Een toelichting op:
Lifestyle “skills for
p/a Drift 5 9415 PL Hijken 0593-525445 e-mail:
[email protected]
Life style team; OBOMD Beilen; oktober 2012
life”
2
Vooraf Door de steeds sneller veranderende samenleving en politieke stromingen zijn wij genoodzaakt mee te veranderen. Door een krimpende organisatie en door te ruime financiële kaders waren wij genoodzaakt de organisatie in z’n geheel bij te sturen. Op alle niveau’s moest er gezocht worden hoe wij de organisatie effectiever konden inrichten, waarbij het behalen van resultaten centraal stond en de kwaliteit behouden bleef. Dit heeft intern geleid tot een discussie hoe we onze organisatie in de toekomst willen vormgeven. Het speelveld van ontwikkelingen is daarvan de uitkomst. Onze visie over hoe we dit de komende jaren gaan doen hebben we vastgelegd in ons strategisch beleidsplan van de Stichting openbaar basisonderwijs Midden-Drenthe (OBOMD). Echter de afgelopen jaren heeft de stichting OBOMD reeds een inhaalslag gemaakt als het gaat om het verbeteren van de organisatie. De inhaalslag wordt en zal in de toekomst gekenmerkt worden door een aantal kernontwikkelingen. • Van outsourcing naar incompany. • Van proces- naar een resultaat gestuurde organisatie. • Van deel- naar een totaalproduct (= van 0 tot 12 jaar & van 07.00-19.00 uur). • Van een piramide- naar een matrix aansturing. • Van een schoolgebonden- naar een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. • Van individueel- naar organisatie belang. (= onderwijskwaliteit). • Van decentrale vraaggeoriënteerde financiële systematiek naar centraal budgetbeheer • Van 14 scholen met een stafbureau naar één onderwijsbedrijf. • Van krimp als probleem naar krimp als ontwikkeling voor innovatie. We kiezen ervoor, in ons strategisch beleidsplan, om te blijven werken aan kwaliteit ondanks de dalende middelen, stijgende lasten en uitgestelde investeringen. Met deze toelichting denk ik dat het “life style” team een uitgebreide beschrijving geeft van mijn visie op een interventie op ons onderwijsbeleid, waarmee we recht doen aan onze visie en slim omgaan met deze ontwikkelingen. Ik hoop dat deze toelichting een richtlijn zal zijn, maar tegelijkertijd extra input kan leveren voor de levendige discussie hoe wij om willen gaan met de sociale- en emotionele ontwikkelingen van “onze kinderen” en de daarmee samenhangende cognitieve- en motorische ontwikkeling. De Algemeen directeur; Jos van Kimmenaede
3
Inhoud 1.
Inleiding.............................................................................................................................................5
2.
Aanleiding ........................................................................................................................................6
3.
Wat is “Life style” ..............................................................................................................................7
4.
De Huidige situatie ........................................................................................................................11
5.
De gewenste situatie; “Life style” 2015 .......................................................................................12
6.
“Life style” 2015; Skills for life. ........................................................................................................13
7.
Actieplan 2015 ...............................................................................................................................16
8.
Financiële bespiegeling ...............................................................................................................23
9.
Het speelveld van “Life style” ......................................................................................................24
10 Advies ..............................................................................................................................................25
4
1.
Inleiding
In deze toelichting op “life style” beschrijven wij eerst in de aanleiding waarom “Life style” zo nodig is binnen onze stichting. Er is ophef over de naam “Life style” en daarom beschrijven wij vervolgens wat “life style” in onze ogen is en waar het voor moet staan. In het hoofdstuk daarna geven wij een korte weergave van de huidige situatie en hoe we op onze scholen omgaan met de sociaal-emotionele ontwikkeling op de gebieden van kunst, cultuur en erfgoed; vrije tijd en educatie; bewegingsonderwijs en welzijn; muziek, beeldende vorming, techniek en technologie, mediawijsheid en multimedia verder te noemen als soft skills. Daarna geven wij aan, geredeneerd vanuit de aanleiding en de huidige situatie, hoe wij ons zien in de gewenste situatie; ”Life style” 2015. Na de beschrijving van dit perspectief over drie jaar geven wij enkele mogelijke acties weer die ons tot dit einddoel zouden kunnen brengen. Helaas slechts een aanzet, maar wij geven hiermee aan dat een gedegen planning en een meerjarenplan belangrijk zijn voor het welslagen. Na de daarop volgende financiële bespiegeling doen wij nog een opsomming van de “Life style” principes die in overeenstemming zijn gebracht met “het speelveld van ontwikkeling”.
5 Een toelichting op Life style ”skills for life”
2.
Aanleiding
Onderwijs heeft drie belangrijke functies: het draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling van kinderen, het zorgt voor overdracht van maatschappelijke en culturele verworvenheden en het rust kinderen toe voor participatie in de samenleving (kerndoelen primair onderwijs; april 2006). Om deze functies goed te kunnen vervullen zijn de belangrijkste zaken vastgelegd in kerndoelen. Kerndoelen die op hun beurt weer geordend zijn in zeven domeinen: Nederlands, Engels, Friese taal, rekenen & wiskunde, oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie en bewegingsonderwijs. 33 van de totaal 58 kerndoelen zijn voor taal, reken & wiskunde en nog eens 20 voor oriëntatie op jezelf en de wereld. Deze 53 doelen zijn behoorlijk precies omschreven. Zij bieden houvast en geven een duidelijk referentiekader voor (publieke) verantwoording. Hoe anders is dit voor kunstzinnige oriëntatie en bewegingsonderwijs. Voor deze 2 domeinen, die vallen onder de sociaal emotionele ontwikkeling, staan slechts 5 kerndoelen beschreven. Het beperkte aantal kerndoelen is ook nog eens zeer globaal omschreven en biedt veel mogelijkheden tot eigen interpretatie en invulling. Bovendien vallen de soft skills binnen OBOMD ook onder sociaal emotionele ontwikkeling. Zaken die volgens ons van groot belang zijn om onze drie onderwijsfuncties te kunnen vervullen. Voor deze onderwijsgebieden zijn al helemaal geen kerndoelen omschreven. In onderwijsland vinden wij dat vaak niet erg! Het biedt namelijk ruimte voor maatwerk en mogelijkheden om vanuit eigen kennis en inzichten het onderwijs vorm te geven. Onderwijs dat past bij de omgeving, school en zelfs de individuele leerling. Maar deze mogelijkheid tot eigen interpretatie en invulling kent ook nadelen. Onderwijsontwikkeling is lastig en vaak lastig in overeenstemming te brengen met de overige onderwijs taken. Het kost ons, per basisschool, veel tijd, geld en energie. Liever investeren we dit in onze primaire taak: het lesgeven! Deze eigen invulling, per school, maakt het monitoren en borgen van de onderwijskwaliteit (publieke verantwoording) ook nog eens bijzonder lastig. In ons beleid maken we duidelijke keuzes voor kwaliteit. We geven aan specifiek vorm te willen geven aan die sociaal-emotionele ontwikkeling. Ook spreken we af ons te richten op nieuwe werkwijzen die antwoord kunnen geven op de huidige en toekomstige ontwikkelingen; “Lean and mean”. Het terugbrengen van niet lesgevende taken en beter gebruik maken van deskundigheid binnen de organisatie horen daar bij. In deze toelichting doen wij een voorstel hoe wij de ontwikkeling van soft skills beter kunnen organiseren; ; “LIFE STYLE” GEORGANISEERD!!!!
