreken, de alarmcentrale nog aan de lijn. Kortom, variabele voertuigbezetting is voor mij: snelle opkomst, snel handelen.”

Choreografie met een brandslang Krisztina de Châtel maakte in 2010 voor het Monaco Dance Forum, samen met lokale brandweermensen, de voorstelling La Danse Des Sapeurs Pompiers. Het grote succes van de voorstelling was de aanleiding om Brand! ook in een aantal Nederlandse steden op te voeren. Enschede was er daar één van en Brandweer Twente speelde een grote rol in de voorstelling. Naast de zes professionele dansers van dansgroep De Châtel sur Place, dansten ook zes brandweermensen de sterren van de hemel. Dansende tankautospuiten Het was natuurlijk best spannend allemaal. Waar je normaal hulp verleent bij een incident, ben je nu met een brandweerauto aan het ‘dansen’… een hele andere tak van sport. De hoofdrol in de voorstelling was toebedeeld aan de professionele dansers. Zes Twentse brandweermensen die zich hadden opgegeven om mee te doen, speelden de rode draad door de voorstelling. Zelfs de Twentse brandweerauto’s hadden een rol: zij reden op de maat van de muziek in de voorstelling mee. Ander gezicht Vol bewondering bekeken alle Twentse collega’s de generale repetitie. “Eerst werd er nogal lacherig over gedaan, maar na de voorstelling was toch iedereen enthousiast”, aldus Jaimy Ytsma, één van de brandweermannen. Chris Schrik, beroeps brandweerman in Enschede, twijfelde geen moment om zich aan te melden: “Ik zie dit als een van de vele projecten die we bij Brandweer Twente doen. Hiermee laten we zien dat we als brandweer ook een ander gezicht hebben.”

Brandveilig leven Voor de try-out waren ruim 200 leerlingen van het voortgezet onderwijs uitgenodigd. Aansluitend kregen zij demonstraties in het kader van Brandveilig leven. Een mooie en vooral ook unieke combinatie die goed door de leerlingen werd ontvangen. Nieuwsgierig geworden? Op de Facebookpagina van Brandweer Twente staat een aantal leuke foto’s en filmpjes.

16 Achterop

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Bijzondere mensen bij de brandweer

Keihart trainen voor de Triatlon Al sinds 2008 werkt Wouter Duinisveld bij Veiligheidsregio Haaglanden als senior kwaliteitsadviseur. Ogenschijnlijk een gewone collega. Maar zo gewoon is hij niet. Misschien ken je hem wel van de televisie. Zo was hij te zien bij Pauw en Witteman en de Wandeling en speelde hij de hoofdrol in het onlangs in opspraak gekomen spotje van de donorstichting. Hij traint niet alleen voor een hele triatlon, wat op zich al een hele uitdaging is, maar hij doet dit ook nog eens met een donorhart. Duinisveld bijt het spits af voor de nieuwe rubriek: Bijzondere brandweercollega’s. De flitsende wereld van de brandweer Al van jongs af aan leeft Duinisveld gezond en is hij erg sportief: “Ik rook niet, drink niet en sport bijna zeven dagen in de week. Tijdens het rugbyen kwam ik voor het eerst in aanraking met de brandweer. Een oud-collega, Olav Strotman, had de officiersopleiding afgerond en vertelde over zijn werk bij de brandweer. Het klonk flitsend en het was net wat ik in mijn toenmalige baan miste: actie en maatschappelijke betrokkenheid. In 2005 startte ik met de 47e officiersopleiding. Intussen was ook mijn interesse voor triatlons gewekt, dus ik was langzaamaan begonnen met trainen.” Van griepverschijnselen naar een verwoest hart In november 2006 kreeg Duinisveld last van griepverschijnselen: “Het begon heel onschuldig, maar het bleek een virusinfectie te zijn dat mijn hart heeft verwoest. De schade was zo groot, dat ik een harttransplantatie nodig zou hebben om verder te kunnen leven. Die boodschap kwam hard aan. Ik kon het niet