6 Een toelichting op Life style ”skills for life”
3. Wat is “Life style” In de aanleiding beschrijven we dat we de onderwijsgebieden: die onder de soft skills vallen anders zouden moeten organiseren. Voordat we de organisatorische aspecten daarvan bespreken willen we eerst beschrijven wat “life style” volgens ons moet zijn. “Life style” houdt zich bezig met de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze kinderen. Deze onderwijsgebieden geven vorm en betekenis aan je bestaan. Ze maken dat je gevoelens en ervaringen kan uitdrukken en communiceren. Dat je je eigen- en elkaars mogelijkheden leert respecteren. “Life style” leert onze kinderen een eigen stijl van leven. Een stijl waarmee ze een eigen identiteit creëren. Een persoonlijke kijk op de wereld met waarden en normen. Een eigen leefstijl met de juiste soft skills: “Life style” dus!! Een onderbouwing: De vijf bijbehorende kerndoelen, hieronder beschreven, geven daarbij een zelfde beeld.
54
De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.
55
De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren.
56
De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.
57
58
De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen ervaren en uitvoeren. De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden.
7 Een toelichting op Life style ”skills for life”
Als we dit dan wegzetten in een schema van groep 1 tot en met groep 8 dan ziet dit er als volgt uit.
• kunst, cultuur en erfgoed • vrije tijd en educatie • sport en welzijn • muziek en beeldende vorming • techniek en technologie • mediawijsheid en multimedia
VOORTGEZET ONDERWIJS
Onderliggende leerlijnen
Plaatsingswijzer
kijkwijzer
BOVENBOUW
leerjaar 6 - 8
kijkwijzer
MIDDENBOUW
leerjaar 3 - 5 Onderliggende leerlijnen • kunst, cultuur en erfgoed • vrije tijd en educatie • sport en welzijn • muziek en beeldende vorming • techniek en technologie • mediawijsheid en multimedia
ONDERBOUW
leerjaar 1 – 2 Onderliggende leerlijnen • kunst, cultuur en erfgoed • vrije tijd en educatie • sport en welzijn • muziek en beeldende vorming • techniek en technologie • mediawijsheid en multimedia
gr. 1
gr. 8 levensbewuste ervaringslijn, met daarbinnen de ontwikkeling van de
softskills: 1. Persoonlijke competenties: Aspecten van het persoonlijke leven, gezondheid, uiterlijk, zelfinzicht ... 2. Veiligheid en milieu competenties : Voor een veilige leefomgeving en een goed milieu. 3. Ondernemer competenties: Wat maakt een kind ondernemend? Welke vaardigheden en eigenschappen heeft een ondernemende kind nodig? 4. Leer competenties: Deze competenties hebben betrekking op het leren van een kind. En op competenties die nodig zijn voor levenlang leren. 5. Informatie competenties: Zoeken, vinden, evalueren, presenteren, verantwoorden van informatie. 6. ICT competenties: Gebruiken en toepassen van de computer en andere digitale technieken. Internet, mail, e.d. 7. Communicatie competenties: Verbaal en non-verbaal, communicatieve manieren en elkaar begrijpen. 8. Sociale competenties: Samen spelen, samen leven en omgaan met elkaar 9. Burgerschap-competenties: Samenleven, economisch, politiek, sociaal als kind van buurt, dorp, stad, Nederland of Europa of als wereldburger. 8 Een toelichting op Life style ”skills for life”
Waarbij we in elke periode de verschillende leerstijlen willen aanspreken Leren door concreet te ervaren
doener
dromer
Leren door te experimenteren
Leren door te observeren
denker
beslisser
Leren door middel van theorie
En die verschillende leerstijlen komen terug in de didactische handelswijze waarop wij Lifestyle activiteiten willen gaan aanbieden.
9 Een toelichting op Life style ”skills for life”
waarbij integraal leren de voorkeur geniet zoals aangegeven onderstaand model
10 Een toelichting op Life style ”skills for life”
4. De Huidige situatie De sociaal emotionele ontwikkeling op gebied van de soft skills wordt grotendeels door iedere openbare basisschool binnen de OBOMD in eigen beleid vormgegeven. Zoals gezegd zijn de weinige kerndoelen hieromtrent vaag beschreven en bieden veel ruimte voor eigen interpretatie. Dit doet elke school dan ook naar eigen inzicht en afhankelijk van de beschikbare middelen en expertise. Op onze scholen gebeurt al behoorlijk wat op dit gebied. Maar tegelijkertijd is er door het systeem van organiseren ook veel diversiteit. Zo maakte OBS de Lindelaar bijvoorbeeld gebruik van het initiatief “Kunst Kids”. De nieuwe fusie school “De Wenteling“ gaat de sociaal emotionele ontwikkeling borgen door te werken met projectonderwijs. En de Harm Smeenge school doet mee aan het project “derde wereldlanden” en heeft het bedrijfsleven betrokken bij het maken van uitstapjes. En zo zijn er AMV lessen op de prinses Margriet school en de Meenthe te Smilde. In Wijster is er een heus sportplan met behulp van de vliegende vakleerkracht tot stand gekomen. Dit zijn slecht vijf voorbeelden van prachtige initiatieven die zich voor doen binnen onze eigen stichting. De stichting wil de kwaliteit van de sociaal emotionele ontwikkeling, op al haar scholen, naar een nog hoger plan tillen en langdurig inspectie-proof maken. Het zou jammer zijn als individuele initiatieven, persoonlijke contacten of interesse gebieden van een leerkracht niet beschikbaar zijn voor alle scholen. De borging van de sociaal emotionele ontwikkeling op onze scholen zou meer structureel moeten zijn en meer geworteld in onze organisatie. Zoals wij al aangaven gebeurt er al heel veel op onze scholen, maar nog te veel ieder voor zich! Stuk voor stuk prachtige initiatieven waarbij wij er voor willen zorgen dat ze straks ook in het grotere plaatje passen. Is een excursie een op zich staand leuk uitje? Of is het een weloverwogen passende keuze die bijdraagt aan de doelen beschreven in de stichting brede levensbewuste ervaringslijn voor de soft skills ontwikkeling van onze leerlingen? Om op dit gebied kwalitatief te groeien en alles structureel te borgen moeten we volgens ons nog een slag maken. Wij moeten onze scholen en collega’s beter ondersteunen bij de invulling van de kerndoelen. Zo zou het wenselijk zijn voor een aantal deelgebieden een levensbewuste ervaringslijn voor de soft skills ontwikkeling te hebben van groep 1 tot en met groep 8. Deze levensbewuste ervaringslijnen dragen bij aan en vergroten de samenhang van de programma's. We moeten groeien van participatie naar educatie. We stellen educatieve doelen per leeftijdsgroep en het programma per leergebied is er om deze doelen te realiseren. Onze discussie over het doel en het middel is hierbij cruciaal. Voor een eerste kwaliteitsimpuls hoeven we volgens ons alleen maar in onze eigen organisatie te kijken. Voor iedere school is er veel te halen binnen onze stichting. Maar hoe gaan wij dat organiseren? We zouden elkaar meer moeten kunnen helpen. Ontwikkelen: kennis en expertise uitwisselen, professionaliseringsprogramma’s, intern opleiden. Zelfs materiaal uitleen en het beschikbaar maken van readers en handleidingen zou makkelijker gemaakt moeten worden. We moeten meer voordeel halen uit onze schaalgrootte. Maar waar moet die extra tijdsinvestering vandaan komen? Hoe moeten we dit als stichting faciliteren? 11 Een toelichting op Life style ”skills for life”
5. De gewenste situatie; “Life style” 2015 Mijn dochter Anne draait de kraan dicht terwijl ik nog sta te poetsen... •
“Die kan best even uit pap.”, zegt ze eigenwijs.
Beneden aangekomen sla ik het Dagblad van het Noorden open. Ik stuit op een pagina grote aankondiging. “Waterweek Drenthe”; spat van de middenpagina. Een initiatief van WMD water en de basisscholen midden Drenthe staat onderaan de bladzijde te lezen. • “Ja”, zegt Anne en ze wijst naar de krant. “We zijn vorige week in Assen geweest voor een rondleiding bij de waterleidingmaatschappij. En meester Hans heeft daar een grote cheque gekregen. Geld voor ons waterprogramma.”, vertelt ze opgewekt. Ik kijk verbaasd en leg de krant weg... • “Wat gaan jullie dan doen in dat waterprogramma?”, vraag ik geïnteresseerd. • “Nou we houden een sponsorloop en we zijn al aan het oefenen bij gym. Morgen gaan we posters presenteren bij tekenles.” Ze praat ineens heel snel en begint helemaal te glimmen... • “Maar, waarom doen jullie dat dan?”, probeer ik nog eens. • Ze antwoord: “de komende zes weken hebben we het op school over water en hoe belangrijk dat voor ons is. Alle lessen gaan over water. Bij aardrijkskunde kregen we de regencyclus en van het geld van die cheque gaan we bij handenarbeid een echte waterfilter maken.” Terwijl ze met me praat loopt ze enthousiast rondjes, alsof ze al met de sponsorloop is begonnen... • “Interessant; is dat alles?”, plaag ik haar een beetje. • “Nee joh! Bij geschiedenis praten we over de Deltawerken en zeespiegelstijging. En wist je dat jij zelf bijna helemaal uit water bestaat? Dat vertelde meester Hans bij biologie”. Anne smijt de schoolkrant op mijn schoot... • “Hier lees maar!”, roept ze terwijl ze wegrent. “Daaag pap. Ik ga met Kim aan onze poster werken, doooei.” In de schoolkrant lees ik dat alle scholen van OBOMD meedoen aan dit “Life style” waterproject. Alle vakken maken een link met water. Iedere school op zijn eigen manier, maar binnen een vastgesteld raamwerk van “Life style”. Het is mogelijk omdat alle excursies, materialen en onderwerpen per vak al helemaal geregeld zijn, net als sponsoring en de gastsprekers. In juli staat de Drentse Rijwielvierdaagse centraal... •
“Ik wou dat wij dat vroeger kregen.”, roep ik vergeefs.
Maar Anne is al lang naar buiten gerend, waar ze opgehaald wordt door Kim... Het verhaaltje hierboven illustreert wat “Life style” kan zijn in 2015.