geloven. Ik was toch gezond? En ik had nog zo veel plannen.” In oktober 2007 werd Duinisveld opgeroepen voor een harttransplantatie: “Na vijf weken mocht ik al naar huis. Toen moest het herstel en de revalidatie, zowel lichamelijk als geestelijk, nog beginnen. In maart 2008 ging ik opnieuw aan de slag bij Haaglanden en kort daarna heb ik samen met mijn vriendin twee maanden over de wereld gereisd. Tijdens die reis merkte ik dat ik conditioneel niet onderdeed voor de mensen om mij heen. Langzaamaan begon het vertrouwen te groeien en durfde ik weer te dromen van de triatlon.” Het volbrengen van een halve triatlon Na jaren revalideren en keihard trainen, voltooit Duinisveld in 2012 zijn gedroomde halve triatlon: de Ironman 70.3 op Mallorca. Het is opmerkelijk met hoeveel levenslust Duinisveld over zijn leven spreekt. Hij lijkt alles uit het leven te halen wat er in zit en al zijn dromen te verwezenlijken. Zo is hij inmiddels getrouwd met zijn grote liefde Rachel, is hij vader van zoon Olivier, werkt hij nog steeds bij Haaglanden en traint voor de hele triatlon in Frankfurt in 2014. Tevens combineert hij zijn passie voor sport met zijn missie voor meer orgaandonoren: “Ik wil laten zien dat een orgaandonor nieuw leven kan geven waarin dromen waargemaakt kunnen worden. Ik ben ieder dag dankbaar voor het leven wat me is gegund door iemand die ik niet ken. Ik wil mijn donor eren door mijn dromen na te jagen.”

Ben jij al donor? Kijk op www.jaofnee.nl

Het volledige verhaal van Wouter Duinisveld lees je op de site van Brandweer Nederland. Ken jij ook een collega met een bijzonder verhaal? Stuur dan een mail naar [email protected]

Samenwerken. Multifunctioneel.

Tweede hoofdpost Brandweer Zaanstad

Grootste Nederlandse vlag bij opening kazerne

Toekomstgericht. Woorden die passen bij de vernieuwde kazerne Noord van Brandweer Zaanstad in Wormerveer. Onder grote belangstelling verrichtte burgemeester Faber vrijdag 18 oktober de openingshandeling. Faber drukte op een knop en een meterslange vlag viel langzaam naar beneden en onthulde de nieuwe uitrukpoorten. De grootste Nederlandse vlag. Niet voor niets gekozen. Deze keer staan de kleuren voor: brandweer, ambulancezorg en politie. De hulpdiensten die samen onder het dak van deze kazerne zijn gevestigd. Klaar voor de toekomst Met deze verbouwing heeft Brandweer Zaanstad een multifunctionele kazerne. Bij de brandweer hebben medewerkers een uitruktaak en een beheersmatige taak (zoals preventie). Het gebouw is zo ingericht dat zij beide taken goed kunnen oppakken.

Daarnaast gebruiken niet alleen de hulpdiensten het gebouw. De brandweer zet het ook in voor opleiden en oefenen. Nico Moes: “Met deze kazerne is Brandweer Zaanstad klaar voor de toekomst. We hebben hier de ruimte om in te kunnen spelen op toekomstige ontwikkelingen. Een ander voordeel is dat we centraal zitten, dichtbij de snelwegen.” Voorbeeld Burgemeester Faber noemde de kazerne ‘veiligheidsregioproof’. Belangrijk omdat Brandweer Zaanstad vanaf 1 januari 2014 onderdeel is van Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland. Commandant Wim Blok: “Brandweer Zaanstad wil graag een goed georganiseerde en vitale brandweer overdragen aan de veiligheidsregio. Deze kazerne is daar een goed voorbeeld van. Jan Pierik, directeur Ambulance Amsterdam: “De meerwaarde van deze samenwerking is dat we samen oefenen en elkaar goed leren kennen. Dat maakt sommige situaties gemakkelijker.” Jos van Roo, hoofd Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO): ‘Wij hebben een bijzondere band met de brandweer. De brandweer beheert en onderhoudt de pakken en apparatuur van het LTFO. We kijken uit naar nog jarenlang samenwerken.”

De grootste Nederlandse vlag is een samenwerking met De Dokkumer Vlaggen Centrale.

>

Colofon Meer informatie (026) 355 24 55 of mail naar communicatie @brandweernederland.nl

redactie Team Communicatie Brandweer Nederland teksten de communicatieadviseurs van het Netwerk Cobra en Team Communicatie Brandweer Nederland

Aan deze uitgave werkten mee: fotografie Ronald Heitink [Heitinkmedia], Jan Rikken te Dreumel, Ronald den Dekker, Justin Visser en Brandweer Nederland vormgeving HSTotaal, Haarlem druk Haarmans, Beverwijk verspreiding Netwerk Cobra

Met dank voor de inhoudelijke bijdragen vanuit de regio’s: Haaglanden, Twente, Drenthe, Utrecht, Groningen, Gelderland-Zuid, Noorden Oost Gelderland, Midden- en WestBrabant, Zaanstreek-Waterland, Gooi en Vechtstreek, Zuid-Holland Zuid, Zeeland, Amsterdam-Amstelland, Rotterdam-Rijnmond, IJsselland, Brabant-Zuidoost en Brabant-Noord

bezoek Kemperbergerweg 783 6816 RW Arnhem post Postbus 7010 6801 HA Arnhem internet www.brandweernederland.nl