12 Een toelichting op Life style ”skills for life”
6. “Life style” 2015; Skills for life. In 2015 verandert onze samenleving nog sneller dan nu. Wij hebben ons met “Life style” zo georganiseerd dat ons onderwijs goed kan meebewegen met die snelle veranderingen. Natuurlijk doen we dat binnen de kaders van de kerndoelen. Al onze scholen staan daardoor midden in de samenleving. “Life style” is de organisatie die meerschools, op gebied van de soft skills doelen vaststelt. “Life style” geeft daarbij aan hoe per (kern)doel de inhouden (kennis en vaardigheden) en activiteiten (voor kind en door leraar) van groep 1 t/m 8 moeten kunnen worden aangeboden. Dus behalve de abstracte onderwijsdoelen ook een praktische invulling. Door “Life style” is de levensbewuste ervaringslijn voor de soft skills ontwikkeling per deelgebied gegarandeerd en voldoet OBOMD ruimschoots aan haar onderwijsfunctie. (model toevoegen) “Life style” zoekt afstemming met de andere onderwijsgebieden. Zo wordt ook het integraal onderwijs benut. Op deze manier helpt “Life style” de leerkracht een uitdagende leeromgeving voor de kinderen te creëren. Door “Life style” proberen we flexibeler georganiseerd te zijn. Onderwijs ontwikkeling, afstemming, facilitering en het regelen van andere (rand)voorwaarden wordt op voorspraak van de leerkrachten gedaan. Wij zorgen voor de mogelijkheid tot meewerken en inspraak, maar wij voelen ons als team verantwoordelijk en tonen hierin initiatief. Wij “ontzorgen” de leerkracht! Door deze wisselwerking tussen het “life style” team en de leerkracht ligt de kwaliteit van ons onderwijs zeer hoog. Het “life style” team faciliteert en schept voorwaarden voor een creatieve, innovatieve en ontwikkelingsgerichte organisatie. Hierdoor denken we dat er meer mogelijk is per school dan voorheen. Door deze specifieke taak, en de school overstijgende positie, kan “Life style” verbinden, verzamelen en verdelen. “Life style” zorgt voor centrale organisatie; en waar wenselijk decentrale uitvoering! Hoe ziet dit er in de praktijk uit? Enkele richtinggevende uitspraken: Het “Life style” team beschrijft en bewaakt de onderwijs doelstellingen en zorgt voor de ontwikkeling van levensbewuste ervaringslijn voor de soft skills ontwikkeling per onderwijs(deel)gebied. Een voorbeeld van zo'n doelstelling kan zijn: “De leerlingen leren muziek en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren”.
13 Een toelichting op Life style ”skills for life”
In het licht van die doelstelling stelt het “Life style” voor dat op alle scholen, voor bijvoorbeeld de groepen 1 & 2, een verkenning plaatsvindt binnen de leerlijn muziek. Die verkenning maakt “Life style” mogelijk door voorbeeld lessen en materialen aan te bieden voor de onderwerpen; omgeving, de seizoenen, het verkeer, sprookjes en het weer. “Life style” geeft daarbij aan (en biedt de mogelijkheden) dat dit gebeurt door zingen, spelen, bewegen en luisteren. Voorbeeld: “Life style” verzorgt dan een bundel met eenstemmige korte en ritmische liedjes die verbonden zijn met het project-thema van dat moment. Zij organiseert en faciliteert dat bij beeldende vorming eigen instrumenten kunnen worden gemaakt, zodat de maat gespeeld kan worden bij die liedjes. “Life style” zorgt voor voorgeprogrammeerde instructiekaarten waarmee liedjes in bewegingen kunnen worden uitgebeeld tijdens de gymles. Voor cultuur regelt “Life style” een volksdansgroep, zodat volksmuziek- en dansen een plek krijgt in de levensbewuste ervaringslijn muziek en cultuur. “Life style” zoekt desgewenst naar overlap op gebied van soft skills. Maar ook overlap en synergie met de andere domeinen kan worden gezocht. Om bij het eerdere muziekvoorbeeld te blijven; Engels en liedteksten gaan goed samen. Maar ook natuur met voortplanting van geluid en gebruik van slaginstrumenten. “Life style” zorgt er dus voor, samen met de leerkracht, dat de muziekles zich altijd afspeelt binnen situaties die betekenis hebben voor de kinderen. “Life style” onderhoudt en verzorgt de contacten extern die nodig zijn voor de leerkracht om zijn/haar programma te kunnen draaien. Uit het voorbeeld zou dit het contact met de volksdansgroep zijn. Maar ook gedacht kan worden aan de reserveringen van schoolreis accommodaties, draaiboeken voor sportdagen, spel-boxen voor schooldagen en afspraken en vervoer voor schaatslessen. “Life style” team verzorgt stagiair beleid. Wij beschrijven en zetten opdrachten uit waarbij stagiaires vanuit hun eigen discipline kunnen meewerken aan de vormgeving van verschillende levensbewuste ervaringslijn binnen een en hetzelfde thema. “Life style” organiseert, bereid voor, stemt af en faciliteert. Hierdoor maakt het “life style” team de uitvoering, gedaan door de leerkracht zelf, makkelijker. Het “Life style” team neemt de leerkracht regel-klussen uit handen. ”Life style” verzorgt een jaarplanning op school- en clusterniveau. Uiteraard doet ”Life style” dit op eigen initiatief, maar vooral ook in overleg en op aanvraag van de scholen en de leerkracht; “DE KLANT”! Het “Life style” team praat met de leerkrachten! Wat is er al? Wat moet er nog komen? En wat kan nog beter? “Life style” initieert met regelmaat gesprekken met coördinatoren, verzorgt enquêtes voor betrokkenen en evalueert processen met derden. Dit doen wij om meningen te horen en kwaliteit te toetsen. Aan de hand van deze kwaliteitsbeelden stelt het “Life style” team bij en wordt de gehele kwaliteitscirkel doorlopen.
14 Een toelichting op Life style ”skills for life”
Het “Life style” team beheert zijn eigen financiën en hanteert een heldere positieve jaarbegroting. Het team maakt gebruikt een goede administratie en heeft financieel inzichtelijk wat de voordelen van het bovenschoolse ”Life style” programma zijn ten opzichte van de oude situatie. “Life style” werft fondsen en boort middelen aan op rijks-, provinciaal-, en gemeentelijke niveau. Het “Life style” team zoekt sponsoren en maatschappelijke partners, waardoor de financiële huishouding van de ”Life style” gezond is en geïnvesteerd kan worden in kwaliteitsverbetering. Het “Life style” team gaat, samen met de coördinatoren, op zoek naar thema's die passen bij de omgeving en de school. Hiervoor legt “Life style” contacten met externe partners en maatschappelijke initiatieven. Denk aan het waterbedrijf, de Drentse Wieler4daagse, Smaekmakers Drenthe, Zwemvierdaagse, cultuuraanbieders zoals K&C of ICO of “de gezonde school” en 30 minuten bewegen. Het “Life style” team werkt met een digitaal platvorm naar voorbeeld van http://www.scoutwiki.org/Scouting.nl. Het digitale platvorm biedt lesprogramma's en inhouden. Uitleg over thema's. Planningen, een forum en materiaal uitleen zijn hierop te vinden net als allerlei praktische zaken zoals spelkaarten, wedstrijdschema's, jaarplanningen, muziekboeken etc.
15 Een toelichting op Life style ”skills for life”
7. Actieplan 2015 Het actieplan 2015 zouden wij in twee routes opdelen. Een actieplan voor de lange termijn en één voor de korte termijn. De korte termijn acties zijn vooral voor het directe profijt van de individuele scholen en dragen bij aan het zo belangrijke draagvlak. De lange termijn acties zijn piket paaltjes in de tijdslijn waarmee wij ons beleid borgen net als acties die om meer tijd vragen zoals het opzetten van een project. Op de pagina hieronder geven wij een eerste aanzet voor stappen (acties) die gezet zouden kunnen worden om het einddoel 2015 te halen. Uiteraard zullen de stappen/acties aangevuld- en in detail uitgewerkt moeten worden. De opsomming is niet volledig en de tijdspanne is zeer afhankelijk van de bemensing en beschikbare gelden.
16 Een toelichting op Life style ”skills for life”
Tot de herfstvakantie
Schooljaar 2012 – 2013 Korte termijn
Lange termijn
Beeldende vorming • Opdrachten maken en begeleiden vriendendag • Organiseren inloopworkshop lampionnen. • les ideeën presenteren voor september vriendendag van obs Harm Smeenge • Contact houden met Grafisch proeflokaal te Orvelte i.v.m. record poging Lino druk met bijbehorende workshop linoleum snijden • Informatie verzamelen oriënteren, op Kinderboekenweek 2012. Wordt in 2013 uitgebreid voorbereid door Lifestyle
• • •
• •
Inventarisatie op de 11 basisscholen (lesinhouden, materialen en ruimtes). brainstorm projectmogelijkheden 2013-14 Eigen format ontwikkelen & digitaliseren waarin de educatie doelstellingen van de “Life style” gebieden in staan omschreven volgens idee van http://tule.slo.nl/ Eerste subsidie en andere geldstromen onderzoeken administratie opzetten urenverantwoording
Muziek • Contact met: muziekverenigingen en particuliere AMV-aanbieders: (www.klankrijkdrenthe.nl ) en ICO. • Wat zijn de mogelijkheden en de kosten voor AMVlessen in de groepen 5 van alle scholen. o voorstel aan MT met prijzen o wanneer in te voeren (op welke termijn) z.s.m. of 2e helft schooljaar 2012/2013 of pas in het nieuwe schooljaar 2013/2014 o beschikbaar stellen schoolgebouwen t.b.v. muziekonderwijs direct ná schooltijd. • Inventarisatie van IPC projecten en andere geplande projecten (per school) in onderbouw, middenbouw en bovenbouw en maken van minimaal één lessensequens toegespitst op één of meer van deze projecten. Bij voorkeur in samenwerking met beeldende vorming. •
Contact met zangmakers.nl, muziekmeester.nl enz. over gebruik van liedmateriaal t.b.v. de verschillende projecten. (abonnementsgelden etc.) en voorstel aan MT voor het beschikbaar stellen van budget!
•
contact met Kunst en Cultuur (Marinus Scholten) welke (muziek)projecten gepland staan.
•
Bestuderen van/cursus in het maken van muzieklessen m.b.v. Activ Inspire. Muzieklessen voor digibord. www.prometheanplant.com/nl
Afhankelijk van de beschikbare middelen, afgesloten abonnementen etc. digitaal of op papier: met gebrande CD’s, via mijnbestand.nl, via ‘the cloud” of via ActivInspire/kennisnet?
17 Een toelichting op Life style ”skills for life”
Bewegen •
Aanvragen scholen afhandelen o Bosvlinder: Nieuwe locatie schoolreis ok o Lindelaar Gymplan ok Opening Boekenweek (3 okt.) o Harm Smeenge Vriendendagen 6/7 sept. Jl. ok o Pr.Margriet Smelthe > mat. Emmalokaal> mat. Rooster gemaakt Aanvraag om sportdag te organiseren.(3 weken) o OBS Hijken Klaarzetploegen helpen o GA De Ridder Vervoersprobleem gr 3, ¾ o Pieter van Thuyl 1e paal in de grond. Ondersteunen
• • • • • • • • • •
• •
Schoolbreed De watertocht (in banen leiden) Inventarisatie gymlocaties rapport opstellen Inventarisatie alle gymplannen en methodes Verder opruimen inrichten van het honk Alle lifestyle-coördinatoren in beeld Aanzet tot maken van de planning van de gymlessen bij alle scholen Alle scholen aanzetten tot het plannen van een sponsorloop/fancy fair/festiviteit waarbij geïnvesteerde materialen gebruikt worden Logo op kleding , PR verder afmaken vlaggen Begroting maken voor Lifestyle Aankondigen aanschaf nieuwe methode voor alle scholen opnemen in begroting volgend jaar. Geen kopieën maar originele methode. Alle sportdagen in beeld. o Lindelaar(wegwijzer, o Beilen Vergaderingen van alle sportdagen plannen.
Helder krijgen wie de lifestyle coördinatoren per school worden. Begroting voor het komende jaar opstellen waarbij duidelijk is welke middelen we voor lifestyle beschikbaar hebben
18 Een toelichting op Life style ”skills for life”
Beeldende vorming • •
Tot de kerst vakantie
•
Inloopworkshop SINT op 14 november Inloopworkshop”kerstversiering anders” met kerstbal pimpen. Werken aan direct praktisch verlichtende activiteiten.
Muziek • • •
Week 44: Lessequens voor Sint Maarten. Week 46: Lessequens voor Sinterklaas (in samenwerking met Marinus Scholten K&C) Week 49: Lessequens voor Kerst
Bewegen • Sinterklaas >>> zwarte pietengymlessen ondersteunen. Workshop • Gymplannen bijstellen • Opzetten contacten voor stagiaires LO • Voorbereiden workshop voor de kinderen > ATB/Skeeleren/trampolineles o Begroten o Plannen
Beeldende vorming • •
Inloopworkshop op 13 maart met “Paasdecoratie” Les ideeën presenteren met als thema recycling
Tot de Paasvakantie
Muziek •
Invullen Leerlijnen muziek voor de groepen 1 t/m 4
•
Vervolg lessequensen op verzoek.
•
• • • • • • • •
•
• •
De eigen format vullen met input inventarisatie scholen...wat hebben we samen al?!. Inventariseren waar (per school) witte vlekken zitten. Eerste voorstellen voor een projecten 2013-14 Eerste subsidie aanvraag e.a. Externe geldstroom aanboren (sponsorloop?) Per school steunfondsen goedkeuring en verantwoording maken Onderzoek onderwijs methodes Verantwoording project onderwijs OBOMD breed schrijven Begroting 2013-14 klaar Maatschappelijke partners; een acquisitie plan
De format volledig maken door alle onderwijs doelen te koppelen aan leerlijnen, lesinhouden en activiteiten. Globale uitwerking pilot projecten 2013-14 Uitvoeren acquisitie plan maatschappelijke partners
Uitbreiding (handgemaakte) slaginstrumenten in samenwerking met beeldende vorming zodat alle scholen een volwaardig instrumentarium van eenvoudige ritme-instrumenten hebben. Ik denk hierbij bv. aan ritmestokjes enz. voor alle kinderen uit een groep. Bewegen • • •
Vergaderen sportdagen Aanschaffen methodes Afspraak maken met auteurs voor presentatie
19 Een toelichting op Life style ”skills for life”
Beeldende vorming • •
Organiseren van de onderwijsontmoetingsdag Kennis maken met andere bruikbare activiteiten voor ons, sport, beweging,muziekaal en beeldend onderwijs
Tot de zomer vakantie
Muziek •
Invullen leerlijnen muziek groep 5 t/m 8.
•
Contracten met AMV aanbieders schooljaar 2013/2014
•
Afspraken met aanbieders van de drama/danslessen voor de groepen 6, 7 en 8. Stagiaires?
• • • • • • •
Actieplan 2013-14; 2014-2015 aanpassen Start onderzoek eigen digitaal platvorm Uitvoeren acquisitie plan maatschappelijke partners Laatste puntjes op de i voor integraal project 2013-14 Jaar evaluatie Actie plan voor arrangement schoolreisjes De format helemaal af met alle onderwijs doelen gekoppeld aan leerlijnen, lesinhouden en activiteiten.
Bewegen • • • • • • • •
Coördinatoren uitnodigen voor presentatie nieuwe methode Presentatie nieuwe methode door de auteurs Verspreiding nieuwe methode/planning erbij Coördinatoren op hun eigen school presentatie tijdens vergadering Vergaderen sportdagen en uitvoeren sportdagen Uitvoeren projecten voor de scholen Uitvoeren sportdagen Organiseren onderwijsontmoetingsdag
20 Een toelichting op Life style ”skills for life”
Schooljaar 2013 – 2014 Korte termijn
Lange termijn
Tot de herfstvak.
-”eerste hulp” bij start nieuwe programma's/leerlijnen -Bijeenkomst coördinatoren organiseren voor herfst vak. OBOMD brede diplomering bespreekbaar maken (paar scholen samen in het theater; rode loper o.i.d.)
--”eerste hulp” bij start nieuwe programma's -onderzoek combi lopende projecten met andere onderwijs domeinen. -Evaluatie format onderwijs doelen gekoppeld aan leerlijnen, lesinhouden en activiteiten. -maatschappelijke sponsoren zoeken bij de projecten -subsidie aanvragen doen -administratie urenverantwoording checken -actieplan 2013-14 uitwerken in actielijst --per school steunfondsen goedkeuring en verantwoording verbeteren -eerste opzet voor arrangement schoolreisjes -werken aan tussen producten digitaal platvorm
Tot de kerst vak.
-Bijeenkomst alle coördinatoren organiseren voor kerst vak. -evaluatie eerste periode + verbeteringen doorvoeren -organisatie diplomering doorspreken -werken aan directe praktische “verlichting” -voorbereiden diplomering en einde jaar sportdag -voorstel kerstshow OBOMD breed 2014
-eerste opzet digitaal platvorm klaar -begroting 2014-15 klaar -nieuwe project voorstellen of uitbreiding oude -voorstel voor combi andere onderwijs projecten -onderzoek onderwijs methodes -uitvoeren acquisitie maatschappelijke partners -fondswerving --per school steunfondsen goedkeuring en verantwoording maken
Tot de voorj. Vak.
--werken aan directe praktische “verlichting” -Bijeenkomst alle coördinatoren organiseren voor voorjaarsvak. Info over leerlijnen en projecten 2014-2015. --voorbereiden diplomering en einde jaar sportdag --per school stichtingsfonds gelden verantwoording afleggen.
-uitwerken nieuwe project voorstellen of verbetering oude -klaar maken arrangement schoolreisjes -uitwerken projecten in combinatie met ander domeinen -onderzoek onderwijs methodes --uitvoeren acquisitie maatschappelijke partners -fondswerving -regelen gastlessen 2014-15
Tot de zomer vak.
--werken aan directe praktische “verlichting” --voorstellen voor arrangement schoolreisjes -OBOMD brede diplomering uitvoeren -OBOMD brede einde jaar sportdag uitvoeren -Bijeenkomst alle onderwijzend personeel; info over “Life style” programma en projecten 2014 – 2015 --1/2 jaar evaluatie
--digitaal platvorm in de lucht -actieplan 2014-15 / 2015-2016 aanpassen -relatie bijeenkomst maatschappelijke partners organiseren. -aanpassingen format onderwijs doelen gekoppeld aan leerlijnen, lesinhouden en activiteiten. -laatste puntjes op de i voor projecten met ander domeinen in 2014 - 2015 -jaar evaluatie -digitaal platvorm in de licht
21 Een toelichting op Life style ”skills for life”
Schooljaar 2014 – 2015 Korte termijn
Lange termijn
Tot de herfstvak.
-Hulp bij opstart “Life style” programma en projecten 2014 – 2015 -scholingen aan leerkrachten om projecten beter te integreren. -Bijeenkomst coördinatoren organiseren voor herfst vak. -kerstshow OMBD breed 2014 uitwerken -voorstellen voor arrangement schoolreisjes
-Plan maken voor verre doorvoering projectonderwijs ook a.d.h.v. Evaluaties -Aanvullen en verbeteren onderwijs doelen gekoppeld aan leerlijnen, lesinhouden en activiteiten op digi platvorm -maatschappelijke sponsoren zoeken bij de projecten -subsidie aanvragen doen -administratie urenverantwoording checken -actieplan 2013-14 uitwerken in actielijst --per school steunfondsen goedkeuring en verantwoording verbeteren -evaluatie digitaal platvorm
Tot de kerst vak.
-Hulp bij “Life style” programma en projecten 2014 – 2015 -Bijeenkomst alle coördinatoren organiseren voor kerst vak. -evaluatie eerste periode projecten + verbeteringen doorvoeren -werken aan directe praktische “verlichting” -voorbereiden diplomering en einde jaar sportdag -uitvoering kerstshow OMBD breed? -voorbereiding schoolkamp arrangementen
-per school steunfondsen goedkeuring en verantwoording maken -evaluatie digitaal platvorm -begroting 2015-16 klaar -nieuwe project voorstellen of uitbreiding oude -voorstel voor meer combinaties andere onderwijs projecten -onderzoek onderwijs methodes -uitvoeren acquisitie maatschappelijke partners -fondswerving
Tot de voorj. Vak.
-per school stichtingsfonds gelden verantwoording afleggen -werken aan directe praktische “verlichting” -Bijeenkomst alle coördinatoren organiseren voor voorjaarsvak. Project onderwijs 2015-2016. --voorbereiden diplomering en einde jaar sportdag -schoolkamp voorbereidingen
-verbeteringsvoorstel digitaal platvorm -uitwerken nieuwe project voorstellen of verbetering oude -onderzoek onderwijs methodes --uitvoeren acquisitie maatschappelijke partners -fondswerving -Aanvullen en verbeteren onderwijs doelen gekoppeld aan leerlijnen, lesinhouden en activiteiten op digi platvorm
Tot de zomer vak.
--werken aan directe praktische “verlichting” -OBOMD brede diplomering uitvoeren -OBOMD brede einde jaar sportdag uitvoeren -Bijeenkomst alle onderwijzend personeel; info over “Life style” programma en projecten 2015 – 2016 --1/2 jaar evaluatie
-relatie bijeenkomst maatschappelijke partners organiseren. -actieplan 2015-16 / 2016-2017 aanpassen -jaar evaluatie
22 Een toelichting op Life style ”skills for life”
8. Financiële bespiegeling De meerschoolse structuur van “life style” zorgt voor besparing op meerdere vlakken. Centraal georganiseerde onderwijsontwikkeling voor alle scholen in plaats van iedere school voor zich. Meer geld, mogelijkheden en middelen voor onderwijsontwikkeling en innovatie. De daardoor gewenste en hopelijk ontstane kwaliteitsverbetering zorgt voor meer samenhang tussen de verschillende programma’s. Een leukere en inspirerende werkomgeving die ook nog eens beter en makkelijker kan voldoen aan de inspectie-eisen. Door deze taakverlichting kan de leerkracht zich weer meer concentreren op ontwikkeling van de les, aandacht voor het kind. Het lesgeven in zijn algemeenheid! Besparingen die zich op korte termijn niet direct in geld laten uitdrukken, maar op de lange termijn wel opleveren. Op de korte termijn zal “Life style” dus op een andere manier gefinancierd moeten worden. Beschikbare gelden vanuit de organisatie zijn voor een deel de oplossing. Maar naast jaarlijkse beschikbare initiële gelden zal “Life style” met toenemende mate zelf haar basisfinanciering moeten organiseren. Dit moeten wij doen door het vinden van maatschappelijke sponsors, subsidiestromen (zoals cultuurgelden) en andere externe financieringen. Fondsen werven op zowel rijks-, provinciaal-, als gemeentelijke niveau. Op cultureel gebied liggen kansen. Cultuurinstellingen die voor financiering door het rijk in aanmerking willen komen moeten in de basisinfrastructuur toegankelijk zijn voor kinderen. Daarbij moeten zij samenwerken met het onderwijs. Iets wat “Life style” in de toekomst actief gaat initiëren. Zo maar een voorbeeld wat vraagt om een zeer pro-actieve houding van ons als “Life style” team. Zeer belangrijk is het dat er een geldstroom vanuit de steunstichtingen naar ons “life style” programma op gang komt. Op dit moment worden deze gelden per school ingezet. Deze gelden worden gebruikt voor organisatie en uitvoering van de verschillende vieringen, bij uitstapjes en sporttoernooien en andere “extraatjes” voor de kinderen zoals bijvoorbeeld schoolschaatsen en andere keuzecursussen. Iets wat “Life style” nu mogelijk gaat maken, Het lijkt dus logisch dat “Life style” gelden uit deze steunstichtingen in overleg, met goedkeuring en een degelijke verantwoording inzet voor haar werk. Een belangrijke financiële taak en zo belangrijk voor het draagvlak. Bij verantwoording van stichtinggelden houdt het niet op. Het “Life style” team beheert zijn eigen financiën en hanteert een heldere positieve jaarbegroting. Het team maakt gebruikt een goede administratie en maakt financieel inzichtelijk wat de voordelen van het meerschoolse ”Life style” programma is ten opzichte van de huidige situatie.
23 Een toelichting op Life style ”skills for life”
9. Het speelveld van “Life style” “Life style” 2015 is kenmerkend kindgericht. “Life style” zorgt ervoor dat niet alleen het intellect van het kind wordt gestimuleerd, maar juist ook de lichamelijke en kunstzinnige vorming. “Life style” houdt zich in de basis bezig met alles op het gebied van kunst, cultuur en erfgoed; vrije tijd en educatie; bewegingsonderwijs en welzijn; muziek, beeldende vorming, techniek en technologie, mediawijsheid en multimedia; de soft skills! “Life style” gaat er vanuit dat leren van nature plaatsvindt, mits het aansluit op de interesse wereld van het kind. Kinderen moeten uitgedaagd en nieuwsgierig gemaakt worden. Niet directief en statisch, maar gezamenlijk en in beweging. Ook het leren van en met elkaar is een essentieel onderdeel. Het “Life style” programma is dan ook kenmerkend een integraal programma wat herkenbaar is aan de projectmatigheid. De integrale projectprogramma’s zijn ondersteunend en bieden onze kinderen de ruimte om te groeien, hun talent te ontwikkelen en van elkaar te leren. Soft skills zoals verantwoordelijkheid, respect, openheid en betrokkenheid krijgen aandacht en zorgen voor sociale positieve, zelfstandige leerlingen. Uiteraard zal het integrale programma gerelateerd zijn aan de inspectie eisen en tevredenheid van alle participanten. “Life style” kent een expertteam dat beschikbaar is voor alle scholen binnen de stichting en regelt wat centraal kan en faciliteert wat decentraal moet blijven. “Life style” gaat op zoek naar maatschappelijke partners en genereert derde geldstromen. “Life style” kent een eigen digitaal platvorm. Een (open)communicatie kanaal waar materiaal uitleen een plek heeft en waar kennisdeling plaats vindt op gebied van promotie, expertise en schoolprogramma's. “Life style” verhoogt, mede door de schaalvergroting, de kwaliteit van ons onderwijs. “Life style” zorgt voor scholing, coaching en praktische ondersteuning bij de samengestelde programma’s. “Life style” voelt zich ook verantwoordelijk voor die gezamenlijke programma’s en houdt daarom zowel intern als extern de vinger aan de pols. “Life style” is alert op vernieuwing, verbetering en de maatschappelijke relevantie van haar programma’s. Daarnaast zal het “Life style” team actief contact moeten leggen met het vervolgonderwijs voor het inzetten van stagiaires. Zowel in het MBO als HBO en vanuit de diverse opleidingen. De medewerker “Life style” is, volgens nieuw model, een specialist en werkzaam voor alle scholen binnen het OBOMD. De schoolcoördinator “Life style” op school zorgt dat er aldaar goede afstemming is en er op een goede manier gewerkt kan worden met de door Lifestyle ontwikkelde materialen. De directeur beheert de beschikbare gelden centraal en verdeelt budgetten. “Life style” in deze vorm is toekomst bestendig. Voorgeprogrammeerd en inpasbaar in het streven naar integrale kindcentra waar al onze kinderen tussen 0 en 12 jaar welkom zijn; van 07.00 tot 19.00 uur. 24 Een toelichting op Life style ”skills for life”
10. Advies 1. We gebruik SLO TULE als inspiratiebron. Deze notitie gaat over hoe “Life style” meewerkt aan het vormgeven van ons onderwijs door het verbeteren van de samenhangen en de afstemming in en tussen de verschillende leeftijdsbewuste ervaringslijn per onderwijsgebied. De kerndoelen zijn daarbij onze leidraad. Wij denken dat het SLO (TULE) een mooie tool aanreikt om deze samenhang en afstemming goed te kunnen managen. Het wiel is al eens uitgevonden en reikte een format aan dat goed weergeeft hoe tussendoelen en leerlijnen kunnen worden uitgewerkt. Het is vervolgens aan ons om in samenwerking met de leerkrachten hier een onderwijsprogramma en methode bij te ontwikkelen. Het format moet als inspiratiebron worden gezien en als dusdanig worden gebruikt http://tule.slo.nl/. 2. We willen “Life style” invoeren als een echte organisatie verandering. Soms lijkt het of er een wereld is van theorie en een wereld van praktijk die moeilijk met elkaar zijn te verbinden. Toch staan wij voor die lastige taak. Doorgaans kunnen we heel goed aangeven wat we willen veranderen, maar steken we minder energie in hoe wat dat willen. Hoe iedereen in de praktijk betrokken is en waar (mede)verantwoordelijk. Vaak worden veranderingen vroegtijdig afgeblazen of wordt jarenlang energie gestoken in een half geïmplementeerd initiatief. Dit werkt zeer demotiverend en is funest voor onze organisatie. De mens verzet zich van nature tegen verandering! Daarom moeten wij, de nieuwe “Life style” organisatie, behalve inhoudelijk, ook het verandertraject goed en gefundeerd plannen. 3. We moeten maximaal gebruik maken van overheidsgelden. Er is veel te halen, maar dit vraagt om pro-actief en vooruitstrevend handelen. Zo gaat er bijvoorbeeld per 1 januari 2013 een nieuw subsidie stelsel van start. De cultuurkaart verdwijnt; het CJP krijgt een nieuwe opzet. 4. We gaan gebruik maken van MBO- en HBO stagiaires. In eerste instantie voldoen we aan onze maatschappelijke plicht door stage plekken en goede begeleiding beschikbaar te stellen. In tweede instantie kan “Life style” zeer goed deze jonge en vernieuwende hulp gebruiken. Stel dat wij met z’n allen het thema Drentsche Wielervierdaagse kiezen. Dan zouden de verschillende stagiaires (bijv. kunst-, gym- of muziek stagiair) vanuit hun vakgebied de leeftijdsbewuste ervaringslijn voor dit integrale onderwijsthema kunnen vormgeven. Dit zou een mooie stage opdracht zijn naast de reguliere onderwijs/lesgeef stage. 5. We moeten vooral gebruik maken van initiatieven die er al zijn. Er is al heel veel, alleen we weten het vaak niet. Er is bijvoorbeeld een Brede Overleggroep Kleine Dorpen in Drenthe die met een bijdrage van het Mondriaan fonds het veldnamenproject zijn gestart. Een prachtig regionaal project waar we met ons onderwijs mooi bij aan kunnen sluiten. Zo zijn er vele maatschappelijke projecten waarbij we goed kunnen aansluiten. “Life style” is dan met name de organisatie die de verbindingen moet te leggen. 6. De sociaal emotionele ontwikkeling is één van de pijlers die bijdraagt aan een succesvolle loopbaan in het voortgezet onderwijs. Om die reden zal het Lifestyle team de komende jaren werken aan een kijkwijzer / plaatsingswijzer
25 Een toelichting op Life style ”skills for life”